97

daculi teritoriebis efeqturi sistemebisakenawsassets.panda.org/downloads/cbd_powpa_geo.pdfgardamavali ekonomikis mqone da mcire kunZulovani ganviTarebadi saxelmwifoebisaTvis mxardaWeris

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • daculi teritoriebis

    efeqturi sistemebisaken

    biomravalferovnebis konvenciis samuSao

    programa daculi teritoriebis Sesaxeb da

    programis danergvis saxelmZRvanelo

    Tbilisi

    2008

  • biomravalferovnebis konvenciis samuSao programa daculi teritoriebis Sesaxeb da

    programis danergvis saxelmZRvanelo dokumenti gamosca biomravalferovnebis

    konvenciis samdivnom. dokumentis qarTulenovani versia moamzada bunebis dacvis

    msoflio fondis (WWF) kavkasiis warmomadgenlobam.

    bunebis dacvis msoflio fondis (WWF) kavkasiis warmomadgenloba madlobas uxdis

    fonds -”MAVA Fondation pour la Protection de la Nature” finansuri mxardaWerisaTvis.

    redaqtireba: ana ruxaZe, maka biwaZe, nodar ebraliZe

    Targmani: irakli Todria

    dizaini: daviT gabunia

    fotoebis mowodebisaTvis madlobas vuxdiT baton zurab manveliZes

    Copyright © 2005, Secretariat of the Convention on Biological Diversity

  • sarCevi

    winasityvaoba ......................................................................................................

    I. Sesavali ..........................................................................................................

    II. daculi teritoriebis Sesaxeb samuSao programis mokle mimoxilva ..........................................................................................

    III. biomravalferovnebis konvenciis samuSao programa daculi teritoriebis Sesaxeb ...............................................

    IV. daculi teritoriebis Sesaxeb samuSao programis danergvis saxelmZRvanelo .................................................

    1. sawyisi etapi ........................................................................................

    2. daculi teritoriebis sistemebis Seqmna da ekosistemuri midgoma .....................................................................

    3. daculi teritoriebis dagegmva da marTva ................................

    4. daculi teritoriebisaTvis arsebuli safrTxeebis daZleva ......................................................................

    5. daculi teritoriebis socialuri sargeblis gaumjobeseba....................................................................

    6. xelsayreli politikuri garemos Seqmna ...................................

    7. SesaZleblobaTa gaZliereba .........................................................

    8. finansuri mdgradobis uzrunvelyofa .....................................

    9. standartebi, efeqturad marTva da monitoringi ......................................................................................

    10. mecnieruli codnis gamoyeneba ......................................................

    V. abreviaturebis ganmarteba ...........................................................................

    1

    3

    9

    17

    41

    41

    44

    53

    58

    62

    69

    75

    80

    85

    89

    92

  • winasityvaoba

    biologiuri mravalferovneba – cocxali organizmebis da maTi saarsebo

    ekosistemebis nairsaxeobebi – is safuZvelia, romelzec kacobriobis civilizacia

    aRmocenda. adamianis qmedebebis Sedegad warmoqmnili safrTxeebis fonze

    biomravalferovnebis SenarCuneba Tanamedrove epoqis erT-erTi ZiriTadi

    problemaa. am gamowvevis mniSvneloba msoflios masStabiT aRiares rio de

    JaneiroSi 1992 wels gamarTul msoflio samitze, sadac miiRes konvencia

    biologiuri mravalferovnebis Sesaxeb. konvencia ZalaSi momdevno wels Sevida.

    amJamad am saerTaSoriso, samarTlebrivad savaldebulo xelSekrulebas 191 wevri

    hyavs, rac mis universalur aRiarebaze miuTiTebs.

    konvenciis mizania uzrunvelyos biologiuri mravalferovnebis konservacia, misi

    komponentebis mdgradi gamoyeneba da genetikuri resursebidan miRebuli sargeblis

    samarTliani da Tanabari ganawileba. konvencia gansazRvravs mTavrobebis

    valdebulebaTa farTo speqtrs, romlebic biologiuri mravalferovnebis

    konservaciisa da mdgradi gamoyenebis miRwevis mizniT erovnul doneze garkveuli

    zomebis miRebas gulisxmoben. konvenciis ZalaSi Sesvlis Semdeg mxareebma misi

    principebi ramdenime programaSi asaxes. TiToeuli programa ayalibebs xedvas,

    momavali samuSaoebis warmarTvis principebs, miznebs, amocanebs da qmedebebs,

    gansazRvravs potenciur Sedegebs da am Sedegebis misaRwevad saWiro vadebsa da

    saSualebebs.

    programebi miiReba biomravalferovnebis konvenciis mxareTa konferenciaze,

    romelic konvenciis mmarTveli organoa da or weliwadSi erTxel ikribeba.

    programebi xangrZlivvadiani perspeqtivis damsaxveli gadawyvetilebebia da maT

    yvela monawile mxaris konsensusis safuZvelze iReben. mxareTa konferenciis

    momzadebis procesSi eqspertebi msoflios sxvadasxva kuTxidan, maT Soris gaeros

    sxva organoebis, mTavrobaTaSorisi da arasamTavrobo organizaciebis, mkvidri

    da adgilobrivi Temebis da kerZo seqtoris warmomadgenlebi, muSaoben teqstis

    proeqtze; am proeqts Semdeg ganixilaven da asworeben organoebi, romlebsac

    mxareTa konferenciisaTvis rekomendaciebis momzadeba evalebaT. daculi

    teritoriebis programa, romelic warmodgenilia winamdebare publikaciaSi,

    molaparakebebis sakmaod xangrZlivi procesis Semdeg miiRes mxareTa konferenciis

    meSvide Sexvedraze, romelic 2004 wels gaimarTa.

    daculi teritoriebis daarseba da marTva biomravalferovnebis konvenciis me-8

    muxlis (in situ konservacia) ZiriTadi sakiTxia. daculi teritoriebi msoflio

    bunebrivi da kulturuli memkvidreobis SenarCunebis erT-erTi yvelaze

    mniSvnelovani saSualebaa. isini uzrunvelyofen habitatebisa da maTTan

    dakavSirebuli biomravalferovnebis dacvas, ekosistemur momsaxurebas, wvlili

    SeaqvT siRaribis daZlevasa da mdgrad ganviTarebaSi. daculi teritoriebi xels

    uwyoben soflis meurneobis ganviTarebasa da mcired nayofieri miwebis

    racionalur gamoyenebas, moaqvT Semosavali da qmnian axal samuSao adgilebs.

    daculi teritoriebi iZleva kvlevebisa da monitoringis, garemosdacviTi

    ganaTlebis, rekreaciisa da turizmis ganviTarebis SesaZleblobebs. daculi

    teritoriebi konservaciis erovnuli da globaluri strategiebis mniSvnelovan

    1

  • nawils Seadgenen. mdgradi ganviTarebis msoflio samitis (WSSD) gegma moiTxovs

    2012 wlisaTvis zRvis daculi teritoriebis reprezentaciuli sistemis Seqmnas,

    mouwodebs `cxeli wertilebis~ konservaciis iniciativebisa da ekologiuri

    qselebis mxardaWerisa da popularizebisaken.

    programiT gansazRvrulia qmedebebi, romlebic saWiroa daculi teritoriebis

    dagegmarebis, SerCevis, daarsebis, gaZlierebisa da marTvisaTvis; mmarTvelobis,

    Tanamonawileobis da samarTlianobis gaZlierebisaTvis saWiro gzebi da

    saSualebebi; daculi teritoriebisTvis xelsayreli garemos SeqmnisaTvis

    aucilebeli qmedebebi. daculi teritoriebis programis ganxorcieleba wvlils

    Seitans biomravalferovnebis Semcirebis amJamindeli tempis 2010 wlisTvis

    mniSvnelovnad SenelebaSi. es gulisxmobs, rom aqcenti praqtikul qmedebebze unda

    gakeTdes. magaliTad, ganisazRvros Sedegebze orientirebuli amocanebi

    globalur, regionul da adgilobriv doneebze biomravalferovnebis Semcirebis

    amJamindeli tempis 2010 wlisaTvis mniSvnelovnad Senelebis mizniT. yovelive aman

    wvlili unda Seitanos mdgradi ganviTarebis miRwevaSi, siRaribis aRmofxvrasa da

    aTaswleulis ganviTarebis miznebis ganxorcielebaSi.

    daculi teritoriebis programa gansazRvravs im qmedebaTa CarCos, romelTa

    meSveobiTac SesaZlebelia konvenciis miznebis miRweva. Sesabamisad mogiwodebT,

    gamoiyenoT winamdebare dokumenti da agreTve gagviziaroT Tqveni winadadebebi da

    mosazrebebi, romlebic Cvens erTobliv qmedebebs gaaumjobeseben.

    hamdalah zedani

    aRmasrulebeli mdivani

    2005 weli

    2

  • daculi teritoriebi biomravalferovnebis konservaciis qvakuTxedia. maT

    mniSvnelobas bunebrivi da kulturuli memkvidreobis SenarCunebisa da mdgradi

    ganviTarebis uzrunvelsayofad aRiareben saerTaSoriso organizaciebi, qveynebis

    mTavrobebi da mosaxleoba.

    amJamad mTel msoflioSi 100 000-ze meti daculi teritoriaa. Tumca daculi

    teritoriebis sistemebi jer kidev ar faraven sakmaris farTobs, maTi dagegmareba

    da marTva saTanadod ar xdeba, ris gamoc ver xerxdeba daculi teritoriebis

    efeqturad gamoyeneba biomravalferovnebis konservaciaSi. daculi teritoriebis

    amJamad arsebuli sistemebi adekvaturad ar moicaven konservaciis TvalsazrisiT

    mniSvnelovan yvela ekosistemas, habitatsa da saxeobas. magaliTad, maSin roca

    daculia xmeleTis ekosistemebis 11%, zRvis ekosistemebis mxolod 1%-ia CarTuli

    daculi teritoriebis sistemebSi. agreTve mwiradaa warmodgenili mtknari wylis

    ekosistemebi da stepebi. amis gamo, aucilebelia daculi teritoriebis gafarToeba,

    maTi reprezentaciulobisa da marTvis gaumjobeseba rogorc erovnul, aseve

    regionul da globalur doneebze.

    biomravalferovnebis konvenciis mxareTa VII konferenciam, romelic Catarda 2004

    wlis TebervalSi, VII/28-e gadawyvetilebiT miiRo daculi teritoriebis programa.

    es gaxlavT pirveli globaluri mTavrobaTaSorisi SeTanxmeba, romelic

    gansazRvravs daculi teritoriebis ganviTarebis miznebs, maTi miRwevis vadebs,

    Sesabamis qmedebebs da mouwodebs daculi teritoriebis dafinansebis mniSvnelovani

    gazrdisaken. biomravalferovnebis konvenciis mxareTa konferenciam daculi

    teritoriebis sakiTxebisaTvis Seqmna samuSao jgufi, romelic mxareebs unda

    daexmaros programis ganxorcielebaSi da, agreTve, uzrunvelyos am procesze

    zedamxedveloba.

    programis saboloo mizania, uzrunvelyos efeqturad marTuli da ekologiurad

    reprezentaciuli xmeleTisa (2010 wlamde) da zRvis (2012 wlamde) daculi

    teritoriebis erovnuli da regionuli sistemebis Seqmna da SenarCuneba.

    rogorc zemoT aRiniSna, amJamad msoflio daculi teritoriebis monacemTa bazaSi

    aRricxulia 100 aTasze meti daculi teritoria. daculi teritoriebi Seqmnilia

    msoflios TiTqmis yvela qveyanaSi. maTi umravlesoba Camoyalibda XX saukuneSi, rac

    miwaTsargeblobaSi mniSvnelovan cvlilebadaa miCneuli.

    arsebuli statistika mcdar warmodgenas gviqmnis daculi teritoriebis qselis

    efeqturobis Sesaxeb. mravali maTgani mdebareobs yinulovan safarze, udabnoebsa da

    mTebSi, romlebic biomravalferovnebis konservaciisa da adgilobrivi

    mosaxleobisTvis sargeblis motanis TvalsazrisiT ar arian mniSvnelovani

    adgilebi. mniSvnelovani xarvezebia ekologiuri reprezentaciulobis

    uzrunvelyofis kuTxiTac; magaliTad, amJamad daculia wynari okeanis samxreT

    kunZulebis pirvelyofili tyeebis mxolod 0,1%, centralur afrikaSi, kamerunis

    mTebis uaRresad mravalferovani notio tropikuli tyeebisa da gvineis yuris

    mangrovis mxolod 1%, msoflio tbebis mxolod 2%. zRvisa da mtknari wylebis

    ekosistemebi umeteswilad jer kidev ar aris daculi da xSirad didi safrTxis

    I. Sesavali

    3

  • winaSe imyofebian. swored amitom programa mkafiod gansazRvravs maTi dacvis

    aucileblobas da amisaTvis konkretuli nabijebis gadadgmas moiTxovs. garkveuli

    xarvezebia, agreTve, saxeobaTa dacvis kuTxiTac. msoflio parkebis V kongresze

    warmodgenilma analizma gviCvena, rom ZuZumwovrebis, frinvelebis, amfibiebisa da

    kus 1 423 saxeoba ar aris warmodgenili daculi teritoriebis msoflio qselSi,

    Tumca am saxeobebis 20 %-ze meti gadaSenebis safrTxis winaSe imyofeba.

