129

Said Abdelli Tidwirin

Embed Size (px)

Citation preview

Said ABDELLI(Imani ANNAG)

TidwirinAmmud isefra

Asqamu Unnig n Timmuza 2009

Tidwirin

TAZWART SAID ABDELLI : Son apparition dans les mdias Les premires prsentations du pote dans la presse sont dues ses multiple activits, savoir : membre du jury lors des concours de posie, animateur de plusieurs galas Alger notamment celui de Cherif Kheddam en 1992 et celui de Matoub Lounes, la salle Atlas en 1993 et de multiples passages sur les ondes de la chane II. Et cest suite toutes ses apparitions sur la scne publique que plusieurs journaux lui ont consacr des pages pour le faire dcouvrir au public. Quant la premire notice sur le pote Abdelli Said, elle a t faite par Y. Nacib (1993) Lanthologie de la posie kabyle. Puis une autre publication de ses pomes est apparue dans la revue Awal N15 en 1997. Son enfance Sad est n 1949 Tawrit Amrouche commune de Tifra, Dara de SidiAiche. Il a pass son enfance Tawrirt jusquau 1957. Pendant la rvolution 19541962, avec la politique franaise de dplacement et de regroupement de la population, le village a t bombard, son pre tomb au champ dhonneur, sa famille se rfugia alors au village de Tifra puis Tinebdar, chez son oncle maternel. Cest Tinebdar, 1963 1964, quil a frquent pour une courte dure lcole primaire dite cole de ramassage du fait quon constituait des classes htroclites avec des lves de tout ge. Aprs lindpendance, ne pouvant vivre au village et avec laide dun proche, la famille se dplaca Alger o elle vit jusqu ce jour.6

Tidwirin

Ses proccupations Amoureux de la Kabylie, il ne peut sen loigner pour une longue priode. En effet, il effectue des va et vient sans cesse entre Alger et Tawrirt ou il aime se ressourcer et amenuiser un peu sa nostalgie. Actuellement, en retraite, aprs avoir exerc comme agent du bureau O.P.U (Office des Publications Universitaires) Alger, il consacre son plus grand temps libre la composition, recherche la jeunesse. A cette jeunesse, il rend un hommage pour son sacrifice et son courage, pendant le printemps noir de la Kabylie, dans un long pome dont le refrain est : Tarwa n yimesdurar I dan leruc S yifassen d ilmawen Ttqabalen akaruc Les jeunes montagnards Fils dignes des rouchs Avec des mains nues Affrontent les balles

Il croit fermement que sil y a quelque chose dutile faire, cest uniquement destination de cette jeunesse quil faut protger de lintgrisme rampant et de loisivet. Il se donne alors corps et me pour elle. Pour les uns, ce sont des encouragements dans le cadre de la posie ou de la musique, pour les autres cest un encadrement sportif car, en dpit de ses 58 ans, il fait toujours partie de lquipe de football du village. En effet, chaque t, il est impatiemment attendu pour mettre sa touche dambiance au village natal et ses environnants. Par dessus tout il aime tre prsent et actif partout o quelque chose se fait pour la culture amazighe. Son entre dans larne potique On ne peut parler de Sad Abdelli sans se rfrer, en mme temps, sa famille. Dabord sa grandmre Faiza Amrouche et son frre cadet qui a commenc prcocement la composition. Son initiation la rime la doit, ds son enfance, sa grandmre paternelle Faiza. Mais Sad a laiss cogiter cette muse pendant des annes. Il attendait, il rflchissait, il7

Tidwirin

observait et se posait moult questions : peutil se mesurer tous les tnors de lpoque quil frquentait Alger ? Estce que tout na pas t dit ? Comment pouvaitil poser sa propre pierre dans cet difice gigantesque de la posie kabyle ? Autant de questions ressasses qui, au dpart, lavaient sclros chaque fois quil tente de composer, dautant plus quil ne pouvait se laisser emporter par les thmes battu et rebattus et autres clichs relatifs lamour, lmigration, etc. Il faudra attendre lanne 1979, date laquelle les prmisses de la revendication Amazighe se font sentir de manire plus au moins manifeste, dans tous les milieux artistiques et universitaires, pour que la pote brise sa coquille et surmonte tous ses doutes qui lont jusqu' l inhib. Il fait alors son entre sur le terrain de la posie. Sa grande impulsion, il la doit surtout sa jalousie pour sa culture et son identit qui sestompent de plus en plus. Cette crainte pour son identit sagrandit dautant plus que, vivant Alger, il y constate, aussi bien quen Kabylie mme, que tant de Kabyles dantan nont plus aucune existence effective. Il lui arrive mme de sadonner des calculs arithmtiques trs simples : combien de mots archaques connus et usits disparaissent en un laps de temps trs court et se font supplanter par des emprunts ? Combien de familles kabyles ont compltement perdu tout attache avec leur origine et ntant reli par aucun fibre leur culture, tant que le phnomne de lacculturation se rpand une vitesse vertigineuse ? Combien de mariage sont lorigine de la perte du terrain de la langue kabyle ? Autant dindices qui montrent comment la culture et lidentit se meurent. Le pomecl dans lequel il traite de ce phnomne est celui de Taqbaylit, thme qui constitue son souci majeur et quon retrouve en filigrane dans ses compositions. Et cest aussi pour cette raison quil passe de longs moments avec des personnes ges et monolingues pour glaner un lexique, des proverbes, etc., encore enfouis dans leurs mmoires, leffet de quoi il prte loreille attentivement aux vieillards. Voil galement la raison pour laquelle la plupart des journalistes qui lont interview lont prsent comme un pote chercheur.8

Tidwirin

Ses compositions Ces compositions consistent en de longs pomes font gnralement le tour du thme choisi. Sa posie se caractrise aussi par une recherche pointue des archasmes et de tous les mots qui, ses yeux, risquent de tomber jamais dans loubli. Depuis quil a commenc composer, Sad na cess de le faire. Mais comme le pote ne court pas aprs la gloire, ses premires compositions ntaient connues que dun cercle restreint de proches et damis. Toutefois, cet tat na pas entam sa motivation. Qui peut mettre un frein la muse tant que le pote a gros sur le cur, touch par ce quil voit disparatre de jour en jour ? Contre tous ces virus culturels pour sen immuniser il porte un burnous quil met toujours et dont il se sert comme un rempart : un symbole multiples fonctions qui lui fait prendre le pseudonyme Bu ubernus. Mise en chanson de sa posie En 1985, il rencontre Alger Timlilit, un groupe de jeunes musiciens pour lequel il composera des pomes, convaincu que le vent a tourn et que le moment tait venu de faire connatre son art potique et de transmettre ainsi son message. Malheureusement le groupe ne rsiste pas longtemps, et disparat aprs avoir organis quelques galas et avoir enregistr un album. Pour Said Abdelli, cest le premier espoir mais aussi la premire dception. En 1987 il rencontre un jeune chanteur de Boghni, Sehnoun Ali, dont le style musical sied bien au Verbe du pote, ils constituent alors un duo de deux talents qui a donn naissance un album, dabord connu la chane II puis commercialise. Apres cette union, il a compos pour le groupe Imual. Actuellement, Alger, avec dautres artistes, ils essaient de donner une assise solide un groupe constitu de deux jeunes. Ce groupe sest donn comme nom GAM, nom est compos des initiales des membres du groupe, savoir : G de Gareche Lounis compositeur, A de Abdelli Said pote enfin M de Mokhdani Farid et Fateh, deux frres interprtes.9

Tidwirin

Said le Potothrapeute Enfin, Said Abdelli, tout dvou quil est pour la posie, dcouvre celleci une autre vertu, il sagit bel et bien dune fonction thrapeutique, conue par lui comme potothrapie. Car ditil : Un pote peut servir de rempart et darme contre tout oppression, de thrapie contre langoisse et le dsespoir. Enfin, on ne peut terminer sans rappeler les trois pamphlets quil rappelle chaque occasion et dclamer ses pomes : Le premier, quil utilise comme introduction en guise de prsentation : Seg Ukfadu i due aar Kkid seg Tewrirt emruc Amezruyiw yesa azal Yessen kra degs Si miruc Ma here yecbe wawal Yewzen, yemsel deg uqemmuc Jai pris source de lAkfadou De Tawrirt, sont mes racines Mon histoire a sa valeur Bien connue de Amirouche Je dis et le Verbe, beau Pes, sied aux lvres Le second pour rendre hommage aux militants du mouvement culturel : Aas i trebjem degsen Wid akken i ssexdamen alla Zunit tessetam yissen Teqqarem ur llin segne Taggara tuzzemten Teqqaremasen n tmurtnne

10

Tidwirin

Vous avez hargneusement troubls Ceux qui lisent vie la pense Vous les trouvez de vous indignes Vous les avez chasss de votre clan A la fin vous louez leur mrite et leur labeur Et vous dites quils sont de cheznousZahir M.

11

TIMETTImi ksteqsan lebabik anda ara trezfe assa ma tesseta s tmurtik wehhiyasen er lqebla ne ma tendemme di rrayik ayer i tlule di rera

Tidwirin

Ccix Muqran (1986) lmuluk ad arben fellak ay uzyin a ccix Muqran aqla nunezak neknayak rquyad kra n waman aylanne merra d aylak kkes kan lehlak ma tumne jma liman ccix yeddemd abuqal yera fellas ddemyai yernayas yiwen wawal qul audu lfalaqi ssmex yura deg wuffal amuin yekker yettazzal fiel bib fiel ddwawi ma d tin yeban ad tezwe ad tzur s wul taxelwit ebrin yiss ad ierre gar lmereb d tmeddit audiwis iserre Rebbi fellas iferre azekka ad teddu d tislit ccinnne d afeli win tyeban yessen axxamis fiel bib fiel ddwawi tudertnne deg ifassenis d acul aman n Rebbi netta yettibbi win yewwin tarzeft deg ifassenis

14

Tidwirin

Xuyled (111986) mmektad yiwet tteswira ugade a wenttidwefe wala elqe di tesga aan di lebden yessa ssumte irebbi n yemma degs alleniw ara tennedle xuyled asmi akken i dlule ur ad ie burkeniyid tezi n lemer s ubecki abar yeffe lqaa tessa a kyeg Rebbi d anemar eddan lewam meiye kra ur tssine gmid ad yecbe wexxam mmuten akk widen emmle di tmeqbert edre mi senyerra ugelzim lam grid imaniw selwie amek ara xedme a baba mmik yennedam eddan wagguren d lesnin nettu ass uzin zewe ad yecbe wexxam yemma tettu tiqucin fukent tfawtin til ad tefre s dderyas tesrefd tablat yuddin terratid er din lezen win yellan d aylaw

15

Tidwirin

xuyled yiwen wass di tesga yemma mi tenna ruet xebbret lebabis mmi dayen ad yemmet assa tewwed ssaa ad ifak abak wulis fellas dayen lze tura imi akka i yura anef ad ggujlen warrawis lebab mi djban s amnar rrid s lexbar ufand mazal degi rru lemer yettali year qqure am wesar nnudme am wegrud di ddu ay atma i wumi ddemmar as faket aear ruet heggitd llu a wid ara yidyeslen fut felli ma eme igemmuten d irgazen ur yelli d ayen i ksane tudert akka i sttgezmen zwareniyid ad zwire

