Embed Size (px)
Citation preview
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
ΧρήστοςΠαναγιωτίδης,Ph.D.ΚαθηγητήςΚυτταρικής/ΜοριακήςΒιολογίαςΕργαστήριοΦαρμακολογίας,ΤομέαςΦαρμακογνωσίας/ΦαρμακολογίαςΤμήμαΦαρμακευτικής, ΣχολήΕπιστημώνΥγείας,ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιοΘεσσαλονίκης54124Θεσσαλονίκη
Φαρμακευτική BιοτεχνολογίαΔIAΛEΞΗ 1
(4/10/2018)
EIΣAΓΩΓH ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ
ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Oι Διδάσκοντες
Δρ. Xρήστος ΠαναγιωτίδηςKαθηγητής Kυτταρικής & Mοριακής Bιολογίας
Τμήμα Φαρμακευτικης Α.Π.Θ.
Επικοινωνία: καθημερινά 11 π.μ.-12 μ., Γραφείο 315/ 3ος όρόφος Φαρμακευτικής ή ηλεκτρονικά (e-mail) στο : [email protected]
ΠΛHPOΦOPIEΣ σχετικά με το μάθημα, ανακοινώσεις, διαλέξεις, βαθμολογίες, κλπ.
θα αναρτώνται στους πίνακες ανακοινώσεων του 3ου ορόφουκαι στην ιστοσελίδα:
Επίσης, τις επόμενες ημέρες θα δημιουργηθεί σελίδα μαθήματος στην πλατφόρμα elearning.auth.gr
Xρήστος Παναγιωτίδης, καθηγητής (Συντονιστής), [email protected]Γεώργιος Παμπαλάκης, επίκουρος καθηγητής, [email protected]Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος, επίκουρος καθηγητής, [email protected]
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Διαδικασία εξέτασης και εργασίεςα) Η εξέταση θα είναι ενιαία και για τους τρεις διδάσκοντες. 20 θέματα (προτάσεις) όπου οι φοιτητές καλούνται να απαντήσουν εάν η πρόταση είναι σωστή ή λάθος (0,1 μονάδα ανά ερώτηση με αρνητική βαθμολογία (δηλ. -0.1 σε περίπτωση λανθασμένης απάντησης) και να αιτιολογήσουν την απάντηση τους (0,4 μονάδες ανά απάντηση). Δηλαδή, όλα τα θέματα είναι ισοδύναμα και το κάθε θέμα λαμβάνει συνολικά 0,5 μονάδες. Ο χρόνος εξέτασης είναι 1 ώρα.
β) Υποχρεωτική βιβλιογραφική εργασία (σε ομάδες) σε θέματα που θα ορίσουν οι διδάσκοντες (Οι ομάδες/ θέματα θα ανακοινωθούν την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, οι παρουσιάσεις των εργασιών θα γίνουν 17-20 Δεκεμβρίου).
γ) Ο τελικός βαθμός υπολογίζεται από τον βαθμό που λαμβάνεται στην γραπτή εξέταση (90% βαρύτητα) και το, βαθμό της εργασίας (10% βαρύτητα)
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Πρόγραμμα ΔιαλέξεωνΔιάλεξη Τίτλος Διδάσκων Ημερομηνία
1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Παναγιωτίδης 4/10
2-4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA Παναγιωτίδης 8 & 11/10
5-6 ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ DNA ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNΑ ΣΕ ΚΥΤΤΑΡΑ ΣΤΟΧΟΥΣ Παναγιωτίδης 15 & 18/10
7-8 ΕΚΦΡΑΣΗ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΣΕ ΒΑΚΤΗΡΙΑ Παναγιωτίδης 22 & 25/10
9 ΕΚΦΡΑΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΣΕ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 29/10
10 ΔΙΑΓΟΝΙΔΙΑΚΑ ΖΩΑ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ
ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 1/11
11-12 ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 5 & 8/11
13 ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ 12/11
14-16 ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ (ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ) ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 15 & 19/11
17-18 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 22 & 26/1119 ΕΜΒΟΛΙΑ ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 29/11
20-21 ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ RNA ΚΑΙ ΟΛΙΓΟΝΟΥΚΛΕΟΤΙΔΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 3 & 6/12
22 ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΩΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Γ.ΠΑΜΠΑΛΑΚΗΣ 10/12
23 ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ 13/12
24 ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΗ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ 17/12
25 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΓΚΡΙΣΗ ΒΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ 20/12
26 ΗΘΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Παναγιωτίδης 20/12
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Tι είναι Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία;
1) Ο όρος “Βιοτεχνολογία” εισήχθη to 1919 από τον Ούγγρο γεωπόνο-μηχανικό Károly Ereky.