    daculi teritoriebis farTobi izrdeba, magram yvela maTgani rodi imarTeba

    efeqturad. mraval dacul teritorias ar gaaCnia Sesabamisi sakanonmdeblo

    safuZveli. dacul teritoriebs mravali safrTxe emuqreba - brakonieroba, xe-tyis

    ukanono Wra, wiaRis mopoveba, ukontrolo xanZrebi, agroqimikatebiT dabinZureba

    Tu klimatis cvlileba. am safrTxeebs Tavisi gamomwvevi mizezebi aqvT - siRaribe,

    araswori mmarTveloba da politika, araadekvaturi dafinanseba. magaliTad,

    xSirad arasakmarisi dafinanseba SeuZlebels xdis daculi teritoriis efeqturad

    marTvas, xolo mosaxleobis mxridan zewola kidev ufro amwvavebs problemebs.

    adgilobrivi mosaxleobis, agreTve, politikuri mxardaWeris mopovebasa da

    finansebis mozidvas sWirdeba teritoriis dacvis aucileblobis Sesaxeb

    mniSvnelovani argumentebis moZieba da gavrceleba.

    warsulSi daculi teritoriebis Seqmnas axlda adgilobrivi mosaxleobisTvis

    miwebis CamorTmeva da resursebis moxmarebis akrZalva. amJamad sruliad cxadia,

    rom grZelvadian perspeqtivaSi daculi teritoriebi SeiZleba sicocxlisunariani

    aRmoCndnen mxolod im SemTxvevaSi, Tuki maTze damokidebuli an iq mcxovrebi

    mkvidri da adgilobrivi Temebi, iseve, rogorc sxva dainteresebuli pirebis

    umetesoba, maTi Seqmnis da arsebobis ideas mxars dauWers. idealur SemTxvevaSi,

    daculi teritoriebi mkvidri da adgilobrivi Temebis uflebebis aRiarebis,

    siRaribis aRmofxvris da adamiansa da bunebas Soris konfliqtebis mogvarebis

    saSualebas unda warmoadgendnen. mxolod am gziTaa SesaZlebeli saTanado dacvis

    uzrunvelyofa. programa mouwodebs mTavrobebs, danergon dacul teritoriebTan

    dakavSirebuli nebismieri danaxarjis da sargeblis samarTlianad ganawilebis

    principebi (es gansakuTrebulad Seexeba mkvidr da adgilobriv Temebs), gaaZlieron

    da uzrunvelyon procesebSi mkvidri da adgilobrivi Temebis iseve, rogorc yvela

    Sesabamisi dainteresebuli mxaris sruli da efeqturi Tanamonawileoba.

    sxvadasxva qveynebSi daculi teritoriebis marTvis miznebi, midgomebi da modelebi

    mniSvnelovnad gansxvavebulia. magaliTad, zogierTi teritoria mkacrad daculi

    bunebrivi adgilia, sadac ikrZaleba adamianebis yofna da zogic kulturuli

    landSaftia. dacul teritoriebs SeiZleba marTavdes samTavrobo organizaciebi,

    Tavad adgilobrivi mosaxleoba an kerZo mesakuTre. daculi teritoriebis

    programa exeba rogorc saxelmwifo, aseve saTemo da kerZo dacul teritoriebs.

    konvenciis VII/28 gadawyvetilebis teqstSi mkafiod aris miTiTebuli, rom zRvisa da

    sanapiros biomravalferovnebis programa daculi teritoriebis programis

    ganuyofeli nawilia. zRvisa da sanapiros biomravlferovnebis programa

    ganTavsebulia vebgverdze http://www.biodiv.org/decisions/default.aspx?m=COP-07&id=7742&lg=0.

    4

  • programa gansazRvravs mniSvnelovan valdebulebebs transsasazRvro daculi

    teritoriebis CamoyalibebisaTvis. kerZod, 2010 wlisaTvis xmeleTze da 2012

    wlisaTvis zRvis garemoSi unda Seiqmnas da gaZlierdes transsasazRvro daculi

    teritoriebi, saxelmwifoTaSoris mosazRvre daculi teritoriebis

    TanamSromlobis sxva formebi da regionuli qselebi.

    konvenciis mxareebi SeTanxmdnen, rom 2012 wlisaTvis yvela daculi teritoria

    efeqturad unda imarTebodes TanamonawileobiTi da samecniero informaciaze

    dafuZnebuli dagegmarebis procesis gamoyenebiT. es procesi gansazRvravs

    biomravalferovnebis dacvis mkafio miznebs, amocanebs, marTvis strategiebsa da

    monitoringis programebs, iTvaliswinebs arsebul meTodologiebsa da

    grZelvadian marTvis gegmebs da uzrunvelyofs dainteresebuli mxareebis aqtiur

    monawileobas.

    konvenciis mxareebma ikisres valdebuleba, rom 2015 wlisaTvis yvela daculi

    teritoria da maTi sistemebi integrirebuli iqnes xmeleTisa da zRvis ufro

    farTo landSaftebSi da Sesabamis seqtorebSi, ekologiuri uwyvetobis

    gaTvaliswinebiT, ekosistemuri midgomisa da, sadac saWiroa, ekologiuri qselebis

    gamoyenebis meSveobiT.

    konvenciis mxareebma gansakuTrebuli yuradReba dauTmes finansuri resursebis da

    finansuri mdgradobis sakiTxebs, ikisres valdebuleba, rom 2008 wlisaTvis

    uzrunvelyon sakmarisi finansuri resursebis mobilizeba, raTa SesaZlebeli iyos

    daculi teritoriebis erovnuli sistemebis efeqturad marTva.

    5

  • biomravalferovnebis konvenciis samuSao programa daculi teritoriebis Sesaxeb

  • programis mokle mimoxilva

    daculi teritoriebis programa Sedgeba

    elementisagan:

    ? daculi teritoriebisa da maTi sistemebis dagegmva, SerCeva, daarseba,

    gaZliereba da marTva;

    ? mmarTveloba, Tanamonawileoba da sargeblis ganawileba;

    ? xelsayreli garemos Seqmna;

    ? standartebi, Sefaseba da monitoringi.

    programis elementebi erTianad unda ganxorcieldes. amisaTvis konvenciis

    mxareebma unda SeimuSaon erovnuli programebi da gansazRvron konkretuli

    amocanebi, qmedebebi, Semsruleblebi, ganrigi, Sesabamisi instrumentebi da

    mosalodneli Sedegebi.

    programis TiToeuli elementi gansazRvravs konkretul mizans, amocanebsa da

    qmedebebs.

    programa SeiZleba daiyos sam ZiriTad etapad, rogorc es pirvel cxrilSia

    naCvenebi:

    cxrili 1

    II. daculi teritoriebis Sesaxeb samuSao

    oTxi urTierTdakavSirebuli

    9

    programis etapebi

    TiToeuli etapis SesaZlo ZiriTadi Sedegebietapebi

    I etapi

    (2004-2006)

    II etapi

    (2007-2008)

    III etapi

    (2009-2015)

    daculi teritoriebis sistemis ganviTarebis strategiuli sqema

    moicavdes ekologiuri xarvezebis aRmofxvris gegmebs; finansuri resursebis

    uzrunvelyofis gzebs; SesaZleblobebis gaZlierebas; marTvis modelebs;

    politikuri, sakanonmdeblo da institucionaluri dabrkolebebis daZlevis

    gzebs.

    kvlevebi da Sefasebebi strategiuli sqemis Sesadgenad. SeiZleba Seswavlil iqnes

    daculi teritoriebis socialur-ekonomikuri roli, daculi teritoriebis

    sistemaSi arsebuli xarvezebi, Sefasdes marTvis sxvadasxva modelebi.

    axali daculi teritoriebi. axali daculi teritoriebis Seqmna im adgilebSi,

    sadac aucilebelia dauyovneblivi zomebis miReba.

    . sqema unda

    safrTxeebi

    finansuri resursebi. sakmarisi raodenobis finansuri resursebis mobilizeba.

    mkvidri da adgilobrivi Temebi. politikisa da meqanizmebis SemuSaveba, raTa

    daculi teritoriebis marTvaSi uzrunvelyofil iqnes mkvidri da adgilobrivi

    Temebis monawileoba da danaxarjebisa da sargeblis samarTlianad ganawileba.

    standartebi. daculi teritoriebis yvela ZiriTadi aspeqtis standartebis

    SemuSaveba.

    . ZiriTadi safrTxeebis dasaZlevad aucilebeli meqanizmebis Seqmna.

    daculi teritoriebis efeqturi sistemebi

    ekologiurad reprezentaciuli da efeqturad marTuli sistemebis Camoyalibeba.

    integracia. daculi teritoriebis xmeleTisa da zRvis ufro farTo

    landSaftebSi integrireba.

    . daculi teritoriebis kompleqsuri,

  • pirveli cxrilis Sesabamisad konvenciis mxareebma SeiZleba gansazRvron, rogori

    iqneba dasaxuli qmedebebis ganxorcielebis saukeTeso Tanmimdevroba; agreTve,

    qveynis konkretuli garemoebebis gaTvaliswinebiT daadginon TiToeuli etapis

    ganxorcielebis vadebi.

    programaSi gansazRvrulia 16 mizani, Sesabamis amocanebTan erTad, da TiToeuli

    maTganis ganxorcielebis vadebi. es amocanebi CamoTvlilia me-2 cxrilSi

    qronologiuri TanmimdevrobiT:

    cxrili 2

    10

    2008 wlamde gadasaWreli amocanebi

    amocanamizani

    1.5daculi teritoriebisaTvis arsebuli gansazRvris da

    Tavidan acilebis, aseve, maTi negatiuri zemoqmedebis Serbilebis efeqturi

    meqanizmebis SemuSaveba.

    ZiriTadi safrTxeebis

    2.1 daculi teritoriebis daarsebasa da marTvasTan dakavSirebuli nebismieri

    danaxarjisa da sargeblis samarTliani ganawilebis meqanizmebis SemuSaveba.

    arsebuli daculi teritoriebis marTvasa da axali daculi teritoriebis Seqmnasa da

    marTvaSi mkvidri da adgilobrivi Temebis da sxva dainteresebuli mxareebis sruli

    da efeqturi Tanamonawileobis uzrunvelyofa, maTi uflebebis sruli dacviT da

    pasuxismgeblobebis aRiarebiT, erovnul kanonmdeblobisa da saTanado

    saerTaSoriso valdebulebebis Sesabamisad.

    2.2

    politikis

    gadaxedva da, saWiroebis SemTxvevaSi, maTSi Sesworebebis Setana, daculi

    teritoriebisa da maTi sistemebis daarsebisa da marTvisaTvis xelsayreli garemos

    Seqmnis mizniT.

    (maT Soris, socialuri da ekonomikuri Sefasebebisa da stimulebis)

    daculi teritoriebis erovnuli da regionuli sistemebis Seqmnisa da efeqturad

    marTvis uzrunvelyofisaTvis aucilebeli danaxarjebis gasawevad sakmarisi

    finansuri, teqnikuri da sxva tipis resursebis mobilizeba, rogorc erovnuli, aseve

    saerTaSoriso wyaroebidan, gansakuTrebiT, rodesac saWiroa ganviTarebadi,

    gardamavali ekonomikis mqone da mcire kunZulovani ganviTarebadi

    saxelmwifoebisaTvis mxardaWeris aRmoCena.

    3.1

    3.4

    daculi teritoriebis mniSvnelobisa da sargeblis Sesaxeb

    cnobierebis saTanadod amaRleba.

    sazogadoebrivi 3.5

    daculi teritoriebis sistemebis dagegmarebis, SerCevis, daarsebis, marTvisa da

    zedamxedvelobis standartebis, kriteriumebisa da saukeTeso praqtikis magaliTebis

    SemuSaveba da miReba.

    4.1

  • 2010 wlamde gadasaWreli amocanebi

    amocanamizani

    1.1kompleqsuri, reprezentaciuli da efeqturad marTuli erovnuli da

    regionuli daculi teritoriebis sistemebis globaluri qselis daarseba.

    xmeleTis

    transsasazRvro daculi teritoriebis

    teritoriebs Soris TanamSromlobis sxva formebis da regionuli qselebis Seqmna

    da gaZliereba, biomravalferovnebis konservaciisa da mdgradi gamoyenebis,

    ekosistemuri midgomis danergvis da saerTaSoriso TanamSromlobis gaZlierebis

    mizniT.

    , saxelmwifoTaSoris mosazRvre dacul 1.3

    SesaZleblobebis gaZlierebis

    romlebic mimarTulia individualur, saTemo da institucionalur doneebze

    codnis gadacemis, unar-Cvevebis ganviTarebisa da profesionaluri standartebis

    amaRlebisaken.

    sruli programebisa da iniciativebis ganxorcieleba, 3.2

    daculi teritoriebis efeqturad

    SemuSavebis, Sefasebisa da gadacemis sagrZnoblad gaumjobeseba, teqnologiebis

    gadacemis da TanamSromlobis Sesaxeb mxareTa konferenciis mier miRebuli

    gadawyvetilebebis gaTvaliswinebiT.

    marTvis teqnologiebisa da inovaciuri midgomebis3.3

    konkretuli daculi teritoriebis, regionuli da erovnuli sistemebis da

    transsasazRvro daculi teritoriebis marTvis efeqturobis monitoringis,

    Sefasebis da angariSgebis koncefciebis damtkiceba da ganxorcieleba.

    4.2

    erovnuli da regionuli sistemebis Seqmna, romlebic iZlevian saSualebas, rom

    ganxorcieldes daculi teritoriebis farTobis, mdgomareobisa da maTSi

    mimdinare tendenciebis efeqturi monitoringi erovnul, regionul da globalur

    masStabebSi, agreTve, xels uwyoben biomravalferovnebis dacvis globaluri

    amocanebis gadaWraSi miRweuli progresis Sefasebas.

