113
3-603/1 (Sénat) DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique Belgische Senaat en Kamer van volksvertegenwoordigers SESSION DE 2004-2005 ZITTING 2004-2005 3 FÉVRIER 2005 3 FEBRUARI 2005 Les objectifs du millénaire De millenniumdoelstellingen RAPPORT FAIT AU NOM DES COMMISSIONS SPÉCIALES « MONDIALISATION » PAR MMES SABINE DE BETHUNE (S), JACINTA DE ROECK (S) ET VALÉRIE DE BUE (CH) VERSLAG NAMENS DE BIJZONDERE COMMISSIES « GLOBALISERING » UITGEBRACHT DOOR DE DAMES SABINE DE BETHUNE (S), JACINTA DE ROECK (S) EN VALÉRIE DE BUE (K) PREMIÈRE PARTIE: AUDITIONS EERSTE DEEL : HOORZITTINGEN 3079 Composition de la commission / Samenstelling van de commissie : Présidents / Voorzitters : M. Pierre Galand (S), M. Dirk Van der Maelen (Ch). A. SÉNAT/SENAAT A. Membres / Leden : B. Suppléants / Plaatsvervangers : SP.A-SPIRIT Jacinta De Roeck, Staf Nimmegeers. Bart Martens, Lionel Vandenberghe. VLD Jacques Germeaux, Margriet Hermans. Pierre Chevalier, Jeannine Leduc. PS Olga Zrihen, Pierre Galand. Jean Cornil, Philippe Mahoux. MR Jihane Annane, François Roelants du Vivier. Berni Collas, Christine Defraigne. CD&V Sabine de Bethune. Erika Thijs. Vlaams Belang Karim Van Overmeire. Yves Buysse. B. CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS / KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS A. Membres / Vaste leden : B. Suppléants / Plaatsvervangers : VLD Willy Cortois, N. Stef Goris, Karel Pinxten. PS Camille Dieu, Karine Lalieux. Valérie Déom, Patrick Moriau. MR Valérie De Bue, Josée Lejeune. Pierrette Cahay-André. SP.A-SPIRIT Stijn Bex, Dirk Van der Maelen. Magda De Meyer, Geert Lambert. CD&V Roel Deseyn. Luc Goutry. Vlaams Belang Bert Schoofs. Frieda Van Themsche. Membre(s) sans voix délibérative / Niet-stemgerechtigde leden CDH Jean-Jacques Viseur. ÉCOLO Zoé Genot.

Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

3-603/1 (Sénat)

DOC 51 1606/001 (Chambre)

3-603/1 (Senaat)

DOC 51 1606/001 (Kamer)

Sénat et Chambredes représentants

de Belgique

Belgische Senaaten Kamer van

volksvertegenwoordigers

SESSION DE 2004-2005 ZITTING 2004-2005

3 FÉVRIER 2005 3 FEBRUARI 2005

Les objectifs du millénaire De millenniumdoelstellingen

RAPPORT

FAIT AU NOM DES COMMISSIONSSPÉCIALES «MONDIALISATION»

PAR

MMES SABINE DE BETHUNE (S),JACINTA DE ROECK (S) ET

VALÉRIE DE BUE (CH)

VERSLAG

NAMENS DE BIJZONDERE COMMISSIES«GLOBALISERING»UITGEBRACHT DOOR

DE DAMES SABINE DE BETHUNE (S),JACINTA DE ROECK (S) EN

VALÉRIE DE BUE (K)

PREMIÈRE PARTIE : AUDITIONS EERSTE DEEL : HOORZITTINGEN

3079

Composition de la commission / Samenstelling van de commissie :

Présidents / Voorzitters : M. Pierre Galand (S), M. Dirk Van der Maelen (Ch).

A. SÉNAT/SENAAT

A. Membres / Leden : B. Suppléants / Plaatsvervangers :

SP.A-SPIRIT Jacinta De Roeck, Staf Nimmegeers. Bart Martens, Lionel Vandenberghe.VLD Jacques Germeaux, Margriet Hermans. Pierre Chevalier, Jeannine Leduc.PS Olga Zrihen, Pierre Galand. Jean Cornil, Philippe Mahoux.MR Jihane Annane, François Roelants du Vivier. Berni Collas, Christine Defraigne.CD&V Sabine de Bethune. Erika Thijs.Vlaams Belang Karim Van Overmeire. Yves Buysse.

B. CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS /KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS

A. Membres / Vaste leden : B. Suppléants / Plaatsvervangers :

VLD Willy Cortois, N. Stef Goris, Karel Pinxten.PS Camille Dieu, Karine Lalieux. Valérie Déom, Patrick Moriau.MR Valérie De Bue, Josée Lejeune. Pierrette Cahay-André.SP.A-SPIRIT Stijn Bex, Dirk Van der Maelen. Magda De Meyer, Geert Lambert.CD&V Roel Deseyn. Luc Goutry.Vlaams Belang Bert Schoofs. Frieda Van Themsche.

Membre(s) sans voix délibérative / Niet-stemgerechtigde leden

CDH Jean-Jacques Viseur.ÉCOLO Zoé Genot.

Page 2: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

I. INTRODUCTION I. INLEIDING

Tous les États membres de l'Organisation desNations unies, dont la Belgique, se sont engagés àréaliser, d'ici à 2015, les huit objectifs suivants :

Alle lidstaten van de Verenigde Naties, waaronderBelgië, hebben beloofd de volgende acht doelstel-lingen tegen het jaar 2015 te zullen realiseren :

1. réduire l'extrême pauvreté et la faim; 1. de grootste armoede en honger uitbannen;

2. assumer l'éducation primaire pour tous; 2. basisonderwijs wereldwijd toegankelijk makenvoor iedereen;

3. promouvoir l'égalité des sexes et l'autonomisa-tion des femmes;

3. gelijke behandeling van mannen en vrouwenbevorderen, door vrouwen meer kansen en zeggen-schap te bieden;

4. réduire la mortalité infantile; 4. kindersterfte verminderen;

5. améliorer la santé maternelle; 5. de gezondheid van moeders verbeteren;

6. combattre le VIH/SIDA, le paludisme et d'autresmaladies;

6. strijd leveren tegen HIV/AIDS, malaria enandere ziekten;

7. assurer un environnement durable; 7. actief werken aan een duurzaam milieu;

8. mettre en place un partenariat mondial pour ledéveloppement.

8. werken aan een mondiaal partnerschap voorontwikkeling.

En plus, la déclaration gouvernementale prévoit, enson chapitre XII, «Un monde plus juste », que laBelgique s'engagera pour une globalisation plushumaine.

Bovendien staat in hoofdstuk XII van de regerings-verklaring — «Een rechtvaardiger wereld » — datBelgië zich zal inzetten voor een menselijkere globa-lisering.

Pour atteindre cet objectif la déclaration gouverne-mentale suggère entre autres :

Daartoe worden onder andere voorgesteld :

— la réforme des Nations unies pour assurer lapaix et la stabilité;

— de hervorming van de Verenigde Naties omvrede en stabiliteit te waarborgen;

— la mise en place d'une commission des droits del'homme;

— de oprichting van een commissie voor demensenrechten;

— l'augmentation systématique des moyens affec-tés à la coopération au développement;

— een stelselmatige verhoging van de middelenvoor ontwikkelingssamenwerking;

— la remise de la dette des PMA; — schuldverlichting voor de minst ontwikkeldelanden;

— une politique active en matière de commercemondial équitable ce qui implique une révision del'AGCS (Accord général sur le commerce des servi-ces) et la création d'un lieu structurel entre l'OMC etl'OIT ainsi qu'une réforme de la PAC (Politiqueagricole commune);

— een actief beleid inzake eerlijke wereldhandelmet een herziening van de GATS (Algemene overeen-komst inzake de handel in diensten), de creatie vaneen structurele band tussen de Wereldhandelsorgani-satie en de Internationale Arbeidsorganisatie, alsookde hervorming van het Gemeenschappelijk landbouw-beleid;

— la réforme des IFI (Institutions financièresinternationales).

— de hervorming van de internationale financiëleinstellingen.

La commission des Relations extérieures et de laDéfense du Sénat a déjà entrepris d'aborder séparé-ment la question des réformes de l'ONU et des IFI.

De Senaatscommissie voor de Buitenlandse Betrek-kingen en voor de Landsverdediging is al begonnenmet de bespreking van de hervorming van de VN envan de internationale financiële instellingen.

Lors de sa constitution, le gouvernement avait, parailleurs, exprimé le souhait de voir aborder la

Bij de regeringsvorming heeft de regering immersgevraagd dat de problematiek van de globalisering

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 2 )

Page 3: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

problématique de la globalisation par des commissionsspécialisées au sein du Parlement.

door gespecialiseerde commissies in het Parlementzou worden behandeld.

C'est ainsi que la Chambre des représentants a prisl'initiative de démarrer une commission spécialedédiée à ce sujet dès le début de la session 2003-2004. Le Sénat reprit le flambeau en constituant à sontour une commission spéciale du même nom le15 janvier 2004.

Daarom is in de Kamer van volksvertegenwoordi-gers bij het begin van de zitting 2003-2004 eenbijzondere commissie over dit thema opgericht. DeSenaat heeft de fakkel overgenomen en op 15 januari2004 ook een bijzondere commissie opgericht metdezelfde naam.

Il fut décidé que, selon la ratio legis de laditedéclaration gouvernementale, les deux commissions seréuniraient ensemble, sous la coprésidence deM. Pierre Galand, d'une part, et de M. Van derMaelen, de l'autre.

In overeenstemming met de ratio legis van degenoemde regeringsverklaring is besloten dat beidecommissies samen zouden vergaderen onder hetvoorzitterschap van de heren Pierre Galand en Vander Maelen.

Chaque commission dédierait ses travaux à quel-ques thèmes particuliers. La commission du Sénatdécida notamment de consacrer une étude auxObjectifs du Millénaire pour le Développement, lebut poursuivi étant de faire des recommandations augouvernement à ce sujet.

Elke commissie zal rond een aantal specifiekethema's werken. De Senaatscommissie heeft beslotenom ondermeer te werken rond de millenniumdoelstel-lingen voor ontwikkeling, waarbij het de bedoeling isom aanbevelingen te richten tot de regering.

La commission a procédé aux auditions suivantes : De commissie heeft de volgende hoorzittingengeorganiseerd :

1) le 29 mars 2004, de : 1) op 29 maart 2004 met :

— Mme Maria Noel Vaeza, senior program advi-sor, bureau de liaison du PNUD à Bruxelles,

— mevrouw Maria Noel Vaeza, senior programadvisor, UNDP Liaison Office Brussels,

— M. Gérard Karlshausen, président de la Plate-forme belge des ONG européennes «Concorde »,

— de heer Gérard Karlshausen, voorzitter van hetBelgisch Platform van Europese NGO's «Concorde »;

— Mme Han Verleyen, collaboratrice Politiquebelge, services d'études action 11.11.11;

— mevrouw Han Verleyen, medewerkster BelgischBeleid, Studiedienst 11.11.11-Actie;

2) Le 31 août 2004, de : 2) op 31 augustus 2004 met :

— Mme Eveline L. Herfkens, coordonnatriceexécutive du secrétaire général de l'ONU pour lacampagne de promotion des objectifs du millénairepour le développement;

— mevrouw Eveline L. Herfkens, Executive coor-dinator of the Secretary general of the UN for MDG's.

3) Le 13 septembre 2004, de : 3) op 13 september 2004 met :

— Mme Martine Van Dooren, directrice généralede la DGCD au SPF Affaires étrangères, Commerceextérieur et Coopération au développement;

— mevrouw Martine Van Dooren, directeur-ge-neraal DGOS bij de FOD Buitenlandse Zaken,Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

4) Le 27 septembre 2004, de : 4) op 27 september 2004 met :

— M. Kamran Kousari, coordonnateur spécial pourl'Afrique au sein de la Division de la mondialisation etdes stratégies de développement de la CNUCED;

— de heer Kamran Kousari, bijzonder coördinatorvoor Afrika binnen de afdeling «Globalisering van deontwikkelingsstrategiën » van de UNCTAD

5) Le 11 octobre 2004, de : 5) op 11 oktober 2004 met :

— Mme Samira Wymeersch, présidente d'ungroupe de travail « Égalité des sexes et objectifs dumillénaire pour le développement » du «Nederlands-talige Vrouwenraad »;

— mevrouw Samira Wymeersch, voorzitter vaneen werkgroep over het «Genderaspect van deMDG's » bij de Nederlandstalige Vrouwenraad;

( 3 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 4: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

6) Le 22 novembre 2004, de : 6) op 22 november 2004 met :

— M. Armand De Decker, ministre de la Coopéra-tion au développement.

— de heer Armand De Decker, minister vanOntwikkelingssamenwerking.

— M. Bruno Van der Pluijm, premier secrétaire à laReprésentation permanente de la Belgique auprès desNations unies à New York.

— de heer Bruno Van der Pluijm, eerste secretarisbij de Permanente vertegenwoordiging van België bijde Verenigde Naties te New York.

7) Le 17 janvier 2005, de : 7) op 17 januari 2005 met :

— M. Guido Schmidt-Traub, expert aux Nationsunies.

— de heer Guido Schmidt-Traub, deskundige bijde Verenigde Naties.

II. AUDITIONS II. HOORZITTINGEN

1. Auditions du 29 mars 2004 1. Hoorzittingen van 29 maart 2004

1.1. Mme Maria Noel Veiza, senior program advisor,UNDP Liaison Office Brussels

1.1. Mevrouw Marie Noel Vaeza, senior programadvisor, UNDP Liaison Office Brussels

Mme Veiza expose que les Objectifs de développe-ment du millennium (ODM) ne sont pas une nou-veauté quant au contenu. Le développement constituedepuis longtemps un but que sont assigné de nom-breux pays et les Nations unies en tant que tel.

Mevrouw Veiza legt uit dat de millenniumdoelstel-lingen in verband met ontwikkeling inhoudelijk nietsnieuws brengen. Vele landen en ook de VerenigdeNaties, stellen al lang de ontwikkeling als doelstellingvoorop.

La grande nouveauté est que les objectifs, quiétaient plutôt théoriques auparavant, sont devenusquantifiables par l'élaboration des ODM, et que lesinstances de l'Assemblée générale des Nations uniesvont participer à leur réalisation.

De grote nieuwigheid is dat de doelstellingen, dievroeger veeleer theoretisch waren, nu door het op-stellen van de millenniumdoelstellingen kwantificeer-baar geworden zijn, en dat de instanties van dealgemene vergadering van de Verenigde Naties zullenmeewerken aan de verwezenlijking ervan.

Parmi les 8 objectifs, les 7 premiers sont trèsconcrets, tandis que le 8e détermine précisément lecadre prédécrit dans lequel ces objectifs serontréalisés.

Van de acht doelstellingen zijn de eerste zeven zeerconcreet, terwijl de achtste net het bovenvermeldekader vastlegt waarin de doelstellingen verwezenlijktzullen worden.

Outre les objectifs cités, il y a deux exigences quisous-tendent toute la construction, et qui sont àconsidérer comme des pré-conditions : il s'agit durespect des droits de l'homme et l'application desprincipes de bonne gouvernance.

Naast de genoemde doelstellingen zijn er tweevoorwaarden waarop de hele redenering gebaseerd isen die dus echt vervuld moeten zijn : de eerbiedigingvan de mensenrechten en de toepassing van deprincipes van « goed bestuur ».

Cela peut être déduit des interventions et conclu-sions de différentes conférences internationales qui sesont tenues depuis 10 ans à ce sujet.

Dit kan worden afgeleid uit de uiteenzettingen en debesluiten op verschillende internationale conferentiesdie de voorbije 10 jaar over dit onderwerp zijngehouden.

Le PNUD est un des coordinateurs désignés par lesNations unies.

Het UNDP is een van de coördinatoren die door deVerenigde Naties zijn aangewezen.

Le «Millenium Project » a identifié 149 pays-cibles,surtout subsahariens, pour lesquels un effort particulierdoit être entrepris. À défaut, ces pays risquent de nepas atteindre les objectifs dans les délais imposés.

In het «Millennium Project » worden 149 vooral zui-delijk van de Sahara gelegen doellanden genoemd, voorwelke een extra inspanning op zijn plaats is. Zonder dieinspanning dreigen deze landen de opgelegde doelstel-lingen niet binnen de vastgestelde termijn te halen.

Il faudra établir à cet égard une liste des politiquespubliques, afin de garantir l'impact.

Er zal wat dit betreft moeten worden nagegaan wathet overheidsbeleid is, teneinde de impact te garande-ren.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 4 )

Page 5: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il s'agira d'une aide qui sera ciblée dans ce sens(« goal-oriented »).

De hulp zal « goal oriented » zijn.

Le rapport 2003 du PNUD prouve que la pauvretéglobale diminue. Cela résulte principalement desévolutions en Chine et en Inde.

Het UNDP-verslag 2003 bewijst dat, in het alge-meen, de armoede afneemt. Dit komt vooral door deontwikkelingen in China en India.

Nombre de pays demandent de l'aide, mais commeil a été dit, les « high priority countries » devraientavoir droit à des investissements complémentaires.Selon l'étude de M. Digo, cela se traduirait en un coûtsupplémentaire de 130 milliards d'euros.

Veel landen vragen om hulp, maar zoals eerdergezegd zouden de « high priority »-landen rechtmoeten krijgen op bijkomende investeringen. Volgensde studie van de heer Digo zou dit neerkomen op eenbijkomende uitgave van 130 miljard dollar.

Des réformes dans les pays en question sont encours, même en dehors de celles exigées par la Banquemondiale et le WIF (World investment fund). Cesréformes permettent aux pays concernés de progresser.

In de betrokken landen zijn hervormingen aan degang die zelfs verder gaan dan die welke door deWereldbank en het WIF (World investment fund)worden gevraagd. Door deze hervormingen zijn dielanden in staat om vorderingen te maken.

Un certain nombre de politiques doivent êtremodifiées, en dehors celles qui s'imposent dans ledomaine macro-économique, afin de sortir de la« poverty trap ». Il s'agit surtout de la politique desanté.

Om uit de « poverty trap » te raken zijn bepaaldemacro-economische maatregelen vereist en moeteneen aantal beleidslijnen gewijzigd worden. Het gaatdan vooral om het beleid inzake gezondheidszorg.

En dehors de ceci, différents autres types depolitiques sont visées.

Ook andere beleidsterreinen zijn hierbij betrokken.

Il s'agit d'investissements dans le développementhumain.

Er moet bijvoorbeeld geïnvesteerd worden inmenselijke ontwikkeling.

Ceci concerne par exemple la stimulation de petitsproducteurs, de petites infrastructures, de produitstraditionnels.

Daarmee bedoelen we bijvoorbeeld het stimulerenvan kleine producenten, kleine infrastructuren, tradi-tionele producten, ...

Il s'agit aussi de progrès dans le domaine des droitsde l'homme et de l'équité sociale.

Voorts wordt er ook gestreefd naar vooruitgang ophet vlak van de mensenrechten en de sociale recht-vaardigheid.

En général, il faut promouvoir le respect pour lalogique de développement.

In het algemeen dient er te worden gewerkt metrespect voor de logica van de ontwikkeling.

Tous ces objectifs doivent en plus être insérablesdans les monitorings des IFI.

Al die doelstellingen moeten bovendien kunnenworden ingepast in de controles van de internationalefinanciële instellingen.

Il faut faire participer la société civile aux objectifs,puisque sans elle, rien n'est possible.

Ook het middenveld moet bij de doelstellingenbetrokken worden, aangezien het einddoel anders niethaalbaar is.

Au niveau de la politique intérieure, il faut que lesobjectifs fixés soient soutenus au moins pendantquelques législatures.

Wat het binnenlands beleid betreft, zouden degekozen doelstellingen ten minste een paar regeer-periodes moeten meegaan.

Il faut une conversion des principes en politiqued'État.

De principes dienen omgezet te worden in eenstaatsbeleid.

Cela suppose un dialogue national pour expliquerles objectifs.

Dat veronderstelt een dialoog met het oog op hetverduidelijken van de doelstellingen.

Les rapports de l'ONU démontrent que l'on doitvaincre un écart de 50 millions de dollars du revenuglobal annuel par an.

De VN-verslagen tonen aan dat er een jaarlijksinkomstentekort van 50 miljoen dollar moet wordenoverbrugd.

( 5 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 6: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Cela sera possible par un effort des pays riches,pour autant qu'ils l'intègrent également dan leurs plansnationaux, selon le principe du « national ownership ».

Dit is mogelijk als de rijke landen een inspanningdoen en dit dan ook, volgens het principe van « nationalownerschip », in hun nationale planning opnemen.

Il faudra mener des actions dans chacun des « highpriority countries » afin de combattre la famine,obtenir l'égalité de la femme, et d'établir un systèmede santé.

Er moet actie gevoerd worden in elk van de « highpriority countries » om de hongersnood te bestrijden,de gelijkheid van de vrouw te bewerkstelligen en eensysteem voor gezondheidszorg op te bouwen.

Elle insiste sur l'égalité de la femme, puisque c'est laclé pour le développement. Il y a une semaineseulement, un rapport est sorti sur les pays arabes,qui confirme que sans cette égalité, ils ne sortiront pasde leur pauvreté.

De nadruk wordt gelegd op de gelijkheid van devrouw, aangezien daar de sleutel voor ontwikkelingligt. Slechts een week geleden kwam er een rapport uitover de Arabische landen, dat bevestigt dat zondergendergelijkheid, deze landen de armoede niet zullenoverwinnen.

Chaque stratégie doit en outre être « countryspecific ».

Bovendien moet elke strategie ook « country spe-cific » zijn.

La politique prônée nécessite la distinction entre lestrois sources de financement :

Het voorgestelde beleid veronderstelt een onder-scheid tussen de drie financieringsbronnen :

— l'argent provenant des sources privées du paysconcerné

— geld dat afkomstig is van de privé-bronnen vanhet betrokken land,

— l'argent provenant des sources gouvernementa-les du pays, et enfin,

— geld dat afkomstig is van de overheid van hetland en

— l'argent de la communauté internationale. — geld dat afkomstig is van de internationalegemeenschap.

Afin de gérer ces financements, il faudra un«mainstream developping training ».

Om dit geld te beheren moet er voorzien worden ineen «mainstream developping training ».

Tout ceci aura bien sûr un impact sur le système deBretton-Woods.

Dit alles zal natuurlijk gevolgen hebben voor hetsysteem van Bretton-Woods.

Surtout l'architecture de la Banque mondiale seraimportante, surtout eu égard à l'objectif no 8, c'est-à-dire que les objectifs du plan national doivent êtreconnus d'avance.

Vooral de structuur van de Wereldbank zal belang-rijk zijn, met name wat doelstelling nr. 8 betreft. Dedoelstellingen van het nationale plan moeten namelijkvan tevoren bekend zijn.

Cela suppose que les intervenants doivent acquérirun rôle sur place, autant que sur la scène internatio-nale.

Dit veronderstelt dat de actoren hun rol zullenmoeten vinden, zowel ter plekke als op de internatio-nale scène.

Cela suppose un monitoring constant pour soutenirles tendances décidées.

Dan dient er dus ook een constante vorm vantoezicht te komen, ter ondersteuning van de gekozenbeleidslijnen.

Les Nations unies ont bien sûr les possibilitéstechniques pour assister à l'élaboration des plans dedéveloppement, mais le vrai développement ne sait sefaire sans l'aide du pays concerné.

De Verenigde Naties beschikken natuurlijk over detechnische middelen om bijstand te bieden bij hetopstellen van ontwikkelingsplannen, maar de echteontwikkeling kan alleen plaatsvinden met de hulp vanhet betrokken land.

1.2. M. Gérard Karlshausen, président de la Plate-forme belge des ONG européennes «Concorde »

1.2. De heer Gérard Karlshausen, voorzitter van hetBelgisch Platform van Europese NGO's «Con-corde »

M. Karlshausen va parler des objectifs du Millénaire etdu financement du développement.

De heer Karlshausen zal het hebben over demillenniumdoelstellingen en de financiering van deontwikkeling.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 6 )

Page 7: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Les Objectifs du Millénaire (ODM) ont été approu-vés par 189 Ėtats membres des Nations unies àl'occasion du Sommet du Millénaire en septembre2000.

Op de millenniumtop van september 2000 hebben189 lidstaten van de Verenigde Naties de millennium-doelstellingen goedgekeurd.

Ils sont au nombre de huit mais, comme nous leverrons ultérieurement, le huitième objectif qui s'inti-tule « développer un partenariat mondial pour ledéveloppement » est d'une nature particulière. Il peutêtre considéré en quelque sorte comme la clé de voûtede tout l'édifice.

Er zijn acht doelstellingen, maar zoals verderop zalblijken is de achtste doelstelling, namelijk het tot standbrengen van een mondiaal partnerschap voor ontwik-keling, bijzonder. Het is in zekere zin de hoeksteenvan het gebouw.

L'intervenant voudrait apporter ici quelques réfle-xions que ces ODM ont éveillées dans le monde desONG, notamment au niveau européen, puisqu'ungroupe de travail de la confédération CONCORDs'intéresse plus particulièrement à ce thème.

Spreker wenst een aantal bespiegelingen aan tehalen waartoe deze doelstellingen aanleiding hebbengegeven bij de NGO's, met name op Europees niveau,aangezien een werkgroep van de confederatie CON-CORD bijzonder geïnteresseerd is in dit thema.

On pourrait tout d'abord se demander pourquoi en2000, l'Assemblée des Nations unies a souhaitéproclamer solennellement que la Communauté inter-nationale s'engageait pour 2015 à rencontrer une séried'objectifs, certes louables, mais qui n'apportent riende bien nouveau. Certes, l'entrée dans le millénaireoffrait l'occasion de grandes déclarations d'intentionmais il faut se rappeler que durant la décennie qui aprécédé, les Nations unies ont organisé une série degrands et coûteux sommets qui avaient déjà débouchésur les mêmes conclusions et propositions. L'interve-nant était par exemple au Sommet de Copenhague surle développement social qui a débouché sur uncalendrier remarquable de propositions, entérinéespar plus de 120 chefs d'Ėtat. Ces propositionsconcernaient les mêmes matières que celles mises enavant par le Sommet du Millénaire : la santé, l'éduca-tion, l'eau, etc. Or, qu'en est-il advenu ? Bien peu dechoses car les moyens n'ont pas suivi. Et nous allonsvoir que dans le cas des ODM, nous risquons de nousretrouver dans une situation fort semblable ...

Om te beginnen kan men zich afvragen waarom dealgemene Vergadering van de Verenigde Naties in2000 plechtig wilde verklaren dat de internationalegemeenschap zich ertoe verbond tegen 2015 eenaantal doelstellingen te verwezenlijken. Die doelstel-lingen zijn immers wel lovenswaardig, maar brengenweinig nieuws bij. De start van het nieuwe millenniumwas inderdaad een gelegenheid om grote intentiever-klaringen af te leggen, maar men mag niet vergeten datde Verenigde Naties in het vorige decennium heel watgrote, dure toppen hebben georganiseerd die totdezelfde conclusies en voorstellen hebben geleid.Spreker was bijvoorbeeld aanwezig op de top vanKopenhagen over sociale ontwikkeling, waaruit eenopmerkelijke kalender is voortgekomen met voor-stellen die door meer dan 120 staatshoofden zijnbekrachtigd. Deze voorstellen betroffen dezelfdematerie als de millenniumtop : gezondheid, onderwijs,water, ... Wat is er echter van geworden ? Het heeftniet veel opgeleverd, aangezien de nodige middelen erniet gekomen zijn. En de millenniumdoelstellingenzou wel eens hetzelfde lot beschoren kunnen zijn.

Ceci dit, les ODM ont le mérite d'exister. Il n'étaitpas mauvais d'utiliser le vent de bonnes intentions quefait souvent souffler les dates symboliques pourrappeler que la Communauté internationale est tou-jours loin de répondre aux besoins fondamentauxd'une bonne part de ses membres. La réalisation desODM (de certains du moins) est associée à des délaisprécis et mesurée par des indicateurs de réussite, cequi a le mérite de mettre la Communauté internatio-nale devant des responsabilités ciblées.

De millenniumdoelstellingen hebben natuurlijk welhet voordeel te bestaan. Een symbolische datum geeftwel vaker aanleiding tot het uiten van goede voor-nemens. Het was dan ook de gelegenheid om eraan teherinneren dat de internationale gemeenschap noglang niet tegemoet komt aan de basisbehoeften vanheel wat van haar leden. De verwezenlijking van (eenaantal van) de millenniumdoelstellingen is gebondenaan precieze termijnen en wordt gemeten aan de handvan succesindicatoren, zodat de internationale ge-meenschap duidelijk met haar vooropgestelde plichtenwordt geconfronteerd.

En outre (et c'est un progrès par rapport auxSommets des Nations unies durant les années 90), lesODM ont non seulement reçu un appui des Ėtatsmembres de l'ONU mais aussi des grandes agencesinternationales comme le FMI et la Banque Mondiale.

Bovendien (en dat is een stap vooruit in vergelijkingmet de toppen van de Verenigde Naties in de jarennegentig) worden de millenniumdoelstellingen nietenkel gesteund door de VN-lidstaten, maar ook doorinternationale instellingen als het IMF en de Wereld-bank.

( 7 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 8: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Les ODM ont aussi permis de replacer l'ONU en tantque telle comme acteur central sur les questions dedéveloppement, matières qui depuis un certain tempssemblaient devenir la priorité des institutions financiè-res internationales. Tel était d'ailleurs fort probable-ment un des buts de l'opération, et on peut s'en réjouir.

De millenniumdoelstellingen hebben zo de VNkunnen herstellen in haar rol van centrale actor inzakemateries van ontwikkeling, die al enige tijd eerder deprioriteit leken te worden van de internationalefinanciële instellingen. Dat was trouwens wellichteen van de doelstellingen van de hele operatie.

C'est d'autant plus important que l'ODM 8 (lepartenariat pour le développement) fait référence à desmatières sensibles comme les questions de la dette, ducommerce international, des marchés financiers sanslesquelles le reste de l'édifice risque de rester un vœupieu. On peut en effet faire les plus beaux projets dumonde; si les moyens financiers et le cadre institu-tionnel adéquat ne suivent pas, on reste dans ledomaine de la seule « bonne volonté politique ».

Dit is des te belangrijker daar de achtste doelstelling(partnerschap voor ontwikkeling) verwijst naar deli-cate zaken als schulden, internationale handel enfinanciële markten. Zonder die zaken zou de heleopzet slechts een vrome wens blijven. Men kanimmers de mooiste projecten ter wereld willenrealiseren; als de nodige financiële middelen en hetinstitutionele kader ontbreken, blijft het allemaal bij« politieke goede wil ».

Les sept premiers objectifs font référence à lapauvreté et à la faim, à l'éducation primaire, à l'égalitédes sexes, à la santé et à l'environnement. On ne peutque se réjouir de voir ces priorités mises en avant carelles correspondent en bien des points aux besoinsexprimés régulièrement par les populations concer-nées. Mais il s'agit d'une liste de bonnes intentions quiparle plus des conséquences de l'état du monde actuelque de ce qui cause les déséquilibres. Ainsi, réduire lafaim comme le veut l'objectif 1 ne peut qu'être laconséquence d'une promotion active d'agriculturesdurables au Sud, ce qui passe aussi par la suppression,au moins progressive, des subventions à nos produitsagricoles qui les concurrencent injustement. Or, nousconstatons que dans les programmes indicatifs natio-naux promus par l'Union européenne dans le cadre del'Accord de Cotonou et plus particulièrement del'utilisation du Fonds européen de développement,l'agriculture est la grande oubliée.

De eerste zeven doelstellingen hebben betrekking oparmoede en honger, op basisonderwijs, op genderge-lijkheid en op gezondheid en milieu. Het is absoluuteen goede zaak dat deze prioriteiten grotendeelsovereenstemmen met de noden die de betrokkenbevolkingsgroepen geregeld aankaarten. Het blijftechter bij een lijst met goede voornemens waarin meersprake is van de gevolgen van de huidige stand vanzaken in de wereld dan van de oorzaken van deonevenwichten. Honger bestrijden — zoals de eerstedoelstelling eist — kan alleen maar door op actievewijze duurzame landbouw in het zuiden te stimuleren.Dat houdt ook in dat— ten minste geleidelijk aan— desubsidies voor onze landbouwproducten worden afge-schaft omdat zij tot oneerlijke concurrentie leiden. Westellen echter vast dat in de nationale indicatieveprogramma's die de Europese Unie promoot in hetkader van het akkoord van Cotonou, en meer bepaald inhet kader van het gebruik van het Europees Ontwikke-lingsfonds, landbouw helemaal niet ter sprake komt.

En plus, la mise en œuvre de ces sept objectifs vaexiger des moyens financiers importants, constatationque l'on retrouve entre les lignes de l'objectif 8. En cesens, il existe un lien très fort entre les ODM et leSommet de Monterrey sur le « financement dudéveloppement » en 2002. C'est d'ailleurs vers l'ODM8 que nous ramène ce sommet puisqu'il était censéparler de l'aide au développement mais aussi de lacréation de nouveaux mécanismes de financementsans lesquels les grands défis de la planète ne pourrontêtre rencontrés, et les ODM ne pourront que rester unexercice incantatoire.

Bovendien zullen er aanzienlijke financiële midde-len nodig zijn om deze zeven doelstellingen terealiseren, iets wat trouwens tussen de regels te lezenstaat in de achtste doelstelling. Er is dan ook eenduidelijk verband tussen de millenniumdoelstellingenen de top van 2002 in Monterrey over de financieringvan ontwikkeling. Deze top leidt trouwens naardoelstelling acht, aangezien er moest gepraat wordenover ontwikkelingshulp en over de oprichting vannieuwe financieringsmechanismen die nodig zijn omde grote uitdagingen voor onze planeet aan te kunnen.Anders blijven de millenniumdoelstellingen niet veelmeer dan een paar toverformules.

Le Sommet de Monterrey (préparé au niveaueuropéen par celui de Barcelone) laisse un goût ameraux ONG. Le « fameux » consensus de Monterrey,bouclé bien avant que ne commence la conférenceelle-même, laisse une saveur de « trop peu », s'inscritdans une langue de bois bien éloignée des problèmesconcrets qu'il prétend rencontrer et des approchesnovatrices qu'il prétend promouvoir.

De top van Monterrey (op Europees niveau voor-bereid op de top van Barcelona) heeft voor de NGO'seen bittere nasmaak. De befaamde consensus vanMonterrey, die trouwens al werd bereikt nog voor deconferentie goed en wel begonnen was, houdt teweinig in en is geformuleerd in wollige bewoordingendie veraf staan van de concrete problemen waarvoorzogenaamd een oplossing wordt gevonden en van devernieuwende aanpak die wordt gepromoot.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 8 )

Page 9: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Mais, comme le Sommet du Millénaire, celui deMonterrey eut l'avantage de mettre gouvernements etinstitutions internationales autour de la table pourdiscuter du développement et de les pousser à fairequelques pas dans le bon sens.

Net als de millenniumtop had de top van Monterreywel de verdienste dat regeringen en internationaleinstellingen rond de tafel zaten om te praten overontwikkeling en om een aantal stappen in de goederichting te zetten.

L'intervenant va ici se centrer sur l'Europe car il luisemble que c'est avant tout dans ce cadre que laBelgique devrait agir pour joindre les engagementspris à Barcelone et la mise en œuvre de l'objectif 8 desODM, dans laquelle les sept autres resteront des vœuxpieux.

Spreker beperkt zich hier tot Europa daar hij vanmening is dat België vooral op dat niveau moethandelen om de verbintenissen van Barcelona na tekomen en de uitvoering te verkrijgen van doelstelling 8van de millenniumdoelstellingen, zonder welke dezeven andere vrome wensen zullen blijven.

À Barcelone, l'Europe s'est engagée tout d'abord àconsacrer 0,39% du PNB européen à l'aide publiqueau développement pour 2006 avec un minimum de0,33% par pays. Selon la communication publiée cemois-ci par la Commission européenne sur la mise enœuvre du consensus de Monterrey, on serait en bonnevoie puisqu'on atteindrait 0,42% en 2006 (soit plusque prévu). C'est une bonne nouvelle mais il fautquand même la nuancer :

In Barcelona heeft Europa zich er eerst en vooraltoe verbonden tegen 2006 0,39% van het EuropeseBNP aan overheidsontwikkelingshulp te besteden, meteen minimum van 0,33% per land. Volgens demededeling die deze maand door de Europese Com-missie werd vrijgegeven over de uitvoering van deMonterrey-consensus, zijn we op de goede wegaangezien we in 2006 0,42% zullen halen (wat meeris dan vooropgesteld). Dat is goed nieuws, datniettemin moet worden genuanceerd :

a) d'abord parce qu'on reste bien loin des 0,7%promis de longue date, montants eux-mêmes estimésinsuffisants pour relever réellement les défis;

a) eerst en vooral omdat we heel ver blijven van delang geleden beloofde 0,7%, een percentage dat opzich ontoereikend wordt geacht om de noden telenigen;

b) parce qu'il ne faut pas oublier que la quantitésans la qualité peut être contreproductive. Que met-onréellement dans l'APD ? Où se trouvent les corréla-tions avec la mise en œuvre des ODM?

b) omdat men niet mag vergeten dat kwantiteitzonder kwaliteit contraproductief kan zijn. Wat be-steedt men werkelijk aan publieke ontwikkelings-hulp ? Waar zit het verband met de uitvoering van demillenniumdoelstellingen ?

c) parce que l'Europe est en train d'échouerdramatiquement dans son effort de coordonner sesefforts de coopération avec ceux de ces États membreset que ceux-ci portent une responsabilité significativeen ce domaine. Il vient encore de le constater lors d'unséminaire européen que CONCORD a tenu surl'Accord de Cotonou. Comment approcher les ODMsi règne l'incohérence entre les bailleurs de fonds, ausein même de l'ensemble européen mais aussi avecd'autres institutions internationales comme la Banquemondiale ou d'autres programmes comme le NEPAD?Les Africains ne s'y retrouvent pas. Les ODM pourraitinduire un peu plus de cohérence : utilisons-les pourcela, en commençant par l'Europe où la coordination,c'est le moins qu'on puisse dire, ne fonctionne pas;

c) omdat Europa op dramatische wijze faalt bij hetcoördineren van zijn inspanningen inzake ontwikke-lingssamenwerking en die van de lidstaten en omdat dielidstaten op dat gebied een belangrijke verantwoorde-lijkheid dragen. Dat kon onlangs nog worden vastge-steld op een Europees seminarie dat CONCORD orga-niseerde over het akkoord van Cotonou. Hoe kunnen wede millenniumdoelstellingen verwezenlijken indien degeldschieters binnen het Europese geheel maar ook deandere internationale instellingen zoals de Wereldbankof andere programma's, zoals NEPAD, er niet in slagende neuzen in dezelfde richting te krijgen ? De Afrikanenraken er niet wijs uit. De millenniumdoelstellingenkunnen tot wat meer coherentie leiden : laten we zedaarvoor gebruiken, eerst en vooral in Europa, waar decoördinatie, op zijn zachtst gezegd, niet werkt.

d) parce que l'engagement de délier l'aide estencore loin d'être accompli au niveau mondial, alorsque l'Europe en avait fait un de ses chevaux de batailleà Barcelone pour soutenir la mise en place des ODM.Sans oublier que le déliement de l'aide doit avant toutprofiter aux producteurs des pays concernés et non setraduire par des appels d'offres internationaux quiprofiteront aux firmes les plus puissantes.

d) omdat de verbintenis om de hulp los te koppelenvan de aankoop van goederen en diensten wereldwijdnog lang niet is nagekomen, terwijl het één vanEuropa's stokpaardjes was in Barcelona ter ondersteu-ning van de uitvoering van de millenniumdoelstel-lingen. Men mag daarbij niet vergeten dat ongebondenhulp vooral de producenten van de betreffende landenmoet ten goede komen en niet mag worden vertaald ininternationale aanbestedingen die de machtigste on-dernemingen ten goede zullen komen.

( 9 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 10: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Voilà pour l'APD. Mais Monterrey, tout commel'objectif 8 des ODM, soulignent que cette dernière nesuffira pas. Il faut créer de nouveaux mécanismes definancement. Et, là, on n'avance évidemment pas.

Tot zover de overheidsontwikkelingshulp. UitMonterrey en doelstelling 8 van de millenniumdoel-stellingen blijkt echter duidelijk dat de ontwikkelings-hulp niet zal volstaan. Er moeten nieuwe financie-ringsmechanismen tot stand worden gebracht. Op datgebied wordt geen vooruitgang geboekt.

L'ODM 8 préconise par exemple le développementd'un système commercial et financier fondé sur uneréglementation, clair, prévisible et qui intègre unengagement envers le développement et la réductionde la pauvreté. Quand on voit les difficultés quesuscite tout débat sur la fiscalité internationale (etnotamment une taxation de type Tobin/Spahn), ouencore l'échec de Cancun, il n'y a pas lieu d'êtreoptimiste. Tout se passe comme si les ODM n'existaitpas.

In de millenniumdoelstelling 8 wordt bijvoorbeeldgepleit voor de ontwikkeling van een open, voorspel-baar, niet discrimenerend en op regels gebaseerdhandels- en financieel systeem, dat zich verbindt totontwikkeling en afname van de armoede. Wanneermen de problemen ziet die bij elk debat rijzen over deinternationale fiscaliteit (meer bepaald over de Tobin-/Spahn-taks), of de mislukking van Cancun, dan is ergeen reden voor optimisme. Het lijkt wel of demillenniumdoelstellingen niet bestaan.

Dans la communication de 20 pages que laCommission européenne vient de publier (mars2004) sur le suivi de Monterrey, exactement 8 lignessont consacrées aux sources de financement alternatif,12 au système financier international et 9 à la dette. Ils'agissait pourtant de points au centre des engagementsde Barcelone et de conditions indispensables pouratteindre les ODM.

In de mededeling van 20 bladzijden over de follow-up van Monterrey, die de Europese Commissie inmaart 2004 heeft gepubliceerd, gaan welbepaald8 regels over de alternatieve financieringsbronnen,12 over het internationaal financieel systeem en 9 overde schuld. Dat waren nochtans centrale aandachts-punten in de verbintenissen van Barcelona en ver-eisten om de millenniumdoelstellingen te halen.

Or, les pistes ne manquent pas. À Monterrey, legouvernement belge a promu comme instrumentdestiné à résoudre le problème de l'endettement, laproposition PAIR élaborée par nos professeurs d'uni-versité. Même si les ONG furent critiques face à cetteproposition, pour le moins complexe, elles reconnais-sent qu'un de ses avantages est de mettre en avant unautre mode calcul du niveau de « soutenabilité » d'unedette. Celui-ci ne serait plus calculé comme actuelle-ment par les institutions financières internationales surla base d'indicateurs macro-économiques mais bien enfonction des ODM. Pour le dire simplement, on nepourrait plus réclamer le remboursement d'une dette(ou le paiement de ses intérêts) si cela empêche unpays d'atteindre les Objectifs du Millénaire. Ou, ditplus positivement, les pays les plus pauvres devraientconsacrer aux ODM ce qu'ils consacrent aujourd'huiau remboursement de leurs dettes. Cela amènerait defacto l'annulation pratiquement totale de la dette despays les moins avancés.

Niet dat er geen mogelijkheden zijn. De Belgischeregering heeft in Monterrey het PAIR-voorstel datdoor onze universiteitsprofessoren werd uitgewerktnaar voor geschoven als instrument om het schulden-probleem op te lossen. Hoewel de NGO's kritischstonden tegenover dat voorstel, dat op zijn minstcomplex kan worden genoemd, geven ze toe dat éénvan de voordelen ervan is dat het de « draaglijkheid »van een schuld op een andere manier berekent. Diezou niet meer zoals nu worden berekend door deinternationale financiële instellingen op basis vanmacro-economische indicatoren, maar op grond vande millenniumdoelstellingen. Eenvoudig gezegd kanmen niet meer eisen dat een schuld wordt afbetaald (ofintrest wordt betaald) indien dat een land belet deMillenniumdoelstellingen te halen. In positieverebewoordingen betekent het dat de armste landen watzij vandaag aan de terugbetaling van hun schuldenbesteden, aan de millenniumdoelstellingen moetenbesteden. Dat zou de facto de bijna volledigekwijtschelding van de schuld van de minst ontwik-kelde landen betekenen.

On devrait aussi pouvoir exiger du FMI qu'il intègredans sa revue annuelle par pays la réalisation desODM et en tienne compte.

Bovendien zou men van het IMF moeten kunneneisen dat het in zijn jaaroverzicht per land vermeldt inhoeverre de millenniumdoelstellingen gerealiseerdzijn en dat het daar rekening mee houdt.

Ce ne sont que des exemples mais qui montrent queles pistes ne manquent pas pour apporter les moyensindispensables à la réalisation des ODM.

Het zijn slechts voorbeelden, maar ze tonen aan datop verschillende wijzen kan gezorgd worden voor demiddelen die noodzakelijk zijn om de millennium-doelstellingen te halen.

Ceci ne peut cependant se concevoir sans unearchitecture institutionnelle adaptée à la mise en œuvre

Dat is echter ondenkbaar zonder een aan deuitvoering van de millenniumdoelstellingen aange-

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 10 )

Page 11: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

des ODM. Il faut un lieu ou des lieux qui soientclairement et légitimement en charge de la réalisationdes ODM et des mécanismes que cela exige. Ici aussi,il y des pistes. Ici aussi, on avance très lentement.

paste institutionele constructie. Er is nood aan eenduidelijk en legitiem aanspreekpunt dat zich bezig-houdt met het halen van de millenniumdoelstellingenen de daartoe vereiste mechanismen. Ook hier zijn ermogelijkheden. En ook hier vordert men zeer traag.

Nous pensons ainsi We denken bijvoorbeeld :

a) qu'il faudrait un sommet annuel des Nationsunies pour évaluer la réalisation des ODM mais aussile suivi de Monterrey qui conditionne cette dernière;

a) dat er een jaarlijkse top van de Verenigde Natiesnodig is om de verwezenlijking van de millennium-doelstellingen te evalueren, alsook de follow-up vanMonterrey, waarvan die verwezenlijking afhankelijkis;

b) que ce serait un premier pas vers l'établissementd'un conseil permanent en charge de ces matières ausein de l'ONU. Aujourd'hui plus personne ne croit quel'ECOSOC soit à même de jouer ce rôle. Il est doncurgent de le réformer, ce qui passe par un changementd'approche des Nations unies sur les matières sociales.On pourrait commencer par créer un exécutif au seinde l'ECOSOC;

b) dat het een eerste stap kan zijn naar het oprichtenvan een permanente raad die met die materies in deUNO belast wordt. Niemand gelooft vandaag nog datECOSOC in staat is die rol te spelen. Dit orgaan moetdus dringend worden hervormd, wat gepaard moetgaan met een andere aanpak van de sociale aangele-genheden door de Verenigde Naties. Men kan begin-nen met de oprichting van een uitvoerend orgaan inECOSOC;

c) qu'en attendant, il faut accroître le droit de votedes PVD au sein des institutions financières inter-nationales. La Belgique est ici directement concernéepuisqu'elle y occupe une place privilégiée;

c) dat de ontwikkelingslanden inmiddels in toene-mende mate stemrecht moeten krijgen in de interna-tionale financiële instellingen. Dat gaat België recht-streeks aan, aangezien het er een bevoorrechte positieinneemt;

d) qu'enfin, il faut pousser le débat sur la fiscalitéinternationale. Il existe un groupe ad hoc sur lacoordination fiscale au sein des Nations unies. Mais ilest confidentiel : il faut lui donner un statut plus élevé.

d) dat men ten slotte het debat over de internatio-nale fiscaliteit moet voeren. Er bestaat een ad hoc-werkgroep over fiscale coördinatie bij de VerenigdeNaties. Hij werkt echter op vertrouwelijke basis enmoet dus een hogere status krijgen.

La Belgique peut jouer un rôle important pourpromouvoir une politique européenne en tous cesdomaines. Il appartient au Parlement de se saisir despropositions (ou de l'absence de propositions) de nosreprésentants dans les institutions internationales, etplus particulièrement européennes, en fonction despriorités du millénaire. En 2005, les Nations uniesévalueront l'état d'avancement des ODM. Ce seral'occasion pour la Belgique de faire le point sur sapropre contribution mais aussi de pousser l'avance-ment de certains dossiers.

België kan een belangrijke rol spelen om op al diegebieden een Europees beleid te promoten. Het is aanhet Parlement om iets te doen met de voorstellen (ofmet het uitblijven ervan) van onze vertegenwoordigersin de internationale — vooral in de Europese — in-stellingen, naar gelang van de prioriteiten van hetmillennium. In 2005 zullen de Verenigde Natiesevalueren in hoeverre de millenniumdoelstellingenverwezenlijkt zijn. Voor België wordt dat de gelegen-heid om de eigen bijdrage te evalueren, maar ook ombepaalde dossiers vooruit te helpen.

En résumé, on pourrait dire que les ODM, plus quedes objectifs, sont des leviers pour amener lacommunauté internationale à

Samengevat kan men stellen dat de millennium-doelstellingen, eerder dan doelstellingen, hefbomenzijn om de internationale gemeenschap ertoe aan tezetten

a) augmenter quantitativement et qualitativementson aide au développement;

a) haar ontwikkelingshulp kwantitatief en kwalita-tief op te voeren;

b) y intégrer des principes de cohérence et decoordination qui font défaut aujourd'hui;

b) de beginselen van samenhang en coördinatie, dievandaag ontbreken, in de ontwikkelingshulp op tenemen;

c) créer de nouveaux mécanismes de financementdans le cadre d'un réel partenariat pour le développe-ment basé sur des règles commerciales et financières

c) nieuwe financieringsmechanismen tot stand tebrengen in het raam van een echt partnerschap voorontwikkeling gebaseerd op rechtvaardiger handels- en

( 11 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 12: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

plus justes ainsi que sur la résolution du problème del'endettement.

financiële regels alsook op de oplossing van hetschuldenvraagstuk.

Si en 2015, les ODM seront restés lettre morte, c'estparce que nous n'aurons pas été capables d'avancerrésolument dans ce sens.

Indien de millenniumdoelstellingen 2015 dodeletter gebleven zijn, was dat omdat we niet in staatgeweest zijn resoluut bovenvermelde weg in te slaan.

Quelques échéances cette année nous invite à agir.Ainsi :

Er zijn dit jaar enkele gebeurtenissen die onsaanzetten tot handelen. Bijvoorbeeld :

— en mai, la Commission européenne déposerason rapport sur la mise en œuvre des engagements deBarcelone;

— in mei dient de Europese Commissie haarverslag in over de uitvoering van de verbintenissenvan Barcelona;

— en juin, la CNUCED (Conférence des Nationsunies sur le Commerce et le Développement) se réunità Sao Paulo (Brésil);

— in juni komt de UNCTAD (United NationsConference on Trade and Development) samen in SaoPaulo (Brazilië);

— en juin-juillet, réunion de l'ECOSOC incluantun débat sur les réformes de structure;

— in juni/juli vergadert ECOSOC, onder andereom te debatteren over de structuurhervormingen;

— à l'automne, l'Assemblée générale des Nationsunies sur le suivi de Monterrey et les réformes destructures;

— in de herfst is er de algemene Vergadering vande Verenigde Naties over de follow-up van Monterreyen de structuurhervormingen;

— en 2005 : évaluation de la mise en œuvre desODM.

— in 2005 : evaluatie van de uitvoering van demillenniumdoelstellingen.

1.3. Mme Han Verleyen, collaboratrice Politiquebelge, service d'études action 11.11.11.

1.3. Mevrouw Han Verleyen, medewerkster Belgischbeleid, studiedienst 11.11.11-actie

1.3.1. Objectifs du millénaire pour le développement :généralités

1.3.1. De millenium ontwikkelingsdoelstellingen :algemeen

Les objectifs du millénaire pour le développement(ou OMD) s'inscrivent dans le droit fil des objectifsque les pays industrialisés s'étaient fixés dans le cadrede l'OCDE (Le rôle de la coopération pour ledéveloppement à l'aube du XXIe siècle, 1996). Enportant la discussion au niveau des Nations unies, on aréussi à y associer également des pays du tiers monde,ce qui les responsabilise beaucoup plus à la réalisationdes OMD. De plus, les engagements prévus dans lesOMD ne sont pas nouveaux, ils ont déjà été évoqués àl'occasion des grandes conférences de l'ONU qui sesont tenues ces dernières années.

De millenium ontwikkelingsdoelstellingen (MOD)bouwen voort op de doelstellingen die de geïndus-trialiseerde landen zichzelf hadden gesteld in het kadervan de OESO (Shaping the 21st century, 1996). Doorde discussie over te hevelen naar het VN-niveauwerden ook derde wereldlanden bij de discussiebetrokken, wat hen veel meer medeverantwoordelijkmaakt om de MOD te realiseren. De engagementen inde MOD zijn bovendien niet nieuw, maar zijn al aanbod gekomen op de grote VN-conferenties van devoorbije jaren.

L'intérêt politique des OMD réside dans le fait que,pour la première fois, on propose des objectifs clairs etquantifiés assortis d'une date butoir concrète. Il a étéadmis d'une manière tant formelle qu'informelle queles OMD constitueraient le cadre de référence pour lesannées à venir, à la fois pour les donateurs et pour lesgouvernements des pays du Sud. Les donateurs ontégalement pris de nouveaux engagements visant àaugmenter leur budget affecté à l'aide au développe-ment, bien que seuls quelques-uns parmi eux (dont laBelgique) aient véritablement fixé une échéance àlaquelle la norme de 0,7% devrait être atteinte (2010pour la Belgique).

Het politiek belang van de MOD is dat voor heteerst duidelijke, gekwantificeerde doelstellingen wor-den gesteld met een concrete deadline eraan gekop-peld. De MOD werden formeel en informeel aanvaardals referentiekader voor de komende jaren, zowel voordonoren als voor regeringen in het Zuiden. Dedonoren hebben ook nieuwe verbintenissen aangegaanom hun begroting voor ontwikkelingshulp te verho-gen, hoewel slechts weinigen (waaronder België) echteen streefdatum hebben opgenomen om de 0,7%norm te halen (voor België 2010).

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 12 )

Page 13: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Le jalonnement d'objectifs clairement quantifiésconstitue un instrument supplémentaire qui permettraaux gouvernements, tant au Nord qu'au Sud, deplanifier leur politique et d'évaluer les progrès qu'ilsont faits. Ils présentent l'avantage de proposer despriorités bien définies, d'avoir recueilli le consensus de187 pays, et de reposer dès lors sur une large assise.

Duidelijk gekwantificeerde doelstellingen biedeneen extra instrument voor regeringen in Noord en Zuidom beleid te plannen, en vooruitgang te meten. Zehebben het voordeel dat ze duidelijke prioriteitenvooropstellen, aanvaard zijn in consensus door187 landen, en dus berusten op een breed draagvlak.

Les OMD constituent aussi des instruments adé-quats pour permettre aux sociétés civiles, au Nordcomme au Sud, non seulement de juger leursgouvernements d'après leurs actions et de leur rappelerleurs devoirs, mais aussi de souligner clairement que,même dans l'hypothèse où lesdits objectifs seraientatteints, on n'en est encore qu'à mi-chemin et qued'autres aspects que ceux qu'ils ont mis en évidencesont également pertinents.

De MOD zijn ook goede instrumenten voor deciviele samenleving in Noord en Zuid om de rege-ringen op hun daden te beoordelen, en op hun plichtente wijzen, maar ook om duidelijk te maken dat we metde MOD, als ze al gehaald worden, slechts halfwegzijn, en dat ook andere aspecten dan deze opgenomenin de MOD relevant zijn.

1.3.2. La prudence reste de mise : les OMD ne sontpas l'alpha et l'oméga du développement

1.3.2. Voorzichtigheid blijft geboden : de MOD zijnniet begin- en eindpunt van ontwikkeling

La formulation d'objectifs, de résultats et d'indica-teurs bien définis présente des avantages indubitables,mais l'action 11.11.11 tient également à mettre engarde contre un certain nombre de pièges.

De formulering van duidelijke doelstellingen, re-sultaten en indicatoren bieden duidelijke voordelen,maar 11.11.11 wil ook waarschuwen voor een aantalvalkuilen.

En règle générale, les OMD ne sont pas ambitieux :nous ne sommes qu'à mi-chemin. Il ne faut jamaisoublier que le développement va au-delà de la luttecontre la pauvreté et que la lutte contre la pauvreté nes'en tient pas aux OMD. Comme on l'a dit, les OMDse fondent sur des accords qui avaient déjà été conclusdans le cadre de l'ONU (à l'occasion de sommets del'ONU tels que la Conférence mondiale sur les femmesde Pékin, le Sommet mondial pour le développementsocial de Copenhague, la conférence internationale surla démographie et le développement, ...). Les OMDn'englobent pas tous les engagements qui avaient étépris au cours de ces sommets. Il est bon d'oser fixerdes priorités, mais on ne peut pas pour autant perdrede vue d'autres aspects.

Algemeen gesproken zijn de MOD niet ambitieus :we zijn slechts halfweg. Altijd moeten we onthoudendat ontwikkeling meer is dan armoedebestrijding, endat armoedebestrijding meer is dan de MOD. DeMOD bouwen zoals gezegd voort op afspraken dieeerder al in VN-kader werden gemaakt (op VN-toppenzoals de Vrouwenconferentie in Peking, de SocialeTop in Kopenhagen, de top over bevolking enontwikkeling, ...). Niet alle engagementen die toenwerden aangegaan aan bod in de MOD. Het is goeddat men prioriteiten durft stellen, maar toch mag menandere aspecten niet uit het oog verliezen.

La décision d'accepter les OMD n'implique aucunecritique du mode de pensée actuel en matière dedéveloppement (par exemple la suprématie du FMI etde la Banque mondiale) et n'analyse pas dans quellemesure le modèle néolibéral pourrait être une descauses des inégalités et du retard dans les domainesabordés par lesdits objectifs. Les chefs de gouverne-ment partent du principe que la politique internationaleet la politique de développement menées actuellementpar les pays donateurs permettent d'atteindre les OMD.

De beslissing tot het aanvaarden van de MOD bevatgeen kanttekeningen bij het huidig ontwikkelings-denken (voorbeeld suprematie van IMF/WB), geenanalyse in welke mate het neoliberaal model mee deoorzaak kan zijn van ongelijkheid en achterstand opdomeinen vermeld in de MOD. In de MOD gaanregeringsleiders ervan uit dat met het huidige inter-nationale en ontwikkelingsbeleid van donoren deMOD gehaald kunnen worden.

Ce que le mouvement Nord-Sud conteste. Il fautaussi analyser les rapports de force. La formulationdes OMD donne l'impression que l'argent peut toutrégler. L'analyse du mouvement Nord-Sud est toujoursque la coopération au développement officielle estutile et indispensable, mais qu'elle ne peut réellementréussir si l'on ne modifie pas parallèlement les

De Noord-Zuidbeweging betwist dat. Er is ooknood aan analyse van machtsverhoudingen. De for-mulering van de MOD doet uitschijnen dat alles metgeld op te lossen is. De analyse van de Noord-Zuidbeweging is altijd dat officiële ontwikkelings-samenwerking nuttig en nodig is, maar niets uithaaltindien niet tegelijk gesleuteld wordt aan machtsstruc-

( 13 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 14: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

structures de pouvoir (par exemple au niveau del'Organisation mondiale du commerce, qui se situe en-dehors de l'ONU et n'est donc pas tenue d'observer lesrègles en matière de droits de l'homme et d'environ-nement, ni les normes sociales qui existent dans cecadre; par exemple sur le plan de la Banque mondialeet du FMI qui, tout en se montrant attentifs à lacontribution du Sud en rattachant leurs politiques etleurs décisions aux Documents de stratégies deréduction de la pauvreté (DSRP), n'en gardent pasmoins le dernier mot et s'en tiennent à leurs recettesclassiques en matière de développement).

turen (bijvoorbeeld op het vlak van de Wereldhandels-organisatie, die tot vandaag buiten de VN staat, en dusook buiten de regels inzake mensenrechten, milieu, ensociale normen die in dat kader bestaan; bijvoorbeeldop het vlak van WB en IMF die nu door hun beleid enbeslissingen op te hangen aan de Poverty ReductionStrategy Papers wel aandacht hebben voor de inbrengvan het zuiden, maar nog altijd het laatste woordhouden, en vasthouden aan hun klassieke receptenvoor ontwikkeling).

L'objectif 8 sur la création d'un partenariat mondialpour le développement suppose que dans la logiquedes signataires, le système actuel et la conceptionactuelle du développement suffisent pour réaliser desprogrès.

Doelstelling 8 over het uitbouwen van een mondiaalpartnerschap voor ontwikkeling impliceert dat in degedachtegang van de ondertekenaars het huidigesysteem en het huidige ontwikkelingsdenken volstaanom vooruitgang te boeken.

C'est ainsi que le système PPTE en vigueur n'estjamais remis en cause alors qu'il échoue à s'attaquervraiment au problème de la dette. La Banque mondialeet le FMI ont un rôle clé dans l'évaluation des plans delutte contre la pauvreté et du poids de la dette. Il fautprendre comme point de départ la quantité deressources dont un pays a besoin pour atteindre lesOMD.

Zo wordt het huidige HIPC-systeem nergens invraag gesteld hoewel het faalt om het schuldenpro-bleem echt aan te pakken. WB en IMF hebben eensleutelrol in het beoordelen van de armoedebestrij-dingsplannen en de draagbaarheid van de schuld.Uitgangspunt moet zijn hoeveel middelen een landnodig heeft om de MOD te bereiken.

Dans cette optique, le mouvement Nord-Sud plaidedepuis des années pour qu'un arbitrage indépendant etneutre détermine si une dette est remboursable ou non.

In dat kader pleit de Noord-Zuidbeweging sindslang voor een onafhankelijke, neutrale arbitrage om tebeoordelen of een schuld betaalbaar is of niet.

Par ailleurs, l'objectif 8 ne contient aucune référenceà des sources alternatives de financement telles que lataxe Tobin.

Anderzijds bevat doelstelling 8 geen verwijzingnaar alternatieve financieringsbronnen zoals de Tobin-taks.

Enfin, ni date butoir concrète ni indicateurs ne sontprévus pour l'objectif 8.

Er zijn ten slotte bij doelstelling 8 geen concretedeadlines en indicatoren.

Outre la modification des structures, le développe-ment nécessite aussi des moyens. Le rapport du PNUDindique qu'il faut doubler l'aide pour rendre les OMDfinancièrement réalisables. Même dans ces conditions,l'effort de la communauté donatrice n'atteindrait pasune moyenne de 0,5% de son produit national brut, cequi resterait par conséquent bien au-dessous de lanorme de 0,7%. En plus de l'aide officielle audéveloppement, d'autres moyens doivent être mis enœuvre, tels que la remise de dettes et la taxe Tobin, parexemple.

Naast sleutelen aan structuren zijn ook middelennodig voor ontwikkeling. Het UNDP-rapport vermeldtdat de hulp moet verdubbelen om de MOD financieelhaalbaar te maken. Zelfs wanneer dat gebeurt, haalt dedonorgemeenschap nog niet eens een gemiddelde van0,5% van hun Bruto Nationaal Inkomen, en blijftaldus nog altijd ver onder de 0,7% norm. Naast ODA,moeten andere middelen worden ingezet zoals schuld-kwijtschelding en bijvoorbeeld Tobin-taks.

Il est à craindre que les OMD ne conduisent lesdonateurs à imposer des conditions économiques etpolitiques strictes et à peser ainsi sur la déterminationdes priorités pour le développement d'un pays. Eneffet, les donateurs aussi veulent pouvoir montrerqu'ils contribuent à la réalisation des objectifs dedéveloppement.

Het gevaar bestaat dat MOD leiden tot strikteeconomische en politieke conditionaliteit van donoren,die zo mee de prioriteiten voor de ontwikkeling vaneen land gaan bepalen. Ook donoren willen immerskunnen aantonen dat ze bijdragen aan de realisatie vanontwikkelingsdoelstellingen.

Un autre danger serait de voir les donateurs et lesgouvernements des pays investir dans les indicateursles plus apparents et tout miser par exemple sur les

Er is ook het gevaar dat zowel donoren alsregeringen in het zuiden vooral gaan investeren inmeest zichtbare indicatoren, en bijvoorbeeld alles

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 14 )

Page 15: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

indicateurs relatifs à l'enseignement et au SIDA, audétriment de priorités réelles (consolidation de l'Étatde droit, conflit, travail, ...). Les OMD ne contiennentpas non plus de directives spécifiques pour les régionsde conflit et sur ce qui est nécessaire pour y améliorerla situation.

inzetten op geformuleerde indicatoren voor onderwijsen AIDS, ten koste van bestaande prioriteiten (verster-king van de rechtstaat, conflict, arbeid, ...). De MODbevatten ook geen specifieke richtlijnen omtrentconflictgebieden, en wat er daar nodig is om vooruit-gang te boeken.

Pour être tant soit peu réalisables, les OMD doiventaussi être intégrés de manière « standard » dans lesdocuments de stratégie pour la réduction de lapauvreté (DSRP).

MOD moeten ook « standaard » aan bod komen inde Poverty Reduction Strategy Papers (PRSP's), omenigszins haalbaar te zijn.

Un second volet de l'exposé concerne la critique desindicateurs.

Een tweede luik van het betoog is de kritiek op deindicatoren.

Les OMD rétrécissent la discussion à quelquespriorités très délimitées et ce rétrécissement seprolonge dans les indicateurs.

De MOD verengen de discussie over ontwikkelingal tot zeer afgebakende prioriteiten en die verengingzet zich verder in de indicatoren.

En matière d'enseignement, par exemple, l'égalitéd'accès pour tous les enfants à un enseignementcomplet est prévue pour 2015.

Zo is bijvoorbeeld qua onderwijs de gelijke toegangvoor alle kinderen tot een volledige onderwijsloop-baan voorzien tegen 2015.

Cet objectif est certes louable, mais il se mesure enfonction du nombre d'inscriptions et de comparaisonsentre le nombre d'inscriptions en première année etcelui des enfants qui terminent leurs études.

Het is een lovenswaardige doelstelling, maar zewordt gemeten aan de hand van inschrijvingen, en vanvergelijkingen tussen eerstejaarsinschrijvingen en hetaantal afstuderende kinderen.

Les objectifs sont exclusivement quantitatifs, et pasqualitatifs; ils concernent le nombre d'élèves parclasse, par enseignant, l'éloignement et l'accessibilitéde l'école.

Er zijn enkel kwantitatieve doelstellingen, en geenkwalitatieve, zoals het aantal leerlingen per klas, peronderwijzer, afstand tot en bereikbaarheid van deschool.

Un objectif comme l'égalité de genre (objectif 3)doit se traduire par une égalité d'accès et de participa-tion à l'enseignement pour les garçons et les filles(objectif 4). Ici, les indicateurs sont un peu pluslarges : inscriptions dans l'enseignement, alphabétisa-tion des femmes, femmes salariées dans le secteur nonagricole, sièges occupés par des femmes au parlementnational. Si la participation des filles à l'enseignementest effectivement un moyen efficace de stimuler ledéveloppement et la croissance sur le plan humain,elle n'est pas nécessairement synonyme de participa-tion dans d'autres domaines de la vie.

Een doelstelling zoals het streven naar gendergelijk-heid (Doelstelling 3) moet zich vertalen in gelijketoegang tot en deelname aan het onderwijs voorjongens en meisjes (Doelstelling nr. 4). Hier zijn deindicatoren iets breder : inschrijvingen in onderwijs,geletterdheid bij vrouwen, vrouwen in loondienstbuiten landbouwsector, aandeel vrouwen in het natio-naal parlement. Onderwijs voor meisjes is inderdaadeen efficiënt middel om menselijke ontwikkeling engroei te stimuleren, maar participatie aan onderwijsstaat niet noodzakelijk garant voor participatie opandere levensdomeinen.

De plus, l'analyse qualitative fait défaut ici. Lorsd'une conférence sur l'analyse de genre des OMD, desexperts ont souligné que par le passé, le PNUD,notamment, utilisait des indicateurs bien plus nuancésqui couvraient beaucoup plus de dimensions del'égalité de genre. Il y avait par exemple une analysedes inégalités en matière d'investissements entre lesgarçons et les filles, et sur la possibilité d'en faireusage (Gender Empowerment Indicator/Gendre Equa-lity Index — Cf. rapport « Les femmes au-delà desobjectifs du millénaire »).

Bovendien ontbreekt hier een kwalitatieve analyse.Tijdens een conferentie over genderanalyse van deMOD wezen specialisten erop dat in het verledenbijvoorbeeld in de UNDP veel genuanceerderindicatoren in gebruik waren die veel meer dimensiesvan gendergelijkheid bestreken. Er was een analysevan bijvoorbeeld ongelijkheden van investeringen injongens en meisjes, en hoe ze daarvan gebruik kondenmaken. (Gender Empowerment Indicator/GenderEquality Index — Zie verslag «Vrouwen gaan verderdan de Millenniumdoelstelingen »).

