พระจลนายก (พระอาจารยสชาต อภชาโต)

วดญาณสงวรารามวรมหาวหาร อ.บางละมง จ.ชลบร

ISBN ๙๗๘-๖๑๖-๔๙๗-๑๒๒-๖

พมพครงท ๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒

จำานวนพมพ ๒,๐๐๐ เลม

ผจดพมพ คณะศษยานศษย

พมพท : บรษท ศลปสยามบรรจภณฑและการพมพ จำากด๖๑ ซอยเพชรเกษม ๖๙ ถนนเลยบคลองภาษเจรญฝงเหนอแขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงเทพฯ ๑๐๑๖๐Tel. ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๙ Fax. ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘ E-mail: silpasiamprinting@hotmail.com Website: www.silpasiam.com

พมพแจกเปนธรรมทานหามจ�าหนาย

ค�ำน�ำ

สองสามเดอนสดทายกอนสนป ๒๕๖๑ บอยครงททาน พระอาจารยสชาต อภชาโต แสดงธรรมเทศนาแบบแกงหมอเลก เนนหนกเรองอบายภาวนา มรรควถ สตปฏฐานส ธรรมซงทรงแสดง จะงอกงามทกผนนา เพราะเปนธรรมของพระพทธเจา แตทงนยอมสดแตผนดนของเจาของนา วาเปนดนดชนดใด จะเจรญงอกงามกตามแตเจาของผนนานนๆ สวนเรองธรรมะ ทานอาจารยไดอธบายไว ชดแจง ลกซง เฉยบคม เขาใจงาย หากยากยงสำาหรบผไมปฏบต และขเกยจทำา

ดวยเมตตาตอภายภาคหนา ทานอาจารยปรารภวา อยากจะ รวบรวมพมพกณฑเกยวกบภาวนาเขาไวดวยกน วนใดสงสย มาเปดอาน ทบทวน กจะกระจางใจ

คณะจลธรรม พรอมทงศษยทงปวง จงขออนญาตจดพมพธรรมะ ดงกลาว เปนธรรมทาน ซงจะรวบรวมพมพเปนชดๆ ตอเนองไป ดวยความหวงวา กศลแหงธรรมทานจกเปนผลใหดวงใจของผอานสงบเบกบานยง

อกประการขอบนทกไวดวยวา เมอไดรบกณฑเทศนแรกจากทาน ตนฉบบเลยเวลามาสองสามเดอนแลว ไดกราบเรยนวา “ธรรมะสดๆ รอนๆ” อาจจะไมสดๆ รอนๆ คำาตอบนนกนใจมาก ทานยอนตอบวา “ธรรมะของพระพทธเจา สดๆ รอนๆ ทกขณะ เปนปจจบนธรรม

ทกเวลา เปนอกาลโก จกเปนมงคลตอผพบเหนตลอดไปทกกาล”

คณะศษยานศษย

รางกายกบจตใจของเรา ๕ - ๓๘

งานจตตภาวนา ๓๙ - ๗๒

ตนเปนทพงของตน ๗๓ - ๑๐๘

ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข ๑๐๙ - ๑๓๙

คำาถาม - คำาตอบ ๑๔๑ - ๑๗๓

สำรบญ

รางกายกบจตใจของเรา

๓๐ พฤศจกายน ๒๕๖๑

ชวตของพวกเราทมสวนประกอบอย ๕ สวน ทเรยกวา ขนธ ๕ ม รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ทเราจะเอามาใชในการทจะกอภพกอชาตกได หรอเอามาใชในการตดภพตดชาตกได ขนอยกบความร ถาเราไมมความร เรากจะเอาไปใชกบการกอภพกอชาต เอาไปใชกบการเกดแกเจบตาย เวยนวายตายเกด ถาเรามความรจากพระพทธเจา เรากจะเอามาใชในการยตการเวยนวายตายเกด เรามทางเลอก ๒ ทาง กใหน�าเอาไปพจารณาด

7รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ชวตของพวกเรามสวนประกอบอย ๒ สวน คอรางกาย

กบจตใจ รวมกนเราเรยกวา ขนธ ๕ รางกายนเปนรปขนธ

เปนขนธท ๑ เรยกวา รปขนธ สวนจตใจมอย ๔ ขนธดวยกน

เรยกวา นามขนธ มเวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ

วญญาณขนธ มอยในจตใจ เปนสวนประกอบของจตใจ

เรยกวา เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ เวทนาแปลวา

ความรสก มอย ๓ ความรสกสข ความรสกทกข ความรสก

ไมสขไมทกข เรยกวาเวทนา สญญาคอความจำาไดหมายร

จำาสงนนจำาสงนวาเปนอยางนนวาเปนอยางน จำาคนนนคนน

วาเปนชอนนชอน เปนหญงเปนชาย เปนเดกเปนผใหญ

อนนคอสญญา ความจำาไดหมายร สงขารคอความคด

ปรงแตง เชน เราคดจะทำาอะไรดวนน คดไปทำางาน หรอคด

ลาหยดงาน คดไปเทยว คดไปทำาบญ อนนเปนสงขารคอ

ความคดปรงแตง แลวกอนสดทายคอวญญาณ วญญาณคอ

ผไปรบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ มาจากตาหจมกลนกาย

เปนสะพานเชอมระหวางรางกายกบจตใจ จตใจนสงกระแส

วญญาณมาเกาะทตาหจมกลนกาย

8 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตอนทเรมมการกอรางสรางตวขนมาในทองของมารดา

ในครรภของมารดา พอมการผสมระหวางธาตของพอกบธาต

ของแม เรมมการปฏสนธ คอ เรมมการกอรางสรางตวของ

รางกายขนมา ดวงวญญาณ ดวงจตทไมมรางกายในตอนนน

กกำาลงรอหารางกายอย ถาเปนจงหวะทมาพบเขากอนดวง

วญญาณของดวงอน กจะเขาไปเกาะ ดวยกระแสของกระแส

จตทเรยกวาวญญาณนเอง วญญาณขนธ กจะไปเกาะตดกบ

รางกาย ไปเกาะตดกบตาหจมกลนกายตามลำาดบ ตอนใหมๆ

ยงอาจจะไมมตาไมมห มแตรางกาย วญญาณกไปเกาะ

ไวกอน พอมการเกาะตด กมการพฒนารางกายตามลำาดบ

ในครรภ อยได ๙ เดอนกคลอดออกมา แตดวงจตนไมไดเขาไป

อยในครรภของมารดา รางกายนอยในครรภของมารดา

จตนสงกระแสวญญาณเขาไปเกาะ เรยกวา กระแสจต

เรยกวา วญญาณขนธ วญญาณนเปนผทไปรบรปจากตา

รบเสยงจากห รบกลนจากจมก รบรสจากลน รบโผฏฐพพะ

คอสมผสทมาสมผสทางรางกาย เชน ความรอน ความเยน

ความแขง ความนม อนนเปนโผฏฐพพะ ผทรบรปเสยงกลน

รสโผฏฐพพะจากตาหจมกลนกาย คอวญญาณขนธ

9รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ดงนน วญญาณนม ๒ ความหมาย วญญาณขนธ

แลวกเวลาทจตใจไมมรางกาย เรากเรยกวา ดวงวญญาณ

ขอใหเราเขาใจวามความหมายตางกน ดวงวญญาณนม

ขนธ ๔ อย คอมเวทนา สญญา สงขาร วญญาณ อยใน

ดวงวญญาณ อยในดวงจตดวงใจ เราเพยงแตเปลยนชอของ

ดวงจตดวงใจ เวลาทมรางกาย เรากเรยกวา ดวงจตดวงใจ

พอเวลารางกายตายไป ดวงจตดวงใจนไมมรางกายเปน

คครอง กเรยกวาดวงวญญาณ เหมอนเราใชชอของสภาพสตร

เวลาเปนโสด เรากเรยกวานางสาว พอเวลามคแตงงาน เราก

เรยกวานาง จตใจนกเปนเหมอนสภาพสตร เวลามรางกาย

กเรยกวาจตใจ เวลาไมมรางกาย กเรยกวาดวงวญญาณ

แตเปนดวงเดยวกน เหมอนกนทกอยาง เหมอนสภาพสตร

ทมสามกบไมมสาม กเปนสภาพสตรคนเดยวกน ดวงวญญาณ

ทไมมรางกาย กมนามขนธ ๔ อยเหมอนเดม มเวทนา

สญญา สงขาร วญญาณ นามขนธนแหละเปนตวททำา

ใหดวงวญญาณนนเสพสขทกขตอไปได ถาเสพสขเราก

เรยกดวงวญญาณนนวาเปนเทวดา เปนเทพ เปนสวรรค

ถ าดวงวญญาณเสพทกขเวทนา เรากเรยกวาอบาย

ทกขเวทนาในรปแบบของความหวกเปนเปรต ทกขเวทนา

10 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ในรปของความกลวกเรยกวาอสรกาย ทกขเวทนาในรป

ของความเกลยดความชงกเรยกวานรก

ในชวงทไมมรางกาย ดวงจตดวงใจ ยงเสพสขเสพทกข

ผานทางเวทนา สญญา สงขาร วญญาณอย ในรปแบบของ

รปทพย เสยงทพย กลนทพย กคอรปทเราสมผสในเวลา

ทเรานอนหลบนนเอง รปทพย เสยงทพยกคอความฝน

นเอง ถาเราจะใชภาษาทเราใชกน กคอความฝน เพราะ

ตอนทเรานอนหลบน รางกายกเหมอนกบตายไปชวคราว

ตอนนนดวงจตกกลายเปนดวงวญญาณไปชวคราว แลวก

เสพเวทนาสข ทกข ไมสขไมทกข ผานสญญา สงขาร ทไดม

บนทกเอาไว ตอนทมรางกาย ตอนทตน ตอนทตนนเราไป

สมผสกบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะชนดตางๆ เรากบนทกไว

ในสญญา ในความจำาไดหมายร พอเวลาเรานอนหลบ

สญญากจะเอารปเสยงกลนรสโผฏฐพพะทไดไปสมผสนน

มาแสดง มาใหเสพใหม ใหเกดความรสกสขทกขไมสข

ไมทกขใหมได ถาเราไปทำาบญทำาความด สญญากจะบนทก

เหตการณทด บนทกเวทนาความร สกทดเกบเอาไวในใจ

ถาเราไปทำาบาป ไปทำาไมด สญญากจะบนทกเหตการณท

11รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมด บนทกความรสกทไมดไวในใจ แลวพอเวลาทรางกาย

นอนหลบหรอตายไป ดวงจตกจะอาศยสญญานเปนผผลต

เหตการณตางๆ ขนมา ใหใจไดเสพตอ เพราะใจมความหว

กบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ มตณหาความอยากอยในใจ

ทเปนตวไปกระตนสญญาใหดงเอาภาพตางๆ เหตการณ

ตางๆ ทไดกระทำาไวตอนทมรางกาย

ทานจงพดวา ถาทำาบญแลว นอนหลบจะฝนด จะไม

ฝนราย เพราะวาเวลาทำาบญเราบนทกแตเหตการณทด

นนเอง เหตการณทดบนทกเวทนาคอความรสกทดไวในใจ

ถาเราไปทำาบาป เรากจะบนทกเหตการณทไมด ความรสกท

ไมดไวในใจ แลวพอเวลาทรางกายนอนหลบ หรอเวลาท

รางกายตายไปน สญญากบสงขารกจะเปนตวทผลตเหตการณ

ตางๆ ขนมาใหม ขนมาใหจตไดเสพ เพราะจตมตณหาความ

อยากอยในจตนนเอง อยากจะเสพรปเสยงกลนรส ถาไม

สามารถเสพผานทางรางกายได ผานทางตาหจมกลนกายได

กเลยตองเสพผานสญญาสงขาร สญญาสงขารกจะเปนผท

ผลตเหตการณและความรสกตางๆ ขนมาใหจตไดเสพตอนท

ไมมรางกาย ตอนทไมมรางกาย เรากเลยเรยกสถานภาพของ

1๒ รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ดวงวญญาณ ไปตามความรสก ถาดวงวญญาณทมเหตการณ

ทด มความรสกทด เรากเรยกวาสวรรคหรอเทพชนตางๆ

มความรสกมความสขมากนอยตางกน ขนอยกบเหตการณ

ทเราไปบนทกไวในขณะทเรามชวตอย วาเราไปบนทกเหตการณ

ทดมากนอย มนกจะฝงบนทกเกบไวในใจของเรา แลวก

แสดงออกมาตอนทไมมรางกาย หรอตอนทนอนหลบ

ฉะนน การนอนหลบกบการตายนเหมอนกน ตางกน

ตรงทวาการนอนหลบนเปนการตายเพยงระยะสน คอ

ไมกชวโมง แลวกกลบมาสรางกาย รางกายตน จตกกลบเขามา

รบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะผานทางรางกายตอ แตถาตายน

กจะเปนเวลานอนหลบ เปนเหมอนกบนอนหลบยาวนาน

เพราะวากวาจะไดตน กตองมรางกายอนใหม กวาทจตจะได

รางกายอนใหม กตองรอไป ชวงทรอน กอาศยสญญา สงขาร

เวทนาทมในใจนน ผลตเหตการณตางๆ ทไดบนทกไวในขณะ

ทมชวตอย ดวงจตนไมไดตายไปกบรางกาย จตใจของเรา

ไมไดตายไปกบรางกาย จตใจของเรากเปลยนจากรางหนง

ไปสอกรางหนง ชวงทรอรบรางใหม กเปนชวงทเราจะใชเวทนา

สญญา สงขาร วญญาณ ผลตเหตการณตางๆ ทเราไดบนทก

13รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไวในขณะทเรามชวตอย ถาทำาบาปกจะบนทกเหตการณ

ทไมด ความรสกทไมด ถาทำาบญกจะบนทกเหตการณทด

ความรสกทด การบนทกกเหมอนกบการทเราถายภาพวดโอ

นแหละ ถาเราถายภาพวดโอไวนาน มนกจะฉายนาน

ถาถายไวสน มนกจะฉายสน ถาทำาบญนอย มนกจะมความ

ร สกทดนอย ถาทำาบญมาก มนกจะมความรสกทดมาก

มเหตการณทดมาก เชนเดยวกบบาป ถาทำาบาปมาก มนกม

เหตการณทไมดมาก ทำาบาปนอยกมเหตการณทไมดนอย

ชวงทเราไมมรางกาย มนกอยทวาอนไหนมกำาลงมากกวากน

บญมกำาลงมากกวา บญกจะผลตเหตการณทด ความรสกทด

ใหจตใจไดเสพ ถาบาปมจำานวนมากกวา มกำาลงมากกวา

บาปกจะผลตเหตการณทไมด ความรสกทไมดใหเสพนนเอง

นคอสภาพของจตใจในชวงทไมมรางกาย หรอในชวง

ทรางกายนอนหลบ จตใจจะอยในสภาพของความฝนดหรอ

ฝนราย ฝนดกเปนความสขชนดตางๆ มเหตการณดๆ ใหเรา

ไดเสพไดสมผส เชน ไดไปเทยว ไดพบกบคนทด ไดทำาอะไร

กบคนทด อะไรตางๆ เหลาน จะเปนความรสกทมแตความสข

สวนถาเราฝนรายน เรากจะฝนแตเรองทไมด ฝนเรองทเราเจอ

14 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เหตการณทไมด ไมพงปรารถนาตางๆ อาจจะไปอยในสงคราม

อาจจะไปตดอย ในถำาในเหว หรอจะไปอยในเครองบนท

กำาลงตก หรออะไรตางๆ นคอเหตการณทมนจะปรากฏขนมา

ในขณะทเรานอนหลบ หรอเวลาทเราตาย ถาเราทำาบาป

มนจะผลตเหตการณทนาหวาดเสยว นาหวาดกลว สราง

ความรสกความทกขตางๆ ใหกบเรา ทกขดวยความหว

ทกขดวยความกลว ทกขดวยความเกลยดชง หรอวาถาเรา

ไปไดรางกาย ถาบาปยงมกำาลงมากอย บาปกจะใหเราได

รางกายของสตวเดรจฉาน แทนทเราจะไดรางกายของมนษย

เรากจะไปไดรางกายของสตวเดรจฉานกอน จนกวาบาปมน

จะหมดกำาลงทจะสงผลใหกบจตใจ จตใจของเราจงจะไดมา

รบรางกายของมนษยใหม

แตการรบรางกายของมนษยของจตใจทมาจากบาป

กบจตใจทมาจากบญกไมเหมอนกน จตใจทไดกลบมาจาก

การฝนรายเวลาไดรางกาย กจะไดรางกายทไมด ไดชวตทไมด

เชน อาภพวาสนา เกดมายากจน มรปรางหนาตาไมสวยงาม

ผวพรรณไมผองใส สตปญญาทบ เปนตน อาการไมครบ ๓๒

มโรคภยไขเจบเบยดเบยน มอายสน มเวรมกรรมเยอะ นคอ

1๕รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พวกทเปนดวงวญญาณททำาบาปมากกวาทำาบญ แลวเวลา

กลบมาเกดใหม กจะไดรางกาย ไดชวตทอาภพ กอนจะได

รางกายของมนษยกตองไปไดรางกายของสตวเดรจฉานกอน

จนกวาบาปททำาไวมนหมดกำาลงลง หมดทจะสงผลมนกจะให

เราไดรางกายของมนษย แตกยงจะไดรางกายทไมด เทากบ

พวกทมาจากการทำาบญ พวกททำาบญทำาความดตางๆ ชวงท

ไมมรางกายกจะฝนด มเหตการณทด มความรสกทดใหเสพ

ภายในจตใจ จนกวาบญทไดทำาไวหมดกำาลงลง กจะกลบมา

ไดรางกายของมนษยใหม แลวกจะไดรางกายทดกวาพวก

ททำาบาปกลบมา พวกททำาบญกลบมาเกดจะไดรางกายทด

มสขภาพสมบรณแขงแรง มอาการครบ ๓๒ มสขภาพ

แขงแรง โรคภยไขเจบไมเบยดเบยน มอายยนยาวนาน ฐานะ

การเงนการทองกด ผวพรรณผองใส หนาตาสวยงาม มสต

ปญญา แลวกจะไมคอยมศตร ไมคอยมเวรมกรรม นคอสภาพ

ของจตใจของพวกเราทกคนทไมมวนตาย แตทยงจะตองไป

รบผลบญผลบาปทเราทำากนอยตลอดเวลา

ถาเราไมอยากจะใหดวงวญญาณของเราตองกลบมา

มรางกาย กลบมาเกด กลบมาทำาบญทำาบาปอยางทเรา

16 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ทำากนอยน เรากตองชำาระความโลภความอยากทเรยกวา

กเลสตณหา ทมอยในใจใหมนหมดไป เพราะดวงวญญาณ

หรอดวงจตของพวกเราทมาเกดกนกเพราะความอยากนเอง

ความอยากทจะเสพรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะผานทาง

รางกาย กจะพาใหเรา เวลาดวงวญญาณตอนทตายไป พอรป

เสยงกลนรสโผฏฐพพะทไดเสพจากบญหรอบาปหมดแลว

กตองมาเกดใหม เหมอนมาถายวดโอใหม วดโอเกาดจบ

หมดแลว ไมวาจะเปนหนงดหรอหนงไมด พอดจบแลวกเบอแลว

ไมอยากจะดซำา อยากจะดเรองใหม เรากตองไปทรานวดโอ

ไปซอเรองใหมมาด ตอนทดวงวญญาณไมมรางกาย ตอนนน

ดวงวญญาณกเสพบญเสพบาป เสพเหตการณทด เหตการณ

ทไมด ไปจนกวามนจะหมด พอหมดแลวทนกตองมาเกด

มามรางกายเพอจะไดมาบนทกเหตการณกนใหม มาสราง

เหตการณกนใหม เพราะความอยากของจตมนมความหว

ในจตมตณหาความอยากทจะเสพเหตการณตางๆ อยเรอยๆ

สงเกตดถาใหเราไปอยทไหนทไมมเหตการณใหเราเสพน

เราจะร สกหงดหงด ใหมาอยวดจงไมคอยอยากจะมากน

เพราะไมมเหตการณใหเสพเหมอนกบไปทโรงภาพยนตร

ไปทโรงละคร ไปทสนามกฬา ไปทศนยการคา อนนนม

17รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เหตการณ มอะไรใหเสพมากมาย จตมนหวกบเหตการณ

เหลาน หวกบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ เพราะอำานาจ

ของกเลสตณหา มนจงไมอยากจะไปอยทไมมรปเสยงกลน

รสโผฏฐพพะใหเสพ เชน มาอยวด โดยเฉพาะวดทเปน

วดปฏบต สวนใหญจะอยตามปาตามเขา จะไมมเหตการณ

ตางๆ ใหไดเสพ จตทมตณหาความอยากกจะไมชอบทจะ

ไปอยทเหลานน ตองพยายามไปหารปเสยงกลนรสมาเสพ

อยเรอยๆ แลวเวลาตายไปกไปเสพรปเสยงกลนรสทไดบนทก

เอาไว ในสภาพของความฝนไป

ถาเราเบอกบการทเราจะตองมาเกด เพราะการมาเกด

นมนเปนทกข เพราะมรางกายแลวมนมภาระ มรางกาย

กตองดนรนแลว สงแรกทตองทำาเวลาออกจากทองแม

กตองหายใจเองแลว ตองหายใจ ถาหยดหายใจเมอไหรกตาย

ตองเอาธาตเขามาหลอเลยงรางกาย รางกายนอาศยธาต ๔

ตองมธาต ๔ หลอเลยงถงจะอย ถงจะเจรญเตบโตขนมาได

รางกายนผลตดวยธาต ๔ มาจากธาต ๔ มาจากธาตดน

ธาตนำา ธาตลม ธาตไฟ ตอนตนกอาศยธาตของพอของแม

มารวมกนกอน ธาตของพอของแมมาผสม แลวกมากอสราง

18 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รางกาย ดวยการอาศยธาตของแม พอเปนรางกายตงครรภอย

ในทองแมแลว แมกมสายสะดอ สงอาหารมาหลอเลยงรางกาย

สงธาตทง ๔ คอ ดนนำาลมไฟเขาไปหลอเลยงรางกาย ไปสราง

รางกาย ทำาใหรางกายเกดอาการ ๓๒ ขนมา เกดผม ขน เลบ

ฟน หนง เนอ เอน กระดก เยอในกระดก มาม หวใจ ตบ

พงผด ไต ปอด ไสใหญ ไสนอย อาหารใหม อาหารเกา เยอใน

สมองศรษะ นำาด นำาเสลด นำาเหลอง นำาเลอด นำาเหงอ

นำามนขน นำาตา นำามนเหลว นำาลาย นำามก นำามตร นำาไขขอ

นคอสวนประกอบของรางกายเรยกวาอาการ ๓๒ ทำามาจาก

ธาต ๔ คอ ดน นำา ลม ไฟ ทแมเอาเขาไปทางจมกทางปาก

เอาลมเขาทางจมก เอาดนเอานำาเขาทางปาก แลวพอดนนำา

กบลมมารวมกน กทำาใหเกดธาตไฟขนมา ทำาใหเกดความรอน

ขนมาในรางกาย นคอธาต ๔ นอกจากความรอนทเกดจาก

การผสมของธาตลม ธาตนำา ธาตดนแลว กยงไดรบความรอน

จากแสงจากดวงอาทตย เราไดรบความรอนภายนอกดวย

ทำาใหรางกายอยได ทำาใหรางกายเจรญเตบโตได

ถาขาดธาตใดธาตหนงไป ไมนานรางกายกตองหยด

ทำางาน เชน ถาขาดธาตลม ขาดลมหายใจไปน หยดทนทเลย

19รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาขาดธาตนำากยงหลายวนอย อดนำาได อาจจะ ๗ วน ๑๐ วน

กตายได ถาอดธาตดนกคออดอาหาร กหลายวนกวาธาตนำา

๔๙ วน พระพทธเจาอดอาหารยงไมตาย แตเหลอแตหนง

หมกระดก ใกลจะตายแลว ถาอดตอไป พระพทธเจากรวา

ตองตาย ถาขาดธาตไฟนกอาจจะตายเรว เชน หนาวจนแขงน

เพราะถาไมมความรอนน สภาพทเราอยนกจะกลายเปน

เหมอนขวโลกเหนอ เหมอนอยในหองในตเยน แชแขง ถาเรา

เอารางกายเขาไปในหองตเยนแชแขง จะอยไดกนาท เดยวก

แขงตาย นคอเรองของรางกายของพวกเราทกคน มนทำามา

จากธาต ๔ ดน นำา ลม ไฟ มนตองมการผสมทเหมาะสม

ถงจะอยได ตองมนำาพอด มไฟพอด มลมพอด มดนพอด

ถาไมพอดขาดอยางใดอยางหนงไป กจะเกดอาการเจบไข

ไดปวย เกดอาการพกลพการขนมาได แลวกอาจจะถง

ความตายได

นคอเรองของรางกายททำามาจากธาต ๔ แลวมนกม

กำาหนดเวลา มนจะอยไดสกระยะหนง ตอนตนนธาต ๔

มนจะรวมกนงาย แตพอมนรวมกนเตมทแลว มนกจะเรม

แยกตวออกจากกน เชน เวลาทเกดมาใหมๆ รางกายมนจะ

๒0 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รวมตวกน เจรญเตบโตกน จนโตเปนผใหญ พอเปนผใหญ

เตมทแลว ทนมนกจะเรมแยกตวออกแลว ธาตนำา ธาตดน

ธาตลม ธาตไฟ มนจะไมยอมอยรวมกนแลว มนกจะทำาใหเกด

ความแกชราขนมา เกดอาการเจบไขไดปวยขนมา แลวในทสด

พอธาตลมไมเขา รางกายไมมกำาลงทจะสดลม ปอดไมมกำาลง

จะสดลม รางกายกหยดทำางานทนท เหมอนเราถอดปลกไฟน

พอถอดปลกไฟ เครองใชท เราใชอย กหยดทำางานทนท

พอหยดทำางานแลว มนกจะดำาเนนการแยกตวตอไป พอหยด

ทำางานปบ ธาตลมกไมเขาแลว มแตออก ลมทมอยในรางกาย

มนกจะคอยๆ ระเหยออกมา ความรอนกจะออกมากอน

รางกายของคนตายไมกชวโมงไปจบดกจะเยนแลว แลวตอ

ไปนำากจะออกมา นำาเหลองอะไร นำาเลอด นำาตางๆ ทมชอง

มทวารใหมนออกมนกจะออกมา แลวปลอยมนไปนานๆ

เดยวมนกแหง เหลอแตสวนทเปนธาตดน มนกจะแหงกรอบ

ทงไปเรอยๆ เดยวมนกจะผผงเปอย ผกลายเปนดนไป

นคอเรองของรางกายไมเทยง มเกดแลวกตองมแกมเจบ

มตาย ไมใชตวเราของเรา ไมใชของใครทงนน เปนของดน

นำา ลม ไฟ เราตองศกษาเรองนใหเขาใจ เพราะตอนนเรา

๒1รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมเขาใจเรองของรางกายกน เราไปคดวารางกายเปนตวเรา

เปนของเรา เราไปคดวารางกายจะอยกบเราไปนานๆ

ความคดแบบนทเปนตวทำาใหเราทกขกน มาเกดทกครง

กตองมาทกข เพราะเราคดผด ไมคดตรงกบความเปนจรง

ถาเราคดตรงกบความเปนจรง เราจะไมทกขกบรางกาย

แตเราไปคดวา รางกายของเราตองไมแก รางกายของเรา

ตองไมเจบไขไดปวย รางกายของเราตองไมตาย แตพอมนแก

มนเจบมนตาย เรากทกขเรากเสยใจ เราผดหวง ตวททำาให

เราผดหวงกคอความอยากของเรานเอง เราอยากใหรางกาย

ไมแกไมเจบไมตาย แตมนตองแกตองเจบตองตาย พอมนแก

มนเจบมนตาย มนกเลยทำาใหใจทมาครอบครองรางกายนทกข

รางกายไมใชใจ ใจไมใชรางกาย แตใจไปหลงคดวาใจเปน

รางกาย กเลยไปทกขกบรางกาย เพราะอยากใหรางกาย

ไมแกไมเจบไมตาย อนนเปนความรทเราไมรกน จะรได

กตอเมอมพระพทธเจามาคนพบความรอนน

รวารางกายกบจตใจน เปน ๒ คน รางกายเปนคนหนง

จตใจเปนอกคนหนง จตใจมาเกาะมายดตดกบรางกาย

มาอาศยรางกายเปนเครองมอหาความสข ทมทเกดจากความ

๒๒ รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

อยากในใจ ทอยากจะหาความสขจากตาห จากรปเสยงกลน

รสโผฏฐพพะ กเลยตองไปมรางกาย พอไดรางกายกอยากจะ

ใหรางกายน ทำาหนาทรบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ มาใหใจ

ไดเสพอย เรอยๆ แตรางกายโดยธรรมชาตของมน มนม

การเสอม มการเจรญแลวเดยวมนกตองมการเสอมไปเปน

ธรรมดา เวลาเสอมมนกเลยทำาใหใจเราทกขกน เพราะใจเรา

ไมชอบความเสอม ใจเราชอบความเจรญ เพราะความเจรญ

นำาความสขมาใหกบใจ พอเกดความเสอม มนกจะทำาลาย

ความสข หรองดสงความสขมาใหกบใจ ใจกเลยทกขเพราะ

ไมอยากใหเสอม ความอยากไมใหเสอมนเปนตวททำาใหทกข

ไมใชความเสอมของรางกาย ผทเขาใจวารางกายตองเสอม

แลวหามใจอยาใหไปอยากใหไมเสอมได ใจจะไมทกขกบ

ความเสอมของรางกาย เชน พระพทธเจา ทรงเปนผหามใจ

เปนคนแรก ทรงคนพบวาใจทกขเพราะวาอยากใหรางกาย

ไมแกไมเจบไมตาย พอหามความอยากใหรางกายไมแก

ไมเจบไมตายได ใจกเลยไมทกขกบความแกความเจบ

ความตายของรางกาย ใจกสบาย ไมวารางกายจะเปนอะไร

ใจกไมทกข การทใจจะไมทกขกบรางกาย ไมอยากกบรางกาย

กคอใจตองเลกใชรางกายเปนเครองมอหาความสขนนเอง

๒3รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ตองเปลยนวธหาความสขแบบใหม แบบอนทไมตองใชรางกาย

หาวธททำาความสขโดยทไมตองมรางกาย ไมตองใชรางกาย

พระพทธเจากทรงคนพบวธทจะหาความสขโดยทไมตองใชรางกาย กใหมาหาความสขในใจเลย ไมตองไปหาความสขขางนอกใจ ตอนนใจของพวกเราไปอาศยรางกายเปนเครองมอหาความสข กเลยตองทกขกบรางกาย เวลาทรางกายไมสามารถตอบสนองความตองการของใจได แตถา ใจหยดหาความสขทางรางกาย เพราะมความสามารถหา ความสขภายในใจได พวกเราไมรวาภายในใจของพวกเราน เรามความสขทดกวาความสขทเราจะไดผานทางรางกาย เพราะมนเปนความสขทถาวร เปนความสขทไมมวนเสอม เหมอนกบความสขทเราไดรบผานทางรางกาย อนนเรากไมรอก กเพราะพระพทธเจานแหละเปนผร ทเรยกวาตรสร คอตรสรวา ความสขทเหนอกวาความสขทงปวงนไมไดอยทไหนเลย อยในใจของพวกเรานเอง อยาไปหาความสขจากเงนทอง อยาไปหาความสขจากตำาแหนง เหมอนทตอนนเขากำาลง วงกนเปนบาไป เตรยมตวเลอกตงเพอหาอะไร กเพอหา ความสขจากการไดรบตำาแหนง ไดเปน ส.ส. ไดเปนรฐมนตร

๒4 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไดเปนนายกฯ พอไดแลวกเลยงกน ๗ วน ๗ คน มความสขมาก เพราะเขาไมรวธอนนนเอง เขารวธน พวกทเลนการเมองน กภพกชาตเขากตองเลนการเมอง เหนไหม ปฏวตกรอยครง พอเลกปฏวตเมอไหร เขากกลบมาเลนการเมองตอ เลนไปจนกวาจะถกปฏวต พอถกปฏวตกหยดเลนไปชวคราว พอเขาเปดโอกาสใหมาเลอกตงใหม พวกเดมกโผลขนมาอก

พวกนตงกปแลวน ตงแตเกดมาน กเหนพวกหนาเกาๆ น เพราะพวกเขาร จกวธหาความสขของเขาแบบน เขาหา ความสขจากการมตำาแหนง มยศ เขากตองเลอกตง ถาพวกท ไมเลอกตงกตองไปหาตำาแหนงจากการเปนขาราชการ ไปเปนทหาร ไปเปนตำารวจ กมยศมเลอนขนเลอนตำาแหนง ขนไปตามลำาดบ อนนกเพราะวาเขารจกวธหาความสขแบบน เทานน แตเปนวธทจะตองอาศยรางกายกนทกวธ ไมวาจะเปนทางการเมอง ทางการราชการ หรอทางเอกชน เอกชน กมตำาแหนงเหมอนกน มหวหนาแผนก หวหนาฝาย หวหนาภาค หวหนาอะไรขนไป กเหมอนกน พวกนกหาความสขจากตำาแหนงตางๆ เหมอนกน ตองอาศยรางกายเหมอนกน พอรางกายหมดสภาพ เขากปลดออก ใชไหม พออาย ๖๐ ทำางานไมไดเตมทเหมอนตอนทเปนหนมเปนสาว เขากบอกวา