    4.3

    11

    2012 wlamde gadasaWreli amocanebi

    amocanamizani

    1.1kompleqsuri, reprezentaciuli da efeqturad marTuli erovnuli da regionuli

    sazRvao daculi teritoriebis sistemebis globaluri qselis daarseba.

    yvela daculi teritoriis efeqturad marTva TanamonawileobiTi da samecniero

    informaciaze dafuZnebuli dagegmarebis procesis gamoyenebiT, romelic

    gansazRvravs biomravalferovnebis dacvis mkafio miznebs, amocanebs, marTvis

    strategiebsa da monitoringis programebs, iTvaliswinebs arsebul

    meTodologiebisa da grZelvadian marTvis gegmas da uzrunvelyofs

    dainteresebuli mxareebis aqtiur monawileobas.

    1.4

    2015 wlamde gadasaWreli amocanebi

    amocanamizani

    1.2yvela daculi teritoria da maTi sistemebis integrireba xmeleTisa da zRvis ufro

    farTo landSaftebSi da Sesabamis seqtorebSi, ekologiuri uwyvetobis

    gaTvaliswinebiT, ekosistemuri midgomisa da, sadac saWiroa, ekologiuri qselebis

    gamoyenebis meSveobiT.

  • programis Teqvsmetive amocanisaTvis gansazRvrulia mxareTa SesaZlo qmedebebis

    nusxa, romlebic warmodgenilia me-3 cxrilSi.

    qmedeba#

    1.1.1 SemuSavdes erovnuli daculi teritoriebis da indikatorebi.amocanebi

    prioritetul adgilebSi

    an aRdgenas naklebad daqvemdebarebul bunebriv arealebSi miRebul iqnes zomebi

    daculi teritoriebis daarsebis an gafarToebisaTvis.

    , maT Soris, xeluxlebel, SedarebiT arafragmentirebul 1.1.2

    miRebul iqnes zomebi Sida wylebis ufro srulyofili warmodgenisaTvis daculi

    teritoriebis sistemebSi.

    1.1.3

    gadaixedos konservaciis yvela arsebuli da potenciuri forma, maT Soris,

    mmarTvelobis modelebi.

    1.1.4

    Catardes erovnul da regionul doneebze. xarvezebis analizi1.1.5

    Sefasdes daculi teritoriebis ufro farTo SemuSavebul

    strategiebSi CarTvis procesSi miRebuli gakveTilebi.

    landSaftebisTvis1.2.1

    ganisazRvros sakanonmdeblo da institucionaluri xarvezebi da dabrkolebebi,

    romlebic aferxeben daculi teritoriebis daarsebasa da efeqturad marTvas da

    SemuSavdes efeqturi sakanonmdeblo CarCoebi.

    3.1.1

    ganxorcieldes erovnul doneze arsebuli

    saWiroebebi da SemuSavdes SesaZleblobaTa gaZlierebis programebi.

    SesaZleblobebis gaZlierebis 3.2.1

    Seswavlil iqnes daculi teritoriebis faseuloba da

    gavrceldes Sesabamisi informacia.

    ekosistemuri momsaxurebis

    SemuSavdes da damtkicdes Sefasebis meTodebi da standartebi.marTvis efeqturobis

    3.4.9

    4.2.1

    2008 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    qmedeba#

    miRebul iqnes zomebi zRvis ekosistemebis ufro srulyofili warmodgenisaTvis

    daculi teritoriebis sistemebSi.

    1.1.3

    ganisazRvros da ganxorcieldes konkretuli nabijebi daculi teritoriebis ufro

    farTo xmeleTisa da zRvis landSaftebSi integrirebisaTvis.

    1.2.2

    2.1.1 Setanil iqnes Sesworebebi politikaSi, raTa SesaZlebeli gaxdes

    adgilobrivi TemebisTvis arsebuli danaxarjebisa da sargeblis Sefaseba, sargeblis

    miRebis xelSewyoba da Tavidan iqnes acilebuli uaryofiTi zegavlena.

    mkvidri da

    Seiqmnas daculi teritoriebis da maTi sistemebis daarsebisa da

    ufro efeqturad marTvisaTvis.

    xelsayreli garemo3.1.2

    SemuSavdes daculi teritoriebis sistemebis gegmebi da daiwyos

    maTi ganxorcieleba.

    mdgradi dafinansebis3.4.2

    SemuSavdes da damtkicdes daculi teritoriebis sistemebSi miRweuli Sedegebis

    monitoringis sistema.

    4.1.2

    2006 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    12

    cxrili 3

  • me-4 cxrilSi warmodgenilia programis 92-ve qmedeba. es cxrili dagexmarebaT

    qmedebebs Soris urTierTkavSirisa da maTi Tanmimdevrobis analizSi. aRsaniSnavia,

    rom qmedebebis ganxorcielebis vadebi yovel qveyanaSi arsebuli konkretuli

    viTarebis Sesabamisad unda ganisazRvros.

    2009 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    qmedeba#

    Seiqmnas

    Sedegad gamovlenil adgilebSi .

    daculi teritoriebi (zusti rukebis Sedgenis CaTvliT) xarvezebis analizis 1.1.6

    3.1.1 aRmoifxvras da dabrkolebebi,

    romlebic xels uSlian daculi teritoriebis Seqmnas da efeqturad marTvas.

    sakanonmdeblo da institucionaluri xarvezebi

    dasruldes erovnuli da regionuli sistemebis

    Seqmna.

    xmeleTis daculi teritoriebis

    2009 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    qmedeba#

    1.1.6

    Camoyalibdes Ria zRvaSi

    marTvis mizniT.

    TanamSromloba daculi teritoriebis daarsebisa da 1.3.2

    daarsdes axali daculi teritoriebis sistemebi, sadac es

    SesaZlebeli da saWiroa.

    transsasazRvro1.3.3

    SemuSavdes da ganaxldes daculi teritoriebis marTvis gegmebi.1.4.3

    SemuSavdes sakiTxebisadmi erovnuli midgomebi,

    „damabinZurebeli ixdis“ principis danergvis CaTvliT.

    pasuxismgeblobis da kompensaciis1.5.2

    SemuSavdes sruli programebi, individualur, saTemo da

    institucionalur doneebze codnis gavrcelebisa da profesionaluri standartebis

    amaRlebis mizniT.

    cnobierebis amaRlebis3.2.2-

    3.2.3

    SemuSavdes, Sefasdes da gavrceldes daculi teritoriebis marTvis

    teqnologiebi da inovaciuri midgomebi.

    saTanado 3.3.1-

    3.3.5

    Sefasdes daculi teritoriebis sul mcire 30%-is , Sefasebis

    Sedegebi aisaxos biomravalferovnebis konvenciisaTvis warsadgen angariSSi da

    ganxorcieldes am Sedegebis Sesabamisi qmedebebi.

    marTvis efeqturoba4.2.2-

    4.2.4

    Seiqmnas erovnul, regionul da globalur masStabebSi daculi teritoriebis

    farTobis, mdgomareobis da maTSi arsebuli tendenciebis erovnuli da regionuli

    monitoringis efeqturi sistemebi.

    4.3.1-

    4.3.5

    2012 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    qmedeba#

    dasruldes erovnuli da regionuli sistemebis Seqmna. zRvis daculi teritoriebis 1.1.6

    2012 wlisaTvis uzrunvelyofil iqnes yvela daculi teritoriis efeqturad marTva.1.4.1-

    1.4.6

    2015 wlamde gansaxorcielebeli qmedebebi

    qmedeba#

    daculi teritoriebis sistemebi integrirebul iqnes xmeleTisa da zRvis ufro

    farTo landSaftebSi.

    1.2.3

    13

  • 14

    vada miznebi 1.1-1.4daculi teritoriebis sistemebis Seqmna

    mizani 1.5

    safrTxeebis Serbileba

    erovnuli/regionuli raodenobrivad Sefasebadi

    amocanebi (1.1.1 da 1.4.2)

    ekologiuri xarvezebis analizi (1.1.5)

    dauyovneblivi qmedebebis ganxorcieleba did,

    xeluxlebel an safrTxis winaSe myof habitatebSi

    daculi teritoriebis dasaarseblad (1.1.2)

    dauyovneblivi qmedebebis ganxorcieleba mtknari

    wylis ekosistemebis dacvis mizniT (1.1.3)

    mmarTvelobis sxvadasxva modelebis ganxilva (1.1.4)

    integrirebuli midgomebis gamoyenebis gamocdilebis

    ganxilva (1.2.1)

    klimatis cvlilebebTan adaptaciis zomebis gegmebSi

    CarTva (1.4.5)

    ZiriTadi safrTxeebis Sefaseba (1.5.5)

    2006

    2007

    cxrili 4.

    zRvis ekosistemebis dasacavad gamiznuli qmedebebi

    (1.1.3)

    praqtikuli nabijebi integraciis gaumjobesebi-saTvis

    (1.2.2)

    dacul teritoriebze potenciuri

    zemoqmedebis mqone proeqtebisaTvis

    gzS-is ganxorcieleba (1.5.1)

    ukanono eqspluataciis winaaRmdeg

    politikis SemuSaveba (1.5.6)

    2008

    2009

    gansazRvruli adgilebis gamocxadeba dacul

    teritoriebad (1.1.6)

    konkretuli daculi teritoriebis dagegmarebis

    TanamonawileobiTi procesis wamowyeba (1.4.1)

    mdgradi gamoyenebis miRwevaSi daculi teritoriebis

    wvlilis analizi (1.2.3 da 1.4.3)

    aRdgenis SesaZleblobebis

    gamokvleva (1.5.3)

    invaziur saxeobebTan dakavSirebuli

    problemebis gadaWra (1.5.4)

    xmeleTis daculi teritoriebis sistemebis Seqmnis

    dasruleba (1.1.6 da 1.1.7),

    maT Soris im daculi teritoriebisa, romlebic

    sargebels moutanen mkvidr da adgilobriv Temebs

    transsasazRvro daculi teritoriebi (1.3.1-1.3.4)

    marTvis gegmebis SemuSaveba/ganaxleba (1.4.4.)

    pasuxismgeblobisa da kompensaciis

    uzrunvelyofis zomebis SemuSaveba,

    „damabinZurebeli ixdis“ principis

    gaTvaliswinebiT (1.5.2)

    2010

    2015integrireba ekologiuri derefnebis Seqmnis

    saSualebiT (1.2.3 da 1.2.4)

    dacul teritoriebSi aRdgenis meTodebis

    gamoyeneba (1.2.5)

    daculi teritoriebis siaxloves

    mimdinare procesebisTvis gzS-is

    gamoyenebis danergva (1.5.1)

    2012

    programaSi gansazRvruli qmedebebis sruli CamonaTvali

    dasruldes zRvis daculi teritoriebis Seqmna

    (1.1.6)

    Ria zRvis daculi teritoriebis Camoyalibeba (1.3.2)

    calkeuli daculi teritoriebis marTvis

    SesaZleblobebis gaZliereba (1.4.6)

  • 15

    miznebi 2.1-2.2 samarTlianobisa

    da uflebebis dacva

    miznebi 4.1-4.4 monitoringi da

    efeqturobis uzrunvelyofa

    TanamonawileobiTi dagegmarebis

    meqanizmebis SemuSaveba (2.2.2)

    sxvadasxva mmarTvelobiTi

    formebis xelSewyoba (2.1.2)

    TanamonawileobiTi Sefasebebis

    ganxorcielebis mxardaWera (2.2.3)

    TanamonawileobiTi erovnuli

    kvlevebis ganxorcieleba (2.2.1)

    sakanonmdeblo /

    institucionaluri xarvezebis

    gansazRvra (3.1.1)

    SesaZleblobebis gaZlierebis

    saWiroebis Sefaseba (3.2.1)

    ganviTarebis instrumentebis

    dokumenturad dafiqsireba da

    saWiroebebis Sefaseba (3.2.2, 3.5.1

    da 3.5.2)

    daculi teritoriebis

    efeqturobis Sefasebis meTodebis

    damtkiceba (4.2.1)

    daculi teritoriebis

    erovnuli/regionuli monacemTa

    bazis Seqmna (4.3.3)

    daculi teritoriebis wvlilis

    Sefaseba

    daculi teritoriebis

    nebayoflobiTi standartebis

    SemuSaveba (4.1.1)

    miRweuli Sedegebis monitoringis

    sistemis SemuSaveba da

    ganxorcieleba (4.1.2)

    mxareTa konferenciis me-9

    Sexvedraze programis

    ganxorcielebis mdgomareobis

    Sesaxeb angariSis wardgena (4.3.2)

    sakanonmdeblo xarvezebis

    aRmofxvra (3.1.1)

    adaptaciuri marTvis

    procesebis danergva (4.3.1)

    SemuSavdes intrumentebi (3.5.4)

    dacul teritoriebze pasuxis-

    mgebel erovnul uwyebebs

    gadaeces es instrumentebi da

    Cautardes swavleba SesaZleblo-

    baTa gaZlierebis mizniT (3.3.5)

    erovnuli daculi teritoriebis

    sul mcire 30%-isTvis Sefasdes

    marTvis efeqturoba (4.2.2)

    gaumjobesdes monacemTa

    Segrovebis praqtika,

    monawileobis miReba WDPA-s da

    gaeros nusxis procesebSi (4.3.4)

    gaumjobesdes kvlevebi,

    TanamSromloba, informaciis

    gavrceleba, naSromebis gamoqveyneba

    (4.4.1-4.4.7)

    miznebi 3.1-3.5 mmarTvelobiTi

    SesaZleblobebis gaZliereba

    saTemo daculi teritoriebis

    aRiareba (2.1.2)

    genetikuri resursebis

    xelmisawvdomobis Sesaxeb erovnuli

    politikis SemuSaveba (2.1.6)

    siRaribis daZlevis strategiul

    programebSi daculi teritoriebis

    sakiTxebis gaTvaliswineba

    socialur-ekonomikuri danaxarjebis

    da sargeblis analizi (2.1.1 da 2.1.4)

    xelsayreli sakanonmdeblo garemos

    Seqmna (2.2.4, 2.1.3 da 2.1.6)

    gegmebi mkvidri mosaxleobisaTvis

    (2.1.3, 2.2.2 da 2.2.5)

    araswori waxalisebebis gauqmeba

    da pozitiuri stimulebis

    SemoReba (3.1.5-3.1.6)

    sakanonmdeblo CarCoebi (3.1.7)

    kanonebis harmonizacia (3.1.3)

    finansuri gegmebis

    SemuSaveba/ganxorcieleba (3.4.2)

    saerTaSoriso dafinanseba

    (3.4.3)

    qveynebis mier erToblivi

    dafinansebis strategiebi (3.4.6)

    saganmanaTleblo/sazogadoeb-

    rivi cnobierebis amaRlebis

    programebi (3.5.1-3.5.6)

  • III.