16

Tidwirin

Teqqur tewint (051987) teqqur tewint iseg dsessen dayen a ttqqaren lwad akka i wenijerred ad ixib lqimnwen ad tettwaecdem imi aarnwen iedded tera yidwen am yir ameksa mi yewwe er lexla yettu akken ad yefi lmalis deg wemrij wessien i yeksa iqeggel i rrea lada yebed webridis mi dyuki yekker er tuga taa as terwa yufatt dayen ieitt mmi teram a teem lfakya di tebirt umi ur tgim targa qim a la ar yeww lexrif am akken ad teww s tirga ne s txatemt n lqedra a terwet yerna a tifif win ur ttnekriz di ccetwa ur yessemsed tagersa iheggi ikufan i if tera yidwen am werein yezgan ef taltin i yiij yema yiferris tudertis d tizemmarin s ufella n taltin ur iebber i tmedditis asmi iru ur twefin yessutur awin tessnem merra tamaytis 17

Tidwirin

tamayt akka i ttidnemsel tban tecba adfel yal wa ifhemitt akken yeba ur tena mmis n lael winna d lefel id am tament n tzizwa tena win nehren s wenzel yefka tamgert i ddel aretas lemdawed d tuga

18

Tidwirin

Yir ccetla (051988) zik leqqenken s yiwen assa tenzam s ujemmal a tiferi n tferinwen ay axnac yeddem uemmal tefsim am ideflawen ne aar yea wakal d li i d rrkiznwen ne d taekkazt n wuffal xxah xxah fellawen a wid ur nesi iuran laqulnwen d ilmawen tettabaem am yian kksend amkan garawen nutni wissen wi tenilan am iqerman sninken wi dyusan ad yeien am akken amenzu imenzak am akken ur kdyei wara yeayakd siwa lehlak segs ur tellu ara tegred wis sin er tferkak iefas agelzim merra mi stezzakne taermak s ssmax izzlegak tira wi dyusan ad akimel a kyini zelme afusik akken ad tenu seg uderal i lmus efkd tamgertik ef uyeffusis ur ttkel d azelma i d ccahedik ddemd tagertilt iwel ma ulac ddnub i yirik 19

Tidwirin

netta yemid seg wakal ma d ke wissen ansi dtemi Rebbi fellas i yettkel i sdyenna a tyini i wiyi jeddis s wemam d amellal ma d jeddik yebges lxi ccetlas d ccetla n lelal ccetlak d tafawet ucei ammer yella cwi n leqel ammer a nmeyyez d acuya lewaya ef tidak fiel Rebbi ixleqad yesedla ma d win yexleq yedderel i zeyyedastid deg walla er tidak lemmer a teqqel anwa akka a dikken nnigne

20

Tidwirin

Yir aar (1988) a win ibeddlen aar fellak amek ara teru teddi s tealt deg uar tbeddle axxam s utemmu telsi talaba n lar tzede tajwert ubandu am tcei deg yeer ne lecc n bururu mi ksteqsan lebabik anda ara trezfe assa ma tesseta s tmurtik wehhiyasen er lqebla ne ma tendemme di rrayik ayer i tlule di rera aru lkkaf ef tuyatik d taanimt tea twekka a tuqqi i dakyersen amek i ttezmumug wudemik yiss edd yelem edd wissen yual i laluc yisemik mi ara tkecme garasen at ubernus d atmatenik s umacahu mi dneqen ke tcuffu lenakik tbeddle amgud s weriq tebri deg ufus teri lar yewwik umedda d acewwiq si lmejra tued aar si lissa teqqle er ddiq targa tefkak i yeer anwa ara tesu d arfiq xerum ammer yerxes webar 21

Tidwirin

a tawait n twua n win ur neri er lkanun amek ara iqabel azekka mi ara tidmmagren lehmum ad yeqqel i medden d taa ad yefk annuz i unezgum mi stenni ez aekka netta a kidyenher d aserdun ma yekkad wejgu deg umagraman isersif ad yewwet agejdur ad mudden medden laman wi mmuten ad yekker s lebxur ad inin anwa i dyennan zen a m imezran Busada igezzem amzur

22

Tidwirin

A eq tawenza... (061994) a eq tawenza ne anyir akken i wenyehwa semmitas fellawen ma yettixir ef tuyatiw nekk ebbittt ar ttemyif lmut axir sletd ad awenmle tidet ur qqaret yeffe uar i webrid nesleb dayen aqla a medden s leder yeswa umayeg seg imeawen wis ma d tasart ne d zzher qqarettt kenwi nekk dayen nella nezmumeg am wiyi nea i medden ana nessen i wazal nessen i yi nefre lebab ferena a dewessu ansi i dtekki wi mdyemlan tawwurtnne yeba wuliw ad dyini i tgerjumt yeel wawal er daxel yeqber dayenni yesbur tebrek d axellal as eznen medden d tirni tiyitaw nekk tessewal mi qemce allen ay abib yiwen wemkan i ttwali d taacurt ne d lid d awezi ad dtkaki d wa i d anyir ay abib akka seg wasmi dcfi

23

Tidwirin

taqsiiw ur ad tebda waqila akka ara ttfake awal ur szmire ara qqaretas a medden ttae d wid zizen ef tasa di yiwwas i tennelen ay abib awal fiel awal n ber i wumi tiyita tei tedel ritt as fiel nnhati amek armi i kdyeqqim leqel amek armi yebes imei ay abib ur iyidssehdar ur iyidsmektay ef imei zdatwen mi ara nhedder d leya i netteti s axxam mi yiyefka wemnar imir asd waliyi ay abib ihi ad kini di ddunit as sserwet wid tesi ne wid si laqubansen akk yiwet ke teri nekkini ri yiwen uekkaz iss nettwet ihi ad ttnfak s wakka ad ne tamsalt i babis ddunita d timerka qessiit tsuqqasis yidk awal dayen berka nessaweittid er leddis

24

Tidwirin

Taribtik (19061995) ef welqim i i aylaw i wid i yiyefka lal cerrge lebur d tegnaw tenza temiw bla azal nerhen di ssuq i tiaw deg nurar n lhemm neklal bennu timura n medden fere mi fe aurdi ttu tamurtiw dayen tazeggart degs temi iseggasen tteddayen mi ara ncab i dnettmekti da taglimt yulitt did ssiridett mi ara yawe tcebbiett s wejdid am zun akken ur nafe nekk ula d ies ef wejlid ula d win wis ma ad tafe Mesyu sil vous plait yezga as akken wis ma ad deddi axeddimiw di terga ef tuyat zzbel ad tebbi imi d nekk i d ssebba uhde a! ur tidnni ur iyina ur iyinerzi siwa tin ur dnettual ri teramtt d tirni fiel tugget n wawal am nekk win umi tru temi qbel ad yemmet ikcem akal

25

Tidwirin

ad dkecme wexxret akkin yusad sid n yergazen ad glu s tbalizin rria d wayen nnien ad inint tiratin amaqwa n tin i tyuen i tura mi ara duale acu nekk ne aerrus ula ma bi ad e ifuk deg yimiw uennus teggrayid tegi ad ttkecme din ara mmte d amurus

26

Tidwirin

I tettru tizyaw cwi (21071993) d ke kan i yiyesedlen d medden ay iij ayer tawwurt felli i nedlen si temi armi d temer lexyuiw xerben cudden ttlawi tarwit s ber teba ddunit d iricen yal wa tewweit tunetit wa d tazmert wa d ibiben yal wa akken i syura deg yixefis nekk aylaw mi sdsmaren yeqqers er lqa wecwiris ay iij i dicerqen s tagut um amuriw ur dteffe gar medden dayen ur ttwalin udemiw a win i tuzya iferqen ekk timeqbert sers isemiw ttidiren s usirem medden nekk dayen yeffeiyi win umi sellawet ileqqem nekk seg uariw terkayi wis ma d mmis n Adem wissen ma kkid seg yebki ayen tettru tizyaw cwi nekk zeggiret i taa yesru i yies taqei yeqqel i wakal d tagersa ayen i tru jmeit a ti ssihel yess tauzi i uekka

27

Tidwirin

siwel a tarwit i medden suter lafu tazwara wid akken ara kemirefden ef tuyat as d tamara urem iniyasen ssefhemiten zelget udemiw ef lqebla

28

Tidwirin

Tiyita i tea tewrirt (05111997) tiyita i tea tewrirt am Lezayer ne akter teli terre si tgecrirt ur cukke ara ad tekker argaz i tesa tezwit ur tettaf wa sdyerren ttar yewwetitt maras s iuran tidertis yeatt ccluc amalah at zik a zzman d lmersem n Si miruc er nnger wid it tyefkan imezwura d At emruc wid it tyefkan i twait tbur ctaqenas aman ziknninsen d tanalit ttgallan s jmaliman xxah fellam a tawrirt teggujle gar At etman i idit lehdurnsen fellam at wul yuli id zize aas er ursen ibedd win yeslan di ttewid nutni d aylam kemm nsen fre a tawrirt s At Sid wid iezzan banam fellasen fak asteqsi teli lerma ssaramenam ef uar ad thudde d tirni i usedrem ssulin lekmam leful dan At Qasi wid i kemyefkan er keflas kemmlen i tissi teclexd 29

Tidwirin

wwtenkem huddenam lsas tarwamdegm tessakedd fellam ur yettali wass kemm i dyean At Mend ttwalikem si lbed cuba am akken irim inehqed udemim yekmec dayen yettwa leyubim wwen er ledd ayen an wid dbedre kemmlenasid Wat Xaled awaliw qbel ad tfake fehmet a wid ara sdyeslen nekk d lxir i wenssarame d tegmat i watmaten ma d wid dyennan skaddbe er lewqam cqerweten

30

Tidwirin

Tekrez tidet anef i tidet ad tekrez ma yemid lekdeb d mmis deg irebis ara tterez yids ara tkemmel ussanis mi ttyeef isumatt ad ttiffe ad yesfe s ijifaris fellas tallit ma tgerrez ad tidtaf s idisanis tidet ur tzeddi ur tbeu ur tettissin tuccerka teddem lmaun d tgersa ur tzelleg aref di tferka tasirt umi yerre usegru ad te iid i twekka sletas initas d aurru cabit lberj s aekka tidet tual i lmendad deg wawal yefra ssuqis terra liqin s aeddad s ddkir icebbeas udemis tefra dayen ur ttettagad as yemid lekdeb d mmis yids dayen temahad yal wa yeddem tunetis yual mi eddan wussan yeatt teggujel i beu tagersa d yemis ran seg ujeig yebdatt rekku tellems attan tettrau tasirt dayen antt wussan tagrest tual d anebdu s axxam rnand isewan 31