๒๕รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ใหเกษยณอายแลว นคอการหาความสขผานทางรางกาย จะตองมวนทจะตองมวนสนสดลง เหมอนคำาพดทพดวา งานเลยงยอมมวนสนสดลง จะจดงานเลยงกนกครงกหน เดยวมนกตองจบ เพราะรางกายมนอยไปไมไดตลอด เราตอง อาศยรางกายนเปนเครองมอในการหาลาภยศสรรเสรญ ในการหาความสขทางตาหจมกลนกาย

เราจงตองมาทกขกบรางกายกนมาก เพราะเราไมอยาก ใหรางกายของเราแกเจบตาย เพราะเวลาแกเจบตายน ไมสามารถใชรางกายเปนเครองมอหาความสขได ตอนนนเราจะอยแบบเควงควาง อยแบบไมมความสข อยอยางไมมความสข ถาไมรจกหกหามจตใจ กอาจจะคดฆาตวตายกนกได สมยนประเทศทเจรญ แทนทจะคดคนวธอยตอนแก ใหสบาย กลบคดไมเปน กลบคดหาวธฆาตวตายเวลาทแก เวลาทไม สามารถทจะหาความสขผานทางร างกายได กไมอยากจะอย แบบทรมาน ตอนนกำาลงพยายามออกกฎหมายอนญาตใหฆาตวตาย ใหหมอชวยฆาตวตายได นคอ สภาพของคนทไมร วามความสขทดกวาผานทางรางกาย ททกคนสามารถหาได แตไมรจกหากน เดยวนทางประเทศทเขาเจรญ เขาเรมเขามาศกษาทางประเทศดอยพฒนา

๒6 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

อยางของพวกเรา เราดอยพฒนาทางรางกาย แตเรากาวหนาพฒนาทางจตใจ เดยวนเขามาฝกหาวธหาความสข โดยท ไมตองผานทางรางกาย เขาเหนเรานงสมาธ ฝกสต ตอนน เขาเอาไปใชกนแลว ในตางประเทศเดยวน เพราะเขาเครยดมาก เขาทกขมาก ถงแมวาทางรางกาย ทางวตถนเขาเจรญมาก มอะไรเยอะแยะไปหมด จะกนกเวลากนาทกนได แตจตใจมนไมสขตามรางกาย รางกายยงสขจตใจยงทกข เพราะวารางกาย มนสขมากๆ เดยวมนกเจบไขไดปวย กนมากๆ เดยวนำาหนกเกน มนกมโรคตางๆ ตามมา

เดยวน พวกทฉลาดกมาศกษาทางศาสนาทางตะวนออก ซ งศาสนาพทธ ศาสนาฮนดน จะมการฝ กสมาธกน ฝรงจงชอบมาเทยวอนเดย มาเทยวทเบต มาเทยวเมองไทย มาหาวธหาความสขในรปแบบใหม ความสขทไมตองใชรางกาย เพราะเขารวาตอไปเวลาเขาแก เขาใชรางกายหา ความสขไมได เขาจะไดมาใชวธทเกดจากการทำาใจใหสงบ เขากจะไดไมตองฆาตวตาย ม ๒ พวก พวกทไมรจกวธหา ความสขทางใจ เขากอยากจะหาวธตายแบบงายๆ ตายแบบไมทรมาน เพราะเวลาแกไปเจอโรคบางอยางนมนไมตายทนท แตมนจะทรมาน มนจะเจบจะปวด เชน เปนมะเรง เปนอะไร

๒7รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยางน มนไมตายทนท แตเขาไมอยากจะทรมาน เขากเลยอยากจะฆาตวตาย แตการฆาตวตายน มนเปนวธแกปญหา ทผด ทศาสนาหามไวไมใหแก ทกศาสนาจะสอนใหทำาใจ ใหสงบกนเวลาจะตาย เวลาทร างกายไมสามารถผลต ความสขได กใหอาศยพระเจาบาง อาศยการสวดมนตบาง การนงสมาธบาง เพราะนเปนวธทจะทำาใหเกดความสข ขนมาได ในระดบตางๆ กน นคอเรองของรางกายกบจตใจของพวกเรา เวลาทมารวมกน เวลาทรางกายสมบรณกเปนยคทอง ยคนนหาความสขกน เชน ตอนเปนหนมเปนสาวนยคทอง นบตงแตวนแตงงานนเปนวนของยคทอง เปนขดสงสดของชวตคอการแตงงานกน สามารถหาความสขไดผานทางตาหจมกลนกาย แตพอหลงจากนนแลว มนกจะเขาสวยชรา ตอไป พอวยชรา เขาสการเจบไขไดปวย ทน มนกไมใชเปนยคทองแลว เปนยคทกขแลว จะตองเจอกบความทกขแลว หลายรปแบบดวยกน ถาไมรจกหาความสขในรปแบบอนก จะทรมานใจ และอาจจะทนไมไหวกอยากจะฆาตวตายกน

แตถาพวกเราไดมาพบกบคำาสอนของพระพทธเจา ไดพบกบพระอรยสงฆสาวกของพระพทธเจา ทานจะสอนใหเราเปลยนวธหาความสขกน อยาไปหาความสขผานทาง

๒8 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รางกายเลย เพราะมนจะไปจบทความทกขกนในบนปลายของชวต หรอบางทไมถงบนปลายดวยซำาไป ชวงไหนทเราไมสามารถหาความสขผานทางรางกายได เชน อาจจะขาดเครองไมเครองมอ นอกจากมรางกายแลว เรายงตองมเครองไมเครองมอ เชน เงนทอง ถาไมมเงนทองกไปเทยวไมได ไปดหนงฟงเพลงอะไรทไหนไมได มนกเหมอนกบคนแกคนเจบ ถงแมรางกายยงแขงแรงอย แตไมมเครองมอ ไมมเงนทองทจะมาสนบสนนการหาความสข มนกกลายเปนความทกขขนมาไดเหมอนกน คนบางคนสญเสยขาวของเงนทอง สนเนอประดาตว กคดฆาตวตายกนกม ฆาตวตายกนไปกม เพราะไมสามารถทจะอยและหาความสขได เคยหาความสขจากการใชเงนใชทอง พอไมมเงนทอง กเลยไมรวธหาความสขแบบอนวาเขาหาความสขอยางไร ไมรวาทำาไมขอทานเขาถงอยได ทำาไมเขาไมฆาตวตาย เพราะเขารจกทำาใจนนเอง เขามนอยเขา กใชนอย เทานนเอง แตคนทเคยมมากใชมาก แลวอยดๆ จะมาใหใชนอยนมนใชไมเปน ใชไมได อยไมได นคอปญหาตางๆ ของใจของพวกเราทมาเกาะตดกบรางกาย

การเกดมนไมดอยางนแหละ เพราะมนจะมปญหา ตามมาเยอะแยะตอไป ตงแตเกดมนกมปญหาแลว ทงปญหา

๒9รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เรองเลยงปากเลยงทอง ปญหาเรองปกปองรกษาชวตจาก ภยตางๆ คนบางคนเกดมาไมกวนกโดนโรคภยไขเจบเบยดเบยน ตายไปกม บางคนกเจออบตเหต พอแมดแลไมด ปลอยใหลกอยตามลำาพง ทำาอะไรเดยวกไปตกขอบเตยง หรอตกอะไรตายไปกม ไปจมนำาตาย บางบานมสระนำา เผลอหนอยลกไปเลนนำา วายนำาไมเปน ตกนำาลงไปกตาย กม การมาเกดมนมทกขรอบดาน ตงแตเกดเลย ไมใชจะมา ทกขเฉพาะตอนทแกตอนทเจบตอนทตายเทานน คนทเบอการเกดน จะเปนคนทจะมโอกาสทจะแกปญหาของการมาเกดได เชน พระพทธเจานทรงเบอการเกด เพราะเหนสภาพของรางกาย ทจะตองแกตองเจบตองตายตอไป ทำาใหพระพทธเจานไมอยากจะกลบมาเกด จงทำาใหพระพทธเจาตองไปคนควาหาวธ ทจะทำาอยางไรทจะทำาใหไมตองกลบ มาเกด วธทจะทำาใหไมกลบมาเกด กตองไมมความตองการ ทจะใชรางกายเปนเครองมอนนเอง กตองไปหาความสขแบบทไมตองใชรางกาย พวกนกบวชนเขาไปหาความสขทเกดจากการควบคมใจใหสงบ นงสมาธแลวใจสงบนง หยดความคด หยดความอยากได ความสขกปรากฏขนมา เปนความสข ทดกวาความสขทไดผานทางรางกาย มนำาหนกมากกวา ถาเปรยบเทยบนำาหนกของความสข ความสขทางรางกาย

30 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

อาจจะ ๑๐ หนวย แตความสขทางจตใจนมน ๑๐๐ หนวย ๑,๐๐๐ หนวย มนมความรสกหนกกวา แนนกวา มนคงกวา แตในสมยทพระพทธเจาไปศกษาคนหาความสขทไมตองใชรางกายน กมแตคนทรวธหาแบบชวคราว คอแบบทนงสมาธน เวลาเขาไปในสมาธใจกจะมความสขชวคราว แตพอออกจากสมาธมา เดยวพอเกดความอยากตางๆ โผลขนมาใหม ความสขทไดกหายไป ไมมใครรวาอะไรทำาใหความสขทไดจากสมาธหายไป หรอรกไมรวธกำาจดมน อาจจะรวาเปนความอยากนเองททำาใหความสงบทไดหายไป พอออกจากสมาธมา พอเหนอะไรอยากไดขนมา ใจกรอนขนมาทนท เวลาอยในสมาธใจเยนใจสบายใจอม พอออกมาไดขาววาเขาจะใหเลอกตงแลวน ใจรอนขนมา เคยไปอยวดไดสบายเขาสมาธได พอม ขาววาจะมเลอกตงแลว เพอนโทรมาบอกแลว รบเตรยมตว ไปสมครไดแลว ทนใจรอนขนมาแลว นงสมาธไมไดแลว ถายงมความอยากทจะลงเลนการเมองอย แตถาหยดตด ความอยากการเลนการเมองได ดวยการมองเหนดวยปญญาวาการเมองมนกของชวคราว ไมแนนอน ไดเปนเดยวไมกป กถกเขาลมกระดานอก กตองกลบมาอยวดอก เดยวกกลบ เขาออกอยางน อยาไปดกวา ไปแลวเดยวกตองกลบมาใหม ไปทำาไม อยาไปมนดกวา

31รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

นเรยกวาปญญา เหนวาสงทเราอยากไดมนไมแนนอน มนไมถาวร ไดมาแลวไมชากเรวเดยวกหมดไปอก อยาไปเอามนดกวา เลกมนดกวา พอเปลยนใจไดวาไมเลนการเมองแลวตดสนใจ จะนงสมาธตอไปดกวา ใจกจะกลบเขาสความสงบได นคอวธทพระพทธเจาทรงคนพบวา เวลาออกจากสมาธมา แลวใจหายสงบกเพราะความอยากนเอง แลวถาตองการ ใหใจกลบไปสความสงบ กตองเลกความอยาก หยดความอยาก เปลยนใจ อยากไดอะไรกตองเปลยนใจ อยากสบบหรกตองเปลยนใจไมสบ อยากดมสรากเปลยนใจ อยากไปเทยวกเปลยนใจ อยากไปชอปปงกเปลยนใจ อยากไปทำาอะไรกเปลยนใจ อยากไดอะไรกเปลยนใจ อยาไปเอามน การทจะเปลยนใจไดตองเหนวาสงทเราอยากไดนน มนแคของชวคราว เดยวเดยว ไดมาแลวเดยวกหมดไป ไมหมดกเปลยนไปหรอ ไรความหมายไป ของบางอยางเวลาเหนอยในรานนอยากได พอไดมาเปนของเราแลว มนไมมความหมายแลว กองไวในบานเตมไปหมด แตเวลาอยในรานน เหนแลวมนอยากได เวลามนไมไดเปนของเรานอยากได พอมนเปนของเราแลวเบอ ไมอยากไดแลว นใจมนหลอกเรา ความอยากมนหลอกเรา ไดความสขเดยวเดยว ไดความสขตอนทไดมาใหมๆ แลว หลงจากนนมนกไมมความหมาย ไมใหความสขเหมอนตอนท

3๒ รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไดมาใหมๆ จงตองไปหาของใหมๆ มาอยเรอยๆ ของเกาเลยเตมบานไปหมด

อนนกเปนปญญาใหเหนวามนเปนความสขแบบควนไฟ เดยวเดยว ไดมาแลวกดใจเดยวเดยว ไดไปเทยวกมความสขเดยวเดยว พอกลบมาอยบานกเหงาเหมอนเดม เวงวางเปลาเปลยวเหมอนเดม ไดอะไรมาเดยวมนกหมดไป หรอจากเราไป ถาเหนดวยปญญาวาทกอยางมนไมเทยง มนเปนอยางน มนไมสามารถใหความสขแบบถาวรได แลวพอมนไมเทยงมนหมดไป สงทเราไดกลบมากคอความทกขใจ ความเศราใจ ความเสยใจ ความอางวางเปลาเปลยวเดยวดาย ความเหงา ความวาเหว ความหดห ใจ มนจะเกดเวลาทเราสญเสย ความสขทเราไดมาไป ความสขทกชนดในโลกนเปนอยางน มนไมเทยงทงนน มนเปนของชวคราว มนไมไดเปนของเราอยางถาวร เรยกวาอนตตา เปนของเราชวคราว แลวเดยวมนกหมดไป บางทมนไมหมด เรากเบอมนขนมา กได นคอ ใหมองเหนดวยปญญาวา ถาเราอยากแลวเราไปทำาตามความอยาก เราจะตองไปเจอความทกข แลวความอยาก กไมหมดดวย ความอยากใหมกจะโผลขนมาเรอยๆ มาคอยสรางความวนวายใจใหกบเราอยเรอยๆ แตถาเรา

33รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เปลยนความอยากได เปลยนจากความอยากมาเปนไมอยาก หรอยกเลกความอยากได ไมเอา อยากจะไดกระเปากไมเอา อยากจะไดอะไรกไมเอา ถาไมจำาเปนจรงๆ กไมเอา นอกจากของจำาเปนตองเอากเอาเทาทจำาเปน แตสงทไมจำาเปน ไมตอง เอาเลย แลวตอไปความอยากทจะไดสงทไมจำาเปนตางๆ มนจะหมดไป เพราะเราไมตอบสนองความอยาก แลวพอความอยากไมโผลขนมา ความสงบทเราไดจากการนงสมาธกจะไมหายไป มนกจะอยกบเราไป จนกลายเปนความสงบทถาวร ถาทำาลายความอยากตางๆ ทมอยในใจใหหมดสน ไปแลว ความสงบทเราไดนมนจะไมหายไป เพราะวามนไมมอะไรมาทำาลายมนนนเอง

ตวทมาทำาลายกคอความอยากตางๆ ของเรา ความอยากหาความสขจากรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ เรยกวา กามตณหา ความอยากเปนใหญเปนโต ความอยากรำาอยากรวยเรยกวา ภวตณหา ถาอยากเปนใหญกตองไปลงสมครเลอกตง ถาอยากรำารวยกตองไปลงทน ไปทำาการคาทำามาหากน ตอนนแขงประมล เหนไหม รถไฟความเรวสงกน รวยขนาดไหนแลวกยงไมพอ ยงรวยยงอยากรวยขนเพราะมกำาลงลงทนไดมากขน มเงนมาก กเลยมกำาลงทจะลงทนกบโครงการใหญๆ กยงจะ

34 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รวยยงขนไปใหญ รวยแลวแตเวลานอนหลบนนอนไมคอยหลบ เขาเรยกวานอนกายหนาผาก เอาเทากายหนาผาก เพราะมเรองกงวลเยอะเวลาลงทน เวลาทำาการคานมตวแปรเยอะ มความไมแนนอนเยอะ ถงแมจะไดเงนทองมา แตความรสก ในใจน มนไมสข มนไมสบายเหมอนกบเวลานงสมาธ นงสมาธน ไมมเรองว นวายใจเขามาเลย แตเรองเปนใหญเปนโต เรองรำารวยนมนมปญหาตางๆ ใหมาวนวายใจอยตลอดเวลา นคอการใชปญญาเปรยบเทยบดความสข ๒ รปแบบวา อนไหนจะดกวากน ถาเหนดวยปญญาแลวมนกจะเลกความ อยากตางๆ ได เพราะจะเหนวาถงแมจะไดความสขจากสงตางๆ แตมนมความทกขพวงมาดวย มนมเรองใหปวดหวพวง มาดวย ไดเงนทองมา ไดโครงการมา กวาจะสำาเรจโครงการน ตองปวดหวกบเรองราวตางๆ ไมรกเดอนกป กวาจะสำาเรจโครงการได แลวพอสำาเรจโครงการแลว ความอยากใหมกโผล ขนมาอกแลว อยากจะไดโครงการใหมอก ทงๆ ททกขแสนทกข กไมเบอ ลมไป ความอยากนมนทำาใหเราลมความทกขได อยางรวดเรว

ถาเราไมใชปญญาแลว เราจะถกความอยากหลอก ใหเราวงไปหาความทกขอยเรอยๆ แตถาเราใชปญญาพจารณา

3๕รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ใชความจำากบความทกขทเราตองเจอมน ทมนผานมา มนคมอะไรกน สงทเราไดแคเปนตวเลขเทานน ไดเลขศนยเพมขน อกเลขสองเลขเทานนเอง ตอทาย เคยม ๖ หลก กเปน ๗ หลก เคยม ๘ หลก กเปน ๙ หลก ๑๐ หลก ไปเทานน แตกกนอยเหมอนเดม กยงวนวาย จตใจกเหมอนเดม วตกกงวลกบเรองเดม ยงวตกกงวลกบคนนนคนน กบเรองนนเรองนอย ยงวตกกงวลกบเรองสขภาพรางกายของตนเองอย มนกไมไดไปเปลยนแปลงอะไร การทไดตวเลขมา หรอการทไดดาวตดไวบนบา จากนายรอยเปนนายพน เปนนายหมน นายแสน มนกไมไดมาเปลยนแปลงความทกขตางๆ ทยงมอยในใจ กยงวนวายใจ ยงวตกกงวล ยงหวาดกลวกบเหตการณตางๆ อยเหมอนเดม นคอความสขทเราไดรบจากการทเราไปทำาตามความอยาก ความอยากมนตองการใหเราหาความสขทางตา หจมกลนกาย กตองมรางกาย อยากใหเราเปนใหญเปนโต อยากใหเรารำารวย มนกตองมรางกาย แลวกตองมาทกขมา กงวลกบรางกาย เพราะเดยวรางกายกตองแกเจบตาย เหนไหม เปนมหาเศรษฐถงเวลากตายไป ตายไปเงนทองทหามาแทบเปนแทบตาย กเอาตดตวไปไมไดแมแตบาทเดยว ทงใหคนอนไปหมด ตวเองกตองไปเรมตนใหม ไปเกดชาตหนากไปเรมตนทศนย แตคนทฉลาด คนทคดวาถายงตอง

36 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

กลบมาเกด กตองกลบมารวย กเอาเงนทมอย นแบงไป ทำาบญบาง เพราะการทำาบญนเปนการลงทนในอนาคต ในภพหนาชาตหนา พอกลบมาเกดใหมจะรำารวยกวาเกา รวยกวาเกาหรอไมกอยททำาบญมากหรอทำาบญนอย ถาทำานอย กอาจจะไมรวยกวาเกา อาจจะรวยเทาเกา แตจะไมยากจน ฉะนน ถาไดทำาบญแลว จะมเหมอนกบมพนธบตรรฐบาล เกบไว เวลาทเราตองการเงน เรากเอาไปขาย เอาไปเบกได บญนเปนเหมอนพนธบตรรฐบาล เปนเหมอนหน เปนเหมอนเงนฝากในธนาคาร พอยงตองกลบมาเกดใหม กยงมเงนรอเราอย

อยางพระพทธเจา สมยทเปนพระเวสสนดร ทานกทำาบญอยางเตมท แตทานไมไดทำาเพอจะมาเกด ทานทำาเพอจะ ไมมาเกด แตทานยงไมรวธวา นอกจากทำาบญแลว มนตอง มวธอนดวย ตอนนนทานกพ งไปทการทำาบญอยางเดยว พอตายไป ทานกกลบมาเกดเปนเจาชายสทธตถะ เปนราชกมาร แตเปาหมายของทานไมไดอยทการมาเกดเปนใหญเปนโต มารำามารวย ทานตองการทจะหยดการเกดแกเจบตาย ถงแมเขาจะพยากรณวา ถาอยเปนพระเจาแผนดน จะไดเปน มหาจกรพรรด ทานกไมอยากเปน ทานอยากจะหลดพน

37รางกายกบจตใจของเรา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จากการเวยนวายตายเกด ทานกเลยไปบวช กเลยไดเปน พระศาสดาตามทเขาไดทำานายไว ถาอยในวงกจะเปนมหา- จกรพรรด ถาออกบวชกจะเปนบรมศาสดา เปนพระพทธเจา พระพทธเจาไมสนใจวาจะเปนบรมศาสดาหรอไม สงทสนใจกคอไมอยากจะมาเกดเทานนเอง ตองการหยดการเกดแก เจบตาย แตความสามารถทหยดการเกดแกเจบตายได จงทำาใหพระองคเปนพระบรมศาสดา เพราะเปนคนทม ความร ทไมมใครร มากอนนนเอง สอนใหคนร จกวธหยด การเกดแกเจบตายได

พวกเรานเปนหนพระพทธเจามาก ถาไมมพระพทธเจา พวกเราจะไมร จกวธหยดการเกดแกเจบตาย พวกเราก จะเวยนไปเวยนมา เปนดวงวญญาณลอยไปลอยมา มรางกายบางไมมรางกายบาง มรางกายกทกขกบรางกาย ไมมรางกายกอยกบความฝน อยกบสงทไดบนทกไวในใจ ถาทำาดกฝนด ถาทำาไมดกฝนไมด กวนเวยนไปอยางนเรอยๆ ไมมวนสนสด แตพอเราไดมาพบคำาสอนแลวน เราม ทางออกแลว มทางยตการเวยนวายตายเกดแลว มการหยดการทองเทยวของดวงวญญาณของเราแลว การลองลอยของดวงวญญาณของเรา ดวยการกำาจดความอยากตางๆ ใหหมด

38 รางกายกบจตใจของเรา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไปจากใจ ดวยการฝกจตทำาจตใหสงบ แลวกสอนจตใหเลกความอยากตางๆ ดวยการเหนวามนเปนทกข ไมไดเปนสข พอเราทำาได ตอไปจตของเรากไมลองลอย จตจะอยกบท ไมไปเปนอะไรอกตอไป กเรยกวาเปนนพพานไป เปนนพพาน ทมแตความสงบ มแตความสขไปตลอด ไมมวนสนสด นคอเรองของชวตของพวกเราทมสวนประกอบอย ๕ สวน ทเรยกวา ขนธ ๕ ม รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ทเราจะเอามาใชในการทจะกอภพกอชาตกได หรอเอามาใชในการตดภพตดชาตกได ขนอยกบความร ถาเราไมมความร เรากจะเอาไปใชกบการกอภพกอชาต เอาไปใชกบการเกดแกเจบตาย เวยนวายตายเกด ถาเรามความรจากพระพทธเจา เรากจะเอามาใชในการยตการเวยนวาย ตายเกด เรามทางเลอก ๒ ทาง กใหนำาเอาไปพจารณาด

งานจตตภาวนา

๑๔ ธนวาคม ๒๕๖๑

ภาวนานเราไมไดภาวนาดวยรางกาย

เราภาวนาดวยสต ภาวนาดวยปญญา

รางกายจะเปนอยางไรหรอไมกตาม

เราสามารถภาวนาได

41งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมมงานใดในโลกนทจะมความสำาคญ ทมคณประโยชน

มากกวางานจตตภาวนา เพราะงานจตตภาวนาน เปนงาน

ทจะมผลตอจตใจ มคณมประโยชนตอจตใจอยางยงยน

อยางถาวร อยางมนคง ไมเหมอนกบงานตางๆ งานอนๆ

ในโลกน เปนงานทไมไดใหคณประโยชนแกจตใจอยางแทจรง

เพราะวาผลของงานในโลกน ไดมามากนอยเพยงไร เวลา

ทรางกายตายไป ผลของงานทไดมากจะหมดไป กลายเปน

ของคนอนไป แตผลงานทไดจากจตตภาวนานจะเปนของเรา

รางกายตายไป แตผลงานทไดจากการบำาเพญจตตภาวนา

มนไปกบใจ อยกบใจ เปนของใจ นแหละคอความแตกตาง

ระหวางงาน ๒ ชนดน ถาเปรยบเทยบ งานทางโลกทเรา

ทำากนน เปนเหมอนกบงานกอสรางปราสาทเจดยทราย

ทเราไปเลนกน ไปสรางกนตอนทนำาลง เวลานำาทะเลลงไป

กจะมพนททจะมากอกองทรายกน กอเปนปราสาท กอเปนบาน

กอเปนรถยนต กอเปนอะไรตางๆ ทเราอยากจะกอกน

แตพอนำาขนมา สงทเรากอดวยทราย มนกจะถกนำาซด

หายไปหมด งานจตตภาวนา กเปรยบเหมอนกบการกอสราง

บนพนทสง ทเราสรางบานสรางอาคารกนน เราไมไปสราง

ทชายทะเลกน ไมไปสรางในชายหาด เพราะเรารวาเดยว

4๒ งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

นำาทะเลมา มนกจะซดทงไปหมด เราไปสรางทสงทไกลจาก

ทะเล ตกรามบานชองจงอยไดอยางยาวนาน

อนนกเปนการเปรยบเทยบ งานทเราทำากนทางโลกน

งานหาเงนหาทอง หาทรพยสมบต หาสงนนสงน หาคนนน

คนน หามาไดมากไดนอยเพยงไร พอตายไปกเอาไปไมได

ไมมใครเอาไปไดเลย แตงานทางจตใจ งานจตตภาวนาน

เอาไปได ทำาไดมากนอยเทาไหรเอาไปไดหมด นแหละ

ความสำาคญจงไมมงานอะไรทจะสำาคญกวางานจตตภาวนา

เพราะผลประโยชนทจะไดรบจากงานจตตภาวนาน มนให

ความสขแกจตใจ มนชวยกำาจดความทกขยากลำาบากของ

จตใจใหหมดไปได แตงานทางโลกน ตอใหทำาไดมากนอย

เพยงไรกตาม กอาจจะกำาจดความทกขยากลำาบากทางใจได

เปนพกๆ ใหความสขทางใจไปไดเปนพกๆ ชวขณะทมชวต

อยเทานน พอตายไปความสขทไดจากสงตางๆ กจะหมดไป

และแทนทจะไปแบบสบาย กลบจะไปแบบวนวายใจ เพราะ

จะตองพลดพรากจากสงทหามาได แทบเปนแทบตายไปอยาง

นาเสยดาย ยงหามามากเทาไหรกตองเสยมากเทานน มมาก

กเสยมาก มนอยกเสยนอย คนทมนอยเวลาตายจงเสยนอย

43งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กวาคนทมเงนมาก คนรวยนเสยคาตายมากกวาคนจน

คนมเงน ๑๐๐ ลานกตองเสยคาตาย ๑๐๐ ลาน คนจนม

๑๐๐ บาท กเสยคาตายแค ๑๐๐ บาท คาทำาศพ เขาเรยกวา

เปนคาทำาศพกได เวลาตายนเขารบหมดเลย เขาเอาไปเปน

คาทำาศพหมด คณมเทาไหร แสนลาน เกบหมด ตายไปเอาไป

ทำาศพหมด คาทำาศพหรอคาตาย คาออกจากโลกน เวลามา

อยในโลกน มคาบรการทตองจายเวลาตาย คณหาเงนมา

ไดเทาไหร มากนอยเพยงไร เวลาตายนเขารบไปหมดเลย

เขาไมใหเอาตดตวไปแมแตบาทเดยว

ดงนน คนจนคนขอทานน ตายแบบสบาย เสยคาตาย

นอยกวาคนรวย คนรวยนเสยคาตายมากกวาคนจน คนจน

ไดเปรยบคนรวยตอนน ตอนตาย เวลาตายนไมเสยคาตาย

อยางพระตายนเหนไหม เสยแคอฐบรขารเทานนเอง สมบต

ของพระมแค ๘ ชน เสยบาตรไปใบหนง เสยจวรไป ๓ ผน

เสยเขมขดรดเอวไปหนงเสน เสยเขมกบดายไปหนงชด

เสยใบมดโกน มดโกนไปอนหนง แลวกเสยทกรองนำาไปหนงอน

นคอสมบตของนกบวช ของคนจน เสยคาตาย เสยแค ๘ ชน

แตสงทนกบวชเอาไปไดน เปนสมบต ซงถาเปรยบเทยบ

44 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ดวยเงนทองนเปนหมนลานเปนแสนลาน เพราะสงทได

จากจตตภาวนานมนใหความสขในระดบนน ใหความสขใน

ระดบหมนลานแสนลาน เวลาจตใจสงบน พระพทธเจากทรง

บอกแลววา ไมมสขอนใดทจะเหนอกวาความสขทเกดจาก

ความสงบ งานภาวนาจงสำาคญอยางน อยากจะไดความสข

ระดบแสนลาน ตองมาภาวนากน ถามเงนแสนลาน จะไมได

ความสขในระดบแสนลาน เพราะเงนแสนลานนไมไดใหความสข

อยางเดยว ใหความทกขมาดวย ใหความกงวล ใหความหวงใย

ใหความหวาดกลวมาดวย เวลาทมอะไรมากระทบกบเงน

แสนลานน ใจหวนไหวขนมาทนท ภาษขนหรอเปลา หรอวา

ดอกเบยตกหรอเปลา ตลาดหนตกหรอเปลา ราคาทดนตก

หรอเปลา อะไรตางๆ เหลาน ทรพยทมอยขางนอกนมนไมได

ใหความสขมาก แลวยงแถมมาใหความทกขดวย แตทรพย

ภายในน คอความสขภายในใจ ทไดจากการบำาเพญจตตภาวนาน

จะไมมความทกข ความกงวลใจเขามาเกยวของเลย เพราะมนคง

ถาเปนเงนฝากธนาคาร กรฐบาลรบรองรบประกน ธนาคารลม

กรฐบาลจายให เดยวนไมมแลวนะ ธนาคารตางๆ ถาลมกหมดนะ

มเงนฝากไวเทาไหร ถาธนาคารเจงกเจงไปกบธนาคาร รฐบาล

ไมรบประกนเหมอนสมยกอน

4๕งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

แตความสขทเราไดจากการภาวนาน มนมนคง ไมม

วนสญสลาย ไมมใครรบไปได ยดไปได ขโมยไปได ไมมวน

ลมละลาย ความสขทไดจากจตตภาวนา เมอรจกภาวนา

เมอร จกวธทำาใจใหสงบได กสามารถทำาใหมนสงบได

ไปตลอด นแหละคอความวเศษ ความสำาคญของงาน

จตตภาวนา ทพวกเราอาจจะไมร กน เพราะไมมใครมา

โฆษณากน มแตโฆษณาคอนโดกน โฆษณารถเบนซกน โฆษณา

รถเฟอราร ลมโบรกน ปอรเช โฆษณากระเปาเวอซาเช รคา

ของน รราคามน ใบละกหมนกแสนรหมด นาฬกานรหมด

นาฬกายหอนราคาเทาไหร เพชรรานนขายราคาเทาไหร

สรอยกำาไลแหวน อะไร ราคาพวกนมนมคนโฆษณาให พวก

คนทเขาซอมาไปโฆษณาให ฉนมแหวนอยางน ฉนมสรอย

อยางน ฉนมรถอยางน มคอนโดอยางน มบานอยางน มคน

คอยโฆษณาของพวกนให พวกเราไดยนกเลยนำาลายไหลกน

แตไมมใครมาโฆษณาเรองคณคาของจตตภาวนาวา มนวเศษ

วโสขนาดไหน วามนดมนเลศกวาสงตางๆ ทมอยในโลกน

เพราะคนทได สมผสกบความสขทเกดจากความสงบน

มนมนอย และบางทกไมเกงทางดานการตลาด โฆษณา

ไมคอยเปน คนกเลยไมคอยเหนคณคา ไมเหนความสำาคญของ

46 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

การบำาเพญจตตภาวนากน ไมร ว านแหละคอความสขท

เหนอกวาความสขทงปวง

ไมรวานแหละคอ นตถ สนตปรง สขง สขอนทเหนอ

กวาความสงบไมม ตอใหคณไดกระเปาเวอซาเชมารอยใบ

พนใบ ไดรถปอรเชมารอยคนพนคน ความสขทไดจากของ

เหลานกสความสขทไดจาก นตถ สนตปรง สขง ไมได เพราะ

ความสขอนนมนเหนอกวาความสขทงปวง ตอใหคณไดอะไร

มากนอยเพยงไร ไดเงนมาหมนลานแสนลาน ไดคอนโดมา

กคอนโด ไดตกมากตก เปนเจาของตกกตก มทกรอยไรกพนไร

มสนามกอลฟกสนาม มเครองบนกเครองกลำา ของพวกน

เมอมารวมกนแลวน สความสขทไดจากความสงบไมได นตถ

สนตปรง สขง อนนแหละ ขอใหพวกเราจำาไวแลวพยายาม

พจารณากน อยาใหความหลงความโงมนมาคอยหลอกเรา

ใหไปหาความสขทเปนความสขชวคราว แลวกเปนความสข

ทจะมความทกขมาให เวลาทตองสญเสย เวลาทตองพลดพราก

จากสงตางๆ ทใหความสขกบเราไป นแหละเปรยบเทยบกนด

เวลาแกนเปนอยางไร ถาอาศยความสขจากสงตางๆ ทหามาได

มนจะอาศยไมได เวลาแก เวลาเจบไขไดปวย เวลาพกลพการน

47งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จะทำาอะไรสกทแสนยากแสนลำาบาก จะหาความสขจากสงนน