2) Βιοτεχνολογία είναι η επιστήμη που χρησιμοποιεί ζωντανούς οργανισμούς ή βιολογικά συστήματα για να παράγει ή να τροποποιεί προϊόντα ή διαδικασίες για εξειδικευμένες χρήσεις.
3) Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας:3α) Ιατρική/Φαρμακευτική (Κόκκινη Βιοτεχνολογία ή Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία)3β) Γεωργία/Τρόφιμα (Πράσινη Βιοτεχνολογία)3γ) Θαλάσσιες εφαρμογές (Μπλέ Βιοτεχνολογία)
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Η Βιοτεχνολογία είναι στη διεπιφάνεια μεταξύ Βιολογίας, Χημείας και Μηχανικής
Βιολογία
Βιο-μηχανική
Μηχανική
Χημικέςδιεργασίες
ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Βιο-χημεία Χημεία
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Πόσο πρόσφατη είναι η Βιοτεχνολογία;
α) Πρώιμες βιοτεχνολογικές εφαρμογές ήδη από τους Νεολιθικούς χρόνους μπορούν να θεωρηθούν οι επιλογές των καλλιεργειών που έδιναν τις καλύτερες εσοδείες.
β) Ως αρχαία βιοτεχνολογική εφαρμογή θεωρείται επίσης η χρήση μυκήτων για ζυμώσεις, π.χ. παραγωγή μπύρας στην Μεσοποταμία, Αίγυπτο κλπ.
ΤΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΡΩΪΜΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ;
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Σύγχρονη Βιοτεχνολογία και Γενετική Μηχανική
α) Η σύγχρονη Βιοτεχνολογία ξεκίνησε σχεδόν παράλληλα με την ανάπτυξη των τεχνολογιών γενετικής μηχανικής που επέτρεψαν την απομόνωση, τροποποίηση, εισαγωγή και έκφραση τμημάτων γενετικού υλικού.β) Τα «εργαλεία» που έχει αναπτύξει η γενετική μηχανική μας επιτρέπουν:•Να ταυτοποιούμε το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη του ενδιαφέροντος•Να κόβουμε την αλληλουχία του DNA που περιέχει αυτήν την αλληλουχία του γονιδίου •Να κλωνοποιούμε το γονίδια αυτό σε έναν κατάλληλο φορέα, π.χ. πλασμίδιο ή βακτηριοφάγο•Να προσδιορίζουμε την αλληλουχία του γενετικού υλικού•Να χρησιμοποιούμε τους φορείς αυτούς για να μεταφέρουμε το γονίδιο του ενδιαφέροντος σε άλλους οργανισμούς, όπως το βακτήριο Escherichia coli ή και σε κύτταρα θηλαστικών που αναπτύσσονται σε κυτταροκαλλιέργειες κλπ.•Να επάγουμε (διεγείρουμε) τα κύτταρα αυτά για να ενεργοποιήσουμε την έκφραση του γονιδίου και την παραγωγή της της πρωτεΐνη του ενδιαφέροντος.•Να εκχυλίζουμε και να καθαρίζουμε την πρωτεΐνη για θεραπευτική χρήση.
