Embed Size (px)
Citation preview
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
2
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
3
رضوری::لیصفت
دبرظنی:ےک:وچدہ : اتکب:اک:انؾ
(۱4 )
اصقنانت
ف
صنم
اعرػ:ابہلل:رضحت:ادقس::ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح :
ہتفہء:ربوز:2۱۱5 اتسگ؍22ھ:اطمقب:۱436ذوادعقلۃ؍6 : ااشتع
رکایچ ،2،:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،:نشلگ:اابقؽ،:البک:رشن:و:ااشتعہبعش: : زری:اامتہؾ
92.316.7771051+اور92.21.34972080+راہطب:::11182: وپٹس:سکب
[email protected]: ای:لیم
ؿ،رکایچ،:اپاتسک2بتک:اخہن:رہظمی،نشلگ:اابقؽ،:::البک: : انرش
اقرنیئ:ونیبحم:ےس:زگارش
اس:ابت:یک:یتح:اولعس:وکشش:یک:اجیت:ےہ:ہک:خیش:ارعلب:وامجعل:اعرػ:ابہلل:دجمد:زامہن:
یک:اتکوبں:یک:ابطتع:اور:رپوػ::رضحت:ادقس:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:ونر:اہلل:رمدقہ
اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:ےک:ۂبعشرشن:و::اس:اکؾ:یک:رگناین:ےک:ےیل:! ادمحلہللرڈیگن:ایعمری:وہ۔
رسااجنؾ:دے: اور:نگل:ےک:اسھت:اینپ:دخامت:ااشتع:ںیم:فلتخم:املعء:اور:امرہنی:دینی:ذجےب
ہ:ااشتع:دنیرےہ:ںیہ۔:اس:ےک:ابووجد:وکیئ:یطلغ:رظن:اےئ:وت:ازراہ:رکؾ:علطم:رفامںیئ:اتہک:ا
دصۂق:اجرہی:وہےکس۔:ےیلںیم:درتس:وہ:رک:اپ:ےک
دمحم:اامسلیع)ومالان(
:رضحت:واال:ز:تعمجاہفیلخ وہریبن
اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،انمظ:ۂبعش:رشن:و:ااشتع
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
4
ونعاانت
وچدہ ےک یدبرظن
(۱4)
5 .................................... اصقنانت
5 ............................................ انرفامؿ اک اعتیل اہلل( ۱
6 .................................. واال رکےن تنایخ ںیم اامتن( 2
7 ....................... ےہ اجات نب قحتسم اک اطخب ےک وعلمؿ( 3
۱۱ ................................ ےہ اجات امان دبلقع اور اقمح( 4
۱۱ ......... ےہ اجات نب قحتسم اک تنعل اور بضغ ےک اعتیل اہلل( 5
۱3 .......................................... ےہ وہاجات زمکور دؽ( 6
۱6 .................. ںیہ وہاجےت وتمرؾ دغودواثمہن اصقنؿ، یبط( 7
۱6 ........................ ےہ اجات نب ضیرم اک ازناؽ رستع( 8
۱7 ................................... ےہ وہاجات التبم ںیم یانرکش( 9
۱7 ..................................... ےہ اتچنہپ اصقنؿ وک یئانیب( ۱۱
۱8 .................................... ےہ وہاجات انسایتس اک دؽ( ۱۱
2۱ .............................. ےہ وہاجات ااجنانئ رمض اک دؽ( ۱2
2۱ ................................... ریتہ ںیہن وفحمظ اگہ رشؾ( ۱3