สงน แบบทเคยหามากอนน ทำาไมไดหรอทำายาก

แตถาเรารจกภาวนา เวลาแกเวลาเจบน ไมมปญหา

เราสามารถภาวนาไดเหมอนตอนทเราเปนหนมเปนสาวกน

เพราะการภาวนานไมตองใชรางกาย ใชธรรมะ ใชสต

ใชปญญา ถามสตมปญญา เราสามารถผลตความสงบได

ตลอดเวลา เราจะกำาจดความทกขตางๆ ไดตลอดเวลา

จะไมมความทกขอะไรเขามาใหเราปวดหวกนเลย ไมเหมอนกบ

สงตางๆ ทเราหามาได นอกจากมนจะใหความสขกบเราแลว

มนยงใหความทกขความปวดหวกบเราอยเรอยๆ เดยวไอนน

กเสย เดยวไอนกเสย เดยวไอนนกหาย ลวนแตมเรองมราว

ใหคอยมาแกอยเรอยๆ เพราะของตางๆ ในโลกนมนเปน

อยางน มนเปนอนจจง มนไมเทยง มนไมเหมอนเดม เราซอ

อะไรมาน เราอยากจะใหมนเหมอนเดม ใชไดไปเรอยๆ ไมม

ปญหา แตพอเกดมปญหาขนมาปบน ทำาใหเราปวดหวแลว

เดยวตองเอาเขาไปทรานใหเขาซอมแลว ใหเขาด เขาดให

สองสามวน เอากลบมา ใชไดสองสามวนกเปนอกแลว

เปนอยางนบอยๆ กอยากจะคนใหเขาไป เขาไมยอมรบคน

48 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

กเลยตองเอาไปทบทหนารานเขา นแหละความสขกลายเปน

ความทกขขนมา

นเปนสงทจะเกดขนกบทกสงทกอยาง เปนมากเปนนอย

เปนบอยหรอไมบอย แตมนตองเปนอยางแนนอน เพราะ

ธรรมชาตของทกสงทกอยางมนเปนอยางน มนจะตองเสอม

มนกจะตองเลวลงไปเรอยๆ คณภาพคณสมบตตางๆ ของทเรา

ไดมา คณสมบตคณภาพของมนจะลดลงไปเรอยๆ จนในทสด

เรากไมสามารถทจะใชประโยชนจากมนได เรากตองโยนทงไป

แลวกตองไปหาอนใหมมาแทน มาใชใหม หามาอนใหมกแบบ

อนเกา เดยวกเสอม เดยวกมปญหาเหมอนเดม นคอสงทจะ

เกดขนถาเราไมมาภาวนากน เราจะตองอาศยสงตางๆ ทจะ

ตองคอยสรางความปวดหวใหกบเราอยเรอยๆ ไมวาจะเปน

วตถขาวของ หรอวาเปนคน คนกเหมอนกน คนกเสอม

เหมอนกน เปลยนไดเหมอนกน เวลาไดมาใหมๆ กด จะจา

ครบผม พออยไปนานๆ เขา มงก ขนมา นเปลยนไป แตเรา

ไมเคยคดกน เราคดวาจะ จะจา กนไปเรอยๆ จะดไปเรอยๆ

พอไปเจอ มงก ขนมาน รองหมรองไหกน กลายเปนคตอสกน

กลายเปนเวทมวยลมพนขนมา นแหละคอสงทเราจะไดจาก

49งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

สงตางๆ ทมอยในโลกน มนจะตองมการเปลยนไป มการ

เสอมไป มนจะตองทำาใหเราเสยใจ ทำาใหเราผดหวง เพราะ

เราไมคดวามนจะเปนอยางนกน แตทกสงทกอยางในโลก

มนตองเปนอยางน

คนทมดวงตาเหนธรรมเขาวา สงใดมการเกดขน สงนนยอมมการดบไปเปนธรรมดา ยอมมการเปลยนไปเปนธรรมดา ยอมมการเสอมไปเปนธรรมดา คนทเหนอยางนแลวกถอนตว ออกจากสงเหลาน ถอนตวออกจากทรพยสมบตขาวของ เงนทอง ถอนตวออกจากลาภยศสรรเสรญ พระพทธเจาเคยเปนราชโอรส เหนไหม มปราสาท ๓ ฤด มบรษทมบรวาร มแกวแหวน สรอยอะไรตางๆ เยอะแยะไปหมด แตพระองคกทรงเหนดวยปญญา วามการเจรญกจะตองมการเสอม ดงนน สถอยออกกอนทมนจะเสอมดกวา พระพทธเจาเลยไปบวชตงแตอาย ๒๙ ไมเหมอนคนสมยนมกจะพดวา เดยวผมหกสบเจดสบ แลวผมคอยไปบวช ตอนนผมขอหาเงนหาทอง หาความสขกอน เพราะตอนนรางกายยงแขงแรงอย แตถาลองพดอยางน หกสบเจดสบมนกไปไมได ถามนตดแลวมน ออกยาก แลวถงเวลานนมนกไปไมไหว แกแลวจะไปบวชไดอยางไร เพราะการบวชนมนตองพงตวเองทกอยาง ไมมคน

๕0 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รบใช ไมมเดกรบใช สมยพทธกาลนเขาไมมเดกรบใชพระหรอก กมแตเขาไมไดมารบใชเปนการสวนตว มารบใชในกจทพระ ทำาเองไมไดเทานน เชน บณฑบาต อาหารมนเยอะอยางน ถอไมไหว เขากมาชวย แตถาไปบณฑบาตตามลำาพงสำาหรบตนเอง กไมตองมใครมาชวย พอมนเตมบาตรกกลบวดไดแลว

แตถามนเปนเรองภารกจ มนเตมแลว แตยงมคนจะใสอย มนกตองทำาหนาทตอไป ไมใชอยากจะได แตคลายๆ วามนเปนภารกจไป เมอมคนเขาตองการจะใส จะไปปฏเสธเขา กไมได กตองใหเขาใสไป เมอถอเองไมไหวกตองมลกศษย มใครมาชวยเทานนเอง แตถาเปนกจปกตทวไป ของตางๆ ตองทำาเองหมด กวาดถกฏเอง ซกจวรเอง ทำาอะไรเองทกอยาง แลวเวลาแกมาบวชน มนจะทำาไมไหว นกพดเปรยบเทยบใหฟงวา ความสขทางโลกทเราไดจากสงตางๆ น มนกดใน ระยะหนงเทานนแหละ พอเวลาทรางกายเรมมความชรา เรมมโรคภยไขเจบ สมรรถภาพความสามารถในการหา ความสขกจะนอยลงไป ลดนอยลงไปเรอยๆ จนหาไมได โลกทเขาเจรญทางวตถกน เขาเลยคดหาวธแกปญหานดวยการฆาตวตายกน เมอรางกายมนไมสามารถทำางาน ทำาหนาทหาความสขได กเลยงมนทำาไม เสยเวลาเสยเงนเสยทอง ฆามน

๕1งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ดกวา ฆาตวตายดกวา เดยวนจงมการออกกฎหมาย ใหหมอฉดยาใหตายได ใครอยากจะตายกไปหาหมอ หมอเมอกอนน มไวสำาหรบรกษาชวต เดยวนจะเปลยนหนาทเปนทำาลายชวต เพราะจะมกฎหมายออกมารองรบ เพราะอยไปกไมมความสขถงแมมเงนกลานกตาม กไมสามารถใชเงนทองซอความสขได เพราะรางกายมนไมสามารถทจะรบความสขจากเงนทองมาใหกบใจได

แตถาเรารจกภาวนาตงแตเราเปนหนมเปนสาว หรอม

กำาลงวงชา เรามาภาวนา มาอยทสงบ ทำาจตใจใหสงบ พอเรา

ทำาเปนแลว มนกทำาไปไดเรอยๆ รางกายจะแกหรอไมแกก

ทำาได รางกายจะเจบหรอไมเจบกทำาได รางกายจะตายหรอไม

ตายกทำาได เพราะใจกบรางกายเปนคนละคนกน งานของใจน

รางกายไมเกยว อนนคองานของใจอยางแทจรง งานทไมตอง

ใชรางกายมาเกยวของ แตตอนนใจอยกบรางกาย มนกตอง

ไปดวยกน แตไมไดเอารางกายไปเพอไปภาวนา ไปภาวนาน

เราไมไดภาวนาดวยรางกาย เราภาวนาดวยสต ภาวนาดวย

ปญญา รางกายจะเปนอยางไรหรอไมกตาม เราสามารถ

ภาวนาได อนนคอเรองทเราไมคอยคดกน ไมคอยรกน เปนของ

๕๒ งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ทมคณคามประโยชน มความสขมากยงกวาสงตางๆ ทมอย

ในโลกน เพราะเราโงกน พดงายๆ โง ใจของเรามความโง

เปนตวคอยกำากบ เปนผกำากบ อวชชาปจจยา สงขารา น

ความโง อวชชาคอความโงความหลง ความไมรวาความสข

ทแทจรงนนอยในใจ ไปหลงคดวาความสขอยทรางกาย อยท

ลาภยศสรรเสรญ อยทตาหจมกลนกาย กเลยสงใหใจคด

ไปหาความสขเหลาน อวชชาปจจยา สงขารา ความโงสงให

สงขาร คอความคดปรงแตง ใหคดไปหานามกบรป

รปกบนาม กคอขนธ ๕ กคอรางกาย รางกายกบนามขนธ

นามขนธ กคอเวทนา สญญา สงขาร วญญาณ ใหไปปรงแตง

ไปหาตาหจมกลนกาย เพราะตองมตาหจมกลนกาย ถงจะ

เสพรปเสยงกลนรสได พอตาไปสมผสกบรป หสมผสกบเสยง

กจะเกดเวทนา ความรสกขนมา รสกสข รสกทกขขนมา

ถาสขกเกดตณหาขนมา อยากจะไดมากขน อยากจะใหมน

มสขมากๆ สขไปนานๆ ถาทกขกอยากใหมนหายไปเรวๆ

พอเกดตณหาขนมากเกดอปาทาน ไดอะไรมากยดตด ตดสข

เวทนากน พอสขเวทนาหมดกตองไปหามาใหม กเรยกวาสราง

ภว ขนมาใหม สรางภพขนมาใหม เมอสขทไดจากรางกาย

๕3งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อนนหมดไป กตองไปหารางกายอนใหม เพอจะไดหาความสข

แบบนตอไป กเลยมการเกดแกเจบตายตามมา นทเรยกวา

ปฏจจสมปบาท เปนเรองของการทำางานของกเลส ทใช

ขนธ ๕ นเปนเครองมอ กเลส อวชชา สงใหสงขาร ทเปน

นามขนธนปรงแตงขนมา สงใหไปหาวญญาณ เพราะวญญาณ

จะพาไปหาตาหจมกลนกาย พอวญญาณพาไปถงตาหจมก

ลนกาย กจะไดสมผสกบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ พอตาห

จมกลนกายไดสมผสกบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ กจะเกด

เวทนาขนมา เกดความรสกขนมา กจะเกดความรสกทชอบ

เพราะเราจะไปหาแตรปเสยงกลนรสทเราชอบ ทใหความสข

กบเรา ทใหความทกขกพยายามทจะหลกเลยง ถาไปสมผส

กบรปเสยงกลนรสทใหความทกข กกำาจดมนหรอหนมน หนเห

ไปหารปเสยงกลนรสทจะใหความสข

พอไดความสขกยดตดอปาทาน อยากจะใหมนอยไป

นานๆ มไปนานๆ พอรางกายไมสามารถทจะหาไดไปนานๆ

พอรางกายแกรางกายเจบรางกายตาย กไปหารางกายอนใหม

เรยกวาไปเปลยนภพใหม เปลยนรางกายอนใหม กตองไป

เกดใหม เปลยนภพ พอไดรางกายใหม กเกดแกเจบตายใหม

๕4 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

มนกจะเปนอยางนไปเรอยๆ ตราบใดทเรายงโงอย ตราบใด

ทเรายงคดวาสงตางๆ ทมอยในโลกน คอลาภยศสรรเสรญ

คอรปเสยงกลนรสน เปนความสขทเราควรจะหากน เราก

จะวนเวยนอยกบการเกดแกเจบตายอยางนไปเรอยๆ เพราะ

รางกายทเปนเครองมอพาเราไปหาความสขตางๆ มนไมเทยง

นนเอง มนเปนอนจจง เกดแลวเดยวกตองแกตองเจบตองตาย

พอมนตาย ความโง ความหลง ความอยากหาความสขผาน

ทางรางกาย มนไมไดตายไปกบรางกาย มนกจะพาใหจตไปได

รางกายอนใหม ไปเกดใหม แลวชวงทไปรอรบรางกายอนใหม

เพราะบางทคนไมไดผลตรางกายทกวนทกแหงทกหน ดวงจต

ดวงใจทเรารอรบรางกายมนกเยอะกวา ผทผลตรางกายออกมา

กเหมอนกบไปกนอาหารตามรานอาหาร กกเขาทำาไดแคนแหละ

มโตะแคน คนอยากกนกตองรอ ใหคนทเขากนเสรจออกไปกอน

แลวถงจะเขาไปได

อนนกเหมอนกน อาจจะตองไปเขาควรอรบรางกายกน

ชวงทรอรบรางกายน ถาตามรานอาหาร บางทเขามทนง

ใหดมเหลาไปกอน ใหรอไปกอน ถาสำาหรบดวงวญญาณ

กมสวรรคกบมนรกใหไปรออย ถาทำาบญกใหไปรอในสวรรค

๕๕งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

สวรรคกเปนเหมอนหองแอร เยนสบาย ถานรกกเปนเหมอนหองรอน หองซาวนาอยางน กเปนอยางนจรงๆ แหละ จตใจเวลารอน มนกเปนนรกขนมา จตใจเวลาเยน มนกเปนสวรรคขนมา เวลาตายไปน ถาบญมกำาลงมากกวาบาป มนกจะผลตความเยนมากกวาความรอน ถาบาปมกำาลงมากกวาบญ มนกจะผลตความรอนมากกวาความเยน เหมอนกนเลยน จตชวงทรอรบรางกาย กจะอยแบบรอนหรอจะอยแบบเยน จะอยแบบสขหรอจะอยแบบทกข อยแบบสขกเรยกวา สวรรค เปนเทพกน อยแบบรอนกเปนอบาย เปนเปรตเปนอสรกาย เปนนรกกน พวกทใจรอน ถายงรอรบรางกายมนษยไมได ถารอนกตองไปรบรางกายของเดรจฉานกอน ไปเปนตกแก ตกแกอยางน ไปเปนจงจก ไปเปนอะไรตางๆ พวกใจเยนกรอเปนเทวดาดกวา รอใหมรางกายมนษย แลวคอยไปเอารางกาย มนษย พวกใจรอนนบางทรอไมไหว ไปเอารางกายของงมง ของหมา ของแมว ของนก ของอะไรตางๆ เพราะพวกนมนได งายกวา ไดเรวกวา สตวมนมมากกวามนษยไมรกลานเทา เวลามนออกลกท มนไมไดออกทละตวสองตวน มนออกมา เปนครอกเปนฝง พวกใจรอนกไปเอารางกายของเดรจฉานกอน พวกใจเยนกไมไปดกวา อยเฉยๆ เยนสบายอยแลว ไวรอเอา

รางกายของมนษยดกวา

๕6 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

นคอความแตกตางของดวงจตดวงใจ ดวงวญญาณ

ทเวลาตายไปแลว มนจะรอนหรอมนจะเยน ทำาบญแลวมน

จะเยน ทำาบาปแลวมนจะรอน แตอยางไรกตาม ในทสดกจะ

มาไดรางกายอนใหม พอไดรางกายอนใหม พอลมตาขนมา

กหารปเสยงกลนรสทนท เหนไหม เดกตวเลกๆ มนยงอยาก

จะเหนโนนเหนน แมตองหาอะไรมาแขวนไวทบนเปล เวลา

นอนมองขนไป เวลาเหนอะไร มเสยงดงกงกงๆ น จตมนหว

ตงแตเปนทารกแลว หวรปเสยงกลนรสตางๆ พอไมมอะไร

ใหมนเดยวมนกรอง เดกมนรอง แตพอมอะไรใหมนดหนอย

เวลานอนในเปลแลวมองขนไป มองเหนอะไรลอยอย ไดยน

เสยงกระดงเสยงอะไร ฟงแลวเพลดเพลน แฮปปกเลยไมรอง

พอแมเลยตองซอของเลนมาใหมนเลนอยเรอยๆ พอโตขน

มาหนอยกตองมของเลนเพมขน มอะไรใหมนเลนอยเรอยๆ

เพราะใจมนหวกบรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะอยเรอยๆ แลว

พอโตขนมนกเรมหา พอหาเองไดมนกไปหาเองกนแลว

อยากจะมแฟนกนกไปหาแฟนกนแลว เหนไหม มแตพอแม

ตองคอยเบรกไววาอยาเพงไป เรวเกนไป ยงไมถงเวลา ยงเลยง

ตวเองไมได อยาเพงไปมแฟน เดยวเกดมลกแลวจะลำาบาก

เดยวตองมาเลยงลกอก แตกเลสมนไมรอใคร ใชไหม กเลส

๕7งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มนดนรนอยตลอดเวลา เหมอนคนตดยาเสพตดน มนรอไมได

เวลามนหวแลวมนทรมาน มนตองมอะไรมาใหมนเสพ มนถง

จะหายทรมานไปเปนพกๆ นแหละคอผลทเกดจากความหลง

ความไมร วาความสขทแทจรงอย ท นตถ สนตปรง สขง

ความสขทเหนอกวาความสขทงปวง อยทความสงบ ทเกด

จากการบำาเพญจตตภาวนา ทเกดจากการมาอยวดจำาศลกน

อนนแหละเปนสงทจะใหความสขอยางแทจรง ความสข

ทจะทำาใหจตเราไมตองไปปรงแตงหารปเสยงกลนรส ไมตอง

ไปหาตาหจมกลนกายมาเสพรปเสยงกลนรส ไมตองไป

เกดแกเจบตายกน เปนความสขทไมตองผานทางรางกาย

เปนความสขทมอยในใจอยแลว รอใจใหมนปรากฏขนมา

เทานนเอง ตอนนสงทมนปดบงความสขอนน กคอความหลง

ทไมเปดมนเอง มความสขอยในตว แตความหลงมนหลอก

ใหไปหาความสขนอกตว ความสขมอยในใจ หลอกใหไปหา

ความสขทอยนอกใจ ทไมใชเปนความสขทแทจรง เปนความ

สขปลอม เปนความสขเดยวเดยว เปนความสขทจะกลาย

เปนความทกขไป เปนความสขทจะหลอกใหไปเกดอยเรอยๆ

เพราะเปนความสขชวคราว เครองมอทใชหาความสขกเปน

๕8 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เครองมอชวคราว เดยวเครองมอคอรางกายหมดสภาพตายไป

กตองไปหารางกายอนใหม กจะตองตดอยกบการเกดแก

เจบตายอยางนไปไมมวนสนสด เพราะความสขตางๆ เหลาน

ไมมคำาวาพอ ไมไดมคำาวาอม เพราะมนไมอยกบใจไปตลอด

มนอยเดยวเดยว เวลาไดมามนเพยงแคชวระยะหนง ไปเทยวน

สนกกน ใชไหม พอกลบมาบานหายไปหมดแลว จงตอง

ออกไปใหม วนนไปเทยวแลว เดยวพรงน ถามเงนไมตองไป

ทำางานกไปเทยวอก มนจะตองไปอยเรอยๆ เพราะเปนความสข

ทเปนระยะสน เปนความสขชวคราว ตองคอยเตมอยเรอยๆ

ไมเหมอนกบความสขทไดจากการภาวนา อนนพอเตมเตมแลว

มนจะเตมไป มนไมมบกพรอง มนไมมการเสอม ไมมการหมด

เตมหนเดยว จบ แลวไมตองมาเตมใหมอยเรอยๆ ไมตองมา

เหนอย

กจทางภาวนาจงเปนกจทมวนสนสดลง คนทสำาเรจ

งานนทานจะกลาววา วสตง พรหมจรยง แปลวากจใน

พรหมจรรยไดสนสดลงแลว กจของการภาวนานไดสำาเรจแลว

จบแลว กจอน ไมมกจอนใดจะตองทำาอกตอไป ถาทำากจอนน

สำาเรจแลว จะไดความสข ๑๐๐ เปอรเซนต จะไดความสข

๕9งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทไมมวนเสอม ไมมวนหมด เมอมนไมหมดไมเสอม จะตองไป

หาความสขทไหนมาเตม เหมอนถานำามนเตมตมแลว จะไป

หานำามาเตมอกกขนกปบ มนกเตมไมได เพราะมนไมมทเตม

นำามนเตมตมแลวกหยดเตมนำากน แตความสขทางโลกมนเปน

แบบเตมนำาในตมทมรอยรว เขาใจไหม เตมเขาไปปบมนเตม

เดยวชวโมงหนงกลบมาด มนหายไปไหนหมดแลว รวซมไหล

ออกไปหมดแลว ตองเตมใหม พอเตมเตมปบ เดยวอกชวโมง

กลบมาด กหมดอกแลว ทำาไมไมไปเชคดวามนรวตรงไหน

ไปอดรอยรวซ ถาอดรอยรวแลวเตมหนเดยว มนกจะไมม

ตองมาคอยเตมอยเรอยๆ ความสขทางโลกนมนกเหมอนกน

มรอยรว ถาอยากจะใหมนไมรวตองไปอดรอยรว ไอสงททำาให

มนรวกคอตณหาความอยากน ถามตณหาความอยาก ตอให

ไดมาเทาไหร มนกไมอมไมพอ มนจะอยากไปเรอยๆ เหนไหม

ไดรอยกอยากจะไดพน ไดพนกอยากจะไดหมน มนจะเพม

ไปเรอยๆ แตถาหยดความอยากได อดรอยรวได คอไมอยาก

ไดอะไร ไดเทาไหรกพอใจทงนน มนกเตมทนท มนกสขเตมท

ขนมาทนท

60 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

สขในใจนกเหมอนกน สขในใจทเกดขนมาไดเตมรอย

กเพราะวามการอดรอยรวในใจ อดความอยากตางๆ พอหยด

ความอยากตางๆ ได ความหวของใจกหมดไป ความสขกจะอย

กบใจไปตลอด ความอมกจะอยกบใจ ความอมกบความหวน

มนอยดวยกนไมได พรอมกนไมได มนตองผลดกนทำาหนาท

ถาอมมนกไมหว ใชไหม ถาหวมนกไมอม ฉะนน วธทจะทำาให

ความหวมนหายไป กทำาใหมนอมซ พอทำามนอมแลว ตอไป

มนกจะไมหว วธทจะทำาใหมนอมกตองกำาจดความหว กำาจด

ความอยาก พอไมมความอยาก มนกจะไมหว พอไมหว

มนกอม ทมาภาวนานกเพอมากำาจดความหวนเอง ตวหว

ตวตณหาทง ๓ นททำาใหใจหว กามตณหา หวในรปเสยง

กลนรส ภวตณหา หวในลาภยศสรรเสรญ อยากมอยากเปน

วภวตณหา หวแบบไมอยากได ไมอยากไดความแก ไมอยาก

ไดความเจบ ไมอยากไดความตาย ความหวเหลานมนทำาให

ใจตองดน ไมสงบไมมความสข พอกำาจดความหวทง ๓ นได

ใจกจะนง ใจกจะสงบมความสขขนมา พอมความสขแลว

ไมตองไปหาอะไรอกตอไป เพราะหาอะไรมาไดเทาไหรก

ไมสามารถทำาใหความสขทมอยน เพมมากขนไดแตอยางใด

มนเตมรอยแลว กจทางจตตภาวนาจงมวนหมด ในเมอมน

61งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เตมรอย เตมนำาเตมตมแลว มนกจบแลว แตกจทางโลกนเตม

เทาไหรกไมจบ เพราะเตมแลวเดยวมนกอยากไดเพมอกแลว

ไดรอยกอยากจะไดเปนพน ไดพนกอยากจะไดหมน มนไล

ไปเรอยๆ จากแสนกไปลาน จากลานกไปสบลานอกแลว

ไปรอยลานพนลาน หมนลานไปอก มนไมมวนหมดถาหาสง

ในโลกน เพราะวามนไมมาอดความอยาก มนไมมาดบความ

อยากตางๆ ใหหมดไปจากใจ มความสงบเทานนแหละท

จะมาดบความอยากตางๆ ทมอยภายในใจใหหมดสนไป

ทจะทำาใหใจเกดความอม เกดความพอ เกดความไมตองการ

อะไรอกตอไป จงตองมาภาวนากน ถาอยากจะไดความสข

ทแทจรง ความสขทจะอยกบเราไปตลอด ความสขทเรา

ไมตองไปคอยหามาเตมมาเพมอยเรอยๆ

ไมเหมอนกบความสขทางโลกน ตองหามาเตมอยเรอยๆ

มาเพมอยเรอยๆ เพราะวามนไมอมไมพอเสยท ใหเปนนายรอย

กดใจไมกวน เดยวอยากจะเปนนายพนขนมาแลว พอไดเปน

นายพนกดใจไมกวน นายพลขนมาแลว มนจะไมมวนพอ

เหนไหม เปนนายพลแลวกอยากจะเปนหวหนานายพลแลว

พอเปนหวหนานายพลแลว ทนกอยากจะเปนหวหนารฐบาล

6๒ งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

แลวซ มนอยากไปเรอยๆ เหนอยชดๆ อนนไมไดพดวาใครนะ

ไมวาใครกตามเปนเหมอนกนหมดแหละ ใครเขาไปอยใน

สถานการณนน มนกจะตองเปนอยางนนทกคน ถาไมมความ

สงบภายในใจแลว มนไมมวนอมไมมวนพอ แมแตเรานถาให

เราไปเปน กเหมอนกนแหละ ถาเปนนายรอย เดยวเรากอยาก

เปนนายพนแลว พอเปนนายพนเรากอยากเปนนายพล

พอเปนนายพลกอยากเปน ผบ. ทบ. แลว พอเปน ผบ. ทบ.

กอยากจะเปนนายกแลวซ มนไมมวนพอหรอก ไมวาใครกตาม

อนนไมไดว าคนนนคนน พดเปนตวอยางใหฟงเทานน

ใหเหนภาพ แตเปนดวยกนทกคน คนทยงไมเจอความสงบน

จะตองหวแบบนไป แลวตายไปกตองกลบมาเรมตนใหม

กลบมาเรมเปนนายสบ นายรอยใหม ไตเตาขนไปใหม

แลวอาจจะไปไมถงดวงดาว เพราะมนมคนแยงกนเยอะน

ตำาแหนงน เปนนายกเปนหวหนารฐบาลน มนเปนไดทละคน

แตคนอยากเปนไมรกหมนกแสนคน ฉะนน เกดมาแตละครง

ไมไดหมายความวาจะไดมาเปนใหญเปนโตทกครงไป

นแหละเปนสงทเราสามารถทจะเลอกได เอาสงททำาให

เราอมเราพอ หรอเอาสงททำาใหเราหวเราอยากไป ถาหาลาภ

63งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ยศสรรเสรญ หาความสขทางรปเสยงกลนรส มนกจะหวจะ

อยากไปเรอยๆ เพราะสงเหลานไมสามารถทำาใหความอยาก

หายไปได มแตเสรมความอยากใหมมากขน ใชไหม ไดสบก

อยากจะไดรอยขนมา ไดรอยกอยากจะไดพนขนมา แลวก

ไมสามารถรกษามนไวได เดยวพอรางกายตายไปกตองกลาย

ไปเปนของคนอนไปหมด แตความสขทไดจากความสงบน

ทำาใหเราพอ จะไมมความสขระดบรอยระดบพน พอมนเตมรอย

แลวมนกจบตรงนน ไมมมากไปกวานน พอไดความสขเตมเปยม

ในหวใจแลวมนกหมด มนกไมตองการอกตอไป แลวมนกจะ

อยอยางนนไปไมมวนหมด ไมมวนพรอง ไมตองใชรางกาย

หาเปนเครองมอ เมอไมตองใชรางกาย กไมตองมาเกดมาแก

มาเจบมาตาย ไมตองทกขกบความแกความเจบความตายใน

ชวตนในชาตน ถามความอมใจสขใจแลว ใจจะไมรสกเดอด

รอนกบความแกความเจบความตายแตอยางใด เหมอนกบ

คนทไมตองใชรถยนตแลว ไมตองเดนทางไปไหนมาไหน

ไมตองใชรถยนต รถยางจะแตก หมอนำาจะรว สตารทไมตด

กไมเหนเดอดรอน กปลอยมนทงไว ไมตองเอาไปซอม

ไมตองไปอะไร ใชไหม เพราะไมตองใชมน แตคนทตอง

เดนทางไปไหนมาไหน ปลอยไวเฉยๆ ไดไหม ไมได พอสตารท

64 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไมตดน ตองเรยกชางมาแลววามอะไรมาจมพหรอเปลา

มาเชคดหนอยซ เปนแบตหรอเปนไดหรอเปนอะไร ยางแตก

กตองเปลยนยาง อนนกแบบเดยวกน คนทไมใชรางกายแลว

จะไมเดอดรอนกบความแกความเจบความตาย คนทยงตองใช

รางกายนเดอดรอนมาก เวลารางกายแกรางกายเจบรางกาย

ตายน ไมสามารถทำาอะไรตามทตองการได กอยากจะเปลยน

มนเรวๆ กฆาตวตายกน เพราะใชมนไมได อยกบมนไปทำาไม

คดวาฆาตวตายแลวปญหามนจะจบ มนกจะจบเดยวเดยว

จบชวขณะทไมมรางกายน

แตความอยากทจะใชรางกายมนไมหมดไป มนกจะดง

ใหไปรบ ไปหารางกายอนใหม พอมาเกดมนกจะมาแกมาเจบ

มาตายแบบเดมอก มนกจะกลบมาแกปญหาแบบเดมอก

ชาตกอนเคยฆาตวตาย ชาตนมากจะฆาตวตายตอ พอเจอ

ปญหาทตวเองแกไมได กแกดวยการฆาตวตาย คดวานเปน

การแกปญหา แตมนเปนการแกปญหาเฉพาะกจเทานน

แกปญหาตอนนน หนความทกขทเกดจากรางกายไป แตเดยว

กตองไปไดรางกายอนใหม แลวกจะมาเจอปญหาแบบเดมอก

กตองมาแกอยางน ฉะนน จะเกดมาอยางไรกไมด จะตายไป

6๕งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

แบบไหนกไมดเหมอนกน ตายแบบไมฆาตวตาย กยงตอง

กลบมาเกดอย ถาไมไดฆากเลส ถากเลสไมตาย ถาตณหา

ความอยากยงไมตาย กตองกลบมาเกดมาแกมาเจบมาตาย

อยเรอยๆ ไมมวนสนสด การเกดแกเจบตายของพวกเราท

ผานมาน มนมากมายจนเขยนดวยตวเลขไมได ถาอยากจะร

วามากนอยเพยงไร ใหวดทนำาตาทเราหลง ถาเราเอานำาตา

ทเราหลงในแตละภพแตละชาตมารวมกนน นำาตาทเราเคย

หลงมาแลวน มนมากยงกวานำาในมหาสมทร คดดวาจะ

ตองเกดมารองไหกชาตกครงกน ถงจะไดนำาตามากยงกวานำา

ในมหาสมทร แลวมนจะมตอไปอกดวย ไมใชเฉพาะแคน

ถาไมมาทำางานจตตภาวนา มนจะตองไปตอ จะตองไปเกดแก

เจบตาย ตองไปหลงนำาตาตอไปเรอยๆ จะหยดกตอเมอเรามา

ใหความสำาคญตอการบำาเพญจตตภาวนา มาหดนงสมาธกน

มาทำาใจใหสงบกน

การฝกสมาธน ใหมๆ กทำาแค ๕ นาท ๑๐ นาทไปกอน

กได แตอยาไปคดวาพอนะ ไมพอนะ เหมอนตกนำาชอนหนง

ใสตม แลวคดวาเดยวตมนำามนจะเตมเอง มนไมเตมหรอก

นงสมาธครงละ ๕ นาท ๑๐ นาท วนกอนมคนมาเลาวา

66 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เดยวนนงสมาธได ๑๐ นาท ดใจใหญ กบอกวา ด อยางนอย

กเปนจดเรมตน แตความจรงตองนงไดทงวนทงคน มนถงจะ

เตมตมได ความสงบมนถงจะเตม มนจะตองไมใหมชองวาง

ตองไมมชองวางททำาใหจตไมสงบ จตตองสงบตลอด ๒๔

ชวโมง เวลามนไมสงบกตองภาวนาทนท พอมนสงบกหยด

ภาวนาได พอมนเรมไมสงบกตองภาวนาตอ ตองทำาไปอยางน

จนในทสดมนจะสงบอยางตอเนอง อนนนแหละ จงจะเรยกวา

สำาเรจ แตเรม ๕ นาท ๑๐ นาทนเปนเพยงเปนการชมรสแหง

ธรรมไปกอน แลวนง ๕ นาทไมใชวาจะสำาเรจนะ ไมสงบนะ

เพยงแตไดนงเฉยๆ ๕ นาท ๑๐ นาทกดใจแลว เพราะวาตงแต

เกดมาไมเคยนงเฉยๆ เลย นงเฉยๆ ไมเปน นงเฉยๆ แลว

หงดหงดรำาคาญ ตองหาอะไรมาด หาอะไรมาฟง เหนไหม

เวลาไปหาหมอไปรอหมอน เดยวเขาตองมหนงสอใหอานมง

มทวใหดมง ไมอยางนนเดยวคนไขจะเปนบาไปกอน เพราะ

ไมเคยอยเฉยๆ อยเฉยๆ ไมเปน ใจมนดนไปตามความอยาก

อยากกบรปเสยงกลนรส อยากจะดรปเสยงกลนรส รปเสยง

กลนรสทเหนอยตอนนมนเบอแลว ตองเปลยนรปเสยงกลนรส

ใหม ใชไหม มนถงตองคอยมรปทวงอยเรอยๆ พอดภาพยนตร

นมนเพลน เพราะรปมนวง ถาดรปนงดเดยวเดยว เดยวมนก

67งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เบอ ถาดภาพนง ดเดยวเดยวมนกเบอ แตถาดภาพเคลอนไหว

