39

ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์
Page 2: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

ค ำน ำ

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร วชาชววทยา เรองระบบประสาทและอวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5 มทงหมด 6 ชด ชดนเปนชดท 1 การรบรและการตอบสนอง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร จดท าขนเพอประกอบการจดการเรยนร ตามแนวการปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ ส าหรบเนอหาสาระในเลมน เปนเรองเกยวกบการรบรและการตอบสนองของสงมชวตเซลลเดยว และสตว ประกอบไปดวย แบบทดสอบกอนเรยน เนอหา แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร แบบทดสอบหลงเรยนและสรปความรจากเรอง

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรชดนจดท าขนเพอใหนกเรยนสามารถเรยนรดวยตนเองได และสามารถใชประกอบการจดการเรยนร คกบหนงสอเรยนวชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 5 ได

หวงเปนอยางยงวาแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร วชาชววทยา เรองระบบประสาทและอวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5 ซงมทงหมด 6 ชด ชดนเปนชดท 1 การรบรและการตอบสนอง จะเปนประโยชน ตอการเรยนรของผเรยน และสามารถบรรลผลตามจดประสงคการเรยนรทวางไว ขอขอบคณ ทกทานทกรณาใหค าแนะน าไว ณ โอกาสน

เจนภพ ยศบญเรอง

Page 3: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

สำรบญ เรอง หนำ ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจง 1 จดประสงคการเรยนร 2 ค าแนะน าส าหรบคร 3 ค าแนะน าส าหรบนกเรยน 4 แผนภมล าดบขนตอนการเรยน 5 แบบทดสอบกอนเรยน 6 การรบรและการตอบสนอง 10 แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 1 22 แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 2 24 แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 3 25 แนวค าตอบแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 1 26 แนวค าตอบแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 2 28 แนวค าตอบแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 3 29 แบบทดสอบหลงเรยน 30 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 34 บรรณานกรม 35

Page 4: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 1

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง

การใชแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

เรองระบบประสาทและอวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5 มทงหมด 6 ชด ชดนเปนชดท 1 การรบรและการตอบสนอง จดท าขน เพอมงพฒนาใหนกเรยนมความร บรรลตามเปาหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และชวยใหเกดความสะดวกตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน และการเรยนรวทยาศาสตร ซงประกอบ ไปดวยชดกจกรรมการเรยนร ทงหมด 6 ชด ดงน ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง (Perception and Response) 2 ชวโมง ชดท 2 เซลลประสาท (Nerve Cells) 2 ชวโมง ชดท 3 การท างานของเซลลประสาท (Neuronal Function) 3 ชวโมง ชดท 4 ศนยควบคมระบบประสาท (Control Centre of 4 ชวโมง

Nervous System) ชดท 5 การท างานของระบบประสาท (Nervous System Function) 3 ชวโมง ชดท 6 อวยวะรบความรสก (Sensory Organs) 4 ชวโมง

รวม 18 ชวโมง ในการใชแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร ผใชควรวางแผนการด าเนนงาน และศกษารายละเอยดจากเอกสาร ดงน

1. ศกษาแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร ตามล าดบขนตอนกจกรรม 2. จดเตรยมอปกรณ สอ และเทคโนโลยทเกยวของ 3. ท ากจกรรมตามทก าหนด 4. สรปและประมวลความรทไดรบ

Page 5: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 2

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนเขาใจความหมาย “สงเรา” ไดอยางถกตอง 2. นกเรยนสามารถอธบายโครงสรางทใชในการรบรและตอบสนองของจลนทรยและสตวไมมกระดกสนหลงได 3. สบคน อภปราย อธบายและเปรยบเทยบ วธการรบรและตอบสนองของสงมชวตเซลลเดยว ทมเสนใยประสานงาน สตวไมมกระดกสนหลงทมรางแหประสาท สตวทมปมประสาท และเสนประสาทและสตวทมสมองและไขสนหลงได

Page 6: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 3

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ค าแนะน าส าหรบคร

1. ครควรเตรยมแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรและอปกรณตาง ๆ ใหครบถวน 2. แจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 3. แจกแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร ใหนกเรยนไดศกษาและแนะน าวธการใช

เพอใหนกเรยนไดปฏบตอยางถกตอง 4. ด าเนนการตามกจกรรมการเรยนรทก าหนดไวในแผนการจดการเรยนร 5. หากนกเรยนคนใดเรยนไมทน ครควรใหค าแนะน าหรอมอบหมายงานหรอให

ศกษาแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรในเวลาวาง 6. การจดชนเรยนจะจดใหนกเรยนนงศกษาเปนรายบคคลหรอนงเปนกลมกได

Page 7: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 4

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

1. ตงใจฟงค าอธบายจากครถงบทบาทของนกเรยน แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร ขอตกลงในการเรยนจนเขาใจ

2. ศกษาแผนภมล าดบขนตอนการเรยน สาระส าคญและจดประสงคการเรยนรเพอใหทราบวาเมอจบทกขนตอนการเรยนรแลวนกเรยนสามารถเรยนรอะไรบาง

3. ศกษาจากแบบฝกเสรมทกษะการเรยนร ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง 4. ระหวางการปฏบตทกขนตอนการเรยนร นกเรยนควรมความรอบคอบ

มวจารณญาณท างานใหเปนระบบและมระเบยบวนย 5. สรปความรทกครงหลงท ากจกรรม 6. น าเสนอผลงานเพอน าขอคดทไดจากการเสนอแนะของผประเมนทงครและเพอน

เพอเปนแนวทางในการศกษาเรองอนตอไป

Page 8: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 5

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แผนภมล าดบขนตอนการเรยน

อานค าชแจง อานค าแนะน า

ศกษาชดกจกรรมการเรยนร

- อานจดประสงคการเรยน

- ศกษาตวอยาง

- ถามตอบกอนเรยนรกบครและเพอน ๆ

- ศกษาใบความร

- แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร

- ตรวจค าตอบ

- ถาไมผานเกณฑรอยละ 80 ใหท าแบบทดสอบหลงเรยนเพมอกครง

การประเมนผล

ผานเกณฑรอยละ 80 ไมผานเกณฑรอยละ 80

ศกษาแบบฝกเสรมทกษะการเรยนรชดตอไป

Page 9: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 6

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แบบทดสอบกอนเรยน

จงเลอกค าตอบทถกตอง

1. แมลงเมาจะมการตอบสนองตอแสงอยางไร

ก. บนออกจากแสงไฟ

ข. บนเขาหาแสงไฟ

ค. บนเรยงกนเปนแถว

ง. บนกระจายเปนวงกวาง

2. การทองอางพองตวเมอเหนศตรเพราะอะไร

ก. พรอมจะตอส

ข. ใหดสวยงาม

ค. เตรยมกระโดดหน

ง. แกลงท าเปนตาย

3. ถาเราเอามอแตะหอยทยงมชวตอยจะเปนอยางไร

ก. หอยจะรบปดฝา

ข. หอยจะรบเปดฝา

ค. หอยจะคลานหน

ง. หอยจะตายทนท

Page 10: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 7

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

4. สงมชวตชนดใดไมมเซลลประสาท

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

5. เสนใยประสานงาน (Coordinating fiber) ของพารามเซยมท าหนาทใด

ก. รบความรสก

ข. ตอบสนองสงเรา

ค. ควบคมการพดโบกของซเลย

ง. ทง ก, ข และ ค

6. การรบรและตอบสนองตอสงเราของสงมชวต กลมใดจะเรวทสด

ก. อะมบา

ข. พารามเซยม

ค. ไฮดรา

ง. แมลง

Page 11: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 8

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

7. ประสาททเปนรางแหของไฮดราขาดสงใด

ก. การเชอมโยง

ข. เดนไดรต

ค. ใยประสาท

ง. ทศทางกระแสประสาท

8. ลกษณะของรางแหประสาทในไฮดรานนจะพบในสตวมกระดกสนหลงบางหรอไม

ก. ไมพบ เพราะไฮดราเปนสตวชนต ามาก

ข. ไมพบ เพราะสตวมกระดกสนหลงมระบบประสาทพฒนาไปมากแลว

ค. พบเฉพาะบรเวณใกลสมอง

ง. พบบาง เชนผนงล าไส

9. สงมชวตชนดใดเรมมเซลลประสาทเปนพวกแรก

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

Page 12: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 9

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

10. สตวกลมใดเปนพวกแรกทเรมมสมอง

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

