fabriekslawaai //n°17

Lawaai est un joLi mot qui signifie à La fois “son” et “bruit”. C’est-à-dire que Le “son” de notre fabriek CommenCe son voyage dans Le bâtiment, visite tous Les espaCes, puis s’en va dehors pour renContrer Le “bruit”, Les miLLiers de bruits dans Le quartier pour enfin fusionner dans Ce “Lawaai” unique.

grenZenfrontières

bordersfronteras

fronteiras

[NL] GreNZeN 1 meervoud van grens: denkbeeldige, scheidende lijn: een staatkundige grens 2 de grenzen overschrijden: te ver gaan 3 grenzen aan (grensde, heeft gegrensd): liggen naast, een grens hebben met: belgië grenst aan nederland 4 benaderen: dat grenst aan waanzin

[FR] frONTiÈre(s) 1 limite qui sépare deux états, ligne séparant deux territoires, deux pays, deux terrains contigus 2 terme extrême d’un espace de temps (début ou fin) 3 possibilité intellectuelle ou physique maximum 4 point extrême, ce qu’on ne peut dépasser 5 ligne marquant la fin ou le début d’une étendue

[EN] bOrDer(s) 1 the part or edge of a surface or area that forms its outer boundary 2 the line that separates one country, state, province, etc., from another 3 boundary: something that indicates bounds or limits, a limiting or bounding line 4 frontier: the part of a country that borders another country

[ES] frONTera(s) 1 división 2 confín de un estado 3 límite: línea real o imaginaria que separa dos terrenos, dos países, dos territorios 4 fin, término: extremo a que llega un determinado tiempo, extremo que pueden alcanzar lo físico y lo anímico

[PT] frONTeira(s) 1 zona de território imediata à raia que separa duas nações 2 linha divisória, raia, confins 3 limite: linha que separa superfícies ou terrenos contíguos, momento ou espaço que corresponde ao fim ou ao começo de algo 4 termo, meta: que atingiu um ponto máximo ou extremo

/// nLbeste lezer,

voor u ligt de 17de fabriekslawaai, opgebouwd rond een dankbaar dualistisch thema: grenzen. grenzen kunnen aflijnen, insluiten of uitsluiten. Ken je grenzen! Tegelijker-tijd zijn grenzen er ook om overschreden te worden. Verleg je grenzen!

grenzen zijn politiek. door de globalisering beïnvloeden de grenzen die systematisch overschreden worden in het midden-oosten in zekere mate de grenzen van het maatschappelijk debat in europa en in belgië. de piano-fabriek engageert zich dan ook sinds het ontstaan ervan voor het film- en kunstenfestival ‘Eye On Palestine’. De komende editie vindt in brussel hoofdzakelijk plaats in de kvs, maar de pianofabriek inviteert de tentoonstelling ‘The Lonely Crowd’. Videokunst uit Palestina zal niet alleen de pianofabriek maar ook de fortstraat veroveren. in deze fabriekslawaai neemt onderzoekster en activiste siggie vertommen ons mee naar israël... of was het palestina? en schets ze een korte geschiedenis van de grenzen van deze laatste kolonie.

in nauwe zin slaan grenzen op de arbitraire lijnen tussen natiestaten. door verschillende historische en actuele poli-tieke verschuivingen worden deze grenzen meer en meer uitgehold. filosoof en activist Lieven de Cauter acht de tijd dan ook rijp om het bestaan van grenzen in vraag te stellen en houdt een voorzichtig pleidooi voor open grenzen. “No Borders!”, dat is ook het motto van cultuur-wetenschapper en coördinator van kif kif ico maly. hij stelt de grenzen van de natiestaat radicaal in vraag door onze ogen te openen voor superdiversiteit. superdiversiteit daagt de grenzen in ons hoofd uit en stelt de manier waarop we de stad en de samenleving nu zien fundamen-teel in vraag.

ook in de pianofabriek worden grenzen overschreden tussen sociaal-cultureel werk en kunsten, welzijn, opleiding en tewerkstelling... en met karlien van hoonacker, een straffe madam met een stevige reputatie in de kunstenwereld, vaart de kunstenwerkplaats opnieuw op stevige koers. Zij weet met haar artistieke visie de grenzen van onze verbeelding uit te dagen. maak kennis met haar op pagina 14.

we vieren dit jaar het 20-jarig bestaan van onze opleiding in de podiumtechnieken. pascal zet zich reeds al die tijd in om jonge werkzoekenden een degelijke opleiding aan te bieden in licht- en geluidstechnieken en heeft hiermee een unieke plek ingenomen binnen de belgische opleidingen rond podiumtechnieken. dat vraagt om een extra feeste-lijke festivaleditie met als kers op de taart een overzichts-tentoonstelling!

grenzen bepalen ook liefde. wat is de grens tussen jou en mij? Ik besta niet zonder jou! Ik ook niet zonder jou! Jij komt in mij en ik in jou! Ik hou van jou. Ik ook van jou! Liefde is transgressie. souleymane en bea brengen hun verhaal van grenzeloze liefde.

In de vaste rubriek ‘vereniging in de kijker’ maken we kennis met de geëngageerde filmmakers van Ciclope, een echt Brussels netwerk van jongvolwassen cinefielen. Zij verleggen de grenzen tussen beeld en geluid maar ook tussen ecuador, iran, spanje, algerije, portugal en China.

wij wensen je veel leesplezier en hopelijk zetten we jou met dit nummer aan tot het verleggen van je grenzen!

— De redactie Reacties altijd welkom op gemeenschapscentrum@pianofabriek.be.

/// frCher lecteur, chère lectrice,

vous tenez entre vos mains le 17ième fabriekslawaai, construit sur un thème dualiste gratifiant: les frontières. Les frontières peuvent délimiter, inclure ou exclure. Connaissez vos limites! En même temps, les frontières sont aussi là pour être transgressées. déplacez vos fron-tières!

Les frontières sont politiques. avec la globalisation, les frontières sont systématiquement transgressées au moyen-orient et elles déterminent en quelque sorte le débat sociétal en europe et en belgique. C’est pourquoi le pianofabriek s’engage déjà depuis le début dans le festival ‘Eye on Palestine’ du film et des arts. La prochaine édition aura lieu principalement au kvs. Le pianofabriek pour sa part accueillera l’exposition ‘The Lonely Crowd’. L’art vidéo venu de palestine va non seulement envahir le pianofabriek, mais aussi toute la rue du fort. dans ce fabriekslawaai, la chercheuse et activiste siggie vertom-men nous emmène en israël... ou était-ce en palestine ? elle nous fait un bref historique des frontières de cette dernière colonie.

au sens strict, les frontières font référence aux lignes tracées arbitrairement entre des états-nations. suite aux évolutions historiques et politiques actuelles, ces frontières ont de moins en moins de sens. Le philosophe et activiste Lieven de Cauter estime d’ailleurs qu’il est temps de remettre en question l’existence même des frontières et plaide prudemment pour l’ouverture de celles-ci. “no Border!” est aussi la devise du scientifique culturel et coordinateur de kif kif ico maly. il remet radicalement en question les frontières de l’état-nation en nous ouvrant les yeux sur la ‘superdiversité’. La superdiversité met au défi les frontières dans notre tête et remet fondamentalement en question notre regard d’aujourd’hui sur la ville et la société.

au pianofabriek aussi on transgresse des frontières, celles entre le travail socio-culturel et les arts, le bien-être, la formation et l’emploi... et avec karlien van hoonacker, un sacré bout de femme avec une sacrée réputation dans le monde des arts, notre laboratoire artistique poursuit à nouveau un cap intrépide... avec sa vision artistique singulière, elle défie les frontières de notre imaginaire. faites sa connaissance en page 14.

nous fêtons cette année le 20ième anniversaire de notre formation en techniques de scènes. pascal se consacre depuis tout ce temps à proposer une solide formation en techniques de son et de lumière à de jeunes demandeurs d’emploi. il a réussi à se frayer une place unique dans le monde de la formation en techniques de scène en belgique. Cela mérite une édition particulièrement festive du festival, avec pour cerise sur le gâteau, une exposition rétrospective.

Les frontières définissent aussi l’amour. Quelle est la frontière entre toi et moi? Je n’existe pas sans toi! Moi non plus sans toi! Tu viens en moi et moi en toi! Je t’aime. Moi aussi! L’amour est une transgression. Souleymane et Bea nous font l’histoire de leur amour sans frontières.

Dans notre rubrique habituelle ‘focus association’, nous rencontrons les cinéastes engagés de Ciclope, un réseau très bruxellois de jeunes adultes cinéphiles. ils déplacent les frontières entre l’image et le son, mais aussi entre l’équateur, l’iran, l’espagne, l’algérie, le portugal et la Chine.

nous vous souhaitons une excellente lecture et osons avec ce numéro vous inciter à également déplacer vos frontières!

— La rédaction N’ hésitez pas à nous faire part vos réactions sur gemeenschapscentrum@pianofabriek.be.

///en /// nL /// friNhOuDsTafel /Table Des maTiÈres03>06_eXpo the LoneLy Crowd

07_grenZen in israËL gekleurde transgressie

08_ de grenZen in ons hoofd over superdiversiteit en complexiteit

09_grenZeLoZe Liefde het verhaal van bea en souleymane

10_open grenZen? beschouwingen over migratie

11_CiCLope one single humanity

12>13 — aCTiViTeiTeN / aCTiViTÉs

14_ spaCe and borders

15_opLeidingen podium- teChnieken pianofabriek viert 20-jarig bestaan

16_er was eens...

16_around the worLd in my Community

17_mijn wijk het buurtleven in de praagstraat

17_fort en fête

18 — alles kiDs

19 — aDVerTeNTies / aNNONCes

[EN] as part of the eye on palestine festival,

the pianofabriek has the honour to invite

reem shilleh and Lara khaldi, two young

palestinian curators, to rethink their

concept of ‘The Lonely Crowd’ in relation

to the urban context of Brussels. ‘The

Lonely Crowd’ was a curated exhibition for

the 2013 /si:n/ festival of video art and

performance that took place in the public

space of ramallah. the exhibition will

open with the screening of the film

‘Society of the Spectacle’, by the

situationist guy debord based on his book

of the same name. the curators, Lara

khaldi and reem shilleh will be present at

the opening to introduce ‘The Lonely

Crowd’.

an exhibition in public space with works by ihab jadallah, samar haddad king, mosireen, yazan khalili, noor abu arafeh and alaa abuasad.as part of the eye on palestine festival.

[NL] in het kader van het eye on palestine-

festival heeft de pianofabriek de eer de

twee jonge palestijnen reem shilleh en

Lara khaldi uit te nodigen om hun concept

‘The Lonely Crowd’ te vertalen naar de

stedelijke context van Brussel. ‘The Lonely

Crowd’ vond voor het eerst plaats tijdens

het /si:n/ festival in 2013, een festival voor

video-kunst en performance in de

openbare ruimte van ramallah. de

expositie wordt in de pianofabriek geopend

met de vertoning van de film ‘La société du

spectacle’ van de situationist guy debord,

gebaseerd op zijn gelijknamig boek.

de expositie zal worden ingeleid door

reem shilleh en Lara khaldi zelf, de

curatoren van ‘The Lonely Crowd’.

een tentoonstelling in de openbare ruimte met werk van ihab jadallah, samar haddad king, mosireen, yazan khalili, noor abu arafeh en alaa abuasad. in het kader van het eye on palestine festival.

[FR] Le pianofabriek, dans le cadre du

festival eye on palestine, a l’honneur

d’inviter les jeunes palestiniens reem

shilleh et Lara khaldi pour transcrire leur

concept ‘The Lonely Crowd’ vers le

contexte urbain bruxellois.

‘The Lonely Crowd’ était une expo-sition

dans l’espace publique au

/si:n/ festival en 2013, un festival à

ramallah, dédié à la vidéo et la

performance. L’exposition ouvre au

Pianofabriek avec la projec-tion du film ‘La

société du spectacle’ du situationniste guy

debord, basé sur son livre du même titre.

L’exposition sera inaugurée par reem

shilleh et Lara khaldi eux-mêmes,

curateurs de ‘The Lonely Crowd’.

une exposition dans l’espace publique avec des œuvres de ihab jadallah, samar haddad king, mosireen, yazan khalili, noor abu arafeh et alaa abuasad. dans le cadre du festival eye on palestine.

“The specTacLe is NoT a coLLecTive of images, iT is a sociaL ReLaTioN beTweeN peopLe ThaT is meDiaTeD by images”

the soCiety of the speCtaCLe — guy debord

///COVer

fraNCis alÿs, The GreeN liNe, 2004

video documentation of an action,

in collaboration with julien devaux,

rachel Leah-jones & philippe bellaiche

image: julien devaux

© francis alÿs

04/04 >09/05/2014 iN aND aRouND The PiaNO-fabriek rue du fortstraat 35, 1060 st-gillis/gilles

open every day from 10:00 until 20:00, except on sundays.

Opening 04/04/2014 – 20:00

Screening ‘The Society of Spectacle’ - Guy Debord (20:00),

introduction by reem shilleh and Lara khaldi (21:30) &

opening exhibition & drink (22:00)

No entrance fee / toegang gratis / entrée gratuite

www.eyeonpalestine.be & www.pianofabriek.be

04/04 > 09/05/2014 iN aND aRouND The PiaNO-fabriek

rue du fortstraat 35, 1060 st-gillis/gilles

open every day from 10:00 until 20:00, except on sundays.

Opening 04/04/2014 – 20:00

Screening ‘The Society of Spectacle’ - Guy Debord (20:00),

introduction by reem shilleh and Lara khaldi (21:30) &

opening exhibition & drink (22:00)

No entrance fee / toegang gratis / entrée gratuite

www.eyeonpalestine.be & www.pianofabriek.be

a JOurNey TO ramallahalaa abuasad | silent video | 04’23 | 2013

a journey to ramallah is conducted by a proposed map entitled ‘Town Planning Adviser: Planning of jerusalem ( jordan) and region, 1965’. the journey begins from shu’fat: the camera scans the map starting from there, passes on to beit hanina south, beit hanina Central, beit hanina north, er Ram, Airport Area, Qalandiya, and finally arrives in ramallah–al bireh. the video comes to evoke the perspective of the spectator; the way he/she sees and examines things around him/her. it also attempts to expand the meaning of the decisive moment in shooting/filming/photographing.