นมนไมเบอ เพราะวามนเปลยนไปเรอยๆ แตถาดซำาอกรอบหนง

กเบอแลว เพราะวามนจำาไดแลววาเคยเหนรปนมากอน

นคอธรรมชาตของความอยากเปนอยางน มนอยาก

จะหาของแปลกๆ ใหมๆ มาดอยเรอยๆ ของเกาๆ ของจำาเจ

มนไมมความผกพน มนไมมความยนด มนเลยตองเปลยน

อยเรอยๆ หาของใหมอยเรอยๆ กระเปาใบเกาใชไปสกพกกเบอ

พอเหนกระเปาใบใหมอย ทร านน อยากไดขนมาทนท

ไอกระเปาใบเกานแตกอนมนกอยทรานเหมอนกน อยากได

เหมอนกน ทำาไมไมเอากระเปาใบเกาไปแขวนไวทร าน

เผอจะอยากได พออะไรจำาเจแลว ตอใหมนวเศษอยางไรมน

กไมเอาแลว อาหารทวาวเศษขนาดไหน จานโปรดขนาดไหน

ลองใหกนซำาๆ อยสกเดอนหนงซ เดยวไมเอาแลว พอแลว เบอ

นคอเรองของสงตางๆ ทมอยในโลกน มนเปนความสขท

นาเบอ พอไดมาใหมๆ กตนเตนดใจ หลงใหลไปกบมน

เลนกบมนไปสกพก เดยวพอเบอแลวทนไมแตะมนแลว

เหนไหม โทรศพทซอมาใหมๆ น ทงวนทงคน กดดมนได

ใชไปสกพกพอรเรองของมนหมดแลว เบอแลวซ นแหละ

68 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

คอความสขในโลกนเปนอยางน เขาเรยกวา เปนความสขท

นาเบอ ความสขทจะมความเบอตามมา ตอใหวเศษขนาดไหน

แพงขนาดไหนกตาม ไดมาสกพกกเบอ เหนไหม พวกคนรวย

ซอรถราคาสบลานมา ใชไปไมกวนกเบอแลว เดยวตองเปลยน

ไปซอคนใหมแลว ไมวาจะเปนอะไรกตาม ของถกของแพง

เดกกเหมอนกน เหนไหม ซอของเลนให มนเลนไมกวน มนก

เบอแลว ขอของใหมเลนอกแลว นแหละคอธรรมชาตของ

สงตางๆ ทมอยในโลกน มนใหความสขแบบนาเบอ พอมนได

มาปบหนง พอชนกบมนแลว จำาเจแลว มนกกลายเปนของ

นาเบอขนมา ตองหาของใหมอยเรอยๆ

นเรากหลง ถาเราหลงตามมนเรากตองตะครบเงาไป

เรอยๆ เหมอนวงตะครบหวเรา เหนไหม เงาหวเรามนทอด

อยขางหนา ลองไปไลจบเงาหวเราดซ ไลจบมนไมทนหรอก

พอมนอยตรงนน เราวงไปตรงนน มนไปตรงโนนตอแลว นคอ

ความอยากมนเปนอยางน พอไดไอนปบ มนอยากไดไอนน

ตอแลว พอไดไอนนกอยากจะไดไอนนตอแลว ไมมวนจบ

ไมมวนสนสด สมาหยดมนดกวา หยดความอยากแลว มนกจะ

หมดปญหา ความนาเบอกจะหมดไป ความอยากไดสงตางๆ

69งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กจะหมดไป อยเฉยๆ กมความสขได การภาวนาน ความจรง

กมาหยดความอยากนเอง หยดความอยากกตองหยด

ความคด เพราะความคดเปนเครองมอของความอยาก

ถาไมคดมนกไมอยาก พอคดปบมนกอยากขนมา ตอนตนกหยด

ความคดกอน แตหยดความคดยงไมไดหยดความอยาก

อยางถาวร เพราะเดยวถาเกดไปคดเรองทเคยอยาก มนก

อยากขนมาไดอก ถาอยากจะใหมนเลกคดในเรองทเคยอยาก

เวลาคดถงเรองทเคยอยาก กตองมองใหมนคดอกมมหนง

คดวามนเปนของไมด คดวามนเปนของทจะทำาใหเราทกข

ถาเราเหนวาของทเราอยากไดน มนจะทำาใหเราทกข ตอไป

เรากจะไมอยากไดมนอกตอไป ขนตนทานสอนใหมาหดหยด

ความคดหยดความอยากกอน ขนทสองกใหสอนใจ คดไป

ในทางทจะทำาใหไมอยาก จะคดโดยทไมอยากกตองใหเหน

วามนไมเทยง เปนทกข ไมใชของเรา หรอมนไมสวยไมงาม

มนไมนากน ถาไปคดวามนสวยกอยากได ถาไปคดวามน

นากนกอยากกน ตองไปคดตอนทมนไมนากนดวาเปนอยางไร

ตอนทมนเขาไปในทองเรา มนนากนไหม ถาคดถงคนสวย

คนหลอ กตองคดถงตบไตไสพงเขา มนกจะทำาใหไมเหน

เขาสวยเขาหลอ มนกจะหยดความอยากตางๆ ได

70 งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

แลวพอไมมความอยากหลงเหลออย ใจกจะสงบ

ไปตลอด ไมมความหวไมมความตองการอะไร มแต ปรมง สขง

เราเรยกวา นพพาน จตทไมมความอยาก จตทสงบตลอดเวลา

จตทสำาเรจกจในพรหมจรรยน จะไดจตทสงบบรสทธ เปนจต

ทปราศจากตณหาความอยาก จตทปราศจากการเกดแก

เจบตาย จตทปราศจากความทกข เปนผลทจะไดจากการท

เรามาหดภาวนากน พยายามทำากนเถด ไมมงานอนใดในโลกน

ทจะมคณคา มประโยชนเทากบการภาวนา นานๆ จะมคนรจก

งานนมาสอนเราสกครงหนง ถาไมมพระพทธเจา พระธรรม

พระสงฆ พวกเราจะไมรกน พวกเรากจะหลงกบการไปหา

กระเปา หารองเทา หารถยนต หาคอนโด หาเพชรนลจนดา

หาเงนหาทองกน หามาไดเทาไหร เดยวในทสดกตองเสย

ไปหมด ตองรองหมรองไห เวลาตองเกดการพลดพรากจากกน

แลวกยงตองไปเกดใหมตอ เพอกลบมาหาใหมอก กลบมา

ทกขใหมอย เรอยๆ ฉะนน ตอนนเราโชคด เราไดมาเจอ

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ มคนสอนวธหาความสขแบบ

แทจรง แบบทจะทำาใหเราไมตองกลบมาหาซำาแลวซำาอก

อยางทเรากำาลงหากนอยในตอนน

71งานจตตภาวนา

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ดงนน พยายามหาเวลา บงคบ ตองตงเปา ถาไมตงเปา

มนไมมา มนมแตกเลสจะคอยดงไปทอน จะมาภาวนาไดน

เราตองตงเปาไววา วนนเดอนนวนทเทานเทาน จะมาอยวด

กวนๆ ตองทำาตาราง ตองทำา หมายกำาหนดการไว มนถงจะ

มโอกาสทำาได แตไมไดหมายความวาจะทำาไดนะ บางทตงไว

แลวพอถงเวลาเปลยนใจขนมาทนทกได อยางนกยงตองใช

อกมาตรการหนง ตองใชสจจะ ตงใจแลวตองทำา ถาไมทำา

ถอวาโกหกตวเอง ตองลงโทษ ตองปรบ ไมใหกนขาว ๓ วน

อยางน ถาโดนปรบอยางน มนจะไดไมกลาหลอกลวง โกหก

หลอกลวง ตงอะไรไวแลว มนจะตองทำาตามเพราะกลว

ถกลงโทษ อยางนถงจะสำาเรจได ไมอยางนนไมมวนสำาเรจ

แมแตพระพทธเจายงตองบงคบเลยวา จะนงอย ใตโคน

ตนโพธน จนกวาความอยากมนจะหายไปหมด ถามนไมหมด

กจะไมลกจากทนไป ถาเลอดมนจะแหงหมดไปจากรางกาย

กปลอยใหมนเหอดแหงไป แตถาตราบใดกเลสตณหามนยง

ไมตาย จะไมลกจากทนไปเปนอนขาด ตองมมาตรการแบบน

มนถงจะทำากจอนนสำาเรจได ถาทำาแบบตามอารมณ รบรองได

ไมกยก เดยวกลม โดนหมดนอก โดนหมดแยบหนอยก

ถอยแลว ยกมอยกธงขาวนบ ๘ นบ ๑๐ ไปกอนแลว แตถา

7๒ งานจตตภาวนา

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตงสจจะวา สไมถอย ถาจะหยดกตายเทานน อยางนมนถงจะส

กนได แลวเราจะไดผล งานนมนตองเปนแบบน ตองเดดเดยว

ถาปลอยไปตามอารมณแลว ไมมวนทจะไดผล ไมสำาเรจ

อยางแนนอน จะเอาใหสำาเรจนตองตงเปา แบบพระพทธเจา

ทรงตงเปา แลวกสไมถอย ไมมวนหยด หยดแคตอนทตาย

เทานน จะหยดกตองตายเทานน ถงจะหยด อยางนมนถง

จะทำาสำาเรจได อยาลมงานภาวนา งานสำาคญทสดในโลกน

ไมมงานอนใดทจะสำาคญเทากบงานภาวนา

ตนเปนทพงของตน

๑๖ ธนวาคม ๒๕๖๑

ขอใหพวกเราทยงไมเปนทพงของตน

ขอใหยด พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

ไวใหแนบแนนทสด เพราะม พระพทธ

พระธรรม พระสงฆ นเทานนทจะ

สอนใหเราเปนทพงของเราไดตอไป

7๕ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ตามหลกพระธรรมคำาสอนของพระพทธเจา ทพง

ทางใจมอย ๒ ชนดดวยกน คอ ๑. พทธง ธมมง สงฆง

สรณง คจฉาม คอ พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนทพง

ของใจ และชนดท ๒ คอ อตตา ห อตตโน นาโถ ตนเปน

ทพงของตน ทพงทง ๒ ชนดน ชนดไหนเปนทพงทดทสด

ทพงทดทสดกคอ อตตา ห อตตโน นาโถ ตนเปนทพงของตน

เพราะถาเปนทพงของตนได กไมตองพงพระพทธ พระธรรม

พระสงฆ ไมตองพงใครทงนน บคคลทเปน อตตา ห อตตโน

นาโถ นน กมอย ๒ บคคลดวยกน คอ ๑. พระพทธเจา

๒. พระอรหนตสาวก ทานทง ๒ น ทานไมตองพงพระพทธ

พระธรรม พระสงฆ เพราะทานเปนพระพทธ พระธรรม

พระสงฆนนเอง ทานจงเปน อตตา ห อตตโน นาโถ พวกเรา

ทยงไมไดเปนพระพทธเจา หรอยงไมไดเปนพระอรหนตสาวก

พวกเรากยงไมเปน อตตา ห อตตโน นาโถ ยงไมม อตตา ห

อตตโน นาโถ ยงไมม ตนเปนทพงของตน เมอเรายงไมเปน

ทพงของตน เรากตองพงพระพทธ พระธรรม พระสงฆกอน

เพราะพระพทธ พระธรรม พระสงฆ จะทำาใหเราไดกลายเปน

อตตา ห อตตโน นาโถ ตอไปนนเอง

76 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

พวกเรากเปรยบเหมอนลกๆ พระพทธ พระธรรม

พระสงฆ กเปรยบเหมอนพอแม ตอนทลกๆ ยงเดก ยงเลกอย

ลกๆ ยงพงตนเองไมได กตองพงพอแมไปกอน ใหพอแมเลยง

ดอบรมสงสอน พอโตขนมาเปนทพงของตนได กไมตองพง

พอแม นกเหมอนกน จตใจกเหมอนกบรางกาย จตใจของ

พวกเรานยงเปนเหมอนทารกอย ยงเปนเดกอย ยงพงตนเอง

ไมได ยงไมม อตตา ห อตตโน นาโถ พวกเราเลยตองพง

พทธง ธมมง สงฆง สรณง คจฉาม ไปกอน ตองพงพระพทธเจา

หรอพงพระธรรมคำาสอนของพระพทธเจา หรอพงพระอรหนต-

สาวกของพระพทธเจา ทจะสงสอนใหพวกเราไดเปนทพงของ

ตนเอง ไดเปนพระอรหนตสาวก นแหละ คอเรองของทพง

ทางใจ ทพวกเรากำาลงมาสรางกนอยในขณะน การเขาหา

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ กเพอเขามาหาทพงทางใจ

นนเอง เพราะทพงตางๆ ทเรามอยทางรางกาย ไมสามารถ

ทำาหนาทปกปองรกษาคมครองจตใจของพวกเรา ใหแคลวคลาด

ปลอดภยจากความทกขตางๆ ได ตอใหมเงนทองกองเทาภเขา

ตอใหเปนใหญเปนโต เปนมหาจกรพรรด เปนประธานาธบด

กจะไมสามารถทจะปองกนความทกขใจตางๆ ใหเกดขนได

ความทกขใจ ยงมอยในใจของผทรำารวย ยงมอยในใจของผท

77ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เปนใหญเปนโต ยงมอยในใจของผทเลศในการกระทำาในการ

แสดงทางใดทางหนง ไดรบรางวลเหรยญทอง ไดรบรางวล

ตกตาทอง สงเหลานไมสามารถทจะมาคมครองจตใจ ใหพน

จากความทกขตางๆ ได เราจงตองเขาหา พระพทธ พระธรรม

พระสงฆ เพราะผทเขาหา พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

หลงจากทไดศกษาและไดปฏบตตามคำาสงคำาสอนแลว

จะหลดพนจากความทกขทงปวงได

นคอความประเสรฐของทพงทางใจ ทไมมอะไรในโลกน

ทจะมาเปรยบเทยบ มาสได ตอใหมอะไรมากนอยเพยงไร

ในโลกน ใหมลาภยศสรรเสรญ ใหมความสขระดบไหนกตาม

จะไมสามารถดบความทกขใจตางๆ ไมสามารถปองกนไมให

ความทกขใจตางๆ ปรากฏขนมาได เราจงควรทจะเขาหา

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ กน อยาหลงไปหาลาภยศ

สรรเสรญสขมาเปนทพงกน เพราะเราจะผดหวง เราจะตอง

เศราโศกเสยใจ เราอาจจะตองฆาตวตายกน คนสมยนทยด

ลาภยศสรรเสรญ ยดความสขทางตาหจมกลนกาย จะตอง

เจอกบความผดหวงในบนปลายของชวต เวลาทตองสญเสย

บคคลทตนรกไป หรอสญเสยทรพยสมบตขาวของเงนทองไป

78 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

หรอรางกายไมสามารถทจะทำาหนาทหาความสขใหกบตนได

เวลานนกจะมแตความทกขทรมานใจ จนไมอยากจะอยตอไป

สมยนจะมคนฆาตวตายกนมากขนไปเรอยๆ เพราะคนสมยน

ยดลาภยศสรรเสรญสข เปนสรณะเปนทพงกน ไมเขาหา

ศาสนากน ไมยด พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนสรณะกน

ไมสราง อตตา ห อตตโน นาโถ ขนมากน กเลยไมมทพงเวลา

ทพงทางโลกไดสญเสยไป หรอหมดสภาพไป ถาสญเสยลาภ

ยศสรรเสรญสขไป กจะเกดความทกขขนมา หรอถารางกาย

หมดสมรรถภาพ เชน เวลาแก เวลาเจบไขไดปวย หรอเวลา

จะตาย รางกายจะไมสามารถทจะหาความสขตางๆ ใหกบใจ

ไดเลย เวลานนกจะเหลอแตความทกขทรมานใจ และไมรจะ

หาวธดบความทกขอยางไร กจะถกโมหะอวชชาความหลง

หลอกใหคดวาการฆาตวตายนเปนการดบความทกขตางๆ

แตมนกเปนการดบเพยงชวระยะสนๆ คอ แกปญหาเฉพาะหนา

ดบความทกขทเกดจากการทไมสามารถหาความสขตางๆ ได

แตหลงจากทรางกายนตายไปแลว ใจทยงไมมทพง

กจะไปหาทพงใหม กจะไปหาทพงแบบเดม เคยพงลาภ

ยศสรรเสรญสข กจะกลบไปหาลาภยศสรรเสรญสขใหม

79ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

การทจะหาลาภยศสรรเสรญสขได กตองไปมรางกายอนใหม กตองไปเกดใหม พอไปเกดใหม เวลาเกดมาตอนทกำาลง เจรญเตบโตหรอตอนทเปนหนมเปนสาว ตอนทมกำาลงวงชา มความสามารถทจะหาความสขตางๆ กจะหากนแบบเดมไป หาความสขจากลาภยศสรรเสรญ หาความสขจากรปเสยง กลนรสโผฏฐพพะกนไป จนกระทงเวลาทเกดปญหาขนมา เวลาไมสามารถหาลาภยศสรรเสรญสขได เวลานนกจะไมรจก วธแกปญหา กจะแกปญหาแบบเดมอก กจะฆาตวตายอก เกดมากครงกรอบ กจะตองมาฆาตวตายเพอแกปญหา ซงไมใชเปนวธแกปญหาใหมนหายไปหมด มนยงมอย เพราะตวปญหามนไมไดอยทรางกาย ตวปญหามนอยทกเลสทมอยในใจ คอตณหาความอยาก ๓ ประการ กามตณหา ภวตณหา และวภวตณหา ความอยาก ๓ ประการนแหละ เปนตวผลกดนใหจตใจตองมาเกดกนอยเรอยๆ แลวกตองมาดนรนหาลาภยศสรรเสรญสขกน แลวกมาทกขเวลาทเกดปญหา ไมสามารถหาลาภยศสรรเสรญสขกนได พอเวลาฆาตวตายน มนจะยงทกขขนไปอกมาก เพราะเรา ไมมใครจะรกหรอหวงเทารางกายของเราเอง ทเราอยกนทกวนนเพอปกปองรกษารางกายอยาง สดกำาลง แลวอยดๆ จะมาพลกกลบมาคดฆารางกายของเราเองน มนจะเปนความคดทสรางความทกขอยางมหาศาล

80 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

นคอทำาไมเราจงตองมาหาทพงทางใจกน เพราะถาเรา

มทพงทางใจแลว เราจะไมตองพงลาภยศสรรเสรญสขกน

เราจะสามารถมความสขได โดยทไมตองมลาภยศสรรเสรญสข

โดยทไมตองใชรางกายเปนเครองมอหาความสขใหกบเรา

เพราะทพงทางใจน พงใจเปนทพง เปนผสรางความสขให

กบใจเอง เพยงแตเรามาศกษาจากผรเทานน ผทรวธสราง

ความสขทางใจคอ พระพทธ พระธรรม พระสงฆ นเอง

ถาเราศกษากบ พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เรากจะได

เรยนรวธสรางทพงทางใจขนมา วธสรางความสขทางใจขนมา

โดยทไมตองอาศยลาภยศสรรเสรญสข ไมตองอาศยรางกาย

เปนเครองมอสรางความสขใหกบเรา สงทเราตองอาศยคอ

ธรรม ธมมง สรณง คจฉาม ธมมง กคอคำาสงคำาสอนของ

พระพทธเจานเอง ดงนน สงแรกทเราตองทำากคอ ตองศกษา

พระธรรมคำาสงคำาสอนของพระพทธเจา ศกษาใหเขาใจและ

นำาเอาไปปฏบต เพราะการศกษาเพยงอยางเดยว ยงไมทำาให

เกดผลขนมา การศกษาเปนเพยงแตเรยนรวธสรางความสข

เมอรวธสรางความสขทางใจวาสรางอยางไรแลว เรากตองลอง

สรางด เมอเราลองสรางดแลว เรากจะไดสมผสกบความสข

ทเกดจากการปฏบตตามคำาสงคำาสอนของพระพทธเจา คำาสง

81ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

คำาสอนของพระพทธเจา แมจะมอยมากมาย ทมการบนทกไว

ในพระไตรปฎก กมถง ๘๔,๐๐๐ ธรรมบท แตคำาสงคำาสอน

ทง ๘๔,๐๐๐ ธรรมบทน เราสามารถยอลงมาเหลออย ๓ บท

เทานนแหละ คอ ทาน ศล ภาวนา ทกคำาสงคำาสอนของ

พระพทธเจาในพระไตรปฎก จะเกยวกบเรองการทำาทาน

หรอเรองของการรกษาศล หรอเรองของการภาวนา

เทานนเอง ไมไดเกยวกบเรองอะไรเลย ทกสงทกอยาง

ทกคำาสอนน สอนมาเพอใหเรารจกวธทำาทานใหถกตอง

ใหเรารจกรกษาศลใหถกตอง ใหเรารจกภาวนาใหถกตอง

คำาวา ถกตอง กคอปฏบตดปฏบตชอบนนเอง ใหเรารจกวธ

ปฏบตดปฏบตชอบ ตอการทำาทาน ตอการรกษาศล ตอการ

ภาวนานนเอง นคอสงทเราควรทจะศกษาใหเขาใจอยาง

ถองแทวา ทาน มหนาททำาอะไรบาง ศล มหนาททำาอะไรบาง

ภาวนา มหนาททำาอะไรบาง ทาน มไวทำาไม ศล มไวทำาไม

ภาวนา มไวทำาไม

กมไวเพอทำาลายความอยากทง ๓ นเอง คอ กามตณหา

ภวตณหา และวภวตณหา เพราะวา กามตณหา ภวตณหา

และวภวตณหา เปนผสรางความทกขใหเกดขนมาภายในใจ

8๒ ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

นนนนเอง ไมมอะไรในโลกนสามารถสรางความทกขใจใหกบ

พวกเราได บคคลตางๆ เหตการณตางๆ ในโลกน ไมสามารถ

สรางความทกขใจใหกบใจได ตวททำาใหใจทกขคอ กามตณหา

ภวตณหา และวภวตณหา โดยอาศยเหตการณตางๆ บคคล

ตางๆ เปนตวมาจดประกาย เปนตวทมาเปดสวตชไฟ ไฟฟา

นมนจะเปดหรอจะปด มนอยทสวตชไฟ มนไมไดอยทคนนน

คนนสงนนสงน ถาคนนนคนนไมไดไปเปดสวตชไฟ ไฟมน

ไมเกดหรอก แตถาคนนนคนนไปเปดสวตชไฟเขา ไฟมนกจะ

เกดขนมา ฉนใด ความทกขใจของพวกเรากเกดจาก กามตณหา

ภวตณหา วภวตณหา ไมใชเกดจากการกระทำา เกดจากการพด

ของคนนนคนน หรอสงนนสงน ถาเราไมเอาการกระทำาของ

คนนนคนน สงนนสงนมาเปดสวตช มาเปดกามตณหา

ภวตณหา วภวตณหา ความทกขใจกจะไมเกด หรอคนทไมม

กามตณหา ภวตณหา และวภวตณหาแลว จะไมมความทกข

ใจเกดขน ไมวาจะไปเจอใครกตาม เขาจะพดหรอเขาจะดา

เขาจะชม มนกไมไปสรางความทกขใหเกดขนภายในใจได

เพราะภายในใจไมมสวตชไฟแลว สวตชไฟทจะเปดไฟ สวตช

ทจะเปดความทกข คอ กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา

ไดรบการกำาจดจากการปฏบต ทาน ศล ภาวนา แลว คอ

83ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

พระพทธเจาและพระอรหนตสาวกทงหลาย ทานไดใช

ทาน ศล ภาวนา กำาจดสวตชไฟ หรอสวตชทจะทำาใหเกด

ความทกขใจขนมา พอไมมสวตชแลว ตอใหใครมาแหยอยางไร

มาดดาวากลาวอยางไร มาชมอยางไร มนกไมมาทำาใหเกด

ความทกขใจขนมาได แตคนทยงม กามตณหา ภวตณหา

วภวตณหา อยน พอไปเจอคนทเขาพดดหรอไมดขนมา กเกด

ความวนวายใจขนมาทนท เพราะใจไปดงใหเขามาเปดสวตช

ในใจเรานนเอง มาจดมาเปดตว กามตณหา ภวตณหา

วภวตณหา ขนมานนเอง พอเราไดยนเสยงไมด เรากเกด

วภวตณหาแลว อยากใหเสยงนนหายไป พอมนไมหายก

ทกขใจขนมาแลว หรอเวลาเกดอาการเจบทางรางกายขนมา

กอยากจะใหมนหาย พอไมหายกเกดความทกขใจขนมา

แตถาไมมความอยากใหมนหาย มนจะเกดหรอมนจะดบ หรอ

มนจะอย มนไมมปญหา มนจะไมมาทำาใหใจของเราทกขไดเลย

นแหละคอตวปญหา คอตว กามตณหา ภวตณหา และ

วภวตณหา นนเอง

กามตณหา กคอความอยากในกาม ในรปเสยงกลนรส

โผฏฐพพะ คำาวา กาม คอกามคณ ๕ นเอง กามคณ ๕ ไดแก

84 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ อยากสมผสกบรปเสยงกลนรส

โผฏฐพพะ เรยกวากามตณหา ภวตณหา การอยากมอยากเปน

หรออยากให ภว นนเปนอยางนน ภว นเปนอยางน อยากให

สงนนเปนอยางนน อยากใหสงนเปนอยางน อยากใหบคคลนน

บคคลนเปนอยางนนเปนอยางน เรยกวาภวตณหา และ

วภวตณหา กคอความอยากไมใหเปนอยางนนเปนอยางน

ไมอยากใหสงนนเปนอยางนนเปนอยางน เชน ไมอยากให

รางกายแก ไมอยากใหรางกายเจบ ไมอยากใหรางกายตาย

ไมอยากใหคนเขาดาเรา ไมอยากใหคนเขาเกลยดเรา อนน

มนกจะเปนตวสรางความทกขใจขนมาทนท ถากำาจด ๓ ตวน

ไดแลว ไมวาจะไปเจอใคร ไปพบกบเหตการณอนใด จะไป

เจอลาภยศสรรเสรญ จะไปเจอรปเสยงกลนรสโผฏฐพพะ

ใจจะเฉยๆ กบสงตางๆ ทไปสมผสรบร จะไมซมซาบเขาหา

กน เหมอนกบหยดนำาบนใบบว หยดนำาไปบนใบบว มนจะ

ไมซมเขาหากน ไมเหมอนหยดนำาบนแผนกระดาษ กระดาษ

ซบกระดาษซมน พอหยดนำาลงไป มนจะดดนำาเขาไปเปนเนอ

เดยวกบกระดาษเลย ใจของผทยงม กามตณหา ภวตณหา

วภวตณหา น จะเปนเหมอนกระดาษซบกระดาษซม พอม

เหตการณอะไรมาสมผสเทานน มากระทบเทานน มนจะดดกน

8๕ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เขาไป มนจะดงเขาไปในใจเลย จะดงเขาไปสรางความทกขใจ

ขนมาทนท เหนใครเขาดาเรา วาเราน ใจกรอนขนมาทนท

เสยอกเสยใจขนมาทนท หรอสญเสยสงทเรารกไป กรองหม

รองไหเศราโศกเสยใจกนขนมาทนท เพราะตณหาความอยาก

ไมอยากสญเสยสงทเรารกไปนนเอง อยากใหสงทเรารก

เปนของเรา อยกบเราไปตลอด พอเวลาเขาจากเราไป เราก

เศราโศกเสยใจ รองหมรองไห แตใจทไมมกามตณหา ไมม

ภวตณหา ไมมวภวตณหาน จะเฉยๆ รบรอยแตไมมความรสก

ตอเหตการณตางๆ ใครจะดากรบรวาเขาดา แตกไมมความ

รสกอะไร ใครจะชมกรบรเฉยๆ ไมไดดอกดใจไปกบคำาชม

ของเขา ใครจะใหขาวของเงนทองมามากนอยเพยงไร กไมรสก

ดใจแตอยางใด ใครจะเอาขาวของเงนทองทมอยไป กไมรสก

เสยอกเสยใจแตอยางใด เพราะใจไมหวกบสงตางๆ ในโลกน

แลวนนเอง ไมหวกบลาภยศสรรเสรญสข ไมหวกบรางกาย

เพราะไมม กามตณหา ไมมวภวตณหา ไมมภวตณหานนเอง

ผ ทจะไมม กามตณหา ภวตณหา และวภวตณหา

จงจำาเปนจะตองศกษาวธกำาจดตณหาเหลาน ถาศกษา

พระธรรมคำาสงคำาสอนของพระพทธเจาอยอยางสมำาเสมอ

86 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

อยางตอเนอง กจะรวาสงทจำาเปนจะตองใชในการกำาจด

กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา กคอ ทาน ศล ภาวนา

นเอง ตองทำาทาน ตองรกษาศล ตองบำาเพญจตตภาวนา

ถาปฏบตถกตองกจะไดผล ถาปฏบตไมถกตองกยงจะ

ไมไดผล เพราะการปฏบตมนกเหมอนกบการกนยานเอง

ถากนยาไมถกเวลาไมถกกบโรค มนกจะไมเกดผล เชน

กนยาแกปวดทองเพอรกษาอาการปวดศรษะ กนไปแลว

อาการปวดศรษะไมหายเสยท หรอไปกนยาแกปวดศรษะ

เพอรกษาอาการปวดทอง มนกไมหาย มนตองรจกวายาชนด

นเหมาะกบโรคชนดน ตองใชใหถกกบยา ถกกบโรค นคอ

การเรยนร การศกษา การฟงเทศนฟงธรรม ตองใหรวาการ

ทำาทานนใหทำาตอนไหน ใหทำาเพราะเหตใด ใหรวาตองรกษา

ศลตอนไหน รกษาเพราะอะไร เพราะเหตใด ใหรวาทำาไมตอง

ภาวนา ภาวนาตอนไหน เวลาไหน ถงจะไดผลไดประโยชน

การใชยานกตองรจกวธใช เวลาไปซอยาหมอเขาจะเขยน

บอกไวบนซองวายานแกปวดศรษะ ยานแกปวดทอง ยานแก

เวลาทองเดน เวลาขามนขเกยจเดน ทองมนจะเดนกตองใช

ยาน ใหหยดทองเดน อยาเอาทองไปเดน เอาขากลบมาเดน

ยาแกทองเสยคอยาแกทองเดน ฉะนน ตองกนยาใหถกกบ

87ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

โรคทกำาลงเกดขน โรคของพวกเราทเกดขนกคอ ความทกขท

เกดจากความอยากตางๆ นนเอง ดงนน เวลาเกดความอยาก

ชนดน เรากตองใชยาชนดน ถงจะกำาจดความอยากชนดนได

ถาไปใชยาอกชนดหนง มนกจะกำาจดความอยากไมได เชน

เวลาทจะตองทำาทาน แตเราไมทำาทาน เรากลบไปรกษาศล

อยางนมนกไมแกปญหา มนตองใชตวการทำาทานมาแก

มนจงจะหาย ตวทเราตองใชการทำาทานมาแกคอตวไหน

คอตวทอยากจะใชเงนตามความอยากตางๆ นนเอง

การใชเงนนมอย ๒ ลกษณะ ลกษณะทถกตอง คอใชเงน

ตามความจำาเปน เชน ใชเงนกบการเลยงดรางกาย ตองใชกบ

ของทจำาเปน เพอรกษาชวตไว เชน ตองใชเงนกบการซออาหาร

ซอทอยอาศย ซอยารกษาโรค ซอเครองนงหม อนนเปนการ

ใชเงนทจำาเปนตองใช แตถามแลว แลวอยากจะใชอก อนน

ไมจำาเปนแลว เชน มเสอผาพอแลว ยงอยากจะซอมาเพมอก

อนนแหละคอการใชตามความอยาก ตอนนนแหละ ถงจะตอง

เอาทานมาแก เวลาจะเอาเงนไปใชซอของตามความอยาก

กใหเอาเงนนไปทำาทานแทน เอาเงนนไปทำาบญแทน ไปซอ

เสอผาใหคนอนเขา เรามพอแลว ถาเราอยากจะซอเสอผาอก

88 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

กซอไปใหคนอน คนทเขาไมมเสอผาใส นคอความหมายของ

การทำาทาน เพราะถาเราทำาอยางนแลว ตอไปมนจะไมอยาก

จะซออะไร เพราะมนรแลววาซอแลวเสยเงนเปลาๆ มนไมได

อะไรกลบมา อยากจะซอเสอผา กตองเอาเงนไปซอเสอผาให

คนอน อยากจะซอของฟมเฟอย ถาซอแลวกตองเอาไปแจก

ใหคนอนอยางน มนซอแลวมนไมได ตอไปมนกไมอยากจะซอ

มนจะไดไมตองใชเงนมากเกนไปนนเอง อนนเปนความจำาเปน

เพราะการทเราจะกาวขนสการปฏบตธรรมขนทสงตอไปได

เราตองมเวลามาปฏบตธรรมกน แตถาเรายงเอาเวลามาหาเงน

เพอเอาเงนมาใชตามความอยากอย เรากจะไมมเวลาไปปฏบต

ธรรมทสงกวาได

ถาเรายงใชเงนอยเพราะเราอยากซอของฟมเฟอยตางๆ

อยากซอของตามความอยากตางๆ อยากไปเทยว อยากไปกน

ไปดม ไปอะไรตามความอยาก มนกตองใชเงน และจะใชมาก

เพราะของพวกนมนมหลากหลายราคาดวยกน มราคาท

ทาทายตอเงนในกระเปาของเราอยเสมอ จะทำาใหเงนใน

กระเปาของเรานหมด แลวจะทำาใหเราตองไปหามาเพมใหม

ตองไปหาเงน ตองไปทำางานอยเรอยๆ เวลาทจะไปปฏบตธรรม

89ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ขนทสงกวากจะไปไมได เพราะวาขนท ๑ ยงไปไมได จะไป

