18
CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD 1 Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid En route pour la santé Les effets environnementaux du trafic sur la santé

CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD

1Hoge GezondheisraadConseil Supérieur de la Santé

Gezond op WegMilieueffecten van verkeer op de gezondheid

En route pour la santéLes effets environnementaux du trafic sur la santé

Page 2: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

2

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Doel/Objectif1. Aperçu des effets environnementaux du

trafic sur la santé en BelgiqueOverzicht van milieueffecten van verkeer op de gezondheid in België

2. BeleidsadviesRecommendations de gestion

Page 3: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

3

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Mobilité & Santé – Mobiliteit en gezondheid

•Mobilité pilier de l’économie, de la vie sociale, etc.

Mobiliteit als pijler van de economie, het sociale leven, etc.

•Effets négatifs MAIS AUSSI positifs sur la santé

Negatieve maar ook positieve effecten

•Objectif : prévenir les effets négatifs de la mobilité et stimuler les

effets positifs

Doel: negatieve effectieven voorkomen en positieve effecten

stimuleren

Page 4: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

4

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Du négatif MAIS AUSSI du positifNegatieve MAAR OOK positieve effecten

Exemple : circuler à vélo - Voorbeeld: met de fiets rijden

-: plus d’exposition à la pollution atmosphérique

meer blootstelling aan luchtvervuilingmaladies cardiovasculaires, affections pulmonaires cardiovasculaire ziektes, longaandoeningen

+: davantage d’activité physique - voordeel fysieke activiteit

=> moins d’obésité et de diabète - minder obesitas en diabetes

Page 5: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

5

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Effets sur la santé du transportEffecten op de gezondheid van het transport

environnement physique

fysieke omgeving

environnement social

sociale omgeving

comportement et mode de vie

gedrag en manier van leven

Facteurs acquis et héréditaires

Verworven en erfelijke factoren

Mobilité

Mobiliteit

Santé

Gezondheid

Page 6: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

6

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Effets sur la santé du transportEffecten op de gezondheid van het transport

Domaines inventoriés – geïnventariseerde domeinen:Pollution atmosphérique - luchtvervuilingBruit - lawaaiAccidents de la circulation - verkeersongevallenEffets psychologiques – psychologische effectenActivité physique – fysieke activiteit

Page 7: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

7

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Émissions polluantes – vervuilende uitstootImpact sur les maladies cardiovasculaires et la mortalitéImpact op cardiovasculaire aandoeningen en het sterftecijfer

Attention surtout aux particules fines - Vooral aandacht voor fijn stof

–Émissions par le trafic ont diminué mais prennent une part plus importante dans les émissions totales (2000-2007 : transport -19%, total -28%) Uitstoot door verkeer is verminderd maar speelt nog steeds een belangrijke rol in de totale uitstoot–Mauvais résultat de la Belgique par rapport aux autre pays d’Europe België scoort slecht in vergelijking met andere Europese landen–Conséquence du diesel- Gevolgen van diesel

Page 8: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

8

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Bruit - lawaai

Trafic (surtout routier) = une des principales sources de bruit dans l’environnement - Het verkeer (vooral wegverkeer) = één van de grootste bronnen van omgevingslawaai

Impacts - impact:•Troubles du sommeil - slaapverstoring•Effets cognitifs (diminution de l’attention, etc.) – cognitieve effecten•Hypertension - hypertensie

Mesures à la source plus efficaces – Maatregelen aan de oorsprong zijn het meest effectief

Page 9: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

9

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Accidents de la route - verkeersongevallen2000 -2008 : - 36% de morts sur les routes - - 36% doden op de wegen

Attention aux usagers faibles (piétons, cyclistes)Aandacht voor zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers)

Jeunes fort exposés (jeunes de 15 à 29 ans = 30% de tous les morts sur la route en Europe- B : 33% en 2008) Hoger risico voor de jeugd (jongeren tussen 15 en 29 jaar = 30% van alle doden op de weg in Europa- B : 33% in 2008)

Également stress post-traumatiques, effets psychologiques après un accident - Ook post-traumatische stress, psychologische effecten na een ongeval

Page 10: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

10

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Activité physique – fysieke activiteit

Problèmes de sécurité routière – veiligheidsproblemen op de weg => moins d’enfants à pied ou à vélo – minder kinderen te voet of met de fiets => moins d’activités physiques – minder fysieke activiteiten => obésité, risques de maladies cardiovasculaires – obesitas, meer risico op cardiovasculaire aandoeningen

Mode de transport « actif » (vélo, marche) – « actieve » manieren van transport (met de fiets, te voet) =>

–Moins d’affections respiratoires – minder luchtwegen aandoeningen–Meilleur bien-être mental – beter mentaal welzijn–Moins de nuisances sonores – minder geluidsoverlast–Plus d’activité physique -> moins d’obésité et d’affections cardiaques Meer fysieke activiteit -> minder obesitas en hartaandoeningen