22 ........................... ےہ اجات نب ضیرم اک زین تشم( ۱4
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
5
دبرظنی:ےک:وچدہ
(۱4)
اصقنانت
اک:انرفامؿ:اہلل:اعتیل:( ۱
:) ینع:اراؿ:و:یدث(صن:یعطق:یہک:دبرظن:ایرفام:اراشد
اک:اراشد:ےہ::اہلل:اعتیل ےس:رحاؾ:ےہ،::
من ؤمن قل لل
وا ی ارہ من ینغض 1 انبصن
؎
ےس:ہہک::املسمؿ:رمدوں:اپ:(وملس!::اہلل:ہیلع:یلص:اے:یبن)
۔رںیھک:یچین::اگنںیہ:اینپ ہک:ےیجید
:یوج:دبرظن:سپ۔ںیھکیانرحمؾ:وعروتں:وک:اور:ڑلوکں:وک:ہن:د: ینع
:یعطق :صن :ےہ:وہ :ےہ:اور:صن:یک:رکراہ :یک:یعطق اخمتفل:رکراہ
:ےہ :رمبکت:وہراہ :اک :دبرظن۔اخمتفل:رکےک:رحاؾ ےس::یذہلا
اخمتفل:ےہ::یک:صن:یعطق:::ہیےہ:ہک::ااضحتسر:اکیف:ہیےنچب:ےک:ےیل
ےہ۔:انرفامین:یک:اہلل:اعتیل: ینع
_________________
33:النور ؎:1
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
6
رکےن:واال:تنایخ:اامتن:ںیم( 2
رکات::تنایخ:اامتن:ںیم:یک:رکےن:واال:اہلل:اعتیل:یدبرظن:اور
:رفامےت:ںیہ:ےہ،اہلل:اعتیل
ائنن ینعلنم ۃن خن
نع
ف ی ال
ا ت ﴿ ون من
دور 2 ﴾۹۱الص
؎
اور:دؽ:ےک::تنایخ:اوھکنں:یک::اہلل:اعتیلرتہمج
رازوں:ےس:ابربخ:ےہ۔
:اوھکنں:ےک:امکل:ںیہن:اک:زنوؽ:اتبراہ:ےہ:ہک:مہ:اینپ:تنایخ:ظفل
رحاؾ:ےہ:ہک:مہ:اےنپ:مسج::اس:ےیل:یھب:وخدیشک،ںیہ:انیم:،ںیہ
:اامتن:ےک:ںیمہ:اہلل:اعتیل۔:ںیہ:ےک:امکل:ںیہن مسج::ہی ےن:وطبر
:اامتن:ےہ:ہیےہ:اور:وچہکن::ایاطع:رفام :رمیض:امکل:یک:اس:ےیل،
اس:وک:متخ::ایاس:وک:اصقنؿ:اچنہپان::ایےک:الخػ:اس:وک:اامعتسؽ:رکان
۔:ارگ:مہ:اےنپ:مسج:و:اجؿ:ےک:امکل:وہےت:وت:رہ:اجزئ:ںیہن:انیرکد
لم::امکل:وک:اینپ،ویکں:ہک:مسق:ےک:رصتػ:اک:قح:احلص:وہات
_________________
19:المؤمن ؎:2
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
7
:راایتخ:ہیاک:دنبوں:وک::اعتیل وہات:ےہ۔:اہلل:ررہرصتػ:اک:اایتخ ںیم
اامتن:ےہ::یک:اعتیلمسج:امہرے:اپس:اہلل::ہیےہ:ہک::دلیل:انیہن:د
:امکل:یک :میظع:تنایخ:اامتن:ںیم:اور:صخش:،ےہ:رجؾ :وج ذہلا
:تنایخ:ںیم:ہیرصب:اامتن:وہیئ:ید:یک:رکات:ےہ:وہ:اہلل:اعتیل:یدبرظن
۔ وہاتکس:رکےن:واال:اہلل:اک:دوتس:ںیہن:تنرکات:ےہ:اور:ایخ
اعر ا قنالن الشن ن من
ننعم ل ؎::::: ون
تیےہ:اتج:وال:وچر:ےک:رس:رپ:ںیہن ےک: رظن::
ےتہک ںیہن ویل: اےس: وہات ںیہن یقتم: وج
وعلمؿ:ےک:اطخب:اک:قحتسم:نب:اجات:ےہ( 3
وملس::ہیلع:اہلل:اعتیل:اعمل:یلص:رکےن:واال:رسور :یدبرظن:اور
ےہ::ثید:یک:فیرش:ۃتنعل:اک:ومرد:وہاجات:ےہ،:وکشم:یک
نن نعن ل اہلل
ناظر ون النن
ن ا رن و ظ ن من ال ؎3یہ ل
_________________
،باب النظر ایل المخطوبۃ و بیان العوراة ،1/273 :ۃ المصابحیمشکو ؎:3
المکتبۃ القدیمیۃ
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