Tidwirin

Afus din alla wissen serre i ufus ad yaru yessuter alla yugiyas amek akken i dddme imru wissen d acu i d lmenas seg wawal yeffed usefru fellas qqle d aessas asmi akken i tyeddem wau i ri bnit bla lsas am win yeddmen s tazzert segs d acu ara dyawi ne win yundin tasennart lexyuines d ilegwi tesref tebla ef temnart ur dteif ur dtettawi eraw teatt tazart rri di dderb akufi ay abujad am nekki yesseyuyen izgaren takerzak ur dtettawi tewwi aref ef usawen ageffur mi ara dyeli ad kdyessali idemen ad kidsebent lefraki d tjerna n ifellaen serre i ufus ad yaru ur yeri anida i stedda alla yugi ad yessefru zunit yufatt d ssebba tajwert yerna dawessu ur yerbi ur ttyufa taggara iesis deg utemmu fsin leqyud i tlufa 32

Tidwirin

ur teddi d yemsewwqen ur terbie taguni anda sbran i yeqqen ur yekkat ur yettrami mi deddan s iselaqen mudd afus ef wudem n Rebbi i wammas cudd aseqwen amagraman i tfidi ur deu ur qqar amin ur kkat ur ttuddu amurik ad kidawin deg uqelmun ara dyeddu win akken ara kidawin anez suddenas aqerru i kyefnan d timedlin wamma tudert d aurru ur iedder wallaiw ur kyettawan deg isefra ur ttruu aqerruyiw ur dyeggri degs wayra ad lu d tudertiw tura mi zelgent tira ad rre abel s afusiw wissen netta ma ad dyini kra ayen umi sli yerayi am taelt igezmen aru tagelzimt afus degi deg uar tekkat tetsuddu ttewte raniyi aniyi bla auddu isem yidk yeccerkiyi assa s tesart ad tnebdu

33

Tidwirin

muqle meyyze di ddunit akken ad ttaru d asefru nnias rue s talwit ad ttidde d asaru zi xue di teqbaylit tuffalt nwitt d asegru leqed tadurt er tcacit i uqerruy sburre aylu fe afus i uderal immaliyid ansi ara kke nered lmaun s wuffal ri ccetwa ad kerze ur ssine d senal ur ri akal i kerze azger ma yell s uxelxal ne s wemttattal ara tqqne steqsa widak yessnen ufi yerkebiten lir wissen amek akken i yidsellen ad kemmle ne dayen a xir rnantiyi er tid yumsen lfea tual d ddkir aea wi tyesersen yels abernus d alemsir gre afusiw s asegres jebded yeddad usegru rrit d asaay i tmess yera yual d asafu ssaayed tijujar yess mi tensa rni azaglu qqaretas a tiferiines yura izelleg asefru

34

Tidwirin

asefrunni yellan d aqdim tlafa fellas assa rrit er terkent yeqqim am akken ur yesi lmena yual ixlefd si lqim asmi akken i tthuzz znezla imdanen yiwen ur yefhim ttemyizwaren er trewla asefru i di ttnafa d netta i yidyessawlen ad tkemmle ef ddunita d widak yettmettaten ur ad ibedd uea gezmenattid d irisen lewafen er ddu tua d lbumbat i sendssawen wissen amek ara ttkemmle taluft tugar asefru deg igenni ttmuqule d wayen umi diberru ef tudertiw zik i lze mi ri dayen yeddemitt wau ef lewafen i ugade d aldun ara en d seksu nnan jeddik tazwara ur yerbi ur tyemmuger yernad babak taggara yeddem abecki isufer tewwed nnubaw tura yemmugeriyid yir ssfer ugade mmi azekka ad stibrik tudert akter am win iebban s lmil i cuba ddunita 35

Tidwirin

afus ma yekkes i uyazil yettaa ccqayeq deg uea akken yebu yiwen yektil s tmehrazt ne s lgelba a win umi yeqqers uzembil kkesasd tafawet si tbarda ddunit d ddunit kan dayen nnien yebnatt walla cubatt s aqerrum yerkan aweuf degs yezde ma nnand nekkad seg yebkan ne d addem id jedditne nekk ayen i yiyecqan d talwit mi ara ttafe ay irfiqeniw di tira kenwi ad tfehmem timsal yecce yimru di ttnafa mi lli ttaru awal usse mi thuzz lqaa nwi dayen ur nettemlal zienni ddunita tebna ef wau rkiz d uffal ualed abrid nnien d alla i yidyessakin ihedderiyid ef watmaten wid akken ur ad ukin bana am ibawen an yedawen ttceffin i nugad d tazzla idammen deg wawal medden ad awin aas i nera assa nekreh ad dnadder ielli snesla tegzem di ttnafa tin akken i icudden imi fenta tirga mxalfa 36

Tidwirin

lahed i nmudd ur snecfi awal dan imenza heddre i Mend yeslad Wakli nemyuaf afus di lam mi dneffe er tafat dayen i ieddan ur nennecham atmaten qqlen d idawen akka i d ccetla n waleggam tbeu win ttyettdeqqimen yir tawriqt yura qessam i nekni umi ttidferqen nhedder nugi ad nefhem nesserwet ebban wiyi nezdemittid nqerrem iinen nekni i usemmi i yeran wissen ma nelem yewweta qawsas d uzei sel i emmik izeddem nnant at zik wissen ma tecfi abernus yiwen uqelmun s icua yesdaray sin lejdudik qublen leqrun ijenwiyen d terasin i gmak teazeas amdun ay abujad ur nessin ma zzman yerrak d aeggun er kan lemwas d temqessin

37

Tidwirin

emmi la (21101996) aha kan a emmi la teid tarwa d iferra nutni ad xedmen fellak ke rennu ttawad zzwa aeq lkaba ccrifa tin umi dzzi yeffus d wayen teddam i lefa akken i wenggulle ar ixu asmi drni ef nifa ar d ulis ayen i tus wamma ayen yenan ifa am nettat di Lezzayer drus aeq lbir n zemzem aeq nniya yefan ma skaddbe ad iyiileem ar d tidet dayen kan asmi drni ef iem ar d aefrit it tyeblan wamma akken tebu texdem ur tttufam di Marikan aeq lar n ira aeq ttesbi deg ufus ma skaddbe rnid kra as qqaretas d amenus asmi drni ef Xira rruis ar d amurus wamma ur ttixu wara ur tttufam ula di Rrus aeq Lquds zeddigen d wadrar n arafa ma skaddbe Rebbi ad iyiyegzem yernuyi tiri n isufa 38

Tidwirin

ef lal n iderwicen i drni ef alia wamma anwa i ttikesben lemmer ur txu di ea ggulleawen s settin izeb widak i ri ziknni ma skaddbe Rebbi ad iyiyeqleb ne as d ibki yerriyi dawessu i tewwi Zineb imani tettaayi wamma zik tefa am ddheb ne lfea n At Yanni ma fki awal ssarme dayenni tfehmem tura ayen i zzwa ttawade teram terrayi tmara wamma ula d nekk kerfe d tawwurt ant tsura taneggarut i dxebe ahat felli i tura

39

Tidwirin

A lullu (27071983) tewwit tgerit deg yiferris ual yedda deg wafriwen zzintas nettat d yellis cucfentas s isemmaen lwihna tewwet allais d ih ne d tasusmi i yessen ula d awal ur yessin ihayen anam a lalla ebbiyas tiyelwatin nettat d cnaq sufella ad sdteku tiqulhatin yiniyas di ladit yella am uekkur areban i yual tera yids ttanfint ula d ian yea d takurt uxunfes rrantas isi d areqman akk d tbarda d asegres jbed seg umeu s addaynin ad yekf llwi i tuqqna fiel azduz d tekkzin fiel taqlat d rima yettxayald tiwkilin tid akken i sdtebna lima yettelliq di lenakis ayen i sdnnat dayen kan ader ad dyadder tamurtis ne widak i sttidyean di taddart yenfa yisemis ierremitt ula deg waman

40

Tidwirin

iil di rrbe i yedder a tuqqi n twaitis erbek kan d abendayer ssemuyas kan taglimtis xah fellas di tmurt yenger yemid mejjir deg wexxamis a lullu gleb aqelmun ilik d argaz yiwen wass ur ttezzib i dierrun wwetitt rreitt seg wammas ne qqenitt er userdun awitt erritt i yemmas

41

Tidwirin

Timcubbak (1992) ur ttekki di temcubbak fhemitt kan deg wallaik ma trekbed amebak mabruk ma d audiwik ceyye tidet d azagu tualiyid d tirain win umi d ssi asaku ineriyid timedlin zzid tasirt s usegru taggara erritt s addaynin tella di tedyant n ugezzar mmis n bu ikerciwen tagmat yeba ad ttyessenger yeggul ur yei yiwen nekni akka zik tuddar taraya am wakniwen tea taa tin yuzan ef tin ur ad yemmezlen i ccuka ngezzem igeman wid ara yettwaleqqmen aeccad garane ad diban deg ifergan i ttemayen tisi i ttyenan d idammenis at zik akka i dnnan muqlet kan deg yiffis yenta i gmas d asennan win umi zeddig wawalis anastid s wusran

42

Tidwirin

A lmut (2000) a lmut sawemd ad tae terxe terwit irehnen ssuma ara dtefke i tuzi cchud d lekfen ad mili ad iyitadre d arfiq i cchada n medden win uur ara dtrezfe ad tiwne deg imeawen as lajeliw ur ad dyewwi i tudert gezme layas awid ad iyiihenni yi winna rri d abib yal ass temlel berriket i ttterri tectaqe azmumeg i tumas ad kemzzme ma ur dterzi tarwit si zik cehhdeas awiyi qbel ad mmte mi dyewwe lajel uald sin iberdan ara mmte mi syeqqel i uesmar cced d arfiq ad kemtsaafe ur win umi teur ad nbedd s aylaw ur kemttrafaqe assen ad dlhu d umeed a lmut stefu yiwwas ad hennin medden d tirni ad yebes waan d rras as akka drus mai i umuin kra weelas neya yu da kemmi i tmeqbert tawwurt leqas yefa ugelzim si tuzi 43

Tidwirin

wissen ma ad tesu assim ad tjerrbe ma drusikem ad dtas lmut er rruim ad thetter degm ad tjeqqem ayen akk ixdem ufusim assen ad myual i kemm ddunit i Rebbi ad dteqqim mi nfuk nekni zdeitt kemm

44

Tidwirin

A Rebbi areb ef rru (30031993) a Rebbi areb ef rru di lbabur n zzman nru atta ddunit m leyub atna wussan berriken ur nednib ur newwi ddnub acu n dawessu i yuen ur nei awin n medden ur netthuddu lewame as nellu as nemmuben nettqissi aquddimnne yereq wass xerben wuan nectaq ad nili labas tiyersi i icudd zzman tessefa ifadden d tumas ay anin ay ajebbar cebbea ussan berriken selu amuin di sbiar cafe wid yettumelken necba tirect n uzemmur di lu rantt iuraf iciwi n ber yeur nera deg yirij d akanaf nemger s ufus ayeffus yenta usennan i uzelma aar yelsad aerrus neat semmum d asemma ay axellaq ixellqen eggemasd i ugujil ussan fak tajwert ef yeriben fak ef txelqit ieblan 45

