18
Gontrand MOREL, malade psychique, que j’accompagnais mensuellement jusqu’à sa mort, peignit une douzaine de tableaux dont voici le plus accompli ; il mesure, hors cadre, 1m40 sur 1m15. Il y fait exploser à sa façon la souffrance imméritée et absurde de Job ou du crucifié torturé peint par Mathias GRUNEWALD. À gauche, le visage à double couleur, en partie bleu, crie son désespoir. Les yeux stupéfaits sont représentés hérissés d’épines. Les cheveux hirsutes forment un buisson ardent. Les quatre cavaliers du livre biblique de l’Apocalypse (chapitre 6) sont terrassés par le feu de la géhenne. Les flammes forment un bûcher pour Jésus en croix. Le champignon atomique, au centre, actualise l’enfer. Ce tableau symbolise et le mal subi et le mal commis qui sévissent dans toute vie personnelle et dans toute vie sociale. Il pourrait s’intituler : « Bataclan » ou « Tchernobyl » ou « Hiroshima » ou « Cancer » ou « Schizophrénie » ou « Tsunami ». C’est au milieu de ces amères et pénibles réalités que Jésus est venu apporter de nouvelles révélations sur les agissements de Dieu. J’en présente 7 au travers de ce culte méditatif en dialecte, à partir de sept tableaux d’artistes peintres et copistes qui ont croisé ma vie de pasteur généraliste ou d’aumônier spécialisé en établissements psychiatriques. * * *

Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Gontrand MOREL, malade psychique, que j’accompagnais mensuellement jusqu’à sa mort,

peignit une douzaine de tableaux dont voici le plus accompli ; il mesure, hors cadre, 1m40 sur 1m15. Il

y fait exploser à sa façon la souffrance imméritée et absurde de Job ou du crucifié torturé peint par

Mathias GRUNEWALD. À gauche, le visage à double couleur, en partie bleu, crie son désespoir. Les

yeux stupéfaits sont représentés hérissés d’épines. Les cheveux hirsutes forment un buisson ardent. Les

quatre cavaliers du livre biblique de l’Apocalypse (chapitre 6) sont terrassés par le feu de la géhenne.

Les flammes forment un bûcher pour Jésus en croix. Le champignon atomique, au centre, actualise

l’enfer. Ce tableau symbolise et le mal subi et le mal commis qui sévissent dans toute vie personnelle et

dans toute vie sociale. Il pourrait s’intituler : « Bataclan » ou « Tchernobyl » ou « Hiroshima » ou

« Cancer » ou « Schizophrénie » ou « Tsunami ».

C’est au milieu de ces amères et pénibles réalités que Jésus est venu apporter de nouvelles

révélations sur les agissements de Dieu. J’en présente 7 au travers de ce culte méditatif en dialecte, à

partir de sept tableaux d’artistes peintres et copistes qui ont croisé ma vie de pasteur généraliste ou

d’aumônier spécialisé en établissements psychiatriques.

* * *

Page 2: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Durant son adolescence HERMANN Pierre Marie Nicolas (dit Colas) a fait un unique et long

séjour dans une institution psychiatrique en Suisse. Par la suite ses parents ont mis en place un système

de soins ambulatoires. Ils l’ont encouragé à devenir artiste peintre. Il a suivi avec succès des cours à

l’École des Arts Décoratifs de Strasbourg. Ce métier lui a permis d’alterner des phases de passivité lors

de ses poussées délirantes et des phases de créativité. Il exposa à Strasbourg, à la Maison d’Art

alsacienne, à Cagnes sur Mer, et il participa au Salon des Indépendants à Paris de 1950 à 1956. Sa

peinture est faite à l’huile (au couteau) et à l’aquarelle. Après le décès de ses parents, il fut hospitalisé

sans interruption au CHS de Brumath-Stephansfeld où je l’ai intensivement accompagné. Il s’était arrêté

de peindre. Né le 21 mars 1921 à Wissembourg, Colas mourut le 20 novembre 2003 à l’hôpital

d’Haguenau. En présence d’un Colas joyeux et comblé, cette nature morte a été achetée le 19 mars

1983, lors de l’exposition de 45 de ses anciens tableaux qui avaient été conservés dans le grenier de la

librairie familiale.

* * *

Seje àlli willkomme. ‘S erschte Bild von alle Ewel in de Welt un des von de Schoenheit

vom e Bluemestock stelle d’Fröj wie mer fertisch wäre met dem Gejesàtz. Jesüs gebt uns à

paar Mittel dezü. Dovon will 7 Zeugnisse gebn.

Page 3: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

(Mélodie : Valet will ich dir geben : RA 483, 1 strophe)

Herr, dü losch d’Bächle fliesse,

Losch griene Wàld un Feld.

Blueme düen mer geniesse

Uf derre scheene Welt.

Ich will mit Psàlme lowe,

De Schepfer vum Bigbàng

Un Chrischtüs der schon drowe

Wàrt siterem Anfàng.

