4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking : 31st. May., 2017 to 19th June., 2017 delivery :7-10-2017 (sAt) Time :9AM-ll stock Stock : 306 19 kg available GAS NEWS Agency : SAS Booking :2nd May., 2017 to 2nd. June, 2017 delivery :07-10-2017 (sAt) Time :9AM-ll stock stOCK : 360/-rate:Rs. 749/- Hmasawnna Thar Vol - 33/05 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy changer (october) 07, 2017 inrinni (saturday) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI Symposium on Hmar Bible Translation ccPur: Hmar Bible Translation Committee huoihawtnain October 9, 2017, 10:30AM hin Vo- cational Training Institute, Muolhlum Rengkai-ah Symposium on Hmar Bible Translation nei ning a tih. Bible a thumal hmang nuom dan le ditdan inang- nawna thua lungruolna \halem hmusuok beiseina leia Hmar Bible Transla- tion Committee Sympo- sium hi a huoihawt a nih. Hi huna hin inhnikna nei hai \hang dinga fiel le inhri- ettir an nih. Admission Notice- Year 2018 The Pathway School Nehru Marg, Churachandpur, Manipur Admission for the year 2018 from classes Nursery (Prepara- tory) to Upper-K.G will start from October 9, 2017 (Monday). Admission forms will be available from the School Office from 09:00am to 02:30pm. The Pathway School A future school with modern infrastructure, well trained teachers and innovative methods of teaching. The first school to introduce phonetics (sound) for teaching language skills. A well equiped Activity room for a proper Play-Way method of teaching. A mini Aqua swimming pool to make learning an enjoyable experience. A well balanced scholastic and non-scholastic curriculum for holistic education. An Aptitude and E-Learning classes through projectors for improving reasoning and numerical skills. Sd/- Headmistress The Pathway School. (7,9) Draft MoS le Draft SHC Bill entlangna le inrawntlangna a um ding ccPur: Hmar Inpui, Gen. Hqrs inrawina hnu- oiah Mizoram-HPC(D) in- biekna fe mek le inzawma Draft MoS le Draft Sinlung Hills Council Bill, 2017 entlangna le inrawntlangna Oct. 7, 2017 (Inrinni) hin Rengkai Community Hall, CCPur ah chawhma dar 11 AM anthawk nei ning a tih. Hi huna hin ngaidan \ha nei ha’n hril le ziek a pek lut thei ning a ta, Mizoram-HPC(D) inbiekna le inzawma thu belchieng dawllo a tam a, thil hriechieng nuom ha’n hi hun a hin ngaithlak thei ni bawk a tih tiin Jt. Secy., (Info. & Me- dia), Hmar Inpui, Gen. Hqrs chun inhriettirna a siem. Second Quarterly Re- view meeting ccPur: October 10, 2017, 11AM khin BRGF Resource Centre, DC Of- fice, Tuibong-ah Mr Shy- am Lal Poonia, IAS, DC, CCPur inrawinain DAPCC le DCC second quarterly review meeting 2017-18 um a tih. Hi hun DAPCC mem- ber hai \hang seng dinga inhriettir an nih. YPA in Joint meeting an ko ccPur: October 17-20, 2017 inkar sunga Bukpi khuoa 56th PTC General Assembly le General Elec- tion, 2017 hung um ding le inzawma arrangement siema um le inzawmin Oc- tober 8, 2017, 2PM khin YPA GHQ Hall, Hiang- tam Lamka hmunah Joint meeting an ko. Hi huna hin PTC GHQ hnuoia PTC Lanva Block, PTC New Lamka Block, PTC Lamka Block, PTC Val- phakotsuah Block le PTC Tuitha Block hnuoia unit tin hai bakah PTC GHQ a Executive Committee mem- ber hai kim taka \hang seng dinga inhriettir an nih. Free Medical Care camp nei ccPur: District Health Society (DHS), Churachan- dpur huoihawtnain Octo- ber 6, 2017, 11AM khan T. Lailoiphai Community Hall-ah One Day Free Mo- bile Medical Care nei a ni a, Lailoiphai English High School a kai student le khaw- sung mi tam tak en an nih. One Day Free Mobile Medical Care a hin Medical doctor pahni, Technician le Nurse han students, khaw- sung mi an rengin mi 300 chuong an en. KSO San- gaikot Block in ngenna an siem dungzuia DHS/CCPur in Free Medical Care hi an huoihawt a nih. Annual Sports an nei ccPur: Savior’s Public School chun T. Nengsong Road, Mission Veng, Hi- angtam Lamka-ah “respect All, Fear None” ti thupui hmangin ni 5 sung aw ding Annual Sports 2017-cum- Literary Competition an nei mek. Oct. 5, 2017 khan Indoor le outdoor games an inkhel a, zanikhan Synod Hall, IB Road, CCPur-ah Literary Competition an nei. K.Oil Sub-Dealer hai permit la dingin ccPur: District Sup- ply Officer (DSO), CCPur & Pherzawl chun S.K. Oil Sub- Dealers hai chu September, 2017 quota Khawnvartui Permit DSO Office-a la seng dingin Oct. 6, 2017 khan an hriettir. Ration Card Holders han Ration Card chawiin S.K. Oil litre 1-ah Rs. 25/- rate in litre 20 chen la thei an tih tiin DSO chun a hril a, S.K. Oil dealers hai chu advise list \hang lova Sub-Dealer hai kuoma khawnvartui pesuok ding le Sale register-ah \ha taka zieklut dingin an hriettir bawk. October 11 ah Tamenglong District bandh imPhal : Tamenglong and Longmai (Noney) District Citizens’ Welfare Forum chun October 11, 2017 zing dar 6 a inthawk zantieng dar 6 chen, darkar 12 sung Tamenglong Dis- trict bandh an thaw ding thu le NH-37 a National Projects sin thawnahai an dangchat ding thu an puon- glang. State Sawrkarin Au- tonomous District Council, Tamenglong sin inthawtir thei lova a um dodalnaa bandh hi an thaw tum niin hi Forum thusuok chun a hril. ADC, Tamenglong sin thaw thei lova a umna thu- ah hin Sept. 24, 2017 khan CM kuomah Memorandum an lo pek ta bakah October 5, 29017 khan Ultimatum an lo pek ta bawk niin hi Forum thusuok chun a hril. Doctor-hai ngaitha lei niin an intum bishnuPur : Naorem Ongbi Premila Devi (48), w/o Naorem Rameshware of Toubul Mayai Leikai, Bishnupur District chu October 5, 2017 zan dar 6:20 khan District Hospi- tal, Bishnupur-ah admit a ni a, hi zan dar 7 velin a thi a. Hi nupui hi Doctors han an sin an ngaitha leia thi a nih tiin Premila Devi sung le kuo hai bakah a ruol han an intum. Doctor- hai chu hrem dingin an ngen bakah hi Hospital thil \henkhat lungsenin an suksiet. Fee coaching \hang thei ccPur: Leimakhong, Kangpokpi district-a Indian Army lakna le inzawma Written Exam-a \hang thei ding hai ta dingin Khuga Dam a um Khuga Battalion chun free coaching an pek thei ding a ni a, hi le inza- wma thu chieng lem hre nuom han contact Number 8974-225-922 ah ngaiven thei ni dingin CT Lian, MDC chun inhriettirna a siem. Primary teacher 5-day training ccPur: October 10-14, 2017 inkar sung khin Dis- trict Project Office, Sarva Shiksha Abhiyan, CCPur huoihawtnain DTC Hall, Tu- ibong, CCPur-ah 5- training of 100 Primary Teachers on early reading and writing of language with comprehen- sion and early Mathematics under Padhe Bharat Bahde Bharat um a tih. Training a \hang ding primary tachers hai chu Oct. 10, 2017, 10AM ah training-na hmun a in report seng dingin N. Chingkhei Singh, ZEO/District Project Officer, SSA, CCPur chun inhriettirna a siem. KSO CCPur Golden Jubilee hun sawn ccPur: Kuki Students’ Organisation (KSO), CC- Pur Golden Jubilee No- vember 17, 2017 a nei din- ga ti chu remchangnawna leiin December 8, 2017 a nei lem dinga sawn a nih. Iengkim a thlawna hmang thei ccPur: RPCNEI Project Children’s Home, Saikot, CCPur ah Rev. (Dr.) Daniel Kim Director, Living Wa- ter Ministry, Seoul, S. Ko- rea in 20 Lakhs vang senga ei ram, abik takin naupang le \halai han an mamaw em em nia a hriet leia a spon- sor- building, lekhabu chi tum tum competitive exams a sawr thei ding \hangsain lekhabu nuoitel man, free internet, computer, nau- pang inhnelna (toy) le in- frastructure pawimaw dang dang umna, Children’s Home Library ti hming chawiin hawngin a um zing ta a, thlatin visitor khawm zatel um tah. Pathienni tilo nitin dar 9am - 5pm hi hmun hi pan thei le a thlawn (free) a hmang hlawk thei zing a nita thu hi hmun enkawltu le Librarian Mr. Ronnie LC Hmar chun a hril. Library Hall a hin meeting khawm nei thei, capacity 80 vel chair le table khawm a umsa vawng a ni thu, a thlawn a hmang thei a niin a hril. A hril peina a chun eini lai khawm lekhabu thaw- lawm nuom hai tadi’n le- khabu thawlawm thei a la ni ding thu le chu dinga kawt lientak hawng vat a ni ta ding thu, hi le inzawma con- tact person chu Rev. (Dr.) V. Lalnghakthang Gen. Secy., RPCNEI, Rev. Ros Infimate Manager, Child- rens’ Home, Saikot le Mis- sion Secy., RPCNEI le Li- brarian