OPENBARE WERKEN MEERJARENPLAN TRAVAUX PUBLICS … · We hebben nood aan wervende en communicatieve men-sen die het maatschappelijk draagvlak van het stadspro-ject kunnen vergroten

OPENBARE WERKENMEERJARENPLANTRAVAUX PUBLICSPLAN PLURIANNUEL

beleidsplan / 2005 - 2009 / plan directeur

Brussels Hoofdstedelijk Gewest Pascal Smet, minister van Mobiliteit en Openbare Werken Région de Bruxelles-Capitale Pascal Smet, Ministre de la Mobilité et des Travaux publics

1

TABLE DES MATIÈRESINHOUDSTAFEL

Plan pluriannuel des travaux publics Plan pluriannuel des travaux publics / Meerjarenplan openbare werken

INTRODUCTION INLEIDING

p. 10

p. 14p. 14p. 14p. 16

p. 18p. 18p. 20p. 24

p. 26p. 26p. 40p. 74p. 118p. 134p. 144

HARDWARE

SITUATION

TRAVAUXProjetsInterventions réglièresTravaux d’entretien

CRITÈRES DE SÉLECTIONCritères liés aux infrastructuresCritères stratégiquesCritères issus d’autres domaines de compétence

PROJETSAxes structurantsEspace publicTransport publicsInfrastructures cyclablesOuvrages d’artSécurité des tunnels

p. 11

p. 15p. 15p. 15p. 17

p. 19p. 19p. 21p. 25

p. 27p. 27p. 41p. 75p. 119p. 135p. 145

HARDWARE

SITUERING

INGREPENProjectenReguliere IngrepenOnderhoudswerken

SELECTIECRITERIAInfrastructurele criteriaStrategische criteriaCriteria uit andere bevoegdheidsdomeinen

PROJECTENStructurerende assenPublieke ruimteOpenbaar vervoerFietsinfrastructuurKunstwerkenTunnelveiligheid

p. 160p. 164p. 166p. 168p. 172p. 176

SOFTWARE

Plan Espace public: le Réseau ArgentPlan Lumière global: le Réseau OrL’art dans l’espace publicCoordination des projets dans l’espace publicIrisCoM - coordination de chantiersMobiris - centre de gestion du trafi c

p. 161p. 165p. 167p. 169p. 173p. 177

SOFTWARE

Plan publieke ruimte: het zilveren netwerkIntegraal lichtplan: het gouden netwerkKunst in de publieke ruimteCoördinatie projecten in publieke ruimteIrisCoM - coördinatie van wervenMobiris-verkeerscentrum

p. 180

p. 182p. 186

dot ORG

Réorganisation de l’Administration de l’Equipement et des DéplacementsDéveloppement des connaissancesParticipation et communication

p. 181

p. 183p. 187

dot ORG

Reorganisatie van het Bestuur Uitrusting en Vervoer (BUV)KennisontwikkelingParticipatie en communicatie

2 Plan pluriannuel des travaux publics /

AVANT-PROPOS

Pour la première fois depuis la création de la Région de Bruxelles-capitale, la Mobilité, les Travaux publics et les Taxis sont réunis sous la tutelle d’un seul et même mi-nistre, ce qui permet enfi n de traiter ces compétences de manière intégrée. A ce propos, le nouvel accord gouver-nemental de l’exécutif bruxellois est très clair:

“Le Gouvernement établira une planifi cation, sur l’ensem-ble de la législature, des travaux publics à réaliser priori-tairement en fonction de l’état de dégradation des espaces publics et des priorités établies. Cette planifi cation devra également permettre de coordonner les travaux à réaliser dans un même quartier par les différents pouvoirs publics.”

Il est en effet impératif que la Région remette de l’ordre dans sa politique en matière de travaux publics. Nous pouvons à présent concrétiser, de façon cohérente, des choix stratégi-ques pour une mobilité durable, en réalisant sur les voiries régionales des travaux publics de qualité. Je souhaite donc que l’on élargisse la vision politique des travaux publics. Dans cette optique, ma fonction est plus celle d’un ministre de l’Espace public que d’un ministre des Travaux publics.

L’espace public bruxellois est constitué d’un grand nombre d’usagers qui ont tous des besoins et des attentes spéci-fi ques. Cet espace est partagé par environ un million de Bruxellois, parmi lesquels beaucoup de personnes âgées et d’enfants, mais aussi par de nombreux navetteurs, des hommes d’affaires et des touristes. Je veux créer des lieux de rencontre où Bruxellois et navetteurs prendront davan-tage conscience qu’ils font partie d’une même commu-nauté, vivant tous dans la même ville.

Cette fonction sociale de l’espace public, nous devons l’amplifi er en transformant nos autoroutes en axes routiers multifonctionnels et en aménageant nos places comme des salons publics. C’est dans l’espace public que vibre l’âme de la ville et de ses habitants. C’est un lieu de ren-contre, de détente, d’opportunités et d’intégration.

Mon objectif est de mener une politique durable et de parvenir à un équilibre au niveau social, urbanistique et économique, pour l’ensemble de Bruxelles. La ville bouge et ce qui la maintient en mouvement, c’est une politique de la mobilité ambitieuse, cohérente et durable. Mais si l’on veut mettre en place une mobilité effi cace et soucieuse des usa-gers, il faut également agir en tenant compte des spécifi ci-tés locales. Chaque projet local est à considérer comme une opération d’acupuncture urbaine dans une ville en évolution permanente. La réalisation de tous ces projets permettra de remédier à de nombreux problèmes ponctuels, ce qui garantira la bonne santé structurelle de la ville.

Participation et communication sont deux éléments précieux dans l’élaboration d’un projet urbain de qualité et celui-ci doit être porté par les habitants. Pour ce faire, nous avons besoin de gens communicatifs et persuasifs, capables d’étendre la portée sociale du projet. C’est alors que les projets pourront s’inscrire dans la mémoire collective de la ville. En d’autres termes: investir dans les travaux publics, c’est investir dans les gens.

Pascal SMET

3

VOORWOORD Meerjarenplan openbare werken / voorwoord

Voor het eerst sinds de oprichting van het Brussels Hoofd-stedelijk Gewest zijn de bevoegdheden Mobiliteit, Openbare Werken en Taxi’s samengebracht onder de hoede van één minister. Hierdoor kunnen deze bevoegdheden eindelijk geïntegreerd worden aangepakt. Het regeerakkoord van de nieuwe Brusselse regering is hierover duidelijk:

“De regering moet een planning opmaken, gespreid over de hele legislatuur, van de openbare werken die prioritair moeten worden uitgevoerd in functie van de staat van be-schadigde openbare ruimten en de gestelde prioriteiten. Deze planning moet eveneens de mogelijkheid bieden de werken te coördineren, die in eenzelfde wijk moeten worden uitgevoerd door de verschillende overheden.”

Het Brussels gewest moet inderdaad orde op zaken stellen in zijn beleid voor openbare werken. Strategische keuzes voor een duurzame mobiliteit kunnen we nu coherent in de praktijk omzetten door kwaliteitsvolle openbare werken uit te voeren op de gewestwegen. Ik wil het beleid voor open-bare werken ideologisch verruimen, door de kwaliteit van de publieke ruimte in te zetten als noodzakelijk voorwaarde voor een gezonde stad. Daarom wil ik geen minister zijn van Openbare Werken, maar wel van Openbare Ruimte.

De Brusselse publieke ruimte heeft een massa gebruikers met elk hun eigen behoeften en verwachtingen. Niet alleen de circa één miljoen Brusselaars, waaronder heel wat oude-ren en spelende kinderen, maar ook vele pendelaars, zaken-lui en toeristen maken gebruik van deze boeiende ruimte. Ik wil ontmoetingsplaatsen inrichten om bij Brusselaars en pendelaars het besef te doen groeien dat ze deel uitmaken van een gemeenschap, dat ze samenleven in dezelfde stad.

Deze sociale functie moeten we verder uitbouwen door autowegen om te vormen tot multifunctionele verkeers-assen en pleinen in te richten als een openbare living. Want in de publieke ruimte leeft de ziel van een stad en haar bewoners. Het is de ruimte voor ontmoeting, voor ontspanning, voor kansen en voor integratie.

Mijn doel is een duurzaam beleid voor openbare ruimte te voeren dat een evenwicht voor gans Brussel nastreeft op sociaal, ruimtelijk en economisch vlak. De stad beweegt en wordt geolied dankzij een duurzaam, ambitieus en logisch mobiliteitsbeleid. Maar om een effi ciënte en ge-bruiksvriendelijke stedelijke mobiliteit te realiseren, moet je ook plaatsgebonden durven ingrijpen. Als stedelijke acupunctuur moet elk plaatsgebonden project ingrij-pen in een stad die permanent in evolutie is. Door vele projecten effectief te realiseren, worden vele punctuele problemen opgelost zodat de stad als geheel op een structurele manier gezond gemaakt wordt.

Inspraak en communicatie zijn essentieel omdat een goed stadsproject moet gedragen worden door de bewoners. We hebben nood aan wervende en communicatieve men-sen die het maatschappelijk draagvlak van het stadspro-ject kunnen vergroten. Pas dan zullen de projecten zich inschrijven in het collectief geheugen van de stad. Kortom, investeren in openbare werken is investeren in mensen.

Pascal SMET

4 Plan pluriannuel des travaux publics / introduction

INTRODUCTION

Le plan pluriannuel s’inscrit dans le cadre des objec-tifs du Plan Régional de Développement (PRD), du Plan Régional des Déplacements (plan Iris) et du présent accord gouvernemental et tient compte des initiatives de l’accord de coopération signé entre la Région bruxelloise et les autorités fédérales (Beliris). Ce plan propose un aperçu global des travaux publics prévus pour les voiries régionales au cours de la législature actuelle. Le Ministre des Travaux publics a non seulement pour tâche de ré-diger et exécuter le plan pluriannuel des travaux publics mais il doit aussi assumer la mise en oeuvre d’autres plans tels que le volet mobilité du PRD, le plan Iris, le plan vélo et les itinéraires cyclables régionaux (ICR), le plan tram & bus, le plan taxi et contribuer au plan de lutte contre le bruit en milieu urbain et à la réalisation du Maillage Vert. D’un point de vue socio-économique, la mobilité durable a de nombreux effets positifs en Région bruxelloise.

Nous pourrons ensemble atteindre ces objectifs stratégi-ques en procédant à la revalorisation des voiries régiona-les selon un programme logique qui établit les priorités en matière de circulation, de sécurité et de viabilité socio-économique de l’espace public. Le but opérationnel de ce programme est de coordonner au mieux les diffé-rents projets et les chantiers. Avant toute chose, un plan pluriannuel doit permettre de mieux aligner les travaux d’entretien avec les travaux d’investissement.

Les communes et les entreprises d’utilité publique pourront également prendre connaissance du plan afi n qu’elles puissent développer une vision à long terme pour chacun des projets repris. Ainsi, ces entreprises dispo-seront de plus de temps pour vérifi er l’état de leurs con-duites et pour mener les études nécessaires. En outre, elles pourront mieux évaluer si certains travaux doivent être réalisés. S’il s’avère que plusieurs de ces entreprises souhaitent exécuter des travaux en un même endroit, elles pourront collaborer dès la phase d’étude du projet, afi n d’éviter que les différents acteurs ne soient informés des intentions d’un tiers que lors de la commission de coordination. Toutes les parties seront mieux préparées, ce qui laissera moins de place aux imprévus et rendra l’exécution des travaux plus effi cace.

Des retards rencontrés lors de la phase d’étude, lors de la procédure de l’octroi d’un permis d’urbanisme ou encore lors d’une expropriation, peuvent entraîner l’allon-gement de la durée d’exécution d’un projet. En revanche, il se peut que la réalisation d’autres projets prenne moins de temps que prévu initialement. C’est pourquoi il con-viendra de procéder à une mise à jour régulière du plan pluriannuel afi n de mener à bien les objectifs susmen-tionnés.

Pour une réalisation effi cace et de qualité de tous ces projets, un certain nombre d’instruments politiques s’avèrent nécessaires.

Le plan pluriannuel se compose de trois niveaux interdé-pendants qu’il y a lieu de développer en parallèle.

5

INLEIDING Meerjarenplan openbare werken / inleiding

Dit meerjarenplan kadert binnen de doelstellingen van het Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP), het Geweste-lijk Vervoerplan (Iris-plan) en het huidige regeerak-koord en houdt ook rekening met de initiatieven van het samenwerkingsakkoord tussen het Brussels gewest en de federale overheid (Beliris). Het stelt een globaal over-zicht voor van de openbare werken die in deze legislatuur voorzien zijn op gewestwegen. In wezen is een minister van Openbare Werken niet alleen verantwoordelijk voor het opstellen en het uitvoeren van een meerjarenplan open-bare werken. Ook moet hij andere beleidsplannen zoals het hoofdstuk mobiliteit van het GewOP, het Iris-plan, het fi etsplan en de gewestelijke fi etsroutes (GFR), het tram- en busplan, het taxiplan implementeren en een bijdrage leve-ren aan het plan voor de strijd tegen geluidshinder en de realisatie van het Groen Netwerk. Een duurzame mobiliteit voor het Brussels gewest heeft immers positieve gevolgen op sociaal en economisch vlak.

Deze strategische doelstellingen kunnen we samen berei-ken door de gewestwegen te herwaarderen volgens een logisch programma waarin prioriteiten worden vastgelegd voor het verkeer, de veiligheid en de sociale en economi-sche leefbaarheid van het publiek domein. Het opera-tionele doel van deze planning is in eerste instantie de ver-schillende projecten en werven maximaal te coördineren. Met een meerjarenplan worden allereerst de onderhouds-werken beter afgestemd op de investeringswerken.

Dit meerjarenplan zal ook aan alle gemeenten en nuts-maatschappijen bekend gemaakt worden. Deze actoren moeten immers de mogelijkheid hebben om voor elk van de projecten vermeld in dit gewestelijke plan een langetermijnvisie te ontwikkelen. Nutsmaatschappijen krijgen op die manier ook meer tijd om de staat van hun leidingen te onderzoeken en de nodige studies uit te voe-ren. Hierdoor kunnen zij de noodzaak om werken uit te voeren beter inschatten. Indien blijkt dat nutsmaatschap-pijen op eenzelfde plaats werken wensen uit te voeren, dan kan reeds van bij de studiefase van het project worden samengewerkt. Zo vermijden we dat de verschil-lende actoren de intenties van een andere partij voor het eerst vernemen in de coördinatiecommissie. Hierdoor kan elke partij zich veel beter voorbereiden en worden onvoorziene omstandigheden tijdens de uitvoering van de werken zoveel mogelijk beperkt. Dit zal de vlotheid van de uitvoering van de werken ten goede komen.

Vertragingen tijdens de studiefase, bij het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning, bij onteigeningen, enz., kunnen als gevolg hebben dat een project lan-ger duurt dan gepland. Andere projecten zullen mis-schien vlotter verlopen dan verwacht. Om bovenstaande doelstellingen zo effi ciënt mogelijk na te streven, is een regelmatige update van dit meerjarenplan met andere woorden onmisbaar.

Om alle projecten op een effi ciënte en kwalitatieve manier te kunnen uitvoeren, zijn een aantal beleidsinstrumenten nodig.

Dit meerjarenplan bestaat uit drie niveaus die onderling afhankelijk zijn en gelijktijdig moeten worden ontwikkeld:

6 Plan pluriannuel des travaux publics / introduction

INTRODUCTION (SUITE)

dot ORG

La réussite du projet urbain de la Région dépend non seulement du matériel hardware et software mais aussi et surtout du facteur humain. Des projets durables pour et par les citoyens ne sont possibles que grâce à l’engage-ment de personnes compétentes et enthousiastes, qui sont bien conscientes des possibilités qu’offre le hardware et qui maîtrisent parfaitement les applications software. C’est pourquoi nous avons besoin de personnel qui collabore étroitement à la réalisation de tous les projets. Ces aspects seront exposés dans le troisième chapitre, appelé dot ORG. Il s’agit de l’extension utilisée pour les sites web d’organi-sations internationales chargées également du développe-ment humain durable.

Un projet n’est durable que s’il est exécuté par une équipe pluridisciplinaire de spécialistes. A cet effet, il est sou-haitable de procéder à un remaniement en profondeur de l’administration concernée. En outre, formations spécia-lisées, publications marquantes et autres vade-mecum sont absolument nécessaires pour pouvoir développer les connaissances. La participation et la transparence de la communication sont deux éléments fondamentaux à main-tenir tout au long du processus. Pour que la dynamique de développement urbain soit perceptible et acceptable, il faut faire preuve de clarté dans les informations concernant les chantiers et limiter l’impact de ceux-ci sur l’environne-ment.

Ce plan a été réalisé en concertation avec l’Administration de l’Equipement et des Déplacements (AED), les commu-nes bruxelloises, la STIB et d’autres organismes régio-naux. Les comités de quartier ont également émis leurs avis et suggestions et ont fait connaître leurs priorités. Tous ces avis ont d’ailleurs été pris en considération, autant que possible, lors de la sélection des projets. Le credo du plan? Mener une concertation sereine avec l’en-semble des acteurs, tout au long de l’exécution des projets.

Enfi n, ce plan prend aussi en considération les dévelop-pements stratégiques initiés par Bruxelles, en tant que capitale de l’Europe. Il contient les aspects physiques et urbanistiques du projet, tel qu’il est prévu par l’accord gouvernemental.

HARDWARE

Par hardware, il faut entendre les infrastructures routières existantes et les projets de réaménagement qui ont été sélectionnés. Nous en donnerons le détail dans le premier chapitre et nous décrirons les projets principaux sous for-me de fi ches de projet. Sur chacune de ces fi ches fi gure une estimation budgétaire qui, en dépit de son caractère purement indicatif, donne une idée précise du timing et de l’ampleur des investissements prévus pour la ville.

SOFTWARE

D’autre part, les autorités doivent développer des outils software performants pour que l’on profi te au maximum du matériel hardware. Le deuxième chapitre sera consa-cré à la présentation des différents outils de planifi cation développés pour l’espace public.

7

INLEIDING (VERVOLG)

Meerjarenplan openbare werken / inleiding

dot ORG

De slaagkansen van het gewestelijke stadsproject hangen niet alleen af van hardware en software, maar vooral van mensen. Duurzame projecten voor en door mensen zijn slechts mogelijk dankzij de inzet van competente en enthousiaste werkkrachten die de mogelijkheden van de hardware erkennen en de softwaretoepassingen goed beheersen. Daarom hebben we mensen nodig die nauw samenwerken om alle projecten uit te voeren. Deze aspecten belichten we in het derde hoofdstuk van dit plan onder de noemer dot ORG. Dit is immers de extensie voor websites van internationale organisaties die zich ook bezighouden met een duurzame menselijke ontwikkeling.

Een project is slechts duurzaam als het gerealiseerd wordt door een multidisciplinair team van vakdeskundi-gen. In dit opzicht is een grondige reorganisatie van de betrokken administratie wenselijk. De menselijke pijler van dit plan vraagt ook een goede kennisontwikkeling. Zo is er nood aan gespecialiseerde opleidingen, spraakma-kende publicaties en vademecums. Bovenal zijn partici-patie en transparante communicatie van fundamenteel belang. Informatie over werven en het beperken van de impact ervan op de omgeving maken de dynamiek van de city in progress merkbaar en leefbaar.

Dit plan is tot stand gekomen in overleg met het Bestuur Uitrusting en Vervoer (BUV), de Brusselse gemeenten, de MIVB en andere gewestelijke instellingen. Ook de wijkcomités hebben hun eigen suggesties, adviezen en prioriteiten kenbaar gemaakt. Bij de selectie van de projecten werd zoveel mogelijk rekening gehouden met al deze adviezen. Bij de uitvoering van de projecten blijft helder overleg met alle betrokken instanties het credo.

Ten slotte speelt dit plan in op strategische ontwikke-lingen in de hoofdstad van Europa. Het omvat in wezen de fysische en ruimtelijke aspecten van het progressief stadsproject dat het regeerakkoord vooropstelt.

HARDWARE

De hardware omvat de bestaande verkeersinfrastructuur en de geselecteerde projecten van heraanleg die in het eerste hoofdstuk van dit plan uitgebreid aan bod komen. Onder de vorm van concrete projectfi ches zullen we de voornaamste projecten beschrijven. Elk van deze fi ches bevat een budgetraming die ondanks het louter indica-tieve karakter ervan een beeld geeft van de timing en de grootte van de geplande investeringen in de stad.

SOFTWARE

Om deze hardware ten volle te kunnen benutten, moet de overheid performante software ontwikkelen. In het tweede hoofdstuk komen dan ook diverse planningsin-strumenten voor de publieke ruimte aan bod.

plan directeur 2005_2009 / introduction2

INTRODUCTION

DESCRIPTION

OBJECTIF

EXEMPLES D’ACTIONS CONCRETES

BUDGET 2005

Mon objectif est simple : rendre le vélo visible en ville. Je veux créer un effet “boule de neige” : plus il y aura de cyclistes dans les rues, plus nous parviendrons à convaincre les gens de circuler à vélo.

Je tiens à remercier pour leur précieuse collaboration les associations cyclistes qui ont participé à la conception de ce plan. Je suis d’ailleurs convaincu qu’il rencontrera les aspi-rations des cyclistes d’aujourd’hui et de demain.

D’ici 2009, nous allons voir une nette différence : les cyclistes bruxellois auront enfi n la place qu’ils méritent.

HARDWARE

INLEIDINGbeleidsplan 2005_2009 / engineering

OMSCHRIJVING

DOEL

VOORBEELDEN VAN CONCRETE ACTIES

BUDGET

Fietspaden zorgen ervoor dat de fi etser op de openbare weg een duidelijk afgebakende plaats toegewezen krijgt. Zo wordt het veiligheidsgevoel van de fi etser versterkt en is de herken-baarheid voor de automobilist groter. De ideale situatie bestaat uit een vrijliggend fi etspad dat de fi etser NIET rakelings langs geparkeerde voertuigen voert. Anders heeft de fi etser geen uitwijkmogelijkheid wanneer de portier van een geparkeerde auto openzwaait! Op dit ogenblik zijn er 90km van de 320km Gewestwegen voorzien van een fi etspad.

Tegen 2009 worden alle Gewestwegen voorzien van een vrij-liggend (die fysisch van de rijweg gescheiden) of een gemar-keerd fi etspad van zodra de breedte van de rijbaan het toelaat (dwz dat de rijbaan minimum 7,9m) zijnde # km

Tegen de zomer 2005 wordt er een operationele planning opgesteld voor de aanleg van fi ets-paden, fi etssuggestiestro-ken en de rode draad.

KroonlaanJacobslaan richting G Jacqueslaan: schilderen fi etspad voorjaar 2005.In omgekeerde richting fi etser toegelaten in eigen busbed-ding voorjaar 2005.

Leopold II laan In de twee richtingen heraanleg van het fi etspad voor de hele lengte najaar 2005.

1% 1.500 1% 28.000 4%

3

HARDWARE

10 Plan pluriannuel des travaux publics / hardware

SITUATION

Le territoire de la Région bruxelloise compte près de 1.900 km de voiries, dont 300 sont gérés par la Région elle-même. Les autres voiries relèvent des compétences communales. Divers moyens de transport empruntent les voiries régionales. Ce sont des artères d’une importance capitale, dont la fonction de mobilité est au moins aussi importante que la fonction résidentielle. En outre, la plu-part de celles-ci sont des axes métropolitains structurants.

Un certain nombre de voiries régionales sont d’anciennes voiries communales qui ont été cédées à la Région en raison de leur rôle primaire d’axes routiers. Beaucoup de ces anciennes voiries communales sont en mauvais état et doivent être entièrement réaménagées par la Région.

Les voiries régionales sont bien plus que de l’asphalte. Elles englobent également toute une série d’infrastructu-res tout à fait indispensables. L’énumération de celles-ci donne une idée de la diversité et de l’ampleur des travaux publics à effectuer et du niveau élevé de compétence requis pour en assurer la gestion:

• 487 carrefours avec feux de signalisation• 18 500 panneaux indicateurs et nombreux fl échages,

marquages au sol et autres signalisations• 31 tunnels, 77 ponts et 17 viaducs• 200 plateaux surélevés• 26 000 éléments d’éclairage contribuant à améliorer

la visibilité des voiries et à renforcer la sécurité des usagers

• 7 000 passages pour piétons • 90 km de pistes cyclables

La Région bruxelloise s’étend sur une superfi cie de 161,4 km2 et compte 1,98 km de voiries régionales au km2. En revanche, la Flandre et la Wallonie en possèdent respecti-vement 0,93 et 0,41 au km2. Comparée aux autres régions du pays, Bruxelles est donc une agglomération à très forte densité.

En tant que capitale de l’Europe, de la Belgique, de la Flandre et de la Communauté française, Bruxelles et son hinterland ont des besoins spécifi ques en matière d’infrastructures. Notre réseau ferroviaire est d’ailleurs le plus dense de l’Union européenne. Quant à notre réseau routier, il se place en deuxième position. En Belgique, le nombre d’autoroutes est plus de trois fois supérieur à la moyenne européenne. Le nombre d’autoroutes à Bruxelles n’est pas particulièrement élevé en raison du contexte par-ticulier des limites de notre capitale. Toutefois, la capitale de l’Europe a un rôle important et complexe à jouer en tant que carrefour situé au coeur d’un réseau routier multimo-dal très dense. De ce point de vue, la région bruxelloise doit assumer ses responsabilités à l’échelle internationale et faire offi ce d’exemple.

Bruxelles possède une structure urbanistique particulière: à la fois diverse, de par ses différents centres historiques, la dynamique de ses quartiers et son relief, et aussi homo-gène, grâce à ses grands axes régionaux et ses espaces ouverts. Comme bon nombre d’autres villes européennes, Bruxelles doit prendre des décisions stratégiques pour maintenir un équilibre entre homogénéité et diversité, entre le “local” et le “métropolitain”, entre développement central et développement polycentrique. L’espace public, en tant que forum, en tant que scène et en tant que “salon” urbain, aura un rôle important à tenir lorsqu’il faudra faire des choix stratégiques.

11

SITUERING Meerjarenplan openbare werken / hardware

Het Brussels gewest strekt zich uit over een oppervlakte van 161,4 km2 en telt 1,98 km gewestwegen per km2. In Vlaanderen en Wallonië daarentegen zijn er respectieve-lijk 0,93 en 0,41 km gewestwegen per km2. Brussel is dus een stadsgewest met een erg grote densiteit in vergelij-king met de andere gewesten van ons land.

Brussel (en ook zijn hinterland) heeft specifi eke infra-structurele noden als hoofdstad van Europa, België, Vlaanderen en de Franstalige Gemeenschap. Ons land heeft trouwens het dichtste spoorwegnet en het op één na dichtste wegennet van de Europese Unie. Zo telt Bel-gië meer dan drie keer zoveel snelwegen als gemiddeld in de Europese Unie. Niet dat Brussel op zich zoveel auto-snelwegen telt, maar de hoofdstad van Europa speelt wel een voorname en complexe rol als centraal knooppunt in een dicht multimodaal wegennet. In dit opzicht moet het Brussels gewest zijn internationale verantwoordelijkheid opnemen en een voorbeeldfunctie vervullen.

Voorts heeft Brussel een bijzondere ruimtelijke structuur die divers is door de verschillende historische kernen, wijkdynamieken en het reliëf, maar tegelijkertijd ook homogeen is door de aanwezigheid van grote geweste-lijke assen en open ruimtes. Zoals zovele andere steden in Europa moet Brussel strategische beslissingen nemen inzake het gewenste evenwicht tussen homogeniteit en diversiteit, tussen de lokale en grootstedelijke schaal, tussen de centrale en polycentrische ontwikkeling. De publieke ruimte zal bij die strategische keuzes een be-langrijke rol spelen, als forum, als scène, als salon van de stad en haar bewoners.

Van de bijna 1.900 km wegen op het grondgebied van het Brussels gewest is meer dan 300 km in beheer van het gewest. De andere wegen vallen onder het beheer van de gemeenten. Een groot deel van deze gewestwegen zijn hoofdwegen bestemd voor verschillende vervoermiddelen over langere afstanden. Het zijn cruciale verkeersaders waarvan de mobiliteitsfunctie minstens even belangrijk is als de woonfunctie. Bovenal zijn de meeste gewestwegen grootstedelijke assen die Brussel structureren.

Een aantal gewestwegen zijn vroegere gemeentewegen die werden overgedragen omwille van de primaire rol ervan als verkeersas. Vele van die ex-gemeentewegen verkeren in slechte staat en moeten door het gewest vol-ledig worden heraangelegd.

De gewestwegen omvatten het wegdek zelf, maar uiter-aard ook onmisbare aanvullende infrastructuur. Een opsomming geeft een idee van de diversiteit en omvang-rijkheid van alle openbare werken die een hoog compe-tent beheer vereisen:

• 487 kruispunten met verkeerslichten• 18 500 verkeersborden en talrijke wegwijzers, marke-

ringen en andere signalisatie• 31 tunnels, 77 bruggen en 17 viaducten• een 200-tal verkeersplateaus• 26 000 verlichtingselementen bevorderen de zicht-

baarheid van de gewestwegen en de veiligheid van de gebruikers

• 7 000 oversteekplaatsen voor voetgangers • 90 km fi etspaden


SITUATION (SUITE)

En poursuivant ces objectifs, nous pourrons diminuer la pression de la circulation automobile. En outre, les places et axes routiers de la Région joueront un rôle structurel dans l’espace public réservé aux habitants et aux piétons.

En tant qu’opérations d’acupuncture urbaine, les projets doivent avoir un impact sur la ville qu’une politique de la mobilité durable, ambitieuse et cohérente fait évoluer constamment. En réalisant effi cacement ces nombreux projets, on peut résoudre des problèmes ponctuels afi n d’améliorer la santé structurelle de la ville dans son ensemble.

Toutes ces infrastructures servent de support à la mobilité urbaine. Ce sont à la fois des infrastructures statiques et des infrastructures dynamiques. Autrefois, les routes avaient pour seule fonction de relier un point A à un point B. Aujourd’hui, elles doivent satisfaire à des critères bien plus nombreux et ce, particulièrement dans un contexte urbain aussi densément peuplé que la Région de Bruxel-les-Capitale. C’est ainsi qu’il faut prévoir des infrastructu-res durables et adaptées à tous les types d’usagers.

Pour chaque projet, on prendra en considération les objec-tifs suivants:

• Conserver la fonction sociale et résidentielle de la ville en réduisant la vitesse du trafi c, les nuisances sonores et la pollution.

• Maintenir en équilibre l’espace réservé à la circulation automobile et à la mobilité durable. Pour ce faire, il faut élargir les trottoirs, aménager des pistes cycla-bles confortables et multiplier les sites propres pour les transports publics. Il faut aussi organiser de façon harmonieuse et dans le cadre d’une stratégie globale, l’offre de stationnement pour le commerce local et pour les habitants. En cas d’enjeu économique particu-lier, , l’impact sera étudié et évalué.

• Renforcer le report modal pour une mobilité durable en assurant une liaison directe entre trottoirs et pistes cyclables et le réseau des transports publics. Ces itinéraires structurants rendront les déplacements des personnes non-motorisées plus sûrs et plus cohérents et garantiront une meilleure connexion entre les zones d’habitation de la capitale.

• Simplifi er l’aménagement de l’espace public. La signa-lisation routière doit être réduite au minimum pour que les conditions de circulation complexes restent claires, reconnaissables et par conséquent, bien évaluées par les usagers. Le mobilier urbain doit être débarrassé du superfl u et bien coordonné afi n d’élargir l’espace public disponible. Celui-ci pourra ensuite être mieux géré grâce à l’utilisation de matériaux de qualité.

13

SITUERING (VERVOLG)

Meerjarenplan openbare werken / hardware

Het geheel van deze infrastructuur doet dienst als drager van de stedelijke mobiliteit. Hierdoor hebben we zowel een statische als een dynamische infrastructuur die be-weegt en laat bewegen. Vroeger zag men een weg louter als een verbinding tussen punt A en B. Nu moet een weg voldoen aan veel ruimere eisen, zeker in een dichtbe-bouwde omgeving met een belangrijke verblijfsfunctie zoals het Brussels gewest. De infrastructuur moet dan ook duurzaam zijn op maat van alle soorten weggebrui-kers. Daarom houdt elk project rekening met de volgende doelstellingen:

• De woon- en de ontmoetingsfunctie worden beschermd door de snelheid van het autoverkeer te verminderen en de geluidshinder en de vervuiling te beperken.

• De verhouding tussen ruimte voor autoverkeer en ruimte voor duurzame mobiliteit moet in evenwicht zijn. Daarom worden voetpaden verbreed, comfortabele fi etspaden aangelegd en het aantal eigen beddingen voor openbaar vervoer uitgebreid. Het parkeeraanbod voor de lokale handel en de bewoners wordt afgestemd binnen een globale strategie. Zijn er bijzondere eco-nomische belangen mee gemoeid, dan zal de impact ervan bestudeerd en geëvalueerd worden.

• De uitwisselbaarheid van duurzame mobiliteit moet verhoogd worden. Fiets- en wandelpaden moeten met andere woorden aansluiten op het openbaarvervoernet. Dergelijke structurerende routes zullen het niet- ge-motoriseerde personenvervoer in de stad logischer begeleiden en de vele Brusselse woonkernen onderling beter verbinden.

• De inrichting van de publieke ruimte wordt uitgezui-verd. Verkeerssignalisatie wordt tot een minimum beperkt zodat complexe verkeerssituaties vooral leesbaar, overzichtelijk en dus goed inschatbaar zijn. De overdaad aan verschillende soorten straatmeubilair moet worden teruggedrongen en gecoördineerd zodat de bruikbare publieke ruimte echt vergroot. Goede ma-teriaalkeuzes garanderen een beter beheer achteraf.

Door deze doelstellingen na te streven, kunnen we de druk van het autoverkeer verlichten en kunnen de gewestelijke assen en pleinen een structurele rol spelen binnen het netwerk van publieke ruimte voor bewoners en passanten.

Als stedelijke acupunctuur moeten de projecten ingrijpen in de stad die in evolutie is dankzij een duurzaam, am-bitieus en logisch mobiliteitsbeleid. Door vele projecten effectief te realiseren, worden vele punctuele problemen opgelost zodat de stad als geheel op een structurele manier gezond gemaakt wordt.


TRAVAUX

Interventions régulières Budget annuel

Réaménagement linéaire des trottoirs € 2 000 000

Aménagement des pistes cyclables € 3 000 000

Réaménagement des carrefours € 6 000 000

Réaménagement des abords d’école € 1 250 000

Nouvelles plantations d’arbres € 1 500 000

Reverdurisation € 1 000 000

Signalisation verticale € 2 900 000

Feux de signalisation et détecteurs à boucle magnétique

€ 2 600 000

Eclairage public € 5 500 000

Il y a enfi n les travaux qui visent avant tout à améliorer les transports publics et qui ensuite sont essentiels pour l’amélioration du confort de l’espace public:

Autres interventions Budget annuel

Arrêts de bus et de tram: acces-sibilité des personnes à mobilité réduite, parkings vélo, propreté (poubelles), meilleure identifi cation des infrastructures

€ 2 200 000

Modifi cation de la vitesse commer-ciale (VICOM) des transports publics

€ 2 000 000

Accès aux stations de métro (ascen-seurs et escalators): d’ici 2009, le taux d’accessibilité aux stations pour les personnes à mobilité réduite doit passer de 20% à 75%

Remplacement des grilles de ventila-tion du métro

€ 250 000

Pour pouvoir réaliser ces objectifs, de nombreux travaux publics vont être planifi és et réalisés au cours de cette législature. On distingue trois types de travaux publics:

PROJETS

Les grands projets, destinés à remodeler entièrement l’espace public, sont décrits sous forme de fi ches de projet au point 1.4.

INTERVENTIONS RÉGULIÈRES

Des modifi cations locales, planifi ées de plus en plus fréquemment en vue de moderniser les infrastructures routières régionales, nécessitent des interventions réguliè-res. Cette évolution s’explique en partie par: • une augmentation du nombre de voiries régionales• des exigences plus élevées en matière de mobilité, tel-

les que l’augmentation de la vitesse commerciale des transports publics, la réduction des nuisances sonores, la cohérence avec les mesures prises par les commu-nes (comme les zones 30,...)

• le besoin de plus de convivialité pour les usagers faibles• la sécurité routière et la prise de conscience des respon-

sables politiques bruxellois de l’importance de celle-ci

Ces interventions régulières sont reprises dans un planning “glissant” de sorte qu’elles puissent être exécutées de ma-nière continue. Voici la liste des budgets annuels moyens:

15

INGREPEN Meerjarenplan openbare werken / hardware

Om te kunnen voldoen aan de gestelde doelen zullen heel wat openbare werken worden gepland en uitgevoerd bin-nen deze legislatuur. Er zijn drie types openbare werken:

PROJECTEN

De grote projecten die de publieke ruimte volledig zul-len veranderen, worden aan de hand van projectfi ches beschreven in het volgende hoofdstuk 1.4.

REGULIERE INGREPEN

Om te kunnen inspelen op de noodzaak van lokale veran-deringen worden steeds meer reguliere ingrepen gepland om de gewestelijke verkeersinfrastructuur te modernise-ren. Deze evolutie is deels te verklaren door:

• een stijging van het aantal gewestwegen• de hogere mobiliteitseisen zoals het verhogen van de

commerciële snelheid van het openbaar vervoer, het verminderen van de geluidshinder, het aansluiten op gemeentelijke initiatieven zoals de zone 30

• de nood aan gebruiksvriendelijkheid voor de zwakke weggebruikers

• de verkeersveiligheid• de bewustwording hieromtrent bij de Brusselse be-

leidsverantwoordelijken

Deze reguliere ingrepen worden opgenomen in een rol-lende planning zodat er continu ingrepen kunnen worden uitgevoerd. De gemiddelde budgetten:

Reguliere ingrepen Jaarlijks budget

Lineaire heraanleg van voetpaden € 2 000 000

Aanleg van fi etspaden € 3 000 000

Heraanleg kruispunten € 6 000 000

Heraanleg schoolomgevingen € 1 250 000

Vervanging van bomen € 1 500 000

Vernieuwen van groen € 1 000 000

Verticale signalisatie € 2 900 000

Verkeerslichten en lusdetectoren € 2 600 000

Openbare verlichting € 5 500 000

Ten slotte zijn er ook ingrepen die in eerste instantie bedoeld zijn om het openbaar vervoer te verbeteren en in tweede instantie essentieel zijn om het comfort van het publieke domein in het algemeen te bevorderen:

Andere ingrepen Jaarlijks budget

Bus- en tramhaltes: toegankelijk-heid voor personen met beperkte mobiliteit, fi etsenstallingen, netheid (vuinisbakken), herkenbaarheid

€ 2 200 000

Aanpassen commerciële snelheid (VICOM) van het openbaar vervoer

€ 2 000 000

Toegang tot de metrostations (liften en roltrappen): de toegankelijk-heid voor personen met beperkte mobiliteit moet tegen 2009 geste-gen zijn van 20% naar 75% van de metrostations.

Vervangen van de verluchtingsroos-ters van de metro

€ 250 000


TRAVAUX (SUITE)

TRAVAUX D’ENTRETIEN

Les infrastructures publiques doivent périodiquement faire l’objet de travaux d’entretien de qualité et les différents ouvrages doivent être réparés régulièrement. Si ces tra-vaux sont de moindre ampleur, ils sont toutefois beaucoup plus nombreux que les travaux d’investissement:

• annuellement, cela représente un peu plus de 250 tra-vaux importants et au moins autant de petits travaux

• le remplacement des infrastructures endommagées, sur base d’environ 3.400 accidents de la circulation et de 300 plaintes par an.

• Budget annuel: € 39.000.000. Chaque année, il faut s’attendre à une augmentation du montant des travaux à réaliser, compte tenu:

• du vieillissement progressif de la plupart des

voiries régionales• de leur nombre croissant• des exigences sans cesse plus élevées auxquel-

les les infrastructures publiques sont soumises• de l’infl ation

En principe, il n’est pas facile de planifi er les travaux d’entretien à longue échéance. En outre, il est évidemment impossible de prévoir quelles sont les infrastructures qui subiront des dommages consécutifs à des accidents. C’est pourquoi, lors des adjudications publiques, on a recours dans la plupart des cas à des contrats-cadre. On procède de même pour certains travaux courants qui sont généra-lement de moindre importance. Grâce aux contrats-cadre, l’Administration de l’Equipement et des Déplacements (AED) bénéfi cie de plus de fl exibilité pour répondre aux besoins. De plus, elle peut confi er plus rapidement à un entrepreneur la réparation des dégâts ou manquements constatés.

17

INGREPEN (VERVOLG)


ONDERHOUDSWERKEN

De publieke infrastructuur heeft ook nood aan regelma-tige en kwaliteitsvolle onderhoudswerken en aan herstel-lingen van de verschillende kunstwerken. De onder-houdswerken zijn qua omvang kleiner maar veel talrijker dan de investeringswerken:

• ruim 250 grote interventies en minstens evenveel kleine werken per jaar

• de vervanging van beschadigde infrastructuur, op basis van 3.400 verkeersongevallen en 300 klachten per jaar

• jaarlijks budget € 39 000 000. Elk jaar is een stijging te verwachten omwille van:

• de toenemende ouderdom van de meeste gewestwegen

• het toenemend aantal gewestwegen• de steeds hogere eisen die opgelegd worden

aan de openbare infrastructuur• de infl atie

In het algemeen is het moeilijk om lange tijd op voor-hand te bepalen welke onderhoudswerken zullen moeten gebeuren. Bovendien is het onmogelijk te voorspellen welke infrastructuur beschadigd zal worden bij ongeval-len. Daarom wordt in de meeste gevallen bij de openbare aanbestedingen gebruik gemaakt van raamcontracten. Deze werkwijze wordt ook toegepast om bepaalde, meestal kleinere, reguliere ingrepen uit te voeren. Raamcontracten hebben als voordeel dat het Bestuur Uitrusting en Vervoer (BUV) fl exibel kan inspelen op de behoeften en de aan-nemer snel kan opdragen om de vastgestelde gebreken te herstellen.


CRITÈRES DE SÉLECTION

CRITÈRES LIÉS AUX INFRASTRUCTURES

• l’état du revêtement

Une enquête de l’INS révèle que les ménages bruxel-lois sont moins satisfaits que les ménages fl amands de l’état des routes de leur quartier. Le mauvais état ou le choix inadéquat du revêtement actuel génère parfois des nuisances acoustiques. En ce qui concerne les trottoirs, et surtout les pistes cyclables, l’indice de satisfaction des Bruxellois est encore inférieur. Des contrôles sont effec-tués régulièrement par des inspecteurs des routes de la Région, sur base d’une analyse de l’état de chacune des voiries. Ils sont également en contact avec le service de garde permanent du centre Mobiris et avec d’autres ob-servatoires, comme les services techniques communaux. C’est le résultat de cette analyse globale qui a déterminé si une route devait faire ou non l’objet d’un réaménage-ment dans le cadre du plan pluriannuel.

• l’état des pistes cyclables ou l’absence de pistes cycla-bles

Les pistes cyclables donnent aux cyclistes une place clairement balisée sur la voie publique. Elles leur offrent plus de sécurité et permettent aux automobilistes de les repérer plus facilement. L’un des objectifs principaux du plan vélo est d’aménager des infrastructures cyclistes de qualité sur l’ensemble des voiries régionales. La décision d’intégrer une voirie au plan peut donc avoir été motivée par l’absence d’une piste cyclable bien balisée. • l’état des trottoirs

Un audit ayant pour objet l’évaluation des trottoirs est actuellement en cours. Des trottoirs bien aménagés per-mettent aux piétons et surtout aux personnes à mobilité réduite de se déplacer de manière confortable et sûre. Ils contribuent à l’amélioration de l’espace public et du cadre de vie à l’échelle humaine. Dès lors, l’état des trottoirs est également un critère de sélection important.