(D’après un cantique d’Irène POIROT)

* * *

Mer lowe wittersch un bete:

Merci Herr Jesüs, dü hesch uf d’Schoenheit von de Lilie im Feld ufmerksam

gemàacht. Dü hesch enthüllt dàss de Schoepfer, diner Bàbbe, de Mensch gschàffe hät,

viel schoener wie à Bluem, viel gschejter wie à Tier. Mer sen sin Ewebeld un kennewie

er bàbble, awer au dewere un bete. Herr Jesüs dü besch s’Wort Gottes. Metem Vàdder

un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später

irgendwie un irgendwo Fleisch worre. Durich din Kumme soette mir vun

Drinschlàwer zü Sprechwese umgetaift wäre. Gib uns d’Insicht dàss d’Ehrfucht vorem

Lewe un dàss d’Verwunderung vor àllem schoene, Guete un Wohre de Bloetdurscht,

de Hàss un d’Eifersucht bemeischtere koenne. Amen.

Mer lowe de dreieinisch Gott met dere Stroph:

(Mélodie : Sollt ich meinem Gott nicht singen : RA 342)

Astronome toen’s ermesse:

S’Üniversum esch g’schmesse,

Muschle, Plàneete, Sternechor,

Sunn un Velociraptor.

Hät net Gott vorg’hät ze gruende?

Sen d’Voejel, d’Affe Züfàll?

Wàs màcht de Mensch im Weltàll?

Wer sonscht kànn soviel erfinde?

Big, bàng hät gedüürt à Zit,

Gottes Lieb Gescht, Morje, Hit.

* * *

Page 4: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Cette copie a été réalisée sur ma demande par Edith OBRY pour la seconde série de 24 fenêtres

d’Avent d’Eckwersheim en 1997. L’original était une reproduction du tableau de la nativité de 1992 de

l’artiste peintre allemande Beate HEINEN de WASENACH, née en 1944. Je l’ai visitée dans son atelier,

accompagné de Jean-Pierre MICHEL, mon successeur pour l’animation, pour huit années encore après

mon départ, des fenêtres d’Avent ainsi que de mon collègue Jean-Jacques REUTENAUER. Je voulais la

faire connaître en Alsace et organiser une exposition de ses nativités qu’elle créait depuis 1973 à raison

d’une par année et qu’elle tenait à ne pas vendre. Une douzaine fut présentée dans le presbytère

d’Eckwersheim en 2004 et autant dans la salle paroissiale d’Ostwald.

* * *

De Verglich vùm Kùmme Gottes ùf d’Erd in Jesùs metem’à Scheff esch vom berühmte

Münsterpredischer Johànnes TAULER im 14. Johrhùndert erfùnde wore, wohrschins

inspiriert vùn de Trànsportscheffer die d’Ill nùnter ùn nùf sàchte g’sejelt sen. De

proteschtàntich Daniel Sudermann im 16. Johrhundert hät ùf de selb Nawel gekloft un ’s

oekümenische Lied „Es kummt à Schiff gelaade“ in Strossburi gedicht.

Page 5: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Mer bete voller Bezauberung:

O Jesüs, dini Geburt enthüllt, dàss Gott uns do unte bsoecht. Er wettert net

drin met Sturm, Blitz, Erdbewe. Im à liisliche Wend esch sin Wort in dir Fleisch wore.

Durich dini Zärtlichkeit esch Gott zügänglich worre. Dü besch uns glich worre, dàss

mer küm wenjer wie Gott wäre. Wàs fer à Ehr. Wàs sen mer, dàss dü unser

gedenksch? Merci dàss din Evàngelium jetzt noch unter uns wohnt, ermoetischt un uns

züm Bsoech vun de Elende triibt. Amen

* * *

Mer singe uf elsässisch ‚s Adventslied: Es kommt ein Schiff geladen

(Mélodie : Es kommt ein Schiff geladen : RA 4, 3 strophes)

Es kommt e Schiff gelàade

Bis àn de heechschte Bord,

Traat Gottes Sohn voll Gnàde,

Vum Vàtter 's ewig Wort.

Diss Schiff mit sine Flejel

Traat still e diiri Làscht;

Die Lieb isch siner Sejel,

De Heilig Geischt de Màscht.

Es ànkert bi de Mensche:

Gott's Wort wurd Fleisch un Blüet.

Gottessohn will uns schenke

Züem Kämpfe Kràft un Müet.