    1. In situ konservacia, biologiuri mravalferovnebis mdgradi gamoyeneba da

    genetikuri resursebidan miRebuli sargeblis samarTliani ganawileba

    damokidebulia bunebrivi habitatebis saTanado SenarCunebaze. daculi teritoriebi

    biomravalferovnebis konservaciis erovnuli da globaluri strategiebis

    mniSvnelovani komponentebia, xmeleTisa da zRvis garemos konservaciis,

    resursebis mdgradi gamoyenebisa da aRdgenis sxva iniciativebTan erTad. daculi

    teritoriebi xels uwyoben bunebrivi da kulturuli memkvidreobis SenarCunebas,

    gvawvdian saqonels da gviweven momsaxurebas, qmnian samuSao adgilebs da maT garSemo

    mcxovrebi adamianebis saarsebo wyaros, riTac wvlili SeaqvT siRaribis daZlevaSi.

    isini qmnian klimatis cvlilebasTan adaptaciis, ekologiuri ganaTlebis,

    rekreaciisa da turizmis mimarTulebiT kvlevebis Catarebis saSualebas. swored

    amitom, qveynebis umravlesobaSi Seqmnilia daculi teritoriebis sistemebi. daculi

    teritoriebis qsels amJamad dedamiwaze xmeleTis mTeli farTobis daaxloebiT

    11% da sazRvao arealebis 1%-ze naklebi ukavia. dacul teritoriebs konvenciis

    miznebis miRwevaSi wamyvani roli ekisrebaT, rac araerTxel aRiniSna mxareTa

    konferenciaze gamarTuli diskusiebis dros. daculi teritoriebi konvenciis sxva

    Tematuri programebis (rogoricaa zRvisa da sanapiros, Sida wylebis, mSrali da

    subhumiduri miwebis, tyeebis, mTebis biomravalferovnebis dacvis programebi)

    umniSvnelovanesi komponentebia.

    2. daculi teritoriebi, maTgan miRebuli mravali sargeblis gamo, mniSvnelovani

    instrumentia 2010 wlisaTvis biomravalferovnebis Semcirebis tempis

    mniSvnelovani Senelebis miznis misaRwevad. magram, arsebuli monacemebis Tanaxmad

    (UNEP/CBD/SBSTTA/9/5), amJamad daculi teritoriebis sistemebi ar aris sakmarisad

    farTo, saTanado doneze ar xdeba maTi dagegmareba da marTva, ris gamoc ver

    xerxdeba daculi teritoriebis efeqturad gamoyeneba biomravalferovnebis

    konservaciisaTvis. amitom aucilebelia saswrafo zomebis miReba erovnul,

    regionul da globalur doneze daculi teritoriebis gafarToebis,

    reprezentaciulobis da marTvis gaumjobesebisaTvis.

    3. biomravalferovnebis konvencia TanamSromlobs mraval partnior

    organizaciasTan, konvenciasTan da iniciativasTan daculi teritoriebis meSveobiT

    konservaciisa da mdgrad gamoyenebis xelSewyobisTvis. maT Sorisaa: IUCN-is

    daculi teritoriebis msoflio komisia (WCPA), UNEP-is konservaciis

    monitoringis msoflio centri (UNEP-WCMC), saerTaSoriso sazRvao organizacia

    (IMO), msoflio resursebis instituti (WRI), bunebis dacvis samsaxuri (TNC); bunebis

    dacvis msoflio fondi (WWF), UNESCO-s adamianisa da biosferos programa (MAB),

    UNESCO-s msoflio memkvidreobis konvencia, konvencia saerTaSoriso

    mniSvnelobis Warbteniani, gansakuTrebiT wylis frinvelTa sabinadrod vargisi,

    teritoriebis Sesaxeb (ramsaris konvencia), konvencia veluri cxovelebis

    migrirebadi saxeobebis dacvis Sesaxeb da misi SeTanxmebebi; konvencia gadaSenebis

    samuSao programa daculi teritoriebis Sesaxeb

    Sesavali

    17

  • piras myofi veluri faunisa da floris saxeobebiT saerTaSoriso vaWrobis

    Sesaxeb (CITES), gaeros forumi tyeebis sakiTxebze (UNFF); globaluri

    garemosdacviTi fondi (GEF), veSapebis rewvis maregulirebeli saerTaSoriso

    konvencia (ICRW), gaeros sakvebisa da soflis meurneobis organizacia (FAO), gaeros

    konvencia sazRvao kanonmdeblobis Sesaxeb (UNCLOS), adgilobrivi organizaciebi,

    sxva dainteresebuli mxareebi, kerZo seqtori da sxvadasxva regionuli

    xelSekrulebebi da programebi.

    4. winamdebare programa gansazRvravs miznebsa da qmedebebs, romlebic uSualod

    dacul teritoriebTanaa dakavSirebuli. tyeebis, Sida wylebis, mSrali da

    subhumiduri miwebis, zRvisa da sanapiros da mTebis biomravalferovnebis dacvis

    programebis, mcenareTa konservaciis globaluri strategiisa da globaluri

    taqsonomiuri iniciativis zogierTi elementi, Tavis mxriv, exeba dacul

    teritoriebs. aRniSnul programebSi gansazRvruli amocanebi da qmedebebi unda

    gamoiyenebodes da sruldebodes Sesabamis dacul teritoriebSi. programis

    ganxorcielebisas aucilebelia biomravalferovnebis konvenciis farglebSi

    Tanmxvedr sakiTxebze SemuSavebuli sxva Sesabamisi saxelmZRvaneloebis

    gaTvaliswineba.

    5. mdgradi ganviTarebis msoflio samitis (WSSD) gegmaSi miTiTebulia, rom 2010

    wlisaTvis dasaxuli miznebis misaRwevad aucilebelia ganviTarebadi qveynebisaTvis

    axali, damatebiTi finansuri da teqnikuri resursebis gamoyofa. agreTve

    xazgasmulia kompleqsuri, efeqturad marTuli da ekologiurad reprezentaciuli

    daculi teritoriebis globaluri sistemis Seqmnisa da saTanadod uzrunvelyofis

    sasicocxlo mniSvneloba am miznebis misaRwevad. WSSD, agreTve, mouwodebs, rom am sferoSi ganxorcielebul saqmianobas aRmouCinon finansuri da teqnikuri

    daxmareba rogorc saerTaSoriso, ise erovnuli resursebiT da dafinansebis

    instrumentebis farTo speqtriT – sajaro finansirebiT, iniciativiT - `buneba valis

    sanacvlod~, kerZo finansirebiT, daculi teritoriebis mier gaweuli momsaxurebis

    anazRaurebiT, gadasaxadebiT da ekologiuri momsaxurebis mosakreblebiT.

    6. programis saboloo mizania, uzrunvelyos kompleqsuri, efeqturad marTuli da

    ekologiurad reprezentaciuli xmeleTisa (2010 wlamde) da zRvis (2012 wlamde) 1daculi teritoriebis sistemebis erovnuli da globaluri qselebis Seqmna, raTa

    wvlili Seitanos konvenciis sami miznisa da 2010 wlisTvis globalur, regionul,

    subregionul da erovnul doneebze biomravalferovnebis Semcirebis tempis

    mniSvnelovani Senelebis miznis miRwevaSi; agreTve, wvlili Seitanos siRaribis

    aRmofxvrasa da mdgrad ganviTarebaSi, riTac xels Seuwyobs konvenciis

    strategiuli gegmisa da mdgradi ganviTarebis msoflio samitis gegmis

    ganxorcielebas, agreTve, aTaswleulis ganviTarebis miznebis miRwevas.

    programis mizani da moqmedebis are

    18

    1 globaluri qseli emsaxureba qveynebs Soris ideebisa da gamocdilebis gaziarebas, samecniero da teqnikuri TanamSromlobis,

    SesaZleblobebis gaZlierebisa da erToblivi qmedebebis ganxorcielebis xelSewyobas. globalur qsels ar gaaCnia raime

    Zalaufleba an mandati daculi teritoriebis erovnuli an regionuli sistemebis mimarT.

  • 7. programa Sedgeba , romlebic

    erTianad unda ganxorcieldnen. misi SemuSavebisas gaTvaliswinebuli iqna

    biomravalferovnebis konvenciis sxva Tematuri programebi da iniciativebi

    dublirebis Tavidan acilebisaTvis. mxedvelobaSi iqna miRebuli, agreTve,

    sxvadasxva saerTaSoriso organizaciebis Sesabamis programebTan sinergizmis da

    koordinirebis saWiroeba. konvenciis mxareebma saTanado SemTxvevebSi unda

    gamoiyenon sxva Tematuri programebiTa da Tanmxvedri sakiTxebiT gansazRvruli

    amocanebi da qmedebebi.

    8. dacul teritoriebTan mimarTebiT konvenciis muSaoba ekosistemur midgomas

    emyareba. ekosistemuri midgoma konvenciis farglebSi qmedebebis ganxorcielebis

    pirveladi CarCoa. misi gamoyeneba xels uwyobs konvenciis sam mizans Soris balansis

    damyarebas. magaliTad, mravalmxrivi gamoyenebis daculi teritoriebi

    ekosistemuri midgomis konteqstSi saSualebas gvaZlevs, rom gadavWraT

    konservaciasTan, mdgrad gamoyenebasTan da genetikuri resursebidan miRebuli

    sargeblis samarTlianad ganawilebasTan dakavSirebuli konkretuli amocanebi.

    ekosistemuri midgoma warmoadgens CarCos, romlis farglebSic SegviZlia

    ukeTesad gavacnobieroT daculi teritoriebis urTierTdamokidebuleba

    xmeleTisa Tu zRvis ufro farTo landSaftebTan da ukeTesad SevafasoT daculi

    teritoriebidan miRebuli saqonlis da momsaxurebis Rirebuleba. ekosistemuri

    midgomis konteqstSi daculi teritoriebis sistemis daarseba da marTva unda

    ganixilebodes ara mxolod erovnul, aramed ekosistemur da bioregionul

    doneze, im SeTxvevebSi, roca ekosistema erTi saxelmwifos farglebs scildeba.

    aRniSnuli mniSvnelovani argumentia transsasazRvro daculi teritoriebisa da

    erovnuli iurisdiqciis miRma sazRvao daculi teritoriebis daarsebis

    sasargeblod. zRvisa da sanapiro dacul teritoriebSi am programis nebismieri

    qmedeba unda Seesabamebodes konvenciis VII/5 gadawyvetilebas zRvisa da sanapiros

    biomravalferovnebis Sesaxeb.

    9. konvenciis mxareebs programa daexmareba SeimuSaon erovnuli programebi da

    gansazRvron konkretuli amocanebi, qmedebebi, Semsruleblebi, ganrigi, Sesabamisi

    instrumentebi da Sedegebi. mxareebs SeuZliaT, winamdebare programis mier

    SeTavazebuli qmedebebidan amoirCion maTTvis sasurveli variantebi, moaxdinon

    maTi adaptacia da/an gansazRvron sxva saWiro qmedebebi, TavianT qveynebSi arsebuli

    situaciis da pirobebis Sesabamisad. winamdebare programis ganxorcielebisas

    gaTvaliswinebuli unda iqnes ekosistemuri midgoma. programis ganxorcielebisas

    mxareebma yuradReba unda miaqcon sxvadasxva variantebTan dakavSirebul SesaZlo

    socialur, ekonomikur da garemosdacviT danaxarjebsa da sargeblebs. mxareebi

    unda Seecadon gamoiyenon Sesabamisi teqnologiebi, finansuri da teqnikuri

    TanamSromlobis SesaZleblobebi da uzrunvelyon yvela im saSualebis mozidva,

    romlebic SeuqmniT SesaZleblobas gadaWran dacul teritoriebTan dakavSirebuli

    problemebi, an aRmofxvran maTi gamomwvevi mizezebi.