Dès le départ, ce plan a établi des priorités de manière précise et rationnelle. Celles-ci ont été fi xées sur base d’une gestion budgétaire saine. Les grand projets et les interventions régulières sont à budgétiser sur les crédits d’investissement. Les travaux d’entretien sont à budgétiser sur les crédits d’entretien. Les priorités ont été rationalisées d’après une analyse ob-jective de l’état actuel des voiries régionales. Cette analyse repose notamment sur un inventaire complet des voiries ayant toutes fait l’objet d’un examen prenant en considéra-tion une série de critères essentiels.

19

SELECTIECRITERIA Meerjarenplan openbare werken / hardware

In concreto worden in dit operationele meerjarenplan van in het begin duidelijke prioriteiten gesteld op rationele wijze. De grote projecten en reguliere interventies worden gebudgetteerd op investeringskredieten. De onderhouds-werken worden gebudgetteerd op onderhoudskredieten. De keuze van de prioriteiten gaat uit van een gezond bud-getbeheer en is gerationaliseerd op basis van een objec-tieve analyse van de huidige staat van de gewestwegen. Deze analyse steunt onder meer op een allesomvattende inventaris waarbij voor elke weg een reeks essentiële criteria werd gewogen.

INFRASTRUCTURELE CRITERIA

• staat van het wegdek

Uit onderzoek van het NIS blijkt dat de Brusselse gezin-nen minder tevreden zijn over de staat van de straten in hun buurt dan de Vlaamse huishoudens. De slechte staat of ongeschikte keuze van een bestaand wegdek veroor-zaakt soms geluidshinder. Over de voetpaden en vooral de fi etspaden ligt de tevredenheidsindex bij Brusselaars nog een pak lager dan over de wegen in het algemeen. De wegeninspecteurs van het gewest voeren regelmatig controles uit in functie van een analyse van de materiële staat van elke gewestweg. Zij staan ook in contact met de permanente wachtdienst van het Mobiris-verkeers-centrum en andere observatoren zoals de gemeentelijke technische diensten. Het resultaat van deze globale ana-lyse bepaalt mee of een weg al dan niet wordt opgeno-men in het meerjarenplan als project voor heraanleg.

• gebrek aan of staat van de fi etspaden

Fietspaden zorgen ervoor dat fi etsers op de openbare weg een duidelijk afgebakende plaats toegewezen krijgen. Zo wordt het veiligheidsgevoel van de fi etser versterkt en is de zichtbaarheid voor de automobilist groter. Een van de belangrijkste doelstellingen uit het fi etsplan is degelijke fi etsinfrastructuur te voorzien op alle gewestwegen. Het ontbreken van degelijke fi etspaden is dan ook een funda-menteel criterium voor de keuze van de wegen die in dit meerjarenplan moeten worden opgenomen.

• staat van de voetpaden

Een audit van de voetpaden is momenteel in uitvoering. Goede voetpaden zorgen ervoor dat voetgangers en in de eerste plaats personen met beperkte mobiliteit zich veilig en comfortabel kunnen verplaatsen. Voetpaden dragen ook bij tot een kwaliteitsvolle publieke ruimte en zorgen voor een leefbare stad op mensenmaat. De staat van de voetpaden is dus ook een belangrijk selectiecriterium.


CRITÈRES DE SÉLECTION (SUITE)

• l’état du réseau tram de la STIB

La durée de vie des voies est de trente à quarante ans. L’usure des rails situés dans une courbe apparaît plus rapidement. Par ailleurs, le mauvais état de l’infrastruc-ture génère parfois des nuisances sonores. C’est la STIB qui surveille leur état et qui procède à leur remplacement lorsque cela s’avère nécessaire. S’il n’y a pas lieu d’amé-liorer la fl uidité sur ce tronçon, les travaux seront exécutés à charge de la STIB. De plus, l’espace entre les voies et les 35 centimètres situés à l’extérieur de celles-ci sont gérés par la STIB. Cette zone doit être complètement remise à neuf en cas de travaux de rénovation des voies. Lorsque la bordure du trottoir ou de la piste cyclable se situe à moins d’un mètre du rail extérieur, cette zone est aussi entiè-rement gérée par la STIB. La STIB reste responsable de l’entretien des voies et de la voirie jusqu’à ce que les voies soient enlevées. La nécessité de rénover le réseau ferré de la STIB sur une voirie régionale a également constitué un critère important lors de l’élaboration du plan.

CRITÈRES STRATÉGIQUES

Le Plan Régional de Développement (PRD) et le Plan Ré-gional des Déplacements (Plan Iris)

L’un des objectifs du PRD est d’orienter les différentes compétences vers un développement durable et une amé-lioration du cadre de vie urbain. Il faut à la fois travailler à la mobilité durable, à l’intégration sociale, à la relance éco-nomique et à la revalorisation des quartiers. Il faut aussi veiller à donner à Bruxelles une identité reconnaissable, tant au niveau local qu’au niveau international. Toutes ces mesures peuvent inciter la population active à venir se réinstaller dans la capitale. Par ailleurs, il est clairement stipulé dans le plan Iris que les investissements consentis pour l’espace public doivent être consacrés en priorité aux infrastructures pour cyclistes et piétons ainsi que pour les transports publics. Les défi s transversaux à relever requiè-rent une gestion intégrée et dynamique de l’espace public. Ces objectifs ont bien entendu été pleinement pris en considération lors de la composition du plan pluriannuel.

• l’état de l’éclairage public

L’éclairage public joue un rôle important en matière de sécurité routière. De manière générale, sa présence diminue le sentiment d’insécurité des usagers. L’éclairage de certaines voiries régionales est vétuste et n’est plus adapté à l’évolution de l’environnement. L’emplacement de l’éclairage, le type de poteau, d’armature et de lampe, la teinte et l’intensité de la lumière varient selon les routes. L’éclairage des passages piétons sera renforcé. A cet effet, un “plan lumière” sera mis en place. Une attention parti-culière sera accordée à la qualité, la sécurité et l’unifor-mité de l’éclairage.

• l’absence de verdure ou l’état des arbres

Les abords des voiries régionales sont recouverts de 1,5 million de m_ de pelouse et sont parcourus par quelque 360.000 m_ de plantations diverses et plus de 24.000 arbres d’alignement. Certains effets néfastes de la cir-culation sont en partie atténués grâce à cette végétation. Les arbres jouent un rôle écologique important en milieu urbain car ils transforment le CO2 en oxygène. De plus, le feuillage capte certaines particules présentes dans l’air. Bon nombre d’arbres d’alignement ont été plantés sous le règne de Léopold II. L’état de santé de ces arbres s’est fortement dégradé. Leurs racines subissent en effet un véritable martyre à chaque pose de câbles ou lors de l’aménagement de canalisations, de rails ou d’égouts. Par ailleurs, leur approvisionnement en eau est souvent insuffi sant en raison de l’imperméabilité du revêtement. C’est pourquoi la Région fait régulièrement procéder à un bilan de santé de ces arbres afi n d’établir une fi che santé précise et individuelle. Si une voirie ne possède pas encore d’arbres ou si elle doit faire l’objet d’un abattage massif, nécessitant de nouvelles plantations, elle sera susceptible d’être prise en considération dans le plan pluriannuel. Pour chaque projet de réaménagement sélectionné, on plantera un maximum d’arbres et d’autres éléments de verdure. La STIB sera également encouragée à verduriser les sites propres lors de l’aménagement de nouvelles voies de tram et de la modernisation des sites existants.

21

SELECTIECRITERIA (VERVOLG)


• staat van de straatverlichting

De straatverlichting is van belang voor de verkeersveilig-heid op de weg en in het algemeen om een bepaald ge-voel van onveiligheid bij de gebruikers te verminderen. Op sommige gewestwegen is de straatverlichting verouderd en onvoldoende aangepast aan de veranderde omgeving. De plaats van de verlichting ten opzichte van de weg, het soort palen, armaturen en lampen en de lichtkleur en -sterkte verschillen van weg tot weg. Aan oversteekplaat-sen voor voetgangers zal een hogere lichtsterkte worden voorzien. Een lichtplan zal hierover uitsluitsel brengen met aandacht voor kwaliteit, veiligheid en uniformiteit.

• gebrek aan groen of de staat van de bomen

Langs gewestwegen bevinden zich ongeveer 1,5 miljoen m_ grasperken, 360 000 m_ diverse beplantingen en ruim 24 000 laanbomen. Dankzij dit groen worden sommige nadelige effecten van de verkeersdrukte op de leefomge-ving ten dele gecompenseerd. Bovendien spelen bomen een belangrijke ecologische rol in de stedelijke omgeving omdat ze CO2- gassen in zuurstof omzetten en bepaalde stofdeeltjes in de lucht opvangen. Een groot deel van de laanbomen werd geplant onder Koning Leopold II. De omstandigheden waarin deze bomen leven, zijn intussen drastisch veranderd. De wortels moeten de beschikbare ruimte delen en ondergaan een marteling telkens er bv. kabels, leidingen, sporen of riolen worden aangelegd. Bo-vendien blijkt de waterbevoorrading dikwijls onvoldoende doordat het wegdek ondoorlaatbaar is geworden. Daarom geeft het gewest regelmatig opdracht om analyses van de gezondheidstoestand van de bomen uit te voeren. Deze studies laten toe om voor elke boom een nauwkeurige gezondheidsfi che op te stellen. Indien een groot aan-tal bomen op eenzelfde gewestweg moeten geveld en vervangen worden, of als een weg nog geen bomen heeft, dan is dit een reden om een project voor deze weg in het meerjarenplan op te nemen. Bij elk geselecteerd project van heraanleg zullen zoveel mogelijk bomen en ander groen worden geplant. De MIVB zal ook aangespoord worden om de eigen trambeddingen in te groenen bij nieuw te realiseren tramlijnen en bij het vernieuwen van bestaande trambeddingen.

• staat van het tramspoornet van de MIVB

Tramsporen hebben een levensduur van 30 tot 40 jaar. Bij spoorvakken die in een bocht liggen, gaat de slijtage sneller. Ook veroorzaakt de slechte staat van de infra-structuur soms geluidshinder. De staat van de sporen wordt opgevolgd door de MIVB die de sporen vernieuwt indien nodig. Als er voor het betrokken vak geen vraag is om de doorstroming te verbeteren, worden deze werken voor eigen rekening van de MIVB uitgevoerd. Ook het wegvak tussen de sporen en 35 cm langs de buitenkant van de sporen valt onder het beheer van de MIVB. Deze zone moet volledig vernieuwd worden indien vernieu-wingswerken aan de sporen worden uitgevoerd. Indien de boordsteen van het voet- of fi etspad op minder dan één meter van de buitenste spoorstaaf ligt, valt de volledige rijweg onder het beheer van de MIVB. De MIVB blijft verantwoordelijk voor het onderhoud van de sporen en wegen tot de sporen zijn uitgebroken. Het feit of op een gewestweg renovatie- en vernieuwingswerken op het spoorwegnet van de MIVB nodig zijn, is dus eveneens een belangrijk infrastructureel criterium bij de opmaak van dit plan.

STRATEGISCHE CRITERIA

Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP) en Gewestelijk Vervoerplan (Iris-plan)

Een van de doelstellingen van het GewOP is de verschil-lende beleidsdomeinen toe te spitsen op duurzame ontwikkeling en de verbetering van de levenskwaliteit in de stad. We moeten tegelijk werken aan duurzame mobiliteit, sociale integratie, economische heropleving, herwaardering van wijken en een lokaal en internationaal herkenbare Brusselse identiteit. Dit alles kan de terug-keer van de actieve bevolking naar de stad stimuleren. Daarnaast stelt het Iris-plan duidelijk dat investeringen in de publieke ruimte prioritair moeten gericht zijn op infrastructuur voor het openbaar vervoer, fi etsers en voetgangers. De transversale uitdagingen in deze plannen vergen een geïntegreerd en dynamisch beheer van de publieke ruimte. Vanzelfsprekend is bij de samenstelling van dit meerjarenplan ten volle rekening gehouden met deze doelstellingen.



• les abords d’écoles

C’est en 2002 que la Région a entamé une étude portant sur la sécurisation des abords d’école sur et autour des voiries régionales. Une analyse des infrastructures en place, des modes de déplacement des élèves, ainsi que des activités scolaires nécessitant un déplacement aux heures de cours a servi de point de départ à cette étude. De plus, les remarques des directions d’école, de la police et des comités de parents ont été prises en considéra-tion. Des plans visant à améliorer la sécurité des usagers faibles ont ainsi été élaborés sur base de ces données. Pour établir des priorités lors de l’exécution des projets, on tiendra notamment compte de la taille de l’école, des accidents qui sont éventuellement survenus et qui auraient pu être évités par des modifi cations notamment au niveau des infrastructures. Les écoles dont les abords doivent encore subir des travaux de sécurisation ont été intégrées au plan pluriannuel.

• les zones 30

La réglementation des zones 30 est un instrument légal destiné à rendre les zones résidentielles plus sûres. La vitesse maximale autorisée de 30 km/h, complétée par des mesures modifi ant les sens de circulation des véhicules motorisés, limite la circulation parasitaire et tient mieux compte de la présence des usagers faibles. De plus la qualité du cadre de vie des habitants s’en trouve amé-liorée. C’est également une mesure très effi cace pour améliorer la sécurité routière et lutter contre le bruit routier. De nombreuses zones résidentielles bruxelloises sont accessibles par voiries régionales. Il est très fréquent qu’un simple panneau de signalisation ne suffi se pas pour signifi er clairement aux automobilistes qu’ils quittent une voirie régionale et pénètrent en zone 30. Des modifi cations s’avèrent également nécessaires au niveau des infrastruc-tures: avancées de trottoirs, plateaux surélevés lorsqu’on arrive en zone résidentielle, etc.

• la vitesse commerciale des transports publics (VICOM)

La vitesse commerciale est la vitesse (VICOM) d’un tram ou d’un bus, en tenant compte des temps d’arrêt et des aléas de la congestion. Cette vitesse sert à rendre compte de l’(in)effi cacité d’une ligne de transports publics face au mode voiture. C’est la durée moyenne du trajet calculée par tronçon. Dans la pratique, cette vitesse est très basse, eu égard à l’énorme volume du trafi c automobile. Elle at-teint en fait à peine la vitesse des cyclistes. Aux heures de pointe, les bus et les trams ne dépassent pas les 10 km/h sur de très nombreux axes. Afi n de devenir une alternative attractive à l’automobile, les transports publics de surface doivent pouvoir rouler à vitesse raisonnable partout en ville et leur fréquence doit être accrue. Une vitesse commerci-ale plus élevée n’est pas seulement synonyme de réseau plus fi able. Cela signifi e aussi que l’on peut augmenter les fréquences avec le même nombre de véhicules. Les investissements consentis dans l’aménagement de sites propres pour trams et bus, dans la télécommande des feux de signalisation ainsi que dans l’abaissement du plancher des véhicules et l’élargissement des portes, afi n de faciliter l’embarquement et le débarquement, seront rapidement amortis. Il est par conséquent fondamental de considérer la vitesse commerciale comme un critère de sélection stratégique, étant entendu que c’est la fl uidité qui sera privilégiée plus que la vitesse réelle des véhicules. Cette dernière doit rester compatible avec les fonctions riverai-nes d’habitat, compte tenu que la gêne due au bruit et aux vibrations des transports en commun est directement proportionnelle à leur vitesse de circulation effective.

• les points noirs

Les soixante points les plus dangereux des voiries régio-nales ont été localisés sur base des statistiques acciden-tologiques de l’INS et des données de l’IBSR, des zones de police, des communes et de diverses associations de dé-fense. Pour chacun de ces points noirs, un bureau d’études va rédiger un projet destiné à renforcer la sécurité. La réalisation de ces projets s’inscrira autant que possible dans le cadre du plan pluriannuel. Dès lors, si un point noir se situe sur une place ou dans une rue devant faire l’objet d’un réaménagement, les deux projets seront exécutés de manière intégrée.

23



• commerciële snelheid van het openbaar vervoer (VICOM)

De commerciële snelheid is de snelheid van een tram of bus rekening houdend met de stoptijd aan de haltes en de doorstroom in het verkeer. Deze snelheid wordt gebruikt om de (in)effi ciëntie van een openbaarvervoer-lijn aan te geven in vergelijking met de auto. Het is de gemiddelde reistijd uitgedrukt per wegvak. Gezien de enorme hoeveelheid autoverkeer is deze snelheid in de praktijk erg laag, nauwelijks fi etssnelheid zelfs. Op heel wat assen halen bus en tram tijdens de piekuren amper 10 km/u. Om een aantrekkelijk alternatief voor de auto te worden, moet het bovengronds openbaar vervoer met een hoge frequentie en een redelijke snelheid doorheen de stad kunnen rijden. Een hogere commerciële snelheid betekent niet alleen een betrouwbaarder netwerk. Ook kunnen we met eenzelfde aantal voertuigen een hogere frequentie aanbieden. Investeringen in vrije tram- en busbeddingen, in verkeerslichtenbeïnvloeding en in lage-vloervoertuigen met brede deuren om het in- en uitstap-pen te vergemakkelijken, worden snel terugverdiend. Het is dan ook fundamenteel dat de VICOM gehanteerd wordt als strategisch selectiecriterium in dit plan. De nadruk ligt uiteraard op de vlotte doorstroming, eerder dan op de reële snelheid van voertuigen. De snelheid moet wel afgestemd zijn op de woonfunctie. De hinder veroorzaakt door het geluid en de trillingen van het openbaar vervoer staat immers rechtstreeks in verhouding tot de effectieve snelheid ervan.

• zwarte punten inzake verkeersveiligheid

Op basis van de ongevallenstatistieken van het NIS, gege-vens van het BIVV, de politiezones, de gemeenten en de belangenverenigingen werden de 60 gevaarlijkste punten gedetecteerd op de gewestwegen. Een studiebureau zal voor elk van deze punten een ontwerp opmaken om ze veiliger in te richten. De realisatie van deze plannen wordt zoveel mogelijk gekaderd in dit meerjarenplan. Daar waar de heraanleg van een plein of straat voorzien is en zich bovendien een zwart punt bevindt, zullen beide projecten geïntegreerd worden uitgevoerd.

• schoolomgevingen

Het gewest is in 2002 begonnen met een studie over een betere beveiliging van de omgeving van scholen op en rond gewestwegen. Deze studie vertrok van een analyse van de bestaande infrastructurele situatie, de verplaat-singsmodi van leerlingen en de specifi eke schoolactivitei-ten die een verplaatsing tijdens de schooluren vereisen. De studie hield ook rekening met de opmerkingen van directie, politie en oudercomités. Op basis daarvan wer-den plannen uitgewerkt die de veiligheid van de zwakke weggebruiker beogen. Voor het bepalen van de prioriteit bij de uitvoering van de plannen wordt onder meer reke-ning gehouden met de grootte van de school, het feit of er reeds verkeersongevallen gebeurden die door infrastruc-turele aanpassingen vermeden kunnen worden, enz. De aanwezigheid van schoolomgevingen die nog verkeersvei-liger moeten heraangelegd worden is een van de criteria om een project in het meerjarenplan op te nemen.

• zones 30

De zone 30-reglementering is een wettelijk instrument om woongebieden veiliger te maken. Door het invoeren van een maximumsnelheid van 30 km/u en maatregelen die de rijrichting van het verkeer wijzigen, wordt het sluip-verkeer ontmoedigd en de rijsnelheid van het gemotori-seerd verkeer beter afgestemd op de aanwezigheid van de zwakke weggebruikers. Dit verhoogt ook de leefkwa-liteit van de omwonenden. Het is ook een zeer doeltref-fende maatregel om de verkeersveiligheid te verbeteren en de geluidshinder tegen te gaan. Vele woongebieden in het Brussels gewest worden door gewestwegen ontslo-ten. In vele gevallen volstaat het louter plaatsen van een verkeersbord niet om de automobilist duidelijk te maken dat hij een gewestweg verlaat en een zone 30 binnenrijdt. Ook infrastructurele aanpassingen zijn noodzakelijk: uitstulpingen aan voetpaden, verkeersplateaus bij het binnenrijden van het woongebied, enzovoort.



• l’adaptation des stations de métro aux besoins des personnes à mobilité réduite (ascenseurs, etc)

Les stations de métro ne sont pas facilement accessibles aux personnes à mobilité réduite (PMR). Il faut en effet souvent utiliser plusieurs escaliers et escalators pour ar-river aux quais. Les stations seront toutefois progressive-ment dotées d’un ascenseur qui amène les PMR directe-ment aux quais. On procède également à des interventions nécessitant peu d’investissements, comme par exemple la signalisation pour aveugles et malvoyants. Le fait d’intégrer une voirie régionale au plan a été infl uencé par la nécessité ou non de prendre de telles mesures.

CRITÈRES ISSUS D’AUTRES DOMAINES DE COMPÉTENCE

Lors de l’élaboration du plan pluriannuel des travaux publics, il a également été tenu compte des plans et des projets issus d’autres domaines de compétence:

• le plan de lutte contre le bruit en milieu urbain du Gou-vernement de la Région de Bruxelles-Capitale

• la Promenade Verte de l’IBGE• le plan air-climat• le plan directeur du Port de Bruxelles• le plan propreté• l’exécution des contrats de quartiers• le planning des travaux à exécuter au réseau

d’égouttage (collecteurs et égouts)• les projets RER de la SNCB• les plans communaux de mobilité• les plans des autorités fédérales visant à promou-

voir un certain nombre d’initiatives en matière d’infrastructure, dans le cadre de l’Accord de coopéra-tion Beliris conclu avec la Région de Bruxelles-Capi-tale, afi n de renforcer le rôle international et la fonction de capitale de Bruxelles.

• la sécurité dans les tunnels

La sécurité dans les tunnels ne va absolument pas de soi. Il faut en effet tenir compte du caractère confi né des tunnels, de la grande complexité de leur construction, de la sensibilité au feu des véhicules et de leur chargement, ou encore des répercussions importantes de certains inci-dents. Récemment, des accidents dans plusieurs tunnels alpins ont cruellement rappelé la nécessité de renforcer la sécurité dans ce domaine. Ce critère a donc fait l’objet d’une attention particulière lors de l’élaboration du plan pluriannuel.

• les sens uniques limités (SUL) pour cyclistes

Dans les rues à sens unique, des panneaux de signalisa-tion peuvent indiquer que les cyclistes sont autorisés à circuler à contresens sur le côté droit de la chaussée. Les sens uniques limités permettent de développer un réseau d’infrastructures cyclistes évitant les grands axes et les détours et comportant moins de dénivelés. Les SUL sont indispensables pour réaliser les ICR et, plus généralement, pour améliorer la fl uidité de la circulation cycliste. Ce critère a tout naturellement été pris en compte pour les projets de réaménagement prévus par le plan pluriannuel.

• les itinéraires cyclables régionaux (ICR)

Les itinéraires cyclables régionaux sont des voies re-commandées aux cyclistes et aménagées sur plusieurs communes. En général, ces itinéraires suivent des routes locales. Il arrive toutefois que les ICR empruntent des axes routiers plus importants afi n d’éviter certains obstacles naturels ou artifi ciels. En un maximum d’endroits, le parcours est rendu aussi agréable que possible par des mesures destinées à limiter le fl ux de la circulation et à réduire la vitesse. Le principe des ICR ainsi que les 19 parcours ont été fi xés dans le PRD et le PRAS. Le plan vélo stipule clairement que les ICR qui ne sont pas encore achevés doivent l’être d’ici 2009. Les recommandations énoncées dans le plan vélo ont bien sûr été prises en con-sidération dans le plan pluriannuel.

25



• tunnelveiligheid

Veiligheid in tunnels is geen vanzelfsprekende zaak. We moeten rekening houden met de beslotenheid van de tunnel, de grote complexiteit van tunnelconstructies, de brandgevoeligheid van voertuigen en de lading en de grote gevolgen van incidenten. Ernstige ongevallen in een aantal Alpentunnels hebben de nood aan tunnelveiligheid pijnlijk duidelijk gemaakt. Bij de opmaak van dit meerja-renplan is dan ook bijzondere aandacht gegaan naar het criterium tunnelveiligheid.

• beperkt eenrichtingsverkeer (BEV) voor fi etsers

In een eenrichtingsstraat kunnen verkeersborden de fi etsers toelaten om op de rechterkant van de rijweg in tegenrichting te rijden. Dit beperkt eenrichtingsverkeer laat toe om een netwerk van fi etsinfrastructuur uit te bouwen waarbij grote verkeersassen vermeden worden en directere trajecten mogelijk zijn met minder hoogte-verschillen. Daarom is BEV een onmisbaar instrument bij de verwezenlijking van de GFR’s en meer in het algemeen bij de verbetering van de doorstroming van het fi etsver-keer. Hiermee wordt dan ook terecht rekening gehouden in de projecten voor heraanleg in dit meerjarenplan.

• gewestelijke fi etsroutes (GFR)

Gewestelijke fi etsroutes zijn aanbevolen fi etswegen die door verschillende gemeenten lopen. In het algemeen volgen deze routes lokale wegen, maar omdat soms bepaalde natuurlijke of kunstmatige obstakels genomen moeten worden, lopen de routes af en toe over grotere verkeersaders. Het parcours wordt op zoveel mogelijk plaatsen zo aangenaam mogelijk gemaakt door maat-regelen die de verkeersstroom beperken en de snelheid matigen. Het principe van de GFR’s en de 19 trajecten zijn vastgelegd in het GewOP en het GBP. Het fi etsplan stelt duidelijk dat de overblijvende GFR’s tegen 2009 moeten worden aangelegd. Vanzelfsprekend schikt het meerja-renplan openbare werken zich zoveel mogelijk naar deze aanbevelingen uit het fi etsplan.

• aanpassing van metrostations voor personen met beperkte mobiliteit (oa liften)

De bestaande metrostations zijn niet eenvoudig toeganke-lijk voor personen met beperkte mobiliteit (PBM). Meestal moeten verschillende trappen en roltrappen gebruikt worden. Geleidelijk worden de metrostations voorzien van een lift die PBM’s rechtstreeks op de perrons brengt. Daarnaast zijn er ook kleinere ingrepen voorzien zoals een bewegwijzering voor blinden en slechtzienden. Ook de behoefte aan dit soort menselijke maatregelen heeft zijn invloed op het feit of een gewestweg al dan niet wordt opgenomen in dit plan.

CRITERIA UIT ANDERE BEVOEGDHEIDSDOMEINEN

Bij de opmaak van het meerjarenplan voor openbare werken werd ook zoveel mogelijk rekening gehouden met plannen en projecten uit andere bevoegdheidsdomeinen:

• het Plan voor de Strijd tegen Geluidshinder van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering

• de Groene Wandeling van het BIM• het lucht- en klimaatsplan• het beleidsplan van de haven van Brussel• het netheidsplan• de werking van wijkcontracten• de planning van werken aan het netwerk voor water-

huishouding (collectoren en riolen)• de GEN-projecten van de NMBS• de gemeentelijke mobiliteitsplannen• de plannen van de federale overheid om via Beliris -het

samenwerkingsakkoord met het Brussels gewest- een aantal infrastructuurinitiatieven te bevorderen en de internationale en hoofdstedelijke rol van Brussel te versterken.


PROJETS

AXES STRUCTURANTS

De nombreuses voiries régionales sont en mauvais état, sur toute leur longueur et leur largeur. La voirie n’est sou-vent plus adaptée au cadre de vie souhaité ni conforme à la nouvelle organisation de la circulation. Enfi n, il n’est pas rare que ces voiries ne respectent pas l’évolution de nos normes de sécurité ou les nouveaux objectifs politiques tels que la protection des abords des écoles, les points noirs de la circulation, le raccordement aux zones 30, etc.

Le réaménagement vise à créer un meilleur rapport entre l’espace réservé à la circulation routière et celui destiné à une mobilité durable.

Le plan pluriannuel doit énoncer en termes clairs les décisions qui sont prises et qui concernent des montants fi nanciers importants. Des projets déjà annoncés ou entamés lors de la législature précédente sont en cours d’élaboration. Nombre de ces projets s’inscrivent aussi dans le cadre des priorités politiques fi xées dans les autres plans, comme le plan tram & bus et le contrat concernant la vitesse commerciale, conclu avec la STIB.

Les projets sélectionnés sont des projets stratégiques pour la Région de Bruxelles-Capitale. C’est pourquoi il faut en assurer un bon suivi et mener une vaste procédure de concertation. Il faut également accorder de l’importance à la défi nition du projet, la concrétisation du projet, l’élabora-tion des plans, la préparation de la réalisation, la coordina-tion du chantier et la communication à l’attention de tous les intéressés.

Chaque projet sera clairement conduit, depuis sa con-ception jusqu’à sa réalisation, sous la tutelle d’un seul et même chef de projet. Celui-ci, à désigner au sein ou en dehors de l’AED, supervisera en quelque sorte l’ensemble du projet, tant au niveau du timing qu’au niveau budgétaire.

Les projets peuvent être répartis en six familles:

• Axes structurants• Espaces publics• Transports publics• Aménagement de pistes cyclables• Ouvrages d’art• Sécurité dans les tunnels

Bien évidemment, aucun projet n’appartient à une seule catégorie. Le but est d’adopter une approche globale en vue de concrétiser, au sein de chaque projet, différents objectifs politiques. Le fi l conducteur propre à tous ces projets est d’améliorer la qualité de vie des habitants et d’accroître la convivialité pour les visiteurs.

27

PROJECTEN Meerjarenplan openbare werken / hardware

Het doel van dit meerjarenplan is om klare taal te spre-ken. Er worden duidelijke beslissingen genomen over omvangrijke bedragen. In sterke mate worden projecten uitgewerkt die reeds in de vorige legislatuur werden aangekondigd of opgestart. Vele van de projecten kaderen ook binnen beleidsprioriteiten die in andere plannen zijn vastgelegd, zoals het tram- en busplan en het bestaande contract met de MIVB over de commerciële snelheid.

De geselecteerde projecten zijn strategisch voor het Brussels gewest. Daarom is een goede opvolging nodig, met een uitvoerig overlegproces, aandacht voor de defi ni-tie van het project, het concrete ontwerp en het uitteke-nen van de plannen, de voorbereiding van de realisatie, de werfcoördinatie en communicatie naar alle betrokkenen. Per project zal een duidelijk traject van concept tot uitvoering worden opgezet, met een projectleider als een-duidig aanspreekpunt. De projectleider, intern bij het BUV of extern aan te duiden, zal het volledige project als het ware regisseren zowel op het vlak van tijd als budget.

De projecten kunnen in zes categorieën worden onder-verdeeld:

• Structurerende assen• Publieke ruimtes• Ruimte voor openbaar vervoer• Aanleg van fi etspaden• Kunstwerken• Tunnelveiligheid

Uiteraard is geen enkel project zuiver onder te brengen binnen een categorie. Elk project wordt immers op een integrale manier aangepakt, om binnen één project verschillende beleidsdoelstellingen te verwezenlijken. De rode draad doorheen alle projecten is belangrijk om de kwaliteit van het leven voor de bewoners en de gebruiks-vriendelijkheid voor bezoekers te verhogen.

STRUCTURERENDE ASSEN

Heel wat gewestwegen zijn in slechte staat over de ganse lengte en breedte. Vaak is de weg ook niet meer aange-past aan de gewenste leefomgeving en niet conform de nieuwe verkeersorganisatie. Ook voldoen deze wegen meestal niet aan de geëvolueerde veiligheidsnormen of nieuwe beleidsdoelstellingen zoals de bescherming van schoolomgevingen, zwarte punten, aansluiting op gemeentelijke zone 30, enzovoort.

Bij heraanleg streven we naar een betere verhouding tussen ruimte voor autoverkeer en ruimte voor duurzame mobiliteit.


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Haecht

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Les travaux à Evere ont été accélérés afi n de limiter les problèmes de mobilité. La partie entre lla place de lAc-cueil et la place Pogge est déjà entrepris cette année. Les intersections avec l’ICR 11 et la Rocade B seront sécuri-sées. Ce point noir acoustique a été validé et fera l’objet d’une attention particulière.

TIMING Travaux: 2005-2006

BUDGET € 606 937

NOM Rue du Progrès

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Cette rue est une voirie interquartier et un axe de circula-tion important pour les transports publics. Dans le quartier d’Aerschot, de nombreux développements s’inscrivant dans le contrat de quartier sont en cours. Il faut renforcer la fonction résidentielle de cette rue par des mesures en matière de vitesse, de bruit et de confort. Toute la rue sera réaménagée, depuis les façades jusqu’au site du tram. Des plateaux surélevés seront prévus au niveau des passages pour piétons. Lors du réaménagement, on tiendra compte des adaptations des voiries communales transformées en zones 30. Des arbres seront plantés dans les aires de parking côté Ouest. L’adaptation aux arrêts de tram sera intégrée ainsi que l’itinéraire cyclable Rocade A.


BUDGET € 2 200 000

NOM Rue Théodore Verhaegen

COMMUNE Saint-Gilles

DESCRIPTION DU PROJET Cette rue est une voirie interquartier et un axe de cir-culation important pour les transports publics. Dans ce quartier, d’innombrables développements s’inscrivant dans le contrat de quartier Verhaegen sont en cours. L’éclairage public sera remplacé. Il faut verduriser la voirie. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité rou-tière (le point noir à la Barrière, 6 abords d’école, raccorde-ments aux zones 30). Les égouts doivent être remplacés.

TIMING Etude: 2006Travaux: 2007

BUDGET € 4 323 000 (Beliris)

29

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Haachtsesteenweg

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De werken in Evere werden versneld uitgevoerd om de mobiliteitsproblemen te beperken. Het deel tussen het Onthaalsquare en het Poggeplein werden al aangevat. De kruispunten met de GFR 11 en de rocade B worden bevei-ligd. Bijzondere aandacht zal gaan naar het akoestisch zwart punt.

TIMING Werken: 2005 - 2006

BUDGET € 606 937

NAAM Vooruitgangstraat

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De straat is een interwijkenweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer. In de Aarschotwijk zijn er talloze ontwik-kelingen die kaderen binnen het wijkcontract. De verblijfs-functie in de straat moet versterkt worden door maatre-gelen inzake snelheid, geluid en comfort. De volledige weg van gevel tot trambedding wordt heraangelegd. Er worden snelheidsremmende plateaus voorzien aan de oversteek-plaatsen voor voetgangers. Bij de heraanleg wordt reke-ning gehouden met de aanpassingen op gemeentewegen als zone 30. Er worden bomen voorzien in de parkeerstrook langs de westkant. De aanpassing aan tramhaltes wordt geïntegreerd alsook de fi etsroute rocade A.

TIMING Werken: 2006-2007

BUDGET € 2 200 000

NAAM Theodore Verhaegenstraat

GEMEENTE Sint-Gillis

PROJECTBESCHRIJVING De straat is een interwijkenweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer. In de wijk zijn er talloze ontwik-kelingen die kaderen binnen het wijkcontract Verhaegen. De openbare verlichting wordt vervangen en de straat moet ingegroend worden. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (het zwart punt aan de Bareel, 6 schoolomgevingen, aansluitingen op zone 30). De riolering moet vernieuwd worden.

TIMING Studie: 2006Werken: 2007



PROJETS (SUITE)

NOM Avenue Charles Woeste

COMMUNE Jette

DESCRIPTION DU PROJET Cette large avenue est une voirie interquartier et a une fonction essentielle en tant qu’axe important pour les transports publics. Des infrastructures cyclables seront prévues dans le cadre de l’ICR 9. Un réaménagement complet s’impose, à l’exception du site tram, en particu-lier la rénovation des trottoirs. Etant donné que l’avenue s’inscrit dans la continuité verte, une attention particuliè-re sera apportée au principe de verdurisation des jardins privés, les espaces verts sur le site tram seront mieux entretenus et des arbres seront plantés. Les carrefours avec les rues Léopold I / Lenoir et avec le boulevard de Smet de Naeyer doivent être réexaminés afi n d’en amé-liorer la sécurité routière. Le confort et l’accessibilité des arrêts de tram vont être améliorés.

TIMING Etude: 2006Travaux: 2007-2008

BUDGET € 4 400 000

NOM Avenue Albert

COMMUNE Forest

DESCRIPTION DU PROJET Cette large avenue est un espace structurant qui a une fonction essentielle en tant que voirie principale et axe important pour les transports publics. Elle remplit dans les faits aussi la fonction d’axe routier primaire sur la Grande Ceinture. Des pistes cyclables seront aménagées et l’éclairage public sera remplacé. Il faut évaluer l’état des arbres. Les passages pour piétons locaux ainsi que les abords d’école seront améliorés. Il faut revoir le car-refour avec la place Vanderkindere.

TIMING Etude: 2005-2006Travaux: 2007

BUDGET € 1 800 000 pour le réaménagement de la voirie. Eclairage public contrat-stock

31

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Charles Woestelaan

GEMEENTE Jette

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een interwijkenweg en heeft een be-langrijke functie als as voor openbaar vervoer. Er komen fi etsvoorzieningen voor GFR 9. Een volledige heraanleg, exclusief de trambedding, is nodig en in het bijzonder de vernieuwing van de voetpaden. Aangezien de laan onder-deel is van het groene snoer zal er bijzondere aandacht gaan naar begroening: begroeningsprincipes voor de private tuinen, een beter onderhoud van de groene tram-bedding, aanplanting van bomen. De kruispunten met Leopold I/Lenoir en de Smet de Naeyer moeten worden herbekeken in functie van een betere verkeersveiligheid. De tramhaltes zullen aangepast worden ten voordele van beter comfort en toegankelijkheid.

TIMING Studie: 2006Werken: 2007 - 2008

BUDGET € 4 400 000

NAAM Albertlaan

GEMEENTE Vorst

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een structurerende ruimte en heeft een belangrijke functie als hoofdweg en als as voor openbaar vervoer. Eigenlijk vervult zij ook de functie van primaire verkeersas op de grote ringlanen. Er moeten fi etspaden aangelegd worden. De openbare verlichting wordt ver-vangen. De staat van de bomen wordt onderzocht. Lokale oversteekplaatsen voor voetgangers en schoolomgevin-gen zullen verbeterd worden. De kruising met het Vander-kindereplein moet herzien worden.

TIMING Studie: 2005 – 2006Werken: 2007

BUDGET € 1 800 000 voor de heraanleg van de wegVervanging verlichting via raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Rue de la Brasserie

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette rue est une voirie interquartier et un axe de circulation important pour les transports publics. Dans ce quartier, de nombreux développements s’inscrivant dans le contrat de quartier Malibran sont en cours. Il faut renforcer la fonction résidentielle de cette rue par des mesures en matière de vitesse, de bruit et de confort. Les travaux entrepris actuellement sur la place Flagey occasionnent un surcroît de circulation de camions. Toute la rue sera réaménagée, de façade à façade. L’éclairage public sera remplacé. Ce point noir acoustique a été validé et fera l’objet d’une attention particulière. Les voies de tram seront remplacées par des rails modernes qui amortiront au maximum le bruit et les vibrations. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (raccordements aux zones 30).


BUDGET € 2 290 000

NOM Boulevard Sylvain Dupuis

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Ce large boulevard est un axe routier métropolitain, une jonction directe entre le Ring et le Westland Shopping Center ainsi que d’autres commerces de gros. Toutefois, il s’agit aussi de renforcer la fonction résidentielle par des mesures de sécurité et de confort. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (1 point noir, 1 abord d’école, 2 raccordements aux zones 30, raccordement à l’accès du shopping).


BUDGET Contrat-stock

33

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Brouwerijstraat

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De straat is een interwijkenweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer. In de wijk zijn er talloze ontwikke-lingen die kaderen binnen het wijkcontract Malibran. De verblijfsfunctie in de straat moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid, geluid en comfort. Door de huidige werken aan het Flageyplein is er extra overlast door het vrachtverkeer. De volledige weg van gevel tot gevel wordt heraangelegd. De openbare verlichting wordt vervangen. Bijzondere aandacht zal gaan naar het akoes-tisch zwart punt. De tramsporen worden vervangen door gemoderniseerde rails waarbij het geluid en de trillingen maximaal worden gedempt. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (aansluitingen op zone 30).


BUDGET € 2 290 000

NAAM Sylvain Dupuislaan

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een grootstedelijke verkeersas als directe koppeling tussen de Ring en het Westland Shop-ping Center en andere groothandelszaken. Toch moet ook de verblijfsfunctie versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (1 zwart punt, 1 schoolomgeving, 2 aansluitingen op zone 30, aansluiting op de ingang van het shopping center).


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Boulevard Lambermont

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Ce large boulevard est un espace structurant qui a une fonction essentielle en tant qu’axe routier métropolitain sur la Grande Ceinture. Compte tenu de la nuisance sonore (validée comme point noir dans le plan bruit) et du caractère hautement résidentiel du quartier, il y a lieu de réexaminer le profi l côté Est. Une attention particu-lière sera apportée au principe de verdurisation de cette avenue large avec ses jardins privés. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (2 points noirs, 1 abord d’école, 6 raccordements aux zones 30). La lisibilité des pistes cyclables doit être redressée à hauteur des carrefours. Il faut envisager un meilleur aménage-ment des passages pour piétons.

TIMING Un schéma directeur sera d’abord effectué pour les bou-levards de la Grande Ceinture (du boulevard Lambermont jusqu’au boulevard Général Jacques): 2006Etude d’exécution: 2007Travaux: 2008-2009

BUDGET € 8 200 000

NOM Drève de Lorraine

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET Les hêtres pourpres entre la piste cyclable et l’auto-route sont en très mauvais état ; il faut les abattre et les remplacer. Des adaptations s’imposent à l’intersection avec la Promenade Verte. Un éclairage approprié pour les cyclistes sera étudié.


BUDGET € 3 150 000

35

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Lambermontlaan

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een structurerende ruimte en heeft een belangrijke functie als grootstedelijke verkeersas op de grote ringlanen. Gezien de geluidsoverlast (gedefi nieerd als zwart punt in het geluidsplan) en het groot residen-tieel karakter van de bebouwing moet het profi el aan de oostkant herbekeken worden. Bijzondere aandacht zal gaan naar de ingroening van deze brede laan met private voortuintjes. Lokale oplossingen moeten gevonden wor-den voor verkeersveiligheid (2 zwarte punten, 1 schoolom-geving, 6 aansluitingen op zone 30). De fi etspaden moeten ter hoogte van de kruispunten rechtgetrokken worden. Een betere situatie voor de oversteek van voetgangers moet bekeken worden.

TIMING Eerst zal een streefbeeld gemaakt worden van de grote ringlanen (Lambermontlaan tot en met de Generaal-Jac-queslaan): 2006Uitvoeringsstudie: 2007 Werken: 2008 - 2009

BUDGET € 8 200 000

NAAM Lorrainedreef

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING De rode beuken tussen het fi etspad en de autoweg zijn in zeer slechte staat en moeten gerooid en vervangen worden. Aanpassingen aan de kruising met de Groene Wandeling zijn nodig. Een aangepaste verlichting voor fi etsers zal bekeken worden.


BUDGET € 3 150 000


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Ruisbroeck

COMMUNE Forest

DESCRIPTION DU PROJET Cette route en mauvais état devient une voirie gérée par la région. Le réaménagement est notamment lié à la création d’une nouvelle liaison avec l’avenue de la Deuxième Armée britannique, ce qui désengorgera la chaussée de Neerstalle. Il s’agit de renouveler le revêtement de la chaussée et les trottoirs. La connexion sur la nouvelle liaison devra être conçue avec soin. Une attention particulière sera apportée à l’intersection avec la Promenade Verte.