* * *

Page 6: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

A l’occasion de la pose de la première pierre le 12 septembre 1976 de la construction de l’église

protestante de Souffelweyersheim, 1009 familles de l’Inspection du Temple Neuf ont choisi une des trois

dénominations proposées pour ce Centre Communautaire. „Eglise du Saint Esprit“ fut coché 160 fois,

soit 16%. „Eglise du Christ Rédempteur“ fut coché 245 fois, soit 24%. „Eglise Saint Luc“ fut coché 604

fois, soit à la large majorité de 60%. Le trio des pasteurs Michel Guerrier, Yves Kéler et moi-même ont

payé avec leur caisse de casuels une fresque illustrant cette dénomination. J’ai demandé à Mme

Herrade GROB de représenter symboliquement deux paraboles de Luc 15 où le Père se réjouit d’avoir

retrouvé vivants sa brebis égarée ou son fils fugueur, ainsi qu’une troisième parabole unique chez Luc,

celle du surplus de soins apportés au figuier stérile. Cette fresque apparaît ici après sa rénovation,

quarante ans après, par la créatrice elle-même en 2016; le financement est provenu du bénéfice d’un

spectacle familial que j’avais organisé!

* * *

In Lukas 13, vers 6-9 steht g’schriewe :

« Jesüs het’ne noh diss Gleichnis verzählt : « Es het emol einer e Fejebaum g’hett, wo

in sim Winberri g’stànde isch. Er isch g’komme un het Frucht dràn g’suecht, àwwer er

het keni g’funde. Noh het er züem Wingärtner g’sààt : « Horrich : drej Johr sinn’s

schunn, dàss ich do herkomm un àn dem Fejebaum Frucht süech un keni find. Hau’ne

um ! Wàrum sott er noch länger im Bodde d’Kràft nemme ? » De Gärtner het àwwer

g’àntwort un züe ‘m g’sààt : « Herr, loss ’ne diss Johr noch stehn ! Ich will de Bodde

drum erum uflockere un Mischt drànmàche ; villicht bringt er doch noch Frucht ;

wenn nitt, noh losch’ne umhaue ! »

Jesüs will uns erstüne. Er màcht uns druf ofmerksàm, dàss net so schnell Hopf un Màlz

verlore sen, wenn Mensche scheitere oder de Kopf hänke lon. Er gebt’s Beispiel von dem

Ingstellte, der d’ràdikàl Loesung net bevorzügt, der d’Hoffnung uf à Besserung net ufgibt. Er

schlàjt vor sini Anstrenjunje, sini Pflej un sini Bewàchung ze verdopple. Jesüs offebàrt à Gott,

Page 7: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

der net de Gottheite uf manche Stàtute üssem mittlere Orient glicht, die meteme Hewel in

einere Hànd uf im à Netz gfàngene Fiend in de ànder Hànd, dresche. Awer à Gott, der net de

Tod vum Sender will, awer dàss er lebt, sich ernejert un fruchtbàr word. Wenn fer uns von

Owwe un doo Unte gsorigt esch wore, welle mer au geduldisch sen met dene wie uns

entaüsche. Net d’Getaufte, die nem de Gottesdienscht bsoeche, verwerfe. Net d’Konfirmierte,

die wit von Gott schàlte un wàlte, verdàmme. Net de brennend Docht üsloesche. Hoffe dàss

Glichgeldische ehr Kindheitsurvertröje weder erfrische. Jesüs enthüllt, dàss Gott s’verlorene

Schoof un de verlorene Sohn suecht bis dàss er sie uffindt un sich dànn frejt, wie a Kind, wie

à Màmme oder wie a Bàbbe.

Lewer Herr Jesüs, Merci, dü verköerpersch à Gott, der làngmoetisch un geduldisch

esch. Dü selbscht setsch uns net à Zwinger uf, sowie’s d’Gsetzritter üssem Judetum

gemàcht hàn. Dü witt uns net mit hunderti von Gestzle un Verbietunge in de Reih

b’hààlte. Din Joch esch sànft un dini Lewensweisunge sen liicht. Dü besch

sànfmoetisch un demoetisch. Schenck Gelàsseheit un Geduld, dene wo mühselisch un

belààde sen.

Mer singe dodezü à flottes un schoenes Lied, gedicht noochem Text vum Psalm 25 von

mim Kolleg un Friend Yves KELER im Johr 2006 (Mélodie : Was Gott tut, das ist wohlgetan :

RA 450, 3 strophes) :

1) Gedenk, Herr, àn d’Bàrmherzigkeit,

Wo dü uns hesch erwiise.

Die Lieb, die isch vun Ewigkeit,

Wie dü schunn hesch bewiese.

Gedenk doch nitt

In dim Gericht

An mini Jugendsinde:

Dü wursch mich, Gott, losbinde!

2) Herr, helf mir, zeij mir dini Wäj,

Lehr mich mit dir ze laufe.

Nemm mich mit Lieb in dini Pfläj:

Die Koscht kànn kener kaufe!

In dinem Blick

Find ich min Glick,

Mit dir, Gott, geh ich sicher

’S wurd àlles hell un lichter.

3) De Herr isch güet, er isch gerecht,

Er zeijt de Wäj de Sinder.

Fiehrt d’Krànke, d’Schwàche, d’Arme recht,

Er sorigt fer d’Elende.

Lieb, güet un trej

Isch Gottes Wäj

Fer die, wo sin Bund hàlte,

Nooch sim Gebot düen wàlte.

