240
연구보고서 2010-08 건강보험 정책현황과 과제 The National Health Insurance and Its Policy Tasks 신영석·황도경·강길원·배은영·이수연·이충섭 한국보건사회연구원

d J ÷repository.kihasa.re.kr/bitstream/201002/6077/1/연구... · 2021. 3. 10. · 억 원이 남을 예정이고 2011년에는 보험료율을 5.9% 인상하기로 ... Estimated

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

<BFCF2DBFACB1B85F323031302D303828BDC5BFB5BCAE292DC3D6C1BEC0CEBCE2BFEB2831323239292E687770> ··· ··



2010 12 268(: 122-705) : 02) 380-8000 http://www.kihasa.re.kr 1994 7 1 (8-142) 7,000
2010
ISBN 978-89-8187-677-7 93330

1977 . 12

2008 62.2% .

. 5.33%
62% 13%
80% , ,
.

.
. 2010 1 3
6 8
2011 5.9%
2011 3
. 5 2008( )
14% .

.
. .
.

. , , ,
,
.
.
, .
,
, , , ,
.
.
,
.

.
2010 12
3. ······································································· 18
2 ································· 27
1. ······································ 27
2. ········································································· 28
4. ···································· 32
5. ······················· 33
6. ······················································································ 34
2. ····································································· 45
3. Built-in Stabilizer ············· 55
4 ············································· 59
1. ····························································· 59
2. ····················································· 65
5 ········································· 71
1. ··············································································· 71
3. ············································································ 77
6 ···························· 95
1. ··············································································· 95
3. ························································ 98
4. ··································································· 103
7 ······················································ 107
1. ············································································· 107
3. ····················· 122
4. ···························· 127
8 ······················································ 141
1. ············································································· 141
4. ····································· 148
5. ······································································· 164
1. ············································································· 183
3. ························································· 187
4. , ································· 191
5. ························································· 199
················································································· 203
1. ····································································· 213
2. ································································· 219

2-1 ·······························34 3-1 ······························································40 3-2 ·······························41 3-3 ································42 3-4 ·····················································44 3-5 ··················································44 3-6 ···············································46 3-7 , ·······················51 3-8 ·······································52 3-9 ························53 3-10 ···········································54 3-112010 ············································55 4-1 ··················································60 4-2 ··········································62 4-3 OECD ··························62 5-1 1 ······················································74 5-2 1 ················································74 5-3 , , ···81 5-4 CT ··········································82 5-5 ·····················································83 6-1 2010 ········································99 6-2 ····································101 8-1 ·················································142 8-2 ············································144
Contents 8-3 ·········································147 8-4 , 2008····························147 8-5 ···················································149 8-6 ···················································150 8-7 - ················154 8-8 ···········································155 8-9 ···········································156 8-10 ··················164 9-1 ·························186 9-2 OECD ·······················189 9-3 ······················································192 9-4 ···································192 9-5 (2007)·····················196 9-6 (2006)···196 9-7 (, 2006)···197 9-8 (, 2006)···197 9-9 ···········································200

2-1OECD (65 ) ···29 2-2 ·······29 2-3 ································30 2-4(25∼49) ···31 2-5u-Health ·························32 2-6 ·········································33
3-1 ·····································40 3-2 ··················42 3-3 ··········································43 4-1 ·················································60 4-2 ························61 4-3 ·········································62 4-4 OECD ························63 4-5OECD ················63 4-6 ············································64 4-7 ····························65 4-8 ·····················································65 5-1 ·······································89 6-1 (2007, )···97 8-1 ····················145 8-2 ···························163 8-3 ···································163 8-4 ···················167 8-5 ···168 8-6 ······················169 8-7 (SHI) , 1999-2006()········································172 8-82003 2006
·······························173 9-1OECD ······················189 9-2 ·························································200
1
Abstract
Korea's public health insurance was found to have covered only
62.2% of total health expenditure in 2008, a figure way below the
OECD average of around 80%. Estimated to have spent KW35
trillion in 2010 alone, the National Health Insurance (NHI) is
financially at grave risk with its reserves of as little as KW880
billion as of the end of 2010. To make matters worse, many experts
are taking issue with the NHI’s reimbursement method. Ever since it
was implemented, the NHI has reimbursed based on a cost-incurring
fee-for-service method. The annual rate of increase in fee-for-service
has been kept under 3%, but many finger the costly fee-for-service
reimbursement approach as one of the factors responsible for
increasing health insurance benefits by 15% every year. Whether the
level of fee is appropriate also remains an issue of constant
contention. Providers claim that the fee level is set far too low for
the world-class quality of services they provide. Consumers on the
other hand feel that the services they get are overly priced. The
current fee reimbursement contract, which since 2008 has been made
based on provider type, is also a matter of unending dispute.
Problems also abound when it comes to the question of how
insurance premiums should be collected. A few rounds of reform
took place over the recent years, whereby in 2000 the National
Health Insurance Corporation was made the only insurer and in 2002
2

its financing underwent unification. Yet, the rate of premium applied
is vastly different for employees and the self-employed, which has
become the subject of increasing public complaints. Against this
backdrop, this study looks into many aspects of the NHI, identifies
areas for mid- and long-term improvement, not least in its coverage,
financing method, reimbursement plan, and premium collection
approach.
3
30 OECD
.
: 2008 62.2%(
) OECD 80%
.
: 2010 9 (2010 1
: 34 )
( : )
.
(Fee for Service)
(2008 5
18% ).
FFS
18% .
: 2000
2002 (
4