    10. programis ganxorcieleba mniSvnelovan wvlils Seitans konvenciis sami miznis

    miRwevaSi.

    oTxi urTierTdakavSirebuli elementisagan

    19

  • SerCeva, daarseba, gaZliereba da marTva

    daculi teritoriebis erovnuli da regionuli sistemebis daarseba,

    gaZliereba da globalur qselSi integrireba globalur doneze SeTanxmebuli

    miznebis misaRwevad.

    amocana: kompleqsuri, reprezentaciuli da efeqturad marTuli xmeleTis

    (2010 wlamde) da sazRvao (2012 wlamde) erovnuli da regionuli daculi

    teritoriebis sistemebis globaluri qselis Camoyalibeba, rac wvlils Seitans:

    (i) biomravalferovnebis Semcirebis tempis mniSvnelovani Senelebis Sesaxeb konvenciis strategiuli gegmisa da mdgradi ganviTarebis msoflio samitis

    miznebis miRwevaSi;

    (ii) aTaswleulis ganviTarebis miznebis, kerZod, me-7 miznis (garemosdacviTi mdgradobis uzrunvelyofa) miRwevSi;

    (iii) mcenareTa konservaciis globaluri strategiis ganxorcielebaSi.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    1.1.1 2006 wlamde SemuSavdes daculi teritoriebis droSi gansazRvruli da

    raodenobrivad Sefasebadi amocanebi da indikatorebi erovnul da regionul

    doneebze.

    1.1.2 gadaudeblad, 2006 wlamde, miRebul iqnes zomebi daculi teritoriebis

    daarsebis an gafarToebisaTvis nebismier did, xeluxlebel, SedarebiT

    arafragmentirebul, Seucvlel an safrTxis winaSe myof bunebriv adgilebSi, an 2erovnul doneze gadaSenebis safrTxis winaSe myofi saxeobebis arealebSi,

    migrirebadi saxeobebis konservaciis saWiroebebis gaTvaliswinebiT.

    1.1.3 gadaudeblad, 2006 wlamde xmeleTisa da 2008 wlamde zRvis garemosTvis,

    miRebul iqnes zomebi Sida wylebisa da zRvis ekosistemebis ufro srulyofili

    warmodgenisTvis regionul da erovnul daculi teritoriebis sistemebSi.

    mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli erovnuli iurisdiqciis miRma arsebuli zRvisa

    da transsasazRvro Sida wylebis ekosistemebi.

    1.1.4 2006 wlamde mkvidri da adgilobrivi Temebis da yvela Sesabamisi

    dainteresebuli mxaris efeqturi monawileobiT Catardes konservaciis arsebuli

    da potenciuri formebis mimoxilva. Sefasdes maTi vargisianoba biomraval-

    ferovnebis konservaciis miznebis miRwevisaTvis. aseve Sefasdes daculi

    teritoriebis marTvis inovaciuri modelebi (rogoricaa marTva sxvadasxva donis

    samTavrobo uwyebebis an mkvidri da adgilobrivi Temebis mier, erToblivi marTva,

    kerZo daculi teritoriebi), romlebic unda aRiardes da dainergos

    programis elementi 1: daculi teritoriebisa da maTi sistemebis dagegmva,

    mizani 1.1

    20

    2 konvenciis mxareebma SeiZleba gamoiyenon IUCN-is „gadaSenebis piras myofi saxeobebis wiTeli nusxis“ 3.1 versiiT gansazRvruli kriteriumebi.

  • sakanonmdeblo, politikuri, finansuri, institucionaluri da saTemo

    meqanizmebiT.

    1.1.5 2006 wlamde dasruldes daculi teritoriebis sistemaSi arsebuli

    xarvezebis analizi erovnul da regionul doneebze, imis gaTvaliswinebiT, rom

    unda Seiqmnas daculi teritoriebis reprezentaciuli sistema, romelic

    uzrunvelyofs xmeleTis, zRvisa da Sida wylebis ekosistemebisa da bio-

    mravalferovnebis efeqtur konservacias. agreTve aucilebelia SemuSavdes

    erovnuli gegma, romelic gansazRvravs gansakuTrebuli safrTxis winaSe myofi an

    didi faseulobis mqone teritoriebis dacvis droebiT zomebs. xarvezebis analizi

    unda efuZnebodes biomravalferovnebis konvenciis I danarTs da sxva Sesabamis

    kriteriumebs, rogoricaa, magaliTad: biomravalferovnebis konservaciis samizne

    komponentis Seucvleloba, minimaluri efeqturi zoma, sicocxlisunarianoba,

    saxeobaTa migracia, bunebrioba, ekologiuri procesebi da ekosistemuri

    momsaxureba.

    1.1.6 2009 wlisTvis daculad gamocxaddes xarvezebis erovnuli an regionuli

    analizis Sedegad gamovlenili teritoriebi (zusti rukebis Sedgenis CaTvliT) da

    dasruldes ekologiurad reprezentaciuli daculi teritoriebis kompleqsuri

    sistemebis Seqmna xmeleTisa (2010 wlisaTvis) da zRvis (2012 wlisaTvis) garemoSi.

    1.1.7 waxalisdes im daculi teritoriebis Seqmna, romlebic sargebels moutanen

    mkvidr da adgilobriv Temebs, maTi tradiciuli codnis pativiscemiT,

    SenarCunebiTa da mxardaWeriT konvenciis 8(j) muxlisa da sxva saTanado debulebebis Sesabamisad.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    1.1.8 gansazRvros daculi teritoriebisTvis raodenobrivi da xarisxobrivi

    miznebi da indikatorebi, romelTa gamoyenebac SesaZlebeli iqneba globalur

    doneze da romlebic wvlils Seitanen 2010 wlisaTvis dasaxuli miznisa da

    aTaswleulis ganviTarebis miznebis miRwevaSi.

    1.1.9 moiwvios Sesabamisi saerTaSoriso da regionuli organizaciebi,

    romlebic daxmarebas gauweven konvenciis mxareebs erovnul doneze xarvezebis

    analizis ganxorcielebaSi.

    1.1.10 SeimuSaos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis an sxva Sesabamisi

    saSualebebis gamoyenebiT gaavrcelos sistemuri dagegmarebis koncefciebi da

    instrumentebi; xeli Seuwyos miRebuli gamocdilebis da gakveTilebis gaziarebas da

    maT adaptirebas sxvadasxva ekologiur da socialur garemoebTan.

    daculi teritoriebis integrireba xmeleTisa da zRvis ufro

    farTo landSaftebSi da seqtorebSi, imgvarad, rom uzrunvelyofili iqnes maTi

    ekologiuri struqturisa da funqciebis SenarCuneba.

    mizani 1.2

    21

  • 2015 wlamde yvela daculi teritoria da maTi sistemebi integrirebul iqnes xmeleTisa da zRvis ufro farTo landSaftebSi da Sesabamis

    3seqtorebSi, ekologiuri uwyvetobis gaTvaliswinebiT, ekosistemuri midgomisa da,

    sadac saWiroa, ekologiuri qselebis gamoyenebis meSveobiT.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    1.2.1 2006 wlamde Sefasdes daculi teritoriebis xmeleTisa da zRvis ufro

    farTo landSaftebSi da Sesabamis seqtorul gegmebsa da strategiebSi (magaliTad,

    siRaribis daZlevis strategiaSi) integrirebis mizniT ganxorcielebuli

    konkretuli qmedebebis Sedegad miRebuli erovnuli da adgilobrivi gamocdileba

    da gakveTilebi.

    1.2.2 2008 wlamde ganisazRvros da ganxorcieldes daculi teritoriebis

    xmeleTisa da zRvis ufro farTo landSaftebSi integrirebis gaZlierebisaken

    mimarTuli praqtikuli nabijebi, politikuri, samarTlebrivi, gegmarebiTi da sxva

    RonisZiebebis CaTvliT.

    1.2.3 daculi teritoriebis regionuli, erovnuli da adgilobrivi sistemebi

    integrirdes xmeleTisa da zRvis ufro farTo landSaftebSi, Semdegi zomebis 4

    meSveobiT: ekologiuri qselebis, ekologiuri derefnebis da/an buferuli

    zonebis Seqmna da marTva, sadac SesaZlebelia, ekologiuri procesebis SenarCuneba,

    migrirebadi saxeobebis saWiroebebis gaTvaliswineba.

    1.2.4 ganviTardes ekologiuri uwyvetobis uzrunvelyofis instrumentebi,

    rogoricaa ekologiuri derefnebi, romlebic erTmaneTTan SeakavSireben dacul

    teritoriebs, sadac es saWiroa biomravalferovnebis konservaciis erovnuli

    prioritetebis mixedviT.

    1.2.5 aRdgenil iqnes habitatebi da degradirebuli ekosistemebi ekologiuri

    qselebis, ekologiuri derefnebis da/an buferuli zonebis Seqmnis xelSesawyobad.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    1.2.6 mxari dauWiros regionuli da subregionuli seminarebis organizebas,

    Sesabamis seqtoruli da sivrculi ganviTarebis gegmebSi biomravalferovnebis da

    daculi teritoriebis integrirebis Sesaxeb miRebuli gamocdilebis

    gaziarebisTvis.

    1.2.7 moipovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis, an sxva Sesabamisi

    saSualebebis gamoyenebiT gaavrcelos saukeTeso praqtikis konkretuli magaliTebi

    da angariSebi saerTaSoriso, regionul, erovnul da adgilobriv doneebze

    ekosistemuri midgomis gamoyenebis Taobaze.

    amocana:

    3 ekologiuri uwyvetobis sakiTxi yvela mxares ar exeba

    4 ekologiuri derefnebis sakiTxi yvela mxares ar exeba

    22

  • mizani 1.3 regionuli qselebis, transsasazRvro daculi teritoriebisa da saxelmwifoTaSoris mosazRvre dacul teritoriebs Soris TanamSromlobis

    Seqmna da gaZliereba.

    5 amocana: 2010/2012 wlebisaTvis Seiqmnas da gaZlierdes transsasazRvro daculi teritoriebi, saxelmwifoTaSoris mosazRvre daculi teritoriebis

    TanamSromlobis sxva formebi da regionuli qselebi, biomravalferovnebis

    konservaciisa da mdgradi gamoyenebis, ekosistemuri midgomis danergvisa da

    saerTaSoriso TanamSromlobis gaumjobesebis mizniT.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    1.3.1 iTanamSromlon sxva mxareebTan da Sesabamis partniorebTan daculi

    teritoriebis efeqturi regionuli qselebis Camoyalibebis mizniT, gansakuTrebiT

    im adgilebSi, romlebic ganisazRvreba, rogorc konservaciis erToblivi

    prioritetebi (magaliTad, barieruli rifis sistemebi, did mdinareTa auzebi,

    mTaTa sistemebi, tyis SemorCenili masivebi da mniSvnelovani habitatebi gadaSenebis

    safrTxis winaSe myofi saxeobebisaTvis). Camoyalibdes saxelmwifoTaSorisi

    sakoordinacio meqanizmebi, romlebic aucilebelia daculi teritoriebis

    regionuli qselebis Seqmnisa da efeqturi grZelvadiani marTvis uzrunvelsayofad.

    1.3.2 sazRvao kanonmdeblobis Sesaxeb gaeros araformaluri sakonsultacio

    procesis (UNICPOLOS) farglebSi iTanamSromlon sxva mxareebTan da Sesabamis

    partniorebTan erovnuli iurisdiqciis miRma sazRvao daculi teritoriebis

    daarsebisa da marTvis mizniT, saerTaSoriso kanonmdeblobis, maT Soris sazRvao

    kanonmdeblobis Sesaxeb gaeros konvenciis da samecniero informaciis Sesabamisad.

    1.3.3 saWiroebis SemTxvevaSi daarsdes axali transsasazRvro daculi

    teritoriebi mezobel qveynebTan erTad da gaZlierdes arsebuli transsasazRvro

    daculi teritoriebis erToblivi marTva.

    1.3.4 xeli Seewyos saxelmwifoTaSoris mosazRvre dacul teritoriebs Soris

    TanamSromlobas.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    1.3.5 iTanamSromlos Sesabamis organizaciebTan da organoebTan da miiRos

    maTgan konsultaciebi transsasazRvro daculi teritoriebis daarsebisa da

    erToblivi marTvis sakiTxebze saxelmZRvanelos SemuSavebis mizniT.

    1.3.6 Seagrovos da gaavrcelos informacia daculi teritoriebis regionuli

    qselebis da transsasazRvro daculi teritoriebis Sesaxeb, maT Soris, ramdenadac

    es SesaZlebeli iqneba, maTi geografiuli ganawilebis, istoriuli fonis, rolis da

    monawile partniorebis Sesaxeb.

    1.3.7 ganixilos migrirebadi saxeobebis Sesaxeb konvenciis farglebSi

    5 miTiTeba keTdeba sazRvao daculi teritoriebis qselebze, romelic Sesabameba WSSD -s gegmas.

    23

  • regionuli TanamSromlobis potenciuri SesaZlebloba imisaTvis, rom daculi

    teritoriebis qselebi saxelmwifoTa Soris da momavalSi erovnuli iurisdiqciis

    miRma, erTmaneTs daukavSirdes sakvanZo saxeobebisaTvis samigracio derefnebis

    Seqmnis saSualebiT.

    calkeuli daculi teritoriis dagegmarebisa da marTvis

    mniSvnelovani gaumjobeseba.

    amocana: 2012 wlisaTvis yvela daculi teritoria imarTebodes efeqturad, TanamonawileobiTi da samecniero informaciaze dafuZnebuli dagegmarebis

    procesis gamoyenebiT, romelic gansazRvravs biomravalferovnebis dacvis mkafio

    miznebs, amocanebs, marTvis strategiebsa da monitoringis programebs,

    iTvaliswinebs arsebul meTodologiebsa da grZelvadian marTvis gegmebs da

    uzrunvelyofs dainteresebuli mxareebis aqtiur monawileobas.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    1.4.1 mkvidri da adgilobrivi Temebisa da sxva Sesabamisi dainteresebuli

    mxareebis CarTviT Seiqmnas TanamonawileobiTi procesi daculi teritoriebis

    dagegmarebisTvis ekosistemuri midgomis Sesabamisad; efeqturi dagegmarebisTvis

    gamoyenebul iqnes Sesabamisi ekologiuri da socialur-ekonomikuri monacemebi.