* * *

Page 8: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Edouard BICKING (04.09.1921- 09.06.2014) fut pasteur en Alsace, en particulier à Boofzheim.

Mais il avait également des dons artistiques. Il a écrit, mis en scène et fait jouer par les catécumènes et

les jeunes des pièces de théâtre religieuses. Il maîtrisait le violon. Avant tout, il aimait peindre les scènes

bibliques et montrer que celles de l’Ancien Testament allait forcément s’accomplir en Jésus Christ.

Madame Hélène KOLB- ISSLER et Monsieur Jean-Claude DURR ont eu l’audace, avec le soutien des

pasteurs Ernest MATHIS et Freddy SARG, de publier une bonne centaine de reproductions de ses

tableaux dans un livre d’art sacré tout à fait unique en son genre: „L’histoire du salut illustrée et

commentée“ , „Die Heilsgschichte in Wort un Bild“.

Dans la dernière étape de sa longue vie, il s’est lié d’amitié avec moi. Sur ma demande, il a peint

à 92 ans ce dernier tableau pour illustrer le livre de mon ami Michel GUERRIER sur la complémentarité

entre Parole et Image dans le protestantisme: „Je l’ai vu“ (Edition Jérôme Do BENTZINGER, 2014)

In dem letschde Gemälde vum Pfàrrer un Kuenschtler Edouard BICKING entdecke

mer a Zàmmefàssung, àn Hànd vun de Bewel, vun sine Entdeckunge un Ewerzejunge. Er

kommentiert selwer:

„S’Alte Teschtàment entwickelt sich in Hinsicht vum Neje, sowie’s Gott sither

de Adàm un Eva geplànt hät. S’erschte Wort wie Gott gsajt hät, esch d’ Verfloechung

von de Noochkummeschàft von de Schlang un vom menschliche Gschlecht. In

Page 9: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Genesis 3 vers 15, wie’s do ufem Bild gschrewe steht, heisst’s: „. Un ich will

Fendschàft setze zwische dir und dem Wiib und zwische dinem Sàme un ehrem Sàme.

Derselb soll dir de Kopf zertrete, un dü worsch ehm in d’ Ferse steche“. Vun do àb

esch de Mensch sterblich. Do erschiint historisch un symbolich s’erschte Kriz un

s’neje Testàment esch angebàhnt ».

Löje do links unte esch’s àbgezeichnet, ’s Kritz vum Alte Testàment! Des hàb ich

persoenlich noch nie gsehn oder ghoert! A geniàli Entdeckung!

Von do àb sehn ehr à Leiter. Zwesche de Sprosse sen Texte ufgschrewe, wo Jesus,

vollbroocht hät, uf sinem Wej an’s zweite Kritz, des vum neje Bund wo Gott met de Menscheit

gschlosse hät. Un des buechstäblich, „nooch de Schrifte“, kommentiert de Artischt. Um des

ze unterstriche hät er rechts à Prophet gemolt metere Rollschrift in de Hànd.

Micha 5 vers 1 prophezejt, dàss üs Bethlehem Ephrata, ’s kleinschte Städtel in Juda,

de Messiàs kumme soll.

In Jesaja 53 ziele d’Erwàrtunge vum Messias, uf à liedender Knecht Gottes, der

durich sini Stellvertretung vun de Menschheit de Floech vum „erschte Kriz“ ufgelepft hät.

Die Texte, ob’s viel Theologe net wohr welle hàn, pàsse hoorgenau ùf des wàs Jesus fer uns

gewunne hät.

Owe drewer schriibt de Mooler Psàlm 22 uf. Devun hät Jesus ufem Kritz de erscht

Vers gekrische: „Mein Gott, mein Gott warum hast du mich verlassen?“. In Vers 8 un 19 vum

selwe Psalm word prophezejt, dass d’Fend geje de Gfàngene spotte un sini Kleider teile,

indem sie’s Los drewer werfe.

Im Psàlm 69 bett de liidend Knecht: „ Du weisch mini Schmàch, Schànd un Schàm;

mini Fiend sen alli vor dir. Un sie gebn mir Gàll ze esse und Essisch ze trinke“.

Zwesche de zwei Kritzer molt de Artischt d’Sunn àls Symbol vun de Gnàd die uns Gott

ufem Kritz vun sim Sohn fer immer umesonscht schenkt. Denn wie’s Teschtàment vun

Edouard Bicking sààjt: „Fuehrt de Wàj vum erschte züm zweite Kritz in de Tood? Nein! De

Triumpf Gottes esch selwer im Alte Teschtàment vorgsehn. Psàlm 118 prophezejt de

Oschtersieg fer de Gekritzischt un fer jeder unter uns: „ Mer singt met Frejd vom Sieg Gottes.

Ich worr net sterwe, àwer lewe un Werike vum Herr verkendische“.

