ðÔI M ẮT NHÌN XU ỐNG - s3.amazonaws.com fileðÔI M ẮT NHÌN XU ỐNG Tahar Ben Jelloun Making Ebook Project BOOKAHOLIC CLUB

ðÔI MẮT NHÌN XUỐNG

Tahar Ben Jelloun

Making Ebook Project

BOOKAHOLIC CLUB

Tahar Ben Jelloun ðÔI MẮT NHÌN XUỐNG

2

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

• Tác phẩm: ðÔI MẮT NHÌN XUỐNG • Tác giả: Tahar Ben Jelloun • Nguyên tác: With Downcast Eyes • Tác giả: Tahar Ben Jelloun • Dịch giả: Phạm Văn Ba và Ngô Văn Phú • Nhà xuất bản: Hội Nhà văn • Năm xuất bản: 1998 • Số trang: 335 • Khổ sách: 13x19cm

ðánh máy: Tuyết Anh, Hạnh Mai, Hồng Nga, Ngọc Nở, Bảo Trân, PC Nguyễn Kiểm tra: Thu Anh Chế bản ebook: Thảo ðoàn Ngày thực hiện: 02/08/2011 Making Ebook Project #162 - www.BookaholicClub.com


3

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

MỤC LỤC

GIỚI THIỆU TÁC GIẢ .....................................................................................5

GIỚI THIỆU TÁC PHẨM ................................................................................8

TỰ MỘ............................................................................................................ 10

1........................................................................................................................................ 13

2........................................................................................................................................ 19

3........................................................................................................................................ 25

4........................................................................................................................................ 32

5........................................................................................................................................ 38

6........................................................................................................................................ 44

7........................................................................................................................................ 49

8........................................................................................................................................ 56

9........................................................................................................................................ 62

10...................................................................................................................................... 68

11...................................................................................................................................... 74

12...................................................................................................................................... 82

13...................................................................................................................................... 89

l4....................................................................................................................................... 95

15.................................................................................................................................... 117

16.................................................................................................................................... 124

17.................................................................................................................................... 131


4

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

18.................................................................................................................................... 136

19.................................................................................................................................... 141

20.................................................................................................................................... 146

21.................................................................................................................................... 149

22.................................................................................................................................... 156

23.................................................................................................................................... 161

24.................................................................................................................................... 167

25.................................................................................................................................... 179

26.................................................................................................................................... 184

27.................................................................................................................................... 191

VỸ THANH.................................................................................................. 197


5

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THIỆU TÁC GIẢ

Tahar Ben Jelloun (Tiếng Ả Rập: اطلا� sinh ngày 1 tháng 12 năm 1944) ( نولج نب رtại thành phố Fes, Ma-rốc) là một nhà thơ, nhà văn người Ma-rốc. Mặc dù ngôn ngữ mẹ ñẻ của ông là tiếng Ả rập nhưng hiện nay, các tác phẩm của ông ñều ñược viết bằng tiếng Pháp.

Học trung học ở một trường song ngữ (tiếng Ả Rập và tiếng Pháp), sau ñó Ben Jelloun học tiếp tiếng Pháp ở thành phố Tangier miền bắc Ma-rốc cho tới năm 18 tuổi. ðỗ vào trường ñại học Mohamned-V ở Rabat, ông theo học ngành triết học. Trong những năm học ñại học, ông ñã viết nên những bài thơ ñầu tiên của mình (ñược tập hợp trong tập thơ Hommes sous linceul de silence (1971)).

Tốt nghiệp, Ben Jelloun trở thành giáo sư dạy triết học ở Tetouan rồi sau ñó ở Casablanca, Ma-rốc. Năm 1971, sau sự việc môn triết không ñược dạy bằng tiếng Ả Rập nữa, ông rời Ma rốc và ñến Pháp ñể tiếp tục sự học môn triết của mình. Ở Pháp, ông bắt ñầu viết nhiều hơn.

ðầu năm 1972, Ben Jelloun bắt ñầu viết bài cho tờ Le Monde (Thế giới). Năm 1975, ông ñược công nhận học vị tiến sĩ về tâm thần học. Với những kinh nghiệm về tâm lý liệu pháp (nhờ vào những khảo cứu và lòng say mê), ông viết cuốn La Réclusion

solitaire vào năm 1976.


6

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Năm 1985, Ben Jelloun xuất bản cuốn tiểu thuyết L’enfant de sable (ðứa trẻ cát) ñược ca tụng rộng khắp. Ông ñược trao giải Goncourt năm 1987 cho tiểu thuyết La Nuit

Sacrée (ðêm thiêng).

Năm 1997, cuốn Le Racisme expliqué à ma fille (Giảng cho con gái nghe về chủ

nghĩa phân biệt chủng tộc) ñược ông cảm tác dựa trên những thực tế trong gia ñình mình ñược xuất bản.

Ông thường xuyên ñược mời diễn thuyết hoặc thỉnh giảng tại các trường ñại học ở Ma-rốc và trên khắp châu Âu.

Năm 2004, Ben Jelloun giành ñược giải thưởng văn học quốc tế IMPAC Dublin cho tác phẩm This Blinding Absence of Light (do Linda Coverdale dịch sang tiếng Pháp). Ông cũng giành ñược giải Prix Ulysse vào năm 2005 cho toàn bộ sự nghiệp của mình.

Tháng 9 năm 2006, Ben Jelloun giành ñược giải ñặc biệt vì “hòa bình và tình hữu nghị giữa người với người” tại Lễ hội văn hóa Lazio between Europe and the

Mediterranean Festival ñược tổ chức tại Rome, Lazio nước Ý.

Ngày 1/2/2008, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy ñã trao cho ông Huân chương Bắc ñẩu Bội tinh.

Ben Jelloun có 4 người con và hiện ñang sống tại Paris.

Hai cuốn tiểu thuyết L’Enfant de sable (ðứa trẻ cát) và La Nuit sacrée (ðêm

thiêng) ñã ñược dịch ra 43 thứ tiếng. Cuốn Le racism expliqué à ma fille (Giảng cho con

gái nghe về chủ nghĩa phân biệt chủng tộc) ñã ñược dịch ra 33 thứ tiếng. Bản thân ông cũng tham gia vào việc chuyển ngữ những tác phẩm của chính mình.

Tác phẩm chính:

�Harrouda (1973)

�Solitaire (Cô ñơn) (1976)

�The Sand Child (ðứa trẻ cát) (1985)


7

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

�The Sacred Night (ðêm thiêng) (1987)

�Silent Day in Tangiers (Ngày yên lặng ở Tangier) (1990)

�With Downcast Eyes (Mắt cúi gằm) (1991)

�Corruption (Tham nhũng) (1995)

�The Fruits of Hard Work (Thành quả lao ñộng) (1996)

�Praise of Friendship (Ca ngợi tình bạn) (1996)

�L’Auberge des pauvres (1997)

�Racism Explained to My Daughter (Giảng cho con gái nghe về chủ nghĩa phân

biệt chủng tộc) (1998)

�Islam Explained (Về ñạo Hồi) (2002)

�This Blinding Absence of Light (2003)

�La Belle au bois dormant (Người ñẹp ngủ trong rừng) (2004)

�The last friend (Người bạn cuối cùng) (2006)

�Yemma (2007)

�Leaving Tangier (Rời bỏ Tangier) (2009)

�The Rising of the Ashes (Tàn tro bốc cao) (2009)


8

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

GIỚI THIỆU TÁC PHẨM

Với những tình tiết của câu chuyện ñan xen giữa quá khứ với hiện tại, giữa mơ và tỉnh, giữa Morocco và Pháp không theo thứ tự, ñây là một cuốn tiểu thuyết ñầy xúc ñộng về mối liên hệ và sự cách biệt giữa hai nền văn hóa. Một cô gái bộ lạc Berber không có tên sống ở Morocco - thuộc ñịa của Pháp - ñược truyền lại bí mật của một kho báu giấu kín ñược tương truyền một ngày nào ñó sẽ cứu sống toàn bộ dân làng nơi gia ñình cô sinh sống. Sau sự kiện một bà cô khùng bị nhiễm phép ma thuật giết chết anh của cô gái, bố mẹ cô gái cùng cô di cư tới Pháp, ñế quốc thực dân, ñược ñề cập ñến trong tác phẩm này như một con ma. Ở ñó, cô gái biết ñược về không những là ñồng hồ ñeo tay, về hiệu Mc Donalds, mà còn về khoảng cách vô cùng lớn ngăn cách cô với ñất nước cô ñang cư trú cũng như với ñất nước nơi cô sinh nhau cắt rốn. Nhận thức ấy của cô thể hiện rất rõ trong những suy nghĩ hoang mang của cô về tình yêu và về ñịa vị của cô trong cuộc sống. Hai mươi năm sau, cô trở lại ngôi làng nghèo túng nơi cô sinh ra ñể hoàn thành ñịnh mệnh bí ẩn của mình.

Jelloun (nhà văn ñoạt giải Goncourt năm 1985 cho tác phẩm ðêm thiêng) viết tiểu thuyết này ñôi chỗ khá dài dòng, nhưng hầu hết những ñoạn văn “dài dòng” ấy ñều là ñể nói về một câu chuyện truyền miệng về nền văn hóa bộ lạc ở Morocco.

- Theo Publishers Weekly

Cuốn tiểu thuyết này, nằm trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất nước Pháp trong suốt 6 tuần lễ, kể về một cô gái người Morroc và cuộc ñấu tranh của cô. Bị giằng xé giữa truyền thống của ñất nước Morroco và sự quyến rũ mê ñắm của ñất nước ñã nuôi lớn cô - nước Pháp, cô bị ám ảnh bởi một câu chuyện truyền miệng từ hàng bao thế kỷ trước về một kho báu ñược giấu kín tại ngôi làng Morroco mà tương truyền rằng sẽ bảo vệ ñược dân cư bộ lạc Berber của cô. Cuốn tiểu thuyết giàu tính tưởng tượng và huyền bí này ñã giới thiệu cho bạn ñọc một nền văn hóa mà ở nơi ñó giết người là một công cụ và một cô gái trẻ phải gánh trên vai trách nhiệm ñối với cả một ngôi làng. ðọc giả cũng ñược biết thêm một số những thuật ngữ tiếng Ả Rập thường dùng.

Jelloun là tác giả ñã giành giải Goncourt năm 1985 cho tác phẩm ðêm thiêng.