Tidwirin

Tamdint n tmara (1997/98) tamdint n tmara ideg yenza yiefiw tudert s nnmara yekkaw lmuxiw dayenni tura yener webridiw fet tisura rebet deg wemkaniw nnan zik zeddiget yettreqriq wudemis ur tttif yiwet gar tezyiwinis tecbe mellulet menen warrawis afus iss tettwet yemid deg uariw s ier n ccetwa i icuba wudemis yejme tiregwa yelta s rreksis s lmil i tebba yeqqers feris d yir tabarda i ddment tuyatis d taylut n uear qeran d uwermi ungif d uemar qqimenasd deg irebbi fkantt er nnger tru d tirni wis ma ad tesu her ne ma dayenni 46

Tidwirin

ad ttfake tura ma txu kemmletas wissen tafrara ma ad dtali fellas fellas i yura izleg tawenzas teefa d tamara d fula n tumas

47

Tidwirin

Iserre rrexs (10102001) ad yexde Rebbi aserwal yettaafen ef yal ammas ru a zzman yual wawal er win ief txeddem yemmas wwet ad tekker ay aderal lbaz lqerb ireqas yeddukel rrexs d trugza ef lqai ad mxamen tedda tecmat i cchada tennad awal garasen asennalus bu tfenza yekkat deg wid i tyifen qqaren lar ur ineq wamma anwa ara dyeggrin afeli yezza ifelleq ur lmilal yezwar in s ubelaluz d ueraq s wayes kelent tulawin a tawait n ddunit ungif yatta yeznuzu win yekkren yenna s taqbaylit si Bgayet er TiziWezzu tala tezzuzenit tdelit igen s lebxur n usefru iserre rrexs isewweq yerkeb tabarda n walim yegla s lar d amrafeq er ssuq ad aen aglim i lefel yekfa lmeneq alamma rranas timedlin

48

Tidwirin

yual wawal i lerur babis yerfed tasartis itellem ilesis i lehdur bu walla deg uebbuis rrxas cuffenas aqendur yettafitenid s idisis

49

Tidwirin

Asluffe (27012002) anwa wa ifehmen lemtul ma s teqbaylit aqla da kksenas lhiba i wewtul rrantt i mmis n tsedda tarikt yellan n weyul ef uudiw i tedda yehder yesluffe weyul yerra zzan d tabuda yiwen yugaden awalis s amkanis ur yettawe ne yettkukru lexyalis ad tier ula di lkae yeqqelak ukerra d absis nefhemik qbel ad dtneqe d bu tarfa deg wawalis i tekkate ad tttfehme kkesas i uadik imru res tagest ef wammas mi an medden ke ttru ssali lqermud qbel lsas hedder i umeslub s usefru i uderal tafat kkesas qqaras wwi dawessu bnantt wiyi qerseas nadi lemtelik di targit din ahat ad ttafe ef tecatik simit err imanik teuggne ad kyini ma s teqbaylit yekfa lmidad d lkae ruas i tsedda s talwit gar warrawis ad tttee 50

Tidwirin

ayen i dteslam d asxertem di temda yerba yixefis degwan yiwen ur ifehhem d iuran ne d iferris yeneq win akken i leem bu tbarurt deg wallais ma d ibki i d bunadem nekk d yiwen seg warrawis

51

Tidwirin

Tamurtnne la dtessawal (1993) et i wid yeban ccwal nekni d lfer i neba tamurtnne la dtessawal teya di lehmum tura yelsa abernus amellal tezziyasd tegmat merra yeffed ut seg idurar yezen win ur nelli din tamurtnne tetturar tekkesas abel i wuzin er lxir i nettemyezwar negla s tirrugza d awin terrad lfer s ulnne amkan n ieblan akin i tecbe tmurtnne s yelmeyen d telmeyin iswi yiwen ief nettna tugdut d wezref n tlawin ccetwa anebdu tezha lay aas wazalis seg ukeffadu er erer amezruy yessen arrawis amsebrid mi diedda teat yettargu la Swis

52

Tidwirin

Yidwen yekfa lesabiw (23112002) a wid akk yettu lmuxiw ad wene ddunit awit as temzalgem gar walleniw tassaranwen d tissegnit yidwen yekfa lesabiw ay at nnif n twait ad srre lqid i uariw d tdukla d tarwa terremit a widak yenwan Rebbi tamezdutis di tkufit urwen yeqqim deg irebbi tesguuccemt di tfuli di lesan ad weniebbi ad kenyeer ineu di ddunit d kenwi i yettibbi ad wenyerr timess d akufit a widak s afrag meqqren i wefras ma ad dyesteqsi lmexzen n tirrugzanwen yegmad d akufit yefsi tsettem di tbardanwen i wendan d inisi ad telemt d isennanen teamt yead iisi temafarem d ledari aqecca ur stezmirem tenwam tewwem s igenni kenwi deg ugudi i tefrurxem lemmer ur tettum ielli d wid trekbem i keninehren tenwam yeeriken utelli yefsi wedfel s deg i tefem 53

Tidwirin

terram Rebbi d abla am zun d acrik fellawen temafaren d lgelba rrabu ur stezmirem yekkesawen agus d tlaba tband tfidinwen yeqqelawen ddheb d tabuda yewwet ssix di luanwen a win i ttyundin tesref teefit yeffeas di temnart zien d aerda i sdteef d ayagi i sdtefka tesart tkerrec degk teskunef tacmat tsak di terert takusmtik tewwa teknef yeatt weslem di tsennart ajririk ezzif meqqer yugar taaza n twefin i wudemik ttarra aear mi ara tkecme er tudrin xerum teffer isemik meqqar ma faqen ner timedlin tennue telbe lar yugadik rrexs d win

54

Tidwirin

Afetasd babis tura afetasd babis tura i urektinni an waman ad wende tisura nekk ad rue di laman siwletasd mi ara teel qqarenas d lib ma tcekkel i dnnan imezwura tbeddlem amgud s weriq ad kenyesed ad kenihenni d ungif i terram d arfiq ceetasd ad awenienni qqarenas fer n iberriq mi yufeg yemme deg igenni iebber wungif yeftel team di ni n tferinwen netta di texmirt yewel er urs ijebbediken am usewen yellem yemttuttal ad dyezzi i tmegranwen am lmal yelan er zdat yefer babis s uwehhi yesra aeqqa n tazart wehhi kan ad yefk lwi azaglu i wenyerra ef tuyat cfut ad dye ccwami tefim tibkit s ubuqal tuzzlem urs er tuga tenwam ad ye aqlaqal weyul s tukksa n tbarda s ubelaluz d wuffal teqqnemd abi i tkerza

55

Tidwirin

rrxas nzan s lela win layen yenza s wulac axunfes gar tberra yettban d ddheb bu tmenac erras agus i lima ad dtezzi tuddar lerac yella akka di lemtel n umezruy n teqbaylit anwa izellun d lefel win yufraren di tqeit i wawal tezi fiel ad dnemmektit tameddit

56

Tidwirin

Zien argaz d idrimen (15091992) zien argaz d idrimen tirrugza d leqraya as deg walla d ilmawen d nutni i d imezwura lemmer arend yilsawen n wid txu tirrugza yili ddan d iearen s teqlat er rreba yewer win yennumen lam di tafat yewwetit butellis iac yugi ad yennecham yettu wi yeddmen taeytis zikis iceet asemmam assa s tcacit deg yidis gar medden iferres deg wuglan yerna aurdi i lgazis win i direbba iciwi tiimitis zik er rrif di leyub i syettawi iqcer asemma n lif tura yerbe dayenni deg wawal s uerbal i ssif yenna i Rebbi xali yettu tifidi s adif argaz ur yelli di tezi ne ma hrawit tuyatis nnant at zik deg yinzi anez i win yean si leqqis yiwen ma d afenai er berra yeswa yisemis gar medden gmas ma yeli din ara dtban tezmertis 57

TAGMATaeq imei i dyengin win akken i mdyelin i msefe s tmucwartiw aeq ilmeyen yelin ief rran timedlin timdelt i dyeggran d amuriw ar ttemyafe d tirain ara yiidawin ad mde d ilem amkaniw

Tidwirin

Ur beddle fellam (21051993) ur beddle fellam as ur nemsefham ur wwi abrid wis sin afarent degi wallen nekk d udemim i dttmekti zi tayri tecba s adfel mi dyecreq yiij yefsi tawenzaw tennad fiel yessebedikem zzman felli yekmec wudemiw dayen yennel timessiw d ied teqqel terri timedlin felli d tacrit i myual wuliw territ af yirij yera tesseknafe deg leamiw tessendageasen isufa ma tzemre qerrebd lajeliw sumeam di ddunitiw ad fakent felli tlufa mazal lexyalim uri mazal asmekti n yiwwas tettru tessumted uri i tziri yefkaya wass anwa i si d inigi d tamucwart i dtei uri mi ttru ufitt heddreas uale i medden am lexyal mi ara dttmekti udemim yiwen mi ara dyessawal d isemim i selle deg yisemiw allen yifiyi uderal 60

Tidwirin

iesiw territ d uffal d ssem i dtea tayriw ad mdawin lexbar yiwwas kemm ad tili s lenni ad heddren medden fellas anwa yemmuten assagi taddart fellas ad tuwas ad mdye lezen di lerras ssebbas d kemmini netta abridis dayen yener iru rrekba ef tuyat i zzwaim ur iedder dayen ad thenni tmeqbert kemm am yirig uear i rrekba ad myergagi uar ad tesbele tasennart aeq imei i dyengin win akken i mdyelin i msefe s tmucwartiw aeq ilmeyen yelin ief rran timedlin timdelt i dyeggran d amuriw ar ttemyafe d tirain ara yiidawin ad mde d ilem amkaniw

61

Tidwirin

Tudert d tegmat teswi kan din taqbat i wiyi akken ad swen mi ara theddre ef tegmat ader tesa isennanen udemis icuba tadwat mi dtenel d ayen nnien tagmat tesa isennanen wid ur teri di temi fellas medden ma hedren tesselayd imei ma tereqak erd imaren ad kidawben s nnhati win yeban tagmat ad ttyerez yeddem tamas deg uzaglu i wawalis imeyyez d wayen iss ara dyeglu azei ma yettwakmez babis d aan i dirennu d gmak ne d wayenin d wa ne d nekkini ur dilul yiwen deg waddaynin waye iluld deg igenni win yellan ef gmas d anin ur sijebbed taduli ddunit d tardast ma kter ad tzid s yimi n wuccen tettqissiyad tezi n lemer s waggur ne s iseggasen yal wa yiwwas ad yenher s ifassenines d ilmawen 62

Tidwirin

awal d nekk i yena yena win akken i sdyeslan ur qqar slit di ccna slit ur win yessefran babis mi akken i tidyenna yefka lehna yeddem urfan

63

TAYEMMATaha kan a mmi ber qrib ad ke lissa ma zgiakd aqli s amnar ne awiyi er lame er leyubiw ffer wissen degk ma ad dicafe

Tidwirin

A yemma fuyi (mars1991) ttxilm a yemma fuyi ma d kemmini i yiyedan felli tekes dayenni ggraniyid yir ussan ur i ayla n medden ur i lwaldiniw ayer d tawriqt berriken ideg ufi yura yisemiw ur lli ur ttili ur suyle di ddunita ggrid di medden ttwali sruuye di tsuta am zun hudde lewame nekk ula d tazmert xue anezgum degi yettaba di yir tudert i ele ef usennan i bdi tikli yentayi kksetid s gmas talwit ef tizyaw d tirni nekk mi bni yerdem ef lsas a mmi nekk ur akdi sma i ettbe fellak aqli er Rebbi ttenni ad stafe i ddunit leslak

66

Tidwirin

Ayenni dayenni (022001) ayenni dayenni i tgezme yidi awal tayrinni n ziknni dayen tru ur dtettual awalim igzemiyi asmi akken yella d uzzal lexyalim yezga yidi ama d i ama d azal Ref. zien tkellxe felli teid tasaw tennehzal seg wulim tekkseiyi teqqde uliw ur yuklal ayer teserqe lehdur i win zeddigen ur yumis ayer ttei di lerur yettkukru tizyiwinis ayer terri timedlin ef wawalim zeddigen ulim yellan zik d anin territ seg wid berriken ad myual lemri ef sin din udemiw degs ad yezde as tesxedme tiwkilin gar wallenim ur ttixxire ayer aar iss dteli er deffir yerra tikli mazal tabrat i dturi tesbezgettid s imei ayer tessade tayriw 67

Tidwirin

asmi akken i tettru fellas tessumted er tayetiw i tziri yefkaya wass awaliw aneggaru ulim ad tyesferqiqes as di targit deg wusu urm ad dyas ad kemiwanes

68

Tidwirin

Tindemmit (22051996 a baba ayen i txedme i babak cfu fellas nekk uri ara dtafe awal zeddig d afessas ulfa am zun tnedme assa mi klint tumas yekmec wudem lint tumas teefit terkent dayenni awal n jeddi cfuyas dawessus degk temi am akken thudde aessas imi ur tgi d aweni am akken ur yuzzil fellak am akken ur yewwi ccani iesis yeat lehlak udemis yekmec d ccwami amek armi teqqur tasak assa tnekret dayenni yeef tarkent yeggujel deg wexxam yebna ufusis yettwali mmis yedderel yesru leqel d rrayis a baba ulik yedel jeddi d babak ke d mmis imudd afus er medden wid tyectaqen ziknni yerrak d argaz garasen s yisemis i teldi imi assa lxir i tyualen d talemsirt i tguni 69

Tidwirin

netta abridis dayen iner aekka ijme isanis yeakid ke di leqher ad dtettmektaye awalis s axxam ad kyirig wemnar d ilem ad tafe amkanis jme aekkaz iss yettwet i laxert heggit d awin win i kyessamnen yenet as yessexdam tiwkilin afusik i yesserwet yess ad tnere timedlin a baba nekk fiak d awezi ad kyawe ufus am yizir tee si yemmak isemik ur yettexnunus ke d lqebla nekk kniak ne ad iyiyeqer ubernus

70

Tidwirin

Yir ccfawat (22081998) as akken ri ur nwi ef wallen ad tibe yiwwas di lmulkik as ttrai fellak ad nellez i layas yewwed wassen rgagi timdelt mi kttrri tafekkaw gezmentt lemwas true ur dyeggri wayra yeqqim wexxam d aemma di lkae d tteswira ttwalik am zun teddre muqle s amkanik yexla tewwetiyi ddera tewwe s anda ur dtettuale eddan lesnin d tsuta hettrenk akk tettumerte yeefik wusu d tsumta ef tneqqalt i dteallaye tegzer udemik lmerta d azgen i ktea ad ttwerten wid i dtxelfe yugi leqel s amkanis ad yual ad yethenni i azal yettefriwis yekkes asirem dayenni iefiw ayet takemtis yenfufed lhemmis yuewd ieblan d tirni huba akalik yerban allen ad bezrent fellas agelzinnni i kyezan 71

Tidwirin

kesne ad re ifas ixefiw ayen akk i tyeblan yugar ieblan yugar lhemm d lweswas ur yuzzil yimi s wawal ur yell fellak d asefru tiyita er daxel i tual s tissas kan i nteddu ad kne dayen yeak lal ber d lmual uhdek i lebda ur knettu

72

Tidwirin

Aha kan a mmi aha (071993) aha kan a mmi aha i txedme cfu fellas tettezzi ddunita yal wa ad dtas nnubas yiwwas ad kterr dderya ttar mi ara lint tumas wwet kan a mmi rnu jme aekkaz iss ttewte assinek la diteddu ma ddre yiwwas ad sedre ma mmute i knni cfu s aekka asd ma ad ksemme wwet ka rnu qejjem cfu ef temi ma ad ktdum am wesar degi qeccem sser rnu udem yennum ur yewwi ef yiwen wudem si zik webul n werum aaref izeggir gmas anwa i d amezwaru win yean aeqqa ikemmelas win yellan d aneggaru imi i tuga yekkesas amkanis ddaw utemmu aha kan a mmi ber qrib ad ke lissa ma zgiakd aqli s amnar ne awiyi er lame er leyubiw ffer wissen degk ma ad dicafe

73

Tidwirin

At wawal Lemsiyye (08071997) aeq at znad d awal wid yea wakal yiwen am nekk ar fehmeken wid yerran ddkir d uffal iferrun timsal ise tissas d aylansen yiwwas ad yettwakkes cckal s tarwa n lelal wid yessnen azalnwen ulfa mi kenidmmekti di yir tallit i lli a win yiyufan garawen dayenni eglelli er yir tamda li n lewuc d iwaezniwen iun wenin mi ssai takemt i ttebbi ssifsusett s isefranwen ma nennad s usefru drus ma nehder ixu i wakken ad tidnweef alla ireffed ur yesrus leqel yedduqqus si tyersi i nettwaaf aeq lezz n ubernus felli id fessus winna ef temdelt tesref nwittt am zun yella wid akk i dyean awal tirrugza d tfulit as ddaw tmedlin rkan ayenn akken i yuran ad tnettaf di yal tallit 74

Tidwirin

ur ttualen d imerhan at lael ur nuhwan wid ileqqmen taqbaylit dayen awaliw ad tfake akka ara kene as ezzif wawal yemle win akken ief ssefra segs i dleqqme ma zuxe cenna yecbe asalu i dyebda ad skemmle uhdet ar tae abrid yener Lemseyye

75

TAYRIrri lqid i uarim rrit seg wid iceben kkseam tagut ef wallenim sefekem seg wambuxen i tlisa yeffe uarim ferend degne yemdanen a true a tee axxamim d abrid s ussan berriken

Tidwirin

D tamera n taddartnne (1993) tamera di taddartnne ia anezgum ulac tiziri aggurnne ssemut urar ay arrac ssergagayent taqaet s igerzan rdif rnu ammas yebges tawizet yezen wefrux mi tcennu yernad bel i umeqyas mi dtekker akken ad tezzi tullas afus ssemumtas teat yezen ilemi attan tejbad tziri d abrid s aggur wexxretas s lbarud yewwe igenni iqeffafen s ibernyas ssemumt afus ad tsedder huzzemt agerz ifassen er lara mi dtger aar fella d asedi wassen celemt i bel isufa d lenni yea waggur tamera wer ad tekfa uqbel ad asgezmen amzur yuli wass tban tafat i wassa yekfa wurar mazal lxir er zdat ef tarwa n imesdurar

78

Tidwirin

Imei n lmutiw (09101990) ttrud d imei n lmutiw as akka mazal ddre fteld ad e di nneiw a kemidwajhen a ssle heggid timdelt i yixefiw kemm qissd nekk ad ze ttrud imei n lmutiw tayse tidet ad tili rrejrej er igenni s yisemiw uri ad tejel tikli ma yugi ad yeffe rruiw eddeq tazemmurt felli ttrud imei n lmutiw yiss ad sswe aekkaw d awemmus jme lqecciw heyyi lekfen i tfekkaw si li kkesd tteswiraw gzem ef sin tasumtaw ttrud imei n lmutiw tekkse isemiw seg yimim ma zgiamd deg wexxamiw ad ffe wi bun yeqqim ma tzemre qerrebd lajeliw heyyiyasd babas i mmim ttrud imei n lmutiw as ulim daxel yetaa ef sin gzem tsaweriw udemiw sserit s isufa d awemmus heyyi lqecciw i umattar d adaqa

79

Tidwirin

Aylainu, aylainu (14101990) aylainu aylainu a xir tabrat n Lpari wala lmanda n Lyu aylainu aylainu yekker weziz ad iru yettru mi dyeddem ttedam yenna uhde lfuru imi tawenzaw n lam i wakken ad ttu leru xersum awid tteswiram yekker weziz er ssfer d rrayis yettemxemmam yennad amek ara neber anwa ara de deg wexxam ssarame tezi n lemer a massa a dzzi urm ay aziz iseggasen eddan ur ri udemik s kra n win i dyualen steqsat ef lexbarik tfuk tezmertiw dayen ur ife tabratik a tazizt ula d nekki nnigm ur telli yiwet yefka afus zzher felli ri tawenzaw tecmet i iqedder fellam felli yiwen uekkaz iss nettwet werin ur nwi beu ur nwi ad tejre tasa a tazizt ur ttlummu 80

Tidwirin

sslef i wudemim taa ur bab igenwan deu yidm ad mlile am assa bi urm ad uale d acu telebiyi leya ef tekkazt ara dbedde ad inin medden anwa wa er taddart mi ara dkecme ad mmte bla dderya

81

Tidwirin

Tisselbiw ass n lemasba (26111989) yewwed wass n lemasba as ur yehwi ara yal wa ad imudd lesabis am win yelsan s laba d yir talaba i yettawi ef yiris necba deg cekban n truka asmi i tenyezdi uea mi ifuk yal wa yeef abridis ad bdu deg yimaniw ad re tabratiw ula d nekk si ddnub wissen ahat yecce uariw slit ur lebabiw mi yiyessawalen ameslub nekk deg wexxam zere temiw temid gar walleniw ur zmire i uqamer d leyub mi rri awal er tisselbiw ad afe deg yimaniw d acu i yiyekksen si lissa nnand imussnawen qbeliw assa tewwed s iefiw win irekben ad yesraba id tamrart s ufusiw tezzid i temgertiw am zun hudde lewame kksed si tmussniw kra d wayen yenna win yessesaben i uneznaz qbel ad tsewwqe er rreba ne a kyizid kra qim alamma yenak la 82