Page 13: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 10

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

การรบรและการตอบสนอง

ขณะทอากาศรอนจดรางกายจะขบเหงอออกมามาก แตเมอเขาไปในหองทม

เครองปรบอากาศจะรสกเยนสบาย และมเหงออกนอยลง แสดงวารางกาย มระบบทรบร

ตอการเปลยนแปลงของสงแวดลอม และถายทอดการรบรไปยงหนวยแปลความรสก

พรอมทงออกค าสงใหหนวยปฏบตงานท างาน

โดยปกตการตอบสนองของสตวจะเปนการท างานรวมกนระหวางระบบประสาท

และระบบตอมไรทอ ระบบประสาทจะควบคมการตอบสนอง ทเกดขนและสนสดเรว

เชน การหดตวของกลามเนอ ท าใหการเกดการเคลอนไหวไดรวดเรว ขณะทระบบตอมไร

ทอ จะควบคมการตอบสนองท เกดชากวา แตเมอเกดขนแลวจะมผลตอเนองเปน

เวลานาน เชน การเจรญของเซลลไขในรงไขอยางไรกตามแมทง 2 ระบบ จะท างาน

แตกตางกนแตท างานสมพนธกนจงเรยกวา ระบบประสานงาน (coordinating system)

สงเรา หนวยรบความรสก หนวยสงการ

หนวยแปลความรสก

หนวยปฏบตงาน

การตอบสนอง

Page 14: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 11

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

สงเราหมายถง สงทมากระตนใหสงมชวตแสดงพฤตกรรมออกมา หรอ สงเราคอ

สญญาณหรอการเปลยนแปลงซงมผลตอกจกรรมของสงมชวต

สงเราแบงไดเปนสองชนดคอ

1. สงเราภายในรางกาย ไดแก สงเราทเกดจากความตองการทางกายภาพ เชน

ความ-หว ความกระหาย ความตองการทางเพศ ความเครยด ฮอรโมน เอนไซม

เปนตน

2. สงเราภายนอกรางกาย ไดแก สงกระตนตางๆ สงแวดลอมทางสงคมท

สามารถสมผสไดดวยประสาททง 5 คอ ห ตา คอ จมก การสมผส เชน แสง เสยง

อณหภม อาหาร น า การสมผส สารเคม เปนตน

ทมาของภาพ : http://ib.bioninja.com.au/standard-level/topic-6-human-

physiology/65-neurons-and-synapses/stimulus-response.html

Page 15: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 12

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

การรบรและการตอบสนองของสงมชวต

การรบรและการตอบสนองของสงมชวตเซลลเดยว

สงมชวตเซลลเดยวยงไมมเซลลประสาท แตสามารถรบรและตอบสนองได

เพราะมโครงสรางบางสวนของเซลลทท าหนาทตอบสนองตอสงเราตาง ๆ ไมวาจะเปน

แสงสวาง อณหภม สารเคมและวตถทมาสมผส โดยการเคลอนทเขาหาหรอเคลอนท

หน เชน

1) อะมบา (Amoeba) เปนพวกโปรตสตทไมมเซลลประสาท มการตอบสนอง

ตอสงเราประเภทอาหารและแสง โดยอาศยการไหลของไซโทพลาซมเพอใหเกดการ

เคลอนทเขาหาหรอหนสงเรา

ทมาของภาพ : http://lungtp.com/protoctista/e_dedcdd.html

Page 16: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 13

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

2) ยกลนา (Euglena) เปนพวกโปรตสต ไมมเซลลประสาทแตทตวม Eyespot

เปนบรเวณรบแสง ท าใหทราบความเขมแสงและทศทางของแสงได

ทมาของภาพ : https://www.pinterest.com/pin/145100419214290295

3) พารามเซยม (Paramecium)

- มเสนใยประสานงาน (Coordinating Fiber) อยทโคนของซเลย

(Cilia) ท าใหพารามเซยมสามารถควบคมการพดโบกของซเลยได

ทมาของภาพ : http://watchawan.blogspot.com/2010/04/blog-post_30.html

Page 17: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 14

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

การรบรและการตอบสนองของสตวไมมกระดกสนหลง

สตวไมมกระดกสนหลงเรมมความซบซอนของการรบรและการตอบสนอง

เพมขน บางชนดเรมมเซลลประสาท และมการพฒนาเซลลประสาทสมพนธกบการ

ววฒนาการของสตวแตละชนด เชน

1) ฟองน า (Sponges)