* * *

Mer singe min Lied ewer Jesüs àls de liedend Knecht Gottes vom Prophet Jesaja prophezejt :

(Mélodie de J. Akepsimas : Quand s’éveilleront nos cœurs : Arc 315 ou Alléluia 31-22, 2

strophes)

Kehrvers:

Froeje mer de Jesaja

Wer isch siner liidend Knäächt?

De Prophet, odder isch’s Jesüs Chrischtüs: ja!

D’Prophezëjung, doch àm End,

Vùm e stèllvertretend Knäächt

In Erfellùng geht im neje Teschtàment.

Er redt nitt lüt ùf de Gàsse

Page 10: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Un bricht nitt ‘s geknikte Rohr,

An de Kleinscht well sich anpàsse,

Schärft sin Zùng ùn spitzt sin Ohr.

Kehrvers:

Froeje mer de Jesaja

Wer isch siner liidend Knäächt?

De Prophet, odder isch’s Jesüs Chrischtüs: ja!

D’Prophezëjung, doch àm End,

Vùm e stèllvertretend Knäächt

In Erfellùng geht im neje Teschtàment.

Wùrd gedresche vùn de Henker

Un màcht siner Bùckel breit;

Er verbliit à frejer Denker

Un vertritt uns, wit ùn breit.

Kehrvers:

Froeje mer de Jesaja

Wer isch siner liidend Knäächt?

De Prophet, odder isch’s Jesüs Chrischtüs: ja!

D’Prophezëjung, doch àm End,

Vùm e stèllvertretend Knäächt

In Erfellùng geht im neje Teschtàment.

* * *

Mer bete :

Herr Jesüs, din Kritz enthüllt dàss ich nem à schwàrtzer Peter fer Gott bin, awer dàss Er

d’Stein von mim Herz ewegnimmt un d’root Lieb gueti Werike zewej krejt. Mer sen dànkbàr,

dàss de Martin Luther weder endeckt hä, dass « Im Chrescht sin Herz uf Rose geht Wenn’s

mitte unterem Kritz steht ». Amen.

Page 11: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Georges ROUAULT peignit ses tableaux à partir de son observation des victimes de la société : les

accusés des salles d’audience, les miséreux, les émigrés, les fugitifs, etc. Il reconnut dans cette humanité

souffrante le visage de Jésus crucifié et peignit la tête du Christ un nombre incalculable de fois. Dans sa suite

de clowns tragiques, aux regards à la fois chargés de douleur et d'amour, il reconnut la tête du fils de l’homme

couronnée d’épines.

Monsieur Jean Paul HERRMANN a peint sur ma demande pour la confirmation 1994 où sa fille

Peggyline fut baptisée, cette excellente copie de la tête du Christ dont l’original est conservé au Centre

Georges Pompidou à Paris. C’est le dernier visage du Christ que Georges Rouault a peint en 1952 à l’âge de

81 ans. C’est le seul où le Christ a les yeux fermés et où l’horreur des supplices subis par Jésus est atténuée

par une expression des plus paisibles.

* * *

Mer singe uf elsässich ‘s Lied von Paul Gerhardt :

(Mélodie : Herzlich tut mich verlangen : RA 148, 2 str.) O Haupt voll Blut und Wunden

Page 12: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

O Kopf voll Bloet un Wunde,

Voll Schmerz un voller Hohn,

O Kopf mit Dorne gschunde,

Bett fer uns, Gottessohn.

Voll Lieb töe d’Aue schliesse,

Hàndle mer bleed un mies,

Dàss Gott uns will ufschliesse

Sin Herz un ’s Pàràdies

Lej ich emol àm sterwe,

Un nimm von hie Abschied,

Vun Frau (Mànn), Kind, Friend un Erwe,

Dü besch’s wo bi mir bliet.

Moess ich au voll’s verschmààrte,

Lej ich in Schweiss un Angscht,

Bloss uf Dich töe ich wàrte,

Denn dü kennsch Schmerz un Angscht

* * *

Noch ebs wie Jesüs enthüllt : sini Gebeter erweiche siner Gott un Vàdder. ’sBild vun

Georges ROUAULT zejt, dàss, der wo Dornekron tràjt, fer uns bett. Jesüs froejt Gott, dàss er a Au

züdreckt, zügàr zwei wenn’s sen moess, ewer unsri Dummheite un Bosheite. Erhoeht ufem Kritz,

wo er a gueti Ewersicht ghet hätt, bet er, unter Anderem fer d’Leithàmmel in Politik un Religion :

« Vàdder, vergeb’ne, denn sie wisse net wàs se màche »…

(((De Aposchtel Paulüs verküendt in sim Roemerbrief Kàpitel 8, dàss Jesüs, der fer uns bet,

unsere einzische Mittler un Verteidischer vor Gottesàngesicht esch, so wie’s Martin Luther enthüllt

hät un dess üs Gnàd allein « Roemer 8, 26ss : Uf d’selb Art nemmt sich de Geischt Gottes au um

unseri Schwäche àn, denn mer wisse nitt, wàs mer bätte selle, wie sich’s g’heert. Er trett meteme

Sifze fer uns in, wo mer nitt in Worte fàsse kànn. Wer wurd noch die ànklaawe welle, wo Gott

üserwählt het ? Jesüs Chrischtüs isch doch fer sie g’storwe, jà noch meh : Er isch uferstànde un er

sitzt uf de rechts Sit vum Herrgott un tritt dort fer uns in ». So rüehmt d’Abendsmohlsliturgie

Christus àls der, der fer uns àn de Reschte Gottes setzt un bet.)))