- Theo Tạp chí Thư Viện


9

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Tặng cô bé chăn cừu của M’Zonda


10

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

TỰ MỘ

Câu chuyện về kho báu giấu trong núi bởi các cụ tổ, thực ra, ñã có hàng trăm năm nay. Tất cả các cô bé trong bộ lạc ñều là người ñược những người già giao cho quyền tìm kiếm. Chẳng ai hiểu tại sao! Cô ta cũng như tất cả các cô bé ở làng cùng lứa, chẳng khôn ngoan, chẳng năng nổ gì hơn, nhưng cô có cặp mắt bao la, ñầy ánh dịu hiền và biến ñộng. “Với cặp mắt lạ ñời này, ông nội cô thường bảo, cháu sẽ nhìn thấu ñược những

ñiều chẳng lấy gì thích thú, những ñiều mà tâm hồn cháu ñã dứt bỏ, nhưng cũng vẫn

cháu, sẽ có sự thông thái và ý thức ñược, chẳng nói ra, ñể mặc cho ñám ñàn ông ñắm

trong bất hạnh, dối trá và bị hành hạ. Cháu bỏ mặc cho ñất ñai nuốt chửng họ, và cháu

sẽ là cô bé duy nhất, biết tại sao ñàn ông lại tự chôn họ trong mồ. Cháu cũng chứng kiến

những ñiều kỳ diệu: những ñồng cỏ mà mỗi thân cây như một chiếc gương, hướng về mặt trời, trao cho ñời ánh sáng, hoa thơm, quả ngọt. Cháu sẽ thấy ánh ngày tràn trong

mắt, rồi chan hòa trên núi, trên sông. Mắt cháu sẽ là nơi, hằng ñêm, những mảnh ñẹp

của những giấc mơ ñậu lại, nơi mà câu chuyện này dắt sang câu chuyện khác, nơi mà

ánh sáng ban ngày lộ ra những ñiều sơ giản nhất của bí mật. ðó không phải là một ñặc

quyền, mà cũng lại chính là sự ñặc quyền ñấy. Lương tâm của ta và số phận ñã chọn

cháu. Tay ta sẽ hướng tầm nhìn của cháu và ta ñã nhận ra từ xa một ánh chớp như một

tiếng cười vang, tiếng sét ân huệ, từ trời ban xuống ñể chấp nhận hành vi của ta. Cháu

sẽ sống lâu hơn và cháu sẽ nhìn trước thấy cái chết, không phải vì bệnh tật và những nỗi

thống khổ của cháu, mà bởi những từ bí mật ñã từ miệng cháu gom lại, cháu sẽ có thể

xướng to nó lên chẳng sợ gì, bởi vì những lời ñó chẳng phải là ñiều bí mật, những cái vỏ

của bí mật thì lại lưu giữ trong tim, trong hồn cháu. Có khác gì như một củ hành, có

nhiều lớp, cứ tách dần dần. Cho ñến một lúc cháu ñạt tới sự ñặc hiệu, cháu sẽ ñọc lên

cái câu tự cháu tạo ra, những từ rớt xuống như một lò than nóng vùi trong tro, ñược ñón

từ ñôi bàn tay xòe ra; những từ sinh ra trong hơi thở của một người ñàn bà mang thai,

và ñiều bí mật ñã ñược chuyển giao cùng lúc cháu trả lại linh hồn. Tuổi tác của cháu sẽ chấm dứt trong cái ý chí của sự im lặng.

Bây giờ cháu ñặt ñôi bàn tay cháu vào tay ta; ñặt tay cháu lên ngực ta; cháu hãy

nhìn vào nắm trong bừng lên từ than nóng ñỏ; ñiều bí mật ñang ở ñó. Cháu muốn nhìn

thấy nó ư? ðó là câu hỏi về cái kho báu mà những bàn tay khác ñã chôn giấu dưới cây


11

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Ô liu thứ bốn mươi ở phía ñông trong phần mộ của vị thánh của bộ lạc chúng ta; cái

kho báu ấy phải trao lại cho cháu gái của cháu gái của tổ tiên chúng ta.

Tất cả những tảng ñá ñã ñặt trên những mô ñất xẫm nâu, thực chất của cuộc ñời ta,

ñất của ñất chúng ta, cát ñen của những khát khao của chúng ta, chiếc giường thiêng

nơi ñặt tổ tiên của chúng ta nằm, thứ ñất ñất ñai ấy là ý thức của cha mẹ chúng ta, cha

mẹ của những bậc cha mẹ, thứ ñất ñã thành tro; nếu một bàn tay xứ lạ nào chạm ñến nó,

nó sẽ thành lửa nóng, thiêu ñốt những ngón tay mù quáng. Duy chỉ có bàn tay cháu, dập

ñược cái màn dệt như lưới nhện ở tít thẳm sâu, mở nó ra mà không làm rách nó, và ñặt

lòng bàn tay lên tấm vải trắng thêu của bảy người ñàn bà sống cách hàng trăm năm nay

của bộ lạc chúng ta và cởi ra sợi dây bằng vàng ñã buộc lại cái túi chứa những ñiều kỳ

diệu của thế giới này”.

Sau một lúc im lặng, ông già dừng lại nghĩ suy, ông nắm tay cô cháu gái trong tay mình, gối ñầu lên bề cao của chiếc gối và truyền ñạt lại những lời cuối cùng, thật chậm của người ñang ñi vào vẻ dịu dàng của buổi hoàng hôn:

“Có những kho báu cất giấu trong những hòn ñảo. Kho báu của chúng ta cất trong

núi. Chúng ta là người của ñất liền và chúng ta quay lưng vào biển. Ta chẳng biết thế nào là một hòn ñảo. Cần quái gì! Ta học ñất ñai như học ñọc, học viết...; ta cũng chẳng

cần biết ñến những ñiều to lớn. Cháu cần biết rằng hiện tại, không những chúng ta có

một kho báu, mà ñó cũng chính là nơi nó ñã chôn cất ta ñấy. Cháu sẽ lấy chồng, ngay

sau vài năm của thời trinh trắng. Cháu sẽ có một con trai, rồi thêm hai con gái; trong

hai ñứa gái này sẽ có một ñứa có bàn tay hạnh phúc khai quật ñược kho báu. Cháu phải

công nhận nó. Cái chết tạo thời gian cho cháu chuyển giao ñiều bí mật. Rồi cháu sẽ nhận về sự trong lành của ñêm vĩnh hằng”.

Người ông mất ít lâu sau ñó, còn nắm bàn tay cô bé mới chừng mười tuổi. Cô bé chỉ nghĩ, cái chết chỉ là sự ngắt ñi của ánh sáng. Cô ngủ nửa chừng ñêm, trong cánh tay của người chết khi cô nhận ra ông già lạnh ngắt và tắt hơi, cô thoáng nghĩ là, chính cô như thế cũng ñược thần chết mang ñi. Cô bừng tỉnh giấc và lao ñến bên ông nội, khóc lóc, giằng chiếc áo thụng, và giục ông tỉnh lại.

Nhìn kỹ vào gương mặt ñã yên nghỉ, cô bé hiểu rằng chẳng làm gì ñược nữa; cô lùi lại, lau nước mắt, nắm tay trước ngực như thể bàn tay ñang giữ một vật báu. ðó chính là


12

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

lúc cô là kẻ nắm giữ bí mật, người gìn giữ ngôn từ và những con ñường, người bảo trợ của thứ di sản chẳng bao giờ ñược ñặt tên, những lời ñã phán truyền và ñược giữ nguyên vẹn, ñược mang theo và chuyển giao trong im lặng của tín ñiều.

Bữa nay, người nắm giữ bí mật ñã thành một người bà. Bà lại chờ ñến lượt cô cháu gái, người duy nhất có chiếc chìa khóa của kho báu. Nhưng liệu cô ấy có biết ñiều ấy không?


13

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

1

Chân trời không xa lắm, theo mây, tiến dần ñến làng tôi. ðến khi trời ñẹp, chân trời lại xa dần. Có lúc nó như chìa tay ra ñến nỗi có cảm giác ñụng chạm vào ñược, như thể một ñường gấp khúc tạo bởi những bụi rậm gom nhặt lại, và những quả ñồi trần trụi! Giống như lũ dê tôi chăn, tôi chồm lên một thân cây, vươn người, ngồi lên một cành lớn và thử nhìn xem sau cái vạch trời sống ñộng kia có những thứ gì? Cây cối rồi ñồi núi… Một làn sương nhẹ nhàng bao phủ, như một cánh buồm hoặc một chiếc màn giăng. Ngồi trên cây, tôi quên béng lũ gia súc, chó và thời gian. Tôi có thể vắt vẻo ở ñây, chẳng hề buồn cho ñến cạn ngày. Tôi khe khẽ hát, thiu thiu ngủ, rồi sau ñó, tôi mơ. Tôi ñã tạo ra mọi thứ khởi ñầu từ những gương mặt hiện ra ở tít trời xa hoặc giữa những cành nhánh của cây cối: những thú dữ mà tôi dựng lên, những gã ñàn ông tôi dẫn ñến bên ghềnh dốc, tôi trân trân nhìn ngó, không chút sợ hãi, tôi chỉ làm cái việc rình xem chứ không hề xô ñẩy chúng làm gì! Những con chim ưng lượn những vòng mềm mại, những ñám mây ùn lên như cáu giận, những ñám cây rạp xuống, những thứ khác thì lại ñang leo tót lên trời… Từ ñó tôi nghĩ ñến bộ mặt khó coi của Xli-ma, cô tôi. Bà ta không ưa tôi, tôi thì ghét bà ấy. Cha tôi ñã gửi tôi lại ở nhà cô ñể kiếm ăn ở nước ngoài. Tôi ñang chờ ông. Chính vì thế mà tôi trèo lên cây. Tôi nhìn thấu vào chân trời và những con ñường mòn, hy vọng thấy một ngày kia, ông trở về. Mẹ tôi thường ở nhà ông bà ngoại tôi, ở ñồi bên kia. Bà ñang có thai và chẳng chăm sóc gì ñược tôi. Khi cô tôi bảo tôi theo về nhà cô ấy, tôi không muốn theo. Tôi biết bà ấy sẽ ñầy ñọa tôi. Khi chễm chệ ở những cành bụi trên cây, hiện ra trước tôi, ñúng hơn là từ cái màn trời giữa lá, khuôn mặt dúm dó của Xli-ma. Tôi khẳng ñịnh bà ta rất xấu xí. ðó là một màu ñất thó tồi tàn. Tôi cho là hai vết ñen ngòm kia là mắt bà, còn cái vết nguệch ngoạc rách toác ở chân trời kia là mồm bà ta. Mũi bà thì bị chặt ra. Tôi lấy chân ñá tung lên ñể lảo ñảo không còn nhận ra cái con người không còn cái dáng người kia nữa.