[EN] the Lonely Crowd questions the

failure of the moving image in

correspondence with its makers and

spectators, and also in correspondence

with its internal structure and function.

Life has receded in favour of the

spectacle; moving images are

generated from other existing images

that should supposedly unify us as

spectators. perhaps we have lost our

ability to relate; how do we reclaim this

relation to each other? we are

communicating through those moving

images, but they have failed/betrayed

this promise of dialogue and rather

produce isolation, loneliness and

alienation.

do we dare reclaim our individuality

that has been contained by the image,

as a mediator for the regeneration of

pseudo-unity, as that would mean

hijacking the image as the capital of

the spectacle in order to be able to

produce a collective, a unity?

Can the Lonely Crowd appropriate

the spectacle, turn the spectacle

against itself?

the Lonely Crowd creeps into the

public spaces, dispersing the video

works and performances in places

which the actors of this lonely crowd

frequent. it exploits/hijacks the public

space as the stage of spectacle’s

theatrics, to confront the lonely crowd.

DireCTiONs fOr iNTimaTe sOluTiONs Or seemiNGly mOre iNTimaTe Noor abu arafeh | video | 9’19 | 2013

historically the term voyeur was used as a description of anyone who views the intimate lives of others. This term is specifically used regarding reality television and other media that allow people to view the personal lives of others. in today’s society the concept of voyeurism has evolved, especially in popular culture. the concept behind reality tv is to allow unscripted social interaction with limited outside interference or influence. Showing this video as part of an installation in a café has to do with the café as a place of watching, as much as a cinema but with unscripted scenes. in this experimental video, noor uses her personal family archive and other related belongings.

la sOCiÉTÉ Du sPeCTaCle guy Debord | france | 88’ | 1973Date screening: 04/04/2014 - 20:00

La société du spectacle (society of the spectacle) is a black and white 1973 film by the situationist guy debord based on his 1967 book of the same name. It was Debord’s first feature-length film. It uses found footage and ‘détournement’ in a radical marxist critique of mass marketing and its role in the alienation of modern society. The film took a year to make and incorporates footage from feature films, industrial films, news footage, advertisements, and still photographs. without citations, the quotes are hard to decipher, but that is part of debord’s goal “to problematize reception” and force the viewer to be active.

aka serial killermasao adachi | Japan | 86’ | 1969Date screening: 04/04/2014 - 20:00 & 21:30

aka serial killer documented the social upheaval and political oppression that roiled japan in the 1960s. director adachi, screenwriter sasaki and film critic Matsuda put their theory of landscape (fûkeiron) into practice in their profile of nineteen-year-old serial killer norio nagayama. through the eye of the murderer we see what he saw in his youth, the picture of struggle and poverty, thus situating his acts in the larger context of his environment.

mOsireeNmosireen | selection of 10 videos | 2011 - 2013

Mosireen is a non-profit media collective in downtown Cairo born out of the explosion of citizen media and cultural activism in egypt during the revolution. armed with mobile phones and cameras, thousands upon thousands of citizens kept the balance of truth in their country by recording events as they happened in front of them, wrong-footing censorship and empowering the voice of a street-level perspective. the selected videos cover a number of themes mosireen work with, such as labour strikes, land appropriation / house demolition by the state, street violence, child abuse, and the riots in egypt related to the war on gaza.

POsT 93ihab Jadallah | Three channel video installation | 2’ | 2013

At first glance, the videos are not connected at all; a reflection of a landscape torn apart, a Palestinian territory divorced from itself. the three videos converse about ruin, surrender, political upheaval and the crushed hopes mostly brought about by the oslo agreement. the work speaks to a more individual experience of politics and how geopolitics effects the most intricate details of our lives. it conjures surfaces and the pain of unearthing the present moment, only to find out that we are still at the site of the ruin itself.

PlayGrOuNDsamar haddad King| four channel video installation and live performance | 2013

samar haddad king is committed to collaborating with artists across disciplines, cultural geographies and physical borders in order to forge stimulating and transformative experiences through dance. inspired by world events as well as personal histories, samar offers an intimate glimpse into the countless faces of humanity using their athletic, off-balance and highly emotive choreography style. told through linear, tangential and stream-of-consciousness narratives, these multi-vocal works layer the textures of dynamic movement and eclectic sound scores into poetic landscapes that illuminate the previously untold stories of individuals and communities around the world.

The bliNDNess Of lOVeyazan Khalili| video | 2’ | 2013

this project is based on photos that were exposed to excess light, leaving a whiteness that witnesses the details of a disappeared love, prompting the question, ‘how does one regard the pain of the self?’.

ViDeO−iNsTallaTiONs

films

// nL

GreNZeN iN israËl gekLeurde transgressie

dit gezegd zijnde, beschikt israël over een uitgebreid kleurenpakket om haar vluchtige grenzen met de buurlanden af te bakenen. de noordelijke grens met Libanon wordt de blue Line genoemd en de betwiste grens tussen israël en syrië werd na de Zesdaagse oorlog in 1967 omgedoopt tot de purple Line. de bekendste en meteen ook de meest gecontesteerde ‘grens’ van Israël is uiteraard de green Line. deze scheidt israël - in theorie - van de westelijke jordaanoever (inclusief oost-jeruzalem) en de gazastrook . de groene Lijn ontstond als een wapenstilstandsgrens tussen israël, jordanië en egypte na de israëlisch-arabische oorlog van 1948. Ze dankt haar naam aan het groene 4 millimeter dikke potlood waarmee de zionistische militaire leider moshe dayan tijdens de onderhandelingen de landverdelingen markeerde. dit gebeurde op een kaart van het mandaatgebied palestina met als schaal 1:20.000. in de

praktijk betroffen deze demarcatielijnen stukken grond die 60 tot 80 meter breed waren. het stond dus nog ter discussie wie ‘de dikte’ van de Groene Lijn bezat. In de film 'Route 18: Fragments of a journey in Palestine/Israel' van Eyal Sivan en Michel Khleifi uit 2004 vertelt een oude palestijnse man over de dag dat israëlische en Jordaanse officieren langskwamen om de route van de groene Lijn fysiek te verankeren. Ze namen een aantal wit

geschilderde stenen en plaatsten deze pal tussen het huis en de bijhorende landbouwgrond van de palestijnse man.

de oude man bekende dat hij die nacht de stenen verplaatste zodat zijn huis en gronden aan dezelfde kant van de grens zouden liggen. hij vertelde trots dat hij op die manier het grondgebied van palestina stiekem had uitgebreid.

in 2004 trok de belgische kunstenaar francis alÿs (zie foto) met een arsenaal aan groene verfpotten naar het heilige Land om deze ambigue grens tussen israël en de bezette palestijnse gebieden opnieuw leven en kleur in te blazen. tijdens zijn uitgebreide wandeling langs de lijn werd alÿs vooral onthaald op verwarde blikken van zowel israëli’s als palestijnen. deze blikken maakten duidelijk dat de groene Lijn meer dan ooit haar politieke relevantie heeft verloren. in 1967 stak israël de groene Lijn over en bezette het de westelijke jordaanoever,de gazastrook en annexeerde het oost-jeruzalem. sinds 1967 wonen er meer dan 530.000 joodse kolonisten in een 125-tal illegale nederzettingen. deze kolonisten steken met veel gemak de groene Lijn

over, terwijl het voor de meer dan vier miljoen palestijnen op de westelijke jordaanoever en in de gazastrook onmogelijk is om israël of jeruzalem te betreden. daarenboven startte israël in 2002 met de bouw van een 400 kilometer lange apartheidsmuur die in theorie langs de groene Lijn zou lopen, maar in realiteit 10% van het territorium van de westelijke Jordaanoever confisqueert. Tijdens de recente vredesonderhandelingsronde maakte israël nog maar eens duidelijk dat het de illegale nederzettingsblokken rond de groene Lijn en oost-jeruzalem niet wil opgeven. als het van de israëlische minister van buitenlandse Zaken avigdor Lieberman afhangt, dan kunnen deze gebieden zelfs ingeruild worden voor de triangle, een gebied langs de israëlische kant van de groene Lijn dat overwegend wordt bevolkt door palestijnse israëli’s die volgens dit scenario hun israëlisch burgerschap en bijhorende rechten zouden verliezen. Zolang het méér grond en minder palestijnen oplevert, is israël maar al te bereid om haar grenzen te verleggen.

— siggie vertommen, meNaRg, ugent

PalesTiJNs Verlies VaN laND 1946-2010

fraNCis alÿs, The GreeN liNe, 2004

video documentation of an action,

in collaboration with julien devaux,

rachel Leah-jones & philippe bellaiche.

image: julien devaux © francis alÿs

07Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’

Reem shillehis a screenwriter, researcher, script supervisor, translator, assistant director and props master. born in yugoslavia in 1981, reem is a palestinian-serbian. she has a ba in sociology from birzeit university, west bank, palestine. a founding member of prolific Palestinian film collective idioms films, she moved to London from ramallah in november 2008. she has been script supervisor and assistant director on idioms films’ many shorts, features and documentaries, including ‘Make A Wish’ and ‘Amreeka’ by Cherien Dabis, ‘The Shooter’ by Ihab Jadallah, ‘OccupaZion’ by Enas Muthaffar, ‘Chicken Heads’ by Bassam Jarbawi, ‘Salt Of This Sea’ by Annemarie Jacir and ‘Pomegranates and Myrrh’ by Najwa najjar. she was also script supervisor on the tv series ‘Mattab’ by George Khleifi Ramallah, and wrote the screenplay for the 2008 short ‘Roll escape’ by mohanad yaqubi. she is the assigned associate producer on the behind the scenes documentary about the joji hirota music video.

LaRa khalDi was born in jerusalem sometime in the eighties. she received her ba in archaeology and art history with a minor in english literature in 2005 and is currently pursuing her ma degree at the european graduate school in media and Communications. khaldi co-curated the ‘Jerusalem Show’ in 2011 and 2012. She held the position of assistant director for programmes at the sharjah art foundation, uae from 2009 to 2011. Khaldi co-edited ‘Provisions I&II’ (Sharjah Biennial 10 catalogues) and has curated film and video programme ‘In the Name of the Father’ in 2011 and ‘Cinema of Independence’ in 2009 and 2011 as part of the arab shorts initiative by goethe, Cairo. she was assistant curator for the exhibition ‘Disorientation II’ at Saadiyat Island, Abu Dhabi, 2009 and ‘Never Part’, Bozar, Brussels, 2007. khaldi worked as assistant director at al riwaq art gallery in bahrain in 2007. khaldi is currently working on several projects independently, including a web based arabic english art glossary.

CreDiTs

Curators: Lara khaldi and reem shillehTechnical Team: michael janssens, Christophe donsePublications Coordinator: beeke melcher

Special Thanks: the collaborating spaces in rue du fort in brusselsPartner Institutions: a. m. qattan foundation, french-german Cultural Center, khalil sakakini Cultural Centre, Les instants vidéo numériques et poétiquesCollaborating Institution: eye on palestine festival, pianofabriek

eye oN PalesTiNe[EN] the belgian festival eye on palestine aims at putting palestine and the israeli occupation in the picture. since its start in 2010, it evolved from a film event to a festival that creates space for visual and live art, theatre and music performances, lectures and debates.

the festival wants to be a platform for an alternative image of palestine, the palestinians and the conflict they are living. In addition, it wants to give a boost to the cultural sector in belgium by presenting important and critical work that is rarely seen in commercial circuits.

the festival brings palestine to belgium by presenting to the public both emerging and established palestinian, israeli and international directors, artists, writers, musicians, scientists and activists.

Eye on Palestine is a socio-cultural non-profit project realized by a wide range of belgian organisations and institutions.

[NL] eye on palestine is een festival in belgië dat palestina en de israëlische bezetting in de kijker wil zetten. sinds zijn ontstaan in 2010, is eye on Palestine geëvolueerd van een filmgebeuren naar een festival dat ook ruimte schept voor visuele en levende kunst, theater en muziekoptredens, lezingen en debatten.

het festival wil een platform zijn voor een andere beeldvorming over palestina, de palestijnen en het conflict waarin ze verwikkeld zijn. Daarnaast wil het een impuls geven aan de culturele sector in belgië met kritisch en belangrijk werk dat zelden te zien is in commerciële circuits.

het festival brengt palestina naar belgië door het publiek kennis te laten maken met opkomende en gevestigde palestijnse, israëlische en internationale regisseurs, kunstenaars, schrijvers, musici, weten-schappers en activisten.

Eye on Palestine is een sociaal-cultureel non-profit project gerealiseerd door een brede waaier van belgische organisaties en instellingen.

[FR] eye on palestine est un festival organisé en belgique consacré à la palestine et l’occupation israélienne. depuis sa création en 2010, eye on Palestine s’est mué d’un événement filmique vers un festival qui donne la voix à l’art vivant et visuel, au théâtre, aux concerts, conférences et débats.

Le festival veut être une plateforme qui propose une autre image de la palestine, des palestiniens et du conflit auquel ils sont mêlés. Il souhaite également donner une impulsion au secteur culturel en belgique dont le travail critique et essentiel est rarement programmé dans les circuits commerciaux.

Le festival transporte la palestine en belgique en faisant découvrir au public des metteurs en scène, artistes, écrivains, musiciens, scientifiques et activistes palestiniens, israéliens et internationaux, qu’ils soient émergents ou établis.

eye on palestine est un projet socio-culturel sans but lucratif, réalisé par un large éventail d’organi-sations et d’institutions belges.