Tidwirin

slit zik ssnet tura ur teffre ara truiyi lhiba n wergaz gred tirgit er uqelmun nwi yiss ara mun ifadden yeanen tajwert ugade kra i dierrun ad tte s waldun abridiw er tmeqbert kut a wid iceffun i wid i diteddun aqli sbele tasennart nnid di lhiba xue aya rit emmde d tirrugza iyiicudden afus zzerrianni akken zere d ixulaf leqqme fellasen i ugade ammus si tgecrirt i nneqsafe ma ndemme ur ttafe i wammas yezzid wagus ugade tarbuyt ideg wwte ad qqle ad ttmece mi ttseggran wiyenin ad ndemme ur ttttafe ad ttwaqeccme ad iyiunfunt tmedlin as s ufusiw i ttewte ef tirrugza wwte rettt tura di tewriqin d atemmu sni tilufa ebba lmerta ef tuyatiw iekfen ssense s imei lmena 83

Tidwirin

ddi i lefa i wegris d isennanen mi fki amayeg i tiyita i nnan medden iwata nnantid wid yezwaren efre lelal i ccac ggrid gar warrac akka i dnni ziknni fernen di daddac qimmac timdinin larac nekki asummetiw d ini tasirtiw terre deg leryac tamegraw d abac frutt ay amar azemni ebbret a medden i ttelqim yyaw a neqqim ad nxi acerrignne netta d yellis kemm d mmim ur yelli deg uanim i dnegmer dderyanne i ieddan kra ur yechim am zun deg walim i temaed tmessnne ugade tafenait ad tefk i twait a ttyeku ijider i yefker a ttidnemger tameddit s usegru n tindemmit er ulemsir tasirt a dtger lif a yerbu talwit a neru targit yal wa i yezre ad tyemger

84

Tidwirin

a eqq ayen ur nettwali netta yettili tettawimt deg yedmarennwen yif iij akk d tziri ma ulac tilelli ur dtettili garawen s tmessis yesseriyi a bab n igenni s iccumar d igujilen sezfe abrid i uariw serre i yilesiw i dnni ur utame ef tidkent fesre lesrariw yugiyi wuliw urs akken ad tenjeme d rru ula d rruiw am tezyiwiniw ccen medden aqliyi cce

85

Tidwirin

Asfel (071991) tecbi tiqcert n lewdek d wayen teffer er daxel i tmegelt yeel lemdek aldun er daxel i syewel seddremkem ayen bni nekk ma ad thenni nekk d asfel rri lqid i uarim rrit seg wid iceben kkseam tagut ef wallenim sefekem seg wambuxen i tlisa yeffe uarim ferend degne yemdanen a true a tee axxamim d abrid s ussan berriken tzuxe i tezyiwinim tufid tili i uqeyyel teretentid er lferiw qedcent kemm yeffeikem ccel lenni yeqqen ufusim assa a myual d adfel mi ara yefsi gar wallenim uram a tcabi s ilel zikim trekbe aari deg webrid tekni i ukermus abridim yezzi yuli d aqfal i mdyezzin d agus asmi akken i dtewwe uri rrekba tarikt d llbus tugi a temde Rebbi qabel tamict uwemmus nehled tayriw seg wulim kkseas cced s tumas 86

Tidwirin

dayen ameslay ur dyeqqim tesderme i bni ef lsas ru masab d rrayim anwa i ttyefkan er leflas d wemar kemmel ussanim ahed lemri d umeqyas

87

Tidwirin

Tizzelgi (22071991) ru kan tura dayenni garane ameslay d alu ur dtekki segm wala segi itayri gezmen lexyu nekk asif as yewwiyi kemm lmektub ad tenu ur nettemxaam s inigi tasumta ader ad tttettu ifuk wawal aidan ifuk uhuzzu n ccfer yerre ubuqal n waman win akken ideg tsesse tawriqt i yura zzman wertel d uzzal d lkae agama akk i sttfkan mi tuli lazem ad dtubbe ur dttmektay ur qqar tayri yellan garane ru kan ad txedme leqrar nekk s isefra ad mfere ad mqqle d abuemmar si tegnawt ad kemidre mi trekbe xlefd aar ef trekkiim ad rse ur ttrejrij ur nekki ur iyittaru deg wuanim muddasend udem lali zmumegd i yimawlanim ad iyiyefer lezen nekki ad yezde ul deg wemkanim ma mmute ttezzewreiyi ad amtide d amwanes 88

Tidwirin

nel sseriw di tsumta urem win i sdisellen tessut ttarratt er lqebla i yiij i diallen awi yidm tisura i uekkaw zzweritent akka ara nemyu tura yemce tarbut win i degs yewwten

89

Tidwirin

Ini kan akka (061991) win i kenyeban dayen ttut ul yeba alla yugiyas gar wallenim udemiw nfut fak asirem si lihas ur dtekki segi wala segm zi tayri am tezwawat mi eddan wussan teqdem thud tedrem d taalat ru ma tufi zzhu kemm nekk ad srre i wul tablat am ass i yessemlalen am ass ideg ara nemsebu emmle ad medle allen ttwalikem deg uummu bir ccwal lehna i kemm sniyid urfan d atemmu tayri iss dbanen wuglan yiss nezmumeg nettaa terra tawwurt ef ieblan tesbedd rrebg i tlisa assa mi zelgen wussan yerre ufeggag i uea ru tura akk d wis sin wissen amek ara mteru nekk tayriw am temqessin tura rrent dayen acuddu glu s imeiw d awin ad mtide d asefru

90

Tidwirin

Tawenza (13111992) ur kttafe di taza ur kidbennu s wakal teid tasaw tezza tewwik lerba ur nuklal dayen tezleg twenza yellemjej wudemiw melal taxatemtnni ellqe dayen yekmec weglim fellas asmi akken yidk i zewe ssarme ad ili labas zien targit i yurga errek abrid i useggas tura d webel nnume dayen uhde ameqyas timqessin iss gezme amzur yulitent did dayenni erret abrid i waggur sswayetent s imei xerum lemmer ay nbur zzwa ur tidnettmekti imi dgri di lerur mi ttru nekk zhu kei ssdaq iss fere yiwwas yual er texzant yeqqim mi nwi ad dtas nnubas simmal yettual d aqdim ad stini hudde aessas uraw tecba aanim yefkayi lbext i leflas deg wudemiw la yettjeqqim ur tecbi felli taa ur yiyefna ddheb ad tlse 91

Tidwirin

ttarra erb i tlisa qasse aar mi ara tserse amwanesinu d tasumta s imei i ttssebzage yiwwas deg wussan am assa ma nemlal ad kttidmle ur ttraumt ad srnu d ayen i dteslamt iss ara tfak ur yelli d ccna i cennu wissen ma ad asdtafemt leslak s umeslay kan i dehhu er daxel i yual lehlak xerum kennemti ad kentnhu urwamt ad kenttemcubbak

92

Tidwirin

Ffe i yiberdan fellam (27122002 ffe i yiberdan fellam i wid i yidyean ssedale iij d lam talwit ttarratt d ieblan ssibrike i mellulen mi ara ttawali udemim imei dttrunt wallen ttafe degs tietim tabrat dturi s idammen ttafe degs lesrarim tenni ha wi ttyearen ma ulac ad teglu s yiefim fellam iab uyeffus yereq yual d azelma ula d tafzimt i wagus ttarratt deg yidis mi dtwala tala ttarratt d nnaqus igmir ttarrat d agemma i txedme rnu ma drus dayen uliw d asemma terrme i ti naddam kerhe tasumta ad ttwali i iden it d asemmam shetrife eglelli i yimiw terri aleggam d ayen i tkerhe i yebi terriiyi iij d lam wah a tasa dayen yi yugi yiccer ad icerreg tteswira dtei uri ssummutett i umayeg ssebzagett s imei 93

Tidwirin

sal ulim ad mdiched natta ahat yettameniyi ma mmute arud ef ccwahed ndemme dayen fuyi awaliw wis ma ad tfake ne wissen ad yeglu yisi deg usefru ssizife ahat ad kemidyesmekti tabrat n sser ad ttfesre anda yiwen ur ttyettwali ddaw tmedlin ad mele ad ttidyessebzeg imei ad ttidyessebzeg imei ef cchud ad yaru tayrim ad ttthabi i tmuli ad yernu ler i lerim mi ara dtini semmeiyi erras lewab i lemerim ma d nekk rki dayenni yerka yies yefsi weglim

94

Tidwirin

Tuzzma (021988) ru fak lesab d rrayim mi ttekfi zzem lmektub masab d yimanim anwa i dyebdan leyub teze tasraft i yiefim ccama ad mdteqqim as semmeam merra ddnub yurad wudemim s usewen mi teri uzzekem kemm tenwi d timert n lsas s aar n wul qqnekem ulac nnigm d kemm i d ajegu alemmas ru d rrayim ikem fak degi aqejjem aas ief yerra umeqyas teli lexrif i wudemim ebre i lemmim ile ad tere tabratiw tetsiffi degs lesrariw tfesre tidkentiw ef lqermud n liranim lesab fuket d rrayiw yidm ur yidyuiw imi tarbut yeffe urektim teslue tamda n tayriw yexreb leqeliw aglafiw ur ihedden tekkse talaba ef yiriw yumes ubernusiw deg umejriw efsent medden

95

Tidwirin

rnud lhemm i lhemmiw zre leyubiw nekk ad tensswe s idammen yeffe uarim i tlisa ilesim d tagersa ikerrez deg wallaiw yezziyas am tlafsa ikfen ur yestefa ternid lhemm i lhemmiw ih axir ad keme assa ugade azekka ad frurxen leyubiw

96

Tidwirin

Kker ay amar (1998) kker ay amar d keini i yestafen zzi dewwer huzz tuyatik garasen kkes ieblan ttu ccib yessaen ef uqerruyik d wayen akk i kyuen es i wussan assa d lferik ayen d ayen yelhan ara kidyettmagaren fares tagnit huzz tuyat huzz taqaet rwitt zwitt yema bel tema tferret d tawizet di sser tugar taemret win yebun yawitt d taqbaylit yerna d tidet ur dyettual wassa fellak ma tecfi azekka akal d ayen igerrzen i tewwi assa s wazal yemer wexxam i tebni s zzhu teklal ut n bel d ubecki s lkamana d ut n ujewwaq anin di lfer nera arrac irgazen d tlawin 97

Tidwirin

ass am assa wissen fellas tualin i lhemm nena iner abridis akin

98

Tidwirin

Zzwaik a Wembarek yumayen Rebbi ad ibarek (021993) a tin umi dnnan xebenkemid assa anwa wa i myennan ur kemyettaa ara d amar d aciban ay sli heddren ggranasd sin wuglan ad slin urm tqeble ur teri amek i tga ifas asmi ara ttwali lintas tumas a tin umi dnnan mebruk zzwaim anwa i myeban lfer deg wexxamim yefka tijual fellam ad kemyesu mi kemifut lal qqar wwi dawessu as ru yids ddu akken yebu yili ssarameam zzhu d wussan lali

