Opleiding Duurzaam Gebouw - Bruxelles Environnement · 2016-02-11 · Ideologie: de Staat vertrouwt...

Preview:

Citation preview

Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Diagnosetools voor renovaties

Sanering van vrijstaande collectieve gebouwen in Brussel

Gérald LEDENT

UCL - Faculté d'architecture, d'ingénierie architecturale, d'urbanisme (LOCI)

S a n e r i n g v a n v r i j s t a a n d e c o l l e c t i e v e g e b o u w e n i n B r u s s e l

B I M 1 5 1 1 3 0

Gérald LEDENT UCL | LOCI

B R U S S E L

A A N Z I E N

V E R VA L

P O T E N T I E E L

Gérald LEDENT UCL | LOCI

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Een stad ontwikkeld rond een specifieke woonvorm: de eengezinswoning in gesloten bebouwing

Meer dan een woning op drie behoort tot deze woonvorm

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Verscheidenheid en onveranderlijkheid

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Verscheidenheid en onveranderlijkheid

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

4 kenmerken van de traditionele Brusselse woning

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Modernisme, een revolutie

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Stedelijke vormen Collectieve huisvesting Hoogte Indeling

4 kenmerken van de modernistische woning die de CIAMs voorstaan

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Absoluut contrast: modernistische woonvorm >< traditionele Brusselse woonvorm

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Begrijpen: bundel tekeningen van 13.000 woningen in het BHG (2,5% van het woningenpark van het BHG)

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

BRUSSEL

Begrijpen: bundel tekeningen van 13.000 woningen in het BHG (2,5% van het woningenpark van het BHG)

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

AANZIEN

Oorsprong: na de oorlog is er een tekort aan 300.000 woningen

Ideologie: de Staat vertrouwt op de moderne architectuur voor de heropbouw van het land (euforie expo ‘58)

Infrastructuur: eerste autowegen, randwegen en invalswegen tot in het hart van de stad

stadsplanning (Tekhnè- en Manhattan-plan)

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

AANZIEN

Oorsprong: na de oorlog is er een tekort aan 300.000 woningen

Ideologie: de Staat vertrouwt op de moderne architectuur voor de heropbouw van het land (euforie expo ‘58)

Infrastructuur: eerste autowegen, randwegen en invalswegen tot in het hart van de stad

stadsplanning (Tekhnè- en Manhattan-plan)

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

AANZIEN

Oorsprong: na de oorlog is er een tekort aan 300.000 woningen

Ideologie: de Staat vertrouwt op de moderne architectuur voor de heropbouw van het land (euforie expo ‘58)

Woning: Wet De Taye (1948) >> moedigt privé-eigendom aan

Wet Brunfaut (1949) >> organiseert de ontwikkeling van de sociale huisvesting

Vanaf 1956 >> tussenkomst van de staat voor complexen van + 25 woningen

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

AANZIEN

Oorsprong: na de oorlog is er een tekort aan 300.000 woningen

Ideologie: de Staat vertrouwt op de moderne architectuur voor de heropbouw van het land (euforie expo ‘58)

Woningen: Wet De Taye (1948) >> moedigt privé-eigendom aan

Wet Brunfaut (1949) >> organiseert de ontwikkeling van de sociale huisvesting

Vanaf 1956 >> tussenkomst van de staat voor complexen van + 25 woningen

Vanaf

Het appartement van uw dromen …

RESIDENTIE AURORE in Anderlecht

Een investering die haar waarde behoudt!

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

AANZIEN

Oorsprong: na de oorlog is er een tekort aan 300.000 woningen

Ideologie: de Staat vertrouwt op de moderne architectuur voor de heropbouw van het land (euforie expo ‘58)

Logement : Wet De Taye (1948) >> moedigt privé-eigendom aan

Wet Brunfaut (1949) >> organiseert de ontwikkeling van de sociale huisvesting

Vanaf 1956 >> tussenkomst van de staat voor complexen van + 25 woningen

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

Representativiteit

• 730 gebouwen 1/3 publiek

2/3 privaat

• 77.000 woningen 15% van het

gewestelijke totaal

7% van de grondinname

van woongebouwen

AANZIEN

Inventaris

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

VERVAL

Eind jaren ’60 wordt het modernisme als voor de hand liggende keuze opnieuw in vraag gesteld >> einde concessus

Kentering: vooruitgang >> stigmatisering (“buildings”, “kippenhok”, ”etri-moche”, “amelinckx”, enz.)

1. aardoliecrisis >> erbarmelijke energiekwaliteit + dure uitvoering

2. gebruikte materialen >> eerste tekenen van economische veroudering

3. sociale bewegingen (mei ’68) >> einde van het familiale model van het modernistische programma

>> aanklacht tegen het onvermogen van deze gebouwen om "een stad te vormen"

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

VERVAL

Eind jaren ’60 wordt het modernisme als voor de hand liggende keuze opnieuw in vraag gesteld >> einde concessus

Kentering: vooruitgang >> stigmatisering (“buildings”, “kippenhok”, ”etri-moche”, “amelinckx”, enz.)

1. aardoliecrisis >> erbarmelijke energiekwaliteit + dure uitvoering

2. gebruikte materialen >> eerste tekenen van economische veroudering

3. sociale bewegingen (mei ’68) >> einde van het familiale model van het modernistische programma

>> aanklacht tegen het onvermogen van deze gebouwen om "een stad te vormen"

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

VERVAL

Anderlecht, Peterbos

Eind jaren ’60 wordt het modernisme als voor de hand liggende keuze opnieuw in vraag gesteld >> einde concessus

Kentering: vooruitgang >> stigmatisering (“buildings”, “kippenhok”, ”etri-moche”, “amelinckx”, enz.)

1. aardoliecrisis >> erbarmelijke energiekwaliteit + dure uitvoering

2. gebruikte materialen >> eerste tekenen van economische veroudering

3. sociale bewegingen (mei ’68) >> einde van het familiale model van het modernistische programma

>> aanklacht tegen het onvermogen van deze gebouwen om "een stad te vormen"

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Groot vastgoedpark in onze steden

Dit vereist aanzienlijke investeringen (technologie, binneninrichting, enz.)

Gebrek aan totaalvisie rekening houdend met hun collectieve karakter

privaat >> goedkeuring van gemeenschappelijke eigendom

publiek >> versnipperde investeringen om financiële redenen

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Anvers, Kiel, Renaat Braem IZH, Maxime Brunfaut

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Evere, IZH, Maxime Brunfaut

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Evere, IZH, Maxime Brunfaut

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Evere, IZH, Maxime Brunfaut

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Evere, IZH, Maxime Brunfaut

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Jette, de Greeflaan, Rémy Van der Looven

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Jette, de Greeflaan, Rémy Van der Looven

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Jette, de Greeflaan, Rémy Van der Looven

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Jette, de Greeflaan, Rémy Van der Looven

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Jette, de Greeflaan, Rémy Van der Looven

Problematiek van renovaties

binneninrichting moet wijken voor patrimoniale of normatieve overwegingen

balkons ruimen plaats voor warmte-isolatie

gemeenschappelijke ruimten verdwijnen ten gevolge van gebrekkig onderhoud

oppervlakkig opsmukwerk

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

VEREIST EEN OBJECTIEVE ERKENNING VAN HET POTENTIEEL VAN DEZE GEBOUWEN

?

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

NADELEN

in het algemeen verouderde uitrustingen

verouderde technologieën (verwarming, ventilatie, warmte- en geluidsisolatie)

functionalistisch ontwerp van deze ruimten

onvoldoende ontwikkelde gemeenschappelijke ruimten

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

KWALITEITEN

alleen al het feit dat ze bestaan

stevige structuren + doeltreffende en minimale distributie

gedeeld gebruik van hulpbronnen (droogkasten, dakterrassen, gemeenschappelijke ruimten, gedeelde

uitrustingen, enz.)

rol van de conciërges

lichte woonruimten met vrije uitzichten

bakens in Belgische steden met vooral laagbouw

vrije ruimte

>> groen netwerk

>> grondreserves

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

VOORBEELD: Haalbaarheidsstudie voor de woontoren van J. Roggen, Brunfautstraat in Molenbeek (Druot,

Lacaton & Vassal)

>> Onbevooroordeelde kijk op de kwaliteiten en gebreken

>> Voorstel van een objectieve synthese aan de hand van werkwijzen

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Onbevooroordeelde kijk op de kwaliteiten en gebreken

1. Fysieke kenmerken van het gebouw:

structurele kwesties

geïntegreerde technologieën

gebruikte materialen

bereikbaarheid van het gebouw

structuur van de woningen

gemeenschappelijke ruimten binnen en buiten

uitgebreidere analyse van de wijk

huidige normen (minimale oppervlakten, evacuatiewegen)

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Onbevooroordeelde kijk op de kwaliteiten en gebreken

1. Fysieke kenmerken van het gebouw:

Onbevooroordeelde kijk op de kwaliteiten en gebreken

2. Sociale kenmerken van het gebouw:

bewoning en afstemming op de behoeften van de bewoners

eigen behoeften van elke bewoner

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Onbevooroordeelde kijk op de kwaliteiten en gebreken

2. Sociale kenmerken van het gebouw:

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

HERBESTEMMINGEN uitbreiding

Noord Noord Zuid Zuid

OOST WEST

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Voorstel van een objectieve synthese aan de hand van werkwijzen

restauratie

renovatie

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

Belang

belicht het potentieel

schrijft geen pasklare oplossingen voor

het architectuurproject kan alle kanten uit

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

De voordelen die verband houden met stigmatisering wegwerken.

Een algemene en onbevooroordeelde diagnose is belangrijk om een echte heropleving mogelijk te maken.

+, Lacaton, Vassal, Druot,, Trignac Certé, voor

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

+, Lacaton, Vassal, Druot,, Trignac Certé, na

De voordelen die verband houden met stigmatisering wegwerken.

Een algemene en onbevooroordeelde diagnose is belangrijk om een echte heropleving mogelijk te maken

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

+, Lacaton, Vassal, Druot,, Trignac Certé, voor

De voordelen die verband houden met stigmatisering wegwerken.

Een algemene en onbevooroordeelde diagnose is belangrijk om een echte heropleving mogelijk te maken

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

POTENTIEEL

+, Lacaton, Vassal, Druot,, Trignac Certé, na

De voordelen die verband houden met stigmatisering wegwerken.

Een algemene en onbevooroordeelde diagnose is belangrijk om een echte heropleving mogelijk te maken

Gérald LEDENT UCL | LOCI BRUSSEL AANZIEN VERVAL POTENTIEEL

Dank u

Recommended