La logique coloniale derrière le projet sioniste de l’etat d’israël implique la recherche sans fin de nouvelles terres et le rapport ambigu de l’etat hébreu. Celui-ci recourt d’ailleurs à une large palette de couleurs pour marquer ses frontières.ainsi la frontière avec le Liban est appelée la ligne bleue et celle avec la syrie, la ligne pourpre. mais la frontière sans doute la plus contestée est la ligne verte, autrement dit la frontière entre la jordanie, L’egypte et Israël. Le film 'Route 18: Fragments of a journey in Palestine/Israel' d’Eyal

Sivan et Michel Khleifi (2004) raconte l’histoire d’un vieux palestinien qui vit sur la ligne verte toujours mouvante. en 2004, l’artiste belge francis alÿs s’est rendu à la frontière muni de pots de peinture verte pour marquer l’ambiguïté de cette délimitation géographique. Les récents pourparlers de paix ont mis en lumière le refus de la part d’israël de restituer les territoires occupés le long de la ligne verte et de jérusalem-est.

— siggie vertommen, meNaRg, université de gand

/// fr (résumé)

TraNsGressiON eN COuleurfrontières en israël

De koloniale logica die aan de basis ligt van het ‘Project Israël’ in het midden-oosten verraadt een grenzeloze drang naar méér land. eén blik op de kaart van israël/palestina tussen 1946 en 2000 (zie foto) maakt meteen duidelijk dat de territorialisering van de staat israël een onafgewerkt project is. dit zorgt voor een dubbelzinnige houding tegenover het afbakenen van definitieve grenzen. Soms wordt het afsluiten van grenzen beschouwd als de enige manier om Israëls voortbestaan te garanderen in de zee van ‘Arabische barbarij’, dan weer vormen grenzen een rem op de verdere inname van palestijnse gronden - volgens het internationaal recht althans.

/// nL

De GreNZeN iN ONs hOOfDover superdiversiteit en CompLeXiteit

toch structureren de nationale grenzen bij veel mensen nog altijd de verbeelding van hun leefwereld. Ze vormen ook nog altijd het dominante uitgangspunt van de politieke programma’s van onze politici en van ons nieuws. straks zijn het opnieuw verkiezingen en je hoeft geen glazen bol te hebben om te voorspellen dat die in grote mate zullen focussen op de nationale politiek. de andere schalen, zoals de europese of de wereldschaal, blijven grotendeels buiten beeld. het is dan ook geen toeval dat grenzen, of het nu de vlaamse of de belgische zijn, nog altijd bepalend zijn voor de visie die vele burgers hanteren op zichzelf en de wereld waarin zij leven. grenzen laten het toe om een context, een nationale identiteit en een historische continuïteit te verbeelden. Ze bieden houvast en laten het toe om een illusie van controle en zeggenschap te koesteren. in tijden van superdiversiteit en globalisering zijn ze helaas niet meer dan dat: een comfortabele illusie voor de één en een hoop miserie voor de ander.

De GreNZeN VaN De NaTiehet heeft geen zin om het bestaan van grenzen te betwisten. er zijn nog altijd nationale grenzen. er zijn taalgrenzen en men doet veel moeite om een ondoordringbare europese grens te construeren. het feit dat die grenzen bestaan betekent echter niet dat ze de wereld buitensluiten. de nationale grenzen zijn al lang geen absolute scheidingen meer. toch verbeelden we onze samenleving nog altijd als “belgië”. de grenzen zijn geïnternaliseerd. vlaams-nationalisten bestrijden de belgische staat alsof er met de vlaamse onafhankelijkheid een radicaal ander beleid mogelijk zou zijn. belgische nationalisten willen dan de belgische natie samen houden en sommige progressieven ontwaren niet alleen een nieuwe, ‘niet-nationalistische’ Belgitude, ze zetten er ook hun hoop op in. al deze visies blijven steken op een nationale schaal. de natie lijkt wel een eiland te zijn dat los staat van de geglobaliseerde wereld.

dergelijke visies blijven blind voor de huidige realiteit. het is een feit dat in de laatste decennia het leven van iedereen diepgaand geglobaliseerd is. de nationale blik is gedateerd, het is een anachronisme dat ons wegleidt van de schalen die in grote mate ons leven bepalen. de europese en globale schaal hebben zeer grote invloed op ons leven en onze

leefomgeving. Zo gaat het europese project gepaard met het opheffen van de interne grenzen. verdragen zoals het verdrag van maastricht creëren en faciliteren intra-europese migratie en hebben dus een vergaande invloed op alle landen in europa. die intra-europese migratie kunnen we zien als een symbool voor het afstaan van nationale politieke macht.

het idee dat de nationale politiek de bepalende factor is in de organisatie van ons land is een illusie die ons wegleidt van de werkelijke macht. het gros van de nieuwe wetten zijn in oorsprong van europese makelij. die verschuiving van macht schept een nieuwe realiteit. het betekent dat zelfs het leven van een fictieve oude boer in het West-Vlaamse platteland, die we in een bui van nostalgie als ‘authentiek Vlaams’ zouden kunnen omschrijven, in wezen geglobaliseerd is. Zelfs al heeft die man geen internet, maakt hij geen reizen en kijkt hij geen televisie, toch is zijn leven onvermijdelijk globaal verstrengeld. hij produceert in een ruimte die niet beperkt blijft tot belgië, laat staan vlaanderen. de impact van zijn koeien op het milieu is niet beperkt tot belgië. de manier waarop hij produceert en op welke afzetmarkt hij die producten te koop aanbiedt, is niet beperkt tot de nationale schaal. de machines die hij gebruikt om dat veld te bewerken zijn geen belgische machines, enz. kortom het leven van die boer is geglobaliseerd.

De GlObaliseriNG iN elk VaN ONsonze realiteit is dus niet meer nationaal denkbaar: elke straat, elke wijk en ieders leven in ons land kan maar geduid worden als we een breder perspectief hanteren dan de nationale bril. de gentse wondelgemstraat kan niet begrepen worden zonder de industrialisering in de 19de eeuw, het marshallplan, de internationale concurrentie in de textielindustrie na woii en de europese eenmaking mee op te nemen in het plaatje.

ondanks deze ingrijpende herschaling denken velen nog steeds te leven in een nationale afgegrensde ruimte: dit is ‘ons land’, dit zijn ‘onze waarden en normen’ en dit is ‘onze identiteit’. Heel het inburgeringsbeleid vertrekt vanuit deze fictie. Ze verbeeldt een Vlaams of Belgisch volk dat waarden en normen deelt en

dezelfde taal spreekt. die verbeelding wordt gezien als een noodzakelijk gegeven: zo niet, zou de samenleving uiteenrafelen. het punt is dat dat volk enkel nog bestaat in onze verbeelding. niet alleen leven er mensen uit alle uithoeken van de wereld op het belgische grondgebied, mensen hebben - ook al delen ze een belgische geschiedenis - de meest uiteenlopende waarden en normen en bouwen een unieke identiteit binnen talloze, vaak geglobaliseerde, subculturen (denk aan hipsters, skaters, hijabista’s, emo’s,...).

een hoog percentage van onze bevolking construeert identiteit in (echte en virtuele) transnationale contexten. dat is niet alleen een voorrecht voor de elites, het is ook vaak het noodlot van de armen. Burgers die een louter ‘Vlaams leven’ hebben, moeten daar verdomd veel moeite voor doen. televisie kijken wordt lastig, want een groot deel van de programma’s zijn van buitenlandse makelij of zijn gebaseerd op een buitenlands format. Consumptieproducten kopen wordt een heuse kwelling. werkgevers zijn steeds meer geglobaliseerde werkgevers: belgië is al decennialang een open economie, zelfs ‘typisch Vlaamse’ bedrijven zoals telenet zijn in amerikaanse handen. onze realiteit is geglobaliseerd. vandaag zijn complexiteit, superdiversiteit en globalisering de norm en het is die complexiteit die botst met de nationale grenzen.

De DesasTreuZe GeVOlGeN VaN GreNZeNkijken we naar de realiteit in ons land, dan zien we dat het inburgeringsbeleid gericht is op een fictieve samenleving. Het idee dat “we hier nederlands spreken” is een empirische fout. onze leefwereld is vergaand meertalig. toch wordt die realiteit niet erkend: men blijft onze samenleving verbeelden als een nationale samenleving. een samenleving die zou bestaan uit één volk met een duidelijke gemeenschappelijke identiteit, een taal en een geheel aan waarden en normen. het is in die groep dat nieuwkomers moeten integreren als ze welkom willen zijn. om dit af te dwingen worden rechten voorwaardelijk gemaakt. in die zin zijn de nationale grenzen nog altijd zeer reëel en hebben ze nefaste effecten. die nationale grenzen zorgen ervoor dat migratie altijd gepaard gaat met een afbouw van rechten: mensen verliezen politieke rechten, sociale rechten... in ons land leven mensen met de meest uiteenlopende rechten. het fundament van de demo-cratie, namelijk het gelijkheidsbeginsel, wordt hierdoor ondergraven.

het europese project zorgt niet alleen voor intra-europese migratie, het gaat ook gepaard met het uitbouwen van een

europese buitengrens. die constructie van nieuwe grenzen leidt in een wereld van globalisering tot dramatische realiteiten. de grenzen worden massagraven. en als migranten er alsnog in slagen de grens door te dringen dan verwerven ze een weinig benijdenswaardig statuut. niet zelden wacht hen een leven gekenmerkt door armoede en uitbuiting.

grenzen in een geglobaliseerde wereld leiden ertoe dat bedrijven - die wel geglobaliseerd zijn - continenten, landen, regio’s en steden tegen elkaar uit spelen. dat vertaalt zich in een ongelijke economische ontwikkeling, een dominantie van de concurrentielogica en afbouw van rechten. tevens leidt die ongelijkheid tot economische migratie. een migratie die dan snoeihard afgestraft wordt.

het probleem met nationale grenzen in een geglobaliseerde wereld is dan ook dat onze democratie erin opgesloten wordt. dat is een democratisch probleem. Zolang er geen performante democratie ontwikkeld wordt op hogere schalen, is het verlichtingsideaal van gelijke en onvervreemdbare rechten voor eenieder verder af dan ooit. Zolang de democratie een nationale democratie blijft, hebben we geen democratische zeggenschap over onze europese bestuurders. Zolang onze democratie een nationale democratie blijft, hebben we geen controle over multinationals. de eerste stap naar een echte democratie is het slopen van de grenzen in ons hoofd.

— ico maly

08 09Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’

TiP VaN

> SUPERDIVERSITEIT EN DEMOCRATIE:

ico maly, Jan blommaert en Joachim ben yakoub

(zie ook advertentiepagina)

> DE gRENSTRIlOgIE:

cormac mccarthy

/// nL

GreNZelOZe liefDehet verhaaL van bea en souLeymane

/// fr (résumé)

l’amOur N’a Pas De frONTiÈreL'histoire de Bea et Souleymane

bea, originaire de flandre occidentale, est une dame de 55 ans de tempé-rament optimiste et jovial. dans les années 80, elle s’engage comme médecin au mali, tchad et mozam-bique aux côtés de médecins sans frontières. elle poursuit sa carrière à l’institut des maladies tropicales d’anvers. en juin 1990, lors d’un séjour en Côte d’ivoire, elle s’occupe de mst, de prévention du sida auprès de prostituées. C’est à cette époque qu’elle fait la connaissance de souleymane, un musicien traditionnel engagé dans l’armée. Le couple a un enfant né en 2002.

quand la guerre civile explose en Côte d’ivoire, bea est rapatriée avec sa fille en Belgique. Ils décident alors de se marier pour que souleymane puisse enfin quitter l’armée. Leur mariage est heureux. “souleymane pense comme un européen, raconte bea, il est sociable, ouvert. on voit beaucoup de couples mixtes en Côte d'Ivoire. Les Afriques de l’Ouest sont faciles à vivre.”

Belgique, terre d’accueilaprès 10 ans de vie commune à abidjan, bea et souleymane décident de rentrer en belgique. Ce dernier est parvenu à obtenir la nationalité belge. ils ne constituent d’ailleurs pas le seul couple mixte de la famille et leurs différences religieuses ne posent aucun souci. depuis 2010, la famille vit à anvers. et souleymane rend visite à sa famille chaque année. de la belgique, souleymane dit qu’il apprécie surtout l’accueil et les opportunités qu’il a eus. il suit pour l’instant une formation en technique son et lumière au pianofabriek et espère ainsi pouvoir faire sa place dans le secteur culturel où ses talents de musiciens seraient reconnus.

Quant à leur fille, Nina, elle s’exprime tout aussi bien en néerlandais avec sa maman qu’en français avec son papa et vit son métissage avec bonheur. Ce que bea et souleymane ne ra-teraient pour rien au monde, c’est le match amical belgique-Côte d’ivoire le 5 mars!