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Σταθμοί στην Φαρμακευτικη Βιοτεχνολογία1943 O Oswald Avery (με τους Colin MacLeod και Maclyn McCarty)
ταυτοποιεί το DNA ως το υλικό της κληρονομικότητας1952 Ο G. Gey δημιουργεί την κυτταρική σειρά HeLa από το
καρκίνωμα μήτρας της ασθενούς Henrietta Lacks (απεβίωσε το 1951)1953 Οι Watson και Crick αποκαλύπτουν τη δομή του DNA1955 Α) Ανακαλύπτεται η DNA πολυμεράση, Β) Ο J. Salk χρησιμοποιεί για
πρώτη φορά κυτταροκαλλιέργειες στην ανάπτυξη του εμβολίου της πολυομυελίτιδας
1960 Οι Jacob και Monod ανακαλύπτουν το mRNA1961 «Σπάει» ο γενετικός κώδικας1963 Πρώτη σύνθεση ινσουλίνης από ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ
(Κατσόγιαννης), Γερμανία (H. Zahn) και Κίνα – Οι S. Katz και J. F. Enders αναπτύσσουν το πρώτο εμβόλιο για την ιλαρά
1967 Η Maurice Hilleman αναπτύσσει το εμβόλιο για την παρωτίτιδα1969 Αναπτύσσεται το εμβόλιο για την ερυθρά1970 Ανακαλύπτονται οι ενδονουκλεάσες περιορισμού (Arber & Meselson) -
Ο H.G. Khorana επιτυγχάνει τη πρώτη πλήρη σύνθεση γονιδίου1971 Αναπτύσσεται το τριπλούν εμβόλιο για παρωτίτιδα, ιλαρά & ερυθρά
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Σταθμοί στην Φαρμακευτικη Βιοτεχνολογία (συνέχεια)
1972 Ανακαλύπτεται η DNA λιγάση – Η ανάστροφη μεταγραφάσηχρησιμοποιείται για τη σύνθεση του πρώτου cDNA από mRNA
1973 Οι Cohen και Boyer επιτυγχάνουν να εισάγουν και να εκφράσουν γονίδια σε βακτήρια – Ο E. Southern αναπτύσσει το στύπωμα Southern για την ανάλυση του DNA μέσω υβριδισμού
1974 Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (N.I.H.) των Η.Π.Α. σχηματίζουν την πρώτη επιτροπή για τον έλεγχο της έρευνας του ανασυνδυασμένου DNA
1975 Ανάπτυξη Μονοκλωνικών Αντισωμάτων1976 To N.I.H. κοινοποιεί κανόνες για την έρευνα του ανασυνδυασμένου DNA –
Χρήση υβριδισμού νουκλεϊνικών οξέων στον προγεννητικο έλεγχο της θαλασσαιμίας – Γονίδια μυκήτων εκφράζονται σε βακτήρια
1977 Ανάπτυξη τεχνικών για την αλληλούχιση μεγάλων τμημάτων DNA – ΧΡΗΣΗ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ: Η αυξητική ορμόνη σωματοστατίνη παράγεται σε βακτήρια
1978 Ο Herbet Boyer (μαζί με τους Arthrur Riggs & Keiichi Itakura) επιτυγχάνει να κατασκευάσει μια συνθετική μορφή του γονιδίου της ινσουλίνης και εκφράζει ανασυνδυασμένη ινσουλίνη σε βακτήρια
1983 Ο Luc Montagnier απομονώνει τον HIV - O Kary Mullis αναπτύσσει την αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράση (PCR) – Το FDA εγκρίνει διαγνωστική διαδικασία για χλαμύδια που βασίζεται σε μονοκλωνικά αντισώματα
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Εργαλεία στην Φαρμακευτικη Βιοτεχνολογία – Γενετική Μηχανική
Ενδονουκλεάσες περιορισμού:•Αυτά τα ένζυμα προέρχονται από βακτήρια όπου χρησιμοποιούνται ως μηχανισμός άμυνας ενάντια στους ιούς (βακτηριοφάγους) που τα προσβάλλουν, αποικοδομώντας το DNA των εισβολέων. Υπάρχουν εκατοντάδες τέτοιες ενδονουκλεάσες περιορισμού που τις χρησιμοποιούμε σαν μοριακά ψαλίδια για να κόψουμε το DNA σε συγκεκριμένες θέσεις και να απομονώσουμε τα γονίδιαDNA λιγάση:•Το ένζυμο αυτό χρησιμοποιείται φυσιολογικά στην αντιγραφή αλλά και στην επιδιόρθωση «σπασμένου» DNA. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την ενσωμάτωση νέων γονιδίων στο DNA.Πλασμίδια:•Είναι κυκλικά DNA. Μπορούν να διαμορφωθούν για να μεταφέρουν τα γονίδια του ενδιαφέροντος ή ανασυνδυασμένο DNA. Βακτηριοφάγοι (ή φάγοι):•Είναι ιοί που μολύνουν τα βακτήρια. Οι βακτηριοφάγοι μπορούν να διαμορφωθούν για να μεταφέρουν τα γονίδια του ενδιαφέροντος ή ανασυνδυασμένο DNA.