Ronnie LC Hmar an ni ding thu hai a hril bawk. Hi library hmun hi tuta hma deu May 16, 2017 a 14th Manipur State Level Hmar Martyrs’ Trophy Football Final le Hmar Mar- tyrs’ Day a Chief Guest, khawvel hriet a Boxer inlar Pi MC Mary Kom in bu a fakna hmun kha a nih. (Spl. Correspondent) Tripartite Talk Thutlukna Fumfe Tak Um Thei Lo, Nov. 10-a Inbiek Nâwk Ding Manipur Sawrkârin Boundary Commission A Siem Hi Kan Dit Nawh: UNC imPhal: Mi tamta- kin dingdihlipa an thlîr, sawrkâr thlungpui le Ma- nipur sawrkâr le United Naga Council (UNC) hai pathum inbiekna Tripartite Talk vawi thumna chu Oc- tober 6, 2017 khan DRDA Hall, Deputy Commission- er Office, Senapati District Headquarter-ah nei nawk a ni a. Thutlukna det tak le fumfe tak um thei lovin No- vember 10 a inbiekna nei nawk dinga suktâwp a nih. Manipur ah BJP sawrkâr hung um a ta, development thil le hnam le hnam inhri- etthiemnawna fel duok duok a ta, sawrkâr khawm dolung le kapa thîr inkara um ang ni ta lovin hâdam takin ro rel thei tang a tih ti beiseina chu, lulul tak UNC thua ruok chu tuipui inthuk tak le Misuolpa Setan kâra um ang el a nih. UNC-in district thar pasari hai \hiek nawk din- gin a rawt/ngên a. Manipur sawrkâr hlakin district thar pasarihai chu rorêlna le in- enkawlna (administration) fel lemna dinga siem a nih tiin a \hiek nawk el nuom si nawh. Central sawrkâr hla- kin State sawrkâr le UNC kar thu a ni tiin to \awkin a thlîr a. Inbiekna nuhnung- taka inremna thuhai chel tlatin inbiekna sunzawm nawk dinga in\he el a nih. Inbiekna hi a hmasatak March 19, 2017 a inthawka chair a lak angin sawrkâr thlungpui aiawtu, Joint Secretary (North East In- dia), Ministry of Home Af- fairs, Government of India, Mr Satyendra Garg-in an rawi a. Manipur sawrkâr tieng aiawin political level repre- sentative ah Veterinary and Animal Husbandry Minis- ter Mr V. Hangkhanlian-in an rawi a, member danghai chu Tribal and Hill Area Development and Fisher- ies Minister Mr N. Kayisii le Education and Labour Employment Minister Mr Thokchom Radheshyam Singh hai an nih. United Naga Council (UNC) tieng chu President Mr Gaidon Kamei-in an rawi a. General Secretary, UNC, Mr S. Milan, Presi- dent, All Naga Students’ Association, Manipur (AN- SAM) le President, Naga Women’s Union (NWU), Asha Wungnam hai an nih a. Civil Society hran hrana thuoitu le hotu iemani zat khawm an \hang bawk. Inbiekna thurêl hai hrietpuina chu sawrkâr tienga aiawtu \hanghai, Manipur sawrkâr aiin Ad- ditional Chief Secretary Dr J. Suresh Babu, Commis- sioner (Works) Mr K. Rad- hakumar le Joint Secretary (NE) MHA, Government of Manipur Mr Satyendra Garg han hming an ziek. Inbiekna huna hin UNC chun sawrkârin district siem chungchâng thua Boundary Commission an din chu \ha a tinaw thu a hril a. Hi an thu putlut hi Mani- pur sawrkâr aiaw palaihai chun sawrkâr kuomah la ngaituo thar dinga an putlut ding thu an hril a. UNC thu putlut sawrkârin a ngaituo thar sung hin inbiekna nuh- nungtaka inremna dungzui- in a tu tu khawm ngîr tlat ding ti a ni bawk. Tuta inbiekna hi tripar- tite talk nuhnungtak August 11, 2017 a mi sunzawmna a ni a. A thu principle chu a pangngai bawk, UNC-in district thar pasari hai \hiek nawk dinga ngênna a nih. A sungthu detail ah iengti- nam ditdân an zieka ti ruok chu phawrlang an naw leiin hriet a ni nawh. Hi thu le inzawm hin Kangpokpi district laia hnam tin inzawmkhawma pawl hran hran \huoitu le hotuhai bâkah mipui tam- takin district siemthar hai abikin Kangpokpi district \hiek nawk lo ding le, sawrkârin a \hiek nawk chun a nêka nasa buoina a suok thei a nih ti chenin sawrkâr palaihai an lo ngen/in\hi a. Inbiekna nuhngtak ang bawk khan Kangpokpi lai chu boruok a sosang hle a. Buoina ruok chu a suok nawh. Pherzâwl District De- mand Committee (PDDC) khawmin UNC kuomah direct-a open letter (press statement) siemin district tharhai, abikin Pherzawl district \hiek nawk dinga a nawrna chu ennawna, thaw lo hrâm dingin ngênna le thupuong a lo siem tah bawk. Sawrkar thlungpui pa- lai Mr Satyendra Garg chun, chanchinbumihaiin solution iengtinam a um thei ding ti an indawnna dawnin, sawrkâr thlungpui chun thaw ding le thaw thei iengkhawm a nei nawh. A chabi chu state sawrkâr kuta um a nih tiin a hril. UNC chun Boundary Commission indin \ha a ti naw thu a hril a. District thar thuah Boundary dit- dân a nei le nei naw khawm iengkhawm a hrillang naw niin official thusuok chun a hril. Iengtia thaw dim ti sawrkârin la ngaituong a ta, November 10 ah hriltlang nawk nîng a tih. (DIPR and Reports) Trainee Hai Beiseina le Tumna A Pawimaw Tak: Th Radheshyam imPhal: Education Min- ister Mr Th Radheshyam Singh chun, skill training reng reng chu trainee hai beiseina le thiltum hriet hmasak a pawimaw taka, chu chu training sûnga suk- fel tum ding a nih tiin a hril. “|halaihai kuoma train- ing pek dan ding chu mar- ket demand dungzuia thaw ding a nih” tiin Ministry of Skill Development and Entrepreneurship, Govern- ment of India sponsored-na hnuoia National Institute of Electronics and Informa- tion Technology, (NIELIT) Imphal-in 2nd Batch Cours- es in Capacity Building for NE Region a huoihawt hawngna hunah a hril. “Trainee hai market de- mand dungzuia train an ni chun an hlâwtling nuom a. Demand ang dungzuia training pek hin sin \ha an hmu bâkah entrepreneur \hatak an hung ni thei” tiin, \halaihai ta ding chun, thiemna (skill) chauh nih lovin hringnun le inzawma counselling pek khawm a \ha em em niin a hril bawk. |halaihai khawmin training facility pek an ni- hai a \hat thei ang taka an sawr \angkai theina ding chun mani in up-date pei a \ul a. Hmatieng thiemna hung insâng pei ding thlîr lawka syllabus khawm up- grade pei a \ul thu a hril bawk. “Professional thiem tak takhai chun an sin hmuna >>sunzawmna Page 4-ah FIFA U-17 World Cup \an; PM Modi in India le USA inkhel a uop: USA in India 3-0 in an hne new delhi: India ramin football inkhel a mikhuol hai laia lientak FIFA U-17 World Cup chu zanikhan Jawaharlal Nehru Stadium \an a ni a, Prime Minister Narendra Modi chun zani zan dar 8-a India le USA inkhel uop vein players hai ditsakna an hlan. PM Modi hi Sports Minsiter Rajyavardhan Rathore, FIFA Secretary General Fatma Samba Diof Samoura, Asian Foot- ball Federation president Shaikh Salman Ebrahim Al Khalifa le All India Foot- ball Federation chief Praful Patel han an zui. Tuta \um hi India in FIFA tournament a mikhuol hmasa tak \um le India team in FIFA world Cup an khel hmasatakna a la nih. U-17 FIFA World Cup opening huna \ hang fe Indian Footballer lo ni hlak \henkhat P.K. Banerjee (wheelchair a hung intawl), Sayed Nayeemuddin, IM Vijayan, Bhaichung Bhutia, Sunil Chhetri le Bembem Devi hai kuomah chawimawina inhlanin Shawl le memento an hlan tawl. Hi huna a hming hrillang ve Gos- wami ruok chu opening function-a hin a \hang nawh. FIFA U-17 World Cup a hin teams 24 an \hang a, inkhel vawi 52 um a ta, k khawpui hran hrana stadium haiah inkhel ning a ta, October 28, 2017 khin zo ning a tih. India U-17 team-a hin Zohnathlak Mizorama inthawk Lalengmawia of Vaivakawn bakah Mani- pur-a inthawk players 8 an \hang a, chu hai laia midfielder Amarjit Singh Kiyam chu team captain a ruot a ni nghe nghe. Mani- pur a inthawk player \hang dang hai chu- Dheeraj Singh Moirangthem (Goalkeeper), Jack- son Singh Thounaojam (Midfielder), Boris Singh Thangjam (Defender), Md Shah Jahan Midfielder), Nongdamba Naorem (Midfielder), Suresh Singh Wangjam (Midfielder) le Ningthoinganba meetei (Midfielder) hai an nih. Amiruokchu, India team chun an vawikhat khelnaah USA chu 3-0 zetin an hnezo tanaw a nih. Phaibatang Camp-a inthawk ZRA cadre 4 man ccPur: Mr Thangkhan- lun Taitom sawisakhlumna le inzawma man Romeo inpuongnaa inthawk zan- ikhan CCPUr Police han Phaibatang Camp-a in- thawk ZRA cadre 4 an man niin ei thu dawngna chun a hril. Mana um hai chu Ro- sanglian Hrangchal @ Vandem (30); Khamkun- mang Naulak @ Mika (22); Manglianthang Tung- dim @ Soni (27) le Kham- khansiam Ngaihte @ Sam (30) hai an nih. Hieng mi 4 hai hi zani sun dar 12 vela kha CC- Pur Police han Phaibatang camp-a inthawka an man a nih. (Phualvatimes)