8
انرظاور:ہک:اہلل:اعتیل:وملس:اراشدرفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:یلصوضحر
:رکے:اس:رپ:یھب:یوج:دبرظن: ینعوظنمر:دوونں:رپ:تنعل:رکے:
رکے،:اےنپ::وخد:وک:شیپ:ےک:ےیل:یتنعل:وہ:اور:وج:دبرظن:اہلل:یک
:وک:دورسوں:وک:داھکےئ:اس:رپ:یھب
تنعل:وہ۔::یک:اہلل:اعتیل:سح
:وملس:رۃمح:اہلل:ہیلع:یلص وہات:وت:رسور:اعمل:ؾرج:ومعمیل:یارگ:دبرظن
ےہ::دلیل:انیدبداع:ہن:رفامےت۔:اپ:اک:دبداع:د:یسیوہرک:ا:اعللنیمل
:اہلل:اعتیل ہک:ںیہ:وغبمض:ےہ:اور:تنعل:ےک:ینعم:لعف:ااہتنیئ:ہیہک:
:ےن:روح:ااعملین:ہیلع:اہللرۃمح:۔العہم:اولیسیرتمح:ےس:دور:یک
ن ےھکل:ںیہ:تنعل:ےکینعم:ںیم عد عن بحمن انل سپ:۔ۃ ارلن
ےس رش ےک اامرہ وہ:سفن:رتمح:ےس:دوروہایگ:وجصخش:اہلل:یک
:چب:اتکس: ںیہن :ہک وج:چب:اتکسےہ:سفن:ےکرشےس:ویہ،ویکں
:رفامےت:ںیہ:وہ۔اہلل:اعتیل:رتمح:ےکاسےئ:ںیم:یک:اہلل:اعتیل
نمنارن سن لنف انن النن
ۃ: ب
و الس
4؎ _________________
53:یوسف ؎:4
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
9
و ء:ےہ،::سفن:ریثک سل
اک:مکح:رکےن:واال::ربایئ:ایدہتہب:ز: ینعاالرم:اب
ےہ۔:رھپ:سفن:ےک:رش:ےس:وکؿ:چب:اتکس:ےہ؟: ب ن رنحم :الن منارن
:ہک:سفن::ہیرتمح:اک:اس:یک:رگمسج:رپاہلل:اعتیل وہ۔ولعمؾ:وہا
،ےہ:ہیرتمح:اک:اس:یک ےک:رش:ےس:ےنچب:اک:واید:راہتس:اہلل:اعتیل
: :ہک : انمنارن ویکںو الس
ب : اانثتسء:اکۃ انمنارن وخداخقل
: ۃ
و الس
ب
وج::ےنایکےہ،سپ ب ن رنحم منارن اس:اک:اایگ:اسےئ:ںیم:ےکالن
انمنارن سفن : ۃ
و الس
انمنارن رےہاگ:ہکلب: ںیہنب
نی
ال ب :وہاجےئۃ
وا:ےیل:اگ۔ایس ارہ من ینغض :انبصن :دعب ظواون ےک فن ین
و ہ فر اؽ::افحتظ:رکیل:ہک:سج:ےن:اگنوہں:یک:ایرفامجن
ثت
وہ:ام
:دبداع:ےس:ےنچب:یک:وملس:یک:اہلل:ہیلع:ربتک:ےس:اوروضحریلص:یک:ارماہیہل
: اب:اس:یک:،ایگ ا:رتمح:ےک:اسےئ:ںیم:یک:ربتک:ےس:اہلل:اعتیل
:یھب :اگہ :یگ:رشؾ :رےہ :ےس:وفحمظ :ہکانگوہں :وہا ضغ ۔ولعمؾ
:افحتظ(:)رشاگمہ:یک رفج:رےنھک(:اک:ااعنؾ:افحتظ:رصب)اگنوہں:وک:ےچین
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱۱
:اس:ہیضق :یک:اک:سکع:رکےیجیل:ےہ:اور :اگنہ :افحتظ:ںیہن:ہک:وج
:رہ:یتکس:انگوہں:ےسوفحمظ:ںیہن:رشؾ:اگہ:یھب:رکے:اگ:اس:یک
اور:اس:رپ:وج:تنعل:ربس:اجےئ:وہ:مک:ےہ۔
اقمح:اور:دبلقع:امان:اجات:ےہ:( 4
:ویںہک::رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاالتم:اھتون:میکح:رضحت
:دلیل:ہیےہ،:وج:انگہ:رکات:ےہ::دلیل:اور:امحتق:یک:وت:رہ:انگہ:دبیلقع
ےہ:ہک:اےنت:ڑبے:امکل:وک:انراض: رخایب:لقع:ںیم:ےہ:ہک:اس:یک
:ےہ:سج:ےک:ہضبق:ںیم :ومت،دنتریتس:زدنیگ:یامہر:رکراہ اور
ارگ:اس:یکاخہمت:ےہ۔: اور:وسء :ہمتنسح:اخ،راتح:و:نیچری،و:امیب