— Ks

bea is een vlotte, optimistische dame met west-vlaamse roots, nu 55 jaar jong. met een diploma als arts en een aangeboren sociale betrokkenheid trok ze in de jaren 80 voor artsen Zonder grenzen naar exotische landen als mali, tsjaad en mozambique. na een bijkomende master in public health kreeg ze een boeiende job aan het instituut voor tropische geneeskunde in antwerpen. Ze ervoer het als een verrijking om verschillende culturen te ontdekken en was dus geregeld in het buitenland aan het werk. toen bea in juni 1990 naar abidjan in ivoorkust trok, was daar, politiek gezien, alles rustig. Ze werkte er in een gezondheidscentrum rond hiv-preventie bij prostituees en deed onderzoek naar hiv en andere geslachtsziekten. rond kerst werd er een militaire staatsgreep gepleegd en was de sfeer erg gespannen. in die periode leerde bea via een duitse vriendin souleymane kennen, die in het republikeinse leger zat.

de 9 jaar jongere knappe man in uniform bleef in haar buurt rondhangen en zo werden ze een koppel. in 2002 is hun dochter nina geboren. souleymane werkte bij het leger en gaf als klassiek geschoolde muzikant ook privéles. enkele maanden voor hij zijn geplande ontslag uit het leger kon indienen, brak een burgeroorlog uit. tot 2 keer toe werden bea en nina voor enkele weken naar belgië gerepatrieerd omdat het politiek te gevaarlijk werd in ivoorkust. bea en souleymane besloten te trouwen zodat hij, uiteindelijk in 2004, uit het leger kon gaan. het samenleven gaat hen goed af. bea: “je ziet veel gemengde koppels in ivoorkust. ik vind de west-afrikanen zeer spontaan en gemakkelijk in omgang. souleymane heeft een europese manier van denken. hij is ook heel sociaal en openhartig. hij ging een keer mee naar een feestje op de belgische ambassade in abidjan - toch een heel andere context, bleek hij daar meer mensen te kennen dan ikzelf!” Bea houdt van zijn muziek en zijn roots, kan zelf ook afrikaans dansen. Ze zitten op dezelfde golflengte en zijn beide positief ingesteld.

bea en souleymane hebben 10 jaar samen in abidjan gewoond. maar bea wilde naar belgië terugkeren, onder meer voor het betere onderwijssysteem hier voor nina.

aan de verhuis naar belgië gingen enkele jaren voorbereiding vooraf. met de nodige motivatiebrieven en dossiers kon souleymane ook belg worden. in bea’s familie zijn ze niet het enige ‘interculturele koppel’, zo is haar broer met een vietnamese getrouwd. ook hun verschillende opvoeding, katholiek en moslim, stelt geen probleem in hun relatie. Ze zijn allebei niet praktiserend. sinds 2010 leeft het gezin in antwerpen. hun dochter nina, die acht was toen ze verhuisden, kon zich vlot aanpassen van het franstalig naar het vlaams onderwijs, en spreekt nederlands met haar moeder en frans met haar vader. Ze is zich bewust van een blanke mama en een afrikaanse papa. voor haar klopt het verhaal. en hoe ervaart souleymane het leven in belgië? “je bent niet verplicht om alles al te kennen en weten in belgië. ik apprecieer het onthaal en de kansen die ik krijg.” hij volgt momenteel een opleiding licht- en geluidstechnieken in de piano-fabriek. daarmee wil hij aan de slag in de culturele sector, met een job die hij hoopt te combineren met zijn muzikantenleven. souleymane mist zijn familie en ivoorkust wel, maar gaat elk jaar op bezoek. wat bea en souleymane alvast niet willen missen, is de vriendenmatch belgië-Ivoorkust (5 maart)!

— Ks

bea, NiNa & sOuleymaNe

grenzen hebben het voordeel van de duidelijkheid. Ze maken de realiteit behapbaar en eenvoudig denkbaar. het is vaak aantrekkelijker om ons leven te denken binnen een afgegrensde realiteit dan om ons leven voor te stellen als inherent geglobaliseerd. nochtans is dat laatste reëel: onze levens zijn complex en niet meer denkbaar in een louter nationale context.

CiClOPeone singLe humanity

10 11Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’

/// nL

OPeN GreNZeN?besChouwingen over migratie

De ‘capsulaire beschaving’ is een beschaving die zich afsluit tegen de oprukkende chaos van de buitenwereld, een gedualiseerde wereld van ‘haves’ tegenover ‘have-nots’. Deze capsularisering is het scherpste zichtbaar in de scheermesdraad van de ‘security fences’, de nieuwe ijzeren gordijnen die fort europa afsluiten in Ceuta en melilla. het buitenhouden, uitsluiten, insluiten, opsluiten en deporteren van illegale migranten is routine geworden. de muren van Ceuta en melilla, of eilanden als Lampedusa, de kampen in Libië en marokko, zijn de naden van onze wereld: ze leggen de onhoudbaarheid van onze wereldorde bloot, het zijn de pijnpunten van de migratie.

CONTraDiCTies iN heT miGraTiebeleiDer zijn (minstens) drie contradicties in het europees migratiebeleid. de eerste is de meest in het oog springende: die tussen de liberale politiek van vrij verkeer van goederen en een onliberale politiek als het over mensen gaat. uiteraard is dit een ideologische contradictie, in werkelijkheid is ook de economie niet zo liberaal: monopolievorming, protectionisme, directe en indirecte steun aan de zogenaamde privésector door de belastingbetaler, socialisering van de kosten, privatisering van de winsten, etc. onder deze contradictie schuilt een tweede: de legalisering van het maatschappelijke leven tegenover de ‘delegalisering’ van het naakte leven. De illegale migrant valt letterlijk en figuurlijk uit het recht, en heeft dus alleen zijn vege lijf: hij is niet langer bekleed met burgerrechten, civiliteit, cultuur. illegale migranten bevinden zich juridisch in een niemandsland, ook heel fysiek: de gesloten opvangcentra van steenokkerzeel liggen op het domein van de luchthaven van Zaventem, juridisch buiten het nationale territorium. maar ook buiten die opvangcentra draagt de illegale migrant dit extraterritoriale statuut met zich mee. Het zijn de ‘outlaws’ van deze tijd. de derde contradictie is die tussen het aanhoudende appel tot activering, tot deelname aan de democratie, tot participatie, en de even aanhoudende, voortdurende criminalisering van activisme. De gebeurtenissen rond het ‘No border Camp’, een anders-globalistische protestmanifestatie tegen het europese migratiebeleid in het najaar van 2010, spreken boekdelen wat dat betreft. om nog maar te zwijgen van het proces van

electrabel tegen greenpeace voor bendevorming, het proces tegen activisten voor het verstoren van de klimaat-conferentie in kopenhagen, processen tegen vakbondsmensen en juridische acties tegen het stakingsrecht, het afluisteren van andersglobalisten, de nu al jaren durende jacht op activist bahar kimyongür, de zware veroordeling van de milieuactivisten van het ‘Field Liberation Movement’ voor hun interventie op het gmo-aardappel-proefveld in wetteren en ga zo maar door.

de eerste taak is deze drie contradicties steeds weer aan het licht te brengen en te protesteren tegen de wantoestanden waartoe ze aanleiding geven. het is en blijft belangrijk om de contradictie in het liberale hoerageroep over het toverwoord globalisering in de verf te zetten. we moeten de hypocrisie blijvend aan de kaak stellen: we hebben, gezien de vergrijzing, migratie nodig, maar vergeten dat telkens als het over migranten en nieuwe belgen gaat. we moeten het recht verdedigen van de ‘bandieten’, letterlijk zij waarover een ban is uitgesproken: de illegaal die buiten de wet wordt gesteld en de facto zelfs geen mensenrechten geniet. maar, hoe verwerpelijk en obsceen ook de muren van fort europa, en hoe contradictorisch, scheef en hypocriet ook het migratiebeleid -er zijn geen gemakkelijke oplossingen.

Drie sOCiOlOGisChe PrOblemeNhet migratievraagstuk is alleen te begrijpen vanuit een bredere context. in de laatste tien jaar zijn er één miljard mensen op aarde bijgekomen. tegen 2050 zijn we met 9 à 10 miljard. dat is in eerste instantie een ecologische ramp, want ook de ecologische voetafdruk per aardbewoner groeit nog steeds. gevolg: een permanente catastrofe tussen 2050 en 2100. de bevolkingsgroei is het grootst in de armste landen, waar de falende staten voor chaos en ellende zorgen en de gevolgen van de opwarming van de aarde het meest voelbaar zijn. naast massale migratie (van buitenaf ) is er de bevolkingsgroei van de migranten (binnenin). als voorbeeld: tegen

2020 zullen er, ondanks de witte stadsvlucht, 250.000 meer brusselaars zijn, of een middelgrote stad erbij. als men de demografische explosie en de opwarming van de aarde combineert, dan moet men vaststellen dat de migratiedruk alleen maar zal toenemen.massale migratie is nooit probleemloos geweest in de geschiedenis van de mensheid. het is een economische aderlating voor het moederland (‘brain drain’ en vaak ook ‘money drain’) en voor het gastland (druk op de sociale zekerheid en andere voorzieningen van de verzorgingsstaat). het genereert fricties of zelfs uitbarstingen van geweld. de globalisering van onze wereld, van onze wijken gaat te snel. ook omdat in een multiculturele stad quasi monoculturele wijken ontstaan. vervreemding, angst en de daaruit voortvloeiende identitaire reflexen (fundamentalisme, racisme,...) zijn het gevolg.

klasse valt, als factor in het migratie-debat, niet te onderschatten. de armen en de kansarmen zijn altijd al beschouwd als ‘les classes dangereuses’. Zij die zelf al half uit de boot vallen, reageren het felst op migratie en schoppen op wie nog net een dek lager zit. voeg daar nog bij de neerwaartse mobiliteit van de lagere middenklasse, de onzekerheid die de nieuwe cultuur van het kapitalisme teweegbrengt (flexibilisering en voortdurende verandering), en het effect is een soort van klassereflex die verschijnt onder de uitwendige vorm van xenofobie en racisme.er is een clash aan de gang tussen globalisering en identiteitspolitiek. van alle processen van globalisering - informatisering, delokalisatie, post-fordisme,... - is migratie één van de meest zichtbare. wellicht daarom wordt het een pars pro toto voor deze nieuwe vervreemding, dit nieuwe onbehagen in de cultuur. de migranten als zondebok van de globalisering, zo men wil. moraliseren over de verrechtsing van europa kan opluchten, maar het zal ons niet helpen. hoewel we met man en macht moeten blijven vechten tegen racisme (ook in onszelf ) kunnen we het migratieprobleem er niet tot reduceren.

waT Te DOeN? op lange termijn moeten we de vraag van de open grenzen als vluchtpunt weer opnemen, als hamvraag. het gaat hier om het heel-lange-termijn-perspectief, maar mijn stelling is simpel: open grenzen veronderstellen een wereldwelvaartsstaat. pure futurologie, maar ik geloof dat we daarnaar onderweg zijn, of tenminste moeten doen alsof. Zoals kant van een internationale rechtsorde en een volkerenbond droomde 150 jaar voor hij gerealiseerd werd. fukuyama heeft een punt, maar hij slaat de bal mis: niet de

liberale democratie is het eindpunt van de geschiedenis maar de voltooide volkerenbond van kant. en dat is de wereldwelvaartsstaat: de voltooide maar eeuwig onvolmaakte synthese tussen socialisme en kapitalisme, tussen ecologie en economie, tussen nationalisme en internationalisme, tussen religieuze vrijheid en secularisme, tussen democratie en daadkracht. een inter-nationale rechtsorde die instaat voor herverdeling van welvaart op wereld-schaal, een ecologisch en sociaal sterk gecorrigeerde kapitalistische economie en een democratische wereldregering.

maar eerst moeten we nog door historische crisissen, de tijd van de turbulenties, een ‘capsulaire beschaving’ die zich opmaakt voor de permanente catastrofe. als je nu de grenzen opent, dan wordt het welvaartstatenconglomeraat dat europa is, weggespoeld. terwijl welvaartstatenconglomeraten net moeten groeien: brazilië, india, China, zijn onderweg en zelfs amerika heeft nu of misschien straks, een ziekteverzekering voor iedereen, hoe afgezwakt ook. Zoals de volkerenbond het rechtstreekse gevolg was van de eerste wereldoorlog en de verenigde naties van de tweede, zo kan men alleen maar hopen dat de nu ondenkbare wereldwelvaartsstaat het antwoord zal zijn op de permanente catastrofe die tussen 2050 en 2100 de wereld zal teisteren. de democratische staten - en alleen de welvaartsstaten komen in de buurt van een menswaardige democratie - zijn de enige garantie voor internationale rechtsorde. die inter-nationale rechtsorde zou moeten gedragen worden door de vn, voorlopig nog een niet-democratische vergadering van een meerderheid van niet-demo-cratische staten. het gerechtshof in den Haag is niet perfect, maar het bestaat! Dat is een ongelofelijke stap, maar het is nog een lange weg.

op kleinschalig niveau hebben we dringend nood aan wat ik noem ‘oefeningen in globalisering’. Kom in een grootstad als brussel wonen en je leert de superdiversiteit (zie ook ‘de grenzen in ons hoofd’, p.08) omhelzen, door bijvoorbeeld te ontdekken dat marokkanen fantastische buren zijn en toegewijde buurtwinkeliers (de pakistanen of iraniërs van om de hoek ook overigens, om de syriërs met hun Libanese snackbar-restaurant niet te vergeten). oefeningen in globalisering over de hele lijn: een andere dieet, een andere levensstijl, eco-cosmopolitisch moeten we worden. wat we vooral moeten openen, zijn de grenzen in onze geest.

— Lieven De Cauter, cultuurfilosoof

/// en

‘NO bOrDers’ meNTallyXavier: the people behind Ciclope all live in brussels but have roots in ecuador, spain, portugal, iran, italy, norway and elsewhere. a lot of us previously studied or are currently studying at sint-Lukas. we began as a small, non-formal organisation. however, Ciclope is now growing because of the network and the projects we’re doing.vida: we all have our view on the world. we focus on multicultural society and are interested in political issues. what unites us the most is that we ended up in brussels, a city where we feel at home and meet people with the same ideas. we want to present our background with a sense of ‘no borders’ mentally.

DOCumeNTary filmmakiNGevery saturday Xavier organises the workshop, ‘Introduction of Documentary film, from theory to practice’ in pianofabriek. this started three years ago, when pianofabriek’s Citylab super-diversity started up Colorbar, a project to make visual media more commonplace, through - among others - the screening of work that doesn’t easily find its way to public (and vice versa!). Collaborations for workshops were set up, focusing on documentary filmmaking, social repor-

eNCOuraGe ParTiCiPaTiON given that Ciclope is a collective that sets up activities through volunteers it offers democratic prices to encourage partici-pation in workshops and keeps screenings free to attract as many people as possible.vida: we invite people to collaborate. we’re not concerned with making money out of Ciclope, we want to do interesting projects and experience things that interest us.Xavier: through pianofabriek’s support we can realize our projects, as we can use it’s materials and rooms to teach in. we are open to working with other organi-sations and people in other countries. our connections include iran, ecuador, spain, China and more.

feeliNG CONNeCTeD Xavier: our dream is to travel with a caravan filled with computers, equipment and stuff from brussels through france, spain, portugal and morocco, creating workshops with people.vida: Ciclope is like a family. our work is very serious but we are also friends. there’s the feeling of belonging. as migrants we have no family here, we had lost our feeling of belonging. through Ciclope we found it again! When you meet people with the same vision about art and life you feel connected. that’s what Ciclope is.Xavier: now sint-Lukas brussel has asked to collaborate with Ciclope for the master Education ‘Doc Nomads’, an education program running in portugal, hungary and belgium. that would bring Ciclope into formal education in brussels, fantastic! We are applying for residencies to make and show our work, including trying to create an expo in pianofabriek. maybe in the future Ciclope will become a formal organisation, but for now we want to share experiences and do different activities.