ขนท ๒ ไดอยางไร ขนท ๓ ไดอยางไร ขนท ๑ กคอทำาทาน

เพอหยดการใชเงนตามความอยากตางๆ ทกครงทเราอยาก

ใชเงนตามความอยาก เอาเงนไปทำาบญทำาทานแทน แลว

ความอยากจะใชเงนมนจะคอยๆ หายไป หมดไป ทกครงทมน

อยากจะใชเงนตามความอยาก กเอาไปทำาบญทำาทาน ตอไป

ความอยากจะใชเงนตามความอยากมนจะหายไป แลวมนจะ

ทำาใหเราไมตองไปหาเงนมากจนเกนไป เรากหาเพยงแตพอมา

เลยงดรางกายกพอ ซงไมมากเลย ถาหาเงนเพอมาเลยงปาก

เลยงทองน บานกมอยแลว เสอผากมพอใสแลว กมแตอาหาร

ทตองหามากน วนละสองสามมอ แลวกยา กนานๆ จะเกด

โรคภยไขเจบเสยทหนง ถาไมเลอกจรงๆ กโรงพยาบาลทรกษา

๓๐ บาท ทกโรคกยงรกษาไดอย

อนน จะทำาใหเราไมตองวนวายกบการไปหาเงนมา

ใชจาย มนจะทำาใหเรานสามารถทจะปฏบตธรรมขอท ๒

และขอท ๓ ได ขอท ๒ กคอการรกษาศล การไมทำาบาป

การไมทำาบาปกเพอหยดความอยากทจะทำาบาปนนเอง

ทำาไมเราจงอยากจะทำาบาปกน กเพราะวาเราอยากจะหาเงน

90 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

มากๆ กนนนเอง เวลาเราใชเงนมาก เงนไมพอใช ใจเรารอน

จะรอเงนเดอนบางทมนยงไมออก แตถามวธไดเงนแบบทเรว

กวานแตอาจจะผดศลธรรม เชน ตองโกหกหลอกลวง

ตองฉอโกงเรากจะทำากน อยากจะทำาบาปกน เพราะอยาก

จะไดเงนแบบงายๆ มากๆ และเรวๆ เพราะเรายงชอบใชเงน

ไปกบความอยากตางๆ อย อยากไดรถเกง อยากไดคอนโด

อยากไดเพชรนลจนดา อยากไดสรอยไดเพชรไดทอง ไดอะไร

ตางๆ เหนอะไรแลวกอดทจะอยากไมได อนน มนกจะทำาให

เราตองไปทำาบาปกน เพราะเงนทองของเราไมชากเรว มนกจะ

ไมพอใช เพราะถามนมแลว พอมนใชแลวมนตด ยงใชยงมน

ยงสนก คดวายงใชแลวยงสข แตมนสขเดยวเดยว มนจะมา

ทกขตอนทเงนไมมใชนะซ พอไมมใชกหยดไมได หยดการ

อยากใชเงนไมได กตองหาเงนโดยวธทำาบาปกน กจะไมมความ

สามารถทจะมารกษาศลได มาหยดความอยากทำาบาปได

ความอยากทำาบาปน กเปนความอยากทรายกาจยงกวา

ความอยากไดสงนนสงน เพราะความอยากทำาบาปมนมโทษ

ตามมาดวย ทำาบาปแลวมนจะทำาใหใจนตองไปตดอยใน

อบาย เหมอนไปตดคกตดตะราง เหมอนคนททำาผดกฎหมาย

ถาถกจบกตองไปตดคกตดตะราง แตถาไมทำาผดกฎหมาย

91ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

หากนโดยอาชพสจรต กจะไมถกจบไปตดคกตดตะราง

ถาขายยาบา ขายยาเสพตด คาประเวณ หรอทำาอะไร

ผดกฎหมาย เปดบอนเปดซองอยางน เดยวตำารวจเขากมา

จบเขาไปขงคกขงตะรางได นคอเรองของการรกษาศล

เพอกำาจดความอยากการกระทำาในสงทสรางความทกข

สรางความเสยหายใหแกจตใจนนเอง ทกขสวนหนงนเกดจาก

การกระทำาบาปของพวกเราเอง ถาเราไมทำาบาป ทกขสวนน

จะไมเกด ถาเรารกษาศลได ความทกขใจทเกดจากการฆาสตว

ลกทรพย ประพฤตผดประเวณ พดปด ดมสรายาเมาน มนจะ

ไมเกดขนมาในใจของเรา

อนน กเปนวธขนท ๒ ของการทเราจะกำาจดความทกข

ตางๆ ทเกดจากความอยากตางๆ ทมอยในใจของเราน ใหมน

ลดนอยลงไป การทำาทาน การรกษาศลน ยงไมสามารถกำาจด

ความอยากตางๆ ใหมนหายไปหมดสนไดอยางราบคาบ

มนเปนเหมอนกบการตดกงไม ตดใบไมของตนไม ตดกงไม

ตดใบไม ตนไมยงไมตาย เดยวสกพกหนงกงไมใหมกโผล

ออกมา ใบไมใหมกโผลออกมาได แตมนเปนขนตอนของ

การตดไม ตองตดสวนทงายกอน เพอทจะเขาไปสสวนทยาก

9๒ ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตอไปได คอตดลำาตน ตดลำาตนเสรจ กยงตองถอนราก

ถอนโคนของตนไมขนมาอก เพราะถาตดลำาตนแลว ถายงม

รากตดอยในดน เดยวมนกโผล ตนไมมนกงอกขนมาใหมได

ถาอยากจะใหตนไมมนตายอยางราบคาบ กตองถอนราก

ถอนโคนของตนไมขนมาจากดน ตณหาความอยากมนกเปน

เหมอนตนไม มนมใบมกงมกานมลำาตนและมราก การใช

ทาน ศล ภาวนา นกเปนเหมอนกบการตดตนไม ตดตนของ

ความอยากตางๆ นเอง ตดใบตดกงตดตนถอนรากถอนโคน

ทำาทาน กเหมอนกบการตดใบ รกษาศล กเหมอนกบการตด

กงไม ภาวนา มอย ๒ ระดบคอ สมถภาวนา และ วปสสนา

ภาวนา สมถภาวนา กเหมอนกบตดตนไม วปสสนาภาวนา

กเหมอนถอนรากของตนไมออกจากดน พอถอนรากออก

จากดนแลว ทน ตนไมนนกจะตาย ไมมวนทจะเกดขนมา

ไดอกตอไป

ตณหาความอยากกเหมอนกน ตอนตนเรากตดมนดวย

การทำาทาน เวลาอยากทจะไปเทยว อยากทจะใชเงนกบสง

ทไมจำาเปนจะตองใช เรยกวา ใชตามความอยาก อนนตอง

หยดมน หยดดวยการเอาเงนทจะไปใชน ไปทำาบญทำาทานเสย

93ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เพราะถาเงนมนอยใกลมอ เดยวมนทนไมไหว สไมไหว ถาม

เงนแลว เดยวมนตองไปทำาตามความอยาก แตถาไมมเงนท

จะไปใชกบความอยาก อยากอยางไรมนกไปไมไดแลว

อยากจะไปเทยวแตไมมเงนไปเทยว มนกไปไมได อยากจะ

ซอกระเปาเสอผารองเทา แตถาไมมเงนซอ มนกจะซอไมได

ถามเงนกอยาเกบเอาไว เงนทจะเอาไปใชตามความอยาก

อยาเกบเอาไว เอาไปทำาบญทำาทานเสย เกบไวแตเงนทตองใช

กบของจำาเปน เชน อาหาร ยารกษาโรค หรอจายคานำาคาไฟ

คาเชาบาน ถาไมมบานเองกตองจายคาเชาบาน เงนทอง

เหลานเกบไวไดไมมปญหา ถาเรารจกแยกมนออกเปนสด

เปนสวน สวนนใชกบสงทจำาเปน หามเอาไปใชกบความอยาก

สวนทจะเอาไปใชกบความอยาก เอาไปทำาบญแทน ไมใหไป

ทำาตามความอยาก แลวความอยากมนจะถกตดกำาลงลง

เหมอนกบตนไม เมอตดใบไมลงตดกงลงน มนจะเจรญงอกงาม

ใหญโตขนมาไมไดแลว มนเรมถกตอน แลวอยางทเขาบอนไซ

ตนไม เหนไหม ตนไมตนเลกๆ ของมน อยอยางนนแหละ

เพราะเขาคอยตดกงตดใบมน ไมใหมนงอกงามขนมา เกนตว

เกนขนาดทเขาตองการ

94 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เราสามารถควบคม กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา ได

ดวยการใชการทำาบญทำาทานเปนเครองมออนดบแรก

เปนการหยดการเจรญ แตยงไมฆามน หยดการเจรญกาวหนา

ของตณหาทง ๓ ไมใหมนเจรญมากไปกวาน ไดเงนมามาก

เกนความจำาเปน ไมเกบเอาไว ถาเกบเอาไว เดยวมนจะโลภ

ถงแมไมใชมนกยงโลภ อยากใหมนไดมากกวานน มลาน

กอยากจะมสบลาน มสบลานกอยากจะมรอยลาน ทงๆ ท

ไดมาแลวกไมไดเอาไปใชอะไร เอาไปเกบไวในธนาคารดเลน

เทานนเอง เหนยอดบญชวา วนนสงขนๆ กเกดความสขใจ

แลวจากการทไดเงนมาเพม อนน เราตองกำาจดความอยาก

แบบน ดวยการทไมใหมนมเงนมากเกนตอความจำาเปนท

จะตองม มเงนไวใชกบสวนทจำาเปนจะตองใชประจำาวน

ประจำาเดอน แลวมสวนหนงเกบไวในอนาคต เผอไมสบาย

เผอเจบไขไดปวย เผอตกงานไมมรายได กจะไดอาศยเงน

ทเราเกบไวสำารองนมาดแลเราตอไป สวนถามเกนนน จะเอา

เงนสวนนไปใชตามความอยากน ตองเอาไปใชกบการทำา

ทานอยางเดยว อยากไปเทยว เชน ปใหมนกะจะไปเทยว

เมองนอกสก ๔-๕ วน กเอาเงนทจะไปเทยวเมองนอกนไปทำาบญ

ทำาทานแทน แลวตอไปความอยากไปเทยวมนจะหายไป

9๕ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาไปเทยวปน เดยวปหนากอยากจะไปเทยวอก หรอบางท

ไมถงปหนา เดอนหนามนกอยากจะไปอกแลว เพราะวาเวลา

มนไมไดไป มนรสกหงดหงดรำาคาญใจ เวลาเกดความอยากไป

พอไดไปกจะรสกดอกดใจชวคราว พอกลบมาบาน ความสข

ทไดจากการไปเทยวกหายไปหมด แลวเดยวกเกดความ

อยากไปเทยวใหมอกอยเรอยๆ มนจะทำาใหเราตองดนหาเงน

หาทองกนอยเรอยๆ การหาเงนหาทองกจะบงคบใหเราหา

มากๆ หางายๆ หาเรวๆ กตองหาแบบวธไมสจรต ตองหาโดย

วธฉอโกงหลอกลวง เปนตน หรอทำาผดอยางอน บางคนกม

อาชพคาประเวณ บางคนกใชอาชพฆาสตวตดชวตมาเพอให

เพมรายไดขนมา

อนน เปนสงจะเกดถาเราไมควบคมการใชเงนทองตาม

ความอยาก ดวยการใช ทาน เปนวธหยดความอยากเหลาน

ทำาทานเพราะจะเอาเงนไปใชตามความอยาก เอาไปใชกบ

กามตณหา ภวตณหา หรอวภวตณหา กเทากบการไปสงเสรม

ให กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา มแรงมากขนนนเอง

พอเทยววนนแลว เดยวพรงนมนกจะมแรงอยากจะเทยว

เพมขนมาอก แตถาเราไมไปเทยว เดยวพรงนความอยาก

96 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เทยวมนกจะนอยลงไป ทกครงทอยากจะเทยว ทกครงทอยาก

จะเอาเงนไปเทยว ไปใชตามความอยาก เอาไปทำาทาน

พอทำาทานแลว ตอไปความอยากเทยว อยากใชเงนตาม

ความอยาก มนจะคอยออนลงไปๆ ตอไปจะรสกเฉยๆ ไมไป

เทยวกไมรสกเดอดรอน ไมไดซอของฟมเฟอยตางๆ กไมรสก

เดอดรอนแตอยางใด เพราะมนเปนของไมจำาเปน มไมมมน

เทากน มหรอไมม มนไมไดทำาใหเราเดอดรอน แลวเราไปม

มนทำาไม เพราะมแลวมนทำาใหเราเดอดรอน เพราะมนตด

มนอยากจะมเรอยๆ อยากจะไดมาใหมเรอยๆ แตถาเรา

ไมไปมมนเสยแตตน มนกจะอยเฉยๆ ไมตองมอะไรกอยได

ไมเดอดรอน ผทเดอดรอนคอรางกาย รางกายถาเขาไดรบ

ปจจย ๔ เขากไมเดอดรอนแลว ถาเราทำาทานได เรากไมตอง

ดนหาเงนหาทองกน ทำางานแบบสบาย หาเงนหาทองแบบ

สบาย ไดมากไดนอยกไมเปนปญหาอะไร เพราะเรารวา

พอเลยงปากเลยงทองเราได เรากไมจำาเปนทจะตองไปทำาบาป

จะทำาใหเรารกษาศลกนได รกษาศล ๕ ได ละเวนอบายมขได

ไมทำาบาป ไมฆาสตว ไมลกทรพย ไมประพฤตผดประเวณ

ไมพดปด ไมเสพอบายมข คอดมสรา เลนการพนน เทยว

กลางคน คบคนชอบอบายมขเปนมตร และความเกยจคราน

97ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อบายมขเหลาน เราจะไมเขาไปเกยวของ เพราะเรารวามน

เปนพษเปนภย เหมอนงพษ เราไมเขาใกลงพษ เราตองแยก

งพษกบเราใหอยหางกน ตองจบงพษขงไวในกรง ไมใชเรา

จะปลอยใหงพษมายมยามมาอยกบเรา อบายมขนเหมอน

งพษ เพราะถาเราไปยงกบอบายมขแลวเดยวมนจะกดเรา

มนจะทำาใหเราทำาบาปกนนนเอง พอทำาบาปแลวเรากจะถกกด

เรากตองเจบปวดดวยความทกขทางใจ ทงในขณะทมชวตอย

และหลงจากทเราตายไปแลวนนเอง

นคอขนท ๒ ในการกำาจดความทกขทเกดจากการ

ไมรกษาศล ถารกษาศลแลวความทกขทเกดจากการไมรกษา

ศลจะหายไป ถาทำาทานแลวความทกขทอยากจะใชเงน

ตามความอยากกจะหายไป เพราะจะไมมความอยากการ

ใชเงนตามความอยากนนเอง นคอวธตดความอยากตางๆ

ตด กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา ใหมนเบาบางลง

แตยงไมไดกำาจดมนอยางถาวร ลดกำาลงมน เหมอนกบตนไม

ถาเราตดกงตดกานตดใบแลว มนจะไมเจรญงอกงามแลว

แตมนยงไมตายเทานนเอง ถาเราอยากจะใหมนตาย หลงจาก

ตดกงตดใบแลว เรากตองมาตดลำาตน อนนกเหมอนกน

98 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

หลงจากทเราตดกงตดใบของตณหาทง ๓ นแลว เรากตองมา

ตดลำาตน วธตดลำาตนของตณหาทง ๓ นกคอการใช

สมถภาวนา สมถะ แปลวาความสงบ ทำาใจใหสงบ ภาวนา

คอการควบคมใจ การภาวนานเรยกวาเปนการควบคมบงคบ

ใจใหเขาสความสงบ ดวยการใชสตเปนเครองมอ เพราะ

สตเทานนทจะสามารถควบคมบงคบใจใหเขาสความสงบได

วธสรางสตนมอย ๔๐ วธดวยกน เรยกวา กรรมฐาน ๔๐

เชน พทธานสสต กคอ ระลกถงพระพทธเจา เชน บรกรรม

พทโธ พทโธ นกจะสามารถควบคมใจใหเขาสความสงบได

หรอ ธมมานสสต กใหระลกถงพระธรรมคำาสอน หรอชอของ

พระธรรม เชน ธมโม ธมโม ธมโม ไป สงโฆ กเปน สงฆานสสต

ถาคดถงความตายวาเกดมาแลวเดยว ตองตาย ตองตาย

ตองตาย กเปน มรณานสสต พอคดถงความตายแลว ใจมนจะ

สงบงาย เพราะมนไมอยากไปทำาอะไรแลว เพราะถารวาเดยว

กตองตาย ทำาไปใหเหนอยทำาไม หาเงนมาใหเหนอย ซอขาว

ซอของมาใหเหนอยทำาไม ตายไปคนอนเขากเอาไปกนหมด

ซอรถซอคอนโด พอรวาจะตาย เดยวกคนอนเขากเอาไปหมด

สเอาเงนไปทำาบญดกวา เพราะเงนเอาตดตวไปไมได บญเอา

ตดตวไปได นคอ มรณานสสต ใหระลกถงความตายกได

99ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อนน ต องเลอกเอาทมนเหมาะกบจตใจของเรา

เพราะจตใจของเราแตละคนไมเหมอนกน บางคนจตใจออน

บางคนจตใจแขง คนจตใจอ อนใหมานกถงความตาย

เดยวเปนลม เดยวไมกลาทำาอะไรหมดกำาลง ถานกถง

ความตายแลวทำาใหใจหดห กอยาใชความตาย ใหใชอยางอน

ใหใช พทโธ พอพทโธ พทโธ คดถงพระพทธเจาแลวรสกม

กำาลงจตกำาลงใจขนมา ฉะนน กรรมฐาน ๔๐ น จงเปน

เหมอนยา ๔๐ ชนด ทใชรกษาโรคอนเดยวกน คอความ

ไมสงบ แตคนทมารกษาน มตางกน มเดก มผใหญ มผหญง

มผชาย มคนแก คนหนม ปรมาณของยา ชนดของยา อาจจะ

ตองตางกนไป ใชแบบเดยวกนไมได เอาปรมาณของยาทใช

กบผใหญไปใชกบเดก มนกแรงเกนไป เอาของเดกมาใชกบ

ผใหญ มนกออนเกนไป กำาลงไมพอ จงมกรรมฐานอย ๔๐ ชนด

กรรมฐานนคออบายทจะทำาใหใจสงบ ใน อนสสต กมอย

๑๐ ชนดดวยกน เชน พทธานสสต ระลกถงพระพทธเจา

ธมมานสสต ระลกถงพระธรรมคำาสอน สงฆานสสต ระลก

ถงพระอรยสงฆสาวก มรณานสสต ระลกถงความตาย

เทวานสสต ระลกถงเทวดา บางคนรกเทวดาเคารพเทวดา

ชอบเทวดา พอนกถงเทวดาทตนรกทตนชอบกทำาใหใจสงบได

100 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

บางคนชอบพระพทธเจาเคารพในพระพทธเจา พอระลกถง

พระพทธเจากทำาใหใจสงบได บางคนกไมรจกพระพทธเจา

เชนชาวตางชาตเขาเกดมา เขาไมไดถกสอนใหรกเคารพ

พระพทธเจา ใหเขาใชพทโธ เขากไมคอยไดประโยชน แตเขา

เกดมาเขามลมหายใจ กใหเขาระลกถงลมหายใจเขาออกแทน

กได พอเขาระลกถงลมหายใจเขาออก ใจเขากสงบได แตเวลา

ทเขาไมไดนง อยเฉยๆ ดลมไมได กใหเขาดรางกายของเขา

เขารกรางกายของเขา ใหเฝาดรางกายของเขา อนนกเรยกวา

กายคตาสต

การเฝาดการเคลอนไหว การกระทำาอะไรตางๆ ของ

รางกาย เรยกวา กายคตาสต เปนการสรางสตเพอใหใจ

หยดคด เพอใหใจสงบนนเอง ถาใจเราจดจออย กบการ

เคลอนไหว กบการกระทำาตางๆ ของรางกาย เชน กำาลง

แปรงฟนกใหอยกบการแปรงฟน อยาไปคดถงคนนนคนน

เรองนนเรองน ใหคดอยกบเรองของการแปรงฟนอยางเดยว

กำาลงหวผมกใหดการหวผม คดอยกบเรองของการหวผม

เวลาอาบนำากเหมอนกน เวลาเดนกเหมอนกน เวลากนก

เหมอนกน แมกระทงเวลาหนหนาไปทางซาย หนหนาไป

101ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทางขวา ยกแขนยกขาขนมา กใหมสตอยกบการเคลอนไหว

ตางๆ เหลาน ถาเราผกใจตดไวกบรางกายมนจะไปคดเรองอน

ไมได เมอมนไมคดเรองอน มนกจะวาง มนกจะสงบได

เรยกวา กายคตาสต หรอถาดลมหายใจเขาออก เรากเรยกวา

อานาปานสต อานาปานะ แปลวาลมเขาลมออกนเอง สต

กคอใหระลกร อย กบลมเขาลมออก อยาไประลกร อย กบ

เรองอน แลวถาระลกร อย กบเรองอน เดยวใจจะฟงซาน

ไปนกถงเงนถงทอง ถงแฟนถงลก เดยวใจกว นวายขนมา

เดยวกวตกกงวลหวงใย ตอนนลกอยทไหน ไปเทยวทไหน

กบใครหรอเปลา ไปมอนตรายอะไรหรอเปลา มนจะทำาใหคด

ฟงซานไป เราจงตองมกรรมฐาน ๔๐ ชนดดวยกน แตไมตอง

ใชทง ๔๐ ชนด ใหเลอกใชเอาชนดใดชนดหนงทเหมาะสม

กบเหตการณทเรากำาลงทำาอยในตอนนน ถาเราใชรางกาย

กเหมาะกบการเวลาทรางกายเราเคลอนไหว ถาเราใช

ลมหายใจ กเหมาะตอนทรางกายนงเฉยๆ เพราะการจะดลม

ในขณะทรางกายมการเคลอนไหว มการทำาอะไรน มนดยาก

ลมเปนของละเอยดกวารางกาย ดรางกายมนงายกวาสบายกวา

กใหเกาะตดอย กบรางกายเวลารางกายมการเคลอนไหว

พอเวลานงหลบตา นงขดสมาธหลบตา ทนกดลมหายใจเขา

10๒ ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ออกไป ถาไมถกกบลม ถกกบพทโธกใชพทโธแทนไป บรกรรม

พทโธ พทโธไป พทโธนใชไดทงขณะทรางกายเคลอนไหว ใชได

ทงในขณะทนงอยเฉยๆ ใชไดตงแตลมตาขนมาเลย พอลมตา

ขนมา พอใจจะไปคดเรองนนเรองน กดงมนกลบมา ใหมนอย

กบพทโธ พทโธไป อยาใหมนคด เพราะคดแลวมนจะไมสงบ

ถาตองการใหใจสงบ เรากตองพทโธ พทโธไป

ทำาไมเราตองทำาใจใหสงบ เพราะเวลาทำาใจใหสงบ

เราจะหยดความอยากตางๆ ไดนนเอง เปนเหมอนกบการ

ตดโคนตนไม ตดตนไม ตดลำาตนของตนไม ทน ตนไมจะเจรญ

เตบโตขนมานยาก แตมนยงงอกอย มนยงงอกมาไดเพราะ

รากมนยงมอยในดน แตมนจะมาโตใหญแบบทมนเคยเปนน

ยากทจะเปนไปได ตณหาความอยากกเหมอนกน ถาเราใช

สมาธตดลำาตนมนได มนจะมกำาลงมากเหมอนเมอกอนน

ไมไดแลว ถามสมาธน ความอยากมนจะถกตดกำาลงไปเกอบ

หมดเลย แตมนยงไมตาย เทานนแหละ เพราะเวลาทออกจาก

สมาธมาน พอไปคดถงเรองนนเรองน เดยวความอยากกโผล

ขนมาไดใหม ถาอยากจะใหมนหายไปหมด จงตองใชขนท ๒

ของการภาวนา ทเรยกวา วปสสนาภาวนา ถาเราชำานาญ

103ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ทางสมถภาวนาแลว พอออกจากสมถภาวนามา แทนทเรา

จะเจรญสต เรากมาเจรญปญญาแทน พอมนไปคดถงคนนน

คนน เกดความอยากไดสงนนสงน กใหใชปญญาเขามาระงบ

ปญญา คออะไร ปญญากคอการเหนไตรลกษณนเอง เหนวา

สงตางๆ ทเราอยากไดนมนจะใหความทกขกบเรา ไมใช

ใหความสขกบเรา แตถาเราไมมปญญา เรากลบไปเหนวา

สงตางๆ จะใหความสขกบเรา อยคนเดยวแลวเหงา พอไดแฟน

แลวจะใหความสขกบเรา แตแฟนมนจะไมใหความสขกบเรา

เพยงอยางเดยวซ นอกจากความสขแลว เดยวมนจะมาทำาให

เราทกข เวลาทเขาเปลยนไป เวลาทเขาไมรกเรา เวลาทเขา

ไมซอสตยกบเรา ความสขทเคยไดจากเขากจะหายไป สงท

จะไดกลบมากเปนความทกข นำาตาตกใน หวงใย กนไมได

นอนไมหลบ เขาไปไหนไมร ไปนอนกบใครทไหนหรอเปลา

กไมร ไปเทยวกบใครทไหนกไมร เขากบอกวาไปทำางาน

แตไมรวาทำาจรงหรอเปลา

อนน มนจะทำาใหเราทกข ถาเราพจารณาตามความ

เปนจรงแลว ทกสงทกอยางทเราคดวามนจะใหความสขกบเรา

มนจะใหเฉพาะชวงแรกๆ เทานนเอง ชวงทเราไดเขามาใหมๆ

104 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

แตตอไปเขาจะเปลยนไป เขาจะเสอม เขาจะพลกหนามอเปน

หลงมอ แทนทจะใหความสขกบเรา เขาจะดาเราวาเราตำาหน

ตเตยนเรา เวลาไดกนมาใหมๆ ชมกน หวานอยางนน

หวานอยางน ดอยางนน ดอยางน พออยกนไปสกพก ดาแลวซ

ไมดอยางนนไมดอยางน อนนไมคดกน คดวาจะหวานกน

ไปตลอด มนเลยตองหวานอมขมกลน ไปตอไป เพราะเวลา

มนขมกไมรจะทำาอยางไร บวนทงกไมได จะหยากนจะเลกกน

กไมได เพราะยงเสยดายของหวานอย แตมนมขมตามมาดวย

บางวนกหวาน บางวนกขม กเลยหวานอมขมกลนไป

อยอยางนน นคอสงตางๆ จะเปนอยางน สงทเราคดวาจะ

ใหความสขกบเรา มนจะกลายเปนความทกข มนมความทกข

ตามมา เพยงแตเราไมคดถงมนเทานนเอง เวลาทเราอยากไดมน

เราจะมองดานเดยว มองดานความสข เราจะไมมองดาน

ความทกขทมนตดมา เหมอนกบเหรยญน เหรยญมนม ๒ ดาน

ใชไหม มหวกบกอย แตเราจะคดวามนจะเปนหวทงสองดาน

มนไมใชหรอก พอเราพลกมนกลบมาอกดานหนง มนไมใช

หวแลวน มนกลายเปนกอยแลว อนนกเหมอนกน เราคดวา

มนจะเปนสขตลอด แตพอมนพลกกลบมา มนไมใชสขแลวน

มนกลายเปนทกขไปเสยแลว นคอปญญา ถาเรามปญญา

10๕ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เหนวา ทกสงทกอยางท กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา

ตองการ มนจะทำาใหเรานำาตาตกใน มนจะทำาใหเราตอง

รองหมรองไหเศราโศกเสยใจ เรากไมเอาดกวา เหมอนกบ

เครองดม ถาเขาตดคำาเตอนไววา ระวง ดมแลวเปนมะเรง

อยางน เราจะกลาดมกนไหม ไมกลาดม ทเรากลาดมกน

เพราะเขาไมไดตด เขาหลอกเรา เขาตองการขายเครองดม

ถงแมจะเปนมะเรง เขาไมบอกเรา แตตอมามคนฉลาดเอาไป

ศกษา เอาไปพสจนวาเครองดมชนดนดมแลว เดยวไมชา

ตองเปนมะเรง พอมาตดปาย ระวง อนตราย ดมเครองดม

ชนดนแลวจะเปนมะเรง จะมใครกลาดมไหม ไมดมหรอก

อนน พวกเรากเหมอนกน ไมเหนปาย อนจจง ทกขง

อนตตา ทตดอย กบทกสงทกอย างท เราอยากได กน

พระพทธเจาจงทรงสอนใหพวกเรามาผลตปายนกน ผลต

อนจจง ทกขง อนตตา กน พออยากไดลาภยศสรรเสรญสข

กเอาไปปะไวเลย ลาภยศสรรเสรญสขนเปนทกข เปนอนจจง

ทกขง อนตตา อยากไดคนนนคนนกปะไปเลย เปนทกข

อยากไดลกกเปนทกข อยากไดอะไร เปนทกข ทงนนแหละ

เพราะทกสงทกอยางในโลกนมนไมเทยง มนเปนของทสลบ

106 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

กนไปสลบกนมา มนมทงสขมทงทกข มนไมมสขอยางเดยว

ถาคดวาจะไดสขอยางเดยว กจะผดหวง เพราะเดยวความทกข

มนกจะโผลขนมา นคอปญญาหรอวปสสนาภาวนา ใหเหน

ความเปนจรงของสงตางๆ ทงหลายในโลกนวามนเปน อนจจง

ทกขง อนตตา แลวมนจะทำาใหเราระงบความอยากทง ๓ นได

อนนจะระงบแบบถาวร เหมอนถอนรากของตนไมขนมา

จากดน พอเหนดวยปญญาแลว ความอยากจะหดหายไปหมด

จะไมไปอยากไดสงนนสงนอกตอไป แตถามนถกกดไวดวย

สมาธ พอมนออกจากสมาธมา มนเหนอะไรมนกจะอยากได

ขนมาทนท แตพอมปญญามากำากบอกทวา มนเปนไตรลกษณ

เปน อนจจง ทกขง อนตตา มนกบอก บายบาย อยคนเดยว

ดกวา อยแบบไมมอะไรดกวา อยกบความวาง อยกบความ

สงบดกวา

นแหละคอการสรางท พงของใจ ดวยการอาศย

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนผสงผสอน พอเราไดกำาจด

ความอยากตางๆ ทมอยในใจของเราหมดไปแลว เรากพน

จากภยทงปวง เรากไมตองพง พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

อกตอไป เหมอนเดกไมตองพงพอแมแลว เวลาทเขาโตแลว

107ตนเปนทพงของตน

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เรยนจบแลว ทำางานไดแลว ทน เขาไมสนใจพอแมแลว ฉนใด

ใจกเหมอนกน พอใจหลดพนจากความทกขทงปวงแลว

ไมสนใจใน พระพทธ พระธรรม พระสงฆ แลว จะคดถง

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ หรอไมกไมสำาคญ จะอยใกล

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ หรอไมกไมสำาคญ แตไมลบหล

ไมลมบญคณอนยงใหญของ พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

แตไมพงไมอาศยเหมอนตอนทยงพงตนเองไมได นแหละคอ

อตตา ห อตตโน นาโถ ตนเปนทพงของตน จะเปนไดกตอ

เมอไดกำาจดตณหาทง ๓ ใหหมดไปจากใจ ทำาใหตนเองได

กลายเปนพระอรหนตสาวกขนมา พระอรหนตนไมพงอะไรแลว

แมแตพระพทธเจากไมพง พระสารบตรนตอบ เดยวน ขาพเจา

ไมตองพงพระพทธเจาแลว เมอกอนขาพเจาตองพงพระพทธเจา

ตองคอยตดตาม คอยฟงคำาสงคำาสอน แตตอนนขาพเจา

ไมตองพงพระพทธเจาแลว นไมไดพดดวยความประมาท

พดตามความเปนจรงของจตใจ ทมนเปนอยางนนจรงๆ ผทได

กำาจดความอยากตางๆ ใหหมดไปจากใจแลว จะไมมความทกข

อกตอไป เมอไมมความทกข จะตองไปพง พระพทธ พระธรรม

พระสงฆ เพออะไร กเหมอนคนทไมเจบไขไดปวย จะไปพงยา

ทำาไม คนทจะพงยานนตองเปนคนเจบไขไดปวย พอไมสบายน

108 ตนเปนทพงของตน

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

รบวงเขาหาโรงพยาบาล หาหมอกนใหญ พอหายป บน

วงกลบบานกนเลย เหนไหม ทงโรงพยาบาล ไมอย ใน

โรงพยาบาลอกตอไป ฉนใด พระพทธ พระธรรม พระสงฆ กเปน

ทพงทางใจ เปนเหมอนยา เปนเหมอนโรงพยาบาล แตพอใจ

ไมทกข ใจกไมตองพง พระพทธ พระธรรม พระสงฆ อกตอไป

นแหละ คอทพงทดทสด กคอ อตตา ห อตตโน นาโถ จะเกด

ขนไดกตองอาศย พระพทธ พระธรรม พระสงฆ เปนผสง

ผสอนใหสรางทพงอนนขนมา ดงนน ขอใหพวกเราทยง

ไมเปนทพงของตน ขอใหยด พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

ไวใหแนบแนนทสด เพราะม พระพทธ พระธรรม พระสงฆ

นเทานนทจะสอนใหเราเปนทพงของเราไดตอไป

ปญญา 3 ระดบเพอดบทกข

๑๗ ธนวาคม ๒๕๖๑

นกคอเรองของการก�าจดความอยากตางๆ

ตองก�าจดดวยปญญา ปญญากตองเปน

ปญญาระดบท 3 คอไมหลงไมลม ไมลม

ไตรลกษณ ไมลมอสภะ แลวกมสมถะ

มก�าลงทจะหยดความอยากได มารวมกน

ตองมทงสมถภาวนาและมปญญา คอ

วปสสนาภาวนานเอง มนกจะท�าใหสามารถ

ทจะก�าจดความอยากตางๆ ทมอยภายในใจ

ใหหมดสนไปได

111ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ปญญาทางพระพทธศาสนามอย ๓ แบบดวยกน หรอ