:یہک:دبرظن:رفامےت:ںیہ:نکیل:،وت:رہ:زگ:انگہ:ہن:رکات:وہیت:لقع:حیحص
:ہن:انلم:ہن:المان:وت:ااہتنیئ :ےہ، اےنپ:دؽ:وک::تفم:ںیم:امحتق:اک:انگہ
وہاجات::دؽ:ےب:نیچ:نکیل:،اجات:ےس:وہ:نسح:لم:ںیہن:ےنھکیڑتاپان۔:د
:دؽ:وکاہلل:اعتیل:ےریم:اورڑتاتپ:راتہ:ےہ::ںیم:اید ےہ:اور:اس:یک
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱۱
ھک:د:ایملع:اطع:رفام:این:کیےن:ارحاؾ:ےہ:وت:وج::انیہک:املسمؿ:وک:د
:ےہ::یدبرظن ::یھب:ہیرکراہ :رکےک:یدبرظن:ہیوت:املسمؿ:ےہ،
ھک:دے:راہ:ےہ،:ڑتاپذہلا:سج::،راہ:ےہ،:الجراہ:ےہ اےنپ:دؽ:وک:د
:دورسے:املسمؿ:وک:فیلکت :ےہ:ایس:رطح :رحاؾ رطح::اچنہپان
ھک:اچنہپان،:ڑتاپان،:اپلکان،:الجان:ےسیک:ؽاےنپ:د اجزئ:وہاگ۔:وک:د
: ےک:بضغ:اہلل:اعتیل( 5
اور:تنعل:اک:قحتسم:نب:اجات:ےہ
ےس:وت:دؽ:وک:مغ:وہات::ےنھکیوک:د:ںےہک:ہک:ونیسح:ارگ:وکیئ:اب
رسحت::وت:مغ:وہات:ےہ:اور:دؽ:ںیم:رظن:اچبےن:ےس:یھب:نکیل:،ےہ
:ہیاس:اک:وجاب::؟وہیگ:لکش:ریہ:ےہ:ہک:اہ!:ہن:اجےن:یسیک:وہیت
:اک:مغ:ےنھکیےس:وج:مغ:وہات:ےہ:وہ:ادش:ےہ:اور:ہن:د:ےنھکیےہ:ہک:د
:ہک:اس:نیسح:وت:ملع:وہایگ:ایل:ھکیارگ:د:ں:ہکتہب:اکلہ:وہات:ےہ:ویک
ےہ،:رہچہ::یسیانک:ا:،ںیہ:یسیا:اںیھکن:،ںیہ:ےسیےک:ونک:کلپ:ا
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱2
:،ےہ:اتکیب :دؽ:وک:رطضم:اور::ہیوت :اور :ادش:وہاگ :ولعمؾ :نسح مغ
:انولعمؾ::ہیوت::رکدے:اگ:اور:ارگ:رظن:اچبیل:ےب:نیچ رسحت:نسح
وہاگ:وج::رسحت:اور:اکلہ:اس:مغ:یس:وت:یکلہ:ںیہن:یہ:اھکیبج:د:،وہیگ
:وج: :رپ:بلق:وک :انولعمؾ :رسحت:نسح :اور دلج:زالئ:وہاجےئ:اگ
ت:ذل:دحمودریغ:ےک:ارب:یک:اہلل:اعتیل:،اطع:وہیگ:امیینالحوت:ا
ااک:وج:ادراک:وہاگ:اس:ےک:اسےنم:ومجم
ولعمؾ::ات:اکانئت:چیہذل:عۂ
:مغ:نسح:ولعمؾ:رپ:ےک:ےنھکیےک:د:ںوہاگ۔:اس:ےک:ربسکع:ونیسح
ےہ:سج:ےس:دؽ:رطضم:اور::اور:تنعل:ربیتس:اک:بضغ:اہلل:اعتیل
:زدنیگ:ہحمل:وک:وکسؿ:ںیہن:کیوہرک:ا:ےب:نیچ :اور خلت::اپےئ:اگ
:دوونں:ومغں:ںیم:،وہاجےئ:یگ :اامسؿ:اک:رفؼ:ےہ،::زنیم:ذہلا و
:اسیا:اعمل:تنعل:ےہ۔:دوونں:ومغں:ںیم:کیاعمل:رتمح:ےہ،:ا:کیا
:رصب:اک:مکح:،:اور:دوزخ:ںیمتنج:رفؼ:ےہ:اسیج :امیؿا:ذہلا:ضغ
:انولعمؾ::اک:ااسحؿ:میظع:واولں:رپ:اہلل:اعتیل ےہ:ہک:رسحت:نسح
وک:رھچم:اکٹ::یسک:۔:ےسیجت:مغ:نسح:ولعمؾ:ےس:اچبایلدے:رک:دش
وک:اسپن:ڈس:ےل:وت:سج:وک:رھچم:ےن:اکاٹ:ےہ:وہ:رکش::ےل:اور:یسک
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱3
ذہلا:،ےن:ےھجم:اسپن:ےک:ڈےنس:ےس:اچبایل:رکے:اگ:ہک:اہلل:اعتیل
رسحت:نسح:انولعمؾ:رھچم:اک:اکانٹ:ےہ::اچبےن:یک:ےس:رظن:ںونیسح
اک:::::مغ:نسح:ولعمؾ:اسپن:ےس:ڈوساان:ےہ۔:ےنھکیوک:د:ںاور:ونیسح
دؽ:زمکور:وہاجات:ےہ( 6
:اات:ےہ:اور:دؽ:ںیم:ؽاک:ایخ:ےس:ابر:ابر:اس:نیسح:دبرظنی