Page 11: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

11

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Qualité de vie et effets psychologiquesLevenskwaliteit en psychologische effectenTransport => accessibilité aux services, au travail, … => meilleur bien-être Transport => toegankelijkheid van diensten, werk,… => beter welzijn

Trop de transport motorisé individuel => effet négatif sur le développement du capital social – teveel gemotoriseerd en indiviueel transport => negatief effect op de ontwikkeling van het sociale welzijn

Mobilité réduite des personnes âgées => isolement social, dépression, problèmes de santé – verminderde mobiliteit bij mensen op leeftijd => sociaal isolement, depressies, gezondheidsproblemen

Trafic = > stress => risques accrus de dépression Verkeer => stress => meer risico op depressies

Se déplacer => influence positive sur le bien-être psychologique Zich verplaatsen => positieve invloed op het psychologisch welzijn

Page 12: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

12

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Effets corrélés – gecorreleerde effecten

Facteurs agissant de manière synergique – factoren die een synergetische invloed hebben

Habiter près d’une autoroute => -2,5 ans pour l’espérance de vieDichtbij een autosnelweg wonen => -2,5 jaar levensverwachting

Temps passé en voiture, dans les transport publics, à moto ou à vélo associé à une augmentation du risque d’infarctusDe gespendeerde tijd in een wagen, met het openbaar vervoer, op de motor of op de fiets wordt geassocieerd met een verhoogde kans op hartinfarct

Page 13: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

13

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Politiques ayant un impact sur la santéBeleidsmaatregelen die een impact hebben op de gezondheidEncouragement des évolutions techniques – Stimuleren van technische ontwikkelingen

Diminuer l’usage de la voiture au profit des modes de transport alternatifs – Verminderen van het autogebruik ten voordele van alternatieve transportvormen

Diminuer l’exposition au bruit (murs antibruit, meilleurs pneus, revêtements plus silencieux, limitation de la vitesse) – Blootstelling aan lawaai verminderen (geluidsschermen, betere banden, geluiddempende bedekkingen)

Contrer l’isolement social et favoriser l’accessibilité (tarifs sociaux des transports publics) Sociaal isolement tegengaan en toegankelijkheid bevorderen (verlaagde tarieven voor openbaar vervoer)

Favoriser le transport « actif » - « actief » transport aanmoedigen

Page 14: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

14

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Mobilité plus durable – Duurzame mobiliteitEn fait partie une lutte contre les effets néfastes pour la santé des formes actuelles de mobilité – men gaat de strijd aan tegen de nefaste effecten voor de gezondheid van de huidige mobiliteitsvormen

MAIS aucune politique intégrée n’existe en matière de mobilité et de santé – MAAR er bestaat nog geen geïntegreerd beleid omtrent mobiliteit en gezondheid

Page 15: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

15

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Principes pour une mobilité saine et durablePrincipes voor een gezonde en duurzame mobiliteit1. Pollueur payeur – de vervuiler betaalt2. Principe de prévention - preventie3. Principe de précaution - voorzorgsmaatregelen4. Mesures axées sur la source – maatregelen aan de

oorsprong5. Principe de justice - rechtvaardigheid6. Principe de subsidiarité et de participation –

subsidiariteit en participatie

Page 16: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

16

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Exemple : la déclaration d’Amsterdam (2008)Voorbeeld: de verklaring van Amsterdam (2008)•Contribuer à une croissance économique durable et créer des emplois grâce à des investissements dans les transports respectueux de l’environnement et de la santé – Bijdragen aan een duurzame economische groei en werkgelegenheid creëren dankzij investeringen in milieuvriendelijk vervoer en de gezondheidszorg

•Gérer la mobilité durable et promouvoir des systèmes de transport plus efficaces – beheren van duurzame mobiliteit en bevorderen van meer efficiënte transportsystemen

•Diminuer les rejets de gaz à effet de serre liés au transport, les substances polluant l’atmosphère et le bruit – verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in het verkeer, luchtvervuiling en lawaai

•Entreprendre une politique et des actions menant à des modes de transport sains et sûrs – beleid en maatregelen invoeren die leiden tot een veilig en gezond verkeer

Page 17: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

17

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Conclusion - conclusie

Une approche plus intégrée est nécessaire – een meer integrale aanpak dringt zich op=> besoin au préalable d’indicateurs, paramètres et outils d’évaluation adéquats – nood aan voorafgaande indicatoren, parameters en passende evaluatiemiddelen

MAIS - MAAR

Impact total ne sera visible qu’après un certain délai – totale invloed wordt pas zichtbaar na een bepaalde periode

Page 18: CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA SANTÉ HOGE GEZONDHEIDSRAAD Hoge Gezondheisraad Conseil Supérieur de la Santé 1 Gezond op Weg Milieueffecten van verkeer op de gezondheid

18

HOGE GEZONDHEIDSRAAD

Met dank aan de leden van de “ad hoc” werkgroep – Merci aux membres du groupe du travail “ad hoc”

D. BotteldoornenE. CornelisS. DhondtM. GoethalsL. HensL. Int PanisW. PasschierW. SteurboutN. Van LarebekeG. Wets