Upload
ngoliem
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
SOmmAiRe
AVANT-PROPOS................................................................................................................... .V
SeCTiON 1 • OSTéOlOgie du membRe SuPéRieuR
Clavicule.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Scapula .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Humérus.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Radius.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Ulna.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Carpe proximal................................................................................................................. . 14
Carpe distal .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Métacarpe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Phalanges.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
SeCTiON 2 • ARThROlOgie du membRe SuPéRieuR
Articulation sterno-claviculaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Articulation acromio-claviculaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Anatomie fonctionnelle.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Articulation scapulo-humérale .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Articulation du coude .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Articulations radio-ulnaires.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Articulations du poignet.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Articulation carpo-métacarpienne du pouce .. . . . . . . . . . . . . . . 42
Articulations carpo-métacarpiennes II à V .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Articulation métacarpo-phalangienne des doigts II à V .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Articulation interphalangienne des doigts II à V .. . . . . . . . . 44
Articulation métacarpo-phalangienne du pouce.. . . . . . . . . . 46
Articulation interphalangienne du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
VI
3378debut.indd 6 18/04/13 16:56
SeCTiON 3 • myOlOgie du membRe SuPéRieuR
Muscle trapèze.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Muscle grand dorsal.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Muscle élévateur de la scapula.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Muscles rhomboïdes.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
Muscle grand pectoral.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Muscle petit pectoral.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Muscle subclavier.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Muscle dentelé antérieur .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Muscle deltoïde............................................................................................................... . 60
Muscle supra-épineux .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Muscle infra-épineux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Muscle petit rond.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Muscle grand rond.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Muscle subscapulaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Muscle biceps brachial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Muscle coraco-brachial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Muscle brachial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Muscle triceps brachial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Muscle brachio-radial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Muscle rond pronateur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Muscle fléchisseur radial du carpe.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Muscle long palmaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Muscle court palmaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Muscle fléchisseur ulnaire du carpe.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Muscle fléchisseur superficiel des doigts.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Muscle fléchisseur profond des doigts.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Muscle long fléchisseur du pouce .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Muscle supinateur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Muscle carré pronateur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Muscle extenseur des doigts.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
Muscle extenseur du petit doigt.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
VII
3378debut.indd 7 18/04/13 16:56
Muscle long extenseur radial du carpe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Muscle court extenseur radial du carpe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Muscle extenseur ulnaire du carpe .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Muscle anconé.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Muscle extenseur de l’index.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Muscle long abducteur du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Muscle court extenseur du pouce........................................................... . 90
Muscle long extenseur du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Muscle court abducteur du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Muscle abducteur du petit doigt.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Muscle court fléchisseur du petit doigt .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Muscle court fléchisseur du pouce .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Muscle adducteur du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Muscle opposant du pouce.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Muscle opposant du petit doigt.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Muscles lombricaux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Muscles interosseux de la main.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100
SeCTiON 4 • VAiSSeAux eT NeRfS du membRe SuPéRieuR
Artère axillaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
Artère brachiale.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104
Artère radiale.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106
Artère ulnaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108
Artères de la main.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Veines superficielles .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Veines profondes .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Plexus brachial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Nerf musculo-cutané.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Nerf cutané médial de l’avant-bras .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Nerf cutané médial du bras .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
VIII
3378debut.indd 8 18/04/13 16:56
Nerf ulnaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Nerf médian .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120
Nerf radial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122
Nerf axillaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124
Territoires sensitifs du membre supérieur (synthèse) .. . . .126
SeCTiON 5 • OSTéOlOgie du membRe iNféRieuR
Os coxal .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Fémur .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
Patella.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136
Tibia .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138
Fibula.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
Tarse postérieur .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
Tarse antérieur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146
SeCTiON 6 • ARThROlOgie du membRe iNféRieuR
Articulations de la ceinture du membre inférieur.. . . . . . . . .150
Articulation coxo-fémorale .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
Articulation du genou.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156
Articulations de la jambe.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
Articulation talo-crurale .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162
Articulations du tarse.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164
SeCTiON 7 • myOlOgie du membRe iNféRieuR
Muscle ilio-psoas .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168
Muscle petit psoas .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168
Muscle tenseur du fascia lata.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170
Muscle grand fessier (grand glutéal).. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
IX
3378debut.indd 9 18/04/13 16:56
Muscle moyen fessier (moyen glutéal) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Muscle petit fessier (petit glutéal) .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
Muscle piriforme.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Muscle obturateur interne .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Muscle jumeau supérieur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Muscle jumeau inférieur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Muscle obturateur externe.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182
Muscle carré fémoral.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182
Muscle sartorius.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .184
Muscle quadriceps fémoral .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .186
Muscle pectiné.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Muscle long adducteur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Muscle gracile.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Muscle court adducteur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188
Muscle grand adducteur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
Muscles ischio-jambiers.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .192
Muscle long extenseur des orteils.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
Muscle tibial antérieur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196
Muscle long extenseur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
Muscle troisième fibulaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
Muscle long fibulaire.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
Muscle court fibulaire .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200
Muscle triceps sural.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202
Muscle poplité.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Muscle tibial postérieur .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Muscle long fléchisseur des orteils .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
Muscle long fléchisseur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
Muscle court extenseur des orteils......................................................... .208
Muscle court extenseur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .208
Muscle court fléchisseur des orteils .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .210
Muscle abducteur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .210
Muscle abducteur du petit orteil.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .210
Muscle court fléchisseur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
X
3378debut.indd 10 18/04/13 16:56
Muscle adducteur de l’hallux.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Muscle court fléchisseur du petit orteil.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Muscle carré plantaire .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
Muscles lombricaux du pied .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
Muscles interosseux dorsaux du pied.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216
Muscles interosseux plantaires .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .216
SeCTiON 8 • VAiSSeAux eT NeRfS du membRe iNféRieuR
Artères glutéales .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .218
Artère fémorale.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220
Artère poplitée.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222
Artère tibiale antérieure.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224
Artère tibiale postérieure..................................................................................... .226
Artère dorsale du pied.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .228
Artère plantaire latérale .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230
Artère plantaire médiale....................................................................................... .232
Grande veine saphène .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234
Petite veine saphène.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234
Lymphatiques du membre inférieur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236
Plexus lombal.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .238
Nerf fémoral.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242
Nerf obturateur.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .244
Plexus sacral.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246
Nerf sciatique ou ischiatique.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248
Nerf tibial.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250
Nerf plantaire médial............................................................................................... .252
Nerf plantaire latéral .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252
Nerf fibulaire commun.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
Territoires sensitifs du membre inférieur (synthèse) .. . . . .258
XI
3378debut.indd 11 18/04/13 16:56