Tại sao sự xấu xa của tâm hồn lại thoát ra khỏi cái thể xác bên trong ñể phủ lên mặt bà ta vậy? Vẻ xấu diện mạo không làm tôi sợ. Cô tôi, trong cặp mắt, chứa ñầy thù hận, thường thì nó vàng, khi giận thì ñỏ ngầu lên. Dẫu bé thôi, vậy mà nó trùm phủ cả gương mặt. Mắt bà ta bé mà sâu như những cái hố hẹp găm ñầy hằn học. Cái chất hằn học ấy chảy khắp mình bà. Muốn thay ñổi ñược chỉ có cách là ta phải thay thể chúng bằng chất


14

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

người. Tôi trả miếng lại cho bà ấy. Tôi từ chối không mở cửa cho bà ấy. Tôi không bị bịp. Bà ta cho rằng một ñứa trẻ thì chẳng hiểu biết gì xẩy ra chung quanh nó. Tôi, trái lại, tôi biết tất cả, tôi chỉ câm nín lẳng lặng không làm gì thôi. Những cuộc chạm trán của tôi với bà tôi xảy ra vào ban ñêm. Tôi không ngủ. Tôi dậy ñể ñi lại trong vườn. Trăng sáng ñến hào phóng. ðầy ánh trăng. Tôi ñi dón dén. Lẻn vào chuồng bò, tôi mới vỡ ra ñám bò cái chỉ ngủ lơ mơ. Chúng choàng thức, tưởng như sắp phải dời chuồng. Chợt tôi rơi vào khiếp hãi. Cô tôi, qua sự báo ñộng của lũ bò, cầm gậy bước vào chuồng. Bà choảng tôi. Bà làm như tưởng ñánh kẻ trộm. Bà nhận ra tôi ngay, nhưng vẫn cứ ñập túi bụi coi tôi như thể túi cỏ khô. Tôi ñếm từng cái vụt. Mười, hai mươi rồi ba mươi. Tôi ê ñi chẳng biết gì nữa. Mỗi cái vụt ñầy hận thù, hằn học. Tôi không thèm xin tha. Quên ñi! Còn trận ñòn thì xin nhớ mãi. Tôi tưởng tượng ñến sau này Bà ta già, lọ mọ, tôi trẻ và sống ñộng, nhưng tôi chẳng ñánh bà làm gì. ðúng hơn là tôi nhìn bà, ngắm nghía, lường hết sự ñau khổ của bà và cười. Bà ñứng trân trân không làm gì nổi, không cười, kể cả cười mỉm. Chỉ duy ñôi mắt kia còn cố ném những tia lửa cuối chất ñầy thù hận bên trong. ðừng ñem cái xấu ñể trả thù. Chẳng cần làm gì thêm, cứ ñể cái mối hận ở con người kia nguyên xi tại ñó, không cần thêm bớt, trả lại nguyên vẹn cho kẻ ấy, trả cho cái thân thể mệt mỏi, cạn kiệt. Tự nó sẽ khoét thêm những hố sâu hoắm cho kẻ ấy, tôi chẳng cần phải khuấy ñộng. Tôi nghĩ rằng tôi sẽ không thể nương theo con ñường của bà ta. Bà ta bảo tôi là con quỉ cái. Tôi ñáo ñể, nhưng tôi ñâu có xấu. Tôi yêu cái làng này, yêu những quả ñồi, cây cỏ, bùn ñất và dân làng. ðó là làng tôi. Tôi mang nó trong mình như thể nó chẳng hề giống một ngôi làng nào có thực. Nhưng tôi không chấp nhận ñược có một bà cô như thế ở ñó, khi tôi nghĩ về làng, tôi không bao giờ muốn bà ta xuất hiện trong ngõ quê. Thế mà, tôi ñã phải từng nghe tiếng bà ta, cau có, thô lỗ. Một cái giọng chỉ ñể kêu lên, thét lên, nguyền rủa và ñè nén. ðến lũ vật còn sợ giọng nói ñó, thứ giọng khiến ñám bò ngừng nhai lại hay không dám bén mảng tới ñám cỏ khô. Chúng nhìn bà như một kẻ quanh quéo nhưng chẳng dám ñối ñầu. Cũng có khi bà ta có chút ít cử chỉ ve vuốt chúng, nhưng lũ bò thì hẩy ra còn những con cừu thì lỉnh khỏi tay bà. ðến những tảng ñá cũng trượt khỏi. ðám cây thì bất ñộng. Mọi thứ ñều chối bỏ. Chúng câm lặng như thể trong một cảnh trái khoáy thường ngày.

Những người láng giềng ñâu có chia sẻ những chuyện này. Họ thỉnh thoảng nhắc chúng tôi rằng giữa chúng tôi và họ chẳng có một ràng buộc nào. Nhưng tôi thì tôi muốn có những bạn thân thiết, ñể thấy mình bớt cô ñơn và bị bỏ rơi, ñược che chở, ñể mình có thể ẩn náu ở nhà này, hoặc nhà nọ. Tôi không có quyền cho mình là kẻ không gia ñình,


15

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

rằng cha mẹ ở rất xa, tận phía bờ bên kia của biển, giữa chúng tôi có một ngọn núi cao không thể nào vượt nổi. Tôi chờ ñợi mùa hè với lòng kiên nhẫn ñể gặp cha tôi. Mẹ tôi ñi theo ông. Họ ở lại làng chừng vài ba tuần lễ ñể nghỉ ngơi và tôi chẳng có dịp nào trò chuyện với họ, tách mình ra khỏi họ, kể cho họ nghe nỗi thống khổ của mình. Cô tôi hào phóng khi mùa hè tới. Bà ta mua một chiếc áo dài, mua dép, cho tôi ăn khá hơn, ăn thứ gạo ñể nhỉnh ra. Bà bảo tôi: “Mặc vào, ñể mày có sức vóc lên một chút chứ!”. Những thứ ñó làm cho tôi “phồng” lên. Tôi thay ñổi vóc dáng, nhưng như một ñứa tiện dân, nhìn tôi lại nhỏ xíu. Tôi không muốn làm sứt mẻ những ngày nghỉ của cha mẹ tôi. Tôi tránh làm phiền họ.

Mùa hè nọ, em trai út tôi lâm bệnh, nó xanh rớt nôn thốc nôn tháo. Mẹ cha tôi quyết ñịnh ñể nó ở lại làng. Cô tôi vui lắm. Thế là họ lại ñể cho bà ấy thêm một nạn nhân. Họ làm sao lường ñược những khổ ñau mà bà ấy ñang giành cho bọn tôi. Song tôi biết. Tôi thầm mong hai chúng tôi ñến chỗ nào ñó ñể có thể thay ñổi ñược màn kịch sắp tới này.

ðiều ñó ñến thật nhanh, nhanh ghê gớm. Em tôi; không nói ñược, mất tiếng. Nó mở to mắt nhìn chúng tôi, sợ hãi. Nó cầu khẩn hãy làm ñiều gì ñó với Thượng ðế và thần thánh trong làng ñể giảm cơn ñau bụng và nói ñược. Gương mặt em tôi thật trong sáng với nụ cười hồn nhiên thường thấy. Mắt nó to, chứa hết cả những giọt nước mắt tuổi thơ. Em không khóc nữa, ñắm nhìn trời như muốn hỏi ngôi sao nào là nguồn cội của những cơn ñau ấy. Nó ñặt những bàn tay nhỏ lên nhau. Những người ñến thăm làm em sợ nó tưởng như những gã khổng lồ, lũ ma quỉ ñến cướp nó ñi. Em quay mặt không nhìn họ. Khi cô tôi lại gần ñưa cho em bát sữa nóng, em ñẩy ra, làm ñổ cái bát trên tay bà. Bà rú lên thật dữ dằn. Lần ñầu tiên trong ñời, tôi thấy một gương mặt trở nên xanh lét, tôi như nhìn thấy tử thần. Mụ có những nét của cô tôi với làn da xanh nhợt. Màu ấy dần phủ lên má và vầng trán của em trai tôi. Mắt nó mở, nhưng chẳng còn chút gì sinh khí. Không nước mắt, không ảnh hình. ðôi tay rúm ró sau những cơn ñau ñã cứng lại. Em vươn lên ñỉnh những tán lá. Thân hình em trong suốt bay vào những áng mây. Một con chim bồ câu thì phải, bay lên mái nhà. Một luồng gió nóng thổi quét vào sân. Nó cuốn theo chiếc giương rơm trong xoáy lốc, như thể ñã cuốn ñi như vật nhỏ bé. ðó là nụ cười vàng vọt của sa mạc. Nụ cười ấy ñến thường làm cho ngôi nhà sạch bách khi ở ñó cái chết ñã ñi theo trận gió. Với trường hợp của chúng tôi thì trận gió như là một sự bất công và thác loạn. Nó ñã ñến theo lời mời của mụ phù thủy. Thần chết làm gì có liêm sỉ. Nó là thứ vô trật tự và máy móc. ðó là một bàn tay ñá cứng luồn vào những chiếc ủng rơm. Chúng tôi


16

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

thường phải lẩn trốn mỗi khi trong làng có người chết. Họ trốn tránh bởi sợ khi ñi qua, tử thần lại hái luôn mình. Thế ñó, thật cô ñơn ñến chừng nào, khi thấy thần chết dẫn một ñứa trẻ, dẫn lên trời, mở cho em những cánh cửa ma quái và không thể nào thấy ñược. Vì một em bé chết là một thiên thần bay thẳng lên thiên ñường. Người ta thường nói với chúng tôi thế, là nhắc lại khi họ ñã tin rằng thế. ðể thành thiên thần, em trai tôi còn nợ tôi kinh khủng. Tôi làm sao chấp nhận ñược sự thiếu vắng em khi bất chợt lại nhớ về những câu chuyện em kể cùng tôi. Tôi bị ám ảnh bởi làn da xanh lét. Mỗi khi thấy mặt cô tôi y như là cái màu ấy lại hiện ra trên gương mặt bà. Và thế là, tôi nhìn người khác với sắc màu khác, nhưng mặt bà ta thì chỉ có thứ màu xanh ấy. Tôi thêm cho bà màu vàng ở mắt và màu xanh lơ ở môi ñể hình lên trong ñầu tôi một mụ phù thủy ñầy ghen tức và thù hận. Cái chí trả thù cho em tôi, lấy lại công bằng cho gia ñình tôi ñã tạo cho trí tưởng tượng của tôi một sức mạnh khôn lường. Tôi trở thành kẻ mạnh, thông minh trước mụ ñàn bà nanh ác.