99

Tidwirin

A yemma yemmani (082003) a yemma yemmani terrat d abudali aqcic xerbenas lumur fellas icerreg lpaspur a yemma yemmani a yemma yemmani yetubu yettali yettrau aq ad yeldi s wemzur ad sdterr tili a yemma yemmani a yemma yemmani i syura ur sdterri nettat terrad taduli netta i usemmi d webruri a yemma yemmani a yemma yemmani yesleb d abudali yekfa ugarru s rrfai i yesedday lyali a yemma yemmani a yemma yemmani lfea dehbani i yebu yehder yini ur yelliz ad yethenni a yemma yemmani a yemma yemmani lecal xerben d tirni er deffir i yettwali mi iger aquddim yeli a yemma yemmani 100

Tidwirin

Assa d lferiw (052000) assa yennecra wuliw yerra ieblan akin yeffed ut n tadartiw n yelmeyen d telmeyin yeueg yezha lxaeriw nekk d lebabiw slilwemt a tulawin yejbad yiij d tziri tesdukela tayri a Rebbi s tezi n lemer anwa wa d gma ayenni lebabiw d tirni mi djban axxam yemer a tamart heggi lenni ad dyekcem yesli mmagremt a tullas s amnar ssemumt bel i wurar ut s idurar ad inadi yal amkan tejbad teslit n wenar d tiziri n wedrar i simudd win i syefkan amzur tezi d imurar mi dtekcem tufrar yecbe wexxam i ttyesan faremt urar a tullas iagi cfumtas d lfer s tezi n lemer isli gara d alemmas gret ibernyas fellasen sser d acercer

101

Tidwirin

kkremt yal ta s nnubas s rrdif d umeqyas timlilit yidne lefjer awid afusik afus ayeffus siwel i lebabik i at ubernus awid afusik afus azelma siwel i watmatenik yessen i tcebbe

102

Tidwirin

Yeffe leqel (29052000) a tizya yeffeiyi leqel ma ttu ttuba lasma zzinis yecba iiqel s umeslayis yessefra yeffeiyi leqel mi tri yeqqel uzelma d ayeffus awal akken ad astidini as d tayri uri drus usme fellas di targit emmlet kan i nekkini uri yiwet ur ttidit yehder win yeban yini edremtiyi a tullas tewwet degi tin ur tnessin fki tarwitiw fellas as s akal ddaw tmedlin sne tayri d lemani ur tayetis mi ssumte yids lam d tiziri s wuliw s ulis mi kecme fumt a tizya felli leqel dayen iru yehmel yereq wab i yimi idac yedda d win emmle

103

Tidwirin

A taqcict (d anelmad di tesdawit) (052000) d anelmad di tesdawit a taqcict awit uqbel lvisa n lpari s lemala n wul aderit deg irebbim errit ma ula nndama ad mdteggri a tawait d anelmad deg llisi fellas ttwei ader tewer ddunit urm fellas steqsi ader ad yetruzi sersit urm as jmeit a taqbaylit d anelmad di lakulat ur yesi tuyat dayen yeya di ddunit dduklentasd lmenat snint er lmertat cebbentasd udem am teslit a tindemmit d anelmad dayen ijemmel as yerwa leqel yiwwas ad ye tamurta aderit ma ulac ad myerwel gar wallen ad myentitel ad ttectiqe di tirga a tiwua aderit s afusim cuddit anda true awit am umeqyas deg ufusim 104

Tidwirin

dayen yeya di ttemrit tamurt turrit ad mdyerr taxatemtim a tawait

105

TASERTITyereq wawal i usefru waqila akka ara ttfake tasirt mi ttyea usegru fiel ad wentidsfehme tamurt yekem bururu tewwi dawessu yess nekk dayen ur ttamne

Tidwirin

Tiri ssutrek ay alla essd i teriw errd ssefhemiyid di lquma win umi tereq deg wass led mi yera ulaed yenwa a ttyaf deg wass lema tizyas mi twehha teddemd tament teneld netta yees di trakna qbel a ttyebnu tegrarebd ef lsas tedremd yecceg ucekkub i truka i yea ffend d irisen leyubis qqersen yeddem aekkaz i tterif yessenz akk iyailen ddan ifeggagen ar assa mazal kifkif a lwexda yidne iaren nera am yesaren tru Lezzayer di tnifift

108

Tidwirin

A neru Lezzayer ad teggem (11061991) a neru lezzayer ad teggem fellane ad ifak lif ur near ur nxeddem la a yeru a dyeww lexrif lfakya si Birxadem timin a dnemger si if a neru lezzayer ad terbe ad terr i tarwas lxir a sncelet lemabe a ttyenu Rebbi seg yegmir a dnelhu d tallit d cce lula a dtekk si wadir a neru lezzayer ad tegmu ad terr lxir i tarwas nekni ad nerr aummu yelid yi ne yali wass zzit si Tizi Wezzu lgaz si in amennas a neru lezzayer ar timur ad tagar merra Lafrik a snseddeq s lbabur lgaz nnema d lefrik sleitt a lima teur s ina n Bufarik a teueg lezzayer yiwwas a nerwu lerba nekni a snewwet abendayer la a dyers er cce ma terwi merra tenger a nqabel s wad ucaye

109

Tidwirin

a tegmu lezzayer am tiyi a dmin merra yigran nekni a snessali acei si ennaba er Wehran anda terwi ma tetti s txutam n Sulayman a tegmu lezzayer yiwwas a ttnessali s igenni a tagar merra tizyas ad asment segs d tirni winna yellan d axemmas a tnerr ad yezde leli

110

Tidwirin

Taalt urwen (18111994) teqqimd d taalt urwen yiwen ur asiga leqrar yettwe leqqis garawen targa tefkatt i yeer idammen ur ad kkawen swan ierawen terram tazut d aqerqar tead dderya n leram tura ixab lqimis wid akken akk zik i stemam ara irefden tidiltis abrid ier tttewwim d lam temmdem teram ur yessufu webridis zik as tenaf tessaew tuli tfalla deg nuraris wi ffuden degs ad isew teer la n warrawis urwen tura mi tezdew tebdattid teslew dayen rkan iuranis tugi ad temmet s uselqef as rebjentt igerfiwen tera tsax tettwajerref urs ur digir yiwen teddem taylut i uerref terre tettwakef a nndama n wid simmuten tiggujelt tula d lam almi ant tiratin zik s yess i sant ccan qesdentttid s tyelwatin 111

Tidwirin

assa teat d asemmam d tarwa n leram i sdineren timedlin yereq wawal i usefru waqila akka ara ttfake tasirt mi ttyea usegru fiel ad wentidsfehme tamurt yekem bururu tewwi dawessu yess nekk dayen ur ttamne

112

Tidwirin

Ttrud a yemma ttrud (04031996) ttrud a yemma ttrud akken ara en warrawim ma mazal imei rnud uqbel ad tfak tezmertim iesim dayen ihudd i dyeggran d imeawenim seg imeim i dyekka lfer mi ara tettru i nettaa mi ara dtnehqe i nferre d kemm kan i nettassa degm ulamek nsemme nerra di teylut tagersa as imeim d aberkan yuewd irden mellulen inudad mkul amkan idel wid i dyettlalen as isanim dayen rkan yessen i ddren igujilen as akken irebbim hraw as wessiit ifaddenim neddem taylut i tiaw lexlais s imeawenim i yecbe yejdi d tignaw lemmer rranam lxirim xerum lemmer nesselitt tyemmat iseg dntee s tezdeg d tlaba nesselsitt yir afus ur ttyettawe zi i wesgugel nefitt mi ngen nekkerd ad ttnee

113

Tidwirin

as akken ur amzmire i e segm werin ttu nekki s imeim i dddre d idammen n baba i tsummu deg wuliw ad kemzede lxirim i lebda ad scfu

114

Tidwirin

Win umi tebra lima (1993) win umi tebra lima d gmas i ttidixeben iqeffafen kkrend merra an tarbut n nninsen lqai mi yestenya nutni kkrend ad ceen ef taddart yekfa usigna a tiyita degs yersen am zun xuen inexaben am zun fuken warrawis am zun ulac irgazen am zun ur tettaf babis ef llu ruen am ibawen wa di Marikan wa di La Swis a tiyita degs yersen tebra i ccian tu iblis s lbarud yewwe igenwan nugad kra ad dyennulfu aas n wid i yenwan zunit assa i d cessezlefeu feren ula d lexwan awid kan ur siberru ahennama n ccian tif lennet i sennettmuddu anastid imenza sur gmas yewwi lmitaq asmi steggem twenza yectaq taxxamt n uberwaq win umi fellas i tezza tasas yeba ad yeereq yellis n yizen d tsedda assa yuitt wemnafeq 115

Tidwirin

tedda teslit dayenni yekfa bel tekfa tmera yestenya lmir d lqai inani ulac tuffra mmaren waman deg urekti tura mi sdyestufa wwet ad tekker ay azzayri teliyas tesmirt tefa awaliw aneggaru ma mmute cfut fellas cfut asmi ara sdyebru anwa ara ttyaen da d gmas lifa er bururu zeddiget yessemsedas tumas mi ttyeef ulac din berru d ta i d tasadit n babas

116

Tidwirin

Dayen a tamurtiw (2001) dayen a tamurtiw dayen yekfa usiremiw lemmer ara telu ad mudde idammeniw yiwen yea arrawis waye iru yenger mazal idammenis ar assa deg yeer tazmert n temis tru ef Lezzayer seg wasmi nelen udemis dayen ur yettwabdar a utiw awe s aekka hderas i win iyiyean yemmut edreas tamurt tettwawe lerur sebbenas dayen iedis semme fkantt er leflas lin yizmawen ellten imefan ggrand igujilen er lebs i tenrran garasen yiwen d argaz ur diban wid akken i uhden xeden di laman yenunef yise ebrent tulawin ef tmurtnne nea tirasin er lehna neffe 117

Tidwirin

lenas ttwalin zien nettwaxde tula d tifawtin lahed i mudden i yergazen yelin ef warrawnsen di lezz ad ilin lxir i tenyeqlen d acifun d temelin d tulawinnsen i rran d taklatin

118

Tidwirin

Yehlek wezger... (031993) yehlek wezger qqden ayul a lwexdak ay ul lexsen zik yefra uzemni yual i weful llah ledd a yiwen rsentt yemnayen tarikt tual i weyul kkawen yimawen zik ikerrez i lefa imgeritt d taffa yersasd wejrad yessaffitt yead akerfa llah ledd a aaba aqla nebbehba nedda di teqlat am lmal nenza di rreba llah ledd kfan lehdur kecmentt at lerur tazut zik yerwan irden rrantt i uhucur

119

Tidwirin

Tenherwal (18052000) tenherwal a dda Qasi tcudd ur tefsi yella Rebbi ad dyerr talwit tamurt tru di tersi llsentt am tisi tensa berriket am tirgit tenherwal a dda Lelu dayen ur tellu yella Rebbi ad dyaf iefis tamurt yekem elellu tewwi dawessu s ttmam nzan lerbais tenherwal a dda mimi tsax d tirni yella Rebbi ad dyaf ddwa tamurt tru dayenni d atemmu tesni tedda d temmalt n ccetwa tenherwal a dda Mbarek Rebbi ad ibarek s uuzzu d tezi n lemer tamurt dayen tettwamlek nekni ula amek win yelluen isebbe idekker tenherwal a dda Lbacir tual er deffir d taneggarut di tmura teli terre deg ugecrir teudder ur tekkir i fellas Rebbi yura