Tripartite Talk Thutlukna Fumfe Tak Um Thei Lo, Nov. 10-a ... Thar/2017/October/HT-07-10-2017.pdf · (An Independent dAIly newsp Aper) Reg I ost eg M _____ Et dC/CCpur : 03874-234234

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 31st. May., 2017 to 19th June., 2017delivery :7-10-2017 (sAt) Time :9AM-tillstockStock :30619 kg available

GAS NEWS Agency : SASBooking :2nd May., 2017 to 2nd. June, 2017delivery :07-10-2017 (sAt) Time :9AM-tillstockstOCK : 360/-rate:Rs. 749/-

HmasawnnaTharVol-33/05 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

changer (october) 07, 2017 inrinni (saturday)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWISymposium on Hmar

Bible TranslationccPur: Hmar Bible Translation Committee huoihawtnain October 9, 2017, 10:30AM hin Vo-cational Training Institute, Muolhlum Rengkai-ah Symposium on Hmar Bible Translation nei ning a tih. Bible a thumal hmang nuom dan le ditdan inang-nawna thua lungruolna \halem hmusuok beiseina leia Hmar Bible Transla-tion Committee Sympo-sium hi a huoihawt a nih. Hi huna hin inhnikna nei hai \hang dinga fiel le inhri-ettir an nih.