:وہاجات: شک:شکم:ریتہ:کیارہ:وتق: ےہ:سج:ےس:دؽ:زمکور
ےہ:ہک:رظن:ےک:اسھت:اسھت:وحاس::ہیوحنتس::یک:یدبرظن:ےہ۔
ااء:و:وجارح:رحتک:ںیم
ضع ۔ااجےت:ںیہ:ہسمخ:اور:امتؾ:ا
:اراشد:رفامےت:ںیہ:اعتیل:اہلل
ب انن اہللن خن ا ی عونن بمن 5 ینصنن
؎
۔رکےت:ںیہ:وج:ھچک:ولگ:ایک وک:بس:ربخ:ےہ::اہلل:اعتیل::کشیبرتہمج
:ہیلع:اہللرۃمح:العہم:اولیس:ںیم:روح:ااعملین:ریسفت:یک:ہفیرش:تیا:اس
_________________
30:النور ؎:5
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱4
ن ےہ:ہک:یک:ہیےن: ال ر ۃ باجنظ رکےن:واال:وج:رظن::یدبرظنالنن
اور::اس:ےس:ابربخ:ںیہ:ےہ:اہلل:اعتیل:اتھکیوک:د:ںامھگ:امھگرک:ونیسح
اس نونائر ال ال سن : اور باستعمن وحاس:ہسمخ:اس:ےک:امتؾ
اھکن:: ینع۔:ابرصہ:ںیہ:ےتیوکشش:رشوع:رکد:یک:ت:ےنیلذل:ؾرحا
:ابت:ےننس:یک:اکؿ:اس:یک: ینعےہ،:اسہعم::اچیتہ:انھکیوک:د:اس:نیسح
رکان::یرحاؾ:وبہس:ابز: ینعوقت:ذاہقئ:اس:وک:ےنھکچ::،انمت:رکےت:ںیہ
:الہسم:اس:وک:وھچےن:یک:اچیتہ :وقت :اس::ےہ،:اشم :وقت اور
اور::التبم:وہاجےت:ںیہ:ارزو:ںیم:رحاؾ وخوبش:وسےنھگن:یک:یک:نیسح
ر ےہ:ریسفت:یرسیت ارح یک بتن ون نرکےن:واےل::یدبرظن ال
:یھب ااء
ضع:ا :اپؤں:ااجےت:ںیہ:رحتک:ںیم:ےک:امتؾ :اہھت:اور ۔
:یدبرظن:اور:اہلل:اعتیل:اس:وبحمب:وک:احلص:رکان:اچےتہ:ںیہ:ہوریغ
ااء::رکےن:واےل:یک
ضعاؿ:رحاکت:ےس::و:وجارح:یکرظن:وحاس:اور:ا
اور:راہ:ےہ::ھکیےھجم:د:ہک::اہلل:اعتیل:ںیہن:ابربخ:ےہ:اور:اس:وک:ربخ:یھب
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱5
ب خناہلل ون
یاب د من
صالکن ینق ونن بذن
6؎:یاؿ:رحاکت:اک:وج:ارخ
: :اعتیل،دبیلعف: ینعدصقم:ےہ :یھب:اہلل :ےس :اور::اس :ےہ ابربخ
:وتکں رح:ی:اہمرےہ:ہک:ںیم:ہوپدیش اکمکح:ےنیزساد ابربخوہےنںیم
اگ۔:سپ:اس: اؤےگ:وت:ذعاب:دوں:راہ:وہں،:ارگ:ابز:ںیہن:ھکیوک:د
ارگ:وتہب:ہن::اجےئ:یگ:یصخش:وک:زسا:د:ےسیااشرہ:ےہ:ہک:ا:ںیم:تیا
:دبیلعف:انشیٹس:یزنمؽ:ےہ:اور:ارخ:یلہپ:یک:دبیلعف:ی،۔:دبرظنیک
دوونں::اور:ادیم:ںیہ:وہاجیت:یگنن:اک:اراکتب:ےہ:اہجں:رشؾ:اگںیہ
:اس:ےیل:اہجؿ:ںیم وسا:وہاجات:ےہ،:یلہپ:ےن:انگہ:یک:اہلل:اعتیل:ر
: ینع اوٹ:کٹیم:اسیا:یدبرظن:ہکں:ویک،ایوک:رحاؾ:رفامد:زنمؽ:یہ
:یبس:ےس:ارخ:ادیم:ےہ:ہک:سج:رپ:دقؾ:رےتھک:یہ:ہنیوخداکر:ز
ااہتن::طلغ:وہ:اس:یک:ادتبا:یہ:زنمؽ:رپ:چنہپ:اجات:ےہ۔:سج:لعف:یک
؎::: ا:رعش:ےہےہ؟:اس:رپ:ریم:وہیتکس:حیحص:ےسیک
_________________
بیوة،داراحیا:الرتات،(33)النور،18/139:روح المعاین ؎:6
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱6
بس:انگہ:رپ:متخ:ںیہ:زنمںیل:قشع:اتبں:یک
ااہتن: وہ:حیحصےسیک طلغ: ادتبا وہ: یک سج
:و::یدبرظن:ہک ںوچ ااء
ضع:ا :ہسمخ:اور رکےن:واےل:ےک:وحاس
دصق::ےک:ثیبخ:اور:بلق:دبیلعف:وجارح:رحتمک:وہاجےت:ںیہ