- เซลลแตละเซลลของฟองน ามการรบรและการตอบสนองตอน าและ

อาหาร แตยงไมมการประสานงานกนของแตละเซลล

ทมาของภาพ : http://bilingualbiology10.blogspot.com/2013/08/topic-10a-simple-

invertebrates-sponges.html

Page 18: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 15

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

2) ไฮดรา (Hydra)

- มรางแหประสาท (Nerve Net) หรอเซลลประสาททเชอมกนเปน

รางแหทวรางกาย

- เมอถกกระตนดวยสงเราจะเกดกระแสประสาทเคลอนทกระจายไปตาม

รางแหประสาททอยทวล าตวท าใหไฮดรามการตอบสนองตอสงเรา

- Tentacle รอบปากสามารถรบรและตอบสนองได

ทมาของภาพ : http://www.thaigoodview.com/node/105624

Page 19: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 16

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

3) พลานาเรย (Planaria)

- มลกษณะพเศษทชวยในการสงกระแสประสาท ประกอบดวย

ปมประสาท (Nerve Ganglion) หรออาจเรยกวาสมอง

(Brain) เปนกลมของเซลลประสาททรวมกนอยบรเวณหว

ของพลานาเรย

วงแหวนประสาท (Nerve Ring)

เปนเสนประสาททวนอยรอบล าตว

เสนประสาทใหญ (Nerve Cord) จ านวน 2 เสน

เปนเสนประสาททขนานอยรอบล าตวแบบขนบนได

(Ladder Type) เชอมอยกบวงแหวนประสาท

ทมาของภาพ : https://sites.google.com/site/aofbiology54/kar-txb-snxng-

khxng-sing-mi-chiwit-sell-deiyw

Page 20: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 17

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

4) ไสเดอนดน กง หอย และแมลง (Earthworm , Shrimp , Shellfish

and Insect)

- มปมประสาททหวเหมอนพลานาเรย แตมขนาดใหญขน รวมถงม

เสนประสาทเชอมปมประสาททอยตามล าตวในแตละปลอง

- ลกษณะพเศษอน ๆ เชน

ไสเดอนดน มวงแหวนประสาทอยตรงระหวางปลองท 2

และ 3

กง หอย มประสาททหว ล าตวและขา อยางละ 1 ค

แมลง มวงแหวนประสาทอยรอบปากและมปมประสาทเรยง

ตามยาวททองของล าตว

ทมาของภาพ : https://www.britannica.com/animal/annelid

Page 21: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 18

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ทมาของภาพ : http://slideplayer.com/slide/8762000

ทมาของภาพ : https://en.wikipedia.org/wiki/Scallop

Page 22: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 19

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ทมาของภาพ : https://www.britannica.com/animal/crustacean/

Form-and-function-of-internal-features

การรบรและการตอบสนองของสตวมกระดกสนหลง

- คนและสตวมกระดกสนหลงมระบบประสาททเจรญดกวาสตว

ประเภทอนมาก

- สวนใหญแลวเซลลประสาทเกอบทงหมดรวมกนอยทสวนหว ซงม

ขนาดใหญ และเจรญมาก

- มสมอง (Brain) และไขสนหลง (Spinal Cord)

Page 23: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 20

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

ทมาของภาพ : http://slideplayer.com/slide/7402473/

ทมาของภาพ : http://www.meiwoscience.com/sensor-and-nervous-

system/brain-and-spinal-cord-specimens-plastinated-specimens.html

Page 24: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 21

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

hidol.ac.th/e-

สงมชวตเซลลเดยว : อะมบา, ยกลนา, พารามเซยม มเสนใยประสานงาน

(Co-Ordinating fiber) + Bassal Body

Coelenterate : ไฮดรา , seaanemone รางแหประสาท (neave fiber)

ใน Vertebrate พบในกระบวนการ Preistalsis

Platyhelminthes : พยาธตวแบน เรมมปมประสาท (Nerve Ganglion)

Arthropod : กง , แมลง ม Major Ganglia คลายสมอง

Vertebrate ระบบประสาทเปลยนแปลงจากชน Ectoderm

ตอนเปน Embryo ทเรยกวา Neuron Tube ไดแก สมอง และ

ไขสนหลง (สวนทเลกทสดคอ เซลลประสาท) เปนระบบแรกทเจรญ

เตบโตมากทสดตอนเปนตวออน

Page 25: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 22

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 1

ใหนกเรยนอธบายการตอบสนองตอสงเราของคนหรอสตวในลกษณะตาง ๆ

1. การตอบสนองเมอไดรบแสงเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………….