Admission Notice- Year 2018

The Pathway SchoolNehru Marg, Churachandpur, Manipur

Admission for the year 2018 from classes Nursery (Prepara-tory) to Upper-K.G will start from October 9, 2017 (Monday).

Admission forms will be available from the School Office from 09:00am to 02:30pm.

The Pathway School A future school with modern infrastructure, well trained teachers and innovative methods of teaching. The first school to introduce phonetics (sound) for teaching language skills. A well equiped Activity room for a proper Play-Way method of teaching. A mini Aqua swimming pool to make learning an enjoyable experience. A well balanced scholastic and non-scholastic curriculum for holistic education. An Aptitude and E-Learning classes through projectors for improving reasoning and numerical skills.

Sd/- HeadmistressThe Pathway School.(7,9)

Draft MoS le Draft SHc Bill entlangna le inrawntlangna a um dingccPur: Hmar Inpui, Gen. Hqrs inrawina hnu-oiah Mizoram-HPC(D) in-biekna fe mek le inzawma Draft MoS le Draft Sinlung Hills Council Bill, 2017 entlangna le inrawntlangna

Oct. 7, 2017 (Inrinni) hin Rengkai Community Hall, CCPur ah chawhma dar 11 AM anthawk nei ning a tih. Hi huna hin ngaidan \ha nei ha’n hril le ziek a pek lut thei ning a ta, Mizoram-HPC(D)

inbiekna le inzawma thu belchieng dawllo a tam a, thil hriechieng nuom ha’n hi hun a hin ngaithlak thei ni bawk a tih tiin Jt. Secy., (Info. & Me-dia), Hmar Inpui, Gen. Hqrs chun inhriettirna a siem.

Second Quarterly Re-view meeting

ccPur: October 10, 2017, 11AM khin BRGF Resource Centre, DC Of-fice, Tuibong-ah Mr Shy-am Lal Poonia, IAS, DC, CCPur inrawinain DAPCC le DCC second quarterly review meeting 2017-18 um a tih. Hi hun DAPCC mem-ber hai \hang seng dinga inhriettir an nih.

YPA in Joint meeting an ko

ccPur: October 17-20, 2017 inkar sunga Bukpi khuoa 56th PTC General Assembly le General Elec-tion, 2017 hung um ding le inzawma arrangement siema um le inzawmin Oc-tober 8, 2017, 2PM khin YPA GHQ Hall, Hiang-tam Lamka hmunah Joint meeting an ko. Hi huna hin PTC GHQ hnuoia PTC Lanva Block, PTC New Lamka Block, PTC Lamka Block, PTC Val-phakotsuah Block le PTC Tuitha Block hnuoia unit tin hai bakah PTC GHQ a Executive Committee mem-ber hai kim taka \hang seng dinga inhriettir an nih.

Free Medical Care camp nei

ccPur: District Health Society (DHS), Churachan-dpur huoihawtnain Octo-ber 6, 2017, 11AM khan T. Lailoiphai Community Hall-ah One Day Free Mo-bile Medical Care nei a ni a, Lailoiphai English High School a kai student le khaw-sung mi tam tak en an nih.

One Day Free Mobile Medical Care a hin Medical doctor pahni, Technician le Nurse han students, khaw-sung mi an rengin mi 300 chuong an en. KSO San-gaikot Block in ngenna an siem dungzuia DHS/CCPur in Free Medical Care hi an huoihawt a nih.

Annual Sports an neiccPur: Savior’s Public School chun T. Nengsong Road, Mission Veng, Hi-angtam Lamka-ah “respect All, Fear None” ti thupui hmangin ni 5 sung aw ding Annual Sports 2017-cum-Literary Competition an nei mek. Oct. 5, 2017 khan Indoor le outdoor games an inkhel a, zanikhan Synod Hall, IB Road, CCPur-ah Literary Competition an nei.

K.Oil Sub-Dealer hai permit la dinginccPur: District Sup-ply Officer (DSO), CCPur & Pherzawl chun S.K. Oil Sub- Dealers hai chu September, 2017 quota Khawnvartui Permit DSO Office-a la seng dingin Oct. 6, 2017 khan an hriettir. Ration Card Holders han Ration Card chawiin

S.K. Oil litre 1-ah Rs. 25/- rate in litre 20 chen la thei an tih tiin DSO chun a hril a, S.K. Oil dealers hai chu advise list \hang lova Sub-Dealer hai kuoma khawnvartui pesuok ding le Sale register-ah \ha taka zieklut dingin an hriettir bawk.

October 11 ah Tamenglong District bandh

imPhal : Tamenglong and Longmai (Noney) District Citizens’ Welfare Forum chun October 11, 2017 zing dar 6 a inthawk zantieng dar 6 chen, darkar 12 sung Tamenglong Dis-trict bandh an thaw ding thu le NH-37 a National Projects sin thawnahai an dangchat ding thu an puon-glang. State Sawrkarin Au-tonomous District Council,

Tamenglong sin inthawtir thei lova a um dodalnaa bandh hi an thaw tum niin hi Forum thusuok chun a hril. ADC, Tamenglong sin thaw thei lova a umna thu-ah hin Sept. 24, 2017 khan CM kuomah Memorandum an lo pek ta bakah October 5, 29017 khan Ultimatum an lo pek ta bawk niin hi Forum thusuok chun a hril.

Doctor-hai ngaitha lei niin an intum

bishnuPur : Naorem Ongbi Premila Devi (48), w/o Naorem Rameshware of Toubul Mayai Leikai, Bishnupur District chu October 5, 2017 zan dar 6:20 khan District Hospi-tal, Bishnupur-ah admit a ni a, hi zan dar 7 velin a

thi a. Hi nupui hi Doctors han an sin an ngaitha leia thi a nih tiin Premila Devi sung le kuo hai bakah a ruol han an intum. Doctor-hai chu hrem dingin an ngen bakah hi Hospital thil \henkhat lungsenin an suksiet.

Fee coaching \hang theiccPur: Leimakhong, Kangpokpi district-a Indian Army lakna le inzawma Written Exam-a \hang thei ding hai ta dingin Khuga Dam a um Khuga Battalion chun free coaching an pek

thei ding a ni a, hi le inza-wma thu chieng lem hre nuom han contact Number 8974-225-922 ah ngaiven thei ni dingin CT Lian, MDC chun inhriettirna a siem.