Làng tôi xa thành phố. Thần chết chỉ còn cách là lên trời. Một ñứa trẻ ốm chết bởi vì không có thầy thuốc, bởi người chữa thuốc ñều là những ông lang băm. Cái chết ñằng sau lời nói của số phận. Kẻ nào dám nghi ngờ? Em trai tôi ñã bị ñầu ñộc. Tôi biết. Tôi luôn luôn biết ñiều ñó. Nhưng tôi không làm sao có chứng cớ. Tôi ñang ñể tang. Những thổn thức, khổ ñau âm thầm, tôi không có quyền phô bầy trước mọi người. Tôi giữ kín nó trong tôi lâu dài, và cứ bùng ra, khi tôi xa khỏi căn nhà, khi tôi trơ trọi giữa ñàn bò và dê. Tôi khóc hàng giờ, ngồi dưới bóng cây, nói chuyện với một chiếc gậy chăn. Làm như thế, tôi ñược an ủi. Tôi ngồi trong phút yên tĩnh quý giá, lấy mắt chăn ñàn thả. Phía trước, em trai ñang theo dõi tôi, và chúng tôi lập những dự ñịnh thật tuyệt cho tương lai. Chúng tôi cao giọng nói ñến những giấc mơ của chúng tôi. Rời làng, ñược thấy cả nhà xum họp quanh cha tôi, mua hàng cân kẹo ñể phân phát cho trẻ con, mặc áo mới, uống coca-cola nhai kẹo cao su, nhảy lên ôtô, dự những lễ hội xa, ñi giầy mới… Bao nhiêu thứ trong những giấc mơ của chị em tôi. Em trai tôi dụt dè và không dám nói hết với tôi. Khi em nói ñến ñiều mà nó thích ñược có, hay ñược làm, nó mới hung hăng làm sao như thể chẳng ngại gì cái chết. Tiếng nó lạc ñi. Mắt nó thả thật xa rồi nhìn xuống, như những ñiều ñó hiển nhiên không ñến nỗi. Em hay buồn bởi biết rằng cha tôi nào có ở ñây với chúng tôi. Tất cả những giấc mơ ñều xoay quanh việc cha tôi vắng mặt. Nó bảo: Em ấy à, em mơ ư? ðó là cha. Nước Pháp ở ñâu? Xa lắm phải không! Nếu như em chạy thẳng lên ñồi kia có phải em nhìn thấy nước Pháp và cha mình không? Nghĩ ñến em, tôi ñã quên ñi vẻ mặt của nó. Em ơi, em có thể nói với chị, em bây giờ thế nào? Một bữa nọ,


17

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

tôi ñã nói lại với mẹ tôi, thế là mẹ tôi khóc. Thế ñấy, mỗi lần tôi gặp em, em gần tôi biết bao, em muốn chìa tay cho tôi nắm lấy. Ở những lúc khác, chỉ còn là hư ảo gương mặt em như thể áng mây. Nếu em không ñến, tôi sẽ ñi tìm em. Tôi ñáp xe ca vào thứ sáu, ra thành phố, có ai ñó sẽ chỉ cho tôi nước Pháp ở ñâu. Tôi ngửi thấy mùi Pháp. ðó là mùi dầu hỏa, mồ hôi và mùi hương liệu mà mẹ tôi ñặt trong chiếc túi. Em có ngửi thấy không em?

- ðúng rồi, hẳn là thế, nhưng mà có mùi dầu hỏa ñâu!

- Không, chị muốn nói rằng ñó là mùi dầu xăng của chiếc xe ca khi nó về làng. Nó biết cuộc hành trình…

Cái nhìn của em tắt ñi một chốc trong mơ mộng rồi nó thầm thì: “Bố ñi là vì cô ñấy. Họ ñã cãi nhau. Cô làm bố xấu hổ. Em ñã thấy cô ấy thét toáng lên, bố sợ và vài ngày sau thì bố bỏ chúng ta mà ñi…”.

- Không, bố không bỏ chị em mình ñâu. Bố ra nước ngoài lao ñộng, như là dượng, chồng của cô vậy. Chính vì chúng mình mà bố ñi. Bố ñi ñể ñem về quà tặng cho chị em mình. Em không thấy chiếc ô tô chất ngất ñơn ñộc khởi hành khiến bà nội chúng ta ñâm sợ à?

- Nhưng bố không về nữa ñâu. Em biết mà!

Một cánh chim ñêm bay vút, cái phút bi kịch của tôi lại sắp tái diễn. ðó là giờ cho gia súc về. Em trai tôi bất ñộng nhìn về phía chân trời, khi tôi dồn lũ bò cái và cừu ñể lùa về trại. Tôi như mất hồn. Tôi dùng gậy ñập vào không khí. Có tiếng rít. Dấu hiệu của ñiềm gở.

Tối. Bữa chiều thật nặng nề. Mẹ tôi không ăn. Bà không ñói. Những lo toan thầm lặng hiện trên mặt mẹ. Mê tín như bất cứ ai trong bộ lạc, bà cảm thấy những ñiều thê thảm. Bà cô tôi thì cứ ñùa chọc, buộc tội mẹ tôi lười. Cô tôi trách móc mẹ. Mẹ tôi chẳng nói chẳng rằng, ñứng dậy, vừa ñi vừa lẩm nhẩm ñọc một bản kinh hình như là một lời cầu nguyện kiểu: “Lạy thánh Allah, xin Ngài cho con ñược chân cứng ñá mềm, tránh ñược ñiều rủi xấu”. Mẹ tôi nghĩ về bố, một nỗi ám ảnh. Bà chịu cảnh xa chồng như bất kỳ kẻ xa xứ nào, bà sợ những tai họa trong công việc và những công kích trên ñường phố. Bà muốn xua ñi những nghĩ ngợi về nỗi khổ bị tước ñoạt mất ñứa con trai. Thuốc


18

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ñộc ñã trộn vào trong miếng thịt băm. Khi trở về, em trai tôi ñói. Mẹ tôi thì ñang ở ngoài ñồng. ðó chính là lúc cô tôi bắt thằng bé ăn thứ thịt có thuốc ñộc ñể rồi chết.

Sau cái bữa ăn kinh hoàng ấy, em tôi buồn nôn. Nhưng em sợ ra ngoài một mình. Tôi dìu em, nhưng chưa ra kịp thì em ñã lảo ñảo. Chúng tôi dừng rất lâu ở trong sân trại. Mọi người ñang ngủ. Chúng tôi ngắm trời sao, khi em bảo tôi thử tả lại gương mặt của cha tôi. Tôi hơi bất ngờ và coi như thể một trò vui:

“Bố cao lớn, ñẹp. Bố hiền và sang trọng; mắt bố ñầy âu yếm. Những bàn tay dầy êm như một chiếc giường. Chị muốn ngả ñầu vào ñấy ñể ngủ và mơ. Bố là người ñẹp nhất bộ lạc, bố thật tốt; chẳng làm ñiều gì xấu với ai bao giờ. Chị chẳng bao giờ thấy bố giận dữ, chẳng bao giờ bố to tiếng. Bố luôn cầu trời cho chị em mình ñược trời ban cho những ñiều tốt lành…”

Em ngắt lời tôi, hăng hái tả rõ gương mặt của cha tôi:

“Mắt bố rất ñen, lông mày giao nhau, mũi bố xinh, cằm tròn, hai má phính này. Trán bố rộng ñiềm những nếp nhăn. Tóc bố mượt và dái tai rất dầy”. Em nói ñến những nét tốt lành và tướng giầu có…

Và em ngủ, ñôi mắt còn hé mở. Tôi ñặt tay lên trán em. Em ñang sốt cao. Tôi thử ñánh thức nó. Nhưng nó không dậy. Em ngủ rất sâu người ta nói em ñã lịm ñi. Tôi chạy bổ ñi tìm mẹ. Chúng tôi mang em vào nhà và ở bên nó cho ñến gần sáng em chợt tỉnh, nôn ra một thứ nước xanh nhạt lẫn máu. ðến sáng thì em mất.


19

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

2

Suốt ñêm, mắt tôi chỉ chằm chằm nhìn em. Tôi ngắm em ñánh mất cuộc ñời hay ñúng hơn là ngắm em như thể cuộc ñời ñã chầm chậm trốn khỏi cái thân hình nhỏ bé ñến cả thời gian ñể ốm cũng không có nữa. Cuộc ñời ñã rũ bỏ nó bởi những cơn gió thình lình thổi giật, với một vẻ là lạ; ñó chính là thứ không khí ñã thoáng mùi ẩm mốc, những trận gió cuối cùng ñã khiến người muốn nôn mửa. Và tôi, tôi thở hít rất sâu thứ không khí thum thủm ñể níu giữ trong tôi cuộc sống của ñứa em ấy mà sự ngây thơ của nó như một sự thiêu ñốt. ðầu óc tôi quay cuồng một cơn rức ñầu lẫn choáng váng khiến tôi không thoát xa ñược căn phòng mà ở ñó tất cả ñồ ñạc ñều trở nên ñáng ghét bởi ñó là nhân chứng cho một cái chết không công bằng một tí nào. Tôi nhìn em nữa, cho ñến tận lúc mi mắt run lên. ðó là căn phòng chính nơi ăn uống và ngủ. Chỉ có tôi có một căn phòng, không lớn lắm, nhưng khá tiện nghi. ðó chính là nơi bí mật mà cô tôi chuẩn bị hòa trộn những dung dịch chết người. Bà ta ở lì trong ñó cấm không ai ñược ñặt chân tới ngưỡng cửa, kể cả mẹ tôi. ðó là căn phòng ñộc nhất của trang trại có cửa bằng gỗ với ổ khóa và chìa.