    1.4.2 daculi teritoriebisTvis ganisazRvros biomravalferonebis

    konservaciis saTanado, raodenobrivad Sefasebadi amocanebi, biomravalfero-

    vnebis konvenciis I danarTSi gansazRvruli da sxva Sesabamisi kriteriumebis

    gamoyenebiT.

    1.4.3 daculi teritoriebis dagegmarebis procesSi ganxorcieldes regionuli

    da adgilobrivi masStabiT biomravalferovnebis konservaciisa da mdgradi

    gamoyenebis uzrunvelyofaSi daculi teritoriebis wvlilis analizi da arsebuli

    safrTxeebis da maTi daZlevis meTodebis analizi.

    1.4.4 SesaZleblobis mixedviT, magram araugvianes 2010 wlisa, SemuSavdes an

    ganaxldes marTvis gegmebi daculi teritoriebisaTvis zemoaRniSnuli procesebis

    Sesabamisad, konvenciis sami miznis ukeT misaRwevad.

    1.4.5 klimatis cvlilebasTan adaptaciis zomebi aisaxos daculi teritoriebis

    dagegmarebasa da marTvis strategiebSi, iseve, rogorc daculi teritoriebis

    sistemis dagegmvaSi.

    1.4.6 uzrunvelyofil iqnes daculi teritoriebis efeqturad marTva an

    zedamxedveloba kargad gawvrTnili, gamocdili, Sesabamisad aRWurvili da

    saTanado Tanadgomis mqone personalis mier, raTa TanamSromlebma SeZlon

    daculi teritoriebis marTvasa da konservaciaSi TavianTi ZiriTadi rolis

    Sesruleba.

    mizani 1.4

    24

  • aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    1.4.7 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis meSveobiT

    gaavrcelos informacia konkretuli daculi teritoriebis dagegmarebis

    Tanamedrove midgomebis, koncefciebisa da instrumentebis Sesaxeb; mxari dauWiros

    sxvadasxva ekologiur da socialur-ekonomikur konteqstebSi maTi gamoyenebis

    Sedegad miRebuli gamocdilebisa da gakveTilebis Sesaxeb informaciis gaziarebas.

    1.4.8 gaavrcelos informacia daculi teritoriebis marTvis im warmatebuli

    modelebis Sesaxeb, romlebsac SeuZliaT, wvlili Seitanon konvenciis sami miznis

    miRwevaSi, siRaribis daZlevasa da mdgrad ganviTarebaSi.

    daculi teritoriebisTvis ZiriTadi safrTxeebis Tavidan acileba da

    maTi negatiuri zemoqmedebis Serbileba.

    amocana: 2008 wlisaTvis SemuSavdes daculi teritoriebisaTvis arsebuli ZiriTadi safrTxeebis gansazRvris, Tavidan acilebisa da maTi negatiuri

    zemoqmedebis Serbilebis efeqturi meqanizmebi.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    1.5.1 sadac es SesaZlebelia, droulad Sefasdes nebismieri proeqtis an gegmis

    SesaZlo zemoqmedeba dacul teritoriebze da saWiro informacia droulad

    miewodos yvela dainteresebul mxares. gaTvaliswinebuli unda iqnes mxareTa

    konferenciis VI/7 gadawyvetilebiT gansazRvruli principebi garemoze

    zemoqmedebis Sefasebis Sesaxeb kanonmdeblobaSi da / an procesebsa da strategiul

    garemosdacviT SefasebaSi biomravalferovnebis sakiTxebis CarTvis Taobaze.

    1.5.2 2010 wlisaTvis ganisazRvros pasuxismgebloba da kompensaciis zomebi

    daculi teritoriebisaTvis miyenebuli zianisaTvis, romlebic iTvaliswineben

    princips ̀ damabinZurebeli ixdis“, an sxva Sesabamis meqanizmebs.

    1.5.3 SemuSavdes da ganxorcieldes daculi teritoriebis reabilitaciisa da

    ekologiuri mTlianobis aRdgenis RonisZiebebi.

    1.5.4 miRebul iqnes zomebi dacul teritoriebSi ucxo invaziur saxeobebTan

    dakavSirebuli riskis gasakontroleblad.

    1.5.5 Sefasdes ZiriTadi safrTxeebi daculi teritoriebisaTvis; SemuSavdes da

    ganxorcieldes maTi Tavidan acilebisa da/an Serbilebis strategiebi.

    1.5.6 SemuSavdes politika, gaumjobesdes mmarTveloba da gatardes saswrafo

    zomebi daculi teritoriebis resursebis ukanono eqspluataciis SeCerebisaTvis da

    am resursebiT ukanono vaWrobis aRsakveTad regionuli da saerTaSoriso

    TanamSromlobis gaZlierebisaTvis. gaTvaliswinebul iqnes mkvidri da

    adgilobrivi Temebis mier am resursebis mdgradi gamoyenebis principebi

    konvenciis me-10 muxlis Sesabamisad.

    mizani1.5

    25

  • aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    1.5.7 Seitanos daculi teritoriebisaTvis specifikuri sakiTxebi saxelmZRva-

    neloSi garemoze zemoqmedebis Sefasebis da strategiuli garemosdacviTi

    Sefasebis procedurebsa da maregulirebel kanonmdeblobaSi biomravalfero-

    vnebis sakiTxebis gaTvaliswinebis Sesaxeb.

    1.5.8 iTanamSromlos zemoqmedebis Sefasebis saerTaSoriso asociaciasTan da

    sxva Sesabamis organizaciebTan zegavlenis Sefasebis saxelmZRvanelo principebis

    SemuSavebisa da daxvewis mizniT, kerZod ki, uzrunvelyos dacul teritoriebSi

    garemoze zemoqmedebis Sefasebis yvela etapis danergva ekosistemuri midgomis

    Sesabamisad.

    1.5.9 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmisa da sxva

    saSualebebis gamoyenebiT gaavrcelos informacia ZiriTadi safrTxeebis

    zegavlenis Serbilebis konkretuli magaliTebis, saukeTeso praqtikisa da miRebuli

    gakveTilebis Sesaxeb da xeli Seuwyos Sesabamisi gamocdilebis gaziarebas.

    programis elementi 2: mmarTveloba, Tanamonawileoba, Tanasworoba da sargeblis ganawileba

    Tanasworobis da sargeblis ganawilebis xelSewyoba.

    amocana: 2008 wlisTvis SemuSavdes daculi teritoriebis daarsebasa da

    marTvasTan dakavSirebuli nebismieri danaxarjisa da sargeblis samarTliani

    ganawilebis meqanizmebi.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    2.1.1 Sefasdes daculi teritoriebis daarsebis da marTvis Sedegad warmoqnili

    ekonomikuri da socialur-kulturuli danaxarjebi, gansakuTrebiT mkvidr da

    adgilobriv TemebTan mimarTebiT; Setanil iqnes Sesworebebi kanonmdeblobaSi

    uaryofiTi zemoqmedebis Tavidan acilebisa da SerbilebisaTvis; saWiroebis

    SemTxvevaSi, uzrunvelyofil iqnes erovnuli kanonmdeblobis Sesabamisad,

    danaxarjebis kompensireba da sargeblis samarTlianad ganawileba.

    2.1.2 aRiardes daculi teritoriebis marTvis sxvadasxva modelebi (magaliTad,

    saTemo an kerZo daculi teritoriebi) da xeli Seewyos maT danergvas, imis mixedviT,

    Tu TiToeul maTgans ra potenciali aqvs konvenciis Sesabamisad biomraval-

    ferovnebis konservaciis amocanebis gadasaWrelad. samarTlebrivi, politikuri,

    finansuri da saTemo meqanizmebis meSveobiT xeli Seewyos marTvis axali modelebis

    danergvas.

    2.1.3 mkvidri da adgilobrivi Temebis sruli TanamonawileobiT SemuSavdes

    sakanonmdeblo da institucionaluri meqanizmebi, romlebic xels Seuwyoben saTemo

    daculi teritoriebis legalur aRiarebas da efeqturad marTvas, raTa

    mizani 2.1

    26

  • uzrunvelyofil iqnes rogorc biomravalferovnebis konservacia, ise mkvidri da

    adgilobrivi Temebis codnis, inovaciebisa da cxovrebis wesis SenarCuneba.

    2.1.4 daculi teritoriebis funqcionirebidan miRebuli socialuri da

    ekonomikuri sargebeli gamoyenebul iqnes siRaribis dasaZlevad, daculi

    teritoriebis marTvis miznebis Sesabamisad.

    2.1.5 ekosistemuri midgomis principebis dacviT, uzrunvelyon mkvidri da

    adgilobrivi Temebisa da Sesabamisi dainteresebuli mxareebis CarTva

    TanamonawileobiTi dagegmarebisa da marTvis procesebSi.

    2.1.6 SemuSavdes an gaZlierdes erovnuli politika dacul teritoriebze

    arsebuli genetikuri resursebis xelmisawvdomobasTan da maTi gamoyenebis Sedegad

    miRebuli sargeblis samarTlian ganawilebasTan dakavSirebiT, „genetikuri

    resursebis xelmisawvdomobisa da maTi gamoyenebiT miRebuli sargeblis

    samarTliani da Tanabari ganawilebis Sesaxeb bonis principebis“ Sesabamisad.

    mkvidri da adgilobrivi Temebis da Sesabamisi dainteresebuli

    mxareebis procesSi CarTvis uzrunvelyofa da gaZliereba.

    amocana: 2008 wlisaTvis uzrunvelyofil iqnes arsebuli daculi teritoriebis marTvasa da axali daculi teritoriebis Seqmnasa da marTvaSi

    mkvidri da adgilobrivi Temebis da sxva dainteresebuli mxareebis sruli da

    efeqturi Tanamonawileoba, maTi uflebebis sruli dacviT da pasuxismgeblobebis

    aRiarebiT, erovnuli kanonmdeblobisa da saTanado saerTaSoriso

    valdebulebebis Sesabamisad.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    2.2.1 ganxorcieldes dainteresebul mxareTa procesebSi CarTvis SesaZle-

    blobebis, amisaTvis saWiro saSualebebisa da adgilobrivi konteqstis Sesabamisi

    meqanizmebis TanamonawileobiTi kvleva, ise, rom uzrunvelyofili iqnes

    genderuli da socialuri Tanasworoba daculi teritoriebis politikis

    SemuSavebisa da marTvis procesebSi rogorc erovnul, aseve daculi teritoriebis

    sistemebis da konkretuli daculi teritoriebis doneze.

    2.2.2 ganxorcieldes konkretuli gegmebi da iniciativebi, romlebic

    uzrunvelyofen procesSi mkvidri da adgilobrivi Temebis efeqtur CarTvas,

    erovnuli kanonmdeblobiT da Sesabamisi saerTaSoriso valdebulebebiT

    gansazRvruli maTi uflebebis sruli gaTvaliswinebiT, agreTve Sesabamisi

    dainteresebuli mxareebis monawileobas daculi teritoriebis dagegmarebis,

    daarsebis, zedamxedvelobisa da marTvis yvela doneze; am gegmebis da iniciativebis

    ganxorcielebisas gansakuTrebuli yuradReba unda daeTmos adekvaturi

    TanamonawileobisTvis dabrkolebebis gansazRvras da aRmofxvras.

    2.2.3 dainteresebuli mxareebis monawileobiT ganxorcieldes Sefasebebi, raTa

    gamovlindes da saTanadod iqnes gamoyenebuli sazogadoebaSi arsebuli codna,

    mizani 2.2

    27

  • unarebi, resursebi da institutebi, romlebic mniSvnelovania biomravalferov-

    nebis konservaciisaTvis.

    2.2.4 Seiqmnas xelsayreli garemo (kanonmdebloba, politika, SesaZleblobebi

    da resursebi), romelic saSualebas miscems mkvidr da adgilobriv Temebs, agreTve, 6dainteresebul mxareebs , CaerTon gadawyvetilebebis miRebis procesSi. agreTve

    ganaviTarebs maT SesaZleblobebs daculi teritoriebis (maT Soris kerZo da

    saTemo daculi teritoriebis) daarsebisa da marTvis kuTxiT.

    2.2.5 uzrunvelyofili iqnes, rom adgilobrivi Temebis nebismieri gadasaxleba,

    rac gamowveulia daculi teritoriebis daarsebiT an marTviT, moxdes mxolod

    Temebis winaswari informirebisa da Tanxmobis safuZvelze, erovnuli

    kanonmdeblobis da saTanado saerTaSoriso valdebulebebis Sesabamisad.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    2.2.6 miawodos mxareebs dacul teritoriebTan dakavSirebul procesebSi

    dainteresebul mxareTa monawileobis konkretuli magaliTebi, misces maT rCevebi

    saukeTeso praqtikis Sesaxeb da miuTiTos informaciis sxva wyaroebi.