Primary teacher 5-day trainingccPur: October 10-14, 2017 inkar sung khin Dis-trict Project Office, Sarva Shiksha Abhiyan, CCPur huoihawtnain DTC Hall, Tu-ibong, CCPur-ah 5- training of 100 Primary Teachers on early reading and writing of language with comprehen-sion and early Mathematics

under Padhe Bharat Bahde Bharat um a tih. Training a \hang ding primary tachers hai chu Oct. 10, 2017, 10AM ah training-na hmun a in report seng dingin N. Chingkhei Singh, ZEO/District Project Officer, SSA, CCPur chun inhriettirna a siem.

KSO CCPur Golden Jubilee hun sawn

ccPur: Kuki Students’ Organisation (KSO), CC-Pur Golden Jubilee No-vember 17, 2017 a nei din-ga ti chu remchangnawna leiin December 8, 2017 a nei lem dinga sawn a nih.

Iengkim a thlawna hmang thei

ccPur: RPCNEI Project Children’s Home, Saikot, CCPur ah Rev. (Dr.) Daniel Kim Director, Living Wa-ter Ministry, Seoul, S. Ko-rea in 20 Lakhs vang senga ei ram, abik takin naupang le \halai han an mamaw em em nia a hriet leia a spon-sor- building, lekhabu chi tum tum competitive exams a sawr thei ding \hangsain lekhabu nuoitel man, free internet, computer, nau-pang inhnelna (toy) le in-frastructure pawimaw dang dang umna, Children’s Home Library ti hming chawiin hawngin a um zing ta a, thlatin visitor khawm zatel um tah. Pathienni tilo nitin dar 9am - 5pm hi hmun hi pan thei le a thlawn (free) a hmang hlawk thei zing a nita thu hi hmun enkawltu le Librarian Mr. Ronnie LC Hmar chun a hril. Library Hall a hin meeting khawm

nei thei, capacity 80 vel chair le table khawm a umsa vawng a ni thu, a thlawn a hmang thei a niin a hril. A hril peina a chun eini lai khawm lekhabu thaw-lawm nuom hai tadi’n le-khabu thawlawm thei a la ni ding thu le chu dinga kawt lientak hawng vat a ni ta ding thu, hi le inzawma con-tact person chu Rev. (Dr.) V. Lalnghakthang Gen. Secy., RPCNEI, Rev. Ros Infimate Manager, Child-rens’ Home, Saikot le Mis-sion Secy., RPCNEI le Li-brarian Ronnie LC Hmar an ni ding thu hai a hril bawk. Hi library hmun hi tuta hma deu May 16, 2017 a 14th Manipur State Level Hmar Martyrs’ Trophy Football Final le Hmar Mar-tyrs’ Day a Chief Guest, khawvel hriet a Boxer inlar Pi MC Mary Kom in bu a fakna hmun kha a nih.

(Spl. Correspondent)

Tripartite Talk Thutlukna Fumfe Tak Um Thei Lo, Nov. 10-a Inbiek Nâwk DingManipur Sawrkârin Boundary Commission A Siem Hi Kan Dit Nawh: UNC

imPhal: Mi tamta-kin dingdihlipa an thlîr, sawrkâr thlungpui le Ma-nipur sawrkâr le United Naga Council (UNC) hai pathum inbiekna Tripartite Talk vawi thumna chu Oc-tober 6, 2017 khan DRDA Hall, Deputy Commission-er Office, Senapati District Headquarter-ah nei nawk a ni a. Thutlukna det tak le fumfe tak um thei lovin No-vember 10 a inbiekna nei nawk dinga suktâwp a nih. Manipur ah BJP sawrkâr hung um a ta, development thil le hnam le hnam inhri-etthiemnawna fel duok duok a ta, sawrkâr khawm dolung le kapa thîr inkara um ang ni ta lovin hâdam takin ro rel thei tang a tih ti beiseina chu, lulul tak UNC thua ruok chu tuipui inthuk tak le Misuolpa Setan kâra um ang el a nih. UNC-in district thar pasari hai \hiek nawk din-gin a rawt/ngên a. Manipur sawrkâr hlakin district thar pasarihai chu rorêlna le in-enkawlna (administration) fel lemna dinga siem a nih tiin a \hiek nawk el nuom si

nawh. Central sawrkâr hla-kin State sawrkâr le UNC kar thu a ni tiin to \awkin a thlîr a. Inbiekna nuhnung-taka inremna thuhai chel tlatin inbiekna sunzawm nawk dinga in\he el a nih. Inbiekna hi a hmasatak March 19, 2017 a inthawka chair a lak angin sawrkâr thlungpui aiawtu, Joint Secretary (North East In-dia), Ministry of Home Af-fairs, Government of India, Mr Satyendra Garg-in an rawi a. Manipur sawrkâr tieng aiawin political level repre-sentative ah Veterinary and Animal Husbandry Minis-

ter Mr V. Hangkhanlian-in an rawi a, member danghai chu Tribal and Hill Area Development and Fisher-ies Minister Mr N. Kayisii le Education and Labour Employment Minister Mr Thokchom Radheshyam Singh hai an nih. United Naga Council (UNC) tieng chu President Mr Gaidon Kamei-in an rawi a. General Secretary, UNC, Mr S. Milan, Presi-dent, All Naga Students’ Association, Manipur (AN-SAM) le President, Naga Women’s Union (NWU), Asha Wungnam hai an nih a. Civil Society hran hrana

thuoitu le hotu iemani zat khawm an \hang bawk. Inbiekna thurêl hai hrietpuina chu sawrkâr tienga aiawtu \hanghai, Manipur sawrkâr aiin Ad-ditional Chief Secretary Dr J. Suresh Babu, Commis-sioner (Works) Mr K. Rad-hakumar le Joint Secretary (NE) MHA, Government of Manipur Mr Satyendra Garg han hming an ziek. Inbiekna huna hin UNC chun sawrkârin district siem chungchâng thua Boundary Commission an din chu \ha a tinaw thu a hril a. Hi an thu putlut hi Mani-pur sawrkâr aiaw palaihai

chun sawrkâr kuomah la ngaituo thar dinga an putlut ding thu an hril a. UNC thu putlut sawrkârin a ngaituo thar sung hin inbiekna nuh-nungtaka inremna dungzui-in a tu tu khawm ngîr tlat ding ti a ni bawk. Tuta inbiekna hi tripar-tite talk nuhnungtak August 11, 2017 a mi sunzawmna a ni a. A thu principle chu a pangngai bawk, UNC-in district thar pasari hai \hiek nawk dinga ngênna a nih. A sungthu detail ah iengti-nam ditdân an zieka ti ruok chu phawrlang an naw leiin hriet a ni nawh. Hi thu le inzawm hin Kangpokpi district laia hnam tin inzawmkhawma pawl hran hran \huoitu le hotuhai bâkah mipui tam-takin district siemthar hai abikin Kangpokpi district \hiek nawk lo ding le, sawrkârin a \hiek nawk chun a nêka nasa buoina a suok thei a nih ti chenin sawrkâr palaihai an lo ngen/in\hi a. Inbiekna nuhngtak ang bawk khan Kangpokpi lai chu boruok a sosang hle

a. Buoina ruok chu a suok nawh. Pherzâwl District De-mand Committee (PDDC) khawmin UNC kuomah direct-a open letter (press statement) siemin district tharhai, abikin Pherzawl district \hiek nawk dinga a nawrna chu ennawna, thaw lo hrâm dingin ngênna le thupuong a lo siem tah bawk. Sawrkar thlungpui pa-lai Mr Satyendra Garg chun, chanchinbumihaiin solution iengtinam a um thei ding ti an indawnna dawnin, sawrkâr thlungpui chun thaw ding le thaw thei iengkhawm a nei nawh. A chabi chu state sawrkâr kuta um a nih tiin a hril. UNC chun Boundary Commission indin \ha a ti naw thu a hril a. District thar thuah Boundary dit-dân a nei le nei naw khawm iengkhawm a hrillang naw niin official thusuok chun a hril. Iengtia thaw dim ti sawrkârin la ngaituong a ta, November 10 ah hriltlang nawk nîng a tih. (DIPR and Reports)