Parmi les OMD, seul l'objectif 3 est clairement axésur le genre.

Vanuit een genderperspectief zijn de MOD enkelexpliciet in Doelstelling 3.

( 15 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 16: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il n'y a pas de mainstreaming du genre. L'égalité degenre est abordée sur le mode mineur dans l'objectif 3,mais est totalement absente des autres objectifs. Ilapparaît pourtant clairement que dans de nombreuxdomaines visés par les objectifs, c'est surtout un effortde mise à niveau des filles qui s'impose. Il est dès lorsindispensable de définir les indicateurs tant pour lesgarçons que pour les filles, afin de pouvoir suivrel'évolution sur tous les terrains. L'égalité de genre nedoit pas être réalisée seulement en matière d'ensei-gnement.

Er is geen gendermainstreaming. Gendergelijkheidwordt in beperkte vorm gevat in doelstelling 3, maarkomt niet aan bod in andere doelstellingen. Nochtansblijkt duidelijk dat op vele domeinen van de MODvooral een inhaalbeweging op het niveau van meisjesnoodzakelijk is. Het is dan ook nodig de indicatorenzowel voor jongens als meisjes te omschrijven, om deevolutie op alle terreinen te volgen. Gendergelijkheidmoet immers niet alleen op niveau van onderwijsgerealiseerd worden.

Il importe d'accorder beaucoup plus d'attention augenre. Si l'on ne tient pas compte de la dimension dugenre lors de l'élaboration d'une stratégie de luttecontre la faim, contre la pauvreté, contre la mortalitématernelle et infantile, etc., la durabilité de celle-ci enpâtira. Il faut que les femmes puissent participeractivement, à tous les niveaux, tant à l'analyse deschoses qu'à la recherche de solutions à tous cesproblèmes. Si on ne souligne pas explicitement cettenécessité dans les objectifs, on risque de négliger cetaspect.

Gender moet een veel belangrijker plaats krijgen.Als men de genderdimensie niet meeneemt in hetuitwerken van een strategie tegen honger, armoede,moeder- en kindersterfte enz., zal dit ten koste gaanvan de duurzaamheid. Zowel in de analyse als hetzoeken naar oplossingen voor al die problemenmoeten vrouwen actief kunnen participeren op alleniveaus. Als het niet geëxpliciteerd wordt in dedoelstellingen, dreigt dat aspect teveel verloren tegaan.

L'attitude des ONG face aux OMD est un autreélément important.

Verder is er nog de relatie tussen NGO's en de MOD

Les OMD constituent, pour les ONG, non pas desobjectifs ambitieux, mais objectifs minimums dont laréalisation peut être considérée comme une premièreétape utile. Les ONG actives dans le cadre dumouvement Nord-Sud pourront utiliser ces objectifsde développement du millénaire pour évaluer lapolitique de leurs gouvernements respectifs.

Voor NGO's zijn MOD minimale doelstellingen,geen « ambitieuze ». Ze vormen een nuttige tussen-stop. NGO's in de Noord-Zuidbeweging zullen deMOD's kunnen gebruiken om het beleid van hunregeringen te beoordelen.

Les ONG pourront également mettre le doigt sur leslacunes, par exemple en ce qui concerne les indica-teurs, et proposer d'autres indicateurs.

De NGO's zullen ook wijzen op de tekortkomingen,bijvoorbeeld in de indicatoren, en alternatieve indica-toren aanreiken.

Elles pourront aussi analyser les raisons pourlesquelles les objectifs n'ont pas été atteints jusqu'iciet formuler des propositions pour faire avancer leschoses.

Ze zullen ook de analyse maken van de oorzakenwaarom de doelstellingen vandaag niet gehaaldworden, om van daaruit voorstellen te doen omvooruitgang te boeken.

Pour ce qui est des recommandations à l'adresse dumonde politique, on peut dire que les OMD sont uninstrument pratique qui permet de mesurer les progrèsaccomplis dans des domaines bien définis. On ne peuttoutefois pas se satisfaire d'atteindre ces seuls objec-tifs, qui ne constituent qu'une étape intermédiaire.

Wat de aanbevelingen betreft naar het beleid toe,kan men stellen dat de MOD bruikbaar zijn alsinstrument om de vooruitgang te meten op afgeba-kende domeinen. Maar het halen van de MOD volstaatniet, het is slechts een tussenstap.

Les OMD sont un bon outil d'évaluation des progrèsaccomplis dans des domaines spécifiques, mais rien deplus. En effet, ils ne permettent pas d'analyser lesmanquements de la politique de coopération audéveloppement ni la distorsion des rapports de forceen tant que causes parmi d'autres du retard enregistrédans la réalisation des objectifs. Les donateurs doiventoser procéder à cette analyse.

De MOD zijn een goede meetlat voor de vooruit-gang op specifieke terreinen, maar ook niet meer dandat. Analyse van falen van ontwikkelingsbeleid, enscheefgetrokken machtsverhoudingen als mede-oor-zaak van het achterblijven op de domeinen in de MODontbreekt. Donoren moeten die analyse durven maken.

Les rapports d'évaluation des progrès dans laréalisation des OMD et pour ce qui est des contribu-

Voortgangsrapporten rond MOD en bijdragen vandonoren zijn positief, maar men moet het beleid niet

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 16 )

Page 17: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

tions des donateurs sont positifs, mais il ne faut pasque la politique ne voie pas au-delà. Les prioritéspolitiques du donateur doivent toujours être définiesen dialogue avec le pays partenaire. Il est bond'accorder la priorité aux objectifs de développementdu millénaire en concertation avec un pays partenaire,mais ces objectifs peuvent aussi amener les paysdonateurs à fixer de nouvelles conditions économiqueset politiques dans leur souci de mettre en lumière lesefforts qu'ils fournissent eux aussi dans le domaine enquestion. En outre, les donateurs et les pays bénéfi-ciaires de l'aide risquent de vouloir investir dans lessecteurs où les indicateurs sont le plus visibles, audétriment d'autres secteurs.

reduceren tot MOD. Beleidsprioriteiten voor de donormoeten steeds het resultaat zijn van een dialoog methet partnerland. Prioriteit voor MOD in overleg meteen partnerland is OK, maar MOD kunnen evengoedleiden tot nieuwe economische en politieke conditio-naliteiten vanuit de donoren, omdat ook zij huninspanningen op dit terrein willen kunnen aantonen.Het gevaar bestaat bovendien dat zowel donoren alshulpontvangende landen willen investeren in de meestzichtbare indicatoren, ten koste van andere domeinen.

Les accords conclus ne garantissent que très peu ladurabilité. On peut craindre que les efforts atteindrontleur point culminant en 2015 et qu'ils diminuerontensuite. Les efforts de développement et la lutte contrela pauvreté ne seront efficaces que si l'on peut remettreen question et changer les rapports de force existants.

Gemaakte afspraken zeggen weinig over duurzaam-heid. Het gevaar is reëel dat de inspanningen eenhoogtepunt zullen bereiken in 2015, maar daarnaopnieuw zullen afkalven. Ontwikkeling en armoede-bestrijding vereist dat ook machtsverhoudingen invraag kunnen worden gesteld en hertekend worden.

Il faut veiller à coordonner l'action des diversdonateurs pour que les pays bénéficiaires de l'aidepuissent eux aussi gérer les budgets de la coopérationet respecter les priorités fixées.

Er is donorcoördinatie nodig om de samenwer-kingsbudgetten en de gestelde prioriteiten ook voorhulpontvangende landen beheersbaar te maken.

L'aide doit être une aide déliée. Le rapport duPNUD sur les objectifs de développement du millé-naire fait référence à une étude de la Banque mondialequi montre que l'efficacité de l'aide liée peut êtrejusqu'à 25% inférieure à celle de l'aide déliée. Lespays en développement doivent pourvoir choisir lafaçon la plus économique d'affecter les moyensdisponibles à la réalisation des OMD.

Het moet om ongebonden hulp gaan. Het UNDP-rapport over MOD verwijst nog maar eens naar eenWereldbankstudie die aantoont dat gebonden hulp tot25% minder effectief is dan ongebonden hulp.Ontwikkelingslanden moeten de keuze te hebben omop de meest economische manier de beschikbaremiddelen aan te wenden voor het halen van de MOD.

On affirme d'ores et déjà que les OMD ne seront pasatteints. En même temps, on entend dire que c'est enraison non pas d'une question de moyens, mais d'unmanque de volonté politique d'aller de l'avant. Lesgouvernements doivent avoir la volonté politique deréaliser les OMD. Si les gouvernement du Nord et duSud investissent dans le développement et dans la luttecontre la pauvreté, des progrès seront accomplis pource qui est de la réalisation OMD. Or, nous constatonsaujourd'hui que les gouvernements essaient de diver-ses manières d'inscrire dans leur budget de lacoopération au développement des dépenses de toutessortes comme celles qui sont requises pour luttercontre le terrorisme et pour financer les interventionsmilitaires et celles qui découlent des accords de Kyoto,etc. Cela permet aux donateurs de gonfler le pour-centage de leur RNB à la coopération au développe-ment (norme de 0,7%) sans consentir d'effort sup-plémentaire.

Nu al wordt gezegd dat de MOD niet zullen wordengehaald. Tegelijk hoort men dat het geen kwestie isvan middelen, maar van politieke wil om vooruitgangte boeken. Regeringen moeten de politieke wil tonenom de MOD te bereiken. Als regeringen in Noord enZuid investeren in ontwikkeling en armoedebestrij-ding zal op het vlak van de MOD vooruitgang geboektworden. We zien echter vandaag dat regeringen hunbest doen om allerlei uitgaven in het kader vanbijvoorbeeld terrorismebestrijding, militaire interven-ties, Kyoto enz. in hun begroting voor ontwikkelings-samenwerking onder te brengen. Zo scoren donorenbeter in hun percentage BNI besteed aan ontwikkeling(de 0,7% norm), zonder echt extra-inspanningen temoeten doen.

Le mouvement Nord-Sud lance un appel en faveurd'une politique de coopération au développement saineet qui ne soit axée que pour une petite part sur laréalisation des OMD. Il s'exprime clairement en faveurde l'affectation de 0,7% du RMB à la coopération au

De Noord-Zuidbeweging roept op om het beleidinzake ontwikkelingssamenwerking zuiver te houden,minimaal te oriënteren op de MOD en zeker niet totMOD te beperken. Ze doen een duidelijke oproep :0,7% voor ontwikkelingssamenwerking, volledige

( 17 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 18: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

développement, de la remise totale de la dette des paysles moins développés et de l'instauration de la taxeTobin, autant de moyens de réaliser des progrès dansdes domaines dans lesquels les efforts sont encoreinsuffisants.

schuldkwijtschelding voor de minst ontwikkelde lan-den, invoering van de Tobin-taks. Het zijn allemaalmiddelen om vooruitgang te boeken op domeinen dienu onderbenut blijven.

1.4. Discussion 1.4. Bespreking

Le président promet aux membres un lexique detous les néologismes du domaine des institutionsinternationales.

De voorzitter belooft de leden een lexicon met alleneologismen uit het domein van de internationaleinstellingen.

M. Wille fait remarquer à ce propos que certains deces termes ou abréviations ne sont pas neutres, ce quilui déplaît.

De heer Wille merkt in dit verband op dat een aantalvan deze termen en afkortingen niet neutraal zijn, wathem stoort.

Ainsi, le terme « Propour », utilisé pour les pays quipartagent les objectifs des OMD, suggère que ceux quine les partagent pas sont considérés sous un anglenégatif, puisqu'ils sont « contre ». Il s'agit là d'unlangage militant.

Zo suggereert de term « Propour » — gebruikt voorlanden die de millenniumdoelstellingen onderschrij-ven — dat zij die deze doelstellingen niet onder-schrijven « slecht » zijn, aangezien ze « tegen » zijn.Dat is militante taal.

Mme Veiza indique que, dans ce domaine, commedans d'autres, les termes ne sont jamais neutres.

Mevrouw Veiza zegt dat de termen in dit domein,zoals in andere domeinen, nooit neutraal zijn.

Il suffit de penser au terme « taux de change », quipour d'aucuns est neutre, mais qui, pour beaucoup depays pauvres, a une connotation très négative, vu lesconséquences qui en découlent pour leur économie.

Het volstaat te verwijzen naar de term «wissel-koers », die voor sommigen wel neutraal is maar voorvele arme landen een zeer negatieve connotatie heeft,vanwege de gevolgen die hij heeft voor hun economie.

Pour elle, il n'y a rien de subjectif à regrouper sousle label « Propour » les politiques publiques quiprennent en compte les répercussions des OMD.

Wat haar betreft, is er dus niets subjectiefs aanwanneer op het beleid van de overheden die rekeninghouden met de gevolgen van de millenniumdoelstel-lingen het etiket « Propour » wordt gekleefd.

Mme de Bethune pose une question d'ordre généralportant sur la Belgique. Elle trouve cette questionlogique, dès lors que cette commission est avant toutchargée du suivi de la politique belge sur le plan de lamondialisation.

Mevrouw de Bethune heeft een algemene vraag dieop België gericht is. Ze vindt dit evident, vermits dezecommissie in de eerste plaats het Belgisch beleid moetvolgen inzake globalisering.

Elle aimerait savoir quelle place la Belgique occupedans les indicateurs du PNUD concernant les effortsfinanciers consentis par les divers pays.

Ze wou graag weten welke plaats België inneemt inde indicatoren waarover de PNUD beschikt inzake definanciële inspanningen van de diverse landen.

Une deuxième question porte sur la quote-part del'Europe dans la mise à exécution des conclusions deMonterrey.

Een tweede vraag betreft het aandeel van Europa inde uitvoering van de conclusies van Monterrey.

Cette analyse permettra d'assurer à l'avenir un suivides efforts à fournir.

Zulk een analyse moet in de toekomst de monito-ring mogelijk maken van de te leveren inspanningen

Enfin, l'intervenante souhaiterait savoir si certainspays peuvent être considérés comme des modèles pource qui est de la mise en œuvre des OMD.

Ten slotte zou ze graag vernemen of er bepaaldelanden bestaan die als model kunnen worden be-schouwd qua implementatie van de MOD.

Mme De Roeck s'interroge sur la contrôlabilité desOMD. L'on peut en effet avoir différentes approchesd'un objectif donné, selon qu'on l'interprète de manièrequantitative ou qualitative. Le taux de fréquentationscolaire d'un pays déterminé, par exemple, s'exprimeraen nombres d'élèves, mais l'on peut se demander

Mevrouw De Roeck vraagt zich af hoe het gesteld ismet de toetsbaarheid van de MOD. Men kan immerseen bepaald objectief verschillend benaderen, naarge-lang het gaat om een kwantitatieve of een kwalitatieveinvulling. Zo is de schoolgang in een bepaald land uitte drukken in aantallen leerlingen. Maar men kan zich

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 18 )

Page 19: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

également si l'objectif d'alphabétisation des élèves del'enseignement primaire est atteint.

ook de vraag stellen of de doelstelling wordt bereiktom de lagere scholieren te alfabetiseren.

A-t-on du reste fixé un délai pour la réalisation desdivers objectifs fixés ?

Is er overigens een tijdslimiet gesteld op het halenvan de verschillende doelstellingen ?

L'évaluation doit aussi tenir compte du fait que leclimat et le modèle de société sont plus favorablesdans certains pays que dans d'autres.

Bij de beoordeling moet men ook rekening houdenmet het feit dat het klimaat en de samenlevingsvorm insommige landen gunstiger zijn dan in andere.

L'on perd aussi parfois de vue que la population estdemandeuse et qu'il faut l'associer aux initiatives quel'on prend. On est en effet en droit de se demander si lapolitique locale tient compte de cette nécessité.L'intervenante suspecte certains pays de maintenir leproblème en l'état parce que cela renforce la positionde leurs dirigeants.

Ook vergeet men soms uit het oog dat de bevolkingvragende partij is, en dat het noodzakelijk is ze erbij tebetrekken. De vraag is immers of het beleid ter plaatsedaarmee rekening houdt. Ze verdenkt er sommigelanden ervan het probleem in stand te houden omdatdit hun positie als beleidsvoerders versterkt.

M. Galand indique le dépôt d'une proposition deMme Lizin et consorts, qui prône un rapport annuelsur les avancées de la mise en œuvre des objectifs dumillennium.

De heer Galand kondigt aan dat mevrouw Lizin c.s.een voorstel heeft ingediend waarin een jaarlijksverslag wordt gevraagd over de voortuitgang die isgeboekt bij het uitvoeren van de millenniumdoelstel-lingen.

Il a également adressé au ministre Verwilghen unequestion portant sur les critères d'octroi de l'aidepublique aux pays en développement, qui soulève lesmêmes problèmes. Dans sa réponse, le ministre aclairement indiqué quels sont les critères qui inter-viennent pour déterminer ce qui relève ou ne relèvepas de l'aide au développement.

Hij heeft ook een vraag gesteld aan ministerVerwilghen over de criteria voor de openbare hulpaan ontwikkelingslanden, die dezelfde vragen oproept.In zijn antwoord werd duidelijk gesteld welke criteriatussenkomen om te bepalen wat nu wel en wat geenontwikkelingshulp is.

La Belgique s'est toujours montrée soucieused'éviter les abus.

België was er steeds om bekommerd geen mis-bruiken toe te staan.

Mme Veiza respecte la Belgique en tant quepartenaire de différentes composantes de l'ONU. Elleest un pays qui a toujours la souci de s'insérer dansl'action des agences, et de considérer que c'est àtravers cette coopération qu'on obtient le plus derésultats.

Mevrouw Veiza heeft respect voor België in zijnhoedanigheid van partner in verschillende VN-ge-ledingen. België is een land dat steeds actief heeftwillen deelnemen aan de werkzaamheden van diegeledingen en dat vindt dat via samenwerking demeeste resultaten worden geboekt.

Pour le reste, les Nations unies n'ont pas deconditionnalités pour la façon dont les pays collabo-rent.

Overigens maken de Verenigde Naties de samen-werking niet afhankelijk van een aantal voorwaarden.

Il faut aussi se rendre compte du fait que les pays-membres sont amenés à soutenir beaucoup de secteursen même temps.

Men moet er ook rekening mee houden dat delidstaten veel sectoren tegelijkertijd moeten steunen.

C'est pourquoi l'ONU aide les pays à réfléchircomment opérer de façon optimale et coordonnée,puisque prendre une bonne décision est parfois laquestion la plus importante, beaucoup plus que cellede l'obtention des fonds.

De Verenigde Naties helpen de lidstaten dus om nate denken over de beste, meest gecoördineerde manierom op te treden. Soms is het nemen van de juistebeslissing veel belangrijker dan het verkrijgen vanfondsen.

En ce qui concerne les OMD, les pays doivent fairerapport sur les objectifs 1 à 7.

De landen moeten verslag uitbrengen over demillenniumdoelstellingen 1 tot 7.

L'objectif 8, quant à lui, vise plutôt les paysindustrialisés, et la Belgique s'est déclarée favorableà la réalisation de l'objectif de l'octroi d'une enveloppeéquivalente à 0,70% du PIB sous forme d'aide audéveloppement.

Doelstelling 8 heeft vooral betrekking op degeïndustrialiseerde landen. België is er voorstandervan om een bedrag dat overeenstemt met 0,70% vanhet BBP aan ontwikkelingssamenwerking te besteden.

( 19 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 20: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

En ce qui concerne l'Europe, l'ONU et la PNUDsont en relation continue avec la Commission de l'UE,afin de déterminer une stratégie directionnelle pourfaire face à une marée de demandes en rapport avec lesOMD.

Wat Europa betreft hebben de VN en de UNDPvoortdurend contact met de EU-commissie teneindeeen gerichter strategie te ontwikkelen om de vloedgolfvan aanvragen in het kader van de millenniumdoel-stellingen de baas te kunnen.

Il se fait en effet que les bailleurs de fondstraditionnels sont eux-mêmes en déficit budgétaire,ce qui mène à des coupures de moyens.

De traditionele geldschieters hebben zelf begro-tingstekorten zodat ze in de middelen gaan snoeien.

Le CNUCED peut toutefois donner des méthodo-logies sur des questions sur la relation entre qualité etquantité des moyens, pour arriver à une politiquehorizontale.

UNCTAD kan evenwel methodes aanreiken om derelatie tussen kwaliteit en kwantiteit van de middelente onderzoeken en tot een horizontaal beleid te komen.

Grâce à un bench-marking, l'on arrive à aidersurtout les pays les plus pauvres.

Door bench-marking kan men ervoor zorgen datvooral de armste landen worden geholpen.

Il est à prévoir que, nonobstant cela, certains paysvont donner d'autres priorités.

Desondanks zullen sommige landen andere priori-teiten hanteren.

Toutefois, il faut constater une nette améliorationdans la performance du travail presté à l'ONU, depuisque M. Koffi Annan a repris les rennes. Cela est dû àune meilleure répartition du travail, une meilleurecoordination, et des échéances mieux respectées.

Toch moet worden vastgesteld dat de VN beterwerk leveren sinds Koffi Annan de teugels heeftovergenomen. Het werk wordt beter verdeeld engecoördineerd en de termijnen worden beter nage-leefd.

Les Nations unies sont ainsi (re)devenus uninstrument à la disposition de tous les pays du monde.

Zo zijn de Verenigde Naties (opnieuw) een instru-ment geworden dat ten dienste staat van alle landenvan de wereld.

Quant à la question sur les bailleurs de fonds lesplus performants dans le domaine des OMD, il estdifficile d'y répondre. En effet, tout le monde attendl'évaluation prévue pour 2005, avant de se lancer àfonds dans des projections concrètes. Par ailleurs, il nefait pas de doute que l'UE est un important bailleur defonds. Pour l'instant, le PNUD attend surtout desinitiatives du secteur privé.

De vraag naar de meest performante geldschietersop het vlak van de millenniumdoelstellingen ismoeilijk te beantwoorden. Iedereen wacht de evaluatiein 2005 af alvorens zich aan concrete voorspellingente wagen. De EU is zonder enige twijfel een belang-rijke geldschieter. De UNDP verwacht vooral veelinitiatieven uit de privé-sector.

M. Galand fait remarquer que le grand-duché deLuxembourg a fait un effort remarquable, en atteignantl'objectif des 0,7% du PIB.

De heer Galand wijst erop dat het GroothertogdomLuxemburg een opmerkelijke inspanning heeft ge-leverd en de doelstelling van 0,7% van het BBP heeftbereikt.

Mme Veiza opine. Mevrouw Veiza is het daarmee eens.

Mme Verleyen constate aussi que la Belgique faitœuvre de pionnier en la matière. Elle préconisetoutefois de préserver « l'intégrité » du concept d'aideau développement.

Mevrouw Verleyen stelt ook vast dat België eenvoortrekkersrol speelt. Ze pleit evenwel voor de« zuiverheid » van het concept ontwikkelingshulp.

Le ministre Verwilghen souscrit à cette option, parexemple en dissociant la réalisation des normes deKyoto et les OMD. Mais il suit par ailleurs l'OCDEqui ne fait pas la distinction nécessaire dans d'autresdomaines.

Minister Verwilghen deelt deze optie, door bijvoor-beeld de realisering van de Kyoto-normen buiten deMOD te houden. Maar hij volgt anderzijds wel deOESO die op andere gebieden niet het nodigeonderscheid maakt.

Mme De Roeck reconnaît la nécessité de préserver« l'intégrité » de l'aide, mais ce message est parfoisdifficile à faire passer auprès de la population. Si l'onvuet intégrer par exemple certains aspects de la luttecontre le terrorisme dans l'aide au développement, ilfaut éviter de le faire d'une manière inutilement

Mevrouw De Roeck gaat ermee akkoord dat men dehulp moet « zuiver » houden, maar soms valt datmoeilijk aan te kaarten bij de bevolking. Wanneer menbijvoorbeeld bepaalde aspecten van terrorismebestrij-ding wil in de ontwikkelingshulp opnemen, moet mendit niet nodeloos verdacht maken bij de bevolking, die

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 20 )

Page 21: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

suspecte aux yeux de la population, car celle-cin'apprécierait pas. Il convient dès lors d'aborder leschoses sous un angle positif.

dat niet zou appreciëren. Een positieve invalshoek isdaarom nodig.

Mme Verleyen partage ce point de vue, mais plaidepour que l'on mène une politique cohérente. Elle nesouhaite pas que l'on puise dans le budget de l'aide audéveloppement pour financer de tels éléments exter-nes.

Mevrouw Verleyen deelt dat standpunt, maar pleitvoor coherentie in het beleid. Ze wenst niet dat menvoor zulke externe elementen uit de begroting vanontwikkelingshulp zou putten.

M. Galand estime qu'il faut surtout maintenir le capsur la réalisation du volume d'aide de 0,7% du PIB.

De heer Galand meent dat men vooral het doel van0,7% van het BBP voor ontwikkelingshulp niet uit hetoog mag verliezen.

Par ailleurs, il ne faut pas faire trop d'amalgamesentre secteurs, pour ne pas arriver à un budget d' aideau développement hypertrophié par les apports artifi-ciels d'autres budgets.

Tevens mag men de sectoren niet te veel op éénhoop gooien, om niet tot een opgeblazen budget vanontwikkelingssamenwerking te komen, als gevolg vande artificiële inbreng van andere budgetten.

M. Karlshausen partage l'analyse sur les aspectsquantitatifs, mais est plus réticent sur le qualitatif; lavraie question est en effet comment il faut utiliser lesmoyens pour atteindre les OMD. Il s'agit là d'unmoyen de convergence, non seulement pour leCNUCED, mais aussi pour le secteur privé.

De heer Karlshausen deelt de analyse over dekwantitatieve aspecten, maar is terughoudender overde kwalitatieve. De echte vraag is immers hoe men demiddelen moet aanwenden om de millenniumdoelstel-lingen te halen. Het gaat om een middel tot conver-gentie, niet alleen voor de UNCTAD, maar ook voorde privé-sector.

Il ne faut pas trop enfermer non plus dans les OMD,mais également s'occuper d'autres secteurs, par exem-ple comment faire évoluer l'éducation supérieure.

Men mag ook niet te veel energie steken in demillenniumdoelstellingen. Men moet ook aandachthebben voor andere sectoren, bijvoorbeeld voor deontwikkeling van het hoger onderwijs.

Même avec l'objectif des 0,70% du PIB, on n'yarrivera pas.

Zelfs wanneer de doelstelling van 0,70% van hetBBP gehaald wordt, komt men er niet.

2. Audition du 31 août 2004 2. Hoorzitting van 31 augustus 2004

2.1. Exposé introductif de Mme Herfkens 2.1. Inleidende uiteenzetting door mevrouw Herfkens

Mme Herfkens attire l'attention de la commissionsur les travaux de l'OIT concernant les objectifs dumillénaire, et plus précisément du comité spécialiséchargé d'examiner l'impact social de la mondialisation.

Mevrouw Herfkens vestigt de aandacht van decommissie op de werkzaamheden van de ILO inverband met de Milleniumdoelstellingen, en meerbepaald van de gespecialiseerde «Committee on thesocial impact of globalisation ».

Celui-ci a rédigé un rapport dont la lecture est àrecommander, parce qu'il fait l'objet d'un largeconsensus et qu'il est le fruit d'une collaborationouverte.

Het is een aanbevelenswaard verslag, omdat het istot stand gekomen in grote eensgezindheid na eenopen samenwerking.

Ce sont les présidents tanzanien et finlandais qui leprésenteront à l'Assemblée générale des Nations unies.

De presidenten van Tanzania en Finland zullen hetrapport voorstellen aan de algemene Vergadering vande VN.

Il serait intéressant d'inviter l'OIT à ce propos. Het zou interessant zijn de ILO uit de nodigendaaromtrent.

L'on retrouve deux thèmes en filigrane : In filigraan vindt men twee thema's terug :

— il ne faut jamais oublier que les gouvernementspeuvent faire énormément. Ce qu'il faut éviter avanttout, c'est l'inertie. La mondialisation est un phéno-

— men mag nooit vergeten dat regeringen veelkunnen doen. Men moet vooral niet inert blijven. Deglobalisering valt niet te stuiten, maar is wel te sturen.

( 21 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 22: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

mène irréversible, mais on peut lui imprimer unecertaine orientation. C'est toutefois aux politiques qu'ilrevient d'élaborer la réglementation en la matière.

De regelgeving ervan moet wel degelijk door depolitiek worden uitgewerkt.

— identifions-nous aux OMD. C'est donc à nousde faire en sorte que la mondialisation ait un impactpour chacun.

— de MOD zijn wijzelf, en we moeten de impactvan de globalisering op iedereen verzekeren.

La réalisation des OMD est une avancée significa-tive dans la discussion.

Het verwezenlijken van de MOD is een grotedoorbraak in de discussie.

Il est à noter à cet égard que la Suède a lancé unecampagne consitant à diffuser dans toute la presse, à lapériode de Noël, un message rappelant que les OMDsont un immense cadeau pour les pays en développe-ment. Leur mise en œuvre a ensuite été annoncée justeaprès la Nouvelle Année.

Opmerkenswaard in dat verband is dat Zweden eencampagne opzette door op Kerstmis een bericht teverspreiden in alle kranten, om aan te kondigen dat deMOD een groot cadeau betekenen voor de ontwikke-lingslanden. Vlak na Nieuwjaar werd dan de uitvoe-ring ervan aangekondigd.

Il importe que les États membres soutiennent l'ONUdans cette initiative.

Het is noodzakelijk dat de VN in dat initiatiefgesteund wordt door de lidstaten.

À ce propos, il faut rappeler que les OMD ont étéapprouvés au niveau gouvernemental par les ministrescompétents, si bien que les ministres ne peuvent pass'en désolidariser individuellement.

Men mag daarbij niet vergeten dat de MOD werdenondertekend op regeringsniveau door de bevoegdeministers, zodat de individuele ministers zich nietkunnen desolidariseren daarvan.

Cette approbation des objectifs au niveau de l'ONUclôt définitivement le débat Nord-Sud, faisant desOMD des objectifs communs à tous.

Het Noord-Zuid debat is door deze ondertekeningop VN-niveau onherroepelijk achter de rug. De MODzijn aldus gemeenschappelijke doelstellingen gewor-den.

Il en résulte que les pays en développement sonteux-mêmes responsables au premier chef de laréalisation de ces objectifs et qu'ils doivent amenderleur propre politique, par exemple en luttant contre lacorruption.

Dat betekent meteen ook dat de primaire verant-woordelijkheid voor de verwezenlijking ervan bij deontwikkelingslanden zelf ligt, en dat zij hun eigenbeleid moeten verbeteren, door bijvoorbeeld corruptiete bestrijden.

De leur côté, les pays riches doivent s'attaquer auxaspects financiers du problème, les pays pauvres nepouvant y parvenir seuls (cf. Objectif no 8).

De rijke landen moeten, van hun kant, financieel deproblematiek aanpakken; de arme landen kunnen hetniet alleen (cf. Doelstelling nr. 8).

Les OMD présentent en tout état de cause l'avantaged'être simples et mesurables.

Het voordeel van de MOD is alleszins dat ze simpelen meetbaar zijn.

Cette synergie est essentielle. Deze synergie is essentieel.

Ainsi, selon l'objectif 2, tous les enfants doiventavoir la possibilité de fréquenter l'école.

Zo moeten bijvoorbeeld krachtens doelstelling 2alle kinderen school lopen.

Quant à l'objectif 7, il prévoit que chacun doit avoiraccès à l'eau.

En krachtens doestelling 7 moet er water zijn vooriedereen.

Or, il est clair que les filles n'ont la possibilité defréquenter l'école que si elles sont déchargées de latâche d'aller chercher de l'eau.

Nu is het zo dat meisjes slechts naar school kunnengaan als ze ontlast zijn van de taak om water te halen.

La réalisation de l'objectif 4, à savoir la réduction dela mortalité infantile, en serait alors d'autant facilitée.

De doelstelling 4 over de beperking van babysterfteis doordoor meteen ook in goede banen.

Des progrès considérables ont été accomplis par laChine et d'autres pays asiatiques.

Grote successen werden behaald door landen zoalsChina en andere Aziatische landen.

Toutefois, les chiffres masquent d'importants écarts. Doch achter de getallen verschuilen zich groteverschillen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 22 )

Page 23: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Ainsi, les pays d'Afrique subsaharienne constituentun problème majeur, mais certains d'entre eux sontcapables d'atteindre des objectifs individuels détermi-nés.

Zo vormen de landen van sub Sahara Afrika eengroot probleem maar sommigen onder hen kunnenbepaalde individuele doelstellingen halen.

Le Vietnam, par exemple, poursuit plus particuliè-rement l'objectif relatif à la réduction de la mortalitéinfantile, de même d'ailleurs que l'Afrique du Sud, àprésent que l'enseignement fondamental y est généra-lisé.

Zo streeft Vietnam in het bijzonder de doelstellingover kindersterfte na, terwijl Zuid-Afrika dit ook doet,nu het al lager onderwijs heeft in heel het land.

L'impact global et la bonne administration sont lescritères de base pour les pays concernés et constituentune preuve de faisabilité, tout est question de volontépolitique.

«Global impact » en goed bestuur zijn de basis-voorschriften voor de landen waar het werkt; dit is eenbewijs van de haalbaarheid; het is een kwestie vanpolitieke wil.

C'est également la raison pour laquelle l'interve-nante adapte son exposé en fonction du pays.

Dat is ook de reden waarom de spreekster haarbetoog aanpast aan het land waar ze spreekt.

Dans la perspective de la conférence de Monterrey,la Belgique a joué un rôle de pionnier en matière depolitique d'aide et de politique internationale.

België heeft een voortrekkersrol gespeeld in hethulpbeleid en het internationaal beleid, in de aanloopvan Monterrey.

L'ambassade de Belgique à New York a prisl'initiative dans la discussion.

De Belgische ambassade in New York heeft deaanzet gegeven in de discussie.

A Monterrey, le leitmotiv était que « chacun fait cequ'il doit faire », ce qui fut traduit, de façon typique-ment américaine, par le slogan « go Dutch », le « g »désignant le « global partnership ».

In Monterrey was het leidmotief : « ieder doet zijneigen huiswerk ». Dit werd op typisch Amerikaansewijze vertolkt door de slogan « go Dutch » De « g »staat voor « global partnership ».

Cela signifie que l'aide ne peut être sortie de soncontexte.

Dat betekent dat men de hulp niet uit haar verbandmag halen.

Ainsi, il est arrivé que de bons projets en matière dedistribution de lait soient lancés en Tanzanie, mais quel'usine achète le lait non pas à Dar Es-Salaam mais auxPays-Bas, la poudre de lait y étant meilleur marché.

Zo heeft ze het meegemaakt dat er goede projectenvoor melkvoorziening werden opgestart in Tanzania,maar dat de fabriek de melk niet kocht in Dar-es-Salaam, maar in Nederland, omdat het melkpoederdaar goedkoper was.

La réalisation de l'objectif 1 (la réduction de moitiéde la pauvreté) n'est possible que si les pays riches nefaussent pas le marché des pays pauvres.

De verwezenlijking van doelstelling 1 (het halverenvan de armoede) kan maar mogelijk zijn als de rijkelanden de markt van de arme landen niet verstoren.

Grâce aux subventions, les agriculteurs des payseuropéens, excepté la Grèce, ont un revenu supérieur àcelui de 1a moyenne de la population.

Behalve in Griekenland zijn de boeren in Europavia subsidies rijker dan het gemiddelde van debevolking.

Le « o » désigne « ownership » (propriété). De « o » staat voor « ownership ».

Il vaut mieux laisser les administrations locales faireleur travail. Les donateurs ont souvent une attitudetrop paternaliste.

Het is beter de plaatselijke besturen hun werk telaten doen. De donoren zijn vaak te paternalistisch.

On notera à cet égard la déclaration pertinente duPrince Claus selon laquelle un grand principe de l'aideau développement veut que les pays bénéficiaires sedéveloppent eux-mêmes et n'ont pas besoin d'êtredéveloppés.

Zo is de uitspraak van Prins Claus treffend datinzake ontwikkelingshulp het principe geldt dat deontwikkelingslanden zich zelf ontwikkelen, en niethoeven ontwikkeld te worden.

Une note sur la solidarité qui a été publiée enBelgique il y a trois ans allait également dans ce sens.

Een nota over solidariteit die 3 jaar geleden inBelgië verscheen, ging ook in die zin.

( 23 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 24: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Le « d » désigne « debt relief », ce qui signifie« allégement de la dette », au sens de l'initiative de lacoalition du jubilé 2000.

De « d » staat voor « debt relief ». Dat betekentschuldverlichting, in de zin van het initiatief van de« Jubilee-coalition ».

On a insisté sur la nécessité de réduire légèrement ladette d'un groupe restreint de pays pauvres.

Er werd aangedrongen op een lichte schuldvermin-dering voor een beperkte groep arme landen.

L'initiative s'est avérée fructueuse pour les pays quien ont bénéficié, comme la Tanzanie.

Het bleek een succesvol initiatief voor de landenwaar het gebeurde, bijvoorbeeld in Tanzania.

Mais il faut faire plus. Une nouvelle campagne« Jubilé » est nécessaire.

Maar het is nog te weinig. Er is nood aan eennieuwe Jubilee-campagne.

Il faut reformuler la stratégie de lutte contre lapauvreté. L'intervenante plaidera en ce sens devant lacommission de la Coopération au développement duParlement européen.

De armoedestrategie dient te worden herschreven.Spreekster zal in die zin pleiten voor de commissievoor Ontwikkelingssamenwerking in het EuropeesParlement.

Le « u » désigne « untying » (déliement (de l'aide)). De « u » staat voor « untying ».

Pour être fructueuse, l'aide doit être incondition-nelle. Ce principe est d'ailleurs déjà appliqué auxPays-Bas et en Belgique.

De hulp moet onvoorwaardelijk zijn om te slagen.In Nederland en België wordt dit principe reedstoegepast.

Ces deux pays agissent déjà en ce sens au sein duComité au développement de l'OCDE, dans le cadredu Benelux, ce qui est une bonne nouvelle.

Zo treden deze landen in Benelux verband reeds opin die richting binnen de OESO-ontwikkelingscom-missie, wat goed nieuws is.

Trente années durant, seuls quatre pays de l'UEatteignaient la norme de 0,7%.

Reeds 30 jaar lang waren slechts 4 landen in de EUop het 0,7% niveau.

L'acceptation des OMD a permis de conclure desaccords à Barcelone (sommet de l'UE), ce qui aconstitué un premier pas dans la bonne direction, àsavoir la mise, en œuvre, du consensus de Monterrey.

De aanvaarding van de MOD heeft afsprakenlosgeweekt in Barcelona (EU-top) in de goede rich-ting, op weg naar Monterrey.

Mieux encore : le Luxembourg a déjà dépassé lesPays-Bas, et d'autre pays suivront, si bien qu'il y aurafinalement une majorité à progresser dans le bon sensau sein de l'UE.

Beter nog : Luxemburg heeft Nederland gepasseerd,en andere landen zullen in de toekomst volgen, omuiteindelijk een meerderheid binnen de EU te vormen.

Globalement, on constate qu'une trop grande partiede l'aide est encore accordée à des pays qui n'en ontpas besoin, comme le Maroc ou les pays d'Amériquedu Sud.

Globaal gezien lekt er nog te veel hulp weg naarlanden die het niet nodig hebben, zoals Marokko en deZuid-Amerikaanse landen.

Cela vaut principalement en ce qui concerne lespays donateurs dans le secteur de l'enseignement.

Dat geldt vooral voor donorlanden in de onderwijs-sector.

C'est ainsi que si l'Espagne consacre 20% de sonaide à l'enseignement, 19% de celles-ci sont consacrésau paiement des bourses d'études en Espagne, plutôtqu'au développement de l'enseignement fondamentaldans les pays en développement.

Zo geeft Spanje 20% van zijn hulp aan onderwijs,waarvan echter 19% voor beurzen is bestemd inSpanje, in plaats van bijvoorbeeld voor basisonderwijsin de ontwikkelingslanden.

Les intérêts géopolitiques ne peuvent pas êtredéterminants dans la politique d'aide au développe-ment.

Geopolitieke interesse mag niet bepalend zijn voorontwikkelingspolitiek.

Le « t » désigne « transfer of resources » (transfertde ressources).

De « t » staat voor « transfer of resources ».

L'aide accordée doit être beaucoup plus importante,tant du point de vue quantitatif que du point de vuequalitatif.

Er dient veel meer hulp te komen, zowel kwantita-tief als kwalitatief.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 24 )

Page 25: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Le « c » désigne « compensatory financing » (finan-cement compensatoire).

De « c » staat voor « compensatory financing ».

Les pays qui, bien qu'ayant respecté les prescrip-tions de la Banque mondiale, n'ont pas réussi à sortirde l'ornière, doivent bénéficier de financementscomplémentaires.

Voor landen die ondanks het feit dat ze de voor-schriften naleefden van de Wereldbank toch niet uit deput geraken, moet bijkomende financiering wordengegeven.

Le « h » signifie « harmonisation ». De « h » staat voor « harmonisation ».

Il est urgent d'harmoniser les normes d'octroi desaides.

De normen voor het verkrijgen van hulp moetendringend op elkaar afgestemd worden.

Dans nombre de pays pauvres, il n'y a que 2 ou 3fonctionnaires qui sont chargés de demander des aides.En raison du labyrinthe de règles édictées par lesdivers donateurs, ces fonctionnaires se trouventempêtrés de paperasseries.

In vele arme landen staan slechts 2 à 3 bekwameambtenaren in voor het opvragen van hulp. Doch doorde doolhof van voorschriften van de verschillendedonoren, kunnen deze personen slechts papieren werkdoen.

Il y a tout lieu de poursuivre une procédure unifiéepour l'UE.

Er moet dringend gestreefd worden naar een eenge-maakte EU procedure.

Dans son dernier rapport, l'OCDE exprime de vivespréoccupations concernant la défédéralisation de laBelgique.

Het laatste OESO rapport spreekt wat België betreftzijn grote bekommernis uit over de defederalisering inBelgië.

L'intervenante estime qu'il y a lieu, indépendam-ment de ces considérations, de souligner l'importancedu rôle des parlements.

Spreekster vindt dat, buiten deze beschouwingen,de rol van de parlementen dient te worden onder-streept.

Leur travail n'est pas inutile, étant donné qu'ilspeuvent notamment exercer un pouvoir de contrôle ence qui concerne la confection du budget et plusprécisément, par exemple, la mise en œuvre de lanorme de 0,7%.

Hun werk is geen maat voor niets. Zo kunnen ze debegroting monitoren, bijvoorbeeld wat betreft deinvulling van de 0,7% norm.

En Irlande, une telle analyse transversal ignorant leslimites entre les partis, est considérée comme quelquechose de tout à fait normal.

In Ierland is zulk een analyse heel normaal, dwarsdoor de partijen heen.

Il y a par ailleurs le rapport OCDE-DAC. Er is verder het OESO-DAC rapport.

Au parlement néerlandais, ce rapport a largementfourni matière à critique.

Dat is in het Nederlandse parlement een goudmijnvoor kritiek.

La Suède applique le principe de la responsabilitépartagée. Le ministre de l'éducation doit veiller àgarantir la crédibilité de l'aide destinée à l'enseigne-ment dans les pays en développement.

In Zweden is er de « shared responsibility ». Zomoet de onderwijsminister zorgen voor de geloof-waardigheid van de hulp aan het onderwijs in deontwikkelingslanden.

Le cycle de Doha pour le développement a étéimportant pour la réalisation des OMD.

De Doha ontwikkelingsronde is belangrijk geweestvoor het behalen van de MOD.

Le ministre chargé du Commerce doit, par exemple,rendre compte des progrès réalisés dans la réalisationdes objectifs en question.

Zo moet de handelsminister zich verantwoordenover de vooruitgang.

On a fixé des délais pour ce qui est de la réalisationdes sept premiers objectifs.

Voor de 7 eerste doelstellingen werden deadlinesopgelegd.

En Grande-Bretagne, la commission de suiviparlementaire a contraint le ministre chargé duCommerce à prendre des mesures en vue de supprimerles subventions agricoles à l'horizon 2010.

In Groot-Brittannië heeft de Parlementaire opvol-gingscommissie de handelsminister gedwongen delandbouwsubsidies in 2010 af te schaffen.

( 25 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 26: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il existe des rapports parlementaires de ce type danstous les pays. Aux Pays-Bas et au Danemark, il y en a,par exemple, au sujet de l'OMD 8.

Overal zijn er zulke parlementaire verslagen, zoalsin Nederland en Denemarken, over MDG 8.

L'essentiel est que ces rapports fassent l'objet d'unediscussion entre le/la ministre responsable et leParlement et non pas seulement entre le/la ministreet les Nations unies.

Het voornaamste is dat de verslagen worden be-sproken met het parlement, en niet enkel tussenminister en de VN.

Enfin, l'intervenante déclare que nous sommes lapremière génération à pouvoir réduire la pauvreté.

Als bottom line stelt de spreekster dat wij de eerstegeneratie zijn die in staat is de armoede te verminde-ren.

Le parlement est un maillon essentiel à cet égard. Het parlement is daarin een essentiële schakel.

2.2. Discussion 2.2. Bespreking

Mme de Bethune demande si l'on a calculé quelleest la quote-part de chaque pays dans le montant totalde l'aide au développement.

Mevrouw de Bethune vraagt of er berekeningen zijnvan de proporties die de hulp van de diverse landenvertegenwoordigen in de globaliteit van de ontwikke-lingshulp.

Mme Herfkens revient sur la question de l'harmo-nisation qui se pose avant la question relative à laquote-part de chaque pays.

Mevrouw Herfkens komt nog even terug op deharmonisering, die de vraag over proporties vooraf-gaat.

L'harmonisation permet en effet d'améliorer l'effi-cacité de chaque don.

De efficiëntie van elke gift wordt erdoor vergroot.

Elle-même, à l'époque où elle était ministre auxPays-Bas, a constitué un groupe composé de quatrefemmes ministres de l'UE qui s'est rendu en Tanzaniepour y discuter de la question de l'aide.

Zo heeft zijzelf, toen ze minister was in Nederland,een groep geconstitueerd van de 4 vrouwelijke minis-ters binnen de EU, die samen naar Tanzania zijngegaan, om gezamenlijk de hulp te bespreken.

Ce groupe a amorcé, de cette manière, un processusauquel d'autres donateurs ont également adhéré et quia débouché sur la conférence de Rome qui est passéetotalement inaperçue dans les divers parlements.

Daardoor hebben ze een proces gestart, waardoorook andere donoren zich bij de 4 hebben gevoegd. Deconferentie van Rome die daaruit voortvloeide isonbekend bij de parlementen.

Pour l'intervenante, le vrai problème, vient de ceque les ministres ne sont soumis, au niveau national, àaucun contrôle parlementaire pour ce qui est durespect des promesses qu'ils ont faites.

Het echte probleem is volgens spreekster dat deministers in eigen land niet worden getoetst op hunbeloften in hun nationale parlement.

En revanche, la Commission européenne a étésoumise à un tel contrôle par le Parlement européenjuste avant l'été de cette année (2004). Il est apparuclairement à cette occasion que l'harmonisation posaitproblème.

De EU-commissie werd, van haar kant, wél getoetstin het Europees Parlement, vlak vóór de zomer van ditjaar (2004). Daar bleek duidelijk dat de harmonisatieeen probleem was.

Elle plaide quant à elle pour la constitution d'unecommission de donateurs UE, à laquelle elle souhaiteaussi associer la Norvège et la Suisse.

Zijzelf pleit niet enkel voor een EU-donorcomité,maar wil daar ook Noorwegen en Zwitserland bijbetrekken.

Une autre manière d'améliorer l'efficacité consiste àconfier la mise en œuvre d'un projet déterminé à unautre pays qui a un projet similaire.

Een andere mogelijkheid om de efficiency tevergroten is een bepaald project aan een ander landuit te besteden, dat hetzelfde op het oog heeft.

On oublie aussi souvent les organisations multi-latérales qui ont acquis un grand savoir-faire danscertains domaines.

Wat men ook dikwijls vergeet, zijn de multilateraleorganisaties, die heel wat « know how » hebbenopgebouwd in sommige domeinen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 26 )

Page 27: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il ne faut pas non plus oublier que l'UE siège au seinde l'OCDE dont la Norvège et la Suisse sontégalement membres.

Men mag ook niet vergeten dat de EU-commissielid is van de OESO, en dat Noorwegen en Zwitserlanddaar ook bij zijn.

Il faut dissuader les nouveaux donateurs de fairecavalier seul.

Nieuwe donoren moeten worden ontraden om apartte ageren.

Pour ce qui est de la quantification, M. Zedillo,président du Mexique, a fait un calcul analogue pourles Nations unies et, selon celui-ci, il faudrait entre 50et 80 milliards de dollars par an, ce qui correspondenviron à 0,7% du budget global des pays donateurs.

Wat de kwantificering betreft, heeft de heer Zedillo,president van Mexico, voor de VN dezelfde bereke-ning gemaakt dat er nood is aan 50 à 80 miljard dollarper jaar, wat ongeveer overeenkomt met 0,7% van deglobale begroting van de donorlanden.

Le professeur Tinbergen a d'ailleurs déjà effectué luiaussi ce calcul— sur la base de chiffres moins élevésà l'époque — et il a obtenu le même pourcentage.

Tinbergen heeft dit trouwens ook al berekend,— toentertijd met lagere cijfers —, en kwam ophetzelfde percentage uit.

Il ne faut pas oublier dans ce calcul que les payspauvres ont également des fonds propres.

Men mag bij die berekening ook niet vergeten datarme landen ook eigen middelen hebben.

Cela rend les calculs d'autant plus compliqués. Dat maakt de berekeningen des te ingewikkelder.

La Banque mondiale a été chargée de contrôler laréalisation des OMD dans 20 pays en développement.

De Wereldbank kreeg als opdracht 20 ontwikke-lingslanden te controleren naar het realiseren van deMOD.

Le rapport sur les progrès réalisés dans la mise enœuvre des OMD, présenté par le comité du dévelop-pement de la Banque mondiale, montre que la partrelative des fonds propres que les pays pauvresconsacrent à leur propre développement est plusimportante que le montant des aides qu'ils reçoiventdes pays riches.

Het rapport « Progress in MDG's », dat door hetDevelopment Committee van de Wereldbank werdgepresenteerd, laat uitschijnen dat de arme landenrelatief gesproken meer middelen besteden aan huneigen ontwikkeling uit hun eigen begroting dan dehulp die ze krijgen van de rijke landen.

M. Van der Maelen doute du bien-fondé del'optimisme de Mme Herfkens.

De heer Van der Maelen betwijfelt of het optimismevan mevrouw Herfkens gefundeerd is.

Il lui est revenu que le Centre pour le développe-ment global, à Washington, estime que l'on place labarre trop haut et que les OMD ne sont pas réalisables.

Zo verneemt hij dat het «Center for GlobalDevelopment » in Washington stelt dat de lat te hooggelegd wordt en dat de MDG's niet haalbaar zijn.

La tendance reste donc au scepticisme. Het scepticisme is dus niet uit de lucht.

Le montant à financer, que l'on avait estimé audépart entre 12 et 50 milliards de dollars, necorrespond plus aujourd'hui à la réalité. La norme de0,7% permet d'obtenir davantage.

Het te financieren bedrag dat oorspronkelijk werdvooropgesteld namelijk van 12 à 50 miljard dollar isachterhaald. Men kan meer bekomen via de 0,7%-norm.

Le pourcentage mondial moyen qui est consacré àl'aide au développement n'est aujourd'hui que de0,22%.

Voor het ogenblik wordt er mondiaal slechts ge-middeld 0,22% uitgegeven aan ontwikkelingshulp.

De plus, les pays de l'Union européenne sontconfrontés à deux défis importants : le vieillissementde la population et le pacte de stabilité.

De landen van de EU staan bovendien voor deuitdagingen van de vergrijzing en van het stabiliteits-pact.

Les choix stratégiques que cela implique serontdéfavorables aux pays en développement.

De strategische keuzes die daaraan gekoppeldzullen worden, zullen in het nadeel uitvallen van deontwikkelingslanden.

Par ailleurs, l'intervenant distingue encore un autreproblème fondamental.

Vervolgens is er volgens spreker een ander funda-menteel probleem.

L'on se donne bonne conscience avec la norme de0,7%, mais il est à souligner qu'un pays comme les

Men verschaft zich een goed geweten via de 0,7%-norm, maar er dient te worden onderstreept dat een

( 27 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 28: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

États-Unis n'atteint que 0,10% et qu'il qualifie enoutre, à tort, d'aide au développement certains postestels que la lutte contre le terrorisme.

land zoals de VS slechts 0,10% haalt, en het daarbijnog bepaalde posten verkeerd kwalificeert als ont-wikkelingshulp, zoals de bestrijding van het terro-risme.

La proposition visant à instaurer une taxe Tobin, quia été votée à la Chambre, lui paraît être la seulealternative réaliste. L'aide au développement doit fairel'objet d'un financement international par le biais d'unetaxe ou d'une source de financement équivalente.

Het voorstel van een Tobin-taks, dat in de Kamerwerd gestemd lijkt hem het enige realistische alterna-tief. De financiering van de ontwikkelingshulp moetvia een internationale lijn verlopen via zulk een taks ofeen gelijkaardige financieringsbron.

L'intervenant considère qu'il faut s'en tenir à cettestratégie.

Hij gaat ervan uit dat dit als strategie moet wordengehandhaafd.

En ce qui concerne les objectifs chiffrés, il faut fairepreuve de prudence car il s'agit de moyennesnationales.

Wat nu de cijfermatige objectieven betreft, moetmen omzichtig te werk gaan. Het gaat immers omnationale gemiddelden.

Non seulement l'argent n'arrive pas toujours àdestination, mais en plus, il est réparti de manièreinégale.

Het geld komt niet altijd terecht waar het hoort, enwordt bovendien ongelijkmatig verdeeld.

Même si l'on avait les moyens nécessaires, leproblème de leur affectation sur le terrain se poseraittoujours, étant donné que la capacité de base pourmettre à profit l'aide octroyée fait défaut.

Zelfs al zou men de middelen hebben, dan nog is ereen probleem bij het besteden ervan op het terrein,vermits de basiscapaciteit er niet is om de hulp teverwerken.

Il est par exemple difficile de faire quelque chosedans le domaine des soins de santé lorsque mêmel'infrastructure de base fait défaut.

Zo is het bijvoorbeeld moeilijk om aan gezond-heidszorg te doen als er zelfs geen basisinfrastructuuris.

En ce qui concerne la réalisation des objectifs, l'on afixé l'échéance de 2015 pour 4 objectifs. Qu'a-t-onprévu pour les autres ?

Wat de verwezenlijking van de doelstellingenbetreft, heeft men een deadline gesteld in 2015 voor4 doelstellingen. Wat met de anderen ?

M. Galand fait observer que la norme de 0,7%provient comme on l'a dit, d'un calcul du professeurTinbergen, qui a calculé les besoins, non à 0,7%, maisà 1% pour les budgets d'aide au développement.

De heer Galand wijst erop dat de 0,7%-normafkomstig is van een berekening van professorTinbergen, die heeft vastgesteld dat niet 0,7% maar1% nodig is om aan de behoeften te kunnen voldoen.

Cela résulte d'une étude qui a fait l'objet d'unrapport à la Communauté européenne, mais qui n'ajamais été publié.

Dat blijkt uit een studie waarover een verslag werdingediend bij de Europese Gemeenschap, dat echternooit gepubliceerd werd.

Après 30 ans, il serait important de procéder à saréactualisation, vu que le retard est tellement impor-tant, qu'il ne faudrait plus 1%, mais 30% des budgetsdes pays développés.

Dertig jaar later is het belangrijk dat we die studieactualiseren, want de achterstand is zo groot dat nietlanger 1% maar 30% van de begrotingen van deontwikkelde landen nodig is.

Tinbergen a calculé que si l'on atteint même les 1%,il faudrait attendre jusqu'en 2147 avant de sortir lespays concernés de l'extrême pauvreté.

Tinbergen heeft berekend dat zelfs wanneer men1% haalt, men nog tot 2147 zou moeten wachten voordie landen uit de ergste armoede worden gehaald.

Au lieu d'une bipolarisation, il faut impérativementtendre vers l'harmonisation.

Men moet af van de polarisering, men moet strevennaar harmonisering.

La bipolarité Nord-Sud est déstabilisante en ce sensqu'elle stigmatise le Sud comme étant une forcedéstabilisante et terroriste. Ceci crée une méfianceinstitutionnalisée.

De gepolariseerde Noord-Zuid-relatie werkt desta-biliserend, omdat ze het Zuiden brandmerkt als eendestabiliserende en terroristische kracht. Dat veroor-zaakt een geïnstitutionaliseerd wantrouwen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 28 )

Page 29: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Ce sentiment est tellement incrusté qu'on constate,même en Europe, un rejet des communautés étrangè-res, alors même qu'ils envoient quant à eux, plusd'argent chez eux que nous-mêmes en tant qu'aide audéveloppement.

Dat gevoel is zo diep geworteld dat men zelfs inEuropa een afkeer vaststelt van de migrantengemeen-schappen, terwijl deze laatsten meer geld naar huissturen dan wijzelf in de vorm van ontwikkelingshulp.

Une deuxième réflexion est que le développementet le désarmement sont deux objectifs des Nationsunies qui sont très interdépendants. Il faut désarmerpour développer. La Belgique produit des armeslégères en masse, alors que c'est à l'Iraq qu'ondemande de désarmer.

Een tweede bedenking is dat ontwikkeling enontwapening twee doelstellingen van de VerenigdeNaties zijn die sterk van elkaar afhankelijk zijn. Menmoet ontwapenen om te ontwikkelen. België produ-ceert op grote schaal lichte wapens, terwijl men aanIrak vraagt te ontwapenen.

Enfin, la défédéralisation de la coopération n'est pascontraire en soi à l'harmonisation.

De opsplitsing van de ontwikkelingssamenwerkingten slotte is op zich niet strijdig met de harmonisering.

Mais il faut bien tenir compte des objectifscommuns fixés à l'Union européenne.

Men moet echter goed rekening houden met degemeenschappelijke doelstellingen die in de EuropeseUnie zijn vastgelegd.

M. Germeaux constate que l'harmonisation est unpoint délicat. L'on se refuse à faire une nouvellepondération de l'efficacité de la coopération audéveloppement provenant des 3 régions. Il faudra entout cas demander que l'on améliore la qualité desrapports, surtout à la lumière des activités de laBanque mondiale.

De heer Germeaux stelt vast dat de harmoniseringeen heikel punt is. Men wil geen nieuwe afwegingmaken van de effectiviteit van de ontwikkelings-samenwerking van de 3 gewesten. Men moet alleszinseen betere rapportering bepleiten, vooral in het lichtvan de activiteiten van de Wereldbank.

Mme Herfkens déclare que le rapport OCDE-CADinsiste aussi sur la nécessité de procéder à uneharmonisation. Cette nécessité est réelle, elle ne l'apas inventée.

Mevrouw Herfkens stelt dat het OESO-DACrapport ook op de noodzaak aan harmonisering wijst.Het is een echte noodzaak, die ze niet zelf heeftbedacht.

S'agissant de la contradiction entre désarmement etOMD, elle affirme qu'il faut se garder de sous-estimerle désarmement, mais que les OMD offrent l'avantaged'être parfaitement quantifiables sur le plan socioéco-nomique.

Wat de tegenstelling ontwapening/MOD betreft,stelt ze dat de ontwapening niet moet wordenonderschat; maar de MOD hebben als voordeel datze sociaal-economisch perfect kwantificeerbaar zijn.

Il est certes possible qu'il y ait un écart entre leschiffres (0,7% contre 30%), mais tout est unequestion de faisabilité.

Dat er een kloof is tussen de getallen (0,7% tenoverstaan van 30%) is mogelijk, maar alles is eenkwestie van haalbaarheid.

Il faut éviter de sombrer dans le défaitisme : 0,7%est une norme universellement admise. Il ne fautsurtout pas décourager les efforts pour y parvenir.

Men moet doemdenken vermijden : 0,7% is eenalgemeen aanvaarde norm. Men moet vooral deverwezenlijking ervan niet ontmoedigen.

On dispose de chiffres exacts concernant lesbesoins.

Exacte cijfers over de noden zijn beschikbaar.

Alors qu'on les chiffrait encore à 52 milliards dedollars il y a deux ans, ils atteignent aujourd'hui68 milliards de dollars.

Twee jaar geleden was dat nog 52 miljard dollar, ennu reeds 68 miljard dollar.

L'on constate, d'autre part, une forte augmentationdes moyens, y compris en Europe.

Er is anderzijds een fikse stijging van de middelen,ook in Europa.

Le chiffre exact pour les États-Unis est de 0,15%. Het juiste cijfer voor de VS is 0,15%.

Il convient de préciser que l'administration Clintona fortement rogné sur les dépenses et que depuisl'arrivée de M. Bush à la présidence, ce poste aenregistré une hausse comme on n'en avait plus connudepuis le plan Marshall.

Het dient gezegd dat de administratie Clinton sterkheeft bezuinigd, terwijl deze post onder presidentBush nooit zulk een uitbreiding heeft gekend sinds hetMarshallplan.

( 29 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 30: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Certains facteurs humains jouent également un rôleà cet égard.

Ook menselijke factoren spelen daarbij een rol.

C'est ainsi qu'à Monterrey, l'Europe et les États-Unis se sont livrés à un véritable concours de beauté,qui a donné des résultats inattendus. Sous la pressiondu slogan « shame the hollow dispense », les États-Unis ont pratiqué un jeu de surenchère inédit.

Zo was er in Monterrey een ware schoonheidswed-strijd aan de gang tussen Europa en de VS, metonverwachte resultaten. Onder druk van « shame thehollow dispense », deed de VS aan een ongezienopbod.

À l'automne 2005, les Nations unies reviendront surle fossé qui sépare les 50 milliards de l'Unioneuropéenne et les 15 milliards des États-Unis, ce quifavorisera sans doute une réaction de surenchère de lapart des Américains.

In het najaar van 2005 zal de VN verder inspelen opde kloof tussen de 50 miljard van de EU en de15 miljard van de VS. Dit zal waarschijnlijk het opbodvan de VS vooruithelpen.

Même l'Allemagne n'a pas réduit sa quote-part, endépit de ses problèmes budgétaires structurels.

Zelfs Duitsland heeft niet bespaard, ondanks zijnstructurele begrotingsproblemen.

L'intervenante souhaite faire part d'une réflexion àcet égard : pourquoi ne pas neutraliser dans le cadre dupacte de stabilité toutes les dépenses consacrées àl'aide au développement qui dépassent la moyenneeuropéenne ?

In dat verband wenst spreekster een bedenking temaken : waarom niet alle uitgaven voor ontwikke-lingshulp die boven het Europese gemiddelde gaan,neutraliseren in verband met het stabiliteitspact ?

Force est également de constater que sur le planpolitique, on assiste à un revirement de l'opinionpublique en faveur des dépenses consacrées audéveloppement, pourvu que la destination de l'argentsoit connue. Le citoyen moyen serait ainsi prêt àconsacrer 1% de ses revenus à ce type de dépenses.

Men kan ook niet ontsnappen aan de vaststelling datpolitiek gezien de publieke opinie aan het keren is inhet voordeel van de ontwikkelingsuitgaven, als menmaar weet waarvoor het geld bestemd is. Zo zou eengemiddelde burger bereid zijn 1% van zijn inkomen telaten afvloeien naar dit soort uitgaven.

Ce qui surprend, c'est que les Belges soient les seulsen Europe à rester sceptiques pour ce qui est del'efficacité de l'aide.

Het verwonderlijke is dat de Belgen, als enigen inEuropa, sceptisch blijven over de effectiviteit van dehulp.

L'intervenante suppose que cela doit être lié àl'image que le Belge se fait de l'aide au développementqu'il y a un peu trop tendance à assimiler à l'aide auCongo, dont le manque d'efficacité est notoire.

Spreekster veronderstelt dat dit met de perceptie temaken heeft, die ertoe leidt dat de Belg teveelontwikkelingshulp gelijkstelt met hulp aan Congo,en het gebrek aan effectiviteit van deze hulp.

Dans le reste de l'Europe, c'est exactement l'inverseet le degré d'efficacité de l'aide est toujours un atoutdont dispose le ministre pour convaincre le public.

In de rest van Europa is het net omgekeerd, en is deeffectiviteitsgraad van de hulp voor de minister steedseen troef vis-à-vis het publiek.

En ce qui concerne la taxe Tobin, elle ne voit paspourquoi l'on ne pourrait pas continuer à appliquer lesaccords existants.

Wat de Tobin-taks betreft, ziet ze niet in waarommen niet kan doorgaan met de bestaande afspraken.

Les pauvres ne peuvent pas attendre que l'onentame de nouvelles négociations sur les moyens àaffecter.

De armen kunnen niet wachten op nieuwe onder-handeling van de middelen.

L'aide est également de plus en plus souventaccordée en fonction de critères socialement impor-tants. C'est ainsi que l'on prend en considération enAlbanie, au Brésil et en Égypte, des projets régionauxet des projets qui tiennent compte des sexospécificités.

De hulp wordt ook meer en meer gegeven in functievan maatschappelijk relevante criteria. Zo houdt menin Albanië, Brazilië en Egypte rekening met regionaleen genderspecifieke projecten.

La Belgique dispose d'ailleurs, au sein des Nationsunies, d'un excellent fonctionnaire, M. Jan Vande-moortele, qui participe à l'élaboration des program-mes.

België heeft trouwens een uitmuntend VN ambte-naar die meewerkt aan het ontwerpen van de pro-gramma's, in de persoon van Jan Vandemoortele.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 30 )

Page 31: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

En ce qui concerne l'étude du «Center for GlobalDevelopment », l'intervenante tient à souligner qu'elleest axée surtout sur les pays les plus pauvres.

Wat de studie betreft van het «Center for GlobalDevelopment », wenst spreekster erop te wijzen datdeze vooral focust op de armste landen;

Elle donne une fausse idée de la situation, dans lamesure où il existe des pays où l'on arrive à travaillerefficacement avec les moyens disponibles.

Dat trekt de situatie scheef, vermits er een midden-moot is van landen waar wel efficiënt wordt gewerktbinnen het raam van de bestaande middelen.

Mme Déom insiste sur le rôle à attribuer à l'OCDEet autres organismes internationaux.

Mevrouw Déom benadrukt de rol die aan de OESOen andere internationale instellingen moet wordentoegekend.

Ne serait-il pas préférable que ce soit l'OCDE quidétermine les modes de calcul au lieu des Nationsunies ?

Zou het niet verkieslijk zijn dat de berekenings-wijzen bepaald worden door de OESO in plaats vandoor de VN ?

Selon Mme Herfkens, les Nations unies constituentl'enceinte de contrôle idéale.

Mevrouw Herfkens vindt dat de VN het idealeforum is voor controle.

Plusieurs voix se font toutefois entendre, et les paysriches décident entre eux.

Er zijn echter verschillende meningen daarover ende rijke landen beslissen onder mekaar.

Il ne faut certainement pas oublier que l'instaurationd'un contrôle international a constitué un énorme pasen avant; autrefois, chaque pays en faisait à sa guise.

Men mag zeker niet uit het oog verliezen datinternationale controle een hele stap vooruit is ge-weest; vroeger deed iedere staat zijn zin.

En l'espèce aussi, on peut faire référence à l'adage«Qui perd, gagne ».

Ook hier geldt het gezegde : « You win some, youlose some ».

Pareil contrôle international peut également s'avérerproductif. C'est ainsi que, sous la pression de l'OCDE,les Pays-Bas ont inscrit l'aide qu'ils accordent auxAntilles néerlandaises en dehors du cadre de leurcoopération au développement.

Zulke internationale controle kan ook productiefzijn. Zo is onder druk van de OESO de hulp vanNederland aan de Nederlandse Antillen buiten hetbestek gehouden van de ontwikkelingshulp van Ne-derland.

Les ministres nationaux peuvent également se servirdu contrôle international pour faire pression sur descollègues qu'ils doivent arriver à convaincre.

De internationale controle kan ook een drukking-middel zijn ten behoeve van de nationale ministers diehun collega's moeten overtuigen.

D'une manière générale, il y a lieu aussi de poserque les dépenses militaires ne peuvent pas êtreinscrites dans le cadre de la coopération au dévelop-pement.

In het algemeen dient ook gesteld te worden datmilitaire uitgaven niet onder ontwikkelingshulp kun-nen vallen.

La France, la Grande-Bretagne et les États-Unis, parexemple, consacrent des milliards à l'entraînement decertaines armées.

Zo geven Frankrijk, Groot-Brittannië en de VSmiljarden uit voor het trainen van legers.

Cela donne une image fausse des budgets. Dit geeft een vertekend beeld van de begrotingen.

C'est une technique contre laquelle on peut lutterpar le biais de l'OCDE.

Het is een techniek die via de OESO kan wordenbestreden.