)
.
:

. : 1)(2008
) .

.
, , , ,

.
2.


Group Interview


10 7 .

1) 2001 (
) ,
.
5
25%


.
, (DRG)
(, 2000; , 2003; , 2007)

” , DRG
( , 2008).
()
, (Medical Savings
Account, MSA) , .

,
.
3.


,

.
: ’00 7%( )
’10 11%, ’18 14%(), ’26 20%(
6

)

90 1.6
, ’97 ’05 1.08
,

, , IT

: ‘’



: ,
‘’


,



,


GDP (2000-2007)
4.7% OECD (2000-2006) 2.0% 2
.
: , ,

: 20%
(2011) 65 50%

:
( :
)

.


,


( , , , )

.
, , ,


8









80%( 61.6%)
65%( 57.8%)


.
: (DRG, , P4P )
:
: DRG

,



( )


9
:

: IC


.
.


,
,

,
( , , ,
)


()
, ,

( ,
10

)

(home care)/

,

( )

(, , )
( )
.
1 : ,
%
,
.

.
2 : , %

,
,


DRG
, .
11
( )
()
- 50%~80% : 300
- 80% : 400
- 30% : 100
- 30%-50% : 200
- 50%~80% : 300
- 80% : 400
50%
30%
100

(2009 4,540 )
20% 20% 15%,
30% 20%

( 5%)
2
2 ( 21 1
119 )

: , , ,
,
( ) ( : 20 )
: ( : 3)

K I H A S A01

1
1977 1989
30
.

. OECD
.
2008 62.2%2) OECD
80% . 2010
8,800 (2010 1 : 35 )
.
.
(Fee for Service) .
3% ,
FFS
15%3) .
.

2) , “ ”, 2009
3) 2008 2008 5
16

.
. 4)(2008
) .
. 2000
2002
( )
.

. , ,
, ,
.
5) .
2.
,
.



. .
,
. ,
.
4) 2001 (
) ,
. 5)
.
17
, .
, . ,
, ,
.
DRG .
,
. . ,
,
.
.

.
.
, ,
.


.
.

.
.
, . 2006
2006 (,
, , , , , )
.

.
18

.
, .

.
.
,
. (
)
.

.
30
. , ,
,
.

.
3.
1977
.
2000

.
10 (, 2003; ,
2000; , , , , 2009; , , ,
19
1
, , , 2008).
, (2003) 2000
.
2000
.
, . 2000
, ,

.
3 (2008)
10 ,
, .
, ,
,

. 2000 (2003)
, 2005
. ,
,
.
. (2000) 1995
1999 ,
, , (1 )
, , ,
, , .
(2009)
(Medicare) SGR
(Sustainable Growth Rate, ) . SGR
20

, ,
,
, .
20032009
, ,
2006~2007 (
, 2009).
, ,
, ,
. ,
(p<.05) , (
)
. , (GNI)
.
,
, (2005)
. (2005) GDP
GNI .
(2001)
(ARIMA) , (GDP),
,
.
) 2008~2030
21
. ARMA ,
, ,
,
. , , , ,
.
,
, ,
(Newhouse, 1992; Dormont, Grignon, Huber,
2006; Goss, 2008; Smith, Newhouse, Freeland., 2009).
,
, .
6.5% 9%
, Goss(2008) 1/4 25%
.
,

.

,
6) 28%58% .
,
. ,
Newhouse(1992)
50%75%
, Smith et al.(2009) 27.4%
6) (>0) (normal goods) , 1 (luxury good), 1 ,
0.6 1.0 .
22

48.3% . , Dormont et al. (2006)
“ (changes in medical practice)” 1992
2000 1/4 .

. (2003)
,
, (, 2000),
() ,
(Medical Savings Account, MSA) ( , 2000)
. (2007)
,


surtax .
(2003) ,
.
(2008)
,

, .
(2008) (Diagnosis Related
Groups: DRG) ,

,
. DRG
.
(2008)
‘ ’
23
,
, DRG
1
.