Trainee Hai Beiseina le Tumna A Pawimaw Tak: Th RadheshyamimPhal: Education Min-ister Mr Th Radheshyam Singh chun, skill training reng reng chu trainee hai beiseina le thiltum hriet hmasak a pawimaw taka, chu chu training sûnga suk-fel tum ding a nih tiin a hril. “|halaihai kuoma train-ing pek dan ding chu mar-ket demand dungzuia thaw ding a nih” tiin Ministry of Skill Development and Entrepreneurship, Govern-ment of India sponsored-na hnuoia National Institute of Electronics and Informa-tion Technology, (NIELIT) Imphal-in 2nd Batch Cours-es in Capacity Building for NE Region a huoihawt hawngna hunah a hril. “Trainee hai market de-mand dungzuia train an ni

chun an hlâwtling nuom a. Demand ang dungzuia training pek hin sin \ha an hmu bâkah entrepreneur \hatak an hung ni thei” tiin, \halaihai ta ding chun, thiemna (skill) chauh nih lovin hringnun le inzawma counselling pek khawm a \ha em em niin a hril bawk. |halaihai khawmin

training facility pek an ni-hai a \hat thei ang taka an sawr \angkai theina ding chun mani in up-date pei a \ul a. Hmatieng thiemna hung insâng pei ding thlîr lawka syllabus khawm up-grade pei a \ul thu a hril bawk. “Professional thiem tak takhai chun an sin hmuna >>sunzawmna Page 4-ah

FIFA U-17 World Cup \an;

PM Modi in India le USA inkhel a uop: USA in India 3-0 in an hne

new delhi: India ramin football inkhel a mikhuol hai laia lientak FIFA U-17 World Cup chu zanikhan Jawaharlal Nehru Stadium \an a ni a, Prime Minister Narendra Modi chun zani zan dar 8-a India le USA inkhel uop vein players hai ditsakna an hlan. PM Modi hi Sports Minsiter Rajyavardhan Rathore, FIFA Secretary General Fatma Samba Diof Samoura, Asian Foot-ball Federation president Shaikh Salman Ebrahim Al Khalifa le All India Foot-ball Federation chief Praful Patel han an zui. Tuta \um hi India in FIFA tournament a mikhuol hmasa tak \um le India team in FIFA world Cup an khel hmasatakna a la nih. U-17 FIFA World Cup opening huna \hang fe Indian Footballer lo ni hlak \henkhat P.K. Banerjee (wheelchair a hung intawl), Sayed Nayeemuddin, IM Vijayan, Bhaichung Bhutia, Sunil Chhetri le Bembem Devi hai kuomah chawimawina inhlanin Shawl le memento

an hlan tawl. Hi huna a hming hrillang ve Gos-wami ruok chu opening function-a hin a \hang nawh. FIFA U-17 World Cup a hin teams 24 an \hang a, inkhel vawi 52 um a ta, k khawpui hran hrana stadium haiah inkhel ning a ta, October 28, 2017 khin zo ning a tih. India U-17 team-a hin Zohnathlak Mizorama inthawk Lalengmawia of Vaivakawn bakah Mani-pur-a inthawk players 8 an \hang a, chu hai laia midfielder Amarjit Singh Kiyam chu team captain a ruot a ni nghe nghe. Mani-pur a inthawk player \hang dang hai chu- Dheeraj Singh Moirangthem (Goalkeeper), Jack-son Singh Thounaojam (Midfielder), Boris Singh Thangjam (Defender), Md Shah Jahan Midfielder), Nongdamba Naorem (Midfielder), Suresh Singh Wangjam (Midfielder) le Ningthoinganba meetei (Midfielder) hai an nih. Amiruokchu, India team chun an vawikhat khelnaah USA chu 3-0 zetin an hnezo tanaw a nih.

Phaibatang Camp-a inthawk ZRA cadre 4 man

ccPur: Mr Thangkhan-lun Taitom sawisakhlumna le inzawma man Romeo inpuongnaa inthawk zan-ikhan CCPUr Police han

Phaibatang Camp-a in-thawk ZRA cadre 4 an man niin ei thu dawngna chun a hril. Mana um hai chu Ro-

sanglian Hrangchal @ Vandem (30); Khamkun-mang Naulak @ Mika (22); Manglianthang Tung-dim @ Soni (27) le Kham-khansiam Ngaihte @ Sam (30) hai an nih. Hieng mi 4 hai hi zani sun dar 12 vela kha CC-Pur Police han Phaibatang camp-a inthawka an man a nih. (Phualvatimes)

Hmasawnna Thar2 changer (october) 07, 2017inrinni (saturday) article/health & emPloyment news

Editorial Boardlalmalsawm sellate:Editor&Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUISuol chu suolin thung naw unla, halna chu halna bawkin thung naw ro, malsawm lem hlau ro. Hihi lei hin malsawmna chang dingin ko in ni si a. - 1 Peter 3:9