— Ks

tage and scriptwriting. that’s how Ciclope found a home base for their activities. Xavier plans to organise a documentary workshop in spanish this summer to explore connections between language and art.

CONNeCT wiTh CiTy aND NeiGhbOurhOOD vida: we want to represent what we know. For example, I make short films and documentary film, but I also draw and paint. i similarly enjoy organising events with that philosophy: drawing in the city, presenting it in the neighbourhood - using a vitrine for different functions and interactions within the context of saint-gilles. pablo likes to set up philosophy sessions in connection with art. Lucia has previously organised a screening of an italian documentary, even inviting directors to discuss their work...vida: Ciclope also indirectly covers politics. for example, the iranian media presents iran in another way than it really is. i want to introduce iran from my own artistic point of view. we want to highlight political criticism. a while ago we made a reportage about monsanto and the manifestation surrounding it. we want to be a strong example of alternative media.

in each fabriekslawaai, we focus on a (new) association or organisation who is related to pianofabriek. this time, we put our spotlights on:

iNfOwww.ciclopeart.org

© Ciclope

Ciclope began three years ago as a brussels based collective that brings together those who create and examine things from different points of view. focusing on audio-visual art, their activities - often through workshops - include films, docs, photos, texts and art. Ciclope’s diverse organisers include a wide variety of filmmakers, directors, screen-writers, video artists, photographers, intercultural artists and urban geographers. we interviewed one of Ciclope’s founding fathers, Xavier, an Ecuadorian independent filmmaker, and also Vida, an Iranian female artist who’s participating in the audiovisual master program in cinema, in kask (gent).

ik ben voor open grenzen. 100 %. vrij verkeer van goederen, dus ook vrij verkeer van mensen. simpel. geen hypocrisie. maar helaas, het is onmogelijk. de migratiedruk is gewoonweg te groot en het politiek draagvlak te klein. nu kan je grenzen ook niet sluiten. ook dat is onmogelijk. dus? Zinken met z’n allen en, zoals op de titanic, waardig een walsje spelen?

CONCerT 22/03 — 20:15

fabrika mundo POtiNgue

[NL] een van de betekenissen van het spaanse woord potingue is brouwsel. in dit geval is het een amalgaam van muzikale smaken: de groep potingue (uitgesproken op z’n spaans) brengt u zwoele akoestische muziek, een mix van bossa nova met een licht bluesy touch en eigen latino-getinte songs. [FR] Une des significations du mot espagnol Potingue est breuvage. dans ce cas, c’est un amalgame de goûts musicaux. Le groupe potingue (prononcé à l’espagnole) vous apporte la musique acoustique sensuelle, un mélange de bossa nova avec une touche légèrement bluesy et des propres chansons latino-teintées.

Toegang /Entrée: €10/€8

29/03 — 18:00 (workshops vanaf / à.p.d 10:00)

feest festivaL fête 20 jaar opleiding podiumtechnieken / la formation ‘technicien de scène’ a 20 ans [NL] Zoals elk jaar organiseren de cursisten van de opleiding assistent podiumtechnicus samen hun eigen festival. dit jaar echter in een extra feestelijk kleedje, want de opleiding bestaat 20 jaar! Er zijn niet alleen optredens van o.a. De Fanfaar, Blue Velvet, the Calypso gigolo’s,... maar ook workshops homerecording, modulaire synths, etc. en een receptie om 18u00. [FR] Comme chaque année, les étudiants de la formation d’assistant technicien de scène organisent ensemble leur propre festival. mais cette année, il sera encore plus festif, car ça fait 20 ans que la formation existe! Il y aura des performances de De fanfaar, blue velvet, the Calypso gigolo’s, parmi d’autres, mais aussi des ateliers homerecording, modulaire synths, etc., et une réception à 18h00.

Toegang gratis / entrée gratuite Inschrijven voor de workshops noodzakelijk / inscription pour les ateliers indispensable: pascal.verreth@pianofabriek.be

DebaT BruXelleS PaNtHèreS [FR] Bruxelles Panthères se veut être un espace de réflexion autonome de tous ceux qui veulent s’engager dans le combat contre les inégalités raciales qui cantonnent les immigrés et leurs enfants à un statut analogue à celui des indigènes dans les anciennes colonies : marginalisation politique, stigmatisation de cultures et religions, brutalités policières au faciès, sexisme, discriminations à l’emploi, au logement, à l’école, répression de l’immigration et des habitants des quartiers populaire de bruxelles, etc. 07/03 - 19:00 NégrOPHOBie — 14/03 - 19:00 décOlONiSa-tiON — 30/03 - 19:00 l’aNtiraciSme — 18/04 - 19:00 12 aNS d’eSclavage — 25/04 - 19:00 HOmOPHOBie

Entrée gratuite. Info: gsm 0476 84 19 69 - peace.paix@gmail.com

film PiaNOrama 27/03 — 14:30

the angeL’s share (la Part deS aNgeS) - Ken loach

[NL] de schotse robbie, net vader geworden, ontsnapt op het nippertje aan een gevangenisstraf en krijgt een allerlaatste kans om zijn leven een positieve wending te geven. tijdens zijn taakstraf laat reclasseringsambtenaar henri hem kennismaken met de wereld van de whisky. nooit had robbie kunnen dromen dat drinken zo fundamenteel zijn leven kon veranderen. [FR] a glasgow, robbie, tout jeune père de famille, est constam-ment rattrapé par son passé de délinquant. il croise la route de rhino, albert et la jeune mo lorsque, comme eux, il échappe de justesse à la prison en écopant d’une peine de travaux d’intérêt général. henri, l’éducateur qu’on leur a assigné, devient alors leur nouveau mentor en les initiant secrètement à l’art... du whisky!

24/04 — 14:00

au CuL du Loup Pierre duculot

[NL] wanneer Christina’s grootmoeder sterft, laat ze haar een vakantiehuis op Corsica na. Christina wil weten waarom en ziet in de erfenis ook een unieke kans om erop uit te trekken en haar monotone leven in vraag te stellen. Ze vertrekt alleen naar Corsica voor een reis die haar leven helemaal op z’n kop zal zetten... [FR] à la mort de sa grand-mère, Christina hérite d’une maison en Corse. elle veut comprendre pourquoi sa grand-mère lui a laissé cet étrange legs et en voit aussi une occasion unique de remettre en question sa vie monotone. sur un coup de tête, elle part seule à la découverte de sa maison, un voyage qui va boule-verser son existence.

Toegang / entrée: €4/€3 (carte Pianorama)/€1,25 (art. 27), film, taart & café/thé incluis - reservatie verplicht / réservation obligatoire - Franse versie, Nederlands ondertiteld / Version française, sous-titrée en néerlan-dais

aCTiViTeiTeN / aCTiViTÉseXPO 07/03 > 29/03 — 10:00-20:00 Vernissage 07/03 — 19:00 & finissage 29/03 — 18:00

podiumteChnieken van 1940 tot nu / teChni-ques de sCène des années 40 à aujourd’hui 20 jaar opleiding podiumtechnieken / la formation ‘technicien de scène’ a 20 ans

[NL] Het opleidingscentrum van de Pianofabriek bestaat 20 jaar! dit jubileum zetten we in de verf met een expo rond 20 jaar opleidingen podiumtechniek, maar ook en vooral rond de geschiedenis van de podiumtechniek van wo2 tot nu. in de schijnwerpers: belgische instellingen die belangrijk zijn geweest voor de techniek, van cultuurcentra, schouwburgen, gezelschap-pen over verhuurbedrijven en festivals. met aandacht voor technisch materiaal dat in die periode de standaard uitmaakte. ook iconische voorstellingen en festivals nemen we mee in ons verhaal. een verhaal dat wordt gereconstrueerd aan de hand van foto’s van technici op hun werkplek, oude publiciteit, tijdschriften, handleidingen, lastenboeken, boeken over techniek, technische fiches, toneelmeesterbrochures... [FR] Le centre de formation du Pianofabriek existe depuis 20 ans! nous célébrons cet anniversaire avec une expo sur ces 20 années de formation en techniques de scène, mais aussi et surtout sur l’histoire de la technique de scène, de la seconde guerre mondiale à aujourd’hui. un pan de l’expo sera consacré au matériel technique qui à cette époque faisait partie intègre des centres culturels, théâtres et compagnies. on attire également l’attention sur quelques entreprises de location, festivals et représentations emblématiques qui ont fait la différence sur le plan de la technique. Le tout reconstitué à l’aide de photos prises par des techniciens sur leur lieu de travail, d’anciens magazines, publicités, cahiers des charges, manuels et fiches techniques, brochures de régisseurs...

Toegang gratis / entrée gratuite i.s.m. Kenniscentrum Podiumtechnieken RITS

04/04 > 09/05 — 10:00-20:00 vernissage & screening ‘Society of the Spectacle’ 04/04 – 20:00

the LoneLy Crowd [NL] in het kader van het eye on palestine-festival heeft de pianofabriek de eer de twee jonge palestijnen reem shilleh en Lara Khaldi uit te nodigen om hun concept ‘The Lonely Crowd’ te vertalen naar de stedelijke context van Brussel. ‘The Lonely Crowd’ vond voor het eerst plaats tijdens het /si:n/ festival in 2013, een festival voor videokunst en performance in de openbare ruimte in ramallah. [FR] Le pianofabriek, dans le cadre du festival eye on palestine, a l’honneur d’inviter les jeunes palestiniens reem shilleh et Lara Khaldi pour transcrire leur concept ‘The Lonely Crowd’ vers le contexte urbain bruxellois. ‘The Lonely Crowd’ était une exposi-tion dans l’espace publique au /si:n/ festival en 2013, un festival à ramallah dédié à la vidéo et la performance.

Toegang gratis / entrée gratuite Info: www.eyeonpalestine.be & www.pianofabriek.be. een tentoonstelling in de openbare ruimte met werk van / une exposition dans l’espace publique avec des œuvres de: ihab Jadallah, samar haddad King, mosireen, yazan Khalili, Noor abu arafeh en alaa abuasad. in het kader van/dans le cadre du festival eye on palestine festival.

film 26/03, 30/04 & 28/05 — 19:30

CinettiC [NL] Cinettic staat voor maandelijkse filmvoorstellingen, gevolgd door een publiek gesprek, waarbij films aan bod komen die oplossingen bieden voor nationale en internationale sociale problemen. de jonge vereniging Citoyenneté ethique wil met haar filmprogrammatie een breed publiek bereiken en de ontwik-keling van kritische reflectie mogelijk maken. Het publiek gesprek achteraf wordt geleid door specialisten en veldwerkers: sociaal werkers, militanten, onderzoekers of gewone burgers geboeid door de problematiek. [FR] L’association ‘Citoyenneté Ethique’ (ETTIC) en partenariat avec le pianofabriek vous invite à son CinettiC. CinettiC, ce sont des ciné-débats mensuels qui ont pour objectifs de mettre en lumière des films qui abordent des problématiques de sociétés, nationales ou internationales, d’apporter à des cercles de personnes de plus en plus large des films clés pour le développement d’une réflexion critique. Le débat sera mené par des spécialistes ou acteurs de terrains (travailleurs sociaux, militants associatif, chercheurs ou simple citoyen touché par la problématique).

Toegang / entrée: €5/€3 – info: asbl.ettic@gmail.com

eVeNT 02/03 & 06/04 — 16:00 caFé taNgO [NL] de tango is een ontmoeting tussen man en vrouw, een geïmproviseerde dialoog, in een teder en heftig spel. twee lichamen verplaatsen zich, intens en tijdloos, verenigd in de ruimte, en smelten samen in eenzelfde ritmiek van beweging. de tango is een zoektocht naar harmonie, naar sensualiteit, naar evenwicht. [FR] Le tango, c’est un imprévisible face à face entre un homme et une femme. C’est un dialogue improvisé, un jeu à deux, tendre et violent. Il s’agit de trouver ce déplacement flottant, intense et intemporel de deux corps harmonieusement unis dans l’espace, qui finissent par se fondre dans une même rythmique de mouvement, dans une seule et même écoute de la musique.

Toegang / Entrée: €7

22/03 & 26/04 — 18:00 Free StYle cYPHer [NL] herbeleef in het gezelschap van gevestigde waarden als b-boy rookie roc de tijd van cyphers in de stations en op straat: karton op de vloer, gettoblaster voluit, helemaal in de geest van “peace, Love, unity and havin’ fun”. de basis is breakdance maar ook freestyle met of zonder bal kan, belangrijker is dat je elkaar helpt en van elkaar leert in vertrouwelijke sfeer. [FR] revivez l’époque des Cypher, des gares, des cartons au sol, des radios en rue, de l'esprit “Peace, Love, Unity and Havin’ Fun” en compagnie de B-Boys confirmés (Rookie Roc). La base est le breakdance mais le freestyle aussi s’y développe avec ou sans ballons. Un esprit d’entraide, d’échange et de confiance avant tout.

Toegang gratis / ntrée gratuite info & org.: BX XL youssefaraj@gmail.com

09/03 & 13/04 — 14:00 rePair caFé [NL] Zit het zadel van uw fiets los, wiebelt uw kastje, hapert de cd-speler, heeft u een jeansbroek met een gat erin? breng het mee naar het repair Café. materiaal, gereedschap en deskundigen zoals naaister, elektrieker, fietsenmaker, timmerman... die u helpen bij het repareren, zijn aanwezig. twee vliegen in één klap: u neemt uw gemaakte spullen weer mee naar huis en hebt misschien genoeg geleerd om ze de volgende keer zelf te repareren! [FR] que faire si votre grille-pain ne fonctionne plus, si votre imprimante refuse d’imprimer? nous avons tous des objets et des appareils qui ne fonctionnent plus ou dont une pièce est cassée, mais qu’il serait dommage de jeter. Un ‘Repair Café’ est un lieu convivial où il est possible de se faire aider pour réparer des vêtements, des petits électroménagers, des ordinateurs ou impri-mantes, des objets en bois et des bijoux.