BUDGET € 900 000

NOM Boulevard Général Jacques

COMMUNE Ixelles et Etterbeek

DESCRIPTION DU PROJET Ce large boulevard est un espace structurant qui a une fonction essentielle en tant qu’axe routier métropolitain sur la Grande Ceinture. Des pistes cyclables doivent être aménagées. Il faut davantage verduriser le boulevard sur le site du tram lors du renouvellement des voies. Les trot-toirs doivent être réaménagés. L’éclairage public fi xé aux façades des bâtiments sera changé. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (1 abord d’école, 6 raccordements aux zones 30). Les carrefours seront aménagés de façon à ce que les véhicules puissent tourner à gauche.

TIMING Schéma directeur Grande Ceinture: 2006Etuded’exécution: 2008Travaux: 2010

BUDGET € 4 730 000

37

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Ruisbroeksesteenweg

GEMEENTE Vorst

PROJECTBESCHRIJVING De weg in slechte staat wordt een gewestweg. De heraan-leg is gekoppeld aan de aanleg van een nieuwe verbin-dingsweg naar de Brits Tweedelegerlaan. Hierdoor wordt de Neerstallesteenweg ontlast. De heraanleg betreft het vernieuwen van het wegdek en de voetpaden. De aanslui-ting op de nieuwe verbindingsweg dient met aandacht ontworpen te worden. Bijzondere aandacht gaat naar de kruising met de Groene Wandeling.


BUDGET € 900 000

NAAM Generaal-Jacqueslaan

GEMEENTE Elsene / Etterbeek

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een structurerende ruimte en heeft een belangrijke functie als grootstedelijke verkeersas op de grote ringlanen. Er moeten fi etspaden aangelegd worden. De laan moet groener worden door het ingroenen van de trambedding bij de vernieuwing van de tramsporen. Voetpaden moeten heraangelegd worden. Openbare verlichting bevestigd aan de gevels van de gebouwen zal vernieuwd worden. Lokale oplossingen moeten gevon-den worden voor verkeersveiligheid (1 schoolomgeving, 6 aansluitingen op zone 30). De kruispunten zullen worden aangepast opdat het verkeer linksaf zou kunnen slaan.

TIMING Streefbeeld grote ringlanen: 2006Uitvoeringsstudie: 2008Werken: 2010

BUDGET € 4 730 000


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Vleurgat

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette large chaussée est une voirie interquartier et a une fonction essentielle en tant qu’axe important pour les transports publics. C’est en outre un espace structurant où la fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures en matière de vitesse, de bruit et de confort. Des pistes cyclables doivent être aménagées. Il faut rénover les trottoirs et le revêtement de la chaussée et envisager de verduriser davantage. ll faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (abord d’école, raccordements aux zones 30).


BUDGET € 1 320 000

NOM Avenue de l’Hôpital Français: alentours de Bossaert, ave-nue de l’Hôpital Français, avenue du Panthéon,...

COMMUNE Koekelberg, Ganshoren, Berchem-Sainte-Agathe

DESCRIPTION DU PROJET Le réaménagement de l’avenue de l’Hôpital Français suit logiquement celui de l’avenue Josse Goffi n. La priorité absolue est toutefois l’élaboration d’un schéma de mobi-lité pour toutes les avenues en direction du parc et le long de celui-ci, sur le territoire de Koekelberg, Ganshoren et Berchem-Sainte-Agathe. Cela permettra sans doute de résoudre les nuisances engendrées par le trafi c et plus particulièrement les points noirs pour les transports publics.


BUDGET € 2 750 000

39

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Vleurgatsesteenweg

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een interwijkenweg en heeft een belang-rijke functie als as voor openbaar vervoer. Ze is ook een structurerende ruimte waar de verblijfsfunctie versterkt moet worden door maatregelen inzake snelheid, geluid en comfort. Er moeten fi etspaden aangelegd worden. Voetpaden en wegdek moeten vernieuwd worden. Er moet meer groen komen. Lokale oplossingen moeten ge-vonden worden voor verkeersveiligheid (schoolomgeving, aansluiting zone 30).


BUDGET € 1 320 000

NAAM Frans Gasthuislaan: omgeving E. Bossaertlaan, Frans Gasthuislaan, Pantheonlaan

GEMEENTE Koekelberg, Ganshoren, Sint-Agatha-Berchem

PROJECTBESCHRIJVING De heraanleg van de Frans Gasthuislaan is een logische stap na de heraanleg van de Josse Goffi nlaan. Er is echter eerst nood aan een mobiliteitsschema voor alle lanen naar en langs het park op het grondgebied van Koekel-berg, Ganshoren en St-Agatha-Berchem. Hierdoor kun-nen vermoedelijk de mobiliteitsoverlast en meer specifi ek de zwarte punten voor het openbaar vervoer opgelost worden.


BUDGET € 2 750 000


PROJETS (SUITE)

1. PLACES

De nombreuses places telles que la place Flagey ap-partiennent à la Région. D’autres sont encore situées le long d’importantes voiries régionales, comme la place Schweitzer jouxtant la chaussée de Gand à Berchem-Sainte-Agathe.

Les places régionales ne peuvent être comparées aux places locales qui accueillent l’église, le boulanger et le café. Les places régionales visent un tout autre objectif et doivent répondre à différentes exigences, à savoir, une mobilité intense, l’intermodalité, la prise en compte d’événements de grande envergure et d’un environ-nement hétérogène avec ses activités multiples. Ces places ne peuvent constituer que la simple réponse à ces exigences. En effet, les places revêtent une signifi cation métropolitaine et déterminent également l’identité de la ville. Il est donc important de conférer une identité aux espaces publics régionaux. Car sans espace public, il n’y a pas d’identité et donc pas de promotion de la capitale auprès des citoyens et des touristes.

Il est également important de rechercher un équilibre entre les durabilités physique et culturelle, le temporaire et l’intemporel, le passager et le statique. Les places exercent aussi la fonction d’intégration dans une ville multifonctionnelle et multiculturelle. Une place régionale est à la fois un espace de mobilité, un lieu de rencontre, un décor ainsi qu’un élément de la ville. Les espaces publics régionaux doivent donc être conçus avec le plus grand soin, en faisant appel aux meilleurs experts et en prévoyant la meilleure participation possible de tous les intervenants.

ESPACE PUBLIC

En raison de la mobilité intense et du grand nombre d’activités et d’usagers, l’espace public bruxellois constitue un élément essentiel dans le cadre de vie durable des ha-bitants. Mais l’espace public est plus qu’une simple affaire locale. En effet, Bruxelles est aussi connu comme étant une ville ouverte et dynamique, avec des axes structurants, des promenades, de grands parcs, des espaces ouverts et des plates-formes intermodales. Ces grandes lignes urbai-nes constituent les tracés de l’espace public qui permet-tent de nous guider et qui servent de point de repère. Aussi la Région a-t-elle une responsabilité à assumer, en tant que maître d’ouvrage et gestionnaire de ce type d’espaces publics qui s’inscrivent dans un réseau métropolitain.

Réaliser des travaux publics, c’est bien plus que bétonner des schémas de mobilité. Concevoir l’espace comme un ensemble confère justement une identité à la voie publique en tant qu’espace public: des ronds-points, de larges trottoirs, des bancs et des accotements le long de larges avenues, boulevards et chaussées. A ce propos, il est important de toujours limiter l’espace pour les automobi-listes au profi t de l’espace pour les habitants. C’est souvent une question de quelques décimètres. Donnée importante que celle-là, car il faut faire le choix entre rapide et moins rapide, entre une rue franchissable et une coupure dans la ville, etc. Les places et les rues deviennent ainsi des lieux de rencontre.

41

PROJECTEN (VERVOLG)


PUBLIEKE RUIMTE

Brussel is een stad met veel activiteiten, mobiliteit, gebruikers en inwoners. Publieke ruimte is dan ook een belangrijk element voor een duurzame leefomgeving van bewoners. Publieke ruimte is echter meer dan een lokale aangelegenheid. Brussel is immers ook gekend als een open en dynamische stad, met structurerende assen, promenades, grote parken, open ruimtes en intermo-dale plaatsen. Die grote lijnen in de stad zijn tracés van publieke ruimte die je oriënteren en die voor iedereen bruikbaar en herkenbaar zijn. Het gewest heeft dan ook een verantwoordelijkheid als opdrachtgever en beheerder van dit soort publieke ruimtes die deel uitmaken van een grootstedelijk netwerk.

Openbare werken is meer dan het betonneren van mobi-liteitssschema’s. Het vormgeven van de ruimte als geheel geeft juist identiteit aan de openbare weg als publieke ruimte: rotondes, brede trottoirs, zitmogelijkheden en bermen langs brede lanen, boulevards en steenwegen. Daarbij moet steeds ruimte voor de bewoner herwonnen worden op de ruimte voor verkeer. Vaak is het een discus-sie over decimeters, maar het is een belangrijke discus-sie: kiezen tussen snel en minder snel, een oversteek-bare straat of een breuk in de stad. De pleinen en straten worden zo open ruimtes waar ontmoetingen plaatsvinden.

1. PLEINEN

Vele pleinen zijn van gewestelijk belang. Ze zijn effec-tief eigendom van het gewest (zoals het Flageyplein) of ze zijn gelegen langs belangrijke gewestwegen (het Schweitzerplein langs de Gentsesteenweg in Sint-Aga-tha-Berchem).

Dergelijke gewestelijke pleinen kunnen niet vergeleken worden met lokale pleintjes waar je kerk, bakker en café vindt. Gewestelijke pleinen hebben een heel andere doelstelling en moeten aan verschillende eisen voldoen: intensieve mobiliteit, intermodaliteit, grootschalige eve-nementen, inspelen op een heterogene omgeving en de meervoudige activiteiten. Toch mag de open ruimte niet bezwijken onder een dergelijk zwaar eisenpakket. Pleinen hebben immers ook een grootstedelijke betekenis en bepalen mee de identiteit van de stad. Identiteit geven aan de gewestelijke publieke ruimte is dan ook belangrijk. Zonder publieke ruimte geen identiteit, geen Brussel dat zich promoot bij de burgers en toeristen.

Belangrijk daarbij is dat evenwichten worden gevon-den tussen de fysische duurzaamheid en de culturele, stedenbouwkundige waarde, tussen het tijdelijke en het tijdloze, tussen het voorbijgaande en het statische. Het is ook een ruimte voor integratie in de multifunctionele en multiculturele stad. Het gewestelijk plein is dus tege-lijkertijd verkeersruimte, ontmoetingsplaats, decor en stadselement. Daarom moeten de gewestelijke publieke ruimtes vormgegeven worden met de grootste zorg, met de beste experten, met de best mogelijke inspraak van alle betrokkenen.


PROJETS (SUITE)

NOM Place Flagey

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Une fois le bassin d’orage et le parking souterrain cons-truits, le réaménagement complet de la place Flagey et de la place communale Sainte-Croix pourra démarrer. Les transports publics seront mieux harmonisés: nou-veau tracé pour le tram, bande réservée aux bus, arrêts. L’ICR 11 est également prévu.

TIMING Etude: 2005-2006Travaux: 2006-2007

BUDGET € 7 200 000

NOM Place Schweitzer et chaussée de Gand entre avenue Hélène et rue des Combattants

COMMUNE Berchem-Sainte-Agathe

DESCRIPTION DU PROJET La chaussée est une voirie interquartier et un axe im-portant pour les transports publics. C’est également un espace structurant dont la fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse, le bruit et le confort. Ce point noir acoustique a été validé et fera l’objet d’une attention particulière. Les transports publics rencontrent des problèmes de vitesse commerciale lors de la traversée de la commune. Le stationnement doit être équilibré sur cet axe routier. La commune entend renforcer elle-même l’identité et la fonctionnalité du noyau commercial situé sur la chaussée de Gand et la place Schweitzer. Une étude de mobilité récemment lan-cée abordera les problèmes de circulation des transports publics, les règles de priorité et la demande de station-nement. Une procédure de sélection d’architecte pour la place et le noyau commercial sera lancée.

TIMING Etude de mobilité et schéma directeur pour la chaussée de Gand: 2005-2006Etude d’exécution: 2006-2007Travaux: 2007-2008

BUDGET € 1 300 000

43

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Flageyplein

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING Na de bouw van het stormbekken en de ondergrondse parking zullen het Flageyplein en het gemeentelijk Heilig-Kruisplein volledig heraangelegd worden. Een betere afstemming van het openbaar vervoer wordt gerealiseerd: nieuwe trambedding, busbaan, opstaphaltes. Er komt ruimte voor de GFR 11.

TIMING Studie: 2005-2006Werken: 2006 - 2007

BUDGET € 7 200 000

NAAM Schweitzerplein en Gentsesteenweg tussen de Helena-laan en de Strijdersstraat

GEMEENTE Sint-Agatha-Berchem

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een interwijkenweg, een belangrijke as voor openbaar vervoer en een structurerende ruimte waar de verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid, geluid en comfort. Bijzondere aandacht zal gaan naar het akoestisch zwart punt.Langsheen het traject doorheen de gemeente zijn er pro-blemen m.b.t. de commerciële snelheid van het openbaar vervoer. Ook moet er een evenwicht qua parkeerbeleid op de vervoersas gevonden worden. De gemeente wil ook de handelskern op de Gentsesteenweg en het Schweitzer-plein zelf versterken op het vlak van identiteit en func-tionaliteit. De mobiliteitsproblematiek van openbaar vervoer, de voorrangsregels en de parkeervraag komen aan bod in een recent opgestarte mobiliteitsstudie. Een selectieprocedure voor de ontwerper van het plein en de handelskern zal opgestart worden. De tramsporen moe-ten worden vernieuwd.

TIMING Mobiliteitsstudie en streefbeeld Gentsesteenweg: 2005-2006Uitvoeringsstudie: 2006-2007Werken: 2007-2008

BUDGET € 1 300 000


PROJETS (SUITE)

NOM Petite Ceinture Ouest entre la Porte de Ninove et la place Sainctelette

COMMUNE Bruxelles et Molenbeek-Saint-Jean

DESCRIPTION DU PROJET La Petite Ceinture Ouest est un tronçon particulier de la Petite Ceinture, car elle est à la fois une voirie principale autour du centre-ville de Bruxelles et elle fait partie du tracé rectiligne du canal. Le réaménagement complet permettra d’optimiser la circulation sur les deux rives via un site propre pour le tram, la gestion du trafi c local et de transit, l’ICR 5 et les promenades le long du canal. Des exigences élevées en matière de sécurité routière seront couplées à un espace public de qualité qui rapprochera la ville de l’eau. Comme prévu, la Porte de Ninove sera développée comme porte de ville dotée de nouvelles fonctions mixtes et d’un parc régional.


BUDGET € 14 150 000 (Beliris)expropriation Porte de Ninove p.m.

NOM Place Liedts

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Le récent aménagement fera l’objet d’adaptations ponc-tuelles en matière de sécurité routière et de confort pour les transports publics.


BUDGET € 215 273 (Beliris)

45

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Westelijke kleine ringlanen tussen de Ninoofsepoort en het Saincteletteplein

GEMEENTE Brussel en Molenbeek

PROJECTBESCHRIJVING De westelijke kleine ringlanen zijn een bijzonder deel van de kleine ringlanen. Deze ringlanen zijn tegelijkertijd hoofdweg rond het stadscentrum van Brussel. Ze maken ook deel uit van het rechtlijnig tracé van het kanaal. Bij de volledige heraanleg wordt de verkeersdoorstroming op beide oevers geoptimaliseerd: een eigen trambedding, beheer van het doorgaand en lokaal verkeer, de GFR 5 en wandelmogelijkheid langs het kanaal. Hoge verkeersvei-ligheidseisen worden gekoppeld aan kwalitatieve publieke ruimte die de stad dichter bij het water brengt. Zoals voorzien, wordt de Ninoofsepoort uitgebouwd als stads-poort en geactiveerd met nieuwe gemengde functies en een gewestpark.

TIMING Studie: 2006Werken: 2007 -2008

BUDGET € 14 150 000 (Beliris)Onteigening Ninoofsepoort p.m.

NAAM Liedtsplein

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De recente heraanleg zal punctueel worden aangepast op het vlak van verkeersveiligheid en comfort voor het openbaar vervoer.


BUDGET € 215 273 (Beliris)


PROJETS (SUITE)

NOM Place Rogier et une partie de la Petite Ceinture entre le boulevard du Roi Albert II et la rue Gineste

COMMUNE Saint-Josse-Ten-Noode et Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette place et la Petite Ceinture exercent une fonction importante en tant que voirie métropolitaine pour la cir-culation et noeud d’intermodalité entre le métro, le tram et le bus. En tant que porte de ville, la place constitue un espace structurant sur la Petite Ceinture. Elle cadre également dans la séquence de places majeures situées le long des avenues centrales, telles que la place de Brouckère, la place de la Bourse, la place Fontainas et la place Anneessens. C’est une zone d’attrait naturelle depuis la Gare du Nord. Elle peut contribuer au dévelop-pement de la zone-levier du Botanique. En raison de la présence des hôtels et de grands immeubles de bureaux, il y a une forte demande d’aménagements pour taxi et d’infrastructures de stationnement. Une meilleure liaison entre les transports publics souterrains et en surface s’impose ainsi qu’une meilleure liaison entre les espaces métro souterrains, City 2 et les hôtels. Les espaces métro doivent être modernisés: plus de sécurité, d’accessibilité pour les personnes à mobilité réduite, plus d’espace et de lumière naturelle. Sur la place, le trafi c de transit et de destination doit être organisé de manière optimale en vue de créer plus d’espace public au profi t des piétons.

TIMING Etude: 2005-2006; Travaux: 2007-2008

BUDGET € 12 200 000

NOM Boulevards du centre

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Les boulevards E. Jacqmain, A. Max, Anspach et Lemonnier constituent l’axe nord-sud le plus important du Pentagone bruxellois, puisqu’ils traversent celui-ci de part en part.Il s’agit d’un axe bien lisible à forte concentration d’activités urbaines et de trafi c.Comme ce fut le cas pour le boulevard E. Jacqmain, qui a déjà fait l’objet d’un réaménagement, le nombre de bandes de circulation va être réduit au profi t de pistes cyclables et de l’élargissement des zones réservées aux piétons. La liaison avec les stations de métro de Brouckère, Bourse et Anneessens sera améliorée. Une attention particulière va être accordée aux différentes places. Ces espaces publics vont en effet être dotés d’une identité propre grâce l’aménagement d’un mobilier urbain bien adapté et à des espaces de verdure et de repos.

TIMING Etude 2005-2006Travaux: 2007-2009

BUDGET € 5 250 000Cofi nancement à déterminer

47

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Rogierplein en een deel van de kleine ringlanen tussen de Koning Albert II-laan en de Ginestestraat

GEMEENTE Sint-Joost-ten-Node en Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Het plein en de kleine ringlanen hebben een belangrijke functie als grootstedelijke as voor verkeer en als knoop-punt voor intermodaliteit tussen metro, tram en bus. Het plein is als stadspoort een structurerende ruimte op de kleine ringlanen. Het past ook in de sequens van belangrijke pleinen langs de centrale lanen zoals het de Brouckèreplein, het Beursplein, het Fontainasplein en het Anneessensplein. Het is een evidente uitloopzone vanuit het Noordstation en het kan een bijdrage leveren tot de ontwikkeling van het hefboomgebied Kruidtuin. Door de aanwezigheid van de hotels en grootschalige kantoor-complexen is er ook een grote nood aan taxivoorzieningen en parkeermogelijkheden. Een betere verbinding tussen het openbaar vervoer ondergronds en bovengronds is nodig. Een betere koppeling van de ondergrondse metroruimtes in het commerciële parcours naar het City 2-complex en de hotelvoorzieningen is nodig. De metror-uimtes moeten worden gemoderniseerd: meer veiligheid, toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit, meer ruimte en meer natuurlijk licht. Op het plein moe-ten doorgaand verkeer en bestemmingsverkeer optimaal georganiseerd worden zodat maximale ruimte ontstaat voor publieke ruimte voor voetgangers.

TIMING Studie: 2005 -2006; Werken: 2007 -2008

BUDGET € 12 200 000

NAAM Centrumlanen

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De E. Jacqmainlaan, A. Maxlaan, Anspachlaan en Lemon-nierlaan vormen samen de belangrijkste noord-zuidas doorheen de Vijfhoek van Brussel. Deze lanen vormen een leesbare as met een intensief gebruik van stedelijke functies en verkeer. Naar het voorbeeld van de reeds heraangelegde E. Jacqmainlaan zal het aantal rijvakken verminderd worden ten voordele van fi etspaden en de uitbreiding van de voetgangersruimtes. De relatie met de ondergelegen metrohaltes de Brouckère, Beurs, Annees-sens wordt verbeterd. Bijzondere aandacht gaat naar de verschillende pleinen als publieke ruimte met een eigen identiteit, groen, rust en aangepast straatmeubilair.

TIMING Studie 2005-2006Werken: 2007-2009

BUDGET € 5 250 000Cofi nanciering te zoeken


PROJETS (SUITE)

NOM Environs de la Gare du Midi et le carrefour boulevard Jamar / boulevard du Midi

COMMUNE Saint-Gilles, Bruxelles, Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Les environs de la Gare du Midi constituent un noeud intermodal important qui est en permanence sujet à de nouvelles dynamiques. Le récent réaménagement des espaces publics fera l’ob-jet d’adaptations ponctuelles:

• amélioration de l’accessibilité à la gare• amélioration de la sécurité routière• mesures contre le stationnement sauvage et améliora-

tion des alternatives en matière de stationnement• amélioration du kiss & ride et des emplacements taxis• amélioration du confort et de la qualité de l’espace

public

Le carrefour du boulevard Jamar et du boulevard du Midi (anciennement place de la Constitution) va subir un réaménagement complet. Cet endroit a une fonction importante en tant que noeud de circulation situé le long de la Petite Ceinture. C’est une porte de ville et un espace structurant qui suit la logique de la Petite Ceinture, mais aussi celle des avenues centrales. La Place de la Constitution est pour la Gare du Midi ce que la Place Rogier est pour la Gare du Nord. C’est une zone d’attrait naturelle depuis la Gare du Midi. Cependant, elle consti-tue aujourd’hui un espace non-structuré où les voitures et les aires de stationnement l’emportent sur les usagers faibles. En effet, elle a été identifi ée comme point noir. Le réaménagement de la place, en tant qu’espace public à part entière et équilibré, contribuera à la lisibilité du tra-jet de la Gare du Midi au centre-ville. Le trafi c de transit et de destination doit être organisé de manière optimale.

TIMING Etude environs de la Gare du Midi: 2006Travaux environs de la Gare du Midi: 2007Etude carrefour boulevard Jamar / boulevard du Midi: 2007-2008Travaux carrefour boulevard Jamar / boulevard du Midi: 2009

BUDGET Environs de la Gare du Midi: € 1 000 000 (Beliris)Carrefour boulevard Jamar / boulevard du Midi: € 2 200 000

49

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Omgeving van het Zuidstation en het kruispunt Jamarlaan/Zuidlaan

GEMEENTE Sint-Gillis, Brussel, Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De omgeving van het Zuidstation is een belangrijk inter-modaal knooppunt dat continu onderhevig is aan nieuwe dynamieken.De recente heraanleg van de publieke ruimtes zal punc-tueel worden aangepast

Doelstellingen:• een verbetering van de toegankelijkheid van het station • een verbetering van de verkeersveiligheid • oplossingen tegen het wildparkeren en het verbeteren

van parkeeralternatieven• het verbeteren van de kiss & ride en de taxistandplaats• de verhoging van het comfort en de kwaliteit van de

publieke ruimte

Het kruispunt van de Jamarlaan en de Zuidlaan (vroeger het Grondwetplein genoemd) zal volledig heringericht worden. De plek heeft een belangrijke functie als ver-keersknooppunt langs de kleine ringlanen. Het plein is een stadspoort en een structurerende ruimte in de logica van de kleine ringlanen, maar ook in de logica van de centrale lanen als tegenpool van het Rogierplein. Het is een evidente uitloopzone vanuit het Zuidstation, maar is vandaag een ongestructureerde ruimte waar autoverkeer en parkeeruimte de zwakke weggebruikers domineren. De plek is gedetecteerd als zwart punt inzake verkeers-veiligheid. De heraanleg van het plein als een volwaardige en evenwichtige publieke ruimte zal een bijdrage leveren tot de leesbaarheid van het traject van het Zuidstation naar het stadscentrum. Daarbij moeten doorgaand verkeer en bestemmingsverkeer optimaal georganiseerd worden.

TIMING Studie omgeving Zuidstation: 2006Werken omgeving Zuidstation: 2007Studie kruispunt Jamarlaan/Zuidlaan: 2007 – 2008Werken kruispunt Jamarlaan/Zuidlaan: 2009

BUDGET Omgeving Zuidstation € 1 000 000 (Beliris) Kruispunt Jamarlaan/Zuidlaan € 2 200 000


PROJETS (SUITE)

NOM Square Vander Bruggen et rue de Douvres

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Cette rue est une voirie interquartier dont la fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (raccordements aux abords d’école, aux zones 30, intersection avec l’ICR 6). Un arrêt de bus doit être déplacé. L’éclairage et les trottoirs sont en mauvais état. Le square Vander Bruggen est un noeud d’axes routiers importants tels que la rue de Douvres, la rue de Birmingham et l’avenue Vander Bruggen. La lisibilité doit être améliorée. Les travaux publics seront coordonnés avec d’autres développements dans le quartier, qui cadrent avec le contrat de quartier Aumale-Wayez.


BUDGET Square Vander Bruggen: € 1 870 000Eclairage et abord d’école via contrat-cadreTrottoirs rue de Douvres dans le cadre du contrat de quartier

NOM Place Meiser

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET La place Meiser est l’un des plus grands carrefours de Belgique. C’est un noeud de circulation avec différents fl ux routiers primaires et interquartiers. Cette place doit également avoir un rôle de porte de ville regroupant de nombreux axes structurants. Enfi n, elle est aussi un noeud intermodal permettant les correspondances avec les trams, les bus, les piétons et la voiture. Un schéma directeur de l’ensemble du trajet de la Grande Cein-ture, entre le bd Lambermont et le bd Général Jacques, proposera des solutions pour la structure en matière de mobilité et pour les possibilités urbanistiques de la place. Il est important d’améliorer la circulation des transports publics et de prévoir plus d’espace aux arrêts. Un réamé-nagement complet s’impose pour améliorer la sécurité routière, la lisibilité et la qualité de l’espace public au profi t des cyclistes et des piétons. Ce point noir acousti-que a été validé et fera l’objet d’une attention particulière.

TIMING Etude de schéma directeur: 2006 Projet urbain: 2007Travaux: 2008-2009

BUDGET Etudes de mobilité: € 250 000 (Beliris)Travaux: € 20 000 000 (cofi nancement à déterminer)

51

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Vander Bruggensquare en Doverstraat

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De straat is een interwijkenweg waar de verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (aansluitingen op schoolomgevin-gen, zone 30, de kruising met GFR 6). Een bushalte moet worden verplaatst. De verlichting en voetpaden zijn in slechte staat. De Vander Bruggensquare is een knoop-punt van belangrijke verkeersassen zoals de Doverstraat, de Birminghamstraat en de Vander Bruggenlaan. De leesbaarheid moet verbeterd worden De openbare werken worden gecoördineerd met andere ontwikkelingen in de wijk die kaderen binnen het wijkcontract Aumale-Wayez.

TIMING Studie: 2006-2007Werken: 2008 - 2009

BUDGET Vander Bruggensquare € 1 870 000Verlichting en schoolomgeving via raamcontractVoetpaden Doverstraat binnen wijkcontract

NAAM Meiserplein

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING Het Meiserplein is een van de grootste kruispunten van België. Het is een verkeersknooppunt waar verschillende vervoersstromen op primair en interwijkniveau moeten afgewikkeld worden. Tegelijkertijd moet het een stedelijke poort zijn met heel wat structurerende assen. Ten slotte is het ook een intermodaal knooppunt waar uitwisseling tussen tram, bus, voetganger en auto mogelijk is. Een streefbeeld voor het hele traject van de grote ringlanen tussen de Lambermontlaan en de Generaal-Jacqueslaan moet oplossingen voor de mobiliteitsstructuur en de ste-denbouwkundige mogelijkheden van het plein voorstellen. Belangrijk is dat de doorstroming van de vele assen van openbaar vervoer wordt verbeterd en dat er meer ruimte komt voor opstapmogelijkheden. Een volledige heraan-leg is nodig om de verkeersveiligheid, leesbaarheid en kwaliteit van de publieke ruimte voor fi etsers en voetgan-gers te verbeteren. Bijzondere aandacht zal gaan naar het akoestisch zwart punt.

TIMING Streefbeeldstudie: 2006 Stadsontwerp 2007Werken: 2008 - 2009

BUDGET Mobiliteitsstudies: € 250 000 (Beliris)Werken: € 20 000 000 (cofi nanciering te zoeken)


PROJETS (SUITE)

NOM Place Masui

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Le trajet de la rue des Palais et la place communale créent une identité claire. Un réaménagement complet s’impose, y compris l’éclairage. La Rocade B y sera prévue.


BUDGET € 660 000

53

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Masuiplein

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING Het traject van de Paleizenstraat en het gemeentelijke plein errond vormt een duidelijke identiteit. Een volledige heraanleg is nodig, inclusief verlichting.De rocade B krijgt er een plaats.


BUDGET € 660 000


PROJETS (SUITE)

Le quartier européen et ses alentours connaissent de nombreuses diffi cultés. En raison de l’absence de coor-dination urbanistique dans le passé, on a vu se multiplier trop rapidement des bâtiments imposants et au caractère trop ‘monofonctionnel’, sans prendre en considération l’espace public et en négligeant d’établir un lien entre les constructions nouvelles et les constructions existantes. Cette prolifération a eu un effet néfaste sur la mobilité, la viabilité et la sécurité.

Dans le cadre de la zone levier ‘Europe’, la Région bruxelloise a heureusement commencé à résorber son retard ces dernières années en y développant la fonc-tion résidentielle. On note également que les usagers du quartier européen utilisent de plus en plus les transports publics. C’est pourquoi la reconquête de l’espace public s’y poursuit et l’utilisation des transports publics durables y est encouragée.

D’autres développements stratégiques urbains nécessitant d’importants travaux d’infrastructure sont au programme. Avec les réaménagements prévus, dans le cadre de la zone levier ‘Botanique’, sur le boulevard du Jardin Botanique, à la Porte de Schaerbeek et sur la place Rogier, il faut donc s’attendre à voir se développer une dynamique autour de la Cité administrative de l’Etat et ses environs.

2. ESPACES STRATÉGIQUES DE DÉVELOPPEMENT URBAIN

Certains quartiers sont en plein développement. Ceci a des répercussions sur l’ensemble de la Région. La qualité de l’espace public est primordiale pour assurer le dévelop-pement durable de Bruxelles. La création de nouvelles infrastructures et la modernisation des infrastructures actuelles contribuent à créer un levier. D’un point de vue stratégique, l’Administration de l’Aménagement du Terri-toire et du Logement va rédiger des schémas directeurs qui permettront d’atteindre un équilibre durable entre les besoins de tous les acteurs. Le plan pluriannuel vise à coordonner l’ensemble des travaux publics qui doivent être réalisés.

Sur l’axe Est-Ouest, le développement allant du quartier Nord jusque et y compris le site de Tour & Taxis est per-ceptible. Dans le cadre de la zone levier ‘Tour & Taxis’, il y a lieu d’aménager des infrastructures régionales (voiries, transports publics, ouvrages d’art). Un plan de qualité de l’espace public doit permettre d’aligner les travaux sur les mesures prises au niveau communal, comme il est précisé au chapitre 2.

55

PROJECTEN (VERVOLG)


2. STRATEGISCHE RUIMTES VAN STADSONTWIKKELING

Bepaalde stadsdelen zijn in volle ontwikkeling met een impact op gewestelijke schaal. De kwaliteit van de publieke ruimte speelt een cruciale rol om te komen tot duurzame ontwikkelingen. De uitbouw van nieuwe en ver-nieuwde infrastructuur is een belangrijke ondersteuning voor de te creëren hefboom. Op strategisch planniveau zal het Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting de richtschema’s opstellen waarin een duurzaam evenwicht wordt gevonden tussen de behoeftes van alle actoren. Ter aanvulling wenst dit meerjarenplan rekening te houden met het belang van coördinatie van alle nodige openbare werken.

Op de oost-westas is een ontwikkeling van de Noord-wijk tot en met de Thurn en Taxissite merkbaar. In het kader van het hefboomgebied ‘Thurn en Taxis’ moet er gewestelijke infrastructuur (wegen, openbaar vervoer, kunstwerken) uitgebouwd worden. Een afstemming met gemeentelijke ingrepen is belangrijk met behulp van een beeldkwaliteitsplan publieke ruimte, zoals aangegeven wordt in hoofdstuk 2.

De Europese wijk en haar omgeving hebben heel wat pro-blemen gekend. Door een gebrek aan stedenbouwkun-dige coördinatie in het verleden werd de wijk te snel en te monofunctioneel volgebouwd met grootschalige gebou-wen. Er werd niet nagedacht over het publiek domein en de aansluiting tussen het bestaande en het nieuwe. Die wildgroei was heel nadelig qua mobiliteit, leefbaarheid en veiligheid.

In het kader van het hefboomgebied Europa is het Brus-sels gewest de laatste jaren gelukkig aan een inhaalbe-weging begonnen door complementaire woonfuncties in te planten. De gebruikers in de Europese wijk nemen ook steeds meer het openbaar vervoer. In de Europese wijk wordt daarom verder gewerkt aan het herwinnen van de publieke ruimte en wordt een duurzaam gebruik ervan bepleit.

Ook andere strategische stadsontwikkelingen waar infra-structuurwerken een belangrijke rol spelen, zijn op til. Zo is er een dynamiek te verwachten rond het Rijksadmini-stratief Centrum en zijn omgeving binnen het hefboom-gebied Kruidtuin: de heraanleg van de Kruidtuinlaan, de Schaarbeeksepoort, het Rogierplein.


PROJETS (SUITE)

a) Axe urbain Gare du Nord - Port - Tour & Taxis

NOM Rue Picard et rue Vanderstichelen

COMMUNE Molenbeek-Saint-Jean

DESCRIPTION DU PROJET La partie large de la rue Picard a subi un réaménage-ment provisoire visant à améliorer la sécurité routière: pistes cyclables, passages pour piétons mieux aména-gés et bande bus. Les principes d’aménagement pour un réaménagement défi nitif dépendent de décisions stratégiques, concernant notamment le schéma directeur à développer pour Tour & Taxis. Cette rue peut devenir un axe structurel permettant d’harmoniser les nouveaux aménagements sur le complexe ferroviaire et les déve-loppements du quartier maritime. Par ailleurs, le PRD prévoit l’aménagement d’une structure verte. Le tracé rue Picard – rue Vanderstichelen va être développé en un axe performant pour les transports publics, entre le canal et le boulevard Belgica.

TIMING Etude du réaménagement défi nitif: 2007 Travaux de réaménagement défi nitif: 2008

BUDGET € 3 300 000

NOM Liaison Picard

COMMUNE Bruxelles et Molenbeek-Saint-Jean

DESCRIPTION DU PROJET Sur base d’études d’incidences et du PRD, une nouvelle liaison est préconisée au dessus du canal, dans le prolon-gement du boulevard Simon Bolivar et de la rue Picard. Deux quartiers en développement seront ainsi reliés et le transport durable pourra s’y développer. Une attention particulière sera accordée à la qualité architecturale et à l’intégration dans le contexte urbanistique, suivant les principes adoptés dans le schéma directeur qui sera développé pour la zone levier Tour & Taxis. Des expropria-tions seront nécessaires.

TIMING Etude et expropriations: 2006Travaux: 2007-2008Ce projet fait partie du programme de réserve, dans l’attente des résultats du schéma directeur pour la zone levier Tour & Taxis et le plan Iris 2.

BUDGET € 7 600 000

57

PROJECTEN (VERVOLG)


a) Stedelijke as Noordstation – haven – Thurn & Taxis:

NAAM Picardstraat en Vanderstichelenstraat

GEMEENTE Molenbeek

PROJECTBESCHRIJVING Op het brede deel van de Picardstraat werden voorlopige herinrichtingsmaatregelen uitgevoerd om de verkeersvei-ligheid te verbeteren: fi etspaden, betere oversteekplaat-sen en een busbaan. De inrichtingsprincipes voor een defi nitieve heraanleg hangen af van strategische beslis-singen, onder meer omtrent het te ontwikkelen richt-schema Thurn en Taxis. De straat kan een structurele as worden die de uitwisseling tussen de nieuwe ontwik-kelingen op het spoorwegcomplex en de ontwikkelingen in de Maritiemwijk op elkaar afstemt. Het GewOP voorziet in de uitbouw van een groenstructuur. Het tracé Picard-straat - Vanderstichelenstraat wordt uitgebouwd als een performante openbaarvervoersas tussen het kanaal en de Belgicalaan.

TIMING Studie defi nitieve heraanleg: 2007 Werken defi nitieve heraanleg: 2008

BUDGET € 3 300 000

NAAM Verbinding Picard

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Op basis van effectenstudies en het GewOP wordt gepleit voor een nieuwe verbinding over het kanaal in het verlengde van de Bolivarlaan en de Picardstraat. Op deze manier worden twee stadsdelen in ontwikkeling verbonden en kan duurzaam vervoer uitgebouwd worden. Bijzondere aandacht gaat naar de architecturale kwaliteit en de inpassing in de stedenbouwkundige context. Basis hiervoor zijn de principes van het richtplan dat voor het hefboomgebied Thurn en Taxis wordt opgesteld Bepaalde onteigeningen zijn noodzakelijk.

TIMING Studie en onteigeningen: 2006 - 2007Werken: 2008 Dit project maakt deel uit van het reserveprogramma, in afwachting van de resultaten van het richtplan voor het hefboomgebied Thurn en Taxis en van het Iris-plan 2.

BUDGET € 7 600 000


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue du Port, place des Armateurs et rue Claessens

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette large voirie interquartier joue un rôle important dans le développement de Tour & Taxis et celui du port, et plus précisément, du centre TIR. La largeur disponible à cet endroit permet à l’avenue du Port et la rue Claessens d’accueillir différents types de transport. De plus, le rôle structurant de cette voirie, en tant qu’axe urbain, peut être renforcé. On prévoit un réaménagement complet incluant l’éclairage et les pistes cyclables (ICR 5). L’état de santé des anciens arbres est mesuré en ce moment. Il faut trouver des solutions locales en matière de sécurité routière pour la rue Claessens (2 abords d’école). Il faut tenir compte de la nécessité de prévoir des transports publics destinés à desservir Tour & Taxis.Des travaux provisoires seront réalisés à court terme pour faciliter l’accès au site BILC.


BUDGET € 5 955 000

NOM Boulevard Simon Bolivar

COMMUNE Bruxelles et Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Ce large boulevard est une voirie interquartier qui peut jouer un rôle structurant sur l’axe de développement Est-Ouest. Sa fonction d’axe de transport public doit être renforcée avec un site propre pour bus et tram. Dans le cadre du PRD et du PPAS Héliport, il est prévu de redres-ser l’avenue pour lui donner une nouvelle dimension. Il faut trouver des solutions locales en matière de sécurité routière (3 abords d’école, 1 point noir).


BUDGET € 7 060 000 (cofi nancement à déterminer)

59

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Havenlaan, Redersplein en Claessensstraat

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De brede interwijkenweg speelt een grote rol bij de ontwikkeling van het Thurn en Taxisgebied en van de haven, meer bepaald het overslagcentrum TIR. Het brede profi el laat toe dat de Havenlaan en de Claessensstraat uitgebouwd worden voor verschillende soorten transport. Ook kan de weg een meer structurerende rol spelen als stedelijke as. Een volledige heraanleg is voorzien, inclusief verlichting, fi etspaden (GFR 5). De gezondheid van de oude bomen wordt momenteel geanalyseerd. In de Claessensstraat moeten lokale oplossingen gevonden worden voor verkeersveiligheid (2 schoolomgevingen). Er moet rekening gehouden worden met de noodzaak aan openbaar vervoer om de Thurn & Taxissite te bedienen. Voorlopige werken worden op korte termijn uitgevoerd om de site BILC toegankelijker te maken.

TIMING Studie: 2006 - 2007Werken: 2008

BUDGET € 5 955 000

NAAM Bolivarlaan

GEMEENTE Brussel en Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een interwijkenweg die een structure-rende rol kan spelen op de oost-westontwikkelingsas. De functie als openbaarvervoersas met een eigen bus- en trambedding moet versterkt worden. In het kader van het GewOP en het BBP Helihaven wordt voorzien dat de laan rechtgetrokken en geherdimensioneerd kan worden. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor ver-keersveiligheid (3 schoolomgevingen, 1 zwart punt).


BUDGET € 7 060 000 (cofi nanciering te zoeken)


PROJETS (SUITE)

NOM Nouvelle ligne de transport en commun pour Tour & Taxis

COMMUNE A déterminer

DESCRIPTION DU PROJET Dans le cadre du développement de la zone levier ‘Tour & Taxis’, une mobilité durable accrue est préconisée. Les transports publics vont certainement s’y développer afi n de desservir le site. L’idée de base est de créer une bonne liaison tram d’ouest en est. Le plan Iris 2 spécifi era les options à retenir. Le schéma directeur pour Tour & Taxis détaillera le projet.


BUDGET Etudes € 1 600 000Travaux: en fonction du trajet choisi

NOM Quai de Willebroeck

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Cet axe routier métropolitain aura un rôle important à jouer dans les développements du quartier Nord en direction du canal. Dans le cadre d’un réaménagement complet, il y a lieu d’améliorer la liaison entre le parc Maximilien, les quais du canal et les futurs dévelop-pements escomptés. Il est souhaitable de procéder à l’intégration paysagère du parc et de cette large voirie. L’éclairage doit également être remplacé. Il faut trouver des solutions locales en matière de sécurité routière (4 abords d’école et 2 points noirs).


BUDGET € 3 025 000

61

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Nieuwe openbaarvervoerlijn voor Thurn & Taxis

GEMEENTE Te bestuderen

PROJECTBESCHRIJVING Bij de ontwikkeling van het hefboomgebied Thurn en Taxis wordt gepleit voor een doorgedreven duurzame mobiliteit. Openbaar vervoer zal dus zeker moeten uitgebouwd wor-den om de site te kunnen bedienen. Een goede tramver-binding oost-west is dus het basisidee. Het Iris-plan 2 zal de te weerhouden opties bepalen. Het richtschema voor Thurn & Taxis zal het project in detail bepalen.


BUDGET Studies € 1 600 000Werken: afhankelijk van het gekozen traject

NAAM Willebroekkaai

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Deze grootstedelijke verkeersas zal een belangrijke rol spelen bij de ontwikkelingen in de Noordwijk naar het kanaal toe. Bij een volledige heraanleg moet rekening gehouden worden met een verbeterde verbinding tussen het Maximiliaanpark, de waterkades aan het kanaal en de nieuwe gewenste stadsontwikkelingen. De landschappe-lijke integratie van het park en de brede weg is wenselijk. Ook de verlichting moet vernieuwd worden. Lokale oplos-singen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (4 schoolomgevingen en 2 zwarte punten).


BUDGET € 3 025 000


PROJETS (SUITE)

b) Le quartier européen

NOM Environs du Parc du Cinquantenaire

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Il s’agit de la fi nition et de l’amélioration des liaisons cy-clistes autour du parc, qui forme un carrefour important où se rejoignent quatre ICR, mais aussi le maillon entre la rue de la Loi qui vient d’être réaménagée et l’avenue de Tervueren.

TIMING Etude: 2005-2006 Travaux: 2006-2007

BUDGET Marché-stock

NOM Chaussée d’Etterbeek et avenue Livingstone entre le square Louise et la rue Van Maerlant

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Ces rues constituent l’une des seules voiries interquartier qui traversent le quartier européen du nord au sud. Elles seront aménagées de façon à tenir compte des développements immobiliers jugés positifs. Ceux-ci seront mieux desservis par les transports publics. Il faut améliorer l’intermodalité bus-métro et la VICOM du bus et accorder plus de place aux cyclistes (ICR 11). L’éclai-rage et les arbres vont être remplacés.