ðêm ñến, dưới ánh nến, bà ta thực hiện những dự ñịnh. Nhiều người ñã ñến gặp bà ta. Bà ta ñóng xầm cửa ở trong ñó với họ, còn chúng tôi không có quyền hỏi hoặc nghi ngờ. Chẳng muộn mằn gì khiến tôi biết, cô tôi có nhiều người quen biết ở làng bên nhằm quan hệ với ñám quỉ dữ nắm giữ những số phận.

Chúng tôi ngủ trên cái ổ ñầy rơm và cỏ khô. ðám rạ lót mỏng theo hình nền ñất. Giữa phòng kê chiếc bàn thấp, ở cửa phòng ñặt chiếc ấm nấu nước, bộ ñồ trà, khay chén. Trên tường là hình ảnh xanh xao của Kaâba, một chuỗi tràng hạt treo ở một cái ñanh. Không có ñồng hồ. Cần gì giờ giấc. Trên bức tường mầu ñất, tôi ngủ qua ñêm với những ảnh hình của những giấc mơ. Giấc mơ của tôi là giấc mơ cô bé chăn cừu muốn tống hết thẩy lũ cừu vào lò mổ. Tôi muốn thoát khỏi chúng ñể rời bỏ cái nơi ñáng nguyền rủa, từ khi cha tôi ra ñi. ði bất cứ ñâu, bỏ cái trang trại này, trốn khỏi mụ phù thủy, lên tỉnh và ñến trường.

Làng tôi trở nên hãi hùng. Xa tất. Tất cả trên mình la, những người ñàn ông ñều ñã ra ñi, hoặc lên tỉnh hoặc ra nước ngoài. Ở làng chỉ còn bà già, trẻ con và ñàn bà. Sống ở


20

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

làng ñến nghẹt thở. Thời gian như dừng lại và ñám ñàn ông tưởng như tất cả sẽ thay ñổi, khi ñiện vào ñến những ñám nhà trống rỗng, nhấp nhô. Chúng tôi chẳng có ñiện, cũng chẳng có ñường, nước thì ñợi mưa. Bệnh viện, trường học, hơi ñốt, giấy, bút, chì màu ư, những thứ ñó ở ñầu kia thế giới, ở ñầu kia trời ñêm, làm sao tới ñược.

Chỉ có một nhà thờ hồi giáo ở trong một giáo ñường nhỏ. Nhưng ñám con gái không ñược ñến ñó. Em tôi ñã ñến. Tôi dẫn em ñi từ từ và lảng vảng quanh ñấy như con rồ, ñón nhận những tiếng ñọc thánh kinh thuộc lòng của lớp học. Tôi nhắc lại ngượng ngập, chẳng hiểu gì. Tôi nổi cơn, dậm chân lên ñất nguyền rủa ngôi trường và lão thầy cả mù. Một hôm, tôi vận áo ñồng phục của em tôi, ñội chiếc mũ chóp lên ñầu và thay thế em tôi. Bữa ấy, nó không muốn ñến trường nó ñánh cừu ñi chăn, và tôi, tôi cầm chiếc bảng ñen, trà trộn vào ñám con trai khác, ñầu cúi xuống. ðám trẻ con cười. Lão thầy cả quát bắt im, và với chiếc gậy lão cố tìm ra nguyên cớ. Hắn sờ soạng một lúc, rồi cái ñầu gậy ñặt lên ñầu tôi, với một ñộng tác chính xác, hất chiếc mũ bù ñài. Tôi lộ mặt. ðám trẻ kêu ầm lên. Lão thầy cả choảng cho một cú gậy khô khốc lên ñầu. Tôi kêu toáng lên rồi chạy mất. Tôi nghe lão già nói: “Tao mù ư, nhưng không tồi tệ… Lũ giặc cái, ta nguyền rủa chúng mày, chúng mày mới xấu xa… Thôi nào, tiếp tục…”. Từ bữa ấy, ngôi trường là giấc mơ duy nhất của tôi. Nhưng ngôi trường ấy dẫu không nhận lũ con gái, nhưng mặt khác chính nó lại hình thành lên những kỹ sư, giáo sư, những người phi công…

Cho ñến mười tuổi, tôi không hề biết ñọc, biết viết khi cha tôi gửi về một bức thư, tôi mở ra và làm như ñọc nó. Tôi khám phá ra hết thảy. Mẹ tôi cười, nhưng lo lắng. Mẹ chờ ñợi người ñưa thư trở lại và người bán hàng bách hóa rong tới ñể nhờ ñọc hộ. Nhưng bà thích tôi ñọc. Bà tin tôi có khiếu và học ñọc một mình với cái ñám bò cái, với cái tính nghiêm khắc của em tôi. Chẳng có gì rủi ro qua những hàng chữ viết của cha tôi. Người thường khó nhọc diễn tả rồi bỏ lửng và kết thúc: “Mọi việc ñều tốt lành, những ñiều sắp tới ñều may mắn hơn!”.

Còn tôi, khi cầm thư ñọc, tôi ñánh vần từng chữ như ai ñó vừa học vỡ lòng:

“Nhân danh Thượng ðế tối cao (bức thư nào chẳng bắt ñầu như thế, tôi chẳng bao giờ lầm)

Flins, chủ nhật, tháng tư 19…,


21

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Những người thân nhất, gần gũi nhất của tôi. Tôi nghĩ ñến mọi người luôn luôn. Tôi vẫn khỏe. Chỉ thiếu không ñược gặp mặt mọi người. Trời lạnh lắm, nhưng tôi vẫn mặc ấm. Còn em, em thế nào, có khỏe không, vợ yêu của anh, và Driss, và Fathma? Tôi ñã gửi tiền. Tôi gửi tới El Hadj mỗi người một món quà. Chắc sẽ sắp tới. ðức thánh Alla luôn che chở cho mọi người. Mọi việc ở ñây ñều tốt lành. Những người anh em chào mọi người, Omar, Abrahim, Mohamed, Kaddour. Chào cả nhà…”.

Mẹ tôi ngạc nhiên về những lời vắn tắt của bức thư. Cô tôi thường cáu vì trong thư không nhắc ñến cô. Cha tôi sao lại quên cô ấy ñược, song thư trong tay, tôi muốn ñọc gì thì ñọc. Bà ấy giằng bức thư từ tay tôi và thét lên: Tao muốn biết cái thư này nói ñiều gì; tao muốn biết sự thực; còn mày, con bé quái quỉ, tao biết mày mù chữ, mày là ñứa láu tôm láu cá, mày diễn nhạo người hơn tuổi, nhưng Thượng ðế luôn sắp ñặt con ñường thẳng thắn. Ta ñể việc phán xét cho Thượng ðế và tông ñồ của người. Mày chẳng kính trọng ai cả…”

Mẹ tôi không nói gì. Bà tránh ñối mặt với mụ ác phụ ấy. Bà trở nên xa lạ với bộ lạc và thích im lặng, ngồi yên, biết quá rõ em chồng. Lạnh lùng, bà oán chồng ñã ñể cho bà những ñứa con. Bà cũng không nỡ gợi chuyện ñó trước gia ñình. Bà nói rằng, chồng mình ñã ăn phải thứ gì ôi thiu trước ñêm cưới. Bà nói ñã thành quen, từ chối những người thăm bệnh. Một lần, khi chiếc xe thuốc tới, thường nửa tháng một lần, bà tôi bảo mẹ hãy ñến gặp thầy thuốc. Mẹ tôi từ chối, lấy cớ rằng bà tôi ñẩy bà ñến gần thân xác ñàn ông, quỳ xuống ñất và van nài những ñiều lảm nhảm. Từ bữa ấy, bà tôi không nói thêm cùng mẹ tôi một lời nào. Kính trọng mẹ cha là ñiều khuyên dạy của ðức Thánh Allah. Dẫu cho khi cha mẹ có lầm lẫn, họ cũng phải vâng lời. Cha tôi thường giảng giải cho tôi ñiều ấy khi tôi còn bé tẹo. Tôi từng làm một việc bậy bạ, rồi tôi lại hành hạ mẹ tôi, bằng những lời nói dối. ðó là một ngày tồi tệ. Cha tôi nhốt tôi vào chuồng bò bỏ ñói tôi cả ngày. Tôi nhớ là phải uống cả nước bẩn trong máng giành cho súc vật. Tôi ñau suốt ñêm, nhưng không phải do uống nước ñó. Tôi xấu hổ, bị thương tổn, và từ bữa ấy, không bao giờ tôi dám nói dối nữa.

Hôm sau, ñể dịu bớt cơn giận dữ, tôi mất hút dự bữa chiều. Tôi tìm ñược trong núi một chỗ kín ñáo khá lý tưởng, một hang nhỏ giữa ñá. Tôi coi nó như là ngôi nhà thứ hai. Một lần vào trong, tôi bịt miệng hang bằng những túm cây và hòn ñá tảng. Về mùa hè, nơi ñó thật tuyệt. Ở ñó, tôi lại ñược gặp những người trong mộng. Mỗi một người ñược


22

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ñại diện bằng một viên sỏi lớn hoặc nhỏ. Có vua, nữ hoàng, ăn mày, gã ñiên, có chàng Kỵ sĩ che mặt và gia ñình tôi. Cha tôi là viên sỏi nhẵn, sờ rất thích. Tôi ñặt ở bên phải ðức vua, một viên ñá ñẹp còn lưu những vết óng ánh. Tôi gắn ông với Công Lý. Khi tôi có một ñiều gì ñau buồn, tôi gửi gắm vào sức mạnh của viên ñá huyền diệu này. Nữ hoàng thì chẳng biểu lộ gì! ðó là một viên ñá ñẹp ñược cuốn những sợi chỉ vàng mà tôi thó ñược của cô tôi. Chàng kỵ sĩ của tôi, không phải là một viên ñá mà là một mẩu gỗ, tôi gọt ñẽo trang ñiểm bằng các ñài hòa ñầy màu sắc. Tôi không ñể chàng can thiệp vào những câu chuyện của tôi. Tôi giữ chàng thật lâu, cho ñến khi phải rời làng. Gã ăn mày là viên cát ướt. Khi tôi thổi lên gã lăn kềnh ra và thành thằng hề của ðức Vua. Với chút nước bọt, viên cát lại dày lên, ñó chính là cơn thịnh nộ. Tôi biết rằng trước ñức vua, không kẻ nào dám ñộng ñậy.