120

Tidwirin

tenherwal a dd Rabe tugi ad terbe a Rebbi tezi n lemer d tasa n tarwas i tejre waye ad sdicee yesserhenitt yefkatt s ier tenherwal a dda Lmexttar tru deg uxear tsax tawriqtis teqleb yefkatt wungif er yeer anwa ara sdyerren ttar i syeran yecba lekdeb tenherwal a dda madac ctaqen warrac tixeddimt d leqraya tewel tadu deg uqerdac tifratis ulac i ebren ma drus aya tenherwal a dda Meyan kkawen ieran wamma tawint err akin tamurt tuewd s iyelwan wid ttidiellan la rekkun ddaw tmedlin

121

Tirigin n Usqamu Unnig n Timmuza Editions du Haut Commissariat l'Amazighit oOo Collection Idlisennne 01 Khalfa MAMRI, Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n timmunent, 2003 (Tasuqelt Abdenour HADJSAID d Youcef MERAHI ) 02 Slimane ZAMOUCHE, Uan n tegrest, 2003. 03 Omar DAHMOUNE, Bu tqulhatin, 2003. 04 Mohand Akli HADDADOU, Lexique du corps humain, 2003. 05 Hocine ARBAOUI, Idurar ireqmanen (Sophonisbe), 2004. 06 Slimane ZAMOUCHE, Inigan, 2004. 07 S. HACID et K. FERHOUH, Lael ittaba lael akk d : Tafunast igujilen, 2004. 08 Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE, Lexique des sciences de la terre et lexique animal, 2004. 09 Lhadi BELLA, Luna, 2004. 10 Antoine de St EXUPERY, Le Petit Prince, 2004 (Tasuqelt Habib Allah MANSOURI, Ageldun amecu ) 11 Djamel HAMRI, Agerruj n teqbaylit, 2004. 12 Ramdane OUSLIMANI, Akli ungif, 2004. 13 Habib Allah MANSOURI, Amawal n tmazit tatrart, dition revue et augmente, 2004. 14 Ali KHALFA, Angal n webrid, 2004. 15 Halima AIT ALI TOUDERT, Ayen i dnnan gar yetran, 2004. 16 Moussa OULD TALEB, Mmis n igellil, 2004 (Tazwart : Youcef MERAHI) 17 Mohand Akli HADDADOU, Recueil des prnoms amazighs, 2004. 18 Nadia BENMOUHOUB, Tamacahut n Basar, 2004. 19 Youcef MERAHI, Taqbaylit ass s wass, 2004. 20 Abdelhafidh KERROUCHE, Tezi n yiles, 2004. 21 Ahmed HAMADOUCHE, Tiri n umsedrar, 2004. 22 Slimane BELHARET, Awal ef wawal, 2005. 23 Madjid SI MOHAMEDI, Afus segm, 2005. 24 Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiij aric I, 2005. 25 Collectif, Tibirt n yimedyazen, 2005. 26 Mourad ZIMU, Tikli, tullisin nnien, 2005. 27 Tayeb DJELLAL, Si tinfusin n umaal, 2005. 28 Yahia AIT YAHIATENE, Fama n Summer, 2006. 29 Abdellah HAMANE, Merwas di lberj n yiij aric II, 2006. 30 Lounes BENREJDAL, Tamacahut n bu yedmim, 2006. 31 Mezyan OU MOH, Tamacahut n umeksa, 2006. 32 Abdellah ARKOUB, Nnig wurfan, 2006. 33 Ali MAKOUR, med n ugellid, 2006. 34 Y. BOULMA & S. ABDENBI, Am tmeqqunt n tjeigin, 2006. 35 Mohand Akli SALHI, Amawal n tsekla, 2006. 36 O. KERDJA & A. MEGHNEM, Amawal amecu n ugama, 2006. 37 Ali ELHADJEN, Tudert d usirem, 2006. 38 Hadjira OUBACHIR, Uzzu n tayri, 2007. 39 Djamel BENAOUF, Di tmurt uekki, 2007. 40 Akli OUTAMAZIRT, Targit, 2007. 41 Mohamed Salah OUNISSI, Tametna n umenzu, 2007.

42 Ramdane ABDENBI, Anagi, 2007. 43 Ramdane LASHEB, Ccna n tlawin ef rad 54/62, 2007. 44 Said CHEMAKH, Ger zik d tura, 2007. 45 Said IAMRACHE, Timenna n Said Iemrac, 2007. 46 Mohamed MEDJDOUB, Baba Carlu, 2007. 47 Nadia BENMOUHOUB, Tafunast igujilen, 2007. 48 Ali MOKRANI, Agama s tugniwin, 2007. 49 Fatma ELKOUCHA, Tamedyazt n Yasmin, 2007. 50 Naima HADJOU, Amennu n tudertiw, 2007. 51 Hocine LAOUES, Gar umqadmu d umnelti, 2007. 52 Omar KHAYAM, Rubaiyyat, 2007 (Tasuqelt Abdellah HAMANE) 53 Ferdinand DUCHENE, Tamilla, 2007(Tasuqelt Habib Allah MANSOURI) 54 Slimane ZAMOUCHE, Agellil akk d ineffuten yelhan, 2007. 55 Djamel HAMRI, Anadi di tmedyazt, 2007. 56 Khaled FERHOUH, kuyad tamacahut, 2007. 57 Lhadi BELLA, Awal d usefru, 2007. 58 Omar DAHMOUNE, Agu, 2007. 59 Yahia AIT YAHIATENE, Untigun, 2007. 60 Tiddukla Yusef U Qasi Si Muend U Mend, Tafaska n tmedyazt, 2008. 61 Sadi DOURMANE, Abrid n tudertiw, 2008. 62 Dahbia AMOUR, Tudert s tmedyazt, 2009. 63 TANASLIT, Akli n tayri, 2009. Actes de colloques 01 Actes des journes d'tude sur La connaissance de l'histoire de l'Algrie, mars 1998. Actes des journes d'tude sur L'enseignement de Tamazight, mai 1998. Actes des journes d'tude sur Tamazight dans le systme de la communication, juin 1998. 02 Actes des journes d'tude sur Approche et tude sur l'amazighit, 2000/2001. 03 Actes du colloque sur Le mouvement national et la revendication amazighe, 2002. 04 Actes du colloque international sur Tamazight face aux dfis de la modernit, 2002. 05 Actes des sminaires sur la formation des enseignants de Tamazight et l'enseignement de la langue et de l'histoire amazighe, 2003. 06 Actes des colloques : Identit, langue et Etat / La permanence de l'architecture amazighe et l'volution des cits en Algrie, 2003. 07 Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight, mars 2004. 08 Actes du stage de perfectionnement des enseignants de la langue amazighe, 30/31 mars 2004. 09 Actes du Colloque : Le passage l'crit des langues et cultures de tradition orale, le cas de Tamazight, 2004. (Voir Timmuzgha N13) 10 Actes du Colloque : La littrature amazighe : de l'oralit l'crit, 2005 (Voir Timmuzgha N14) 11 Actes du Colloque : Tamazight dans les mdias et l'cole : hypofonctionnalit et usages du lexique, 2006 (Voir Timmuzgha N15) 12 Actes du colloque sur Le patrimoine culturel immatriel amazigh, 2006.

13 Actes du colloque sur Le libycoberbre ou le Tifinagh ; de l'authenticit l'usage pratique, 2007. Revue Timmuzgha Revue d'tudes amazighes du Haut Commissariat l'Amazighit : N 1, avril 1999, N 19, aot 2008. N10, octobre 2004, Spcial Mohya, Entretien. N12, dcembre 2006, Tajmilt i Si Muend U Mend. N spcial en Tamazight : . N16, janvier 2008. . N17, avril 2008. . N19, aot 2008. Revue Tamazight tura Revue en Tamazight du Haut Commissariat l'Amazighit : N 1, janvier 2009. Autres publications 01 Chafik MOHAMED, Aperu sur trente trois sicles de l'histoire des imazighnes, 1997. 02 Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000. 03 Idir ElWatani, L'Algrie libre vivra, 2001. 04 Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie gnrative du kabyle : l'emphase et son harmonie. Tome1, Histoire et fondements d'un dbat argumentaire, 2007. 05 Mohand Oulhadj LACEB, La phonologie gnrative du kabyle : l'emphase et son harmonie. Tome2, Analyse et reprsentation phonologique, 2007. 06 Collectif, Mouloud FERAOUN, Evocation, Actes du Colloque, 2008. 07 Catalogue des publications du HCA, 2008. Consultings 01 Kamel BOUAMARA, Nekni d wiyi, 1998. 02 Mouloud FERAOUN, Ussan di tmurt, 1999 (Tasuqelt Kamel BOUAMARA) 03 Nora TIGZIRI Amar NABTI, Etude sur L'enseignement de la langue amazighe: bilan et perspectives , 2004. 04 Iddir AMARA, Les inscriptions alphabtiques amazighes d'Algrie, 2006. 05 Kemal STITI, Fascicule des inscriptions libyques graves et peintes de la grande Kabylie, 2006. 06 Mohand Akli HADDADOU, Dictionnaire des racines berbres communes, 2006/2007. 07 Abdellah NOUH, Glossaire du vocabulaire commun au Kabyle et au Mozabite, 2006/2007. 08 Sadaq BENDALI, Awfus amaynut n tutlayt tamazit, 2007. 09 M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit, 2007. 10 Kamel BOUAMARA, Amawal n tunuin n tesnukyest, 2007. 11 Moussa IMARAZENE, Manuel de syntaxe berbre, 2007. 12 M'hammed DJELLAOUI, Tiwsatin timensayin n tmedyazt taqbaylit, 2007. 13 Moussa IMARAZENE, Timayin n leqbayel, 2007. 14 Nora BELGASMIA, L'expression crite en tamazight, 2007. 15 Mouloud LOUNAOUCI, Projet de cration dun Centre de terminologie amazighe, TERAMA, 2007.

16 Zahir MEKSEM, Isuraz n usezdi tenmela tarisant n tmazit : Asnekwu d teslet, 2008. 17 Mohammed Brahim SALHI, La tariqa Rahmaniya : De lavnement linsurrection de 1871, 2008. 18 Fakihani TIBERMACINE, Tanast u kajjuf, 2009.

Cet ouvrage est publi dans le cadre de la collection Idlisennne Initie par la Direction de la promotion culturelle du Haut Commissariat l'Amazighit

Tous droits rservs Conception et PAO :

Dpt Lgal : 15922009 ISBN : 9789947865255

Achev d'imprimer sur les presses de

Les OliviersTiziOuzou Tel : 026210719 Fax : 026219540