TIMING Etude 2005-2006Travaux: 2007Ce projet fait partie du programme de réserve, dans l’attente des résultats du schéma directeur pour la zone levier Europe

BUDGET Travaux: € 2 100 000 (cofi nancement à déterminer)

63

PROJECTEN (VERVOLG)


b) Europese wijk

NAAM Omgeving van het Jubelpark

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Het betreft het afwerken en het verbeteren van de fi etsverbindingen rondom het park dat een belangrijk knooppunt is van 4 GFR’s en de schakel vormt tussen de vernieuwde Wetstraat en de Tervurenlaan

TIMING Studie: 2005-2006 Werken: 2006-2007

BUDGET Raamcontract

NAAM Etterbeeksesteenweg en Livingstonelaan tussen Loui-zaplein en de Van Maerlantstraat

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De straten vormen een van de enige interwijkenwegen die de Europese wijk van noord naar zuid doorkruisen. Deze straten worden zodanig heringericht om in te spelen op de positieve woningbouwontwikkelingen die gebaat zijn met een betere bediening door het openbaar vervoer. De intermodaliteit bus-metro en de commerciële snelheid van de bus worden verbeterd. Ook komt er meer ruimte voor de fi etsers (GFR 11). De verlichting wordt vernieuwd en bepaalde bomen vervangen.

TIMING Studie 2005-2006Werken: 2007Dit project maakt deel uit van het reserveprogramma in afwachting van de resultaten van het richtplan voor het hefboomgebied Europa.

BUDGET Werken: € 2 100 000 (cofi nanciering te zoeken)


PROJETS (SUITE)

NOM Rue Belliard entre la Petite Ceinture et la place Jean Rey

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Cet axe métropolitain destiné au trafi c sortant de la ville doit être davantage développé comme espace structurant. L’ampleur du réaménagement dépendra des résultats de l’étude de mobilité en cours actuellement pour le quartier européen. Les interventions ponctuelles suivantes feront l’objet d’une étude: remplacement des trottoirs et de l’éclairage public, sécurisation des passages pour pié-tons, en particulier dans la partie sud du centre commer-cial du Parlement européen.


BUDGET Cofi nancement à déterminer

NOM Chaussée de Wavre entre la rue du Trône et la rue de l’Etang

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette chaussée est une voirie interquartier. Il faut amélio-rer son confort et renforcer sa fonction résidentielle par des mesures réduisant la vitesse. L’éclairage et les trottoirs doivent être remplacés. Il faut également trouver des solutions locales en matière de sécurité routière (raccordements aux zones 30 sur les voiries communales perpendiculaires).


BUDGET Etude: € 110 000 (cofi nancement à déterminer)Travaux: € 1 100 000 (cofi nancement à déterminer)

65

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Belliardstraat tussen de kleine ringlanen en het Jean Reyplein

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Deze grootstedelijke as voor uitgaand verkeer moet meer als structurerende ruimte worden uitgewerkt. De omvang van de heraanleg zal afhangen van de resul-taten van de lopende mobiliteitsstudie voor de Europese wijk. De volgende punctuele ingrepen worden bestudeerd: de vernieuwing van de voetpaden en de verlichting, veili-gere oversteekplaatsen voor voetgangers, in het bijzonder in het zuidelijke deel van het commercieel centrum van het Europees parlement.

TIMING Studie: 2006-2007Werken: 2008

BUDGET Cofi nanciering te zoeken

NAAM Waversesteenweg tussen Troonstraat en de Vijverstraat

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een interwijkenweg. Het comfort moet verbeterd worden en de verblijfsfunctie versterkt door maatregelen inzake snelheid. De verlichting en de voet-paden moeten vernieuwd worden. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (aan-sluitingen op zone 30 op de loodrechte gemeentewegen ).


BUDGET Studie: € 110 000 (cofi nanciering te zoeken)Werken: € 1 100 000 (cofi nanciering te zoeken)


PROJETS (SUITE)

NOM Rond-point Schuman

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET En vue de renforcer l’intermodalité du centre névralgi-que que constituent les institutions européennes, il est prévu de construire un dispositif d’échange souterrain avec possibilités de correspondance avec le métro et le train. Le tronçon de la rue de la Loi situé entre la ligne de chemin de fer et le rond-point ainsi que le rond-point lui-même sont peu sûrs et manquent de lisibilité. Des puits de lumière sont prévus pour améliorer la liaison entre la surface et le sous-sol et la convivialité des espaces sous-sol.Le réaménagement a pour objectif de rendre le rond-point plus lisible comme espace public emblématique du quartier européen. L’accessibilité doit être améliorée pour les piétons (la partie centrale est quasi inutilisable et inaccessible actuellement) afi n qu’il conserve sa fonction de noeud intermodal. L’objectif est de défi nir un espace public de qualité au niveau des aspects architecturaux et urbanistiques. L’éclairage du rond-point doit être remplacé afi n d’être mieux en accord avec la rue de la Loi, qui bénéfi cie déjà d’un nouvel éclairage.

TIMING Travaux gare intermodale: 2006-2008. Etude rond-point Schuman: 2007-2008Travaux: 2005-2010

BUDGET € 20 000 000 pour la gare et la station de métro (Beliris) € 2 200 000 pour le réaménagement du rond-point (cofi -nancement à déterminer)

67

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Schumanplein

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Voor de versterking van de intermodaliteit in het ze-nuwcentrum van de Europese instellingen wordt een ondergronds overstapplatform gebouwd met overstapmo-gelijkheden tussen de metro en de trein. Het plein en het deel van de Wetstraat tussen de spoorweg en het plein is weinig leesbaar en is verkeersonveilig. Om de bovengrond en de ondergrond beter te verbinden en de ondergrondse ruimtes aangenamer te maken, worden lichtkokers voorzien.Doel van de heraanleg is het plein als emblematische publieke ruimte in de Europese wijk leesbaarder te maken. Het plein moet ook bereikbaarder worden voor de voetgangers (het centrale gedeelte is haast onbruik-baar en onbereikbaar) zodat het zijn intermodale functie kan behouden. Bedoeling is om tot een kwaliteitsvolle publieke ruimte te komen op architecturaal en steden-bouwkundig vlak.Ook de verlichting van het plein moet vernieuwd worden zodat er een betere aansluiting is op de Wetstraat die reeds vernieuwd werd.

TIMING Werken intermodaal station: 2006-2008Studie Schumanplein: 2007-2008Werken: 2005-2010

BUDGET € 20 000 000 voor het station en metrostation (Beliris) € 2 200 000 voor de heraanleg van het plein (cofi nancier-ing te zoeken)


PROJETS (SUITE)

3. NOYAUX COMMERCIAUX

D’un point de vue économique et social, les noyaux commerciaux constituent les artères principales de la ville. Le chiffre d’affaires des commerçants et la viabilité des autres activités sont tributaires de l’image des noyaux commerciaux. En tant que vecteurs d’emploi, ils consti-tuent un élément essentiel de la ville et contribuent à la viabilité et au renouveau des quartiers. C’est pourquoi il est primordial d’avoir un espace public de qualité grâce à une offre équilibrée entre les différents modes de trans-ports et un mobilier urbain facilement identifi able. Des travaux publics bien conçus et des solutions effi caces aux problèmes de mobilité (fl uidité, stationnement, livraisons) permettront de redynamiser les noyaux commerciaux. Le débat s’est d’ailleurs déjà engagé avec le lancement des études concernant le goulet Louise. A juste titre, car un secteur commercial en pleine santé contribuera sans conteste à promouvoir l’image de marque de Bruxelles au-delà des limites de la Région.

69

PROJECTEN (VERVOLG)


3. HANDELSKERNEN

Handelskernen zijn de hoofdaders van de stad, op eco-nomisch maar ook op sociaal vlak. Met het imago van de handelskern staan of vallen de omzet van de handelaars en de leefbaarheid voor complementaire functies. Aan-gezien handelskernen werkgelegenheid creëren, zijn ze belangrijk voor het stadsleven in Brussel en dragen ze bij tot de leefbaarheid van de wijken en de heropleving ervan. Een kwaliteitsvolle publieke ruimte is daarbij cruciaal: de herkenbaarheid van het straatmeubilair, de ruimte voor klanten door wijde voetpaden, de nabijheid van duurzaam openbaar vervoer. Met goede openbare werken en door-dachte mobiliteitsoplossingen zullen de handelskernen versterkt worden (doorstroming, parkeergelegenheid, leveringen). Door het opstarten van de studies voor de fl essenhals van de Louizalaan is het debat volledig losge-barsten. Terecht, want gezonde handelskernen met een sterk imago zullen Brussel promoten op bovenregionaal niveau.


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Gand, du Canal jusqu’à l’avenue du Karreveld


DESCRIPTION DU PROJET Cette chaussée est une voirie interquartier et un espace structurant situé dans un noyau commercial communal. Les trottoirs sont en mauvais état. La fonction résidentielle de cette zone mixte et densément peuplée doit être développée grâce à des mesures limitant la vitesse et augmentant le confort. Il faudra procéder à un nombre limité d’expropria-tions en vue de parachever la place des Etangs Noirs.


BUDGET € 2 360 000 (dont € 1 700 000 Beliris)Trottoirs via contrat-stock

NOM Place Saint-Josse

COMMUNE Saint-Josse-Ten-Noode

DESCRIPTION DU PROJET En tant qu’espace public situé dans un noyau commer-cial, la place Saint-Josse est peu attractive. Le passage des transports publics doit être optimisé. Le passage d’un ICR sera aménagé. La place a été validée comme point noir dans le plan bruit. Les travaux publics devront tenir compte des autres dispositions prévues dans le quartier, et qui s’inscrivent dans le cadre du contrat de quartier Delhaye. Un site propre pour bus de la place Madou vers la place Meiser est étudié.

TIMING Travaux: 2007


71

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Gentsesteenweg, van het kanaal tot de Karreveldlaan

GEMEENTE Sint-Jans-Molenbeek

PROJECTBESCHRIJVING De weg is een interwijkenweg en een structurerende ruimte in de gemeentelijke handelskern. De voetpaden zijn in slechte staat. In een dense gemengde omgeving moet de verblijfsfunctie uitgebouwd worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. Om het Zwarte Vijverplein af te maken, is een beperkte onteigening nodig.


BUDGET € 2 360 000 (waarvan 1 700 000 Beliris)Voetpaden via raamcontract

NAAM Sint-Joostplein

GEMEENTE Sint-Joost-ten-Node

PROJECTBESCHRIJVING Het Sint-Joostplein is weinig aantrekkelijk als publieke ruimte in de handelskern. De doorstroming van het open-baar vervoer moet verbeterd worden. Er wordt een GFR aangelegd. Dit plein werd als zwart punt in het geluids-plan aangestipt. De openbare werken moeten rekening houden met andere ontwikkelingen in de wijk die kaderen binnen het wijkcontract Delhaye. Een eigen busbaan van-af het Madouplein naar het Meiserplein wordt bestudeerd.

TIMING Werken: 2007



PROJETS (SUITE)

NOM Le goulet Louise

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Les problèmes de mobilité de ce court tronçon de l’ave-nue Louise sont connus. Malgré la présence d’un noyau commercial important, les piétons ne disposent pas d’un espace public de qualité. Quant à l’espace réservé aux cyclistes, il est inexistant. Il faut trouver une solution aux problèmes liés au stationnement et aux livraisons. De plus, il faut accroître la vitesse commerciale et la régula-rité du tram et améliorer sa ponctualité.

TIMING Etude de la mobilité, de l’impact sur les commerces et benchmarking en collaboration avec le Ministre de l’Eco-nomie: 2005-2006Etude de la réaménagement: 2007Travaux: 2008

BUDGET € 1 980 000

NOM Chaussée d’Ixelles jusqu’à la place Fernand Cocq - chaussée de Wavre jusqu’à la rue du Trône

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Ces deux chaussées sont des voiries interquartiers im-portantes et des axes principaux pour les transports pu-blics. La fonction résidentielle doit y être développée par des mesures améliorant la sécurité routière et le confort. Ce sont des axes structurants situés en plein coeur d’un noyau commercial très actif. Une étude portant sur la mobilité a été mise sur pied en concertation avec la commune. Il est en effet nécessaire d’apporter une solution adéquate aux problèmes de mobilité, principale-ment à hauteur de la Porte de Namur. Il faut trouver des solutions locales en matière de sécurité routière (abords d’école, point noir, raccordements aux zones 30). Le réaménagement doit tenir compte des développements qui s’inscrivent actuellement dans le cadre du contrat de quartier Blijckaerts. L’éclairage de la chaussée de Wavre sera rénové à court terme.


BUDGET € 2 600 000

73

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM De fl essenhals Louiza

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De mobiliteitsproblemen op dit smalle deel van de Louizalaan zijn gekend. Ondanks de aanwezigheid van de belangrijke handelskern is er een tekort aan kwalitatieve publieke ruimte voor voetgangers. Voor fi etsers is er geen ruimte. Een oplossing is nodig voor het parkeren, de leveringen en het verhogen van de commerciële snelheid, de frequentie en de stiptheid van het tramvervoer.

TIMING Studie mobiliteit, impact op de handel en benchmarking in samenwerking met de minister van Economie: 2005 – 2006Studie heraanleg: 2007Werken: 2008

BUDGET € 1 980 000

NAAM Elsensesteenweg tot het Fernand Cocqplein – Waverse-steenweg tot de Troonstraat

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De twee steenwegen zijn belangrijke interwijkenwegen en hoofdassen voor openbaar vervoer. De verblijfsfunctie moet er uitgebouwd worden door maatregelen inzake verkeersveiligheid en comfort. Het zijn structurerende as-sen in het bruisende hart van de handelskern. In overleg met de gemeente wordt een mobiliteitsstudie opgestart. Een betere verkeersoplossing is immers nodig, vooral aan de Naamsepoort. De zwakke weggebruikers (fi etser, voetganger, klant) moeten meer plaats krijgen. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersvei-ligheid (schoolomgevingen, zwart punt, aansluitingen op zone 30). De herinrichting moet inspelen op de huidige ontwikkelingen die kaderen binnen het wijkcontract Blijckaerts. Op korte termijn wordt de verlichting in de Waversesteenweg vernieuwd.


BUDGET € 2 600 000


PROJETS (SUITE)

La rénovation sera mise à profi t au maximum pour effectuer des travaux supplémentaires visant à améliorer la vitesse commerciale des transports publics. Des sites propres pour bus et tram ou des sites mixtes seront amé-nagés dans ce but sur les voiries communales et régiona-les. L’aménagement des carrefours et le phasage des feux de signalisation permettent des améliorations ponctuelles. Dans ce cas, il est question d’un réaménagement radical, voire total des voiries, avec l’intervention de la Région. Ces différents projets sont repris dans les fi ches. Une enve-loppe budgétaire supplémentaire doit être réservée pour des projets visant à améliorer la vitesse commerciale. La STIB et la Région fi xeront ces projets dans le programme VICOM 2 (plan d’action 2006-2010).

Des investissements considérables sont prévus pour de nouvelles lignes de tram. La Région assume les investisse-ments liés à ces travaux d’infrastructures. Le renouvelle-ment et l’élimination de voies de tram sont du ressort de la STIB, la Région n’intervenant pas à ce niveau.

1. L’AMÉLIORATION DE LA VITESSE COMMERCIALE SUR LES VOIRIES RÉGIONALES

Les voiries régionales sont, par défi nition, des axes rou-tiers primaires pour le transport tant privé que public. La structure urbanistique de Bruxelles présente un avantage, à savoir qu’elle est principalement établie sur des voiries larges et agréables. Par le passé, les trams empruntaient souvent de nombreuses bermes centrales. Avec un con-cept bien étudié, il est possible de prévoir des sites propres pour trams et/ou bus. De récents exemples à Bruxelles et dans d’autres capitales montrent que les transports publics représentent un élément structurant et durable dans la ville.

TRANSPORTS PUBLICS

La problématique de la mobilité exerce une pression considérable sur Bruxelles. En tant que capitale d’un grand nombre d’institutions, centre d’une grande région économique et pôle d’attraction pour différentes fonctions, Bruxelles danse sur la corde raide. La mobilité croissante est positive en soi mais les embarras de la circulation menacent de paralyser la ville. Résultat: le cadre de vie de certains quartiers risque de se détériorer à cause d’infras-tructures gênantes et d’un trafi c toujours plus envahissant. Bruxelles a donc besoin d’une politique bien élaborée en matière de mobilité. Il est crucial de parvenir à un bon équilibre entre les divers modes de transport.

Un changement radical vers une mobilité durable, soutenu par le Plan régional de Développement et le plan Iris, est amorcé. Les sociétés de transports publics accueillent davantage de voyageurs chaque année. De meilleures infrastructures doivent rendre ces modes de transport de l’avenir encore plus attrayants: plus rapides, plus sûrs, plus confortables, plus durables.

Il existe différents types de travaux pour améliorer les transports publics et le cadre de vie. La Région et la STIB ont conclu un contrat de gestion (n° 2) qui fi xe les respon-sabilités partagées et stipule une coordination maximale. Dans le cadre de travaux de rénovation, la STIB remplacera non seulement les voies, mais aussi toutes les fondations, appelées coffre. Les voies sont installées dans le coffre à l’aide des techniques d’isolation les plus modernes, ce qui réduit le bruit et les vibrations au minimum. La STIB contribue ainsi largement à un des objectifs politiques de la Région, à savoir, limiter les nuisances sonores.

75

PROJECTEN (VERVOLG)


OPENBAAR VERVOER

De mobiliteitsdruk op Brussel is enorm. Als hoofdstad van een groot aantal instellingen, als centrum in een grote economische regio en als pool voor verschillende functies danst Brussel daarbij op een slappe koord. De toenemende mobiliteit is op zichzelf positief. Maar verkeersinfarcten dreigen de stad lam te leggen. Hierdoor riskeren sommige stadsdelen hun leefbaarheid te verlie-zen door de aanwezigheid van hinderlijke infrastructuur en verkeersdrukte. Daarom heeft Brussel nood aan een uitgekiend mobiliteitsbeleid. Een goed evenwicht tussen verschillende verkeersmodi is daarbij van groot belang.

Een drastische omslag van hinderlijk naar duurzaam vervoer is ingezet en wordt ook ondersteund door het Ge-wOP en het Iris-plan. Alle maatschappijen van openbaar vervoer vervoeren jaarlijks meer reizigers. Betere infra-structuur voor het openbaar vervoer moet dit vervoermid-del van de toekomst nog aantrekkelijker maken: sneller, veiliger, comfortabeler, duurzamer.

Er zijn verschillende soorten werken ter bevordering van het openbaar vervoer en het leefmilieu. Het huidige beheerscontract (nr. 2) tussen het gewest en de MIVB legt gedeelde verantwoordelijkheden vast en stelt een maximale coördinatie voorop. Zo zal de MIVB bij vernieu-wingswerken niet enkel de sporen, maar ook de gehele fundering, de koffer genoemd, vernieuwen. De sporen worden in deze koffer ingebed met de meest recente isolatietechnieken zodat geluid en trillingen tot een mini-mum worden herleid. Op die manier levert de MIVB een maximale bijdrage aan een van de beleidsdoelstellingen van het gewest om geluidsoverlast te beperken.

Ook wordt de vernieuwing maximaal aangegrepen om bijkomende werken uit te voeren ten voordele van een betere commerciële snelheid. Om de commerciële snel-heid drastisch te verbeteren, worden op gemeente- en gewestwegen eigen bus-, tram- of gemengde banen voor openbaar vervoer aangelegd. Punctuele verbeteringen gebeuren door aanpassingen aan de confi guratie van kruispunten en de fasering van verkeerslichten. In zo’n geval is er dus sprake van een grondige en zelfs volledige heraanleg van de wegen. Het gewest komt hierin wel tus-sen. Dergelijke projecten zijn hernomen in de projectfi -ches. Een extra budgettaire enveloppe dient gereserveerd

te worden voor bijkomende noodzakelijke projecten om de commerciële snelheid te verbeteren. De MIVB en het gewest zullen deze projecten vastleggen in het Vicom 2-programma (actieplan 2006-2010).

Er komen belangrijke investeringen voor nieuwe tram-lijnen. Het gewest neemt de investeringen van de infrastructuurwerken op zich. Het zuiver vernieuwen en verwijderen van tramsporen is een verantwoordelijkheid van de MIVB waar het gewest niet in tussenkomt.

1. VERBETERING VAN DE COMMERCIËLE SNELHEID OP GEWESTWEGEN

Gewestwegen zijn meestal primaire verkeersassen, voor zowel privévervoer als openbaar vervoer. De ruimtelijke structuur van Brussel heeft als voordeel dat ze meestal is opgebouwd uit brede, gracieuze wegen. Er zijn heel wat middenbermen die in het verleden vaak gebruikt werden door de tram. Mits een doordacht ontwerp kunnen dus makkelijk eigen bus- en/of trambanen voorzien worden. Recente voorbeelden in Brussel en andere hoofdsteden tonen aan dat het openbaar vervoer een structurerend en duurzaam element is in de stad.


PROJETS (SUITE)

NOM Terminus tram Boondael

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET L’actuelle ligne 93 a son terminus sud au square Marie-José dans un environnement résidentiel. Il est prévu dans le plan tram de reporter ce terminus plus au sud, à la gare Boondael, de manière à assurer la correspondance avec le RER (ligne 26).


BUDGET € 750 000

NOM Boulevard de la Cambre et avenue du Congo

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET La place de l’Etoile est un carrefour de voiries principales, interquartiers et locales. Le boulevard de la Cambre est une voirie locale, mais assurant des fonctions importan-tes en tant qu’axe pour les transports publics entre le boulevard Général Jacques et la chaussée de Waterloo. Le boulevard de la Cambre sera entièrement réaménagé avec un site propre pour tram et de nouveaux rails. Le trafi c de transit sera dissuadé depuis la place de l’Etoile. La place sera réaménagée avec le boulevard G. Jaques , ce qui renforcera la lisibilité et la sécurité. L’éclairage sera remplacé et des aménagements cyclables seront prévus pour la Rocade B. Dans le cadre de la nouvelle situation de circulation sur la place de l’Etoile, le revête-ment de l’avenue du Congo sera renouvelé au préalable. Ensuite, les trottoirs et l’éclairage seront remplacés.


BUDGET € 4 780 000

77

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Eindpunt tram Boondael

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING Het zuidelijke eindpunt van de bestaande lijn 93 bevindt zich op de Marie Josésquare die in een woongebied ge-legen is. Het tramplan voorziet in een meer zuidwaartse verplaatsing van dit eindpunt, naar het station Boondael toe, zodat er ook een aansluiting is op het GEN (lijn 26)

TIMING Werken: 2006

BUDGET € 750 000

NAAM Terkamerenlaan en Congolaan

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING Het Sterreplein is een knooppunt van interwijkenwegen, primaire en lokale wegen. De Terkamerenlaan is een lokale weg, maar met een belangrijke functie als as van openbaar vervoer tussen de Generaal-Jacqueslaan en de Waterloosesteenweg. De Terkamerenlaan wordt volledig heraangelegd met een eigen trambaan en vernieuwde sporen. Doorgaand verkeer wordt ontmoedigd vanop het Sterrenplein. Het plein wordt heraangelegd samen met de G. Jaqueslaan en wordt daardoor leesbaarder en verkeersveiliger. De verlichting wordt vernieuwd en er komen fi etsvoorzieningen voor de fi etsroute rocade B. In de Congolaan wordt in een eerste fase het wegdek heraangelegd in het kader van de nieuwe verkeerssituatie op het Sterreplein. Later worden voetpaden en verlichting vernieuwd.

TIMING Werken: 2006

BUDGET € 4 780 000


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue de la Couronne

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET L’avenue est une voirie principale et un axe important de transport en commun. Il faut renforcer la fonction résidentielle de cet espace structurant et résoudre les nombreux points noirs relatifs au bruit et à la vitesse commerciale des lignes de bus. Une bande bus et des infrastructures cyclables sont prévues entre le bd Général Jacques et la place Blyckaert. Des arbres seront plantés pour verduriser cet axe struc-turant. Des interventions locales sont également prévues (entretien des trottoirs, amélioration des passages pour piétons et arrêts de bus).



NOM Avenue Fonsny et avenue Van Volxem

COMMUNE Saint-Gilles et Forest

DESCRIPTION DU PROJET Les deux avenues forment un axe routier principal et un axe structurel Nord-Sud bien signalé. Pour améliorer la vitesse commerciale, on aménagera un site propre pour le tram, dans le prolongement du site existant, au milieu de l’avenue Van Volxem entre les arbres. Des pistes cy-clables seront aménagées pour créer un circuit agréable sans trop de dénivelées entre le Nord et le Sud. La galerie couverte sous la voie ferrée servira d’espace pour les usagers faibles.


BUDGET € 4.470.000

79

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Kroonlaan

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De Kroonlaan is een hoofdweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer. De verblijfsfunctie van deze structure-rende ruimte moet versterkt worden en de talrijke zwarte punten met betrekking tot het geluid en de commerciële snelheid van de buslijnen aangepakt. Een bustrook en fi etsinfrastructuur zijn voorzien tussen de Generaal-Jacqueslaan en het Blyckaertplein. Deze structurerende as wordt ingegroend door bomen te voorzien. Ook komen er lokale ingrepen (onderhoud voetpaden, betere zebrapaden en bushaltes).

TIMING Studie: 2005-2006Werken: 2006-2007

BUDGET Raamcontract

NAAM Fonsnylaan en Van Volxemlaan

GEMEENTE Sint-Gillis - Vorst

PROJECTBESCHRIJVING Beide lanen vormen een belangrijke verkeersas en een zeer leesbare structurele noord-zuidas. Om de commer-ciële snelheid te verhogen, wordt een eigen trambaan aangelegd in het verlengde van de bestaande trambed-ding in het midden van de Van Volxemlaan tussen de bomen. Fietspaden worden aangelegd zodat een aange-naam fi etstraject ontstaat tussen noord en zuid zonder al te veel reliëfverschillen. De overdekte galerij onder de spoorwegbedding wordt ingezet als ruimte voor zwakke weggebruikers.


BUDGET € 4 470 000


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Bruxelles entre la rue Saint-Denis et l’ave-nue Van Volxem

COMMUNE Forest

DESCRIPTION DU PROJET Cette chaussée est une voirie interquartier et une liaison importante entre le haut et le bas de Forest. C’est aussi un axe principal pour les trams. Il faut remplacer les anciennes voies de tram, ainsi que tout le revêtement et les trottoirs. Des pistes cyclables seront prévues. Le carrefour entre l’avenue Van Volxem et l’avenue Zaman sera bien signalé et donc plus sécurisant (plateau, oreilles de trottoir,...).. La chaussée de Bruxelles, une voirie tortueuse aux dénivelées importantes et aux espa-ces ouverts, deviendra davantage un axe vert, grâce à la plantation d’arbres sur les aires de stationnement dans la partie basse de la commune.


BUDGET € 4 600 000

NOM Avenue du Diamant

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET Cette avenue est une voirie locale et un axe pour les transports publics. Il faut renouveler le revêtement, y compris la bande bus existante. Les trottoirs, les arbres et l’éclairage doivent être renouvelés.



NOM Avenue des Gloires Nationales

COMMUNE Ganshoren et Koekelberg

DESCRIPTION DU PROJET Il faudra trouver une solution défi nitive pour la bande bus, actuellement provisoire. Dans le même temps, des pistes cyclables seront aménagées dans la partie latérale du parc et certains arbres seront remplacés. L’amélioration de l’ambiance sonore au sein du parc Elisabeth sera éga-lement prise en compte. Cet axe est en effet limitrophe du parc Elisabeth. Ce parc est un espace vert qui fi gure dans le plan bruit et qui est en cours de validation comme “point noir acoustique”.



81

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Brusselsesteenweg tussen St-Denijsstraat en Van Volxemlaan

GEMEENTE Vorst

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een interwijkenweg, een belangrijke verbinding tussen hoog en laag Vorst en een hoofdas voor openbaar vervoer per tram. De oude tramsporen moeten vervangen worden alsook het gehele wegdek en de voet-paden. Fietspaden worden voorzien. Het kruispunt tussen de Van Volxemlaan en de Zamanlaan wordt leesbaar en dus verkeersveilig (verkeersdrempel, uitstulpende voetpaden,...). De Brusselsesteenweg -een kronkelende weg met groot reliëfverschil en open ruimtes- wordt als groene as versterkt door bomen op de parkeerstroken in het lager gelegen gedeelte te planten.


BUDGET € 4 600 000

NAAM Diamantlaan

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De laan is een lokale weg en een as voor openbaar vervoer. Het wegdek moet vernieuwd worden, inclusief de bestaande busbaan. Ook de voetpaden, bomen en verlich-ting zijn aan vernieuwing toe.

TIMING Werken: 2006

BUDGET Raamcontract

NAAM Landsroemlaan

GEMEENTE Ganshoren en Koekelberg

PROJECTBESCHRIJVING Een defi nitieve oplossing moet uitgevoerd worden voor de voorlopige eigen busbaan. Tegelijkertijd zullen er fi etspa-den voorzien worden in de rand van het park. Bepaalde bomen zullen vervangen worden. De verbetering van de geluidsomgeving van het Elisabethpark komt ook aan bod. Deze as grenst immers aan het Elisabethpark dat in het geluidsplan is opgenomen en als akoestisch zwart punt zal worden aangestipt.

TIMING Werken: 2006

BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Boulevard Léopold II entre le Boulevard du Jubilé et la rue du Choeur


DESCRIPTION DU PROJET Ce boulevard est un axe routier métropolitain entre la Petite Ceinture et la Basilique. Heureusement, le tunnel absorbe le trafi c de transit pour permettre à l’espace en surface d’accueillir les usagers faibles et les transports publics. Les sites pour bus et tram existants seront adap-tés. Le pavage en briques sera remplacé par du béton imprimé, plus résistant à la circulation des bus. Le trajet des pistes cyclables sera amélioré en même temps.


BUDGET € 2 200 000

NOM Carrefour chaussée de la Hulpe et avenue Roosevelt

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET La chaussée de la Hulpe entre la chaussée de Waterloo et l’avenue Roosevelt, qui fait la séparation entre le bois de la Cambre et la forêt de Soignes, est un tronçon stratégi-que pour la Région parce qu’il relie les communes d’Uc-cle et Forest avec Ixelles et Auderghem. Il faut améliorer la capacité du débouché de cette chaussée dans l’avenue Roosevelt, en préalable à tout aménagement volontariste du bois de la Cambre.


BUDGET Marché stock

NOM Terminus tram avenue Louise

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET L’actuelle ligne 94 sera prolongée dans le cadre du plan tram jusqu’à Herrmann-Debroux au sud et jusqu’à Houba de Strooper au nord. Cette ligne trop longue serait trop sensible aux aléas du trafi c. Il a donc été décidé de la scinder en deux. Le terminus sud de la branche nord doit être créé. L’extrémité de l’avenue Louise convient à cet égard. Des dispositions particulières sont prises car le site est classé.


BUDGET € 750 000

83

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Leopold II-laan tussen de Jubelfeestlaan en de Koorstraat


PROJECTBESCHRIJVING De laan is een grootstedelijke verkeersas tussen de kleine ringlanen en de Basiliek. Gelukkig vangt de tun-nel het doorgaand verkeer op en werd er bovengronds ruimte gemaakt voor de zwakke weggebruiker en het openbaar vervoer. De bestaande bus- en trambaan wordt aangepast. De bestrating in klinkers wordt vervangen door printbeton, dat resistent is tegen het gebruik door de bus. Tegelijkertijd wordt het traject van de fi etspaden verbeterd.


BUDGET € 2 200 000

NAAM Kruispunt Terhulpsesteenweg en Rooseveltlaan

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING Het stuk van de Terhulpsesteenweg gelegen tussen de Waterloolaan en de Rooseveltlaan en dat de scheiding vormt tussen het Terkamerenbos en het Zoniënwoud is een strategisch stuk voor het gewest. Het verbindt im-mers de gemeenten Ukkel, Vorst, Elsene en Oudergem. De Terhulpsesteenweg moet naar de Rooseveltlaan toe beter kunnen leeglopen. Deze ingreep moet gebeuren vóór een voluntaristische aanleg van het Terkamerenbos.

TIMING Werken: 2006

BUDGET Raamcontract

NAAM Eindpunt tram Louizalaan

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De bestaande lijn 94 wordt in het kader van het tramplan verlengd tot Herrmann- Debroux in het zuiden en tot Houba de Strooper in het noorden. Deze zeer lange lijn is te verkeersgevoelig. Daarom werd er beslist om ze in twee te splitsen. De zuidelijke eindhalte van de noorde-lijke vertakking moet aangelegd worden. Het einde van de Louizalaan is hiervoor geschikt. Er zullen bijzondere maatregelen genomen worden omdat het om een be-schermd gebied gaat.

TIMING Werken: 2007

BUDGET € 750 000


PROJETS (SUITE)

NOM Terminus et correspondance Churchill et rue Vanderkindere

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET Le plan tram s’appuie sur la création d’une ligne forte desservant le tunnel Albert – Gare du Nord, la ligne 3, et sur laquelle les trams 4000 seront mis en service. Un ter-minus doit être créé au niveau du rond-point Churchill, et les correspondances entre cette ligne forte et l’axe Brug-mann doivent être améliorées. Par ailleurs, les lignes 23 et 24 de la moyenne ceinture auront également leur terminus à Vanderkindere, ce qui augmente l’importance de ce pôle d’échange.


BUDGET € 3 500 000

NOM Porte de Schaerbeek


DESCRIPTION DU PROJET Les voies de tram vont être déplacées en vue d’améliorer la fl uidité des transports publics. De plus, l’arrêt de tram existant sera agrandi grâce à une troisième voie et un terminus, comme c’est le cas à l’extrémité de l’avenue Louise (Legrand). Les bouches de métro vont être réamé-nagées en faveur des personnes à mobilité réduite. Une étude pour le réaménagement complet de la place sera menée en coordination avec les travaux du boulevard du Botanique et avec l’étude en cours pour le réaménage-ment du Jardin Botanique. Il faudra prévoir des infrastruc-tures cyclables pour les ICR 10 et 12.

TIMING Travaux voies VICOM: 2006Travaux métro: 2007Etude espace public: 2006-2007Travaux espace public: 2008

BUDGET Adaptation de la station métro: p.m.€ 2 000 000 pour les modifi cations de voies de tramModifi cations de l’espace public via Marché-stock

85

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Eindhalte en aansluiting Churchill en Vanderkinderestraat

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING Het tramplan is opgezet rond de aanleg van een sterke lijn -lijn 3- die de tunnel Albert – Noordstation zal be-dienen en waarop trams 4000 zullen worden ingezet. Er moet een eindhalte komen ter hoogte van het Chur-chillplein. De verbindingen tussen deze sterke lijn en de Brugmanas moeten versterkt worden. De lijnen 23 en 24 van de middenring krijgen ook een eindpunt in Vanderkin-dere. Hierdoor zal het belang van dit overstapknooppunt toenemen.

TIMING Werken: 2007

BUDGET € 3 500 000

NAAM Schaarbeeksepoort


PROJECTBESCHRIJVING De tramsporen worden herlegd om een betere doorstro-ming van het openbaar vervoer te garanderen. Ook zal de bestaande tramhalte worden uitgebreid met een derde spoor en terminus, analoog aan de ingreep op het einde van de Louizalaan (Legrand). De metro-uitgangen worden verbeterd en aangepast voor personen met beperkte mobiliteit. Een studie voor de heraanleg van het hele plein wordt uitgevoerd, in coördinatie met de nodige heraan-leg van de Kruidtuinlaan en de lopende studie voor de heraanleg van de Kruidtuin. Er moeten fi etsvoorzieningen komen voor GFR 10 en 12.

TIMING Werken sporen Vicom: 2006Werken metro: 2007Studie publieke ruimte: 2006-2007Werken publieke ruimte: 2008

BUDGET Aanpassing metrostation p.m.€ 2 000 000 voor aanpassing tramsporenAanpassingen publieke ruimte via raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue d’Auderghem

COMMUNE Etterbeek

DESCRIPTION DU PROJET Cette avenue est un axe routier principal; il faut en faire un espace structurant où la fonction résidentielle sera renforcée. Une bande bus sera aménagée, ainsi que des pistes cyclables. L’éclairage sera remplacé et les passa-ges piétons seront améliorés. Il faut trouver des solutions locales pour la sécurité routière (points noirs, raccorde-ments aux zones 30).


BUDGET € 1 500 000

NOM Avenue des Communautés

COMMUNE Woluwe-Saint-Lambert

DESCRIPTION DU PROJET Cette avenue est un axe routier principal au-dessus de la E40 Louvain-Bruxelles et donc une liaison essentielle en-tre les deux communes. Une bande bus sera aménagée, selon la même logique que dans l’avenue Marcel Thiry. Toute la voirie sera réaménagée et il y aura place pour la Promenade Verte, sous forme de trottoir et de piste cyclable mixtes.


BUDGET € 2 850 000

NOM Liaison entre le boulevard de la Deuxième Armée Britan-nique et la chaussée de Ruysbroeck

COMMUNE Forest

DESCRIPTION DU PROJET La nouvelle voirie est reprise dans le PRD comme voirie primaire afi n de désengorger la chaussée de Neerstalle et améliorer la fl uidité des nombreuses lignes de tram. Cet aménagement est couplé au réaménagement de la chaussée de Ruysbroeck.

TIMING Etude: 2005 - 2006.Expropriations et travaux: 2007-2008

BUDGET € 3 600 000

87

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Oudergemlaan

GEMEENTE Etterbeek

PROJECTBESCHRIJVING De laan is een belangrijke verkeersas die moet uitgewerkt worden als een structurerende ruimte waar de verblijfs-functie versterkt wordt. Een eigen busbaan wordt aange-legd alsook fi etspaden. De verlichting wordt vernieuwd. Oversteekplaatsen voor voetgangers worden verbeterd. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor ver-keersveiligheid (zwarte punten, aansluitingen op zone 30).

TIMING Studie 2006Werken: 2007

BUDGET € 1 500 000

NAAM Gemeenschappenlaan

GEMEENTE Sint-Lambrechts-Woluwe

PROJECTBESCHRIJVING De laan is een belangrijke verkeersas over de E40 Leu-ven-Brussel en dus een belangrijke verbinding tussen de twee gemeenten. Een eigen busbaan wordt aangelegd in dezelfde logica als de uitgevoerde werken in de Marcel Thirylaan. De volledige weg wordt heraangelegd en er komt ruimte voor de Groene Wandeling, onder de vorm van een gemengd voet- en fi etspad.


BUDGET € 2 850 000

NAAM Verbindingsweg tussen de Brits Tweedelegerlaan en de Ruisbroeksesteenweg

GEMEENTE Vorst

PROJECTBESCHRIJVING Deze weg is voorzien in het GewOP als nieuwe primaire weg. Bedoeling is de Neerstallesteenweg te kunnen ont-lasten van het verkeer en zo een betere doorstroming van de vele tramlijnen te garanderen. De aanleg is gekoppeld aan de herinrichting van de Ruisbroeksesteenweg.

TIMING Studie: 2005 - 2006. Onteigeningen en werken: 2007 - 2008

BUDGET € 3 600 000


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Waterloo entre l’avenue Legrand et l’avenue Churchill

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET Cette chaussée est un axe important pour la circulation interquartier et les transports publics. Cette partie est un goulet pour la circulation des trams. C’est pourquoi, il faut aménager un site propre qui pourra servir également aux bus.


BUDGET € 3 000 000

NOM Chaussée de Louvain entre la place Saint-Josse et la limite régionale

COMMUNE Saint-Josse-Ten-Noode, Schaerbeek et Evere

DESCRIPTION DU PROJET La chaussée est une voirie interquartier située à l’inté-rieur de la Grande Ceinture. Cette voie principale, qui se trouve entre la place Meiser et la limite régionale, est un axe important de transports en commun indiqué comme axe RER pour les bus. La chaussée est un espace struc-turant dont la fonction résidentielle doit être renforcée. Conformément à l’étude acoustique qui a été menée, les nuisances sonores devront être réduites par des mesu-res de limitation de vitesse. Il est prévu d’aménager des infrastructures cyclables ainsi qu’un espace pour un site propre (partiel) pour bus. Il faut trouver des solutions locales en vue de renforcer la sécurité routière (zone 30 et abords d’école). L’éclairage public va être remplacé.



89

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Waterloosesteenweg tussen Legrandlaan en Churchilllaan

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een belangrijke as voor interwijkverkeer en openbaar vervoer. Dit gedeelte is de bottleneck voor het tramverkeer. Daarom moet een eigen site worden aangelegd die ook kan gebruikt worden door de bussen.


BUDGET € 3 000 000

NAAM Leuvensesteenweg tussen het Sint-Joostplein en de gewestgrens

GEMEENTE Sint-Joost-ten-Node, Schaarbeek, Evere

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een interwijkenweg binnen de grote ringlanen en een hoofdweg tussen het Meiserplein en de gewestgrens. De weg is een belangrijke openbaarver-voersas die werd aangeduid als een GEN-as voor bussen. De steenweg is een structurerende ruimte waar de verblijfsfunctie moet versterkt worden. De geluidsoverlast moet verminderd worden aan de hand van snelheidsbe-perking, conform de uitgevoerde geluidsstudie. Fiets-infrastructuur en ruimte voor een (gedeeltelijke) eigen busbaan zullen voorzien worden. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (zone 30 en schoolomgevingen). De openbare verlichting zal vernieuwd worden.


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Boulevard du Jardin Botanique


DESCRIPTION DU PROJET Ce boulevard fait partie de la Petite Ceinture. C’est une voirie métropolitaine qui absorbe aussi la circulation de destination locale. Le trafi c de transit est prévu dans la partie ouverte voisine du tunnel, le long du Botanique. Il faudra coordonner le réaménagement avec l’étude de réaménagement du Botanique, qui est en cours. Il est important de trouver une solution aux nuisances sonores dues au trafi c en direction du parc. Les décisions straté-giques à prendre dans le schéma directeur à développer pour la Cité administrative de l’Etat (étude réalisée par l’AATL) auront aussi un impact sur le boulevard. Il faudra créer une bande bus en direction de la Porte de Schaer-beek, ainsi que des pistes cyclables pour l’ICR 10 et 12. Il faudra trouver des solutions locales améliorant la sécu-rité routière (1 point noir et 2 abords d’école).


BUDGET € 1 980 000

NOM Chaussée de Mons entre le square Albert I et le square Vandervelde

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Il faut optimiser le fl ux de circulation. En tant que voirie interquartier, la rue du Collecteur ne peut accueillir que le trafi c local. La chaussée de Mons redevient ainsi un axe routier primaire pour le transport tant public que privé. La lisibilité du square Vandervelde doit être améliorée.


BUDGET € 3 300 000

91

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Kruidtuinlaan


PROJECTBESCHRIJVING De laan is een deel van de kleine ringlanen en is een grootstedelijke weg die het lokale bestemmingsver-keer opvangt. Het doorgaand verkeer is voorzien in het naastgelegen open gedeelte van de tunnel langs de Kruidtuin. De heraanleg moet gecoördineerd worden met de lopende studie voor de heraanleg van de Kruidtuin. Belangrijk is om een oplossing voor de geluidsoverlast van het verkeer naar het park te voorzien. De strategische beslissingen die in het kader van het richtplan voor het Rijksadministratief Centrum (studie BROH) genomen moeten worden, zullen ook een invloed op de laan heb-ben. Een vrije busbaan richting Schaarbeeksepoort moet gecreëerd worden alsook fi etspaden voor GFR 10 en 12. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor ver-keersveiligheid (1 zwart punt en 2 schoolomgevingen).