Mẹ tôi, là hòn sỏi bằng nửa viên sỏi của cha tôi. Với viên phấn, tôi vạch một ñường thẳng ở giữa bởi tôi biết rằng hai con người này luôn xa cách “trọn ñời cho ñến lúc chết”. Em trai tôi, một viên sỏi mỏng manh, nó có thể vỡ ra khi chạm phải. ðó là viên sỏi tôi thích. Còn cô tôi, không phải bằng ñá mà là một con bọ cạp chết, tôi nhặt ñược và vứt vào xó hang.

ðó, khu vườn bí mật, ngôi trường hồi giáo, ngôi nhà sáng bừng của tôi. Tôi xếp ở ñó một ñống ñồ vật, vào ñó, không ñể cho những kẻ ñến làm giảm ñi những giấc mộng mà tôi ñã kiến tạo: một con dao nhựa chẳng ñể chém, mà ñể bảo vệ cả tòa lâu ñài; cái bát gốm, ñó là thung lũng ñể các chú lính nghỉ ngơi, cái muôi gỗ ñể tôi và em tôi chèo thuyền…

Tôi ñể hàng giờ sắp ñặt trật tự cái ñồng cỏ bằng cát và sỏi. Chút thì giờ thừa thãi, tôi học vỡ lòng. Tôi có một tấm ván, cuỗm ñược, viết lên ñó những chữ chẳng ra Ả Rập, Berbères, cũng chẳng ra tiếng nước ngoài. ðó là những ký hiệu chỉ tôi biết. Chìa khóa, ý nghĩa và số phận của những con chữ ấy, chỉ tôi nắm giữ. Tôi không nói ñược thứ tiếng Berbères và cũng không biết viết thế nào. Những bức thư chúng tôi gửi cho cha tôi bằng tiếng Ả Rập nhờ một người viết hộ. Khi người ñưa thư ñọc cho chúng tôi nghe, tôi chẳng hiểu tý gì, nhưng tôi ñoán ñược ý tứ.

Bài học vỡ lòng của tôi là những hình vẽ nhỏ, những màu sắc, những chấm, những phẩy, những gạch, những ngôi sao… một hôm em trai tôi mò theo, làm tôi giật mình khi


23

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

tôi ñẩy viên ñá chắn cửa. Tôi nhẩy thột lên và ñể nó không làm sao chui vào nổi rồi bắt nó phải thề không ñược nói với ai những ñiều ñã thấy ở ñây.

Chị em tôi chuồn vào trong hang, tựa vai vào em tôi, tôi giới thiệu với nó những nhân vật và bạn thiết, ñiều này khiến nó cười ròn tan. Nó luôn bảo chị nó táo tợn, ñáo ñể, ñã có cả một tòa nhà và ñiều hành cả một thế giới. Nó ñề nghị cho ñược tham gia giấc mơ này, bởi nó cũng có những nhân vật ñã rạch trời chui xuống ñang rong chơi trong ñầu nó.

Tôi dẹp một khoảng trống và giành cho nó:

- Nhà em ñấy. Em có quyền mời ai mà em thích; nhưng coi chừng, chớ ñể ñụng ñộ giữa những người của em với người của chị. Có lúc, mỗi ñứa có một nhà. Dần dần, chúng tôi mở rộng biên giới và chúng tôi ñể các nhân vật gặp gỡ nhau.

Em trai tôi rất sung sướng. Nó nhảy nhót vui vẻ với những nhân vật ñược vẽ trong một cuốn vở. Em cắt chúng ra và dán bằng thứ hồ ướt lên tấm ván gỗ. ðó là toàn là các loài vật: một con lạc ñà hai ñầu, một con rắn ñội mũ rơm, chú gà trống ñứng một chân, con ngựa bay, con bò mộng hình ñầu người, một chú lừa xinh xắn… nó bảo nó là lừa bởi vì sang trọng. Những con vật khác tự giới thiệu lấy. Nó nhìn mọi thành viên trong gia ñình chẳng chút khắt khe. Duy cha tôi ñược trình bày như một mặt trời gay gắt. Nó giữ lấy hình vẽ ấy cho riêng mình và chẳng cho ai xem cả.

Chúng tôi bí mật ở ñó, bầy biện, trốn lỳ, với tất cả những lời nói lung tung. Em tôi thường một mình ñến ñó và tổ chức những trận ñánh cho các con thú. Một hôm em òa khóc: con rắn ñã cắn con lừa.

“Nó chết sau những cơn ñau ñớn, em bảo tôi: Con rắn có nọc ñộc mà em không biết”. Em chôn lừa ở ngoài hang. Em ñau khổ và em khóc.

Tôi cố an ủi nó vì ñó chỉ là một con lừa giấy, em có thể vẽ con khác.

- Không! ðó không phải là giấy ñâu.

Tôi giảng cho nó, những ñiều xảy ra ở ñây, chỉ là những trò chơi giảng rất nghiêm túc. Từ ñó, tôi ñến ít dần cái hang và vỗ về nỗi buồn ñau của em tôi: Tôi giữ bí mật cho ñến hôm Halifa, cô bé hàng xóm, cùng tôi bắt chim sẻ, bảo sẽ chỉ cho tôi những ñiều rất


24

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

hay. Nó bảo tôi trao ñổi những bí mật. Tôi hứa và thề rằng không tiết lộ. Nó bịt mắt tôi dẫn tôi vòng vo trong rừng. Tôi nghe thấy tiếng cửa két lên. Nó tháo băng bịt mắt cho tôi, tôi ñã ở trong một ruột cây rỗng. Chỗ này rộng hơn hang ñá của tôi nhiều lắm, ánh sáng ñẹp chiếu qua những kẽ nứt của vỏ cây. Chỗ sáng nhất nó ñể một cái chạn. Cả khi ñói nó cũng chẳng phải ăn. Nó ăn trộm những thức ăn và ñồ ăn dự trữ: những hộp cá sardine, một hộp bánh ngọt, một túi ñầy quả khô, cuộn chỉ, hai hay ba chiếc ñĩa vỡ, một chiếc mở hộp rỉ, những chiếc ñanh, những miếng vải lanh, một bao thuốc lá. Còn kia ñặt một cây nến và một bao diêm.

Ở trong có thể ñứng ñược. Chúng tôi chẳng to lớn gì. Nó ñứng dậy, bảo tôi:

- ðây, kho báu của tớ ñây! Bí mật và giấc mơ của tớ.

Tôi ngắm những ñồ vật ngăn nắp, nhưng nó chỉ cho tôi những núm vú nhỏ, cái miệng và cái bụng của nó.

Chúng tôi bằng tuổi nhau, mới lên mười. Nó bảo tôi cho nó xem vú.

- Tớ không có… chưa có.

Tôi mở áo dài. Nó xán gần và ñặt ngón tay trỏ lên mỗi ñầu vú rồi ñưa tay lên môi. Tôi cũng phải làm như thế. ðầu vú của nó rất rõ, to hơn của tôi. Tôi sờ và cảm thấy rất mềm. Tôi muốn mơn man song tôi xấu hổ.

Tôi bước ra và bỏ chạy, hất nhào sự tiếp xúc tạo cho tôi một cảm giác kỳ lạ, tốt lành và hết sức mới mẻ.

ðêm ñến, tôi mở áo. Vú tôi lớn dần và tôi úp ñầu vào chúng. Tôi ñến với người này, người nọ, tôi uống, không phải sữa, mà là nước ñường. Tôi khép tay vào ñùi và không thấy mắc cỡ. ðiều ñó thức tỉnh tôi và tôi cảm thấy sức nặng của một sai lầm lớn. Tôi khó chịu ñâm ghét Halifa và ghê tởm chính mình. Tôi khám phá ra thân xác mình có thể cảm nhận một ñiều lạ là cái lạnh, cơn ñói, cái ấm và cơn mệt mỏi…


25

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

3

Tựa lưng vào cây, tôi thiu ngủ khi ñếm những con bò cái. Một làn gió hanh heo vuốt nhẹ lên mặt tôi. Tôi tự ñể trạng thái từ bỏ dịu êm, giành riêng cho một vài ñứa trẻ. Tôi không phải là ñứa trẻ lành hiền. Chân tôi ñạp lên những ñám sỏi sắc với tất cả thể xác tâm hồn, căm ghét tất cả thứ gì trở thành hiền lành, mềm yếu. Tôi thú nhận rằng buổi chiều hôm ñó thật kỳ diệu mà chẳng bao giờ tôi thấy lại. Vì thế tôi càng nhớ ñến nó thật nhiều.

Một bàn tay ñặt lên vai tôi. Tôi quay lại thấy một người cao lớn, mảnh với hàng ria nâu ñẹp. Một người nước ngoài, có thể là người Pháp, rất trẻ. Nhưng tại sao anh ta lại mò ra ñây? Không một ai ở làng mời anh. Anh mang trên lưng một chiếc túi và cò vẻ mạo hiểm. Anh không nói ñược một tiếng tiếng berbère nào, tôi thì nửa tiếng Pháp cắn ñôi cũng không biết. Tôi ra hiệu cho anh ngồi xuống. Anh cười, ñặt túi xuống ñất rút ra một ống sáo bằng ñồng. Tôi chưa thấy nó bao giờ. Anh ñưa nó cho tôi và ñòi tôi thổi. Tôi ngắm ống sáo, thổi vào phía trong. Một thứ tiếng lạ lùng thoát ra. Anh cười rồi cầm lấy những ngón tay tôi, ñặt lên những lỗ sáo. Tôi hiểu rằng phải dùng hơi và buông bắt những ngón tay ñể tạo ra những tiếng nhạc. Cuối buổi, tôi ñã thổi ñược dễ dàng ñến ngạc nhiên. Khi tôi dẫn bò về, anh ta ngủ rất ngon. Tôi ñịnh ñánh thức, song tôi thấy anh ñang sung sướng trong giấc ngủ, nên không dám. Tôi giấu chiếc sáo trong hang và về trang trại. Tôi nghĩ về người ñàn ông ấy suốt tối và suốt ñêm. Tôi bị chìm ñắm trong nụ cười và hình ảnh của anh.

Cô tôi trong bữa cơm chiều nói ñến một người nước ngoài, một kẻ dụ dỗ trẻ con, ñang bị hiến binh lùng tìm. Gã tìm kiếm lũ trẻ trong rừng và bán ngay lập tức sang Pháp cho những gia ñình hiếm con.