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Η σημασία της τεχνολογίας του ανασυνδυσμένουDNA στη Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία
1973: Oι Stanley Cohen και Herbert Boyer ανακαλύπτουν τη μέθοδο για τη μεταφορά της γενετικής πληροφορίας μεταξύ οργανισμών 1976: Ο Herbert Boyer ιδρύει, μαζί με άλλους, την Genentech την πρώτη εταιρεία στις Η.Π.Α. που χρησιμοποιεί τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA1977: Η σωματοστατίνη, μία ορμόνη-ρυθμιστής της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης, παράγεται με χρήση της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA1980: Ο Herbert Boyer κλωνοποιεί το γονίδιο της ανθρώπινης ινσουλίνης και χρησιμοποιεί το βακτήριο E coli για την παραγωγή ανασυνδυασμένης ινσουλίνης• 14 Οκτωβρίου 1980: Η μετοχή της Genentech υπερδιπλασιάζεται ($35-> $89)1977-1980: Οι Wigler, Axel & Silvestein, στο πανεπιστήμιο Columbia, αναπτύσσουν την τεχνολογία της συνδιαμόλυνσης, δηλ. της εισαγωγής και έκφρασης ξένων γονιδίων, σε κύτταρα θηλαστικών1980-1983: Κατοχύρωση των δικαιωμάτων της παραπάνω τεχνολογίας με πατέντες από τις οποίες το πανεπιστήμιο Columbia είχε έσοδα 100 εκατομυρίων το χρόνο (σύνολο σχεδόν 1 δις) [πηγή: Colaianni, A; Cook-Deegan, R (2009).
].
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Όνομαχ Εμπορική Ονομασία
Ασθένεια Εταιρεία
Adalimumab Humira Ρευματοειδής αρθρίτις Abbott
Alefacept Amevive Ψωρίαση Biogen Idec
Alteplase Activase and Cathflo Activase
Καρδιακή προσβολή & εγκεφαλικό επεισόδιο Genentech
Basiliximaba Simulecta Παρεμποδίζει απόρριψη οργάνων Novartis
Bevacizumab Avastin Καρκίνος παχέoς εντέρου Genentech
Chorionic Gonadotropin alfa Ovidrel Γονιμότητα Serono
Darbepoetin alfa Aranesp Αναιμία Amgen
Dornase alfa Pulmozyme Κυστική Ίνωση Genentech
Efalizumab Raptiva Ψωρίαση Genentech
Epoetin alfa Epogen, Procrit Αναιμία Amgen, J&J
Trastuzumab Herceptin Καρκίνος μαστού Genentech
Etanercept Enbrel Αρθρίτις Immunex (now Amgen)
Factor VIII Advate Αιμορροφιλία A Baxter
Factor VIII Recombinate Αιμορροφιλία A Baxter
Ιnterferon beta-1a Avonex, Rebif Πολλαπλή σκλήρυνση(MS) Biogen Idec, Serono
Βιοτεχνολογικά φάρμακα που χρησιμοποιούν την τεχνολογία της συνδιαμόλυνσης σε κύτταρα θηλαστικών
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Πόσο ανεπτυγμένη είναι η Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία - 1;
1985: Περισσότερες από 400 εταιρείες βιοτεχνολογίας με ονόματα που
περιείχαν τη λέξη “γονίδιο” (gene), π.χ. : Biogen, Amgen, Calgene, Engenics,
Genex, and Cangene.