…Jesüs hät schon vorher in sinere Abschiedsredd vor sinem Prozess gebett : « Vàdder, ich

bett fer die wo àn mich glauwe, dàss sie Eins sen un bliewe, wie du Vàdder un ich eins sen un

bliewe » (Johànnes 17, 20-21). Well dess net heisse, dàss mer uns gejesitisch Reschpekteere,

enander vergebn, enànder unterstuetzte, un bsondersch fer enànder bette ? Jeder vun uns kànn

sich àlso uf dem Bild erkenne. Mer köenne au d’Aue schliesse un d’Aktualitäte in unserem Herze

beweje. Jesüs verspricht : (Johànnes 16, 23) : « Wenn ihr de Vàtter um ebbs bitte in minem

Nàmme, wurd er’s ejch genn ».

* * *

Page 13: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Ich lààd eich in folgendi Fürbitte ze singe (Mélodie : Nun lasst uns gehn und treten : RA

52, 10 strophes) :

1) Mer bitte dich, ô Vàter,

Blieb mitte unsrem Lïïde

Un àlle Ungewitter

A Brunne voller Friede.

2) Stop’ àlles Bloetvergiesse,

Dàss d’Pànzer wäre Pfloeje.

Niemand soll nie meh schiesse,

Dàss àlli derfe roehje.

3) Im Kind Lieb von de Màmme,

Schutz un Strenge vom Bàbbe,

Heim un à Ziel fer d’Weise,

Ken Kind wo töet entgleisse.

4) Toe im Lànd d’Armoet lindre,

D’Arweitlosischkeit mindre,

Im Fremd’ Bett un Brot schenke,

D’Schueler züm Wesse lenke.

5) D’Gewählte selle fuehre,

Net vom Amt profitiere,

Fer d’Glichheit sich insetze,

De Kolleg net verletze.

6) D’verruckte Terrorischte

Solle nie meh vernichte

Un d’beese Extremischte

Solle bete un bichte.

7) Gib Linderung de Krànke;

Setz de Bàzille Schrànke;

Loss de Artzt Mittel scheiche

Geje Krebs, Schlàg un Seuche.

8) A Grenz fer die wo spinne,

Ein Herz fer Skizophreene,

S’Glichgewicht fer d’Bipolair’.

O Gott, d’Seel von Schwermoet leer.

9) An Leidslitt töe gedenke

Un à Nejànfàng schenke.

D’Trür in Goetes changiere,

D’Sende uf d’Sit ràngiere.

10) Schenck uns wàs gilt àm Meischte:

Fuell uns mit dinem Geischte,

Desse Gàwe vermehre

Un uns zü dim Sohn fehre.

* * *

Mer bete ewerem Stehn, ‘s Vàter unser :

Vàtter unser im Himmel,

diner Nàmme soll g’heiligt werre,

din Reich soll komme,

diner Wille soll g’schähn, im Himmel wie uf de Erd.

Gib uns hit unser däjlich Brot, un vergib uns unsri Schuld,

wie au mer denne vergenn, wo uns Unrecht àngedon hàn.

Un fiehr uns nitt in Versüechung, àwwer erlees uns vum Beese.

Denn dine isch ’s Reich un d’Kràft, un d’Herrlichkeit in Ewigkeit. Amen.

Page 14: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Die Tàfel stàmmt vom Kunschtmoler Charles GOETZ. Uf mini Bstellung hät er sie fer d’Sàmmlung von de 7 Inspektione von unsere Kerich fer de Üebergàng ins dritte Johrtaüsich reàlisiert, und diss drei Johr vor sim Tod. Betitelt hät er sie, nooch sini lieblings Motive „Les roches, l’eau et les astres“. Awwer gälle, sie schliesst minsext de Glauwe àn de oferstàndene Herr net üs. Sie erinnert à Bessel an de Isenheimer Altàr, wo Mathias Grünewald noch schimmerhàfter un verschwommener d’Umrisslinie vom verklärte un schwebende Uferstande wiedergehn hät. De sunnige Kopf esch umringt metere rote un grelle Fàrb. Sie verkoerpert de Bloetdurscht, de Zorn, d’Gewàlt, de Hàss, die àlli verschwende soelle durich d’empfàngende un üsgebreite Ärm vum verklärte un ewische Heilànd.