2. การตอบสนองเมอไดรบอณหภมเปนสงเรา

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Page 26: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 23

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

3. การตอบสนองเมอไดรบน าเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

4. การตอบสนองสงเราเมอไดรบเสยงเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

5. การตอบสนองสงเราเมอไดรบความเครยดเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………….

Page 27: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 24

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 2

ใหนกเรยนจดสงมชวตใหเขากลมกนตามชนดระบบประสาท

อะมบา พารามเซยม ไฮดรา

แมลง ไสเดอน พลานาเรย

ยกลนา กง หอย

1. ยงไมมระบบประสาท ไดแก

........................................................................................................................

2. มรางแหประสาท ไดแก

.......................................................................................................................

3. มปมประสาท ไดแก

.....................................................................................................................

Page 28: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 25

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 3

ใหนกเรยนอธบายการท างานของระบบประสาทในสงมชวต ระหวางสงมชวต

ทมรางแหประสาทกบมปมประสาท เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

Page 29: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 26

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แนวค าตอบ

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 1

ใหนกเรยนอธบายการตอบสนองตอสงเราของคนหรอสตวในลกษณะตาง ๆ

1. การตอบสนองเมอมแสงเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………….

2. การตอบสนองเมอมอณหภมเปนสงเรา

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

คนหรอสตวจะเคลอนทหนแสง หรอหาสงของบางอยางมาปกปดปองกนแสง

คนหรอสตวจะมกลไกการตอบสนองตออณหภมทแตกตางกน อาท เมอ

อณหภมลดลงตาสตวบางชนดจะจาศลอยนง ๆ เพอปองกนการสญเสยพลงงาน

หรอสตวบางชนดเมอเขาสฤดแลง ซงมอณหภมสง จะพากนอพยพยายถน

Page 30: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 27

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

3. การตอบสนองเมอมน าเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

4. การตอบสนองสงเราเมอมเสยงเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

5. การตอบสนองสงเราเมอมความเครยดเปนสงเรา

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

สตวจะมการตอบสนองเมอมน าเปนสงเรา อาท ไสเดอนจะเคลอนทไปยง

บรเวณทมน าอยเยอะ หรอคอนขางช น นนเอง

สตวจะมการตอบสนองเมอมเสยงเปนสงเรา อาท แมไกเรยกลกไก หรอคางคาว

ปลอยคลนเสยงในการสอสาร และเดนทาง

สตวจะมการตอบสนองเมอมความเครยดเปนสงเรา อาท สนขในภาวะปกตจะ

เปนมตรกบคน แตเมอโดนแกลงบอย ๆ ทาใหเกดความเครยด และสงผลใหม

พฤตกรรมทเปลยนแปลงไปจากเดม เชน ดรายข น หรอซมเศรา

Page 31: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 28

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แนวค าตอบ แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 2

ใหนกเรยนจดสงมชวตใหเขากลมกนตามชนดระบบประสาท

อะมบา พารามเซยม ไฮดรา

แมลง ไสเดอน พลานาเรย

ยกลนา กง หอย

1. ยงไมมระบบประสาท ไดแก

........................................................................................................................

2. มรางแหประสาท ไดแก

.......................................................................................................................

3. มปมประสาท ไดแก

.....................................................................................................................

อะมบา ยกลนา พารามเซยม

ไฮดรา

แมลง ไสเดอนดน พลานาเรย กง หอย

Page 32: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 29

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แนวค าตอบ แบบฝกเสรมทกษะการเรยนรท 3