๓ ระดบ แบบท ๑ หรอระดบท ๑ เรยกวา สตตมยปญญา

แปลวาปญญาทเกดจากการไดยนไดฟง ไดศกษารำาเรยน

ปญญาระดบท ๒ เรยกวา จนตามยปญญา ปญญาทเกด

จากการคดใครครวญ พจารณา ปญญาขนท ๓ เรยกวา

ภาวนามยปญญา ปญญาทประกอบดวยสมถภาวนา

ปญญาทมสมถภาวนา คอมจตทตงมน อนนเปน ๓ ขน ๓

ปญญาดวยกน ปญญาระดบท ๑ ท ๒ นไมตองภาวนา ไมตอง

สมถภาวนา ไมตองนงสมาธ ไมตองมอปปนาสมาธ เพยงแต

ใหมสต คอยฟง เวลาฟงเทศนฟงธรรมกใหมสต จดจออยกบ

การฟงธรรม คอไมใหไปคดเรองนนเรองน เพราะถาไมมสต

ปลอยใหใจคดเรองนนเรองน ธรรมทกำาลงฟงกจะไมเขาไป

ในใจ จะไมเขาใจ เพราะจะเขาไปทหแลวกออก เขาหซายออก

หขวา ฟงแลวไมเขาใจ ฟงแลวไมเกดประโยชน ไมไดความร

ไมไดปญญา ปญญานมไวเพอทจะเอาไปใชในการทำาลายกเลส

ตณหา ตวทสรางความทกขสรางความวนวายใจใหแกจตใจ

ตวทพาใหจตใจตองมาเกดมาแกมาเจบมาตายกนอยไมมวน

สนสด กคอกเลสตณหานเอง

11๒ ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ปญญาทางศาสนาพทธนมไวเพอกำาจดกเลสตณหา ไมเหมอนกบปญญาทางโลก ปญญาทางโลกนมไวเพอรบใชกเลสตณหา เรยนจบปรญญา เรยนจบดอกเตอร เปนหมอ เปนวศวกร กเอาไปรบใชกเลสตณหา กเลสตณหาตองการ เงนทอง กเอาวชาความรทไดเรยนมานไปหาเงนทองใหกบกเลส ปญญาทางโลกนดบกเลสไมได ดบความทกขใจไมได ยตการเวยนวายตายเกดไมได เพราะเปนความรทไมทำาลายเหตทพาใหเกดความทกข พาใหเกดการเวยนวายตายเกดนนเอง สงทจะทำาลายกเลสตณหาได ตองเปนความรทางธรรม ความรในพระพทธศาสนา ทสอนใหรวาทกสงทกอยางในโลก นไมเทยง เปนทกข ไมใชของเรา ทกสงทกอยางไมสวยงาม มสวยแลวกมไมสวยมาดวยกน เพอทจะไดเหนวาเปน อนจจง ทกขง อนตตา เปนอสภะ กจะไมเกดความอยากได ในสงตางๆ กเลสตณหากจะตาย ตายดวยปญญา ทางศาสนาพทธคอไตรลกษณ อนจจง ทกขง อนตตา อรยสจ ๔ ทกข สมทย นโรธ มรรค นคอปญญาทางพระพทธศาสนา ผทศกษาตองมองใหเหนวา อนจจง เปนอยางไร ทกขง เปนอยางไร อนตตา เปนอยางไร ทกข คออะไร ตนเหตของความทกขคออะไร การดบทกขเปนอยางไร ตนเหตของการดบทกขเปนอยางไร

113ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

นคอสงทผ ศกษาทางพระพทธศาสนา จะตองเรยนร

แลวนำาเอาไปปฏบต เอาไปทำาลายตวทเปนตนเหตของ

ความทกข เพราะทกคนไมมใคร อยากจะมความทกขใจกน

ศาสนาพทธนมไวสอนคนทอยากจะพนทกข มาศกษาและ

มาปฏบตตาม ถายงไมอยากจะพนทกข ศาสนากไมม

ประโยชนกบคนๆ นน ถาอยากจะทกขตอไป ยงอยากจะ

เวยนวายตายเกดตอไป กไมมความจำาเปนทจะตองมาศกษา

ใหเสยเวลาไปเปลาๆ ไปศกษาวชาทางโลกดกวา วชาหาเงนหา

ทอง เดยวนตองเรยนกนอยเรอยๆ เพราะมวชาใหมๆ ปรากฏ

ขนมาเรอยๆ สมยกอนไมมวชาออนไลน (on-line) เดยวน

ทำามาหากนออนไลนกน ตองรจกเฟซบก ตองรจกโปรแกรม

ตางๆ เดยวนเขาหากนกนผานทางเฟซบกกน ซอขาวซอของ

ขายขาวขายของกน ผานทางเฟซบกกน ถาไมไปเรยนกจะไมม

อาชพ สเขาไมได เดยวนรานทเปดรอใหคนเดนไปซอน ปดกน

ไปเยอะแยะแลว เพราะคนสมยนขเกยจ สงทางมอถอดกวา

งายกวา เดยวนอยากจะกนอะไร กสงผานทางมอถอได

อยากจะซออะไรกสงผานทางมอถอได นคอความรทางโลก

เหมาะกบผทตองการหาเงนหาทอง ตองการความรำารวย

เปนวชาทางโลก แตมนจะทำาใหตองเกดความทกขขนมา

114 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ในชวงทไมสามารถทำาตามความอยาก ทำาตามความตองการได

ตอนทยงมกำาลงวงชาเปนหนมเปนสาว สามารถทำาอะไรตาม

ความอยากได ตอนนนจะไมคอยมความทกขใจ คนหนม

คนสาวเลยไมคอยเหนความสำาคญของพระพทธศาสนา ไมรวา

มไวทำาไม ในเมอเขาไมมความทกขใจ เขากไมเขาหาศาสนากน

คนทเขาหาศาสนาน มกจะเปนคนทมความทกขใจ และไมรจก

วธกำาจดความทกขใจ วากำาจดอยางไร ถงจะเขาหาศาสนากน

การเขาหาศาสนา ขนแรกกตองเขาหาปญญาระดบ

สตตมยปญญา คอตองมาศกษา มาฟงมาเรยนร วาวธกำาจด

ความทกขทศาสนาพทธสอนใหกระทำานน กระทำาอยางไร

พอรแลวกนำาเอาไปปฏบต พอปฏบตแลว เดยวกจะมความ

สามารถทจะกำาจดความทกขตางๆ ใหหมดสนไปจากใจได

ความทกขใจเกดจากความอยาก อยากไดลาภยศสรรเสรญ

อยากไดความสขทางตาหจมกลนกาย อยากเปนใหญเปนโต

อยากรำาอยากรวย อยากใหสงนนเปนอยางน อยากใหสงน

เปนอยางนน อยากใหคนนนคนนเปนอยางนนเปนอยางน

พอไมไดดงใจอยาก กโกรธ หรอเสยใจทกข นคอความทกขใจ

ทคนหนมคนสาวยงมกจะไมคอยไดเจอกนเทาไหร เพราะมก

11๕ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จะไดอะไรดงใจอยากกน อยากจะเทยวกไดเทยว อยากจะ

ดหนงกไดดหนง อยากจะฟงเพลงกไดฟงเพลง ชวงทเปนหนม

เปนสาวมนกเลยไมคอยทกข ทกขกอาจจะมวธทจะหนมนได

ทกขเกยวกบเรองนกไปหาความสขกบเรองอนแทน มนกลม

ทกขเรองนไปได แตตอไปเวลาทมนไมสามารถทจะแกความ

ทกขได เพราะหนไปทางไหนกเจอทกขหมด ใหมๆ นยงคดวา

สงนนสงนยงเปนสขอย พอสงนใหความทกข กหนไปหาสงนน

เดยวไปหาสงนน มนกใหความทกขอก กตองไปหาสงใหมอก

เดยวกจะรวาไปหาสงไหน มนกมแตความทกขทงนน จนในทสด

กตองหาตองถามคนทรวา มวธแกความทกขนไดอยางไรกนบาง

ถาร จกคนทร เรองของศาสนาพทธ เขากจะสอนใหไปวด

ไปอานหนงสอธรรมะ ไปศกษาธรรม ไปศกษาคำาสอนของ

พระพทธเจา

นคอขนท ๑ คอ สตตมยปญญา เมอเกดมปญหา

ความทกขทางใจ แลวแกไมได ไมมใครแกได กตองมาหา

พระพทธ พระธรรม พระสงฆ มาหาคำาสงคำาสอนของ

พระพทธเจา กจะไดเขาสปญญาระดบท ๑ ระดบแรก คอ

สตตมยปญญา กจะไดเรยนรวาความทกขของใจนน เกดจาก

116 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ความอยากของใจเอง ใจอยากไดนนอยากไดน พอไมได

กเสยใจ ทกขใจขนมา หรอมแลวตองสญเสยสงทไดมาไป

กทกขใจเสยใจ วธทจะแกความทกขน กตองใช ศล สมาธ

ปญญา ใช ทาน ศล ภาวนา แลวแตวากรณ ทกขเพราะอะไร

ทกขเกยวกบเงนทองกตองใชทานแก ถาไมเกยวกบเงนทอง

กไมตองใชทานแก อนนสำาหรบเบองตน คนสวนใหญทกข

เพราะเรองเงนทองกน เงนทองไมพอใชกน มเทาไหรกรสก

ไมพอใชซกท ไดมามากนอยเทาไหร กไมพอใช เพราะมนใช

มากกวาทมอยเสมอ อนน กตองใชการทำาทานทำาบญเปน

วธแก แกดวยการเอาเงนทเราจะไปใชตามความอยากตางๆ นน

เอามาทำาบญแทน ของทเราไมจำาเปนจะตองม ตองซอ

แตอยากได อยาไปซอมา เพราะซอแลวมนจะไมพอ ซอแลว

มนอยากจะซออก ซอเตมบานกยงไมพอ แลวพอไมมเงนซอ

มนกจะทกขขนมา

แตถาเราแกดวยการเอาเงนทอยากจะซอของไมจำาเปน

ตางๆ เอาไปทำาบญเสย ตอไปความอยากซอของไมจำาเปน

มนจะหมดไป แลวจะทำาใหเราสบาย ไมตองดนรนหาเงน

หาทองเพอมาซอของตางๆ แลวเราจะมเงนเหลอใช เพราะ

117ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รายไดของเราน จะพอเพยงตอการใชกบสงทจำาเปน คอ

ปจจย ๔ ทางรางกาย สวนของฟมเฟอยตางๆ ของไมจำาเปน

ตางๆ จะไมซอ เพราะความอยากซอมนถกกำาจดไปดวยการ

ทำาทานทำาบญ ทกครงทอยากจะซอของฟมเฟอย ซอของ

ไมจำาเปน เอาไปทำาบญเอาไปทำาทานเสย แลวความอยากซอ

ของฟมเฟอย ของไมจำาเปนตางๆ มนจะหมดไป พอหมดแลว

ทนเรากหยดทำาทานกได การทำาบญทำาทานนเปนเหมอน

กนยา กนยาเพอแกโรคภยไขเจบ เวลาเกดโรคภยไขเจบ เชน

เกดอาการปวดทอง กตองกนยา กนยาจนกวาโรคปวดทอง

มนจะหาย พอโรคปวดทองหายแลวกไมตองกนยา การทำาบญ

ทำาทานกเปนอยางนน เอามาแกโรคของความอยาก อยากซอ

ของฟมเฟอย ซอของไมจำาเปน ซอของหรหราตางๆ เพราะมน

จะทำาใหมปญหา ถาซอของเหลานแลวมนจะตด เหมอนตด

ยาเสพตด ภาษาฝรงเขามคำาวา ชอปอะฮอลค (shopaholic)

ความจรงเขาใชกบ แอลกอฮอลค (alcoholic) คอพวกท

ตดสรา ดมสราแลวเลกไมได พอดมแลวมนตดตองดมอย

เรอยๆ เขากเลยเรยกวา แอลกอฮอลค สวนพวกทซอของ

ไมจำาเปน ของฟมเฟอยตางๆ เขาเรยกวา พวกชอปปงน

เขากเรยกวา ชอปอะฮอลค ตดการชอปปงเหมอนตดการ

118 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ดมสรา วนไหนไมไดชอปแลวร สกมอไมสนใจสนไปหมด

ตองออกไปชอปถงจะหายสน แตพอไมมเงนมนกจะเกดปญหา

ขนมา แกความหงดหงด แกความรำาคาญใจ แกความสน

ของใจไมได กอาจจะทำาใหตองไปหาเงนในวธทไมถกตองกได

ไปขโมย ไปโกง ไปโกหกหลอกลวง วธใดวธหนง ททำาใหได

เงนมา เพอจะไดไปชอปตอ ไดไปซอของฟมเฟอยตอ

นคอวธแก วธตดความอยาก ทสรางความทกขใจทเกยว

กบการใชเงนใชทอง อยาใชเงนทองไปกบของทไมจำาเปน

เพราะมนจะไมพอใช มนจะซออยเรอยๆ ถาหยดมนไดแลว

สบาย ไมมปญหา เงนทองไมรวไหล มเงนทองเทาไหรกจะ

สามารถทจะเกบเอาไวได จะใชกบสงทจำาเปนจรงๆ เทานน

ซงกไมตองใชมากเหมอนซอของฟมเฟอยตางๆ ของจำาเปนน

กปจจย ๔ ซงสวนหนงเรากมพรอมอยแลว บานกมอยแลว

เสอผากมอยแลว ยานานๆ กจะใช จะซอสกครงหนง เวลา

ไมสบาย ทตองซอประจำากมแคอาหารเทานนเอง ถารจกกน

แบบประหยด รจกกนดวยเหตดวยผลกไมแพง ถากนดวย

ความอยากกแพง กนดวยความหลงความอยาก ตองกน

อาหารแพงๆ ตองกนอาหารในราน กนอาหารทบานมน

119ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมอรอยอยางน ตองออกไปกนนอกบาน สบายกวาไมตอง

ลางถวยลางชาม ไมตองเตรยมอาหาร ไมตองตมหงหาอาหาร

แตมนจะเปนการสนเปลองเงนทองถาใชแบบฟมเฟอย นคอ

วธหนงทจะแกปญหาของความไมสบายใจทเกยวกบเรองของ

เงนทอง เงนทองทไมพอใชกนกเพราะวา ไมควบคมการใช

เงนทองตามความอยาก ปลอยใหใชตามความอยาก ถาลอง

ปลอยใหใชตามความอยากแลว มนจะไมมวนพอ เพราะ

ความอยากมนจะอยากอยเรอยๆ ไดมามากนอยเพยงไร

กไมพอ มมากนอยเพยงไรกไมพอใช มเงนแสนกใชในระดบ

แสนกวา จะใชมากกวาทมอยเรอยๆ มระดบลานกจะใช

มากกวาลานไป ความอยากมนจะเพมไปเรอยๆ ของทเคย

ซอกจะแพงขนไปเรอยๆ ตอนตนกซอเสอตวละรอย ตอมาก

ตวละหารอย ถามเงนมากขนกตวละพน เพมขนไป มนกเสอ

เหมอนกนแหละ มนกเอามาแคใสปกปดรางกาย เทานนเอง

แตความอยาก มนอยากซอของแพงๆ ขนไปเรอยๆ เพราะ

ความหลงคดวาของแพงแลวด ใสแลวมความสขมากกวา

ของถก นคอความหลง

1๒0 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

พระพทธเจากเลยสอนวา ตองทำาทานกน ทกครงทอยาก

จะเอาเงนไปซอของฟมเฟอย ของหรหราของไมจำาเปน เอาไป

ทำาบญดกวา ไดประโยชนมากกวา ทางจตใจกไดความสขได

ความสบายมากกวา ความสขทไดจากการไปซอของฟมเฟอย

ตางๆ เปนความสขคนละแบบกน ความสขแบบควนไฟกบ

ความสขทจบตองไดทอยกบใจไปไดนานกวา ความสขจาก

การทำาบญทำาทานนมนอม ความสขจากการซอของตามความ

อยากตางๆ มนหว มนอยากอยเรอยๆ ไมรจกอมไมรจกพอ

อนนถาฟงแลว เขาใจแลว กอยทวาจะเอาไปทำาไดหรอไม

จะทำาไดหรอไมไดกอยทวาจำาไดหรอเปลา ฟงแลวเดยวพอ

ออกไปจากทนกลมแลว ลมแลววาวธแกปญหาเรองเงนทอง

ขดสน กคอตองหยดใชเงนทองซอของตามความอยากตางๆ

ถาอยากจะซอ กลววาถามเงนอยในกระเปาแลวมนจะหามใจ

ไมได กเอาเงนนไปทำาบญเสย แลวมนจะไดไมไปซอของ

ตามความอยาก พอไมไดซอของตามความอยาก ไมกครง

เดยวมนกหายอยากเอง เหมอนคนทอยากสบบหร ทกครง

ทอยากจะสบบหรกไมสบมนเทานนเอง หยดสบไมกครง

เดยวมนกหาย ความอยากจะสบบหรมนกหายไป แลวสบายไหม

เวลาไมมความอยากสบบหร คนไมสบบหรกบคนสบบหร

1๒1ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ใครวนวายกวากน คนสบบหรนเดยวตองหาบหรมาสบอกแลว

เดยวตองสบอกแลว คนไมสบบหรกเฉยๆ อยสบาย ไมเดอดรอน

คนชอบใชเงนซอของฟมเฟอยตางๆ กบคนทไมใชเงนซอของ

ฟมเฟอย กแบบเดยวกน คนทใชเงนฟมเฟอยกตองใชอยเรอยๆ

คนทไมใชเงนฟมเฟอยกไมตองใช นคอวธแก จะแกไดกคอตอง

ไมลมวธ เรามกจะลมกน มาฟงเทศนฟงธรรมกน พอออกจาก

ทนไปกลมแลว พอเหนของในรานกอยากซอขนมาทนท

นแสดงวาปญญาขนท ๑ นยงไมมอำานาจพอทจะกำาจดกเลส

ได กเลสไมกลวปญญาขนท ๑ เพราะมนรวาเดยวกลม ฟงแลว

เดยวกลม พอลมแลวกเหมอนเดมแหละ พอเหนอะไรอยากซอ

อะไรกซอมนตอไปเหมอนเดม

ฉะนน ถาอยากจะทำาใหมนไมลม ตองนำาเอาไป

พจารณาตอ เอาไปคดตอ การคดตอเรยกวาเปนปญญา

ขนท ๒ เปรยบเหมอนกบการทำาการบาน เวลาเขาหองเรยน

ครกสอนเรองนนเรองน ทน ครเขากลวลม เดยวนกเรยน

กลบบาน กลบไปเลนไปทำาอะไร กจะลมเรองทเรยน กเลย

ใหเอาการบานกลบไปทำา เอาไปคดเรองทครสอนในวนน

ครสอนเรองอะไรกใหเอากลบไปทำาการบาน แลวพรงน

1๒๒ ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เอามาสง จะไดรวาทำาการบานบางหรอเปลา คอเอาไปคด

ตอหรอเปลา ถาเอาไปคดตอกจะสามารถทำาการบานได

เพราะครจะถามคำาถามทสอนในวนนน สอนเรองนนสอน

เรองน เชน ถาเปนทางวดกจะใหการบานญาตโยมกลบไปวา

วนนรจกวธแกปญหาเรองเงนทองขาดแคลนหรอยง ใหแก

อยางไร ใหแกดวยการทำาบญทำาทาน ทกครงทอยากจะ

เอาเงนไปซอของฟมเฟอย กเอาไปทำาบญทำาทานแทน ทน

ทางวดไมมการบานใหทำา นกเรยนตองไปทำาเอง แลวกตอง

ตรวจการบานเอง วาจำาไดหรอเปลา วนนมาฟงเทศนฟงธรรม

เรองปญญา เรองแกความอยาก เรองฆาความอยากทำาลาย

ความอยากน ทำาอยางไร ถาอยากจะใชขาวของเงนทอง

ซอขาวของเงนทอง ถาอยากจะเลก ไมอยากจะตดกบการ

ซอขาวของเงนทอง กตองหยดดวยการเอาเงนทองทจะไปซอ

สงไมจำาเปนเหลาน ไปทำาบญทำาทานแทน

อนน ถาเอาไปคดตอ มนกจะไมลม พอเวลาเดนไปตลาด

เดนไปตามศนยการคา ไปซอของจำาเปน เชน ไปซออาหาร

ไปซออะไร แตตาเหลอบไปเหนของทไมจำาเปน แลวเกดความ

อยากขนมา กตองรวาจำาไดหรอเปลา จำาทสอนไดหรอเปลาวา

1๒3ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยาไปซอ ถาอยากจะซอ เอาเงนนไปทำาบญเสย ทน จะทำาได

ไมไดกอยทวา กำาลงใจมกำาลงมากนอยเพยงไร สความอยาก

ไดหรอเปลา ถาใจสความอยากไมได ถงแมจะจำาไดวา ตองเอา

เงนไปทำาบญนะ แตมนกสความอยากซอไมได อยางนกตอง

ไปสรางกำาลงใจขนมา สงทจะเปนกำาลงใจกคอ สมถภาวนา

คอ การทำาใจใหสงบ หยดใจหยดความอยาก ไมมอะไรจะ

หยดความอยากไดนอกจากสมาธ สต ตองเอาไปฝกสต พทโธ

พทโธ หดนงทำาสมาธ พอนงทำาสมาธหยดความคด หยด

ความอยากได ใจกจะมกำาลง พอทกครงทอยากจะเอาเงน

ทองไปซอของตามความอยากตางๆ พอรวธวาถาไปซอตาม

ความอยากแลวมนจะมป ญหาตามมา ต อไปเงนทอง

จะไมพอใช ตองหยด ตองเลกซอของตามความอยาก

ของไมจำาเปนตางๆ ซอไดแตของทจำาเปนตอการดำารงชพ

หรอตอการทำามาหากน สดแทแต แตอยาไปซอของทไมม

ความจำาเปนตองซอ คอไมมมนกอยได ไมเดอดรอน เอาเงน

ทจะไปซอของเหลานทำาบญ ถาเอาเงนไปทำาบญได กแสดง

วาใจมกำาลงสกเลสได อนนกจะเรยกวาปญญาระดบท ๓ กได

เรยกวา ภาวนามยปญญา ปญญาทฆากเลสฆาความอยากได

คอ ภาวนามยปญญา

1๒4 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ขนท ๑ ขนท ๒ กเลสมนไมกลว เพราะรวาฟงแลวเดยว

กลม หรอถาจำาไดแตกไมมกำาลงสมน รวา อยาซอนะ แตมน

กยงหกหามใจไมได เพราะขนท ๑ ขนท ๒ ไมไดมการฝก

สมาธกน ตองมาฝกสมาธกนถงจะไดขนท ๓ ไดปญญา

ของขนท ๒ ประกบกบสมถภาวนา คอใจทมความสงบ

มสมาธ ถาใจมความสงบแลว มสมาธแลว พอใชปญญาก

จะหกหามจตใจได นคอปญญา ๓ ระดบดวยกน ตองผาน

ทง ๓ ระดบกอน คอขนท ๑ ตองไปเรยนกอน ถาไมรวาวธ

กำาจดความทกขกำาจดอยางไร กจะไปไมได ตองรจกวธกอน

ตองไปเรยนกอน เรยนจากผรกอน เรยนจากผทเคยไดกำาจด

ความทกขกำาจดความอยากมาแลวกอน ทานกจะสอนอยางน

ถาเกยวกบเรองเงนทอง กอยาไปซอของตามความอยากตางๆ

อยาไปซอของฟมเฟอย ของไมจำาเปน เอาเงนทจะไปซอของ

เหลานไปทำาบญ แลวจะไดความสขใจอมใจ ทดกวาความสข

ทไดจากการไปซอของฟมเฟอย เพราะมนเปนความสขท

ทำาใหหว ไมไดทำาใหอม เปนความสขทหว คอสขเดยวเดยว

ดใจเดยวเดยว พอไปเหนของใหมกอยากไดขนมาทนท

แตถาเอาเงนมาทำาบญทำาทาน มนจะอม ไปเหนของใหมของ

เกาของอะไร กจะรสกเฉยๆ ไมมความอยากทจะซอ

1๒๕ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วนนคงเขาใจปญญา ๓ ระดบน ระดบท ๑ จำาเปนท

จะตองมกอน เพราะยงไมรวาวธจะกำาจดความทกข กำาจด

อยางไร ไมรวาอะไรเปนตนเหตของความทกข พอฟงธรรม

กจะรวาตนเหตของความทกขใจเกดจากความอยาก และการ

ทจะทำาใหความทกขใจหายไป กตองใชปญญาประกบกบสมาธ

ปญญาทตองใชคออะไร กคอตองเหนวาสงทใจอยากไดนน

ไดมาเทาไหรกจะไมมวนอมไมมวนพอ จะหวไปเรอยๆ

จะอยากไปเรอยๆ แลวกไดมาแลว เดยวกเกดปญหาไดเพราะ

สงทไดมา เดยวกตองจากกน เวลาจากกนมนกจะทำาใหเกด

ความเศราโศกเสยใจ เกดความทกขใจตามมาอก คอ ตองให

เหนวาสงตางๆ ทใจอยากไดนมนเปน อนจจง ไมเทยง ไดมา

แลวเดยวมนกหมดไป หมดไปกตองหาใหม เวลาหาไมไดกทกข

ของบางอยางหาใหมไมได เชน แฟนตายไปน หาใหมไมได

หรอคนทเรารกเขาจากเราไป ทงเราไป อยากจะไดคนแบบ

เดยวกน เหมอนกบเขาน มนไมไดแลวไมมแลว ถาอยากจะ

หากตองหาคนใหม คนใหม ใหมๆ กไมเหมอนกบคนเกา

กจะไมมความสขเหมอนกบทไดจากคนเกา อนน คอ อนจจง

ใหมองใหเหนวาสงตางๆ ทเราคดวาจะใหความสขกบเรา

มนจะไมแนนอนวาจะใหกบเราไดนานหรอไมนาน บางอยาง

1๒6 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

กไดนาน บางอยางกไดไมนาน อยางทไมนานกจะทำาใหเรา

เสยใจ แตเรากไมเขด พอเสยอนนไป เดยวเรากหาอนใหม

มาแทน อนใหมกเหมอนอนเกาอก เดยวมนกหมดอก ใหเหน

วาเปนอนจจง

อนตตา เปนอยางไร มนไมไดอยกบเรา เปนของเรา

ไปตลอด เราสงมนไมได หามมนไมได เวลามนอยากจะอย

มนกอย เวลามนอยากจะไปมนกไป เราจะสงใหมนอย เวลา

มนไป เรากสงไมได หามไมได หรอบางอยางเราไมอยากให

มนมา กหามไมใหมนมาไมได มนจะมามนกจะมา ของทเรา

ไมชอบ บางทเราไมอยากใหมามนกมา สงทเราไมชอบ คนทเรา

ไมชอบ เราไมอยากใหมนมา มนกมา อนนรยกวา อนตตา

ไมไดอยภายใตการควบคมบงคบของเรา ไมไดเปนของเรา

ถาเหนวาทกสงทกอยางเปนอยางน มนกจะไมอยากไดอะไร

เพราะไดมาแลวเดยวมนตองทกข การทเราอยากไดเพราะคด

วาไดมาแลวจะสข แตถารวาสขทไดมา มนอาจจะมการหมด

ไปได อยางงายดายและรวดเรวหรอชากตาม แตมนจะตอง

มการหมดไปอยางใดอยางหนง อนนถามนเหนดวยปญญา

กจะรวาการทำาตามความอยากน ไมด อนนเปนการเรยนร

1๒7ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ขนตนกอน ตองรวาอะไรคอตวปญหา และอะไรทจะมาแก

ปญหา ตวปญหากคอความอยาก ตวทจะมาแกกคอตอง

เหนความจรงวาสงทอยากไดนมนไมเปนสขอยางเดยว มนม

ความทกขตามมาดวย มนทกขตงแตมนยงไมจากเรา พอเรา

ไดอะไรมาเรากหวงแลว หวงแลว กงวลแลว กลววาเขาจะ

จากเรา ใชไหม ทงๆ ทเขายงไมจาก กกงวลไปกอนแลว

หวงไปกอนแลว หวงแลว กลวใครจะมาแยงไปแลว หยบไป

ขโมยไป นคอความทกข เกดจากการทเรามองไมเหน

ไตรลกษณ มองไมเหน อนจจง ทกขง อนตตา

เรากเลยตองมาคอยเตอนใจสอนใจวา ทกสงทกอยาง

ในโลกนเปน อนจจง ทกขง อนตตา เชน ขาวของเงนทอง

ทเราอยากจะซอน ซอแลวเงนทองทเราคดวาจะไมหมด

มนกจะหมดได ใชไหม เงนทองนกเปน อนจจง ทกขง อนตตา

ทางทดอยาไปใชเงนทองดทสด อยาไปพงเงนทอง พงเทาท

จำาเปนเทานน อยาไปพงมากไปกวานน ถาไมพงไดเลยยงดใหญ

จะได ไม ต องกงวลเกยวกบเรองเงนทอง พวกทฉลาด

พวกทไมตองการพงเงนทองกไปบวชกน ไปบวชเปนพระ

แลวทน ไมตองมเงนทอง สบายใจกวา ไมตองหาเงนหาทอง

1๒8 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไมตองเกบเงนเกบทอง ไมตองกงวลวาเงนทองจะพอใช

หรอไม แตพวกนต องเปนแบบนอนกบดนกนกบทราย

พวกทเดนตายพวกน คอยอมตาย ถามนจะอดตายกยอมตาย

ถงจะไปบวชได พวกกลวตายอยนยงไปบวชไมได อนนก

ตองอาศยเงนทอง พออาศยเงนทองกอยแบบไมมความสข

อยแบบกงวลอยเรอยๆ อะไรขนอะไรลงหนอยกทำาใหใจ

หวนไหวขนมาแลว ดอกเบยขน ดอกเบยลง หนขนหนลง

เศรษฐกจขนเศรษฐกจลง ใจกวนวายไปกบมน เพราะไมเหนวา

มนไมเทยง ฉะนน ถายงใชเงนอย กพยายามอาศยมนใหนอย

ทสด อาศยในเรองทจำาเปนจรงๆ ของทไมจำาเปน อยาไปซอ

อยาไปใชมน อยาใชเงนทองไปซอมน เพราะมนจะตด แลวมน

จะไมพอใช แลวมนจะเปนปญหาขนมาเวลาเงนทองไมพอใช

วธแกกแกดวยการทำาทาน อนนกเปนสงทเราตองเรยนร

แลวเรานำาเอาไปปฏบต ตองคอยเตอนใจอยเรอยๆ วาอยาใช

ของทไมจำาเปน อยาซอของทไมจำาเปน เดยวเงนทองจะ

ไมพอใช ทกครงทอยากจะใช กเอาเงนทองทจะไปซอของท

ไมจำาเปนน ไปทำาบญทำาทาน หรอถาทำาใจไดไมเอาไปใช ไมเอา

ไปทำาบญทำาทานกได ใหเกบไวเฉยๆ กแลวกน เกบไวสำารอง

1๒9ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ใชกบของทจำาเปนดกวา อนนทำาได ๒ วธ ทำาอยางไรกไดท

จะทำาใหเราเลกใชเงนตามความอยากตางๆ ใหไดเทานนเอง

หยดมนดวยการเอาเงนไปทำาบญ ถาอยากจะไดความสขก

เอาไปทำาบญแทน จะไดความสขมากกวา ความสขทไดจาก

การไปซอของตามความอยากตางๆ หรอจะเกบไวมนกให

ความสขเหมอนกน มความมนใจมากขนวา เรามเงนเยอะ

เหลอกนเหลอใชแลวทน แตมนกอาจจะมปญหาไดเหมอนกน

มเงนเยอะๆ กกงวลได มเงนมากกหวงอก กลวหายอก

กลวหมดอก ถาไมมมนกไมตองกงวล มเทาทจำาเปน

นคอการเรยนรวธกำาจดความทกขทเกยวของกบเรอง

เงนทอง ใหเรารจกใชเงนใชทอง อยาใชเงนตามความอยาก

ใชตามความจำาเปน แลวเงนทองจะพอใช หรอถามนมาก

เกนไป เรากอาจจะหยดทำางานกได หรอเราอาจจะหาเงนทอง

แบบสบายๆ ไมมอะไรมาบบคนใหเราตองไปทำาบาปกน

ถาเงนทองเราไมคอยพอใช บางทมนจะบบคนใหเราตองหา

เงนทองมากๆ งายๆ เรวๆ วธทจะไดเงนมากๆ งายๆ เรวๆ

กตองทจรตกน ตองโกงกน ตองหลอกลวงกน ตองขโมยกน

อนนมนกจะบบใหเราไปทำาบาป ทำาบาปกจะทำาใหเกดความ

130 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ทกขใจขนมาอก เพราะคนทำาบาปกจะกลว จะตองไปรบโทษ