Cả ñêm tôi luôn sợ hãi, tôi lại có phản ứng ngược lại, tôi ñắm trong hạnh phúc! Tôi thấy mình bị chàng hiệp sĩ ñen ấy mang ñi - chính cái lúc tôi kiếm cho chàng một con ngựa tuyệt vời - Chàng ñưa tôi xa khỏi cái làng luôn luôn bị ám ảnh bởi sự ñau khổ và cô ñơn này. Và rồi, ý tưởng sang Pháp ñem ñến cho tôi giấc mộng ñầy âm nhạc và màu sắc. Tôi muốn cái anh chàng kia cho tôi vào trong ñám hành lý. Thật phiêu lưu! Tôi bị ñem bán ở Pháp, tôi sẽ biết cách trốn ñi và tìm thấy cha tôi. ðó chính là giấc mơ của tôi.


26

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Còn em trai tôi? Chẳng lẽ nó lại phải ở lại trong tay một bà cô lúc nào cũng ñầy thù ghét, một người bà què quặt, một người mẹ khổ sở và bị bỏ rơi. Tôi không ñể em một mình, trừ việc người khách lạ kia ñem cả hai chúng tôi ñi. Mẹ tôi mất hết lý lẽ… Không. Tôi từ chối mọi ñiều và ngủ trong cánh tay của anh chàng cướp ñẹp trai, dưới bóng cây… Tôi ngủ theo trật tự của giấc mơ mặc cho anh chàng Pháp một chiếc áo thụng tay màu xanh và hai chúng tôi ñi trong sương mù buổi sớm.

Hôm sau, tôi ñợi người lạ mặt ở chỗ cũ. Tôi ñứng giữa bầy gia súc ñang nhìn tôi với những ñôi mắt ướt, ñầy say mê. Gần trưa, tôi lấy sáo ra thổi với hy vọng lại gặp ñược anh ta. Tôi thổi tồi. Tôi quên béng luôn những ñiều tôi ñã biết khi ñiều khiển các ngón tay. Chính ở chỗ chàng hiệp sĩ, tôi thấy cô tôi xuất hiện thình lình, tóc bà xù, chiếc gậy trong tay. Bà phang cho tôi vào ống chân một cú, lấy luôn chiếc sáo, và dọa tôi sẽ nếm mùi khổ sở. Buổi chiều, tôi tập tễnh về, quyết ñịnh báo thù. Ban ñêm tôi nghĩ ra nhiều cách ñể tách khỏi mụ ñàn bà này.

ðốt béng cái phòng của mụ. Nhưng ñám cháy rất nguy là có thể loang ra cả trang trại.

Trong khi mụ ngủ tuồn vào ñám khói ñặc. Mụ sẽ chết ngạt. Có hai ñiều có vẻ thỏa ñáng: cửa luôn ñóng nên mụ chết trong lúc ngủ, không ñau ñớn, và chẳng ai biết là tôi ñã trả thù.

Lợi dụng khi mụ ñi vắng cả ngày, thả vào giường mụ ba hoặc bốn con bọ cạp (làng tôi luôn bị chúng ñe dọa). Không! Mụ khỏe hơn nhiều lũ quái vật ấy. Khi bị một con ñốt, mụ biết ngay lập tức.

Hắt cho một mẻ nước sôi làm cháy mặt mụ! ðiều ñó làm cho mụ xấu ñi, nhưng mụ ñã xấu xí từ lâu rồi.

Bắt những con chuột, nhốt chúng trong lồng suốt một hoặc hai ngày ñể cho chúng ñói cuồng lên chờ cho mụ lúi húi chui vào lều hoặc một cái hố dùng làm nơi ñi cầu, tôi sẽ thả chuột ra. Chúng sẽ xâu vào và dứt thịt ở chiếc mông dầy của mụ. Tôi chọn cách cuối cùng. Tôi cần có thời gian, lòng kiên nhẫn và can ñảm. Lũ chuột luôn khiến tôi ghê tởm. Nó ñến ñể nhìn tôi ñến chán chê. Cần phải bắt chúng. Thật dễ. Tôi không phải nhờ em trai tôi giúp.


27

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

Thời gian cứ dần trôi, lòng mong báo thù của tôi càng nung nấu. Tôi tưởng tượng cô tôi chân chổng lên trời, bà ta ngã lăn ñùng ra và lũ chuột bò lên bụng, lên chỗ hiểm, dứt ra những miếng thịt ròng máu. Cảnh tượng ấy thường hiện trong ñầu tôi khiến tôi run rẩy. Tôi rất sợ, song ñồng thời, tôi vẫn cứ hành ñộng. Với mấy túm giẻ, tôi làm một ñôi găng, may làm sao tôi vớ ñược chiếc thùng gỗ của người bán hàng tạp hóa rong vứt lại. Cần ñóng nó lại một vài mảnh ván là làm ñược. Vật liệu ñã ñầy ñủ. Tôi chuyển sang giai ñoạn khác: chăm chú vào các lối ñi lại, ñào bới lũ chuột, tìm ñá chặn lên, ngăn chúng bò ra, ghi lại cái giờ cô tôi ñến hố ñi cầu. Tôi ghi nhận thấy mụ ñến một ngày hai lần: buổi sáng ngay sau giờ ñiểm tâm, buổi chiều trước khi ñi ngủ. Tôi rình vào lúc tối. Bóng ñêm và sự yên tĩnh ñể hành ñộng rất ñáng sợ. Mục ñích của tôi không chỉ làm mụ ñau, mà còn làm mụ phải hết hồn ñến rối loạn cuộc sống.

Tôi kiếm lũ chuột không tồi. Tôi kiếm một cái vợt ñể chặn chúng rồi nhốt chúng vào trong thùng. Chúng thốt ra những tiếng kêu chít chít làm khổ tai tôi khiến tôi rùng người kinh tởm. Chúng rất ñói và ñặc biệt hung dữ. Tôi giấu chúng trong hang ñá vào ngày và giờ thích hợp.

Tối ñầu tiên, mụ không ñến hố ñi cầu. Thật ñáng ngại. Dự ñịnh của tôi không thực hiện ñược. ðó là mùa trái vả. Tôi biết mụ rất thích loại quả này. Tôi hái ñến cả cân và ñem biếu mụ buổi sớm hôm sau. Mụ lấy làm lạ và tưởng rằng chút quả tặng ñó là ñể tôi xin lỗi. Tôi cố làm cho mụ tin, thêm thắt những lời ñứng ñắn cùng cử chỉ của tôi như thể từ nay trở ñi tôi sẽ vâng lời mụ. Như ñã ñoán trước, mụ chén gọn cả ñĩa chỉ ñể lại một vài quả hơi chín. Tôi tin rằng, buổi tối, thế nào mụ cũng phải ñi cầu.

Tôi ñã sẵn sàng, ngồi không xa nơi sẽ tấn công, trên cái thùng mà bọn chuột ñang chạy lung tung. Mọi người ñang ngủ. Tôi chùm chiếc áo choàng ñể khỏi lộ. ðêm rất sáng. ðiều kiện ñã chín mùi. Thật ñáng hy vọng. Tôi nghĩ ñến những ñiều sắp xẩy ra.

Xách một thùng nước, mụ bước ra. Tôi nấp sau cái cây gần chuồng bò. Bà ta vào hố ñi cầu và bỏ ngỏ cửa. Không thể ñể mất thời gian. Tôi chạy ñến ñóng cửa ở bên ngoài và thả lũ chuột nhào vào bên trong. Chúng kêu lên những tiếng vì ñói và vui vẻ (những chú chuột vui vẻ! Có cảnh nào thế không?) tôi nghe một tiếng rú, rồi tiếng thân người ñổ vật. Ngoài tiếng kêu của mụ và của lũ chuột, tôi không nghe thấy tiếng gì khác. Mụ dùng chân ñập cửa làm náo ñộng khiến mọi người thức dậy. Tôi nhân thế chạy vội về buồng mình. Mẹ tôi ngồi dậy, sợ hãi. Bà tưởng rằng có trộm. Còn tôi, tôi vờ hỏi ñiều gì ñã xẩy


28

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

ra, mẹ tôi bảo tôi ñi ngủ. Tôi từ chối. Tôi muốn biết kết quả ra sao. ðiều ñó khiến mẹ tôi ñi cứu mụ. Bà mở cửa. Cảnh tượng thật khủng khiếp. Người ñàn bà khốn khổ nằm xoài trên ñất, máu và cứt ñầy chân. Bà ta khóc bảo rằng lũ bợm thế nào cũng trở lại mụ dọa tất cả bộ lạc và hứa sẽ trả thù ñến nơi ñến chốn. Mụ chẳng buộc tội cho ai, nhưng lưu ý ñến sự vắng mặt của em trai tôi. Trong ñầu mụ, em chính là người gây ra trò này, tòng phạm với lũ bợm hoặc quan hệ với bọn xấu, bề ngoài làm ra vẻ ngây thơ, trẻ con.

Tôi rất sợ. Tôi cảm nhận rằng mụ sẽ báo thù em trai tôi. Tôi muốn bảo nó liệu mà tránh ñi. Chậm rồi. Mụ ñã ñem ñến ñau khổ cho gia ñình. Mối thù của mụ chứa chất thêm, mắt mụ vàng khè. Tôi ñâu biết mối thù cũng có màu sắc. Tuy nhiên, tôi lại yêu màu vàng nhưng khi màu vàng chứa ñầy mắt cô tôi, nó trở thành bẩn thỉu. ðó là cái ác ñã thấm tận ñáy mắt.