Mer bete vor dem Bild:

Merci, lewer Herr Jesüs Chrischtüs, dàss dü d’Tochter vum Jaïrüs, de Sohn vun de Wittfrau

üs Naïn un diner Friend Lazarüs vun de Tote fer à neji Zittspànne uf erweckt häsch. Fer

vieli esch’s hitzedàjs schwer ze glauwe, dàss dü fer immer un ewisch uferstànde bisch.

Schenk uns de Glauwe vum Aposchtel Paulus, dàss mer dich so in sich spiire, dàss mer àlli

Prüfunge met ere unnehmbàre Frejd in dir ewerstehn. Dü enthüllsch uns à Gott vun dem

nix, awer au gàr nix, net emol de Tod uns trenne kànn.Amen.

* * *

Mer singe ‚s Oschterlied wo d’Sylvie REFFgedicht hät gànz àm Anfàng von de Bewejung: „A

Friehjohr fer unseri Sproch“ (Mélodie: A toi la gloire: Arc 471 ou Alléluia 34-18) :

1. Dàss d’Vejel singe,

Page 15: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Weil dü uferstànde bisch,

Un dàss àlli Baim düen winke,

Weil d’ làwendig bisch!

D’Ängschte hàn mer dief begràwe

Mit ’em àlte Wüet,

Singe mer trotz àlle Nààrwe,

Alles isch weder güet!

2. Dàss d’Engel flieje

Runter bis in d’Hiiser ’nin,

Un dàss döisig Blüeme blieje

In de Himmel ’nin!

Dod, dü hesch nix meh ze finde,

Läär isch jetz diss Gràb,

Deifel kànnsch uns nimmeh schinde,

’s Läwe lauft weder gràd!

3. Dàss Lieder tone,

Weil dü uferstànde bisch,

Fer mit uns Mensche ze wohne,

Bis dàss d’Welt àlt isch!

Alli Mensche sinn jetz Brieder,

Alli hàn din G’sicht,

Alli hàn sich immer liewer,

Weil d’uferstànde bisch!

* * *

Page 16: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Le 27 décembre1969, la Chapelle Saint Jean de Hoenheim s’effondrait, à la suite d’une rupture de canalisation dans la ferme inhabitée attenante. Sa réhabilitation fut fêtée cinq ans plus tard à la Saint Jean de 1974. Des cultes de méditations d’images y eurent lieu régulièrement le samedi soir. L’une d’elle fut évidemment consacrée à cette fresque réalisée pour l’occasion. L’équipe pastorale des faubourgs nord de Strasbourg, « le KGB, Kéler, Guerrier, Bronnenkant » avait commandé au peintre Pavel Canda, d’origine tchèque et juive, cette fresque. Sachant que l’œuvre de l’artiste était essentiellement gaie, naïve et joyeuse et qu’il excellait dans les créations de paysages et de personnages folkloriques, je lui ai demandé de représenter la vision de la prophétie eschatologique d’Esaïe 11 pour symboliser des relations pacifiées, non seulement entre des animaux qui ne s’entredévorent plus, mais également entre ville et campagne, entre villageois de vieille souche et nouveaux venus des cités, entre jeunes et seniors, entre catholiques et protestants. Ma proposition de dénomination pour le nouveau Centre Communautaire qui remplaçait la chapelle devenue exiguë fut acceptée. Il fut baptisé : « Eglise de la Réconciliation ».

* * *

In de « Bewel uf elsässisch » die End’s lettschtes Johr erschiene esch mit Ewersetzunge vom

vermisste Üniversitätsprofesser Raymon MATZEN un vom mim Kolleg un FRIEND Daniel

STEINER, esch ze lese, Jesaja 11, 6-9 :

« Noh werre d’Welf bi de Lämmer wohne un d’Pànther bi de Beck ihr Laawer hàn.

E kleiner Büe wurd d’Kälwer, jungi Leewe un Màschtvieh metnànder triiwe. D’Kiej un

d’Bäre werre mitenànder weide, un ihri Junge werre binànderleje, un Leewe werre Stroh

fresse wie d’Rinder. Un e Bubbele word àm Loch vun de Otter spiele, un e kleins Kind word

sini Hànd in d’Hehl vun de Giftschlàng stecke. Mer word nirjeds meh sindische noch

irrgehn uf mim gànze heilige Berri ; denn d’Erkenntnis vum Herr word ‘s Lànd bedecke ».

Page 17: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Met dene symbolische Verständnisse zwesche de sonscht fendliche Tierer sen d’Vereinigung

von de Nordischte üs Israël un Südischte üs Juda prophezejt, awer drewer nüss, d’Verseehnung

von àlle Fend un Gegner. In de nej Schoepfung wurd niemeh enander g’schààdt. D’Wàffe koenne

vernicht wäre un zü Sichle un Pfloeje umgschmitt wäre.

Nàtiirlich esch a Versoehnung zwesche Natione, Familie, Generàtione, Religione, Klàsse,

Rot, Geel, Schwàrz un Wiss, Stämm a Ütopie fer unsri Welt.. Awer, wie’s s’Bràsiliànische

Sprichwort üsdreckt : «Traumt einer allein, esch’s à Illüsion ; traime zwei selwe, so esch’s de

Anfang von de Reàlität ».

Nochdem d’nej Kerich geböje esch gsen, esch d’Kàpell in ere orthodoxische Gemeind in Strossburi

gelehnt wore. So hät ehre Altar unterem Wàndgemälde üsgsehn ; Mer bete devor :

Lewer Herr Jesüs, Merci. Durich dich hät sich diner Vàter mit uns versöhnt. Merci, dàss er

uns genau wie der àn de Taif versichert hät : Ihr sen mini Söehn un Toechter, an dene ich

Pläsier hàb.

Dü hesch mer, diner Diener, àls Pfarrer, wie zelemols de Paulus, züm à Versöehner

vermàcht un net züm à Häffele-ufdecker vun de schwàche, süendische un schwàrze Sitte

vun de Lit. Dü weisch, dàss ich versoecht hàb do un dert ze vermittle, ze schlichte, ze

verbinde, ze troeschte, ze ermoetische. Ich biit dich, dàss mini Schwestere un Broeder, die

uns hit do im Jean-Pierre GLATTFELDER sini Video züsehn un mer züheere, sich met dim

Gott versoehne, dàss sie mit Andere Spànnunge àbbaüe, Friede màche un hàndle anstàtt ze

händle. Amen.

* * *

Empfànge, lewi Friend, de Seje :

Jesüs hätt eich de Vorràng vom Tempel zerrisse. Er lewe im neje Bund met Gott un hàn a

direkter Zügàng zü eirem Vàter im Himmel, der sich àn eich von Herze frejt. Ihr sen

bsoecht, vergebn un nem verfloecht. De heilisch Geischt schenkt eich sini Gàbe (Galàter 5,

22) : Lieb, Frejd, Friede, Geduld, Frendlichkeit, Bàrmherzischkeit, Glauwe, Sànftmuet,

Selbschb’herrschung. Chrischtüs bett fer eich, er prueft eich net ewer eiri Widerstàndskràft,

et lejt eich a lichti Làascht uf, er gibt eich s’Beispiel von de Geduld, de Zärtlichkeit,

d’Hingàg fer die wo wenjer Chànce un Glueck hàn. Bsoeche eich gejesittisch, nehme eich

in àlle Verschiedeheite àn, tràjt einer d’Làscht vum àndere, reize eich gejesitisch zür Lieb

un gueti Werike (Hebräerbrief 10, 24). Iwwertreffe ejch in gejesitischer Achtung (Röemer

12, 10). Kehre züm Ürvertroeje zeruck. Schwentze nem unseri Versàmmlunge, rythmiere ‘s

gànze Johr met de Jesüsfeschter. Hàlte d’chrischtliche Tràditione un Rite in. Baüe newem

Islâm, newem Judetum, newe de orientàle Religione à chrischtlisches Europa weder uf.

Gott, Vàdder, Sohn un Heilischer Geischt gibt eich dodezü Moet, Inbeldungskràft un

bsondersch siner Seje. Amen.

* * *

(Mélodie et Texte de Jean-Louis DECKER : Il est une foi ancienne : Alléluia 52-09, 5 strophes ;

traduction Georges Bronnenkant)

Page 18: Paroisse Protestante de Schiltigheim...2017/03/05  · un’m Heilische Geischt, hesch’s Weltàll in Betrieb gebroocht. Dü besch dànn später irgendwie un irgendwo Fleisch worre

Es gibt à üràlter Glauwe,

Der Gott töt erlauwe

Sither Abraham

Vier täusisch Johr, dass worsch g’heisse

In d’Fremd fortzereise

D’Gnàd esch in dir d’heim. (bis)

Vermehr in uns de Glauwe, Herr

D’gànz Bewel zeugt von dem Glauwe:

Am Anfàng steht gschrewe

Bereschit bara.

D’letscht Sit vollbrengt Gotteswelle:

Denn d’Schepfung sifzt stelle

Komm – Maranatha (bis)

Vermehr in uns de Glauwe, Herr

S’gebt a Glauwe der au zwiefelt,

Vun ere Schlàng verteifelt

Im Pàràdieslànd

Thomàs losst sich net verkohle,

Well sehn d’Nàwelsmole

Von sinem Heilànd. (bis)

Vermehr in uns de Glauwe, Herr

Am Kritz Jesus moess lüt kriche:

„Worum besch dü gewiche

Min Gott, ô min Gott?“

Sini Lieb esch fescht wie Ïse

Un töt uns bewiese:

Uns gelt siner Tod. (bis)

Vermehr in uns de Glauwe, Herr

Züm Glauwe besch net getrewe!

In Frejheit derfsch lewe!

Uf’s Mol traüsch ein Schrett!

Ohne Gottesplàn ze wesse

Tösch friedvoll ermesse

Wie Christüs metgeht. (bis)

Vermehr in uns de Glauwe, Herr

* * * * * * *

* * * * *

* * *

*