เชน ทำาผดกฎหมายกกลวตำารวจ กลวจะถกจบเขาคก

เขาตะราง แตถาเราไมไดใชเงนตามความอยาก เราจะไมม

อะไรมาบบคนใหเราตองไปหาเงนมาแบบงายๆ มากๆ

เรวๆ เรากหาไปตามกำาลงของเรา หาไดมากหาไดนอยเราก

ไมวนวายไมเดอดรอน เพราะเราจะมพอกนพอใชอย เราก

จะไมตองไปทำาบาป ไมตองไปสรางความทกขขนมาอก

ชนหนง อกเรองหนง ทกขจากการทไปทำาบาปกน ทำาผด

กฎหมายกน

นคอเรองทเกยวกบเรองเงนทองหรอขาวของตางๆ

อยาไปอยากไดของตางๆ ในโลกน เพราะมนเปนของชวคราว

ความสขทไดกเปนความสขชวคราว เดยวกตองจากกน

เอาอะไรตดตวไปไมได นกเหนไตรลกษณเหมอนกน เหนวา

ทกสงทกอยางในโลกนเปน อนจจง ทกขง อนตตา เอาปญญา

ดกวา เอาปญญามาดบความทกขดกวา มาหยดความอยาก

ดกวา เพราะใจทหยดความอยากไดนจะมความสขมากกวา

มากกวาใจทไดสงตางๆ มาตามความอยาก ใหใชปญญา

ใหร จกใชวธสอนใจใหเลกความอยากตางๆ ความอยาก

131ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

๓ อยางน อยากในรปเสยงกลนรส อยากมอยากเปน อยากไมม

อยากไมเปน อยาใหมนเกดขนมาภายในใจ จะหยดมนไดก

ตองไมลมวา นคอสงทเราตองมากำาจดกน อนนกเรยกวา

จนตามยปญญา คอยเตอนใจสอนใจอยเรอยๆ วา เราตองมา

กำาจดความอยากทง ๓ น เพราะปญหาของเราทงหมดนเกด

จากไอ ๓ ตวนเอง เกดจาก กามตณหา ภวตณหา วภวตณหา

ถาไมอยากจะมปญหา ไมอยากจะมเรองวนวายใจตางๆ

อยากใหใจสงบใจสบาย ตองกำาจดความอยากเหลานเวลา

มนโผลขนมา และการจะกำาจดมนไดกตองใช ไตรลกษณ

มาสอนใจวา สงทเราอยากมนเปนทกข ทกขเพราะวา

มนไมเทยง ทกขเพราะวามนไมเปนของเรา มนไมไดอยภายใต

อำานาจการควบคมบงคบของเรา ถาเหนอยางนมนกจะได

หยดความอยากได ถาเหนแลวยงหยดไมไดกแสดงวา ใจไมม

กำาลงพอ กตองมาสรางกำาลงใจ

กำาลงของใจกคอ สมาธ นเอง สมถภาวนา เพราะผท

มสมถภาวนา มสมาธจะหยดความอยากได เวลาเกดความ

อยากก พทโธ พทโธ นงสมาธไปสกพกหนง เดยวความอยาก

กจะหยดไป เพยงแตวาสมาธไมสามารถหยดความอยากได

13๒ ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

อยางถาวร พอออกจากสมาธมาเดยวความอยากกโผล

ขนมาได ผทจะทำาใหความอยากหายไปอยางถาวรกคอ

ปญญา ปญญาทไดเรยนร วา สงทเราอยากไดมนเปน

ไตรลกษณ เปน อนจจง ทกขง อนตตา หรอถาเปนคน

เรากตองเหนวาเขาไมสวยไมงาม ตองไปศกษาดสวนท

เขาไมสวยไมงาม คอไปดอสภะของเขา อยาดแตสภะ สภะ

แปลวาสวยงาม ตองดอสภะดวย คนเรานมสภะขางนอก

มอสภะขางใน ตองมองเข าไปขางในถงจะเหนอสภะ

เหนอาการตางๆ ทมอยภายใตผวหนง ถาผวหนงมนใสเหมอน

ถงพลาสตกนเรากจะเหนอาการตางๆ ไดอยางชดเจน แตเรา

สามารถทำาใหผวหนงนเปนเหมอนถงพลาสตกได ดวยการ

ใชปญญา ดวยการหมนพจารณาอสภะอยเรอยๆ คดถงอาการ

ตางๆ ทมอยภายในรางกายทซอนอยใตผวหนง ผวเนอน

เชน ไปเปดหนงสอแพทยดกได เขาจะมภาพวาดหรอภาพถาย

ใหด วาเวลาผารางกายออกมาแลว ขางในรางกายมอะไรบาง

ปอดเปนอยางไร หวใจเปนอยางไร ตบเปนอยางไร ไตเปน

อยางไร มอาการรปรางลกษณะอยางไร ลำาไสเปนอยางไร

กะโหลกศรษะเปนอยางไร โครงกระดกเปนอยางไร

133ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อนน เราสามารถทจะใชปญญาสอนใจใหเหนทะล

ผวหนงได ปญญานสามารถมองทะลผวหนงได แตตาธรรมดา

นมองทะลไมได หมอเขาถงตองใชเครองเอกซเรยกน ถงจะ

มองทะลผวหนงเขาไปได แตทางศาสนานเราไมตองใชเครอง

เอกซเรย เราใชปญญา พยายามมองมนอยเรอยๆ คดถงมน

อยเรอยๆ เหมอนกบทองสตรคณ พยายามทองมนไปเรอยๆ

สองคณสองเปนส สองคณสามเปนหก ตอไปมนกจะจำาได

พยายามนกถงอาการตางๆ ทอยภายใตผวหนง เชน กะโหลก

ศรษะ โครงกระดก เนอ เอน ตบ ไต ลำาไสนอย ลำาไสใหญ

ปอด หวใจ อะไรเหลาน สมอง มอยในรางกายทกคน ทมอง

ไมเหนกน เพราะมผวหนงห มหออย รอบไปหมด หนงน

เปนเหมอนถง ถงหรอกระเปา เราจะมองไมเหนของทอย

ในกระเปากน เรากอาจจะเหนกระเปาวาสวยกอยากจะได

แตพอเปดกระเปาด เขาใสอจจาระไวอยางน กโยนทงดกวา

อนนกเหมอนกน รางกายกเปนเหมอนกระเปา ทบรรจของ

ทไมสวยไมงามตางๆ อยขางใน พอเปดกระเปาออกมาด

จงจะเหนสงทไมนาด พอไปดเขาชนสตรศพถงจะเหนวา

รางกายน ขางในนมแตสงทไมนาดเลย พรงนจะมพระกบ

ญาตโยมทปฏบตธรรม เขาจะไปดผาศพกน เพราะวามนไมได

134 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เหนกบตาจรงๆ มนจนตนาการไมออก ตองไปดภาพ ดแลว

กเอามาบนทกไวในใจ ดหนเดยวกเปน สตตมยปญญา

ถาอยากจะใหมนไมจางหายไปจากใจ ดแลวกตองกลบเอามา

คดอยเรอยๆ พจารณาอยเรอยๆ กจะเรยกวา จนตามยปญญา

พอมปญญาเหนอะไรอย เรอยๆ แลว ถายงส กเลสไมได

ความอยากมนยงไมสนใจ มนกตองใช สมาธ มาชวยอกทหนง

ถามสมาธมปญญาเหนอสภะ มนกจะหยดความอยาก คอ

หยดกามราคะได เพราะเวลาเราไมคดถงอสภะปบ มนคดเปน

สภะไดทนทเลยนะ เพยงชวขณะ แวบเดยวนแหละ อตสาห

พจารณาอสภะมาทงวนทงคน พอวนดคนดมนพลกลอก

หนอยเดยว มนพลกไปไดภายในวนาทเดยวเลย แตถามสต

มสมาธมกำาลง มนจะหามไมใหพลกลอกได มนจะบงคบ

ใหเหนแตอสภะได จนกวาความอยากมนจะหยด มนถงจะ

หยดดอสภะ

นกคอเรองของการกำาจดความอยากตางๆ ตองกำาจด

ดวยปญญา ปญญากตองเปนปญญาระดบท ๓ คอไมหลง

ไมลม ไมลมไตรลกษณ ไมลมอสภะ แลวกมสมถะมกำาลง

ทจะหยดความอยากได มารวมกน ตองมทงสมถภาวนาและ

13๕ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มปญญา คอวปสสนาภาวนานเอง มนกจะทำาใหสามารถท

จะกำาจดความอยากตางๆ ทมอยภายในใจใหหมดสนไปได

ถายงหลงยงลมอย ยงไมสามารถรกษาปญญาใหมนเปน

ปญญาได มนกยงเรยกวา สญญา บางทกจำาได บางทกลม

แลวกชอบไปลมตอนทกเลสมนโผลขนมา ตอนทกเลสหาย

ไปน ปญญามาเตมไปหมดเลย กระเปารองเทาอะไรเปน

ไตรลกษณหมด พอกเลสโผลขนมา กระเปารองเทา ไตรลกษณ

ไมรหายไปไหนหมดเลย กลายเปนของนาอยากซอขนมาทนท

ตองอยาใหมนลมจงจะเรยกวาเปนภาวนามยปญญา ถายงเปน

จนตาฯ อยนมนยงลมอย เวลาคดถงมนกไมลม พอหยดคดปบ

เดยวลมแลว ไปคดตรงกนขามแลว แทนทจะคดวาเปนอสภะ

กคดวาเปนสภะแลว แทนทจะคดวาเปน อนจจง ทกขง

อนตตา กคดวาเปน สขง ไปแลว เหนอะไรกสขไปหมด

เหนกระเปารองเทา ไดซอมาแลวมความสข ไมเหนวามน

เปนทกข ทกขเพราะวามนจะตองซอเรอยๆ แลวเดยวเงน

กจะหมด พอไมมเงนแลว ทน มนกจะทกข กระเปารองเทา

กไมสามารถมาดบความทกขได

136 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

นคอปญญา ตองพจารณาอยเรอยๆ จนมนฝงอยในใจ

เหนอะไร พออยากไดอะไรปบน ไตรลกษณตองโผลขนมา

ทนท อสภะตองโผลขนมาทนท แลวถายงไมมกำาลงพอกตอง

ภาวนาใหมนมกำาลงพอ บางทเหนแลวมนกยงไมหยด กตอง

หยดมนดวยการภาวนาตอ สมถภาวนา พทโธ พทโธ หรอ

ดลมหายใจเขาออกไป ใหใจมนหยดความอยากใหได นคอ

วธทเราจะสามารถกำาจดความทกขตางๆ ทมอยในใจของ

พวกเราใหหมดไปได พวกเราทกคนนทกขกนทงนน ทกขกบ

เรองนนเรองน แตเรองนนเรองนไมไดเปนตวทำาใหเรา

ทกขหรอก ไอตวททำาใหเราทกขคอความอยากกบเรองนน

เรองน เทานนเอง อยากใหเรองนนเปนอยางนน พอมนไมเปน

กทกข อยากใหเรองนเปนอยางน พอมนไมเปนกทกข ถาไมม

ความอยากแลว เรองนมนจะเปนอยางน มนกเปนเรอง

ของมน เรองนนจะเปนอยางนนมนกเรองของมน เราจะ

ไมทกขหรอก เราจะเฉยๆ ทกขเพราะความอยาก จะหายทกข

กตองหยดความอยาก จะหยดความอยากกตองเหนวา เรองนน

เรองนมนเปน อนจจง ทกขง อนตตา เราไปควบคมบงคบ

มนไมได เราไปสงเขาไมไดไปหามเขาไมได เขาจะมาเขากมา

เขาจะไปเขากไป เขาจะดกด เขาจะรายกราย เราหามเขา

137ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมได ถาเราไปอยากใหเขาด พอเขาไมดเรากทกข ถาเขาราย

เราอยากจะใหเขาหายราย พอเขาไมหายรายเรากทกข แตถา

เราไมมความอยากใหเขาด หรอไมมความอยากใหเขาหายราย

เรากจะไมทกข เขาจะดกเรองของเขา เขาจะรายกเรองของเขา

นคอ ความทกขไมไดอยทเขา อยทใจเรา อยทความอยาก

ของเรา เทานนเอง ถาเรากำาจดความอยากได ความทกขกจะ

ไมม จะกำาจดไดกตองมปญญาระดบท ๓ ม ภาวนามยปญญา

มความรไตรลกษณทไมหลงไมลม มอยตลอดเวลา มกำาลง

สมถภาวนา มสมาธ มกำ าล งทพอป ญญาส ง ให หยด

ความอยาก มนกหยดได ถาปญญาสงใหหยด แลวมนไมหยด

กแสดงวา สมถภาวนายงขาดยงกำาลงไมพอ ตองไปฝก

สมถภาวนาใหมากขน ใหมนมกำาลงหยดได สมถะอยางเดยว

กหยดได แตถาไมมปญญามนกจะหยดชวคราว เดยวพอ

ออกมา มนกไปอยากใหม แตถามนมปญญาทกครงทอยาก

เหนวาเปนไตรลกษณ แลวกหยดไดดวยสมถภาวนา ตอไปมน

จะไมเกดขนมา ตอไปมนจะหายไปหมด แลวใจกจะหลดพน

จากความทกข นแหละคอใจของพระพทธเจา ใจของ

พระสาวก ทานเปนอยางน ทานกำาจดความอยากตางๆ ดวย

138 ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ปญญา ๓ ระดบน ขนตนทานกศกษา ขนท ๒ ทานกเอามา

พจารณาใครครวญอยเรอยๆ เพอไมใหหลงใหลม แลวทาน

กมาฝกสมถภาวนา สรางสมาธ ทำาใจใหสงบ พอทานมกำาลง

ทจะหยดความอยากได พอมปญญามาสอนวาทำาไมตอง

หยดความอยาก กจะหยดทนท แลวกจะไมอยากอกตอไป

เพราะรวาสงทเราอยากไดมนเปนทกข อยากไปทำาไม นคอ

เรองของปญญาทางศาสนา มไวเพอกำาจดความทกขท

เกดจากความอยาก จะกำาจดไดตองอาศยปญญาขนท ๓

ภาวนามยปญญา

แตกอนจะไดขนท ๓ กตองอาศยขนท ๒ ขนท ๑ กอน

ขนท ๑ ตองเรยนรกอนวาปญญาคออะไร อะไรคอไตรลกษณ

อะไรคอสมถภาวนา ตองเรยนร กอน พอเรยนร แลวกไป

สรางมน ไปปฏบตมน ไปพจารณาอยเนองๆ เรองไตรลกษณ

เรองอสภะ แลวกไปฝกสมาธอยบอยๆ ใหจตสงบ ใหจตรวม

เปนหนง ใหหยดความอยากเปนพกๆ ไปกอน พอมทง ๒ อยาง

นแลว พอเกดความอยากขนมา กจะสามารถหยดมนไดทนท

สอนใจใหเลกอยากได เพราะรวาความอยากนมนเปนทกข

แลวสงทไดมามนกเปนทกข กอยาไปอยากมนดกวา อยแบบ

139ปญญา ๓ ระดบเพอดบทกข

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไมอยากสบายกวา อยแบบคนไมตดบหรดกวาอยแบบคนท

ตดบหร อยแบบคนทไมตดชอปปงดกวาอยแบบคนทตด

ชอปป ง อย แบบไมตดเทยวดกวาอย แบบคนทตดเทยว

ฉะนน อยาไปอยาก อยาไปตดกบอะไร อยแบบไมมอะไรน

แหละดทสด อยเฉยๆ ไดแลวเปนสข เขาเรยกวา อยเปนสข

พวกเราสวนใหญเปนพวกอยไมเปนสขกน อยเฉยๆ ไมได

ตองไปแกวงเทาหาเสยนกน ถงจะมความสข แลวกมานง

นำาตาไหลกน พอไปเตะเสยนเขามา ตอนใหมๆ คดวามนจะ

ใหความสข แตเปนความสขเดยวเดยว เดยวมนกลายเปน

ความทกขขนมา ดงนน ขอใหทานจงนำาเอาเรองของปญญา

ทง ๓ ระดบนไปใครครวญ ไปพจารณาด แลวลองเอาไปทำาด

รบรองไดวา ถาทำาสำาเรจจะมความสขมาก จะอยอยางไมม

ความทกขความวนวายใจอกตอไป

ค�าถาม - ค�าตอบ

ถำม: พรใดในโลกทวาประเสรฐสด

ตอบ: ม ก อตตา ห อตตโน นาโถ นละ เปนพร

ทประเสรฐทสด ถาเราม อตตา ห อตตโน นาโถ แลว

เราตองการอะไรเราไดหมด เพราะสงอนประเสรฐ

นไม มใครให กบเราได นอกจากตวเราเอง

ถาพระพทธเจาใหเราได ปานนเรากไปนพพานกน

หมดแลว นมนใหไมได มนตอง อตตา ห อตตโน

นาโถ เทานนจงจะไปนพพานได

143คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาม: เคยไดยนมาวาการทเรามาเกดเปนตวเปนตนใน

ปจจบน จตเดมแท กจะตดตามมาดวย ทนท�า

อยางไรทเราจะกลบคนสจตเดมแททตดมา

ตอบ: คอจตเราน จตเดมแทอยแลว เพยงแตตอนนมน

มบญมบาปมาห มหออย เขาใจไหม เลยทำาใหจตเราน

เปนอะไรตางกนไป เปนเปรต เปนผ เปนนรก เปนเดรจฉาน

เพราะมนมบาปมาหมหอใหเปน ถาเปนเทวดากเพราะวาม

บญมาหมหออย ถาเปนพรหมกเปนเพราะวามนมสมาธมา

หมหออย ถาเปนพระอรยเจามนกมปญญามาหมหออย

ดงนน การทเราจะกลบไปสจตเดมแทกคอนพพาน เราก

ตองมปญญามาหมหอจตเรา ทนกอนทเราจะมปญญาได

เรากตองมสมาธกอน กอนทมสมาธไดเรากตองมศลกอน

กอนทเราจะไปรกษาศล บวชได เรากตองทำาบญทำาทานกอน

สละทรพยสมบตขาวของเงนทองกอน ดงนน กตองทำาตาม

ทพระพทธเจาสอน คอ ทำาทาน รกษาศล แลวกภาวนา

แลวตอไปจตของเรากจะกลบไปสจตเดม กคอนพพาน จตท

สะอาดบรสทธ ไมมอะไรมาหมหอใหไปเปนสตวตางๆ อกตอไป

ไมไปเปนเทวดา ไมเปนพรหม ไมเปนมนษย ไมเปนเดรจฉาน

ไมเปนเปรต ไมไปนรก นวธ คำาสอนของพระพทธเจาน คอ

144 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

วธกลบสสภาพทสะอาดบรสทธ จะเรยกวาจตเดมกได จตเดม

ทสะอาดบรสทธ แตจตเดมทสะอาดบรสทธนไมม จตเดมน

เขาพดถงจตทสงบ จตทสะอาดบรสทธ แตบรสทธแบบ

ชวคราว คอเวลาทอย ในสมาธนเรากลบเขาไปสจตเดม

แตมนเปนจตเดมชวคราว พอออกจากสมาธมา กเลสท

หมหออยมนกยงมามอทธพลตอจตของเราอย ดงนน ถาจะ

เป นจตเดมทบร สท ธทแท จรงต องเป นจตนพพาน

ตองกำาจดความโลภโกรธหลงบญบาปทหมหอจตใจให

มนหมดไป ดวยการปฏบตทาน ศล ภาวนา

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๙ มกราคม ๒๕๖๑)

ถาม: จตหลอกจตกบจตคดปรงแตงนเหมอนกน

หรอไมแตกตางกนอยางไร

ตอบ: คดปรงแตงนคดได ๒ แบบ คดหลอกเรากได

คดสอนเราใหเหนความจรงกได อยทวาเราคดแบบไหน

สวนใหญถาเราไมไดมาเรยนธรรมะ ไมไดมาฟงธรรม จตเราก

จะคดแบบหลอก หลอกใหเราไปรกคนนนรกคนน หลอกให

เราได อยากใหเราอยากรวย อยากอะไร แตพอเรามาฟงธรรมะ

แลวพระพทธเจาบอกของพวกนมนเปนทกขทงนน รำารวย

14๕คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

กทกข เพราะเดยวเงนหมดกจน พอจนกทกข มแฟนกสข พอแฟนทงไปกทกข เพราะฉะนน ความคดแบบนถาไมมธรรมะ มนกจะหลอกเราวาเปนของด รวยแลวจะด มแฟนแลวจะมความสข อนนกเปนความคดทหลอกเรา เรยกวาอวชชา แตพอเรามาเรยนธรรมะ มาฟงธรรมเรากจะไดยนเรองปญญา เรองของความจรง ความจรงกบอกวา พระพทธเจาบอกไมมอะไรดหรอกในโลกน อยางเมอกเทศนใหฟง มอยางเดยวทดกคอความสงบเทานนแหละ นอกนนอยาไปมมน มแลวเดยวจะตองทกข ไมชากเรว

(ธรรมะบนเขา วนท ๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๑)

ถาม: อยากทราบวธปฏบตสมาธใหเกดปญญา

ตอบ: สมาธไมเกดปญญาหรอก สมาธกสมาธ ปญญา กปญญา คนละวชากน วชาสมาธกคอทำาใหใจนง ใหสงบ ใหเปนอเบกขา ใหไมมรกชงกลวหลง สวนวชาปญญากคอตองมาสอนใจใหเหนวา สงตางๆทเราไปเกยวของดวย เชน ลาภยศสรรเสรญ รปเสยงกลนรสน มนไมเทยง มนเปนทกข มนไมใชของเรา เราควบคมบงคบมนสงมนไมได คนละ วชากน แตตองทำาหลงจากมสมาธกอน ถาใจไมมสมาธ มนจะไมสงบ มนจะไมสามารถทจะคดไปทางปญญาได

146 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เพราะกเลสมนจะดงไปคดทางกเลส กเลสมนจะบอกวา ไอนนกด ไอนกด เงนกด ทองกด ตำาแหนงกด ขนมกด แตถาใจสงบแลว มนจะไมมกเลสมาดงไปใหคดแบบนน เราก สามารถมาดงใหคดวาไมดนะ ไมดเพราะอะไร เพราะมน ไมเทยง ไดมาแลวเดยวมนตองเสยไป อยางนถงวาปญญา แลวไมไดทำาพรอมกน เวลานงสมาธกนงใหนง เวลานงกใหมนนงนานๆ ไมตองไปทำาอะไร เพราะนงนานเทาไหรจะมกำาลง สกบกเลส สกบความอยาก ถาไมมสมาธน เวลาเกดความอยากสมนไมไหว ใชไหม แตถามสมาธเวลาเกดความอยาก ใจยงเฉยได ใจยงเยนได ถาไมเยนกทำาใหมนเยนใหมนเฉยได มนกพอสกบกเลสได แลวพอปญญาบอกวาสงทเราอยากไดมนเปนทกข มนกเฉย เลกได มนคนละวชากน ตองทำาคนละวาระกน ตองผลดกน ตอนตนตองทำาสมาธใหชำานาญกอน พอชำานาญทางสมาธมกำาลงสกบกเลสแลว กมาสอนใจใหรวาอะไรคอทกข อะไรคอสขกนแน สงททกขกคอสงทไมเทยง สงทเราไปควบคมบงคบไมได มนจะตองทำาใหเราทกข สงทสขกคอความสงบน เราควบคมบงคบได ถาเราอยากจะมความสข เรากมาหาความสงบ เราอยาไปหาความสขจากลาภ

ยศสรรเสรญทควบคมบงคบไมได อนนคอปญญา

(ธรรมะบนเขา วนท ๙ มกราคม ๒๕๖๑)

147คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาม: ค�าวามอารมณเดยวหมายถงอยางไร

ตอบ: กสกแตวาร ตอนจตสงบเปนอเบกขาน ความรกชง

กลวหลงไมม พวกเราตอนนมตลอดเวลา ใชไหม เดยวไมรก

กชง เดยวไมกลวกหลงสลบกน แตเวลาจตเปนอปปนาสมาธ

แลว ไมมรกชงกลวหลง มแตสกแตวาร รอยางเดยว รวา

ตอนนใจวาง ใจเยนใจสบาย นแหละคออารมณเดยว

เอกคคตารมณ จตรวมเปนหนง ถาออกจากสมาธมา เดยวก

กระจายออกมาสความรกชงกลวหลง ถาอยากจะใหมนกลบ

เขาไป โดยไมกลบเขาไปสสมาธ กตองใชปญญาสอน รกอะไร

กตองสอนใหมนไมใหรก ชงอะไรกตองสอนใหมนไมใหชง

สอนดวยปญญาแลว ตอไปรกชงกลวหลงกจะหายไปอยาง

ถาวร แตถาใหมนหายชวคราวกหายตอนทเขาไปในสมาธ

แตถาใหมนหายถาวร ตองใชปญญาสอน แตกอนจะใชปญญา

สอนได ตองใหมนหายแบบสมาธกอน จงจะสามารถสอน

ใหมนหายอยางถาวรได

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

148 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ถาม: อนทรยคออะไรการเจรญสตสมาธมสวนอยางไร

กบการพฒนาอนทรย

ตอบ: คำาวาอนทรยในศาสนารสกจะม ๒ แบบ ถาอนทรย

สงวรกเรยกวา สำารวมอนทรย สำารวมอนทรยในทนกคอตา

หจมกลนกาย ซงบางครงเราเรยกวาเปนอายตนะ อายตนะ

ภายในเรยกวาตาหจมกลนกาย อายตนะภายนอกเรยกวารป

เสยงกลนรส แตบางทเรากเรยกอายตนะภายในนวาอนทรย

ใหมอนทรยสงวร เชน เรามาปลกวเวกนกเพอมาเจรญ

อนทรยสงวร มาสำารวมตาหจมกลนกาย ไมใหไปสมผสกบ

รปเสยงกลนรสทจะทำาใหเกดอารมณเกดตณหาขนมา อนนก

อนทรย อนทรยอกอนหนงทใชในพทธศาสนากคออนทรย ๕

อนทรย ๕ ไดแก ศรทธา วรยะ สต สมาธ และปญญา อนทรย

นกคอสงทมอยในจตของแตละคนน พวกเราทกคนมอนทรย

อยมากนอยตางกน ทกคนทมานงทนมศรทธาในระดบหนง

มวรยะความเพยรในระดบหนง มสต มสมาธ มปญญาใน

ระดบหนง แตยงเปนระดบของอนทรยทยงไมแกกลาพอทจะ

กำาจดความอยากตางๆ ทมอยในใจใหเปนพระอรยบคคล

ขนมาได ผทจะกาวขนสการเปนพระอรยบคคล ตองพฒนา

อนทรยใหกลายเปนพละ อนทรย ๕ ใหเปนพละ ๕ คอ

149คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จากศรทธาทยงไมแนนอน ลมลกคลกคลานใหเปนศรทธา

เตมรอย มนคง เชอพระพทธ พระธรรม พระสงฆ อยางแนนอน

ไมสงสย ไมอะไรทงสน ทมเทชวต ทมเทความเพยรใหกบ

การปฏบตตามคำาสอนของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ

ไดอยางเตมท เจรญสตตลอดเวลา ฝกนงสมาธอยเรอยๆ

ฟงเทศนฟงธรรมเพอเจรญปญญาอยเรอยๆ อนนมนกจะ

กาวขนจากอนทรยมาใหเปนพละตอไป นคำาวาอนทรยกมอย

๒ ความหมาย เทาทเราไดยนไดศกษามา แตถาอนทรยเหลก

กคอทมชาตเยอรมน ตกรอบไปแลว

(ธรรมะบนเขา วนท ๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

ถาม: สตกบตวรตางกนอยางไร

ตอบ: สตกคอเปนตวทดงใหตวรมารบรเรองราวตางๆ

ถาไมมสตตวรมนกจะไหลไปกบเรองราวตางๆ ไมไดอยกบ

เรองใดเรองหนง แตถามสตมนกจะบงคบใหตวรนมารอยกบ

เรองเดยว เชน ใหรอยกบลม รอยกบพทโธ นตองใชสตดง

ตวรมา ถาไมมสต ตวรมนกจะไปรกบเรองนนเรองน แลวแต

อะไรมาใหสมผสรบร พอเสยงเขามากไปรเรองเสยง พอกลน

1๕0 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เขามากไปรเรองกลน มนกจะลอยไปลอยมาตามภาวะธรรม

ทเขามาใหสมผส แตถาเราไมตองการใหจตมนลอยไปกบ

เรองราวเหลาน เรากตองใชสตผกมนไวกบเรองใดเรองหนง

ใหมนอยกบเรองเดยวมนจะไดนง เราตองการทำาใหจตนง

ไมตองการใหมนลอยไปลอยมา ลอยแลวมนไมสงบ มนจะ

วนวาย มนไมสข ดงนน สตกบตวรเปนคนละตว สตเปน

ตวควบคมตวรอกทหนง ตวรใหรอยกบเรองใดเรองหนงเรยก

วาสต แลวกใหหยดคด

(ธรรมะบนเขา วนท ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

ถาม: ขอทราบวธเขาสมาธและขนของสมาธต งแต

ฌาน๑ถงฌาน๔แบบยอๆ

ตอบ: ว ธเข าสมาธ กใช หยดความคด ด วยการใช

คำาบรกรรม พทโธ พทโธ พทโธ ไป อยาไปคดถงเรองอะไร

นงแลวหลบตา แลวกพทโธ พทโธ ไป แลวเดยวกเขาสฌาน

ท ๑, ท ๒, ท ๓, ท ๔ เอง โดยเราไมตองไปรวาฌานท ๑

เปนอยางไร ท ๒ เปนอยางไร ท ๓ เปนอยางไร ขอใหมนถง

ท ๔ กพอ ท ๔ กคอจตจะนง จะสงบ จะเบา จะมความสขมาก

จะเปนอเบกขา จะไมมความรก ชง กลว หลงอย เวลาถงฌาน

1๕1คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ขนท ๔ กใหอยตรงนน แชไวนานๆ อยาไปดงมนออกมา อยาไปดงมนออกมาพจารณาปญญา ไมใชเวลา เวลาจะพจารณาปญญา รอใหออกจากฌานกอน ออกจากสมาธกอน

เวลานงสมาธนไมตองการพจารณา ตองการใหมนแชอยในฌานนานๆ เพอจะไดมกำาลงมากๆ สงทเราตองการกคออเบกขา ความไมรก ไมชง ไมกลว ไมหลงอนน ถาเราแชนานๆ มนกจะตดมากบใจเราเวลาเราออกจากสมาธ เวลาเราเหนอะไรเรากจะไมรกไมชงไมกลวไมหลง แลวเรากจะสกบกเลสได เวลาอยากจะไดอะไรมนกไมอยากเพราะมนไมรก ทมนอยากเพราะมนรก ถาชอบอะไรมนกอยากจะไดขนมา ถาชงกอยากจะใหมนหายไป แตถาเรามอเบกขามนกจะเฉยๆ อยกบสงตางๆได อยกบสงทเราไมชอบได แลวสงทเราชอบเรากไมมมนกไดไมเดอดรอน

เพราะฉะนน พยายามเขาสมาธแลวใหอยในฌาน ๔ นานๆ เวลามนนงสงบ สกแตวาร เปนอเบกขานเรยกวา ฌาน ๔ ฌานท ๑ กมวตก วจาร วตกวจารกคอยงมพทโธอย คำาวา พทโธนคอวตก วจาร จตเราวตกอยกบ คำาวา วตก

กคอแปลวา ตรก วจารแปลวา ตรอง เราตรกอยกบพทโธ

1๕๒ คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตรกกบตรองอยกบพทโธ ใจเราไมไปคดเรองอน อยกบการ

ตรกตรอง อย กบพทโธๆ ถาตรกตรองแลวความคดกจะ

เบาลง ใจกจะเกดความสขขนมา เกดปตขนมา นกคอผลทจะ

เกดจากการทเรามพทโธๆ นำาไป

เพราะฉะนน เวลานง เราไมมานงคดนงวจารณวา

ตอนนเราอยฌานท ๑ หรอฌานท ๒ เหมอนเวลาเราขบรถน

บางทเราไมสนใจวามนจะเกยรไหน ใชไหม ถงเวลาถาตอง

เปลยนเกยรกเปลยน เพราะฉะนน เราไมตองไปสนใจวา

เราอยฌานไหน ฌานท ๒ ฌานท ๓ ขอใหมนรวามนถง

ฌานท ๔ กพอ ฌานท ๔ กคอจตนงสงบ สกแตวาร แลวก

พยายามรกษามนไวอยตรงนน อยาใหมนออกมา ถามนอยาก

จะออกมากใชพทโธดนกลบเขาไปใหม ใหมนอยจนกระทง

เราสมนไมไหว มนอยากจะออกมากคอยปลอยมนออกมา

แลวกพยายามกลบเขาไปใหม กลบเขาไปบอยๆ กลบไป

เรอยๆ ตอไปเราจะไดมอเบกขาตลอดเวลา แลวเราจะไมรก

ไมชงไมกลวไมหลงกบอะไรทงนน อยคนเดยวได อยโดยไมม

อะไรได

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๔ ธนวาคม ๒๕๖๐)

1๕3คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาม: เวลา เ ดนจงกรม นอกจากเจ รญสตแล ว

เราสามารถจะพจารณาธรรมไดหรอไม

ตอบ: ได เพยงแตวามนคนละขนกน ขนแรกนเราตองการ

สรางสตขนมากอน เพราะการสรางสตนเหมอนกำาลงหดยนอย

หดยนหดเดนอย การพจารณานมนเหมอนกบกำาลงหดวง

มนคนละขน มนขามขนตอน แลวมนจะไมไดผล เพราะมน

จะลม มนจะพจารณาไดคำาสองคำา แลวเดยวกไปคดเรอง

กเลสแลว ดงนน ฝกสต ใหควบคมไมใหมนคดกอนดกวา

หยดความคดใหไดกอน ถาเราหยดความคดไดแลว ทนเวลา

เราอยากใหมนคดอะไร เรากสงใหมนคดได แลวถามนเกด

เถลไถล เรากจะหยดมนได แตถาเรายงหยดความคดไมได

พอเราไปพจารณาปญญา ตอนตนกปญญา แลวทำาไปทำามา

กคดไปทางกเลสขนมา กจะหยดมนไมได ดงนน ถาไมจำาเปน

จรงๆกอยาเพงคดทางปญญา ฝกสตหยดความคด แตปญญา

ถามความจำาเปน อาจจะมปญหาทางใจเกดขนปจจบน

ทนดวน กใชปญญาได เชน โกรธใครอยางน กพจารณาให

อภยเขา แผเมตตาไป หรอถาเกดกามารมณขนมา กพจารณา

อสภะเสยตอนนนเลย เชน กำาลงคดถงแฟน กเอาเลย ดตบไต

1๕4 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไสพงดอะไรไป ตอนนนกใชปญญาได แตใหมนมเหตผล