. OECD HEALTH DATA ,
20
Focus Group Interview .
.
.
10 7
. (1987) ,
(2001), (2002), (2004), (2005),
(2007), (2009) .
. (2007)
.
25%
. 20%
120%
.
K I H A S A02

27
2
2

.
.
.
.
.
.
.
.
,
,
.
-
. 7)
.
20
7) (World Bank, ’09.7) : 5.1%(’07)→3.1%(’08)→-2.9%(’09)→2.0%(’10)
28

, , ,
.
2040~50
30%~40% (Super aged society)
.
-
- .
- .
,
8).
,

.
2.
’00 7%( )
’10 11%, ’18 14%(), ’26 20%( )
.
8) (%) : ’00 5.1 → ’10 4.5 → ’20 3.0 → ’40 1.5
29
2
2-1OECD (65 )
(%)
2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050









: UN,World Population Prospects, 2006( '06

. ’09 , 9.9%
30.53% , 1
(249.4) (81.1) 3.1 .
2-2
( : , %)
30


. 1
9.9(’00)→7.0(’08)→6.6(’10)→5.7(’15)
. 90 1.6
, ’97 ’05 1.08 ,
. ’06 1.13 ’08 1.19
, ‘ ’ ‘ ’ ·
’09 1.15 . OECD
30 2007 1.73 ,
2.02(2008), 2.1(2007), 1.34(2007)
.
: , KOSIS, 2009.
, , -
.
1990 28.6 2008 31.4
1990 25.5 2008 28.3 .
’16(3,619 ) ,
31
2
’08 38.7, ’20 41.8
. ,
.
2-4(25∼49)
()
2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
()
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
: 1.08 . : , 5 (1), 2006.
3.
, , IT
.
5 .
, (Personalized
Medicine) . , , ,
. , u-health
IT ·
. , , ,
. , ,
(Consurmerism) .
32

2-5u-Health
: , u-Health , 2007
4.
‘’


. ,
‘’
. ‘’ “

, , ”
.

(Participatory).
33
2
5.
,
.
, , ,
,
.
94.5
44.7
59.9
:
34

, , , ,
.
2-1
2002 2008
248 430 1.7
98 152 1.6

,
.
U-Health
. FTA 50%
,
.
.


. ,
.

. GDP
35
2
(2000~2007) 4.7% OECD
(2000~2006) 2.0% 2 .
2000 11%

.
K I H A S A03

39
3
3
1.
.
,

.

.
10 , 2001 11 6
2009 31 1 , 2010 22 7 (1~8)
, 2001 14, 2009 31 1 , 2010 23(1~8)
. 2001 1 90

, 2001
2002
. , 2003 1 7 , 2004
. , 2006 2007
, 2008 1 3
10 , 2009 32
40

, 2010 8 2 9 , 2010 8
1 9 .
2010 ,
MRI(, ) , ,

. 2010 1 3
9 .
[ 3-1] 2001 2010()
.
3-1
(: ) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ~2010
8


116,423 138,903 168,231 185,722 203,325 223,876 252,697 289,079 311,817 227,350 90,173 108,764 133,993 150,892 166,377 185,514 215,979 248,300 263,717 190,644 26,250 25,747 27,792 28,567 27,695 28,698 27,042 30,540 37,838 29,689 - 4,392 6,446 6,263 9,253 9,664 9,676 10,239 10,262 7,017


140,511 146,510 157,437 170,043 191,537 224,623 255,544 275,412 311,849 230,315 132,447 138,993 149,522 161,311 182,622 214,893 245,614 264,948 301,461 222,338
8,064 7,517 7,915 8,732 8,915 9,730 9,930 10,464 10388 7,977 24,088 7,607 10,794 15,679 11,788 747 2,847 13,667 32 2,965 18,109 25,716 14,922 757 12,545 11,798 8,951 22,618 22,586 19,621
:
: ,
:
41
3

, 2003 2009
11.74% , (’05~’07)
.
11.40%
, 2009

4.78% . , 2010
4.9% , 2010 8
7.3%( ) (
, 2010.9.), 2010 2009
.
(: , %)
  2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009



13.38 8.66 11.12 15.51 14.93 4.78 11.40








: 1) 2002
2) 2006 2007
: , , 2009
42

3-2
(
) 2003~2009 5.07%, 9.24%
. 2010
4 3,195 , 3 7,987
( ) 1 631 .
100 14,
100 6 .
.