3. Audition du 13 septembre 2004 3. Hoorzitting van 13 september 2004

3.1. Mme Martine Van Dooren, directeur général dela DGCD au SPFAffaires étrangères, Commerceextérieur et Coopération au développement

3.1. Mevrouw Martine Van Dooren, directeur-gene-raal DGOS bij de FOD Buitenlandse Zaken,Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamen-werking

Mme Van Dooren esquisse tout d'abord le contextedans lequel les objectifs du millénaire ont été fixés :depuis 1990, la situation s'est dégradée dans la

Mevrouw Van Dooren schetst vooreerst de achter-grond van de millenniumdoelstellingen, namelijk deterugslag die de meeste ontwikkelingslanden sinds

( 31 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 32: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

majorité des pays en développement, — quarante-sixpays sont même plus pauvres aujourd'hui qu'en 1990— et cette pauvreté est inégalement répartie et se situe,pour l'essentiel, en Afrique et en Asie du Sud-Est.

1990 kennen waarbij 46 landen nu zelfs armer zijn danin 1990. Deze armoede is ongelijk verdeeld en situeertzich vooral in Afrika en zuidoost Azië.

Plus d'un milliard de personnes vivent en dessousdu seuil de pauvreté de 1 dollar par mois; plus de830 millions de personnes souffrent de la faim alorsque la quantité de nourriture disponible est suffisantepour nourrir correctement tout le monde. L'enseigne-ment fondamental, lui non plus, n'est pas encoreaccessible à tous, particulièrement en Afrique. L'éga-lité entre les sexes est loin d'être réalisée, surtout dansl'enseignement, où l'important retard accumulé toucheprincipalement les filles. D'après les estimations, lamortalité infantile dépasserait encore les 11 millions.Quant au virus HIV/SIDA, c'est un fléau qui estencore loin d'être maîtrisé.

Meer dan één miljard mensen leeft onder dearmoedegrens van 1 dollar per maand; meer dan830 miljoen mensen lijden honger terwijl er voldoendevoedsel beschikbaar is om iedereen behoorlijk tevoeden. Ook basisonderwijs, vooral in Afrika, is nogniet voor iedereen toegankelijk. De gelijkheid tussende geslachten is nog verre van gerealiseerd, zeker nietin het onderwijs waar vooral meisjes een groteachterstand kennen. De kindersterfte wordt hedennog op meer dan 11 miljoen geschat en HIV/AIDS iseen gesel die zeker nog niet bedwongen werd.

La régression que connaissent de nombreux paysdepuis 1990 a suscité bien des discussions au sujet del'efficacité de l'aide au développement. Lors dupassage à l'an 2000, les Nations unies ont organiséun sommet du millénaire. À cette occasion, l'on aadopté une déclaration du millénaire fixant avecprécision huit objectifs pour une politique de déve-loppement, à réaliser d'ici 2015.

De vaststelling dat sinds 1990 heel wat landen er opachtergegaan zijn, heeft geleid tot heel wat debattenover de doelmatigheid van de ontwikkelingshulp. Bijde overgang naar het jaar 2000 hebben de VerenigdeNaties een millenniumtop georganiseerd die leidde totde millenniumverklaring waarbij acht precieze ont-wikkelingsdoelen voor een ontwikkelingsbeleid wer-den geformuleerd en aangenomen. In 2015 moetendeze gerealiseerd zijn.

Ces objectifs sont les suivants : Deze ontwikkelingsdoelen zijn :

1. l'éradication de l'extrême pauvreté et de lafamine;

1. de grootste armoede en honger uitbannen;

2. l'accessibilité pour tous à l'enseignement fonda-mental au niveau mondial;

2. basisonderwijs wereldwijd toegankelijk makenvoor iedereen;

3. la promotion de l'égalité hommes/femmes, enoffrant aux femmes davantage de chances et depossibilités de faire entendre leur voix;

3. gelijke behandeling van mannen en vrouwenbevorderen, door vrouwen meer kansen en zeggen-schap te bieden;

4. la diminution de la mortalité infantile; 4. de kindersterfte verminderen;

5. l'amélioration de la santé des mères; 5. de gezondheid van moeders verbeteren;

6. la lutte contre le virus HIV/SIDA, la malaria etd'autres maladies;

6. strijd leveren tegen HIV/AIDS, malaria enandere ziekten

7. la mise en place active d'un environnementdurable;

7. actief werken aan een duurzaam milieu;

8. l'instauration d'un partenariat mondial pour ledéveloppement. Ce dernier objectif concerne surtout lacohérence politique et l'engagement mutuel des chefsd'État et de gouvernement de s'attaquer à ce problème.

8. werken aan een mondiaal partnerschap voorontwikkeling. Deze laatste doelstelling betreft vooralde politieke coherentie en het wederzijds engagementvan de staats- en regeringsleiders om deze problema-tiek ter laste te nemen.

Tous ces objectifs sont identifiables et mesurables,et doivent être atteints pour 2015 au plus tard. Si cesobjectifs ont leurs limites et sont peut-être un moyenun peu simpliste de présenter le problème, ils ont entout cas le mérite de créer un cadre consensuel pour lamise en œuvre d'une approche globale comportant desobjectifs identifiables à atteindre dans un délai

Al deze doelstellingen zijn identificeerbaar enmeetbaar en moeten voor de streefdatum, 2015,bereikt worden. Ook al hebben deze millenniumdoel-stellingen hun beperkingen en zijn ze misschien eerdereen simplistische wijze om de problematiek voor testellen, toch vormen zij op zijn minst een aanvaardkader voor een globale aanpak met resultaten die

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 32 )

Page 33: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

déterminé. Les objectifs du millénaire constituentdonc une étape importante.

identificeerbaar zijn en met een voorziene streefdatum.De de millenniumdoelstellingen vormen dan ook eenbelangrijke stap.

Le concept majeur est celui du partenariat mondial,fondé sur le principe de «mutual comptability » et surla cohérence politique de la part des pays donateurs.

Het meest belangrijke begrip is het concept van hetmondiaal partnerschap met het beginsel van «mutualcomptability » en de politieke coherentie van de kantvan de donorlanden.

Mme Van Dooren évoque ensuite le rôle importantde la société civile. En effet, dans les pays endéveloppement, la société civile doit inciter lespouvoirs publics à réaliser les objectifs du millénairealors que, dans les pays donateurs, elle doit leurrappeler en permanence l'importance de l'aide audéveloppement.

Mevrouw Van Dooren wijst vervolgens op de rolvan de burgermaatschappij : in de ontwikkelingslan-den is deze rol belangrijk om de overheid op te roepende millenniumdoelstellingen te bereiken; bij de donor-landen moeten zij de aandacht van de overheid blijvenvestigen op het belang van de ontwikkelingshulp.

Outre les objectifs, le sommet du millénaire aégalement prévu un certain nombre de mécanismes desuivi.

De millenniumconferentie heeft, naast de doelstel-lingen, tevens een aantal opvolgingsmechanismenvoorzien.

Ainsi, une conférence s'est-elle tenue en mars 2002à Monterrey afin de fixer les objectifs en matièred'aide au développement; le secrétaire général desNations unies a demandé au professeur Jeffrey Sachs(Université de Columbia) de présider le groupe detravail du millénaire; une dizaine de « task forces » ontété créées afin de veiller à la mise en œuvre concrètedu programme; une campagne du millénaire a suivi,et, le 20 septembre 2004, une conférence a étéorganisée à l'initiative du président brésilien sur lethème du financement de l'aide au développement.

In maart 2002 werd aldus in Monterrey eenconferentie gehouden om de doelstellingen inzakeontwikkelingshulp vast te leggen; de secretaris-ge-neraal van de Verenigde Naties heeft prof. Jeffrey D.Sachs (Columbia universiteit) verzocht de millen-niumwerkgroep te willen leiden; er werden een tientaltask forces opgericht om de concrete in werkingstelling van het programma na te gaan; er komt eenmillenniumcampagne en op 20 september 2004 wordt,op initiatief van de Braziliaanse president, eenconferentie georganiseerd over de financiering vande ontwikkelingshulp.

En septembre 2005, les premiers objectifs atteintsferont l'objet d'une première évaluation.

In september 2005 zullen dan de eerste gereali-seerde doelstellingen geëvalueerd worden.

Entre-temps, un séminaire a été organisé en juillet2004 par le professeur D. Sachs afin de dresser unpremier bilan de la situation, et le constat était sansappel : il faut changer de méthode. Il reste beaucoup àfaire; à moins de doubler (au moins) les efforts, lesobjectifs du millénaire ne seront pas réalisés ou leseront, en tout cas, beaucoup trop tard.

Ondertussen werd in juli 2004 door prof. Jeffrey D.Sachs een seminarie georganiseerd over een eerstestand van zaken. De conclusie was duidelijk : businessas usual will not work. Er is nog heel wat werk aan dewinkel; als de inspanningen niet minstens verdubbeldworden, zullen de millenniumdoelstellingen niet enminstens veel te laat worden gehaald.

De l'avis du professeur Jeffrey D. Sachs, ladéclaration du millénaire ne peut réussir que s'il existeune volonté politique dans ce sens, si davantage demoyens sont libérés et si tous les obstacles sont levés.

Volgens prof. Jeffrey D. Sachs zijn de volgendevoorwaarden onontbeerlijk voor het welslagen van deMillenniumverklaring : de politieke wil, een verhogingvan de middelen en het verwijderen van alle obstakels.

La première condition absolue est l'existence d'unevolonté politique : l'engagement du monde politiqueest donc une condition sine qua non pour l'ensemblede l'opération.

Een eerste en absolute voorwaarde is dat depolitieke wil aanwezig is : een engagement vanuit depolitieke wereld is dus een conditie sine qua non voorde hele operatie.

Ensuite, il faut libérer davantage de moyens. Ceuxqui sont disponibles aujourd'hui sont totalementinsuffisants.

Daarnaast moeten de beschikbare middelen wordenverhoogd want de huidige middelen zijn totaalontoereikend.

Selon le rapport du président mexicain, un montantannuel de 50 milliards de dollars américains estnécessaire. Et l'augmentation prévue de l'aide publiqueau développement ne sera même pas encore suffisante

Volgens het verslag van de Mexicaanse president iseen bedrag van 50 miljard US dollar/jaar nodig. Ookmet de voorziene stijging van de overheidssteun voorontwikkelingssamenwerking zal er nog jaarlijks een

( 33 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 34: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

puisque le déficit s'élèvera toujours à 25 milliards paran. Il faudrait donc augmenter sensiblement aussi bienl'aide publique que les investissements. Du reste, lesmoyens de la coopération au développement neproviennent pas seulement de l'aide publique; uncertain nombre de pays peuvent également libérer desmoyens propres (par exemple, par le biais d'uneaugmentation des taxes). Bien entendu, il ne s'agit pas,en l'espèce, des pays les plus pauvres, mais de payscomme le Brésil.

tekort van 25 miljard zijn. Daarom moeten zowel deoverheidssteun als de investeringen fors wordenopgetrokken. Trouwens, de middelen voor ontwikke-lingssamenwerking zijn niet alleen afkomstig uitoverheidssteun; een aantal landen kunnen ook eigen,nationale middelen ter beschikking stellen (doorbijvoorbeeld de belastingen te verhogen). Het gaathier uiteraard niet om de meest arme landen, maarlanden zoals Brazilië.

Ce qu'il faut surtout, ce sont de nouveaux méca-nismes de financement. Ils seront d'ailleurs au cœur dela prochaine conférence qui se tiendra à New York(septembre 2005). Parmi les différentes propositionssur la table, il y a l'instauration d'une taxe Tobin ouencore d'une taxe sur les armes. Il va de soi que lesnouveaux mécanismes de financement ne peuventconduire à une réduction de l'aide publique existanteau développement. La Belgique aussi devra prendreune décision au sujet de nouveaux mécanismes definancement.

Er is vooral nood aan nieuwe financieringsmecha-nismen. Het zoeken naar deze nieuwe mechanismenzal het thema zijn van de eerstvolgende conferentie inNew York (september 2005). Er liggen verschillendevoorstellen ter tafel, zoals een Tobin Tax of eenbelasting op wapens. De nieuwe financieringsmecha-nismen mogen uiteraard niet leiden tot een verminde-ring van de bestaande overheidssteun inzake ontwik-kelingssamenwerking. Ook België zal een beslissingover nieuwe financieringsmechanismen moeten ne-men.

Selon le professeur Jeffrey D. Sachs, la part desdons dans l'aide publique au développement doitégalement augmenter; un financement par des prêts nefait que déplacer le problème. La question est desavoir quelle est la part des dons dans IDA 14(l'instrument de financement de la Banque mondiale).

Volgens prof. Jeffrey D. Sachs moet ook het aandeelvan giften in de overheidssteun aan ontwikkelings-samenwerking toenemen; een financiering door mid-del van leningen verplaatst alleen het probleem. Devraag is welk het aandeel van de giften is in IDA 14(het financieringsinstrument van de Wereldbank).

La troisième condition pour la réussite de ladéclaration du millénaire est la levée de tous lesobstacles afin d'accroître l'efficacité de la coopérationau développement.

Een derde voorwaarde voor het welslagen van deMillenniumverklaring is het wegnemen van alleobstakels om de doelmatigheid van de ontwikkelings-samenwerking te verhogen.

Du côté des pays donateurs, l'on constate que lesprocédures actuelles prennent beaucoup de temps : lespays en développement ont affaire à des paysdonateurs qui posent des exigences diverses et trèsvariées. Plus un pays est pauvre, moins il a d'argentpour son administration et plus les exigences des paysdonateurs sont une entrave à l'aide au développement.C'est la raison pour laquelle les procédures doiventêtre harmonisées en fonction des pays en développe-ment.

Van de kant van de donorlanden stellen we vast datde huidige procedures tijdrovend zijn : de ontwikke-lingslanden worden geconfronteerd met donorlandendie diverse en zeer verscheiden eisen stellen. Hoearmer een land, hoe minder middelen beschikbaar zijnvoor haar overheidsadministratie en hoe meer de eisenvan de donorlanden een rem voor ontwikkelingshulpzijn. Daarom moeten de procedures geharmoniseerdworden op maat van de ontwikkelingslanden.

La politique que ces pays mettent en œuvre doitaussi être prise en compte. Il faut se placer non pasdans l'optique du pays donateur, mais dans celle despays en développement, en se demandant de quoi ilsont besoin et non ce que nous voulons faire.

Tevens moet er gezocht worden naar de overeen-stemming met het beleid van de ontwikkelingslanden.Niet denken vanuit het standpunt van het donorland,wel vanuit dat van het ontwikkelingsland : wat hebbenze nodig en niet wat willen we doen.

Le centre de gravité doit se déplacer vers les pays endéveloppement, et les pays donateurs doivent s'adapterà la politique de développement du pays en question.Ne pas prendre en compte le contexte politique risquede s'avérer très inefficace. Cela vaut aussi bien pourl'autorité publique que pour les ONG. Il faut continuerà soutenir la société civile. En effet, pour être efficace,la coopération a besoin de transparence et de démo-cratie.

Het zwaartepunt moet in de ontwikkelingslandenkomen te liggen en de donorlanden moeten zichaanpassen aan het ontwikkelingsbeleid van het land inkwestie. Willen werken buiten het politieke kaderriskeert zeer inefficiënt te zijn. Dit geldt voor deopenbare overheid, maar ook voor de NGO's. Zijmoeten de burgerlijke maatschappij verder blijvensteunen, want opdat de samenwerking doeltreffendweze, moet er transparantie en democratie heersen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 34 )

Page 35: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

En outre, ce qui importe, ce n'est pas la visibilitéd'un donateur, mais bien la coopération. C'est la raisonpour laquelle le cadre européen est si important pour laBelgique en termes d'impact réel.

Daarnaast telt niet de zichtbaarheid van een donor,wel de samenwerking. Daarom is voor België hetEuropees kader zeer belangrijk voor een reële impact.

Les pays en développement doivent, eux aussi,supprimer un certain nombre d'obstacles. Ces obsta-cles concernent la gouvernance. Il faut soutenir lapolitique en mettant des moyens budgétaires àdisposition. De cette manière, tous les pays donateurspourront apporter leur soutien à la mise en œuvred'une politique en matière de santé publique etd'enseignement. Mais cela requiert de la transparence.Les pays en développement doivent disposer d'unparlement qui contrôle un tant soit peu les dépensespubliques, ainsi que de l'équivalent d'une Cour descomptes et d'une Inspection des finances.

Ook de ontwikkelingslanden moeten een aantalobstakels verwijderen. Deze obstakels behoren tot hetthema van de governance. Het beleid moet gesteundworden door budgettaire middelen ter beschikking testellen zodat alle donorlanden samen een politieksteunen op het vlak van de volksgezondheid en hetonderwijs. Daartoe is transparantie nodig. In deontwikkelingslanden moet een parlement werkzaamzijn dat een minimum aan overheidsuitgaven contro-leert; er moet een equivalent van het Rekenhof en vande inspectie van Financiën zijn.

La suppression de tels obstacles est un travail delongue haleine. Toutefois, les pays donateurs nepeuvent se retrancher derrière l'exigence d'institutionsexemplaires. Il faut cependant que certains progrèssoient perceptibles en la matière. Les pays donateursmais aussi les pays en développement ont uneresponsabilité à cet égard : ceux-ci doivent rendredes comptes aux pays donateurs et à leur proprepopulation.

Het wegwerken van dergelijke obstakels is eenwerk van lange adem, maar de donorlanden kunnenzich anderzijds niet verschuilen achter de eis voorvoorbeeldige instellingen. Er moet wel enige vooruit-gang terzake merkbaar zijn. Niet alleen de donor-landen, maar ook de ontwikkelingslanden dragen hiereen verantwoordelijkheid : zij moeten rekenschapafleggen tegenover de donorlanden en tegenover huneigen bevolking.

À cet égard, on distingue deux catégories de pays endéveloppement : les pays confrontés à des pratiques decorruption et ceux dont le problème réside plutôt dansl'existence de lacunes institutionnelles importantes.Dans certains pays, les fonctionnaires ne touchentqu'un salaire de misère et les bons agents sontdébauchés pour aller travailler dans le cadre de projetsinternationaux de coopération où ils gagnent 10, 20,voire 30 fois plus. Si les pays en développementdoivent gérer eux-mêmes leurs propres recettes etcelles de l'aide au développement, alors il faut les aiderà consolider leurs institutions et à se doter de servicespublics performants. La coopération au développe-ment est d'autant plus efficace que le partenaire sait cequ'il veut et a défini une politique.

Bij de ontwikkelingslanden zijn er op dat vlak tweecategorieën merkbaar : er zijn landen waar corruptieeen probleem stelt, maar er zijn ook landen met eerdergrote institutionele zwakheden. In sommige landenontvangen de ambtenaren slechts een schamel loon enworden de goede ambtenaren weggelokt om te werkenvoor internationale coöperaties waar ze 10, 20 of zelfs30 keer meer verdienen. Indien ontwikkelingslandenhun eigen inkomsten en hun inkomsten uit ontwikke-lingshulp zelf moeten beheren, dan moeten ze ge-holpen worden om hun institutionele capaciteit teversterken zodat ze over werkbare openbare dienstenbeschikken. Ontwikkelingssamenwerking is het meestefficiënt als de partner weet wat hij wil en een beleidheeft uitgestippeld.

Ces conditions de gouvernance ne peuvent toutefoisêtre un prétexte pour ne pas agir et doivent faire l'objetd'un dialogue politique. En outre, il faut aussi pouvoirdéceler toute tendance favorable à l'acceptation d'uneplus grande transparence.

Deze voorwaarden van governance mogen echtergeen alibi zijn om niets te doen. De politieke dialoogover deze voorwaarden is belangrijk. Daarnaast moeter nagegaan worden of enige positieve tendens merk-baar is om een grotere transparantie te aanvaarden.

Quelles sont les difficultés, en l'espèce ? Wat zijn de moeilijkheden ?

Outre le volume de l'aide au développement, unaspect important est la prévisibilité : les pays donateursdoivent agir avec sérieux et verser aux pays endéveloppement les montants promis au moment prévu,et non des années plus tard.

Naast het volume van de ontwikkelingshulp is devoorspelbaarheid van belang : donorlanden moetenernstig zijn zodat de ontwikkelingslanden kunnenbeschikken over de beloofde middelen op het tijdstipdat ze beloofd zijn en niet jaren nadien.

Un autre aspect important est de garantir lacontinuité par le biais d'engagements à très longterme, sur une période de 10 ans au minimum, et avecles mêmes partenaires.

Ook is het belangrijk te zorgen voor continuïteit :engagementen op zeer lange termijn, minstens 10 jaar,en met dezelfde partners.

( 35 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 36: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il faut veiller aussi à répartir l'aide en fonction desbesoins et non de préférences à l'égard de certainspays. Ainsi, la Belgique a beaucoup de mal à trouverd'autres donateurs pour des pays comme le Burundi oule Congo. La communauté internationale ne peut pass'occuper exclusivement des pays dits « faciles », maisdoit avoir une action globale.

Het is tevens nodig dat de hulp wordt verdeeldvolgens de behoeftes en niet alleen naar landen gaatwaar men graag hulp aan biedt. Zo heeft België heelwat moeite om andere donors te vinden voor bijvoor-beeld Burundi of Congo. De internationale gemeen-schap mag zich niet specialiseren in alleen maar degemakkelijke landen, maar moet het geheel beschou-wen.

Dans cette démarche collective, il faut toutefoisgarder à l'esprit que l'on ne peut pas tout faire et êtrepartout à la fois. La Belgique concentre son aide audéveloppement sur un nombre limité de partenaires ets'efforce d'y mener l'action la plus efficace possible etd'attirer d'autres donateurs. En outre, une spécialisa-tion par secteur s'impose : nous ne devons pas vouloirtout faire partout.

In het kader van dit collectief werk, moet er ookover gewaakt worden dat we niet alles willen doen enoveral zijn. De Belgische ontwikkelingsamenwerkingis geconcentreerd op een beperkt aantal partners, en erwordt gepoogd om daar het werk ter harte te nemen enandere donors aan te trekken. Daarnaast dringt ookeen specialisatie per sector zich op : we moeten nietalles overal willen doen.

Le rapport 2003 cite encore d'autres obstaclesmajeurs à la réalisation des objectifs du millénaire.Si l'aide publique au développement doit permettreaux pays en développement d'atteindre une croissanceacceptable, il n'en reste pas moins que la vente de leurspropres produits est infiniment plus importante quen'importe quel projet d'aide.

In het verslag 2003 worden verder nog een aantalbelangrijke handicaps om de millenniumdoelstellingente halen aangehaald. Ook al zal de overheidssteuninzake ontwikkelingsamenwerking de ontwikkelings-landen toelaten een aanvaardbare groei te bereiken, deverkoop van hun eigen producten is veel belangrijkerdan eender welk hulpproject.

Pour sortir un certain nombre de pays de la misère,il faudrait une croissance moyenne de 3% du PIB. En1990, celle-ci était de 2,8%; entre 2001 et 2003, elleest retombée aux alentours de 1,6%. En Afriquesubsaharienne, elle s'élève à 0,7% et en Amériquelatine, elle est négative. La situation économiques'étant dégradée, l'aide publique au développement nesera pas suffisante pour pouvoir atteindre les objectifs.Des moyens supplémentaires devront être trouvés.Exception faite de la Chine et de l'Inde, plus aucunprogrès ne sera accompli dans la lutte contre lapauvreté.

Om een aantal landen uit de armoede te tillen, is eengemiddelde groei van 3% van het BBP nodig. In 1990bedroeg deze 2,8%; in 2001-2003 is dit gedaald totglobaal 1,6%. In subsahara Afrika bedraagt de groei0,7% en voor Latijns Amerika geldt een negatiefcijfer. De economische situatie is dus verslechterd enom de doelstellingen te bereiken zullen er anderemiddelen dan alleen overheidssteun moeten gevondenworden. Wanneer China en India buiten beschouwingworden gelaten, zal er verder geen enkele vooruitgangzijn geboekt op het vlak van de armoedebestrijding.

C'est dans le domaine de l'enseignement que lesprogrès les plus importants ont été réalisés et dans ledomaine de la santé publique qu'ils furent les plusfaibles. La raison en est le virus HIV/SIDA.

Het meest vooruitgang werd geboekt op het vlakvan onderwijs, het minst op het vlak van de volks-gezondheid en dit omwille van de HIV/AIDS proble-matiek.

La cohérence de la politique est un élémentdéterminant. La politique en matière de coopérationau développement ne doit pas s'appréhender exclusi-vement en termes de programmes techniques, de soinsde santé, d'enseignement, d'infrastructure, etc., maisrequiert une vision plus large. À cet égard, il fautsoutenir les pays en développement dans leur dialogueavec l'OMS, dans leur lutte concernant les produitspharmaceutiques, les matières premières et les prixagricoles. En Belgique, il y aurait lieu de créer une« task force » pluridisciplinaire, ou mieux encore, àcompétences multiples, afin de permettre aux diffé-rents niveaux concernés de prendre les décisionsensemble. (exemple : l'agriculture n'est plus, loin s'enfaut, une matière fédérale).

De coherentie in het beleid is doorslaggevend. Hetbeleid inzake ontwikkelingssamenwerking moet nietlouter bekeken worden onder het aspect van detechnische programma's, gezondheidszorgen, onder-wijs, infrastructuur, ... maar vereist een bredere kijk.Daarbij moeten de ontwikkelingslanden gesteundworden in hun dialoog met de WHO, in hun strijdvoor farmaceutische producten en over grondstoffenen landbouwprijzen. In België zou een multidiscipli-naire, of beter multi-bevoegde, task force opgerichtmoeten worden om alle bevoegdheidsniveaus samente laten beslissen. (voorbeeld : landbouw is lang geenfederale materie meer).

En ce qui concerne la nécessaire augmentation desrecettes, Mme Van Dooren rappelle que, même si tous

Wat de noodzakelijke verhoging van de inkomstenbetreft, herhaalt mevr. Van Dooren vooreerst dat zelfs

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 36 )

Page 37: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

les pays donateurs respectaient leurs engagements, ilsubsisterait un déficit de 25 milliards de dollarsaméricains par an. De surcroît, un très grand nombrede pays risquent fort de ne pas respecter leursengagements en raison de leur propre situationbudgétaire, potentiellement déficitaire. Sur ce plan,le budget 2005 sera crucial pour la Belgique.

als alle donorlanden hun engagementen zoudennaleven er nog een jaarlijks tekort van 25 miljardUS dollar is. Daarenboven is de kans groot dat heelwat landen hun engagement niet zullen nakomen geletop hun eigen, nationale budgettaire toestand metdreigende begrotingstekorten. Voor België zal debegroting 2005 op dat vlak van cruciaal belang zijn.

Le rapport sur les objectifs du millénaire paraîtra àla fin du mois d'octobre 2004. On pourra y prendreconnaissance des efforts que la Belgique s'est engagé àconsentir. De nombreux pays en développement ontdéjà introduit des rapports sur l'état d'avancement deshuit objectifs de développement. Pour eux, la rédac-tion d'un tel rapport est une obligation.

Eind oktober 2004 zal het verslag over de millen-niumdoelstellingen verschijnen, waarbij de inspannin-gen die België zal leveren aangegeven zullen worden.Heel wat ontwikkelingslanden dienden reeds ver-slagen over de acht ontwikkelingsdoelen in hun landin. Voor ontwikkelingslanden is een dergelijk verslagverplicht.

Outre le rapport de la Belgique, un rapport conjointpour l'ensemble des pays de l'Union européenne serarédigé (en vue du sommet de 2005 consacré au suivides objectifs du millénaire). Le Conseil des ministreseuropéen s'est déjà mis d'accord pour développer uneapproche globale et cohérente du problème. Il s'agitd'un fait majeur, en particulier au niveau européen,compte tenu de l'élargissement récent de l'Union à25 pays.

Naast het Belgisch verslag zal er ook een gemeen-schappelijk verslag voor de Europese Unie wordenopgesteld (voor de top van 2005 over de opvolgingvan de millenniumdoelstellingen). De Europese raadvan ministers heeft reeds een akkoord bereikt om deproblematiek op een globale en coherente wijze aan tepakken. Vooral op Europees niveau, gezien de recenteuitbreiding tot 25 landen, is dit een belangrijk feit.

Mme Van Dooren souligne ensuite les élémentspositifs de la politique belge en matière de coopérationau développement.

Mevrouw Van Dooren onderstreept verder depositieve elementen van het Belgisch beleid inzakeontwikkelingssamenwerking.

Ainsi, la Belgique s'est dotée en la matière d'uncadre légal, à savoir la loi du 25 mai 1999, qui metclairement l'accent sur le développement durable et lalutte contre la pauvreté, et qui s'inscrit totalement dansla ligne des objectifs de développement du millénaire.

Zo heeft België een wettelijk kader inzake ont-wikkelingssamenwerking, zijnde de wet van 25 mei1999 die duidelijk de duurzame ontwikkeling en destrijd tegen de armoede voorop stelt en volledig kadertbinnen de millenniumontwikkelingsdoelen.

Cette loi fixe les priorités en matière de coopérationau développement : l'enseignement fondamental etl'infrastructure de base (surtout l'approvisionnementen eau), la santé publique, la sécurité alimentaire maisaussi toute une série de thèmes transversaux, commel'égalité entre hommes et femmes, l'environnement,l'économie sociale. La lutte contre le virus HIV/SIDApeut également être considérée comme un thèmetransversal, en particulier en Afrique, puisqu'il peuts'appréhender non seulement dans l'optique des soinsde santé, mais aussi dans celle de l'enseignement, del'alimentation et de l'hygiène.

Deze wet legt de prioriteiten inzake ontwikkelings-samenwerking vast : basisonderwijs en basisinfrastruc-tuur (vooral water), volksgezondheid, voedselveilig-heid, en verder een reeks van transversale thema's,zoals de gelijkheid van de geslachten, het milieu, desociale economie. HIV/AIDS kan eveneens, en vooraldan in Afrika, als een transversaal thema beschouwdworden want dit probleem moet niet alleen via degezondheidszorgen aangepakt worden, maar ook inhet onderwijs, de opvoeding en de hygiëne.

Les partenaires de la Belgique sont, en premier lieu,le Nigéria, le Mali, le Mozambique, la Républiquedémocratique du Congo, la Tanzanie, le Rwanda, leSénégal et l'Ouganda. Une part importante de l'aidebelge est consacrée effectivement aux pays les pluspauvres. En 2002, celle-ci représentait quelque 0,34%du volume d'aide total (0,43% du PIB).

De Belgische partners zijn in de eerste plaatsNigeria, Mali, Mozambique, de democratische repu-bliek Congo, Tanzania, Rwanda, Senegal, Oeganda.Het is zo dat een belangrijk deel van de Belgische hulpeffectief gaat naar de armste landen. Zo ging in 2002ongeveer 0,34% van de totale hulp (0,43% van hetBBP) naar deze armste landen.

En outre, la Belgique dispose encore d'un autreinstrument légal, à savoir la loi qui prévoit l'augmen-tation de l'aide publique jusqu'à 0,7% du PIB d'ici2010. Cette loi a déjà conduit à une augmentationsensible du budget de la coopération au développe-

Daarnaast heeft België nog een wettelijk instrumentzijnde de wet die voorziet in de stijging van deoverheidshulp tot het cijfer van 0,7% van het BBP in2010 is bereikt. Door deze wet kende de begrotinginzake ontwikkelingssamenwerking reeds een aan-

( 37 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 38: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

ment, qui est ainsi passé de 0,36% en 2000 à 0,61%en 2003. La Belgique se classe ainsi en sixièmeposition des pays donateurs en termes de pourcentagedu PIB par habitant et en treizième position en chiffresabsolus. Comme il a été dit précédemment, le budget2005 aura valeur de test quant à la volonté politique derespecter les engagements.

zienlijke stijging : van 0,36% in 2000 tot 0,61% in2003. Als donorland staat België hiermee op de6e plaats in percentage van het BBP per inwoner en opde 13e plaats in absolute cijfers. Zoals reeds gezegd,wordt de begroting 2005 een testcase voor de politiekewil om de engagementen te bereiken.

Pendant la période où elle a présidé l'Unioneuropéenne, la Belgique a joué un rôle important,tant pour le sommet de Barcelone que pour celui deMonterrey, afin d'inciter la communauté internationaleà accepter un certain nombre d'indicateurs relatifs à lacroissance de l'aide publique au développement.

Tijdens het Belgisch voorzitterschap van de Euro-pese Unie heeft België een belangrijke rol gespeeld,zowel voor de top van Barcelona als in Monterrey, omde internationale gemeenschap aan te zetten tot hetaanvaarden van een aantal indicatoren met betrekkingtot de groei van de overheidssteun inzake ontwikke-lingshulp.

Un autre élément positif de la politique belge enmatière de coopération au développement est lamultiplication des synergies entre les différents ac-teurs. De plus en plus, on accepte l'idée que chacun acertes son propre rôle à jouer mais qu'il fautpromouvoir les synergies là où c'est possible. Il s'agitd'un important pas en avant, y compris pour les paysen développement, lesquels ont besoin de moinsd'acteurs mais de plus de procédures harmonisées.

Nog een positief element in het Belgisch ontwikke-lingsbeleid zijn de groeiende synergieën tussen deverschillende actoren. Het wordt meer en meeraanvaard dat iedereen weliswaar zijn eigen rol heeft,maar op terreinen waar het mogelijk is, wordt naarsynergie gezocht. Ook voor de ontwikkelingslandendie nood hebben aan minder actoren en meer ge-harmoniseerde procedures, is dit een belangrijke stapvoorwaarts.

Toutefois, on doit encore pouvoir aller plus loindans l'harmonisation des procédures et la simplifica-tion administrative. Les nouvelles formes de coopéra-tion au développement, comme l'aide budgétaire auxpays en développement au titre du soutien de leurpolitique, doivent pouvoir être appliquées. Toutefois,c'est une décision qui ne relève pas seulement duministre des Affaires étrangères. Le ministre duBudget doit, lui aussi, donner son accord. Mme VanDooren plaide pour que la Belgique prenne quelquesrisques dans ce domaine et cesse de travailler sur labase de projets, ce qui ne veut pas dire que les fondspeuvent être utilisés n'importe comment. D'autres paysdonateurs, comme les pays scandinaves et les Pays-Bas, ont déjà instauré ce mécanisme.

Er kan wel nog vooruitgang geboekt worden op hetvlak van de harmonisatie van procedures en deadministratieve vereenvoudiging. De nieuwe vormenvan ontwikkelingssamenwerking zoals de budgettairesteun aan de ontwikkelingslanden om hun beleid testeunen, moeten in werking kunnen treden. Dit is welniet een beslissing van de minister van BuitenlandseZaken alleen, want ook de minister van Begrotingmoet zijn akkoord geven. Mevrouw Van Dooren pleitervoor dat België op dat vlak enige risico's zou nemenen niet langer meer projectmatig zou werken. Dit wilniet zeggen dat de fondsen in het niets mogenverdwijnen. Andere donorlanden, zoals de Scandina-vische landen en Nederland, hebben dit mechanismeal geïntroduceerd.

Pour atteindre les objectifs du millénaire et mainte-nir un certain degré de solidarité dans la société, il fautdavantage d'information et de sensibilisation. Il ressortd'une vaste enquête menée auprès de 2 500 personnesque la majorité d'entre elles accepteraient de payerplus d'impôts si davantage d'argent était consacré à lacoopération au développement. Les réponses fourniesà des questions plus précises sur l'aide publique belgese sont avérées décevantes. Ainsi a-t-on constaté quele fonctionnement des ONG est assez connu (l'Unicefjouit même d'une très grande notoriété) alors que l'aidepublique (la DGCD) ne l'est pas du tout. Il y a donc unbesoin d'information au sujet de l'affectation de l'aidepublique. Par ailleurs, on a observé que seulement 1 à2% des personnes interrogées connaissent les objectifsde développement du millénaire.

Om de millenniumdoelstellingen te bereiken en eenzekere graad van solidariteit in de samenleving tebehouden, is meer informatie en sensibilisering nodig.Uit een brede rondvraag waarbij 2 500 mensen werdengeïnterviewd, bleek dat de meesten bereid zijn ommeer belastingen te betalen in ruil voor meer geld voorde ontwikkelingssamenwerking. Meer precieze vragenover de Belgische overheidssteun geven ontgooche-lende resultaten. De werking van de NGO's zijnredelijk gekend (Unicef heeft zelfs een zeer grotenaambekendheid) maar de overheidshulp (het DGOS)is totaal niet gekend. Er is dus nood aan informatieover de besteding van de overheidsfondsen. Daarnaaststellen we vast dat slechts 1 à 2% van de onder-vraagden de millenniumontwikkelingsdoelen kenden.

En réaction, le ministre a décidé de lancer, fin 2004/début 2005, une vaste campagne d'information sur les

De minister heeft daarom beslist om eind 2004/begin 2005 een brede informatiecampagne te voeren

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 38 )

Page 39: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

objectifs de développement des Nations unies. Lesobjectifs du millénaire revêtent un aspect concret,même si la réalité qui les sous-tend est beaucoup pluscomplexe. En effet, le grand public comprendra plusfacilement la politique d'aide au développement si luion explique que, pour atteindre un certain taux decroissance et lutter contre la pauvreté, il faut que lesfilles aussi aillent à l'école et que l'eau potable soitdisponible, plutôt que si on lui dit que les procéduresdoivent être harmonisées.

met als rode draad de ontwikkelingsdoelstellingen vande Verenigde Naties. De millenniumdoelstellingenhebben een concreet aspect, zelfs als de werkelijkheiderachter veel complexer is. Het is voor het publiekimmers begrijpelijk om uit te leggen dat om eenzekere groei te realiseren en de armoede te bestrijdenhet onontbeerlijk is dat ook meisjes naar school gaanen dat er drinkbaar water voorhanden is, dan teverklaren dat de geharmoniseerde procedures eennoodzaak zijn.

La télévision étant le moyen le plus efficace pourcommuniquer une information, on peut se demandercomment obtenir du temps de diffusion pour trans-mettre correctement un message. On ne peut pas seborner à montrer les guerres et les ravages de lapauvreté dans les pays en développement : il faut aussiparler des résultats de l'aide fournie. En Ouganda, parexemple, le taux de scolarité a sensiblement augmenté.Il est donc parfaitement possible de mettre l'accent surles éléments positifs.

Aangezien informatie het meest efficiënt via detelevisie wordt doorgegeven, is de vraag hoe zendtijdkan bekomen worden om een adequate boodschap tebrengen. Er mogen niet alleen de oorlogen en demiserie in de ontwikkelingslanden worden getoond,maar ook de resultaten van de hulp. Zo is in Oegandade scholingsgraad aanzienlijk toegenomen; het is dusbest mogelijk om positieve elementen naar voren tebrengen.

L'accès aux médias sera le thème d'un séminaire quisera organisé prochainement, en collaboration avec lesmédias, dans le but d'infléchir l'image des pays endéveloppement. Pour une société démocratique, il estindispensable de montrer le monde tel qu'il évolue.

De toegang tot de media is het onderwerp van eenseminarie dat eerstdaags in samenwerking met demedia wordt georganiseerd om het imago van deontwikkelingslanden enigszins om te buigen. Het isvoor een democratische samenleving noodzakelijk datde evolutie in de wereld wordt getoond.

3.2. Discussion 3.2. Bespreking

M. Galand trouve que Mme Van Dooren a bienesquissé les objectifs du millénaires, a livré une bonnecritique des obstacles que rencontrent tant les bailleursde fonds que les pays bénéficiaires, et a bien éclairé lacommission sur les nouvelles mesures élaborées.

De heer Galand vindt dat mevrouw Van Dooren demilleniumdoelstellingen goed heeft beschreven, dat zeeen duidelijk kritisch beeld gegeven heeft van dehindernissen waarmee zowel de geldschieters als debegunstigde landen geconfronteerd worden, en decommissie goed heeft ingelicht over de nieuwemaatregelen die zijn uitgewerkt.

Par rapport à ce qu'a exposé Mme Herfkens, il y aun point commun majeur : une cohérence renforcées'impose.

Er is één belangrijk gemeenschappelijk punt met deuiteenzetting van mevrouw Herfkens : een sterkeresamenhang is vereist.

Par contre, Mme Van Dooren est-elle plus critiquesur l'absence de coordination des aides.

Mevrouw Van Dooren staat echter wel kritischertegenover het gebrek aan coördinatie tussen de hulp-verleningen.

Elle a aussi fait preuve d'initiative en lançant descampgnes publicitaires sur les OMD, via le canal de laDGCD.

Zij heeft ook haar zin voor initiatief getoond doorinformatiecampagnes over de MOD via het DGOntwikkeling op te zetten.

Il se demande pourquoi l'on n'envisage pas dessynergies avec les ONG, les universités, et, pourquoipas, avec le siège ONU en Europe, qui est basé àBruxelles.

Hij vraagt zich af waarom men geen synergieënplant met de NGO's, de universiteiten, en waarom nietmet de VN-zetel in Europa, die zich in Brusselbevindt.

Mme de Bethune félicite Mme Van Dooren pourson rapport, qui comporte plusieurs références inté-ressantes, comme la loi de 1999, laquelle est uninstrument unique en matière de coopération audéveloppement car elle énumère les objectifs.

Mevrouw de Bethune feliciteert mevrouw VanDooren met haar verslag, waarin een paar interessanteverwijzingen zitten, zoals de wet van 1999, die eenuniek instrument is voor de ontwikkelingssamenwer-king, omdat daarin de objectieven worden opgesomd.

( 39 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 40: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Un autre élément qui lui paraît très intéressant est leprojet de campagne d'information sur les objectifs dumillénaire.

Ook het initiatief tot het voeren van een campagnevoor het promoten van de MOD's vindt ze erginteressant.

L'oratrice prend acte des initiatives européennesvisant à l'harmonisation des critères ainsi que du projetde rapport sur l'état d'avancement des objectifs dumillénaire.

Spreekster neemt kennis van de Europese initiatie-ven tot harmonisering van de criteria, en het aange-kondigde verslag over de verwezenlijking van demilleniumdoelstellingen.

Elle demande s'il existe une concertation euro-péenne au sujet du monitoring effectué État par État.Existe-t-il une task force au niveau européen ?

Ze vraagt of er een Europees overleg bestaat over demonitoring die staat per staat wordt uitgevoerd.Bestaat er zoiets als een task-force op EU-niveau ?

En ce qui concerne l'annulation de la dette, ellereconnaît que la Belgique a fait un pas important vis-à-vis du Congo. Mais que se passe-t-il au niveaumultilatéral ? L'initiative HIPIC II a certes été pro-longée par le G8, mais cela ne suffit pas.

Wat de schuldkwijtschelding betreft, neemt ze aandat België een grote stap heeft gezet ten overstaan vanCongo. Maar wat gebeurt er multilateraal ? Weliswaarwerd HIPIC II door de G8 verlengd, doch dit volstaatniet.

Mme Van Dooren entend la demande de mener lescampagnes de sensibilation en concertation avecd'autres organismes. Elle rassure l'auteur de la ques-tion : cette concertation est acquise. Elle est d'accordqu'il faut toucher un public plus vaste, et dispose decrédits pour ce faire. Mais il faut se rendre comptequ'une campagne professionnele coût très cher.

Mevrouw Van Dooren stelt dat, wat betreft de vraagom informatiecampagnes te organiseren in overlegmet andere instellingen, zij de persoon die de vraaggesteld heeft, kan geruststellen : dat overleg is een feit.Zij is het ermee eens dat een breder publiek bereiktmoet worden, en beschikt over kredieten om dat tedoen. Maar een professionele campagne blijft hoe danook heel duur.

En ce qui concerne les pays européens, unmonitoring existe. Au niveau du Conseil, des feuilletsde suivi de Monterrey existent, et sont faits avecbeaucoup de sérieux.

Voor de Europese landen bestaat er een monitoring.De Raad beschikt over documenten betreffende defollow-up van Monterrey, die heel zorgvuldig zijnopgesteld.

En plus, la Commission UE a institué un grouped'harmonisation. Le nouveau commissaire, M. LouisMichel, est conscient de l'enjeu, et prétend à juste titrequ'il tient un lévier avec un budget très important.

Bovendien heeft de EU-Commissie een harmonise-ringsgroep opgericht. De nieuwe commissaris, de heerLouis Michel, is zich bewust van het gewicht ervan enbeweert terecht dat hij over een hefboom met een zeeromvangrijk budget beschikt.

La complémentarité est un concept très positif. Complementariteit is een heel positief begrip.

Le CAD et l'Europe disposent des mêmes schémasd'analyse. Il est ainsi devenu possible de créer unecohérence sur la politique de la dette, de l'aidemédicale et de la scolarité. Dès lors, quand l'Europeparle dans ces domaines, elle est devenue incontour-nable.

Het DAC en Europa beschikken over dezelfdeanalytische schema's. Zo kan een coherent beleiduitgestippeld worden inzake schuldenlast, medischehulp en onderwijs. In die aangelegenheden kan mendan ook niet langer om Europa heen.

En ce qui concerne les dettes, il y a des statistiques. Wat de schulden betreft, bestaan er statistieken.

Leur annulation est un poids important pour lespays donateurs.

De kwijtschelding ervan betekent een grote finan-ciële last voor de donorlanden.

L'initiative PAIR a été abandonnée mais il y a lapossibilité de rechercher un financement alternatif :des idées circulent à ce sujet, comme la taxe Tobin,une taxe sur les armes, une loterie internationale.

Het PAIR-initiatief is opgegeven, maar een alterna-tieve financiering moet mogelijk zijn : daarover doenideeën de ronde, zoals bijvoorbeeld de Tobin-taks, eenbelasting op wapens, een internationale loterij.

Il sera débattu de ces modes de financement au plushaut niveau lors de la Conférence qui sera tenue àNew-York le 20 septembre prochain, où seront entreautres présents MM. Lula et Chirac.

Die financieringswijzen komen op het hoogsteniveau op de agenda van de Conferentie die op20 september in New York wordt gehouden en waaroponder meer de heren Lula en Chirac aanwezig zullenzijn.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 40 )

Page 41: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Malgré ces orientations nouvelles, il faut restercirconspect : il ne faut pas jeter toutes les ressources del'APD dans la balance pour effacer la dette.

In weerwil van die nieuwe krachtlijnen blijftomzichtigheid toch geboden : men mag niet allemiddelen van ODA gebruiken om de schuld te delgen.

Il faut en effet garder des ressources propres nets.Dans ce sens IDA 14 est important.

Er moeten immers eigen nettomiddelen beschikbaarblijven. In die zin is IDA 14 zeer belangrijk.

Mme Zoé Genot évoque certaines difficultésqu'éprouverait l'AGCD avec l'aide déliée.

Mevrouw Zoé Genot wijst op een aantal moeilijk-heden die ABOS zou ondervinden met niet-gebondenhulp.

Mme Van Dooren indique qu'il faut bien définir lescatégories. Quand on parle de dette déliée, il s'agitd'aide publique. Celle-ci est toujours déliée de par laloi.

Mevrouw Van Dooren meent dat men de catego-rieën duidelijk moet omschrijven. Wanneer men hetheeft over niet-gebonden schuld, gaat het over over-heidshulp. Op grond van de wet is die altijd niet-gebonden.

Quand on parle de l'AGCD, il s'agit de marchésbilatéraux.

Heeft men het over ABOS dan heeft men te makenmet bilaterale overeenkomsten.

Par contre, la CTB lance des offres ouvertes à toutle monde. Il n'y a pas de menace de marchés liés en cedomaine pour l'instant.

Daartegenover staat dat de offertes van BTC vooriedereen open staan. Op dit ogenblik is er geen gevaardat er op dit stuk gebonden overeenkomsten bestaan.

M. Galand demande si le demi milliard de garantiesdu Ducroire est aussi une aide déliée.

De heer Galand vraagt of het anderhalf miljardwaarborgen van de Delcrederedienst ook een niet-gebonden hulp is.

Mme Van Dooren répète que la technique des dettesdéliées se rapporte uniquement aux procédures demarchés publics, et le recrutement d'experts.

Mevrouw Van Dooren herhaalt dat de techniek vande ongebonden schulden uitsluitend betrekking heeftop de procedures van de overheidsopdrachten en deaanwerving van deskundigen.

Il ne saurait s'agir du rachat de la dette, commepratiquée par le club de Paris.

Er kan geen sprake zijn van een opkoop van deschuld zoals de Club van Parijs die heeft toegepast.

Elle souligne surtout la nécessité de soutien auxcapacités institutionnelles des pays bénéficaires, parexemple par la formation spécialisée d'universitairesen matière financière et budgétaire.

Zij wijst vooral op de noodzaak om steun toe tezeggen aan de institutionele mogelijkheden van debegunstigde landen bijvoorbeeld middels de gespe-cialiseerde opleiding van academici inzake financiënen begroting.

Ainsi, le Mozambique a déterminé une politiqueavec ses 15 bailleurs de fonds, qui lui donnent uneaide budgétaire. Le Mozambique rend des comptes àtravers des institutions qui s'apparentent à la cour descomptes, du ministère de la Justice, etc.

Zo heeft Mozambique bijvoorbeeld een beleidvastgelegd met zijn vijftien geldschieters, die budget-taire steun verlenen. Het land rekent af via instellingendie lijken op het Rekenhof, het ministerie van Justitie,enz.

L'Ouganda fait un effort semblable. Ook Oeganda levert een dergelijke inspanning.

Ces pays rendent des comptes en toute transpa-rence.

Die landen leggen een volledig transparante af-rekening voor.

Le président du CAD, M. Manning, joue un rôleprépondérant dans ce processus. Il est l'anciendirecteur de l'agence britannique de coopération audéveloppement en Grande-Bretagne, qui compte 3 000collaborateurs (la DFID).

In het kader van dat gebeuren speelt de heerManning, voorzitter van ODA, een zeer belangrijkerol. Hij is de voormalige directeur van het Britseagentschap voor ontwikkelingssamenwerking, dat3 000 medewerkers telt (DFID).

Ce processus nécessite une consolidation d'unensemble de certains secteurs, comme les finances,la justice et la coopération à proprement parler.

Die werkwijze moet stoelen op een consolideringvan een geheel van sectoren zoals financiën, justitie enontwikkelingssamenwerking zelf.

Dans l'optique de cette nouvelle approche, il fautoser prendre un risque en tant que pays donateur.

In het raamwerk daarvan moeten de donorlandeneen aantal risico's durven nemen.

( 41 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 42: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Quand l'oratrice a exposé ce point de vue au CAD(OCDE), beaucoup de pays étaient intéressés.

Wanneer spreekster dat standpunt heeft toegelichtbij ODA (OESO), bleken heel wat landen interesse tebetonen.

Il faut adopter le concept des aides sectorielles, quidépassent les notions classiques de dépenses de capitalet de dépenses de fonctionnement.

Men moet uitgaan van hulp per sector, die verderreikt dan de klassieke begrippen kapitaaluitgaven enwerkingsuitgaven.

Quant à la question sur le plan institutionnel suite àla défédéralisation de l'aide au développement, il fautsavoir qu'au sein de la DGCD, c'était surtout l'aidebilatérale qui était visée à cet égard.

Wat nu de moeilijkheden op het institutionele vlakbetreft ontstaan door de defederalisering van ontwik-kelingssamenwerking, mag men niet vergeten datDGOS vooral oog had voor bilaterale hulp.

La réforme s'étant faite « top down », elle étaitdifficile à digérer par les fonctionnaires.

Aangezien evenwel de hervorming « top down » isverlopen, konden de ambtenaren er zich moeilijk meeverzoenen.

Les frictions se situent surtout entre les attachés etl'administration centrale.

Vooral tussen de attachés en het centraal bestuurbestaan er wrijvingen.

Actuellement, le dialogue s'installe, et les difficultésrestantes sont surtout de type relationnel. Sur leterrain, ça se passe plutôt bien; ainsi voit-on que dansles pays étrangers, des réunions communes ont lieuentre tous les partenaires.

Thans komt de dialoog evenwel op gang en blijvener vooral relationele moeilijkheden over. In de praktijkverloopt alles vrij goed. Zo kan men vaststellen dat erin het buitenland gemeenschappelijke vergaderingenplaatshebben tussen alle partners.

Les facilités plus souples sont en phase d'exécution. Voorts zijn er thans soepeler faciliteiten in uitvoe-ring.

On a surtout besoin de faciliter les procédures, etd'une certaine décentralisation, comme cela se prati-que dans d'autres domaines (voir nos délégués auprèsde la Banque mondiale).

Er is vooral vraag naar vlottere procedures en eenbepaalde vorm van decentralisatie zoals die ook opandere vlakken bestaat (cf. onze afgevaardigden in deWereldbank).

M. Deseyn constate un certain optimisme du pointde vue de la planification et du suivi.

De heer Deseyn noteert een zeker optimisme uit hetoogpunt van planning en opvolging.

Mais il est évident que la défédéralisation requiertune plus grande implication des communautés et desrégions.

Doch het is ook duidelijk dat de defederaliseringmeer betrokkenheid vergt van de gemeenschappen ende gewesten.

Y a-t-il des contacts structurels, y compris pour lapromotion ?

Zijn er structurele contacten, ook voor de promotie ?

À cet égard, le rôle de la télévision et d'autresmédias est très important.

Hierbij is de rol van de TV en andere media vangroot belang.

Sont-ils associés à de telles campagnes ? Worden ze betrokken bij zulke campagnes ?

Mme Van Dooren indique que la défédéralisationest un thème éminemment politique, qu'elle ne peutcommentarier en tant que fonctionnaire.

Mevrouw Van Dooren merkt op dat de defederalise-ring een bij uitstek politiek onderwerp is, waar zij alsambtenaar geen commentaar kan bij geven.

Tout ce qui importe, au vu cette « scission », est deprendre en compte au mieux les besoins des pays envoie de développement.

Het enige wat met het oog op deze « scheiding » vanbelang is, is dat er zo goed mogelijk rekening wordtgehouden met de behoeften van de ontwikkelings-landen.

Ceci doit se faire par des coordinations ponctuellesplutôt que structurelles.

Dat dient op een dagelijkse basis gecoördineerd teworden, veeleer dan op een structurele basis.

Ainsi, les journées des attachés qui sont en postedans un certain pays, ont connu un franc succès, encollaboration avec l'APEFE et VVOB.

Zo kenden de bijzondere dagen die in samenwer-king met APEFE/VVOB georganiseerd zijn voor deattachés die in bepaalde landen op post zijn, veelsucces.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 42 )

Page 43: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

À Kigali a eu lieu une conférence sur le nursingavec les mêmes organisations et l'Aide bruxelloise. ÀKinshasa, la coopération entre Flamands et Franco-phones existe.

In Kigali vond met dezelfde organisaties en «Aidebruxelloise » een conferentie plaats over nursing. InKinshasa wordt samengewerkt tussen Vlamingen enFranstaligen.

À la question de savoir quelles sont les procéduresconcrètes d'harmonisation, Mme Van Dooren répondque les différents acteurs sont en dialogue, surtout surles questions Nord/Sud. Il ne s'agit pas seulement desOMD. Ainsi peut-elle citer une campagne de sensibi-lisation dans les écoles («Annoncer la couleur-Kleurbekennen »).

Op de vraag over de concrete harmonisatieproce-dures, antwoordt mevrouw Van Dooren dat deverschillende betrokkenen besprekingen voeren, voor-namelijk over Noord/Zuid kwesties. Het gaat hier nietalleen over de MOD. Zij herinnert zich bijvoorbeeldeen bewustmakingsactie in scholen (Kleur bekennen— Annoncer la couleur).

Elle est consciente du fait qu'il faut faire participerla société civile dans la conscientisation, mais met engarde contre trop d'enthousiansme naif : une campagnepublicitaire, par exemple, coûte horriblement cher, etelle doute que les associations soient à même desuppléer à des frais pareils.

Zij beseft wel dat het middenveld aan die bewust-making moet deelnemen, maar waarschuwt voor eente naïef enthousiasme. Een reclamecampagne kostbijvoorbeeld vreselijk veel geld en zij betwijfelt of deverenigingen in staat zijn dergelijke kosten te betalen.

M. Galand souhaite encore faire quelques obseva-tions complémentaires. En ce qui concerne lesrelations Nord/Sud, l'on oublie souvent d'analyser lesflux financiers. Il insiste sur le fait que les principauxdonateurs sont les immigrés en Belgique. Dès lors,quand on parle de migration et développement, et departenariats à établir, il faut inclure ceux qui sont icicomme acteurs.

De heer Galand wenst nog een paar bijkomendeopmerkingen te maken. Wat de Noord/Zuid-relatiesbetreft, vergeet men vaak de geldstromen te analyse-ren. Hij benadrukt dat de belangrijkste donateurs de inBelgië wonende immigranten zijn. Wanneer men hetdus heeft over migratie en ontwikkeling en overpartnerships die verwezenlijkt moeten worden, moetmen daarbij ook de mensen betrekken die er hierrechtstreeks mee te maken hebben.

Il est notoire que pas un seul pays africain ne soitmembre de la convention de La Haye pour l'arbitragesur les cours des matières premières, alors qu'ils sontparmi les principaux fournisseurs. Ceci est incohérent.

Het is bekend dat geen enkel Afrikaans land deeluitmaakt van het Verdrag van Den Haag wat dearbitrage van de koers van de grondstoffen betreft,terwijl ze wel bij de belangrijkste leveranciers horen.Dat is onlogisch.

Mme Van Dooren explique que dans le contexte dela thématique «Migration et développement », elle aessayé de sensibiliser surtout au thème de notredémocratie et nos valeurs. Il y a eu des contacts aveccertains africains installés chez nous, mais il était trèsdifficile de trouver des interlocuteurs avec un intérêtcollectif.

Mevrouw Van Dooren wijst erop dat zij in het kadervan de thema's rond «Migratie en Ontwikkeling »vooral heeft geprobeerd mensen bewust te maken vanonze democratie en onze waarden. Er zijn contactengeweest met Afrikanen die hier wonen, maar het waserg moeilijk om gesprekspartners te vinden met eengemeenschappelijk belang.

La problématique de la convention de La Haye nelui avait jamais été signalée, et mérite une étude.

De problematiek van het Verdrag van Den Haag ishaar nooit gemeld en is het bestuderen waard.

Par contre, ses services ne sont pas indifférents à laproblématique du commerce international. Il y a parexemple des formations en matière de commerceinternational en favaeur des pays en voie de dévelop-pement, qui sont financées par son département.

Haar dienst staat echter niet onverschillig tegenoverde problematiek van de internationale handel. Er zijnbijvoorbeeld vormingen in internationaal handeldrij-ven voor de ontwikkelingslanden, die door haar dienstgefinancierd worden.

À la question de savoir s'il y aura une concertationpréalable avec le PNUD, particulièrement en ce quiconcerne les OMD, au sujet du rapport que legouvernement belge déposera, Mme Van Doorenexplique que ce rapport devra principalement s'inté-grer dans celui de la commission européenne, qui seraprésenté pendant la réunion de suivi qui est prévue enseptembre 2005, à New York, devant l'Assembléegénérale de l'ONU.

Wanneer haar de vraag wordt gesteld of er voorafoverleg zal worden gepleegd met de UNDP, meerbepaald met betrekking tot de MOD, antwoordtmevrouw Van Dooren dat het grootste deel van datverslag opgenomen wordt in het rapport van deEuropese Commissie, dat voorgesteld zal wordentijdens de follow-up vergadering die gepland is inseptember 2005, in New York, in de AlgemeneVergadering van de VN.

( 43 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 44: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

4. Audition du 27 septembre 2004 4. Hoorzitting van 27 september 2004

4.1. M. Kamran Kousari, coordinateur spécial pourl'Afrique au sein de la division «Mondialisationdes stratégies de développement » de laCNUCED

4.1. De heer Kamran Kousari, bijzonder coördinatorvoor Afrika binnen de afdeling «Globaliseringvan de ontwikkelingsstrategie » van de UNCTAD

M. Kamran Kousari expose ce qui suit. C'est unhonneur et un plaisir pour moi de participer à cettecommission parlementaire, qui me permet d'expliquerl'action menée par la CNUCED en matière demondialisation et les initiatives que nous prenonsdans le cadre des Nations unies. La mondialisation etses effets sur les pays en voie de développementintéressent beaucoup la communauté internationale etdonneront lieu, en 2005, à d'importantes discussionsdans le cadre d'un premier bilan quant à la mise enœuvre des objectifs de développement pour le millé-naire.

De heer Kamran Kousari zet het volgende uiteen.In de eerste plaats ben ik vereerd en blij te mogendeelnemen aan deze parlementaire commissie. Het iseen goede gelegenheid om hier duidelijk te maken watUNCTAD op het vlak van de globalisering doet enwelke initiatieven we nemen in het raam van deVerenigde Naties. De globalisering en de invloedervan op de ontwikkelingslanden, vooral op de armstelanden, is een belangrijke aangelegenheid voor deinternationale gemeenschap. Deze materie maakt hetvoorwerp uit van een van de belangrijke discussiesvan 2005, wanneer er een eerste terugblik zal plaats-vinden van de toepassing van de millenniumdoelstel-lingen inzake ontwikkeling.

Lors d'un récent discours prononcé à New York, leprésident brésilien Lula da Silva a rappelé que dans cemonde où nous dépendons tous les uns des autres, laliberté de mourir de faim ne pouvait être à la based'une paix mondiale et d'une stabilité durables. Il aplaidé pour une poursuite inlassable du combat contrela pauvreté et la faim, appuyé en cela par le présidentChirac, pour lequel une nouvelle éthique en matière deglobalisation pourrait constituer une protection contrele comportement avide d'une poignée de riches àl'égard des pauvres.

De Braziliaanse president, Lula da Silva, herinnerdede internationale gemeenschap er deze maand in NewYork aan dat in de wereld van vandaag, waar iedereenvan elkaar afhankelijk is, de vrijheid om te sterven vanhonger geen basis kan vormen voor duurzame wereld-vrede en stabiliteit. Hij riep op om voortdurend teblijven proberen een einde te maken aan het onrechtvan armoede en honger. Hij werd bijgetreden doorpresident Jacques Chirac, die pleitte voor een nieuweglobaliseringsethiek als bescherming tegen de roof-zuchtige houding van de weinige rijken tegenover dearmen.

Le rapport de la CNUCED intitulé Debt sustaina-bility : oasis or mirage ? illustre par le biais d'enquêteset d'analyses les problèmes économiques de l'Afrique.Avant d'en venir aux résultats de ce rapport, jevoudrais placer la problématique africaine de déve-loppement dans son juste contexte.

In het UNCTAD-rapportDebt sustainability : oasis ormirage ? worden een reeks onderzoeken en analysesweergegeven van economische ontwikkelingsproble-men in Afrika. Alvorens de resultaten van dit rapport tebespreken, wens ik de Afrikaanse ontwikkelingsproble-matiek in zijn juiste context te plaatsen.

Comme l'a rappelé M. le président, la lutte contre lapauvreté constitue l'un des principaux objectifs dusommet du millénaire. Selon le ministre des Financesbritannique, Gordon Brown, si nous poursuivons lesefforts au rythme actuel, cent ans ne suffiront pas àréaliser un seul des objectifs fixés pour l'Afrique. Leprésident de cette commission a lui-même confirméque la situation évoluerait lentement, et cela pourdiverses raisons toutes liées les unes aux autres.

De voorzitter heeft erop gewezen dat de bestrijdingvan de armoede een van de belangrijkste doelstel-lingen was van de millenniumtop. De Britse ministervan Financiën, Gordon Brown, verklaarde toen dat weer aan het huidige tempo niet in zullen slagen ookmaar een enkele van de millenniumdoelstellingen inAfrika te realiseren, zelfs niet in de volgende honderdjaar. Ook de voorzitter van deze commissie heeftgezegd dat die doelstellingen niet vlug zullen wordengerealiseerd in Afrika. Dat is zorgwekkend. Hiervoorkunnen tal van redenen worden aangehaald, die allemet elkaar te maken hebben.

Les ressources de l'Afrique dépendent essentielle-ment de l'exportation d'un ou deux produits de base,dont le rapport a diminué de moitié ces vingt dernièresannées. Aucun autre continent ne connaît semblableévolution. Les rentrées ont diminué et le nombre depauvres s'est accru. Ces dix dernières années, le

Afrika is voor zijn inkomsten grotendeels afhanke-lijk van de export van 1 of 2 basisproducten. Dejongste 20 jaar zijn die inkomsten met de helft gedaald.Afrika is het enige continent waar we een dergelijkeontwikkeling kunnen vaststellen. De inkomsten zijngedaald en het aantal armen is toegenomen. Alleen al

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 44 )

Page 45: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

nombre de personnes vivant dans une pauvretéabsolue — c'est-à-dire avec moins d'un dollar parjour — a augmenté de 18 millions.

in de loop van de jongste 10 jaar is het aantal mensendat in absolute armoede leeft, met 18 miljoen gestegen.We spreken van absolute armoede als men het moetstellen met minder dan 1 dollar per dag.

En Afrique, le taux de croissance annuelle devraitaugmenter de 7 à 8% au cours des dix ou quinzeprochaines années pour pouvoir atteindre les objectifsfixés pour le millénaire.

Om de millenniumdoelstellingen in Afrika tekunnen realiseren, zou het jaarlijkse groeipercentagede volgende 10 tot 15 jaar minstens 7 of 8% moetenbedragen.

En d'autres termes, les chiffres de la croissancedevraient doubler. Or, les rentrées sont insuffisantespour pouvoir espérer une telle évolution.

Het bereiken van dit niveau, wat een verdubbelingvan de huidige groeicijfers in Afrika inhoudt, vereistde nodige inkomsten. Die zijn er niet.

La diminution du prix des matières premièresaffecte considérablement l'économie de ces pays etentraîne une aggravation de la pauvreté. Nous devonsexaminer la problématique africaine de développe-ment dans son ensemble et nous attaquer auxdéséquilibres de manière cohérente.

De daling van de grondstoffenprijzen zet deeconomie van die landen onder grote druk en zorgtvoor wijd verbreide armoede. We moeten kijken naarde Afrikaanse ontwikkelingsproblematiek in zijn ge-heel en moeten de onevenwichten op een coherentemanier aanpakken.

Notre rapport traite de la dette africaine. Dansl'impossibilité de contracter des emprunts commer-ciaux, les pays africains ont dû s'adresser à desinstitutions financières multilatérales telles que laBanque mondiale, le FMI et la Banque africaine dedéveloppement, ainsi qu'à des donateurs bilatéraux.Entre 1980 et 2000, la dette de l'Afrique subsahariennea quintuplé et la charge d'intérêt due aux institutionsmultilatérales a sextuplé. L'essentiel de cette detteprovient de l'exécution, sous le contrôle strict du FMIet de la Banque mondiale, des programmes d'ajuste-ment structurel, pour lesquels des prêts bilatérauxfurent également consentis. Or, ces programmes— telle est notre conclusion, vingt ans plus tard— n'étaient pas adaptés aux besoins spécifiques ni à lasituation des pays africains. Nous en appelons dès lorsà une responsabilité partagée dans la dette extérieurede l'Afrique.

Ons rapport behandelt de schuld van Afrika.Afrikaanse landen konden geen commerciële leningenaangaan. Daarom moesten ze gaan lenen bij multi-laterale financiële instellingen zoals de Wereldbank,het IMF en de Afrikaanse ontwikkelingsbank en bijbilaterale donoren. Tussen 1980 en 2000 is de schuldvan subsaharaans Afrika vervijfvoudigd van 45 miljarddollar tot ongeveer 200 miljard dollar. De leninglast bijmultilaterale instellingen is verzesvoudigd. Veel vandie schuld werd opgebouwd op een moment dat dielanden structurele aanpassingsprogramma's doorvoer-den onder strikte controle van het IMF en de Wereld-bank. Bilaterale leningen werden eveneens toegekendop basis van dezelfde programma's. 20 jaar later zijnwe tot de conclusie gekomen dat deze programma'sniet aangepast waren aan de specifieke noden ensituaties van de Afrikaanse landen. Ze hadden deontwikkeling van die landen niet vooruitgeholpen.Daarom roepen we op tot een gedeelde verantwoorde-lijkheid inzake de externe schuld van Afrika.

Le projet HIPC— Highly Indebted Poor CountriesInitiative — fut mis en œuvre en 1996 par la Banquemondiale et le FMI dans le but de ramener la dette à unniveau acceptable et de s'attaquer à l'imposante charged'intérêt. Cette initiative a été adaptée et renforcée aucours des années suivantes, mais aujourd'hui, huit ansplus tard, l'endettement est toujours intolérable, sansparler des pays qui n'ont pas été inclus dans le projet,mais qui sont tout aussi pauvres. Les conclusions durapport révèlent donc les limites du système. Jevoudrais en commenter quelques-unes. Entre 2003 et2005, le remboursement de la dette augmentera de 2,4à 2,6 milliards de dollars par an. Si l'on se fonde surl'évolution de la croissance, 23 pays n'ont que 40% dechances d'atteindre un niveau d'endettement accepta-ble d'ici 2020.