Những vết chuột cắn thẳng quan trọng gì. Nỗi sợ ám ảnh nhiều hơn. Cuộc ra ñòn coi như thành công bởi vì, lần ñầu tiên, con quỉ ấy ñã ngã nhào, bị một cú trời giáng, ñâm xầm vào bóng tối, ngửi toàn cứt ñái. Con quỷ chỉ thành người sau mấy phút lai tỉnh, thời gian thực hiện không là thứ duy nhất làm ngã những người khác. Nhờ vào “bóng ma”và lũ chuột, tôi ñã ñạt ñược làm cho mụ ñau và sợ. Chiến thắng của tôi thật chua chát và ảm ñạm. Tôi sợ mụ trả thù mụ không ra khỏi phòng suốt mấy ngày. Mụ nguyền rủa suốt buổi, rủa trời, rủa ñất, làng xóm, bộ lạc. Mụ bảo mụ sẽ làm ñủ mọi cách trả thù em tôi. Thực ra, bên ngoài da thịt còn ñau nên mụ chưa cần thực hiện. Dần dần mụ mở cửa và sa sả rủa. Mụ có cả kho lời rủa khác nhau, ghê tởm “mày là ma ranh” “thằng tồi, thằng tảo dâm” “gia ñình mày rồi lụn bại không ngóc ñầu lên nổi” “thần thánh sẽ bỏ mày vào vạc dầu” “mày chết trong tăm tối, không có mả mà chôn” “chó sói nhay mày cả trong giấc ngủ” “Trời hại mày ñến tận củ tỉ loại mày ra khỏi giáo ñường, coi mày như kẻ bỏ ñi” “bệnh tật hành hạ mày, cát văng vào mặt mày!”.

Sau những lời rủa là hăm dọa: “Tao sẽ trả thù mày như sấm, như sét. Mày sẽ khổ sở, sống không nổi, khóc ròng, phải chết. Tao thù mày ñến muôn ñời vạn kiếp. Tao ăn uống bồi bổ ñể trả thù mày. Tao thù không ñội trời chung. Tao uống sữa mẹ ñể báo thù. Tao không có con cái nhưng nghìn lẻ một người phải vâng lời và làm theo tao. Bọn nó sẽ chôn người sống, ñào mả người chết nhà mày ñể cười cợt và nhảy múa trên những cái thây thối rữa”. Hàng ngày, hàng ñêm phải nghe những lời lẽ ñiên khùng ấy. Tiếng mụ lúc the thé, lúc cao khẽ, chẳng khác gì tấm dạ nhớp hoặc tấm chăn toàn nhậy, trùm lên


29

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

chúng tôi. Mẹ tôi cầu xin Thượng ñế phù hộ cho thoát khỏi con mụ quạ cái ñang sẵn sàng giết người ở trong bóng tối và ở chỗ không người. Mẹ tôi sợ. Mẹ khóc và mong cha về. Bà tôi vốn ñiếc ñặc nên chẳng biết ñiều gì xảy ra trong trang trại. ðêm ñến chúng tôi chặn cửa. Mẹ tôi, tôi và em trai tôi ngủ chung. Người nọ ôm lấy người kia. Khi tôi ñi chăn bò, tôi nhét con dao vào chiếc bị. Nhưng mà tôi sợ cho mẹ tôi, không có gì mà tự vệ, cho em trai tôi, ngây thơ, bé bỏng.

Những tuần lễ tiếp theo, không có gì xẩy ra. ðó là phút im ắng trước màn thảm kịch. Mụ nào có quên. Chính là mụ biết lúc nào ñáng hành ñộng. Mụ ñã biết tôi chính là tác giả nỗi nhục nhã của mụ. Khi mụ ở gần tôi, mụ nhìn xía, cái nhìn chứa ñựng cả nỗi vui mừng lẫn cơn thịnh nộ ngầm, thâm hiểm. Có khi mụ ñánh bất ngờ, mụ nhằm vào em trai tôi, bởi nó ngây thơ. Cần phải phạt tất tần tật: cha mẹ tôi và tôi, và dứt thằng bé ra khỏi chúng tôi; sau ñó ñến lượt tôi sẽ nhận ñủ mọi thứ ñầy ải. Suốt ñời tôi, sẽ mang mãi tội lỗi này, và trong tâm hồn tôi luôn phải cắn dứt mãi. Nếu như em trai tôi chết, chính tôi phải khởi tố con quỷ ấy. Tôi sống với sức mạnh này, hy vọng có một sự công bằng thiêng liêng.

Cái hung bạo là một nghệ thuật. Nó chẳng có ý nghĩa cho bất kỳ ai. Cần biết sử dụng nó như một luật ñời. Cả mẹ tôi và tôi, thậm chí cả cha tôi nữa, không muốn có và không có thể nào chắp nổi sự hận thù và hung bạo.

Từ lâu tôi cứ nghĩ ñến ñiều này: Cái ác ñã chiếm ñoạt tâm hồn ra sao, làm khô héo nó, làm rỗng rênh thể chất, tạo ra lưỡi dao sắc rạch những trái tim ñể mà vui vẻ? Nỗi thù hận làm thế nào sắp ñặt ở nhà một sinh linh cho ñến lúc nó thành thứ công cụ nhận lấy nỗi ñau khổ. Mãi sau này, tôi mới hiểu ra, chí ít là tôi vỡ lẽ rằng, sự thù hận luôn luôn tích lại tôi ñúc thêm và trở thành năng lượng. Cô tôi chẳng ốm bao giờ. Tim và da mụ bọc ñồng. Mụ làm gì biết ñau ñớn. Mụ không thể hiểu nổi. Niềm an ủi của tôi chỉ là mụ ấy sẽ chết trong nỗi cô ñộc nhất. Niềm an ủi mong manh! Chống lại sự dữ tợn của mụ, chúng tôi chẳng có gì hết. Thi hài của em tôi ñược tắm rửa bởi lão thầy cả mù; Em ñược liệm bằng tấm dạ trắng và chôn sau buổi cầu nguyện trưa. “ðó là số phận”, “ðó là ý Trời”, mọi người bảo thế. Lão thầy cả muốn an ủi chúng tôi, nói: “Thượng ñế ñang cần một thiên thần, người ñã chọn thằng bé này!”. Tôi khóc ở một góc nhà. Mắt tôi nhòa ñi. Cây cối hình như nghiêng rạp cả xuống ñất. Lũ vật thì ngửa tênh hênh, chân chổng lên trời; trời chao ñảo lúc sang phải lúc sang trái, ñám người hiện ra trước tôi nhỏ tí. Chỉ cô


30

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

tôi, vận ñồ tang trắng thì lớn mênh mông. ðầu mụ to bằng mấy thân mình, lúc la lúc lắc. Tay mụ dài ngoằng ra và quệt trên ñất mỗi khi mụ di chuyển. Chân mụ ñể lại phía sau những lỗ rộng bốc khói, cuống cùng là người mụ xông ra mùi cứt làm tởm khiếp cả làng. Mụ hiện ra nguyên hình một con quỷ ñang thú vị trong chiến thắng.

Chúng tôi không tránh khỏi chạm trán với mụ, mẹ tôi nghi ngờ em trai tôi bị ñầu ñộc, nhưng bà không dám nói. Nỗi ñau ñớn của bà ở chỗ chẳng biết làm gì, dù thế nào thì con bà cũng không sống lại ñược. Mẹ tôi khóc thầm. Tay bà thường chỉ về phòng.

Vậy là muốn giết chết, chôn cất, khóc một ñứa trẻ ở một làng miền núi, chỉ bằng một hoặc hai giờ ñồng hồ trên ñường lên tỉnh. Số phận ñã bị chà ñạp. Sự táo tợn ñã diễn ra. Cô tôi ñáp lời kêu gọi của trời xanh ư? Thượng ñế ñã làm cái việc chót cùng ấy.

Không! Mẹ tôi tin vào những câu chuyện này như bà tôi, cụ bà tôi, cụ bà thượng tổ tôi… Tôi từ chối phải nuốt sỉ nhục ấy. Cũng không phải chúng tôi cách ly ở một nơi heo hút ñể tội ác không phải trừng phạt. Tôi chờ cha tôi trở về ñể làm nổ tung chuyện bê bối này. Mười tuổi tôi ngóng cha tôi một tháng bằng cả năm. ðã bao nhiêu lần trông ñợi rồi. Cha tôi ra ñi vào lúc giữa ñêm, lúc tôi mới bốn tuổi. Tôi nhớ buổi sớm ñó, tôi cảm thấy quanh tôi ñều trống rỗng. Tôi khóc. Cha tôi không ở nhà nữa. Tôi ñành chơi với những viên ñá. Bởi thế ñôi lúc tôi quên cả gương mặt của cha tôi, không nhớ ra nổi.

Ông phải làm gì ñây? ðưa em gái mình ra trước pháp luật? Im lặng? Khóc trong im lặng? Hay ñập nát ñầu con quỷ bằng một hòn ñá?

Mẹ tôi cưỡi la ra tỉnh. Bà mang theo một bức thư của cha tôi có kèm một giấy báo nhờ chuyển một bức ñiện bằng ñiện thoại. Mất hồi lâu, bà mới nhờ báo tin: “Driss ốm, về ngay”. “Driss bị tai nạn, anh phải về ngay”. “Về ngay, mẹ con em khỏe, trừ Driss”. Bà không dám ñiện cho cha tôi: “Con anh ñã chết. Về nhà ngay”. Không. Nếu như bà có thể ñến nói trực tiếp với ông, nhưng làm sao thế ñược. Bức ñiện ñó sẽ ñến tận nơi nghỉ ngơi của cha tôi.

Khi bà tưởng tượng chồng mình, trở về nhà, sau cả chiều mệt mỏi, ñang muốn ăn và ngủ thì ñược người ñến gặp hoặc là nhờ ai ñó ñến bảo: “Có ñiện cho anh ñây, gia ñình gọi anh… Con anh… thằng Driss ñã về trời rồi…”, bà khóc, ñầy nước mắt… Những lúc ấy, ngôi nhà tù này ñầy bất hạnh… Nếu như cha tôi không phải lưu lạc, làm sao cô tôi


31

BO

OK

AH

OL

IC

C

LU

B

|

Ma

ki

ng

E

bo

ok

P

ro

je

ct

dám ñưa miếng thịt tẩm ñộc cho một ñứa bé ngây thơ mà mụ coi như cái ñích ñể báo thù, bởi vì nó có làm gì ñâu, bởi vì nó là một ñứa trẻ vẫn trong tầm che chở của bố mẹ. Mụ cố làm ác, không những mụ ñạt ñược, mà còn vượt cả lòng mong muốn nữa.

Mẹ tôi từ chối thẳng thừng không nhờ người chiều hôm ấy ñánh ñiện cho cha tôi nữa.

Documents

ðÔI M ẮT NHÌN XU ỐNG - s3.amazonaws.com fileðÔI M ẮT NHÌN XU ỐNG Tahar Ben Jelloun Making Ebook Project BOOKAHOLIC CLUB