27
Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoi ehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoi eh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheég oieh Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjehjwehrlkgjhewrl Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Structure linéaire Structure ‘hyper’ = en réseau

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Chapitre 4:Les hyperdocumentsChapitre 4:Les hyperdocumentsChapitre 4:Les hyperdocumentsChapitre 4:Les hyperdocuments

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl

Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjeh rlkjwehrlkjh lkejh lk jwehrlkgjhewrl qeroiuàqoiéjhflgkjsheégoiehJhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh lkjhlkjh lkjehjwehrlkgjhewrl

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue

wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Structure linéaire Structure ‘hyper’ = en réseau

Page 2: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj

kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue

wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

lienNœud (ou unité

d’information)

ancre

Texte => hypertexte

+ multimedia => hypermedia

… => hyperdocument

Page 3: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi Et alors jhkje iuoléj iuhziue

wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

URL

WWW

Page 4: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Champs sémantique

Medium Cerveau

??????????????????????????????????

« Cognitive

flexibility »

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Page 5: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Lecture à l’écran ou sur papier?

• pas d’annotations• pas de repères physiques => désorientation• efficaces pour recherche ponctuelle

• plus lente (20% )• plus d'erreurs • plus fatigante • perte des indices discursifs

Sélection de l’information

Traitement de l’information

Cognitif

Méta-cognitif

Page 6: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Elaborer une stratégie

Sélection de l’information

Traitement de l’information

Cognitif

Méta-cognitif Formuler et maintenir un but

Elaborer une

représentation du domaine

Savoir ce qu’on ignore

Se souvenir de son chemin

Surcharge CognitiveSurcharge Cognitive

Page 7: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Naviguer dans un hypertexte, c'est avant tout se construire des buts, les maintenir, et s'orienter dans le système afin d'y faire des sélections appropriées.

Rouet & Tricot, 1995

Il convient toutefois de ne pas tomber dans le travers opposé: la navigation n'est pas uniquement guidée par le modèle cognitif du sujet, elle est également influencée par des variables linguistiques et les modalités de présentation.

Page 8: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Elaborer une stratégie

Sélection de l’information

Traitement de l’information

Cognitif

Méta-cognitif Formuler et maintenir un but

Elaborer une

représentation du domaine

Savoir ce qu’on ignore

Se souvenir de son chemin

OUTILSOUTILS

historiquehistoriquecartescartes

IndexIndexsignetssignets

Liens changent Liens changent

de couleurde couleur

Liens conditionnelsLiens conditionnels

Re-linéariserRe-linéariser

Métaphores Métaphores

(spatiales)(spatiales)Visites guidées

Visites guidées

Page 9: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Haut degré decontrôle par l’élève

ne signifie pas constructivisme,

ni même « learning by doing »

Page 10: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Sélection de l’information

Traitement de l’information

Tâche

Un hyperdocument ne définit pas une activité pédagogique, c’est une ressource utile pour des activités pédagogiques.

Page 11: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

i

Les sujets adoptent-ils des stratégies d’exploration différentes selon le type d’activité pédagogique mise en oeuvre ? 

Questionnaire 1 + Pré-test Questionnaire 1 + Pré-test

Modalité "libre" (N = 10) Modalité "questions" (N = 10)

Exploration libre de l’hyperdocument

Exploration dirigée de l’hyperdocument(par le questionnaire informatisé)

Questionnaire 2 + Post-test Questionnaire 2

 

Zeller & Dillenbourg 1997

Page 12: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Moyennes Réseaux Séquences

Etoiles Etoiles induites

Groupe "libre" 0.20 0.39 0.28 0.13

Groupe "questions"

0.18 0.17 0.59 0.06

Comparaison(L=18)[1]

t = 0.33non

significatif

t = 2.86significati

f p = 0.01

t = 2.97significati

f p = 0.01

t = 1.27non

significatif

Navigation pattern

Page 13: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

 

Moyennes Proportion d’aides globales

Proportion de liens locaux

Groupe "libre" 0.18 0.82

Groupe "questions"

0.33 0.67

Comparaison (L = 9)

t = 3.61, significatif , p=.006

Page 14: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

 

Moyennes Liens nominatifs Liens génériques

Groupe "libre" 0.44 0.56

Groupe "questions"

0.75 0.25

Comparaison (L = 9)

t = 4.03, significatif , p=.003

 

Page 15: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Oui mais…

Les utilisateurs ne parcourent pas l’hypertexte pendant la résolution de problèmes

(Sherly, Roux & Dillenbourg, 2000)

Page 16: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

Et alors jhkje iuoléj iuhziue wluizliuh luhgl jlierug uegh hjegkjh kej kjkjhgkj kkjhgkjhg iéupéiuoi

OU

Page 17: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

www.edunet.ch

Page 18: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.www.edunet.ch

Page 19: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Web

Documents

Interactions Traitement & production

D’une approche centrée sur les documents

à une approche centrée sur les interactions

Page 20: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

www.youngreporters.org

Page 21: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.www.youngreporters.org

Page 22: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

www.antarctica.org

Page 23: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

www.antarctica.org

Page 24: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Pistes pour l’utilisation pédagogique de l’hypertexte:

Apports ponctuels:• Glossaire

• Aide on-line

• Approfondissement

• Culture générale & ‘brochureware’

E-learning ‘knowledge managment’

Construction & partage d’un hypertexte• Journal scolaire

• Interdisciplinarité

• Correspondance

• Authenticité

Page 25: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Electronic Book

Quizz

Drill & Practice

Problem Solving Environment

INTER

AC

TIV

ITY

Page 26: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Electronic Book

Quizz

Drill & Practice

Problem Solving Environment

INTER

AC

TIV

ITY

COST

Page 27: Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève. Chapitre 4:Les hyperdocuments Jhkj kj kjh kjh kjh kj hkjhlkjkh glkjheérh jkg lkjewg lkj lkejh kjeh lkjhe lkjh

Dillenbourg, Tecfa, Université de Genève.

Electronic Book

Quizz

Drill & Practice

Problem Solving Environment

INTER

AC

TIV

ITY

COST

Target Skills

Declarative knowledge

Procedural knowledge

Heuristic knowledge