BUDGET € 1 980 000

NAAM Bergensesteenweg tussen de Albert I-square en de Vanderveldesquare

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De verkeersstroom moet geoptimaliseerd worden. De Hoofdrioolstraat mag als interwijkenweg enkel lokaal verkeer hebben. Hierdoor wordt de Bergensesteenweg terug een logische primaire verkeersas voor privévervoer en openbaar vervoer. De leesbaarheid van de Vandervel-desquare moet worden verbeterd.


BUDGET € 3 300 000


PROJETS (SUITE)

2. L’AMÉLIORATION DE LA VITESSE COMMERCIALE SUR LES VOIRIES COMMUNALES

Pour pouvoir atteindre l’ensemble des usagers poten-tiels, les transports publics ont également besoin de se déployer sur d’autres voiries que les voiries régionales. C’est pourquoi les voiries communales sont desservies par de nombreuses lignes de tram et de bus. N’étant pas des axes routiers primaires, elles sont donc moins suscepti-bles d’absorber un trafi c intense. Cependant, des problè-mes ponctuels apparaissent surtout pendant les heures de pointe et ils pénalisent les habitants et les clients des transports publics. Pour cette raison, il est important d’utiliser les transports publics sur les voiries communa-les comme une alternative concurrentielle et durable. Tout comme les voiries régionales, un certain nombre de voiries communales sont larges, si bien qu’elles peuvent accueillir un site propre pour les transports publics. Quant aux voi-ries communales étroites, on optera pour une adaptation légère (marquages), une situation adaptée du trafi c (sens unique) ou une intervention locale aux carrefours.

93

PROJECTEN (VERVOLG)


2. VERBETERING VAN DE COMMERCIËLE SNELHEID OP GEMEENTEWEGEN

Het openbaar vervoer heeft ook nood aan ontwikkelings-mogelijkheden buiten de gewestwegen om optimaal alle mogelijke gebruikers te kunnen bereiken. Daarom zijn er heel wat bus- en tramlijnen die gemeentewe-gen aandoen. Deze gemeentewegen zijn geen primaire verkeersassen en hebben dus minder te kampen met een hoge verkeersintensiteit. Toch zijn er vaak punctu-ele problemen, vooral tijdens de spitsuren. Het grootste slachtoffer hiervan zijn de bewoners en de gebruikers van het openbaar vervoer. Om die reden moet ook op gemeentewegen het openbaar vervoer als concurrentieel en duurzaam alternatief worden ingezet. Net zoals de gewestwegen zijn bepaalde gemeentewegen breed en is een eigen bedding voor openbaar vervoer best mogelijk. Bij smalle gemeentewegen wordt gekozen voor een lichte aanpassing (markeringen), een aangepaste verkeerssitu-atie (eenrichtingsverkeer) of een lokale ingreep aan de kruispunten.


PROJETS (SUITE)

NOM Rue Archimède

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Une bande bus sera prévue en direction du rond-point Schuman



NOM Avenue de la Couronne

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET L’avenue est une voirie interquartier et un axe important de transport en commun. Il faut renforcer la fonction résidentielle de cet espace structurant et résoudre les nombreux points noirs relatifs au bruit et à la vitesse commerciale des lignes de bus. Une phase de test avec bande bus est en cours. L’étude pour le réaménagement défi nitif se déroule actuellement.



NOM Avenue des Cerisiers, entre Diamant et le square Levie

COMMUNE Schaerbeek

DESCRIPTION DU PROJET L’avenue est une large voirie interquartier dont la fonction résidentielle doit être renforcée. Une adaptation est indis-pensable pour améliorer la circulation des bus.



95

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Archimedesstraat

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Een vrije busbaan wordt aangelegd richting Schumanplein

TIMING Werken: 2006

BUDGET Raamcontract

NAAM Kroonlaan

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De Kroonlaan is een interwijkenweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer. De verblijfsfunctie van deze structurerende ruimte moet versterkt worden en de talrijke zwarte punten met betrekking tot het geluid en de commerciële snelheid van de buslijnen aangepakt. De busstrook bevindt zich in een testfase en de studie voor de defi nitieve inrichting is in uitvoering.


BUDGET Raamcontract

NAAM Kerselarenlaan tussen Diamant en de Leviesquare

GEMEENTE Schaarbeek

PROJECTBESCHRIJVING De laan is een brede interwijkenweg waar de verblijfs-functie moet versterkt worden. Een aanpassing is nodig om de doorstroming van de bus te verzekeren.

TIMING Studie 2006Werken 2007

BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue Adolphe Buyl

COMMUNE Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Sur cette voirie interquartier, le tram est souvent bloqué par les voitures tournant à gauche vers le rond-point de l’Etoile, à hauteur de l’avenue Maurice. La tracé du tram nécessite donc une adaptation. Une vision de mobilité durable pour l’ensemble du quartier sera développée dans le cadre d’une procédure de participation impliquant les usagers, les habitants et les communes. De bonnes infrastructures cyclables devront aussi être réalisées sur la Rocade B.


BUDGET € 4 000 000

NOM Rue Willems

COMMUNE Saint-Joost-Ten-Noode

DESCRIPTION DU PROJET Sur cette voirie interquartier, il y a lieu d’améliorer la fl ui-dité des transports publics qui se dirigent vers la place Saint-Josse.


BUDGET € 2 000 000

NOM Rue de la Vanne et rue du Tabellion

COMMUNE Bruxelles et Ixelles

DESCRIPTION DU PROJET Il faut chercher une meilleure circulation via les rues étroites, entre les chaussées de Waterloo et d’Ixelles

TIMING Etudes: 2007Travaux: 2008


97

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Adolphe Buyllaan

GEMEENTE Elsene

PROJECTBESCHRIJVING De tramlijn op deze interwijkenweg wordt vaak geblok-keerd door linksafslaand verkeer naar het Sterreplein, ter hoogte van de Mauricelaan. Daarom moet een aanpas-sing gebeuren aan het traject van de tramsporen. Via een participatieproces waarbij gebruikers, bewoners en ge-meente betrokken zijn, wordt een visie op duurzame mo-biliteit voor de hele wijk ontwikkeld. Tegelijkertijd moeten er goede fi etsvoorzieningen komen voor de rocade B.


BUDGET € 4 000 000

NAAM Willemsstraat

GEMEENTE Sint-Joost-ten-Node

PROJECTBESCHRIJVING De doorstroming van het openbaar vervoer moet verbeterd worden op deze interwijkenweg, richting Sint-Joostplein.


BUDGET € 2 000 000

NAAM Verlaatstraat en Notarisstraat

GEMEENTE Brussel en Elsene

PROJECTBESCHRIJVING Er moet een vlottere doorstroming zijn door de smalle straten tussen de Waterloose- en de Elsensesteenweg.

TIMING Studies: 2007Werken: 2008

BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Rue du Lombard, rue des Bogards, rue des Alexiens

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET A l’instar des adaptations effectuées récemment dans la rue du Fossé-aux-Loups et la rue de l’Ecuyer, un parcours en boucle permettra d’améliorer la fl uidité des transports publics entre le Sablon et les boulevards du centre. Des infrastructures cyclables sont prévues.


BUDGET € 2 000 000

99

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Lombardstraat, Bogaardenstraat, Cellebroersstraat

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Analoog aan de recente aanpassingen in de Wolvengracht en de Schildknaapstraat zal de doorstroming van het openbaar vervoer in een lusvorm tussen de Zavel en de centrumlanen verbeterd worden. Fietsinfrastructuur zal voorzien worden.


BUDGET € 2 000 000


PROJETS (SUITE)

3. INTERMODALITÉ TRAIN, MÉTRO, BUS, TRAM

Aujourd’hui, quatre sociétés de transports publics différen-tes exploitent à Bruxelles des lignes de tram, bus, métro et train. Ces différents réseaux comprennent des noeuds intermodaux offrant aux clients de nombreuses possibili-tés: une liaison rapide sur une longue distance, une liaison moins rapide avec plusieurs arrêts, des transports publics souterrains ou en surface. Le client peut aussi opter pour le transfert du transport privé vers les transports publics. Ces dispositifs d’échange, appelés noeuds intermodaux, sont pour Bruxelles un atout important à développer de manière optimale. Le noeud intermodal n’est pas seule-ment considéré comme un modèle d’organisation interne de correspondances confortables et faciles à identifi er, mais aussi comme un pôle d’attrait urbain, doté de fonc-tions complémentaires telles que les activités commercia-les, les services et les aires de stationnement.

La Région entend construire des parkings de dissuasion aux alentours des principaux noeuds de communication en périphérie de la ville. Les inconnues concernant l’opéra-tionnalisation et le fi nancement sont nombreuses (cohé-rence et synergies avec de nouvelles affectations telles que les bureaux et le logement, concession privée ou publique, en plein air ou non, souterrain ou en surface). Aussi le plan pluriannuel n’aborde-t-il pas l’aspect budgétaire de ces infrastructures, dont l’impact est cité pour mémoire.

Ce chapitre comprend uniquement les travaux aux arrêts de métro ayant un impact sur les voiries. Les investisse-ments courants, les travaux de rénovation et les adapta-tions souterraines ne sont pas mentionnés. Par contre, le programme actuellement en cours d’adaptation des stations de métro en faveur des personnes à mobilité ré-duite doit être en accord avec les voiries en surface et avec les places publiques, comme par exemple sur l’axe Nord-Sud du prémétro. L’étude relative au réaménagement des avenues centrales et le développement d’activités dans les espaces métro non occupés est également en cours.

101

PROJECTEN (VERVOLG)


3. INTERMODALITEIT TREIN, METRO, BUS, TRAM

Er zijn verschillende netwerken van openbaar vervoer: tram-, bus-, metro- en treinlijnen, in Brussel uitgebaat door vier verschillende vervoersmaatschappijen. In die verschillende netwerken zijn er knooppunten waar een uitwisseling mogelijk is. Dit biedt de gebruiker een brede waaier van mogelijkheden: een snelle verbinding over langere afstanden, een tragere verbinding met meerdere haltes, bovengronds of ondergronds vervoer. Ook kan een gebruiker kiezen om van privévervoer naar openbaar vervoer over te stappen. Die mogelijkheden tot uitwis-seling, intermodale knooppunten genoemd, zijn een sterke troef voor Brussel en moeten optimaal uitgebouwd worden. Daarbij wordt het knooppunt niet enkel opgevat als een intern organisatiepatroon van overstappunten met een maximum aan leesbaarheid en comfort. Ook wordt de plek als stedelijk aantrekkingspool uitgebouwd met aanvullende nevenfuncties zoals commerciële activitei-ten, diensten en parkeermogelijkheid.

Het gewest wil op dergelijke belangrijke knooppunten in de stadsrand transitparkings uitbouwen. De operationa-lisering en de fi nanciering hangen te veel af van onbe-kenden (samenhang en synergieën met nieuwe bestem-mingen zoals kantoren en huisvesting, private of publieke concessie, openlucht of niet, bovengronds of onder-gronds). Het meerjarenplan doet dan ook geen uitspraak over het budget van deze infrastructuur. De budgettaire impact ervan wordt pro memorie weergegeven.

In dit hoofdstuk worden enkel werken aan metrohal-tes vernoemd die een impact hebben op de wegen. De courante investeringen, vernieuwingswerken en onder-grondse aanpassingen worden niet vermeld. Wel moet het lopende programma voor de aanpassing van metro-stations voor personen met beperkte mobiliteit gecoördi-neerd worden met de bovengrondse wegen en openbare pleinen, zoals bijvoorbeeld op de noord-zuid pre-metroas. De studie voor de herinrichting van de centrale lanen en de uitbouw van functies in de ongebruikte metroruimtes is nu aan de gang.


PROJETS (SUITE)

NOM Place Sainte-Catherine - Métro Sainte-Catherine

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET La station de métro sera rénovée et accessible aux personnes à mobilité réduite via les ascenseurs. La place sera réaménagée et les pavillons d’entrée seront entiè-rement rénovés. Une oeuvre d’art sera installée dans l’espace métro rénové.


BUDGET € 3 100 000 dont € 605 000 via Beliris

NOM Gare de l’Ouest et bouclage de la ligne de métro 2


DESCRIPTION DU PROJET Des aménagements sont en cours dans la station de métro Gare de l’Ouest pour la nouvelle ligne de métro 1 (Stockel-Ouest) qui aura son terminus ici. Les nouveaux quais seront aménagés entre les stations de métro Gare de l’Ouest et Beekkant et seront accessibles à partir des deux stations. Une nouvelle station de métro permettra au métro de la ligne 2 de s’arrêter. Cette ligne sera reliée au complexe de Beekkant. Le bouclage de la ligne sera ainsi réalisé. Les abords de la station Gare de l’Ouest deviendront l’un des endroits les mieux accessibles de la Région. En tant qu’espace public, le noeud intermodal jouera donc un rôle important dans le développement de la zone-levier Gare de l’Ouest. Une étude pour le dévelop-pement de cette zone-levier est en cours.


BUDGET € 12 130 000 dont € 4 400 000 Beliris

NOM Métro Anneessens, Bourse, Lemonnier et de Brouckère

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET De nouvelles fonctions seront prévues sur l’axe Nord-Sud du pré-métro, au niveau de la mezzanine. Des ascen-seurs seront prévus et les escalators seront remplacés.

TIMING Etude: 2006Travaux: le timing dépend des travaux sur les boulevards du centre

BUDGET Etude: € 60 000 Exécution: p.m.

103

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Sint-Katelijneplein - metro Sint-Katelijne

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Het metrostation wordt vernieuwd en wordt toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit door de installatie van liften. Het plein wordt heraangelegd en de inkompa-viljoenen volledig vernieuwd. Er komt een kunstwerk in de metroruimte.

TIMING Werken: 2006

BUDGET € 3 100 000 waarvan € 605 000 Beliris

NAAM Weststation en sluiting metrolijn 2

GEMEENTE Molenbeek

PROJECTBESCHRIJVING In het huidige metrostation Weststation worden aan-passingen uitgevoerd voor de nieuwe metrolijn 1 (Stok-kel-West) die hier haar eindpunt zal hebben. De nieuwe treinperrons zullen worden aangelegd tussen de metro-stations Weststation en Beekkant en vanuit beide stations toegankelijk zijn. Ook komt er een nieuw metrostation waar metro 2 zal stoppen. Lijn 2 wordt aangesloten op het complex van Beekkant waardoor de ringlijn volledig gesloten zal zijn. De omgeving van het Weststation wordt daarmee een van de best bereikbare plekken van het gewest. Het intermodale knooppunt zal dus een belang-rijke rol spelen in de ontwikkeling van het hefboomgebied Weststation en ook als publieke ruimte. Een studie voor de ontwikkeling van het hefboomgebied is in uitvoering.


BUDGET € 12 130 000 waarvan € 4 400 000 Beliris

NAAM Metro Anneessens, Beurs, Lemonnier, de Brouckère

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Op de noord-zuid pre-metroas komen er nieuwe functies op het mezzanineniveau. Bovendien worden liften voor-zien en roltrappen vernieuwd.

TIMING Studie: 2006Werken: afhankelijk van werken aan de centrumlanen

BUDGET Studie € 60 000 Uitvoering p.m.


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Mons - Métro Ceria-Coovi

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET La station de métro et l’actuel parking de dissuasion doivent être davantage développés en tant que noeud intermodal entre le métro, le bus et la voiture. La SNCB étudie la possibilité d’y implanter une gare RER. Le développement d’activités à grande échelle, telles que IKEA et le campus de l’école supérieure CERIA, augmente la demande de mobilité. L’accessibilité de cet endroit par des transports durables doit être garantie au maximum et ce, dans l’intérêt de la viabilité de la chaussée de Mons et des quartiers avoisinants. Il est donc important de développer l’intermodalité, d’intégrer de manière durable des activités complémentaires, de développer davantage le parking de dissuasion et de prévoir notamment des passages pour piétons plus sécurisés sur la chaussée de Mons.


BUDGET € 800 000 pour les voiries de chaussée de Mons (cofi nan-cement à déterminer)p.m. parking de dissuasion, adaptation des sorties métro,...

NOM Avenue Paul Hymans - Métro Roodebeek


DESCRIPTION DU PROJET Le dispositif d’échange intermodal entre le métro et le bus doit être davantage développé. Les sorties de métro seront adaptées en faveur des personnes à mobilité réduite et l’arrêt de bus sera agrandi. Dans le cadre d’un prolongement éventuel de la ligne de tram le long du bd du Souverain via le bd de la Woluwe, l’aménagement d’un terminus pour tram pourra être envisagé à hauteur de ce dispositif d’échange. L’augmentation du nombre de places du parking de dissuasion (de 200 à 700 places) est donc une opportunité. On doit créer des synergies entre la construction du parking et de nouvelles affectations pour bureaux et habitations. Le carrefour avenue Paul Hymans – bd de la Woluwe sera adapté à court terme afi n d’augmenter la vitesse commerciale des bus.

TIMING Travaux bande de bus: 2006Etude noeud intermodal: 2006-2007Travaux: 2008-2009

BUDGET Adaptation bande bus avenue Paul Hymans via contrat-stock€ 3 000 000 pour adaptations de la station métro

105

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Bergensesteenweg – metro Ceria-Coovi

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING Het metrostation en de bestaande transitparking moeten verder worden uitgebouwd als intermodaal knooppunt tussen metro, bus en auto. De NMBS bestudeert de mogelijkheid om hier een GEN-station te voorzien. De uitbouw van grootschalige functies zoals IKEA en de hogeschoolcampus verhoogt de mobiliteitsdruk. In het belang van de leefbaarheid van de Bergensesteenweg en de omliggende woonwijken moet deze plek maximaal bereikbaar zijn met duurzaam vervoer. Daarom moet de intermodaliteit vergroot worden en nevenfuncties op een duurzame wijze worden ingepast. De transitparking dient uitgebouwd te worden. Er moeten veiligere oversteek-plaatsen komen op de Bergensesteenweg.

TIMING Studie: 2007 Werken: 2008 - 2009

BUDGET € 800 000 voor wegenis Bergensesteenweg (cofi nancie-ring te zoeken)p.m. transitparking, aanpassing metro-uitgangen, ...

NAAM Paul Hymanslaan - metro Roodebeek


PROJECTBESCHRIJVING Het bestaande knooppunt tussen metro en bus moet uitgebouwd worden. Metro-uitgangen worden toeganke-lijk gemaakt voor personen met beperkte mobiliteit. De bushalte wordt uitgebreid. Indien de tramlijn langs de Vorstlaan wordt verlengd over de Woluwelaan, dan is een tramterminus aan dit knooppunt denkbaar. De uitbreiding van de transitparking van 200 naar 700 plaatsen is dus een opportuniteit. We moeten de synergie bevorderen tussen de bouw van de parking en nieuwe bestemmingen voor kantoren en woningen. Op korte termijn wordt het kruis-punt Paul Hymanslaan / Woluwelaan aangepast met het oog op een verhoogde commerciële snelheid van de bus.

TIMING Werken busbaan: 2006Studie intermodaal knooppunt: 2006-2007Werken: 2008-2009

BUDGET Aanpassing busbaan Paul Hymanslaan via raamcontract€ 3 000 000 voor aanpassingen metrostationp.m. transitparking


PROJETS (SUITE)

NOM Métro Crainhem


DESCRIPTION DU PROJET Il faut développer le noeud intermodal actuel. Une exten-sion du parking s’impose (de 190 à 1000 places).


BUDGET p.m. parking de dissuasion

NOM Métro Delta

COMMUNE Auderghem

DESCRIPTION DU PROJET Il faut développer le noeud intermodal actuel. Une exten-sion du parking s’impose (de 350 à 1350 places). Il nous faut créer des synergies entre la construction du parking et les nouvelles affectations pour cette zone-levier.

TIMING Etude: 2006-2007travaux: 2008-2009

BUDGET p.m. parking de dissuasion

107

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Metro Kraainem


PROJECTBESCHRIJVING Het bestaande intermodale knooppunt moet worden uitgebouwd. Een uitbreiding van de parking van 190 naar 1.000 plaatsen is nodig.

TIMING Studie: 2006 – 2007Werken: 2008-2009

BUDGET p.m. transitparking

NAAM Metro Delta

GEMEENTE Oudergem

PROJECTBESCHRIJVING Het bestaande intermodale knooppunt moet worden uitgebouwd. Een uitbreiding van de parking van 350 naar 1.350 plaatsen is nodig. We moeten de synergie bevorde-ren tussen de bouw van de parking en de nieuwe bestem-mingen voor dit hefboomgebied.

TIMING Studie: 2006 – 2007Werken: 2008-2009

BUDGET p.m. transitparking


PROJETS (SUITE)

4. DE NOUVEAUX DÉVELOPPEMENTS POUR LES TRANS-PORTS EN COMMUN

Tel que mentionné dans le PRD, partiellement dans le plan tram & bus et plus en détail dans le plan Iris 2 en cours, les transports publics seront aussi développés sur de nouveaux trajets.

109

PROJECTEN (VERVOLG)


4. NIEUWE UITBREIDINGEN VOOR HET OPENBAAR VERVOER

Zoals aangegeven in het GewOP, gedeeltelijk in het tram- en busplan en meer in detail in het Iris-plan 2 zal het openbaar vervoer ook worden uitgebouwd op nieuwe trajecten.


PROJETS (SUITE)

NOM Prolongement de la ligne 94 -bd du Souverain, place Wiener jusqu’à l’avenue Herrmann- Debroux

COMMUNE Woluwe-Saint-Lambert, Auderghem et Woluwe-Saint-Pierre

DESCRIPTION DU PROJET L’axe routier primaire sera aménagé pour mieux ac-cueillir les transports publics. Le tram sera prévu le long de la berme centrale. Des pistes cyclables seront aména-gées et certains arbres en mauvais état seront enlevés et remplacés, si possible. L’éclairage sera remplacé.Il faudra trouver des solutions locales pour assurer les raccordements aux zones 30.


BUDGET € 9 145 000 dont € 2 547 000 via Beliris

NOM Prolongement de la ligne 56 – avenue Marius Renard

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET La voirie interquartier sera aménagée pour mieux ac-cueillir les transports publics en vue de desservir un quar-tier fortement peuplé. Un nouveau terminus sera prévu.


BUDGET € 6 000 000

NOM Prolongement du tram vers le terminus provisoire – chaussée d’Alsemberg

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET La ligne de tram nécessite un meilleur terminus. En attendant le raccordement à la ligne de chemin de fer 26 à Moensberg, une solution provisoire a été trouvée sur les terrains du CPAS d’Uccle.



111

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Verlenging lijn 94 - Vorstlaan, Wienerplein tot Herrmann-Debrouxlaan

GEMEENTE Sint-Lambrechts-Woluwe, Oudergem en Sint-Pieters-Woluwe

PROJECTBESCHRIJVING De primaire verkeersas wordt uitgebouwd voor het openbaar vervoer. De tram wordt langs de middenberm voorzien. Tegelijkertijd worden fi etspaden aangelegd. Bepaalde bomen in slechte staat worden gekapt en indien mogelijk vervangen. De verlichting wordt vernieuwd. Lo-kale oplossingen moeten gevonden worden voor aanslui-tingen op zone 30.

TIMING 2006

BUDGET € 9 145 000 waarvan € 2 547 000 Beliris

NAAM Verlenging lijn 56 - Marius Renardlaan

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De interwijkenweg wordt uitgebouwd met het openbaar vervoer zodat een dichtbevolkte wijk kan bediend worden. Een nieuwe terminus wordt voorzien.


BUDGET € 6 000 000

NAAM Verlenging tram tot voorlopige terminus - Alsembergse-steenweg

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING Voor de tramlijn is een betere terminus nodig. In afwach-ting van de aansluiting op spoorlijn 26 in Moensberg werd een voorlopige oplossing gevonden op de terreinen van het OCMW Ukkel.

TIMING Werken: 2006

BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Ninove

COMMUNE Molenbeek-Saint-Jean et Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET La partie de la chaussée, entre la Gare de l’Ouest et le boulevard Mettewie, est une voie principale et un espace structurant dont la fonction résidentielle doit être déve-loppée. En vue de diminuer la pression du trafi c, un site propre pour les transports publics va y être aménagé. Il faut trouver des solutions locales en vue d’améliorer la sécurité routière (abords d’école, points noirs, raccorde-ments à une zone 30).La partie de la chaussée entre le boulevard Mettewie et la frontière régionale est une voirie métropolitaine. Une concertation sera menée avec la Région fl amande pour examiner les possibilités d’aménager un axe rapide pour les transports publics, conformément à la convention RER. Quoi qu’il en soit, les trottoirs et les passages pour piétons devront faire l’objet d’un réaménagement et des pistes cyclables devront être créées. Il faudra aussi trou-ver une solution au problème rencontré à l’intersection avec la Promenade Verte.

TIMING Travaux 1e partie: 2006-2007Etude 2e partie: 2007-2008 Travaux 2e partie: 2009

BUDGET 1e partie: € 9 935 478 (dont € 6 750 000 via Beliris)2e partie: € 5 900 000Ce projet est prévu dans le programme de réserve, en attendant les résultats du plan Iris 2.

NOM Prolongement du tram 91

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET La ligne de tram existante sera prolongée depuis la rue de Stalle jusqu’au Ring dans une première phase et jus-qu’à la gare RER de Ruysbroek dans une seconde phase, moyennant accord avec la Région fl amande.

TIMING Etude 2006Travaux: 2007-2008

BUDGET Partie Uccle via marché-stock

113

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Ninoofsesteenweg

GEMEENTE Molenbeek en Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING Het gedeelte van de steenweg tussen het Weststation en de Mettewielaan is een hoofdweg en een structurerende ruimte waar de verblijfsfunctie uitgebouwd moet worden. Om de verkeersdruk te verminderen, wordt een eigen bedding voor het openbaar vervoer aangelegd op het eerste gedeelte, tussen het Weststation en de Mettewie-laan. Lokale oplossingen moeten gevonden worden voor de verkeersveiligheid (schoolomgevingen, zwarte punten, aansluitingen op zone 30).Het gedeelte tussen de Mettewielaan en de gewestgrens is een grootstedelijke weg. In overleg met het Vlaams gewest zal onderzocht worden of een snelle as voor openbaar vervoer kan gerealiseerd worden, conform de GEN-overeenkomst. In ieder geval moeten de voetpaden en de oversteekplaatsen voor voetgangers heraangelegd worden en fi etspaden aangelegd. De kruising met de Groene Wandeling moet opgelost worden.

TIMING Werken deel 1: 2006 - 2007Studie deel 2: 2007 - 2008Werken deel 2: 2009

BUDGET Deel 1 € 9 935 478 (waarvan € 6 750 000 door Beliris)Deel 2 € 5 900 000Dit project maakt deel uit van het reserveprogramma in afwachting van de resultaten van het Iris-plan 2.

NAAM Verlenging tram 91

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING De bestaande tramlijn zal in een eerste fase verlengd worden van de Stallestraat tot aan de Ring en in een tweede fase, na een akkoord met het Vlaams gewest, tot aan het GEN-station van Ruisbroek.

TIMING Studie: 2006Werken: 2007-2008

BUDGET Gedeelte Ukkel via raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Prolongement de la ligne 94 – bd de la Woluwe, bd du Souverain, Herrmann-Debroux, avenue de Tervueren jusqu’au métro Roodebeek

COMMUNE Auderghem, Woluwe-Saint-Pierre, Woluwe-Saint-Lambert

DESCRIPTION DU PROJET La liaison entre le métro, le bus, le tram, le parking de dissuasion et le shopping favorise la mobilité durable. Le trajet précis sera examiné. Il faudra trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (abords d’école, points noirs, intersection avec la Promenade Verte, nui-sances sonores du point noir validé dans le plan bruit).


BUDGET € 1 500 000 pour l’étude€ 8 000 000 pour les voies de tram (cofi nancement à déterminer) € 10 000 000 pour les voiries (cofi nancement à déterminer)

NOM Ligne 10 entre Simonis et le haut de Jette

COMMUNE Jette

DESCRIPTION DU PROJET Une étude d’impact évaluera les différentes alternatives soumises. Cette étude proposera une solution pour les carrefours avec d’autres axes principaux rencontrant actuellement des problèmes de sécurité routière. L’ICR 9 ainsi qu’une porte de ville seront créés sur l’avenue de l’Exposition Universelle pour laquelle l’amélioration de l’ambiance sonore sera également prise en compte.


BUDGET € 1 700 000 pour l’étude€ 9 000 000 pour les voies de tram et l’adaptation de la station Simonis€ 8 000 000 pour l’adaptation des voiries

115

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Verlenging lijn 94 – Woluwelaan, Vorstlaan, Herrmann-Debroux, Tervurenlaan tot aan metro Roodebeek

GEMEENTE Oudergem, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe

PROJECTBESCHRIJVING De koppeling van metro, bus, tram, transitparking en het shoppingcentrum zorgen voor een duurzame mobiliteit. Het exacte traject zal onderzocht worden. Lokale oplossin-gen moeten gevonden worden voor de verkeersveiligheid (schoolomgevingen, zwarte punten, het kruispunt met de Groene Wandeling, de geluidsoverlast van het zwart punt in het geluidsplan).

TIMING Studie: 2006 - 2007Werken: 2008 - 2009

BUDGET € 1 500 000 studie€ 8 000 000 voor tramlijn (cofi nanciering te zoeken)€ 10 000 000 voor aanpassing wegenis (cofi nanciering te zoeken)

NAAM Lijn 10 tussen Simonis en hoog Jette

GEMEENTE Jette

PROJECTBESCHRIJVING Een impactstudie zal de verschillende voorgestelde initiatieven beoordelen. In de planstudie zal een oplos-sing gevonden worden voor de kruispunten met andere hoofdassen waar nu problemen van verkeersveiligheid zijn. Op de Wereldtentoonstellingslaan worden de GFR 9 en een stadspoort gecreëerd. De verbetering van de geluidsomgeving van de Wereldtentoonstellingslaan zal ook aan bod komen.

TIMING Studie: 2006 – 2007Werken: 2008 - 2009

BUDGET € 1 700 000 voor de studie€ 9 000 000 voor de tramlijn en de aanpassing van het station Simonis€ 8 000 000 voor aanpassingen wegenis


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue Léopold III

COMMUNE Evere

DESCRIPTION DU PROJET Un tunnel sera construit à hauteur du nouveau siège de l’OTAN, afi n de pouvoir aménager une plate-forme in-termodale entre les bus, les trams et l’accès au nouveau siège (voir chapitre sur les ouvrages d’art). La ligne de tram sera prolongée jusqu’à cette plate-forme. Le plan Iris 2, actuellement à l’étude, maintient le principe d’une ligne de tram entre la Gare du Nord et le quartier de l’OTAN. Cela nécessite l’adaptation des carrefours avec l’avenue des Loisirs et l’avenue Bordet. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière (abords d’école, intersection avec la Promenade Verte). Une étude globale du tracé devra rendre lisible le trajet entre l’OTAN et la Grande Ceinture et ce, en matière d’urbanisme et de sécurité routière. L’étude de l’IBGE relative à l’environ-nement sonore de l’axe servira de base aux mesures de lutte contre le bruit.

TIMING Etude de schéma directeur: 2006Etude d’exécution: 2007Travaux: 2008-2009

BUDGET € 12 750 000 pour les voies de tram (cofi nancement à déterminer) croisement tram et réseau routier aux carrefours avenue des Loisirs et avenue Bordet

117

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Leopold III-laan

GEMEENTE Evere

PROJECTBESCHRIJVING Ter hoogte van het nieuwe NAVO-complex komt er een tunnel waardoor er een intermodaal plateau tussen de bus, de tram en de toegang tot de nieuwe NAVO-site kan aangelegd worden (zie kunstwerken). De tramlijn wordt tot dit plateau verlengd. Het Iris-plan 2, dat momen-teel wordt bestudeerd, weerhoudt het principe van een tramlijn tussen het Noordstation en het NAVO-kwartier. Hiervoor moeten de kruispunten met de Vrijetijdslaan en de Bordetlaan worden aangepast. Lokale oplossin-gen moeten gevonden worden voor verkeersveiligheid (schoolomgeving, kruispunt van de Groene Wandeling). Een globale studie moet het traject tussen de NAVO en de grote ringlanen leesbaar maken op stedenbouwkundig en verkeersveiligheidsvlak. De studie van het BIM rond de geluidsomgeving van de as zal als basis dienen voor de maatregelen tegen geluidshinder.

TIMING Streefbeeldstudie: 2006Uitvoeringsstudie: 2007Werken: 2008 - 2009

BUDGET € 12 750 000 voor de tramlijn (cofi nanciering te zoeken)Kruising tram en wegenis aan kruispunten Vrijetijd en Bordet p.m.


PROJETS (SUITE)

1. VOIRIES RÉGIONALES

Les pistes cyclables donnent aux cyclistes une place clairement balisée sur la voie publique. Elles leur offrent plus de sécurité et permettent aux automobilistes de les repérer plus facilement. Les cyclistes doivent obligatoi-rement utiliser les pistes cyclables. Ainsi qu’il est exposé dans le Plan Vélo, des infrastructures cyclables seront prévues dans tous les travaux publics réalisés au cours de cette législature, afi n de renforcer partout la visibilité des cyclistes. Il s’agira, suivant la largeur disponible, de pistes cyclables hors trafi c, de bandes cyclables suggé-rées ou de fi ls rouges avec logo vélo.

INFRASTRUCTURES CYCLABLES

Le Plan Vélo contient un plan d’action clair basé sur les 4 ‘E’. Nous concrétisons dans ce plan pluriannuel le E de ‘Engineering’, plus particulièrement les interventions à réaliser au niveau des infrastructures pour faire de Bruxelles une ville agréable pour les usagers faibles.

119

PROJECTEN (VERVOLG)


FIETSINFRASTRUCTUUR

In het fi etsplan werd een duidelijk actieplan uitgewerkt, gebaseerd op de 4 E’s. In dit meerjarenplan wordt de E van Engineering geconcretiseerd, meer bepaald de nood-zakelijke infrastructurele ingrepen om van Brussel een aangename stad voor de zwakke weggebruiker te maken.

1. GEWESTWEGEN

Fietspaden zorgen ervoor dat fi etsers op de openbare weg een duidelijk afgebakende plaats toegewezen krijgen. Zo wordt het veiligheidsgevoel van de fi etser versterkt en is de herkenbaarheid voor de automobilist groter. Het fi ets-pad moet verplicht worden gebruikt. Zoals in het fi etsplan is uitgelegd, zullen bij alle openbare werken in deze legis-latuur fi etsvoorzieningen komen zodat de zichtbaarheid van de fi etser overal kan worden versterkt. Afhankelijk van de beschikbare breedte zullen vrijliggende fi etspaden, fi etssuggestiestroken of de rode draad met fi etslogo’s voorzien worden.


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue Jules Cockx – Promenade Verte Delta – Kapelleveld

COMMUNE Auderghem

DESCRIPTION DU PROJET L’IBGE planifi e la Promenade Verte Delta – avenue de Tervueren sur l’ancienne ligne de chemin de fer. Sur base d’une étude, une partie de la contre-allée de l’avenue Jules Cockx sera réduite au profi t d’un trottoir mixte pour piétons et cyclistes. Cela nécessitera une petite expropria-tion. Des panneaux anti-bruit seront également installés.

TIMING Installation panneaux anti-bruit: 2006Expropriation: 2006Réaménagement: 2007

BUDGET € 1 136 408 pour les panneaux anti-bruit€ 150 000 pour l’expropriationRéaménagement de la rue dans le cadre du contrat-ca-dre

NOM Avenue Reine Marie-Henriette

COMMUNE Forest

DESCRIPTION DU PROJET Cette large avenue est une voirie principale qui serpente autour du Parc Duden. Sa fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. Son tracé sinueux et sa largeur posent un pro-blème en termes de sécurité routière et de visibilité des usagers faibles. Cette avenue, où passe une partie de la Rocade B, est également le plus court chemin entre le bas de Forest et la place Albert. Sa forte déclivité nécessite une protection particulière pour les cyclistes. Les abords d’école doivent également être réaménagés. L’aménage-ment de pistes cyclables permettra de réduire la largeur de l’avenue et incitera les automobilistes à ralentir.



NOM Houtweg – Avenue Jules Bordet – Avenue Cicéron

COMMUNE Evere

DESCRIPTION DU PROJET L’aménagement de pistes cyclables va créer une liaison cycliste entre deux branches de l’ICR 12, avec des ex-tensions vers la chaussée de Louvain d’un côté et la rue de Verdun, qui constitue une voie d’accès au dépôt de la STIB, de l’autre.



121

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Jules Cockxlaan - Groene Wandeling Delta-Kapelleveld

GEMEENTE Oudergem

PROJECTBESCHRIJVING Het BIM voorziet de Groene Wandeling Delta – Tervuren-laan op een oude spoorwegberm. Op basis van die studie zal een deel van de ventweg van de Jules Cockxlaan worden versmald ten voordele van een gemengd voet- en fi etspad. Een kleine onteigening is hiervoor nodig. Er zul-len ook geluidsschermen geplaatst worden.

TIMING Aanleg geluidsschermen: 2006Onteigening: 2006Heraanleg: 2007

BUDGET € 1 136 408 voor de geluidsschermen€ 150 000 voor de onteigeningHeraanleg van de straat via raamcontract

NAAM Maria-Hendrikalaan

GEMEENTE Vorst

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een hoofdweg die rond het Dudenpark slingert. De verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. Door het kron-kelend tracé en de ruime breedte is er een probleem van verkeersveiligheid en zichtbaarheid van zwakke wegge-bruikers. Deze laan is ook de kortste verbinding tussen laag Vorst en het Albertplein. Een deel van de rocade B loopt er langs. Het hoge stijgingspercentage vereist een bijzondere bescherming van de fi etsers. Ook moet de schoolomgeving heraangelegd worden. Door fi etspaden aan te leggen, wordt de breedte beperkt en de snelheid verminderd.


BUDGET Raamcontract

NAAM Houtweg – Bordet – Cicero

GEMEENTE Evere

PROJECTBESCHRIJVING Door de aanleg van fi etspaden komt er een fi etsverbin-ding tussen 2 takken van de GFR 12, met uitbreidingen naar de Leuvensesteenweg aan de ene kant en de Verdunstraat, die een toegang vormt tot het MIVB-depot, aan de andere kant.


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue de Madrid

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Cette avenue est une jolie contre-allée le long de l’A12. Les nouvelles pistes cyclables parachèvent la liaison en-tre le Domaine royal et l’itinéraire cyclable fl amand vers Meise le long de l’A12.



NOM Avenue de Jette

COMMUNE Koekelberg et Jette

DESCRIPTION DU PROJET Cette large avenue forme une voirie interquartier et un axe important pour les transports publics. Sa fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. La présence d’une bonne liaison cycliste entre la place Simonis et boulevard de Smet de Naeyer fera ralentir le trafi c automobile.



NOM Boulevard Louis Mettewie


DESCRIPTION DU PROJET Ce large boulevard est un axe routier métropolitain qui sert de lien entre deux importantes voies d’accès. C’est un espace structurant également. L’aménagement de pistes cyclables va permettre d’assurer une bonne liaison pour les vélos entre la chaussée de Ninove, la chaussée de Gand et le Parc Elisabeth. Certains arbres sont en mauvais état et doivent être remplacés. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière et le confort (deux abords d’école, raccordements à une zone 30 et certains trottoirs).



123

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Madridlaan

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De laan is een mooie parallelweg langsheen de A12. De nieuwe fi etspaden vervolledigen de verbinding van het Koninklijk Domein met de Vlaamse fi etsroute naar Meise langsheen de A12.

TIMING Werken: 2007

BUDGET Raamcontract

NAAM Jettelaan

GEMEENTE Koekelberg - Jette

PROJECTBESCHRIJVING Deze brede laan is een interwijkenweg en een belang-rijke as voor openbaar vervoer. De verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. De aanleg van een goede fi etsverbinding tussen het Simonisplein en de Smet de Naeyerlaan zal een ver-tragend effect hebben op het autoverkeer.


BUDGET Raamcontract

NAAM Louis Mettewielaan


PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een grootstedelijke verkeersas als verbinding tussen twee belangrijke invalswegen. Zij is ook een structurerende ruimte. Door de aanleg van fi etspaden komt er een goede fi etsverbinding tus-sen de Ninoofsesteenweg, de Genstesteenweg en het Elisabethpark. Sommige bomen zijn in slechte staat en moeten vervangen worden. Er moet naar lokale oplossin-gen gezocht worden voor verkeersveiligheid en comfort (2 schoolomgevingen, aansluitingen op zone 30 en bepaalde voetpaden).


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Petite Ceinture, partie du boulevard du Midi - boulevard Poincarré / boulevard de l’Abattoir

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET La Petite Ceinture est un axe routier principal et un espace structurant. Sa fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. Il manque pourtant toujours des infrastructures cyclables en certains endroits cruciaux. L’aménagement de pistes cyclables va permettre de réaliser une bonne liaison entre les différentes voies d’accès et les ICR de et vers le centre de la Région. Certains arbres seront remplacés.



NOM Avenue Winston Churchill

COMMUNE Uccle

DESCRIPTION DU PROJET Cette large avenue est une voirie principale, un axe important pour les transports publics et un espace structurant qui relie le Bois de la Cambre avec la place Léon Vanderkindere. Sa fonction résidentielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. Les arbres étant malheureusement malades, ils doivent tous être remplacés. Dans le même temps, l’aménagement de pistes cyclables va accroître le confort. L’éclairage va être remplacé.


BUDGET Contrat-stock

NOM Chaussée de Mons, entre le canal et la place Bizet

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Cette longue chaussée est une voirie interquartier et un espace structurant. Des pistes cyclables vont y être amé-nagées afi n d’améliorer la sécurité des cyclistes.



125

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Kleine ringlanen, deel Zuidlaan - Poincarrélaan / Slachthuis laan

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De kleine ringlanen vormen een belangrijke verkeersas en een structurerende ruimte. De verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen voor snelheid en comfort. Toch ontbreken nog steeds fi etsvoorzieningen op bepaalde cruciale plaatsen. Door de aanleg van fi ets-paden wordt een goede verbinding gemaakt tussen de verschillende invalswegen en GFR’s van en naar het cen-trum van het gewest. Bepaalde bomen zullen vervangen worden.


BUDGET Raamcontract

NAAM Winston Churchilllaan

GEMEENTE Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING De brede laan is een hoofdweg, een belangrijke as voor openbaar vervoer en een structurerende ruimte die het Terkamerenbos met het Leon Vanderkindereplein verbindt. De verblijfsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. De bomen zijn jammer genoeg ziek en moeten allemaal vervangen wor-den. Tegelijkertijd zullen fi etspaden voorzien worden, wat het comfort verhoogt. De verlichting wordt vervangen.


BUDGET Raamcontract

NAAM Bergensesteenweg tussen het kanaal en het Bizetplein

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De lange steenweg is een interwijkenweg en een struc-turerende ruimte. Om de veiligheid van de fi etser te verbeteren, zullen fi etspaden voorzien worden.


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Chaussée de Waterloo

COMMUNE Saint-Gilles, Ixelles et Uccle

DESCRIPTION DU PROJET Cette chaussée est une voie d’accès et un axe important pour les transports publics, mais elle doit également être développée en tant que voirie interquartier et espace structurant. Sa fonction résidentielle et commerciale doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. La présence de pistes cyclables fera ralentir les voitures sur le large tronçon entre la Barrière de Saint-Gilles et l’avenue Legrand à hauteur du Bois de la Cambre. Il faut trouver des solutions locales améliorant la sécurité routière et le confort (8 abords d’école, 3 points noirs, raccordements à une zone 30).



NOM Chaussée de la Hulpe – Avenue Delleur

COMMUNE Uccle et Watermael-Boitsfort.

DESCRIPTION DU PROJET Ces deux voiries forment le seul lien entre deux parties de la ville au milieu des espaces verts récréatifs du Bois de la Cambre et de la Forêt de Soignes. La création d’une nouvelle liaison cycliste, la rénovation des pistes cycla-bles existantes et l’ajout des tronçons manquants, sans oublier l’éclairage, vont donner naissance à un itinéraire cyclable rapide et agréable. Une attention particulière sera également accordée aux piétons.



NOM Avenue Franklin Roosevelt

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Une piste cyclable va être aménagée sur cette voie princi-pale primaire, afi n de créer une liaison rapide pour les vé-los entre la chaussée de la Hulpe et l’avenue Louise, ainsi qu’en direction de Flagey le long du campus de l’ULB.



127

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Waterloosesteenweg

GEMEENTE Sint-Gillis, Elsene en Ukkel

PROJECTBESCHRIJVING De steenweg is een invalsweg en een belangrijke as voor openbaar vervoer, maar moet ook meer als een interwij-kenweg en structurerende ruimte worden uitgebouwd. De verblijfs- en handelsfunctie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. De aanleg van fi etspaden zal een vertragend effect hebben op het auto-verkeer op het brede stuk tussen de Bareel van Sint-Gillis en de Legrandlaan ter hoogte van het Terkamerenbos. We moeten lokale oplossingen vinden voor verkeersveilig-heid en comfort (8 schoolomgevingen, 3 zwarte punten, aansluitingen op zone 30).

TIMING Werken: 2007

BUDGET Raamcontract

NAAM Terhulpsesteenweg – Delleurlaan

GEMEENTE Ukkel, Watermaal-Bosvoorde

PROJECTBESCHRIJVING Deze twee lanen vormen een belangrijke en unieke verbinding tussen twee stadsdelen doorheen de groene recreatieve gebieden van het Terkamerenbos en het Zoniënwoud. Door het voorzien van een nieuwe fi etsver-binding, het vernieuwen van bestaande fi etspaden en het aanvullen van ontbrekende delen wordt een snelle en aangename fi etsroute gecreëerd zonder de verlichting te vergeten. Bijzondere aandacht zal ook gaan naar de voetgangers.

TIMING Werken: 2007

BUDGET Raamcontract

NAAM Rooseveltlaan

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Deze primaire hoofdas krijgt een fi etspad zodat een snelle fi etsverbinding ontstaat tussen de Terhulpsesteen-weg en de Louizalaan en ook richting Flagey langs de campus van de ULB.


BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Avenue Louise

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET L’avenue la plus connue de Bruxelles relie avec élégance le centre de la ville et le Bois de la Cambre. C’est un espace structurant dont il faut renforcer les fonctions mixtes par des mesures portant sur la vitesse et le confort. Les artè-res centrales et les contre-allées permettent de séparer le trafi c rapide et le trafi c lent. Le cycliste reste pourtant tota-lement absent de ce tableau. Les infrastructures cyclables le long des contre-allées garantissent une liaison rapide entre la Petite Ceinture et le Bois de la Cambre.



NOM Liaison vélo express Bruxelles - Louvain

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET La Région fl amande va aménager une liaison vélo express entre Louvain et Bruxelles, où la liaison avec la Région de Bruxelles-Capitale doit être assurée à hauteur de la ligne de chemin de fer 36 à Haeren.

TIMING La réalisation de cette liaison est tributaire des travaux en Région fl amande.L’itinéraire complet doit toutefois être terminé pour 2009 au plus tard.


NOM Chaussée de Wavre entre le bd Général Jacques et le bd du Souverain

COMMUNE Etterbeek et Auderghem

DESCRIPTION DU PROJET Cette large chaussée est une voirie interquartier à développer comme axe structurant. Sa fonction résiden-tielle doit être renforcée par des mesures portant sur la vitesse et le confort. L’aménagement des pistes cyclables ralentira la circulation automobile. Pour les endroits où l’on ne dispose pas de suffi samment de place, il faudra insister de la meilleure façon possible sur la présence des cyclistes.



129

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Louizalaan

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING De bekendste laan van Brussel is een gracieuze verbin-ding tussen de centrumstad en het Terkamerenbos. Ze is ook een structurerende ruimte waar gemengde functies moeten versterkt worden door maatregelen inzake snel-heid en comfort. De centrale wegen en de zijwegen laten een ontkoppeling van snel en traag verkeer toe. Toch is er geen ruimte voor de fi etser. De fi etsinfrastructuur langs de zijwegen zorgt voor een snelle verbinding tussen de kleine ringlanen en het Terkamerenbos.


BUDGET Raamcontract

NAAM Verbinding non-stop fi etsroute Brussel - Leuven

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Het Vlaams gewest legt een non-stop fi etsroute aan tussen Leuven en Brussel waarbij de verbinding met het Brussels gewest verzekerd moeten worden ter hoogte van de spoorweglijn 36 in Haren.

TIMING De realisatie van deze verbinding hangt mee af van de werken in het Vlaams gewest. Ten laatste tegen 2009 moet de volledige route afgewerkt zijn.

BUDGET Raamcontract

NAAM Waversesteenweg tussen Generaal-Jacqueslaan en de Vorstlaan

GEMEENTEEtterbeek - Oudergem

PROJECTBESCHRIJVING De brede steenweg is een interwijkenweg die als struc-turerende ruimte moet worden uitgebouwd. De verblijfs-functie moet versterkt worden door maatregelen inzake snelheid en comfort. De aanleg van fi etspaden zal een vertragend effect hebben op het autoverkeer. Waar er niet genoeg ruimte is, zal de best mogelijke oplossing gekozen worden om de aanwezigheid van fi etsers toch te benadrukken.

TIMING Studie: 2007Werken : 2008

BUDGET Raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Quai de Mariemont et quai de l’Industrie


DESCRIPTION DU PROJET Le canal est un espace structurant où l’intégration entre les différentes fonctions doit être renforcée.Le trafi c intense des poids lourds de et vers les ancien-nes industries a fortement détérioré ces deux voiries. A présent, on assiste de plus en plus au développement de fonctions mixtes le long des rives du canal. Seule subsiste une industrie n’entraînant pas de nuisances. Divers projets de logement s’inscrivant dans le cadre du contrat de quar-tier Heyvaert sont en cours de développement. Le quai de l’Industrie est une voirie locale où la circulation à sens unique peut être instaurée en vue d’aménager une promenade pour piétons et cyclistes, éclairée et plantée de nouveaux arbres. Le quai de Mariemont est une voirie interquartier qui va faire l’objet d’une rénovation. De par la présence d’indus-tries importantes implantées à cet endroit depuis bien longtemps, la circulation à double sens est maintenue pour garantir l’accessibilité.L’ICR 5 sera aménagé. Il assure la liaison entre l’itinéraire cyclable déjà existant en direction du sud et le réaménage-ment prévu de la Porte de Ninove et des boulevards de la Petite Ceinture.


BUDGET € 5 499 000

131

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Mariemontkaai en Nijverheidskaai

GEMEENTE Molenbeek

PROJECTBESCHRIJVING Het kanaal is een structurerende ruimte waar de integra-tie tussen verschillende functies moet versterkt worden.Beide wegen zijn in zeer slechte staat door het intensief gebruik ervan door zwaar verkeer van en naar de vroe-gere industrieën. Vandaag ontstaan er langs de oevers meer gemengde functies. Enkel niet-hinderlijke industrie blijft; verschillende woonprojecten die kaderen in het wijkcontract Heyvaert zijn in ontwikkeling.De Nijverheidskaai is een lokale weg waar eenrichtings-verkeer kan ingevoerd worden. Hierdoor ontstaat ruimte voor een aangename wandel- en fi etspromenade afge-zoomd door nieuwe bomen en verlichting. De Mariemontkaai is een interwijkenweg en wordt vernieuwd. Wegens de aanwezigheid van belangrijke historische industrie blijft tweerichtingsverkeer behouden om de bereikbaarheid te garanderen.De GFR 5 wordt aangelegd als aansluiting tussen de reeds bestaande fi etsroute zuidwaarts en de geplande heraanleg van de Ninoofsepoort en de kleine ringlanen.

TIMING Studie 2005-2006Werken: 2007

BUDGET € 5 499 000


PROJETS (SUITE)

L’aménagement de l’itinéraire dépend du type de voirie où l’on se trouve:

• Sur les voiries principales, les pistes cyclables sépa-rent à un degré plus ou moins élevé les cyclistes du reste de la circulation.

• Sur les voiries locales, la circulation est généralement mixte. En un maximum d’endroits, le parcours est rendu aussi agréable que possible par des mesures destinées à limiter le fl ux de la circulation et à réduire la vitesse. La sécurité est notamment favorisée par l’instauration de zones 30. La circulation des cyclistes dans les deux sens peut également être organisée via l’instauration d’un sens unique limité.

2. ITINÉRAIRES CYCLABLES RÉGIONAUX (ICR)

Les itinéraires cyclables sont des trajets recommandés pour des déplacements de moyenne et longue distance à travers plusieurs communes. Ils guident les cyclistes le long des principaux pôles d’activités de la ville. Ces itinéraires empruntent en général des voiries locales, où le trafi c est moins dense, moins rapide et donc moins stressant que sur les voiries principales. Mais la nécessité de franchir certains obstacles naturels ou artifi ciels oblige parfois à ramener ces itinéraires sur de grands axes.

Itinéraires cyclables régionaux (ICR) Etude Travaux

ICR 12 Terminée Automne 2006

ICR 6 2005-2006 2006-2007

ICR 8 2005-2006 2006-2007

ICR 14 2005-2006 2006-2007

Rocade A entre ICR 12 & ICR 1 2005-2006 2006-2007

Rocade B entre ICR 5 & ICR 9 2005-2006 2006-2007

ICR 7 2005 2006

ICR 5 Voir fi che de projet Quai de MariemontPte Ceinture OuestAvenue du Port

ICR 16 2005-2006 2007

ICR 11 2006 2008

ICR 9 2006 2008

ICR 2 2006-2007 2009

ICR 3 2006-2007 2009

ICR 4 2006-2007 2009

ICR 10 2006-2007 2009

Achèvement Rocades A & B p.m. 2009

133

PROJECTEN (VERVOLG)


2. GEWESTELIJKE FIETSROUTES (GFR)

Gewestelijke fi etsroutes zijn aanbevolen fi etswegen voor verplaatsingen op middellange en lange afstand die door verschillende gemeenten lopen. Ze voeren fi etsers langs de belangrijkste activiteitspolen van de stad. In het alge-meen volgen deze routes lokale wegen omdat het verkeer er minder druk is, minder snel verloopt en dus minder stresserend is dan op de hoofdwegen. Vermits bepaalde natuurlijke of kunstmatige obstakels moeten worden ge-nomen, lopen de routes soms over grotere verkeersaders.

De inrichting hangt af van het type weg waarop men zich bevindt:

• op de hoofdwegen worden de fi etsers in mindere of meerdere mate gescheiden van de rest van het verkeer door fi etspaden;

• op de lokale wegen zal het verkeer doorgaans gemengd zijn. Het parcours wordt op zoveel mogelijk plaatsen zo aangenaam mogelijk gemaakt door maatregelen die de verkeersstroom beperken en de snelheid matigen. Om de veiligheid te bevorderen, worden bijvoorbeeld zones 30 ingesteld. Ook kan er in beide richtingen gefi etst worden dankzij de invoering van beperkt eenrichtings-verkeer.

Gewestelijke fi etsroutes (GFR) Studie Werken

GFR 12 Afgerond Najaar 2006

GFR 6 2005-2006 2006-2007

GFR 8 2005-2006 2006-2007

GFR 14 2005-2006 2006-2007

Rocade A tussen GFR 12 & GFR 1 2005-2006 2006-2007

Rocade B tussen GFR 5 & GFR 9 2005-2006 2006-2007

GFR 7 2005 2006

GFR 5 Zie projectfi che Mariemontkaaiwestelijke kleine ringlanenHavenlaan

GFR 16 2005-2006 2007

GFR 11 2006 2008

GFR 9 2006 2008

GFR 2 2006-2007 2009

GFR 3 2006-2007 2009

GFR 4 2006-2007 2009

GFR 10 2006-2007 2009

Afwerken rocade A & B p.m. 2009


PROJETS (SUITE)

OUVRAGES D’ART

Les ponts, les viaducs et les tunnels sont des éléments indispensables dans nos infrastructures. Ils constituent des ouvrages d’art qui franchissent des obstacles tels que canaux, routes et voies ferrées. La Région de Bruxelles-Capitale compte au total 142 ouvrages dont 82 ponts, 16 viaducs, 2 passerelles pour piétons et 42 tunnels. Tous ces ouvrages font l’objet d’un contrôle régulier et approfondi. Ces contrôles servent de base aux petits et aux grands tra-vaux d’entretien effectués régulièrement. Dans les années à venir, de grands travaux d’entretien seront réalisés dans le complexe de la Pede ainsi que dans le tunnel Stéphanie. Dans certains cas, les coûts engendrés par ces travaux sont si élevés qu’il est plus intéressant fi nancièrement de démonter entièrement l’ouvrage pour le reconstruire par la suite. C’est notamment le cas du pont de la Petite-Ile et de la passerelle pour piétons Maria Groenings à Anderlecht.

La demande d’une meilleure accessibilité, d’une bonne circulation des transports publics, de conditions de dé-placements sécurisées pour les usagers faibles ainsi que l’accroissement de la mobilité en Région bruxelloise re-quièrent dans les prochaines années la construction d’un certain nombre de nouveaux ouvrages (un tunnel avenue du Port/chaussée de Vilvorde et un tunnel dans l’avenue Léopold III à hauteur de l’OTAN).

Pour répondre aux exigences de plus en plus sévères en matière de qualité du cadre de vie, des travaux d’inves-tissement sont prévus dans les années qui viennent pour éviter l’écoulement des eaux pluviales du viaduc Trois Fontaines dans la Forêt de Soignes. Les budgets né-cessaires seront également prévus en vue de limiter les nuisances sonores engendrées par le trafi c (contrôle de la vitesse, panneaux anti-bruit, mesures de réduction de vitesse, revêtement anti-bruit, etc...).

135

PROJECTEN (VERVOLG)


KUNSTWERKEN

In onze infrastructuur zijn bruggen, viaducten en tunnels onmisbare schakels om obstakels te overbruggen. Kana-len, wegen en spoorwegen zijn enkele voorbeelden van de te nemen hindernissen. Het Brussels gewest telt in totaal 142 kunstwerken waaronder 82 bruggen, 16 viaducten, 2 voetgangersbruggen en 42 tunnels. Al deze kunstwerken worden op regelmatige basis grondig geïnspecteerd. Op basis van deze inspecties worden geregeld de nodige kleine en grote onderhoudswerken uitgevoerd. In de ko-mende jaren zullen onder meer grote onderhoudswerken uitgevoerd worden op het complex Pede en in de Stefania-tunnel. In een aantal gevallen lopen de kosten voor de onderhoudswerken echter zo hoog op dat het fi nancieel interessanter wordt om het kunstwerk volledig af te bre-ken en opnieuw herop te bouwen. Dit is onder meer het geval met de Kleine Eilandbrug en de voetgangersdoor-gang Maria Groenings in Anderlecht.

De vraag voor een betere ontsluiting, een vlotte doorgang voor het openbaar vervoer, een veilige doorgang voor de zwakke weggebruiker en de groei van de mobiliteit in het Brussels gewest noodzaken in de komende jaren de bouw van een aantal nieuwe kunstwerken (tunnel Havenlaan/Vilvoordsesteenweg en een tunnel in de Leopold III-laan ter hoogte van de NAVO).

Om tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen die gesteld worden aan de kwaliteit van de leefomgeving worden in de komende jaren investeringswerken gepland. Bedoeling is te vermijden dat regenwater afkomstig van het viaduct Drie Fonteinen in het Zoniënwoud wordt geloosd. Ook worden de nodige budgetten voorzien om de geluidsoverlast van het wegverkeer te verminderen (controle van de snelheid, geluidsschermen, snelheidsre-ducerende maatregelen, fl uisterasfalt, enz.).


PROJETS (SUITE)

NOM Tunnel Poelaert - Quatre Bras

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Le plafond (poutres longitudinales et transversales) du tunnel Stéphanie doit être renforcé et l’étanchéité de la couverture doit être réparée. On profi tera de ces travaux de rénovation considérables pour réaménager entière-ment la rue des Quatre Bras, entre la Porte Louise et la rue aux Laines: renouvellement du revêtement, élargis-sement des trottoirs, aménagement des pistes cyclables, nouvelle plantation d’arbres et remplacement de l’éclai-rage. L’arrêt de bus et les passages pour piétons seront réaménagés sur base des normes actuelles. L’espace d’arrêt à la Porte Louise sera légèrement adapté pour que deux trams consécutifs puissent s’arrêter. Une boucle de rebroussement sera aménagée sur la place Poelaert.


BUDGET € 5 965 259

NOM Tunnel Léopold III - OTAN

COMMUNE Evere

DESCRIPTION DU PROJET Suite à la construction du nouveau siège de l’OTAN le long de l’avenue, en face du site actuel, un tunnel pour le trafi c de transit sera construit. Cela créera une porte de ville. La déviation du trafi c de transit dans le tunnel permettra de créer une plate-forme intermodale en surface, avec trafi c de et vers l’OTAN ainsi qu’une correspondance avec les bus et les trams (prolongement de la ligne 55).


BUDGET € 7 000 000 (Beliris) (cofi nancement à déterminer)

137

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Tunnel Poelaert - Vierarmen

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Het plafond (langs- en dwarsbalken) van de Stefaniatun-nel moet verstevigd worden en de waterdichting van de overkapping moet hersteld worden. Deze zware renovatie-werken zijn meteen een aanleiding om de Vierarmenstraat volledig heraan te leggen tussen de Louizapoort en de Wolstraat: vernieuwing wegdek, verbreding voetpaden, aanleg fi etspaden, vervanging bomen en verlichting. Ook worden de bushalte en de oversteekplaatsen voor voetgan-gers volgens de hedendaagse normen heraangelegd. Het wachtplateau aan de Louizapoort wordt licht aangepast zodat 2 trams na elkaar kunnen stoppen. Op het Poelaert-plein zelf wordt een keerlus voor de tram voorzien.


BUDGET € 5 965 259

NAAM Leopold III-tunnel NATO

GEMEENTE Evere

PROJECTBESCHRIJVING Naar aanleiding van de bouw van het nieuwe NAVO-kwartier langs de laan (tegenover de huidige site) zal een tunnel voor doorgaand verkeer gebouwd worden. Hierdoor ontstaat een stadspoort. Door het doorgaand verkeer ondergronds af te handelen, kan bovengronds een intermodaal knooppunt gebouwd worden met verkeer van en naar het NAVO-kwartier en een aansluiting op het bus- en tramvervoer (verlenging tramlijn 55).


BUDGET € 7 000 000 (Beliris)Cofi nanciering te zoeken


PROJETS (SUITE)

NOM Interventions infrastructurelles contre le bruit

COMMUNE A déterminer

DESCRIPTION DU PROJET Dans les années à venir, une attention particulière sera accordée à la limitation du bruit routier, notamment via:

• une collaboration renforcée avec l’IBGE, lors de la phase d’étude, en vue d’élaborer des projets visant à limiter les nuisances sonores sur base du plan bruit;

• l’utilisation systématique d’un asphalte anti-bruit;• le contrôle des vitesses au moyen de caméras automa-

tiques;• l’installation de voies de tram anti-bruit et anti-vibra-

toires. • l’emplacement des écrans anti-bruits

En 2006, des panneaux anti-bruit seront placés à hauteur de la Promenade Verte (Delta-Watermael).Entre 2008 et 2010, des efforts supplémentaires seront déployés pour diminuer les nuisances sonores le long de la E411 et de la E40 et sur le Ring de Bruxelles.

TIMING 2008-2010

BUDGET € 4 000 000

NOM Pont E411 (Trois Fontaines)

COMMUNE Auderghem

DESCRIPTION DU PROJET Le viaduc n’est pas équipé d’un système d’égouttage, de sorte que l’eau très polluée s’écoule directement dans les zones vertes près du viaduc. Une étude déterminera le type de système d’égouttage à prévoir le long du viaduc ainsi que la réception et le stockage des eaux lors de fortes pluies.


BUDGET € 3 486 513

139

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Infrastructuuringrepen tegen het geluid

GEMEENTE Te bepalen

PROJECTBESCHRIJVING In de komende jaren zal er grote aandacht besteed wor-den aan het terugdringen van het verkeerslawaai. Dit zal gebeuren door onder andere:

• tijdens de studiefase intens samen te werken met het BIM om geluidsvriendelijke projecten uit te werken op basis van het geluidsplan;

• het stelselmatig gebruiken van geluidsvriendelijk asfalt;• het handhaven van de toegelaten snelheid met behulp

van fl itscamera’s;• het aanleggen van geluidsarme en trillingsarme tram-

sporen.• het plaatsen van geluidschermen.

In 2006 zullen ter hoogte van de Groene Wandeling (Delta-Watermaal) geluidsschermen geplaatst worden.Tussen 2008 en 2010 zullen extra inspanningen geleverd worden om de geluidsoverlast langs de E411, de E40 en de Ring rond Brussel terug te dringen.

TIMING 2008 - 2010

BUDGET € 4 000 000

NAAM Brug E411 (Drie Fonteinen)

GEMEENTE Oudergem

PROJECTBESCHRIJVING Het viaduct heeft momenteel geen afwateringssysteem, met als gevolg dat zeer vervuild water rechtstreeks in de groene zones rond het viaduct terecht komt. Een studie moet uitmaken welke regenwaterafvoer langsheen het vi-aduct kan voorzien worden, alsook de opvang en buffering bij hevige regenperiodes.


BUDGET € 3 486 513


PROJETS (SUITE)

NOM Liaison avenue du Port - rue Claessens/chaussée de Vilvorde

COMMUNE Bruxelles

DESCRIPTION DU PROJET Pour que les poids lourds bénéfi cient d’une meilleure accessibilité à la zone TIR du port en direction du Ring, il y a lieu d’améliorer la fl uidité de la circulation le long du canal à hauteur de l’avenue de la Reine. En collaboration avec le Port de Bruxelles, les solutions à court et long terme seront évaluées dans le cadre de la problématique élargie de la mobilité de la zone du canal. Des travaux provisoires seront réalisés aux carrefours avec des camé-ras et la télécommande des feux. Le projet doit trouver une solution pour les abords de surface.

TIMING Travaux provisoires: 2007; Etude d’exécution: 2008 Travaux: 2009

BUDGET Travaux provisoires via contrat-cadreTravaux défi nitifs: p.m.

NOM Complexe Pede

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Grand entretien des joints de pont, garde-corps, gaines étanches, rails de protection, revêtement, écoulement des eaux des viaducs et bretelle d’accès et de sortie.


BUDGET € 6 000 000Ce projet fait partie du programme de réserve. Sa réali-sation sera fonction des budgets disponibles.. Il convient de bien préparer les mesures d’accompagnement afi n de minimiser les nuisances du trafi c.

NOM Pont de la Petite-Ile et accessibilité au terminal sud

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET Le pont actuel est en très mauvais état; il sera remplacé par un nouveau. En même temps, la situation du trafi c sur et autour du pont pourra être améliorée. En concertation avec le port et Bruxelles-Propreté, il sera étudié comment transborder au mieux les déchets vers les bateaux accos-tés à la Digue du Canal (terminal sud). Les trottoirs le long de la Digue du Canal doivent être réaménagés d’urgence.

TIMING Etude: 2006-2008; Travaux: 2009

BUDGET € 4 444 183Trottoirs dans le cadre du contrat-stock

141

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Verbinding Havenlaan-Claessens/Vilvoordsesteenweg

GEMEENTE Brussel

PROJECTBESCHRIJVING In het kader van een betere ontsluiting voor het vrachtver-keer van de TIR-zone in de haven naar de Ring toe moet de doorstroming langs het kanaal ter hoogte van de Koningin-nelaan verbeterd worden. In samenwerking met de haven van Brussel zullen de korte- en langetermijnoplossingen geëvalueerd worden binnen het grotere mobiliteitsvraag-stuk van de kanaalzone. Voorlopige ingrepen aan de kruispunten zullen gebeuren met behulp van camera’s en verkeerslichtenbeïnvloeding. Het project moet een oplos-sing aanreiken voor de bovengrondse omgeving.

TIMING Voorlopige ingrepen: 2007; Uitvoeringsstudie: 2008Werken: 2009

BUDGET Voorlopige ingrepen via raamcontractDefi nitieve ingrepen p.m.

NAAM Complex Pede

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING Groot onderhoud van de brugvoegen, leuningen, water-dichte rok, vangrails, wegdek, waterafvoer van de viaduc-ten en de open afritten.


BUDGET € 6 000 000Dit project maakt deel uit van het reserveprogramma. De uitvoering ervan zal afhangen van de beschikbare budgetten. Het is aangewezen de begeleidende maatre-gelen goed voor te bereiden om de verkeershinder tot een minimum te beperken.

NAAM Kleine Eilandbrug en bereikbaarheid zuidelijke terminal

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De huidige brug is in zeer slechte staat en zal vervan-gen worden door een nieuwe brug. Tegelijkertijd kan de problematiek van het verkeer op en rond de brug verbeterd worden. In overleg met de haven en Net Brussel zal bekeken worden hoe de overslag van afval op boten het best kan ge-beuren aan de Vaartdijk (zuidelijke terminal). Voorts moeten de voetpaden langs de Vaartdijk dringend vernieuwd worden.

TIMING Studie: 2006 – 2008; Werken: 2009

BUDGET € 4 444 183Voetpaden via raamcontract


PROJETS (SUITE)

NOM Maria Groenings (passerelle)

COMMUNE Anderlecht

DESCRIPTION DU PROJET L’actuel passage en bois emprunté par les nombreux visi-teurs du stade de football présente des signes de vétusté considérables. Il sera donc remplacé.

TIMING Etude: 2008; Travaux: 2009

BUDGET € 550 000

143

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Maria Groenings (passerelle)

GEMEENTE Anderlecht

PROJECTBESCHRIJVING De bestaande houten doorgang die door vele bezoekers van het voetbalstadion wordt gebruikt, vertoont ernstige verouderingsverschijnselen en zal worden vernieuwd.

TIMING Studie: 2008; Werken: 2009

BUDGET € 550 000


PROJETS (SUITE)

SÉCURITÉ DES TUNNELS

Suite aux incendies tragiques survenus en Europe (Mont Blanc, Tauern, Fréjus,...), les exigences de sécurité en vigueur pour les personnes et les marchandises dans les tunnels ont fait l’objet d’une révision approfondie. Une nouvelle directive européenne est ainsi entrée en vigueur. Celle-ci établit de nouvelles exigences minimales de sécu-rité applicables à tous les tunnels de plus de 500 mètres, situés sur le réseau routier trans-européen.

Dans les années à venir, il faudra absolument s’attaquer au problème de la sécurité. En effet, les tunnels bruxellois sont relativement anciens, un grand nombre d’installations techniques sont obsolètes et les travaux d’entretien ont été limités au strict minimum pendant de nombreuses années. C’est pourquoi plus de € 50 millions seront inves-tis dans les tunnels durant cette législature. Ces moyens proviennent du budget de la Région et de Beliris.

Strictement parlant, aucun tunnel bruxellois n’est soumis à la nouvelle directive européenne. Toutefois, étant donné le trafi c journalier intense, la capitale de l’Europe ne peut raisonnablement pas se permettre de faire moins que ce qui est imposé pour les tunnels de l’ensemble du territoire européen. L’objectif consistera dès lors à rendre tous les tunnels bruxellois de plus de 300 mètres conformes à cette directive. De nouveaux systèmes de détection d’incendie seront ainsi installés et les issues de secours seront mieux signalées et mieux éclairées. Au programme également, une dizaine de nouveaux projets surprenants.

145

PROJECTEN (VERVOLG)


TUNNELVEILIGHEID

Als gevolg van de recente tragische tunnelbranden in West-Europa (Mont Blanc, Tauern, Frejus,...) werden de geldende veiligheidseisen voor personen en goederen in de wegentunnels grondig herbekeken. Op Europees niveau heeft dit geleid tot het in voege treden van een nieuwe Europese richtlijn. Deze richtlijn legt nieuwe mi-nimale veiligheidseisen vast voor alle tunnels langer dan 500 meter die gelegen zijn op het Trans European Road Network (TERN).

De gemiddelde ouderdom van de Brusselse tunnels, het feit dat vele technische installaties verouderd zijn en dat de onderhoudswerken jarenlang tot het strikte mini-mum beperkt werden, vereist dat er in de komende jaren versneld werk moet gemaakt worden van de veiligheid. Daarom is er in deze legislatuur meer dan 50 miljoen euro aan investeringen in tunnels gepland. Deze midde-len worden voorzien op het budget van het gewest alsook op de Beliris-budgetten.

Strikt genomen is geen enkele Brusselse tunnel onder-worpen aan de nieuwe Europese richtlijn. Toch kan de hoofdstad van Europa, met haar intens dagelijks verkeer, zich redelijkerwijze niet permitteren minder inspanningen te leveren dan hetgeen voor tunnelveiligheid opgelegd wordt voor het hele Europese grondgebied. Er zal naar gestreefd worden om alle Brusselse tunnels langer dan 300 meter te laten voldoen aan deze nieuwe strenge richtlijn. Er komen onder meer nieuwe branddetectiesys-temen en de nooduitgangen zullen beter gesignaleerd en verlicht worden. Daarnaast staan er nog een tiental andere opvallende nieuwe projecten op stapel.


PROJETS (SUITE)

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: identifi cation automatique de plaques d’immatriculation

TUNNELS A chaque entrée et sortie des 13 plus longs tunnels

DESCRIPTION DU PROJET Le système d’identifi cation automatique de plaques d’im-matriculation permettra de calculer la vitesse moyenne des voitures dans les tunnels. Ces données apporte-ront bon nombre de renseignements sur la circulation (formation de fi les, problèmes de circulation, temps de parcours,...). Grâce à ce système, il sera aussi possible de repérer les chauffeurs qui enfreignent l’interdiction d’em-prunter les tunnels bruxellois (poids lourds et bus de plus de 3,5 tonnes). Enfi n, ces renseignements permettront aussi d’utiliser les ventilateurs de manière plus économi-que, sans que la concentration de particules polluantes ne dépasse toutefois les valeurs limites autorisées. Ce dispositif n’a pas pour objectif de verbaliser les auto-mobilistes roulant trop vite.


BUDGET € 2 000 000

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: renouvellement du système de radio et de transmission

TUNNELS Tous les tunnels

DESCRIPTION DU PROJET Actuellement, les automobilistes ne peuvent capter qu’un nombre restreint de stations radio dans les tunnels. A l’avenir, ils pourront écouter une vingtaine de radios. En cas de danger, les programmes seront interrompus pour faire place à des messages d’urgence diffusés immédiate-ment par le centre Mobiris. Si nécessaire, différents mes-sages pourront être transmis tant aux automobilistes étant déjà passés par le lieu du danger qu’à ceux qui s’y rendent.


BUDGET € 1 800 000

147

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Actieplan speciale technieken: automatische nummer-plaatherkenning

TUNNEL Elke in- en uitgang van de 13 langste autotunnels in Brussel

PROJECTBESCHRIJVING Met een automatisch nummerplaatherkenningssysteem kan de gemiddelde snelheid van de auto’s in de tunnels berekend worden. Op basis van deze gegevens kan inte-ressante verkeersinformatie aan de automobilisten mee-gedeeld worden (melding van fi les, verkeersproblemen, reistijden,...). Ook kan met hetzelfde systeem gecontro-leerd worden wie er zondigt tegen het verbod op vracht-wagens en bussen van meer dan 3,5 ton in de Brusselse tunnels. Ten slotte kunnen deze gegevens ook gebruikt worden om de ventilatoren in de tunnels optimaal en energie-effi ciënter te besturen, zonder dat de concen-tratie vervuilende deeltjes de toegelaten grenswaarden overschrijdt. Dit systeem dient niet om de automobilisten die te snel rijden, te bekeuren.

TIMING Werken: 2006

BUDGET € 2 000 000

NAAM Actieplan speciale technieken: vernieuwing radiotrans-missiesysteem

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING Momenteel kan slechts een beperkt aantal radiostations ontvangen worden in de tunnels. Daarom worden inves-teringen gepland zodat een 20-tal radiostations beluis-terd kunnen worden. In geval van gevaar kan men dan de normale radioprogramma’s onderbreken en kan het Mobiris-centrum rechtstreeks noodberichten naar de au-tomobilisten in de tunnels versturen. Indien nodig kunnen verschillende boodschappen gestuurd worden naar de automobilisten die de plaats van het gevaar reeds gepas-seerd zijn en naar diegenen die naar de plaats rijden.

TIMING Werken: 2006

BUDGET € 1 800 000


PROJETS (SUITE)

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: éclairage d’éva-cuation


DESCRIPTION DU PROJET Un éclairage d’évacuation sera installé sur toute la longueur de l’ensemble des tunnels et ce, à une hauteur maximale d’un mètre et demi. Tous les éclairages d’éva-cuation indiqueront la distance jusqu’à l’issue de secours la plus proche, et ce dans les deux sens. L’éclairage et la signalisation situés autour de ces issues seront entiè-rement rénovés pour permettre à chacun de distinguer clairement les issues de secours. En cas d’évacuation, l’éclairage permettra de mieux guider les usagers vers celles-ci.


BUDGET € 3 100 000

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: remplacement des installations techniques dans les tunnels

COMMUNE Tous les tunnels

DESCRIPTION DU PROJET Les tunnels les plus anciens de la Région ont été mis en service vers 1958. Bon nombre d’installations sont obsolètes telles que l’éclairage, les détecteurs de fumée, les centrales téléphoniques, les ventilateurs, le système de sécurité et le matériel informatique. En collaboration avec l’AED et les services de secours, un bureau externe procédera sous peu à un contrôle complet de toutes les installations dans les tunnels et de toutes les procédures de sécurité. Ce contrôle servira à établir une liste de prio-rités. Chaque installation présentant de grandes lacunes sera remplacée et/ou modernisée.


BUDGET Dans les prochaines années, au total Ð 19.600.000 seront dégagés en vue de réaliser entre autres les travaux suivants:• € 580 000 pour le remplacement des centrales télé-

phoniques en 2006• € 880 000 pour le contrôle des installations dans les

tunnels et l’élaboration de nouvelles procédures de sécurité en 2006 et en 2007

• € 2 000 000 pour la modernisation de tous les auto-mates et les processus de sécurité en matière de venti-lation, d’éclairage, de détection de CO,... en 2007

• € 3200 000 pour l’adaptation aux exigences de la nou-velle directive européenne de toute une série d’équipe-ments techniques (2007)

• € 1 500 000 pour le renouvellement de toutes sortes de systèmes informatiques en 2006 et en 2007

149

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Actieplan speciale technieken: plaatsing van evacuatie-verlichting

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING Over de volledige lengte van alle tunnels zal een evacu-atieverlichting geïnstalleerd worden op een maximale hoogte van 1,5 meter. Tevens zal bij elke evacuatieverlich-ting de afstand tot de dichtstbijgelegen nooduitgang, in beide richtingen, aangegeven worden. Ten slotte zullen de verlichting en de signalisatie rond de nooduitgangen vol-ledig vernieuwd worden zodat iedereen duidelijk kan zien welke de nooduitgangen zijn. Deze verlichting moet, in het geval van een evacuatie, de tunnelgebruikers vlotter naar de nooduitgangen leiden.


BUDGET € 3 100 000

NAAM Actieplan speciale technieken: vervanging van de tech-nische installaties in de tunnels

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING De oudste tunnels in het gewest werden rond 1958 in dienst gesteld. Talrijke installaties (verlichting, brandde-tectoren, telefooncentrales, ventilatoren, veiligheids- en computersystemen) zijn verouderd. In samenwerking met het BUV en de hulpdiensten zal een extern bureau een integrale controle van alle installaties in de tunnels en van alle veiligheidsprocedures uitvoeren. Op basis van dit nazicht zal een prioriteitenlijst opgemaakt worden en zul-len alle installaties die ernstige tekortkomingen vertonen een voor een vervangen en/of gemoderniseerd worden.


BUDGET In de komende jaren wordt hiervoor in totaal Ð 19.600.000 vrijgemaakt. Met dit bedrag zullen onder meer de vol-gende werken uitgevoerd worden:• € 580 000 voor de vervanging van de telefooncentrales

in 2006• € 880 000 voor het nazicht en de controle van de

installaties in de tunnels en het uitwerken van nieuwe veiligheidsprocedures in 2006 en 2007

• € 2 000 000 voor de vernieuwing en modernisering van alle automaten en veiligheidsprocedures voor ventila-tie, verlichting, Co-detectie, ... in 2007

• € 3 200 000 voor de aanpassing van allerlei technische uitrustingen aan de eisen die in de nieuwe Europese richtlijn opgelegd worden in 2007

• € 1 500 000 voor het vernieuwen van allerlei computer-systemen in 2006 en 2007


PROJETS (SUITE)

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: installations de transmission de données


DESCRIPTION DU PROJET Mobiris doit être équipé d’installations de transmission de données permettant de surveiller la situation du réseau routier en permanence et de disposer immédia-tement de toutes les informations nécessaires au cas où un accident grave ou une catastrophe venait à se produire. Pour ce faire, toutes les applications (échange d’images vidéo, télésurveillance des tunnels, téléphones de secours dans les tunnels, panneaux à messages varia-bles, diverses installations électriques dans les tunnels, gestion de l’éclairage public et des fontaines,...) doivent être connectées au réseau de fi bre de verre. Ceci favorise un échange très rapide des images vidéo entre Mobiris et d’autres acteurs impliqués. L’échange d’images vidéo en-tre ces différents intervenants doit permettre aux services de secours d’intervenir beaucoup plus effi cacement dès les premières minutes, qui sont les plus cruciales, en cas d’accident ou de catastrophe.


BUDGET Engagé en 2005

NOM Plan d’action des Techniques spéciales: sécurisation des locaux techniques des tunnels


DESCRIPTION DU PROJET Seules les personnes disposant d’un badge et d’un code d’accès seront autorisées dans les locaux techniques. Ces locaux seront aussi surveillés en permanence par des caméras. Les images seront transmises à Mobiris via le réseau de fi bres optiques.


BUDGET € 400 000

151

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Actieplan speciale technieken: transmissie-apparatuur

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING Mobiris moet uitgerust worden met de nodige trans-missie-apparatuur om voortdurend de toestand op het wegennet in de gaten te houden en onmiddellijk over alle nodige gegevens te beschikken in het geval een ernstig ongeval of een ramp zich voordoet. Hiervoor moeten alle toepassingen (uitwisseling van videobeelden, telebewa-king van de tunnels, noodtelefoons in de tunnels, borden met variabele aanduidingen, allerlei elektrische installa-ties in de tunnels, aansturing van verkeerslichten, open-bare verlichting en fonteinen,...) op het glasvezelnetwerk aangesloten worden. Hierdoor wordt het ook mogelijk om op een zeer snelle manier videobeelden uit te wisselen tussen Mobiris en andere betrokken actoren. De uitwis-seling van de videobeelden tussen deze actoren moet de hulpdiensten toelaten om veel effi ciënter in te grijpen tijdens de eerste minuten, die de belangrijkste zijn, na een ramp of een ongeval.


BUDGET Vastgelegd in 2005

NAAM Actieplan speciale technieken: beveiligen van de techni-sche lokalen van de tunnels

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING Enkel personen die over een badge en een toegangscode beschikken, zullen toegang hebben tot de technische lo-kalen. Tevens zullen deze technische lokalen permanent via camera’s bewaakt worden. Deze beelden zullen via het glasvezelnetwerk naar Mobiris doorgestuurd worden.


BUDGET € 400 000


PROJETS (SUITE)

NOM Construction et modernisation des issues de secours


DESCRIPTION DU PROJET Deux nouvelles issues de secours seront construites et les 32 existantes seront modernisées. Tous les tunnels répon-dront ainsi à la nouvelle directive européenne qui exige la présence d’au moins une issue de secours tous les 500m. Ces issues de secours permettent non seulement aux usagers de quitter rapidement, à pied, le tunnel en cas d’urgence, mais aussi aux services de secours de se ren-dre le plus vite possible sur le lieu de l’accident. En plus, les mesures nécessaires seront prises pour empêcher, lors d’un incendie, la propagation du feu et de la chaleur vers les issues de secours et les voies d’évacuation.


BUDGET € 1 500 000

NOM Rénovation des trottoirs

TUNNELS Tunnels Léopold II, Rogier et de Tervueren

DESCRIPTION DU PROJET Bon nombre de tunnels par un enchevêtrement de câbles et de conduites. Ces conduites utilitaires sont souvent incorporées dans des caniveaux à câbles situés en dessous des trottoirs des tunnels. En raison du grand nombre de conduites utilitaires, la plupart des dalles de ces trottoirs ne sont plus fi xées. Un inventaire de l’ensemble des câbles et des conduites situés dans les tunnels sera établi prochainement. On examinera aussi lesquels sont effectivement utilisés et ceux qui doivent être modernisés ou enlevés. Sur base de ces données, les conduites utilitaires excédentaires et obsolètes seront retirées. Une 2ème phase comprendra le renouvellement des caniveaux à câbles dans le tunnel Léopold II ainsi que l’aménagement de nouveaux trottoirs dans les tunnels Léopold II et Rogier.

TIMING 2005

BUDGET € 1 500 000

153

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Constructie en modernisering van nooduitgangen

TUNNEL Alle tunnels

PROJECTBESCHRIJVING Bouwen van 2 nieuwe nooduitgangen alsook het moder-niseren van de 32 bestaande nooduitgangen. Zo zullen al onze tunnels voldoen aan de nieuwe Europese richtlijn die eist dat er minstens een nooduitgang om de 500m moet zijn. Deze nooduitgangen moeten ervoor zorgen dat de automobilisten snel te voet de tunnel kunnen verlaten in noodgevallen. Daarnaast dienen zij om de hulpdiensten zo snel mogelijk tot aan de plaats van het ongeval te laten komen. Verder zullen de nodige maatregelen genomen worden opdat bij een brand het vuur of de hitte zich niet via de nooduitgangen en de evacuatiewegen verder verspreidt.


BUDGET € 1 500 000

NAAM Renovatie van voetpaden

TUNNEL Leopold II-, Rogier- en Tervurentunnel

PROJECTBESCHRIJVING In vele Brusselse tunnels ligt momenteel een kluwen van kabels en leidingen. Veelal liggen deze nutsleidin-gen in kabelgoten onder de voetpaden van de tunnels. Omwille van de enorme hoeveelheid nutsleidingen liggen de meeste tegels van deze voetpaden los. In de nabije toekomst zal een inventaris gemaakt worden van alle kabels en leidingen die in de tunnels gelegen zijn. Men zal ook nagaan welke nog effectief gebruikt worden en welke gemoderniseerd moeten of verwijderd mogen worden. Op basis van deze gegevens zullen de overtollige en verouderde nutsleidingen verwijderd worden. In een tweede fase zullen we in de Leopold II-tunnel de kabel-goten vernieuwen en nieuwe voetpaden aanleggen in de Leopold II- en de Rogiertunnel.


BUDGET € 1 500 000


PROJETS (SUITE)

NOM Rénovation des tunnels

TUNNELS Stéphanie, Rogier, Botanique et Van Praet

DESCRIPTION DU PROJET Le revêtement mural des tunnels Stéphanie et Botanique sera renouvelé et modernisé. Les plafonds des tunnels Stéphanie, Rogier et Van Praet seront réparés et un faux plafond sera installé. Ces travaux sont non seulement effectués pour des raisons esthétiques, mais ils visent aussi à:• augmenter la sécurité incendie dans les tunnels;• améliorer l’insonorisation à hauteur des issues des

tunnels; • uniformiser la coupe transversale des tunnels pour

faire circuler l’air sans turbulence; • augmenter le niveau d’éclairage dans les tunnels pour

consommer moins d’électricité;• réaliser une cage de Faraday pour éviter les interféren-

ces lors de la transmission des signaux radio.

La sortie du tunnel Botanique (côté Madou) va être mieux protégée de sorte que des véhicules ne puissent plus tomber en contrebas. Les extincteurs de tous les tunnels seront révisés tous les six mois et 200 appareils supplémentaires vont être installés.


BUDGET € 10 030 000

NOM Tunnel Léopold II: renouvellement du revêtement

TUNNELS Tunnel Léopold II

DESCRIPTION DU PROJET Le revêtement du tunnel Léopold II est composé de dalles de béton séparées, dont un grand nombre sont fendues, cassées ou instables. La position instable des dalles de béton entraîne la détérioration de la couche drainante sous le revêtement en béton. Ceci crée une situation dan-gereuse qui contraint les automobilistes et les motards à faire des manoeuvres brusques pour éviter les inégalités présentes dans le revêtement. Ces dalles de béton seront réparées ou remplacées.

TIMING Travaux: 2008-2009Etude: 2006-2007

BUDGET € 8 650 000

155

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Renovatie tunnels

TUNNEL Stefania, Rogier, Kruidtuin, Van Praet

PROJECTBESCHRIJVING De wandbekleding in de tunnels Stefania, Rogier en Kruidtuin zal vernieuwd en gemoderniseerd worden. Bovendien zullen in de Stefania-, Rogier- en Van Praet-tunnel herstellingswerken aan de plafonds uitgevoerd worden en zal er een vals plafond geïnstalleerd worden. Deze werken worden niet alleen uitgevoerd omwille van esthetische redenen. Ook hebben ze tot doel:• de brandveiligheid van de tunnels te verhogen;• de geluidsdemping aan de uitgangen van de tunnels te

verbeteren;• een dwarsdoorsnede van de tunnels te bekomen die de

luchtdoorstroming bevordert;• het verlichtingsniveau in de tunnels te verhogen om

minder elektriciteit te verbruiken;• een kooi van Faraday te verwezenlijken om storingen

bij de transmissie van radiosignalen te vermijden.

Tevens zal de uitgang van de Kruidtuintunnel (kant Madou) beter beschermd worden zodat automobilisten onmogelijk nog de tunnel kunnen induiken. Ten slotte worden alle brandblusapparaten (in alle tunnels) om de zes maanden nagezien en komen er nog 200 bij.


BUDGET € 10 030 000

NAAM Leopold II-tunnel: vernieuwen wegverharding

TUNNEL Leopold II-tunnel

PROJECTBESCHRIJVING Het wegdek van de Leopold II-tunnel bestaat uit aparte betonplaten waarvan een groot aantal gebarsten, gebroken of onstabiel zijn. De onstabiele ligging van de betonplaten heeft als gevolg dat de waterdrainerende laag onder de betonnen wegverharding beschadigd wordt. Dit leidt tot gevaarlijke situaties doordat automobilisten en motorrijders bruuske bewegingen maken om de onef-fenheden in het wegdek te vermijden. Deze betonplaten zullen hersteld of vernieuwd worden.

TIMING Werken: 2008 – 2009Studie: 2006 - 2007

BUDGET € 8 650 000


PROJETS (SUITE)

NOM Construction d’un voile central dans le tunnel de la Porte de Hal

TUNNELS Porte de Hal

DESCRIPTION DU PROJET Le système de ventilation du tunnel de la Porte de Hal est obsolète et inapproprié pour un tunnel d’une telle longueur et avec un tracé en courbe. Une aération conve-nable fait donc défaut. La solution consiste à créer deux pertuis distincts par l’érection d’un voile central. L’avanta-ge de ce système est que la circulation des véhicules crée un effet d’entraînement d’air dans le pertuis. Des études sur la pollution atmosphérique dans les tunnels ont révélé qu’une bonne ventilation est indispensable dans les tunnels de plus de 300m. C’est pourquoi le tunnel de la Porte de Hal doit être équipé de nouveaux ventilateurs. Vu sa longueur et sa forme, une étude concernant ce système de ventilation supplémentaire sera menée. On pourra aussi profi ter de ces travaux pour renouveler le revêtement mural, installer des panneaux anti-bruit aux entrées et sorties et transformer en issues de secours les endroits où se trouvent les ventilateurs actuels.

TIMING Travaux: 2009-2010Etude: 2007-2008

BUDGET € 13 650 000

157

PROJECTEN (VERVOLG)


NAAM Constructie van een centrale wand in de Hallepoorttunnel

TUNNEL Hallepoort

PROJECTBESCHRIJVING Het ventilatiesysteem in de Hallepoorttunnel is verouderd en ongeschikt voor zo’n lange, bochtige tunnel. Hierdoor is een fatsoenlijke luchtverversing er niet verzekerd. Daarom wordt in de tunnelkoker een centrale wand opge-richt zodat voor elke rijrichting een aparte koker ontstaat. Zo zorgt het verkeer zelf voor een natuurlijke injectie van verse lucht in de tunnelkoker. Studies over luchtvervuiling in tunnels tonen aan dat een goed werkende ventilatie een noodzaak is voor tunnels langer dan 300m. De Hallepoorttunnel moet daarom ook nieuwe ventilatoren krijgen. Gelet op de lengte en de vorm van deze tunnel zal er ook een aparte studie uitgevoerd worden over het bijkomende ventilatiesysteem. Bij het uit-voeren van deze werken kan van de gelegenheid gebruik gemaakt worden om de wandbekleding te vernieuwen, geluidswerende panelen aan te brengen aan de in- en uitgangen en de ruimtes waar de bestaande ventilatoren in geplaatst staan om te bouwen tot nooduitgangen.

TIMING Werken: 2009 – 2010Studie: 2007 - 2008

BUDGET € 13 650 000


INTRODUCTION

DESCRIPTION

OBJECTIF


BUDGET 2005




SOFTWARE


OMSCHRIJVING

DOEL


BUDGET






1% 1.500 1% 28.000 4%

3

SOFTWARE

170 Plan pluriannuel des travaux publics / software

PLAN ESPACE PUBLIC: LE RÉSEAU ARGENT

OBJECTIF

Le plan Espace public met l’accent sur l’échange entre usagers et habitants et sur l’espace public en tant qu’élé-ment de cohésion dans la ville. Le plan Espace Public est avant tout un concept mobilisateur pour attirer l’attention sur l’importance de la qualité de l’espace public, pour améliorer le cadre de vie de la Région de Bruxelles-Capi-tale et pour promouvoir des actions de sensibilisation en la matière.

DESCRIPTION

Comme déjà indiqué, il faut considérer la compétence pour les Travaux publics comme une mission visant à défendre l’Espace public en tant qu’élément essentiel et surtout humain d’une ville en mouvement.

Les espaces publics ne sont pas, comme on a tendance à le croire, des vides laissés entre des bâtiments, sans va-leur ni fonction. Ils sont au contraire la source de la vie ci-tadine, ce qui cimente la ville et lui donne une signifi cation. Les places, avenues, parcs, cours d’eau et ruelles sont la charpente de notre ville. Pour une ville comme Bruxelles, aux habitants et visiteurs nombreux, et aux espaces verts et jardins privés réduits, il est crucial de concevoir et de maîtriser cet espace public précieux. C’est ainsi que se crée l’espace urbain utilisé et reconnu par chacun.

La qualité de l’espace public n’est pas une simple question d’aménagement et de conception sensée de l’espace lui-même. Un espace public durable requiert un équilibre entre les intérêts sociaux, urbanistiques, techniques et économiques. Une place dans une ville n’offre une sécu-rité, un attrait et un intérêt économique que si on a réfl échi aux multiples fonctions de l’espace public lui-même et des bâtiments attrayants qui l’entourent. Un circuit piétonnier n’est effi cace que si tous les passages piétons sur des rues à grande circulation sont sécurisés et s’il y a suffi samment de pôles d’attraction économiques, culturels ou paysagers le long du trajet.

Il faut premièrement trouver un équilibre entre les condi-tions techniques annexes (utilité publique: exigences de mobilité, stabilité et utilisation de matériaux). Deuxième-ment, il doit exister une interaction entre l’espace public, c’est-à-dire non-privé, et les fonctions de l’espace privé (bâtiments, équipements, gares, jardins privatifs, allées, accès à des parkings, etc.). L’espace public n’est structu-rant pour notre ville que si chaque projet est un maillon d’un ensemble plus important. Chaque projet a donc une valeur locale, mais il s’inscrit aussi dans le paysage urbain plus large. L’espace public prend ainsi une signifi cation attrayante, multiple.

171

PLAN PUBLIEKE RUIMTE: HET ZILVEREN NETWERK

Meerjarenplan openbare werken / software

OMSCHRIJVING

Zoals reeds gezegd moet de bevoegdheid voor openbare werken vooral gezien worden als een verantwoorde-lijkheid om de publieke ruimte te verdedigen als een belangrijk en vooral menselijk element van een stad in beweging.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn publieke ruimtes geen leegtes die achterblijven tussen de gebouw-de stad, zonder waarde en zonder functie. Integendeel, ze zijn de bron van stedelijk leven, wat de stad samen-houdt en betekenis geeft. Pleinen, lanen, parken, beken en steegjes vormen de ruggengraat van onze stad. Voor een stad als Brussel, met veel inwoners en bezoekers, weinig groen en privé-tuinen, is het ontzettend belangrijk om deze kostbare publieke ruimte te ontwerpen en te be-heersen. Zo ontstaat stedelijke ruimte die door iedereen wordt gebruikt en herkend.

De kwaliteit van de publieke ruimte is niet enkel een kwestie van de aanleg ervan en een goed ontwerp van de ruimte zelf. Een duurzame publieke ruimte vereist een evenwicht tussen sociale, ruimtelijke, technische en economische belangen. Een plein in de stad is pas sociaal veilig, ruimtelijk boeiend en economisch interes-sant als er nagedacht wordt over meervoudige functies van de publieke ruimte zelf en van de gebouwen errond. Een voetgangersparcours is slechts effi ciënt als alle oversteekplaatsen met drukke wegen veilig zijn en als er voldoende aantrekkingspolen op economisch, landschap-pelijk of cultureel vlak zijn langs het traject.

In de eerste plaats moet een evenwicht gevonden worden tussen technische randvoorwaarden (het openbaar nut: mobiliteitseisen, stabiliteit en materiaalgebruik). In de tweede plaats moet er een interactie zijn tussen de publieke ruimte, met name de niet-private ruimte en de functies van de private ruimte (gebouwen, voorzieningen, stations, voor-tuinen, opritten, parkingtoegangen, enz). Publieke ruimte is pas structurerend voor onze stad als elk project een schakel is binnen een groter geheel. Zo heeft elk project een lokale waarde maar schikt het zich ook binnen het ruimer stedelijk landschap. Op die manier krijgt de publieke ruimte een aantrekkelijke, meervoudige betekenis.

DOEL

Het plan publieke ruimte legt de nadruk op de uitwisse-ling tussen gebruikers en bewoners en op de publieke ruimte als belangrijk element dat de samenhang in de stad bevordert. Dit plan wil in de eerste plaats aandacht schenken aan het belang van de kwaliteit van de publieke ruimte om de leefkwaliteit in het Brussels gewest te ver-beteren en sensibilisatieacties op touw te zetten.


PLAN ESPACE PUBLIC: LE RÉSEAU ARGENT (SUITE)

• Les centres commerciaux constituent le coeur vivant et économique de chaque quartier ou commune. Ce sont des espaces de qualité situés dans un environnement convivial et bénéfi ciant d’une accessibilité maximalisée.

• Les zones sans voitures ou à circulation restreinte accordent la priorité aux piétons, aux usagers faibles, à l’habitat et aux aires de jeux.

• Les places, boulevards et ruelles constituent un réseau d’espace public. Certains espaces couverts ou parties de bâtiments appartiennent aussi à l’espace public: galeries, halls d’hôtels, terrasses de cafés couvertes,...

• Des stations de transport public sont des pôles de transport. L’intermodalité accrue engendre une dé-placement intensif d’usagers qui donne lieu à toutes sortes de fonctions annexes.

Ce cadre de référence est important car il stimule et motive les divers intervenants concernés, comme le fait la carte vélo de la Région de Bruxelles-Capitale.

Le cadre opérationnel comprend trois parties:• la réalisation de projets durables d’espace public,

comme décrit dans le chapitre 1.• le développement structurel des connaissances qui

contribue à transformer chaque projet en un morceau d’espace public durable s’inscrivant dans un ensemble plus grand, comme décrit dans le chapitre 3.

• le soutien des projets d’associations et d’autres orga-nismes qui stimulent la politique régionale de l’espace public en insistant sur l’importance de celui-ci, en développant des processus de concertation, en menant des actions de sensibilisation,... A cet effet, un appel à projets sera lancé chaque année.

ACTION

Le plan Espace public est l’affaire de tous: responsables politiques, experts, habitants, usagers et gestionnaires. Il exige une approche multiple et revêt divers aspects.

Un cadre de référence:Il faut un inventaire cartographiqu qui indique les sec-teurs pour piétons et autres usagers les plus exposés aux dangers. Cet inventaire est une synthèse des éléments actuels et peut-être futurs d’un réseau durable d’espa-ces publics. Le réseau comprend des réseaux déjà bien identifi és au niveau de la Région de Bruxelles-Capitale et il est possible de le compléter avec d’autres réseaux communaux et régionaux.

• Les Itinéraires Cyclables Régionaux sont des trajets recommandés aux cyclistes pour les déplacements de moyenne et longue distance. Ils longent les principaux pôles d’activités de la ville.

• Les maillages vert et bleu relient les espaces verts et offrent au citoyen des espaces de vie et de dépla-cement à la fois conviviaux et sûrs. Il s’agit aussi de protéger la biodiversité et les qualités écologiques des paysages naturels et semi-naturels. Il faut donc mettre l’accent sur la préservation et l’intégration dans le maillage vert qui se compose de parcs et d’axes verts, tandis que le maillage bleu se compose de rivières, de cours d’eau et d’étangs. La Promenade Verte fait partie de ce maillage, ainsi quele maillage vert européen qui comprend le réaménagement de chemins de halage et d’anciens sites ferroviaires.

173

PLAN PUBLIEKE RUIMTE: HET ZILVEREN NETWERK (VERVOLG)


ACTIE

Het plan publieke ruimte is een zaak van en voor iedereen: beleidsmensen, deskundigen, bewoners, gebruikers en beheerders. Het vergt een meervoudige aanpak en bevat verschillende aspecten.

Een referentieel kaderEr is nood aan een cartografi sche inventaris van de gebieden voor voetgangers en andere zwakke weggebrui-kers. Deze plankaart is een synthetisch plan dat de bestaande en mogelijk toekomstige onderdelen van een duurzaam netwerk van publieke ruimtes in kaart brengt. Het netwerk is ten dele opgebouwd uit reeds goed geïdentifi ceerde netwerken op het niveau van het Brussels gewest en kan aangevuld worden door andere netwerken op gemeentelijk en gewestelijk niveau:

• de gewestelijke fi etsroutes zijn aanbevolen fi etswegen voor verplaatsingen op middellange en lange afstand. Ze voeren ons langs de belangrijkste activiteitspolen van de stad.

• het groene en blauwe netwerk verbinden de groene ruimtes met elkaar en biedt de burger leef- en verplaat-singsruimtes die tegelijkertijd gebruiksvriendelijk en veilig zijn. Het gaat er ook om de biodiversiteit en de ecologi-sche kwaliteit van de natuurlijke en semi-natuurlijke landschappen te beschermen. Hierbij moet gelet worden op het behoud en de opname in het groene netwerk. Het groene netwerk bestaat concreet uit parken en groene assen, het blauwe netwerk uit rivieren, beken en vijvers. De Groene Wandeling is een onderdeel van dit netwerk, maar ook het groen Europees netwerk dat de herinrich-ting van jaagpaden en oude spoorwegbeddingen omvat.

• de handelskernen zijn het kloppend, economisch hart van elke wijk of gemeente. Dit zijn kwaliteitsvolle ruimtes in een klantvriendelijke omgeving en met een maximale bereikbaarheid.

• de autoluwe en autovrije zones geven voorrang aan de zwakke weggebruikers, de woonomgeving en de speelruimte.

• Pleinen, boulevards en stegen zijn een netwerk van publieke ruimte. Bepaalde overdekte ruimtes of delen van gebouwen behoren ook tot het publiek domein: galerijen, hotellobbies, overdekte caféterrassen, ...

• Stations voor openbaar vervoer zijn vervoerspolen. Door de verhoogde intermodaliteit is er een intensieve stroom gebruikers. Dit trekt ook allerhande nevenfuncties aan.

Dit referentiekader is belangrijk omdat het de verschil-lende betrokken actoren stimuleert en motiveert, zoals ook de bestaande fi etskaart van het Brussels gewest dat doet.

Het operationele kader bestaat uit drie delen:• de realisatie van duurzame projecten publieke ruimte,

zoals beschreven in hoofdstuk 1. • structurele kennisontwikkeling om van elk project een

stuk duurzame publieke ruimte te maken binnen een groter geheel, zoals beschreven in hoofdstuk 3

• de ondersteuning van projecten van verenigingen en andere instellingen die het gewestelijke beleid rond publieke ruimte bevorderen, door het belang van de publieke ruimte in de verf te zetten, overlegprocessen te ontwikkelen, te sensibiliseren,... Jaarlijks zal hiervoor een projectoproep gelanceerd worden.


PLAN LUMIÈRE GLOBAL: LE RÉSEAU OR

ACTION

Le plan lumière, qui doit être élaboré par l’AATL et l’AED, comprend des objectifs quantitatifs et qualitatifs. Il donne lieu à différentes analyses:

• inventaire de la situation actuelle: un cadastre avec les niveaux d’éclairage par route régionale;

• analyse urbanistique: quels espaces ouverts struc-turants peut-on mettre en évidence la nuit: portes et voies d’accès, axes, places, canal, lisières de parcs, unités géographiques;

• analyse scénographique: quels éléments urbains situés le long de l’espace ouvert structurant peut-on éclairer: patrimoine architectural (monuments histo-riques, et curiosités contemporaines), quais du canal, infrastructures (ponts, viaducs et tunnels), la variété et le caractère propre des quartiers;

• analyse fonctionnelle: l’éclairage n’est pas uniquement réservé aux voiries. Il est aussi et surtout utile aux usa-gers faibles. Une attention particulière sera accordée à l’éclairage des pistes cyclables, trottoirs et passages piétons;

• étude environnementale: quelles solutions pour ratio-naliser la consommation d’électricité et diminuer la pollution lumineuse;

• étude technique: intensité lumineuse, couleur, types possibles d’armatures et de poteaux, coût.

DESCRIPTION

La Région de Bruxelles-Capitale dispose d’un budget récurrent pour fournir un éclairage public fonctionnel sur les diverses voiries régionales. L’éclairage public est en-tièrement remplacé ou complété là où cela est nécessaire. Jusqu’à présent, on a surtout choisi et installé l’éclairage public en fonction d’exigences quantitatives, c’est-à-dire l’intensité lumineuse minimale de la voie publique. Les choix d’armatures et de poteaux d’éclairage donnent hélas souvent lieu à des discussions purement esthétiques.

L’éclairage n’est toutefois pas seulement synonyme de lumière: c’est un élément qui donne une identité à la ville la nuit, crée une atmosphère et rehausse le niveau de sécurité. Un éclairage de meilleure qualité contribue aussi à promouvoir l’image de Bruxelles, tant au niveau du tourisme, du commerce que de l’économie. Dans certains cas, on peut même parler d’interventions artistiques. Ces dernières années, divers experts se sont en effet spécia-lisés dans les installations d’éclairage. L’éclairage peut donc ne pas se limiter à un critère quantitatif, mais il doit être conçu selon des exigences complémentaires, plus qualitatives. C’est pourquoi un plan lumière global va être élaboré pour la Région de Bruxelles-Capitale.

OBJECTIF

Lors de l’établissement du plan lumière, il faudra s’assurer de la coopération étroite des divers organismes fédéraux, régionaux et communaux. C’est la seule façon d’établir un plan accrocheur qui permettra de mieux ‘éclairer’ Bruxelles. Le plan lumière complète ainsi le plan arbres existant qui met l’accent sur la logique des principaux axes. Le plan lumière se basera en outre sur les principes d’espaces structurants prioritaires tels qu’ils sont défi nis dans le PRD.

175

INTEGRAAL LICHTPLAN: HET GOUDEN NETWERK


OMSCHRIJVING

Het Brussels gewest heeft een recurrent budget voor openbare verlichting om de verschillende gewestwegen op een functionele wijze te verlichten. Waar nodig wordt openbare verlichting hersteld, volledig vervangen of zelfs extra toegevoegd. Tot nu werd de openbare verlichting vooral gekozen en geplaatst op basis van kwantitatieve eisen, met name de minimum verlichtingssterkte van de openbare wegen. Keuzes van verlichtingsarmaturen en -palen worden spijtig genoeg vaak herleid tot louter esthetische discussies.

Verlichting is echter meer dan licht. Ze geeft de stad ‘s nachts een identiteit, schept sfeer en verhoogt de veiligheid van de bewoners. Bovendien kan een betere verlichting bijdragen tot de promotie van Brussel, wat het toerisme, de handel en de economie ten goede komt. In bepaalde gevallen kan ook gesproken worden van kunstinterventies. Verschillende experts hebben zich de laatste jaren gespecialiseerd in verlichtingsinstallaties. Openbare verlichting mag dus niet enkel een zaak van kwantitatieve criteria zijn, maar moet ook geconcipieerd worden op basis van bijkomende, meer kwalitatieve eisen. Daarom komt er een integraal lichtplan voor het Brussels gewest.

DOEL

Bij de opmaak van het lichtplan is een nauwe betrokken-heid van verschillende instellingen op federaal, gewes-telijk en gemeentelijk niveau heel belangrijk. Enkel op die manier kan een wervend plan gemaakt worden dat Brussel beter kan verlichten. Het lichtplan vult op die manier het bestaande bomenplan aan dat de nadruk legt op de aslogica van de hoofdassen. Verder zal het lichtplan steunen op de principes van prioritaire structurerende ruimtes zoals vastgelegd in het GewOP.

ACTIE

Het lichtplan moet opgesteld worden door het BROH en het BUV en het bundelt kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen. Daartoe worden verschillende analyses gemaakt:

• inventaris van bestaande toestand: een kadaster met de verlichtingsniveaus per gewestweg;

• een stedenbouwkundige analyse: welke structurerende open ruimtes kunnen ‘s nachts geaccentueerd worden: poorten en invalswegen, assen, pleinen, het kanaal, parkranden, geografi sche eenheden;

• een scenografi sche analyse: welke stadselementen langs de structurerende open ruimte kunnen verlicht worden: architecturaal erfgoed (monumenten en hedendaagse landmarks), kades van het kanaal, infra-structuur (bruggen, viaducten en tunnels), de verschei-denheid en het eigen karakter van de wijken;

• een functionele analyse: verlichting is er niet enkel voor de autowegen, maar juist vooral voor de zwakke weggebruiker. Bijzondere aandacht zal gaan naar aangepaste verlichting voor fi etspaden, voetpaden en oversteekplaatsen;

• een milieustudie: oplossingen aanreiken om het elek-triciteitsverbruik te rationaliseren en de lichtvervuiling te beperken;

• een technische studie: lichtsterkte, kleur, mogelijke types armaturen en palen, kostprijs.


L’ART DANS L’ESPACE PUBLIC

ACTION

Avec la nouvelle conjoncture de la ville et l’importance de l’espace public régional, il est temps de procéder à un état des lieux. Suite à ce plan pluriannuel, il s’agit de détermi-ner ce sur quoi il faut insister dans le cadre d’une politique de l’art dans l’espace public. Une note de politique générale sur l’art de l’espace public sera rédigée. Celle-ci reprendra une stratégie régionale coordonnée avec les compétences des parcs, de l’aménagement du territoire et de l’urbanisme.. Une liste de projets et de thèmes sera dressée comme pour ce plan pluriannuel, en concertation avec les ministres responsables pour les parcs, l’aména-gement du territoire et l’urbanisme

DESCRIPTION

Lors de l’aménagement des lignes de métro à Bruxelles dans les années 70, il avait été décidé d’associer les projets d’infrastructure à la nécessité de placer des oeuvres d’art dans le métro. La Commission Artistique des Infrastructu-res de Déplacement (CAID) a été fondée à cet effet. Après la fédéralisation, le Ministre chargé des Travaux publics de la Région de Bruxelles-Capitale s’est vu confi er le contrôle de cette Commission. Le rôle de la Commission s’est alors étendu à des interventions dans l’espace public, en particu-lier aux voiries qui sont la propriété de la Région bruxelloise.

Trente-cinq ans après l’ouverture des premières stations de métro, on peut dire que Bruxelles, et en particulier les espaces métro et de nombreuses voiries régionales, sont devenus un musée représentatif de courants artistiques divers.

OBJECTIF

L’art dans l’espace public doit conserver une place im-portante dans la compétence des Travaux publics et de la Mobilité.

• En tant qu’habitants et usagers d’une des régions les plus densément peuplées d’Europe, tous les Bruxel-lois assistent à des transformations phénoménales de l’environnement qui ne peuvent être ramenées à une simple analyse de l’espace urbain, des infrastructures et des activités. L’art peut aider à rendre visibles ces transformations.

• La Région de Bruxelles-Capitale est très urbanisée. L’espace public est donc largement limité par les infrastructures. Celles-ci doivent revêtir une signifi ca-tion maximale et qui plus est, refl éter les dynamiques de la ville. C’est pourquoi l’artiste peut jouer le rôle de sismographe qui réagit aux changements par ses interventions.

En d’autres termes, l’art peut largement contribuer à vé-hiculer une signifi cation, une communication, une culture et une histoire. Il rend l’espace public et la ville en général plus précieux et leur confère une certaine identité.

177

KUNST IN DE PUBLIEKE RUIMTE Meerjarenplan openbare werken / software

OMSCHRIJVING

Bij de aanleg van de metrolijnen in Brussel in de jaren ‘70 werd beslist om de nodige infrastructuurprojecten te koppelen aan de noodzaak van kunstwerken in de metroruimtes. Om deze kunstwerken professioneel te kunnen begeleiden, werd toen de Artistieke Commis-sie voor Verkeersinfrastructuren (ACVI) opgericht. Na de federalisering kreeg de Brusselse minister van Openbare Werken het toezicht op deze commissie. Het werkveld van de commissie werd toen ook uitgebreid tot interventies in de publieke ruimte, in het bijzonder de gewestwegen.

Vijfendertig jaar na de opening van de eerste metrostati-ons kan gezegd worden dat Brussel, en in het bijzonder de metroruimtes en vele gewestwegen, een museum is geworden van verschillende kunststromingen.

DOEL

Kunst in de publieke ruimte moet een belangrijke plaats blijven innemen binnen de bevoegdheid Mobiliteit en Openbare Werken.

• Als bewoners en gebruikers van een van de meest dichtbevolkte regio’s van Europa ondervinden alle Brusselaars grote veranderingen in de omgeving die niet zomaar teruggebracht kunnen worden tot een een-voudige analyse van de stedelijke ruimte, infrastructuur en activiteiten. Kunst kan helpen die verandering van de stad zichtbaar te maken.

• Het Brussels gewest is zeer stedelijk. De open ruimte wordt dus in grote mate bepaald door infrastructuur. Die infrastructuur moet maximaal betekenis krijgen. Meer nog, de dynamieken in de stad moeten weer-spiegeld worden in die infrastructuur. Daarom kan de kunstenaar als seismograaf optreden die met zijn interventies reageert op veranderingen.

Kunst is met andere woorden een belangrijke drager van betekenis, communicatie, cultuur en geschiedenis die de publieke ruimte en de stad in het algemeen waardevoller en leesbaarder maakt.

ACTIE

Door de nieuwe toestand van de stad en het belang van de gewestelijke publieke ruimte is het tijd voor een stand van zaken. Naar aanleiding van dit meerjarenplan moet bepaald worden welke accenten gelegd kunnen worden binnen een beleid voor kunst in de publieke ruimte. Er zal een beleidsbrief Kunst in de Publieke Ruimte opgesteld worden. Deze omvat een gewestelijke strategie die ge-coördineerd is met de bevoegdheden parken, ruimtelijke ordening en stedenbouw. Ook zal een lijst met projecten en thema’s worden opgesteld op dezelfde wijze als dit meerjarenplan en in overleg met de ministers bevoegd voor parken, ruimtelijke ordening en stedenbouw.


COORDINATION DES PROJETS DANS L’ESPACE PUBLIC

OBJECTIF

Des études s’imposent donc dans le cadre d’un ensemble géographique plus vaste. Le point de départ demeure la nécessité d’interventions physiques, et ce de manière durable et qualitative. Les résultats de ces études cons-tituent des instruments du plan contenant les objectifs suivants:

• le développement d’une vision pour un territoire plus vaste, dans laquelle des décisions sont prises concer-nant les perspectives d’évolution urbanistiques pour les utilisations souhaitées de l’espace ouvert;

• le plan comme plate-forme de débat pour les divers organismes concernés;

• le plan comme cadre de coordination pour les divers projets de travaux publics à réaliser;

• le plan comme moyen de communication accrocheur pour expliquer et argumenter un processus décisionnel complexe;

La plupart de ces études seront développées sur base des instruments de planifi cation existants ou en com-plément de ceux-ci, comme les schémas directeurs des zones-leviers et les plans particuliers d’affectation du sol. Ces études seront évidemment développées en étroite collaboration avec l’ATTL.

Ces instruments de coordination complètent les études habituelles sur la mobilité et les rapports sur les impacts. La différence majeure réside dans le fait que le point de départ est non seulement la problématique de la mobilité (top-down), mais aussi la question urbanistique concrète (bottom-up).

Ces instruments n’ont pas de valeur réglementaire mais offrent un cadre de qualité.

DESCRIPTION

La réalisation de projets concrets de travaux publics sur les voiries régionales sera toujours précédée d’études détaillées.

Dans certains cas, la problématique de la situation exis-tante est si complexe que la solution doit s’inscrire dans un ensemble plus vaste.

Comme les partenaires (communes, bureaux d’études et usagers) sont de plus en plus nombreux à participer au modelage des voiries régionales dans un environnement urbanisé, on risque de voir augmenter la croissance sau-vage à la place de travaux précis, sérieux et créatifs.

179

COÖRDINATIE PROJECTEN IN DE PUBLIEKE RUIMTE


OMSCHRIJVING

De realisatie van concrete projecten van openbare werken op gewestwegen wordt steeds vooraf gegaan door uitvoe-rige ontwerpstudies.

In bepaalde gevallen is de problematiek van de bestaande situatie zo complex dat de oplossing moet kaderen binnen een groter geheel.

Omdat steeds meer partners (gemeenten, studiebureaus en gebruikers) betrokken worden bij het vormgeven van ge-westwegen in een bebouwde omgeving dreigt steeds meer wildgroei in plaats van gedegen en creatief maatwerk.

DOEL

Om die reden zullen er studies uitgevoerd worden binnen een groter geografi sch geheel. Uitgangspunt is steeds de noodzaak om fysische ingrepen te realiseren en de wens om dit op een duurzame en kwalitatieve manier te doen. De resultaten van deze studies zijn planinstrumenten met de volgende doelstelling:

• het ontwikkelen van een visie voor een ruimer gebied waarin uitspraken gedaan worden over de stedenbouw-kundige ontwikkelingsperspectieven voor de gewenste bestemmingen van de open ruimte;

• het plan als debatruimte voor de verschillende betrok-ken instellingen;

• het plan als coördinerend kader voor verschillende te realiseren projecten van openbare werken;

• het plan als wervend communicatiemiddel om een complex beslissingsproces te kunnen verduidelijken en argumenteren.

De meeste van deze studies zullen ontwikkeld worden op basis van of complementair zijn aan bestaande plan-ningsinstrumenten zoals de richtschema’s voor de hef-boomgebieden en de Bijzondere Bestemmingsplannen. Deze studies zullen logischer wijze worden uitgewerkt in nauwe samenwerking met het BROH.

Deze planinstrumenten vullen de gebruikelijke mobili-teitsstudies en effectenrapporten aan. Het grote ver-schil is dat niet enkel van de mobiliteitsproblematiek (top-down) wordt uitgegaan, maar ook van het concrete ruimtelijke vraagstuk (bottom-up).

Deze instrumenten hebben geen reglementaire waarde. Wel bieden ze een kwaliteitskader.


COORDINATION DES PROJETS DANS L’ESPACE PUBLIC (SUITE)

ACTION

Comme indiqué au chapitre 1, des travaux publics à moyen terme sont prévus sur un seul et même trajet ou dans un seul et même secteur. Il faut s’attendre en outre à des transformations plus structurelles à long terme.

Voici les plans à établir:

• une vision d’axe de la Grande Ceinture qui anticipe les dynamiques suivantes:• le réaménagement du boulevard Lambermont;• le développement de la zone-levier Schaerbeek-Jo-

saphat;• le raccordement le long du boulevard Général Wahis,

entre le boulevard Léopold III et la place Meiser, dans le cadre de l’éventuel prolongement de lignes de tram;

• le réaménagement de la place Meiser;• l’impact négatif sur la qualité de vie de l’environne-

ment dû au complexe de viaducs et tunnels depuis et vers l’autoroute E40;

• le réaménagement du boulevard Général Jacques;• le réaménagement de l’avenue du Congo.

Lors de l’établissement de ce schéma, il faudra s’assurer de la coopération étroite de l’Administration de l’Aména-gement du Territoire et du Logement (AATL), de l’IBGE, de la STIB et des communes de Schaerbeek, Woluwe-Saint-Lambert et Ixelles.

• une vision d’axe du Ring Ouest, entre la sortie Grand-Bigard et la sortie Hal, qui anticipe les dynamiques suivantes:• augmentation de la pression de la mobilité à cause

des activités de grande envergure développées le long du Ring;

• nécessité de rationaliser les entrées et les sorties et coordonner le transport privé avec les transports pu-blic le long des chaussées (parkings de dissuasion, intermodalité) afi n d’améliorer la fl uidité du trafi c;

• nécessité d’améliorer la qualité du cadre de vie, principalement en matière d’acoustique, grâce à des mesures visant à réduire les nuisances sonores.

Les études peuvent se diviser en deux groupes:

• une vision d’axe cherche la cohérence de l’espace et de la circulation le long d’un trajet spécifi que. Ce trajet s’inscrit dans un environnement exposé à de nombreux problèmes de mobilité, de fl uidité du trafi c, de bruit, d’impact urbanistique. L’étude vise à élaborer un seul concept intégré de mobilité durable sur le trajet de la route régionale concernée.L’étude prévoit plusieurs étapes:• une étude de tous les aspects de la mobilité: la prio-

rité absolue est accordée à une fonction de liaison multimodale et sûre dans le cadre de la circulation. Dans la pratique, cela signifi e la diminution du nom-bre de points confl ictuels potentiels, la promotion de la fl uidité des transports publics, cyclistes et piétons.

• le concept urbanistique doit s’inscrire dans une vision de l’environnement urbain et fournir ainsi une plus-value culturelle. Il faut en outre défi nir des projets partiels concrets.

• le concept architectural et architectonique traduit les projets partiels concrets en un dossier d’adjudication technique.

Ces étapes ne sont pas toujours linéaires, mais un pro-cessus répétitif s’impose pour une solution intégrale. Un travail multidisciplinaire est donc recommandé.

• La charte de qualité est un instrument qui établit des directives qualitatives pour un espace urbain cohérent. Ce domaine est sujet à des transformations imposées par différents acteurs et exigences. Mais la création d’un espace cohérent est souhaitable avec des déci-sions claires sur le caractère voulu du domaine, son identifi cation dans la ville, la lisibilité des différentes fonctions dans l’espace public et une utilisation aussi effi cace que possible des matériaux, du mobilier urbain et des espaces verts. D’où un scénario clair pour le réaménagement souhaité des diverses voiries et espa-ces publics dans le secteur concerné.

181

COÖRDINATIE PROJECTEN IN DE PUBLIEKE RUIMTE (VERVOLG)


Ze worden opgedeeld in twee groepen:

• het streefbeeld voor een traject beoogt een ruimtelijke en verkeerskundige samenhang langs een specifi ek traject. Dit traject kadert binnen een omgeving die heel wat problemen kent op het gebied van mobiliteit, verkeersdoorstroming, lawaai, ruimtelijke impact. De studie wordt opgemaakt met als doel één geïntegreerd concept van duurzame mobiliteit uit te werken over het traject van de betrokken gewestweg. Het streefbeeld omvat een reeks stappen:• een studie van alle mobiliteitsaspecten: centraal bij

de uitwerking van het streefbeeld staat immers de bevordering van een multimodale en verkeersveilige verbindingsfunctie. Concreet betekent dit het ver-minderen en het beveiligen van het aantal potentiële confl ictpunten, het bevorderen van de doorstroming van het openbaar vervoer, fi etsers en voetgangers.

• het stedenbouwkundig ontwerp: het ontwerp moet passen binnen een visie op de stedelijke omge-ving en op die manier een culturele meerwaarde voorzien. Voorts dienen er concrete deelprojecten te worden gedefi nieerd.

• het architecturaal en bouwkundig ontwerp vertaalt de concrete deelprojecten in een technisch aanbe-stedingsdossier.

Deze stappen worden niet steeds lineair afgehandeld maar er is een herhalend proces voor een integrale oplossing. Het is dan ook aan te bevelen om op multi-disciplinaire manier te werken.

• Het beeldkwaliteitsplan publieke ruimte is een pla-ninstrument dat kwalitatieve richtlijnen bepaalt voor een ruimtelijk samenhangend stedelijk gebied. Dit gebied is onderhevig aan verandering, gestuurd door verschillende actoren en eisen. Toch is het wenselijk dat een consistent geheel van publieke ruimte ontstaat met duidelijke uitspraken over het gewenste karakter van het gebied, de herkenbaarheid ervan in de stad, de leesbaarheid van verschillende functies in de publieke ruimte en een zo effi ciënt mogelijk gebruik van mate-rialen, straatmeubilair en groenvoorzieningen. Hier-door ontstaat een duidelijk draaiboek voor de gewenste heraanleg van de verschillende wegen en publieke ruimtes binnen het betrokken gebied.

ACTIE

Zoals in hoofdstuk 1 aangegeven, zijn er op middellange termijn openbare werken gepland op eenzelfde traject of binnen eenzelfde gebied. Aanvullend zijn op lange termijn meer structurele veranderingen te verwachten.

Volgende streefbeelden moeten opgesteld worden:

• het streefbeeld voor het traject van de grote ringlanen, dat anticipeert op de volgende dynamieken:• de heraanleg van de Lambermontlaan;• de ontwikkeling van het hefboomgebied Schaarbeek-

Josafat;• de aansluiting langs de Generaal-Wahislaan, tussen

de Leopold III-laan en het Meiserplein in het kader van de eventuele verlenging van de tramlijnen;

• de heraanleg van het Meiserplein;• de negatieve impact op de leefkwaliteit van de omge-

ving door het complex van viaducten en tunnels van en naar de E40;

• de heraanleg van de Generaal-Jacqueslaan;• de heraanleg van de Congolaan.

Bij het opstellen van dit streefbeeld is een nauwe betrok-kenheid nodig van het Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting (BROH), het BIM, de MIVB en de gemeenten Schaarbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe en Elsene.

• het streefbeeld van de Ring west, tussen de oprit Groot-Bijgaarden en de oprit Halle, dat anticipeert op de volgende dynamieken:• een verhoogde mobiliteitsdruk veroorzaakt door meer

grootschalige activiteiten langs de Ring;• de nood aan rationalisatie van de open afritten en

een afstemming van het privévervoer op het openbaar vervoer langs de steenwegen (transitparkings, inter-modaliteit) met het oog op een betere doorstroming;

• de nood aan een betere leefkwaliteit, meer bepaald minder geluidsoverlast via geluidswerende maatre-gelen.


COORDINATION DES PROJETS DANS L’ESPACE PUBLIC (SUITE)

• la charte de qualité de l’environnement du parc du Cinquantenaire:• la coordination des matériaux et les détails pour le

réaménagement des routes, trottoirs et pistes cycla-bles existants autour du parc;

• l’harmonisation de tout le mobilier urbain (éclairage public, signalisation, ...).

Lors de l’établissement de cette charte de qualité, il faudra s’assurer de la coopération étroite de l’AATL, du Fédéral, de l’IBGE, de la STIB, de la ville de Bruxelles, de la commune d’Etterbeek. La Fondation Roi Baudouin pilote ce plan dans le cadre du réaménagement complet du parc.

Le parc va faire l’objet d’un réaménagement . Il est donc opportun de réfl échir au réaménagement de ses abords, où l’on trouve à présent unamalgame de divers types de matériaux, arbres, éclairages, mobilier etc. Pour conférer au parc une identité plus forte, il y a lieu désormais de mieux coordonner les travaux au niveau des matériaux utilisés. La Fondation Roi Baudouin dirige la rédaction d’une ‘charte d’aménagement des abords du Parc’ qui spécifi e concrètement les matériaux à utiliser, les arbres à planter,... pour les projets liés à l’espace public. Tous les acteurs (AED, STIB, commune, ville, IBGE) seront tenus de respecter cette charte. L’élargissement du prin-cipe de cette charte à l’ensemble du quartier européen sera discuté avec tous les acteurs.

• Une charte de qualité pour la zone du quartier du Nord, entre la Gare du Nord et Tour & Taxis:

• la coordination des matériaux et les détails pour le réaménagement des voiries régionales existantes (quai de Willebroeck, avenue du Port, avenue Simon Bolivar, rue Picard) et des voiries communales ;

• l’harmonisation de tout le mobilier urbain (éclairage public, signalisation,...) qui contribue au nouveau ca-ractère souhaité du quartier comme environnement mixte d’habitat et de travail, le long du canal.

Lors de l’établissement de ce plan de qualité, il faudra s’assurer de la coopération étroite de l’AATL, de l’IBGE, de la STIB, du Port, de la ville de Bruxelles et de la com-mune de Molenbeek-Saint-Jean.

183

COÖRDINATIE PROJECTEN IN DE PUBLIEKE RUIMTE (VERVOLG)


• het beeldkwaliteitsplan voor de omgeving van het Jubelpark:• de coördinatie van materialen en detaillering bij de

heraanleg van de bestaande wegenis, voetpaden en fi etspaden rondom het park;

• de onderlinge afstemming van alle straatmeubilair (openbare verlichting, signalisatie, ...).

Bij het opstellen van dit beeldkwaliteitsplan is een nauwe betrokkenheid nodig van het BROH, de federale overheid, het BIM, de MIVB, de stad Brussel en de gemeente Etter-beek. De Koning Boudewijnstichting stuurt dit plan in het kader van de volledige heraanleg van het park.

Het park wordt heraangelegd. Het is dus aangewezen om na te denken over de heraanleg van de omgeving ervan die nu gekenmerkt wordt door een mengelmoes van materialen, bomen, verlichtingen, meubilair, enz. Om het park een sterkere identiteit te geven, moeten de werken op het vlak van de gebruikte materialen voortaan beter gecoördineerd worden. De Koning Boudewijnstichting is belast met de opmaak van een charter voor de aanleg van de omgeving van het park waarin duidelijk staat aangege-ven welke materialen gebruikt moeten worden en welke bomen geplant,... voor projecten rond publieke ruimte. Alle actoren (BUV, MIVB, gemeente, stad, BIM) zullen dit charter moeten naleven. Een uitbreiding van het principe van dit charter voor de hele Europese wijk zal met deze actoren besproken worden.