    2.2.7 informaciuli uzrunvelyofis meqanizmiT, teqnikuri gamocemebiTa da sxva

    saSualebebiT xeli Seuwyos, rom saerTaSoriso doneze iqnes gaziarebuli

    biomravalferovnebis konservaciis procesSi dainteresebuli mxareebis CarTvis

    efeqturi meqanizmebisa da marTvis modelebis gamoyenebis gamocdileba. es

    gansakuTrebiT Seexeba erToblivad marTul, agreTve, saTemo da kerZo dacul teritoriebs.

    programis elementi 3: xelsayreli garemos Seqmna

    daculi teritoriebisTvis xelsayreli politikuri, instituciona-

    luri da socialur-ekonomikuri garemos Seqmna.

    amocana: 2008 wlisaTvis dasruldes politikis (maT Soris socialuri da ekonomikuri Sefasebebisa da stimulebis) gadaxedva da, saWiroebis SemTxvevaSi, maTSi

    Sesworebebis Setana, daculi teritoriebisa da maTi sistemebis daarsebisa da

    marTvisaTvis xelsayreli garemos Seqmnis mizniT.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    3.1.1 2006 wlamde ganisazRvros sakanonmdeblo da institucionaluri xarvezebi

    da dabrkolebebi, romlebic xels uSlian daculi teritoriebis Seqmnas da

    efeqturad marTvas da aRmoifxvras isini 2009 wlamde.

    3.1.2 Sefasdes daculi teritoriebis (rogorc Sesabamisi garemosdacviTi

    momsaxurebis) wvlili qveynis ekonomikasa da kulturaSi da erovnul doneze

    mizani 3.1

    6 am konteqstSi gansakuTrebuli yuradReba eqcevaT momTabare Temebsa da mwyemsebs.

    28

  • aTaswleulis ganviTarebis miznebis ganxorcielebaSi; ekonomikuri Sefasebis

    meTodebi da bunebrivi resursebis aRricxvis instrumentebi integrirdes erovnuli

    dagegmarebis procesSi, raTa SesaZlebeli gaxdes daculi teritoriebis dafaruli

    da Ria ekonomikuri sargeblis gamovlena da imis dadgena, Tu vin aris ZiriTadi

    mosargeble.

    3.1.3 harmonizdes seqtoruli politika da kanonebi, raTa uzrunvelyofil

    iqnes daculi sistemebis konservaciisa da efeqturad marTvis mxardaWera.

    3.1.4 ganxilul iqnes marTvis principebi, rogorebicaa kanonis uzenaesoba,

    decentralizacia, gadawyvetilebebis TanamonawileobiT miReba, raTa dadgindes,

    ramdenad uzrunvelyofen isini angariSvaldebulebas da davebis gadaWris

    samarTliani institutebis da procedurebis arsebobas.

    3.1.5 gamovlindes da aRmoifxvras iseTi araswori waxalisebebi da

    winaaRmdegobebi seqtorul politikaSi, romlebic zrdian zewolas dacul

    teritoriebze, an miRebul iqnes zomebi aseTi ukuefeqtebis Sesarbileblad, sadac

    SesaZlebelia, gardaiqmnas isini konservaciis xelSemwyob pozitiur stimulebad.

    3.1.6 ganisazRvros da SemoRebul iqnes pozitiuri stimulebi, romlebic xels

    Seuwyoben daculi teritoriebis SenarCunebas, agreTve, mkvidri da adgilobrivi

    Temebis da dainteresebuli pirebis CarTvas konservaciis procesebSi.

    3.1.7 miRebul iqnes sakanonmdeblo CarCoebi erovnuli, regionuli da

    adgilobrivi daculi teritoriebis sistemebisTvis, sadac es saWiroa.

    3.1.8 biomravalferovnebis konservaciis miznebis misaRwevad SemuSavdes

    waxalisebis erovnuli meqanizmebi, institutebi da sakanonmdeblo CarCoebi,

    romlebic mxars dauWeren daculi teritoriebis mTeli speqtris Camoyalibebas, maT

    Soris, sadac SesaZlebelia, kerZo miwebze.

    3.1.9 ganisazRvros da gaZlierdes daculi teritoriebis mier mowodebuli, an

    daculi teritoriebis ekosistemuri momsaxurebis Sedegad warmoqmnili saqonlis

    da momsaxurebis ekonomikuri SesaZleblobebi da bazrebi adgilobriv, erovnul

    da saerTaSoriso doneebze; am procesSi aucilebelia daculi teritoriebis

    miznebTan Sesabamisobis da sargeblis samarTliani ganawilebis uzrunvelyofa.

    3.1.10 SemuSavdes meqanizmebi regionul, erovnul da adgilobriv doneebze

    biomravalferovnebis konservaciaze pasuxismgebeli dawesebulebebis institu-

    cionaluri da finansuri mdgradobis uzrunvelsayofad.

    3.1.11 damyardes TanamSromloba mezobel qveynebTan, raTa Seiqmnas xelsayreli

    garemo transsasazRvro daculi teritoriebisTvis, saxelmwifoTaSoris

    mosazRvre dacul teritoriebs Soris TanamSromlobisTvis da sxva msgavsi

    midgomebisTvis (maT Soris regionuli qselebis SeqmnisaTvis).

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    3.1.12 ZiriTad partniorebTan erTad, rogorebicaa OECD, IUCN, WWF da sxva

    konvenciebis samdivnoebi, moipovos informacia (saxelmZRvaneloebi,

    meTodologiebi da sxva) wamaxalisebel RonisZiebebze da maT SemuSavebaze.

    29

  • 3.1.13 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmisa da sxva

    saSualebebis meSveobiT gaavrcelos saukeTeso praqtikis konkretuli magaliTebi

    daculi teritoriebis marTvaSi wamaxalisebeli RonisZiebebis gamoyenebis Sesaxeb.

    3.1.14 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis da sxva

    saSualebebis meSveobiT gaavrcelos informacia daculi teritoriebis marTvis

    gegmebSi, programebsa da politikaSi waxalisebis RonisZiebebis integrirebis da

    gamoyenebis saukeTeso praqtikis, maT Soris araswori waxalisebebis aRmofxvris an

    Serbilebis SesaZleblobebis Sesaxeb.

    daculi teritoriebis dagegmarebis, daarsebisa da marTvis

    SesaZleblobebis gaZliereba.

    2010 wlisaTvis ganxorcieldes SesaZleblobebis gaZlierebis sruli programebi da iniciativebi, romlebic mimarTulia individualur, saTemo

    da institucionalur doneebze codnisa da unar-Cvevebis ganviTarebisa da

    profesionaluri standartebis amaRlebisaken.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    3.2.1 2006 wlamde dasruldes dacul teritoriebTan dakavSirebiT

    SesaZleblobis gaZlierebis saWiroebebis Sefaseba da maT safuZvelze Camoyalib-

    des SesaZleblobebis gaZlierebis programebi. Ees programebi unda moicavdnen

    treningebis kurss daculi teritoriebis marTvaSi da gansazRvravdnen resursebs

    maTi uwyveti CatarebisTvis.

    3.2.2 Seiqmnas daculi teritoriebis marTvis Sesaxeb arsebuli codnis da

    gamocdilebis, maT Soris 8(j) muxlSi da Tanmdev debulebebSi gansazRvruli tradiciuli codnis dokumenturad dafiqsirebisaTvis aucilebeli efeqturi

    meqanizmebi; ganisazRvros codnasa da unar-CvevebSi arsebuli xarvezebi.

    3.2.3 qveynebma da Sesabamisma organizaciebma erTmaneTs gauziaron miRebuli

    gakveTilebi, informacia da SesaZleblobebis gaZlierebis gamocdileba,

    informaciuli uzrunvelyofis meqanizmisa da sxva meTodebis gamoyenebiT.

    3.2.4 gaZlierdes uwyebebis SesaZleblobebi daculi teritoriebis regionul,

    erovnul da adgilobriv doneze marTvaSi seqtorTaSorisi TanamSromlo-

    bisaTvis.

    3.2.5 gaZlierdes dacul teritoriebTan dakavSirebuli uwyebebis

    SesaZleblobebi mdgradi dafinansebis uzrunvelsayofad, finansuri

    waxalisebebis, garemosdacviTi momsaxurebisa da sxva instrumentebis gamoyenebiT.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    3.2.6 iTanamSromlos IUCN-Tan da sxva Sesabamis organizaciebTan xelmisawvdomi

    informaciis mopovebisa da gavrcelebis mizniT.

    mizani 3.2

    amocana:

    30

  • 3.2.7 iTanamSromlos sxvadasxva iniciativebTan, magaliTad, daculi

    teritoriebis Semswavlel qselTan (PALNet-IUCN), Sesabamis organizaciebTan erTad

    Seecados gamoitanos daskvnebi maTive gamocdilebidan.

    daculi teritoriebisaTvis saTanado teqnologiebis SemuSaveba,

    gamoyeneba da gadacema.

    amocana: 2010 wlisaTvis sagrZnoblad gaumjobesdes daculi teritoriebis efeqturad marTvis teqnologiebisa da inovaciuri midgomebis SemuSaveba, aRiareba

    da gadacema, teqnologiebis gadacemisa da TanamSromlobis Sesaxeb mxareTa

    konferenciis mier miRebuli gadawyvetilebebis gaTvaliswinebiT.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    3.3.1 dokumenturad dafiqsirdes daculi teritoriebis konservaciis, maTi

    biomravalferovnebis mdgradi gamoyenebisa da daculi teritoriebis marTvis

    Sesabamisi teqnologiebi da miewodos aRmasrulebel mdivans.

    3.3.2 Sefasdes daculi teritoriebis marTvisaTvis Sesabamisi teqnologiebis

    saWiroebebi, mkvidri da adgilobrivi Temebis da dainteresebuli mxareebis, maT

    Soris kvleviTi institutebis, arasamTavrobo organizaciebis da kerZo seqtoris

    monawileobiT.

    3.3.3 waxalisdes Sesabamisi teqnologiebis SemuSaveba da gamoyeneba, maT Soris im

    teqnologiebis, romlebic gulisxmoben mkvidri da adgilobrivi Temebis CarTvas,

    maTi Tanxmobis miRebas da monawileobas, 8(j) muxlis da Tanmdevi debulebebis Sesabamisad, habitatebis reabilitaciis da aRdgenis, resursebis rukebis Sedgenis,

    biologiuri inventarizaciis da biomravalferovnebis swrafi Sefasebis,

    monitoringis, in situ da ex situ konservaciis, mdgradi gamoyenebis sakiTxebis

    gadawyvetaSi.

    3.3.4 daculi teritoriebis marTvis gaumjobesebis mizniT teqnologiebis

    gadacemis da TanamSromlobis Sesaxeb mxareTa konferenciis VII/29-e gadawyvetilebis

    Sesabamisad, Seiqmnas teqnologiebis gadacemisaTvis xelsayreli garemo.

    3.3.5 gaZlierdes teqnologiebis gadacema da TanamSromloba daculi

    teritoriebis marTvis gaumjobesebis mizniT.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    3.3.6 moipovos da gaavrcelos is informacia, romelic mas miawodes mxareebma

    da Sesabamisma saerTaSoriso organizaciebma, daculi teritoriebis efeqturad

    marTvis, daculi teritoriebis konservaciisa da maTi biologiuri resursebis

    mdgradi gamoyenebis saTanado teqnologiebis da midgomebis Sesaxeb.

    mizani 3.3

    31

  • mizani 3.4 daculi teritoriebis da maTi erovnuli da regionuli sistemebis finansuri mdgradobis uzrunvelyofa.

    amocana: 2008 wlisaTvis rogorc erovnuli, aseve saerTaSoriso wyaroebidan

    mobilizdes sakmarisi finansuri, teqnikuri da sxva tipis resursebi daculi

    teritoriebis erovnuli da regionuli sistemebis Seqmnisa da efeqturad marTvis

    uzrunvelyofisaTvis aucilebeli danaxarjebis gasawevad, gansakuTrebiT, rodesac

    saWiroa ganviTarebadi, gardamavali ekonomikis mqone da mcire kunZulovani

    ganviTarebadi saxelmwifoebisTvis mxardaWeris aRmoCena.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    3.4.1 2005 wlamde Catardes kvleva erovnul doneze, arsebuli finansuri

    resursebis gamoyenebis efeqturobisa da daculi teritoriebis erovnuli

    sistemebis finansuri saWiroebebis Sesafaseblad; agreTve unda ganisazRvros am

    saWiroebebis erToblivad, erovnuli da saerTaSoriso resursebis meSveobiT

    dakmayofilebis variantebi; mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli dafinansebis

    instrumentebis mTeli speqtri, magaliTad: sajaro finansireba, iniciativa - `buneba

    valis sanacvlod~, araswori waxalisebebis da subsidiebis gauqmeba, kerZo

    dafinanseba, gadasaxadebi da mosakreblebi ekologiuri momsaxurebisaTvis.

    3.4.2 2008 wlamde SemuSavdes mdgradi dafinansebis erovnuli gegmebi da daiwyos

    maTi ganxorcieleba; es gegmebi mxars unda uWerdnen daculi teritoriebis erovnul

    sistemebs da gansazRvravdnen aucilebeli maregulirebeli, sakanonmdeblo,

    politikuri, institucionaluri da sxva zomebis gatarebis sakiTxebs.

    3.4.3 xeli Seewyos saerTaSoriso dafinansebis programebis ganviTarebas, raTa

    SesaZlebeli gaxdes ganviTarebad, gardamavali ekonomikis mqone da mcire

    kunZulovan ganviTarebad saxelmwifoebSi daculi teritoriebis erovnuli da

    regionuli sistemebis Seqmna da funqcionireba.