Info & org.: moricharentransition@gmail.com

23/03 — 16:30 Bal & BaSta [NL] Bal & Basta! zet je aan het dansen in de geweldige balzaal van de Pianofabriek. Je mag je verwachten aan een fijne sfeer, twee topgroepen en een stevige houten dansvloer. voor wie alvast even wil oefenen is er ook een dansstage. [FR] Bal & Basta! vous fera danser dans la superbe salle de danse du pianofabriek. attendez-vous à une bonne ambiance, deux groupes de haute qualité et un excellent plancher. pour ceux qui sont un peu timide: venez vous exercez pendant le stage.

Toegang / entrée: €12/€10/CWB/€1,25 (art. 27) www.frissefolk.be

leZiNG vOOrBiJ WiJ&ZiJ ‘Beeldbrekers’- lezing in het Nederlands/en néerlandais.

25/03 — 20:00 “OBJectieve Neutraliteit?” Over neutraliteit als mogelijk excuus voor discriminatie vertegenwoordigers van de overheid moeten in hun contact met de burger overtuiging, levensbeschouwing of ideologie even aan de kant zetten ten voordele van onpartijdigheid en gelijkwaardige dienstverlening. het idee dat ambtenaren hiervoor uitwendige symbolen, zoals de hoofddoek, moeten vermijden, doet het laatste decennium echter heel wat stof opwaaien. de overheid gaf het startschot, het onderwijs en de arbeidsmarkt volgden zonder aarzelen. de schoenwinkelketen torfs werd zelfs beloond voor haar progressief diversiteitsbeleid door het zogenaamde neutrali-teitsprincipe in te voeren. in de praktijk zien we echter dat vooral overtuigingen, levensbeschouwing en ideologieën die niet aanvaard worden in de dominante samenleving, geproblemati-seerd worden. mensen die afwijken van het politiek correcte of wenselijke worden op deze manier gediscrimineerd. ontkennen we hiermee niet de subjectiviteit van de zogezegd neutrale meerderheid van onze samenleving en haar politieke vertegen-woordiging? Is het actueel vurig pleidooi voor ‘neutraliteit’ een nieuwe vorm van racisme, seksisme of homofobie?

29/04 — 20:00 “POStKOlONiale armOede?” Over armoedebestrijding vanuit een postkoloniaal perspectief

personen met een migratieachtergrond zijn oververtegen-woordigd in de armoedecijfers (cijfers die bovendien enkel rekening met mensen die legaal in belgië verblijven). tewerkstelling is de beste bescherming tegen armoede. spijtig genoeg kennen niet-europese burgers een zeer zwakke activiteitsgraad op de arbeidsmarkt. Zij worden bovendien het zwaarst getroffen door de werkloosheid. Zo heeft slechts 1 op 4 turkse of marokkaanse burgers in dit land werk. bovendien zijn zij het vaakst aangewezen op de minst gewaardeerde arbeidssectoren met een hoger risico op werkloosheid, lagere lonen, slechtere werkomstandigheden en jobonzekerheid. verschillende studies wijzen bovendien op de discriminatie op de arbeidsmarkt ten aanzien van personen van buitenlandse origine. de globale postkoloniale verhoudingen van uitbuiting lijken zo gereproduceerd te worden op nationaal niveau. hoe kan men deze historische etnostratificatie van armoede bestrijden? En kan men armoede wel bestrijden zonder deze postkoloniale verhoudingen mee in de strijd op te nemen?

Toegang: €5/€4 (studenten/werkzoekenden) Een initiatief van de Pianofabriek i.s.m. Kif Kif, Masereelfonds en MO*Magazine – met steun van de VGC

PODium 14/03— 20:00

LoneLy souLs Slam Poetry theatre (Nl & Fr) – altamariNO [NL] hayat, 25 jaar, een zelfstandige, jonge vrouw op zoek naar de ware liefde, ontmoet sarad via het internet en raakt in de ban van deze jongeman. haar zus dounia, 36, heeft besloten haar man te verlaten en komt terug thuis wonen. beide zussen delen lief en leed op hun eigen wijze in dit poëtisch liefdesverhaal vol emotie. [FR] hayat, une jeune femme indépendante de 25 ans à la recherche de l’amour véritable, rencontre sarad par internet et se voit fascinée par ce jeune homme. sa sœur dounia, 36 ans, a décidé de quitter son époux et revient vivre au domicile parental. une histoire d’amour poétique plein d’émotions.

Toegang / entrée: €10/€8/€1,25 (art.27) Info & tickets: book.altamirano@gmail.com - gsm 0483 08 73 06

maart—apriLmars—avriL 2014

14 Fabriekslawaai — ‘Grenzen /// Frontières’ Fabriekslawaai — ‘Buurt /// Quartier’

/// nL

OPleiDiNGeN PODiumTeChNiekeN PiaNOfabriek VierT 20-JariG besTaaN

wereldmuziek begon in die periode aan een stille opmars in vlaanderen. maar weinig (geluids)technici waren in staat de muziekgenres uit andere uithoeken van de wereld op een degelijke manier te versterken, wegens onvoldoende kennis of inzicht in die muziekgenres. de piano-fabriek was ambitieus genoeg en wou dit euvel verhelpen door het organiseren van een opleiding geluidstechnieken niet-westerse muziek, gefinancierd met middelen van het toenmalige ‘kansarmoedefonds’.

we beseften amper dat we de eerste waren die een opleiding tot licht - en geluidstechnicus in vlaanderen/brussel aanboden. al vrij snel kregen we dan ook letterlijk honderden geïnteresseerden aan de deur die de opleiding wensten te

volgen, en de erkenning als beroeps-opleiding door vdab en actiris volgde niet veel later. de doelstelling was en is nog steeds de deelnemers met een aangepaste technische vorming en stages voor te bereiden op tewerkstelling als (assistent-)podiumtechnicus in een cultureel centrum, schouwburg, theatergezelschap, PA-firma, enz.

instapvoorwaarden: ingeschreven werkzoekend of leefloontrekker zijn en kortgeschoold zijn. een positieve selectie naar lager geschoolden, brusselaars, anderstaligen, vrouwen of personen die om welke reden dan ook minder kansen of mogelijkheden hebben gekregen dan anderen, hebben we sinds het begin van ons opleidingscentrum steeds als prioritair beschouwd. Leeftijd is geen criterium, maar het hoeft geen betoog dat voornamelijk ‘ jongeren’ (18 tot 30 jaar) een grote interesse hebben om in de sector van de podiumtechnieken aan de slag te gaan.

de pianofabriek als culturencentrum, kunstenwerkplaats en gemeenschaps-centrum was en is een ideale omgeving om opleidingen podiumtechnicus te organiseren. meer dan 550 cursisten hebben er in die 20 jaar één van onze beroepsopleiding(en) doorlopen. tussen 2002 en 2007 organiseerden we ook vervolmakingsopleidingen tot studio-technicus en live-pa-technicus. ondanks grote interesse, zijn deze modules gestopt wegens te beperkte doorstroomresultaten naar regulier, ‘vast’ werk. om aan anderstaligen met een beperkte kennis nederlands meer kansen te geven binnen de sector van podiumtechnieken, organiseren we sinds 2008 in samen-

werking met het huis van nederlands een voortraject. we werken hiervoor met een nodo-docent (nodo = nederlands op de opleidingsvloer), die de vakdocent coacht in taalgericht vakonderwijs, op en naast de opleidingsvloer. de nodo-docent observeert lessen en geeft tips over interactie, taalsteun en context, maakt samen met de vakdocent lesvoor-bereidingen en werkt mee aan het talig toegankelijk maken van cursusmateriaal. hij/zij helpt vakdocenten met het aanpakken van taaldrempels en bij het creëren van voldoende taalleerkansen.

het opleidingscentrum heeft steeds zijn bijdrage geleverd aan de ‘professio-nalisering’ van de sector van de podiumtechnieken: we maakten deel uit van de werkgroep (van serv) die de beroepsprofielen van podiumtechnische beroepen heeft opgesteld en van de ontwikkelgroep (van serv) voor het opstellen van de standaard voor het bekomen van een ‘ervaringsbewijs’ voor podiumtechnische beroepen. in samenwerking met het sociaal fonds podiumkunsten maakten we de eerste studie die de sector in vlaanderen en brussel in kaart bracht.

samen met kenniscentrum podium-technieken van het rits hebben we momenteel een onderzoeksproject lopen rond het opzetten van een coöperatieve voor de culturele sector. we willen nagaan of en hoe een coöperatieve organisatievorm ervoor kan zorgen dat startende technici of artiesten op freelance basis een stabielere tewerk-stelling bekomen met mogelijkheden voor leertrajecten en een garantie op kwaliteit voor de afnemers van hun diensten. of hoe individueel opererende technici of artiesten zich kunnen verenigen en wat dit voor hen en de culturele sector kan betekenen.om dit jubileum in de verf te zetten organiseert de pianofabriek in maart een expo en een extra feestelijk festival. kijk op de activiteitenpagina’s of de website voor meer info.

— pv

15

/// en

sPaCe aND bOrDers

Karlien, how did you end up being the artistic coordinator of Pianofabriek Workspace?Karlien: i worked as a journalist for the national radio, then as a programming assistant for kunstenfestivaldesarts, kaaitheater. i also gave lectures on inter-national contemporary performing arts at the drama department of the uCL-Louvain-la-neuve. however, i started my professional career teaching dutch to foreigners in brussels.

Katja, you are a Pianofabriek board member for the workspace. Can you describe how you got to know the Pianofabriek workspace ? Katja: as an artist, i have been supported by the artistic workspace since 2009, successfully run by Linda suy. i have been working in the projects of ugo dehaes, adva Zakai, davis freeman, sanja mitrovic, bernard van eeghem and not to forget in projects initiated by myself! Working in the pianofabriek always meant more than having a space: the café functions as a place for exchange between artists that work in the spaces. Linda has always been a supportive and generous partner in discussing projects and developing or producing concepts. this year i joined the board.

You seem as if you know each other well. How did you meet?Katja: We first met through an interview and now we meet again on the development and the distribution of my latest work, ‘Kroniek’. the project actually started as a research here in pianofabriek workspace and developed into an epic story about the last century. featuring the 100 year old barge ‘Traumland’, which crossed the Belgium/german borders a few times, currently

located on a canal in Mechelen. ‘Kroniek’ will be shown in beursschouwburg in march. funnily enough, we’ve crossed each other for the first time in the VRT tower in 2008. bernard van eeghem and i were invited to give an interview about our first show, ‘Also doch’ for radio klara. we were using autobiographical and fictional elements to play with cultural identity, borders between countries and people. the main theme of ‘Also Doch’ was the Sehnsucht to overcome these frontiers. karlien was doing research and interviewing for this radio show.

Karlien: it feels like a logical step: from teaching people a language to creating a public discourse around art and culture as a radio-journalist, to supporting artists and developing an artistic discourse and supporting artists to find their own artistic language. i went from programmes on radio 1 onto arts programmes at the tv-channel Canvas, classic radio station kLara, and klara.be (now cobra.be). there you pass an artistic discourse onto a broader audience. Not everybody can see all the shows, films and expositions, but if people hear about them or read a critic in the newspaper they can follow the development and form ideas on form and content. art (and its history and its new developments) becomes part of ourcommon knowledge. people recognize rosas although they have never seen a show. theatres and art centres are visited more frequently than 30 years ago, i see several shows a week and the venues are almost always packed! Not only the specialized press, like etcetera and rektoverso, played a huge role in it, also the broader media, by their extensive interest and coverage, are very important. and cultural centres and art centres are constantly showing new, daring work.

How popular are performing arts in Germany? Katja: as i recall from my semi-bildungsbuerger-upbringing (the german tradition of self-cultivation, wherein philosophy and education are linked in a manner that refers to a process of both personal and cultural maturation), people have always been going to theatre, opera or concerts. visiting cultural events was part of a citizen’s duty and pleasure. big newspapers like süddeutsche Zeitung or frankfurter allgemeine feature theatre, music, exhibitions and media in depth. more remarkable was the cultural behaviour on the other side of the wall. in the former gdr everybody, no matter to which class one would belong would be stimulated to attend cultural events. there are anecdotes about busloads of saxonian farmer women being brought to see plays of brecht in the Volksbühne! What I notice in the German theatre and exhibition hall programs is the large presence of belgian artists. it makes me proud that i chose this country as my wahlheimat - my adopted country.

How do you look at Brussels? Katja: as a german i have a foreigner’s view on brussels and flanders. the border between brussels and flanders is invisible. you can only hear it. i was born in berlin, a city defined by a border, a wall cutting through it and once around. but on both sides of the border people kind of spoke the same language. this border was a result of the course of history, a scar. for me as a child it had always been just there. things, facts and borders can change so fast.

What does an artistic workspace do?Karlien: an artistic workspace focuses on artists and is in that sense artist driven. it supports artists, whether artistically, production wise or financially. And it always looks for context and visibility in work. from youngsters who come up with an idea, like hans beckers, alma söderberg or Charlotte bouckaert who develop their work here; to more advanced artists like gosie vervloessem who propose new projects for the stage, but also events like ‘Cakesgiving’ or an initiative like ‘State of the Arts’. It is also a place that provides a well-equipped residency space to artists, such as diederik peeters, who work independently and don’t have a space of their own but who do need a black box with technical equipment to develop their work. a workspace is a place where the artist can develop new ideas without being stuck in the economic logic of the arts’ field as a marketplace

What do you think about the current trend of supporting less artists with more money?Karlien: It is a bit of a false ‘current trend’, as less artists are supported and with less money. actually, i would like to plead for supporting the same amount of artists with similar amounts of money and coproduction

budgets as ten years ago. ideally, you can support a few more artists with a more substantial budget to develop their work. of course, with the necessary administrative, productional, dramaturgical and technical assistance we already offer. besides that you provide more specific support to a broader range of artists.

How do you see your role? Katja: as an artist you need curiosity, the desire to create. you also need support, visibility and a context. you need to be part of a public discourse. i am passionate about what i do and i am happy to work in belgium. when i was younger, i was very critical about the society I was part of and tried to find a way to either change it or break out. years later i am still critical but i feel the importance of being part of it. how can your shows become part of public discourse? well, for example we did a workshop with kids from a non-european background about european identity. the material came from a show we made with sanja mitrovic on european identity. it was fascinating seeing these young people deal with these questions in their own way.