• een beeldkwaliteitsplan voor de Noordwijk, tussen het Noordstation en Thurn en Taxis:• de coördinatie van materialen en detaillering bij

de heraanleg van de bestaande gewestwegen (Willebroekkaai, Havenlaan, Simon Bolivarlaan, Picardstraat) en gemeentewegen;

• de afstemming van alle straatmeubilair (open-bare verlichting, signalisatie, ...) die bijdraagt tot het nieuwe gewenste karakter van de wijk als gemengde woon- en werkomgeving langs het kanaal.

Bij het opstellen van dit beeldkwaliteitsplan is een nauwe betrokkenheid nodig van het BROH, het BIM, de MIVB, de haven, de stad Brussel en de gemeente Sint-Jans-Molenbeek.


IRISCOM - COORDINATION DE CHANTIERS

ACTION

Dès qu’il sera possible d’établir le planning et la coordina-tion de travaux à l’aide du système IrisCoM, toutes les don-nées numériques seront disponibles dans un seul système central. Cela permettra de réduire sensiblement la charge de travail et d’actualiser automatiquement la liste et l’état d’avancement de tous les travaux. Le suivi de la coordi-nation des chantiers sera donc beaucoup plus effi cace et nous pourrons éviter les erreurs humaines et les abus. La centralisation de toutes les données dans un seul système permettra aussi de mettre ces données à la disposition du grand public sur un site web externe.

Le système IrisCoM remédie en outre à l’absence de cadastre souterrain. Un tel cadastre comprend toutes les installations et conduites posées par les autorités et entreprises de services publics sur le territoire de la Région bruxelloise. Les fi ches actuellement utilisées ne permettent pas d’avoir une vue d’ensemble claire du sous-sol bruxellois et elles sont à ce point confuses qu’elles ne sont pratiquement jamais utilisées. Avec le système IrisCoM, les autorités et concessionnaires devront indiquer dans quelles zones (communes, routes, parkings, pistes cyclables, trottoirs, etc.) ils ont des conduites, canalisa-tions et installations. Chaque autorité, concessionnaire ou entrepreneur qui souhaite faire des travaux dans une zone donnée, saura alors grâce aux documents disponibles dans IrisCoM quelles conduites, canalisations et instal-lations il peut trouver dans une zone spécifi que et qui en est le propriétaire. Le concessionnaire ou entrepreneur ne devra donc plus contacter tous les autres concessionnaires pour demander les plans de pose des conduites. Cette simplifi cation de la procédure doit améliorer la sécurité sur tous les travaux publics.

DESCRIPTION

Il faut optimiser la coordination et l’échange d’informations dans le cadre de travaux publics et de la pose de conduites utilitaires. L’ordonnance du 05/03/1998 pour la coordination et l’organisation des travaux sur la voie publique dans la Région de Bruxelles-Capitale stipule qu’aucun conces-sionnaire n’a le droit d’effectuer des travaux sur la voie publique sans coordination préalable dans le temps et l’espace par les administrateurs de la voie publique et sans l’autorisation préalable délivrée par ceux-ci.

Chaque demande d’autorisation de faire des travaux sur la voie publique en Région bruxelloise nécessite beaucoup de paperasserie et des contacts avec de nombreux interve-nants. A l’heure actuelle, il faut fournir des tas d’informa-tions pour coordonner un projet de façon optimale avec les travaux que d’autres pouvoirs publics ou exploitants de réseaux (télécommunications, gaz, électricité, eau, trans-ports, égouts, etc.) veulent effectuer au même endroit. De nombreux travaux ont lieu chaque année sur les voiries publiques de la Région. Toutes les demandes d’autorisa-tion de faire des travaux doivent s’effectuer par écrit. Dès lors, il est diffi cile de se faire une idée claire des travaux, événements ou manifestations prévus et donc de savoir dans quelles zones il faut s’attendre à des embarras (de circulation).

OBJECTIF

Pour éviter de tels problèmes, l’AED développe, en coopé-ration avec le Centre d’informatique pour la Région Bruxel-loise (CIRB), un système informatique central IrisCoM (Integrated Regional Information Services for Coordination and Mobility) pour:

• la coordination et l’organisation de travaux et chantiers sur toutes les voiries régionales;

• la gestion commune d’un dossier de coordination des travaux et chantiers pour tous les pouvoirs publics – administrations régionales et locales;

• la délivrance de permis.

Le projet IrisCoM permet de gérer et de traiter électroni-quement toutes les procédures énumérées ci-dessus.

185

IRISCOM -COÖRDINATIE VAN WERVEN


OMSCHRIJVING

De coördinatie en informatie-uitwisseling bij openbare werken en bij de aanleg van nutsleidingen moeten worden geoptimaliseerd. De ordonnantie voor de coördinatie en de organisatie van de werken op de openbare weg in het Brussels gewest van 05/03/1998 voorziet daarom dat geen enkele concessiehouder werken op de openbare weg mag uitvoeren, zonder voorafgaande coördinatie in tijd en ruim-te door de beheerders van de openbare weg en zonder voorafgaande vergunning uitgereikt door die beheerders.

Elke aanvraag voor het uitvoeren van werken op de openbare weg in het Brussels gewest vereist veel papier-werk en het contacteren van vele actoren. Momenteel moet men grote hoeveelheden gegevens rondsturen om een project optimaal te coördineren met de werken die andere overheden of netwerkexploitanten (telecommuni-catie, gas, elektriciteit, water, vervoer, riolering, enz.) op dezelfde plaats wensen uit te voeren. Jaarlijks worden op de openbare wegen in het gewest een groot aantal wer-ken uitgevoerd. Verder gebeuren alle aanvragen tot het uitvoeren van werken schriftelijk. Hierdoor is het moeilijk om op elk moment een duidelijk overzicht te behouden van de geplande werken, evenementen, manifestaties, enz. en te weten te komen welke de zones zijn waar de (verkeers)hinder te verwachten is.

DOEL

Om deze problemen te vermijden, ontwikkelt het BUV, in samenwerking met het Centrum voor Informatica van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (CIBG), een centraal informaticasysteem IrisCoM (Integrated Regional Infor-mation Services for Coordination and Mobility) voor:

• de coördinatie en organisatie van werken en werven op alle gewestwegen

• het gemeenschappelijk beheer van een coördinatie-dossier voor werken en werven voor alle overheden (gewestelijke en lokale besturen)

• het toekennen van vergunningen.

Met het IrisCoM-project kunnen alle bovenvermelde procedures elektronisch beheerd en afgehandeld worden.

ACTIE

Van zodra de planning en de coördinatie van werken met behulp van het IrisCoM-systeem kunnen gebeuren, zullen alle gegevens digitaal beschikbaar zijn in één enkel centraal systeem. Dit maakt het mogelijk om de werklast gevoelig te verminderen en om automatisch een evenementenlijst bij te houden van alle werven. Op deze manier kan de coördinatie van de werven veel effi ciën-ter opgevolgd worden en kunnen we menselijke fouten en misbruiken vermijden. Door de centralisatie van alle gegevens in één centraal systeem kunnen deze gegevens beschikbaar gesteld worden aan de bevolking via een externe website.

Voorts verhelpt het IrisCoM-systeem het ontbreken van een ondergronds kadaster. Zo’n kadaster omvat alle installaties en leidingen die door de overheden en nutsbedrijven aangelegd zijn op het grondgebied van het Brussels gewest. De fi ches die momenteel gebruikt worden laten niet toe om een klare kijk te hebben op de Brusselse ondergrond en zijn dermate gebruiksonvrien-delijk dat ze bijna nooit worden gebruikt. Met het IrisCoM-systeem zullen overheden en concessiehouders moeten aangeven in welke zones (gemeenten, wegen, parkeer-zones, fi etspaden, voetpaden, enz.) zij buizen, leidingen en installaties hebben. Elke overheid, concessiehouder of aannemer die in een bepaalde zone werken wenst uit te voeren, weet dan op basis van de documenten beschik-baar in IrisCoM welke leidingen, buizen en installaties hij in een specifi eke zone kan aantreffen en wie de eigenaar ervan is. De concessiehouder of aannemer zal dus niet langer alle andere concessiehouders moeten aanschrij-ven om de liggingsplannen van de leidingen op te vragen. Deze vereenvoudiging van de procedure moet de veilig-heid bij alle openbare werken ten goede komen.


MOBIRIS – CENTRE DE GESTION DU TRAFIC

OBJECTIF

Les objectifs de Mobiris sont:

• devenir dans un avenir proche un centre de gestion multimodal de la circulation et de la mobilité, tant pour le trafi c routier que pour les transports publics, dans toute la zone RER;

• être valorisé comme centre effi cace de gestion de la circulation;

• s’associer avec les centres de trafi c fl amand et wallon (PEREX);

• effectuer le suivi de l’état de la circulation en perma-nence (fl uide, proche de la saturation, congestionné);

• intervenir si nécessaire pour régler certains paramè-tres de la circulation;

• réunir des données, les traiter et les diffuser sous une forme appropriée dans un lieu et à un moment opportuns.

ACTION

La Flandre et Bruxelles ont entamé une première étude afi n de déterminer les possibilités et les interventions nécessaires qui permettront une gestion dynamique à part entière de la circulation sur le Ring. La Région de Bruxelles-Capitale investit € 82.000 dans cette étude, soit environ 30% de la totalité. Plus globalement, il est néces-saire que les trois Régions se mettent au tour de la table pour lancer une étude fonctionnelle du centre de gestion multimodal, que nous avons l’ambition de constituer à l’échelle de la zone RER. Cette étude sur fi nancement Beliris sera lancée dès qu’un accord de coopération fi xant le mode de partenariat des trois Régions sera établi.

DESCRIPTION

Le centre Mobiris est un des outils dont doit se doter la Région pour piloter et évaluer le report modal et tendre vers les objectifs du Plan Iris et du PRD, en termes de réduction de part de la voiture. Mobiris est actuellement un centre chargé de suivre en temps réel l’état de la circulation dans les tunnels et sur les voiries régionales de la Région de Bruxelles-Capitale. Mobiris dispose pour cela d’images enregistrées par des caméras dans les tunnels et des vitesses d’un certain nombre de bus de la STIB. Mobiris reçoit aussi du Service Public Fédéral (SPF) Mobilité des données sur l’état du réseau routier fl amand et wallon. Avec ces données plutôt limitées, Mobiris essaie d’informer l’usager de la route sur l’état du réseau routier bruxellois par des panneaux numériques placés au-dessus de chaque entrée de tunnel, par des communiqués radio et des infos graphiques sur son site web. Mobiris assure en outre le suivi de l’éclairage public sur les voiries régionales, la gestion de l’équipement technique de 25 tunnels routiers bruxellois et le con-trôle des feux de signalisation via le système CoBru à 47 intersections dans le quartier européen et aux abords de la basilique.

187

MOBIRIS-VERKEERSCENTRUM Meerjarenplan openbare werken / software

OMSCHRIJVING

Het Mobiris-centrum is een van de instrumenten waarover het gewest moet beschikken om de modale overschakeling te begeleiden en te evalueren en om de doelstellingen van het Iris-plan en het GewOP mbt de vermindering van het aandeel van de wagen na te streven.Mobiris is momenteel een centrum dat instaat voor het in real time opvolgen van de verkeerssituatie in de tunnels en op de gewestwe-gen van het Brussels gewest. Om deze taak uit te voeren, beschikt Mobiris over de camerabeelden opgenomen in de wegentunnels en over de snelheidsgegevens van een aantal MIVB-bussen. Daarnaast krijgt Mobiris ook via de Federale Overheidsdienst Mobiliteit gegevens over de toe-stand op het Vlaamse en Waalse wegennet. Op basis van deze, eerder beperkte, gegevens tracht Mobiris de weg-gebruiker over de toestand van het Brusselse wegennet te informeren via de digitale tekstborden boven elke ingang van de tunnels, via communicatie naar radiozenders en via een grafi sche weergave van deze info op de Mobiris-websi-te. Daarnaast is Mobiris bevoegd voor het opvolgen van de openbare verlichting op de gewestwegen, het beheer van de technische uitrusting van 25 Brusselse wegentunnels en het besturen van de driekleurige verkeerslichten via het CoBru-systeem op 47 kruispunten in de Europese wijk en in de omgeving van de basiliek.

DOEL

De doelstellingen van Mobiris zijn:

• in de nabije toekomst evolueren naar een multimodaal verkeersbeheercentrum dat het verkeer en de mobili-teit, zowel het wegverkeer als het openbaar vervoer, in de volledige GEN-zone beheert.

• opgewaardeerd worden tot performant verkeerscentrum• het koppelen van Mobiris aan de Vlaamse en Waalse

(PEREX) verkeerscentra• de verkeerssituatie permanent opvolgen (vlot, bijna

gesatureerd, fi le)• wanneer nodig ingrijpen om bepaalde parameters van

de verkeerscirculatie te regelen• het vergaren van gegevens, deze verwerken en

verspreiden onder een aangepaste vorm en op een bepaalde plaats en tijdstip

ACTIE

Een eerste studie werd opgestart door Vlaanderen en Brussel om de mogelijkheden en noodzakelijke ingrepen te bepalen voor een volwaardig dynamisch vervoersbeheer op de Ring. Het Brussels gewest draagt in deze studie 82.000 € bij, wat ongeveer 30% van het totaal is. Meer in het algemeen is het noodzakelijk dat de drie gewesten rond de tafel gaan zitten om een functionele studie te lan-ceren over een multimodaal verkeersbeheercentrum. Het is onze ambitie zo’n centrum uit te bouwen op het niveau van de GEN-zone. Deze studie zal worden gefi nancierd door Beliris en kan gelanceerd worden van zodra er een samenwerkingsakkoord wordt bereikt over de modalitei-ten van het partnership tussen de drie gewesten.


INTRODUCTION

DESCRIPTION

OBJECTIF


BUDGET 2005




dot ORG


OMSCHRIJVING

DOEL


BUDGET






1% 1.500 1% 28.000 4%

3

dot ORG

190 Plan pluriannuel des travaux publics / dot ORG

ADMINISTRATION DE L’EQUIPE-MENT ET DES DÉPLACEMENTS

ACTION

Les principes suivants devront être observés pour la réor-ganisation du travail au sein de l’AED • assurer une approche transversale des missions de

l’AED;• renforcer la stratégie et tout le processus d’élaboration

de la politique en matière de mobilité;• assurer le lien entre la politique et la mise en oeuvre

opérationnelle, aligner la politique avec la gestion des programmes et les pré-études;

• inculquer une véritable culture de gestion de projet avec suivi du début à la fi n;

• professionnaliser la communication externe et interne;• renforcer la gestion dynamique de la mobilité;• séparer les tâches administratives et d’exécution et

renforcer les synergies en matière de tâches adminis-tratives;

• regrouper les activités de régie;• regrouper les activités liées à l’infrastructure;• assurer la gestion des connaissances

DESCRIPTION

Pour pouvoir exécuter de manière qualitative le plan pluriannuel, la Région doit disposer d’une administration performante. C’est pourquoi le fonctionnement actuel de l’Administration de l’Equipement et des Déplacements (AED) va être réexaminé. En outre, il est essentiel d’établir des rapports précis avec les autres administrations qui encadrent et exécutent des projets régionaux dans l’espace public: l’AATL, la STIB, l’IBGE, les autorités fédérales, Bruxelles-Propreté, le Port de Bruxelles et la Direction Infrastructure de Transport.

Un audit de l’AED a été réalisé par un consultant externe. Son objectif consiste à adapter les structures internes et processus de l’AED en vue de rendre son fonctionnement plus effi cace, tant au niveau interne (collaboration, har-monisation des initiatives, planning) qu’externe (d’autres organismes régionaux, communes, initiatives subvention-nées, comités de quartier, etc.).

OBJECTIF

L’audit formulera des recommandations concrètes pour atteindre certains objectifs:

• renforcement du rôle stratégique de l’AED en tant qu’organe de préparation de la politique. Il faut redéfi nir le rôle de la Direction de la Politique des Déplacements: programmation et suivi des projets, propositions de nouvelles initiatives (Mobiris,...), orga-nisation et planning des transports publics (répartition des tâches avec la STIB) et les relations avec les autres autorités (fédérales, régionales et communales);

• création d’une structure axée sur la gestion des pro-jets;

• révision de la répartition des compétences entre les collaborateurs et clarifi cation des responsabilités des chefs de projet;

• élaboration d’une structure de concertation entre les directions, relative aux maillages vert et bleu et au plan bruit;

• mission stratégique de l’AED sur le plan de la commu-nication.

191

BESTUUR UITRUSTING EN VERVOER (BUV)

Meerjarenplan openbare werken / dot ORG

OMSCHRIJVING

Om het meerjarenplan te kunnen uitvoeren op een kwalita-tieve manier moet het gewest beschikken over een perfor-mante administratie. Daarom wordt de huidige werking van het Bestuur Uitrusting en Vervoer herbekeken. Bovendien is het noodzakelijk duidelijke relaties te defi niëren ten op-zichte van andere administraties die gewestelijke projecten in het publiek domein begeleiden en uitvoeren: het BROH, de MIVB, het BIM, de federale overheid, Net Brussel, de haven van Brussel, de dienst Vervoerinfrastructuur.

Met de hulp van een externe consultant werd een audit van het Bestuur Uitrusting en Vervoer gemaakt. Het doel van de opdracht is de interne structuren en processen van het BUV aan te passen om tot een meer effi ciënte wer-king te komen, zowel intern (onderlinge samenwerking, afstemming van initiatieven, planning) als naar externe partners toe (andere gewestelijke instellingen, gemeen-ten, gesubsidieerde initiatieven, bewonerscomités, enz.).

DOEL

De audit formuleert concrete aanbevelingen om bepaalde doelstellingen te bereiken:

• de versterking van de strategische rol van het BUV als beleidsvoorbereidend orgaan. De rol van de directie Vervoerbeleid dient te worden geherdefi nieerd: plan-ning en opvolging van projecten en voorstellen van nieuwe initiatieven (Mobiris,...), organisatie en planning van het openbaar vervoer (taakverdeling met de MIVB) en relaties met andere overheden (federale overheid, gewesten en gemeenten);

• de oprichting van een structuur gericht op het beheer van projecten;

• de herziening van de verdeling van de bevoegdheden over de medewerkers en de verduidelijking van de verantwoordelijkheden van de projectleiders;

• de uitwerking van een overlegstructuur tussen de directies voor het groene en blauwe netwerk en het geluidsplan;

• de strategische opdracht van het BUV op het vlak van communicatie.

ACTIE

Bij de hervorming worden de volgende principes gehan-teerd:• het verzekeren van een transversale aanpak van de

opdrachten van het BUV;• het versterken van de strategie en het volledige proces

van beleidsvoorbereiding op het vlak van mobiliteit; • het verzekeren van de relatie tussen het beleid en

de operationele uitvoering door een goede afstem-ming tussen het beleid, het programmabeheer en de voorstudies;

• het verankeren van een cultuur van projectmanage-ment met een opvolging van begin tot einde;

• de professionalisering van de externe en interne com-municatie;

• het versterken van het dynamisch mobiliteitsbeheer;• het scheiden van administratieve en uitvoerende taken

en het versterken van synergieën op het vlak van admi-nistratieve taken;

• het hergroeperen van regietaken;• het hergroeperen van taken met betrekking tot infra-

structuurwerken;• het verzekeren van een competentiebeheer.


DÉVELOPPEMENT DES CONNAISSANCES

ANTENNE ESPACE PUBLICACTION

Bruxelles souffre d’un manque considérable de savoir-faire en matière d’espaces publics. Pour y remédier, l’antenne Espace public va être créée. C’est dans ce con-texte que les objectifs du concours d’idées Castors d’or se poursuivent, mais un cadre plus structurel a été établi pour le développement d’une discipline:

• une formation pour maîtres d’ouvrage, d’abord au niveau régional, mais également ouverte aux adminis-trations communales. Il est donc possible d’acquérir, au sein de l’administration, le savoir-faire nécessaire pour l’encadrement de projets en vue d’une approche intégrale de l’espace public comme projet urbain. L’accent mis sur la gestion et l’encadrement de projets au sein des administrations s’inscrit dans le rajeunis-sement et la modernisation nécessaire de l’AED. Une approche intégrale d’un projet concret Espace public au sein de la Région de Bruxelles-Capitale exige une solide coopération entre différents organismes.

• un cours de spécialisation pour jeunes concepteurs professionnels de diverses disciplines. L’exercice de conception dans le cadre de la formation est un instru-ment de recherche très utile qui peut servir à préparer la défi nition d’un projet pour la réalisation pratique d’un processus de conception et d’exécution destiné à l’aménagement de projets concrets d’espaces publics.

• la création de sessions d’échange entre maîtres d’ouvra-ge et concepteurs pour donner naissance à une synergie entre une formation de concepteur et l’administration.

• l’organisation de débats et de conférences. En complément des formations, des impulsions exter-nes seront données en étudiant de bonnes références belges ou étrangères, lors de conférences, de débats et de visites.

DESCRIPTION

La conception, l’ébauche et la réalisation d’espaces pu-blics représentent une discipline complexe, à cause des ambitions très divergentes qui sont en jeu, mais aussi à cause des conditions annexes restrictives. C’est pourquoi il n’est possible de trouver des solutions durables et équilibrées qu’avec la coopération d’experts. Les experts en travaux publics doivent pouvoir se baser sur de bons ouvrages de référence. D’où l’importance de la transmis-sion des connaissances entre les administrations régio-nales et vers les administrations communales. Les bons exemples devront être diffusés. La publication permet de rendre le processus de plan immatériel transparent et de l’évaluer, ce qui donne lieu à un ouvrage de référence précieux pour les experts, les habitants intéressés et les visiteurs.

OBJECTIF

L’objectif est de fonder une Antenne Espace public, d’établir des vade-mecum d’experts et de rédiger des publications.

193

KENNISONTWIKKELING Meerjarenplan openbare werken / dot ORG

OMSCHRIJVING

Het concipiëren, ontwerpen en realiseren van publieke ruimtes is een complexe discipline door het samen-gaan van zeer uiteenlopende ambities én beperkende randvoorwaarden. Daarom kunnen enkel duurzame en evenwichtige oplossingen gevonden worden via een multidisciplinaire samenwerking van deskundigen. Des-kundigen die betrokken zijn bij openbare werken moeten kunnen terugvallen op goede naslagwerken. Hierbij is kennisdoorstroming tussen de gewestelijke administra-ties onderling en naar de gemeentelijke administraties belangrijk. Goede voorbeelden moeten gecommuniceerd worden. De publicatie geeft de kans om het immateriële planproces zichtbaar te maken en te beoordelen. Zo ontstaat ook waardevol naslagwerk voor deskundigen, geïnteresseerde bewoners en bezoekers.

DOEL

Het is de bedoeling een steunpunt publieke ruimte op te richten, vademecums voor vakdeskundigen op te stellen en publicaties te maken.

STEUNPUNT PUBLIEKE RUIMTE ACTIE

In Brussel is er een grote nood aan deskundigheid inzake publieke ruimte. Om die deskundigheid te ontwikkelen, wordt het steunpunt publieke ruimte opgericht. Daarbij worden de doelstellingen van de ideeënwedstrijd Gouden Bevers voortgezet, maar wordt er tegelijkertijd een meer structureel kader opgezet voor de ontwikkeling van een discipline:

• een opleiding voor opdrachtgevers, in eerste instan-tie op gewestelijk niveau maar evenzeer toegankelijk voor gemeentelijke administraties. Zo kan binnen de administratie de nodige deskundigheid voor projectbe-geleiding opgezet worden die een integrale benadering van de publieke ruimte als stadsproject ambieert. Deze nadruk op projectmanagement en projectbegeleiding binnen de administraties kadert binnen de verjonging en de noodzakelijke modernisering van het BUV. Een integrale benadering van een concreet project publieke ruimte binnen het Brussels gewest vereist een goede samenwerking van verschillende instanties.

• een specialisatiecursus voor jonge professionele ontwerpers vanuit verschillende disciplines. De ont-werpoefening binnen de opleiding is waardevol als ontwerpend onderzoek dat als voorbereiding van de projectdefi nitie kan dienen voor het effectief opzetten van een ontwerpen uitvoeringsproces voor de aanleg van concrete projecten publieke ruimte.

• het creëren van uitwisselingsmomenten tussen de op-drachtgevers en de ontwerpers zodat een synergie tus-sen een ontwerpopleiding en de administratie ontstaat.

• ter aanvulling van de opleidingen worden externe impulsen gegeven door het bestuderen van goede re-ferenties uit het binnen- en buitenland. Dit gebeurt aan de hand van lezingen, debatten en excursies.


DÉVELOPPEMENT DES CONNAISSANCES (SUITE)

PUBLICATIONSACTION

• La place FlageyCe premier projet pilote, le réaménagement de la place Flagey, fournira suffi samment de matière à discussion, évaluation et recommandations pour l’avenir. D’où la rédaction d’un ouvrage décrivant tout le processus du projet.

• L’Art dans l’Espace publicComme décrit dans le chapitre 2, des investissements seront engagés dans une politique artistique régio-nale pour l’espace public. L’art dans l’espace public est visible et mérite d’être promu d’un point de vue expert, afi n d’améliorer l’image de Bruxelles. Certaines oeuvres d’art nouvelles seront régulièrement publiées, ainsi que des visions politiques thématiques sur l’art dans l’espace public.

VADE-MECUM D’EXPERTS

L’Administration devra référer systématiquement dans tous les cahiers des charges (études comme exécution) aux différents vade-mecum d’experts.

ACTION

• Le Vade-mecum du bruit routier urbainCe document rédigé par l’IBGE et l’AED constitue un outil d’aide à la conception ou à la rénovation des voiries et des espaces publics en général et contient une série de recommandations techniques destinées à créer des espaces publics plus « calmes ». Il est présenté dans une version « grand public » et dans une version technique qui s’adresse aux gestionnai-res de l’aménagement du territoire, de l’urbanisme, de la mobilité, des décideurs politiques, des bureaux d’études et des habitants soucieux de mieux com-prendre les mécanismes qui régissent le bruit routier urbain. L’objectif sera aussi de mieux intégrer la lutte contre les nuisances sonores générées par le trafi c. Ce document doit aboutir à une approche systématique de la problématique du bruit. Chaque projet majeur de réaménagement de voirie doit être précédé d’une ana-lyse de la situation en matière de bruit et d’un projet visant à diminuer celui-ci.

• Le Vade-mecum de l’accessibilité des personnes à mobilité réduiteLa formulation de directives que devront respecter tou-tes les nouvelles interventions sur les trottoirs et passages piétons est la conséquence logique de l’audit des trottoirs des voiries régionales.

• Une check-list des aménagements pour taxisLe plan taxi soulève la problématique de l’organisation de la mobilité par taxi. Afi n de mieux intégrer l’utilisa-tion du taxi dans la ville, il faut une check-list présen-tant les aspects techniques prioritaires à respecter lors du planning et de l’exécution de travaux publics.

195

KENNISONTWIKKELING (VERVOLG)


VADEMECUMS VOOR VAKDESKUNDIGEN

De administratie moet in alle bestekken, zowel voor stu-dies als voor uitvoering, systematisch verwijzen naar de verschillende vademecums voor vakdeskundigen.

ACTIE

• het vademecum voor wegverkeerslawaai in de stadDit vademecum werd opgesteld door het BIM en het BUV. Het is een ondersteunend instrument voor het uitdenken of vernieuwen van wegen en publieke ruim-tes in het algemeen. Het bevat een reeks technische aanbevelingen om “rustigere” publieke ruimtes te creëren. Er bestaat een versie “groot publiek” en een technische versie van dit instrument dat bestemd is voor de beheerders van ruimtelijke ordening, steden-bouw en mobiliteit, beleidsmakers, studiebureaus en bewoners die de mechanismen van stedelijk verkeers-lawaai beter willen begrijpen. Bedoeling is ook om de strijd tegen geluidshinder veroorzaakt door het autoverkeer beter in te bedden. Dit document zal in samenwerking met het BIM in een systematische aanpak van de geluidsproblema-tiek moeten resulteren. Elk belangrijk project voor de heraanleg van een weg moet gepaard gaan met een voorafgaandelijke studie van de geluidssituatie en de opmaak van een project dat streeft naar minder geluid.

• het vademecum voor de toegankelijkheid voor perso-nen met beperkte mobiliteitAls logisch gevolg van de audit van de voetpaden van de gewestwegen zullen richtlijnen geformuleerd worden waaraan alle nieuwe ingrepen aan voetpaden en over-steken moeten voldoen.

• een checklist voor taxivoorzieningenIn het taxiplan wordt de problematiek van de organisa-tie van de mobiliteit per taxi besproken. Om het gebruik van de taxi beter in te passen in de stad is er nood aan een checklist met technische aandachtspunten die moeten worden gerespecteerd bij de planning en uitvoering van openbare werken.

PUBLICATIESACTIE

• het FlageypleinAls eerste pilootproject zal de heraanleg van het Fla-geyplein voldoende stof leveren voor debat, evaluatie en aanbevelingen voor de toekomst. Daarom zal een boek worden gemaakt waarin het gehele planproces wordt beschreven.

• Kunst in de publieke ruimteZoals beschreven in hoofdstuk 2 zal er geïnvesteerd worden in een gewestelijk kunstbeleid voor de publieke ruimte. Kunst in de publieke ruimte is zichtbaar en verdient om gepromoot te worden vanuit een deskundig oogpunt, maar ook voor een beter imago van Brus-sel. Bepaalde nieuwe kunstwerken zullen regelmatig gepubliceerd worden alsook thematische beleidsvisies over kunst in de publieke ruimte.


PARTICIPATION ET COMMUNICATION

Une meilleure information des riverains fournira une base plus solide pour les travaux, rendra la gêne passagère plus acceptable et renforcera l’image de marque du secteur. Le communiqué doit souligner qu’un réaménagement de l’espace public est en fait un investissement dans l’avenir du quartier. A chaque fois que les pouvoirs publics transforment une route très fréquentée et en mauvais état pour la rendre plus moderne, plus sûre, plus verte, moins bruyante, et mieux adaptée aux cyclistes, les habitants et commerçants sont récompensés de leur patience. Après les travaux, le niveau de la qualité de vie, de l’habitat et du travail doit s’en trouver amélioré. L’immobilier prend aussi de la valeur grâce aux investissements dans les services publics, les transports et l’espace public en général. Il n’est pas simple de faire passer ce message. Afi n d’aug-menter les chances de réussite, la Région a besoin d’un programme global pour la communication externe dans le cadre des travaux publics.

Un premier projet de programme de communication existe déjà sur la base de l’inventaire des moyens de communication de l’Administration de l’Equipement et des Déplacements (AED). Ce projet comprend une série d’idées stratégiques et de suggestions concrètes, mais l’AED doit encore le mettre au point. Pour réaliser ce pro-gramme de communication et en coordonner l’exécution, l’AED doit engager un directeur de la communication qui pourra aussi assurer les fonctions de porte-parole et devra élaborer des procédures de communication interne et les faire respecter. Dans le même temps, des actions urgentes de moindre envergure seront menées à court terme. La communication externe de l’AED doit s’appuyer sur deux types de moyens de communication: soit permanents, soit liés à des projets.

Aujourd’hui, les moyens de communication permanents sont prioritaires. A l’avenir, on accordera une plus grande attention aux moyens de communication liés à des projets. La fourniture d’informations de l’AED doit s’articuler autour de trois objectifs généraux:

• être effi cace et ciblée• stimuler la participation• renforcer l’image de marque positive de l’AED et de la

Région

DESCRIPTION

Le Gouvernement veut sensibiliser les Bruxellois à tous les grands travaux publics. Il faut pour cela faire intervenir davantage les habitants et groupements d’intérêts. Les riverains ont souvent pas mal de questions pertinentes à poser à propos des travaux entrepris dans leur quartier. Un modèle clair d’intervention et de communication est désor-mais disponible, par l’intermédiaire duquel la population, les comités de quartier, les groupes d’encadrement et tous les organismes publics concernés peuvent se faire enten-dre. Les intéressés doivent être contactés et informés dès la phase de défi nition du projet, la sélection du concepteur, le processus de conception et l’exécution. Chacun sera donc placé dès le départ devant ses responsabilités.

Les travaux publics nécessaires pour répondre aux besoins actuels donnent souvent lieu à des réactions diverses. Parfois, le citoyen considère les travaux publics comme une sanction contre son quartier. Le fait est que tous les travaux occasionnent des désagréments. Il faut limiter ces inconvénients provisoires au minimum. Des informations claires et fournies en temps voulu aplaniront les problè-mes.

ACTION

Pour le Gouvernement bruxellois, il est essentiel que les diverses autorités coordonnent mieux leurs travaux dans un même quartier. L’accord gouvernemental stipule qu’un site web doit mettre à disposition toutes les informations de base d’une manière conviviale. Ce site web fournira en-tre autres toutes les informations actuelles sur les travaux de voiries prévus et existants et sur leur impact, comme par exemple les déviations et autres conséquences pour la circulation. Les données d’IrisCoM serviront de base pour ce site.

197

PARTICIPATIE EN COMMUNICATIE


OMSCHRIJVING

De regering wil de Brusselaars ten volle betrekken bij alle grote openbare werken. Hiervoor dient de inspraak van inwoners en belangengroepen beter uitgebouwd te worden. De omwonenden zitten vaak met heel wat terechte vragen over de werken in hun buurt. Er wordt nu een helder inspraak- en communicatiemodel uitgewerkt waarin de bevolking, de wijkcomités, de begeleidings-groepen en alle betrokken overheidsinstellingen worden gehoord. Zij moeten reeds bij de opmaak van de project-defi nitie, de selectie van de ontwerper, het ontwerpproces en de uitvoering betrokken en geïnformeerd worden. Zo wordt iedereen voor zijn verantwoordelijkheid geplaatst van bij het begin.

De openbare werken die noodzakelijk zijn om de publieke ruimte aan te passen aan de hedendaagse noden vormen vaak aanleiding tot uiteenlopende reacties. Soms worden openbare werken door de burger gezien als een straf voor zijn buurt. Feit is dat alle werken een aantal ongemakken met zich meebrengen. Deze tijdelijke nadelen moeten tot een absoluut minimum worden beperkt. Het leed kan worden verzacht door er helder en tijdig over te commu-niceren.

ACTIE

Voor de Brusselse regering is het essentieel dat de verschillende overheden hun werken in eenzelfde wijk beter coördineren. In het regeerakkoord staat dat er een website moet komen die alle basisinformatie op een gebruiksvriendelijke manier ter beschikking stelt. Deze website zal onder meer alle actuele info over geplande en bestaande wegenwerken weergeven met de impact ervan zoals wegomleggingen en andere gevolgen voor het verkeer. De gegevens van IrisCoM zullen als basis dienen voor deze website.

Een betere communicatie naar de buurtbewoners zal een sterker draagvlak voor werken creëren, tijdelijke overlast meer aanvaardbaar maken en het imago van de sector versterken. Er moet in de communicatie bena-drukt worden dat een heraanleg van de publieke ruimte in wezen een investering is in de toekomst van een buurt. Telkens als de overheid een drukke, verouderde weg transformeert in een moderner, veiliger, groener, rusti-ger en fi etsvriendelijker alternatief, worden bewoners en handelaars beloond voor hun geduld. Na de fase van de werkzaamheden verhogen immers de leefbaarheid en de kwaliteit van het leven, wonen en werken. Ook de ei-gendommen stijgen in waarde dankzij de investeringen in nutsvoorzieningen, verkeersinfrastructuur en het publiek domein in het algemeen. Deze boodschap overbrengen is niet eenvoudig. Om de slaagkansen te verhogen, heeft het gewest een globaal plan voor externe communicatie bij openbare werken nodig.

Op basis van de inventaris van de bestaande communica-tiemiddelen van het BUV is reeds een eerste ontwerp van communicatieplan gemaakt. Dit ontwerp bevat een hele reeks strategische denkpistes en concrete suggesties maar zal nog verder uitgewerkt worden door het BUV. Om dit communicatieplan degelijk uit te werken en de uitvoe-ring ervan te coördineren moet het BUV een communi-catiemanager aanwerven. Deze manager kan ook extern optreden als woordvoerder en moet interne communica-tieprocedures uitwerken en doen naleven. Intussen zullen op korte termijn een aantal kleinere dringende ingrepen worden doorgevoerd. De externe communicatie van het BUV moet steunen op twee soorten communicatiemidde-len: de permanente en de projectgebonden.

Vandaag ligt de nadruk op de permanente communica-tiemiddelen. In de toekomst zal er veel meer aandacht besteed worden aan de projectgebonden communicatie-middelen. De informatieverstrekking van het BUV moet drie algemene doelstellingen nastreven:

• effi ciënt en doelgericht zijn • de participatie bevorderen• het positief imago van het gewest versterken


PARTICIPATION ET COMMUNICATION (SUITE)

Dans la pratique, des points info grand public jouent un rôle important dans la communication et la participation à des projets de ville de grande envergure. Ces points info se trouvent dans un bâtiment gouvernemental, un local loué, un établissement horeca, un centre culturel, etc. Ils peuvent aussi être mobiles, par exemple dans un contai-ner, bus ou tram. Ils s’intègrent donc facilement selon les besoins d’information sur des chantiers bien défi nis. Une forme originale d’un point info peut en outre compenser l’aspect rebutant d’un chantier. L’essentiel est toutefois que les usagers et riverains aient en permanence quelqu’un à qui adresser leurs questions, remarques et plaintes relatives aux travaux.

Le personnel de ces points info doit établir et exécuter un plan pratique de participation et de communication. En marge de ces permanences qui collectent les questions des gens, on peut aussi envisager d’utiliser des expo-sitions, des sessions de formations, des enquêtes, des brochures sur l’état d’avancement des travaux, des visites guidées, des prises de vues ou encore des simulations vidéo. En plus des réunions d’informations traditionnelles, mais indispensables, il faut développer d’autres techni-ques de participation afi n de toucher et de sensibiliser le plus grand nombre possible de personnes. Un point info est un instrument pratique pour faire participer le plus grand nombre possible de riverains et de commerçants à un projet d’urbanisme via des contacts personnels avec les visiteurs et un réseau d’associations locales. Des écoles et moyens de communication spécifi ques doivent aussi amener les jeunes et les enfants à réfl échir sur leur vision de l’avenir du quartier concerné. Tous, jeunes et moins jeunes, peuvent donc montrer aux architectes, aux ingénieurs et aux autorités qu’ils sont eux aussi capables d’apporter des idées valables qui enrichissent le débat sur l’espace public.

1 . LES MOYENS DE COMMUNICATION PERMANENTS

L’AED possède déjà un éventail de moyens de communica-tion disponibles en permanence (brochures, sites web et panneaux d’information électroniques). Ces outils seront évalués en tenant compte de l’opportunité du contenu, de la portée, des groupes cibles, des moyens et chevauche-ments possibles.

2 . LES MOYENS DE COMMUNICATION LIÉS À DES PROJETS

Un besoin de fourniture d’informations rationalisée de la part de l’administration sur les travaux d’infrastructure se fait nettement sentir. Les gens ne connaissent souvent pas le fonctionnement exact des procédures et ne savent pas quand ils ont le droit de s’espreimer, d’où une immense confusion.

C’est pourquoi l’AED doit prévoir une fourniture d’informa-tions rationalisée et proactive pendant toute la durée d’un projet. Cette fourniture d’informations doit:• avoir une forme et un contenu accessibles;• apporter une réponse claire à la plupart des questions

des habitants;• défi nir des limites claires: quand intervenir ou non;• faire participer les habitants et d’autres intéressés le

plus possible à la concertation et indiquer que leurs attentes seront prises en compte;

• souligner qu’en fi n de compte des choix politiques sont faits;

• créer une base étendue concernant les inconvénients temporaires causés par le projet.

199

PARTICIPATIE EN COMMUNICATIE (VERVOLG)


1. DE PERMANENTE COMMUNICATIEMIDDELEN

Het BUV beschikt reeds over een gamma van communi-catiemiddelen die permanent beschikbaar zijn (brochu-res, websites en elektronische informatieborden). Deze middelen zullen geëvalueerd worden, rekening houdend met de inhoudelijke opportuniteit, het bereik, de doel-groepen, de middelen en mogelijke overlappingen.

2. DE PROJECTGEBONDEN COMMUNICATIEMIDDELEN

Er is duidelijk nood aan een gestroomlijnde informatie-verstrekking van de administratie m.b.t. infrastructuur-werken. Mensen weten vaak niet exact hoe de procedures werken, wanneer ze inspraak hebben en wanneer niet, waardoor verwarring ontstaat.

Daarom moet het BUV een gestroomlijnde en pro-actieve informatieverstrekking opzetten tijdens de volledige duur van een project. Deze informatieverstrekking moet:

• een toegankelijke vorm en inhoud hebben• een duidelijk antwoord bieden aan de meest gestelde

vragen van de bewoners• duidelijke grenzen trekken: wanneer inspraak, wan-

neer niet• de bewoners en andere belanghebbenden zo goed mo-

gelijk betrekken bij het overleg en aangeven dat er met hun verwachtingen rekening wordt gehouden

• benadrukken dat er uiteindelijk politieke keuzes ge-maakt worden

• een breed draagvlak creëren m.b.t. de tijdelijke lasten verbonden aan het project

Concreet is er voor communicatie en participatie bij grote stadsprojecten een belangrijke rol weggelegd voor laagdrempelige informatiepunten. Zulke infopunten kun-nen worden ondergebracht in een overheidsgebouw, een gehuurd lokaal, een horecazaak, een cultureel centrum, enz. Infopunten kunnen ook mobiel zijn door ze bijvoor-beeld te huisvesten in een container, bus of tram. Op die manier kunnen ze fl exibel worden ingezet in functie van de behoeften aan informatie over welbepaalde werven. Bovendien kan een originele vormgeving van zo’n infopunt het visueel onaantrekkelijke karakter van een werf com-penseren. Het voornaamste is echter dat gebruikers en buurtbewoners er bijna doorlopend terecht kunnen met al hun vragen, opmerkingen en klachten over de werken.

Het personeel van die infopunten moet een praktisch participatie- en communicatieplan opstellen en uitvoeren. Naast regelmatige permanenties voor mensen met vra-gen kan men bijvoorbeeld gebruik maken van tentoon-stellingen, vormingssessies, enquêtes, brochures met een stand van zaken over de werken, studiebezoeken met gidsen, fi lmopnames, videosimulaties. Naast de intussen klassieke maar onmisbare informatievergaderingen moe-ten andere participatieve technieken ontwikkeld worden om zoveel mogelijk mensen te bereiken en te betrekken. Een infopunt is een handig instrument om via persoonlij-ke contacten met de bezoekers en een netwerk van lokale verenigingen zoveel mogelijk omwonenden en handelaars te betrekken bij een stadsproject. Via scholen en speci-fi eke communicatiemiddelen moeten ook jongeren en kinderen gestimuleerd worden om na te denken over hun visie op de toekomst van de betrokken buurt. Zo kan jong en oud aan architecten, ingenieurs en overheden tonen dat ook zij waardevolle ideeën kunnen aanbrengen die het debat over de publieke ruimte verrijken.

concept & lay-out

photos/photo’s

plans/plannen

éditeur responsable/verantwoordelijke uitgever

Funcke & Co (www.funcke.be)

couverture/omslag: Frederik Leemans

pag 196-199: Asbl Inter Environnement Bruxelles vzw

pag 193-195: D+A

autres photos/andere foto’s: Funcke & Co

cartographie/cartografi eMSA

Jens Aerts

Botanic Building (14de verdieping)Sint-Lazaruslaan 101210 Brussel

Botanic Building (14e étage)Boulevard Saint-Lazare 101210 Bruxelles

Documents

OPENBARE WERKEN MEERJARENPLAN TRAVAUX PUBLICS … · We hebben nood aan wervende en communicatieve men-sen die het maatschappelijk draagvlak van het stadspro-ject kunnen vergroten