Het HIPC-initiatief — het Highly Indebted PoorCountries Initiative — werd in 1996 door de Wereld-bank en het IMF opgestart met de bedoeling de schuldvan Afrika terug te brengen tot een aanvaardbaarniveau en de overmatige schuldenlast aan te pakken.Sindsdien werd het initiatief aangepast en versterkt.Na 8 jaar toepassing van het initiatief bevinden deAfrikaanse landen zich nog steeds in een ondraaglijkeschuldsituatie. Er zijn ook landen die niet voor hetinitiatief in aanmerking kwamen, maar even arm zijn.De conclusies van het rapport wijzen dus op delimieten van het initiatief. Ik zal sommige ervantoelichten. De post-IPCS-terugbetaling van de schul-den zal tussen 2003 en 2005 toenemen van 2,4 miljardtot 2,6 miljard dollar per jaar. Steunend op historischegroeicijfers zullen 23 van de betrokken Afrikaanselanden slechts 40% kans maken om tegen 2020 eenaanvaardbare schuldratio, zoals omschreven door deWereldbank en het IMF, te bereiken.

( 45 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 46: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Telle est la soutenabilité de la dette, décrite par laBanque et par le Fonds. Le fait que même les pays quiont atteint le point d'aboutissement ou qui s'enapprochent seront bientôt confrontés à une situationintenable rend crédible l'argument relatif au caractèreinopportun des critères utilisés pour l'analyse de lasoutenabilité de la dette. Les prévisions trop optimistesen matière de croissance et la non-prise en compte dedifférents pays africains pour la réduction de la detteindiquent un manque d'objectivité des critères retenus.L'aide apportée par les donateurs et par les institutionsfinancières multilatérales entre la prise de la décisionet le point d'aboutissement semble insuffisante.

Dit is de sustainability van de schuld, zoalsbeschreven door de Bank en het Fonds. Het feit datzelfs de landen die het zogenaamde eindpunt hebbenbereikt of benaderen, zich binnenkort in een onhoud-bare schuldsituatie zullen bevinden, geeft geloof aanhet argument van critici over het inopportune karaktervan de criteria die worden toegepast bij de analyse vande sustainability van de schuld. De te optimistischeveronderstellingen die aan de basis liggen van detoekomstige groeivooruitzichten in die landen en hetfeit dat verschillende Afrikaanse landen niet inaanmerking komen voor schuldvermindering, wijstop een gebrek aan objectiviteit van de criteria omdaarvoor in aanmerking te komen. Er wordt onvol-doende tussentijdse steun gegeven : tussen het tijdstipwaarop de beslissing wordt genomen en het eindpuntzouden de donoren en de multilaterale financiëleinstellingen meer steun moeten geven. Die steun lijkter onvoldoende te zijn.

Les prévisions trop optimistes en matière decroissance ont débouché sur une situation de dettepermanente, sans que l'on accorde suffisammentd'attention à la pauvreté de la population. Le finance-ment s'est également révélé insuffisant, surtout dansles pays émergeant de situations de conflit. Enfin, onn'a pas encore pu déterminer si la réduction de la dettea eu d'autres effets que celui de faire passer l'argentd'une poche à l'autre.

Te optimistische veronderstellingen over de groeivan de economie en de uitvoer gaven aanleiding toteen toestand van aanhoudende schuld, waarbij on-voldoende de nadruk wordt gelegd op de bestaandearmoede. Er werd ook onvoldoende gefinancierd,vooral in landen die uit conflicten komen. Ten slotte ismen er nog niet uit of schuldvermindering wel ietsheeft bijgedragen dan wel louter een vestzak-broek-zakoperatie was.

Quel est le niveau de dette acceptable ? Aucun, dansles pays dont les habitants vivent avec moins d'undollar par jour et où toute solution visant auremboursement de la dette ne ferait qu'accroître lapauvreté.

Welk schuldniveau is aanvaardbaar ? Voor landenwaar de inwoners leven van minder dan een dollar perdag is uiteraard geen enkel niveau aanvaardbaar. Elkeschuldaflossing zou die mensen van armoede naar noggrotere armoede drijven.

Par rapport aux 545 milliards empruntés ces trentedernières années, l'Afrique a déjà remboursé 555 mil-liards, soit 10 milliards de plus, mais elle doit encorerembourser 300 milliards supplémentaires. Ce constatme semble particulièrement intéressant. D'aucunsestimeront qu'il est normal de payer des intérêts surles montants empruntés et qu'en toute logique, plus lepaiement est tardif, plus les intérêts augmentent. Maisest-il moralement acceptable que les pays les pluspauvres du monde doivent supporter une telle charged'intérêt ? Y a-t-il une objection morale à l'annulationde la dette africaine ? Pour certains observateurs, unetelle décision encouragerait d'autres pays à mener unepolitique inopportune. L'Afrique serait-elle une foispour toutes débarrassée de ce problème si la dette étaitlevée ? La réflexion ne peut s'arrêter là, puisquel'Afrique doit faire en sorte de recevoir suffisammentde moyens pour atteindre les objectifs de développe-ment pour le millénaire. Il est donc peu vraisemblablequ'un pays ayant bénéficié d'une remise de dette maisqui dépend toujours de l'aide extérieure adopte unepolitique inadéquate. Ceux qui sont favorables aumaintien de la dette veulent surtout préserver l'in-fluence qu'ils exercent sur la politique de ces pays.C'est la raison pour laquelle nous voulons élargir la

Als we het schuldprofiel van Afrika bekijken,komen we tot een zeer interessante vaststelling. Afrikaheeft in de afgelopen 30 jaar namelijk 545 miljarddollar geleend, het heeft al 555 miljard terugbetaald,dus 10 miljard meer dan het geleende bedrag; en tochmoet het nog 300 miljard dollar terugbetalen. Sommi-gen zullen zeggen dat wie geld leent uiteraard intrestmoet betalen, terwijl die intrest nog meer oploopt opachterstallige betalingen, en het dan ook logisch is datwie 545 miljard dollar geleend heeft en al 555 miljarddollar heeft terugbetaald, toch nog 300 miljard dollarmoet betalen. Is het echter wel moreel aanvaardbaardat de armste landen ter wereld die bijkomende lastvan intresten en intresten op achterstallige bedragenmoeten betalen ? Is er een moreel bezwaar om deschuld van Afrika kwijt te schelden ? Sommigewaarnemers zullen zeggen dat als de schuld vanAfrika wordt kwijtgescholden, dit een stimulans kanzijn voor andere landen om een onbehoorlijk beleid tevoeren. We zouden ons kunnen afvragen of, als deschuld wordt kwijtgescholden, Afrika dan voor eensen voor altijd verlost is van dit probleem. Er is echtermeer. Afrika moet er blijven voor zorgen dat hetvoldoende middelen krijgt om de millenniumdoelstel-lingen te halen. Er bestaat dus weinig kans dat een

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 46 )

Page 47: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

marge de manœuvre politique, non seulement du pointde vue des engagements multilatéraux conclus par lespays africains, mais aussi sous un angle macroécono-mique.

land waarvan de schuld werd kwijtgescholden maardat nog altijd afhankelijk is van buitenlandse steun,een onbehoorlijk beleid voert. Zij die Afrika in eenschuldsituatie willen behouden, zijn daartoe meergeneigd omdat ze hun invloed op het beleid in Afrikawillen behouden. Daarom willen wij een ruimerebeleidsruimte voor Afrika, niet alleen vanuit hetstandpunt van de multilaterale verbintenissen dieAfrikaanse landen hebben aangegaan, bijvoorbeeldbinnen de context van de WTO of van andereinstellingen, maar ook vanuit het standpunt van hetmacro-economische beleid.

Nous constatons que, même dans le contexte destratégies de lutte contre la pauvreté, le nouveauconcept introduit par les institutions de BrettonWoods, les pays africains disposent d'une faible margede manœuvre dans leur politique macro-économiquealors qu'ils ont reçu davantage de liberté pour lacréation de structures de sécurité sociale. La Banquemondiale a elle-même conclu qu'il existe encore pasmal de tension entre la propriété des programmes etles conditions qui y sont liées.

We zien dat zelfs in de context van strategieën voorarmoedebestrijding, het nieuwste concept dat door deBretton Woods-instellingen werd geïntroduceerd, deAfrikaanse landen over weinig manœuvreerruimtebeschikken wat hun macro-economisch beleid betreft,terwijl ze wel wat meer ruimte gekregen hebben voorhet opzetten van sociale zekerheidsvangnetten. DeWereldbank zelf concludeerde hieruit dat er nogal watspanning is tussen de eigendom van de programma'sen de voorwaarden die eraan verbonden zijn.

En moyenne, 110 conditions sont imposées pourl'octroi d'un prêt à un pays pauvre et 87% d'entre ellesconcernent la politique qui est menée. Il est doncnécessaire d'accorder une plus grande marge demanœuvre adaptée aux besoins des pays africains. Ilest très important que ces pays bénéficient d'unmeilleur accès au marché mondial. Je pense notam-ment aux produits agricoles. Une réduction sensibledes subsides agricoles s'impose dans le Nord. Ils onten effet un impact très négatif sur la capacité des paysafricains à développer leur commerce extérieur et àêtre actifs sur les marchés internationaux. On peutpeut-être parler des subsides dont bénéficie la culturedu coton et qui s'élèvent, rien qu'aux USA, à quatremillions de dollars. L'Union européenne octroie elleaussi des subsides. Il est évident pour tout le mondequ'ils ont des conséquences désastreuses pour lesproducteurs de coton en Afrique occidentale. Cesaspects doivent certainement être pris en compte lorsde la discussion sur le développement en Afrique.

Aan de toekenning van een lening aan een arm landzijn gemiddeld 110 voorwaarden gekoppeld en 87%daarvan heeft te maken met het gevoerde beleid. Er isdus nood aan meer beleidsruimte die aangepast is aande behoeften van de Afrikaanse landen. Het is vanzeer groot belang dat Afrikaanse landen een beteretoegang tot de wereldmarkt krijgen. Ik denk danvooral aan landbouwgoederen. Een gevoelige vermin-dering van de landbouwsubsidies in het Noordendringt zich op. Die landbouwsubsidies hebben immerseen zeer negatieve weerslag op het vermogen vanAfrikaanse landen om hun buitenlandse handel teverbeteren en op de internationale markten actief tezijn. U kent wellicht de discussie rond de katoensub-sidies, die in de VS alleen al oplopen tot 4 miljarddollar. Ook de EU kent subsidies toe. Het is vooriedereen duidelijk dat dit rampzalige gevolgen heeftvoor de katoenproducenten in West-Afrika. Dezeaspecten moeten zeker in overweging genomenworden in de discussie over ontwikkeling in Afrika.

Indépendamment de tout ceci se pose cette questiontrès importante : comment les institutions africainespeuvent-elles être renforcées ? Au terme de vingt ansd'adaptations structurelles, les gouvernements et lesinstitutions qui les composent sont affaiblis. Lerésultat final est qu'il n'y a presque plus d'administra-tion. Le pouvoir administratif a été entièrementéliminé par la libéralisation totale. Un exemple peutle montrer clairement. C'est à cause de la Caisse deStabilisation que l'on a jadis garanti aux producteursde café et de cacao un prix minimum pour leursproduits. Après la libéralisation, les marketing boardset la Caisse de Stabilisation ont disparu. En consé-quence, on a assisté à une grande concentration desacheteurs dans quatre ou cinq grandes sociétés trans-nationales. Les agriculteurs africains doivent mainte-

Los hiervan is er de vraag hoe de instellingen inAfrika kunnen versterkt worden van zeer grootbelang. Na 20 jaar van structurele aanpassingen, zijnde regeringen verzwakt en daarmee ook de instel-lingen binnen die regeringen. Het uiteindelijkeresultaat is dat er bijna geen bestuur meer is, debestuurlijke macht is door de algehele liberaliseringvolledig opzij gezet. Eén voorbeeld kan dat duidelijkmaken. Door toedoen van de Caisse de Stabilisationwerd destijds aan koffie- en cacaoboeren eenminimumprijs voor hun producten gegarandeerd. Nade liberalisering verdwenen de marketing boards ende Caisse de Stabilisation. Het gevolg was eengrote concentratie langs de zijde van de aankoperstot vier of vijf zeer grote transnationale bedrijven.De Afrikaanse boeren moeten nu optornen tegen die

( 47 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 48: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

nant lutter contre ces grands conglomérats. Leschiffres ne mentent pas : en 1990, les producteurs decafé recevaient environ 30% du produit de la vente,soit 10 des 32 milliards. Aujourd'hui, ils reçoivent5,5 milliards sur 70. Les pays pauvres ont été de plusen plus exploités dans une économie globalisée etlibéralisée. Des solutions doivent être trouvées pourles aspects fondamentaux que sont les matièrespremières, l'aide, la diminution de la dette, les con-ditions d'octroi de crédits et la marge de manœuvrepolitique.

grote conglomeraten. De cijfers liegen er niet om :in 1990 kregen de koffieboeren ongeveer 30% vande verkoopwaarde in handen, zowat 10 miljard vande 32 miljard dollar, vandaag krijgen ze 5,5 miljardvan een verkoopwaarde van 70 miljard dollar. Water gebeurt is dat de arme landen steeds meerworden uitgeperst in een geglobaliseerde en ge-liberaliseerde economie. Er moeten dus oplossingengevonden worden voor deze fundamentele aspecten,gaande van grondstoffen over instellingen tot hulp,schuldvermindering, kredietvoorwaarden en beleids-ruimte.

M. Roelants du Vivier réplique comme suit. Merci,M. Kousari, pour cette intervention particulièrementintéressante et bien documentée.

De heer Roelants du Vivier repliceert als volgt.Dank u, mijnheer Kousari, voor deze bijzonderinteressante en goed gedocumenteerde bijdrage.

Vous avez attiré l'attention sur certains problèmesimportants que connaît l'Afrique, notamment la baissedes prix des matières premières, par exemple celui ducafé. Vous avez également déclaré que la charge de ladette ne peut être supportée par un pays où les gensdoivent vivre avec moins d'un dollar par jour. Vousavez également indiqué que les pays africains doiventbénéficier d'un accès à nos marchés. Bien que l'Europefasse déjà des efforts par les accords ACP, le systèmeSTABEX et le projet Sysmin, une réduction dessubsides agricoles est nécessaire.

U heeft gewezen op een aantal belangrijke pro-blemen voor Afrika, meer bepaald de daling van degrondstoffenprijzen, bij voorbeeld van koffie. U zeiook dat een draagbare schuldenlast in landen waarmensen het met minder dan 1 dollar per dag moetenstellen, niet bestaat. U zei ook dat de Afrikaanselanden toegang tot onze markten moeten krijgen.Hoewel Europa al inspanningen leverde met de ACP-akkoorden, het STABEX-systeem en het Sysminpro-ject, is vooral een vermindering van de landbouwsub-sidies noodzakelijk.

Vous avez souligné certains problèmes et je penseque de nombreux collègues souhaitent vous poser desquestions.

U hebt een aantal problemen naar voren gebracht enik neem aan dat heel wat collega's hierover nog vragenzullen hebben.

M. Galand expose ce qui suit. Notre tâche au seinde cette commission consiste non seulement à formu-ler, à destination du gouvernement, les questions etpropositions qui pourraient amener la Belgique àapporter une contribution significative dans les actes àposer pour atteindre les 0,7% d'ici 2010, mais aussi àdéterminer quelle sera la part de notre pays dansl'évaluation, qui sera entreprise au mois de septembre2005, des actions réalisées par rapport aux objectifs duMillenium. Comme vous le dites avec beaucoup depertinence, monsieur Kousari, on s'aperçoit que peud'objectifs sont susceptibles d'être atteints si on nemodifie pas sérieusement l'attitude de la communautéinternationale.

De heer Galand zet het volgende uiteen. De taakvan onze commissie beperkt zich niet tot het formu-leren van vragen en voorstellen ten behoeve van deregering die België er kunnen toe leiden belangrijkestappen te zetten om tegen 2010 de 0,7% te bereiken.De commissie moet ook bepalen wat het aandeel vanons land is in de evaluatie in september 2005 van deacties die werden ondernomen in het kader van demillenniumdoelstellingen. Zoals de heer Kousariterecht stelt, kunnen weinig doelstellingen wordenbereikt indien de internationale gemeenschap haarhouding niet ernstig wijzigt.

M. Sachs a fait un discours extrêmement sévère surcette question. J'ai par ailleurs sous les yeux unephrase de M. Bourguignon : « Le peu d'engagementpris au sommet de Monterrey en 2002 n'a même pasété tenu. La situation est proprement catastrophique.En 2003, l'aide publique au développement n'aaugmenté que de 6 milliards de dollars pour passerde 52 à 58 milliards, alors qu'elle devrait atteindre68 milliards. Or, la moitié de l'augmentation de6 milliards est affectée à l'allégement de la dette despays pauvres et à couvrir les frais administratifs desorganismes donateurs. Je suis démoralisé. Il faut quecela bouge. »

De heer Sachs heeft hierover een erg streng betooggehouden. Ik lees anderzijds een zin van de heerBourguignon : «Het beperkte engagement van de topvan Monterrey van 2002 werd zelfs niet nagekomen.De toestand is catastrofaal. In 2003 steeg de publiekeontwikkelingshulp met slechts 6 miljard van 52 tot58 miljard dollar, terwijl ze 68 miljard moest bedra-gen. De helft van die verhoging van zes miljard isbedoeld voor de vermindering van de schuld van dearme landen en de betaling van administratieve kostenvan de donoren. Ik ben ontmoedigd. Er moet ietsveranderen. »

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 48 )

Page 49: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

C'est l'appel de personnes qui sont dans « la grossemachine ». On peut dès lors se demander si lesréductions de dette qui ne sont accompagnées d'aucuneffort complémentaire en matière de développementont un quelconque effet sur la lutte contre la pauvreté.Les méthodes de réduction de dette utilisées réalisentune embellie en matière d'aide au développement,mais n'ont aucun effet réel sur le soutien apporté auxpopulations dans la résolution des problèmes auxquelselles sont confrontées.

Dat is de oproep van mensen die actief zijn in de« grote machine ». Men kan zich afvragen of eenschuldverlaging die niet gepaard gaat met een bij-komende ontwikkelingsinspanning enig effect heeft inde strijd tegen de armoede. De methodes van schuld-vermindering smukken de ontwikkelingshulp op, maardragen niet bij tot het oplossen van de problemenwaarmee de bevolking wordt geconfronteerd.

Pouvons-nous aujourd'hui dénoncer les politiquesde PPTE qui ont été mises en place par le Fondsmonétaire international ? La communauté internatio-nale doit-elle répondre aux objectifs du Jubilé 2000d'annulation pure et simple de la dette ?

Kunnen we vandaag het HIPC-beleid, dat op touwwerd gezet door het IMF, aanklagen ? Moet deinternationale gemeenschap ingaan op de doelstel-lingen van Jubileum 2000 voor een eenvoudigekwijtschelding van de schuld ?

Je me suis rendu fin août au Mali avec des collèguesprésents dans cette salle. Ce pays a rempli tous lesobjectifs de bonne gouvernance. Aucun autre pays n'aaccompli autant d'efforts pour atteindre la démocratie,la liberté d'association, la liberté de la presse, unsystème parlementaire de pluripartisme, la décentrali-sation du pouvoir, etc. Le Mali a ensuite accompli uneffort de production et est maintenant le premierproducteur mondial de coton. Il n'a toutefois aucuneassurance de pouvoir vendre celui-ci sur le marchémondial puisque le coton est subventionné aux États-Unis et en Europe.

Eind augustus ging ik met enkele hier aanwezigecollega's naar Mali. Dat land heeft alle doelstellingenvan goed bestuur vervuld. Geen enkel ander land heeftzoveel inspanningen gedaan om democratie, vrijheidvan vereniging, persvrijheid, een parlementair meer-partijensysteem en de decentralisering van de macht terealiseren. Mali heeft ook een productie-inspanninggedaan en is momenteel de eerste katoenproducentvan de wereld. Het land heeft evenwel geen enkelegarantie het katoen op de wereldmarkt te kunnenverkopen, omdat katoen door de Verenigde Staten enEuropa wordt gesubsidieerd.

Ne faut-il pas prendre un engagement et desmesures très sévères non seulement par rapport àl'augmentation de l'aide telle que proposée par Lula etChirac aux Nations unies, mais surtout pour supprimerles incitants financiers sur les produits concurrents desproduits de survie dans les pays du sud et identifier lesproduits que les pays du nord doivent radicalementcesser de subventionner ? Cette proposition doit êtreretenue dans le cadre de la révision des objectifs duMillenium.

Moet men geen engagement aangaan en strengemaatregelen nemen inzake de verhoging van de hulpzoals voorgesteld door Lula en Chirac voor de VN ?Moeten niet vooral de financiële incentives wordenstopgezet voor producten die concurrentieel zijn metproducten die zuidelijke landen doen overleven ? Moetgeen inventaris worden gemaakt van de productenwaarvoor landen uit het noorden radicaal elke sub-sidiëring moeten stopzetten ? Dat voorstel moetworden weerhouden in het kader van de herzieningvan de millenniumdoelstellingen.

Je pense qu'il s'agit de deux pistes sur lesquellesnous devons essayer de travailler. Nous devonsexaminer comment la CNUCED, pour laquelle j'ai leplus profond respect, pourrait faire davantage entendresa voix. Elle fut pendant des années la caisse derésonance des pays du sud, mais on s'aperçoitaujourd'hui que bien souvent on s'époumone sans êtreentendu.

Ik meen dat we moeten proberen op deze tweemogelijkheden verder te werken. We moeten onder-zoeken hoe UNCTAD, waarvoor ik het grootsterespect heb, haar stem luider kan laten horen. Zijwas gedurende jaren het klankbord voor de landen vanhet zuiden. Vandaag stelt men vast dat men zichdikwijls hees schreeuwt zonder gehoord te worden.

Comment faire en sorte que la CNUCED puisse, ànouveau, être davantage porteuse de messages et êtremieux entendue au sein de la communauté interna-tionale ?

Hoe kan UNCTAD opnieuw sterker worden in hetuitdragen van boodschappen en meer worden gehoorddoor de internationale gemeenschap ?

M. Kousari répond comme suit. Quant à la réduc-tion de la dette, on sait que depuis des années, desmouvements de sociétés civiles soulignent la nécessitéd'une réduction de la dette des pays les plus pauvres.Principalement sous la pression de ces sociétés civiles,

De heer Kousari antwoordt als volgt. Wat deschuldvermindering betreft, onderstrepen de bewegin-gen van het middenveld sinds jaren de noodzaak omde schulden van de armste landen te verminderen.Vooral onder druk van die bewegingen, zoals « Jubi-

( 49 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 50: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

telles que « le Jubilé » ou Oxfam, les institutionsfinancières multilatérales se montrent disposées àsoutenir l'initiative HIPC.

lee » of Oxfam, zijn de multilaterale financiële instel-lingen bereid om het HIPC-initiatief te steunen.

Mais il faut aller plus loin. Même si on annuleentièrement la dette des pays subsahariens, cela nereprésente que la moitié de leurs besoins financiers. Ilfaut non seulement annuler entièrement leur dette maiségalement augmenter de manière substantielle l'aidefinancière au développement. Cela doit se faire dans lecontexte de « grants » (dons) plutôt que par le biais deprêts, sinon la même situation se représentera dansquelques années.

We moeten echter verder gaan. Zelfs de volledigekwijtschelding van de schulden van de subsaharaanselanden vertegenwoordigt slechts de helft van hunfinancieringsbehoeften. Niet alleen moeten hun schul-den volledig worden kwijtgescholden, ook de financi-ële ontwikkelingshulp moet substantieel toenemen.Dat moet gebeuren in het kader van « grants » (giften)in plaats van via leningen, anders zal de toestand overenkele jaren opnieuw dezelfde zijn.

En ce qui concerne la question de la productionagricole et les problèmes auxquels sont confrontés lespays africains en raison des subventions octroyées auxpays du Nord, il est clair que l'OMC doit faire uneffort supplémentaire pour en arriver à réduireconcrètement les subventions agricoles dans la mesureoù elles entrent en compétition avec les pays les pluspauvres.

In verband met de landbouwproductie en deproblemen waarmee de Afrikaanse landen te kampenhebben ten gevolge van subsidies toegekend in delanden van het Noorden, is het duidelijk dat de WHOeen bijkomende inspanning moet leveren om tot eenconcrete vermindering van de landbouwsubsidies tekomen als ze in concurrentie treden met de armstelanden.

Dans ce contexte, il faut aussi songer à offrir unecompensation aux pays producteurs du Sud, tels que leMali ou l'Afrique de l'Est, qui pâtissent de cessubventions agricoles. Aux États-Unis, 25 000 produc-teurs, et il s'agit des 20% les plus riches, perçoivent4 milliards de dollars de subventions. Pendant cetemps, 11 millions de producteurs de coton africainsvoient le prix de leur coton chuter de jour en jour et setrouvent confrontés à une situation extrêmementgrave. L'année dernière, ces subventions leur ont faitperdre quelque 380 000 millions de dollars surl'exportation de coton.

In die context moeten we ook denken aan eencompensatie voor de productielanden van het Zuiden,zoals Mali of Oost-Afrika, die lijden onder dielandbouwsubsidies. In de Verenigde Staten ontvangen25 000 producenten, en het zijn de rijkste 20%, viermiljard dollar aan subsidies. Terzelfder tijd zien elfmiljoen Afrikaanse katoenproducenten van dag tot daghun prijs naar beneden duiken en komen ze in een zeererge situatie terecht. Vorig jaar hebben ze door diesubsidies ongeveer 380 000 miljoen dollar verloren opde uitvoer van katoen.

En ce qui concerne la manière dont on fera entendrela voix de la CNUCED, une pression incroyable a étéexercée au cours des dix à douze dernières années afind'empêcher la CNUCED de jouer le rôle qui lui a étédévolu en 1964.

Hoe kan UNCTAD meer worden gehoord ? Devoorbije tien of twaalf jaar werd er een ongelooflijkedruk uitgeoefend om te verhinderen dat UNCTAD derol zou kunnen spelen die haar in 1964 werdopgedragen.

Cela veut dire que le rôle de l'Organisation en tantque lieu de négociation et de discussion a été réduitpar les États-Unis, l'Union européenne et les paysdéveloppés qui ont décidé que l'OMC serait l'endroitoù l'on mènerait ces discussions. C'est très bien maiscela signifie que, dans beaucoup de domaines, le rôlede la CNUCED a été élagué. Elle n'est plus uneorganisation de négociation et de décision. Son rôle ausein des institutions internationales a donc été auto-matiquement réduit. La meilleure chose que nouspuissions faire aujourd'hui est la production derapports afin de mettre en évidence les problèmesauxquels les pays en développement sont confrontéschaque jour et l'effet de la globalisation sur ces pays.Notre influence n'est toutefois pas plus grande. Il esttemps que l'on revoie cette situation et que l'on sedemande s'il existe une institution qui puisse encore sepencher sur les problèmes fondamentaux des pays en

Dat betekent dat de rol van de Organisatie alsonderhandelings- en discussieforum door de Vere-nigde Staten, de Europese Unie en de ontwikkeldelanden is beperkt en dat er werd beslist dat debesprekingen op het niveau van de WHO zullenworden gevoerd. Dat is heel goed, maar het betekentdat de inbreng van UNCTAD in heel wat domeinen isteruggeschroefd. Het is geen organisatie meer waaronderhandelingen worden gevoerd en beslissingenworden genomen. Haar rol binnen de internationaleinstellingen is automatisch beperkt. Het beste wat wevandaag kunnen doen, is verslagen opstellen om dedagelijkse problemen van de ontwikkelingslanden ende gevolgen van de globalisering naar voren tebrengen. Onze invloed is evenwel niet groot. Hetwordt tijd dat men dat inziet en dat men zich afvraagtof er nog een instelling bestaat die zich kan buigenover de fundamentele problemen van de ontwikke-

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 50 )

Page 51: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

développement et être le porte-parole du développe-ment dans le contexte de la mondialisation.

lingslanden en die het belang van de ontwikkeling inhet kader van de globalisering kan verdedigen.

M. Galand réagit comme suit. Peut-il s'agir d'unerecommandation pouvant être prise en compte lors dela réforme des Nations unies ? Peut-on réhabiliter unorgane multilatéral et le charger d'être une « voixforte » des personnes qui sont aujourd'hui complète-ment marginalisées ?

De heer Galand reageert als volgt. Zou er eenaanbeveling kunnen worden overwogen in het kadervan de hervorming van de Verenigde Naties ? Zou hetmogelijk zijn een multilateraal orgaan opnieuw meerinspraak te verlenen zodat het kan optreden alspleitbezorger van de mensen die thans volledig buitenspel zijn gezet ?

M. Kousari dit qu'il en est convaincu. De heer Kousari meent van wel.

M. Roelants du Vivier réagit comme suit. C'était laquestion que j'aurais voulu poser. Quelle solutioninstitutionnelle préconisez-vous pour le rôle de laCNUCED? Le groupe des sages choisis par leSecrétaire général des Nations unies afin de réfléchirà la réforme de l'ONU, a-t-il suivi cette direction ?Nous le saurons bientôt puisque leur rapport seradisponible sous peu. Il s'agit d'un sujet sur lequel lacommission des Relations extérieures du Sénat sepenche. Afin de mener à bien la réforme de l'ONU, ilconvient de trouver des réponses institutionnelles.

De heer Roelants du Vivier reageert als volgt. Datwas de vraag die ik wou stellen. Welke institutioneleoplossing raadt u aan voor het bepalen van de rol vanUNCTAD? Heeft de groep van wijzen die door deSecretaris-generaal van de Verenigde Naties werdaangewezen om na te denken over de hervorming vande VN, die denkrichting gevolgd ? We zullen hetweldra weten aangezien hun verslag binnenkortbeschikbaar zal zijn. De commissie voor de Buiten-landse Betrekkingen en voor de Landsverdediging vande Senaat onderzoekt die aangelegenheid. Teneinde dehervorming van de VN tot een goed einde te brengen,moeten er institutionele antwoorden worden gevon-den.

Mme Francine Mestrum désire intervenir en tantque chercheur et représentante d'ATTAC Vlaanderen.

Mevrouw Francine Mestrum vraagt het woord alsonderzoekster en vertegenwoordigster van ATTACVlaanderen.

Auront lieu, à la fin de cette semaine, la réunionannuelle des institutions de Bretton Woods ainsiqu'une réunion du G8 où l'on va probablementdiscuter d'une réduction de la dette des trente paysles plus pauvres. Que pensez-vous de cette proposi-tion ? Vous avez déjà dit que cette réduction nesuffisait pas. Cette proposition peut-elle quand mêmechanger quelque chose ? Ou faut-il encore accroîtrel'aide et augmenter le nombre des pays concernés ?

Op het einde van deze week vindt de jaarlijksevergadering van de instellingen van Bretton Woodsplaats en een vergadering van de G8 waarop devermindering van de schuld van de dertig armstelanden zal worden besproken. Wat denkt u van datvoorstel ? U hebt al gezegd dat de vermindering nietvoldoende is. Kan het voorstel toch een veranderingbetekenen ? Of moet de hulp nog toenemen en hetaantal betrokken landen worden vergroot ?

Ma deuxième question porte sur la dette des payspauvres. On parle en effet ici des objectifs dumillénaire mais il existe également une initiative liéeaux PPTE, à savoir les PRSP, les documents straté-giques de lutte contre la pauvreté. On constate qu'iln'existe aucun lien. Dans ces documents stratégiquesde lutte contre la pauvreté, on ne parle pas desobjectifs du millénaire. Ne faudrait-il pas créer un lienentre ces deux initiatives ?

Mijn tweede vraag heeft betrekking op de schuldvan de arme landen. We spreken hier inderdaad overde millenniumdoelstellingen, maar er bestaat tevenseen initiatief met betrekking tot de HIPC-landen,namelijk de PRSP, de documenten voor de strategi-sche bestrijding van de armoede. Er bestaat geen enkelverband tussen de beide initiatieven. In die documen-ten is geen sprake van de millenniumdoelstellingen.Moet er geen band tussen de beide initiatieven totstand worden gebracht ?

Troisièmement, j'ai apprécié que vous parliez aussidu Wider policy space. Avez-vous des idées quant à lamanière de remplir cet espace politique dans le cas oùil serait institué ?

Ten derde heb ik het op prijs gesteld dat u ook overde Wider policy space hebt gesproken. Hebt u ideeënover de manier waarop die politieke ruimte zoukunnen worden ingevuld indien ze zou wordeningesteld ?

M. Kousari réagit comme suit. Selon nos informa-tions, la dette des pays les plus pauvres pourrait êtreréduite. Ce serait un élément très positif. La CNUCED

De heer Kousari reageert als volgt. Volgens onzeinformatie zou de schuld van de armste landen kunnenworden verminderd. Dat zou een zeer positief element

( 51 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 52: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

évoquera ce problème avec les ONG demain après-midi à Washington, juste avant la réunion desinstitutions de Bretton Woods. Nous espérons qu'unedécision en ce sens sera prise, même s'il restera detoute manière encore beaucoup à faire.

zijn. UNCTAD zal het probleem morgennamiddag inWashington ter sprake brengen met de NGO's, juistvóór de vergadering van de instellingen van BrettonWoods. Wij hopen dat een beslissing in die zin zalworden genomen, ook al moet er in ieder geval nogveel worden gedaan.

En ce qui concerne la lutte contre la pauvreté, lesorganisations multilatérales financières ont demandé,dans le contexte HIPC, de faire un Poverty reductionstrategic paper concernant les actions qui doiventpermettre aux pays pauvres d'accéder au Povertyreduction fund du FMI. Il y a deux ans, nous avons faitune étude sur les problèmes liés au Poverty reductionstrategic paper, notamment quant à la façon dont cedocument était rédigé. Nous trouvons qu'il posed'énormes problèmes en matière de conditionnalité etd'ownership. Les politiques macroéconomiques pré-vues par le Policy paper sont presque identiques auxpolitiques du Structural adjustment program. End'autres termes, le contenu macroéconomique despolitiques du PRSP n'est guère différent de celui duStructural adjustment program. En matière de déve-loppement des pays africains, cela signifie la conti-nuation d'une même politique macro-économique.

Wat de bestrijding van de armoede betreft, hebbende multilaterale financiële organisaties, in het kadervan de HIPC, gevraagd een Poverty reduction strate-gic paper op te stellen met betrekking tot de acties diede arme landen toegang zouden moeten geven tot hetPoverty reduction fund van het IMF. Twee jaargeleden hebben wij een studie gemaakt over deproblemen die verband houden met het Povertyreduction strategic paper, inzonderheid in verbandmet de wijze waarop dat document was opgesteld. Wijvinden dat het enorme problemen doet rijzen inzakevoorwaardelijkheid en ownership. Het macro-econo-misch beleid waarin het Policy paper voorziet, is bijnaidentiek hetzelfde als het beleid van het Structuraladjustment program. Met andere woorden, de macro-economische inhoud van het beleid van het PRSPverschilt niet van die van het Structural adjustmentprogram. Voor de ontwikkeling van de Afrikaanselanden betekent zulks de voortzetting van eenzelfdemacro-economisch beleid.

Si un Policy space a été donné, c'est uniquementdans le contexte budgétaire, pour donner davantage àl'éducation primaire et au primary healthcare. Celas'arrête là.

De Policy space werd alleen in de budgettairecontext gegeven, met als doel meer te geven aanbasisonderwijs en primary healthcare.

Il y a quelques mois, la Banque mondiale a publiéune étude critique aboutissant à la même conclusionque nous, à savoir que toutes ces questions posent deréels problèmes. Il n'existe aucun lien structurel entreles OMD et le PRSP. Or, si l'on veut atteindre lesOMD, il faut aller au-delà du PRSP. Le fonds actuelpour l'aide internationale au développement ou pour laréduction de la dette ne permettra jamais au PRSPd'atteindre les OMD. Les OMD seront donc mis decôté.

Enkele maanden geleden heeft de Wereldbank eenkritische studie gepubliceerd die tot dezelfde conclusiekwam als wij, namelijk dat al die zaken voor reëleproblemen zorgen. Er bestaat geen enkel structureelverband tussen de millenniumdoelstellingen en hetPRSP. Als we de millenniumdoelstellingen willenbereiken, moeten we verder gaan dan het PRSP. Methet huidige fonds voor internationale ontwikkelings-hulp of voor schuldvermindering zal het PRSP nooitin staat zijn de millenniumdoelstellingen te bereiken.Die zullen dus terzijde worden geschoven.

M. Pascal Ntahompagaze demande la parole en tantque représentant d'une association appelée « Paix etSolidarité en Afrique », basée à Bruxelles, qui travailleavec la diaspora africaine et les Européens, aveclesquels elle établit un dialogue concernant lesquestions relatives à la paix et à la solidarité, en vuede promouvoir un développement durable en Afrique.Il parle également en tant qu'expert et consultant.

De heer Pascal Ntahompagaze vraagt het woord alsvertegenwoordiger van de vereniging « Paix et Soli-darité en Afrique » met zetel te Brussel die een dialoogpoogt tot stand te brengen tussen uitgeweken Afri-kanen en Europeanen over vrede en solidariteit methet oog op de duurzame ontwikkeling van Afrika, enook als deskundige en consultant.

J'ai l'impression que, depuis longtemps, on perçoitsurtout les mauvais côtés de l'Afrique : la dette, le sida,les conflits armés ... Ne pourrait-on déterminer deséléments indicatifs, des richesses, susceptibles devaloriser ce continent ? Les critères de pauvreté fontsouvent référence au dollar ou à l'euro. Or, il existe enAfrique des potentialités, des valeurs qui peuvent être

Ik heb de indruk dat men al enige tijd vooral denegatieve aspecten van Afrika ziet : de schulden, aids,gewapende conflicten ... Kunnen we de aandacht nietrichten op andere indicatoren of rijkdommen die hetcontinent valoriseren ? De criteria met betrekking totarmoede zijn vaak gebaseerd op de dollar of de euro.Er bestaan in Afrika evenwel mogelijkheden en

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 52 )

Page 53: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

mises en exergue et sur lesquelles il est grand temps dese centrer. On dit souvent que l'Afrique est mal partie;elle garde malgré tout certains atouts, qu'il fautvaloriser. J'attire donc l'attention de M. Kousari surla définition des critères de pauvreté.

waarden die beter in de verf moeten worden gezet.Vaak wordt gezegd dat het de slechte kant opgaat metAfrika, maar Afrika heeft ook troeven die moetenworden uitgespeeld. Ik wil dus de aandacht van deheer Kousari vestigen op de definitie van de armoe-decriteria.

Ma question a pour sujet la paix. Souvent, lesdirigeants africains se trompent de priorité dans leursprogrammes de gouvernement. Une grande partie de ladette provient des conflits armés. La CNUCED a-t-elleimaginé des solutions à cette problématique ?

Mijn vraag gaat over vrede. Het gebeurt vaak dat deAfrikaanse leiders hun prioriteiten verkeerd leggen.Een groot deel van de schuld wordt veroorzaakt doorde gewapende conflicten. Heeft UNCTAD nagedachtover oplossingen voor deze problematiek ?

M. Kousari réplique comme suit. L'Afrique possèdeen effet une mauvaise image. Mais il existe denombreux éléments positifs. Ainsi, beaucoup de paysont entamé un processus de démocratisation. Un autrepoint positif est que les États africains ont créé, avecleurs pays partenaires, le NEPAD (new partnership forAfrican development). Au sein de ce dernier, vingt-trois pays, soit la moitié du continent, ont déjà donnéleur accord à un peer review mechanism de la stratégieéconomique et politique. Ceci montre très bien que,dans le domaine de la politique, les choses évoluent.Six de ces 23 pays ont déjà donné leur assentiment àdes visites de représentants d'autres pays afin que soitcontrôlée la manière dont la politique est organiséedans leur pays.

De heer Kousari antwoordt als volgt. Afrika heeftinderdaad een slecht imago. Toch zijn er vele positieveelementen. Zo is er in vele landen een proces vandemocratisering op gang gekomen. Een ander positiefpunt is dat de Afrikaanse landen onder elkaar ensamen met hun ontwikkelde partnerlanden het NE-PAD, new partnership for African development, totstand hebben gebracht. Binnen NEPAD hebben reeds23 Afrikaanse landen, zowat de helft van het aantallanden in het continent, ingestemd met een peerreview mechanism inzake het economische en poli-tieke beleid. Dit geeft zeer goed aan dat op beleidsvlakde zaken in beweging zijn. Van die 23 landen hebbener al 6 ingestemd met bezoeken van andere landen omna te gaan hoe het beleid in hun land is georganiseerd.

On ne peut en effet pas limiter la pauvreté à l'aspectmonétaire. Le problème est que tous les autresparamètres sont très difficiles à cerner. Nous indiquonségalement dans notre rapport que l'on doit peut-êtreexaminer d'autres paramètres comme l'index dudéveloppement humain, afin de mesurer le niveau depauvreté ou le taux d'endettement. De tels indexalternatifs fournissent une valeur inférieure à l'index« un dollar par jour ». Les index socio-économiquestels que la mortalité infantile, la mortalité, l'accès àl'eau potable, l'enseignement, la santé ou la quantité denourriture par personne, montrent que le développe-ment socio-économique des Africains est moins bonque celui du reste du monde. Ceci ne peut être nié. Lacommunauté internationale et les pays africainsdoivent donc vraiment faire un effort.

Armoede kan men inderdaad niet beperken tot hetmonetaire aspect. Het probleem is dat alle andereparameters zeer moeilijk in te schatten zijn. Ook in onsrapport geven we aan dat misschien naar andereparameters moet worden gekeken, zoals de index vande menselijke ontwikkeling, om het niveau van dearmoede of de schuldgraad te meten. Dergelijkealternatieve indexen geven een waarde aan die lagerligt dan de één-dollar-per-dag-index. Sociaal-econo-mische indexen zoals de kindersterfte, de mortaliteit,de toegang tot drinkbaar water, onderwijs of gezond-heidszorg, de hoeveelheid voedsel per capita, tonenaan dat de Afrikanen inzake sociaal-economischeontwikkeling slechter af zijn dan de rest van wereld.Dit kan niet worden ontkend. De internationalegemeenschap en de Afrikaanse landen moeten dusecht een inspanning doen.

Il se passe des choses positives en Afrique. On vientd'affirmer que les conflits constituent une des causesde la pauvreté en Afrique. Permettez-moi toutefois deretourner le raisonnement : la pauvreté est si impor-tante en Afrique qu'elle est source de conflits. EnAfrique, de nombreux conflits portent sur l'accès àcertaines richesses minérales ou autres. Si le niveaudes revenus était plus élevé en Afrique et si ceux-ciétaient mieux répartis, nombre de causes des conflitsactuels disparaîtraient. Bien entendu, des facteurshistoriques jouent également un rôle mais la pauvretéest une des causes principales.

Er gebeuren positieve dingen in Afrika. Er werdzojuist gesteld dat conflicten één van de oorzaken zijnvan de armoede in Afrika. Laat me echter de redene-ring omdraaien : de armoede is in Afrika zo groot datze een voedingsbodem wordt voor conflicten. Veleconflicten in Afrika gaan over de toegang tot bepaaldeminerale of andere rijkdommen. Mocht het inkomens-niveau in Afrika hoger zijn en het inkomen beterverdeeld zijn, dan zouden vele oorzaken van dehuidige conflicten wegvallen. Natuurlijk spelen er ookhistorische factoren, maar armoede is toch een van debelangrijkste oorzaken.

( 53 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 54: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

5. Audition du 11 octobre 2004 5. Hoorzittingen van 11 oktober 2004

5.1. Mme Samira Wymeersch, présidente d'un groupede travail sur « L'aspect « genre » des OMD», auNederlandstalige Vrouwenraad

5.1. Mevrouw Samira Wymeersch, voorzitter van eenwerkgroep over het «Genderaspect van deMDG's » bij de Nederlandstalige Vrouwenraad

Mme Samira Wymeersch donne la précision sui-vante. Je travaille pour 11.11.11. et j'y siège à laCommission Femmes et Développement, un organeconsultatif du ministère de la Coopération au déve-loppement. Je ne représente donc pas ici le Conseil desFemmes néerlandophone mais cette Commission.

Mevrouw Samira Wymeersch preciseert het vol-gende. Ik werk voor 11.11.11. en voor die organisatiezetel ik in de Commissie Vrouwen en Ontwikkeling,een adviesorgaan ten behoeve van de minister vanOntwikkelingssamenwerking. Ik ben hier dus niet innaam van de Nederlandstalige Vrouwenraad maar innaam van de Commissie.

Je parlerai brièvement des objectifs du Millénaire etdes femmes en tant que leviers du développement.

Ik zal het kort hebben over de millennium-ont-wikkelingsdoelstellingen en vrouwen als hefboomvoor ontwikkeling.

Un fossé existe entre le Nord et le Sud, entre lespauvres et les riches et entre la position des hommes etcelle des femmes. On prend de plus en plus consciencequ'il faut lutter contre la pauvreté. Mais la lutte contrela pauvreté n'est pas synonyme de développement. Cedernier est lié à des notions telles que l'égalité et lajustice. En me basant sur ces deux principes, jetenterai d'expliquer brièvement les objectifs du Millé-naire ainsi que le rôle des femmes et du genre dans cesobjectifs.

Er is een kloof tussen Noord en Zuid, tussen arm enrijk en tussen de positie van mannen en vrouwen. Hetbesef dat de nood aan armoedebestrijding groot is,groeit. Armoedebestrijding is echter geen ontwikke-ling. Ontwikkeling heeft te maken met begrippen alsgelijkheid en rechtvaardigheid. Op basis van die tweeprincipes, zal ik proberen de millenniumontwikke-lingsdoelstellingen kort toe te lichten, alsook de rolvan de vrouwen en gender daarbinnen.

La pauvreté ne se limite pas à la seule mesure desrevenus par habitant, elle est multi-dimensionnelle.Nous la mesurons en termes de chances, d'accès à desservices de base tels que l'enseignement, l'eau, etc. Par« chances », j'entends les possibilités de bénéficier derevenus, d'un emploi et d'un accès à des facteurs deproduction tels que la terre et la capital. J'entendségalement la sécurité, aussi bien matérielle qu'imma-térielle, et la participation au processus décisionnel,tant à l'échelle nationale que locale et qu'au sein de lafamille. Tout cela est important pour une bonneperception de la pauvreté et pour bien comprendre quisont les pauvres.

Eerst zal ik het hebben over armoede. Armoede isniet alleen beperkt tot het meten van het inkomen perhoofd van de bevolking. Armoede is multi-dimen-sionaal. We meten armoede in termen van kansen,toegang tot basisvoorzieningen zoals onderwijs, water,enzovoort. Kansen betekent kansen op een inkomen,op werkgelegenheid, toegang tot productiefactorenzoals land en kapitaal. Kansen betekent ook veilig-heid, zowel materieel als immaterieel en participatieaan de besluitvorming, zowel op nationaal als oplokaal vlak als in het gezin. Dat alles is belangrijk omeen zicht te hebben op armoede en wie arm is.

Les statistiques, principalement les Human Deve-lopment Reports du PNUD, montrent clairement qu'ilexiste encore dans le monde un large fossé entre leNord et le Sud en ce qui concerne les positionsrespectives de l'homme et de la femme en matière departicipation, scolarisation, etc.

De statistieken, vooral de Human DevelopmentReports van de UNDP, tonen duidelijk aan dat erwereldwijd nog een grote kloof is tussen Noord enZuid wat betreft de positie van mannen en vrouweninzake participatie, scholing, enzovoort.

L'inégalité des sexes est presque universelle mais lafaçon dont elle s'exprime diffère dans le temps et dansl'espace. Elle n'est pas seulement une question de PNBpar habitant mais aussi une affaire de volonté politiqueet de degré des régimes patriarcaux. La famille et ladescendance sont donc importantes mais les loisnationales, les actions publiques entreprises par lasociété civile, la situation macro-économique du payset l'appartenance de celui-ci au Nord ou au Sud le sontaussi. La pauvreté présente donc des visages différentsde par le monde.

Genderongelijkheid is bijna universeel, maar devorm waarin ze tot uiting komt, verschilt in tijd enruimte. Genderongelijkheid is niet alleen een kwestievan BBP per hoofd van de bevolking, maar ook vanpolitieke wil en van de graad van patriarchale regimes.Familie en afstamming zijn dus belangrijk, maar ookde nationale wetten, de publieke acties die wordenondernomen door de civiele maatschappij, de macro-economische toestand van een land en het feit of hetland noordelijk of zuidelijk gelegen is. Armoede heeftdus een verschillend gezicht over de wereld heen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 54 )

Page 55: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Il existe des relations clairement négatives entre lapauvreté et l'inégalité des sexes : si un pays est pauvre,il y a plus de chances d'inégalité entre hommes etfemmes. À l'inverse, investir dans les filles signifieaussi investir dans la société, dans le développementdu pays. On peut retrouver de nombreuses donnéeschiffrées à ce sujet. L'une des manière les plusefficaces de s'atteler au développement consiste àinvestir dans l'enseignement pour les filles. Si cesfutures mères ont bénéficié d'une éducation, il y a degrandes chances que leurs enfants, filles et garçons,bénéficieront d'une éducation, y compris à l'hygiène.Les chances de survie s'améliorent alors dans denombreux domaines. Il ressort de plusieurs étudesrelatives aux différents continents que si entre 1960 et1992 l'Afrique noire, l'Asie méridionale et l'Afrique duNord avaient, comme l'Asie orientale, comblé le fosséentre la scolarisation des hommes et celle des femmes,la croissance économique y aurait été supérieurerespectivement de 0,7%, de 1,7% et de 2,2%.

Er zijn duidelijk negatieve relaties tussen armoedeen genderongelijkheid : als een land arm is, zijn ermeer kansen van ongelijkheid tussen mannen envrouwen. Omgekeerd betekent investeren in meisjesook investeren in een gemeenschap, in de ontwikke-ling van een land. Daarover kunnen heel wat cijfersworden teruggevonden. Eén van de meest efficiëntemanieren om ontwikkeling aan te pakken bestaat erinte investeren in onderwijs voor meisjes. Als meisjes,toekomstige moeders, een opleiding hebben genoten,is de kans heel groot dat hun kinderen, zowel dochtersals zonen, een opleiding zullen genieten, ook metbetrekking tot hygiëne. Dan verbeteren de overle-vingskansen op vele gebieden. Op grootschalig niveaubestaat sedert 2000 een rapport van de Wereldbank.Uit verschillende studies over verschillende continen-ten is gebleken dat indien zwart Afrika, Zuid-Azië enNoord-Afrika in de periode 1960 tot 1992 de sekse-kloof in onderwijsparticipatie op dezelfde wijzehadden gedicht als Oost-Azië, de economische groeiin die gebieden respectievelijk 0,7%, 1,7% en 2,2%hoger zou zijn geweest.

Ces chiffres de la Banque mondiale montrentqu'investir dans l'égalité des sexes peut aussi porterdes fruits économiques.

Deze cijfers van de Wereldbank tonen aan datinvesteren in gendergelijkheid ook economisch vruch-ten kan afwerpen.

Il y a souvent une grande différence entre la théorieet la pratique et il n'en va pas autrement ici. Laconscience que le genre est une des variables critiquesentre la croissance économique et le développementhumain a permis une modification de la rhétoriquemais malheureusement pas encore un changement dela politique de lutte contre la pauvreté. Sur la base desleçons du passé en matière de lutte contre la pauvretéet de coopération au développement, il doit être tenucompte dans la politique de certains points sensibles.La famille ne peut être considérée comme une unitécar elle se compose d'individus ayant des intérêtsdifférents et une influence différente sur l'emploi dubudget. L'inégalité des sexes prend différentes formesde par le monde et ne peut être approchée de manièrestandardisée. En soi la croissance économique n'estpas suffisante pour s'attaquer à cette inégalité puisquecelle-ci n'est pas une conséquence de la pauvreté.

Vaak is er nogal wat verschil tussen theorie enpraktijk en dat is hier niet anders. Het bewustzijn datgender één van de kritische variabelen is tusseneconomische groei en menselijke ontwikkeling heeftgeleid tot een verandering in retoriek maar helaas nogniet tot een verandering in het beleid inzake armoede-bestrijding. Op grond van lessen uit het verleden rondarmoedebestrijding en ontwikkelingssamenwerkingmoet in het beleid rekening worden gehouden meteen aantal gevoelige punten. Het gezin mag niet alseenheid worden gebruikt, want binnen gezinnen zijner verschillende individuen met verschillende belan-gen en ongelijke inspraak of invloed op de bestedingvan het budget. Genderongelijkheid neemt verschil-lende vormen aan over de wereld en kan niet wordenbenaderd met een standaardaanpak. Economischegroei op zich is niet voldoende om genderongelijkheidaan te pakken aangezien die geen gevolg is vanschaarste.

Cette conscience ne se traduit donc pas toujoursdans une politique. Le premier objectif du Millénairerelatif à la pauvreté ne fait pas référence à la luttecontre la pauvreté. Le genre n'est mentionné que dansles objectifs relatifs aux tâches reproductives telles queles soins de santé et l'enseignement. Il n'est pasquestion de gender mainstreaming, le genre n'est pasrepris dans les analyses ou dans les indicateurs alorsque c'est précisément très important pour une appro-che efficace et juste du développement.

Dit bewustzijn wordt dus niet altijd vertaald in hetbeleid. Er is met name geen verwijzing naar gender-ongelijkheid in de millenniumdoelstelling 1 overarmoedebestrijding. Gender komt enkel aan bod inde MOD die betrekking hebben op reproductievetaken zoals gezondheidszorg en onderwijs. Er is geensprake van gender mainstreaming, er is geen opnamevan gender in analyses of in indicatoren, hoewel ditjuist zo belangrijk is voor een efficiënte en recht-vaardige aanpak van ontwikkeling.

Je ne parcourrai pas les huit objectifs du Millénairemais je voudrais esquisser le contexte dans lequel ilsont vu le jour. L'accent a été mis davantage sur la lutte

Ik hoef de acht verschillende millenniumdoelstel-lingen niet te overlopen, maar ik wil wel even decontext schetsen waarin ze tot stand zijn gekomen. De

( 55 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 56: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

contre la pauvreté que sur le développement alors quecelui-ci est beaucoup plus large. Pour la lutte contre lapauvreté, l'accent a été souvent mis sur les revenustandis que les autres dimensions de la pauvreté n'ontpas ou peu été prises en compte. On a aussi misdavantage l'accent sur l'efficacité de l'aide que surl'approche politique et on a recherché davantage dessolutions qu'une approche des causes structurelles.L'accent fut également mis plutôt sur l'intégration dansle marché économique mondial en tant que solution àtous les problèmes.

klemtoon lag veeleer op armoedebestrijding dan opontwikkeling, terwijl ontwikkeling veel ruimer is.Inzake armoedebestrijding lag de nadruk heel vaak ophet verwerven van inkomen, de andere dimensies vanarmoede kwamen niet of veel te weinig aan bod. Erlag ook meer nadruk op de efficiëntie van de hulp danop een beleidsmatige aanpak en er werd vooralgezocht naar oplossingen dan wel naar de aanpakvan de structurele oorzaken. De nadruk werd verderook gelegd op de integratie in de globale markt-economie als oplossing voor alle problemen.

Quels sont les points positifs et négatifs desobjectifs du Millénaire ?

Wat zijn nu de positieve en de negatieve punten vande millenniumontwikkelingsdoelstellingen ?

D'abord les points positifs. Les objectifs sont fixésdans le temps, spécifiques et mesurables. Ils ont étésignés par les 189 États membres de l'ONU etconstituent un instrument pour exiger des droits etdes responsabilités. Ils peuvent avoir un effet sensi-bilisant et mobilisateur. Ils légitiment aussi un travailde lobby sur des problèmes difficiles tels que le genrequi est explicitement cité parmi les huit objectifs. Ilsoffrent un cadre de référence et une possibilitéd'harmoniser l'aide bilatérale et multilatérale. Ilsrenforcent la nécessité de disposer de donnéeschiffrées fiables et ventilées permettant d'analyser,d'évaluer et d'accompagner l'action politique.

Positief is dat de MOD tijdsgebonden, specifiek enmeetbaar zijn. Ze zijn ondertekend door alle 189 lid-staten van de VN. Ze bieden een instrument omrechten en verantwoording af te dwingen. Ze kunnensensibiliserend en mobiliserend werken. Ze legitime-ren ook lobbywerk rond moeilijke zaken zoals gender,dat als één van de acht doelstellingen expliciet wordtgenoemd. Ze bieden een referentiekader en eenmogelijkheid tot het harmoniseren van bilaterale enmultilaterale hulp. Ze versterken de noodzaak aangoede en uitgesplitste cijfergegevens om het beleid teanalyseren, te evalueren en bij te sturen.

Parmi les points négatifs figure le manque d'ambi-tion des objectifs du Millénaire. Ils veulent seulementréduire la pauvreté et la faim de moitié. Nous trouvonscela trop peu ambitieux. Ils ne font aucune observationsur la conception actuelle du développement. Aucunequestion n'est posée sur la coopération au développe-ment actuelle en général. On part du point de vue quecertaines adaptations de la politique actuelle suffiront.

Onder de negatieve punten valt het gebrek aanambitie van de MOD op. Ze willen de armoede slechtshalveren, de honger terugbrengen tot de helft. Datvinden wij te weinig ambitieus. Ze zetten ook geenkanttekeningen bij het huidige ontwikkelingsdenken.Er worden geen vragen gesteld bij de huidigeontwikkelingssamenwerking in het algemeen. Erwordt van uitgegaan dat een aantal aanpassingen aanhet huidige beleid zullen volstaan.

Il faut donc une autre politique et surtout davantagede moyens.

Er zijn dus een ander beleid en vooral meermiddelen nodig.

La déclaration du Millénaire, dont dérivent lesobjectifs du Millénaire, était beaucoup plus large queles huit objectifs et les 48 indicateurs actuels. L'aspectpositif est que les objectifs constituent un instrumentpratique, clair et maniable. L'inconvénient est que denombreux accents, d'antécédents et d'engagements quifiguraient dans la déclaration n'ont pas été repris.

De millenniumverklaring, waarvan de millennium-ontwikkelingsdoelstellingen zijn afgeleid, was veelruimer dan de huidige acht MOD en de 48 indicatoren.Het positieve is dat de doelstellingen een handiginstrument bieden, dat overzichtelijk en hanteerbaar is.Het nadeel is dat een heleboel accenten, achtergrondenen engagementen die in de verklaring waren opge-nomen, er niet meer in teruggevonden worden.

Les indicateurs engendrent une restriction complé-mentaire. L'enseignement est utilisé comme indicateurpour le troisième objectif relatif à la dimension dugenre. Les garçons et les filles doivent pouvoir êtrescolarisés de la même manière. Le respect de cettecondition doit mener à une égalité des sexes. Mais ceraisonnement linéaire n'est pas exact.

De indicatoren zorgen voor een bijkomende veren-ging. Voor doelstelling 3 over gendergelijkheid wordtals indicator het onderwijs naar voren geschoven.Jongens en meisjes moeten gelijkwaardig kunnendeelnemen aan onderwijs. Voldoen aan deze voor-waarde, moet tot gendergelijkheid leiden. Maar, dezelineaire redenering klopt niet.

Les 47 autres indicateurs ne traduisent aucunementle gender mainstreamining en termes d'objectifs.Souvent, le genre est limité aux femmes alors que

In de andere 47 indicatoren is op geen enkel wijzegender mainstreaming vertaald in termen van streef-cijfers. Vaak is gender ook beperkt tot vrouwen,

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 56 )

Page 57: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

c'est également une question de rapports de forcesentre hommes et femmes. Les rapports de forces entrele Nord et le Sud ne figurent d'ailleurs nullementparmi les objectifs du Millénaire.

terwijl gender toch een kwestie is van machtsverhou-dingen tussen vrouwen en mannen. Machtsverhou-dingen tussen Noord en Zuid zijn overigens helemaalniet terug te vinden in de MOD.

Ces objectifs réduisent grandement les arguments etles analyses faites précédemment. Les engagementspris lors des grandes conférences des années 1990,comme le Sommet sur le développement durable, leSommet sur le développement social ou le Sommet surles femmes allaient beaucoup plus loin. Il s'agit en faitd'un retour en arrière.

De doelstellingen reduceren in sterke mate deargumenten en analyses die eerder zijn gemaakt. Deengagementen die in de grote conferenties van dejaren negentig zoals de Top over duurzame ontwikke-ling, de Top over sociale ontwikkeling, de Top overvrouwen, werden gemaakt, gingen veel verder dandeze die in de millennieumontwikkelingsdoelstellin-gen zijn vastgelegd. In feite gaat het om een achter-uitgang.

Les objectifs sont aussi incomplets. On ne parleplus de la guerre, des conflits, de la violence ou desdroits reproductifs. Les donateurs et les pays endéveloppement risquent donc d'injecter des moyenssurtout dans les principaux indicateurs. Pour lascolarisation équitable des garçons et des fillesl'indicateur est l'inscription. Les garçons et les fillesinscrits ne terminent pas nécessairement leurs études.Rien ne dit que l'enseignement bouleverse les rôlessociaux traditionnels, que les connaissances ajoutéesrenforcent les jeunes. Cet indicateur ne signifie pasnécessairement que le développement d'un paysprogresse.

De doelstellingen zijn ook onvolledig. Oorlog,conflict, geweld, reproductieve rechten komen nietmeer aan bod. Het gevaar bestaat ook dat de donorenen de ontwikkelingslanden vooral middelen inzettenop de meest zichtbare indicatoren. In verband met degelijkwaardige participatie van jongens en meisjes inhet onderwijs is de indicator inschrijving. Jongens enmeisjes die worden ingeschreven, maken echter nietnoodzakelijk hun studies af. Niets zegt dat hetonderwijs roldoorbrekend is, dat de bijgebrachtekennis de jongeren sterker maakt. Die indicatorbetekent niet noodzakelijk dat een stap voorwaartswordt gedaan in de ontwikkeling van een land.

Si on soupèse ces éléments positifs et négatifs, onpeut se poser la difficile question du verre à moitiévide ou à moitié plein. Je cite des femmes membres dela Women International Coalition on EconomicJustice. Carol Barton dit : « In one way, MDG's markthe success of global women's movements and broadercivil society, which had made the creation of time-bound targets and indicators a key demand formeasuring progress. Frustration is that the MDG'shave met the letter of civil society, demands foraccountability, but not the spirit. They seek to solvecritical problems with measurable targets, withoutadequately adressing the root of these problems ».Peggy Antrobus se demande : «How feasable is it thatstates weakened by neoliberalism and privatizationcan be expected to achieve the MDG's ? » Et encoreCarol Barton : « If we question unequal powerrelations then continuing to use this unequal powerfor « good goals » is a fundamental contradiction ».

Als deze positieve en negatieve elementen tegen-over elkaar worden afgewogen, kan de moeilijke vraagworden gesteld of het glas nu halfvol of halfleeg is. Ikgeef enkele citaten van vrouwen die betrokken zijn bijde Women International Coalition on EconomicJustice. Carol Barton zegt : « In one way, MDG'smark the success of global women's movements andbroader civil society, which had made the creation oftime-bound targets and indicators a key demand formeasuring progress. Frustration is that the MDG'shave met the letter of civil society, demands foraccountability, but not the spirit. They seek to solvecritical problems with measurable targets, withoutadequately adressing the root of these problems ».Peggy Antrobus luidt : «How feasable is it that statesweakened by neoliberalism and privatization can beexpected to achieve the MDG's ? » En nog van CarolBarton : « If we question unequal power relations thencontinuing to use this unequal power for « goodgoals » is a fundamental contradiction ».

Les objectifs du Millénaire s'inscrivent dans leWashington Consensus, une politique élaborée par leFMI et la Banque mondiale et qui stimule l'ouverturedes marchés, réduit le rôle de l'État dans l'économie etvise à la croissance des exportations. Une tellepolitique ne favorise pas le développement. Ladernière décennie fut une des causes de l'élargissementdu fossé entre le Nord et le Sud, entre les riches et lespauvres et entre les hommes et les femmes.

MOD passen volledig binnen de Washington Con-sensus, een beleid dat werd uitgewerkt door het IMFen de Wereldbank en dat de opening van de marktenstimuleert, de rol van de staat in de economie afbouwten gericht is op exportgeoriënteerde groei. Eendergelijk beleid brengt geen ontwikkeling. De afge-lopen decennia was het een van de oorzaken van detoenemende kloof tussen Noord en Zuid, tussen rijk enarm, tussen mannen en vrouwen.

( 57 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 58: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Tant que les objectifs du Millénaire s'inscriventdans cette politique et que celle-ci n'est pas remise enquestion, on peut difficilement parler de progrès.

Zolang de MDG's in dit beleid kaderen en dit beleidniet in vraag wordt gesteld kan er moeilijk sprake zijnvan vooruitgang.

Inversement, les objectifs du Millénaire peuventpermettre d'identifier les problèmes et de renforcer lespersonnes et les organisations.

Omgekeerd kunnen de MDG's wel worden gebruiktals instrument om het probleem aan te kaarten en ommensen en organisaties sterker te maken.

Les ONG et les organisations féminines se sontlargement engagées et veulent se servir des objectifsdu Millénaire comme d'un instrument. Les ONGentendent tirer parti du troisième objectif, la promotionde l'égalité entre les sexes, pour indiquer que dans laréalisation des sept autres objectifs il faut être attentif àla problématique du genre. Cela vaut surtout pour lehuitième objectif qui vise à mettre en place unpartenariat mondial pour le développement. Desadaptations fondamentales s'imposent. Nous devonstenir compte des causes structurelles de la pauvreté. LeNord comme le Sud ont un rôle à jouer. Tant que cepartenariat mondial ne sera pas réalisé, les autresobjectifs ne pourront être atteints.

NGO's en vrouwenorganisaties hebben zich vooreen groot deel geëngageerd en ze willen de MDG'sgebruiken als een instrument, vooral vanwege depositieve punten. MDG 3 met betrekking tot degendergelijkheid biedt een opening. De NGO's willendie doelstelling gebruiken om aan te kaarten dat ookbij de realisatie van de zeven andere doelstellingenaandacht moet worden besteed aan de genderproble-matiek. Dit geldt vooral voor MDG 8 waarin eenglobaal partnerschap van ontwikkeling wordt aange-gaan. Vooral via deze doelstelling willen we proberende zaak open te trekken. Er zijn fundamenteleaanpassingen nodig. We moeten rekening houdenmet de structurele oorzaken van armoede. Hierbij iseen rol weggelegd voor Noord en Zuid. Zolang ditglobaal partnerschap er niet is, kunnen de anderedoelstellingen niet worden gehaald.

En conclusion, le développement est un droit dechacun. Les objectifs du Millénaire sont un moyen depression supplémentaire pour aller de l'avant. C'estune occasion à saisir. Les objectifs ne sont pasutopiques mais un temps d'arrêt utile à mi-chemin. Lapolitique actuelle ne permettra toutefois pas d'atteindrece point d'arrêt. Il faut des mesures structurelles. Cesmesures, comme l'amélioration des conditions de vie,ne viendront pas toutes seules, il leur faut une pressionde la base, au Nord comme au Sud. La réalisation desobjectifs du Millénaire nécessite une approche sousl'angle du genre.

Als besluit kan ik het volgende zeggen. Ontwikke-ling is een recht voor iedereen. DeMDG's zijn een extrainstrument om druk uit te oefenen en vooruitgang teboeken. Het is een kans die we moeten grijpen. DeMDG's zijn geen utopie, maar een nuttige tussenstophalfweg. Die tussenstop zal echter niet worden bereiktmet het huidige beleid. Er is nood aan structurelemaatregelen. Die maatregelen en betere levensomstan-digheden zullen niet vanzelf worden gerealiseerd,hiertoe is druk van onderuit nodig, zowel vanuit hetNoorden als vanuit het Zuiden. Een genderspecifiekeaanpak is een noodzakelijke voorwaarde voor hetbereiken van de MDG's, en dit voor de analyse, voorhet specifieke beleid en als instrument en als evaluatievoor een efficiënt en rechtvaardig beleid.

Le développement implique davantage que la luttecontre la pauvreté. Et lutter contre la pauvreté est bienplus qu'afficher de bons indicateurs.

Ontwikkeling is meer dan armoedebestrijding. Enarmoedebestrijding is meer dan scoren op de indica-toren.

Je voudrais enfin attirer votre attention sur unebrochure rédigée par la Commission Femmes etDéveloppement à l'occasion d'un conférence organiséeà la fin de l'année dernière. Cette brochure intituléeLes Femmes au-delà des Objectifs du Millénaire peutêtre obtenue à la DGCD.

Ten slotte wens ik nog even te verwijzen naar eenbrochure die de commissie Vrouwen en Ontwikkelingheeft opgesteld naar aanleiding van een conferentie dieeind vorig jaar werd georganiseerd. De brochureVrouwen gaan verder dan de Millenniumdoelstel-lingen kan worden aangevraagd bij DGOS.