ถาไมมเหตผลจำาเปนแลวกอยาเพงไปใชมนดกวา

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๖ กมภาพนธ ๒๕๖๑)

ถาม: ภาวะตกจากทสงในขณะท�าสมาธคออะไร และ

มวธแกไขอยางไร

ตอบ: มนเปนขณะทจตจะเขาส ความสงบ แกไขไมได

เพราะเราตองการใหมนเขาสความสงบ เวลาจะเขาสความสงบ

มนกมกแสดงอาการเหมอนตกจากทสงลงมา กใหร

เทานนเอง แตทสงทปลอดภย จะมเบาะหนาๆ รองรบอย

ขางลาง ไมเจบตว พอรวงลงมาแลว จะอมใจสขใจเบาใจ

สบายใจ เพราะฉะนน ไมตองกลว ถาไดภาวะอยางนถอวา

จตไดเขาสความสงบแลว แลวพอมนสงบแลวกอยาไปทำาอะไร

พยายามประคองใหมนอยในความสงบไปนานๆ ยงไมตองไป

พจารณาทางปญญา เรากำาลงหดยนหดเดนอย อยาเพงไปวง

เรากำาลงคลาน เพงรจกยน อยาเพงไปเดน พยายามยนให

มนไดแบบไมลมกอน พยายามฝกสมาธไปบอยๆ มากๆ กอน

ใหมความชำานาญ ใหอยไดนานๆ ใหเขาไดทกเวลา เขาไดอยาง

งายดายรวดเรวกอน แลวคอยไปทางปญญา ทางปญญากตอง

1๕๕คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

รอตอนทออกจากสมาธ ตอนทอยในสมาธไมใหทำาอะไร ใหจต

พกผอน พอจตถอนออกจากความสงบ เรมคดปรงแตงแลว

ทน เราจงคอยเอามาพจารณาไตรลกษณ พจารณาอสภะ

พจารณาอาการ ๓๒ พจารณาการเกดแกเจบตาย พจารณา

ความเสอมของ อนจจง ทกขง อนตตา

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๑ สงหาคม ๒๕๖๑)

ถาม: หลงจากเลกนงสมาธจตยงคงสภาวะนงๆวางๆ

อยณตอนนเราควรปลอยใหคงสภาวะตอเนอง

หรอควรคดและไตรตรองเกยวกบขอธรรมะตางๆ

ตอบ: ไดทงสองอยาง ถาเราคดวาเราอยากจะรกษา

ความเยนความสงบใหอยไปนานๆ เรากใชสตประคบ

ประคองตอไป อยาปลอยใหใจคด ใหมนพทโธๆ ไปเรอยๆ

ใจกยงจะเยน ยงจะสบายตอไป แตถาเราอยากจะไดปญญา

เรากมาคดทางไตรลกษณ คดวาทกอยางในโลกนไมเทยง

เปนทกข ไมใชของเรา เพอเราจะไดปลอยวาง เพราะถาเรา

ปลอยวางได เราจะไดความสงบมากกวาความสงบทเราได

จากสมาธ เพราะมนจะเปนความสงบทถาวร กไดทงสองอยาง

อยทวาเราชำานาญทางสมาธหรอยง เราสามารถทำาใจใหสงบ

1๕6 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ไดอยางคลองแคลววองไวไดหรอยง ถายงไมได เราอาจจะ

ตองมาประคบประคองความสงบนไวไปกอน ฝกทำาใจใหสงบ

ใหมนคลองแคลวกอน เมอเราคลองแคลวสามารถทำาใจให

สงบไดทกเวลาทเราตองการ แลวตอนนนเราอยากจะไป

ทางปญญากไปได เพราะวาถาไปทางปญญาแลว บางท

คดแลวมนฟงขนมา ถาเราไมชำานาญทางสมาธ เราอาจจะ

หยดความฟงไมได ดงนน เรากตองระมดระวงถาจะไปทาง

ปญญา เราตองมความมนใจวา ถาเราไปคดแลวเดยวมนเกด

คดเรอยเปอยไป คดจนฟงซานขนมา เราจะหยดมนไดหรอเปลา

ถาเรายงไมมนใจ เรากมาฝกหยดใจไปกอน ทำาสมาธไปกอน

ใหมความมนใจ

เหมอนกบเวลาทเราหดขบรถใหมๆ เรากหดอยตาม

ถนนทไมมรถวง ขบในสนามหดขบ ขบไปจนเรารสกวาเรา

ชำานาญแลว เราจงคอยออกไปถนนได ออกไปบนถนนใหญ

ทมรถวงไปวงมาได เพราะเรามความมนใจวาเราหยดได

เราปองกนภยได แตถาเรายงควบคมใจไมได ไมมนคง เราก

ควรฝกสมาธตอไป ออกจากสมาธมากพทโธๆ ตอไป อยาเพง

ปลอยใหมนคด แลวพอจะนงสมาธกกลบไปนง ดซวาเขาสมาธ

1๕7คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ไดอยางรวดเรวงายดายหรอไม ถาทกครงเขาสมาธไดอยาง

งายดายรวดเรว กถอวาเราชำานาญแลว ทน ออกจากสมาธมา

เราจะมาคดทางปญญากได พจารณาไตรลกษณ พจารณาวา

สงตางๆ ทมอยในโลกน ไมวาจะเปนสตว เปนบคคล หรอเปน

ขาวของเงนทอง กไมเทยงทงนน มเกดมดบ มมามไป ถาไปยด

ไปตด เวลามนจากเราไปกจะเสยใจ เราตองอยายดอยาตด

ถาเราไมอยากจะเสยใจ ไมอยากจะทกขใจ เพราะเราหามมน

ไมได เวลามนจะไปเมอไหรเรากไมร ดงนน ถาเราไมยดไมตด

เรากจะไมเสยใจ เราจะไมทกข

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

ถาม: ขอค�าขยายความค�าวาสกแตวารเปนอยางไร

ตอบ: กใหรเฉยๆ เหนอะไรกรเฉยๆ อยาไปรก อยาไปชง

อยาไปกลว อยาไปหลงกบสงทเราร เหนทองกเฉยๆ อยาไป

อยากได เหนอจจาระกอยาไปรงเกยจ อยาไปอยากไมได

เหนอะไรกใหเหนเฉยๆ สกแตวาเหน สกแตวาร ไมมอารมณ

กบสงทเรารบร เรยกวาสกแตวาร

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๐ สงหาคม ๒๕๖๑)

1๕8 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ถาม: วธเอาชนะสงโยชน ๑๐ แบบฆราวาสมหรอไม

มวธปฏบตอยางไร

ตอบ: กวธเดยวกบทกคนนะ สงโยชน ๑๐ เปนโจทยของจต เปนกเลสทผกมดจตใจใหตดอยกบการเวยนวาย ตายเกด กต องใชธรรมของพระพทธเจาอนเดยวกน กคอศลสมาธปญญาเหมอนกน ไมวาจะเปนหญงเปนชาย เปนฆราวาสเปนนกบวช เปนเดกเปนผใหญ กใชศลสมาธปญญาอนเดยวกน เหมอนยา ยาทรกษาโรคน ใชยาชนดเดยวกนใชไหม ไมวาจะกบผหญงผชายเดกผใหญ กบพระ หรอกบโยม ถาเปนโรคเดยวกนกใชยาชนดเดยวกน สงโยชนนกเปนเหมอนกบโรคของจตโรคของใจ ททำาใหจตตองทกข ตองทรมานเพราะสงโยชนทง ๑๐ น กตองใชยาคอธรรมโอสถ เหมอนกน ใชศลสมาธปญญาเหมอนกน ศลกตองศล ๘ ขนไปจงจะมกำาลง เหมอนรถทจะขนเขานะ ถารถกำาลงนอยมนกขนไมได ตองมรถทมกำาลงมาก รถทวงบนพนราบนจะ ขนเขาไมไหว เราจงมกจะซอรถเอสยวกนใชไหมเดยวน มนลยมนมพลงมากกวา ถาซอรถแบบธรรมดามนกวงแบบถนนราบเรยบได แตพอจะขนเขาลงเขานมนไมมกำาลง การทจะตดสงโยชน ๑๐ น มนตองศล ๘ ขนไป ศล ๕ มนไมมกำาลง ศล ๘ ศล ๑๐ ศล ๒๒๗ นมนมกำาลงทจะสนบสนนให

1๕9คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

เราภาวนา ใหมสมาธใหมปญญา พอมศลมสมาธมปญญา

สงโยชนกขาดหมดเลย สงโยชนเปนเหมอนเชอก ศลสมาธ

ปญญาเปนเหมอนมด พอมมด ลบใหมนคมน ฟนปบมนกขาด

ฟนปบสกกายทฏฐกขาด สลพพตกขาด วจกจฉากขาด ปฏฆะ

กขาด กามราคะกขาด รปราคะ อรปราคะ มานะ อทธจจะ

อวชชาน ถาเจอมดของศลสมาธปญญานมนขาดหมดเลย

ถาอยากจะตดสงโยชน ไมวาจะเปนฆราวาสหรอเปนพระ

กตองสรางศลสมาธปญญาขนมา

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๒ มกราคม ๒๕๖๑)

ถาม: จตของมนษยนคอพลงงานอยางหนงใชหรอไม

ตอบ: คอ คำาวาพลงงานหรออะไรน มนเปนเพยงแตคำานยาม

ทเรามาแปะใหกบมนนเอง แตมนไมไดบอกหรอกวา มนเปน

พลงงานหรอไมเปนอะไร มนเปนตวร ตวคด จตมนม ๔

มความร สกนกคด มเวทนา สญญา สงขาร วญญาณ

แลวกตวร นคอตวจต จะไปเรยกมนวาเปนพลงงาน

หรอเปนอะไร กสดแทแต มนกเปนแคปายทเราไปแปะไว

เหมอนเวลาเราไปทำางาน เขากแปะปายไว เปนหมอ เปนพยาบาล

เปนผใหญ เปนกำานน เขากแปะปายไว แตรางกายมนไมได

160 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

วามนเปนกำานน หรอเปนอะไรหรอก ไอนเราเปนสมมต

เราไปแปะมนไวเทานนเอง

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

ถาม: สลพพตปรามาสหมายความวาอะไร

ตอบ: หลวงตาทานบอกวาเปนการลบคลำาศล คอ ไมมนใจ

วาศลนเปนเหตของการดบทกขไดหรอเปลา ถาเปน

พระโสดาบนน ทานรวาการทำาบาปนเปนเหตททำาใหเรา

ทกขกน ถาเรารกษาศลไดเรากจะไมทกข ดงนน พระโสดาบน

นจะรกษาศลยงกวาชวต เวลาทานทกขทานกไมไปแกทกข

ดวยการทำาพธกรรมตางๆ ไปหาหมอด ไปทำาอะไร วธเหลาน

ไมไดเปนการแกทกข ทกขมนเกดจากการทเราไปทำาบาป

ดงนน ถาเราไมอยากจะทกขเรากอยาไปทำาบาป แลวเราจะ

ไมมความทกขใจ หรอวาถาเราทกขเพราะความอยาก เราก

ตองหยดความอยาก พระโสดาบนจะรวาทกขเกดขนจาก

๒ อยาง หนงเกดจากความอยาก สองเกดจากการทำาบาป

ดงนน เวลาทกข เชน ทกขเพราะวาไมสบายแลวทกข กไปหา

หมอดวาจะหายไมหาย แลวจะทำาวธทำาใหหายไดไหม อนน

เปนวธงมงาย มนจะไมไดทำาใหหายทกข

161คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

วธจะทำาใหหายทกขกคอตองดวารางกายนมนตอง

ตายหรอเปลา มนตองเจบหรอเปลา มนตองแกหรอเปลา

แลวมอะไรไปเปลยนมนไดหรอเปลา ไปหามมนไดหรอเปลา

ถาหามไมไดไปทำาพธสะเดาะเคราะหตางๆ กไมเกดประโยชน

อะไร บางวธสมยโบราณเขาสะเดาะเคราะหดวยการบชายนต

ดวยการฆาแพะฆาแกะฆาเปดฆาไก นเขาเรยกวาสลพพต

พวกทไปสะเดาะเคราะหเพอกำาจดความไมสบายใจของตน

ดวยการไปทำาพธกรรมตางๆ นเรยกวาสลพพตปรามาส วธท

จะทำาใหใจเราหายทกขกคอ ตองหยดความอยากไมแกไมเจบ

ไมตาย ตองรวาความอยากไมแกไมเจบไมตายนเปนตวททำาให

เราทกข แลวการไปทำาบาปกไมเปนวธดบทกข แตเปนการ

กระทำาใหเกดทกขมากขนไป นคอสลพพตปรามาส คนทไมร

อรยสจ ๔ ไมรวาทกขเกดจากอะไร กจะไปแกดวยวธตางๆ

ไปหาหมอด ไปดฮวงจย ไปทำาบชาราห ไปลอดใตถนโบสถ

ถาสมยกอนกมการบชายนต ตองฆาเปดฆาไกฆาววฆาควาย

บชาเจาทเจากรรมนายเวรอะไรตางๆ กวาไป

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๕ มกราคม ๒๕๖๑)

16๒ คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ถาม: ฐานของจตคออะไรถาเราสามารถฝกจนสามารถ

มฐานของจตแลว หมายถงเราจะไมสญจตสวน

นนแลวใชหรอไม

ตอบ: ฐานของจตกคอทตงทจตมความมนคงแนนหนา

เราเรยกวาฐาน กความสงบนเอง เวลาจตสงบแลวจตจะม

ความแนนหนาปกแผน แขงเหมอนกอนหน จตใจไมหวนไหว

เพราะจตจะมอเบกขา ไมรกไมชงไมกลวไมหลง อะไรมาสมผส

ใจจะไมไหวไปกบความรกความชงความกลวความหลง

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๒ มกราคม ๒๕๖๑)

ถาม: ตอนเรานงวปสสนาจตเราพอสงบแลวและเราเรม

ทจะเจรญปญญา เราจะทราบไดอยางไรวาทเรา

สมผสคอปญญาทแทจรงจากภายในหรอเปนแค

สญญาทเราไดยนไดฟงมา

ตอบ: ปญญาเบองตนน มนเปนปญญาแบบทำาการบาน

เขาใจไหม ยงไมมผลอะไร มนจะมผลตอเมอเกดกเลส

ขนมา เกดความทกขขนมา แลวเราใชปญญาทเราไดเจรญ

มานมาดบความทกขได จงจะรวาเปนปญญา เชน เวลาใคร

ดาเราน แลวเราไมโกรธเขา หรอโกรธเขาปบแลวกหยดได

163คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยางนเรยกวาเปนปญญา เชน เราพจารณากอนวา เราอย

ในโลกนมนมทงสรรเสรญ มทงนนทา มทงคำาชม มทงคำาดา

มนเปนอนตตา คอ เราไปสงมนไมได หามมนไมได เหมอนเสยง

ลมพดอยางน เราไปหามมนไมได มนจะพดมนกพด มนจะ

หยดมนกหยด เสยงปากคนกแบบเดยวกน เขาจะดากหามเขา

ไมได เขาจะชมกหามเขาไมได นคอการสอนใจ เรยกวา

ทำาการบาน เตรยมรบกบขอสอบ ทนพอเราไปเจอคนเขา

ดาเราปบ เราโกรธขนมาหรอเปลา เสยใจขนมาหรอเปลา

ถาเสยใจโกรธ ถาเรามปญญา เรากบอก เราหามเขาไมได มน

เปนอยางน เรากจะไมโกรธ เรากจะไมเสยใจ หรอเวลาเขา

ชมเรากเหมอนกน ถาเขาชมเราดใจ อนนกผดอกแลว กตอง

เฉยเหมอนกน เขาจะชมหรอไมชมกเรองของเขา เราไปหาม

เขาไมได ไปสงเขาไมได ถาไปชอบคำาชม เดยวเกดเขาไมชม

เรากเสยใจอก ถาไมไปชอบคำาดา พอเขาดาเรากจะเสยใจอก

อนนเปนการฝกกอน สอนกอน ซอมกอน เหมอนนกมวย

กซอมชกขางลางกอน ชกกบคซอมกอน แลวจะรวาชนะ

หรอไมชนะ กตอนขนไปบนเวทนนแหละ ถาชนะกจะรวา

ตอนนเราชนะความโกรธแลว เราชนะความกลวแลว อนน

การฝกปญญาเบองตนนเปนการสอนใจ เปนการทำาการบาน

164 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

เปนการเตรยมใจ จะรวาเปนปญญาหรอไมกตอเมอตอนท

เกดความทกข เกดความวนวายใจ และเราสามารถเอา

ปญญานมาสอนใจใหดบความทกขได ถาดบไดกแสดงวา

เปนปญญา ดบไดแลวตอไปความทกขนนจะไมเกดขนมาอก

เพราะเรารทนมนแลว รวาความทกขไมไดอยทเขาดา อยท

ความอยากใหเขาไมดาเราตางหาก ทน ตอไปนเราจะไมม

ความอยากใหเขาไมดาเรา เรายนดใหเขาดา อยากจะดาเทาไหร

ดาไปใหปากเปยกปากฉก ใหมนปากเมอยไปเลย ทำาตวเรา

เหมอนตนเสาดส ลองใหเขาดาตนเสาดสกชวโมง เดยวเขา

หยดเองแหละ ทำาเปนหทวนลมเลย

(ธรรมะบนเขา วนท ๒ สงหาคม ๒๕๖๑)

ถาม: จตทเปนมหาสตทเปนปญญาแตกตางจากจต

ทเปนกเลสอยางไร และมวธสงเกตดจตทเปน

สมมาสตอยางไร

ตอบ: กสต จตทมสตทเปนมหาสต กคอ ควบคมความคดได

หยดความคดได หยดอารมณตางๆได พอโกรธกหยดได

พอโลภกหยดได เรยกวามกำาลงทสามารถคมจตได เรยกวา

มหาสต พวกทไมมมหาสต บางทกคมได บางทกคมไมได

16๕คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

บางทโกรธ บางทกหยดได บางทกหยดไมได นตางกน

เหมอนรถแหละ รถเบรกดกบรถเบรกไมด ใชไหม รถเบรกด

เหยยบปบกหยดปบ รถเบรกไมดเหยยบปบ ตองไปชนนนกอน

จงจะหยด

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๖๑)

ถาม: สวนไหนของจตในขนธ๕ท�าใหจตมกเลส

ตอบ: ในขนธ ๕ ไมมกเลสหรอก ตวททำาใหจตมกเลสก

อวชชา ความหลง ความเหนผดเปนชอบ เหมอนเดกแหละ

เดกทไมรเรอง เหนไฟกคดวาเปนของเลน พอไปเลนกบไฟ

กถกไฟเผาเอา อนนกเหมอนกน อวชชากคอความไมร

ความจรง วาอะไรเปนสขอะไรเปนทกขนนเอง กเลยไปเหนสข

เปนทกข เหนทกขเปนสขไป เหนรปเสยงกลนรสวาเปนสข

กเลยโลภอยากไดขนมา คอความเหน พอเหนวามนสขกเลย

อยากได กเลยเกดกเลสขนมา แตถาเหนวามนเปนทกขมน

กจะดบกเลส มนกจะไมอยากได เขาใจไหม เพราะฉะนน

มนไมไดอยในขนธ พระพทธเจากยงมขนธ พระอรหนตกยง

มขนธ กเลสถกทำาลายไป กเลสอยในใจ อยรวมกบขนธ

มนเปนเหมอนอยรวมกนในบานเดยวกน ใจนเปนเหมอนบาน

166 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ในบานนมขนธ มเวทนา สญญา สงขาร แลวกมกเลส ตณหาความโลภความหลงความอยากตางๆ เรามาปฏบตเพอไลพวกกเลสออกจากบานไป เกบไวแตขนธ ขนธน ไลไมได มนเปนเหมอนสวนประกอบของบาน เปนเหมอนเสา เปนเหมอนหนาตาง เปนเหมอนเพดาน อยางน มนเปน สวนประกอบทตดอยกบบาน บานคอใจ สวนกเลสมนเปน ผมาขออาศย พวกไมมบานอย พวกไมมงานทำา มนกเลยมาขออยบานเรา แลวกกนในบานเรา ขในบานเรา

เรากเลยตองไลมนออกไปจากบานเรา เพราะมนอยแลวมนไมทำาความสะอาด มนจะเอาแตจะกนจะนอนจะขอยางเดยว เรากเลยตองมาขบไลมนไป สงทเราเอามาขบไลกคอธรรมะ คอสต สมาธ ปญญา พอเรามสต สมาธ ปญญา เรากจะขบไลพวกกเลสตณหา โมหะอวชชาตางๆ ใหออกไปจากใจไดหมด ใจกจะสะอาดบรสทธ เปนบานสะอาดขนมา นาอย มแตความสขสำาหรบผทอย นกเปรยบเทยบใหฟง ใจเราเปนเหมอนบาน ในบานกมเสา มสวนประกอบของบาน กคอ เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ มนอยกบใจ ไปดวย กบใจ บานนยายไปไหน เสากตองไปดวย เสา ฝา เพดาน ฝาผนงนมนตองไปดวยกน เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ น

167คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

มนไปกบใจ เวลาทรางกายตายไป มนกไปดวยกน กเลส

ทมาอาศยอยมนกเกาะไปดวย ทน เราตองมากำาจดกเลส

เพราะกเลสมนมาทำาใหบานเราสกปรก ทำาใหบานเราเหมน

ไมนาอย เรากตองไปหาเครองมาชำาระ ตองหาไมกวาด

หาอะไรมาชำาระความสกปรกใหออกไปจากบาน กตองหาสต

หาสมาธ หาปญญา หาศลมากำาจดมน

(ธรรมะบนเขา วนท ๓๐ มถนายน พ.ศ. ๒๕๖๑)

ถาม: เราจะร ไดอยางไรวาเราปฏบตถกตองหรอมา

ถกทางแลว

ตอบ: ใจเราจะสงบมากขน กเลสจะนอยลง ความโลภ

ความโกรธ ความหลงจะเบาลง ความอยากตางๆ จะเบาลง

ความนง ความสงบของใจจะมมากขน ใจจะเยนมากขน

อยางน

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๐ ธนวาคม ๒๕๖๐)

ถาม: ทเขาบอกวานพพานนสญคอแสดงวาจตของคน

เรานมเกดมดบตลอดเวลาแตวาไปเวยนวายใน

ภพภมตางๆอยใชหรอไม

168 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตอบ: ใช จตไมสญ แตจตมเปลยนไปเปลยนมา เดยวดใจ

เดยวเสยใจ เกดดบ คอ อารมณในจตมนเกดดบ เปลยนไป

เปลยนมา แตตวจตเองไมดบ เหมอนตวหงหอยนะ หงหอย

มนมอย แตแสงหงหอยมนเกดดบๆ แตจตมนกเปนอยาง

นนแหละ เดยวกดใจเดยวกเสยใจ เดยวกวนวายใจ เดยวกสงบ

เรยกวาจตไมเทยง อารมณของจตไมเทยง แตตวจตเองไมตาย

พอรางกายนตายไป จตกไปมรางกายอนใหม เหมอนคน

ใชมอถอน พอมอถอเสย คนเสยไปกบมอถอหรอเปลา คนใช

เสยไปกบมอถอหรอเปลา ใชไหม มอถอเสยเรากไปซอ

มอถอเครองใหม อนนกเหมอนกน พอรางกายนเสยไป

คนใชรางกายนกไปเอารางกายอนใหม เราเปลยนรางกายมา

เหมอนเปลยนมอถอน เปลยนมามากยงกวามอถออก เพราะ

รางกายทเราเปลยนนเปนรอยลานพนลานรางกาย เชอไหม

นำาตาทเรารองไหในแตละภพแตละชาตน ถาเอามารวมกน

พระพทธเจาบอกมากยงกวานำาในมหาสมทร คดดวาจะตอง

มรางกายกรางกาย มารองไหกครงจงจะไดนำาตามากยงกวา

นำาในมหาสมทร นนคอจำานวนภพชาตทพวกเราไดเกดแก

เจบตายกนมา แลวยงเปนอยางนตอไปเรอยๆ จนกวาจต

ของเราไปถงนพพาน ถงนพพานกคอจตหมดอยาก ไมอยาก

169คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

จะไปมรางกายอกตอไป กจะไมตองมารองหมรองไหอก

ตอไป เขาใจนะ ดงนน ทกอยางทเราทำานเราทำาใหกบจต

ทำาบญรกษาศลภาวนานเปนเครองมอทจะสงใหจตไป

นพพาน ถงแมวารางกายนตายไป จตยงไมถงนพพาน แตบญ

ทเราไดทำาไว มนเหมอนกบนำามนทเราใสรถไวนนะ ถารถพง

เรากเปลยนรถใหมได ยายนำามนไป ถายนำามนไปใสอกคนได

แตจตมนไมตาย ดงนน บญทเราใส นำามนทเราใหกบจตเพอ

สงไปนพพานมนกไมหาย มนไมไดอยทรางกาย ดงนน ทำาไป

ทำาไปเรอยๆ ยงทำามากมนกจะไดไปถงเรว ทำานอยกไปถงชา

(ธรรมะบนเขา วนท ๒ กมภาพนธ ๒๕๖๑)

ถาม: พรใดในโลกทวาประเสรฐสด

ตอบ: ม ก อตตา ห อตตโน นาโถ นละ เปนพรทประเสรฐ

ทสด ถาเราม อตตา ห อตตโน นาโถ แลว เราตองการอะไร

เราไดหมด เพราะสงอนประเสรฐนไมมใครใหกบเราได

นอกจากตวเราเอง ถาพระพทธเจาใหเราได ปานนเรากไป

นพพานกนหมดแลว นมนใหไมได มนตอง อตตา ห อตตโน

นาโถ เทานนจงจะไปนพพานได

(ธรรมะบนเขา วนท ๓ มกราคม ๒๕๖๑)

170 คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ถาม: ถาหากเหนโทษของความผกพน จะพจารณา

ละวางหรอพจารณาบอยๆอยางไรใหละวางได

ตอบ: กตองคดวาเราตองมความพลดพรากจากกนเปนธรรมดา ลวงพนจากการพลดพรากจากกนไปไมได ทกสง ทกอยางทเรามอยน เราจะตองจากเขาไป ไมจากเปนกจากตาย เรามาตวเปลาๆ แลวเราตองไปตวเปลาๆ ดคนมอะไรตดตวไปไดไหม ไมมใครเอาอะไรไปได นอกจากบญกบบาปเทานนทเอาไปได แตถาเปนวตถ เปนสงของ เปนบคคลนเอาไป ไมได ใหคดอยเนองๆ พระพทธเจาทรงสอนใหพจารณา อย เนองๆ ว า เกดมาแลวตองแกต องเจบตองตาย ตองพลดพรากจากกนเปนธรรมดา ลวงพนจากการพลดพรากจากกนไปไมได ใหคดอยางนแลวกจะปลอยวางได

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๘ มกราคม ๒๕๖๑)

ถาม: มาท�างานทกรงเทพฯคนเดยวแลวเหงาอาจตอง

อยคนเดยวจนเกษยณขอค�าชแนะใหความเหงา

หายไปหมด

ตอบ: ใหฝกนงสมาธบอยๆ เพราะเวลาจตสงบแลวจะ หายเหงา ความเหงาเกดจากความอยากมเพอน พอไมมเพอน

171คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

อยคนเดยวกเลยรสกเหงา แตถาเรามานงสมาธได ทำาใจให

สงบไดกจะหายเหงา จะนงใหสงบไดกตองฝกสตบอยๆ ฝกสต

เรอยๆ ลมตาขนมากพทโธๆ ไป อยาปลอยใหใจคด เพราะ

มนจะคดถงเพอน พอคดถงเพอนแลวกอยากจะอยใกลเพอน

พอไมไดอยใกลเพอนกจะเหงา แตถาเราไมใหมนคดถงเพอน

ใหอยกบพทโธๆ ไป มนกจะไมรสกเหงา

(ธรรมะบนเขา วนท ๒๗ มกราคม ๒๕๖๑)

ถาม: ระหวางวนทหนเจอกบการผสสะในอารมณของตวเองกรสกวาเราควบคมไมไดแตวาพยายาม จะรแลววางไวเฉยๆ เมอเสรจกจธระสวนตว แลวมานงสมาธ เมออยในองคของสมาธ เราก จะเอาสงทมาผสสะ มาพจารณาบทธรรม ทนพจารณาไปเรากจะเหนแตตวโกรธในสงทมากระทบกบเรา เราควบคมไมได แตอารมณทเราเหนนน เรารสกวาอยากจะสลดทง อยากจะจดการกบมน แตเราไมสามารถจะจดการกบมนได ไดแตมอง กมองวาเปนอยางนไปเรอยๆอยากจะขอค�าแนะน�าจากพระอาจารยวา ถาเราเจอความรสกของตวโกรธบอยๆ เพราะในชวตประจ�าวนเราจะผสสะกบตวนบอยแตเหนเรากไดแควางแลวกรสกเสยใจกบการท�าอะไรไมได

17๒ คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

ธรรมะสดๆ รอนๆ เลม ๔

ตอบ: เราตองหาสาเหตของความโกรธ ความโกรธของเรา

กเกดจากความอยากของเรา พอเราสมผสกบอะไร ถาเรา

อยากใหเขาเปนอยางนนเปนอยางน พอเขาไมเปนไปตาม

ความอยากเรากจะโกรธ ดงนน เราตองหดฝกใจเรา เราอยา

ไปอยาก เหนอะไรกใหเหนเฉยๆ ใหรเฉยๆ เขาดากใหรวา

เขาดา อยาไปอยากใหเขาไมดา พออยากใหเขาไมดากจะโกรธ

หรอจะเสยใจขนมา ตองฝกหยดความอยาก หยดความอยาก

กบสงตางๆ ทมาสมผส ใหสมผสเฉยๆ ใหรเฉยๆ ไดยนเสยงกร

วาไดยนเสยง เสยงชมกอยาไปดใจ เพราะวาเราอยากใหเขาชม

พอเขาชมเราๆ กเลยดใจ ทเราดใจเพราะเราไดของทเราอยาก

ดงนน เราอยาไปอยาก เขาชมเราๆ กตองเฉยๆ เวลาเขาดา

เราๆ จะไดเฉยๆ ได ถาเฉยไมไดกตองใชสตชวย คอ พทโธๆ

พอเกดความดใจหรอเสยใจกรบพทโธไป แลวใจกจะเฉย แลว

กจะอยกบสงทเราสมผสรบรได

(ธรรมะบนเขา วนท ๑๔ มกราคม ๒๕๖๑)

173คำ�ถ�ม - คำ�ตอบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

ถาม: ใชอะไรในการพจารณาตดความอยาก

ตอบ: ใชไตรลกษณซ เหนอะไรเปนยาพษมนกจะไม

อยากได ถาเหนวาเปนขนมกอยากจะได ของทกอยางทเรา

เหนวาเปนสข มนจะศอกกลบเราสกวน มนจะกลายเปน

ความทกข อยากมแฟน คดวามแฟนแลวมความสข เดยวเวลา

ทะเลาะกบแฟน นำาตาตกในเวลาแฟนแอบไปมแฟนใหม ทน

กนไมไดนอนไมหลบแลว คดวาไดแฟนตองเปนแฟนไปตลอด

ไปกลายเปนเปรตเปนผขนมา ตองเหนไตรลกษณ ไมแนนอน

ไมเทยง นเรยกวา อนจจง เดยวแฟนจะกลายเปนมารไป

กลายเปนคกดไมใชครก อนตตา กไปหามเขาไมได ถาเหน

อนจจง ทกขง อนตตา หามไมใหเขาเปลยนไมได ถงเวลาเขา

จะเปลยนกเปลยน อยคนเดยวดกวา หยดความอยากมแฟนได

(ธรรมะบนเขา วนท ๒ ธนวาคม ๒๕๖๐)

กจและเวลำประจ�ำวนทสำมำรถเขำพบ

พระอาจารยสชาต อภชาโต

แผนทเสนทางเดนบณฑบาต

เวลา ๐๕.๕๐ - ๐๖.๔๕ น. (โดยประมาณ)

เดนบณฑบาตบรเวณบานอำาเภอ เรมทซอยนาจอมเทยน ๓๐

(เวลาสามารถเปลยนแปลงตามสภาพอากาศ)

เวลา ๐๗.๐๐ - ๐๙.๓๐ น. (โดยประมาณ)

ฉนเชาทศาลาฉน เฉพาะวนธรรมดา

เวลา ๑๔.๐๐ - ๑๖.๐๐ น. (โดยประมาณ)

ณ จลศาลา เขตปฏบตธรรมเขาชโอน

วนเสาร - อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ แสดงธรรม และตอบ

ปญหาธรรมะ

วนจนทร - ศกร สนทนาและตอบปญหาธรรมะ

หมายเหต : ขอความกรณางดเขาพบพระอาจารยนอกเหนอจาก

เวลาดงกลาว และขอความรวมมอสภาพสตรงดสวมกางเกงขาสน

และกระโปรงสน

**งดรบกจนมนตในทกกรณ**