,
.
3-3 (: , %)
     2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
13,741 15,579 16,928 18,811 21,729 24,973 26,166 -

2,779 2,857 2,770 2,870 2,704 3,002 3,657 3,788 % 20.22 18.34 16.36 15.26 12.44 12.02 13.98 -

645 626 925 966 968 1,024 1,026 1,631 % 4.69 4.02 5.46 5.14 4.45 4.10 3.92 -
: , , 2009
43
3
3-3
.
, 10%
.
OECD ,

.
(2010) “ ” 2001~2009 9
, 2010
~2020 ( 3-4 ). 2020
65 15% ,
(2010 65% ),
8% ,
2020 2009 2.68 80.40
( 9.38% ).
, ( )
20% 2020 9%
2.46
44


2011 36.89 6.35 31.76 5.83 5.77
2012 40.36 6.95 34.75 6.19 6.13
2013 44.31 7.63 38.14 6.60 6.54
2014 48.85 8.41 42.05 7.07 7.00
2015 51.76 8.91 44.56 7.27 7.20
2016 57.35 9.87 49.37 7.82 7.74
. 8%
2011
,
.
3-4

2010 77 7.10 33.57 34.68
2011 83 7.38 36.89 38.11
2012 89 7.66 40.36 41.69
2013 96 7.91 44.31 45.77
2014 103 8.07 48.85 50.46
2015 110 8.30 51.76 53.47
2016 118 8.49 57.35 59.24
2017 127 8.84 62.37 64.42
2018 136 9.11 68.00 70.24
2019 146 9.38 74.78 77.25
2020 156 9.60 80.40 83.05
: . 2020 65 : 15% .
.
45
3

3% 4%
2017 62.37 10.73 53.69 8.26 8.18
2018 68.00 11.70 58.54 8.74 8.65
2019 74.78 12.87 64.38 9.33 9.24
2020 80.40 13.84 69.22 9.74 9.65 : i. 2020 65 : 15% ii.
iii. ( ) 2011 16.6%

: (2010).

,

.
2.
. OECD 9)
,
.
, , ,
.
NHI
.10) “
”.
2009 6 .11)
9) OECD/Korea Policy Center, "Health Care Reform in Korea", 2010. 10) . 11)
46

,

. OECD
(OECD, 2004). ,
. , NHI

NHI .
3-6
( )
1980 1990 2000 2001 2005 2007 2008
20.1 36.5 44.9 51.7 52.1 54.9 55.5 15.0 13.3 19.3 24.1 15.9 18.3 16.9
1) 5.1 23.2 25.6 27.7 36.1 36.6 38.6 79.9 63.5 55.1 48.3 47.9 45.1 44.5
72.1 47.8 31.4 25.4 25.1 22.0 21.0 3.4 10.4 14.5 14.4 13.9 13.7 13.7
0.7 2.0 4.7 3.8 3.9 4.1 4.4 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
: 1) NHI . “ ”
“ ” . : OECD Health Database(2009) 2008 Jeong(2010)

. 70%
( 3-6 ).
.
,
, . ,
, 3
.
. NHI
.
(3 ).
47
3
2 , ( ) .
OECD
. 2009 20~64
6 . 2050 1.3
, . OECD
8~10%
5~6% (Wagstaff, 2009a).12)
.13)
.
14)
(OECD, 2008).15)
“tax wedge”
. ,

OECD .
OECD
(2010 OECD ).
2000 2008
OECD .
.
12) 1967 1986 OECD 10
. 13) . 14) . i) (2006 16.8%,
OECD 19.3%), ii) (12.7%, OECD 11.6%), iii)(3.1%, OECD 0.6%). 20
, .
(2008 OECD
). 10% OECD 18%
2006 OECD 6.8% GDP 4.5% . 15) OECD OECD’s Job Strategy .
.
48

5 10%
3.5 (OECD 2007b).
2008
Earned Income Tax Credit
. 2011
.
.
, . ,
3 1
. , 2000
72% 2008 54% .


. ,
.
.
80% (2008
OECD ).16) ,
(Kwon, 2007)17)
NHI
.

. 2000 ,
NHI .
NHI,
16)
, . 17) ,
.
49
3
Health Insurance
Policy Review Committee . ,
. 2007 (
, ) , , ,
GDP 1.5
. ,
OECD GDP 6 .
.18)
. :


.
, ,

.
.
.
.
.
1)
.
18) , , OECD
3.5% (Wagstaff, 2009a).
50

OECD

.
OECD
.

.
OECD


.
2011 .
14%,
6%( 65% )
.
.
.
. 65
50% ( )
. 21
-
. 50%
50% 2011
. 2009
( ) 15.18%( 16.66%
51
3
) , 65 32.3%(
) 47.00% . 2020
65 ( 80.40 ) 43.66%
( 35.10 ) 21.83%( 17.55 )
. 2020
13.84 .
.
. 75
.
20 49 86.4% .
52.6%
.
(: %)
19 20~29 30~39 40~49 50~59 60~64 65
744,299 (100%)


: , '09 12.31

. 1 .
.
52

20
87% ,
. ,

. 626
2,222 .
2 .
.
( : 1071) 610(57%),
220(20.5%), 172
(16.1%) .
. 93.6%


. 310
1,101 .
3-8



(
)


. .
3
.
53
3

, , ,
. ,
, .
,

. 2 3

1 ,

.
.