:دبرظن:،التبم:وہاجات:ےہ:ےس:شکمشک:ںیم رکےن:واےل:اک::یذہلا
۔التبم:وہرک:زمکور:وہاجےت:ںیہ:بلق:اور:اقبل:دوونں:شکمشک:ںیم
اثمہن::::::::::::::::::::::::::وتمرؾ:وہاجےت:ںیہ و یبط:اصقنؿ،:دغود:( 7
:ا:دبرظنی اثمہن:: و ےہ:ہک:دغود:یھب:ہیاصقنؿ::یبط:کیاک
اات:ےہ۔:بسج:ےس:ابر:ابر:اشیپ:وتمرؾ:وہاجےت:ںیہ
نب:اجات:ےہ:ضی:رمرستع:ازناؽ:اک( 8
کت::ہیونم:ۂےہ:اور:امد:ےس:وچہکن:وہشت:ڑھبک:اجیت:دبرظنی
سج:ےس::،ےہ:وہاجیت:رقیق:وہج:ےس:ینم:ےہ:سج:یک:چنہپ:اجیت:رگیم
ےک:وقحؼ::یصخش:ویب:اسیےہ:اور:ا:وہاجیت:ریامیب:ازناؽ:یک:رستع
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱7
:ابیمہ:ںیم:یویب:ںوہج:ےس:ایم:سج:یک:،رکاتکس:وطر:ےس:ادا:ںیہن:حیحص
ےہ۔:ابتہ:وہاجیت:زدنیگ:ولیوہاجات:ےہ:اور:رھگ:ااالتخػ:دیپ
التبم:وہاجات:ےہ:ںیم:یانرکش( 9
بج:فلتخم::ں:ہکویک:،ےہ:وہیت:ادیپ:یےس:انرکش:دبرظنی
:یےہ:اور:انرکش:ولعمؾ:وہیت:یرب:یویب:ےہ:وت:اینپ:اتھکیولکشں:وک:د
:اور:ارگ:نیسح:یلم:ںیہن:یویب:التبم:وہاجات:ےہ:ہک:ےھجم:نیسح:ںیم
:ایدہوج:وعرت:اس:وک:ز:ں:ہکویک:یلم:رت:ںیہن:ےہ:وت:اتہک:ےہ:ہک:نیسح
:ںیہن:اےس:ایھچ:یھب:یویب:نیسح ےہ:وت:اینپ:ولعمؾ:وہیت:نیسح
وہات:ےہ:وہ::رکات:ےہ:اور:وج:یقتم:یانرکش:۔::اس:رطح:تمعن:یکیتگل
:یھب:رویٹ:ینٹچ:وت:اےس:اینپ،ںیہن:یہ:اتھکیوک:د:یدورس:بج:یسک
تمعن:رپ:رکش:رکات:ےہ۔:یک:اور:اہلل:اعتیل:ےہ:ولعمؾ:وہیت:ایینرب
وک:اصقنؿ:اتچنہپ:ےہ:یئ(:انیب۱۱
اوھکنں::ں:ہکاصقنؿ:اتچنہپ:ےہ:ویک:وک:یھب:یئےس:انیب دبرظنی
ےہ۔:وہیت:رتیق:رصب:ےہ:اور:رکش:ےس:تمعن:ںیم:اک:رکش:ضغ
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱8
:اراشد:رفامےت:ںیہ:اعتیل:اہلل
نز رتم لن کن نئن شن ننکم ل یدن
دوں:اگ۔::ایدہ::ارگ:مت:رکش:رکوےگ:وت:مت:وک:اور:زرتہمج
رپ:ذعا ےہاور:رفکاؿ:تمعن:ےہسج:یرکان:انرکش:یدبرظن: دیدش:ب
:اراشد:رفامےت:ںیہ:ےہ۔اہلل:اعتیل:ودیع:یک
اب ذن تم انن عن فن نئن کن د ون ل نشن ل
7 ید؎
ذعاب:تہب:تخس:ےہ۔:ارکوےگ:وت:ریم:ی:اور:ارگ:مت:انرکشرتہمج
وہاجات:ےہ:انسدؽ:اک:ایتس( ۱۱
ع :رظن:اک:بس:ےس:ڑبا:ااعنؾ:اہلل:اعتیل:افحتظ:اورم اک:ارب:و:
ت
ت:ن
:ےہ۔:یلیل ہرظن::ں:ہکےہ:ویک:ےس:رظن:اچبان:ببس:وصحؽ:ومیل:اخص
:بج:بلق:ےک :ےہ:اور :وہاجات :وخؿ :ادنر :ادنر : اچبےن:ےس:دؽ
قف:ےس:وت:دؽ:ےک:رہ:ا ،اافؼ:ارہعب:وخؿ:ارزو:ےس:الؽ:وہاجےت:ںیہ
؎ ااعشر:ںیہ:ے۔:ریمولطع:وہات:ےہ:بارب:و:تبسن:عم:اہلل:اک:ااتف
_________________
7:ابراہمی ؎:7
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
۱9
ےسج انمت:ںیہک: ہک:وخؿ ںرسایخ وہ
رقب:یک:وخردیش علطم::ںیہ قفش یتنب
ںیہ اجسےئ دؽ:: ےس رسحت: داغ
ںیہ اپےئ: وک: اؿ ےک اج:ںیہک بت
ںیم: اچبےن دؽ: ےس ںونیسح اؿ