Karlien: Artists and the artistic field have a necessary place in society: in questioning society; in creating alternative formats, alternative working conditions; in crossing borders between disciplines; in crossing borders between people. theatres remain some of the last places where people who don’t know each other share an experience, share thoughts. in today’s society these moments are becoming extremely rare. it does not fit the current tendency to be constantly online and connected to the world. you see that on all levels of theatre, dance, visual arts, performing arts, in the smaller as well as the big institutions, artistic creation is under pressure as economic conditions grow harsh. time is money. but also space becomes money. that counts as well for ‘mental space’: artistic research, experimental creation and the development of a discourse on working conditions. workspaces, being very close to artists and the fragile conditions they often work in, are crucial in defending that space: a physical and mental space, a free space.

— Katja Dreyer & Karlien vanhoonacker

“as an artist you need curiosity, the desire to create

but you also need support, visibility and a context.”

krONiek 21 & 22/03/2014 – 20:30 @ Beursschouwburg

iNfO pianofabriek.be/kunstenwerkplaats

eXPO07/03 > 29/03 — 10:00-20:00@ Pianofabriek

fesTiVal29/03 — 18:00 (workshops vanaf / a.p.d 10:00)@ Pianofabriek

iNfOPascal verreth, coördinatortel. 02 541 01 70 - pascal.verreth@pianofabriek.bekrONiek

©bart grietens

/// fr (résumé)les fOrmaTiONs TeChNiQues De sCÈNe Du PiaNOfabriek fÊTeNT leur 20e aNNiVersaire

C’est en septembre 1993 qu’a débuté le premier cycle de formation. a l’époque, les musiques du monde commençaient à faire parler d’elles. Cependant, peu de techniciens étaient qualifiés pour ampli-fier de manière adéquate ces genres musicaux. Le pianofabriek a eu l’ambition d’y remédier en mettant en place une formation en techniques du son.

nous n’étions d’ailleurs pas tout à fait conscients d’être les premiers en région flandre/bruxelles à proposer une telle formation. Ce qui nous a valu, ainsi que la reconnaissance du VDAB et d'Actiris, de centaines d’intéressés. Conditions d’accès: être inscrit comme demandeur d’emploi ou bénéficiaire d’un revenu

d’intégration et peu formé. depuis le début, nous avons eu pour priorité la sélection positive envers toute personne ayant moins d’opportunités que d’autres. L’objectif était et est toujours de les préparer vers un emploi de (assistant) technicien de scène pour centres culturels, théâtres, compagnies de théâtre, entreprises de sonorisation, etc.

en tant que centre des cultures, laboratoire artistique et centre communautaire, le pianofabriek est l’environnement idéal pour proposer des formations en techniques de scène. plus de 550 étudiants au cours de ces 20 années y ont suivi une. Afin d’augmenter les chances pour les allophones ayant des connaissances restreintes en

néerlandais, nous proposons depuis 2008 - en collaboration avec het huis van het nederlands - un parcours préparatoire.

Le centre de formation a toujours contribué à la ‘professionnalisation’ du secteur des techniques de scène. en partenariat avec le centre de connaissance en techniques de scène du rits, nous examinons actuellement si et comment des techniciens opérant de manière individuelle peuvent s’associer sous forme d’une coopérative pour une plus grande stabilité d’emploi.

pour plus d’info sur cet anniversaire, lisez aussi les pages avec les activités ou visitez notre site.

half of september karlien vanhoonacker joined pianofabriek workspace as artistic coordinator. fabriekslawaai invited her and theatre maker and performer katja dreyer, who has been closely related to and has been a ‘resident artist’ in Pianofabriek, for a talk in Alcantara, Pianofabriek’s café. a collection of questions, thoughts and impressions on the workspace and on ‘borders’, the theme of this edition of Fabriekslawaai.

In september 1993 ging de eerste jaargang van de opleiding ‘assistent podiumtechnicus’ van start.

16 Fabriekslawaai — ‘Buurt /// Quartier’

/// nL

tja. in dit geval geldt: hoe minder er echt mis is, hoe meer er wel degelijk wringt. doordat de decretale opdrachten van de bib werden uitgebreid, doordat de verwachtingen van het publiek blijven evolueren en doordat het nieuwe team zijn maatschappelijke rol graag anders invult dan vroeger, voelt ons huidig onderkomen nog weinig... ‘ juist’. Kijken we kritisch naar onszelf, dan is er nog maar één ding dat ons echt trots maakt: onze gebruikers. iedere bezoeker die over de vloer komt, betekent een nieuwe aanmoediging en uitdaging. als bibliotheek willen we hen recht doen. de verschillende collecties en functies die je vandaag bij ons terugvindt, worden daarom grondig herschikt en de ondergebruikte polyvalente zaal in de kelder wordt een volwaardig deel van de publieksruimte.de eerste voorbereidende stappen werden ondertussen gezet. Ze bleken al meteen

een flinke uitdaging. Onze architecten en vormgevers verwacht(t)en van ons immers geen uitspraken over de huidige bibliotheek maar over de contouren van de toekomstige werking. en zeg nu zelf, die buurtgerichte ‘boekerij’ uit het vorige nummer van fabriekslawaai, vonden jullie die al erg concreet?

we staan dus alweer voor keuzes. hoe scherper hoe beter, zeggen de architecten daarover. Zij beschouwen elke bijkomende voorwaarde aan hun ontwerp als een grote impuls voor hun creativiteit. gelukkig maar, want evident is het niet. denken jullie even mee...

Meer dan ‘wat komt waar’ wordt één van de centrale vraagstukken de vormgeving van ‘het publieke binnen’, de bib als stedelijk huis, een openbare ruimte met specifieke gedragscode, waar je je hopelijk

thuis voelt maar liefst niet thuis waant. iedereen is welkom in de bib en het hoeft er helemaal niet muisstil te zijn, maar het is ook geen crèche, speelplein of parvis. dat vraagt, zeker op het door ons verkozen wijkniveau, om een verfijnde vertaling van toegankelijkheid: een overgang met de straat die niet afsluit of afschrikt, een drempel die niet als zodanig wordt ervaren maar die wel degelijk doet vertragen, verstillen, en die wie binnenkomt bewust maakt van de spelregels eigen aan het huis. de bib in haar huidige vorm maakt dit alvast niet waar. achter de inkom hoort een ruimtelijke verwelkoming, en een pad verder naar binnen, intuïtief dan wel expliciet leesbaar, langs zones die duidelijke functies hebben maar wazige want levende, flexibele grenzen. De bib in haar huidige vorm maakt ook dit niet waar.

— bram

meer in de volgende fabriekslawaai, en reageer

vooral ook via sint-gillis@bibliotheek.be.

/// nL

/// nL /// fr

mijn wijkheT buurTleVeN iN De PraaGsTraaT

er was eeNs...

01/05/2014 – 09:00-19:00fOrT eN feTe

ik ben timothy. sinds 2003, goed 10 jaar dus, woon ik in de praagstraat, vlakbij de pianofabriek. in die 10 jaar ben ik steeds meer gehecht geraakt aan sint-gillis, en aan mijn buurt in het bijzonder. vanaf de eerste keer dat ik in deze wijk kwam, op bezoek bij een vriend, vielen mij de mooie huizen op - al konden nogal wat gevels een opknapbeurt gebruiken. ik hield meteen van de levendige, mediterrane sfeer - het was zomer, dat hielp ook natuurlijk. en de diversiteit van de wijk beviel mij onmiddelijk. in vele brusselse wijken wonen overwegend mensen van één gemeenschap, dat is niet zo in deze buurt. toen ik besloot om in brussel te komen wonen, was de keuze voor deze buurt dan ook snel gemaakt.

vanuit mijn raam kijk ik uit op een kruispunt van 5 straten, met in het midden een stevige boom. Zijn stam is verweerd, hij heeft een brede kruin - hij staat er vast al vele tientallen jaren. hij geeft het kruispunt het aanzien van een pleintje dat toch niet helemaal een pleintje is: er mist een bankje, wat gras, een paar bloemen misschien. de voetballende jongetjes zijn er al, jammer genoeg

[FR] Le jeudi le premier mai, l’association des commerçants de la rue du fort, fort ensemble, propose sa deuxième brocante festive annuelle, organisée avec des différentes partenaires locaux. Ceux qui étaient là l’année passée savent que l’ambiance est garanti: les animations pour les petits et les grands: des châteaux gonflables, des stands de grimage,des concerts, percussion, brocante, des dj-sets et bien d’autres choses. Le périmètre sera élargi: de l’église à la rue théodore verhaegen, la rue de Fortification, la rue de Céleri et la rue dethy. tout le monde est le bienvenu entre 9h et 19h.

[NL] op donderdag 1 mei organiseert het handelaarscomité van de fortstraat, fort ensemble, haar tweede, jaarlijkse, feestelijke brocante, samen met diverse lokale partners. wie er vorig jaar bij was, weet dat de ambiance verzekerd is: animaties voor groot en klein, van springkastelen, schminkstand, over optredens, percussie, dj’s tot een brocante en zo veel meer. de perimeter is dit jaar nog uitgebreid: van de kerk tot aan de theodore verhaegenstraat, de vestigingsstraat, de selderijstraat, de dethystraat. iedereen welkom tussen 9u en 19u.

moeten ze hun spel staken telkens er een auto langskomt. ik zie nog een tweede boom vanuit mijn appartement. die heb ik ‘geadopteerd’ dankzij een project van de gemeente. ik kreeg een paar planten om aan de voet van de boom in de grond te stoppen. sindsdien onderhoud ik het perkje: ik verwijder onkruid, afval, hondendrollen.

in het huis tegenover me woont een oud dametje van griekse afkomst. Ze zwaait vanuit haar raam altijd enthousiast naar mij en andere buren. erg vaak komt ze niet meer buiten. haar bovenburen doen de boodschappen, zij haalt soms hun kinderen van school. nee, het leven in deze buurt is lang niet zo anoniem als vaak gedacht wordt. ook in de vele buurtwinkels kent men jou en vaak ook je voorkeuren. dat bevalt me heel erg. toen ik na een tijd in het ziekenhuis voor het eerst terug binnenstapte bij de kruidenier om de hoek, vroeg de winkelier bezorgd waar ik al die tijd was geweest. ik vertelde dat ik ziek was geweest, maar dat het nu weer beter ging. “tant mieux”, zei hij. het gaf me het warme gevoel terug thuis te komen.

het sociale knooppunt van deze wijk is natuurlijk de parvis. de markt en de cafés bepalen het gezicht van deze buurt, het plein is dé plek waar de buurtbewoners elkaar ontmoeten. De ‘boom’ die het plein de laatste jaren kent met de komst van nieuwe horecazaken heeft ook haar invloed op de buurt. het brengt stilaan een instroom van jongere midden-klassers op gang, huizen worden verkocht en gerenoveerd. de heraanleg van de theodore verhaeghenlaan zal dat wellicht nog versterken. de buurt verandert, maar blijft gelukkig ook de veelzijdige, boeiende wijk die ze altijd al was.

— Timothy anthonis

Fabriekslawaai — ‘Buurt /// Quartier’ 17

/// en

arOuND The wOrlD iN my COmmuNiTy

in february last year Laryssa ganga moved to saint-gilles. “i’m originally from rome, italy. rome is a really beautiful city, but i don’t want to live there. it’s too chaotic, the vibe is too aggressive.” As a result five years ago Laryssa moved to amsterdam in order to follow her dreams: to study music and theatre. “i really badly wanted to go to the theatre school in amsterdam but i wasn’t able to get in. these circumstances pushed me to do other things. i met a lot of dancers and became part of a theatre-dance-collective, called ‘Monocollective’. since i always enjoyed singing this period forced me to undertake different kinds of approaches, with me using both my voice and body. i’ve been occupied with so many different art disciplines. however, this year i decided to really explore one discipline: i want to better understand how sounds work scientifically and how human beings perceive them. i want to be able to make a performance really powerful. that’s why, since september i started to study ‘Electroacoustic: acousmatic composition’.” Laryssa studies this in belgium.

“one day the collective came to brussels to do a performance. the people there impressed me, i felt that artistically there is a lot going on. the following months i kept traveling between amsterdam, where i was still living and brussels, to visit the people that i had met. in this period it felt like I was ‘dating’ Brussels, I came here more and more and more. then one day, while i was visiting brussels, my amsterdam house got robbed. I had to find a new room, one where i could feel comfortable with again. that was the trigger for me to really ‘break-up’ with Amsterdam and to finally move to brussels. i like being a foreigner, as i enjoy seeing how i deal with new situations. but i do not move to see things, as otherwise i would travel the world with a backpack! i also want to plant a seed. while in amsterdam i had the feeling that there was no space for me. here in brussels i have the feeling i can find a spot for that seed. I have the feeling that here in brussels i have a space to build things, to grow and to learn.among others, i found that space in the

pianofabriek, where i began working as a volunteer. while looking for a job in brussels i searched for something that could really interest me, instead of getting a job that i wouldn’t like just for the money. as a result, i contacted different cultural centres. joachim and paul from the pianofabriek gave me a ‘rendezvous’ and we talked about my vision on art. they had this idea of organising a convivial day with music, games tables and food in alcantara, the pianofabriek’s café. since i had all these ideas they asked me if i wanted to organise it. it’s beautiful that the pianofabriek is open towards people coming in with new ideas! I then decided to make it a bigger event through adding performances. That’s how ‘Nen Toffen Dimanche’ was really born! Just as in my performances i like people to be part of a group and share in an experience.”

— mL

©thimothy anthonis

laryssa PerfOrmiNG aT The firsT

eDiTiON Of ‘NeN TOffeN DimaNChe’.

eén van onze belangrijkste projecten in het nieuwe Cultuurbeleidsplan (2014-2019) is ongetwijfeld de verbouwing van de bibliotheek. maar hoe zit dat precies, met een gebouw dat pas vijf jaar geleden in gebruik werd genomen en waar eigenlijk niet zoveel aan scheelt?