Mme Jacinta De Roeck a entendu Mme Wymeerschdéclarer que la pauvreté n'est pas seulement vivre avecmoins d'un dollar par jour. Il importe aussi que lesfemmes puissent participer au processus décisionnel.Est-il possible de vérifier si les pays qui se sontengagés à atteindre les objectifs du Millénaire tententréellement, dans leur politique, d'assurer une meilleureparticipation à la prise de décision ?

Mevrouw Jacinta De Roeck hoorde dat mevrouwWymeersch stelde dat armoede meer is dan leven metminder dan één dollar per dag. Het is ook belangrijkdat vrouwen kunnen participeren aan besluitvorming.Bestaat er een mogelijkheid om na te gaan of delanden die zich hebben geëngageerd om de Millen-niumdoelstellingen te bereiken in hun beleid daad-werkelijk iets doen aan een betere participatie aan debesluitvorming ?

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 58 )

Page 59: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Mme Samira Wymeersch répond que les 189 paysqui ont souscrit aux objectifs du Millénaire doiventrédiger des rapports sur les progrès réalisés. Ils doiventindiquer les actions entreprises pour atteindre lesobjectifs. Des évaluations intermédiaires sont égale-ment prévues en 2005 et 2010. La brochure nes'intéresse pas seulement aux objectifs du Millénairemais aussi aux Poverty Reduction Strategy Papers(PRSP) que les pays doivent élaborer pour la Banquemondiale et le FMI. La participation à la société civileest une condition importante dans ces PRSP et ladimension du genre doit aussi y figurer. Un PRSP esten fait un plan national d'action politique. Il existe unePoverty Reduction Study qui équivaut à un planpolitique national de lutte contre la pauvreté. C'estainsi que nous voulons combattre la pauvreté etaffecter des moyens à la réalisation des objectifs duMillénaire. Nous l'avons réalisé par la participationdes femmes et des pauvres mais il reste à faire uneffort durable pour la participation. La participationn'est souvent qu'une façade.

Mevrouw Samira Wymeersch antwoordt dat de189 landen die de MDG's hebben ondertekend ookmoeten vooruitgangsrapporten opstellen. Ze moetenaangeven welke acties ze ondernemen om de MDG'ste halen. Er zijn ook tussentijdse evaluaties voorzien in2005 en 2010. In de brochure hebben we het nietalleen over de MDG's, maar ook over de PovertyReduction Strategy Papers die de landen moetenopstellen voor de Wereldbank en het IMF. Bij dePRSP's is participatie van de civiele maatschappij eenzeer belangrijke voorwaarde. Ook de genderdimensiemoet hierin worden opgenomen. Eigenlijk is eenPRSP een nationaal beleidsplan. Er is een PovertyReduction Study. Die is niet veel meer dan eennationaal beleidsplan voor armoedebestrijding. Op diemanier willen we armoede bestrijden en daarvoormiddelen inzetten om de millennium-doelstellingenbereiken. We hebben dat gedaan door participatie vanvrouwen en van armen. Om dat echter hard te makenis er een blijvende inspanning nodig, vooral inzakeparticipatie. Participatie is vaak immers enkel eenfaçade.

Mme Jacinta De Roeck pose encore une questionconcernant l'éducation des filles. Les filles sont-ellesincitées à suivre un type particulier d'enseignement ?Je suppose que dans certains pays, elles sont plutôtformées à l'hygiène, aux tâches ménagères et àl'agriculture. Les filles sont-elles encouragées à suivredes formations davantage destinées aux garçons ?

Mevrouw Jacinta De Roeck heeft nog een vraagover onderwijs voor meisjes. Worden meisjes tot eenbepaald soort onderwijs aangespoord ? Het zal welverschillen van land tot land, maar ik kan meinbeelden dat in sommige landen meisjes meeropgeleid worden in de richting van hygiëne, huis-houdelijke taken en landbouw. Worden meisjes ge-stimuleerd om meer jongensgerichte opleidingen tevolgen ?

Mme Samira Wymeersch répond qu'on ne peut pasfaire grand-chose d'ici. À la fin de l'année dernièrenous avons invité quelques pays partenaires. Ils ontdressé un état des lieux de la scolarisation des filles etdes garçons. Il n'y a toutefois pas de données sur cetype d'enseignement. L'important est qu'ils suiventréellement un enseignement. L'élimination des rôlestraditionnels suivra. Les rapports sur les progrèsréalisés indiquent seulement le bon score obtenu.Reste à analyser ce que signifie ce score et il y aencore pas mal de lobbying à faire à cet égard.

Mevrouw Samira Wymeersch antwoordt als volgt.Van hieruit kunnen we daar weinig aan doen. Eindevorig jaar hebben we via de commissie Vrouw enOntwikkeling een aantal partnerlanden uitgenodigd,onder meer Marokko, Vietnam, Senegal en Peru. Zijhebben een stand van zaken opgemaakt van het aantalmeisjes en jongens die de jongste jaren onderwijshebben genoten. Er zijn echter geen gegevens over hetsoort onderwijs. Belangrijk is dat ze effectief onder-wijs genieten. Het doorbreken van het rolpatroon volgtlater. In de vooruitgangsrapporten wordt gewoonmelding gemaakt van hoe goed er gescoord wordt.Wat daar achter zit moet nog verder worden onder-zocht en er is terzake nog veel lobby-werk nodig.

Mme Olga Zrihen signale qu'en ce qui concernel'enseignement, un rapport tout à fait spécifique a étéétabli l'année dernière au Parlement européen sur legenre dans la Coopération au développement. Une desexigences formulées dans le cadre de ce rapport étaitqu'au niveau de la prise de décisions, les femmessoient largement associées dans les processus péda-gogiques; il ne s'agissait pas seulement de parler desociété civile, il fallait également que les femmessoient inscrites en nombre important dans la composi-tion du corps pédagogique.

Mevrouw Olga Zrihen weet dat het EuropeesParlement vorig jaar een rapport heeft opgesteld overgender in de ontwikkelingssamenwerking. Daarinwerd onder meer gesteld dat vrouwen in ruime matebetrokken moeten worden bij de beslissingen inverband met onderwijs en opleiding. We moeten hetniet alleen hebben over de burgermaatschappij; devrouwen moeten ook ruim vertegenwoordigd zijn bijhet onderwijzend personeel.

( 59 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 60: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Une deuxième remarque avait été formulée : on nedevait plus se limiter à proposer des formations debase aux femmes — c'est en effet surtout cet aspectqui est mis en avant lorsque l'on parle de genre— mais également certaines formations réservées auxhommes, notamment celles portant sur l'environne-ment, la santé et l'énergie. La tendance était decantonner quelque peu les femmes dans un certaintype de formations, en leur déniant des capacités sur leplan économique, ce qui était évidemment en totalecontradiction avec le travail.

Nog volgens het rapport mag men zich niet langerbeperken tot het voorstellen van basisopleidingen voorvrouwen, — vooral dit aspect wordt immers naarvoren geschoven als men het over gender heeft— maar moeten ze ook opleidingen kunnen volgendie voorbehouden zijn voor mannen, meer bepaaldmet betrekking tot milieu, gezondheid en energie. Deneiging bestaat vrouwen in bepaalde opleidingen op tesluiten en geen rekening te houden met hun econo-mische capaciteiten.

Enfin, il faut savoir qu'en vertu du règlement— c'est plus qu'un rapport, il inscrit vraiment le genredans la Coopération au développement— un montantde neuf millions d'euros a été attribué mais il n'est paspleinement utilisé, ni par les ONG ni par lesassociations sur le terrain. On procédera à uneévaluation dans deux ans, de manière à voir si lemontant ne peut pas être augmenté. Dans la per-spective du millenium, cet élément me semblepermettre l'élaboration d'une stratégie du genre dansces programmes de Coopération au développement.Je précise que j'ai réalisé le rapport dont je viens deparler.

De regeling — het is meer dan een rapport vermitshet het genderaspect invoert in de ontwikkelings-samenwerking— voorziet in een bedrag van 9 miljoeneuro, dat echter niet helemaal wordt gebruikt, nochdoor de NGO's, noch door de verenigingen ter plaatse.Over twee jaar zal geëvalueerd worden of het bedragniet moet worden verhoogd. In het millenniumper-spectief lijkt deze regeling een uitwerking van eengenderstrategie in de ontwikkelingsprogramma's mo-gelijk te maken. Ik voeg hieraan toe dat ik het rapportheb opgesteld.

Il s'agit d'une communication Coopération audéveloppement — Commission Droits des femmes.Ce document a été adopté en séance plénière enjanvier 2004 et il porte mon nom.

Het gaat om een Mededeling Ontwikkelingssamen-werking — Commissie rechten van de vrouw. Ditdocument werd goedgekeurd in de plenaire vergade-ring van januari 2004 en draagt mijn naam.

M. Marc Paredis demande si Mme Wymeersch peutparler de l'attention spécifique portée à la question dugenre dans la politique belge de développement.Quelles mesures concrètes prend-on ?

De heer Marc Paredis vraagt of mevrouw Wy-meersch iets kan zeggen over de specifieke aandachtvoor de genderproblematiek in het Belgische ontwik-kelingsbeleid ? Welke concrete maatregelen worden ergenomen ?

Mme Samira Wymeersch dit que la CommissionFemmes et Développement veut précisément rendreattentif au genre, tant lors de l'analyse préalable quedans l'évaluation de la politique.

Mevrouw Samira Wymeersch stelt dat dit een ruimevraag is. De Commissie Vrouwen en Ontwikkeling wiler precies toe komen dat er aandacht is voor gender,overal waar dat nuttig is, zowel bij de voorafgaandeanalyse als bij de evaluatie van het beleid.

Il faut très concrètement établir un lien entre lesobjectifs du Millénaire et les Poverty ReductionStrategy Papers ainsi qu'entre les objectifs et la notestratégique belge. Il faut veiller à ce que l'aspect dugenre ne soit pas seulement pris en considération dansle troisième objectif mais aussi dans les sept autres, enparticulier le huitième relatif au partenariat. Lesfemmes et le genre doivent être un objectif desmesures macroéconomiques de lutte contre la pau-vreté. La tendance actuelle est trop souvent deconfiner les femmes dans des tâches reproductives.

Er moet heel concreet een link worden gelegdtussen de millenniumdoelstellingen en de PovertyReducation Strategy Papers, en ook tussen die doel-stellingen en de Belgische strategieënnota. Er moettelkens opnieuw worden nagegaan hoe we samen rondgender kunnen werken. Er moet voor worden gezorgddat naast de derde millenniumdoelstelling, ook in deandere zeven doelstellingen, het genderaspect wordtopgenomen. Dat geldt zeker ook voor doelstelling 8,namelijk het partnerschap. Vrouwen en gender moeteneen doelstelling zijn bij macro-economische maat-regelen in de bestrijding van armoede. Nu is er te vaakde tendens de taken van vrouwen te reduceren totreproductieve taken.

Je renvoie aux recommandations très concrètes quifigurent à la page 115 du rapport. Elles ont étérédigées par Nathalie Holvoet et s'adressent particu-lièrement aux donateurs belges.

Ik verwijs naar de aanbevelingen uit het verslag-boek op bladzijde 115. Ze zijn opgemaakt doorNathalie Holvoet. Ze zijn heel concreet en praktisch.Ze zijn expliciet naar de Belgische donors gericht.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 60 )

Page 61: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

M. Pierre Galand se dit très impressionné par lecolloque sur le thème des femmes dans la guerre et lapaix.

De heer Pierre Galand zegt zeer onder de indruk tezijn van het colloquium dat werd georganiseerd overvrouwen in oorlog en vrede.

On a toujours tendance à considérer que les femmessont des victimes. Or, la revendication profonde del'ensemble des organisations représentantes des fem-mes est qu'elles soient considérées en tant qu'acteurs etpas seulement en tant que victimes.

We hebben de neiging vrouwen als slachtoffers tezien. Alle organisaties die vrouwen vertegenwoordi-gen, vragen nochtans dat vrouwen als actoren en nietalleen als slachtoffers beschouwd zouden worden.

Lors des visites que j'ai effectuées dans les pays envoie de développement, j'ai pu me rendre compte quecette constatation valait pour les femmes, maiségalement pour les projets de coopération. Ces projetssont en effet réalisés par des techniciens qui netiennent pas assez compte des gens qui doivent êtreporteurs de ces projets.

Tijdens mijn bezoeken aan ontwikkelingslandenheb ik me er rekenschap van kunnen geven dat dezevaststelling niet alleen voor vrouwen geldt, maar ookvoor ontwikkelingsprojecten. De technici die pro-jecten uitvoeren, houden onvoldoende rekening metde mensen die de projecten moeten dragen.

Dans le cadre du Millenium, le fait d'avoir vouluaborder la question sur le thème de la pauvreté crée unamalgame. On fait comme si tous les gens étaientpauvres et comme si, d'un coup de baguette, on devaitfaire en sorte qu'ils soient moins pauvres. Un telraisonnement n'est pas correct; je suis bien d'accordavec vous.

Doordat men in het kader van het Millennium ookhet thema van de armoede heeft willen aansnijden,maakt men er een amalgaam van. Het is alsof iedereenarm is en men de armoede als bij toverslag moet doenverdwijnen. Dat is geen correcte redenering. Ik ben hetmet u eens.

5.2. M. Daniel Van Daele, Secrétaire général de laFGTB

5.2. De heer Daniel Van Daele, Secretaris-generaalvan de FGTB

M. Van Daele dit ce qui suit. Dans les objectifs duMillénaire et dans le combat que nous voulons menerdans ce cadre au niveau syndical, il importe toutd'abord de fixer les grands objectifs à réaliser pour2015.

De heer Van Daele zegt het volgende. In de eersteplaats moeten we uitmaken wat we tegen 2015 willenrealiseren in het kader van de Millenniumdoelstel-lingen en van de strijd die we in die context opsyndicaal vlak voeren.

Ces objectifs sont les suivants : réduire de moitiél'extrême pauvreté et la faim, réaliser l'éducationprimaire universelle et l'égalité des sexes, réduire dedeux tiers la mortalité des enfants de moins de cinqans et de trois quarts la mortalité maternelle, inverserla tendance en matière de propagation du VIH/SIDAet du paludisme, réaliser un développement durable etassurer la viabilité de l'environnement, établir unpartenariat mondial pour le développement, l'aide, leséchanges et l'allégement de la dette.

De doelstellingen zijn de volgende : extreme ar-moede en honger met de helft verminderen, basison-derwijs voor iedereen en gelijkheid van vrouwen enmannen, kindersterfte met twee derde en moedersterftemet drie vierde verminderen, HIV, AIDS en malariaterugdringen, duurzame ontwikkeling en behoud vanhet leefmilieu, totstandbrenging van een wereldpart-nerschap voor ontwikkeling, hulp, handel en verlich-ting van de schuld.

À l'heure actuelle, les objectifs du Millénaire sontloin d'être atteints.

Op dit ogenblik zijn de Millenniumdoelstellingennog verre van gerealiseerd.

Ces objectifs sont-ils des points de référencecrédibles ou représentent-ils un miroir aux alouettes ?Pour la FGTB, ils sont importants, dès lors qu'ilss'accompagnent de volontarisme.

Zijn deze doelstellingen geloofwaardige referentie-punten of zijn ze er enkel voor de schone schijn ? Voorhet ABVV zijn ze belangrijk als ze gepaard gaan metde wil om iets te veranderen.

Aucune réalisation des objectifs n'est concevablesans une action organisée, persévérante et concertée deforces qui ne se limitent pas aux seuls États ou auxinstitutions internationales.

Er kan geen enkele doelstelling worden verwezen-lijkt zonder georganiseerde, volgehouden actie, inoverleg gevoerd, door krachten die zich niet beperkentot afzonderlijke staten of internationale instellingen.

Les syndicats qui luttent à l'intérieur de chaque paysmais sont également organisés à l'échelon international

De vakbonden die strijd leveren binnen elk landafzonderlijk, maar ook internationaal georganiseerd

( 61 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 62: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

pour construire un contre-pouvoir face à la mondia-lisation de type ultralibéral, reconnaissent une valeur àces objectifs dans la mesure où ils visent l'améliorationdes conditions de vie et de travail de la plus grandepartie de l'humanité.

zijn om een tegenmacht te vormen voor de ultralibe-rale mondialisering, vinden die doelstellingen waar-devol voor zover er een verbetering van de leef- enwerkomstandigheden van het grootste deel van demensheid wordt nagestreefd.

Pour ces « objectifs du Millénaire », les syndicatspeuvent intervenir plus particulièrement dans uncertain nombre de domaines.

Voor die millenniumdoelstellingen kunnen de vak-bonden op bepaalde gebieden stappen ondernemen.

Ils peuvent réduire de moitié la proportion de lapopulation dont le revenu est inférieur à un dollar parjour et la proportion de la population qui souffre de lafaim, par le développement du travail décent, généra-teur de revenus suffisants, la mise en place de revenusde remplacement — allocations de chômage, demaladie, revenus minima — et l'accès à des servicesde base en matière d'éducation, de formation pro-fessionnelle, d'insertion professionnelle.

Ze kunnen het percentage van de bevolking waar-van het inkomen lager is dan één dollar per dag en hetpercentage van de bevolking dat honger lijdt, met dehelft verminderen door de ontwikkeling van gepastwerk, dat een toereikend inkomen voortbrengt, doorde invoering van vervangingsinkomens — werkloos-heid- en ziekte-uitkering, minimuminkomens — endoor te zorgen voor toegang tot de basisvoorzieningenop het vlak van onderwijs, beroepsopleiding eninschakeling in het arbeidsproces.

Ils peuvent promouvoir l'égalité des sexes etl'autonomisation des femmes par la réalisation del'égalité des chances au travail et dans les régimes desécurité sociale, l'application du principe «À travaild'égale valeur, salaire égal », le développement deservices de base— transports, garderies— permettantde combiner valablement vie professionnelle et vie defamille.

Ze kunnen de gelijkheid tussen de geslachten en dezelfstandigheid van vrouwen bevorderen door derealisatie van de gelijkheid van kansen op het werken in de socialezekerheidsstelsels, van de toepassingvan het principe « gelijk loon voor gelijk werk », vande ontwikkeling van basisvoorzieningen — vervoer,kinderopvang — waardoor het gezins- en beroeps-leven kunnen worden gecombineerd.

Ils peuvent combattre le VIH/SIDA, le paludisme etles autres grandes maladies et leurs effets sociaux,notamment la discrimination et l'exclusion sociale.

Ze kunnen strijd leveren tegen HIV, AIDS, malariaen andere ernstige ziekten en tegen de sociale ge-volgen ervan, meer bepaald discriminatie en socialeuitsluiting.

Ils peuvent mettre en place un partenariat mondialpour le développement en se positionnant commeacteurs syndicaux de la coopération.

Ze kunnen een wereldwijd partnerschap voor ont-wikkeling opzetten waarbij ze zich opstellen alssyndicale medespeler van de ontwikkeling.

J'en viens à un thème qui, au cours des deuxdernières décennies, a progressivement pris la tête des« objectifs de développement », à savoir la lutte contrela pauvreté.

Ik kom tot een thema dat de voorbije decennia alsde belangrijkste van de ontwikkelingsdoelstellingennaar voren is gekomen, namelijk de strijd tegen dearmoede.

Ce qui nous importe à nous, syndicats, c'estd'éradiquer les causes de la pauvreté et non de fairela guerre à une fatalité ou, pire, de mener un combatcontre les pauvres.

Wat voor ons als vakbond gaat het om het uitroeienvan de armoede en niet om de bestrijding van eennoodlot, of, erger nog, van de armen.

La pauvreté est une réalité complexe et pluridimen-sionnelle. Elle est financière lorsqu'on se réfère àl'absence ou à la faiblesse d'un revenu monétaire. Elleest sociale lorsque l'on considère le non-accès auxservices de base tels que l'éducation et la santé.

De armoede is een complexe realiteit met verschil-lende dimensies. Ze is een financieel probleem als weze beschouwen als het ontbreken van een inkomen ofals de geringe omvang van dat inkomen. Ze is eensociaal probleem als we ze bekijken vanuit hetoogpunt van de ontoegankelijkheid van de basisvoor-zieningen zoals onderwijs en gezondheid.

Elle n'est pas confinée aux pays du tiers-monde et lecombat syndical se déploie tant sur le plan nationalque sur le plan international.

Het armoedeprobleem is niet begrensd tot de landenvan de derde wereld en de syndicale strijd wordt zowelop nationaal als op internationaal vlak gevoerd.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 62 )

Page 63: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Les syndicats combattent la pauvreté en veillant àce que les travailleurs reçoivent des revenus convena-bles et qu'ils bénéficient de conditions de travailhumainement acceptables.

De vakbonden bestrijden de armoede door erop toete zien dat de werknemers een redelijk inkomenkrijgen en in menswaardige omstandigheden kunnenwerken.

Quels sont les moyens d'action des syndicats ? Wat zijn de actiemiddelen van de vakbonden ?

Les syndicats peuvent intervenir de diverses fa-çons :

De vakbonden kunnen op verschillende manierenoptreden :

— en négociant pour améliorer les salaires et lesconditions de travail — santé et sécurité —, et pourétendre la protection sociale à toutes les couches de lapopulation. Seuls les syndicats sont capables d'assu-mer cette fonction sociale, parce qu'ils sont représen-tatifs et maîtrisent les techniques et la philosophie dela négociation sociale;

— door te onderhandelen voor een verbetering vande lonen en de arbeidsomstandigheden— gezondheiden veiligheid— en voor een uitbreiding van de socialebescherming naar alle lagen van de bevolking. Enkelde vakbonden zijn in staat om die sociale functie opzich te nemen, omdat ze representatief zijn en detechnieken en de denkwijze van de sociale onder-handeling beheersen;

— en négociant dans les entreprises, les secteurs etles pays, des contrats de travail collectifs, appelésconventions, qui assurent aux travailleurs une rému-nération correcte dans des relations de travail recon-nues par la loi. Plus nombreuses sont les conventionscollectives — et les travailleurs couverts par celles-ci— plus on a de chance de pouvoir sortir de la pauvretédes couches de populations;

— door te onderhandelen in de ondernemingen,sectoren en landen over collectieve arbeidsovereen-komsten, die een correcte vergoeding voor de werk-nemers waarborgen in de werkrelaties erkend door dewet. Hoe meer collectieve overeenkomsten er zijn— en op hoe meer werknemers ze betrekking hebben— hoe meer kans dat lagen van de bevolking uit dearmoede treden;

— en influençant les décisions économiques etsociales des gouvernements par une participationefficace à la concertation sociale;

— door de economische en sociale beslissingenvan de regeringen te beïnvloeden via een efficiëntedeelname aan het sociaal overleg;

— en renforçant l'économie formelle, c'est-à-direune économie qui respecte la légalité et contribue defaçon régulière et conséquente au budget national, enrespectant notamment la fiscalité;

— door de formele economie te versterken. Datbetekent een economie waarin de wetten wordennageleefd en waarin regelmatig en consequent wordtbijgedragen aan de nationale begroting, door debelastingwetten na te leven;

— en organisant une solidarité active entre lestravailleurs pour qu'ils améliorent eux-mêmes leursort. L'organisation des travailleurs empêche la con-currence entre eux, concurrence qui est une cause defaiblesse par rapport aux employeurs. « Ensemble, onest plus fort » n'est pas seulement un slogan, c'est aussil'expression d'une réalité;

— door een actieve solidariteit te organiserentussen de werknemers, zodat ze hun eigen lot verbe-teren. De organisatie van werknemers zorgt ervoor dater geen onderlinge concurrentie tussen hen bestaat.Onderlinge concurrentie is een zwakte tegenover dewerkgevers. « Samen staan we sterker » is niet enkeleen slogan het is ook de waarheid;

— en étant des organisations de masse. La massedes adhérents, par ses cotisations, assure le fonction-nement et l'indépendance de l'organisation syndicale,fournit la force de frappe indispensable pour négocier,constitue la représentativité du syndicat qui lui donnele droit de parler et de négocier au nom d'une fractionsignificative de la population;

— door een massaorganisatie te zijn. Het groteaantal leden verzekert, via de bijdragen, de werking ende onafhankelijkheid van de vakbeweging, verschaftze de onontbeerlijke slagkracht om te onderhandelen,grondvest het representatieve karakter van de vak-bond, die daardoor recht van spreken krijgt en kanonderhandelen uit naam van een belangrijk deel vande bevolking;

— en étant des interlocuteurs fiables pour lesemployeurs privés et publics et pour les autoritéspolitiques : un accord négocié avec un syndicatreprésentatif sera respecté puisqu'il engage un nombresignificatif de travailleurs organisés;

— door betrouwbare gesprekspartners te zijn voorde werknemers in de privé- en in de overheidssectoren voor de politieke overheid : een overeenkomstwaarover onderhandeld is met een representatievevakbeweging, zal worden nageleefd. Ze bindt immerseen significant aantal werknemers die zich hebbenverenigd;

( 63 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 64: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

— en étendant sans cesse leur recrutement au-delàdu cercle des travailleurs réguliers, notamment endirection des journaliers et des travailleurs de l'éco-nomie informelle;

— door voortdurend werknemers buiten het regu-liere arbeidscircuit te werven, meer bepaald bij dag-loners en werknemers in de informele economie;

— en offrant aux travailleurs de l'économie infor-melle des formes d'organisation appropriées en liaisonavec le reste de la main-d'œuvre. Il s'agit, par exemple,d'outils pour discuter — généralement avec les auto-rités — de conditions décentes pour leurs activités.Cela va de la négociation sur les patentes à larépartition équitable des places sur les marchés;

— door werknemers in de informele economie eengeschikte organisatievorm te bieden en ze in verbin-ding te stellen met de andere arbeidskrachten. Bijvoor-beeld het aanreiken van instrumenten om, meestal metde overheid, over redelijke arbeidsvoorwaarden teonderhandelen. Dat gaat van onderhandelingen overpatenten tot de rechtvaardige verdeling van de plaat-sen op de markten;

— en « formalisant » l'économie informelle et lestatut de la main-d'œuvre qui y est employée, nonseulement dans l'intérêt de celle-ci mais aussi dansl'intérêt général, car l'économie informelle ne produitguère de revenus pour l'État et contribue donc audénuement financier de ce dernier.

— door de informele economie en het statuut vande arbeidskrachten die er werken te « formaliseren »,niet alleen in hun eigen belang, maar ook in hetalgemeen belang, want de informele economie ge-nereert nagenoeg geen inkomsten voor de staat endraagt dus bij tot de financiële tekorten.

Fondamentalement, les syndicats combattent lescauses de pauvreté en promouvant un projet de sociétéexcluant les mécanismes qui produisent ou entretien-nent cette pauvreté.

In essentie bestrijden de vakbonden de oorzakenvan de armoede. Ze werken een maatschappelijkproject in de hand dat de mechanismen die armoedeveroorzaken of in stand houden, uitsluit.

Les syndicats ont une stratégie à long terme quiporte sur la transformation de la société et produitdonc des effets durables. Cette stratégie vise àsupprimer les causes de la pauvreté et non seulementla « pauvreté » comme telle. Celle-ci est en effet leproduit de mécanismes liés à un certain type d'orga-nisation de la société.

De vakverenigingen hebben een langetermijnstrate-gie die erop gericht is de maatschappij duurzaam teveranderen. Het is niet alleen de bedoeling de armoedeals zodanig, maar ook de oorzaken van de armoedeweg te werken. Armoede ontstaat in feite uit mecha-nismen die aan een bepaald soort maatschappelijkeorganisatievorm gekoppeld zijn.

L'expérience acquise dans des pays développés,dont la Belgique, a montré aux syndicats que lesvictoires obtenues à court terme — une augmentationde salaires, par exemple — peuvent rester sanslendemain si les mécanismes contraires — une courseeffrénée à la baisse des coûts de production au nom dela compétitivité — continuent leur action.

Uit de ervaringen in ontwikkelde landen, ondermeer in België, blijkt dat een overwinning op kortetermijn, bijvoorbeeld een loonsverhoging, niet veeloplevert als de tegenbewegingen, bijvoorbeeld hetdrukken van de productiekosten uit naam van deconcurrentiekracht, blijven duren.

Nous relèverons certaines priorités, qui ont d'ail-leurs déjà été mentionnées lors de plusieurs « Som-mets » pour le développement social mondial :

Ik wijs op een aantal prioriteiten, die trouwens alwerden genoemd op verschillende wereldconferentiesover sociale ontwikkeling :

— l'éradication de la pauvreté et de l'exclusionsociale par l'emploi, par des programmes sociaux etpar des mesures économiques;

— uitroeien van armoede en sociale uitsluitingdoor het creëren van werkgelegenheid, sociale pro-gramma's en economische maatregelen;

— l'égalité d'accès pour tous aux ressources etservices essentiels tels que l'alimentation, l'énergie, lelogement, l'eau, les égouts, la santé et la couverturesociale, l'éducation et le transport;

— gelijke toegang voor iedereen tot essentiëlehulpbronnen en voorzieningen zoals voeding, energie,huisvesting, water, riolering, gezondheidszorg ensociale zekerheid, onderwijs en vervoer;

— des moyens de subsistance garantis grâce à uneplanification sociale et de l'emploi;

— gegarandeerde bestaansmiddelen dankzij eensociale en werkgelegenheidsplanning;

— la liberté syndicale et d'autres normes fonda-mentales du travail stipulées dans les Instruments del'Organisation internationale du travail;

— vrijheid van vakvereniging en andere funda-mentele arbeidsnormen, opgenomen in de instrumen-ten van de Internationale Arbeidsorganisatie;

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 64 )

Page 65: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

— la protection des libertés humaines et économi-ques fondamentales telles qu'inscrites dans les ins-truments et accords internationaux;

— bescherming van fundamentele menselijke eneconomische vrijheden, zoals opgenomen in interna-tionale instrumenten en overeenkomsten;

— des moyens de s'opposer aux barrières socialesbasées sur le genre, le sexe, l'âge ou les attributsphysiques. Toutes ces priorités et beaucoup d'autresfigurent dans l'agenda syndical général et dans celui dela FGTB en particulier.

— middelen om zich te verzetten tegen socialebarrières op basis van geslacht, leeftijd of fysiekeeigenschappen. Al die prioriteiten en vele andere staanop de algemene vakbondsagenda, in het bijzonder opdie van het ABVV.

Et demain ? En de toekomst ?

Les grandes conférences font « l'événement média-tique » mais, au-delà, font-elles progresser le droit etles réalités ? Elles fixent des cadres de référence. Ellesinscrivent des questions et des intentions plutôt quedes engagements.

Grote conferenties zijn «media-evenementen »,maar dragen ze bij tot een wezenlijke vooruitgang ?Ze leggen referentiekaders vast. Ze onderschrijvenproblemen en intenties, eerder dan verbintenissen.

Le problème n'est pas celui des fins traduites dansdes déclarations solennelles mais des agendas et desautres feuilles de route. C'est aussi et surtout celui deleur suivi et des moyens sans lesquels ces objectifsresteront des vœux pieux. La question est celle desvolontés politiques et, à l'échelle du monde, d'unevolonté politique pour réunir les moyens et les mettreen œuvre.

De opgave is niet het doel te vertalen in plechtigeverklaringen, maar wel het opstellen van agenda's enandere plannen. Het is ook en vooral een kwestie vanfollow-up en middelen. Zonder follow-up en zondermiddelen blijven de doelstellingen immers vromewensen. Het is ook een kwestie van politieke wil en,op wereldvlak, politieke wilskracht om middelenbijeen te brengen en in te zetten.

Dans l'immédiat, c'est la question de la volonté desÉtats, et particulièrement des plus puissants et des plusriches en moyens politiques, matériels et humains, àpasser des paroles aux actes. À plus long terme, c'est laquestion de l'engagement de toutes les composantes dela société qui est posée.

Vooral de machtigste en rijkste landen op politiek,materieel en menselijk vlak zullen binnenkort hunwoorden moeten omzetten in daden. Op langeretermijn zullen alle componenten hun verplichtingenmoeten nakomen.

Les syndicats, et la FGTB en particulier, peuventpar leur action propre, faire avancer la cause tout encoalisant leurs forces avec celles d'autres acteurs.

De vakbonden, en het ABVV in het bijzonder,kunnen de zaak vooruithelpen door hun krachten metandere medespelers te bundelen.

Mme Olga Zrihen déclare ce qui suit. Vos pro-positions en matière de lutte contre la pauvretéprésentent l'intérêt d'être extrêmement globales. Ce-pendant, pour les enfants qui travaillent, non officiel-lement et au mépris de toute législation sociale,pensez-vous qu'une stratégie puisse être développéeavec votre concours ?

Mevrouw Olga Zrihen zegt daarop het volgende.Uw voorstellen voor de strijd tegen de armoede zijnextreem algemeen. Denkt u dat u een strategie kunthelpen opbouwen voor de kinderen die, niet-officieelen in weerwil van iedere sociale wetgeving, arbeidverrichten ?

M. Van Daele répond que la négociation sociale,des conditions salariales suffisantes pour les parents etun minimum de protection sociale pour faire face àl'accident, la maladie, le chômage, bref aux aléas de lavie, sont des moyens de lutte contre le travail desenfants. Voilà un exemple très concret que nousappliquons.

De heer Van Daele antwoordt. Sociale onderhan-delingen, behoorlijke loonvoorwaarden voor de ou-ders en een minimum aan sociale bescherming om hethoofd te kunnen bieden aan ongelukken, ziekte,werkloosheid, enzovoort, zijn concrete wapens in destrijd tegen de kinderarbeid.

Mme Sfia Bouarfa demande ce qui suit. Lesdémarches concrètes en faveur des travailleurs sontimportantes mais dans cette lutte contre la pauvreté auniveau mondial, quelles actions menez-vous à l'égardde l'OMC et du FMI ? Les syndicats mènent-ils uneréflexion avec d'autres syndicats européens et noneuropéens ? Je pense notamment aux syndicats d'Amé-rique latine. J'ai vu, avec effroi, certains syndicats duVenezuela s'opposer à un processus démocratique.

Mevrouw Sfia Bouarfa vraagt het volgende. Hetgaat om belangrijke concrete demarches ten gunstevan de werknemers, maar welke acties voert u opwereldvlak ten opzichte van de WTO en het IMF ? Iser overleg tussen de Belgische vakbonden en deEuropese en niet-Europese vakbonden, bijvoorbeeldde vakbonden van Latijns-Amerika ? Ik heb tot mijnontzetting vastgesteld dat bepaalde vakbonden vanVenezuela gekant zijn tegen een democratisch proces.

( 65 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 66: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Comment les syndicats de nos pays, bien éloignés deces méthodes, peuvent-ils apporter leur aide dans cespays où les syndicats locaux peuvent adopter uneattitude inacceptable ?

Hoe kunnen onze vakbonden, die met dergelijketoestanden niet geconfronteerd worden, hulp bieden inlanden waar de plaatselijke vakbonden een dergelijkeonaanvaardbare houding aannemen ?

M. Van Daele répond qu'à travers la Confédérationinternationale des syndicats libres, nous avons descontacts avec des syndicats dans plus de 178 pays.Nous menons des projets très concrets et nous avonsd'autres types de relations, notamment par le biais dela formation aux techniques de négociation. Danscertains pays, nous développons des dispensaires pourles soins de santé, des pharmacies coopératives, desmécanismes de micro-crédit et d'autres actions liéesaux activités traditionnelles, comme nous les conce-vons aujourd'hui.

M. Van Daele antwoordt. We staan via de Inter-nationale Confederatie van Vrije Vakbonden in contactmet de vakbonden van meer dan 178 landen. Wewerken aan zeer concrete projecten en hebben nogandere betrekkingen, onder meer via opleidingen vooronderhandelingstechnieken. In bepaalde landen wer-ken we aan de oprichting van medische consultatie-bureaus, coöperatieve apotheken, mechanismen voormicrokredieten en andere acties met betrekking tottraditionele activiteiten.

Notre coordinateur du département international,M. Paul Gruselin, qui connaît particulièrement laproblématique du Venezuela et de l'Amérique latinepourrait utilement répondre à cette question.

Onze coördinator van het internationaal departe-ment, de heer Paul Gruselin, die perfect op de hoogteis van de problematiek in Venezuela en Latijns-Amerika, kan die vraag beter beantwoorden.

M. Paul Gruselin, coordinateur du départementinternational de la FGTB-ABVV souhaite donnerencore une précision. Il faut rappeler que chaquesyndicat est issu d'un contexte national particulier. Lesinternationales syndicales regroupent une très grandehétérogénéité d'organisations syndicales qu'elles soientsocialistes, chrétiennes ou non engagées sur ce plan. Lecas du Venezuela est problématique et sera vraisem-blablement réexaminé lors du prochain congrès del'internationale syndicale, en décembre.

De heer Paul Gruselin, coördinator van het inter-nationaal departement FGTB-ABVV wenst nog eentoelichting te geven. Ik herinner eraan dat iederevakbond ontstaan is uit een specifieke nationalecontext. De vakbondsinternationales groeperen eenbijzonder grote heterogeniteit van socialistische, chris-telijke of niet-gebonden syndicale organisaties. Vene-zuela is een probleem en zal opnieuw bestudeerdworden op het volgende congres van de vakbonds-internationale in december.

Ce qui importe, c'est qu'il y ait des dialoguesintersyndicaux à tous les niveaux. Un exemple dedialogue difficile est celui sur la clause sociale où,dans un certain nombre de cas, des syndicats de paysdu sud prennent la défense de leur gouvernement quirefuse toute clause sociale au nom de la lutte anti-protectionniste. On peut d'ailleurs comprendre certainsraisonnements. L'hétérogénéité syndicale ne le cède enrien à l'hétérogénéité mondiale. Chacun gère lesquestions au moment où elles se posent.

Belangrijk is dat er een syndicale dialoog op alleniveaus bestaat. Een voorbeeld van een moeilijkedialoog is die over de sociale clausule waar, in eenaantal gevallen, de vakbonden uit het Zuiden hunregering verdedigen wanneer die elke sociale clausuleweigert in naam van de strijd tegen het protectionisme.Bepaalde redeneringen kan men trouwens begrijpen.De syndicale heterogeniteit weerspiegelt de mondialeheterogeniteit. Ieder pakt de problemen aan op hetogenblik dat ze opduiken.

Mme Samira Wymeersch voudrait souligner que lesfemmes ont un rôle important à jouer, tant pour lesservices de base que dans l'économie informelle.L'action syndicale est-elle attentive à l'égalité d'accèsdes femmes aux services de base, surtout lorsqueceux-ci sont menacés de privatisation, ce qui impliqueune charge encore plus lourde pour les femmes ? Lafemme est l'un des principaux acteurs de l'économieinformelle. Dans quelle mesure une syndicalisationest-elle possible dans l'économie informelle et est-ellesuffisamment attentive à la position de la femme ?

Mevrouw Samira Wymeersch wenst even de aan-dacht te vestigen op het feit dat vrouwen een belang-rijke rol te spelen hebben, zowel met betrekking tot debasisdiensten als in de informele economie. Wordt erin het vakbondswerk aandacht besteed aan de gelijketoegang van vrouwen tot de basisdiensten, zeker alsdie met privatisering worden bedreigd wat nog eenzwaardere last voor de vrouwen betekent ? De vrouwis één van de belangrijkste actoren in de informeleeconomie. In hoever is er in die informele economieenige syndicalisering mogelijk en gaat er ook daarvoldoende aandacht naar de positie van de vrouw ?

M. Van Daele répond ce qui suit. Il y a quelquessemaines, les trois organisations syndicales en Belgi-que ont signé une charte gender streaming danslaquelle elles demandent que l'organisation soit da-vantage le reflet de la société. Cette charte ne

De heer Van Daele repliceert als volgt. Enkeleweken geleden hebben de drie Belgische vakbondeneen gender streaming handvest ondertekend om tevragen dat de organisatie een betere afspiegeling vande maatschappij zou zijn. Dat handvest geldt niet

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 66 )

Page 67: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

s'applique pas seulement aux relations industrielles etsyndicales en Belgique. Les organisations syndicalesveulent développer une attitude proactive dans leuraction, y compris dans la coopération au développe-ment. Il n'y a donc pas lieu de s'inquiéter. Noussommes dans le même état d'esprit que celui que vousavez évoqué tout à l'heure. Il n'y a pas d'ambiguïté surce point.

alleen voor de industriële en syndicale betrekkingen.De vakbonden wensen een proactieve houding teontwikkelen, ook in de ontwikkelingssamenwerking.Er is dus geen reden om ongerust te zijn.

Mme Jacinta De Roeck intervient comme suit. Jevoudrais revenir sur le travail des enfants. Certainsosent déjà dire qu'ils s'y opposent mais je trouve cetteattitude dangereuse car si les enfants ne peuvent plustravailler, c'est toute leur famille qui tombe dans ledénuement.

Mevrouw Jacinta De Roeck komt tussen als volgt.Ik wens nog even terug te komen op de kinderarbeid.Sommige mensen durven tegenwoordig al zeggen datze wel tegen kinderarbeid zijn, maar ik vind datgevaarlijk want als kinderen niet meer kunnen werkenvalt heel hun familie in het niets.

Vous dites qu'une de vos actions consiste à procurerun revenu suffisant aux adultes pour que les enfantspuissent aller à l'école. Vous parlez aussi de contactsinternationaux entre les syndicats mais quelle est lasituation dans les pays ayant une mauvaise réputationen matière de travail des enfants ? Existe-t-il aussi descontacts avec ces pays ? Peut-on y espérer un avenirmeilleur ? J'ai l'impression qu'on s'emploie activementà lutter contre le travail des enfants, mais en vain, etque des solutions sont impossibles à court terme.

U zegt dat één van uw actiepunten erin bestaatvolwassenen een voldoende inkomen te verschaffenzodat een vangnet gecreëerd wordt en kinderen thuiskunnen blijven of naar school kunnen gaan. U zegtook dat er internationale contacten zijn tussen vak-bonden, maar hoe is de situatie in de landen met eenslechte reputatie op het vlak van kinderarbeid ? Zijn erdaar ook contacten ? Is er daar hoop op een beteretoekomst ? Ik heb immers het gevoel dat kinderarbeidiets is waaraan wel hard wordt gewerkt, maar dat hetergens toch neerkomt op vechten tegen de bierkaai endat oplossingen op korte termijn, zeker niet tegen2015, niet mogelijk zijn.

M. Van Daele donne la réponse suivante. Je citeraiun exemple très concret. J'ai eu l'occasion de merendre au Forum social à Bombay, en Inde, où letravail des enfants est très développé en raison desrevenus extrêmement faibles des parents. À moinsd'exercer plusieurs métiers, les revenus y sont vrai-ment insuffisants. Sur place, nous avons eu descontacts, notamment avec le syndicat des transportspublics, bus et chemins de fer. Lorsque nous avonsabordé le problème de l'application des normesfondamentales de l'Organisation internationale dutravail et notamment la question du travail des enfants,la première réaction de ces syndicats a été une réactionde protectionnisme. Ils nous ont reproché de vouloirleur imposer nos normes alors qu'ils n'ont pas derevenus suffisants. Nous croyons qu'avec le temps,nous arriverons à éradiquer le travail des enfants parune attitude proactive et positive, en améliorant le sortdes parents en termes de revenus et de protectionsociale. De cette manière, à un moment donné, lesparents pourront avoir suffisamment de revenus pourvivre et se dire qu'il n'est plus nécessaire que leursenfants travaillent. Parallèlement, il faudra développerdes infrastructures d'enseignement suffisantes et dequalité. Telle est notre optique à moyen et à longtermes.

De heer Van Daele antwoordt als volgt. Ik zal eenconcreet voorbeeld geven. Ik had de gelegenheidaanwezig te zijn op het sociaal Forum in Bombay inIndia. Kinderarbeid komt daar veel voor wegens dezeer lage inkomens van de ouders. Zonder verschil-lende banen volstaan de inkomsten niet. Ter plaatsehadden we contact met onder meer de vakbond vanhet openbaar vervoer, de bussen en de spoorwegen.Wanneer we het probleem van de toepassing van defundamentele normen van de IAO, en met name hetprobleem van de kinderarbeid, op tafel legden, was deeerste reactie van die vakbonden er één van protec-tionisme. Ze verweten ons onze normen te willenopleggen, terwijl hun inkomen niet volstaat. Wijgeloven de kinderarbeid geleidelijk te kunnen uit-roeien door een proactieve en positieve houding doorhet inkomen en de sociale bescherming van de ouderste verbeteren. Op die wijze zullen de ouders op eengegeven moment voldoende inkomsten hebben om televen en te zeggen dat het niet langer nodig is dat hunkinderen werken. Tegelijk moet er een voldoendekwaliteitsvolle onderwijsinfrastructuur worden ge-creëerd. Dat is ons doel op middellange en langetermijn.

En déclarant à ces pays-là que vous comptez arrêterles échanges commerciaux tant qu'ils ne respecterontpas stricto sensu les normes fondamentales, vousrisquez de les marginaliser et d'aboutir à un résultat

Door aan die landen te zeggen dat u de handels-relaties wil stopzetten zolang zij de fundamentelenormen niet stricto sensu eerbiedigen, loopt u hetrisico hen te marginaliseren en het omgekeerde

( 67 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 68: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

inverse. Cette question a été discutée ce week-end,dans le cadre de nos relations avec l'OMC, le FMI et laBanque mondiale. Je pense que c'est grâce à desincitants, au dialogue, à une négociation collectivevalable et à une amélioration du statut social destravailleurs et des parents que l'on pourra créer lesconditions permettant de mettre fin au travail desenfants, particulièrement des filles. En Inde, nousavons pu nous rendre compte du rôle particulier jouépar les jeunes filles. À moyen terme, voire à longterme, une attitude proactive et positive devraitconduire à un résultat.

resultaat te bereiken. Dat probleem werd dit weekendbediscussieerd in het kader van onze betrekkingen metde WTO, het IMF en de Wereldbank. Ik denk dat metaansporingen, dialoog, een volwaardig collectief over-leg en een verbetering van het sociale statuut van dewerknemers en de ouders de voorwaarden in het levenkunnen worden geroepen om een einde te maken aande kinderarbeid, in het bijzonder van de meisjes. InIndia hebben we ons een beeld kunnen vormen van debijzondere rol die jonge meisjes spelen. Op middel-lange en lange termijn moet een proactieve enpositieve houding resultaat opleveren.

Mme Olga Zrihen répond ce qui suit. Pour faire lelien avec la présentation précédente, bien que, je nel'ignore pas, ce soit contradictoire, je rappelle que leprincipe même de la mixité dans toute une séried'institutions est une véritable problématique cultu-relle. En Inde, justement, on avait évoqué la possibilitéde création de syndicats exclusivement féminins demanière à permettre un autre discours qui aborderaitd'autres problématiques. L'une de vos initiatives porte-t-elle sur cette question ?

Mevrouw Olga Zrihen repliceert als volgt. Inaansluiting op de vorige uiteenzetting herinner ikeraan, in het besef dat dit tegenstrijdig is, dat hetprincipe van het gemengde karakter van een hele reeksinstellingen een cultureel probleem is. In India werdde mogelijkheid overwogen om uitsluitend vrouwe-lijke vakbonden op te richten. Die zouden een anderebenadering mogelijk maken en andere problemenaanpakken. Hebt u ook in dat verband initiatieven ?

M.Van Daele déclare ce qui suit. Ne tombons pasdans un corporatisme du genre. Tenons-nous en à dessyndicats qui se veulent le reflet de la société danslaquelle ils évoluent et ce, de manière proportionnelle.Cela signifie que tout individu, peu importe sonorigine, sa race, sa condition sociale, son genre et sonâge, doit pouvoir participer à un mouvement social quise veut émancipateur et porteur de valeur. C'estcomme cela que nous concevons l'organisation syndi-cale et non comme un mouvement défendant desintérêts particuliers. Telle est notre vision interprofes-sionnelle, à la FGTB et au sein de la Confédérationinternationale des syndicats libres. Nous ne sommespas favorables à des syndicats féminins ni féministesni unisexes.

De heer Van Daele antwoordt als volgt. We mogenniet aan corporatisme op basis van het geslacht gaandoen. We moeten vasthouden aan vakbonden die desamenleving waarin ze evolueren weerspiegelen, endat op een evenredige wijze. Dat betekent dat elkindividu, ongeacht zijn oorsprong, ras, sociale status,geslacht of leeftijd, moet kunnen deelnemen aan eensociale beweging die emancipatie beoogt en drager isvan waarden. Wij benaderen de vakbondsorganisatieop die manier en niet als een beweging die particulierebelangen behartigt. Dat is de interprofessionele visievan het ABVVen het Internationaal verbond van vrijevakverenigingen. Wij zijn geen voorstander vanvrouwelijke, feministische of unisexvakbonden.

Mme Samira Wymeersch a la réaction suivante.J'ignore s'il est nécessaire de fonder un syndicatdistinct pour les femmes mais compte tenu de laspécificité culturelle, dans certains pays il n'est pasévident pour femmes de s'exprimer et de participer.Dans certains cas, il faut d'abord combler un retard etje pense que le corporatisme ne s'y applique pas. Onpourra toujours envisager des syndicats mixtes ulté-rieurement.

Mevrouw Samira Wymeersch reageert. Ik kan hetecht niet laten om daar nog heel kort op te reageren. Ikweet ook niet of het nodig is een aparte vakbond voorvrouwen op te richten, maar gelet op de cultureleeigenheid is het voor vrouwen in bepaalde landen nietevident om het woord te nemen of te participeren.Denk aan vergaderingen waar beide geslachten aan-wezig zijn en er machtsverhoudingen spelen. Insommige gevallen moet er dus eerst een achterstandworden ingehaald en ik ben van oordeel dat corpora-tisme daar niet van toepassing is. Later kan ereventueel nog altijd aan gemengde vakbonden gedachtworden.

M. Van Daele donne la réponse suivante. Je vousengage à lire la charte que nous avons signée voicitrois semaines. Vous constaterez que dans les troisorganisations syndicales du pays, nous nous enga-geons à nous doter d'un organe indépendant quiréalisera l'audit, assurera le suivi de celui-ci, évalueral'impact en termes de genre de chaque décision que

De heer Van Daele antwoordt als volgt. Ik nodig uuit het charter te lezen dat wij drie weken geledenhebben ondertekend. Daarin staat dat de drie vak-bonden van dit land zich ertoe verbinden eenonafhankelijk orgaan op te richten dat de genderim-pact van elk van onze beslissingen zal doorlichten,opvolgen en evalueren. Ook zal het orgaan een rapport

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 68 )

Page 69: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

nous prendrons et présentera un rapport devant notreplus grande instance. Pour ce qui nous concerne, ils'agit du congrès que nous organisons tous les quatreans en présence de 1500 militants, lesquels sontappelés à émettre un vote.

overhandigen aan de hoogste instantie van elkevakbond. Voor mijn vakbond is dat ons vierjaarlijkscongres waarop 1.500 militanten zullen wordenopgeroepen hun stem uit te brengen.

Nous nous dotons d'un système d'audit interne surle plan du genre pour nous obliger à aller dans ce sens.Nous ne pouvons toutefois aller plus loin pour l'instanten termes d'avancées sur le plan de l'égalité de genre.Chacun aura sa place. En outre, nous ferons notreautocritique sur l'application de ce système et le toutsera suivi par l'Institut pour l'égalité des hommes etdes femmes, comme c'est déjà le cas actuellement.

We zullen een intern doorlichtingssysteem voor degenderproblematiek instellen dat ons zal verplichtendie richting uit te gaan. Het is op dit ogenblik echterniet mogelijk om nog meer vooruitgang te boeken ophet vlak van de gendergelijkheid. Iedereen zal zijnplaats krijgen. Bovendien zullen we er zelf kritisch optoezien hoe het systeem wordt toegepast. Alles zal, netals nu, worden gevolgd door het Instituut voor degelijkheid van mannen en vrouwen.

Ce que nous avons fait voici trois semainesconstitue un pas important. À la FGTB — je ne puism'exprimer pour les autres syndicats — nous trans-formerons nos statuts dans ce sens. Je ne dis pas quel'on inscrira des quotas. Quand je suis confronté à laFédération des métallurgistes, j'éprouve davantage dedifficultés que quand je me trouve face à la Fédérationdes employés ou celle du personnel hospitalier, oùc'est l'inverse qui se passe. C'est cela le problème de laréalité des 1 200 000 membres que nous avons à laFGTB. Nous voulons le plus possible faire transpa-raître cette réalité auprès de nos instances. C'est le butque nous nous sommes assigné à terme avec desprocédures internes de contrôle et d'audit importantes.

We hebben drie weken geleden een belangrijke stapgezet. Het ABVV zal zijn statuten in die zinaanpassen. Ik zeg niet dat we quota zullen vastleggen.Zo heb ik het moeilijker met de federatie Metaal danmet de federatie Bedienden of de federatie Zieken-huispersoneel, waar de toestand net omgekeerd is. Datis de realiteit bij de 1,2 miljoen leden van het ABVV.We willen deze realiteit zo goed mogelijk doendoordringen bij onze instanties. We hebben onszelfdie doelstelling op termijn opgelegd met internecontroleprocedures en belangrijke audits.

M. Pierre Galand souhaite intervenir à trois ni-veaux, mais avec prudence.

De heer Pierre Galand heeft drie opmerkingen.

D'abord, on constate aujourd'hui que lorsque lesinstitutions financières internationales émettent desconditions, elles ne sont pas obligées de dire qu'ils'agit de normes contraignantes puisque ceux qui neles suivent pas se voient automatiquement privés defonds. Ces institutions internationales ont les moyensde se faire entendre et d'imposer des obligationspuisque ce sont elles qui ouvrent et ferment le robinetfinancier.

Ten eerste stellen we vast dat de internationalefinanciële instellingen voorwaarden opleggen, maar zeniet verplicht zijn te zeggen dat het om bindendenormen gaat aangezien zij die de normen niet volgen,automatisch geen fondsen meer krijgen. Die interna-tionale instellingen beschikken over middelen om zichte laten horen en verplichtingen op te leggen aange-zien zij de geldkraan open- en dichtdraaien.

Ensuite, l'OMC a été orchestrée de manière àdisposer d'un tribunal qui gère les conflits d'intérêts.Lorsque ce dernier a prononcé sa sentence, les États-Unis eux-mêmes doivent s'y soumettre. Comme on l'avu dans différents cas, ils sont parfois obligés de fairemarche arrière.

Vervolgens werd de WTO zo opgezet dat ze overeen rechtbank beschikt om belangenconflicten tebeslechten. Als die laatste een oordeel velt, danmoeten zelfs de Verenigde Staten zich hieraan onder-werpen. We hebben zelfs gezien dat ze in sommigegevallen gas moeten terugnemen.

Enfin, l'OIT a émis des normes qui ont éténégociées, mais lorsqu'une des parties ne respectepas la règle, il n'y a ni mesure contraignante nisanction.

Ten slotte heeft de IAO normen uitgevaardigdwaarover is onderhandeld. Als een van de partijen dienormen niet naleeft, is er echter geen enkele dwin-gende maatregel of sanctie voorhanden.

J'estime qu'il y a là un problème majeur. En effet, sile syndicat lui-même affirme qu'il faut avancerprogressivement, mais que l'organisation sur laquelleon pourrait se reposer pour mener un combat afin defaire aboutir des règles sociales ne prévoit ni con-trainte ni sanction, il y a un travail à effectuer sur ce

Daar zit een groot probleem. Als de vakbond zelfaangeeft dat geleidelijk vooruitgang moet wordengeboekt, maar als de organisatie waarop men zoumoeten kunnen rekenen om voor meer sociale regelsop te komen, geen enkele vorm van dwang of sanctievooropstelt, dan is er werk aan de winkel. Ik vraag de

( 69 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 70: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

plan. Je demande dès lors aux syndicats s'il ne seraitpas possible d'obtenir, pour l'établissement des con-clusions de nos travaux, quelques recommandationsqui permettraient, dans le cadre de la coopérationbelge, de faire en sorte que les normes relatives audroit social soient contraignantes et que nos représen-tants dans les institutions internationales travaillent ence sens.

vakbonden dan ook of ze, met het oog op deconclusies van onze werkzaamheden, niet enkeleaanbevelingen kunnen opstellen die het binnen hetkader van de Belgische samenwerking mogelijk tekunnen maken dat de sociaalrechtelijke normendwingend worden en dat onze vertegenwoordigers inde internationale instellingen in die zin werken.

Si l'on veut que les règles du Millenium et l'égalitéhomme-femme progressent, il faut imposer des règlescontraignantes.

Als we vooruitgang willen boeken inzake deMillenniumdoelstellingen en de gelijkheid tussenmannen en vrouwen, dan moeten dwingende regelsworden opgelegd.

Si on ne peut pas dire : on veut tout d'un coup, qu'onsache néanmoins ce qui doit être fait pour 2005, pour2010 et 2015. Il ne faut pas laisser un flou artistique endisant qu'on ne peut être contraignant parce qu'il fauttenir compte des réalités économiques et culturelles dece qu'est la pauvreté. Je crois que ce ne serait pasrendre service aux partenaires.

Al kan men niet verlangen dat alles meteen gebeurt,toch moet men weten wat er moet gebeuren tegen2005, 2010 en 2015. Men mag daarover geenvaagheid laten bestaan omdat men rekening zoumoeten houden met de economische en culturelewerkelijkheid die uit armoede voortvloeit. Ik denk datwe aldus de partners geen dienst bewijzen.

En conclusion de cette rencontre, je souhaiteraisqu'en tant que groupe de travail sur la préoccupationdu genre dans les objectifs du millénaire, nousfassions des recommandations très concrètes de sorteque notre gouvernement sache ce que nous attendonsde lui en matière de politique du développement etl'attitude de progrès que nous désirons lui voir adopterdans les enceintes internationales.

Tot besluit van deze gedachtewisseling wens ik datwe, als werkgroep die zich bezighoudt met degenderdimensie in de millenniumdoelstellingen, zeerconcrete aanbevelingen zouden doen aan de regeringopdat ze zou weten wat we van haar verlangen inzakeontwikkelingsbeleid en welke standpunten we haarwillen zien innemen in de internationale instellingen.

Nous avons voté une loi au Sénat sur l'obligation durespect des droits de l'homme par les institutionsinternationales, et donc aussi des droits de la femme.Cela donne un certain poids aux démarches que fontnos représentants dans ces institutions.

We hebben in de Senaat een wet aangenomen overde verplichting voor internationale instellingen om demensenrechten, en dus ook de vrouwenrechten, in achtte nemen. Dat reikt aan onze vertegenwoordigersbinnen die instellingen een drukkingsmiddel aan voorhet werk dat ze daar verrichten.

Il me paraît donc extrêmement important deconnaître les recommandations que vous proposez etque nous pourrions joindre à celles que nous allonsfaire à nos représentants.

Het lijkt mij dan ook van groot belang te weten watuw suggesties zijn, die we dan bij de aanbevelingenaan onze vertegenwoordigers kunnen voegen.

Dans des pays comme l'Inde ou la Chine, se posecertes le problème du travail des enfants, mais il y apire. J'étais en Chine récemment et j'ai constaté que lesenfants allaient travailler dans les zones franches, là oùl'État s'interdit d'intervenir et d'exercer une régulationmême par rapport au respect des normes internationa-les du travail. C'est extrêmement grave.

In landen als India en China heeft men natuurlijkhet probleem van de kinderarbeid, maar wat erger is enwat ik recent in China heb kunnen vaststellen, is datkinderen gaan werken in onveilige gebieden, waar deStaat afziet van elke controle en waar ook geenregulering bestaat in verband met de naleving van deinternationale arbeidsnormen. Dat gaat zeer ver.

Aujourd'hui, on présente l'Inde comme un pays quiréalise des progrès économiques incroyables. Effecti-vement, il y a aujourd'hui 125 millions de riches enInde mais cela ne change rien au sort des pauvres. Cesriches exploitent le travail des femmes et des enfantsdans les zones franches où l'État s'abstient d'intervenircomme régulateur. Nous devrions être capables de direque de cela, nous ne voulons pas.

Tegenwoordig wordt India voorgesteld als een landdat een fantastische economische vooruitgang boekt.Er zijn in India vandaag inderdaad 125 miljoen rijken,maar dat verandert niets aan het lot van de armen. Dierijken buiten de vrouwen- en kinderarbeid uit in devrijzones waar de Staat niet regulerend optreedt. Wezouden in staat moeten zijn om te zeggen dat we datniet willen.

Le troisième point concerne à la fois le rôle desfemmes et celui des syndicats. Dans notre politique de

Het derde punt gaat over de rol van de vrouwen envan de vakbonden. Binnen onze ontwikkelingssamen-

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 70 )

Page 71: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

coopération, on s'aperçoit qu'on a pu mettre en place laCTB, une société anonyme soumise à des critères derentabilité ou du moins de performance. Pourquoi netrouve-t-on pas, dans les critères de performance, plusd'éléments comme l'obligation qu'il y ait au moins50% des actions visant les femmes, ou l'intégration,dans les actions d'ordre économique, des normessociales d'application chez nous ? Je me réfère à BIOqui a été mis en place pour soutenir l'émergence desociétés économiques. Pourquoi ne trouve-t-on pasdans BIO l'obligation de mettre dans les mains defemmes-entrepreneuses une partie des sociétés ? Pour-quoi ne trouve-t-on pas l'obligation du respect ducorpus minimum du droit social ? Puisqu'on estcapable de créer la CTB et BIO, pourquoi n'y a-t-ilpas sur le plan syndical un office spécial chargé de laformation syndicale dans les pays du sud mais qui soitaussi compétent pour exercer un contrôle sur lesorganes belges de la coopération ? Il pourrait vérifierle respect des droits de l'homme, de l'égalité deshommes et des femmes et des normes sociales qui sontconsidérées comme minimales chez nous dans lesrelations entre les travailleurs et les employeurs.

werking hebben we de BTC kunnen opzetten, eennaamloze vennootschap die moet voldoen aan be-paalde criteria van rendabiliteit of minstens vanprestaties. Waarom vindt men onder die criteria nietbijvoorbeeld de vereiste dat 50% van de acties gerichtis op vrouwen of dat in de economische acties onzesociale normen worden toegepast ? Ik verwijs naarBIO, dat opgericht werd om startende bedrijven teondersteunen. Waarom legt BIO niet de verplichtingop om een deel van die bedrijven aan vrouwelijkeondernemers toe te vertrouwen ? Waarom wordt daarniet aangedrongen op de naleving van een minimaalaantal sociale rechten ? Als men in staat is BIO en deBTC op te richten, waarom is er dan geen orgaan datinstaat voor de syndicale vorming in de landen van hetZuiden en dat ook toezicht kan uitoefenen op deinstellingen van de Belgische ontwikkelingsamenwer-king ? Dat orgaan zou de naleving controleren van demensenrechten, van de gelijkheid tussen mannen envrouwen en van de sociale rechten die bij ons alsminimaal worden beschouwd in de relaties tussenwerkgevers en werknemers.

Il y a sans doute là un champ à parcourir quipourrait faire partie de recommandations formuléespar la commission. Je ne dis pas qu'il faut entamer ledébat et donner toutes les réponses mais je seraisheureux si vous pouviez adresser des élémentsconcrets au gouvernement belge par rapport à sespropres instruments et au fait qu'il siège à l'OMC, auFMI, à la Banque mondiale et au PNUD. Dans lerapport de ce dernier, on considère aujourd'hui quel'aspect culturel est fondamental dans les matières dedéveloppement. Or, je crois que les femmes sontporteuses d'une perspective culturelle du développe-ment qui n'a jamais été abordée. On pourrait dès lorsessayer d'adresser une série de recommandations augouvernement.

De stappen die daartoe moeten worden gezetkunnen misschien deel uitmaken van de aanbevelin-gen van de commissie. Ik zeg niet dat we in dit debatop alle vragen een antwoord moeten geven, maar ikzou het op prijs stellen indien u concrete suggestieszou doen aan de regering met betrekking tot haar eigeninstrumenten en tot haar lidmaatschap van de WTO,het IMF, de Wereldbank en de UNPD. In het UNPD-verslag wordt er thans van uitgegaan dat het cultureleaspect van fundamenteel belang is inzake ontwikke-lingssamenwerking. Ik denk dat te weinig wordtonderkend dat vrouwen meer voeling hebben metdie culturele dimensie van de samenwerking. Daar-over kunnen we aan de regering een aantal aanbe-velingen doen.

M. Van Daele donne la réponse suivante. Jecommencerai ma réponse en citant une petite anecdotevécue par M. Michel Hansenne lorsqu'il était directeurgénéral au BIT. Il avait envisagé d'installer à l'entréedu BIT une carte mondiale signalant par de petiteslampes les pays qui avaient ratifié l'une ou l'autreconvention. Or, même les conventions sociales debase n'ont pas été ratifiées par de nombreux pays.Vous comprenez bien qu'on lui a interdit de dressercette carte ... On doit même taire que les États-Unisn'ont pas ratifié la convention sur le travail des enfants.Je prends là un exemple mais je pourrais faire demême sur le travail forcé ou la liberté d'association.Vous pouvez donc constater la faiblesse des instru-ments de l'OIT par rapport à l'OMC où un tribunal estinstallé pour régler les relations commerciales. Il estdifficile d'intervenir.

De heer Van Daele antwoordt als volgt. Ik zalbeginnen met een anekdote over Michel Hansennetoen hij directeur-generaal was van het InternationaalArbeidsbureau (IAB). Hij wou aan de ingang van hetIAB een wereldkaart hangen waarop met lampjeswerd aangeduid welke landen een of andere conventiehadden geratificeerd. Maar zelfs de elementairesociale conventies zijn niet door veel landen onderte-kend. Het werd hem dus niet toegestaan een dergelijkekaart op te hangen ... Men mag zelfs niet verklappendat de Verenigde Staten de conventie over kinder-arbeid niet hebben geratificeerd. Dat is maar éénvoorbeeld, maar de toestand is gelijkaardig als het gaatom dwangarbeid of vrijheid van vereniging. U ziet datde instrumenten van de IAO slagkracht missen invergelijking met die van de WTO, dat over eentribunaal beschikt.

Ce que je ne comprends pas et ce que la populationne comprend pas, c'est qu'un pays signant d'une mainune convention à l'OIT ne la respecte pas de l'autre

Wat ik niet kan begrijpen en de bevolking evenmin,is dat landen een conventie ondertekenen bij de IAOen ze verder niet respecteren. De IAO is toch een

( 71 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 72: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

main. L'OIT est tout de même une organisationtripartite où les représentants des gouvernementssignent des engagements à travers des conventions !Si vous expliquez cela au public, il vous dira que cen'est pas possible.

drieledige organisatie waar de vertegenwoordigers vande regeringen zich verbinden door het ondertekenenvan conventies ! Legt u dat maar eens uit aan depublieke opinie.

En ce qui concerne les mesures contraignantes— dont je n'ai pas parlé, veuillez m'en excuser —,nous proposons la mise en place d'un conseil desécurité économique et social qui serait une sorte deréponse institutionnelle. Nous avons prôné un secré-tariat entre l'OMC, l'OIT, le FMI et la Banquemondiale. Même cela, nous ne l'avons pas obtenu.Nous croyons qu'une gouvernance mondiale digne dece nom serait une solution. Mais il faut voir ce quevous entendez par gouvernance. Nous avons notre avisà ce sujet. À travers cette gouvernance mondiale, onpourra apporter une certaine réponse institutionnelle àl'échelon mondial en cette matière. Cela, c'est pour nosdélégués au FMI, à la Banque mondiale et à l'OMC.

Wat de dwingende maatregelen betreft, die ik nietbesproken heb, stellen we de oprichting van eeneconomische en sociale veiligheidsraad voor alsinstitutioneel antwoord. We hebben gepleit voor eensecretariaat dat de WTO, de IAO, het IMF en deWereldbank verbindt. Zelfs dat hebben we nietverkregen. We denken dat een wereldwijd bestuurdie naam waardig een oplossing zou bieden. Watverstaan we precies onder bestuur ? Via dat wereldwijdbestuur zou men een institutioneel antwoord kunnengeven in deze materie. Dat is werk voor onzevertegenwoordigers in het IMF, in de Wereldbank enin de WTO.

Par rapport à la Belgique, je prends un autreexemple. En termes d'assurance crédit à l'exportation— je parle du Ducroire —, on a imposé des normesenvironnementales voici deux ans. Elles ont étédiscutées au niveau de l'OCDE, y compris par nosreprésentants. Mais on n'a jamais parlé de normessociales dans les assurances crédit à l'exportation. Jevous suggère cette piste : un système de bonus malus àla prime d'assurance mais sans interdire la couverture,sans quoi on aurait des effets d'exclusion de certainscontrats. Or, je crois que nos entreprises ont besoin decontrats à l'exportation. N'oublions pas que la Belgi-que exporte beaucoup, et c'est heureux. Ce bonusmalus pour les primes d'assurance à l'exportationtiendrait compte de l'application des normes socialesfondamentales. Voilà un exemple concret et de bonsens. Cela se fait déjà en matière d'environnement àtravers des audits environnementaux de trois catégo-ries. Je n'entrerai pas dans les détails. Je suppose queles personnes du Ducroire pourraient vous donner deplus amples explications.