.
3 15 .

. (flow)
(stock)
.
.
3-9
(: , )
5 5~10 10~20 20~30 30~60 60~90 90
6,225 4,143 1,089 649 186 125 22 13
54

4)

. , ,
,
.
,
.
. 500

.
20%
.
( : , ,
, ).
( : , )
1,001~ 1,500
1,501~ 2,000
2,001~ 2,500
1,345.0 1,054.7 81.9 36.0 54.9 50.6 49.3 17.6
) : '09 3 31

. , ( )
,
.
50%

55
3
50% .
.
.
3-112010
( : )
1 2 3 4 5 6
504,344 858,747 1,110,919 1,363,091 1,615,263 1,867,435
, , (, ), .
.
1 .
.
(2010 5.33%) .
(,
).
.
. 2%
10% .
.
Built-in stabilizer . -
-
Mechanism .
(P) (Q)
. (REV=P×Q)
56

. (Q) , ,
(P)

. 1%
5 , 2%
3 , 2%
6 1 4
7% ( 1% 2 )
. 1 3% 9
0 1% 3
4% .
.
K I H A S A04

59
4
4
1.
1977
- . 1989
, 2000
. 2001
3 . 2005
.

2008 65.8%19) .
2005 2005
62.1% 2006 65.4%, 2007 66.4% 2008
65.8% .
( )
2008 2008
65.8% .

. 2008 21
19) “
” weight .
60

, 6

. 2004 49.6%
2008 70% . , ,
.
[ : 49.6%(’04) → 66.1%(’05) → 71.0%(’06) →
71.5%(’07) → 69.8%(’08)]
2005 2006 2007 2008
31,671 100.0% 35,559 100.0% 39,990 100.0% 43,494 100.0%
19,670 62.1% 23,248 65.4% 26,544 66.4% 28,605 65.8%
12,001 37.9% 12,311 34.6% 13,447 33.6% 14,889 34.2%
6,278 19.8% 6,868 19.3% 7,774 19.4% 8,510 19.6%
5,723 18.1% 5,443 15.3% 5,673 14.2% 6,380 14.7%
4-1
0 5,000
35,000 40,000 45,000 50,000
2005 2006 2007 2008
61
4
4-2 20)
,
.
OECD 20%p .
(Catastrophic Health Expenditure) 2007 2.8%
40, 3 .
2008 35.0%
.(OECD Health Data 2010). OECD 18.3%
(OECD Health Data 2010) ,
.
.
20) : (2010) / .
62

4-2
2002 2003 2004 2005 2006 2007
50.6 49.8 50.8 52.1 54.6 54.9
OECD 73.0 73.2 72.7 72.9 73.0 73.0
: OECD Health Data 2009.
4-3
: , 2008 , , 2010.
4-3 OECD
2007
Netherlands 5.5% Switzerland 30.6%
Source : OECD HEALTH DATA 2009, Nov. 09
63
4
4-4 OECD
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
64


.
.
,
.
.
, ,
.
,
.
, ,
.
,
.
, -
.

(), , .
4-6
65
4
4-7
2.
4-8
: WHO, World Health Report, 2007
66

WHO 3 . ,
. ,
. ,
.
.
3
.
. 14.7%
OECD ( +
) 18%
. ,
19.6%
.
, ,
46% . , , ,
25% .
.
, , ,
.

.
.

.
.

.
67
4
.
80%( 61.6%)
65%( 57.8%)
.
.

.
K I H A S A05

71
5
5
1.
, 1977
33
21) 2010 5.33%
. OECD 22)
.
,
.

.
2000

23).
.

( ), ,
21) “ ” 2008
62.2% . 22) OECD Health Data 2009 64.3, OECD 81.7%
. 23) 2000 2009 30.92% , 19.13% .
72


. ()
, .
(Fee for Service) . FFS

.
2009 30 .
2020 100
24) .
. , , ,

. .
.
, ,
DRG
.
2.
(FFS: Fee for
Service) 7
(DRG-Diagonosis Related Group),
. FFS
.
(RBRVS-Resource Based Relative Value Scale)25)
24) , “ ”,
25) (RBRVS-Resource Based Relative Value Scale)
.
73
5
(, ), (, , ),
. 2001
, 2006
.

.
2006 .
,
, .

.
.
2009 , , 2010
.
.
.
.
“” .
, , , SGR

.

() .
,
(Uncontrollable). (Q)
.
74

Q
.
. Q
P P() Q
.
. Q
.
. 2003 2009
6 () 2.62% 1
. 1
2003 14.64 2009 18.11 23.7%
. .
5-1 1
(: )
2003 2005 2006 2007 2008 2009
106,559 116,475 125,131 131,519 129,795 133,741 3.86%
15,338 16,801 17,988 19,056 19,934 20,892 5.29%
5-2 1

2003 14.64 1.09 13.54 8.08 2004 14.86 1.13 13.74 8.21 2005 15.33 1.19 14.13 8.43 2006 16.01 1.32 14.69 8.78 2007 16.53 1.57 14.96 8.80 2008 16.78 1.74 15.03 8.82 2009 18.11 1.92 16.15 9.46
: 1) 2009 . : , 2009 ;
75
5
, DRG
. DRG

.
.
.
DRG 3 2002 8
, 2003 7
. DRG
DRG FFS

.
. FFS DRG


.
. DRG
.
.
DRG DRG

, 10
DRG FFS 200
.
7 DRG
.
. ,

76


FFS

.
DRG FFS
.
. ,
, CASE
.

.
2009 4 20
.
. DRG
.
DRG . DRG

.
.
.


.
(Performance based payment)
. DRG,

. ,
, .
77
5

,
.

.
,
.
3.


.
.
.

.
.

.

.
.
78

. ,
.

. 1996 1
1 .
,
,
.
.
.
, (GHM; DRG) ARH ,
ARH , GHM
.
‘ ’ .
.
.
(), ,
.
.
,
( ) .
, 1
.
79
5

.
,

.
. DRG

. DRG
. DRG
. DRG .
1997 7 (activity-
based) .
DRG(T2A) . ,
,
. T2A
.
- .
.
, .
80

4.
.

.
. , , ,
, , ,
.
. .
.

. .
.
()
. ,
.
.
.
.
. ,
. . ,
.

. , .
. ,
. .

81
5
.

.

.
(Fee For Service)
. FFS .

.
FFS .
9 16.6% 123.46% .
, , , ,
.
4-6%26)
. .
5-3 , ,
( : %, 10 )


2001 100.00 100.00 12,941 100.00 2002 2.90() 97.10 2.70 102.70 13,425 3.74 103.74 2003 2.97 99.98 3.60 106.40 14,755 9.91 114.02 2004 2.65 102.63 3.60 110.23 16,130 9.32 124.65 2005 2.99 105.70 2.80 113.31 17,989 11.52 139.01 2006 3.50 109.40 2.09 115.68 20,932 16.36 161.75 2007 2.30 111.92 1.95 117.94 23,956 14.45 185.12 2008 1.94 114.09 3.89 122.53 25,600 6.86 197.83 2009 2.22 116.62 3.70 127.06 28,916 12.96 223.46
26)
82

9 .
27.06% 16.62% .
.
.

.
.
. CT 2007 37.1
, , 2 .
.
5-4 CT
(: )
1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
15.5 28.4 27.3 31 31.9 31.5 32.3 33.7 37.1
28.9 29.2 32.2 33.9 34.3
4.5 5.8 7.1 6.7 7 7.5
9 12.7 13.3 14.2 14.7 15.4 16.2 16.7 16.3
6.7 9.2 9.5 8.9 9.7 8.3 7.4 9.8 10 10.3
Source) OECD Health Data, 2009
27)
2020 253 100
.
2020 67
. .
27) “ ”,

83
5

67 .
2020 80
10%
.
.
5-5


( )
2010 77 7.10 33.57 34.68 2011 83 7.38 36.89 38.11 2012 89 7.66 40.36 41.69 2013 96 7.91 44.31 45.77 2014 103 8.07 48.85 50.46 2015 110 8.30 51.76 53.47 2016 118 8.49 57.35 59.24 2017 127 8.84 62.37 64.42 2018 136 9.11 68.00 70.24 2019 146 9.38 74.78 77.25 2020 156 9.60 80.40 83.05
: . 2020 65 : 15% . 8%

.
,
,
.

.
84

.
.
.

.

28) .
, .
29) , 30)
.
.
, ,
, ,
.
.

.
.
. ,
.
. 2018 (
28) 2009
. 29) () ,

,
(3 30%, 25%, 20%, 15%)
30) 50%
85
5
14% 65 ) . 10%
65 30%
.
. 2008
64.3%31) OECD 81.7% .
.
, .
.
.
.
, .

- -
. 1 2
. 1 3

.
.

.
, . 3
. 1 OECD
.
Say's Law .
. OECD
.
31) OECD Health Data, 2009
86

. .
()
.
Soft-Landing
. , ,

. .
, .
, , ,

. ,
.
.


.
Trade-off .

.

(P4P) .
.
()
()
.
.
()
. ()
87
5

.

.

.
.

.

.
,
.
.
,
.

.

.
. 1996 9
, ‘ ’
. 1997
, 1998 ‘21
’ ()
. .
88


, ,
.


32),
33) .
.

. ,
,

. ,
( ) (capitation
fees), (allowances), (health promotion
payments), (item of service
payment) 4 .34) ,
1/3(28%) , , ,
(63%) , ,
(special fee)(9%) .
,

.
32) ‘ ’ 10
. 33) 48.0-49.9%
( . .
2002;23(2):171-177) 34) European Observatory on Health Care Systems, Health Care Systems in
Transition 1999
89
5


.
.
.
5-1
,

,
90

.
1 ,
, 2
. 1
,
.
.