In Saint-Gilles over a hundred nationalities live and work together. Under the header ‘Around the World in my Community’ we tell the story of a representative of one of those nationalities. where do they come from? how did they end up in saint-gilles? what do they think of their community?

18

/// nL /// fr

[NL] in de schoolvakanties zijn kinderen koning! Rond een bepaald thema, al dan niet in samenwerking met (kunst-)educatieve organisaties, maken we een (animatie)filmpje of muziek of worden we kleine kunstenaars... geen idee is te gek of we doen het! Hier vind je de nederlandstalige activiteiten in de pianofabriek, in de nederlandstalige bibliotheek, het sportcentrum van sint-gillis,...

[FR] Les enfants sont rois pendant les vacances! Autour d’un thème et parfois en collaboration avec des organisations éducatives ou artistiques, nous créerons notre propre film (d’animation), nous ferons de la musique ou nous deviendrons simplement des petits artistes... ce ne sont pas les idées folles qui nous arrêtent! Ici vous trouverez les activités néerlandophones au pianofabriek, à la bibliothèque néerlandophone, le centre sportif de saint-gilles,...

7/04 > 11/04

sPOrT eN kNuTseleN VOOr kleuTers / sPOrT eT briCOlaGe POur les PeTiTs4 > 6 jaar/ans@ rue du métal/metaalstraat 40

[NL] een sportstage op maat van kleuters? Dat kan! Wij voorzien deze week allerlei leuke sport- en spelactiviteiten, afgewisseld met knutselmomenten.[FR] un stage sportif pour les plus petits? C’est possible! Nous proposons une palette de chouettes activités sportives et ludiques combinées à des activités de bricolage.

7/04 > 11/04 — 9:00-16:00, opvang /accueil 7:30-17:30 prijs/prix: €62/€45/€35info & inschrijvingen / inscriptions: Cenforgil-sport, rue de russie/ruslandstraat 41, 1060 st-gillis/gilles tel 02 850 40 58

CirCus / CirQue6 > 9 jaar/ans @ Pianofabriek

[NL] je krijgt op jouw niveau een mix van circustrucs voorgeschoteld: steltlopen, éénwieleren, ballopen, rola bola, koorddansen, jongleren, bordjes draaien, flowerstick, diabolo, trapeze,... Je gaat ook creatief aan de slag en maakt je eigen flowerstick, een te gek kostuum of een circusmaquette.[FR] tu essaieras un ensemble de prati- ques de cirque de ton niveau: échasses, monocycle, équilibre sur tonneau et sur balle, rola bola, corde à danser, jongler, assiettes tournantes, bâton du diable, diabolo, trapèze... Ce n’est pas que des acrobaties... dans les ateliers créatifs, tu fabriques ton propre flowerstick, des costumes délirants, ou même une maquette de cirque.

7/04 > 11/04 — 9:30-16:30, opvang /accueil 8:30-17:30 prijs/prix: €40/€10info & inschrijvingen / inscriptions: pianofabriek, rue du fortstraat 35, 1060 st-gillis/gillestel 02 541 01 70info@pianofabriek.be www.pianofabriek.be

9/04 & 16/04/

CreaTief aTelier kamishibai / aTelier CrÉaTif kamishibai7 > 12 jaar/ans @ Nederlandstalige Bibliotheek

9/04 – 14:00-17:00 & 16/04 – 14:00-17:00prijs/prix: gratis / gratuitinfo & inschrijvingen / inscriptions: nederlandstalige bibliotheek sint-gillis, rue e. feronstraat 173, 1060 st-gillis/gillestel 02 533 98 61sint-gillis@bibliotheek.be www.sint-gillis.bibliotheek.be

14/04 > 18/04

reCuPlaND6 > 12 jaar/ans @ Pianofabriek

[NL] we zoeken creatieve ideeën en geven een nieuwe betekenis aan dingen. tijdens deze creatieve stage werk je met recyclagemateriaal. we gaan samen op zoek naar eigentijdse kunstenaars die ons inspireren.[FR] nous rechercherons des idées créatives et donnerons une nouvelle signification aux objets. Lors de ce stage créatif tu utiliseras des matériaux de récuperation. ensemble nous chercherons des artistes contemporains qui peuvent nous inspirer.

14/04 > 18/04 — 9:30-16:30, opvang / accueil 8:30-17:30prijs/prix: €40/€10info & inschrijvingen/ inscriptions: pianofabriek, rue du fortstraat 35, 1060 st-gillis/gillestel 02 541 01 70info@pianofabriek.be www.pianofabriek.be

mulTisPOrTkamP6 > 12 jaar/ans@ rue de russie/ruslandstraat 41

[NL] kom naar onze sportstage en neem deel aan allerlei leuke sportactiviteiten! rolschaatsen, zwemmen, badminton, boogschieten... het komt allemaal aan bod![FR] participez à notre stage sportif et découvrez toutes sortes de chouettes activités sportives! De la natation, du patin à roulettes, du badminton, du tir à l’arc,... toutes ces activités sont au programme de notre stage!

14/04 > 18/04/2014 — 9:00-16:00, opvang / accueil 7:30-17:30prijs/prix: €62/€45/€35info & inschrijvingen/inscriptions: Cenforgil-sport, rue de russie/ruslandstraat 41, 1060 st-gillis/gilles tel 02 850 40 58

kiDshOliDays

iNfOBrede School Sint-gillis ‘de Waaier’ rue emile feronstraat 173, 1060 st-gillis/gilles slemmens@stgillis.irisnet.bePianofabriek www.pianofabriek.beinfo@pianofabriek.be

SuperdiverSiteit en democratieIco Maly, Jan Blommaert en Joachim Ben Yakoub

‘Vlamingen maken na 22 uur geen lawaai meer. Ze spreken Nederlands, zijn punctueel en vinden gezondheid heel belangrijk. De Vlamingen leven niet op straat, ze houden van rust en stilte.’ Zo schetste de Vlaamse overheid in zijn legendarische ‘starterspakket Inburgering’ het beeld van ‘de Vlamingen’.

Zouden er vandaag nog mensen rondlopen die deze karikatuur ernstig nemen? Vertrekkend vanuit onderzoek naar en in wijken in Brussel, Antwerpen en Gent concluderen Ico Maly, Jan Blommaert en Joachim Ben Yakoub dat zelfs de vlag ‘multiculturele’ tekortschiet om de diversiteit van de hedendaagse samenlevingen te begrijpen. Door toegenomen mobiliteit, globalisering en het internet is de wereld en ieders leven grondig veranderd. Daardoor moeten we onze democratie herdenken, verbeteren en verdiepen.

Vergeet multiculti, hier is superdiversiteit. Bij wijze van voorsmaakje van de wereld van morgen.

Ico Maly is doctor in de cultuurwetenschappen, coördinator van Kif Kif en gastprofessor aan het Rits. Hij schreef o.a. ‘N-VA. Analyse van een politieke ideologie’ (EPO, 2012).Jan Blommaert is hoogleraar taal, cultuur en globalisering aan de universiteiten van Tilburg en Gent. Hij publiceerde o.a. ‘De heruitvinding van de samenleving’ (EPO, 2011).Joachim Ben Yakoub is stafmedewerker beeldvorming en diversiteit bij de Pianofabriek in Brussel en doctoraal onderzoeker bij de Middle East And North Africa Research Group.

GeZocHt: vriJWiLLiGerS-HerSteLLerS voor Het repair

caFe van Sint-GiLLiSOp zondag 9 maart 2014 om 14u start een nieuw, maandelijks

Repair Café in de Pianofabriek. Een Repaircafé is een plek waar

het mogelijk is om hulp te krijgen bij het herstellen van kleding,

kleine elektro-toestellen, computers of printers, voorwerpen in

hout of juwelen. We zoeken nog vrijwilligers. Heb jij kennis of

vaardigheden op dat vlak en wil je die delen met anderen, aarzel

dan niet en neem contact op met:

appeL À deS voLontaireS réparateurS pour Le repair caFé

de Saint-GiLLeSLe dimanche 9 mars à 14h ouvre un nouveau ‘Repair Café’

mensuel au Pianofabriek. Un ‘Repair Café’ est un lieu convivial

où il est possible de se faire aider pour réparer des vêtements,

des petits électroménagers, des ordinateurs ou imprimantes,

des objets en bois et des bijoux. Nous avons encore besoin de

volontaires. Si vous possédez des compétences dans ces

domaines et que vous avez envie de les partager, n’hésitez pas,

rejoignez nous en prenant contact avec:

Philippe Gérard - Morichar en Transitionpassetoutgrain@yahoo.com

gsm: 0474 76 26 59

SuperHanden GeZocHt![NL] Op zondag 15 juni verwachten we voor de 3de editie van het kinderkunstenfestival SuperVliegSuperMouche 2.000 tot 3.000 bezoekers in het Park van Vorst. Meer dan 20 partner-organisaties uit Vorst en Sint-Gillis zetten hun schouders onder deze feestelijke dag... maar we zoeken nog minimaal 100 extra krachten voor de opbouw, afbraak, flyering, artiesten- en publieksonthaal, beveiliging van het park... Vrijwilligers kunnen rekenen op een persoonlijke begeleiding en evaluatie! Kan jij een handje helpen?

Contacteer dan zo snel mogelijk benoit@wiels.org!

À La recHercHe de SupermainS![FR] Le dimanche 15 juin, nous attendons près de 3.000 visiteurs dans le parc de Forest lors de la troisième édition du festival des arts pour enfants SuperVliegSuperMouche. Plus de 20 organi-sations partenaires de Forest et de Saint-Gilles s’investissent dans l’organisation de cette journée festive... mais nous cherchons encore minimum 100 personnes bénévoles pour nous aider avec le (dé)montage, la promotion, l’accueil du public et des artistes, la sécurité dan le parc... Les bénévoles peuvent compter sur un suivi personnalisé avec évaluation! Vous aimeriez donner un petit coup de pouce?

Contactez au plus vite benoit@wiels.org!

campaGne BroederLiJK deLendonderdaG 13 maart apero-concert met noËL XavierKom proeven van de Senegalese sfeer en cultuur!Plaats Gemeenschapscentrum Ten Weyngaert Vorst19u00-19u30 Onthaal met Senegalese lekkernijen 19u30-20u00 Getuigenis door Noël Xavier Tine, begeleider van een biologisch tuinbouwproject in Senegal, met kans tot vraagstelling20u15u Apero-concert met Samba Django (ism Globe Arome) Doorlopend Live painting sessie: Souleymane Diané geeft een demonstratie verftechniek op glas, een typische kunstvorm uit Senegal.

ZaterdaG 15 maartKoFFieStop (9u30-12u30)Plaats Sint-Gillisvoorplein, op de trappen van de Sint-Gilliskerk

ZaterdaG 29 maartSoLidariteitSmaaL (12u00-15u00)Plaats Parkschool Vorst

25/04/2014 Soumonce Zinnode BruL

[NL] Op 25 april trekt Zinnode BRUL door Sint-Gillis! Deze ‘Soumonce’ is de voorloper van de Zinnekeparade op 10

mei. Ben je nieuwsgierig om het work-in-progress van de ateliers en de Zinnode BRUL te zien, volg de info op facebook:

Zinnode Brul en www.zinnodebrul.wordpress.com.

[FR] Le 25 avril, la Zinnode BRUL se lance à Saint-Gilles! La ‘soumonce’ est une préparation pour la Zinneke parade le 10

mai. Si vous voulez suivre l’évolution des ateliers et de la Zinnode BRUL. Consultez l’info sur facebook: Zinnode Brul et

www.zinnodebrul.wordpress.com.

[NL] iNfOrmaTiefabriekslawaai = een tweemaandelijkse publicatie van de pianofabriek.pianofabriek = grootstedelijk gemeen- schapscentrum + kunstenwerkplaats + opleidings- en tewerkstellingscentrum. de pianofabriek is een huis van de vlaamse gemeenschapscommissie.

OPeNiNGsureNmaandag tot zaterdag van 9:00-23:00

iedereen die wil meewerken aan de verdere uitbouw van fabriekslawaai is van harte welkom. bel, schrijf of mail ons.Wie het tijdschrift financieel wil 0nder-steunen, kan een vrijwillige bijdrage storten op rekeningnummer 438-9232561-21. Bedankt!

[FR] iNfOrmaTiONfabriekslawaai = le périodique bimes-triel du pianofabriek.pianofabriek = centre communautaire métropolitain + laboratoire artistique + centre de formation et d’emploi.Le pianofabriek est une maison de la commission communautaire flamande (vlaamse gemeenschapscommissie).

heures D’OuVerTuredu lundi au samedi de 9:00-23:00

tous ceux qui veulent contribueraux futurs numéros du fabriekslawaai,sont les bienvenus. n’hésitez pas à nous contacter par téléphone ou par mail. Ceux qui veulent nous soutenir finan-cièrement, peuvent verser au compte bancaire : 438-9232561-21. Merci d’avance !

COlOfONveRantwooRdelijke uitgeveR

/éditeuR Responsable : sergio roberto gratteri

weRkten mee aan dit nummeR /ont contRibué à ce numéRo : timothy anthonis, joachim ben yakoub, hugo boutsen, bram bresseleers, marcel Cloet, Lieve demin Cauter, nathalie delaleeuwe, katja dreyer, marie-hélène elleboudt, margaux guinard, margo Larosse, ann Lefever, ico maly, jonathan mchugh, vida mehri, ana neves, inke ramaek-ers, kirsten saenen, Xavier solano, karlien vanhoonacker, pascal verreth, siggie vertommen. dRuk / impRession : sint-joris, gent

deadline fabrieksLawaai n°18 : 24/03/2014.

fabriekslawaai maarT-aPril 2014tweemaandelijks tijdschrift van de pianofabriek — verschijnt niet in juli en augustusverantwoordelijke uitgever: pianofabriek — sergio roberto gratteri, fortstraat 35, 1060 st-gillisafgiftekantoor brussel X - erkenningsnummer 1/1002

PiaNOfabriekrue du fortstraat 35, 1060 st gillis / gilles — tel 02 541 01 70 — fax 02 541 01 77info@pianofabriek.be — www.pianofabriek.be

fabriekslawaai //n°17

GC De Pianofabriek maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel