10-cu sinif

Respublika Fənn Olimpiadaları

Kimya

04.02.2018

Ad _____________________

Soyad _____________________

Məktəb _____________________

1. İmtahan müddəti 180 dəqiqədir.

2. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır.

3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir.

4. Nəzarətçilərə yalnız cavab kartları təqdim olunur.

5. Rayon (Şəhər) mərhələsinin nəticələrini

www.olimpiada.edu.az saytından və ya təhsil

aldığınız ümumtəhsil müəssisəsindən öyrənə

bilərsiniz.

UĞURLAR!

Rayon (Şəhər) mərhələsi

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif

- 2017/2018 -

1. Mis və mis(II) oksiddən ibarət 22,4 q qarışıq

500 q 80%-li sulfat turşusunda həll edildikdə

516 q məhlul alınır. Alınan məhlulda duzun

kütlə payını (%) hesablayın (onda bir

dəqiqliklə). Ar(O)=16, Ar(S)=32, Ar(Cu)=64,

Mr(H2SO4)=98

A) 9,1

B) 9,2

C) 9,3

D) 12,4

E) 6,2

2. Sıxlığı (n.ş.) 2,5 q/l olan karbohidrogen

kalium-permanqanatın sulu məhlulunu

rəngsizləşdirmir, platin katalizatoru iştirakında

isə hidrogen ilə reaksiyaya daxil olaraq iki

maddənin qarışığını əmələ gətirir.

Karbohidrogen molekulunda olan metilen

qruplarının sayını müəyyən edin.

Ar(H)=1, Ar(C)=12

A) 0

B) 1

C) 2

D) 3

E) 4

3.

Alkanlar

Karbon

atomlarının

oksidləşmə

dərəcələrinin cəmi

Mr(Y)–Mr(X)

X a Z

Y a–6

Z-i müəyyən edin. Ar(C)=12, Ar(H)=1

A) 28

B) 42

C) 14

D) 44

E) 56

4.

Kristalhidrat

Kristalhidratın 1

molunda olan suyun

mol sayı

Təbii gips X

Mis kuporosu Y

Qlauber duzu Z

X, Y və Z-i müəyyən edin.

X Y Z

A) 2 5 5

B) 2 5 10

C) 5 2 7

D) 10 2 5

E) 7 5 2

5. ZYXCHHCl.kat ,X

H

C15004

2

o

Z-i müəyyən edin.

22 CHCCHCH )A

Cl

ClCHCHCHCHCH )B 22

22 CHCCHCH )C

3CH

CHClCHCHCH )D 2

2CHCHCCH )E

6. NH3, H2O, SiH4, PH3 molekullarını element-

hidrogen rabitələrinin uzunluqlarının artma

ardıcıllıqları ilə düzün.

A) NH3, H2O, PH3, SiH4

B) H2O, NH3, PH3, SiH4

C) NH3, PH3, H2O, SiH4

D) H2O, SiH4, NH3, PH3

E) SiH4, H2O, NH3, PH3

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif

- 2017/2018 -

7. Dəmir(II) sulfatın qatı sulfat turşusu

iştirakında kalium-permanqanat ilə

oksidləşməsindən əmələ gələn duzların molyar

kütlələri cəmini müəyyən edin. Ar(O)=16,

Ar(S)=32, Ar(K)=39, Ar(Mn)=55, Ar(Fe)=56

A) 400 B) 551 C) 325 D) 574 E) 725

8. 1 mol naməlum quruluşlu alkil-yodidə

qızdırılmaqla NaOH-ın spirtdə məhlulu ilə təsir

etdikdə 1:7 kütlə nisbətində izomer alkenlərin

qarışığı alınır. Əsas məhsulun kütləsi 49 q olur.

Başlanğıc maddənin Vürs reaksiyasının

məhsulunun səmərəli nomenklatura əsasında

adını müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(C)=12

A) metiletilikili-butilmetan

B) trimetilüçlü-butilmetan

C) izopropilizobutilmetan

D) metilpropilizopropilmetan

E) metildietilmetan

9.

Yanma zamanı 164 q su alınarsa, 2

1 H izotoplarının sayını müəyyən edin. ( 1

1H , 12

6 C )

A) 4

B) 3

C) 1

D) 5

E) 2

10.

Reaksiyaya

daxil olan

maddələr

Kütləsi,

q

Başlanğıc

qarışıqda

molekul sayı

H2 a 17NA

O2 a

Hansı qrafiklər doğrudur?

zaman

m(H2), q

a

28

zaman

(H2O), mol

2

zaman

m(O2), q

a

16

I II III A) yalnız I B) I, III C) yalnız II

D) I, II, III E) II, III

11.

Natrium-

halogenid

Normal duzun alınması ilə baş

verən reaksiya zamanı

reduksiya olunan qatı sulfat

turşusunun mol sayı (%)

NaX 20

NaY 0

NaZ 50

Hansı reaksiyalar baş verir?

1. NaX+Y2 2. NaZ+X2

3. NaX+Z2 4. NaY+X2

5. NaZ+Y2 6. NaY+Z2

A) 1, 4, 6

B) 1, 2, 4

C) 2, 4, 6

D) 1, 3, 5

E) 2, 3, 5

Qaz

qarışığının

tərkibi

Qarışığın

kütləsi, q

Tam yanma

məhsulu 13CO2 12CO2

C2H2, C2H4,

C2H6

170 6 mol 6 mol

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif

- 2017/2018 -

12.

Maddə Kütləsi,

q

Qeyri-polyar

kovalent

rabitələrin sayı

Oksigen x n

Ağ fosfor y 24n

y:x nisbətini müəyyən edin. Ar(O)=16, Ar(P)=31

A) 33 B) 32 C) 31 D) 30 E) 20

13.

Atomun

normal halda

elektron

formulu

Atomun tərkibində ola

biləcək cütləşməmiş

elektronların maksimum

sayı

2s22px n

3s23px n+4

x-i müəyyən edin.

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

14. Doğru olanları müəyyən edin.

1. H2O, NH3, CH4 → polyar molekul

2. H2O, NH3, CH4 → sp3 hibridləşmə

3. H2O, NH3, CH4 → bərk halda molekulyar

kristal qəfəs

A) yalnız 1

B) yalnız 2

C) yalnız 3

D) 1, 3

E) 2, 3

15.

20 25 zaman

m(N2), q

11,0 -

5,4 -

N2 + 3H2 2NH3 reaksiyası zamanı azotun

kütləsinin zamandan asılılıq qrafiki verilmişdir.

Reaksiya gedən qabın həcmi 2,0 l olarsa,

reaksiyanın azota (X), hidrogenə (Y) və

ammonyaka (Z) görə orta sürətlərini (mol/l·san)

müəyyən edin. Mr(N2)=28

1. X a. 0,04 b. 0,08 c. 0,02

2. Y d. 0,06 e. 0,12

3. Z

A) 1-c 2-d 3-a

B) 1-a 2-e 3-b

C) 1-a 2-d 3-c

D) 1-c 2-a 3-d

E) 1-e 2-b 3-a

16.

Şüşə Tərkibində olan

elementlər

X Y Z

Adi + +

Kimyəvi + + +

Büllur + +

X, Y və Z-i müəyyən edin.

X Y Z

A) Ca Na Si

B) K Pb O

C) Si K Ca

D) Si Na Ca

E) Ca K Si

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif

- 2017/2018 -

17. Kalium-sulfid və kalium-karbonat

qarışığında metal atomlarının sayı Avoqadro

ədədindən 2 dəfə böyük, kükürd atomlarının

sayı isə Avoqadro ədədindən 3 dəfə kiçikdir. Bu

qarışığının artıq miqdar xlorid turşusu ilə

reaksiyasından alınan qaz qarışığının sıxlığını

(q/l, n.ş., onda bir dəqiqliklə) müəyyən edin.

Ar(C)=12, Ar(O)=16, Ar(S)=32, Ar(K)=39

A) 1,2 B) 1,5 C) 1,8 D) 2,7 E) 3,9

18. X karbohidrogeninin artıq miqdarda bromlu

su ilə reaksiyasından tərkibində bromun kütlə

payı 75,8% olan tetrabromlu törəmə, sulfat

turşusu iştirakında kalium-permanqanat

məhlulu ilə qaynatdıqda isə yalnız bir birəsaslı

karbon turşusu əmələ gətirir. X

karbohidrogeninin sulfat turşusu iştirakında

kalium-permanqanat məhlulu ilə qaynatdıqda

baş verən reaksiyanın tənliyində məhsulların

əmsalları cəmini müəyyən edin. Ar(H)=1,

Ar(C)=12, Ar(O)=16,

Ar(Br)=80

A) 25 B) 28 C) 34 D) 20 E) 29

19. 400 q 20%-li H2SO4 məhlulundan 310 q su

buxarlandırılır. Alınan məhlulun qızdırılmaqla

dəmirlə reaksiyasından hansı maddələr alınar?

1. FeSO4

2. SO2

3. Fe2(SO4)3

4. H2

5. H2O

A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2, 3, 4

D) 2, 3, 5 E) 1, 2, 5

20.

a a+3

a–1

a+2

X

-rabitələrin

ümumi sayı

Atomların

ümumi sayı

X hansı karbohidrogenlər sinfinə aid ola bilər?

I. alken II. tsikloalkan III. alkan

A) yalnız II

B) II, III

C) I, III

D) I, II

E) I, II, III

21.

Metallar

HNO3 ilə reaksiya

məhsulu

duru qatı

X NH3 NO

Y N2O NO

Z NO NO2

X, Y və Z metallarını müəyyən edin.

X Y Z

A) Mg Ag Fe

B) Ag Fe Mg

C) Fe Ag Mg

D) Ag Mg Fe

E) Fe Mg Ag

Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif

- 2017/2018 -

22. Tərkibində natrium, xlor və oksigendən

ibarət 0,543 q naməlum duz olan

turşulaşdırılmış məhlula yodun ayrılması

dayanana qədər kalium-yodid məhlulu əlavə

edilir. Ayrılan yodun kütləsi 3,048 q olur.

Naməlum duzun tam termiki parçalanması

zamanı bərk nümunənin kütləsi neçə faiz (tam

ədədə qədər dəqiqliklə) azalar? Ar(O)=16;

Ar(Na)=23; Ar(Cl)=35,5; Ar(I)=127

A) 30 B) 35 C) 53 D) 71 E) 45

23. Naməlum fosfor-halogenidin 1,232 q-nın

hidrolizi zamanı alınan məhlulun

neytrallaşmasına 35 ml 2 mol/l qatılıqlı KOH

məhlulu sərf olunur. Halogenidin tərkibinə

daxil olan halogenin nisbi atom kütləsini və

halogenidin tərkibini müəyyən edin. Ar(P)=31

A) 127, PX3

B) 19, PX3

C) 35,5, PX5

D) 35,5, PX3

E) 80, PX5

24. Hər birinin molekulunda bir ikiqat rabitə olan

iki açıq zəncirli karbohidrogenin molyar kütlələri

nisbəti 1:2 kimidir. Bu karbohidrogenlərin tam

hidrogenləşməsi zamanı alınan maddələrin

molyar kütlələri nisbəti 0,5172 olur. Bu

karbohidrogenlərdə olan bütün orbitalların

sayını müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(C)=12

A) 36 B) 42 C) 54 D) 63 E) 80

25. Ammonium-xromat və ammonium-dixromat

qarışığını közərtdikdə ayrılan qazı xlorid turşusu

məhlulundan keçirdikdə onun həcmi 2 dəfə

azalır. Bərk qalığı kalium-hidroksid iştirakında

qızdırırlar və alınan qarışığı suda həll edirlər.

Məhluldan artıq miqdar karbon qazı buraxdıqda

2,06 q çöküntü alındı. Başlanğıc qarışığın

kütləsini müəyyən edin.

Ar(H)=1, Ar(O)=16, Ar(Cr)=52,

Mr((NH4)2CrO4)=152, Mr((NH4)2Cr2O7)=252

A) 0,76

B) 1,26

C) 1,52

D) 2,02

E) 2,78