EditorialKhawtlang nun

Zohnathlak hai hi nunzie mawi le inhawi tak lo nei hlak ei ni a, sienkhawm khawvel thiemna le varna a hung insang ang peiin khawsakna le khawtlang nun khawm nasa takin a hung inthlakthleng ta a. |hang hni-\hangthum liemta le tulai khawtlang nun khawm nasa takin a danglam ta a nih. Mizie nghet nei lo, ei baw zawng baw huom huom hnam, ei hmusit zawng hmusit raka, ngai-sang zawng awmlo baksaka ngaisang hlak hnam. Hnam indu, mi thaw dan entawn hrat em em, sienkhawm mi thaw dan \ha neka a \hat nawna tak entawn hrat em em, nina baka inlang changkang tum tlat hlak, a taka mi ngaisang thei dinga nun hmang tumna nei lem lo, mani ngaisang zawng hai hmaa inphahnuoi thiem em em si, ei hmusit hai hmaa ruok chu sa kaphliem ang ela huoisuol nawk ang lawi si ei nih. Khawvel hmasawnna hrat taka fe mekin ei nunzie mawi le khawtlang nun inhawi takel kha a vuihmang mek a. Chu ei nunze mawi le khawt-lang nun inhawi tak ei neikir nawk theina dinga \hangthar lekhathiem le var tak tak hai hin \hang nasa taka ei lak a pawimaw hle a nih. Khawtlang ti hin nang lei kei a mi huom vawng a, nun chu mihriem ei damsunga ei hun hmang kha a ni el a, chu chu ‘Khawtlang Nun’ ei ti chu a nih. Chuleiin khawtlang nun inhawi nei le siem\hatna dingin mani nun chit uluk taka hmang a \ul tina a ni phawt. Chu ding chun mani nunzie \halo hai pei thlaa a \hatna lai hmang a, nunzie mawi le \ha entawntlaka ngai hai mania laklut pei kha khawtlang nun siem\hatna dinga pawimaw le \ul hmasa tak chu a nih. Hi lei hin ei khawtlang nun siem\hatna ding hin sawrkarin tharum hmanga a hung thaw el thei ni lo a ni leiin mani seng kha khawtlang nun siem\hatna ding chun a pawimaw a, chu ding chun ei lungril ngaituona le sukthlek kha a hung pawimaw nawk ta pei a nih. Ei lungril ngaituona a tluong a, a \ha chun ei mihriem chanpui han ei bula um inhawi an ti hlak a, sienkhawm ei nunphung, khawsak dan le hawiher a \hanaw chun mani chau ni loin ei bul le vela cheng hai ta dinga harsatna intluntu a hung ni thei leiin nunphung le lungril ngaituona \ha kha khawtlang inhawi neina dingah nasa takin an ng-hat a nih. Hi lei hin khawtlang inhawi le \ha ei nei theina ding chun mizie le nunphung khawsak dan tuihnai tak nei kha a hung pawimaw ta em em el a nih. Tulai hnai hun iemanichena inthawk khan Dis-trict Administration le ei SP sap hai chun khawt-lang \ha, District inhawi le thienghlim tak siem tumin theitawpin hma an lak a, Police team khaw-min hnawmtin hrutin an lo dap ta bawk. Hi thil hi lawm a um hle a, sienkhawm mipui mimir in ei lungril ngaituona ei thlakthleng chuong sinaw chun a thlawn el hung ning a tih. Entirna dingin, khawtlang inhawi, \hat le him-na ding ditna leiin Zu suongna hmun hai an dap a, Zu fe le zu a siem ding Bu suong sa tam tak an mankhawm a. Sienkhawm khanga Zu tui saw-rna dinga suong Zu fe hai nasa taka an hung man khan Zu fe hmanga Vawk vaitu hai chu ei bei a dawng hle niin an lang. Zu fe man leia beidawng hai khan Zu zawr an thlawp chu ni kher naw ni a, sienkhawm ei Vawk hai vaina tak an hang man khan a mantu hai thlawpa inpak nekin a mantu hai kha ei inthiemnaw rum rum tawl nghal el a nih. Khang thil ringawta inthawk khawm khan ei lun-gril thlek dan, ei lungril puthmang le ngaituona an lang chieng a, suol dona nekin suol ngainatthiemna nasa takin ei nei lien lem tah ti an lang a nih. Hieng a ni lei hin khawtlang nun \ha le inhawi ei nei theina ding chun lungril ngaituona fai le thienghlim ei nei phawt kha a \ul a nih. Ei lun-gril ngaituona le lungril thlek dan in a zir hma chu sawrkarin khawtlang inhawina ding le khawtlang siem\hatna dingin iengangin hma lain, sum tam tak seng hlak sienkhawm a thlawn pei ding a nih. Khawtlang \ha le inhawi hi a thu chau ni loa ei dit tak tak a ni chun mani nun le lungril thlekdan siem\ha seng dinga hma ei lak chu ei thaw ding makmaw a nih.