    3.4.4 iTanamSromlon sxva qveynebTan, daculi teritoriebis erovnuli da

    regionuli sistemebis mdgradi dafinansebis programebis Seqmnisa da

    ganxorcielebisTvis.

    3.4.5 uzrunvelyofil iqnes daculi teritoriebis finansirebis Sesaxeb

    informaciis regularuli miwodeba Sesabamisi dawesebulebebisaTvis da

    meqanizmebisaTvis, agreTve daculi teritoriebis msoflio monacemTa bazisaTvis,

    maT Soris biomravalferovnebis konvenciis Sesabamisad warsadgeni angariSebis

    saSualebiT.

    3.4.6 xeli Seewyos daculi teritoriebis saWiroebebis gaTvaliswinebas

    erovnul da, sadac SesaZlebelia, regionuli ganviTarebis da finansirebis

    strategiebSi, agreTve, ganviTarebis sakiTxebze TanamSromlobis programebSi.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    3.4.7 rac SeiZleba swrafad, araugvianes 2005 wlisa, moiwvios donori

    32

  • saagentoebisa da sxva Sesabamisi organizaciebis Sexvedra, ganviTarebadi,

    gardamavali ekonomikis mqone da mcire kunZulovani ganviTarebadi saxelmwifo-

    ebisTvis axali da damatebiTi finansirebis mobilizaciis mizniT, raTa maT SeZlon

    programis ganxorcieleba.

    3.4.8 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmisa da sxva

    saSualebebis meSveobiT gaavrcelos informacia daculi teritoriebis

    dafinansebis konkretuli magaliTebisa da saukeTeso praqtikis Sesaxeb.

    3.4.9 2006 wlamde Seiswavlos da gaavrcelos kvlevis Sedegebi dacul

    teritoriebis ekosistemuri momsaxurebis faseulobis Sesaxeb.

    komunikaciisa da ganaTlebis gaumjobeseba da sazogadoebrivi

    cnobierebis amaRleba.

    2008 wlisaTvis saTanadod amaRldes daculi teritoriebis mniSvnelobis da sargeblis Sesaxeb sazogadoebrivi cnobiereba.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    3.5.1 SemuSavdes da gaZlierdes daculi teritoriebis mniSvnelobis Sesaxeb

    ganaTlebisa da sazogadoebrivi cnobierebis amaRlebis programebi, romlebic

    miuTiTeben maT rolze biomravalferovnebis konservaciaSi da mdgrad socialur-

    ekonomikur ganviTarebaSi. programebi ganxorcieldes biomravalferovnebis

    konvenciis komunikaciis, ganaTlebis da sazogadoebrivi cnobierebis amaRlebis

    iniciativasTan (CEPA) mWidro TanamSromlobiT da yvela dainteresebuli mxaris

    gaTvaliswinebiT.

    3.5.2 ganisazRvros dacul teritoriebTan dakavSirebuli ganaTlebis,

    cnobierebis amaRlebis da komunikaciis programebis ZiriTadi mimarTulebebi; sxva

    sakiTxebTan erTad, isini unda moicavdnen daculi teritoriebis mier ekonomikaSi

    da kulturaSi Setanil wvlils, raTa miRweul iqnes saboloo specifikuri Sedegebi,

    rogorebicaa: resursebis momxmareblebis da sxva dainteresebuli mxareebis

    saTanado qceva, an mkvidri da adgilobrivi Temebis da politikis SemuSavebaze

    pasuxismgebeli pirebis mier samecniero informaciis ukeTesad gacnobiereba; an

    mTavrobebis, arasamTavrobo organizaciebis da sxva dainteresebuli mxareebis

    mier mkvidri da adgilobrivi Temebis codnis, inovaciebis da cxovrebis wesis

    saWiroebebis, prioritetebis da faseulobis saTanadod gacnobiereba.

    3.5.3 gaZlierdes da, sadac saWiroa, Seiqmnas Semdeg samizne jgufebze mimarTuli

    sainformacio meqanizmebi: kerZo seqtori, politikis SemuSavebaze pasuxismgebeli

    pirebi, ganviTarebis saagentoebi, saTemo organizaciebi, axalgazrdoba, masobrivi

    informaciis saSualebebi da farTo sazogadoeba.

    3.5.4 Seiqmnas aucilebeli meqanizmebi konstruqciuli dialogis gamarTvisaTvis,

    informaciisa da gamocdilebis gaziarebisTvis daculi teritoriebis mmarTvelebs

    Soris, daculi teritoriebis mmarTvelebsa da mkvidr da adgilobriv Temebs, maT

    mizani 3.5

    amocana:

    33

  • organizaciebs da sxva garemosdacviT saganmanaTleblo organizaciebsa da moqmed

    pirebs Soris.

    3.5.5 daculi teritoriebis Tema Setanil iqnes saskolo programaSi da

    araformalur ganaTlebaSi, rogorc saswavlo programis ganuyofeli nawili.

    3.5.6 SemuSavdes meqanizmebi da Sefasdes komunikaciis, ganaTlebisa da

    sazogadoebis cnobierebis amaRlebis programebis zegavlena biomraval-

    ferovnebis konservaciaze, raTa davrwmundeT, rom isini marTlac aumjobeseben

    sazogadoebriv cnobierebas, cvlian qcevas da xels uwyoben daculi teritoriebis

    miznebis miRwevas.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    3.5.7 iTanamSromlos IUCN-Tan da sxva Sesabamis organizaciebTan, sagan-

    manaTleblo instrumentebis da masalebis mopovebisa da gavrcelebis mizniT, raTa

    SesaZlebeli gaxados maTi adaptireba da gamoyeneba daculi teritoriebis

    sakiTxebze muSaobaSi da konservaciisa da biomravalferovnebis mdgradi

    gamoyenebis miRwevaSi.

    3.5.8 IUCN-Tan da sxva Sesabamis partniorebTan erTad, SeimuSaon iniciativa, raTa

    uzrunvelyon axali ambebisa da garTobis industriis (televizia, filmebi,

    popularuli musika, interneti da a.S.) CarTva im globalur kampaniaSi, romelic

    biomravalferovnebis Semcirebis Sedegebisa da biomravalferovnebis

    konservaciaSi daculi teritoriebis rolis Sesaxeb cnobierebis amaRlebas

    emsaxureba.

    programis elementi 4: standartebi, Sefaseba da monitoringi

    erovnuli da regionuli daculi teritoriebis sistemebisaTvis

    minimaluri standartebisa da saukeTeso praqtikis magaliTebis SemuSaveba da miReba.

    amocana: 2008 wlisTvis SemuSavdes da miRebul iqnes daculi teritoriebis erovnuli da regionuli sistemebis dagegmarebis, SerCevis, daarsebis, marTvisa da

    zedamxedvelobis standartebi, kriteriumebi da saukeTeso praqtikis magaliTebi.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    4.1.1 iTanamSromlon sxva mxareebTan da Sesabamis organizaciebTan, kerZod,

    IUCN-Tan, daculi teritoriebis dagegmarebis, marTvis, zedamxedvelobis da

    Tanamonawileobis nebayoflobiTi standartebis da saukeTeso praqtikis

    magaliTebis SemuSavebis, gamocdis, gadaxedvisa da popularizebis mimarTulebiT.

    4.1.2 SemuSavdes da dainergos daculi teritoriebis sistemebSi miRweuli

    mizani 4.1

    34

  • Sedegebis efeqturi grZelvadiani monitoringis sistema winamdebare programis

    miznebsa da amocanebTan kavSirSi.

    4.1.3 monitoringis Sedegebze dayrdnobiT adaptirebul iqnes da gaumjobesdes

    daculi teritoriebis marTva ekosistemuri midgomis Sesabamisad.

    aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    4.1.4 ZiriTad partniorebTan TanamSromlobiT da saukeTeso praqtikis

    safuZvelze, konvenciis mxareebSi popularizacia gauwios daculi teritoriebisa da

    maTi sistemebis dagegmarebis, SerCevis, dafuZnebis, marTvisa da zedamxedvelobis

    minimaluri standartebis Sesaxeb arsebul saxelmZRvanelo principebs.

    4.1.5 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis meSveobiT

    gaavrcelos informacia daculi teritoriebis efeqturad marTvis saukeTeso

    praqtikisa da konkretuli magaliTebis Sesaxeb da xeli Seuwyos informaciis

    gaziarebas.

    daculi teritoriebis marTvis efeqturobis Sefaseba da gaumjobeseba.

    amocana: 2010 wlisaTvis konvenciis mxareebma daamtkicon da ganaxorcielon konkretuli daculi teritoriebis, daculi teritoriebis erovnuli da

    regionuli sistemebis da transasazRvro daculi teritoriebis marTvis

    efeqturobis monitoringis, Sefasebisa da angariSgebis koncefciebi.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    4.2.1 2006 wlisaTvis SemuSavdes da damtkicdes Sesabamisi meTodebi, standartebi,

    kriteriumebi da indikatorebi daculi teritoriebis marTvisa da zedamxedve-

    lobis efeqturobis SefasebisaTvis; Seiqmnas Sesabamisi monacemTa baza, marTvis

    efeqturobis Sefasebis IUCN-WCPA-s koncefciisa da sxva saTanado teqnologiebis

    gaTvaliswinebiT, romelTa adaptireba moxdeba adgilobrivi pirobebis

    Sesabamisad.

    4.2.2 2010 wlisaTvis ganxorcieldes TiToeuli mxaris daculi teritoriebis,

    daculi teritoriebis sistemebis da, sadac isini arseboben, ekologiuri qselebis

    sul mcire 30%-is marTvis efeqturobis Sefaseba.

    4.2.3 daculi teritoriebis marTvis efeqturobis SefasebiT miRebuli

    informacia aisaxos biomravalferovnebis konvenciis Sesabamisad warsadgen

    erovnul angariSSi.

    4.2.4 konkretuli daculi teritoriebis da sistemebis doneze marTvis

    efeqturobis Sefasebis Sedegad miRebuli ZiriTadi rekomendaciebi CarTuli iqnes

    adaptur mmarTvelobiT strategiebSi, rogorc maTi ganuyofeli nawili.

    mizani 4.2

    35

  • aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    4.2.5 Seagrovos da informaciuli uzrunvelyofis meqanizmis meSveobiT

    gaavrcelos informacia marTvis efeqturobis Sesaxeb da Seqmnas daculi

    teritoriebis im eqspertTa monacemTa baza, romlebic afaseben marTvis

    efeqturobas; ganixilos daculi teritoriebis marTvis efeqturobis saTanado

    meTodebis, kriteriumebisa da indikatorebis sakiTxebze samuSao Sexvedris mowvevis

    SesaZlebloba.

    4.2.6 IUCN-WCPA-sTan da sxva Sesabamis organizaciebTan erTad, Seagrovos da

    gaavrcelos informacia daculi teritoriebis dagegmvis, daarsebisa da marTvis

    saukeTeso praqtikis Sesaxeb.

    daculi teritoriebis mdgomareobis da maTSi arsebuli

    tendenciebis Sefaseba da monitoringi.

    amocana: 2010 wlisaTvis Seiqmnas erovnuli da regionuli sistemebi, romlebic iZlevian saSualebas, rom ganxorcieldes daculi teritoriebis farTobis,

    mdgomareobis da maTSi mimdinare tendenciebis efeqturi monitoringi erovnul,

    regionul da globalur doneebze, agreTve xels uwyoben biomravalferovnebis

    dacvis globaluri amocanebis gadaWraSi miRweuli progresis Sefasebas.

    mxareTa SesaZlo qmedebebi

    4.3.1 ganxorcieldes calkeuli daculi teritoriebisa da maTi sistemebis

    mdgomareobisa da maTSi arsebuli biomravalferovnebis tendenciebis

    monitoringis erovnuli da regionuli programebi.

    4.3.2 daculi teritoriebis amocanebis gadaWraSi miRweuli progresi Sefasdes

    perioduli monitoringis Sedegebis safuZvelze da aisaxos biomravalferovnebis

    konvenciis Sesabamisad warsadgen erovnul angariSebSi, agreTve, mxareTa mecxre

    konferenciisTvis warsadgen Tematur angariSSi.

    4.3.3 gaumjobesdes da ganaxldes daculi teritoriebis erovnuli da regionuli

    monacemTa bazebi, rogorc daculi teritoriebis statusisa da arsebuli tendeciebis

    Sefasebisa da monitoringis ZiriTadi meqanizmebi da Sejerdes daculi

    teritoriebis msoflio monacemTa bazasTan.

    4.3.4 monawileoba miiRon UNEP-WCMC-is daculi teritoriebis msoflio

    monacemTa bazis warmoebaSi, daculi teritoriebis gaeros nusxis Sedgenasa da

    msoflios daculi teritoriebis mdgomareobis Sefasebis procesSi.

    4.3.5 waxalisdes daculi teritoriebis monitoringis procesSi axali

    teqnologiebis, maT Soris geografiuli sainformacio sistemebisa da

    distanciuri kvlevis danergva da gamoyeneba.

    mizani 4.3

    36

  • aRmasrulebeli mdivnis SesaZlo qmedebebi procesis mxardaWeris mizniT

    4.3.6 ganaviTaros da gaamyaros samuSao urTierTobebi Sesabamis organi-

    zaciebTan da institutebTan, romlebsac SemuSavebuli aqvT da iyeneben monitoringis

    sistemebs da monacemTa bazebs, konkretulad, UNEP-WCMC-Tan da IUCN-is daculi

    teritoriebis msoflio komisiasTan.

    4.3.7 gamoavlinos Warbteniani teritoriebis Sesaxe