ںیہ: ااھٹےئ: ڑبے: ےن:مغ:یھب ںیم
یتلم ںیہن ویں ارب: زنمؽ
ںیہ اھکےئ: زہار رسحت: زمخ
:دور:ےس:اہلل:اعتیل:یدبرظن:اور سج:ہک:ےہ::وہیت:یےس:اس:دقر
اثمؽ::ہن:رکے۔:اس:یک:یدبرظن:یھبک:اکارگ:ادراک:وہاجےئ:وت:ادیم
::رظن:یک:ےہ:ہک:وج:دؽ:افحتظ:ہی :یڈرگ:9۱ربتک:ےس:ہمہ:وتق:
ےک::ےس:قح:اعتیل:یڈرگ:9۱رطػ:وتمہج:ےہ:اور:یک:ےس:قح:اعتیل
اک: ےساس:وتاہلل:اعتیل:رکیل:یےہ،:ارگ:دبرظن:ب:ںیماحمذات:رق
خ:قح::یڈرگ:۱8۱ےس:ٹہ:رک::اعتیلارحناػ:وہات:ےہ:اور:اس:اک:ر
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
2۱
:رطػ:وہاجات:ےہ:اور:رہ:وتق:اس:رمےن:ےنلگاور:یک:اس:نیسح
:انسسج:ےس:دؽ:اک:ایتس،راتہ:ےہ:دؽ:ںیم:ؽالش:اک:ایخ:ڑسےن:وایل
وحنتس:ےس::یک:یدبرظن:وہاجات:ےہ:اور:تہب:وسں:اک:اخہمت:یھب
۔رخاب:وہایگ
دؽ:اک:رمض:ااجنانئ:وہاجات:ےہ( ۱2
:دبرظناور :ںیمی :دؽ :ےہ(angina)ااجنانئ:ےس ،:وہاجات
رطػ::ڑپاجات:ےہ،نسح:اینپ:ےس:دؽ:شکمشک:ںیم:یدبرظن:ں:ہکویک
شک:رکات:ےہ:اور:اہلل:اک:وخػ:شکم:رکات:ےہ۔اس:شکمشک:ےس:ااجنانئ:
:ڑبھ:اجات:ےہ۔:(size)شکمشک:ےس:دؽ:اک:اسزئ::ں:ہکوہاجات:ےہ:ویک
اور:ااجنانئ:ہن:وہات۔::وہیتشکمشک:ہن::ہیافحتظ:رکات:وت::ارگ:رظن:یک
؎ رعش:اہک:اھت:::کیےن:ا:ںیم
وک املسؿ: اچےیہ یملس اکی
وک ااجنؿ: اچےیہ انید ہن: دؽ
اس:ےک:دورسے::نکیل:،ےس:ااجنانئ:وہاجات:ےہ:ےنیوک:دؽ:د:ااجنؿ
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
2۱
:وت:دبامگین:اھکیالتبم:د:وک:ااجنانئ:ںیم:ہک:یسک:ںیہن:،ہیںیہ:اابسب:یھب
:کین،وہیگ:یک:یرکےن:ےگل:ہک:اوہنں:ےن:دبرظن ادنبوں::وصخص
اور::اچےیہ:اور::نسح:نظ:ےس:اکؾ:انیل:طاایتح:ایدہاور:ز:ںیم:ےک:اعمےلم
:مکح:ےہ۔:بلطم::نسح رہ:املسمؿ:ےس: ےہ:ہک::ہینظ:رےنھک:اک
ےس:اچبےن:ےک::یہکلب:وخد:وک:دبرظن:،ہن:رکے:دورسوں:ےس:دبامگین
ےس:ااجنانئ:وہاجات:ےہ۔:یاس:اصقنؿ:وک:اسےنم:رےھک:ہک:دبرظن:ےیل
ریتہ:رشؾ:اگہ:وفحمظ:ںیہن( ۱3
:ھکیوک:د:ےہ،:سج:نیسح:ےس:وہشت:ڑھبک:اجیت:دبرظنی
اگ:وک:اھجبےن:ےک::اپات:وت:وہشت:یک:اس:وک:ارگ:ںیہن رک:رگؾ:وہا
اور:ڈنھٹا::ےہ۔:رگؾ:وہا:ںیہک:ےس:ہنم:اکال:رکاتیل:نیسحریغ:ےیل
:ولکیٹ:اکیل:نیسحےس:اور:ڈنھٹا:وہا:ریغ:۔رگؾ:وہا:نیسحوہا:ںیہک
::اور:ہنم:اکال:ایکالچل:ںیم:نسح:یک:یھت:یک:یوصرت:ےس۔دبرظن
:ہی۔اھت:ارا:ںیہنوگ:یھب:انھکیرطػ:د:دبوصرت:ےس:سج:یک:یسیا
زنمؽ:رپ:اچنہپےک:وھچڑات::یارخ:لعف:ےہ:ہک:انگہ:یک:ثیبخ:اسیا
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
22
۔اتھکید:ںیہن:ادیم:رھپ:وخوصبرت:اوردبوصرت:وکیھبےہاور
:اگہ:اکوفحمظ:رانہاحمؽ:ےہ،اس:ےیل رشؾ رکےن:ےک:دعب:یدبرظن
:اعتیل وا ےن:اہلل ارہ ینغض :من انبصن فنظواون ےکدعبوفرا ین
ہ وجن :اگنہ:وفحمظ:رےہ:یگ:۔ولعمؾ:وہا:ہک:سج:یکایانزؽ:رفامفر