,
.
. , - (socio-demographic models)
/
. , CMS-HCC (hierarchical condition category)
35)
.36)

.
DRG DRG
.
()

.
(Expenditure Cap)
.
35) CMS-HCC Boston University Harvard Medical School
, 2004
. 36) Gregory C. Pope et al, Risk Adjustment of Medicare Capitation Payments Using
the CMS-HCC Model, Health Care Financing Review 2004;25(4):119-141
91
5
. “
” , ,

.
.
, ,
.
,
.
, .
, , .
.
,
.
, .
.
,
.
.
.
,

.
.
.

.

95
6
6

.
168 38)
Pooling .

.
() Pooling (
)
.
. ()
.
. ( )

.

.
37) , , , 2008 7
5 . 38) 2009 12
96

.

.
()
.
2009 39) 2010
. 7 40)
2.01% . 2010
3.0% 1.4% .

.
,
.
2.
2001
(‘’) . 2001
2007 ,

.
,
.
.
. ,
39) 8, 8,
8 . 40) 2007 2008
.
97
6
( ) .
() . ,
.



( ) 2007
.
2007
.
, 2007
.
() “
” .


. ,
98

, ,
, , ,



. ,
, , ,
, , , , 7
.
. 2010

.
.
.

.
41) .
75 ,
.
2010 () 10 17
, , ,
41)
10, 10, 10
.
99
6

2.9
1.9
1.9
6.0
- 2.05%

.
9( )
2010 .
.
2010 4,000 (: 1,776 , : 2,224 )
1.4%, 3.0% . ,

, ,
.
2010 2011
. 2011
, 1.2%, 2.7%
. 50%
2011 50%
2011 .
2010
< 6-1> .
6-12010 (: , %)
: 1) 1 . 2)
100

2010 () 7 1 (
) 5(, , , , )
2(, )
.
.
.
.
.

. 2010 2%
.
, ( ) , (
) , ( ),
2%
. 2%
7 5 . 70%
.

.

. .

. , ,


. .

. 1
101
6
.
.
1
1

.
.
2
.
6-2


2001 - - + 7.08% 55.4 -
2004 1 : 51.5 2 : 52.15
1 : 66.7 2 : 57.060.5
+ 2.65% 56.9
2005
2006
+ 3.58% () 60.7
2008 2%
+1.94%
( ) : 2.3% : 1.5%, : 1.7% : 2.9% : 2.9%, : 30%

2009 2.36%
+2.20%
: 2.1%, : 2.0% : 2.2%, : 3.5% : 3.7%, : 9.3% : 2.6%

2010 2%
+2.01%
: 3.0%, : 1.4% : 1.9%, : 2.9% : 1.9% : 6.0%, : 1.8%

102

< 6-2> (2008)
. 2002
2007 3.37 ,
5.33 . 2002
2003
. 2004 2006
, 2005 2007 .
.
2008
.42)

100%
.
.

. .
.
.
, , ,
, ,
.
.
, ,
.

.
42) 2010 (4,000 )
2.0% 2.01%.
103
6
.
.
.

. .
.
7
.
. 1 2008

.
. 2008 , , , , , ,
, ,
, , , .
,
. 2
. . ,

. ,
. ,
. 3
.
(, 2007).
4.
.
. 1 (
104

) 2 () . 1
. 2
1
.
.
.
.

.
, ,

.
,
. , , ,

.

.
K I H A S A07

107
7
7
.

. 1
(OECD, 2010).
65 1
4 (OECD, 2010). 1

-
.
2006
7.9% (OECD, 2010).
.

-

(, 2009).

108

,
, .

.

(health outcome)

. OECD
1 1 (2007
3 , 1 ) (OECD, 2010).

.
90%
, ,
.

.
.
,
, 43) .
1 2, 3
. 1, 2 3

( , 2002).


43)
.
109
7
.

(, 2008)

. 44)
.
2008
(, )
.

.
DRG


. 1997
1997
5 Diagnostic-Related Group(DRG)
. 6%
7
2009 67% (OECD, 2010).
DRG

44)

.
, ,
, ,
, , ,
,
(, 2008).
110

(discharge liaision) . DRG



( , 2002).

(71%),
(64.8%), (61%), (60.3%),
(52.1%)
( , 2002).

3

.

.

.
.
OECD

. OECD 1990

.


(, 2010).
, , ()
111
7

.
() , ,
. ,
.
.
2.
,


.
.
,
,

(Nolte, Knai and Mckee, 2008).
, ,
,

. NHS(National Health Service)
GP(General Practitioner)
,
.
112

.