Wat België betreft, neem ik een ander voorbeeld.Twee jaar geleden heeft men bij de Delcrederedienstinzake exportverzekering milieunormen opgelegd. Zewerden in de OESO, ook door onze vertegenwoor-digers, besproken. Er is echter nooit sprake geweestvan sociale normen bij de exportverzekering. Ik stel devolgende werkwijze voor : een bonus-malussysteemmet betrekking tot de verzekeringspremie, zonder datde dekking wordt geweigerd, zoniet zouden bepaaldecontracten niet kunnen doorgaan. Onze bedrijvenhebben immers die exportcontracten nodig. België iseen exportland en dat is maar goed ook. In het bonus-malussysteem zou rekening gehouden worden met detoepassing van fundamentele sociale normen. Dat iseen concreet voorbeeld van gezond verstand. Datgebeurt al inzake milieu door middel van driecategorieën van milieu-audits die ik niet in detail gabeschrijven. De mensen van de Delcrederedienstkunnen u daar wellicht meer uitleg over geven.

En ce qui concerne les zones franches, l'action de laConfédération internationale des syndicats libres estimportante que ce soit au Mexique, en Républiquedominicaine ou en Colombie. Vous constatez que nousessayons de lutter tous azimuts. Ce week-end, nousallons participer au Forum social européen à Londresdans lequel la FGTB est à l'origine de la créationd'ateliers de discussion, notamment sur la Colombie.Nous allons vraiment essayer de susciter la réflexionparmi nos collègues syndicaux, mais aussi au sein desONG, afin de faire progresser ce type de propositiondans l'opinion publique.

Wat de vrijzones betreft, voert de InternationaleConfederatie van vrije syndicaten een belangrijkestrijd, zowel in Mexico als in de DominicaanseRepubliek en in Colombia. We strijden op alle fronten.Dit weekend nemen we deel aan het Europees SociaalForum in Londen, waar het ABVV pleit voor deoprichting van overleggroepen, in het bijzonder overColombia. We zullen trachten onze collega's van desyndicaten te overtuigen van het belang van dergelijkegroepen, maar we zullen dat ook doen binnen deNGO's, zodat we ook de publieke opinie voor dat ideekunnen winnen.

Je ne m'étendrai pas plus longuement sur laCoopération technique belge que Paul Gruselin con-naît mieux. Toutefois, en ce qui concerne BIO, j'ai étéinterpellé au Conseil fédéral du développement du-rable par une proposition déposée par le ministre

Ik zal niet uitweiden over de Belgische TechnischeCoöperatie, want Paul Gruselin is daarvan beter op dehoogte. Toen de heer Verwilghen minister vanOntwikkelingssamenwerking was, heeft hij een voor-stel gedaan met betrekking tot de coöperatie en de

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 72 )

Page 73: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Verwilghen, à l'époque où il était ministre de laCoopération au développement, relative à la coopéra-tion et à l'implémentation des petites et moyennesentreprises dans les pays où s'exerce la coopérationbelge. Nous avions avancé le concept du BIO et celuides normes sociales. Le ministre de la Coopération audéveloppement ayant changé entre-temps, je ne saispas ce qu'est devenu ce débat. Un avis assez mitigé aété rendu par le Conseil fédéral de développement.

oprichting van kleine en middelgrote ondernemingenin de landen waar de Belgische Coöperatie actief is. Indat verband heeft men mij in de Federale Raad voorDuurzame Ontwikkeling ondervraagd over het BIO-concept. We hebben het BIO-concept en dat van desociale normen toegelicht. Aangezien er nu een andereminister van Ontwikkelingssamenwerking is, weet ikniet wat er op dat vlak is beslist. De Federale Raadvoor Duurzame Ontwikkeling heeft een veeleer ge-matigd advies uitgebracht.

M. Gruselin donne les précisions suivantes. Ils'agissait du débat sur le quatrième pilier de lacoopération en dehors de BIO, qui n'est pas repris dansla loi de 1999. BIO est une initiative tout à fait séparéequi mène sa vie propre. Par contre, en ce qui concernel'augmentation des possibilités de coopération dans lesecteur des petites et moyennes entreprises, il peutparaître paradoxal que c'est notamment à notre initia-tive, et non à celle des patrons, qu'a été introduitl'entreprenariat féminin. Nous savons qu'il existe auMaroc et dans d'autres pays africains avec lesquelsnous avons des contacts syndicaux, un entreprenariatféminin qui va au-delà de la marchande du marché.Nous avons veillé à défendre cette position.

De heer Gruselin verduidelijkt een en ander alsvolgt. Het betrof het debat over de vierde pijler van deontwikkelingssamenwerking buiten BIO, die niet in dewet van 1999 voorkomt. BIO is een afzonderlijkinitiatief dat een eigen leven leidt. Wat de verhogingvan de mogelijkheden van de ontwikkelingssamen-werking in de sector van de kleine en de middelgroteondernemingen betreft, kan het paradoxaal lijken dathet vrouwelijk ondernemerschap op ons initiatief werdingevoerd en niet op dat van de werkgevers. InMarokko en in andere Afrikaanse landen waarmee wesyndicale contacten onderhouden, bestaan er naast demarktverkoopsters, vrouwelijke ondernemers. Wehebben hun positie verdedigd.

Il en va de même en ce qui concerne la liaison auxnormes sociales mais, comme l'a dit M. Van Daele, ilconvient toujours d'arriver à imposer un minimum denormes à caractère international, qui ne soient pasconsidérées comme avantages comparatifs. C'estgénéralement la vision des promoteurs du marchépur et simple. Faire travailler des enfants, pratiquer dessous-salaires ou refuser une sécurité sociale, ne peut àaucun moment s'analyser comme étant un avantagecomparatif. Il y a là un travail à réaliser, notamment àtravers le Ducroire, où cette « conditionnalité sociale »doit être maniée avec beaucoup de prudence et, en toutcas, par le biais d'un dialogue permanent.

Hetzelfde geldt voor het respecteren van de socialenormen maar er moet, zoals de heer Van Daele zegt,een minimaal aantal internationale normen wordenopgelegd die niet als comparatieve voordelen wordenbeschouwd. Dat is het standpunt van de voorstandersvan de zuivere marktwetten. Kinderarbeid, onderbe-taalde arbeid of verwerpen van sociale zekerheidgelden in geen geval als comparatieve voordelen. Er isop dat vlak heel wat te doen, in het bijzonder via deDelcrederedienst, die deze « sociale voorwaardelijk-heid » omzichtig en in permanente dialoog moetbenaderen.

Mme Samira Wymeersch souhaite encore ajouterquelque chose. Les engagements et les recommanda-tions sont en nombre mais difficiles à imposer.

Mevrouw Samira Wymeersch wenst hier nog ietsaan toe te voegen. Er zijn een heleboel engagementenen aanbevelingen. Bij het afdwingen ervan rijzen erevenwel problemen.

La Belgique doit plaider pour un renforcement durôle des Nations unies dont le pouvoir est moindre quecelui de l'OMC. Il faut toutefois donner force de loiaux normes et valeurs adoptées au sein des Nationsunies et lors de grandes conférences, au même titrequ'au accords commerciaux conclus à l'OMC.

België moet pleiten voor een versterking van de rolvan de Verenigde Naties. De macht van de WTO isveel groter dan de impact van de Verenigde Naties. Denormen en de waarden die worden afgesproken op hetniveau van de Verenigde Naties en van grote con-ferenties zoals UNIFEM moeten evenveel rechtskrachthebben als de commerciële akkoorden die op hetniveau van de WTO worden afgesproken.

La Belgique doit veiller à ce que l'accès auxservices de base soit garanti tant au Nord qu'au Sud. Ilfaut à cet égard accorder une attention spécifique à lasituation des femmes dans le contexte national etinternational. Je renvoie au nouvel accord relatif auxservices, conclu dans le cadre de l'accord du GATT.

België moet ervoor zorgen dat de toegang tot debasisdiensten gegarandeerd wordt, zowel in het Noor-den als in het Zuiden. Daarbij moet specifiekeaandacht gaan naar de toestand van de vrouwen,zowel in nationaal als in internationaal verband. Ikverwijs in dat verband naar het nieuwe akkoord overde diensten in het raam van het GATT-akkoord.

( 73 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 74: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

La Belgique a en outre pris des engagements à laplate-forme d'action de Pékin.

Voorts zijn er de engagementen die België heeftaangegaan op het actieplatform in Peking.

Les rapports établis chaque année doivent s'inscriredans les objectifs du Millénaire et dans les PovertyReduction Strategy Papers. Les données chiffréesdoivent être utilisées pour définir des stratégies.

De rapporten die jaarlijks worden opgesteld, moetenworden geïntegreerd in de millenniumdoelstellingenen in de Poverty Reduction Strategy Papers. Decijfergegevens moeten worden gebruikt om strategieënuit te werken.

La Commission Femmes et Développement a déjàformulé des recommandations et rédigé des docu-ments. Il y a aussi une note relative à la stratégie dugenre qui porte sur la politique de la DGCD et del'OMC et comporte des recommandations concrètes.

De commissie Vrouwen en Ontwikkeling heeftreeds aanbevelingen geformuleerd en documentenopgesteld. Er is ook een genderstrategienota diebetrekking heeft op het beleid van DGOS en WTCen bevat concrete aanbevelingen. Met die nota, dienog steeds actueel is, werd begonnen toen de heerBoutmans minister van Ontwikkelingssamenwerkingwas en ze werd later, onder minister Verwilgen,afgewerkt.

Il y a enfin les recommandations de la Conférencedu Millénaire.

Ten slotte zijn er de aanbevelingen van de millen-niumconferentie.

Le matériel disponible est suffisant mais lesengagements doivent sans cesse être réaffirmés etsoutenus, au Nord comme au Sud. La société civile àun rôle important à jouer à cet égard : rappeler auxgouvernements les engagements pris.

Ik herhaal dat er genoeg materiaal voorhanden is,maar de engagementen moeten steeds opnieuw wor-den bevestigd en ondersteund, zowel in het Noordenals in het Zuiden. De civiele maatschappij heeft op datvlak een belangrijke rol. De engagementen bestaan.De regeringen moeten eraan worden herinnerd.

6. Auditions du 22 novembre 2004 6. Hoorzittingen van 22 november 2004

6.1. M. Armand De Decker, ministre de la Coopéra-tion au développement

6.1. De heer Armand De Decker, minister vanOntwikkelingssamenwerking

M. De Decker déclare ce qui suit. Je dirai d'embléeque je suis très heureux d'être parmi vous, d'autant quej'ai contribué quelque peu à la création de cettecommission.

De heer De Decker verklaart het volgende. Ik benzeer blij hier aanwezig te kunnen zijn, vooral omdat ikzelf ook enigszins heb bijgedragen tot te oprichtingvan deze commissie.

Je tenterai, le plus brièvement mais le pluscomplètement possible, de vous présenter la positiondu gouvernement belge sur cet enjeu tout à faitessentiel du monde globalisé, ainsi que les prioritésque la communauté internationale a décidé de définir,à savoir les objectifs du millénaire.

Ik zal zo kort, maar zo volledig mogelijk hetstandpunt van de Belgische regering ten aanzien vande reusachtige uitdaging van de globalisering uiteen-zetten, evenals de prioriteiten die door de internatio-nale gemeenschap zijn vastgesteld, namelijk de mil-lenniumdoelstellingen (MDG).

Les dirigeants du monde, lors du sommet dumillénaire en l'an 2000, ont exprimé une déterminationsans précédent de réduire le plus rapidement possiblela pauvreté dans le monde et d'essayer d'y mettre unterme. Ils ont pris cet engagement non seulementenvers la population de leur propre pays mais aussienvers la population du monde entier. C'était trèsnouveau. Cent quatre-vingt-neuf pays représentés à cesommet ont adopté la déclaration du millénaire,s'engageant à faire de leur mieux pour atteindre lesobjectifs principaux de l'humanité pour le XXIe siècle,notamment l'éradication de la pauvreté, la promotionde la dignité humaine, l'accession, dans toute la

De wereldleiders hebben op de millenniumtop in2000 een nooit geziene vastberadenheid getoond omdringend werk te maken van de bestrijding vanarmoede in de wereld. Ze hebben dat engagement opzich genomen ten opzichte van de eigen bevolkingmaar ook ten opzichte van de gehele wereldbevolking.Dat was nieuw. De 189 landen die op die topvertegenwoordigd waren, hebben de millenniumver-klaring aangenomen en hebben zich ertoe verbondenzich in te spannen voor de verwezenlijking van devoornaamste doelstellingen voor de mensheid in de21e eeuw, met name de wegwerking van armoede, debevordering van de menselijke waardigheid, de

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 74 )

Page 75: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

mesure du possible, à la paix, à la démocratie et à unenvironnement durable.

mogelijkheid om in vrede te leven, in een democratieen in een op duurzame wijze beheerd leefmilieu.

Les objectifs du millénaire pour le développement(OMD) sont issus de cette déclaration signée par189 pays : huit priorités, dix-huit cibles, quarante-huitindicateurs sont définis afin d'établir des objectifsconcrets et limités dans le temps pour favoriser ledéveloppement et faire reculer la pauvreté d'ici à 2015ou, espérons-le, auparavant du moins pour certainesparties du monde.

De MDG vloeien voort uit die door 189 landenondertekende verklaring : 8 prioriteiten, 18 doelstel-lingen en 48 indicatoren werden vastgesteld omconcrete en in de tijd beperkte doelstellingen tekunnen definiëren die de ontwikkeling moeten bevor-deren en de armoede moeten terugdringen tegen 2015,of, naar we hopen, zelfs eerder in sommige delen vande wereld.

Les objectifs du millénaire pour le développementcontinuent de fournir un cadre sans précédent danslequel s'inscrit le partenariat entre pays développés etpays en développement. Divers autres organes, no-tamment l'Union africaine et le G8, y ont depuisadhéré en les raccordant aux obligations mutuelles decomptes et de financement définies dans le Consensusde Monterrey. Grâce aux objectifs du millénaire, tousles partenaires au développement ont pu utiliser unelangue commune, situer leurs activités par rapport à uncadre commun et renforcer la cohérence et l'efficacitédes efforts qu'ils déploient dans les pays.

De MDG vormen een nieuw kader voor hetpartnerschap tussen ontwikkelde landen en ontwikke-lingslanden. Verschillende andere organen, zoals deAfrikaanse Unie en de G8, zijn naderhand toegetredenen hebben zich aangesloten bij de wederzijdseverplichtingen inzake rekeningen en financiering diezijn vastgelegd in de consensus van Monterey.Dankzij de MDG gebruiken alle partners in deontwikkelingshulp eenzelfde taal, plaatsen ze hunactiviteiten binnen eenzelfde kader en kunnen ze huninspanningen op meer coherente en efficiënte wijzeorganiseren.

Les Nations unies ont également lancé, en faveurdes objectifs du millénaire pour le développement, unecampagne qui vise à mieux les faire connaître, àmobiliser un appui mondial en leur faveur, et quicomprend un processus prévoyant l'établissement derapports nationaux sur les progrès accomplis dans laréalisation des objectifs, et un projet du millénaire quiréunit des centaines de décideurs, praticiens et expertspour étudier les moyens d'accélérer et de pérenniserles avancées obtenues.

Ook de Verenigde Naties hebben een campagnegelanceerd om de MDG beter bekend te maken en erwereldwijde steun voor te werven. Die campagnehoudt ook in dat nationale rapporten worden opge-maakt over de vooruitgang die wordt geboekt bij derealisering van de doelstellingen. Er is ook eenmillenniumproject waar honderden besluitvormers,praktijkmensen en deskundigen zich over buigen omte zien hoe de geboekte vooruitgang kan versneld enbestendigd worden.

Les progrès rapides dans certains pays prouvent queles objectifs du millénaire, aussi ambitieux soient-ils,sont réalisables. Le soutien politique et financiercroissant accordé à des priorités cruciales, en particu-lier la lutte contre le sida, montre clairement qu'il estpossible de mobiliser des moyens pour répondre à desdéfis d'envergure mondiale sous réserve que la volontépolitique soit présente, bien entendu.

De snelle vooruitgang die in sommige landen isgeboekt bewijst dat deze ambitieuze doelstellingenwel degelijk realiseerbaar zijn. De steeds ruimerepolitieke en financiële steun voor deze crucialeprioriteiten, in het bijzonder voor de strijd tegen aids,toont aan dat het mogelijk is middelen te mobiliserenvoor wereldwijde problemen, als de politieke wildaartoe maar bestaat.

Cela dit, à l'évidence, dans certaines régions dumonde, si les tendances actuelles se poursuivent, laplupart des objectifs du millénaire sur le développe-ment risquent de ne pas être atteints, loin de là, pour2015. Comme l'a souligné le secrétaire général desNations unies dans son rapport : «Dans un contexte defaiblesse relative de l'économie mondiale, l'appuipolitique et financier actuellement fourni à ces régionsmoins privilégiées est nettement inférieur à ce qu'ildevrait être pour que les objectifs puissent être atteints.De nombreux pays développés ne tiennent pas certainsengagements extrêmement importants, notammentdans des domaines comme le commerce. Il faudradonc que les dirigeants politiques prennent de touteurgence les mesures nécessaires si l'on veut éviter denouveaux reculs et progresser plus rapidement. »

Het is evenwel duidelijk dat als de huidige trendszich doorzetten de MDG in sommige delen van dewereld helemaal niet gerealiseerd dreigen te wordentegen 2015. Dat onderstreepte ook de secretaris-generaal van de UNO in zijn verslag : gelet op derelatieve zwakte van de wereldeconomie is de poli-tieke en financiële steun voor de minder bevoorrechtelanden in de wereld duidelijk lager dan wat nood-zakelijk is om de doelstellingen te bereiken. Veleontwikkelde landen komen zeer belangrijke verbinte-nissen, met name inzake handel, niet na. De politiekeleiders moeten dus dringend de nodige maatregelentreffen als men nieuwe vertragingen wil vermijden ensneller wil vooruitgaan, aldus de secretaris-generaal.

( 75 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 76: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Le rapport sur le développement humain 2003 duprogramme des Nations unies pour le développement(PNUD) disait : « Le développement humain et lesobjectifs du développement du millénaire partagentune motivation commune et un engagement primor-dial en faveur de la progression du bien-être humain.La progression des pays et des régions par rapport auxobjectifs de développement du millénaire depuis 1990,met en lumière un aspect clé du développement pourla dernière décennie : des progrès rapides pour certainsmais des reculs pour un nombre de pays sansprécédent. L'image qui s'en dégage montre de plusen plus clairement deux groupes de pays différents :ceux qui ont bénéficié du développement et ceux quiont été laissés en arrière. »

In het verslag over de menselijke ontwikkeling voor2003 van het Programma van de Verenigde Natiesvoor Ontwikkeling (UNPD) staat te lezen dat demenselijke ontwikkeling en de MDG dit gemeen-schappelijk hebben : dezelfde motivatie en hetzelfdeengagement dat bij voorrang gericht is op de verbete-ring van het menselijk welzijn. Als we kijken naar devooruitgang van landen en regio's sedert 1990 volgensde maatstaven van de MDG komt een belangrijkaspect van de ontwikkeling tijdens het vorige decen-nium naar voren : snelle vooruitgang in sommigelanden, maar ongeziene achteruitgang in andere.Daaruit blijkt dat er twee soorten landen zijn : landendie zich ontwikkelden en landen die achterblijven.

L'examen de la progression régionale à la lumièrede quelques objectifs choisis de développement dumillénaire révèle plusieurs tendances notables. L'Asiede l'Est et le Pacifique se dégagent comme étant enbonne voie concernant tous les objectifs pour lesquelson dispose de données suffisantes. La populationvivant avec moins d'un dollar par jour y a étépratiquement divisée par deux lors des annéesnonante. L'Asie du Sud marque aussi une rapideprogression pour plusieurs objectifs.

Uit de regionale vooruitgang, gemeten in het lichtvan sommige MDG, kunnen we bepaalde tendensenafleiden. Oost-Azië en de Stille Oceaan zijn op goedeweg met betrekking tot alle doelstellingen waarvoorwe over voldoende gegevens beschikken. Het aantalmensen dat met minder dan een dollar per dag moetoverleven is er tijdens de jaren negentig zo goed alsgehalveerd. Zuid-Azië maakt ook snelle vooruitganginzake verschillende doelstellingen.

En dépit du rythme d'évolution impressionnant deces deux régions, qui comptent à elles seules plus de lamoitié de la population mondiale, le développementhumain progresse malgré tout trop lentement. Seulsdeux des objectifs— réduire de moitié la pauvreté desrevenus et assurer l'accès de la population à une sourced'eau aménagée — pourront être respectés si l'on enreste au rythme de progression des dix dernièresannées. Et la progression de deux autres objectifs —recul de la faim et accès à l'infrastructure sanitaire —est sans doute en bonne voie. Mais même la progres-sion relative à ces objectifs est essentiellement due audéveloppement rapide de la Chine et de l'Inde.

Ondanks de snelle evolutie in die twee regio's, waarde helft van de wereldbevolking woont, verloopt demenselijke ontwikkeling er toch te traag. Enkel tweevan de doelstellingen, namelijk de armoede halverenen water ter beschikking stellen van de bevolking,zullen tijdig verwezenlijkt zijn als men verder door-gaat in het tempo van de voorbije tien jaar. Devooruitgang inzake twee andere doelstellingen, terug-dringen van de honger en de toegang tot sanitaireinfrastructuur, is wellicht goed op weg. Maar ook derelatieve vooruitgang op deze punten is te danken aande snelle ontwikkeling in China en India.

Les autres régions, notamment l'Afrique subsaha-rienne, se portent nettement moins bien. Au rythmeactuel, l'Afrique subsaharienne ne respectera l'objectifde scolarisation universelle dans les écoles primairesque vers la fin du premier tiers du siècle prochain,donc vers l'année 2130, et l'objectif concernant laréduction de deux tiers de la mortalité infantile audébut du XXIIe siècle seulement, vers 2100, c'est-à-dire dans cent ans au lieu de onze, comme les objectifsdu millénaire le prévoyaient. Pour trois des objectifs,la faim, la pauvreté des revenus et l'accès à l'infra-structure sanitaire, on ne peut même pas fixer de date,car dans la région subsaharienne, la situation, loin des'améliorer, est encore en train de se dégrader.

In andere regio's, met name in subsaharaans Afrika,gaat het duidelijk minder snel. Als het huidige temponiet verandert, zal in subsaharaans Afrika de doelstel-ling met betrekking tot algemeen schoolbezoek in delagere school pas tegen het jaar 2130 gerealiseerd zijnen de doelstelling met betrekking tot de verminderingmet twee derden van de kindersterfte pas in het beginvan de 22e eeuw bereikt zijn, of met andere woordenpas over 100 jaar in plaats van over 11 jaar zoals het inde MDG staat. Voor drie doelstellingen, honger,armoede en de toegang tot sanitaire infrastructuur,kan men zelfs geen datum vooropstellen want insubsaharaans Afrika gaat de toestand er op diegebieden nog op achteruit.

Des renversements sans précédent se sont produitsau cours des années nonante.

Tijdens de jaren negentig hebben ongekende om-wentelingen plaatsgevonden.

Si nous examinons les moyennes régionales, nousdécouvrons de nombreux et tragiques cas de retard.

Als we kijken naar de regionale gemiddelden,ontdekken we vele tragische gevallen van achterstand.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 76 )

Page 77: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Au cours des années nonante, de nombreux pays ontvu leur situation se dégrader. Dans 76 pays, lapopulation est plus pauvre aujourd'hui qu'au coursdes années nonante et 25 pays connaissent davantagede famines que voici dix ans. Cette régression est aussiclairement perceptible dans l'Index de développementhumain (IDH). C'est un phénomène extrêmementinquiétant. Au cours des précédentes décennies,presque aucun pays n'a reculé dans cet index. Celui-ci a augmenté, certes très lentement la plupart dutemps parce que les trois principaux critères, l'alpha-bétisation, la scolarisation et l'espérance de vien'évoluent que très lentement. Un recul de l'IDH estbien entendu synonyme de crise. Les pays sont entrain de perdre la base de leur développement, à savoirleur population, leur plus grande richesse. Depuis1990, 20 pays ont reculé dans l'IDH. Par contre troisseulement des 113 pays pour lesquels des donnéessont disponibles ont connu une régression au cours desannées quatre-vingt. La régression de ces pays et lastagnation de quelques autres expliquent en grandepartie le ralentissement de la progression de l'IDHdans la dernière décennie. Treize des vingt pays ayantrégressé se situent en Afrique sub-saharienne. Lacause principale est bien entendu le SIDA et sonimpact terrible sur l'espérance de vie. Les autres paysqui ont régressé font presque tous partie de laCommunauté des États indépendants. La régressionde l'IDH dans de nombreux pays montre qu'il existe unréel problème. L'examen des principaux indicateurspour les objectifs du Millénaire en montre la pro-fondeur. Sans changements significatifs, les pays quirégressent ou stagnent ont peu de chances d'atteindreles objectifs.

Een groot aantal landen heeft zijn situatie zienachteruitgaan in de jaren negentig. In 76 landen isde bevolking vandaag armer dan in de jaren negentig.In 25 landen heerst er vandaag meer honger dan tienjaar geleden. Deze achteruitgang is ook duidelijkwaarneembaar in de Index van de Menselijke Ont-wikkeling (IMO). Dit is een uiterst verontrustendfenomeen. In de voorbije decennia kende bijna geenenkel land een achteruitgang in deze index. De indexsteeg steeds, weliswaar meestal erg langzaam, omdatde drie belangrijkste criteria, alfabetisering, scholingen levensverwachting, slechts zeer traag vooruitgin-gen. Wanneer de IMO achteruitgaat, wijst dat natuur-lijk op een crisis. De landen zijn de basis van hunontwikkeling aan het verliezen, namelijk hun bevol-king, hun belangrijkste rijkdom. Sinds 1990 hebben20 landen een achteruitgang gekend van de IMO.Daarentegen hebben slechts drie landen van de 113waarover gegevens beschikbaar zijn, een achteruit-gang gekend tijdens de jaren tachtig. De achteruitgangvan deze landen en de stagnering van enkele andereverklaren voor een groot deel de vertraagde vooruit-gang van de IMO tijdens het voorbije decennium. Vande 20 landen die een achteruitgang hebben gekendbehoren er dertien tot subsaharaans Afrika. De be-langrijkste oorzaak hiervan is natuurlijk AIDS en deverschrikkelijke impact ervan op de levensverwach-ting. De andere landen die achteruit zijn gegaan liggenbijna zonder uitzondering in het Gemenebest vanOnafhankelijke Staten. De achteruitgang van de IMOin vele landen toont aan dat er een reëel probleem is.Het onderzoek van de belangrijkste indicatoren voorhet behalen van de millenniumdoelstellingen onthulter de diepgang van. Zonder betekenisvolle verande-ringen hebben de landen die achteruitgaan of diestilstaan weinig kans om hun doelstellingen tebehalen.

Ces objectifs du millénaire lancent des défisextrêmement importants au monde entier. À moinsd'une amélioration spectaculaire, un trop grand nom-bre de pays ne seront pas au rendez-vous, ce qui aurades conséquences catastrophiques pour les plus pau-vres et les plus vulnérables des citoyens de la planète.

Die millenniumdoelstellingen vormen een uiterstbelangrijke uitdaging voor heel de wereld. Tenzij zicheen spectaculaire verbetering aftekent, zal een grootaantal landen de afspraak missen, met catastrofalegevolgen voor de armste en de kwetsbaarste burgersvan de planeet.

Pourtant, notre planète dispose d'une occasion sansprécédent de tenir l'engagement consistant à éradiquerla pauvreté. Pour la première fois, il existe un véritableconsensus entre les pays riches et les pays pauvrespour reconnaître que la pauvreté constitue le problèmenuméro un de l'humanité; celle-ci doit s'unir pour lecombattre.

Nochtans heeft onze planeet een unieke kans om dearmoede effectief uit te roeien. Voor de eerste maalbestaat er een echte consensus tussen de rijke en dearme landen om te erkennen dat de armoede hetprobleem nummer één van de mensheid is. Demensheid moet haar krachten bundelen om de ar-moede te bestrijden.

Nombre de solutions aux problèmes de la faim, dela maladie, de la pauvreté et du manque d'instructionsont bien connues. Il faut, en revanche, veiller à ce queles efforts entrepris bénéficient d'un financementsuffisant et à ce que les services soient répartis pluséquitablement et efficacement.

Voor de problemen van honger, ziekte, armoede engebrek aan opleiding bestaan heel wat oplossingen. Ermoet wel op worden gelet dat de inspanningenvoldoende gefinancierd worden en dat de dienstenbillijker en doeltreffender worden verdeeld.

( 77 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 78: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Rien de tout cela ne sera possible sans que chaquepays— riche ou pauvre— assume ses responsabilitésà l'égard de milliards d'êtres humains déshérités.

Dat is alleen mogelijk als elk land— rijk of arm—zijn verantwoordelijkheid opneemt voor de miljardenkansarmen.

Tous ces pays appelés à contrer la pauvreté doiventse libérer d'une série de pièges au travers d'uneapproche diversifiée, allant au-delà des habituellesrecommandations de bon sens — nécessaires, bienentendu — en matière de bonne gouvernance écono-mique et politique.

Alle landen die geroepen zijn om de armoede tebestrijden, moeten zich als het ware van een keurslijfontdoen en verder kijken dan de gezonde principesvan goed economisch en politiek bestuur, die natuur-lijk wel noodzakelijk blijven.

Le PNUD, le Programme des Nations unies pour leDéveloppement, relève six catégories d'actions essen-tielles.

Het UNDP, het VN-ontwikkelingsprogramma, somtzes categorieën van essentiële acties op.

— Investir dans le développement humain —alimentation, santé, éducation ou encore infrastructu-res sanitaires — afin de valoriser l'émergence d'unemain-d'œuvre productive, capable de participer acti-vement à un développement économique.

— Investeren in de menselijke ontwikkeling —voeding, gezondheid, opvoeding, sanitaire infrastruc-tuur — om te profiteren van de opgang van produc-tieve arbeidskrachten die actief kunnen bijdragen aande economische ontwikkeling.

— Aider les petits agriculteurs à accroître leurproductivité et à sortir de l'agriculture de subsistance etde la disette, ce qui implique bien entendu aussi unevolonté politique internationale de vigilance quant auxphénomènes d'importation et d'exportation des diffé-rents produits. Je renvoie là aux engagements de laConférence ministérielle de Doha.

— De kleine landbouwers helpen bij het opvoerenvan hun productiviteit zodat ze de zelfvoorzienings-landbouw en de schaarste kunnen overstijgen. Ditveronderstelt wel dat de internationale politieke wilbestaat om toe te zien op de import en de export vanverschillende producten. Ik verwijs hiermee naar deverbintenissen van de ministeriële conferentie vanDoha.

— Se doter d'infrastructures — électricité, routes,ports, aéroports, communications — est un aspect quirevient dans toutes les analyses des organismesmultinationaux d'aide au développement. Cette dé-marche permet d'attirer des investissements dans lessecteurs non traditionnels des pays en développement.

— De infrastructuur uitbouwen. Alle analyses vanmultinationale instellingen voor ontwikkelingssamen-werking beklemtonen het aspect infrastructuur :elektriciteit, wegen, havens, luchthavens, communica-tiemiddelen. Zo kunnen investeringen worden aan-getrokken in de niet-traditionele sectoren van deontwikkelingslanden.

— Élaborer des politiques de développement in-dustriel qui renforcent les activités du secteur privénon traditionnel, en mettant l'accent sur les petites etmoyennes entreprises, ce qui implique des effortsconsidérables dans le développement de la techniquede la micro-finance.

— Een industrieel ontwikkelingsbeleid uitwerkenom de activiteit van de niet-traditionele privé-sectoraan te zwengelen, met de klemtoon op de KMO's. Ditvergt aanzienlijke inspanningen voor de ontwikkelingvan de microfinanciering.

— Mettre l'accent sur les droits de l'homme et dutravailleur ainsi que sur la justice sociale, afin depromouvoir le bien-être de tous et de garantir que lesmembres des catégories sociales pauvres et margina-lisées, surtout les femmes et les jeunes filles, aient laliberté et les moyens de se faire entendre, afin de pesersur les décisions qui affectent leur existence.

— De klemtoon leggen op de rechten van de mens,op de arbeidsrechten en op sociale rechtvaardigheidom eenieders welzijn te bevorderen en ervoor tezorgen dat de armen en kansarmen, vooral dan devrouwen en de meisjes, vrije meningsuiting genietenzodat zij hun stem kunnen laten horen en kunnenwegen op de beslissingen die hun leven bepalen.

— Promouvoir la durabilité des ressources écolo-giques et améliorer l'urbanisme.

— Het duurzaam beheer van de natuurrijkdommenbevorderen en de stedenbouw verbeteren.

Chaque partie prenante dans le processus détientbien sûr une part de responsabilité.

Iedere partij die aan het proces deelneemt, draagteen stuk verantwoordelijkheid.

De nombreux efforts conjoints et complémentairessont indispensables de la part des pays riches et despays pauvres, comme de celle des organisations

De rijke en de arme landen moeten zich gezamen-lijke inspanningen getroosten en elkaar aanvullen, netals internationale organisaties, plaatselijke gemeen-

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 78 )

Page 79: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

internationales, des collectivités locales, des acteursprivés et des organisations de la société civile.

schappen, privé-actoren en verenigingen van hetmiddenveld.

Alors, me direz-vous, après cette analyse, commentenvisagez-vous l'action plus spécifique de la Belgi-que ?

Na die analyse zult u mij vragen wat mijn opvattingis over de specifieke actie van België.

Bien sûr, depuis le dernier remaniement gouverne-mental, la politique du gouvernement belge n'aévidemment pas été modifiée. En particulier, l'objectifqui vise à atteindre 0,7% du produit intérieur brut en2010 est toujours en point de mire, car il concrétise lesengagements pris par la Belgique à la Conférence deMonterrey, en 2002, dans le cadre de la solidaritéNord-Sud.

Sinds de jongste regeringswijziging is het Belgischontwikkelingsbeleid natuurlijk niet gewijzigd. Dedoelstelling om tegen het jaar 2010 0,7% van hetBBP aan ontwikkelingssamenwerking te bestedenblijft onverminderd gehandhaafd, want dit is eenconcretisering van de verbintenissen die wij in hetkader van de Noord-Zuid-solidariteit zijn aangegaanop de Conferentie van Monterey in 2002.

Bien sûr, notre politique de coopération au déve-loppement est fondamentalement axée sur les objectifsdu millénaire sur le développement et consacrera uneattention particulière à l'éducation de base, aux soinsde santé élémentaires, à l'eau, à l'alimentation, à toutce qui permet une lutte efficace contre la pauvreté, ence compris d'une manière transversale, l'améliorationdu statut de la femme et le renforcement de la sociétécivile.

Ons ontwikkelingsbeleid is volledig afgestemd opde millenniumdoelstellingen en zal bijzondere aan-dacht besteden aan basiseducatie, basisgezondheids-zorg, water, voeding, aan al wat een doeltreffendearmoedebestrijding mogelijk maakt, met inbegrip vande transversale aanpak via de verbetering van hetstatuut van de vrouw en de versterking van hetmiddenveld.

Les ONG doivent donc rester des partenairesprivilégiées de la coopération au développementbelge, car elles jouent un rôle central, tout enconservant toujours à leur action une dimensionhumaine.

De NGO's moeten dus bevoorrechte partners van deBelgische ontwikkelingssamenwerking blijven, aan-gezien zij een centrale rol spelen en nooit de mense-lijke dimensie uit het oog verliezen.

La note de politique générale du budget de 2003avait défini certains grands choix stratégiques aux-quels nous allons bien sûr rester fidèles.

De beleidsnota bij de begroting 2003 bevatte grotestrategische keuzes die wij uiteraard getrouw zullenblijven.

Le premier choix visait la concentration des moyenset notamment la décision de ramener de 25 à 18 lenombre des pays partenaires.

De eerste keuze betreft de concentratie van demiddelen en de vermindering van het aantal partner-landen van 25 tot 18.

Comme je l'ai dit à plusieurs reprises depuis monentrée en fonction, je n'ai pas l'intention de revoir cechoix stratégique, d'autant plus qu'il a été fait par voielégale. Il n'empêche que ce choix de concentrationstratégique que je compte respecter doit faire l'objetd'une réflexion à plus long terme.

Zoals ik sinds mijn aantreden al meermaals hebverklaard, ben ik niet voornemens om op diestrategische keuze terug te komen, te meer daar zewettelijk is vastgelegd. Dat staat evenwel een lange-termijnreflectie over deze strategische concentratieniet in de weg.

En premier lieu, si je prends l'exemple de notreprésence en Asie, notre seul partenaire reste le Vietnam.Nous avons quitté le Cambodge et le Laos, alors quedes actions de développement y étaient et sont toujoursen cours. Peut-être ce départ est-il regrettable ?

In Azië bij voorbeeld blijft Vietnam onze enigepartner. Wij hebben Cambodja en Laos verlaten,hoewel daar ontwikkelingsprojecten liepen en nogsteeds lopen. Misschien moeten wij dat vertrekbetreuren ?

Le Cambodge fournit notamment des efforts consi-dérables et se trouve peut-être dans des difficultésencore plus grandes que celles que connaît aujourd'huile Vietnam.

Cambodja doet grote inspanningen en moet van-daag misschien het hoofd bieden aan nog groteremoeilijkheden dan Vietnam.

Sans remettre en question le choix des payspartenaires, j'ai dès lors décidé que nous allionsparticiper au financement de la Commission duMékong (Mekong River Commission) qui est activeau Cambodge, au Laos, en Thaïlande et au Vietnam.

Zonder de keuze van de partnerlanden op de hellingte zetten, heb ik besloten dat wij de Mekong RiverCommission zullen helpen financieren. Zij is actief inCambodja, Laos en Vietnam.

( 79 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 80: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Une intervention dans cette commission nouspermet donc de poursuivre, le cas échéant, sans revoirla concentration en Asie, certains projets que nousavons entamés là-bas depuis longtemps et qui revêtentune grande importance pour le développement.

Dank zij een tussenkomst in die Commissie kunnenwij sommige, vanuit ontwikkelingsoogpunt zeer be-langrijke projecten die wij daar lang geleden hebbenopgezet, voortzetten zonder terug te komen op deconcentratie in Azië.

De même je m'interroge, depuis quelques semaines,sur notre absence totale dans la région du Caucase, oùse trouvent des pays d'une importance considérablepour l'avenir de l'Europe. Une réflexion ne mériterait-elle pas d'être entamée au sein du Parlement pourenvisager notre présence dans l'un ou l'autre pays decette région ?

Zo ook heb ik vragen bij onze absolute afwezigheidin de Kaukasus waar landen liggen die van grootbelang zijn voor de toekomst van Europa. Zou hetParlement niet eens moeten nadenken over onzeaanwezigheid in het een of ander land van deKaukasus ?

Ma position de principe est évidemment de respec-ter la concentration des moyens sur les 18 pays et dene pas la remettre en cause à brève échéance. Je n'aipas l'intention de revoir ce choix de concentrationstratégique.

In principe zal ik de concentratie van de middelenop de 18 partnerlanden eerbiedigen en ze op kortetermijn niet op de helling zetten.

La deuxième priorité, rappelée dans la note de 2003est la simplification et l'accélération des procédures decoopération au développement, ce qui implique uneamélioration des relations entre la Direction généralede la Coopération au développement (DGCD) et laCoopération technique belge (CTB). Ce point sera unede mes grandes priorités. Il s'agit d'un problèmedélicat.

De tweede prioriteit waaraan de beleidsnota van2003 herinnert, is de vereenvoudiging en de versnel-ling van de procedures inzake ontwikkelingssamen-werking, wat een verbetering impliceert van debetrekkingen tussen het Directoraat-Generaal Ontwik-kelingssamenwerking en de Belgische TechnischeCoöperatie. Dat wordt één van mijn grote prioriteiten.Het is een delicaat probleem.

La CTB est une institution récente qui a connuquatre directeurs en cinq ans. Elle a traversé de gravescrises de jeunesse et a toujours des problèmesrelationnels avec la DGCD.

De BTC is een jonge administratie die op vijf jaartijd vier directeurs heeft gehad. Zij heeft ernstigegroeicrises doorgemaakt en heeft nog steeds relatie-problemen met het DGOS.

Je m'efforce d'atténuer ces problèmes au maximumet il me paraît important de veiller à améliorer le délaid'examen des dossiers grâce à une amélioration desrelations entre la DGCD et la CTB. Il arrive souventque la mise en œuvre de certains dossiers dedéveloppement prennent plus de trois ans, en raisondes diverses étapes administratives à franchir entre laDGCDG et la CTB. La situation mérite certainementd'être améliorée.

Ik tracht de hoeken zoveel als mogelijk af te ronden.Betere betrekkingen tussen het DGOS en de BTC kanhet onderzoek van de dossiers versnellen. Dat is nietonbelangrijk. Soms duurt het drie jaar vooraleer deontwikkelingsdossiers alle administratieve stadia tus-sen het DGOS en de BTC hebben doorlopen. Detoestand is zeker voor verbetering vatbaar.

La troisième priorité fixée est le renforcement de lacohérence entre les différents canaux de coopération,qu'il s'agisse de la coopération bilatérale, multilatéraleou indirecte. J'ajoute qu'il me paraît important d'amé-liorer la coordination avec les politiques de coopéra-tion développées par les communautés et les régions,voire de mettre en place cette coordination car celle-cifait presque totalement défaut. Les communautés et lesrégions sont en effet déjà actives dans ce domaine, neserait-ce que modestement. Il faut absolument veiller àune cohérence de l'ensemble des politiques de déve-loppement.

De derde prioriteit betreft het verbeteren van desamenhang tussen de verschillende ontwikkelingska-nalen, of ze nu bilateraal, multilateraal of indirect zijn.De coördinatie met het ontwikkelingsbeleid van degemeenschappen en de gewesten moet worden verbe-terd of moet zelfs nog tot stand worden gebracht. Degemeenschappen en de gewesten leveren al beschei-den inspanningen op dat vlak. Het ontwikkelings-beleid op alle beleidsniveaus moet aan samenhangwinnen.

Enfin, la quatrième décision stratégique de 2003,qui est tout à fait évidente, est de considérer lesobjectifs du Millénaire comme le fil rouge de toutenotre action.

De vierde strategische beslissing van 2003 stelt deMillenniumdoelstellingen voorop als rode draad voorheel ons ontwikkelingsbeleid.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 80 )

Page 81: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

À ces choix stratégiques pertinents définis dans lanote de 2003, j'ai décidé d'en ajouter cinq autres.

Aan de strategische keuzes in de beleidsnota 2003wil ik er nog vijf toevoegen.

Tout d'abord, je souhaite que tous les acteurs de lacoopération belge restent toujours attentifs au fait quel'être humain doit rester au centre des débats.

Eerst en vooral wens ik dat voor alle actoren in deBelgische ontwikkelingssamenwerking de mens cen-traal staat in het debat.

Tout d'abord, face à un monde de plus en pluscomplexe, de plus en plus globalisé, où les politiquesde développement comportent un caractère de plus enplus technique, souvent purement institutionnel etsouvent aussi purement financier, donc assez abstrait,il est bon de rappeler que l'homme et la femme restentet doivent rester au cœur de toutes nos préoccupations.

We leven in een steeds complexere en steeds meergeglobaliseerde wereld met een steeds technischerontwikkelingsbeleid dat vaak louter institutioneel enfinancieel, dus veeleer abstract van aard is. Juistdaarom is het goed erop te wijzen dat mensen onzehoofdbekommernis blijven.

L'éducation et, en particulier, celle des filles et desfemmes est un élément essentiel de la lutte contre lapauvreté. Le droit de ne pas être discriminé sur la basede critères de sexe ou d'origine ethnique ou religieuseainsi que la droit à la sécurité des hommes, desfemmes et surtout des enfants dans un monde de plusviolent doivent être au centre de nos préoccupations.La promotion des droits de la femme et le renforce-ment de son pouvoir d'action sont essentiels à laréduction de la pauvreté et au développement, partout,y compris dans le monde arabo-musulman. J'aidemandé que cette approche humaine soit unepréoccupation transversale de toutes nos actions etde toutes nos politiques.

Opleiding, in het bijzonder van meisjes en vrouwen,is een essentieel element in de strijd tegen de armoede.De verdediging van het recht om niet te wordengediscrimineerd wegens geslacht, ras of godsdienst ende verdediging van het recht op veiligheid vanmannen, vrouwen en vooral van kinderen in eensteeds gewelddadiger wereld, verdient al onze aan-dacht. Om de armoede terug te dringen en deontwikkeling te bevorderen, ook in de Arabisch-islamitische wereld, is een uitbreiding van de vrou-wenrechten en van de actiemogelijkheden van devrouw onontbeerlijk. Die menselijke benadering moetin al onze acties en in heel ons beleid wordenweerspiegeld.

Deuxièmement, nous devons cibler une action plusefficace et plus cohérente à l'échelle européenne. Jepense que la dimension européenne est la meilleureréponse à la globalisation en ce qui concernel'efficacité de l'action de la politique de développe-ment de nos pays.

Voorts moeten we een meer efficiënte en meercoherente actie op Europees niveau ontwikkelen.Teneinde de globalisering in goede banen te leiden,moeten de Europese landen hun ontwikkelingsbeleidop elkaar afstemmen.

Pour démultiplier notre action, pour atteindre plusvite les objectifs du millénaire, pour combattre plusvite et plus efficacement la pauvreté, la dimensioneuropéenne s'impose à nous. L'Europe joue d'ores etdéjà un rôle majeur dans la politique de développe-ment. Les pays de l'Union européenne fournissent plusde la moitié de l'aide mondiale.

De Europese dimensie is noodzakelijk om demillenniumdoelstellingen sneller te realiseren en dearmoede doelmatiger te bestrijden. Europa speelt nu aleen belangrijke rol in het ontwikkelingsbeleid. Meerdan de helft van de middelen die wereldwijd aanontwikkelingshulp worden besteed, is afkomstig vande lidstaten van de Europese Unie.

Il est essentiel de savoir si cette aide est efficace etsi les moyens que nous y consacrons sont utilisés aumieux. C'est pourquoi je suis convaincu qu'il estnécessaire de privilégier la voie d'une politique dudéveloppement plus européenne, impliquant une har-monisation des procédures entre les différents pays del'Union européenne mais aussi une plus grandecoordination dans l'action, d'une part, entre les Étatsmembres de l'union et, d'autre part, entre les Étatsmembres de l'Union et la Commission européenne.

Het is belangrijk te weten of die middelen doel-matig wordt aangewend. Daarom ben ik ervan over-tuigd dat we een Europees ontwikkelingsbeleid moe-ten aanmoedigen, waarbij wordt gestreefd naar eenharmonisering van de procedures van de verschillendeEuropese lidstaten en naar een ruimere samenwerking,zowel tussen de lidstaten onderling als tussen delidstaten en de Europese Commissie.

À mes yeux, la Belgique se doit d'être l'initiatrice etl'artisane d'une politique européenne de développe-ment plus cohérente et donc plus performante. Si nousne donnons pas l'exemple dans ce domaine, nousresterons trop longtemps à voir trop de pays de l'Unioneuropéenne vouloir planter leur drapeau national sur

België moet het voortouw nemen in de ontwikke-ling van een coherenter en performanter Europeesontwikkelingsbeleid, zoniet zullen vele Europeselanden blijven proberen hun stempel te drukken ophun eigen ontwikkelingsprojecten. Dat de Europesecommissaris voor Ontwikkelingssamenwerking een

( 81 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 82: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

chacun de leurs projets de développement. Nouspouvons aussi formuler l'espoir que nous pourronsstimuler cette dimension européenne à travers lasituation particulière dans laquelle nous nous trouvonsen étant le pays qui fournit le Commissaire européenau développement pour les cinq prochaines années.J'espère que cela nous permettra de travailler ensembleen ce sens.

Belg is, kan ertoe bijdragen dat de Europese dimensievan de ontwikkelingssamenwerking meer aandachtkrijgt. Ik hoop dat we samen in die richting kunnenwerken.

Troisième stratégie supplémentaire : la bonne gou-vernance et la lutte contra la corruption. Sans bonnegouvernance, toute politique de développement estvouée à l'échec. Sans bonne gouvernance, il estimpossible de transférer de plus grandes responsabi-lités vers nos partenaires pour qu'ils assument eux-mêmes plus largement la définition et la mise enœuvre de leur plan de développement ce qui pourtant,théoriquement, est souhaitable.

Het derde element van de strategie : good gover-nance en bestrijding van corruptie. Zonder goodgovernance is elk ontwikkelingsbeleid gedoemd totmislukken. Zonder good governance is het onmogelijkonze partnerlanden meer verantwoordelijkheid te ge-ven om een eigen plan voor hun ontwikkelingsbeleiduit te werken, wat nochtans theoretisch wenselijk is.

C'est la fameuse politique du ownership ou del'appropriation. Tout le monde la souhaite, mais ellen'est pensable que si la bonne gouvernance estprésente et si la corruption recule. Imaginer dedévelopper l'ownership ou l'appropriation des politi-ques sans faire reculer la corruption qui est présentedans la grande majorité des pays en voie dedéveloppement est évidemment dangereux.

Dat is het vermaarde ownership-beleid, dat slechtsmogelijk is bij good governance en op voorwaarde datcorruptie wordt uitgeschakeld. Het is uiteraard ge-vaarlijk een ownership-beleid te ontwikkelen zonderde corruptie te bestrijden waarmee de meeste ont-wikkelingslanden worden geconfronteerd.

Donc, il faut que cette lutte contre la corruption soitrenforcée à tous les échelons. C'est pourquoi j'ai offertà la Banque mondiale de participer à la création et aufinancement d'un programme spécifique de cettebanque destiné à la lutte contre la corruption dansles pays en développement et, surtout, en Afriquecentrale.

De strijd tegen de corruptie moet op elk niveauworden versterkt. Ik heb de Wereldbank aangebodenom mee te werken aan de uitwerking en de financie-ring van een specifiek programma dat bedoeld is omde corruptie in de ontwikkelingslanden en in hetbijzonder in Centraal-Afrika te bestrijden.

C'est pourquoi j'ai également demandé au ministredes Finances belge de mettre des inspecteurs desfinances à la disposition de l'administration de laCoopération au développement pour, le cas échéant,effectuer des vérifications de la mise en œuvre de nosprojets à l'étranger de manière à progresser dans cedomaine.

Tevens heb ik de Belgische minister van Financiëngevraagd dat hij inspecteurs van financiën ter beschik-king zou stellen van de administratie van Ontwikke-lingssamenwerking om eventueel de uitvoering vanprojecten in het buitenland te controleren.

Le quatrième choix supplémentaire qui me paraîtimportant, c'est la reconnaissance du rôle du secteurprivé dans le développement. Les conclusions de laConférence de Monterrey ont souligné combien lesecteur privé pouvait et devait avoir un rôle dans toutepolitique de développement qui se veut efficace.

De vierde beleidsoptie is de erkenning van de rolvan de privé-sector in de ontwikkelingssamenwerking.In de conclusies van de Conferentie van Monterreywordt de rol van de privé-sector in een efficiëntontwikkelingsbeleid onderstreept.

Dans le monde globalisé où nous vivons, l'aidepublique au développement ne peut suffire à la misesur pied d'économies viables et durables. Le dévelop-pement n'est possible que lorsqu'un pays démarre parlui-même au plan économique, même si cela se faitmodestement. Ce qu'il faut viser c'est le démarrage deson économie propre, par ses propres forces.

In onze geglobaliseerde wereld volstaat ontwikke-lingshulp niet om leefbare en duurzame economieën teontwikkelen. Ontwikkeling is pas mogelijk wanneereen land zijn economie zelf op gang brengt, ook alsdat slechts op bescheiden schaal gebeurt. Het is debedoeling dat elk land daar zelf aan werkt.

C'est la condition fondamentale d'un développe-ment durable. L'aide publique au développement nepourra jamais assurer seule un développement durable

Dat is de basisvoorwaarde voor duurzame ontwik-keling. Ontwikkelingshulp alleen zonder minimaleontwikkeling van het privé-initiatief op economisch

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 82 )

Page 83: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

si elle ne provoque pas un démarrage économiqueprivé minimum.

vlak volstaat niet om een duurzame ontwikkeling teverzekeren.

Les moyens publics étant insuffisants, nous devonsréfléchir au moyen de trouver, d'une part, des moyenspublics suffisants et, d'autre part, des moteurs pour ledéveloppement privé des économies des pays endéveloppement.

Aangezien de overheidsmiddelen niet volstaan,moeten we proberen meer middelen te vinden enmoeten we tegelijkertijd het privé-initiatief in deontwikkelingslanden aanmoedigen.

Concernant l'aide publique, la Belgique peut seréjouir d'avoir joué un rôle moteur en adoptant la loisur la taxe Tobin. Personnellement, je pense que cetteidée est indiscutablement « intelligente », de qualité etporteuse d'avenir.

In het kader van de overheidshulp heeft België eenbelangrijke rol gespeeld door de goedkeuring van dewet op de Tobintaks. Persoonlijk vind ik dat eenverstandig en veelbelovend idee voor de toekomst.

Il faut toutefois, pour être efficace, que cette taxesoit adoptée par un certain nombre de pays, commenous l'avons prévu dans la loi. Aucun pays ne peutappliquer seul la taxe Tobin et se pénaliser.

De Tobintaks moet door een minimum aantallanden worden toegepast, anders levert hij niets op.Als een enkel land het systeem toepast, benadeelt hetzichzelf.

Je compte multiplier les contacts à l'écheloneuropéen pour que cette taxe Tobin puisse trouverdes relais dans d'autres pays de l'Union.

Ik zal de contacten op Europees niveau uitbreidenom de interesse voor de Tobintaks in de andere landenvan de Unie aan te wakkeren.

De même, je crois que nous devons analyser etréfléchir à la fameuse proposition Per Pinstrup-Andersen, formule également « intelligente », dans lamesure où elle lie toute remise de dette au paysbénéficiaire à l'investissement, par celui-ci, desmoyens ainsi disponibles pour des politiques visant àla mise en œuvre des objectifs du Millénaire. Cela meparaît une bonne politique et une condition qui doitêtre revendiquée à chaque remise de dette.

We moeten tevens nadenken over het zogenaamdePer-voorstel van Per Pinstrup-Andersen, een formuledie even slim is als de Tobintaks omdat het voorstel dekwijtschelding van schulden koppelt aan het gebruikvan ontwikkelingsgeld voor het realiseren van demillenniumdoelstellingen. In vind dat aan die voor-waarde moet zijn voldaan om schuldkwijtschelding tekunnen bekomen.

Il nous faut donc aussi associer le secteur privéchaque fois que c'est possible, par notre aide audéveloppement d'infrastructures vitales à l'activitécommerciale.

We moeten de privé-sector zoveel mogelijk betrek-ken bij de ontwikkeling van de infrastructuur dienoodzakelijk is voor de uitbouw van de handels-activiteiten.

Ce qui est revenu dans la politique de la Banquemondiale, c'est la reconnaissance que le développe-ment des infrastructures est très souvent indispensableau démarrage d'une économie de base.

De Wereldbank benadrukt het belang van deontwikkeling van de infrastructuur bij het opstartenvan een basiseconomie.

Par manque de moyens de communication, de ports,d'aéroports, de chemins de fer, de routes, le commercedes pays concernés ne peut souvent pas prendre unedimension minimale nécessaire. Dans ce domaine-làaussi un partenariat entre le public et le privé estnécessaire, tout en veillant à ne pas tomber dans leserreurs des années 70 avec les « éléphants blancs » etautres dérapages que nous avons connus à cetteépoque.

Door een gebrek aan communicatiemiddelen, ha-vens, luchthavens, spoor- en autowegen kunnen dehandelsactiviteiten niet tot ontwikkeling komen. Ookop dat vlak moeten de overheid en de privé-sectorsamenwerken, zonder daarbij dezelfde fouten temaken als in de jaren '70 met de «witte olifanten »en andere uitschuivers.

En mettant sur pied des procédures extrêmementvigilantes pour empêcher ce genre de dérapage, jecrois qu'un partenariat public-privé dans le domainedes infrastructures vitales à l'activité commerciale estun élément indispensable à toute politique de déve-loppement qui se veut durable.

Mits een strikte procedure wordt toegepast omdergelijke uitschuivers te voorkomen, is een partner-schap tussen overheid en privé-sector voor de uitbouwvan de handelsinfrastructuur een onmisbaar elementvan een duurzaam ontwikkelingsbeleid.

J'en viens à la micro-finance. À l'invitation dudirecteur du PNUD je viens d'inaugurer, en compagnie

Ik wil het nu hebben over de microfinanciering.Onlangs heb ik, op uitnodiging van de directeur van

( 83 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 84: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

de la princesse Mathilde, à New York, l'annéeinternationale de la micro-finance. Nous devronsmultiplier nos efforts dans ce domaine. À cet égard,notre société BIO, qui effectue ses premiers pas, doit àmon sens s'investir particulièrement dans la micro-finance, le micro-crédit, la mico-assurance et la micro-épargne qui sont, dans ce domaine, extrêmementefficaces pour réduire la pauvreté. La micro-financeconstitue sans doute le meilleur moyen pour provo-quer, dans les sociétés les plus pauvres, un reculsignificatif de la pauvreté.

UNDP, het internationaal jaar van de microfinancie-ring geopend in New York, in aanwezigheid vanprinses Mathilde. We zouden meer inspanningenmoeten leveren op dat vlak. Onze nog jonge « bio »-maatschappij moet zich vooral inzetten voor demicrofinanciering, het microkrediet, de microverzeke-ring en het microsparen. Dat zijn zeer efficiëntemiddelen om de armoede terug te dringen. Demicrofinanciering is wellicht het beste middel om inde armste samenlevingen de armoede significant terugte dringen.

J'en viens enfin à la cinquième et dernière approchestratégique que je voulais ajouter à celle de 2003. Ilconvient de considérer très clairement, sans arrière-pensée mais aussi sans hypocrisie, que toute politiquede développement doit être globale. Une politique decoopération au développement ne peut pas vivre quepour elle-même et que par elle-même. Comme l'amontré le sommet de Doha, elle est évidemment liée àla politique commerciale internationale.

Ik kom ten slotte tot de vijfde en laatste strategischebenadering, die ik wil toevoegen aan die van 2003.Elk ontwikkelingsbeleid moet globaal zijn. Een beleidop het vlak van ontwikkelingssamenwerking mag erniet enkel zijn voor zichzelf en door zichzelf. Zoalsduidelijk werd op de top van Doha hangt het beleidinzake ontwikkelingssamenwerking uiteraard samenmet de internationale handelspolitiek.

Par ailleurs, la question des migrations est fonda-mentalement liée à celle du non-développement. Nousdevons donc réfléchir à la liaison entre ces politiques.Enfin, une politique de développement ne peut existerdans des pays qui ne connaissent pas la paix et lasécurité. Dès lors, la politique de développement esttotalement liée à la politique étrangère et à la politiquede sécurité et de défense. À cet égard, dans le mondedans lequel nous vivons aujourd'hui, quatorze ansaprès la chute du mur de Berlin et la fin de la guerrefroide, les moyens de défense dont disposent les payseuropéens doivent essentiellement contribuer à lapacification, à la stabilisation, à la sécurisation despopulations des pays les plus pauvres. En effet, sanspaix et sans sécurité, elles ne connaîtront jamais ledéveloppement. L'un ne peut aller sans l'autre.

Het migratievraagstuk hangt fundamenteel samenmet dat van de onderontwikkeling. We moeten dusnadenken over de verbanden tussen die beide beleids-terreinen. Een beleid inzake ontwikkelingssamenwer-king is ook niet mogelijk in landen waar geen vrede enveiligheid heerst. Bijgevolg hangt het beleid inzakeontwikkelingssamenwerking volledig samen met hetbuitenlands beleid en met het veiligheids- en defensie-beleid. In dat opzicht moet het defensiebudget van deEuropese landen, veertien jaar na de val van deBerlijnse muur en het einde van de koude oorlog,vooral bijdragen aan de pacificatie, aan de stabilise-ring en de veiligheid van de bevolking van de armstelanden. Zonder vrede en veiligheid zal er nooitontwikkeling zijn in die landen.

Telles sont, messieurs les présidents, les grandeslignes de ce que je voulais vous dire. Vous savez qu'en2005 aura lieu, à l'ONU, un sommet d'évaluation desobjectifs du millénaire sur le développement. LaBelgique a déjà déposé un rapport provisoire. Unrapport définitif est en préparation; il contribuera àl'élaboration du rapport global des Nations unies de2005.

In 2005 zal in de Verenigde Naties een topplaatsvinden om de millenniumdoelstellingen inzakeontwikkeling te evalueren. België heeft reeds eenvoorlopig rapport ingediend. Het definitief rapportwordt voorbereid en zal worden gebruikt bij deuitwerking van het globaal rapport van de VerenigdeNaties van 2005.

Pour moi, l'objectif des 0,7% est essentiel. Je crainstoutefois qu'il ne soit pas atteint si la Chambre et leSénat ne se mobilisent pas chaque année, chaque jour,avec détermination, en faveur de cet objectif des0,7%. En effet, si nous tenons compte de la croissanceéconomique que nous connaîtrons sans doute l'annéeprochaine, une augmentation de 0,7% du produitintérieur brut consacré à l'aide au développementreprésentera au minimum 100 à 130 millions d'euros,c'est-à-dire, chaque année, quatre à cinq milliards defrancs belges de plus pour le budget du développe-ment, jusqu'en 2010.

De 0,7%-doelstelling is essentieel. Ik vrees evenweldat ze slechts kan worden bereikt als de Kamer en deSenaat zich elk jaar, elke dag, met volle overtuigingdaarvoor inzetten. Als we rekening houden met devermoedelijke economische groei van volgend jaar,dan moet elk jaar minstens 100 tot 130 miljoen euro— vier tot vijf miljard Belgische frank dus — extranaar ontwikkelingssamenwerking gaan, en dit tot in2010.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 84 )

Page 85: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Dès lors, pour motiver les gouvernements successifsque nous connaîtrons d'ici à 2010 et pour ajouterchaque année 4 à 5 milliards de francs belges aubudget de la coopération au développement, laChambre et le Sénat devront se mobiliser trèssérieusement et bénéficieront, bien entendu, de monsoutien total. Je peux toutefois vous assurer que legouvernement et les ministres chargés de cettepolitique auront besoin de vous. Sinon, je ne croispas que nous y arriverons.

Om de opeenvolgende regeringen van nu tot 2010te motiveren om elke jaar vier tot vijf miljardBelgische Frank méér aan ontwikkelingssamenwer-king te besteden, zullen Kamer en Senaat veelinspanningen moeten leveren, waarvoor ze uiteraardmijn volledige steun krijgen. De regering en deministers die met het beleid inzake ontwikkelings-samenwerking belast zijn, zullen het parlement nodighebben !

Ensuite, les priorités de Doha. L'Union européennedoit peut-être sortir quelque peu de son hypocrisie quiconsiste à dire qu'elle veut atteindre les 0,7%, qu'elleveut lutter contre la pauvreté alors qu'elle continue àdépenser des sommes considérables en subsides àl'agriculture et aux exportations. Ce n'est pas vraimentcompatible. Dès lors, il faudra que nos partis de toutesles familles politiques réfléchissent à cette questiond'une manière objective, sans hypocrisie. Cela se voitsouvent dans la politique internationale, on dit unechose dans un forum et on en fait une autre dans unautre forum. C'est très courant en politique interna-tionale mais il y a un moment où cela devientinconfortable du point de vue de la cohérence. Je croispourtant qu'il ne sera pas facile dans chacun de nospartis d'aborder cette question en toute franchise.

Vervolgens zijn er de prioriteiten van Doha. DeEuropese Unie is hypocriet : ze stelt dat ze de 0,7%wil bereiken en dat ze de armoede wil bestrijden maarterzelfder tijd blijft ze aanzienlijke sommen bestedenaan landbouw- en exportsubsidies. Dat gaat niet erggoed samen. Onze partijen van alle politieke familiesmoeten over deze kwestie nadenken, op een objectievemanier en zonder hypocriet te zijn. In de internationalepolitiek zien we dikwijls dat op een forum A wordtgezegd terwijl op een ander forum B wordt gezegd.Dat is zeer gangbaar in de internationale politiek maarhet is niet meer coherent. Het zal niet makkelijk zijnom in onze partijen die kwestie in alle openheid aan tekaarten.

Il n'est pas question, en outre, de mener unepolitique de liaison de l'aide à l'une ou l'autrecondition. Il faut délier l'aide, bien évidemment. Ilfaut délier l'aide en donnant aux pays en développe-ment les moyens de produire ce que nous pouvonsacheter : ainsi lorsque nous offrons une aide alimen-taire, il me paraît assez normal que nous achetions lesproduits alimentaires dans des pays en voie dedéveloppement. Je crois que l'aide doit être déliéemême s'il ne peut être question d'exclure les sociétésbelges ou européennes lorsque le recours à celles-ciest normal. Il ne faut pas de politique d'exclusionsystématique. Mais il faut avoir à l'esprit que chaquefois que c'est possible, il faut recourir à l'aide déliée.

Er mag geen beleid worden gevoerd waarbij hulpafhankelijk wordt gemaakt van een of andere voor-waarde. De hulp moet ongebonden zijn. Aan deontwikkelingslanden moeten de middelen wordengegeven om te produceren wat wij kunnen kopen.Als we voedselhulp geven, lijkt het me logisch dat wevoedselproducten aankopen in de ontwikkelingslan-den. De hulp moet ongebonden zijn maar dat betekentniet dat Belgische of Europese ondernemingen sys-tematisch moeten worden uitgesloten. We moeten welzoveel mogelijk teruggrijpen naar ongebonden hulp.

Quant au financement, j'en ai déjà parlé : de la taxeTobin, de la technique Per, de l'augmentation desbudgets nationaux et européens consacrés au déve-loppement. Cela me paraît important. Certains d'entrevous doivent me considérer comme un vieux milita-riste — je regarde M. Lionel Vandenberghe dans lesyeux en disant cela —, un abominable atlantiste.Chacun assume la politique qu'il a défendue dans savie et je ne regrette absolument rien de tout ce que j'aifait durant les années 1970 et 1980 pour défendrel'Alliance atlantique dans le cadre de la guerre froide.Par contre, je suis en désaccord total avec la situationactuelle où l'on constate que le monde consacre millemilliards de dollars par an à la chose militaire —500 milliards rien que pour les États-Unis —, que lemonde riche ou développé consacre 300 milliards dedollars annuels en subsides aux exportations ou àl'agriculture, ce qui empêche l'accès aux marchés par

In verband met de financiering heb ik het al gehadover de Tobintaks, de Per-techniek, de verhoging vande nationale en Europese budgetten voor ontwikke-ling. Sommigen onder u— ik denk aan de heer LionelVandenberghe — zien me wellicht als een oud-militarist, een verfoeilijke atlantist. Iedereen is verant-woordelijk voor het beleid dat hij verdedigd heefttijdens zijn leven. Ik heb helemaal geen spijt van watik gedaan heb tijdens de jaren 1970 en 1980 voor deverdediging van het Atlantisch bondgenootschaptijdens de koude oorlog. Ik ben het echter helemaalniet eens met de huidige situatie waarin jaarlijksduizend miljard dollar aan defensie wordt besteed —de Verenigde Staten alleen nemen 500 miljard voorhun rekening. De rijke of ontwikkelde landen bestedenjaarlijks 300 miljard aan exportsubsidies of aan delandbouw, waardoor de ontwikkelingslanden geentoegang krijgen tot de markten. Ze besteden echter

( 85 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 86: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

les pays en voie de développement, et que ce mondene consacre que 56 milliards de dollars par an à l'aideau développement. Cela ne va pas. C'est là la profondedivergence stratégique entre l'Union européenne et lesÉtats-Unis qui, durant ces cinq dernières années, sontpassés de 300 à 480 milliards de dépenses militaires.S'ils avaient consacré cent milliards de cet argent àl'aide au développement, ils auraient amélioré demanière considérable la sécurité et la stabilité de laplanète. Voilà.

jaarlijks slechts 56 miljard dollar aan ontwikkelings-hulp. Dat kan niet. Dat is de diepe strategischetegenstelling tussen de Europese Unie en de VerenigdeStaten. De militaire uitgaven van de VS zijn devoorbije vijf jaar gestegen van 300 tot 480 miljard.Indien de VS honderd miljard van dat geld aanontwikkelingshulp hadden besteed, zouden ze deveiligheid en de stabiliteit op aarde aanzienlijk hebbenverbeterd.

Je suis persuadé que cela contribuerait grandementà la sécurité et à la stabilité de la planète. Ce sont lesgrands choix qu'il faut poser. Notre pays compte parmiles États qui, au sein de l'Union européenne, consa-crent trop peu de moyens à la Défense. Notre budgetest, à cet égard, insuffisant : 1% du PIB. Ce montantne nous permettra vraisemblablement pas de jouernotre rôle dans la stabilisation et la pacification despays en voie de développement. Si notre taux est tropbas, celui d'autres États est beaucoup trop élevé. Ilconvient d'aborder cet aspect de la question avec uneréelle objectivité.

Ik ben ervan overtuigd dat dit in grote mate zoubijdragen tot de veiligheid en de stabiliteit van deplaneet. Dat zijn de grote keuzes waarvoor we staan.Vergeleken met andere landen binnen de EuropeseUnie besteedt ons land te weinig middelen aanDefensie, namelijk 1% van het BBP. Wat is waar-schijnlijk onvoldoende om een stabiliserende enpacificerende rol te spelen in de ontwikkelingslanden.Onze bijdrage is te laag, die van andere Statendaarentegen veel te hoog. We moeten dit aspectobjectief benaderen.

Se pose, enfin, la question de la réforme de l'ONU,qui sera sans doute au cœur de la prochaine réunionconsacrée au bilan. M. van der Pluijm vous feracertainement part de l'état de la situation à l'ONU et dece qui concerne la réforme de cette institution. Celle-ci, toujours fondée sur les éléments propres à la fin dela Deuxième Guerre mondiale, doit tenir compted'autres critères. Je suis, à cet égard, favorable à l'idéelancée notamment par M. Michel : prévoir dans lastructure de l'ONU, à côté du Conseil de sécurité,chargé des questions de sécurité au sens strict duterme, une structure de même nature consacrée audéveloppement, qui permettrait de suivre en perma-nence les questions liées à ce thème. À l'heureactuelle, lorsqu'on assiste aux réunions des organesinternationaux multilatéraux chargés du développe-ment, on constate qu'il s'agit des Nations unies, duPNUD ou encore de la Banque mondiale, dont lesresponsables se réunissent une ou deux fois par andans des grands-messes essentiellement préparées parla fonction publique internationale et au sein desquel-les, indiscutablement, une volonté politique constanten'est pas suffisamment présente.

De hervorming van de VN zal ongetwijfeld centraalstaan als op de volgende vergadering de balans wordtopgemaakt. De heer van der Pluijm zal zeker de standvan zaken bij de VN schetsen, ook wat deze hervor-ming betreft. De VN, die werden opgericht op heteinde van de tweede wereldoorlog, moeten nu reke-ning houden met andere criteria. Ik steun de idee diedoor de heer Michel werd gelanceerd. Naast deVeiligheidsraad, die bevoegd is voor veiligheidskwes-ties in de strikte zin van het woord, moet binnen deVN een gelijkaardig orgaan worden opgericht dat deontwikkelingsproblematiek permanent kan opvolgen.De internationale multilaterale organisaties die zich opvergaderingen over ontwikkeling buigen, zijn op ditogenblik de Verenigde Naties, het UNDP of nog deWereldbank. Hun vertegenwoordigers houden een oftwee keer per jaar een hoogmis, die grotendeels wordtvoorbereid door de internationale overheidsinstantiesdie niet altijd blijk geven van de nodige politieke wil.

M. Lionel Vandenberghe déclare ce qui suit. Jejuge les personnes sur leurs actes. Je me réjouis deconstater son enthousiasme.

De heer Lionel Vandenberghe verklaart het vol-gende. De minister heeft mijn vraag eigenlijk uit-gelokt. Ik beoordeel personen op hetgeen ze realise-ren. Ik ben blij dat hij zich ontpopt tot een enthousiastminister van Ontwikkelingssamenwerking.

Je me réjouis d'avoir entendu sa synthèse sur laquestion complexe des objectifs du Millénaire et sesintentions quant à notre coopération au développementà l'avenir. Nous en reparlerons en détail en commis-sion des Relations extérieures. Le ministre sait monsouci de faire appliquer nos lois. La régionalisation dela Coopération au développement a été adoptée par le

Ik ben alvast blij dat ik zijn synthese heb gehoord inverband met de ingewikkelde problematiek van demillenniumdoelstellingen evenals zijn intenties metbetrekking tot onze ontwikkelingssamenwerking in detoekomst. In de commissie Buitenlandse zaken zullenwe het daar nog uitvoerig over hebben. De ministerkent mijn bekommernis om onze wetten te doen

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 86 )

Page 87: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

parlement et mentionnée dans la déclaration gouver-nementale. Lorsque le ministre viendra en commissiondes Relations extérieures, je l'interrogerai sur lesétapes ultérieures. Il a d'ailleurs fait lui-même allusionà deux reprises au rôle des communautés et desrégions dans ce domaine.

uitvoeren. De regionalisering van de ontwikkelings-samenwerking is in het parlement goedgekeurd enwerd in de regeringsverklaring opgenomen. Wanneerde minister naar de commissie Buitenlandse zakenkomt, zal ik vragen welke stappen er verder zullenworden gedaan. De minister heeft trouwens zelftweemaal allusie gemaakt op de rol van de gemeen-schappen en de gewesten in deze materie.

Je souhaite que ses efforts portent leurs fruits,notamment pour la question de l'Afrique centrale oùnous avons encore beaucoup de pain sur la planche.

Verder wens ik hem veel succes in zijn onderne-ming, zeker wat de problematiek rond Centraal-Afrikabetreft, waar we nog veel werk voor de boeg hebben.

Mme Cahay-André déclare ce qui suit. Je suis trèssatisfaite de l'exposé du ministre qui rencontre nospréoccupations.

Mevrouw Cahay-André verklaart het volgende. Ikben heel tevreden over de uiteenzetting van deminister, die daarmee tegemoetkomt aan onze be-zorgdheid.

J'ai toutefois ressenti une certaine frustration,notamment quand il a parlé d'un délai de trois ansparfois nécessaire pour que les différentes adminis-trations accordent leurs violons. Or, dans ce domaine,nous savons tous qu'il y a urgence.

Niettemin voel ik me enigszins teleurgesteld, meerbepaald toen hij zei dat de verschillende administratieser soms drie jaar over doen om het eens te raken. Er isnochtans haast mee gemoeid.

J'ai commencé ma carrière de militante voici vingt-cinq ans, en m'occupant de questions liées à lacoopération et au développement, entre autres au seindu CNCD. Je pensais alors qu'en l'an 2000, cesproblèmes seraient résolus. Malheureusement, ce n'esttoujours pas le cas. Ce n'est pas faute de bonne volontéde votre part, monsieur le ministre, puisque, à peinearrivé à la tête de ce département, vous plantez déjàdes jalons intéressants.

Bij het begin van mijn carrière als militante,vijfentwintig jaar geleden, hield ik me bezig met deontwikkelingsproblematiek, onder andere binnen hetNCOS. Ik dacht toen dat de problemen in het jaar2000 zouden zijn opgelost. Spijtig genoeg is dat nogaltijd niet het geval. Dat is geen verwijt aan het adresvan de minister, vermits hij, pas aan het hoofd van ditdepartement, al interessante krijtlijnen trekt.

Vous avez abordé — notamment à la télévision —la question des micro-crédits et de la microfinance,sujet qui me semble fort important. J'ai entendu dire— corrigez-moi si je me trompe — que les femmesbénéficiant de micro-crédits se révélaient très dyna-miques dans le développement des projets, étaient debonnes gestionnaires et remboursaient leurs crédits. Jesuis heureuse de pouvoir établir ce constat. Il fautaccentuer le phénomène, car les femmes sont aussiporteuses de savoir, qu'elles transmettent par ailleurs àleurs enfants.

Op televisie heeft hij gesproken over microkredie-ten en microfinanciering, volgens mij een heel be-langrijk onderwerp. Ik heb horen zeggen dat devrouwen die microkredieten kregen een zeer dynami-sche rol spelen in ontwikkelingsprojecten, goedemanagers zijn en hun kredieten terugbetalen. Ik benblij dat te kunnen vaststellen. We moeten dit sterkerbenadrukken. Vrouwen dragen immers de kennis, dieze ook aan hun kinderen doorgeven.

Vous n'avez pas, me semble-t-il, évoqué la questionde la prévention des conflits. Peut-être cet élémentfait-il partie de l'éducation et des moyens mis enœuvre dans ce domaine.

Ik dacht niet dat de minister het heeft gehad overconflictpreventie. Misschien behoort dit tot het do-mein van het onderwijs en van de middelen diedaarvoor ter beschikking worden gesteld.

Hier, dans le cadre de la Journée Oxfam, aégalement été soulevée la problématique des enfantssoldats, sujet qui nous touche et nous préoccupegrandement.

Op de Oxfamdag, gisteren, kwam het probleem vande kindsoldaten ter sprake, een probleem dat onzebezorgdheid opwekt.

Mme Zrihen intervient de la manière suivante. Lesquelques fois où j'ai eu le plaisir de vous rencontrer,monsieur le ministre, il s'agissait plutôt d'un débat« pacifistes/non pacifistes » ou encore « atlantistes/nonatlantistes » ...

Mevrouw Zrihen komt tussen als volgt. De enkelekeren dat ik het genoegen had u te ontmoeten,mijnheer de minister, ging het veeleer om eendiscussie tussen pacifisten en non-pacifisten of nogtussen atlantisten en non-atlantisten.

( 87 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 88: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Vous retrouver dans la position que vous occupezne peut que nous réjouir, puisque, fort de votreexpérience, vous connaissez bien les différences quiopposent ces deux tendances.

Dat u thans minister van Ontwikkelingssamenwer-king bent, verheugt ons. U weet immers wat deverschillen zijn tussen beide tendensen.

La difficulté réside souvent dans le fait que le publicest généralement financé par l'État, ce qui permet uncontrôle sur les objectifs poursuivis, alors que lefinancement privé provient souvent d'investisseursétrangers sur lesquels le contrôle, le return est loind'être aisé.

Het probleem is vaak dat ingeval van overheids-financiering controle mogelijk is, terwijl bij privé-financiering door buitenlandse investeerders, de returnmoeilijker kan worden gecontroleerd.

Pensez-vous à une structure particulière qui per-mettrait de faire en sorte que ce financement privé nesoit pas seulement à sens unique ? J'entends par là : sil'essentiel de l'investissement privé vient de l'étrangeret si l'objectif unique est de faire de l'investissement,sans s'engager sur le reste, à savoir l'entretien, laformation, tout ce qui permet d'assurer la pérennité etle développement durable de ces infrastructures. Caron sait comment les choses peuvent évoluer dans despays qui n'ont pas les moyens financiers et techniquespour entretenir les investissements.

Denkt de minister aan een speciale structuur waar-door verhinderd wordt dat privé-financiering eenrich-tingsverkeer wordt, meer bepaald als het gaat om eenbuitenlandse privé-investering die alleen maar deinvestering tot doel heeft en niet gepaard gaat metverbintenissen onder meer inzake onderhoud en op-leiding die de duurzaamheid van de investeringenmoeten verzekeren. Iedereen weet hoe het eraan toegaat in landen die niet over de financiële en technischemiddelen beschikken om de investeringen te onder-houden.

Mme de Bethune déclare ce qui suit. Nouspartageons en grande partie l'analyse du ministre.

Mevrouw de Bethune zegt het volgende. We tredende analyse van de minister grotendeels bij.

Partout dans le monde on se demande si lesobjectifs du Millénaires seront atteints. Ce matin, j'aien effet lu dans un journal que l'objectif relatif à lasituation des enfants ne pourra être réalisé. Dans sonexposé le ministre était lui aussi pessimiste.

Wereldwijd rijst de vraag of we de millennium-ontwikkelingsdoelstellingen wel zullen halen. Ik leesvandaag immers in de krant dat we de doelstellingenin verband met de situatie van de kinderen niet zullenkunnen waarmaken. De minister was in zijn uiteenzet-ting ook pessimistisch.

Que pouvons-nous faire pour corriger le tir ? Leministre a-t-il une proposition dans ce sens etpouvons-nous collaborer à une initiative visant àatteindre notre objectif ?

De vraag rijst wat we kunnen doen om dit bij testuren. Heeft de minister daaromtrent een voorstel enkunnen we meewerken aan een initiatief om ons doelte bereiken ?

Je voudrais également poser une question sur lebudget de la Coopération au développement, lequeln'est pas augmenté pour 2005. Le plan de croissancefigure bel et bien dans la note mais pour la prochainelégislature. Elle n'est donc pas équitablement répartiesur plusieurs années, malgré nos appels répétés desdernières années.

In dezelfde lijn wens ik een vraag te stellen over debegroting voor ontwikkelingssamenwerking. Deze isvoor 2005 niet verhoogd. Het groeipad wordt wel inde nota uitgetekend, maar dan voor de volgenderegeerperiode. Het groeipad is dus niet gelijkmatigverdeeld over de verschillende jaren, niettegenstaandede oproep die we de voorbije jaren meermaals deden.

Est-il possible de donner, depuis notre pays, uneimpulsion au niveau européen ? Puisque la Belgique adésormais un commissaire européen à la Coopérationau développement, nous pouvons viser une politiqueeuropéenne plus forte.

Is het mogelijk vanuit ons land een impuls te gevennaar het Europese niveau toe ? Nu we een BelgischEuropees commissaris voor Ontwikkelingssamenwer-king hebben, kunnen we aansturen op een sterkerEuropees beleid.

Il est bon de traiter plus à fond la politique belge deCoopération au développement en Afrique centralegrâce au rapport et aux recommandations rédigés parla commission des Relations extérieures du Sénat. Dequelle manière peut-on s'engager sur certains points ?

Het is goed nader in te gaan op het BelgischeCentraal-Afrikabeleid voor Ontwikkelingssamenwer-king aan de hand van het rapport en de aanbevelingendie door de commissie Buitenlandse Betrekkingen vande Senaat werden opgesteld. Op welke manier kan aldan niet op een aantal punten worden ingegaan ?

L'un des points pour lesquels le ministre estcompétent concerne le budget. Nous devons augmen-ter la coopération avec l'Afrique centrale. Le ministre

Één van de punten waarvoor de minister bevoegd is,betreft de begroting. We moeten de samenwerking metCentraal-Afrika verhogen. De minister heeft zelf een

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 88 )

Page 89: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

a lui-même proposé une initiative en ce sens. Nousdevons également soutenir la coopération au dévelop-pement indirecte avec ces pays. Je me demande sidans des pays difficiles comme la RDC, le Rwanda, leBurundi, qui sont pour la Belgique des pays deconcentration, nous ne devons pas permettre pour unepériode limitée le financement intégral de projetsd'ONG par les pouvoirs publics. Je sais que cela va àl'encontre de la règle selon laquelle le financement estassuré à 85% par les pouvoirs publics et à 15% par lesONG. Nous pourrions accroître ainsi, pour certainespriorités, la combativité de nos ONG actives dans larégion. C'est également une des propositions durapport du Sénat.

initiatief in die zin voorgesteld. We moeten ook deindirecte ontwikkelingssamenwerking met die landenondersteunen. Ik vraag mij af of we in moeilijkelanden zoals de RDC, Rwanda, Burundi, die voorBelgië concentratielanden zijn, niet voor beperkte tijdNGO-projecten moeten toelaten met een 100% over-heidsfinanciering. Ik weet dat dit afwijkt van definancieringsregel 85% overheidsinbreng, 15% eigeninbreng. We zouden op die manier onze NGO's dieactief zijn in de regio, bijkomende slagkracht kunnengeven voor een aantal prioriteiten. Dat is ook een vande voorstellen in het rapport van de Senaat.

M. Van der Maelen explique ce qui suit. LaChambre a déjà entamé la discussion du deuxièmevolet de l'exposé du ministre. Je n'en parlerai donc pasaujourd'hui.

De heer Van der Maelen zet het volgende uiteen. Inde Kamer hebben we reeds de discussie over hettweede deel van de uiteenzetting van de ministeraangevat. Ik zal daar vandaag dus niet op ingaan.

Je partage l'avis du ministre De Decker selon lequella communauté internationale est enfin arrivée à unaccord sur huit objectifs quantifiables du millénaire, cequi est important. Les quarante dernières années decoopération au développement ont vu de bellespromesses qui n'ont pas été tenues par la suite.Maintenant que nous avons fixé des critères réalistes,nous devons nous y tenir.

Ik ben het met minister De Decker eens dat deinternationale gemeenschap er eindelijk is in geslaagdeen consensus te bereiken over acht meetbare millen-niumdoelstellingen, wat belangrijk is. In de afgelopenveertig jaar ontwikkelingssamenwerking werdenmooie beloftes gadaan waarvan later niets is terecht-gekomen. Nu we maakbare criteria hebben vastgelegdmogen we die niet laten varen.

Les premiers rapports intermédiaires indiquentcependant que les objectifs ne seront pas atteints d'ici2015 et qu'une correction s'impose. C'est surtout lefinancement qui semble devenir problématique. Selonles sources, il faudrait chaque année 50 à 80 milliardsde dollars pour réaliser les objectifs. Il s'agit donc demontants énormes et je ne crois pas que nous pourronsles financer sur la base des 0,7% du PIB que nousnous sommes engagés moralement à consacrer à lacoopération au développement. J'insiste depuis dix anssur le fait que le fossé nord-sud est un problèmeinternational qui ne pourra être résolu que par dessources de financement internationales.

Uit de eerste tussentijdse verslagen blijkt echter datde doelstellingen niet zullen worden gehaald tegen2015 en dat bijsturing noodzakelijk is. Vooral definanciering lijkt een probleem te worden. Afhankelijkvan de bronnen zou jaarlijks 50 tot 80 miljard dollarnodig zijn om de doelstellingen te realiseren. Het gaathoe dan ook om enorme bedragen. Ik geloof niet datwe dit kunnen financieren op basis van ons moreelengagement om 0,7% van het BNP aan ontwikke-lingssamenwerking te besteden. Ik beweer al tien jaarlang dat de Noord-Zuidkloof een internationaal pro-bleem is dat alleen kan worden opgelost als interna-tionale financieringsbronnen worden aangesproken.

Je me réjouis d'entendre le ministre De Decker sedire partisan de la taxe Tobin et s'engager à lapréconiser en Europe. Il y a encore beaucoup à fairepour y arriver. J'ai défendu la loi belge dans denombreux pays et souvent je me suis heurté à une viveopposition. Pas plus tard que la semaine dernière, laBanque centrale européenne a publié un rapport danslequel elle démolit la taxe Tobin. Par conséquent, j'enappelle au ministre pour qu'il apporte sa pierre àl'édifice.

Het verheugt me dat minister De Decker zegt dat hijeen voorstander is van de Tobintaks en dat hij dieheffing in Europa wil aanprijzen. Er is wat dat betreftnog heel wat werk aan de winkel. Ik heb de Belgischewet in heel wat landen verdedigd en op veel plaatsenben ik op tegenstand gestoten. Verleden week nogheeft de Europese Centrale Bank zich in een rapportvernietigend uitgelaten over de Tobintaks. Ik roep deminister dan ook op zijn steentje bij te dragen.

Pour moi il ne doit pas nécessairement s'agir d'unetaxe Tobin. Je puis me reconnaitre dans les idéesdéveloppées par le président Chirac et qu'il a ensuiteprésentées aux Nations unies, en septembre dernier,avec Lula Da Silva, Zapatero et Ricardo Lagos. LesNations unies ont alors décidé de retenir huit idées,dont la taxe Tobin. Nous devons chercher à nous

Voor mij hoeft het niet noodzakelijk te gaan om eenTobintaks. Zo kan ik mij vinden in de ideeën die inFrankrijk door president Chirac zijn ontwikkeld en diehij nadien met Lula Da Silva, premier Zapatero enRicardo Lagos in september aan de Verenigde Natiesheeft voorgesteld. De VN hebben toen beslist om eenachttal ideeën te onthouden, waaronder de Tobintaks.

( 89 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 90: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

rapprocher de nos collègues français et espagnols etnous ne devons pas avoir l'ambition de convaincre toutle monde. Faisons valoir les idées du rapport Chirac ausein de l'Europe. Le ministre De Decker est bien placépour le faire avec ses collègues français et espagnol.La commission de la Chambre a décidé de convaincrenos collègues des parlements nationaux. Une réuniondes socialistes européens, à laquelle assistera égale-ment le premier ministre Zapatero, est prévue à la finde la semaine. Mon président de parti y préconisera lataxe Tobin.

We moeten toenadering zoeken tot de Fransen en deSpanjaarden en mogen niet te ambitieus zijn door heelde wereld proberen te overtuigen. Laten we de ideeënuit het rapport-Chirac binnen Europa aanprijzen.minister De Decker is goed geplaatst om samen metzijn Franse en Spaanse collega's hiervan werk temaken. De Kamercommissie heeft alleszins afge-sproken om onze collega's in de nationale parlementente bewerken. Zo is er eind deze week een samenkomstgepland van de Partij voor Europese Socialisten,waarop ook premier Zapatero aanwezig zal zijn. Mijnpartijvoorzitter zal de Tobintaks daar aanprijzen.

La Belgique doit faire sa part du travail pour réaliserau mieux les objectifs du millénaire dans nos 18 paysde concentration. Nous devons, en collaboration avecces 18 pays, développer un bon instrument de mesure.Nous devons savoir où ils en étaient en 2000 et où ilsen sont en 2004.

België heeft de plicht zijn deel van het werk voorhet behalen van de millenniumdoelstellingen in onzeachttien concentratielanden zo goed mogelijk te doen.Samen met die achttien landen moeten we een goedmeetinstrument ontwikkelen. We moeten weten hoeelk van hen er voor stond in 2000 en hoe ze er voorstaan in 2004.

Il faut faire rapport chaque année à la Chambre et auSénat pour qu'on puisse voir ce que nous avonsréalisé. Avec de bonnes prestations nous aurons ledroit de nous faire entendre au niveau international sid'autres pays ne respectent pas leurs obligations.

Er moet jaarlijks aan Kamer en Senaat wordengerapporteerd zodat kan worden nagegaan wat weervan terecht brengen. Wanneer we het daar goeddoen, dan hebben we recht en reden om internationaalvan ons te laten horen als zou blijken dat anderelanden hun verplichtingen niet nakomen.

J'ai eu le privilège d'assister à La Haye à unséminaire sur les objectifs de coopération du millé-naire. On y a évalué la politique des quatre premièresannées. J'ai retenu certaines choses et j'espère quenous en tiendrons compte en Belgique. Nous devonsveiller à ne pas devenir trop dogmatiques. Selon lespremiers rapports d'évaluation, il semble qu'on seheurte parfois, dans les 18 pays de concentration, à lacommunauté internationale qui dicte ses ordres d'enhaut. Un des acquis de la coopération au développe-ment est qu'il vaut mieux laisser décider la base. Nousdevons veiller à donner une chance à l'ownership. LesPoverty Reduction Strategy Papers viennent d'en baset se heurtent dans certains pays aux objectifs dumillénaire.

Ik had het voorrecht om in Den Haag een seminarieover de millennium ontwikkelingsdoelstellingen bij tewonen waar de eerste vier jaar van het beleid werdengeëvalueerd. Ik heb enkele zaken onthouden, waarvanik hoop dat we er in België rekening zullen meehouden. We moeten opletten niet te dogmatisch teworden. Uit de eerste evaluatierapporten blijkt dat erin de achttien concentratielanden soms wordt gebotstmet de internationale gemeenschap die van bovenuitdicteert. Één van de verworvenheden in ontwikke-lingssamenwerking is dat best de basis beslist. Wemoeten er voor zorgen dat het ownership de kanskrijgt. De Poverty Reduction Strategy Papers komenvan onderaan en botsen in sommige landen met demillenniumdoelstellingen.

Il faut faire attention aux moyennes. On veut réduirela pauvreté de moitié. Si la moyenne passe de un àdeux dollars, elle peut cacher des choses étranges. Lespremiers rapports d'évaluation font apparaître que lesrevenus ont augmenté dans les grandes villes et dans lapériphérie au cours des quatre premières années. Enzone rurale la situation ne s'est certainement pasaméliorée. Nous devons voir dans quelles régions cesmoyennes sont ou ne sont pas atteintes.

Er moet worden opgepast met gemiddelden. Menwil de armoede halveren. Als van één naar twee dollarals gemiddelde wordt gegaan, kan dat gemiddelde rarezaken verbergen. Uit de eerste evaluatierapportenblijkt dat in de eerste vier jaar in de hoofdsteden enomgeving, de inkomens zijn verhoogd. Verder wegvan de hoofdstad, op het platteland, is de situatie zekerniet verbeterd. We moeten nagaan in welke regio's diegemiddelden al dan niet worden gehaald.

Mme Samira Wymeersch formule quelques obser-vations. Il faut être très vigilant en matière definancement. En 2005 on évaluera si suffisammentde démarches ont été faites en vue de l'objectif de0,7% d'aide au développement.

Mevrouw Samira Wymeersch heeft een paar be-denkingen. Er is heel veel waakzaamheid nodig metbetrekking tot de financiering. In 2005 wordt ge-ëvalueerd of er voldoende stappen zijn gedaan in derichting van de doelstelling van 0,7% ontwikkelings-hulp.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 90 )

Page 91: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Je me rallie à M. Van der Maelen pour examiner lataxe Tobin dans un cadre international plus large etpour renforcer les liens de coopération.

Ik sluit me aan bij de heer Van der Maelen om deTobintaks te bekijken in een ruimer internationaalkader en om de samenwerkingsverbanden te verster-ken.

Un autre point abordé par le ministre concerne lepremier volet de la coopération au développementmais a aussi un lien avec les objectifs du Millénaire. Ila fait référence à la cohérence entre le commerce et lacoopération au développement et à la position de laBelgique dans ce cadre, par exemple au Forum deDoha. Nous demandons que lors des négociations duGATT ou à l'échelon de l'Union européenne, laBelgique plaide pour qu'on ne négocie pas sur l'eau.L'eau est en effet un droit de base fondamental. Un desobjectifs stipule qu'elle ne peut être traitée comme unbien commercial quelconque.

Een ander punt waarover de minister sprak heeft temaken met het eerste onderdeel van ontwikkelings-samenwerking, maar heeft wel degelijk een link metde millenniumdoelstellingen. Hij verwees naar decoherentie tussen handel en ontwikkelingssamenwer-king en de positie van België daarin, bijvoorbeeld inde DOHA-ronde. Zo vragen we dat België tijdens deGATT-onderhandelingen of tijdens de onderhandelin-gen op het niveau van de Europese Unie pleit dat erniet wordt onderhandeld over water. Water is immerseen fundamenteel basisrecht. In één van de doelstel-lingen staat dat water niet als om het even welkcommercieel goed kan worden verhandeld.

Le ministre répond ce qui suit. M. Lionel Vanden-berghe a parlé de la régionalisation de la coopérationau développement. Nous aurons certainement l'occa-sion d'en débattre en commission des Affaires étran-gères ou au forum sur la réforme de l'État. C'est uneautre matière que les objectifs du Millénaire.

De minister repliceert als volgt. De heer LionelVandenberghe sprak over de regionalisering van deontwikkelingssamenwerking. We zullen zeker de ge-legenheid hebben om daarover te debatteren in decommissie voor de Buitenlandse Zaken of in hetforum over de staatshervorming. Het gaat over eenandere materie dan de millenniumdoelstellingen.

Mme Cahay a parlé du microcrédit et du rôle desfemmes. Plus de 70% des microcrédits dans le mondesont attribués à des femmes et 90% d'entre elles legèrent correctement. Les hommes en sont très loin.

Mevrouw Cahay had het over microkrediet en overde rol van de vrouwen. Meer dan 70% van demicrokredieten in de wereld wordt toegekend aanvrouwen waarvan 90% deze correct aanwendt. Demannen staan hier ver van af.

J'aimerais revenir prochainement sur ce sujet avecvous car le microcrédit entraîne aussi des conséquen-ces sociales préoccupantes. Les femmes doiventsouvent se méfier de leur mari. En effet, ces micro-crédits sont octroyés dans des pays où n'existe pas desystème bancaire; toutes les transactions se font enespèces. Fréquemment, les hommes cherchent àaccaparer l'argent obtenu et géré en microcrédit parleur femme.

Ik vind dat we over dit onderwerp binnenkort eengedachtewisseling moeten hebben. Microkredietenhebben immers belangrijke sociale gevolgen. Vrou-wen moeten vaak oppassen voor hun echtgenoot. Demicrokredieten worden immers toegekend in landenwaar nauwelijks banken zijn; alle transacties gebeurenin speciën. Vaak trachten de mannen de hand te leggenop het geld van het microkrediet dat door hun vrouwwordt verkregen en beheerd.

De plus, dans ma préparation au lancement del'année mondiale du microcrédit, j'ai découvert que cephénomène entraînait malheureusement un accroisse-ment de la violence conjugale. Ces questions sontexcessivement délicates et compliquées dans denombreux pays.

Bovendien heb ik bij de voorbereiding van hetInternationaal jaar van het microkrediet vastgesteld datdit fenomeen spijtig genoeg aanleiding geeft tot meerechtelijk geweld. In vele landen gaat het dus om eenbijzonder delicate en ingewikkelde problematiek.

Autre exemple : le microcrédit devient de plus enplus difficile dans les pays musulmans car lesislamistes critiquent souvent le fait que le microcréditentraîne un intérêt — évidemment bien moindre queceux pratiqués par les usuriers. Voilà encore un aspectà étudier avec beaucoup de prudence.

Microkredieten liggen ook steeds moeilijker inmoslimlanden omdat islamieten kritiek hebben ophet feit dat op microkredieten interesten moetenworden betaald, zelfs al is dat uiteraard minder dande woekerinteresten die soms worden gevraagd. Ookmet dit aspect moeten we rekening houden.

La prévention des conflits qui est essentiellementune compétence du ministre des Affaires étrangèresest aussi proche de mes responsabilités. Ainsi, pour lasécurité dans la région des Grands lacs, c'est essen-tiellement mon département qui s'occupe de l'aspect

Conflictpreventie, dat vooral een bevoegdheid isvan de minister van Buitenlandse Zaken, raakt ook aanmijn bevoegdheden. Voor de veiligheidssituatie in deregio van de Grote Meren, bijvoorbeeld, is vooral mijndepartement bevoegd. Wij moeten druk uitoefenen op

( 91 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 92: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

DDR— désarmement, démobilisation, réinsertion —,qui fait pression sur la Banque mondiale pour que desmontants soient débloqués pour cet aspect de laréorganisation et de la gestion de l'après-conflit.

de Wereldbank opdat ze de nodige fondsen zouvrijmaken voor het aspect ontwapening, demobilisatieen reclassering dat past binnen de reorganisatie en hetbestuur in de periode na het conflict.

Cela dit, vous avez raison d'évoquer la question desenfants soldats. J'ai dit dans mon exposé combienj'allais être attentif au statut de la femme, d'unemanière transversale. En effet, les femmes constituentl'élément le plus important du développement, maiselles sont très souvent les principales victimes desconflits. La violence sexuelle à l'égard des femmes etdes enfants en Afrique devient une question gigan-tesque, d'une importance que l'on ne mesure pas.

U hebt gelijk de kwestie van de kindsoldaten aan tesnijden. Ik heb in mijn uiteenzetting gezegd dat ik optransversale wijze aandacht zal hebben voor het statuutvan de vrouw. Vrouwen zijn immers de belangrijksteschakel in de ontwikkeling. Ze zijn echter vaak ook debelangrijkste slachtoffers in de conflicten. Seksueelgeweld tegen vrouwen en kinderen in Afrika wordteen gigantisch probleem.

Les Pays-Bas, la Belgique et le grand-duché deLuxembourg y sont particulièrement attentifs. MmeAgnes van Ardenne, ministre néerlandaise de laCoopération au développement, M. Jean-LouisSchiltz, actuel ministre de la Coopération au dévelop-pement du Luxembourg, et son prédécesseur,M. Goerens, ont été de véritables initiateurs du soutienau United Nations Population Fund (UNFPA), Fondsdes Nations unies pour la population, que les États-Unis ont cessé de financer, parce que l'organisations'occupe également de planning familial et de méde-cine reproductive, politiques auxquelles les États-Unisne veulent plus collaborer.

Nederland, België en het Groothertogdom Luxem-burg besteden daar bijzondere aandacht aan. MevrouwAgnes van Ardenne, Nederlands minister van Ont-wikkelingssamenwerking, de heer Jean-Louis Schiltz,huidig Luxemburgs minister van Ontwikkelingssa-menwerking, en zijn voorganger, de heer Goerens,waren echte baanbrekers voor de steun aan het UnitedNations Population Fund (UNFPA), het Bevolkings-fonds van de Verenigde Naties. De Verenigde Statenfinancieren dat fonds niet langer omdat de organisatiezich ook bezighoudt met gezinsplanning en reproduc-tieve geneeskunde, een beleid waaraan de VerenigdeStaten niet meer willen meewerken.

C'est grâce aux Pays-Bas, au Luxembourg et à laBelgique, soutenus par la Grande-Bretagne et les paysscandinaves, que la perte du financement américain apu être compensée. Le financement de ce fonds amême été amélioré.

Dankzij Nederland, Luxemburg en België, gesteunddoor Groot-Brittannië en de Scandinavische landenkon het wegvallen van de Amerikaanse financieringworden gecompenseerd. De financiering van het fondsis zelfs verbeterd.

Il me semble que nous avons une action tout a faitspécifique à mener dans ce domaine. L'UNFPA ad'ailleurs réalisé un film à ce sujet que j'aimerais vousprojeter un de ces jours.

Ik vind dat we op dat gebied heel specifiek moetenoptreden. De UNFPA heeft overigens een film daarovegemaakt, die ik u graag zou tonen.

Mme Zrihen a parlé du financement et du risque desens unique. Je ne pense pas que ce risque soit réelaujourd'hui. En effet, plus personne n'est naïf dans cedomaine. Plus personne ne croit au non-contrôle despolitiques menées.

Mevrouw Zrihen had het over de financiering en hetrisico dat de inspanningen van één zijde zoudenkomen. Ik denk niet dat dit risico nu reëel bestaat.Niemand is immers nog naïef op dit gebied. Niemandgelooft nog dat het gevoerde beleid niet wordtgecontroleerd.

Je vous donnerai un exemple relatif au partenariatprivé-public en matière l'infrastructure. À l'heureactuelle, dans le port de Kinshasa, 56 bateauxbloquent les quais et empêchent le port de fonctionner.Le port de Bruxelles a dès lors établi un programme etpris contact avec la société locale pour définir lesdifférentes étapes du programme, préciser la manièrede contrôler le déroulement des opérations.

Ik geef u een voorbeeld met betrekking tot hetprivaat-openbaar partnerschap inzake infrastructuur. Inde haven van Kinshasa blokkeren op dit ogenblik 56schepen de kades en ze beletten de haven te werken.De haven van Brussel heeft een programma opgestelden contact opgenomen met de plaatselijke maatschap-pij om de verschillende stappen van het programma tebepalen en te preciseren op welke wijze het verloopvan de operaties zal worden gecontroleerd.

Reste alors à chercher des financements. Lesmontants en jeu sont relativement modestes et unfinancement public suffira donc. En revanche, laconstruction d'un port comme celui de Matadi néces-sitera certainement un financement mondial, public et

Dan moet nog een financiering worden gezocht. Hetgaat om relatief kleine bedragen zodat een openbarefinanciering volstaat. De bouw van een haven als dievan Matadi daarentegen, zal zeker een wereldwijdefinanciering vergen, zowel van de particuliere als van

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 92 )

Page 93: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

privé. Vous ne trouverez plus aujourd'hui d'investis-seur privé prêt à injecter des moyens dans un projetsans avoir la possibilité de contrôler l'usage qui en serafait.

de overheidssector. Vandaag vindt men geen inves-teerder meer die bereid is middelen te pompen in eenproject als hij niet kan controleren hoe die middelenworden aangewend.

Les risques sont donc fort réduits. C'est augouvernement de faire pression sur les gouvernementsdes pays en développement. Peut-être n'ai-je passuffisamment parlé de cet aspect. Il ne faut jamaisoublier que l'essentiel du développement d'un paysdoit venir de ce pays lui-même.

De risico's zijn dus sterk verminderd. De regeringmoet druk uitoefenen op de regeringen van deontwikkelingslanden. Misschien heb ik dat aspectonvoldoende beklemtoond. We mogen nooit vergetendat het belangrijkste ontwikkelingswerk in een landvan dat land zelf moet komen.

Nous nous demandons constamment ce que nousdevons faire pour aider ces pays mais ils doiventd'abord s'aider eux-mêmes, se réformer, se doter delois, de juridictions, d'organes, de bonnes gestions, etc.

We vragen ons voortdurend af wat we moeten doenom die landen te helpen. Ze moeten vooral zichzelfhelpen, hervormingen doorvoeren, wetten aannemenen zorgen voor rechtbanken, instellingen, een goedbeheer, enzovoort.

Mme de Bethune a posé une question sur ce qu'ilfaut faire pour atteindre les objectifs du Millénaire.

Mevrouw de Bethune stelde een vraag over wat ermoet worden gedaan om de milleniumdoelstellingente bereiken.

Il est exact que la part du budget consacrée à lacoopération au développement n'augmente pas cetteannée et que nous sommes donc toujours aussiéloignés des 0,7%.

Het klopt dat het aandeel van de begroting dat aanontwikkelingssamenwerking wordt besteed, dit jaarniet stijgt en dat wij dus even ver af blijven van de0,7%.

Comme vous le savez, le budget de l'État augmentede 1% et le budget de la Coopération au développe-ment progresse de 4,5%. C'est ce que j'ai obtenu demieux. En tout cas, il est essentiel que chacun de nospartis politiques fasse pression pour que l'annéeprochaine, on consente cet effort. Or, je répète qu'uneffort de 0,5% représente quatre à cinq milliards defrancs belges de plus. Il ne sera évidemment pas facilede convaincre quelque ministre du budget ou premierministre que ce soit d'augmenter le budget dans unetelle proportion, mais cela me paraît essentiel.

Zoals u weet, stijgt de Rijksbegroting met 1% enneemt de begroting voor Ontwikkelingssamenwerkingtoe met 4,5%. Meer kon ik niet krijgen. Het is in iedergeval van essentieel belang dat onze politieke partijendruk uitoefenen opdat die inspanning volgend jaarwordt geleverd. Ik herhaal evenwel dat een inspanningvan 0,5% een stijging met vier tot vijf miljardBelgische frank betekent. Het zal uiteraard niet ge-makkelijk zijn een minister van Begroting of eeneerste minister ervan te overtuigen de begroting in diemate te doen stijgen, maar het lijkt mij essentieel.

Nous pourrions peut-être consacrer une autreréunion à la politique européenne.

Aan het Europees beleid zouden we misschien eenandere vergadering kunnen wijden.

Les pays d'Afrique centrale ont la priorité parmi nos18 prioritaires.

De landen van Centraal-Afrika hebben de prioriteitbinnen de 18 concentratielanden.

Nous faisons déjà beaucoup mais pour ces paysnous faisons en fait encore trop peu. Nous consacronspar exemple 6 à 7 milliards de francs belges au Congo.Ce n'est pas tellement sur un budget de 800 millionsd'euros pour l'AGCD et de 1,45 milliard d'euros debudget global. Nous faisons donc encore trop peu.

We doen al veel, maar voor die landen doen weeigenlijk nog te weinig. Aan Congo besteden wij bijvoorbeeld 6 à 7 miljard oude Belgische frank. Dat isniet zo veel op een begroting van 800 miljoen eurovoor het DGOS en op de 1,45 miljard euro voor heelde begroting. We doen dus nog te weinig.

Je n'ai jamais pensé intervenir à 100% pour certainsprojets de quelques ONG.

Ik heb er nooit aan gedacht om voor 100% tussen tekomen voor bepaalde projecten van sommige NGO's.

Il me semble important que les gens se motiventeux-mêmes, par leur propre action.

Het lijkt mij belangrijk dat de mensen zichzelfmotiveren, met hun eigen acties.

M. Van der Maelen a tout à fait raison avec saremarque sur le caractère mesurable des objectifs enmatière de coopération au développement. Je partageégalement ses observations sur le financement. Nousdevons effectivement examiner de près la piste

De heer Van der Maelen heeft volkomen gelijk metzijn opmerking over de meetbaarheid van de doelstel-lingen inzake ontwikkelingssamenwerking. Ik deelook zijn opmerkingen inzake de financiering. Wijmoeten inderdaad het denkspoor van Lula Da Silva en

( 93 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 94: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

préconisée par Lula Da Silva et Chirac. Il y a d'ailleursune proposition du gouvernement britannique.

van Chirac van dichtbij bestuderen. Er bestaat overi-gens een voorstel van de Britse regering.

Cette proposition consiste à emprunter un maxi-mum aujourd'hui et donc à reporter la charge sur lesgénérations futures. Cela semble être plus politiqueque véritablement fonctionnel. Quant à la taxe Tobin,nous devons évidemment continuer à plaider en safaveur autour de nous.

Dat voorstel bestaat erin nu zo veel mogelijk telenen en dus de lasten over te dragen op detoekomstige generaties. Dat lijkt eerder politiek danecht functioneel. We moeten vanzelfsprekend blijvenpleiten voor de Tobintaks.

Nous avons naturellement des obligations vis-à-visdes dix-huit pays. Ses remarques concernant leprocessus du bottom-up, l'ownership et le CSLP sonttout aussi pertinentes. Ces éléments sont liés à labonne gestion et à la lutte contre la corruption.

Wij hebben natuurlijk plichten ten aanzien van deachtien landen. Ook met zijn opmerkingen wat betrefthet proces bottum-up, het ownership en de PRSP heefthij gelijk. Een en ander hangt samen met het goedbeheer en de strijd tegen de corruptie.

Il ne faut jamais perdre de vue le lien direct entrel'ownership et la bonne gouvernance.

We mogen nooit de rechtstreekse band tussenownership en goed bestuur uit het oog verliezen.

À la question de Mme Wymeersch sur le budget jepuis répondre la même chose qu'à Mme de Bethune.Elle sait ce que je pense de la taxe Tobin. Par ailleursses remarques sur la cohérence sont tout à fait justes.Comme je l'ai souligné moi-même, le gouvernementdoit prendre des décisions cohérentes. Si je préconiseune certaine politique en matière de coopération audéveloppement, mon collègue de l'Économie ne peutpas proposer autre chose.

Op de vraag van mevrouw Wymeersch betreffendede begroting kan ik hetzelfde antwoorden als aanmevrouw de Bethune. Zij weet wat ik denk over deTobintaks. Verder heeft ze volkomen gelijk met haaropmerkingen over de coherentie. Zoals ikzelf hebbeklemtoond, moet de regering coherente beslissingennemen. Als ik een bepaald beleid inzake ontwikke-lingssamenwerking voorsta, mag mijn collega vaneconomie niet iets anders voorstellen.

Il est excessivement difficile de convaincre tout lemonde de tenir un discours cohérent.

Het is ongelooflijk moeilijk iedereen ervan teovertuigen om coherent op te treden.

La solution doit venir de l'Union européenne. De oplossing daarvoor moet van de Europese Uniekomen.

Pour avoir la réponse, la cohérence s'impose dans lapolitique de l'Union européenne. En effet, chaquegouvernement de nos pays membres est dans la mêmesituation d'incohérence entre les bonnes intentions etce qui se fait réellement sur le terrain.

De Europese Unie moet een coherent beleid voeren.De regeringen van de lidstaten worden alle gecon-fronteerd met hetzelfde gebrek aan samenhang tussende goede bedoelingen en wat er feitelijk op het terreinwordt gedaan.

Je ne maîtrise pas encore suffisamment le dossier dela privatisation de l'eau pour pouvoir répondre auxquestions posées.

Het dossier van de privatisering van het waterbeheers ik nog onvoldoende om op de gestelde vragente kunnen antwoorden.

M. Galand déclare que tout ceci est un travail utilecar nous avons un défi à relever.

De heer Galand zegt dat dit alles nuttig werk is wantwe moeten de handschoen opnemen.

Nous savons que nous ne sommes pas au rendez-vous. Il suffit de lire les publications du professeurJeffrey D. Sachs, qui a été extrêmement clair et sévèreà ce sujet-là.

We weten dat we de boot missen. Daarvoor volstaathet de publicaties te lezen van professor Jeffrey D.Sachs, die op dat gebied zeer duidelijk en scherp is.

Le présent rapport constitue notre contribution à undébat qui doit devenir largement public, un débatauquel doivent participer les différents secteurs de lasociété civile, les entrepreneurs, les ONG, les syndi-cats, les professionnels de la communication et desmédias, etc.

Dit verslag is onze bijdrage tot een debat dat zopubliek mogelijk moet worden gehouden en waaraande verschillende sectoren van het middenveld, deondernemers, de NGO's, de vakbonden, de communi-catiespecialisten en de media moeten deelnemen.

Nous, parlementaires, nous devons trouver lemoyen de nous entendre pour exercer la pressionnécessaire pour obtenir un budget qui soit cohérentavec les objectifs que nous nous sommes fixés.

Als parlementariërs moeten wij het middel vindenom gehoord te worden en de nodige druk uit teoefenen om een begroting te krijgen die overeenstemtmet onze doelstellingen.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 94 )

Page 95: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Mon collègue coprésident, M. Van der Maelen, araison quand il dit que la question est d'abord de trouverles moyens de financement. Mais lorsque nous auronstrouvé ces moyens, il restera à savoir dans quellecohérence nous allons travailler. Serons-nous capablesde nous fixer des objectifs mais aussi d'avoir lacohérence de ne pas réinventer à chaque fois ce qu'ontdéjà fait des institutions qui ont une longue expérience ?

Co-voorzitter Van der Maelen heeft gelijk wanneerhij zegt dat het er in de eerste plaats op aan komtfinanciële middelen te vinden. Als we die middelengevonden hebben, moeten we nog weten hoe wecoherent kunnen werken. Zullen wij in staat zijndoelstellingen te bepalen en ook logisch te blijven enniet altijd opnieuw te willen uitvinden wat instellingenmet een ruime ervaring al hebben gedaan ?

Il faut éviter de réinventer la poudre. Les modes sesuccèdent. De celle du multilatéralisme, on est passé àcelle des institutions financières internationales aux-quelles on a tout confié. Aujourd'hui on se rendcompte de leurs limites. Essayons d'être raisonnableset cohérents. Je voudrais insister sur un point qui a étémis en évidence par Mme Van Dooren de la Directiongénérale de la Coopération.

We moeten het warm water niet opnieuw uitvinden.Verschillende methodes werden toegepast. We zijnvan een multilateraal optreden overgegaan tot hetwerken met internationale financiële instellingenwaaraan we alles hebben toevertrouwd. Nu beseffenwe wat hun beperkingen zijn. Laten we proberenredelijk en logisch te handelen. Ik zou willen wijzenop een punt waarop mevrouw Van Dooren van hetDirectoraat-Generaal Ontwikkelingssamenwerking deaandacht heeft gevestigd.

On parle de bonne gouvernance et de lutte contre lacorruption mais on ne parle pas assez des promessesnon tenues des pays du Nord. Il y a là un scandale.Quand on assiste, comme je l'ai fait, aux conférencesinternationales des bailleurs de fonds, on sait queceux-ci s'engagent pour des montants qui, souvent,sont en concordance avec ce dont le pays a besoin.Mais lorsque, par la suite, on vérifie quel montant a étéengagé, on constate que les décaissements effectifssont de l'ordre de 30%.

Er wordt veel gesproken over goed bestuur en overde strijd tegen corruptie, maar over de niet-nagekomenbeloften van de landen van het Noorden wordt teweinig gesproken. Wie zoals ik deelneemt aan deinternationale conferenties van geldschieters, weet datzij zich engageren voor bedragen die dikwijls over-eenstemmen met wat het land nodig heeft. Wanneerwe later nagaan welk bedrag werd vastgelegd, stellenwe vast dat maar 30% effectief wordt uitbetaald.

Ce n'est pas honnête. Je plaide donc pour unemutual accountability. Si nous devons exiger despartenaires qu'ils soient sérieux dans leurs engage-ments, dans la lutte contre la corruption et dans labonne gouvernance, nous devons aussi avoir lacorrection de veiller à ce que les montants promissoient bien engagés. Il faut tenir les promesses faites àMonterey. Les engagement pris doivent être réalisés.C'est là une grande partie du problème.

Dat is niet eerlijk. Ik pleit dus voor een mutualaccountability. Als we van de partners ernst vragen ophet gebied van hun verbintenissen, corruptiebestrij-ding en goed bestuur, moeten we ook zo correct zijnervoor te zorgen dat de beloofde bedragen werkelijkworden vastgelegd. De in Monterey gedane beloftenmoeten worden gehouden. De verbintenissen moetenworden nagekomen. Dat is een groot gedeelte van hetprobleem.

6.2. M. Bruno van der Pluijm, premier secrétaire à laReprésentation permanente de la Belgiqueauprès des Nations unies à New York

6.2. De heer Bruno van der Pluijm, eerste secretarisbij de Permanente Vertegenwoordiging vanBelgië bij de Verenigde Naties te New York

M. Bruno van der Pluijm déclare que sa contribu-tion doit s'inscrire dans le cadre du dialogue entre lareprésentation permanente de la Belgique auprès desNations unies, par définition des fonctionnaires, et leshommes politiques.

De heer Bruno van der Pluijm stelt dat zijn bijdragemoet worden gesitueerd in het kader van de dialoogtussen de permanente vertegenwoordiging van Belgiëbij de Verenigde Naties, per definitie ambtenaren, ende politici.

On m'avait demandé un bref exposé sur lesMillenium Development Goals sous l'angle de lareprésentation permanente. Je crois bon d'esquisserd'abord brièvement le contexte dans lequel noustravaillons à New York et d'expliquer en quoi NewYork est concerné par l'agenda MDG, lequel doit pardéfinition être réalisé dans les pays en développement.

Er was mij gevraagd een korte toelichting te gevenover de Millennium Development Goals vanuit hetperspectief van de permanente vertegenwoordiging. Ikdenk dat het nuttig is u eerst in het kort de context teschetsen waarin we in New York werken en uit teleggen wat New York te maken heeft met MDG-agenda, die per definitie in de ontwikkelingslanden

( 95 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 96: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Ensuite j'expliquerai l'action belge à New York etenfin j'esquisserai les perspectives du sommet de 2005et la place des MDG dans ce contexte.

moet worden gerealiseerd. Vervolgens zal ik deBelgische actie in New York toelichten en, ten slotte,zal ik vooruitblikken naar de top in 2005 en de plaatsvan de MDG's hierin schetsen.

New York joue un double rôle dans l'ensemble del'agenda MDG. C'est le siège de quelques organesintergouvernementaux, soutenus par le secrétariat desNations unies, où l'on effectue tous les jours un travailnormatif sous la forme de négociations et de résolu-tions. Dans le cadre de l'agenda MDG, ce sont surtoutles actions dans les Deuxième et Troisième Commis-sions de l'Assemblée générale qui sont importantes,mais le Conseil économique et social et les différentescommissions fonctionnelles s'occupant du suivi desgrandes conférences thématiques qui soutiennentl'agenda MDG jouent également un grand rôle. Celainstaure de janvier à décembre un dialogue politiqueinternational qui aboutit toujours à l'adoption derésolutions négociées.

New York speelt een dubbele rol in de hele MDG-agenda. Het is de zetel van enkele intergouvernemen-tele organen, die door het VN-secretariaat wordenondersteund, waar dagelijks normatief werk wordtgeleverd in de vorm van onderhandelingen en reso-luties. In het raam van de MDG-agenda zijn vooral deacties in de Tweede en Derde Commissie van dealgemene Vergadering belangrijk, maar ook de Eco-nomische en Sociale Raad en de verschillendefunctionele commissies die zich bezig houden methet volgen van de grote thematische conferenties diede MDG-agenda ondersteunen, spelen een belangrijkerol. Dat creëert, van januari tot december, eeninternationale politieke dialoog, die altijd uitmondtin het aannemen van onderhandelde resoluties.

Toutefois, New York est aussi le siège des troisgrands fonds et programmes des Nations unies, lePNUD, l'UNICEF et le FNUAP. Nous y intervenonssurtout comme administrateurs dans les organisationsoù l'État belge a investi des capitaux. Quel rôle cesorganisations jouent-elles dans l'exécution de l'agendaMDG et quelle est l'attitude belge à l'égard de cesfonds et programmes ?

New York is echter ook de zetel van de drie grotefondsen en programma's van de Verenigde Naties,UNDP, UNICEF EN UNFPA. Wij treden daar vooralop als beheerders in de organisaties waarin deBelgische overheid kapitaal heeft gestopt. Welke rolspelen die organisaties de uitvoering van de MDG-agenda en wat is de Belgische houding tegenover diefondsen en programma's ?

L'agenda MDG comporte à la fois une partie topdown et une partie bottom up. Par top down j'entendsqu'on en revient essentiellement à un accord politiqueconclu au plus haut niveau et avec bottom up quen'importe quel citoyen des pays en développementpeut s'identifier aux huit objectifs de développement.Mark Malloch Brown, le directeur du PNUD, a doncdéfini l'agenda MDG comme the ultitmate pocket bookdevelopment agenda, the grass roots developmentagenda, ou une chose à laquelle tant le berger deMongolie que le marchand ambulant bolivien peuts'identifier. En ce sens, l'agenda MDG est toujoursassocié à une réalité locale qui dépasse la rhétoriqueau plus haut niveau politique.

De hele MDG-agenda heeft zowel een top down eenbottom up-dimensie. Met top down bedoel ik dat menin essentie teruggaat naar een politiek akkoord dat ophet hoogste niveau is gesloten, met bottom up dat omhet even welke burger van de ontwikkelingslandenzich kan identificeren met de acht ontwikkelingsdoel-stellingen. Mark Malloch Brown, het hoofd vanUNDP, omschreef de MDG-agenda dan ook als « theultimate pocket book development agenda, the grassroots development agenda » of iets waarmee zowel deschaapherder in Mongolië als de straatventer inBolivië zich kan identificeren. In die zin is deMDG-agenda altijd gekoppeld aan een lokale realiteit,die dus de retoriek op het hoogste politieke niveauoverstijgt.

À New York, nous privilégions l'optique descen-dante (top down) par rapport à l'optique ascendante(bottom up). Pour pouvoir travailler de manièrerationnelle, nous devons cependant être familiarisésavec la réalité des pays.

Wij hebben in New York meer aandacht voor de topdown-invalshoek dan voor de bottom up. Om op eenzinvolle manier te kunnen werken, moeten we echtervertrouwd zijn met de realiteit op het niveau van delanden.

Avant d'expliquer l'action de la Belgique, jevoudrais souligner qu'aucun organe intergouverne-mental ne parvient pour le moment à faire référencepurement et simplement aux Objectifs du Millénairepour le développement. Je dis cela à titre plutôtanecdotique car mon intention n'est pas de contester lapertinence de l'agenda des MDG. Le concept d'OMDne figure dans aucune résolution de l'ONU négociéeau niveau intergouvernemental. Il en va de même pour

Alvorens de actie van België toe te lichten, wil ikerop wijzen dat geen enkel intergouvernementeelorgaan er op dit ogenblik in slaagt onverkort tespreken over de Millennium Development Goals. Ikhaal dit veeleer aan als anekdote; het is immers nietmijn bedoeling de relevantie van de MDG-agenda invraag te stellen. In geen enkele intergouvernementeelonderhandelde VN-resolutie verschijnt het begripMDG. Hetzelfde geldt voor de Wereldbankcommuni-

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 96 )

Page 97: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

les communiqués de la Banque mondiale, danslesquels le concept d'OMD s'accompagne toujoursd'un commentaire. Dans les résolutions de l'ONU, ils'agit alors de « internationally agreed developmentgoals including the ones contained in the MilleniumDeclaration » et dans les documents de la Banquemondiale, on peut lire dans le commentaire accompa-gnant l'OMD : « These are the development goalsadopted in the Millenium Declaration ».

qué's, waar het begrip MDG altijd vergezeld is van eenvoetnoot. In de VN-resoluties gaat het dan over« internationally agreed development goals includingthe ones contained in the Millennium Déclaration » enin de documenten van de Wereldbank zal bij MDGvolgende voetnoot staan : « These are the developmentgoals adopted in the Millennium Déclaration ».

La raison en est qu'au niveau politique, on hésitetoujours à souscrire de manière inconditionnelle àl'agenda de l'OMD. Les raisons de cette hésitation sonttriples.

De reden daarvan is dat er op dit niveau nog altijdwordt geaarzeld om de MDG-agenda onvoorwaarde-lijk te onderschrijven. Die aarzeling heeft te makenmet redenen die in drie categorieën kunnen wordenondergebracht.

La première raison est que l'agenda du développe-ment, tel qu'il a été défini au niveau international, estplus large que les huit priorités de l'agenda de l'OMD.Les pays en développement eux-mêmes — qu'onappelle, à New York, le groupe des 77 — ne sont pasdisposés à abandonner cet agenda plus large au profitdes huit priorités. Certains pays occidentaux ontégalement constaté des lacunes dans la liste despriorités. Seule une partie des thèmes de la Conférencedu Caire sur la population et le développement figuredans la liste OMD parce qu'en 2000, on n'a pas obtenude consensus en faveur de leur inscription intégrale àl'agenda de l'OMD.

Een eerste reden is dat de ontwikkelingsagendazoals hij op internationaal niveau werd gedefinieerd,ruimer is dan de acht prioriteiten van de MDG-agenda.De ontwikkelingslanden zelf — in New York wordenze de groep van 77 genoemd — zijn niet bereid diebredere agenda te laten vallen ten voordele van de achtprioriteiten. Ook een aantal landen in het Westen heeftopgemerkt dat de lijst van prioriteiten hiaten vertoont.De thema's van de Conferentie van Caïro overbevolking en ontwikkeling, waar aangelegenhedenzoals reproductieve gezondheid werden besproken,zijn bijvoorbeeld maar gedeeltelijk in de MDG-lijstopgenomen omdat er in 2000 geen consensus was omze integraal in de MDG-agenda op te nemen.

Une seconde raison se rapporte à l'opposition entrel'extrême pauvreté et la faim (OMD 1) et le dévelop-pement durable (OMD 7). Pour les participants ausommet de Johannesburg, dont l'objectif était ledéveloppement durable, il est difficilement acceptableque la lutte contre la pauvreté se trouve en tête de laliste et le développement durable seulement enseptième position. Pour un pauvre du tiers monde,qui se préoccupe avant tout de questions telles qu'unmeilleur accès aux services de base, il s'agit là en uncertain sens d'une discussion sur le sexe des anges.

Een tweede reden heeft te maken met de nexusarmoedebestrijding (MDG 1) versus duurzame ont-wikkeling (MDG 7). Degenen die de top vanJohannesburg hebben bijgewoond, waar duurzameontwikkeling als strategische einddoelstelling voor deinternationale actie werd bekrachtigd, kunnen echtermoeilijk aanvaarden dat armoedebestrijding de lijstvan de MDG's aanvoert en dat duurzame ontwikkelingpas op de zevende plaats komt. Vanuit het perspectiefvan een arme in een derdewereldland, die in de eersteplaats bekommerd is over zaken als betere toegang totbasisdiensten, is dit in zekere zin een discussie overhet geslacht van de engelen.

La troisième raison, la plus importante, est queplusieurs pays, en particulier les États-Unis, ne veulentdiscuter de l'aide au développement (ODA) que dansle contexte de la Conférence de Monterrey de 2001qui a suivi la Déclaration du Millénaire. À Monterrey,non seulement on a relié la coopération au dévelop-pement aux huit objectifs du Millénaire mais on estégalement parti du principe que l'ODA devait s'ac-compagner de bonne gouvernance, de lutte contre lacorruption, etc.

De derde en belangrijkste reden is dat verschillendelanden, met name de Verenigde Staten, alleen overontwikkelingshulp (ODA) politiek willen discussiërenin de context van de Conferentie van Monterrey, die in2001 volgde op de Milleniumverklaring. In Monterreywerd de ontwikkelingssamenwerking niet alleen terug-gekoppeld aan de acht MDG's, maar werd ookvooropgesteld dat ODA gepaard moet gaan met goodgovernance, corruptiebestrijding, enzovoorts.

Mais quel est le rôle de la représentation belge danstout cela ? Nos activités se répartissent entre le secteurnormatif— les résolutions et décisions— et le secteuropérationnel — les fonds et les programmes.

Wat is nu de rol van de Belgische vertegenwoordi-ging in dat alles ? Onze activiteiten spreiden zich overde « normatieve » sector — de resoluties en beslissin-gen — en de « operationele » — de fondsen en deprogramma's.

( 97 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 98: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Le premier secteur concerne l'éventail annuel desrésolutions, comme celles concernant l'allégement dela dette, le système financier international, le suivi dela Conférence du Caire sur la population et ledéveloppement, de la Conférence de Pékin sur laproblématique des femmes, etc. La représentationbelge y joue un rôle plus important qu'on ne l'imaginepeut-être ici. C'est possible, dans ce secteur, parce quel'ONU applique le principe « un pays une voix ». Dansces organes, la Belgique a autant de poids que lesÉtats-Unis et c'est positif. Mais Vanuatu aussi a lemême poids. En d'autres termes, un État membre quis'investit peut, dans ce secteur, se battre dans unecatégorie supérieure à la sienne et à New York, quatreà cinq personnes s'occupent en permanence de cesquestions. Notre pays a donc une influence relative-ment importante, mais fait valoir celle-ci en tantqu'État membre de l'UE. Chaque jour débute par unecoordination UE et c'est la présidence qui prend laparole au nom des États membres.

De eerste sector betreft de jaarlijkse waaier resolu-ties, bijvoorbeeld die over schuldverlichting, hetinternationaal financieel systeem, de opvolging vande conferentie van Caïro over bevolking en ontwikke-ling en van de conferentie van Beijing over devrouwenproblematiek enz. Daar speelt de Belgischevertegenwoordiging een grotere rol dan hier misschienwordt aangenomen. Dat is mogelijk omdat in dezesector in de VN het principe van één land, één stemwordt gehanteerd. België heeft in die organen het-zelfde gewicht als de Verenigde Staten. Dat is positief.Maar ook Vanuatu heeft datzelfde gewicht. Eenlidstaat die zich investeert kan met andere woordenbinnen deze sector boksen boven zijn gewichtscate-gorie. België beschouwt deze sector als een prioriteiten heeft te New York permanent vier à vijf mensen diezich met deze zaken bezighouden. Ons land heeft duseen vrij grote invloed, maar doet die invloed geldenals lidstaat van de EU. Elke dag begint met een EU-coördinatie en het is het voorzitterschap dat namens delidstaten het woord neemt.

Notre pays suit la ligne de l'engagement pragma-tique. Nous sommes un donateur ambitieux. Nouscherchons à valoriser un certain nombre de principestout en nous efforçant d'obtenir un consensus aussilarge que possible à ce sujet. Il n'est pas question deconfrontation : la Belgique joue ici un rôle deconciliateur qui lui sied parfaitement. Cela nous placeentre les pays dont l'approche se fait davantage entermes idéologiques— les donateurs très progressistes— et ceux dont l'approche est plus défensive — lesdonateurs non performants.

Ons land volgt een lijn van pragmatisch engage-ment. Wij zijn een ambitieuze donor. Wij trachten eenaantal principes te doen valoriseren, maar proberenhierover een zo groot mogelijke consensus te bereiken.Dat impliceert geen confrontatiekoers, maar een rolvan bruggenbouwer. België is daar geschikt voor. Datplaatst ons land tussen die landen die deze materiemeer in ideologische termen benaderen — de zeerprogressieve donoren — en de landen die dat in meerdefensieve termen zien — de niet-performante dono-ren.

Toutes les décisions se prennent par consensus.Cela signifie qu'il s'agit du plus grand commundénominateur entre les 192 États membres de l'ONU.De plus, ces décisions n'étant pas contraignantes, ellesne présentent pas toujours la même pertinence pour laplupart des pays. La principale plus-value est lalégitimité qu'elles tirent de l'accord des 192 Étatsmembres.

Alle beslissingen worden bij consensus genomen.Dat betekent dat het gaat over de grootste gemenedeler tussen de 192 VN-lidstaten. Bovendien zijn diebeslissingen niet afdwingbaar. Daarom zijn ze voor debredere wereld niet altijd even relevant. Hun voor-maamste meerwaarde ligt in de legitimiteit die zehalen uit het akkoord van de 192 lidstaten.

Les documents qui ont abouti à la Déclaration duMillénaire et à l'agenda OMD ont en fait été adoptés,en dehors des agences de New York, lors des grandesconférences des années 1990. Nous espérons pouvoirprocéder en 2005 au même exercice politiquementpertinent.

De relevante documenten die geleid hebben tot dieMillennium Verklaring en de MDG-agenda, werdeneigenlijk allemaal buiten de organen te New Yorkaangenomen, in de grote conferenties van de jaren1990. We hopen ook in 2005 een dergelijke, politiekrelevante oefening te kunnen maken.

Dans le second secteur, dit « opérationnel », nousjouons plutôt un rôle de gestionnaire. Les trois fondset programmes représentent globalement près de cinqmilliards de dollars par an sur un budget multilatéraltotal pour le développement de 18 milliards de dollarspar an. Cette enveloppe fait elle-même partie del'enveloppe totale des Nations unies pour la coopéra-tion au développement d'environ 58 milliards. Il s'agitdonc d'un acteur modeste, mais non négligeable. Lescinq milliards de ces trois fonds peuvent faire unedifférence.

In de tweede sector, de zgn. « operationele » sector,spelen wij meer de rol van beheerder. De drie fondsenen programma's vertegenwoordigen samen ongeveervijf miljard dollar per jaar op een totaal multilateraalontwikkelingsbudget van ongeveer 18 miljard dollarper jaar. Die enveloppe maakt op zijn beurt deel uitvan de totale enveloppe voor ontwikkelingssamen-werking van ongeveer 58 miljard. Het gaat dus om eenkleinere, maar niet irrelevante actor. Die vijf miljardvoor de drie fondsen kunnen wel een verschil maken.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 98 )

Page 99: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Quant aux fonds et programmes, nous ne travaillonspas dans le cadre de l'UE mais adoptons des points devue au nom de notre pays. Une concertation a bienentendu lieu au sein du groupe des donateurs.

Op het gebied van de fondsen en programma'sopereren wij niet in EU-verband, maar nemen wijnamens ons land zelf standpunten in. Wij plegenuiteraard overleg binnen de groep van donoren.

Nous avons l'ambition de porter la contributionbelge à ces fonds à un niveau équivalent au burdensharing qui sied à un donateur comme la Belgique.Des efforts importants ont été fournis à cet égard, aucours des dernières années. Le rôle de la représenta-tion permanente à New York consiste avant tout àveiller à une utilisation correcte de ces moyenspublics. Sur le fond, nous tentons de piloter lesorganisations pour qu'elles puissent s'inscrire le plusefficacement dans les objectifs du Millénaire. Commel'a indiqué le ministre De Decker, cela nécessite uneréforme. Une ONU fragmentée, rassemblant plus de20 agences opérationnelles en plus des trois grandesagences de New York, ne permet pas une utilisationoptimale des rares moyens multilatéraux. Nous œu-vrons donc déjà depuis des années à une meilleureaction collective de ces fonds et programmes. Nousinsistons en outre sur une meilleure spécialisation. Lesfonds et les programmes de l'ONU ont tendance àcourir derrière les donateurs et à chercher l'argent où ilse trouve. L'argent suit souvent les priorités politiquesdu moment. Ces fonds et programmes ont donc uneinterprétation très élastique de leur mission, s'écartantparfois de leurs tâches principales. Nous nous effor-çons de rappeler ces tâches principales et de les définirde telle manière qu'elles puissent apporter la plusgrande valeur ajoutée possible aux objectifs duMillénaire pour le développement.

We hebben de ambitie de Belgische bijdrage voordie fondsen op te trekken tot een niveau dat overeen-stemt met een burden sharing die een donor als Belgiëpast. De laatste jaren zijn op dat gebied groteinspanningen geleverd. De rol van de permanentevertegenwoordiging in New York bestaat er in deeerste plaats in toe te kijken op een correct gebruik vandeze overheidsmiddelen. Inhoudelijk trachten we deorganisaties te sturen, zodat ze zich zo efficiëntmogelijk kunnen inschrijven in de volledige MDG-agenda. Zoals minister De Decker reeds aanstipte, ishiervoor eigenlijk een hervorming nodig. Met eengefragmenteerde VN, met meer dan 20 operationeleagentschappen naast de drie grote agentschappen inNew York, kunnen de schaarse multilaterale middelenimmers niet optimaal worden gebuikt. In die zin sturenwij al jaren consequent aan op een betere collectieveactie van die fondsen en programma's. Tegelijkertijddringen wij ook aan op een betere specialisatie.Fondsen en programma's van de VN hebben nogalde neiging de donoren achterna te lopen en het geld tezoeken waar het te vinden is. Het geld volgt dikwijlsde politieke prioriteiten van de dag. Die fondsen enprogramma's interpreteren hun opdracht dan ook zeerelastisch en wijken nogal eens af van hun kerntaken.We trachten erop te wijzen wat de kerntaken zijn endie zodanig te definiëren dat ze zo veel mogelijkmeerwaarde kunnen geven aan de MDG-agenda.

Enfin, je voudrais dire un mot du Sommet des chefd'État qui aura lieu à la mi-septembre 2005 à NewYork. Les négociations préparatoires sont en cours. Cesommet succédera au sommet consacré à la Déclara-tion du Millénaire, organisé en 2000, qui a abouti auxobjectifs du Millénaire. Le sommet de 2005 toucheraégalement à tous les domaines : développement, paixet sécurité, droits de l'homme, réformes institutionnel-les, en particulier du Conseil de Sécurité. L'annéeprochaine, nous nous trouverons toutefois partielle-ment en terrain inconnu. Le monde a en effetconsidérablement changé entre 2000 et 2005.

Tot slot wil ik ingaan op de Top van staatshoofdenen regeringsleiders die medio september 2005 in NewYork zal plaatshebben. De onderhandelingen daaroverzijn nu aan de gang. Die Top volgt eigenlijk op die vande millenniumverklaring, die in 2000 plaatsvond enwaaruit een jaar later de MDG's werden afgeleid.Zoals in 2000 zal de Top van 2005 allesomvattendzijn. Er zal dus gesproken worden over ontwikkeling,vrede en veiligheid, mensenrechten, institutionelehervormingen, inzonderheid de hervorming van deVeiligheidsraad. We zullen volgend jaar echter ge-deeltelijk op nieuw terrein zitten. De wereld is immersaanzienlijk veranderd tussen 2000 en 2005.

De nouveaux défis sont à relever sur le terrainpolitique. La Déclaration du Millénaire de 2000 a eneffet exploré peu de domaines nouveaux. Sa plus-value résidait dans l'intégration des accords existantsdans un nouvel accord global. La situation seradifférente en 2005. De nombreux domaines nouveaux,comme la définition du terrorisme, ne font pas encorel'objet d'un accord. Il faut attendre de voir ce qu'il ensera dans douze mois. Toute la question de la non-proliferation sera aussi sur le tapis.

Ook op het politieke terrein zijn er nieuweuitdagingen bijgekomen. De Millenniumverklaringvan 2000 heeft immers weinig nieuw terreinenbestreken. De meerwaarde ervan lag in de integratievan bestaande akkoorden in een nieuw algemeengeïntegreerd akkoord. In 2005 zal dat anders liggen.Over heel wat van die nieuwe domeinen bestaat er noggeen akkoord. Het valt af te wachten of dat over twaalfmaanden het geval zal zijn. Zo is er momenteel noggeen akkoord over de definitie van terrorisme. Ook dehele kwestie van non-proliferatie zal nog op tafelkomen.

( 99 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 100: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

En outre, on a le sentiment qu'en 2005, il faudraaller au-delà de la formulation de principes généraux.La Déclaration du Millénaire est un catalogue deprincipes ronflants dont certains ont été rendusmesurables par les objectifs du Millénaire pour ledéveloppement en les combinant avec des indicateurs.En 2005, il faudra conclure des accords concrets etdéfinir des orientations concrètes. Il s'agira donc denégociations particulièrement difficiles qui nous oc-cupent déjà aujourd'hui à New York. Le calendrier fixépour les objectifs du Millénaire sera un des volets decet ensemble global.

Bovendien is er een algemeen aanvoelen dat er in2005 verder moet worden gegaan dan de formuleringvan algemene principes. De millenniumverklaring iseen lijst van ronkende principes en de MDG's die eruitzijn afgeleid, hebben de uitvoering van een aantalprincipes, door ze te combineren met indicatoren,meetbaar gemaakt. In 2005 moeten concrete afsprakenen oriëntaties worden vastgelegd. Het zullen dusbijzonder complexe onderhandelingen worden, dieons nu al in New York bezighouden. Van januari totseptember 2005 zullen we er voor 100% mee bezigzijn. De MDG-agenda zal een onderdeel worden vandat totale pakket.

Quel résultat pouvons-nous attendre du Sommet ?Sur le plan institutionnel, une très grande attentionsera très rapidement portée à la réforme du Conseil deSécurité, priorité d'un pays comme l'Allemagne. Laréforme du Conseil économique et social est inscritedans la déclaration gouvernementale belge. Noussuivrons donc particulièrement ce dossier à NewYork. La réforme du système opérationnel de l'ONUsera aussi à l'ordre du jour, tout comme la paix et lasécurité. Il conviendra de définir le terrorisme et derenforcer la non-prolifération.

Welk resultaat kunnen we van de Top verwachten ?Op het institutionele vlak zal zeer snel zeer veelaandacht gaan naar de hervorming van de Veilig-heidsraad, een prioriteit voor een land als Duitsland.De hervorming van de Economische en Sociale Raadis in de regeringsverklaring van de Belgische regeringopgenomen en zullen we dus in New York in hetbijzonder volgen. Ook de hervorming van het opera-tioneel systeem van de VN zal aan bod komen. Vredeen veiligheid zullen eveneens veel aandacht krijgen;daarbij zal het gaan over de definiëring van terrorismeen de versterking van de non-proliferatie.

Le problème de la transition entre l'action humani-taire et l'action de développement est particulièrementimportant pour la concrétisation des objectifs duMillénaire. Il s'agit du passage d'une situation conflic-tuelle à une situation normalisée de développement.Sur les vingt pays les plus pauvres, 80% ont connuune guerre civile dans un passé récent et parmi lespays qui sortent d'une situation conflictuelle grâce àl'aide et à la médiation internationales, 44% sont ànouveau déchirés par un conflit dans un laps de tempsde cinq ans. Il faut analyser sérieusement la manièrede mener l'action internationale dans ces pays. Il estévident que les objectifs du Millénaire pour ledéveloppement ne seront jamais atteints en 2015 sinous n'apportons pas de réponse plus adéquate à cespays sortant d'un conflit ou en transition. Nous devonsétudier à New York comment offrir un encadrementintergouvernemental à ces pays. Dans une situationpost-conflictuelle, de multiples acteurs agissent sans lamoindre coordination : le Conseil de Sécurité agit dansle domaine politico-militaire, la banque mondiale dansle domaine du développement économique et lesecteur humanitaire est mu par une logique différente.Il n'existe pas d'endroit pour définir une politiquecohérente. Des propositions seront présentées à cesujet.

Bijzonder relevant voor de MDG-agenda is dezogenaamde transitieproblematiek, het momentwaarop in een land de overgang gemaakt wordt vaneen humanitaire actie (relief) naar een ontwikkelings-actie (development) of, zoals we het nu vaak zien, vaneen conflictsituatie naar een genormaliseerde ontwik-kelingssituatie. Van de twintig armste landen heeft80% in een recent verleden een situatie van burger-oorlog gekend en van alle landen die met internatio-nale hulp en bemiddeling uit een conflict geraken,vervalt 44% binnen 5 jaar terug in dat conflict. Het isduidelijk dat er eens ernstig moet gekeken wordennaar de manier waarop de internationale actie in dielanden wordt gevoerd. Het is ook duidelijk dat deMDG's nooit gehaald zullen worden in 2015 als wegeen beter antwoord vinden voor die groep van post-conflictlanden of transitielanden. We moeten in NewYork nagaan hoe die landen intergouvernementeelmoeten worden omkaderd. In een typische post-conflictsituatie gaan zoveel actoren ongecoördineerdzonder enige overkoepeling aan het werk : de Veilig-heidsraad op het vlak van de politiek-militaire actie, deWereldbank op het vlak van de economische ont-wikkeling, de hele humanitaire sector, die een anderelogica voert en door een ander intergouvernementeelapparaat wordt gedreven. Er is geen plaats waar al diedraden terug samenkomen en waar een coherent beleidkan worden uitgestippeld. Daarover zullen voorstellenop tafel komen.

Autre point de discussion : les moyens disponibles,leur utilisation, leur continuité. Comment les OMDpourront-ils s'inscrire dans une action à composantes

Een ander discussiepunt zullen de middelen zijn, demanier waarop ze worden ingezet, de continuïteit. Ermoet worden nagegaan hoe de MDG-agenda kan

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 100 )

Page 101: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

politico-militaires, telles qu'une mission de maintiende la paix ?

worden ingebed in een acties die politiek-militairecomponenten omvat, zoals een vredesmissie.

C'est un terrain assez neuf. Nous espérons que lesommet de 2005 permettra un changement de cap et laconclusion de meilleurs accords internationaux, capa-bles de briser le cercle vicieux du sous-développementet de la violence.

Dat alles is relatief nieuw. We hopen dat de Top van2005 de bakens zal kunnen verzetten, zodat weinternationaal tot betere afspraken kunnen komen diede vicieuze cirkel van onderontwikkeling en geweldkunnen doorbreken.

Quels résultats escomptons-nous dans le cadre desOMD? Le monde et les donateurs devront réfléchir àune série de deliverables. L'un d'entre eux est levolume de la coopération au développement. Lechiffre à atteindre est de 0,7%. L'Union européennea adopté une norme intermédiaire lors du Sommet deMonterrey : 0,39%. Cette norme sera-t-elle institu-tionnalisée ou pourra-t-on établir une norme intermé-diaire plus élevée, à savoir 0,5% ? L'avenir nous ledira.

Welke resultaten verwachten we in het kader van deMDG's ? De wereld en de donoren zullen moetennadenken over een reeks deliverables. Een daarvan ishet volume van de ontwikkelingssamenwerking. Er ishet streefcijfer van de 0,7%. De Europese Unie heefteen intermediaire norm aanvaard op de conferentievan Monterrey : 0,39%. Zal men deze norm institu-tionaliseren of zal men een hogere intermediaire norm,0,5%, kunnen invoeren ? De toekomst zal het uitwij-zen.

Le volume de la coopération au développementn'est toutefois qu'un seul aspect de la problématique, laqualité et le bon usage de l'aide constituant un autrevolet. Je pense notamment à la simplification et àl'harmonisation des règles et des procédures, sujetauquel une importante conférence internationale seraconsacrée, au printemps 2005, à Paris. Je pense aussi àl'urgence avec laquelle l'aide au développement estoctroyée : le système du frontloading — IFF — pro-posé par les Britanniques. Je pense aussi à lalibéralisation du commerce, à l'allégement de la detteet, last but not least, au lien à établir entre les OMDcomme agenda global et la stratégie de réduction de lapauvreté, définie à l'échelon national individuel. Où setrouve le bon équilibre entre un programme globalvenant d'en haut et un programme qui émane d'unpays, où il devient une stratégie nationale de déve-loppement ? Comment les Nations unies peuvent-ellesmieux collaborer pour ce plan avec l'acteur essentielque constitue la Banque mondiale ?

Het volume van de ontwikkelingshulp is echtermaar één aspect, de kwaliteit en het goed gebruikervan een ander. Ik denk dan aan de vereenvoudigingen harmonisering van regels en procedures, waaroverin de lente van 2005 in Parijs een belangrijkeinternationale conferentie plaatsvindt. Ik denk ookaan de urgentie waarmee ontwikkelingshulp wordtgeleverd, de IFF-frontloading die de Britten voor-stellen. Verder denk ik aan de handelsliberalisering, deschuldverlichting en, last but not least, de band tussende MDG's als een overkoepelende agenda, en depoverty reduction strategy, een beleid op korteretermijn dat bepaald wordt op het niveau van deindividuele landen. Waar ligt het juiste evenwichttussen deze globale agenda die van bovenuit neerkomtop een land en van onderuit wordt omgezet in eennationale ontwikkelingsstrategie ? Hoe kunnen deVerenigde Naties op dit vlak beter samenwerken meteen grote speler als de Wereldbank ?

Il faudra, au cours des mois à venir, réfléchirsérieusement à ces thèmes, qui glisseront assezrapidement de l'agenda des techniciens vers l'agendades hommes politiques.

Daarover zal de komende zes tot negen maandenernstig moeten worden nagedacht. Vrij snel zullendeze thema's van de agenda van de technici naar deagenda van de politici worden overgeheveld.

Des choix politiques seront en effet nécessaires. LesÉtats membres de l'Union européenne s'y attellerontlors du prochain semestre. Nos attendons avecimpatience les conseils de mai et de juin de l'Unioneuropéenne; il faudra y progresser dans certainsdomaines. La Grande-Bretagne se prépare égalementà une très ambitieuse présidence du futur G8, dont lacomposante « développement » sera essentielle. LaGrande-Bretagne assurera en outre la présidenceeuropéenne à partir du 1er juillet.

Politieke keuzes zullen inderdaad nodig zijn. Alslidstaat van de EU zullen we die keuzes de komendezes maanden gedeeltelijk maken onder Luxemburgsvoorzitterschap worden gemaakt. In New York kijkenwe uit naar de EU-raden van mei en juni waarop vooreen aantal onderwerpen vooruitgang moet wordengeboekt. Groot-Brittannië bereidt zich eveneens voorop een zeer ambitieus G8-voorzitterschap met eenbijzonder zware ontwikkelingscomponent. Het neemtbovendien op 1 juli het EU-voorzitterschap over.

Les parlementaires peuvent réfléchir à la façon dontnotre pays peut s'impliquer dans ce processus. Lerapport relatif aux huit OMD— évoqué par le ministreDe Decker — peut être déterminant quant à lacontribution de la Belgique au Sommet.

De parlementsleden kunnen nagaan hoe ze ons landin heel dat proces kunnen mobiliseren. Met het rapportover de acht MDG's, waarover minister De Deckersprak, kan België een belangrijke input hebben op deTop.

( 101 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 102: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Mme de Bethune relève que selon M. van derPluijm, la Belgique a accompli d'importants effortspour mettre fin à niveau sa contribution aux troisfonds. Quel devrait être le niveau de notre quote-part ?Comment celle-ci est-elle calculée ? De quels fondss'agit-il concrètement ?

Mevrouw de Bethune komt tussen als volgt. Deheer van der Pluijm zegt dat België grote inspanningenheeft gedaan om zijn bijdrage aan de drie fondsen oppeil te brengen. Wat zou ons eerlijk aandeel in diefondsen moeten zijn ? Hoe wordt dat berekend ? Omwelke drie fondsen gaat het concreet ?

Le sommet de 2005 doit apparemment donner lieu àun nouveau document politique — une déclaration— et à un nouveau plan d'action. Est-ce exact ? Denouveaux thèmes seront peut-être abordés. S'ajoutent-ils aux huit objectifs déjà fixés ou un documenttotalement nouveau peut-il être établi en 2005 ?

Blijkbaar moet de top van 2005 leiden tot een nieuwpolitiek document — een verklaring — en een nieuwactieplan. Klopt dit ? Er zullen misschien nieuwethema's worden opgenomen. Komen die bij de achtreeds vastgelegde doelstellingen of kan in 2005 eenvolledig nieuw document worden opgesteld ?

Outre le sommet des chefs d'État et de gouverne-ment, un nouveau sommet de l'ONG sera-t-il organiséen 2005 ?

Zal naast de Top van staatshoofden en regerings-leiders in 2005 weer een NGO-top worden georgani-seerd ?

À quel moment l'Europe apportera-t-elle sa contri-bution ? Cette question n'est pas claire dans monesprit. S'agit-il d'une procédure permanente ? Uneconférence régionale sera-t-elle organisée concernantles OMD? La semaine prochaine, une conférencerégionale aura lieu à Genève pour préparer le Sommetdes femmes Pékin + 10.

Mij is het ook niet duidelijk op welk ogenblikEuropa een inbreng zal doen. Gaat het om eenpermanent proces ? Zal er een regionale conferentieworden georganiseerd over de MDG's ? Zo wordtvolgende week in Genève een regionale conferentiegehouden ter voorbereiding van de Vrouwentop-Pe-king+10.

Il serait intéressé de connaître l'évolution au niveaudes priorités. La problématique des pays de transitionest également essentielle, surtout sous l'angle de notrepolitique étrangère et de développement.

Het ware interessant om te vernemen welke deaccentverschuivingen zijn. Ook de problematiek vande transitielanden is essentieel, vooral vanuit hetoogpunt van het Belgische buitenlandse en ontwikke-lingsbeleid.

M. Van der Maelen intervient comme suit. L'aidebilatérale de la Belgique est orientée vers dix-huit paysde concentration. À côté des flux financiers de l'Unioneuropéenne et des trois grands fonds, elle ne constituequ'une goutte d'eau dans l'océan. Quelles moyenssont-ils affectés, à partir de ces trois fonds, aux dix-huit pays de concentration ? La représentation per-manente en a-t-elle une idée ? Pouvez-vous exercerune influence dans ce domaine ? Par ailleurs, lapolitique bilatérale belge doit s'intégrer dans lapolitique européenne et dans celle des trois fonds.L'orientation devrait être la même aux trois niveaux.

De heer Van der Maelen komt tussen als volgt. Debilaterale hulp van België spitst zich toe op achttienconcentratielanden. Naast de geldstromen van deEuropese Unie en van de drie grote fondsen, is datmaar een druppel op een hete plaat. Hoeveel geld gaater vanuit de drie fondsen naar de achttien concentra-tielanden ? Heeft de permanente vertegenwoordigingdaar een zicht op ? Kunnen jullie daar invloed opuitoefenen ? Anderzijds moet het Belgische bilateraalbeleid ingebed zijn in het Europees beleid en in hetbeleid van de drie fondsen. Op de drie niveaus zoudende neuzen in dezelfde richting moeten staan.

Vous avez souligné que de nouveaux thèmesentreraient en ligne de compte au Sommet de 2005.À ce propos, vous avez évoqué la problématique despays de transition. Il existe une tendance dans l'Unioneuropéenne à utiliser de l'argent de la coopération audéveloppement pour des opérations militaires visant àpacifier ces pays. Dans le budget 2004 de la coopéra-tion au développement de l'Union européenne, unmontant de 200 millions d'euros a déjà été engagépour des opérations militaires. J'ai fait part au ministrede mon désaccord à ce sujet. Que pensez-vous de cettetendance ?

U wees erop dat er op de Top van 2005 nieuwethema's aan bod zullen komen. U sprak in dat verbandover de problematiek van de transitielanden. Er is eentendens in de Europese Unie om geld van ontwikke-lingssamenwerking te gebruiken voor militaire opera-ties om die landen te pacificeren. In de begroting 2004van ontwikkelingssamenwerking van de EuropeseUnie is al 200 miljoen euro voor militaire operatiesvastgelegd. Ik heb de minister meegedeeld dat ik hetdaar niet mee eens ben. Wat vindt u van die tendens ?

Une deuxième tendance me préoccupe tout autant.Entre 1950 et 1990, l'image de la coopération audéveloppement a été ternie par le conflit est-ouest.

Over een tweede tendens maak ik me evenzeerongerust. Tussen 1950 en 1990 werd ontwikkelings-samenwerking bezoedeld door het Oost-West conflict.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 102 )

Page 103: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

L'occident a fermé les yeux pendant des années sur lesactions de Mobutu car ce dernier était un allié.

Het Westen heeft in Congo jarenlang de ogen dicht-geknepen voor Mobutu omdat hij een bondgenoot wasvan het Westen.

Mener une bonne politique de développement étaitimpossible car elle était subordonnée au conflit est-ouest omniprésent. Une nouvelle tendance, à nouveauen provenance des États-Unis, voit le jour. Le peu denouveaux moyens supplémentaires que les États-Unisont promis à la coopération au développement sontsubordonnés aux efforts accomplis par les pays dans lecadre de la lutte contre le terrorisme. Dès lors, diverspays ne visent plus une politique purement orientéevers le développement. Constatez-vous égalementcette tendance ?

Een goed ontwikkelingsbeleid was niet mogelijk,omdat het ondergeschikt was aan het allesoverheer-sende Oost-Westconflict. Ik zie nu een nieuwetendens, die opnieuw vanuit de Verenigde Statenkomt. Ik stel vast dat de weinige nieuwe bijkomendemiddelen voor ontwikkelingssamenwerking die deVerenigde Staten hebben beloofd, afhankelijk wordengemaakt van de inspanningen die de landen leveren inde terreurbestrijding, de war on terror. Als gevolg vandie tendens wordt er niet meer gezocht naar een zuiverop ontwikkeling gericht beleid in verschillende lan-den. Stelt u ook deze tendens vast ?

Mme Olga Zrihen pose les questions suivantes.Avez-vous entendu parler d'une transformation del'argent en Afrique ? L'argent CFA disparaîtrait d'icifin 2004 ou 2005. Est-ce exact ? C'est en tout cas cequ'on nous dit quand on voyage en Afrique. Que cesoit au Sénégal ou au Mali, on éliminerait l'argent CFApour le remplacer par une autre monnaie qui auraitcours à la fin de l'année. Qu'en est-il exactement ?

Mevrouw Olga Zrihen stelt volgende vragen. Heeftu horen spreken over een muntomzetting in Afrika ?Zowel in Senegal als in Mali zou de CFA-frank tegeneinde 2004 of in 2005 worden vervangen door eenandere munt. Klopt dit ?

M. Galand fait quelques constatations. Une discus-sion est en cours actuellement au plan international surla proposition formulée par les quatres pays visant àadopter un système de taxation internationale per-mettant de récolter des fonds et des moyens definancement pour lutter contre la famine et lessituations de pauvreté extrême.

De heer Galand doet een paar vaststellingen. Opinternationaal vlak is een discussie gaande over hetvoorstel van vier landen om een internationaalheffingssysteem in te voeren dat het mogelijk moetmaken fondsen en financiële middelen te vinden omde strijd aan te gaan tegen honger en extremearmoede.

Par ailleurs, les Américains ont condamné toutetaxe qui serait mise à charge des entreprises améri-caines.

De Amerikanen zijn tegen elke heffing die aanAmerikaanse bedrijven zou worden opgelegd.

Aujourd'hui, un groupe de quatre pays fait uneproposition, dans le sens du rapport Landau, mais lesÉtats-Unis ne partagent pas du tout cette position.

Nu ligt een voorstel van vier landen op tafel, dat in.het verlengde ligt van het verslag-Landau, maar de VSdeelt hun standpunt totaal niet.

Qu'en est-il à l'échelon des Nations unies ? L'idéeprogresse-t-elle ? Si oui, une discussion est-elle encours sur le point de savoir qui prélèvera la taxemondiale dans le cas où celle-ci serait décidée ?

Hoe zit het bij de VN ? Maakt de idee opgang ? Zoja, wordt al gediscussieerd over de vraag wie demondiale heffing zal innen als het idee wordt aange-nomen ?

Plusieurs taxes sont proposées : la taxe Tobin, lataxe sur le pétrole, sur les armes, sur l'environnement,etc. Quelle taxe faut-il choisir ? C'est ce qui mepréoccupe dans le cadre de la recherche de nouveauxmoyens de financement.

Er zijn meerdere heffingen voorgesteld : de Tobin-taks, een heffing op petroleum, op wapens, eenmilieuheffing enzovoort. Welke heffing moeten wekiezen ? Dit interesseert me binnen de zoektocht naarnieuwe geldmiddelen.

M. van der Pluijm répond que les trois fonds etprogrammes sont le PNUD, l'UNICEF et l'UNFPA.

De heer van der Pluijm antwoordt als volgt. Ik zaleerst op de vragen van mevrouw de Bethune ant-woorden. De drie fondsen en programma's zijn UNDP,UNICEF en UNFPA.

Pour connaître la contribution équitable de laBelgique à ces fonds, un accord général sur la tailleexigée de ces derniers devrait d'abord être dégagé. Lesnégociations sur un plafond idéal n'ont pas encore eulieu mais elles pourraient intervenir incessamment.

Om het « eerlijke aandeel » van België in diefondsen te kennen, zou er om te beginnen eenalgemeen akkoord over de vereiste grootte van diefondsen moeten zijn. De onderhandelingen over eenideaal plafond hebben nog niet plaatsgevonden. Dat

( 103 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 104: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

C'est la raison pour laquelle on ne parle pas encore dela part de la Belgique. Pour une organisation comme lePNUD, un budget d'environ un milliard de dollars US— il doit s'agir de moyens non liés — me semblenécessaire. La part d'un pays comme la Belgiquedevrait s'élever à environ 1,5%. Il s'agit de chiffresbruts.

gebeurt misschien binnenkort. Daarom is er uiteraardook nog niet gesproken over het aandeel van België.Voor een organisatie als UNDP lijkt volgens mij eenbudget van ongeveer een miljard dollar aan niet-gebonden middelen noodzakelijk. Het aandeel van eenland als België zou daarin ongeveer 1,5% moetenbedragen. Dat zijn ruwe cijfers.

Au Sommet de 2005, nous devrons adopter unedéclaration politique orientée vers l'action. Un pland'action est— dans la terminologie des Nations unies— un cauchemar : c'est un document de 50 pages danslequel chaque virgule est négociée et sans plus aucuncontenu. Une déclaration politique est un document dedix à douze pages — comme celle relative auMillenium —, lisible et qui a un rayonnementpolitique. Nous tendons vers cette dernière mais, auniveau des principes, nous essayons d'élaborer unedéclaration orientée davantage vers l'action. Dans cedocument, une place doit être réservée aux différentssecteurs que j'ai décrits.

Op de Top van 2005 zullen we tot een actiegerichtepolitieke verklaring moeten komen. Een actieplan is— in VN-terminologie — een nachtmerrie : eendocument van 50 bladzijden, waarin over elke kommais onderhandeld en dat geen inhoud meer heeft. Eenpolitieke verklaring is een kort document van tien tottwaalf bladzijden — zoals de Millenniumverklaring— dat leesbaar is en een politieke uitstraling heeft. Westreven naar het tweede, maar op het niveau van deprincipes trachten we te komen tot een meer actie-gerichte verklaring. De verschillende sectoren die ikheb beschreven, moeten een plaats krijgen in datdocument.

Les ONG seront associées à la préparation dusommet, a fortiori à la partie relative au MillenniumDevelopment Goals. La campagne actuellement encours en Belgique pourra donc s'inscrire dans le cadred'une action internationale.

De NGO's zullen worden betrokken bij de voorbe-reiding van de top, zeker bij het gedeelte over deMillennium Development Goals. De campagne die nual in België loopt, zal zich dan ook kunnen inschrijvenin een internationale actie.

Des négociations doivent encore être menées surl'organisation concrète du sommet des ONG, mais ilaura peut-être lieu juste avant celui des chefs d'État etde gouvernement.

Over de concrete organisatie van de NGO-top moetnog worden onderhandeld, maar wellicht zal er eenNGO-top plaatsvinden net vóór de top van staats-hoofden en regeringsleiders.

Il n'est pas question, à ce stade, d'une conférencerégionale.

Van een regionale conferentie wordt in dit stadiumniet gesproken.

J'en viens à la question de M. Van der Maelen. Dan kom ik nu tot de vragen van de heer Van derMaelen.

Nous suivons évidemment de très près ce queréalisent les fonds dans les dix-huit pays de concen-tration de la coopération. Du point de vue de l'ONU, ily a cent trente pays en développement. L'ONU est uneorganisation multilatérale. Si nous insistons trop dansnotre plaidoyer à l'ONU sur ces dix-huit pays deconcentration de la coopération, nous pourrions êtretenté de transformer le fonctionnement multilatéral enfonctionnement bilatéral. Il faut naturellement trouverun juste équilibre. Les Millenium Development Goalssont un bon point de départ pour harmoniser lespolitiques multilatérale et bilatérale de notre pays dansces dix-huit pays de concentration. Si chacun souscrità cette plate-forme commune et poursuit les mêmepriorités, tous travailleront évidemment dans la mêmedirection.

Wij volgen uiteraard van zeer nabij wat de fondsenin de achttien concentratielanden doen. Vanuit VN-perspectief zijn er 130 ontwikkelingslanden. De VN iseen multilaterale organisatie. Als wij in de VN onspleidooi te sterk zouden toespitsen op die achttienconcentratielanden, dan zouden wij in de verleidingkunnen komen om van de multilaterale een bilateralewerking te maken. Er moet natuurlijk een juistevenwicht worden gevonden. De Millenium Develop-ment Goals zijn een goed uitgangspunt om hetmultilaterale beleid van de fondsen en het bilateralebeleid van ons land in de achttien concentratielandenop elkaar af te stemmen. Als iedereen dat gemeen-schappelijk platform onderschrijft en dezelfde priori-teiten nastreeft, wijzen de neuzen uiteraard in dezelfderichting.

La propension à utiliser l'argent de la coopération audéveloppement pour des opérations militaires dépenddes priorités politiques de chaque pays. Les Nationsunies envisagent ces problèmes pas tellement en sedemandant qui va payer, mais en se préoccupant de

De tendens om geld van ontwikkelingssamenwer-king te gebruiken voor militaire operaties hangt samenmet de politieke prioriteiten van elk land. De VNbekijken die problemen niet zo zeer vanuit de bezorgd-heid voor wie wat gaat betalen, maar wel vanuit de

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 104 )

Page 105: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

faire en sorte que les actions des payeurs s'inscriventautant que possible dans une vision stratégique.

bekommernis de acties van de betalers zoveel mogelijkte laten passen in een strategische visie.

Le programme DDRRR (Disarmement, demobilisa-tion, rapatriement, réinstallation, réinsertion), quifocalise actuellement l'attention, offre une aide selonune approche continue qui commence avec lesguérilleros que l'on découvre avec leurs armes dansun camps dans la jungle, et va jusques et y compris,leur réintégration dans une situation de développementnormale. Selon l'endroit où cette évolution s'accom-plit, d'autres acteurs interviennent avec d'autres lignesbudgétaires.

Het programma (Disarmement, demobilisation, ra-patriement, réinstallation, réinsertion.) dat op ditogenblik veel aandacht mobiliseert staat bij voorbeeldvoor een continue aanpak die vertrekt bij guerilla-strijders die ergens opduiken met hun wapen bij eenkampement in de jungle, en gaat tot en met deherintegratie van de betrokkenen in een normaleontwikkelingssituatie. Afhankelijk van de plaats waardie evolutie zich voltrekt, duiken er andere actoren opmet andere budgetlijnen.

Un tel programme a une composante politiquemilitaire. Dans l'optique de l'ONU, celle-ci peut êtreprise en charge financièrement par une mission depaix, pour laquelle des contributions obligatoires etdes quotas clairs sont définis. Dans un pays, oninscrira ces montants dans les dépenses militaires,dans d'autres ce sera dans un autre budget. Si onévolue vers la composante développement de ceprogramme, on travaille alors avec des contributionsvolontaires et il n'y a plus aucune garantie que l'argentinscrit au budget la première année sera encoreeffectivement disponible la deuxième. Cela rendextrêmement difficile une planification à long (moyen)terme capable d'amener les pays concernés au-delà dupoint de non-retour au conflit.

Zo'n programma heeft een politico-militaire com-ponent. In VN-verband kan diet gefinancierd wordenvia een vredesmissie, waarvoor verplichte bijdragenen duidelijk quota worden opgelegd. Het ene land zaldie inschrijven op militaire uitgaven en een anderelders. Als wij evolueren naar de ontwikkelings-component van dit programma, dan wordt er gewerktmet vrijwillige bijdragen en bestaat er absoluut geenzekerheid meer of het geld dat in jaar één wordtbegroot, in jaar twee ook nog, effectief voorhanden zalzijn. Dat maakt het zeer moeilijk om een planning op(middel) lange termijn te maken die de betrokkenlanden kan tillen tot over het punt waar ze niet meerterug in een conflict kunnen belanden.

L'amélioration des mécanismes de financement estdonc d'un intérêt essentiel. Des propositions existentcomme, par exemple, la création de lignes budgétairesde transition, qui seraient souscrites au plan interna-tional. Quant à savoir si au niveau des États membrescet argent sera inscrit au budget de la coopération audéveloppement, ou à ceux de la défense ou desfinances, c'est une autre affaire.

De verbetering van de financieringsmechanismen isdus van wezenlijk belang en daarvoor liggen ervoorstellen op tafel, zoals onder andere de transitie-budgetlijnen, die internationaal zouden worden on-derschreven. Of die gelden in hoofde van individuelelidstaten nu worden ingeschreven op een begrotingontwikkelingssamenwerking, defensie of financiën iseen andere zaak.

Les faits parlent d'eux-mêmes quant à l'impact de lalutte contre le terrorisme sur la coopération audéveloppement. Toutefois, les huit objectifs du millé-naire offrent à nouveau de formidables potentialitésparce qu'il sont la synthèse du développement humain,de l'agenda du développement social. La réalisation decet agenda est la priorité des priorités. Nous devons yveiller. Je ne pense pas que les Nations uniesréussiront jamais à empêcher un pays comme lesÉtats-Unis à faire des actions qu'ils jugent nécessairesà la défense de leurs intérêts nationaux.

Over de impact van de terreurbestrijding op deontwikkelingssamenwerking spreken de feiten voorzich. De 8 MDG's bieden hier echter weerom eengeweldig potentieel omdat ze de optelsom zijn van hethuman development, van de agenda voor socialeontwikkeling. Het invullen van die agenda is devoornaamste prioriteit. Daarop moeten we toezien. Ikdenk niet dat de VN er in zal slagen om een land als deVerenigde Staten te doen stoppen met een actie die zijdenken te moeten voeren voor de verdediging van hunnationale belangen.

M. Galand réplique comme suit. Vous avez dit à cesujet que la problématique de la médecine reproduc-tive n'avait pas été reprise dans les objectifs dumillénaire à cause de l'intervention des États-Unis, etnaturellement de celle du Vatican. Ils ont fait pressionsur le processus de décision. S'ils ont réussi à fairerayer un thème aussi important pour le développementd'un pays, ils réussiront peut-être aussi à ajouter unpoint à l'agenda lors du sommet de 2005.

De heer Galand repliceert als volgt. U zegde daarnetzelf dat de problematiek van de reproductieve ge-zondheidszorg door toedoen van de Verenigde Staten— en natuurlijk ook van het Vaticaan — niet in demillenniumdoelstellingen is opgenomen. Zij wegen opde besluitvorming. Als zij erin slagen om een themadat echt belangrijk is voor de ontwikkeling van eenland, te doen schrappen, zullen ze er op de top van2005 wellicht ook in slagen om een punt aan deagenda toe te voegen.

( 105 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 106: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

M. van der Pluijm donne la réponse suivante. Jevous retourne votre question. Les États-Unis accorde-ront-ils encore de l'attention à l'agenda du millénaire,au vu de leurs priorités ? Seront-ils encore prêts à s'yinscrire ?

De heer van der Pluijm antwoordt als volgt. Ik draaiuw vraag even om. Zullen de VS nog aandachtbesteden aan de MDG-agenda, gelet op de prioriteitendie zij hebben ? Zullen ze nog bereid zijn om zichdaarin in te schrijven ?

M. Galand craint que les objectifs du millénaire nesoient subordonnés à l'attitude que les différents paysadopteront vis-à-vis de la lutte contre le terrorisme.Les États-Unis ne feront aucun effort pour aider à laréalisation des objectifs du millénaire dans les paysqui ne s'aligneront pas sur leurs positions. Ils ferontpression sur toutes les institutions multilatérales, ycompris les organismes onusiens, pour empêcher quede l'argent aboutissent dans des pays qu'ils considèrentcomme récalcitrants.

De heer Galand vreest dat ze die MDG's onderge-schikt zullen maken aan de houding die de verschil-lende landen aannemen tegenover terrorismebestrij-ding. Ze zullen geen inspanningen doen om de MDG-doelstellingen te helpen realiseren in de landen diezich niet meegaand genoeg opstellen. Ze zullen wegenop alle multilaterale instellingen, ook van de VN, omte voorkomen dat er nog geld gaat naar landen die inhun ogen dwars liggen.

M. van der Pluijm réplique que l'UE essaiera deprévenir cela lors des négociations à New York.Cependant, si l'on part dans cette direction, alors desnuits courtes nous attendent.

De heer van der Pluijm repliceert. De EU zal dat inde onderhandelingen in New York proberen te voor-komen. Als het inderdaad die richting uitgaat, staan erons nog korte nachten te wachten.

Mme de Bethune pose encore la question suivante.Vous parlez du G8 et de l'agenda ambitieux de laGrande-Bretagne. Y a-t-il une interférence entre le G8et le sommet des Nations unies ? Au G8, le dévelop-pement de l'Afrique centrale, entre autres, sera àl'ordre du jour ? Cela aura-t-il une influence sur lesnégociations par le biais de l'UE ?

Mevrouw de Bethune heeft nog een vraag. U hadhet over de G8 en de ambitieuze agenda van Groot-Brittannië. Is er een interferentie tussen de G8 en deVN-Top. In de G8 is er een Centraal-Afrikaanse enontwikkelingsagenda op komst. Zal dat een invloedhebben op de onderhandelingen via de Unie ?

M. van der Pluijm pense que oui. Voyez lacomposition du G8. Il est clair que le quantum leap,le saut quantique nécessaire à créer la masse critiqueen faveur d'un agenda pour les objectifs du millénaire,doit venir aussi et surtout des membres du G8. Ce sonten effet les grandes puissances économiques. En cesens, il est important que la présidence britannique duG8 exerce une pression sur ses partenaires du G8. Sice sont des pays de l'UE, je pense par exemple àl'Allemagne qui mène une politique budgétaire plutôtconservatrice, cela profitera évidemment à l'action del'UE. Mais même en dehors de l'UE, la présidence duG8 par la Grande-Bretagne est un élément positifparce qu'elle peut conjointement avec les États-Unisexplorer les possibilités de renforcement de l'agendapour les objectifs du millénaire (OMD). Cela seréalisera au sommet, où les tendances se dessineronttrès rapidement.

De heer van der Pluijm denkt van wel. Kijk maarnaar het lidmaatschap van de G8. Het is duidelijk datde quantum leap, nodig voor het creëren van eenkritische massa voor een MDG-agenda, ook en vooralvan enkele G8-leden moet komen. Dat zijn immers degrote economische mogendheden. In die zin is hetbelangrijk dat het Britse G8-voorzitterschap drukuitoefent op de G8-partners. Als dat EU-landen zijn— ik denk bijvoorbeeld aan Duitsland, dat een eerderconservatief budgettair beleid voert — zal dat de EU-actie uiteraard ten goede komen. Ook buiten de EU ishet G8-voorzitterschap van Groot-Brittannië positief,omdat het samen met de VS kan exploreren hoe dieMDG-agenda verder versterkt kan worden. Dat zalzijn beslag vinden in de top, waar de stromingen vrijsnel duidelijk zullen worden.

Mme de Bethune fait une remarque. Cet agenda va-t-il dans le bon sens ou est-il trop tôt pour répondre àcette question ?

Mevrouw de Bethune heeft een bedenking. Gaat deagenda in de goede richting of is het nog te vroeg omop die vraag te antwoorden ?

M. van der Pluijm répond. Il est en effet encoretrop tôt. Nous devrons attendre de savoir comment seprofilera la nouvelle administration américaine. On ensait encore particulièrement peu de choses. Il estcependant clair que la question d'une taxation inter-nationale sera un problème ardu au sein du G8.Puisque, à l'ONU, on ne peut prendre aucune décisionopérationnelle à ce sujet, il devrait y avoir unprolongement à Washington, par exemple au niveau

De heer van der Pluijm antwoordt. Het is inderdaadnog te vroeg. We zullen moeten afwachten hoe denieuwe Amerikaanse administratie zich zal profileren.Er is daar bijzonder weinig over gekend. Het is welduidelijk dat het punt van de internationale taxatiebinnen de G8 nog een moeilijk leven beschoren is. Inde VN kunnen daarover immers geen operationelebeslissingen worden genomen. Er zou hiervoor inWashington een verlengstuk moeten zijn, bijvoorbeeld

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 106 )

Page 107: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

du FMI et de la Banque mondiale. Nous pouvons dansune décision de consensus à New York lui donner unelégitimité politique, pour préparer le terrain à unediscussion opérationnelle dans les institutions spécia-lisées.

op het niveau van het IMF en de Wereldbank. Wijkunnen in New York met een consensusbeslissing weleen politieke legitimiteit geven om het terrein voor tebereiden op een operationele discussie in de ge-specialiseerde instellingen.

Pour l'instant on y travaille assidûment dans laDeuxième commission, mais nous ne sommes encorenulle part. Les États-Unis bloquent tout renvoi à cetteproblématique, même lorsqu'il ne s'agit que depréparer le terrain à une discussion sur le contenuqui pourrait éventuellement mener à terme à unelégitimation. Il reste un long chemin à parcourir.

Hierover wordt op dit ogenblik in de TweedeCommissie zeer zwaar onderhandeld, maar wij staannog nergens. De Verenigde Staten blokkeren elkeverwijzing naar die thematiek, ook als het alleen maarde bedoeling is het terrein voor te bereiden op eenmeer inhoudelijke discussie die op termijn ooit tot eenlegitimatie zou kunnen leiden. We moeten nog eenlange weg afleggen.

Mme de Bethune donne une réplique. Comment lespays en développement se préparent-ils aux OMD?Une ligne précise peut-elle être observée ou des paysprennent-ils l'initiative, comme l'a fait récemment leBrésil dans le cadre de négociations internationales ?Des groupes de pays mènent-ils des discussionspréparatoires ?

Mevrouw de Bethune repliceert hierop. Hoe be-reiden de ontwikkelingslanden zich voor op deMDG's ? Kan er een bepaalde lijn worden vastgesteldof zijn er landen die het voortouw nemen ? Braziliëheeft onlangs het voortouw genomen in sommigeinternationale onderhandelingen. Voeren sommigegroepen van landen voorbereidende onderhandelin-gen ?

M. van der Pluijm répond qu'il s'est déjà référé auG77 qui compte 123 pays et englobe tous les pays endéveloppement. Si nous cessons de considérerl'agenda du développement en termes de principessur le plan de la politique et que nous essayons de leconcrétiser, il s'avère que les intérêts de ces 123 paysne soient pas homogènes. Des groupes asymétriquesse forment, mieux adaptés aux intérêts réels des paysconcernés. Il est impossible de dénombrer tous cesréseaux.

De heer van der Pluijm antwoordt. Ik heb reedsverwezen naar de G77, die eigenlijk 123 landen telt enalle ontwikkelingslanden omvat. Als we de ontwikke-lingsagenda niet langer in politiek/principiële termenbekijken, maar concreet proberen in te vullen, blijkende belangen van die 123 landen niet homogeen te zijn.Er worden dus asymmetrische groepen gevormd diedichter aansluiten bij de reële belangen van debetrokken landen. Het is onbegonnen werk al dienetwerken op te sommen.

Mme de Bethune ajoute que nous constatons quel'Union africaine s'organise mieux ces dernièresannées. Les pays africains ou les pays qui se joignentau Brésil pourraient lancer un nouveau mouvement.

Mevrouw de Bethune heeft nog een bedenking. Westellen vast dat de Afrikaanse Unie zich de jongste tijdbeter organiseert. De Afrikaanse landen of de landendie zich bij Brazilië aansluiten, zouden een nieuwebeweging op gang kunnen brengen.

M. Galand constate que d'une manière générale,nous avons l'impression que les pays d'Amériquelatine et d'Asie sont en bonne voie. Le continentafricain risque cependant de connaître des problèmes.Il craint que l'intérêt pour les objectifs du millénaire nediminue sur le plan mondial car seule l'Afrique estencore à la traîne. Celle-ci intéressera de moins enmoins les institutions multilatérales.

De heer Galand stelt vast dat we over het algemeende indruk hebben dat de Latijns-Amerikaanse en deAziatische landen op de goede weg zijn. Het Afri-kaanse continent dreigt evenwel in de problemen tekomen. Hij vreest dat er wereldwijd minder interessezal komen voor de millenniumdoelstellingen omdatenkel Afrika nog achterop hinkt. Multilaterale instel-lingen zullen steeds minder aandacht hebben voorAfrika.

7. Audition du 17 janvier 2005 7. Hoorzitting van 17 januari 2005

7.1. Audition de M. Guido Schmidt-Traub, PolicyAdvisor at the UN Millenium Project

7.1. Hoorzitting met de heer Guido Schmidt-Traub,Policy Advisor at the UN Millenium Project

M. Schmidt-Traub constate que la catastrophe duTsunami a attiré l'attention du grand public sur leproblème immédiat des catastrophes naturelles.

De heer Schmidt-Traub stelt vast dat de Tsoenami-ramp de aandacht van het brede publiek heeft ge-vestigd op het onmiddellijke probleem van de natuur-ramp.

( 107 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 108: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Mais ce public ignore sans doute les malheurscontinuels qui arrivent aux populations des pays lesplus pauvres.

Het publiek weet waarschijnlijk niets over deopeenvolgende rampen die de bevolking van dearmste landen overkomen.

Sait-il que chaque mois en Afrique 150 000 enfantsmeurent de paludisme ?

Weet het dat in Afrika elke maand 150 000 kinderensterven aan malaria ?

Cela est d'autant plus vexant que cette maladie peutêtre traitée pour peu d'argent.

Het stuit tegen de borst, vooral omdat die ziektevoor weinig geld kan worden behandeld.

Dix millions d'enfants meurent chaque jour avantl'âge de 5 ans de malnutrition ou de manque detraitement adéquat en Afrique.

Elke dag sterven in Afrika 10 miljoen kinderen vóórde leeftijd van vijf jaar aan ondervoeding of bij gebrekaan een gepaste behandeling.

Au niveau du long terme, il faut envisager danschaque programme de développement un volet pour laprévention des conflits; une forte pauvreté engendredes conflits.

In elk ontwikkelingsprogramma op lange termijnmoet worden voorzien in een gedeelte voor conflict-preventie, want grote armoede veroorzaakt conflicten.

Voilà la réalité à laquelle fait face l'humanité. Dat is de realiteit waarmee de mensheid gecon-fronteerd wordt.

Les problèmes du développement sont discutés defaçon trop générale et théorique.

De ontwikkelingsproblemen worden te algemeen ente theoretisch besproken.

Le vrai diagnostic est que c'est surtout l'Afriquesubsaharienne qui est piégée par la pauvreté, étantdonné son défaut d'infrastructures de base.

De echte diagnose is dat vooral zwart Afrika in dearmoedeval zit, door zijn gebrek aan basisinfrastruc-tuur.

En outre, le financement de projets est surtout unproblème pour l'Afrique, contrairement à ce qui sepasse ailleurs, comme en Chine. Le problème de labonne gouvernance est souvent évoqué, mais il y a despays qui sont bien gouvernés et qui ne s'en sortent pas.

Bovendien is de financiering van projecten vooralvoor Afrika een probleem, terwijl dat elders, bijvoor-beeld in China, niet het geval is. Vaak wordt ergewezen op het probleem van deugdelijk bestuur,maar er zijn landen waar het bestuur deugdelijk is endie er toch niet bovenop komen.

Quel est le prix à payer ? Welke prijs moet er worden betaald ?

L'équipe du Dr Sachs a fait une approche paranalyse des besoins d'investissement pays par pays.

Het team van dr. Sachs heeft het probleem benaderdmet een analyse van de investeringsbehoeften perland.

Les résultats révèlent qu'en Afrique, ces pays, quidisposent d'un PIB d'environ 300 $/an/personne enmoyenne de revenu, ne peuvent pas financer cesbesoins par leurs propres moyens.

Het resultaat is dat die behoeften in Afrikaonmogelijk gefinancierd kunnen worden door deeigen middelen van die landen, die een BBP hebbenvan gemiddeld 300 $/jaar/persoon.

Pour procéder aux investissements nécessaires, ilfaut compter environ 110 $/personne/an, soit un tiersdu PIB, ce qui n'est pas supportable, puisqu'ils ontbesoin de tout leur revenu pour survivre.

Voor de noodzakelijke investeringen mag menrekenen op ongeveer 110 $/persoon/jaar, of ongeveereen derde van het BBP. Dat is niet draaglijk, omdat zehun hele inkomen nodig hebben om te overleven.

En abordant le problème au niveau mondial, il y amoyen de financer les ODM.

Indien men het probleem op wereldniveau aanpakt,kunnen de millenniumdoelstellingen worden gefinan-cierd.

L'idéal serait d'y consacrer 0,5% du PIB des paysriches, quitte à doubler ce qu'ils dépensent déjàactuellement, soit 0,25% pour l'aide effective.

Ideaal zou zijn, er 0,5% van het BBP van de rijkelanden aan te besteden, zelfs als ze wat ze nu reedsuitgeven, 0,25% voor effectieve hulp, moeten ver-dubbelen.

Beaucoup de pays dépassent cette moyenne, dont laBelgique, qui atteint 0,61%.

Heel wat landen overschrijden dat gemiddelde,zoals België, dat 0,61% haalt.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 108 )

Page 109: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

L'on oublie souvent aussi que les investissements nesuffisent pas; il faut aussi tenir compte de coûtsrécurrents qui portent par exemple, pour ce quiconcerne les écoles, sur les salaires des professeurs,pour les hôpitaux sur ceux des médecins, pour lessystèmes d'eau sur leur coût d'entretien, etc.

Tevens vergeet men vaak dat investeringen nietvolstaan, er moet ook rekening worden gehouden metvaste kosten, bijvoorbeeld in de scholen voor de lonenvan de leraars, in de ziekenhuizen voor die van degeneesheren, wat de watervoorzieningssystemen be-treft voor hun onderhoud, enz.

Actuellement, environ 30% des aides aux investis-sements sont supportés par les ONG; le solde est àcharge de la coopération technique.

Momenteel wordt ongeveer 30% van de hulp voorinvesteringen gedragen door de NGO's en de rest doorde technische ontwikkelingssamenwerking.

La clé pour résoudre le problème reste bienévidemment le commerce. Mais il n'empêche que lesbénéfices ainsi générés ne sauraient supplanter l'aide.Les deux sont nécessaires.

De sleutel voor de oplossing van het probleem blijftvanzelfsprekend de handel. Toch kan de aldus ge-genereerde winst de hulp niet vervangen. Beide zijnnoodzakelijk.

Il y a aussi l'importance du renforcement de latechnologie. Par exemple, il est révélateur que 10%seulement des recherches médicales portent sur 90%des maladies et des causes de décès qui touchentspécifiquement les pays pauvres.

Ook meer technologie is belangrijk. Het is bijvoor-beeld tekenend dat slechts 10% van het geneeskundigonderzoek wordt ingezet voor 90% van de ziekten endoodsoorzaken die typisch zijn voor de arme landen.

On n'a pas actuellement prévu de financement assezimportant pour atteindre les ODM.

Momenteel is niet voorzien in een belangrijkefinanciering om de millenniumdoelstellingen te halen.

Les rencontres qu'ont eues les experts avec desgouvernements pourtant bien organisés, comme leGhana, ne suscitent pas l'optimisme. Ils attendent ungeste des pays riches.

De ontmoetingen die de deskundigen hebben gehadmet nochtans goed georganiseerde regeringen, zoals inGhana, zijn geen reden tot optimisme. Ze verwachteneen geste van de rijke landen.

Il en résulte qu'il faut réaménager les méthodes : Dat betekent dat de methodes moeten wordenaangepast :

— une stratégie à long terme est nécessaire. Il faut7 ans pour former un médecin.

— er is een langetermijnstrategie nodig. Een artsopleiden duurt 7 jaar.

— il convient d'élargir les secteurs concernés. LeDSRP ne prévoit pas certains aspects comme l'infras-tructure, l'environnement ou l'éradication des taudis.

— de betreffende sectoren moeten worden uitge-breid. Het DSRP (Document Stratégique de réductionde la pauvreté) heeft geen aandacht voor aspectenzoals infrastructuur, milieu of sanering van krotten.

— au niveau des ambitions, il faut placer la barreplus haut. Les moyens en ressources humaines sontinsuffisants. Dans le secteur de la santé, on dispose de3 à 5 $ par personne, mais il faudrait au minimum 35 à40 $ par personne.

— de ambitie moet worden aangewakkerd. Erworden te weinig human resources ingezet. In degezondheidssector beschikt men over 3 tot 5 $ perpersoon, terwijl er minstens 35 tot 40 $ per persoonnodig is.

Les buts poursuivis par le rapport Sachs sont lessuivants :

Dit zijn de doelstellingen van het Sachs-rapport :

— En 2005, mettre des moyens supplémentaires enœuvre, afin d'accélérer le processus qui a pris duretard.

— In 2005 bijkomende middelen inzetten om hetproces, dat vertraging heeft opgelopen, te versnellen;

— Développer une stratégie OMD pour chaquepays.

— Een Millenniumdoelstellingen-strategie ontwik-kelen voor elk land;

— Générer sans plus attendre des industries per-mettant de réaliser sur place des plus-values et quisoient utiles pour la réalisation des ODM, par exemplela confection de moustiquaires contre le paludisme.

— Dadelijk de productie opstarten, zodat terplaatse meerwaarde kan worden gerealiseerd, vangoederen die nuttig zijn voor het realiseren van deMillenniumdoelstellingen, bijvoorbeeld het produce-ren van muskietennetten tegen malaria.

( 109 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 110: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

— Pallier le manque de ressources humaines dansdes métiers spécialisés.

— Het gebrek aan human resources in de ge-specialiseerde beroepen verhelpen.

Le rapport de M. Sachs, qui contient toutes cesanalyses et suggestions, sera remis à M. Kofi Annanpour servir à la rédaction de son propre rapport qu'iladressera à l'Assemblée générale des Nations unies enmars 2005, puis en septembre 2005.

Het verslag van de heer Sachs, dat al die analyses ensuggesties bevat, zal aan de heer Kofi Annan wordenoverhandigd. Hij zal er gebruik van maken bij hetopstellen van zijn eigen rapport dat hij in maart 2005en vervolgens in september 2005 aan de algemeneVergadering van de VN zal bezorgen.

L'on peut considérer que les engagements deMonterrey sont suffisants, mais il faudrait encoreorganiser un sommet spécifique afin d'évaluer l'exé-cution de ceux-ci.

Men mag ervan uitgaan dat de verbintenissen vanMonterrey volstaan, maar er moet nog een specifieketop worden georganiseerd om na te gaan in hoeverreze zijn uitgevoerd.

Il est d'ores et déjà clair que, sans percée notoire, lesODM ne seront pas atteints en 2015.

Nu reeds staat vast dat zonder een duidelijkedoorbraak de Millenniumdoelstellingen niet zullenworden gehaald in 2015.

7.2. Discussion 7.2. Bespreking

Mme De Bethune constate que la Belgique a prisl'engagement d'atteindre les 0,7% en 2010, mais enfait elle n'avance pas assez vite. C'est ainsi qu'en 2003,elle a inclus la suppression de la dette du Congo dansle budget de la coopération et, en 2005, ce budgetcontient encore des dépenses abusivement libelléescomme relevant du développement.

Mevrouw de Bethune stelt vast dat België zich ertoeheeft verbonden om in 2010 de 0,7% te halen. Maareigenlijk gaat het niet genoeg vooruit. In 2003 heeftons land bijvoorbeeld de kwijtschelding van de schuldvan Congo in het samenwerkingsbudget onderge-bracht en in 2005 komen in dit budget nog steedsuitgaven voor die verkeerdeljk als ontwikkelingsuit-gaven worden gerekend.

Quelle est en fait la contribution que M. Schmidt-Traub estime suffisante pour la Belgique ?

Welke bijdrage vindt de heer Schmidt-Traub eigen-lijk voldoende voor België ?

Il y a ensuite un autre problème : comment faire lapart des choses entre aide internationale et bilatérale ?L'ONU va-t-elle élaborer une méthodologie pourmesurer ces prestations ?

Dan is er ook nog een ander probleem : hoe kunnenwe het onderscheid maken tussen internationale enbilaterale hulp ? Gaan de VN een methode ontwik-kelen om deze prestaties te meten ?

Enfin, elle constate que les ONG ne figurent pasdans le rapport. Pourquoi n'y consacre-t-on pas plusd'attention ?

Ten slotte stelt ze ook vast dat de NGO's niet in hetverslag vermeld staan. Waarom krijgen zij niet meeraandacht ?

M. Lionel Van den Berghe estime qu'une plusgrande pression doit être exercée d'en haut sur lesadministrations nationales et régionales pour atteindreles 0,7%.

De heer Lionel Van den Berghe vindt dat er meerdruk moet komen van bovenuit naar de nationale enregionale besturen om de 0,7% te halen.

M. Vandermaelen constate que l'ONU réclame undoublement de l'aide pour la faire passer de 0,25% à0,54% en moyenne.

De heer Vandermaelen stelt vast dat men vanuit deVN een verdubbeling vraagt van de hulp van 0,25%naar 0,54% gemiddeld.

Bien qu'il soit tenté de mettre le gouvernement souspression pour obtenir davantage, il ne peut s'empêcherde penser que cet objectif ne sera pas atteint d'ici 2015.

Hoezeer hij ook geneigd is de regering onder drukte zetten om meer te bekomen, toch kan hij zich nietvan de indruk ontdoen dat deze doelstelling nooit zalgehaald worden in 2015.

Il y aura toujours une bonne raison qui viendrafreiner la croissance. Il pense à cet égard aux débatssur le pacte de stabilité, sur l'élargissement de l'Union,etc.

Er zal altijd wel een goede reden zijn voor hetafremmen van de groei. Hij denkt daarbij aan debattenover het stabiliteitspakt, de uitbreiding van de Unie,enz.

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 110 )

Page 111: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

C'est ce qui l'incite à proposer une autre source definancement, telle que la taxe Tobin ou d'autres taxesinternationales qui sont à l'examen.

Dat doet er hem toe neigen een alternatieve bronvoor te stellen, als daar zijn de Tobin-taks en andereinternationale taksen die ter tafel liggen.

À ses yeux, il est inutile d'attendre 2010 pourconstater que la formule retenue, à savoir un pour-centage du PIB, n'est pas concluante et que l'on nepeut combler le fossé entre le Nord et le Sud qu'aumoyen d'une taxe internationale.

Hij vindt het overbodig af te wachten tot 2010 omvast te stellen dat de bewandelde weg van eenpercentage van het PIB geen oplossing biedt, en datmen de Noord/Zuidkloof enkel kan dichten via eeninternationale taks.

M. Galand constate que des décisions sont prises auniveau de la politique à suivre pour atteindre les ODMet pour fixer à 0,7% le taux qui fixe la contributiondes pays au développement.

De heer Galand stelt vast dat er beslissingen zijngenomen wat betreft het te volgen beleid om demillenniumdoelstellingen te halen en dat er beslist isde bijdrage van de landen aan de ontwikkeling op0,7% te brengen.

Par ailleurs, il constate que la Banque mondialeprend tous les 5 ans des résolutions radicales sur labase d'un constat d'échec, en prétendant vouloir unchangement de stratégie. Il suffit d'écouter à ce sujetMM. Camdessus et Wolfersohn et M. Schmidt-Traublui-même.

Ook merkt hij op dat de Wereldbank om de vijf jaarkrachtige voornemens bekendmaakt wanneer er wordtvastgesteld dat er gefaald is en dan zegt van strategiete willen veranderen. Men hoeft om dit vast te stellenslechts te luisteren naar de heer Camdessus, de heerWolfersohn en de heer Schmidt-Traub zelf.

M. Cortois entend continuellement parler de nou-velles sources de financement. Mais cela ne fera querétrécir le gâteau.

De heer Cortois hoort voortdurend praten overnieuwe financieringsbronnen, maar die zullen erslechts komen ten koste van een inkrimping vanandere delen van het budget.

La Banque centrale européenne s'est montréesceptique à l'égard de ces taxes.

De Europese Centrale Bank heeft over deze taksensceptische opmerkingen gemaakt.

L'objectif doit être de transférer les capitaux libérésvers les pays pauvres et de les y investir.

Het moet de bedoeling zijn wat vrij komt, tetransfereren en te investeren in arme landen.

Le refinancement de ces pays n'est qu'un artifice :qui va le gérer ? Qui pourra tout organiser sur place ? Ilest trop commode d'inventer sans cesse de nouvellessources de financement.

De herfinanciering van die landen is een drogreden :wie gaat dat beheren ? Wie kan dat ter plaatse regelen ?Steeds meer nieuwe bronnen aanboren is al te ge-makkelijk.

M. Schmidt-Traub est d'avis que les cinq dernièresannées doivent être considérées comme perdues, bienque les engagements soient là. La question se pose desavoir quel processus peut presser les nations às'engager dans le bon sens. Sans aucun doute leproblème doit-il être résolu au niveau national.

De heer Schmidt-Traub is van mening dat de voorbijevijf jaar als verloren beschouwd moeten worden,alhoewel de verbintenissen wel degelijk bestaan. Devraag is wat er nodig is om deze landen een duwtje in degoede richting te geven. Het probleem moet waarschijn-lijk op nationaal niveau worden aangepakt.

Il y a trois à cinq outils différents imposés, et ilestime qu'il ne faut pas rallonger la liste. Par contre,les pays doivent préparer une stratégie avec le secteurprivé et les ONG, avec le soutien technique du FMI etl'appui des Nations unies.

Er zijn drie à vijf instrumenten opgelegd en hij vindtdat de lijst niet langer hoeft te worden. De landenmoeten wel een strategie voorbereiden samen met deprivé-sector en de NGO's via de technische ondersteu-ning van het IMF en de steun van de VN.

Après une analyse approfondie, il y a lieu de faire lebilan à intervalles réguliers.

Na een grondige analyse moet er op gezette tijdeneen review komen.

L'ONU propose d'opérer par des investissementstrès pratiques et directs (concrets).

De VN stellen voor om te werken met zeerpraktische en directe (concrete) investeringen.

Le public considère en effet trop souvent ces fluxd'argent comme un trou noir, et croit que tout cetargent aboutit dans des caisses noires en Suisse.

Het publiek beschouwt deze geldstromen immers alte vaak als « zwarte gaten » en denkt dat al dit geldnaar geheime rekeningen in Zwitserland afvloeit.

Les succès, notamment au Mozambique, ne sontpas connus du grand public.

De successen — zoals in Mozambique — zijn bijhet publiek niet bekend.

( 111 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

Page 112: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Les ONG doivent jouer un rôle clé dans ce secteur;c'est pourquoi il leur a été consacré un chapitre dans lerapport.

De NGO's hebben op dit vlak een sleutelrol tespelen. Daarom is er een heel hoofdstuk van hetverslag aan hen is gewijd.

Le commerce international est un élément importantdans la solution du problème, surtout en Europe, oùexiste un problème au niveau des marchés agricoles.

De internationale handel speelt een belangrijke rolbij het oplossen van het probleem, vooral in Europa,waar er een probleem bestaat met de landbouw-markten.

Les Nations unies soutiennent le programme detravail sur la modernisation élaboré à Rome; laquestion de la mise en œuvre reste posée.

De Verenigde Naties ondersteunen het werkpro-gramma inzake modernisering dat in Rome is opge-steld; de uitvoering ervan blijft echter een vraagteken.

Quant à la question sur les besoins découlant desODM, il faut savoir qu'on est aujourd'hui à +/- 0,25%du PIB au niveau global. En 2006, il devrait y avoir0,44%, pour arriver en 2010 à 0,54%.

Wat betreft de noden die voortvloeien uit demillenniumdoelstellingen, moet er gezegd wordendat we nu op algemeen niveau ongeveer op 0,25%van het BBP zijn aanbeland. Tegen 2006 zou dit0,44% moeten zijn en in 2010 zouden we op 0,54%moeten zitten.

Ceci doit se faire par des investissements ciblés auxniveaux national, régional et global et par un allége-ment de la dette.

Dit moet gebeuren via gerichte investeringen opnationaal, regionaal en algemeen niveau, alsook doorschuldvermindering.

D'autres éléments peuvent jouer un rôle dansl'ampleur des besoins, comme les effets de serre etles crises régionales (par exemple l'Irak).

Bij het overzicht van de noden kunnen nog andereelementen een rol spelen, zoals het broeikaseffect, ofregionale crisissituaties (bijvoorbeeld in Irak).

Mais même en tenant compte de tels imprévus, ondoit arriver à bon port en disposant de 0,7% en 2015.

Zelfs wanneer rekening wordt gehouden met on-verwachte situaties, zouden we toch de doelstellingvan 0,7% moeten halen in 2015.

Pourquoi l'allégement de la dette ? Parce que lescritères de viabilité de la dette sont des élémentsarbitraires et qu'ils ne tiennent pas compte de lacapacité du pays receveur.

Waarom schulden verminderen ? Omdat de « debtsustainability analysis » met willekeurige elementenwerkt en geen rekening houdt met de capaciteit vanhet ontvangende land.

Si le pays n'est vraiment pas capable de rembourser,il faut alléger sa dette.

Indien het land echt niet in staat is terug te betalen,moet de schuld verminderd worden.

Mais il faut continuer en même temps les investis-sements directs. C'est le cas de certains pays, commel'Allemagne.

Tegelijkertijd moet er ook rechtstreeks geïnvesteerdworden. Bepaalde landen, zoals Duitsland, doen dit.

Il faut en outre augmenter de manière significativela qualité de l'aide.

Daarnaast moet de kwaliteit van de hulp duidelijkverhoogd worden.

En ce qui concerne le financement de tout cela, l'ona pris connaissance du rapport de M. Landau. Legroupe de travail autour de M. Sachs est d'accord avecson analyse, et soutient ses propositions, d'autant plusqu'il ne favorise pas une solution par rapport à uneautre.

Wat de financiering van dit alles betreft, heeft menkennis genomen van het verslag van de heer Landau.De werkgroep rond de heer Sachs is het met zijnanalyse eens en steunt zijn voorstellen, des te meerdaar hij geen voorkeur uit voor de ene of andereoplossing.

Pour l'ONU, il faut d'abord répondre à deuxquestions :

Voor de VN moeten eerst twee vragen wordenbeantwoord :

1o les nouveaux mécanismes sont-ils nécessairespour atteindre les ODM?

1o zijn er nieuwe mechanismen nodig om demillenniumdoelstellingen te halen ?

2o sont-ils possibles techniquement et politique-ment ?

2o zijn ze technisch en politiek haalbaar ?

3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001

( 112 )

Page 113: Sénat et Chambre Belgische Senaat des représentants en ... · DOC 51 1606/001 (Chambre) 3-603/1 (Senaat) DOC 51 1606/001 (Kamer) Sénat et Chambre des représentants de Belgique

Pour atteindre les 0,7%, il estime que des méca-nismes innovants ne sont pas nécessaires; cela peutêtre fait par le budget des États. En ce sens, il partagel'observation de M. Cortois, selon laquelle il n'est pasimportant de déterminer la source du financement,pourvu que l'argent arrive.

Om de 0,7% te halen, schat hij dat er geenvernieuwende mechanismen nodig zijn, dit kan viade nationale begrotingen worden bereikt. In die zin ishij het eens met de opmerking van de heer Cortois, dathet niet belangrijk is de bron van het geld vast testellen, zolang het geld er komt.

Ce n'est qu'au-delà des 0,7% qu'un problème fiscalpeut surgir au niveau macroéconomique.

Eens men de 0,7% overschrijdt kan er echter weleen fiscaal probleem rijzen op macro-economischniveau.

C'est dans ce contexte que des initiatives spécialespeuvent devenir utiles, comme c'est le cas de l'IFFbritannique. Cette initiative a l'avantage d'être facile-ment admise politiquement, étant donné que cela seréalise dans le cadre des budgets nationaux.

In deze context kunnen speciale initiatieven, zoalsde Britse IFF wel nuttig blijken. Dit initiatief heeft hetvoordeel dat het politiek zeer aanvaardbaar is, aange-zien het binnen de nationale budgetten plaatsvindt.

Plusieurs autres initiatives sont à l'étude, comme lataxe Tobin. Mais elles présentent l'inconvénient denécessiter la création d'un cadre technique pour lamise en œuvre, ce qui les rend irréalisables au niveaupolitique pour l'instant.

Er worden andere initiatieven bestudeerd, zoals deTobintaks. Die hebben echter het nadeel dat er eentechnisch kader moet worden geschapen om ze uit tevoeren, wat ze momenteel vanuit politiek oogpuntonuitvoerbaar maakt.

Ce genre de taxes peut toutefois être un très boninstrument à moyen ou à long terme.

Op middellange of lange termijn kan dit soorttaksen echter een zeer goed instrument zijn.

Si, en 2005, il y a une contrainte budgétaire, laproposition britannique y répond.

Indien er in 2005 een budgettaire beperking is, ishet Britse voorstel daarop voorzien.

Quant à la réalisation des objectifs, l'intervenant estoptimiste, puisque la génération actuelle est lapremière qui peut les réaliser. Il y a quelques dizainesd'années, cela n'aurait pas été abordable dans l'enve-loppe de 0,7%.

Wat het bereiken van de doelstellingen betreft is hijoptimistisch. Deze generatie is immers de eerste die zekan verwezenlijken. Een paar tientallen jaren geledenzou dit met een grens van 0,7% niet haalbaar zijngeweest.

La question qui se pose ne concerne plus sur lanécessité de l'aide au développement, mais bien sonmode de financement.

Het gaat dus niet meer om de vraag of ontwikke-lingshulp nodig is, maar wel hoe we de hulp moetenfinancieren.

Il est d'avis que le sommet du G8 fournira lameilleure opportunité pour mener ce débat.

Hij denkt dat de G8-top de beste gelegenheid zalbieden om deze discussie te voeren.

G05142 - Guyot, s.a., Bruxelles

( 113 ) 3-603/1 - 2004/2005DOC 51 1606/001