اگنہ:وفحمظ:ہن:رےہ::اور:سج:یک:وفحمظ:رےہ:یگ:رشؾ:اگہ:یھب:اس:یک
۔رہ:یتکس:وفحمظ:ںیہن:رشؾ:اگہ:یھب:اس:یک:یگ
نب:اجات:ےہ:ضیاک:رم:تشم:زین( ۱4
:یلیھت: ینعےہ::ہگج:ےس:رسک:اجیت:اینپ:ےس:ینم:دبرظنی
:ےہ:ہک:واسپ:ںیہن:ہی اختیص:یک:ےہ:اور:ینم:ےس:ابرہ:ااجیت
:ر:،اجیتکس :اکر :ینم:وہاجیت:(reverse)ویرسسج:رطح :ےہ،
دودھ:دوابرہ::ےک:نھت:ںیم:یرکب:اور:ےسیج:وہیتکس:ںیہن:ویرسر
ےنلکن:اک:راہتس:وت:ےہ:واسپ::نھت:ںیم:ہک ںویک:،اجاتکس:واسپ:ںیہن
ہگج:ےس:اےگ::اینپ:یھب:رطح:ینم:ےہ،:ایس:اجےن:اک:راہتس:ںیہن
وصرت:ےس:ابرہ::ہن:یسک:ذہلا:اب:یسک:،اجیتکس:ارک:رھپ:واسپ:ںیہن
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
23
وحنتس:ےہ:ہک::یک:یےلکن۔:دبرظن:اچےہ:رحاؾ:لحم:ںیم:،ےلکن:یگ
ےس:ہنم:اکال::ڑلیک:وت:یسک:ایذہلا::،راتہ:رھپ:الحؽ:و:رحاؾ:اک:وہش:ںیہن
وہاگ:اور:ارگ:ھچک:ہن::رکےک:ذلیل:ڑلےک:ےس:دبیلعف:یسک:ایرکے:اگ:
:ںیہن:ویرسر:ینم:ں:ہکویک:،اخرج:رکے:اگ:وت:اہھت:ےس:ینمالم:
رحاؾ:ےہ،::اور:ڑلوکں:ےس:دبیلعف:ںسج:رطح:ڑلویک:۔وہیتکس
رحاؾ:ےہ:وج::یھب:رطح:تشم:زین:ایس:،ہلمج:رحمامت:رحاؾ:ںیہ
ےہ۔:اعؾ:وہیئگ:لسن:ںیم:یئن نناکح ال
د ین8؎
اہھت:ےس:: ینع
:رکےن:واےل: رکےن:واےل:رپ::عیاض:اہھت:ےس:ینم: ینعاکنح
:یوہشت:وپر:رحاؾ:وماعق:ںیم:ذہلاےہ۔:تنعل:ایئ:ںیم:تیروا
:وت:رحاؾ:ےہ:یہ :ورہن::ایدہز:الحؽ:وک:یھب:نکیل:،رکان الحؽ:ہن:رکو
:ابعدت:ںیم:رخاب:وہاجےئ:یگ:تحص:یھب :ذرک:و زمہ::یھب اور
:زبروگں:یک:اس:ےیل:،وہیگ:ازمکور:دیپ:اےئ:اگ:اور:اوالد:یھب:ںیہن
:دؿ::یھبک،وک:اچبرک:ےک:روھک:ےہ:ہک:ینم:تحیصن :ہام:کیا:ایدنپرہ
_________________
،الرتہیب العشاری فصاعدا من الکمال،(44343) 16/99کزنالعمال ؎:8
ناکح یدہ وعیل... ذکرہ بلفظ اللعنۃ اہلل ،مؤسسۃارلسالۃ
ےک:وچدہ:یدبرظن
(۱4)
اصقنانت
24
:یےس(:وپر:یوہ:وت:الحؽ:رضورت)ویباقتاض::دیےک:دعب:بج:دش
ابر:تبحص:رکات:ےہ:اور:اس:ےس::کیا:اسؽ:ںیم:!:ریشوھکیرکول۔:د
:ےس:تبحص:رکےت:ںیہ:ریرطح:وج:ولگ:د:وہات:ےہ۔:ایس:ادیپ:ریش
ےس:تبحص::یذہلا:ویب:،وہات:ےہ:ادیپ اؿ:اک:دنترتس:اور:اہبدر:ہچب
:وہیتکس:یھب:ااجؿ:ویل:امجعےہ،:ورہن:رثکت::یادتعاؽ:رضور:ںیم
اھت:ہک::ایےن:انس:اہلل:ہیلع:رۃمح:یرضحت:وھپوپلر:خیش:ےےہ۔:ریم
:ویب:کیا ملچ::بج:رھگ:ںیم:،تہب:وخوصبرت:یھت:یاعمل:ےھت،
:ویب:یسک:ای:رھبےن: :ےس:دالخ:وہےت، :د:یاکؾ رک:ےب:اقوب::ھکیوک
ےک:اجبےئ:وخؿ::ےک:دعب:ینم:ہک:ھچ:ہنیہم:تبحص:یک:وہاجےت۔:اینت
:رھپ اخبر::،کت:پت:دؼ:وہایگ:،اہںرحارت:رےنہ:یگل:اےن:اگل،
اس::،۔:نسح:ےن:اجؿ:ےل:یلاور:ارخ:انجزہ:لکن:ایگ:ارتایگ:ںیم:یڈہ
:ےک:وت::یھب:اتہک:وہں:ہک:الحؽ:ںیم:ےیل :رحاؾ :روھک:اور ادتعاؽ
(ےئ۔:)انیماطع:رفام:وتقیف:لمع:یک:اعتیل ہن:اجؤ۔اہلل:یھب:بیار
۹۹۹۹