ใหนกเรยนอธบายการท างานของระบบประสาทในสงมชวต ระหวางสงมชวต

ทมรางแหประสาทกบมปมประสาท เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

สตวทมรางแหประสาทจะมระบบการรบรและตอบสนองทตา และไมสามารถแยก

ความซบซอนของสงเรา และการตอบสนองได เชน ไฮดรา เมอถกกระตนทผว

กระแสประสาทจะไหลไปทวท งตวทาใหกลามเน อหดทกจด ไมสามารถตอบสนองได

ในจดใดจดหนงทถกกระตน สวนสตวทมปมประสาทจะมการทางานคลายสมอง

ทาใหตอบสนองตอสงเราไดรวดเรว และแยกแยะความซบซอนของสงเราไดดกวา

Page 33: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 30

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

แบบทดสอบหลงเรยน

จงเลอกค าตอบทถกตอง

1. การทองอางพองตวเมอเหนศตรเพราะอะไร

ก. พรอมจะตอส

ข. ใหดสวยงาม

ค. เตรยมกระโดดหน

ง. แกลงท าเปนตาย

2. แมลงเมาจะมการตอบสนองตอแสงอยางไร

ก. บนออกจากแสงไฟ

ข. บนเขาหาแสงไฟ

ค. บนเรยงกนเปนแถว

ง. บนกระจายเปนวงกวาง

3. สงมชวตชนดใดไมมเซลลประสาท

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

Page 34: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 31

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

4. ถาเราเอามอแตะหอยทยงมชวตอยจะเปนอยางไร

ก. หอยจะรบปดฝา

ข. หอยจะรบเปดฝา

ค. หอยจะคลานหน

ง. หอยจะตายทนท

5. การรบรและตอบสนองตอสงเราของสงมชวตกลมใดจะเรวทสด

ก. อะมบา

ข. พารามเซยม

ค. ไฮดรา

ง. แมลง

6. เสนใยประสานงาน (Coordinating fiber) ของพารามเซยมท าหนาทใด

ก. รบความรสก

ข. ตอบสนองสงเรา

ค. ควบคมการพดโบกของซเลย

ง. ทง ก, ข และ ค

Page 35: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 32

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

7. ลกษณะของรางแหประสาทในไฮดรานนจะพบในสตวมกระดกสนหลงบางหรอไม

ก. ไมพบ เพราะไฮดราเปนสตวชนต ามาก

ข. ไมพบ เพราะสตวมกระดกสนหลงมระบบประสาทพฒนาไปมากแลว

ค. พบเฉพาะบรเวณใกลสมอง

ง. พบบาง เชนผนงล าไส

8. ประสาททเปนรางแหของไฮดราขาดสงใด

ก. การเชอมโยง

ข. เดนไดรต

ค. ใยประสาท

ง. ทศทางกระแสประสาท

9. สตวกลมใดเปนพวกแรกทเรมมสมอง

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

Page 36: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 33

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

10. สงมชวตชนดใดเรมมเซลลประสาทเปนพวกแรก

ก. แมงกะพรน

ข. อะมบา

ค. กง

ง. พลานาเรย

Page 37: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 34

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

1. ข 2. ก 3. ก 4. ข 5. ค

6. ง 7. ง 8. ง 9. ข 10. ง

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1. ก 2. ข 3. ข 4. ก 5. ง

6. ค 7. ง 8. ง 9. ง 10. ข

Page 38: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์

แบบฝกเสรมทกษะการเรยนร เรอง ระบบประสาทและอวยวะรบความรสก 35

ชดท 1 การรบรและการตอบสนอง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองระบบประสาทและวยวะรบความรสก ระดบชนมธยมศกษาปท 5

บรรณานกรม

จรสย เจนพาณชย. (2552). BIOLOGY for high school students. กรงเทพฯ :

บมคลเลอรไลน.

นงลกษณ สวรรณพนจ และปรชา สวรรณพนจ. (2557). ชววทยา ม.4 เทอม 1-2.

กรงเทพฯ : ไฮเอดพบลชชง จ ากด.

ประดษฐ เหลาเนตร และณฐภสสร เหลาเนตร. (2554). หนงสอเรยน ชววทยาเพมเตม

เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพฯ : แมค จ ากด.

ประสงค หล าสะอาด และจตเกษม หล าสะอาด. (2554). คมอชววทยา ม.4-6 เลม 2.

กรงเทพฯ : พฒนาศกษา.

ปรชา สวรรณพจนจ และนงลกษ สวรรณพนจ. (2556). High School Biology ชววทยา

ม.4-6 เลม 2 (รายวชาเพมเตม). กรงเทพฯ : ไฮเอดพลลชชง จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2554). หนงสอเรยนรายวชา

เพมเตมวทยาศาสตร ชววทยา เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 - 6. กรงเทพฯ :

องคการคาของครสภา.

สมาน แกวไวยทธ. (2558). ชววทยา เลม 1 ชนมธยมศกษาปท 4-5-6. กรงเทพ :

ไฮเอดพบลชชง จ ากด.

Page 39: ค ำน ำ - kroobannok.com · นักเรียนสามารถอธิบายโครงสร้างที่ใช้ในการรับรู้และตอบสนองของจุลินทรีย์