Παρόν: > 1300 εταιρείες βιοτεχνολογίας στις Η.Π.Α. και > 2500 σε όλο το
κόσμο
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Πόσο ανεπτυγμένη είναι η Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία - 2;
Εταιρείες Βιοτεχνολογίας Κέρδη (εκατομύρια)Amgen $14.268
Genentech (τώρα ανήκει στην Roche) $11.724
Genzyme $3.187
UCB $3.169
Gilead $3.026
Φαρμακευτικές εταιρείεςJohnson & Johnson $61.897
Pfizer $50.009
Roche $49.051
GlaxoSmithKline $45.830
Novartis $44.267
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Επιστημονικές περιοχές που συνεισφέρουν στην Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία και στην
Βιοτεχνολογία γενικότερα
Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία
ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΒΙΟΧΗΜΕΙΑ
ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΓΕΝΕΤΙΚΗΧΗΜΙΚΗ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
ΦΑΡΜΑΚΑ
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΕΜΒΟΛΙΑ
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΒΙΟΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Εφαρμογές Φαρμακευτικής ΒιοτεχνολογίαςΕισαγωγή νέων γονιδίων σε ζωικούς οργανισµούς Καλλιέργεια
φυτών από ένα µόνο κύτταρο
Διαγνωστική
Αντικαρκινικά φάρµακα
Καλλιέργειεςκυττάρων
Μοριακή Βιολογία
Μονοκλωνικάαντισώµατα
Εγκληµατολογία
Τεχνολογία DNA
Γενετική Μηχανική
Ιχνοθέτες
Τράπεζες DNA,RNA και πρωτεϊνών
Πλήρηςχαρτογράφησηανθρώπινουγονιδιώµατος
Σύνθεσησυγκεκριµένωνανιχνευτών DNA
Εντοπισµόςγενετικώνδιαταραχών
Κλωνοποίηση
Γονιδιακήθεραπεία
Σύνθεσηνέων πρωτεϊνών
Νέοι τύποιφυτών και ζώωνΝέα είδητροφίµων Νέα
αντιβιοτικά
Μαζική παραγωγήανθρώπινωνπρωτεϊνώνΤράπεζασπάνιωνανθρώπινωνχηµικών
Εισαγωγή νέων γονιδίων σε ζωικούς οργανισμούς Καλλιέργεια φυτών
από ένα μόνο κύτταρο
Διαγνωστική
Αντικαρκινικά φάρμακα
Εγκληματολογία
Τεχνολογία DNA Γενετική Μηχανική
Ιχνηλάτες
Τράπεζες DNA,RNA και Πρωτεϊνών
Πλήρηςχαρτογράφησηανθρώπινουγονιδιώματος
Σύνθεσησυγκεκριμένωνανιχνευτών DNA
Εντοπισμόςγενετικώνδιαταραχών
Κλωνοποίηση
Γονιδιακή θεραπεία
Σύνθεσηνέων πρωτεϊνών
Νέοι τύποιφυτών και ζώων
Νέα είδητροφίμων
Νέα αντιβιοτικά
Μαζική Παραγωγή ανθρώπινωνπρωτεϊνών
Τράπεζα σπανίων χημικών ανθρώπου
Μονοκλωνικάαντισώματα
Καλλιέργειες κυττάρων
Μοριακή Βιολογία
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία: Πόσο συνεισφέρει στην ανάπτυξη και
παραγωγή νέων φαρμάκων;
• Το 25% των φαρμάκων είναι προϊόντα Φαρμακευτικής Βιοτεχνολογίας
• Περίπου 140 τέτοια προϊόντα έχουν λάβει έγκριση για εμπορική προώθηση και marketing
Πηγή: Walsh, G. and Muller, R, (2007) Pharmacy Education 7(1): 27–33
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Οι στόχοι του μαθήματος της Φαρμακευτικής Βιοτεχνολογίας
1) Κατανόηση των τεχνολογιών γενετικής μηχανικής που χρησιμοποιούνται στη Φαρμακευτική Βιοτεχνολογία
2) Κατανόηση των κυτταρικών εργοστασίων, δηλ. πως βακτηριακάκύτταρα και κύτταρα μυκήτων, θηλαστικών ή φυτών χρησιμοποιούνται σαν εργοστάσια για την παραγωγή βιοφαρμακευτικών ουσιών
3) Κατανόηση των ιδιοτήτων των θεραπευτικών πρωτεϊνών αλλά και των προβλημάτων σχετικά με τον καθαρισμό τους, τη διατήρηση της ενεργότητας τους, αλλά των φαρμακοκινητικώντους ιδιοτήτων
4) Κατανόηση της σημασίας της μορφοποίησης των θεραπευτικών πρωτεϊνών και των τροποποιήσεων, και άλλων παραγόντων, που πιθανώς επηρεάζουν τις φαρμακοδυναμικές τους και φαρμακοκινητικές τους ιδιότητες
Δρ.ΧρήστοςΠαναγιωτίδης– ΤμήμαΦαρμακευτικής,Α.Π.Θ.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας
