VISAGESMICHAEL MESCHKE

MICHAEL AMANDUS KERSTEN

ISBN 978-2-915936-07-0

2008 © Copyright Éditions KALLIMAGES 21, rue de Fécamp 75012 Paris tél. : + 33972969556 www.kallimages.com contact@kallimages.com

COLLECTION DÉMIURGES

VISAGESŒUVRES ET TEXTES

MICHAEL MESCHKE

PHOTOGRAPHIES

MICHAEL AMANDUS KERSTEN

INTRODUCTIONANTIGONI PAROUSSI

BIOGRAPHIELUCIE BONATO

TRADUCTION EN GRECMARGARITA KOULENTIANOU

Περιεχόμενα

Εισαγωγή 9Αντιγόνη Σοφοκλή 29Οδυσσέας ή ο θρύλος της θάλασσας του Gösta Kjellin, από την Ομήρου Οδύσσεια 61Δον Κιχώτης του Miguel de Cervantès 81Ιστορία του στρατιώτη των Igor Stravinsky και Charles Ferdinand Ramuz 93Ραμαγιάνα από το ινδικό έπος και τον William Buck 105

Μαριονέτες σολίστες του Michael Meschke 113Χριστουγεννιάτικο παιχνίδι από το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο 141Νυχτέρι ΙΙ Παντομίμα του Michael Meschke 151Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν του Μπέρτολντ Μπρέχτ 157 Ιαπωνική τραγωδία του Michael Meschke 171Σιωπηρός θρύλος της Luisa Meschke 177Τα παραμύθια του Χόφμαν από το έργο του E. T. A. Hoffmann 185Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ του Heinrich von Kleist 193Ποιος είναι ο Μίκαελ Μέσκε; 199

Sommaire

Introduction 9Antigone Sophocle 29Ulysse ou la Saga de la mer Gösta Kjellin d’après Homère 61Don Quichotte Miguel de Cervantès 81 Histoire du Soldat Igor Stravinsky et Charles Ferdinand Ramuz 93Ramayana d’après une épopée indienne et William Buck 105Marionnettes solistes Michael Meschke 113Un jeu de Noël d’après l’Évangile selon saint Jean 141Nocturne II Pantomime de Michael Meschke 151La Bonne Âme de Setchouan Bertolt Brecht 157Tragédie japonaise Michael Meschke 171Légende sicilienne Luisa Meschke 177Les contes d’Hoffmann d’après E. T. A. Hoffmann 185 Le prince de Hombourg Heinrich von Kleist 193Qui est Michael Meschke ? 199

Impossible, énigmatique et riche,Cet Art de la marionnette.Impossible car inanimé et animé,Asexué et sensuel,Burlesque et sublime.Fermé et sans frontière,Chargé de traditions mortes et vivantes, Habité par des faux-monnayeurs, Et des innovateurs sincères.

Αδιανόητη, αινιγματική και πλούσια,Αυτή η τέχνη της μαριονέτας.Αδιανόητη γιατί είναι άψυχη και έμψυχηΆφυλη και αισθησιακήΜπουρλέσκο και έξοχη.Κλειστή και χωρίς σύνορα,Φορτωμένη με παραδόσεις νεκρές και ζωντανές,Κατοικημένη από παραχαράκτεςΚαι έντιμους ανανεωτές.

« Mon garçon, reconduis-moi chez moi. Que le roi verse sa rage sur quelqu’un de plus jeune ; qu’il apprenne à mieux garder sa langue et à se montrer davantage maître de lui-même qu’aujourd’hui ! »

«Παιδί μου, οδήγησέ με πάλι στο σπίτι μου. Ο βασιλιάς να ξεσπάσει την οργή του σε κάποιον νεότερο. Ας μάθει να κρατάει καλύτερα τη γλώσσα του και να δείχνεται πιο κύριος του εαυτού του απ΄ όσο σήμερα.»

Jeune garçon

Μικρό αγόρι

76 77

L’INSTANT

L’Instant, c’est le présent.La vie est un instant.Ce qui se passe en ce moment est la vie.Vite, vite, Instant, accroche-toi Avant de disparaître.

Il arrive par derrière, façonné par le passé.Il veut te dépasser, vite.Saisis-le au bon moment, l’Instant.Regarde-le, les yeux ouverts, Et vis-le aussitôt.Car il veut te dépasser, vite.

Rappelle-toi que, dans ta jeunesse,Tu disais que la vie était difficile,Et que ceux qui veulent en profiterDoivent l’attraper.Pour mériter le bonheur…

Peut-être, un jour,Toutes les choses prendront d’autres directions, D’autres lumières.Rappelle-toi alors ces paroles de ta jeunesse.Et lève-toi seul et lutte seul.Et ne regrette rien,Si alors tu perds ! 1950

Η ΣΤΙΓΜΉ

Η Στιγμή είναι το τώρα.Η ζωή είναι μια στιγμή.Κι αυτό που τώρα συμβαίνει είναι η ζωή.Γρήγορα, γρήγορα Στιγμή, πιάσ’ τηνΠριν εξαφανιστείς.

Έρχεται πλασμένη απ΄ το παρελθόν.Θέλει να σε προσπεράσει, γρήγορα.Άρπαξέ την τη σωστή ώρα, τη Στιγμή.Κοίτα την κατάματαΚαι ζήσε την, αμέσωςΓιατί γρήγορα θα ξεγλιστρήσει.

Θυμήσου πως, νέος,Έλεγες η ζωή είναι δύσκολη, Και για να την κερδίσειςΠρέπει να την αδράξεις.Για να σου αξίζει η ευτυχία…

Ίσως μια μέραΤα πράγματα όλα πάρουν άλλους δρόμους,Άλλα φώτα.Θυμήσου τότε αυτά τα λόγια τα νεανικά.Και σήκω μόνος, πάλεψε,Και μη μετανιώσεις για τίποτα,Αν, τέλος, χάσεις. 1950

Vieux marin

Γέρος ναυτικός

76 77

134

Le chef d’orchestre

Ο μαέστρος

Il y aura un jour,Le jour viendra,Où la route qui mène à la merSera devenue trop longue.Ce jour-là, je pesterai ! Il y aura un jourOù le voyage à ParisSera trop dur.Ce jour-là, je pleurerai !

Il y aura un jourOù l’escalier de la terrasseSera trop haut.Ce jour-là,Je ne vais ni jurer ni pleurer.

Et un jour, Le pas de ma chaiseJusqu’à la bibliothèqueSera trop lourd.Et je soupirerai, inconsolable.

Il y aura un jour,Où ce sera trop long, trop fatigant,De passer de mon lit à la fenêtre.Et personne pour tirer les rideaux.Si ce jour-là m’est donné, bien calmement,Au lieu d’en terminer de façon insolente,Je devrai, ce jour-là, bien calmement,Me réjouir de partager ce destinAvec ceux qui, comme moi, ont survécu. Séville, 2 mai 1989

134

196

Colonel Kottwitz

Συνταγματάρχης Kottwitz

Ah ! la belle journée ! Et dire que nous allons nous battre aujourd’hui. Dieu n’a sûrement pas voulu ça.

Réplique de Jean-Paul Moulinot Festival d’Avignon, 1954

Α, τι όμορφη μέρα! Και να σκεφτείς πως θα πάμε στη μάχη σήμερα.Σίγουρα ο Θεός δεν το θέλει κάτι τέτοιο. Ο Ζαν-Πωλ Μουλινό Φεστιβάλ της Αβινιόν, 1954

196

199

199

QUI EST MICHAEL MESCHKE ?

Comment définir Michael Meschke ? Un marionnettiste, mettant en scène et manipulant ses créations ? À dire vrai, c’est un homme aux multiples facettes puisqu’il est aussi cinéaste, acteur, écrivain, poète, et bien plus encore – mais sa modestie empêche de tout révéler. Alors, pour éluder la difficulté, disons simplement qu’il est un homme de théâtre.

Fils aîné d’un pasteur allemand, Michael Meschke est né le 14 juillet 1931 à Dantzig (aujourd’hui la polonaise Gdansk). En 1939, la famille émigre en Suède et s’installe à Viggbyholm, près de Stockholm. Après avoir terminé ses études et passé son bac en 1951, Michael Meschke n’a qu’une idée en tête : devenir marionnettiste. Et, c’est avec opiniâtreté qu’il va poursuivre son objectif. Tout d’abord, il rejoint Braunschweig (Allemagne de l’Ouest) pour étudier la marionnette pendant un an avec Harro Siegel – ce maître qui avait élevé le théâtre de marionnettes au rang de forme artistique en montrant la capacité d’interprétation des personnages bien au-delà des contes pour enfants. Habile de ses mains, Michael Meschke y acquit la technique de fabrication et l’esthétique des marionnettes. Ayant terminé son apprentissage, le jeune homme part pour Paris où il intègre l’école fondée par Étienne Decroux qui enseignait la technique du mime corporel et que des personnalités aussi célèbres que Marcel Marceau, Jean-Louis Barrault ou encore Yves Lebreton avaient fréquentée avant lui. Par la suite, ses voyages l’entraînent à travers l’Europe afin d’étudier la mise en scène, en particulier au

ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΜΊΚΑΕΛ ΜΈΣΚΕ;

Ποιος είναι ο Μίκαελ Μέσκε; Μαριονετίστας, που σκηνοθετεί και παίζει ο ίδιος τις μαριονέτες του; Στην πραγματικότητα είναι ένας άνθρωπος με πολλά πρόσωπα, αφού είναι επίσης κινηματογραφιστής, ηθοποιός, συγγραφέας, ποιητής κι άλλα πολλά –που η μετριοφροσύνη του τον εμποδίζει να μας αποκαλύψει. Για να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσκολία, ας πούμε απλά πως είναι ένας θεατράνθρωπος.

Πρωτότοκος γιος ενός γερμανού πάστορα, ο Μέσκε γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου 1931 στο Ντάντσινγκ (σημερινό πολωνικό Γκντάνσκ). Το 1939, η οικογένειά του μεταναστεύει στη Σουηδία, για να εγκατασταθεί στο Βίγκμπιχολμ, κοντά στη Στοκχόλμη. Τελειώνοντας το λύκειο, το 1951, ο Μέσκε έχει μια μόνο ιδέα κατά νου: να γίνει μαριονετίστας. Είναι ένας στόχος που θα ακολουθήσει με επιμονή. Στην αρχή πηγαίνει στο Μπράουνσβάιγκ (δυτική Γερμανία) για να σπουδάσει την τέχνη της μαριονέτας για ένα χρόνο στο πλευρό του Harro Siegel –του δάσκαλου αυτού που ανύψωσε το θέατρο μαριονέτας σε καλλιτεχνική έκφραση, αναδεικνύοντας τις ερμηνευτικές δυνατότητες της μαριονέτας πέρα απ΄ τα όρια των παραμυθιών για παιδιά. Ο Μέσκε, που «πιάνει το χέρι του», μαθαίνει την τεχνική της κατασκευής και την αισθητική της μαριονέτας. Τελειώνοντας τη μαθητεία του, φεύγει για το Παρίσι όπου εγγράφεται στη σχολή του Etienne Decroux, που δίδασκε την τεχνική της μιμικής του σώματος , όπου είχαν παλιότερα μαθητεύσει προσωπικότητες όπως ο Marcel Marceau, ο Jean-Louis Barrault

Η μέρα ξυπνάειΓια να σου πειΠωςΌ,τι κι αν γίνειΞημερώνει Και Θα ξημερώνει πάντα. Παρίσι, 10 Μαΐου 1997

Le jour se lève. C’est pour vous direQue,Quoiqu’il arrive,Le jour se lèveEt, Se lèvera toujours. Paris, 10 mai 1997

Michael Meschke

Michael Amandus Kersten

COLLECTION DÉMIURGES

VISAGES

MICHAEL MESCHKE

MICHAEL AMANDUS KERSTEN

Le photographe Michael Amandus Kersten rend hommage à l’artiste Michael Meschke, un maître incontesté de l’art de la marionnette dans le monde. À son contact, il a su trouver l’inspiration pour sublimer ses œuvres, inspirées aussi bien des mythes grecs que des épopées indiennes ou encore de la littérature internationale. Les images qu’il propose sont le reflet de son admiration et de son émerveillement. Elles nous livrent tout le talent de Michael Meschke dont les créations, tout autant que la poésie, sont uniques.

Ο ελβετός φωτογράφος Michael Amandus Kersten αποδίδει τιμή στο σουηδό καλλιτέχνη Michael Meschke, αναμφισβήτητο δάσκαλο της τέχνης της μαριονέτας σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Με την επαφή μαζί του, βρήκε την έμπνευση για να εξιδανικεύσει τα έργα του. Οι εικόνες που μας προτείνει αντανακλούν το θαυμασμό του και αναδεικνύουν όλο το ταλέντο του Michael Meschke, προβάλλοντας τις μοναδικές δημιουργίες του.

Le choix de Michael Meschke des marionnettes comme moyen d’expression, n’allait pas sans risque au regard des hiérarchies et des préjugés de l’académisme.

Il lui fallait toute sa curiosité et une tenacité sans faille pour créer la vie et rendre à cet art toute sa noblesse.

Jack Lang

COLLECTION DÉMIURGES