. 2005 1 'NHS
(NHS Health and Social Care Model)' . Chronic
Care Model(CCM)

. NHS (long-term conditions)

(Nolte et al., 2008). 1)
, 2) ,
3) , 4)
, 5)
, 6)
, 7) , 8)
(Nolte et al., 2008).
2006 1 “Our health, our care, our say: a new
direction for community services"
.

. ,
(Nolte et al., 2008).
(2009) , 2003
NHS (GP) .
Quality and Outcome
Framework(QOF) , ,
10
.
113
7
18% , 2005
30% . GP , GP

.
NHS
( , 2007).
NHS .

( , 2007). 1
7-80% .

. 2 , .

. 3
.
.
(Primary Health Care Team)
. 2004 NHS
(Improvement Plan)
. 2004 'NHS Improvement
Plan' . ‘
(Community matrons)’

.
(Nolte et al., 2008).
NHS
, () ,
, , 30
114

( , 2005).
(GP) , , ,
, , , , , ,
. ,
, .
,
,
.
, 1970


( , 2005).
.
,
( , 2005).

( , , , , )
) (
, , , , )
NHS primary care trust( , 2008).
.
90%
.
, , .
.
.
115
7
(GBA)
. ,
(Nolte et al., 2008).
1990 ,
, ,
,
. 2001 ‘ (Disease
management programmes, DMPs)'
. 2002

(Nolte et al., 2008).
DMPs . ,
, , , ,
, ,
.
. DMPs
. DMP DMP

. DMP
(Nolte et al., 2008).
DMPs , .
2004 10 2005 12 , DMPs
, 200 . DMPs
, 60-75%
(Nolte et al., 2008).
DMPs ,
, ,
116

,
(Nolte et al., 2008),
. ,
,
( , 2007).
,
.
.
( ) ,

. MDK
(, 2008).

.

(,
2008).


2005
(, 2006; , 2008).
,
.

117
7

. , ,
. ,

(, 2008). 2005
,
.
2000
2005
.
, , ,
(
, 2008:69). 1
2 ( )
( )
( , )
(, 2008).
, , ,
, , .
50% 50% (65 1
40~64 2 )
.
2005
.
, , ,
( , 2008).
,
, (
118

, 2006). , ,

.
, , , , , NPO
' ' 1

.
(, 2008) ,
. , ,
, , ,
,
. ,
.
.


, ,
( , 2007).

(DM)
. (Managed Care), ,
. ,

( , 2007).
,
, , /
119
7
,
( , ) ( , 2007).

.
,
, ,
, ,
( , 2007).
, , ,
.
(DMO)
,
,

( , 2007)
& Medicaid Services) (Medicare Health Support,
MHS) .
,
.
, 1 MHS CMS
8
.
, (state) ,
,
, .
,

120

. 20 (PCCM, primary
care case management)
,

.
.

.
, ,
, , , /,
.
managed care
,

.
(Medicare HMOs) .

Medicaid . Medicaid
Medicaid waiver
. ,

. Medicaid Medicare
, ,
. PACE(Programs for All-Inclusive Care
for Elders),
(, 2010).
, PACE
121
7
. PACE ,
PACE day care center
. 1 , ,
, , , , , ,

, ( , 2008).
PACE

. 1)
, 2) Medicare Medicaid
, 3)
, 4)
(, 2008).
,
.


. ,
,
, .

(
)

.


managed care . managed
122

care
.

,

.
2005
. ,
,
.

,
.
PACE
,
.
.
, , ,


,
,
(, 2008).
.
123
7
2008
55% . 2008
32,000
6
.

( , 2007:137).

(acute) (post-acute)
( , 2010)( 1 ).
,

(sub-acute care
service) ( , )
. ,


( , 2010).
, ,
.
.

.

, , ,
124

( , 2005).



( , 2010).
2008 9%
( , 2010).

(, 2009).

( , 2010).

50% 10

(
, 2010). .
.
,
, ,
. ,

(,
2010).

(, 2008).
125
7

.

(, 2010).

(, 2008).

(, 2010).


( , 2010).
(, 2008).
,
.
.
2
, 1 2 .
2008 7 .



.


(, 2008). ,

126


.


. 1 2 2
.

,
( , 2010).

. ,
(, 2010).
.
A, B, C
.


(, 2010). 57%
.
(, 2010).
,
.
.

. A

127
7
.

.
4.

,
, ,

(, 2010). ,

. ,

. , (
)
. ,
.

.

.


.
128

,


. ,

.

, .

.

.
,

.
.


. ,
,
,


.

.

129
7

.

PACE .
one-stop

.



.


, ,
.


.
.
.

()
.

130

(, 2008).
.
1%

76% 0.1%
(, 2008).
, (
1%)
.

.

.
.
Primary Care Trust
(Primary care
case management)
.

(, 2010).

. .
(
, 2007).