HMAr-MIZOrAM InBIeKnA le InZAwMA KA nGAIdAnBy Lalramsan Hmar

Tulai Hmar hai laia Social Media le khawlai titina haia chun hot topic pakhat khawm a niin ka hriet. Nikhat lai el khan ka verther vena zawng tak el Draft MoS le Draft Sinlung Hills Council Bill, 2017 a copy semdar a um thu ka hriet a, hmu ngei tumin ka zawng char char a, mi pakhat anthawk a copy ka phone camera hmangin ka lakdawk a, ka hang tiem chun ngaituo dang khawm ka nei thei ta meu naw chu a ni deu tak! Chu ka tiemna anthawka ka i ngaituo suok le ka ngaidan hung suok chu hieng ang hi a nih. Ei hriet seng angin Hmar People’s Convention (Demo-cratic)/HPC(D) le Mizoram sorkar inbiekna chu a fe tlu-ong pei a, ni khat laia an inbiekna nuhnungtak a lem khan chu a hmawr inbawk dan ding le HPC(D) cadres hai inlawi (home coming) thu chen an hril phak ta kha a nih. Ip set set loa ding chun, a tir khan chu tuta tuma inbiekna khawm hi a hma ang bawka election boruok le inzawm ni dingin ka lo ring el a; ka ring ang chu a nina chin um sienkhawm a lo ni vawng nawh ti ka hung hmusuok a, ka lawm lungril hle. Tu mimal khawm ka ti bikna le tu theida lo dingin ka mimal ngaidan hang phawr veng ka tih. Mizorama Hmar movement hin kum 30 lai a ni ta a chu a biela mihai nekin Manipur a Hmarbiel le Tuithaphai lai hin butak khukin ei khukpui lem. A thuoitu lulawk le a chawipawl takhai khawm a biel sunga nekin hilai hmuna hin a mihriem le an hnuhma hmu ding a tamlem bawk. Thang khat (1 gen-eration) zet ei lo buon ta a chu chuong taka danglamna le hmasawnna hmu ding a um meu naw bawk! Chu nek hman chun a hnarkeitu tienghai an zuva thla lem a; pawl pahni – Chairman pawl le President pawlin an inthe a. A ziding lem, Chairman pawl hai takngiel khawm an inphen lai le chaurek lai tak niin ka hmu. 2014-15 lai khan ring phak lo tieng (L) Malsawmkim khan boruok hung suklum thar vieu naw sienla lem chu tu ang boruok le ngirhmun hi ei tlung phak naw el thei a nih. Malsawmkim boruok hung suk tang thar le inruolin a lukhaitu tak Pu Ropui le a rawihai mi pahni-in man an tuok nghal a; case a sawm tel inawrtir nghal a ni a, a sawmhni tel inawrtir pei dinga inbuotsai sa a um an ni thu an hril ka hriet bawk. Anni hai hma khawmin cadres mi iemanizat man le Jaila khum an ni a. Chu lai zing chun a Chairman tak Pu Zosangber hriselna a thlahnuoia, a nuom angin milai salai an zel the ta nawn nghal bawk. A thuoitu danghai chu chuong taka thothang tha le mi keikhawmtu ding an tam nawh. Tuithaphai laia Anti Tribal 3 Bills buoi lai lem khan chu mi kut an tuor nawna chiterek cho a ni kha. A phir khingtienga mi President pawl chanchin ruok chu ka hriet tam nawh. HCLF thuoituhaiin hma lain theitawp an suo thu ka hriet a chu a rasuok ka hriet tam nawh. Chuong sa khawma Mizoram sorkarin inbie dinga a la hung fiela titak deua a lan biekpui hi mak ka ti lai zingin lawmum ka ti a nih. An inbiekna hmasataka, ‘Inunauna le inringzo tawn-naa inbiekna hi nei a nih’, an ti kha a tak ngeia an suklang a ni el thei. Ei ti dea chu Hmarhai hi Mizo-na le Mizoram le hin chu insiehrang thei tak tak ding ei ni naw ie. HPC movement hung intan dan chie kha ka hriet tam naw a, Hmar nunghak-tlangval MAP haiin an vuokhliem Rengkai Community Hall an hung phurtlung lai le hun sawtnawtea Hmar lai cho ni lovin Churachandpur district popo a dengsuok nghal dan hai dam kha chu ka hriet chieng ve kher el. Ei lo inhnikna a ni naw leiin 1994 Accord le thildang ka hriet tam nawa chu a hnung peia a kakhawk, Hmar le Hmar kara thisen insuona le sapela inpel tuona le a karpoa mithi ruong hmu le vui an ni danhai kha chu ka hriet. A hnung peia ka hung hriet belsa lem chu, Mizorama Hmar haiin 6th Schedule kha phu hlie hlie’n ei lo inngaia chu midang-hnam dang le Mizoram sorkar khan chu phu a mi lo ti pek naw thu a nih. Hmar pasaltha, Martyrs ei tihai khawm kha sorkar sipai hai kuta thi ni lovin eini le eini kut luma thi ei tam lem a. Martyrs ei hrilfie dan le in pek dan khawm a saiinsa nuoi bawk. Mizorama hin ei unau Lai, Mara le unau ni chie lo, Chakma hai khawmin ADC an nei tho a, eini khawmin ei nei ve a awm ei tia chu anni hai hi Mizoram sorkar pek ni lovin Mizoram in UT a hmu le inruola central sorkarin a hung pek an lo ni a. Tuhin chu Mizoram sorkar le Mizo bikhai hin ADC thar dang chu an remti ta naw hulhuol thu hril a tam a; a um tasa khawm sukbo nuom an tam thu hril a tam bawk. State sorkar cheltuhaiin lo nuom tereng sien khawm, YMA, MZP le Synod chenin thiphuhaka an do let ding a chiengsa a ni leiin ieng party/sorkar khawmin Hmar ADC hi an inpiengtir tum naw a ni el thei. A hmadawmtuhai le a mipui mimir-in ‘Sixth Sched-ule hnuoia ADC naw chu’ tiin thang khaw ngat ngat inla khawvel umsung hmu si naw inla a biel mipuihaiin that pha nekin an siet pha ngei ngei ring a um. Tuithaphai, Aizawl le Delhi tlang le ralkhat anthawka bawraw gawp theta boruoka inropui ei bawl lai demand area sunga um-hai harsa ngawi ngawiin an um ti hrietsa a tha. Pu Lalden-ga le a rawihai khan ‘Independent naw chu’ tiin bei ngar ngar hai sien vawisun hin an pawl le a thuoitu le a sipai lubawk hai ngirhmun ding hril an tak khawp el. Insang

nekin inhnuoi tienga um an ni ring a um lem hman hman. Ei hmu phak naw leia hril hnuol angin ngai nawng ei tiu: Sixth Schedule in Mizoram a Hmar culture, literature, pipu nun le identity mi humhim pekin a mi dawmsang tak tak chie di’m ti khawm ngaituo tham a nih. Lusei tawng thiem naw inlauna le milai-salaia tlaktlum naw inlauna leia mani piengpui tawng neka a ram tawng ngaina a, mani nau le tehai chen khawm Hmar tawnga bie ngam lo ei tam em an nawm. Chuong mihai chu a state sunga pieng le seilien nekin a puo tienga inthawka inpemlut hai lai an la tam lem nawk nghal. Khawvel Indopui I & II khawm indona field ni lovin table-a suktawp a nih. Silai le ramhnuoia anthawka Hmar demand khawm hi inbiekna dawkan anthawka relfel chi a nih. Khawvel lienlem ei en chun silai le tharum hmanga political demand neihai hi a thawfu nekin a thawfu naw an tam lem dei. ADC le state pieng hun chu 1960-70 lai kha a ni tah a, tu hi chu mimal le sungkuo tinhai fak le dawn, sum le pai le naupang inchukna thila inruolsiekna hun a ni tah. Ei bul hnai el a um ei unau Naga hai khawm hi a thu chun an inhantaw raka chu a tawpa India sorkar le an inremna ding hi chu an duthusam a ni ring a um nawh. Anni hai le in tekhi ding chun eini chu ei la nep thlawk thlawk khawp el. HPC movement kha thawklekhatin Cachar, Halflong, Aizawl le Manipur a dapsuok nghal a; sienkhawm, a hnam zawnga ei themthiemna zawng a ni naw lei mani ding, sawtnawte kar ei buon le ei beihrawn tak ding theinghilin mani le mani ei insuot tan nghal el a. Sorkarin mi simbu dawiin 1994 khan ei inlungruoltlangna ni chie lovin in-remna a mi siem pui el kha a nih. 1994 Accord thu a khan eini le eini chu indik lema ei inhril ding chu a ni ngei. Sorkar kha a thutiema ringumlo angin ei intum a, Mizoram sorkar khawmin HPC kha a thutiema ringumlo le a silai nei po khawm inlawipui lo ti velah min tum ve tho mei a tih. Khalai huna thuoituhai khan ngaituona seitak an lo nei ni mei a tih, a hnung meta HPC(D) hi a pieng pap el. 1994 Accord rasuok hmasatak chu Sinlung Hills De-velopment Council (SHDC) a nia, kum 20 chuong hnun-gah a biel hi ieng ang charin am a ‘develop’ ti chu a biela umhaiin hrie tak an tih. A puo tienga mihai chun a ‘Chair-man seat’ hi Mizoram sorkarna cheltuhaiin an nuom nuom an inthungtir ti bak chu hril le hriet ding ei hau nawh. An budget chu Tuivai vadunga leilak pakhat bawlna ding khawma huntawk lo an ti bawk. Inbiekna nuhnungtaka ‘draft’ Sinlung Hills Council Bill kha dan hrie mi (legal experts) haiin hril ding hau mei an ta, minaran mithmuah chu a tha huntawk tho niin ka hriet. Powers & Functions hi 6th Schedule provision hnuoia mihai le a danglamna a um meu nawa, Manipur ADC nek deiin umzie a nei lem niin ka hmu tlat. 1994 Accord-in SHDC chu a biel sunga development program hai enkaitu (overseer) ang choa a sie lai SHC ruok chu ama le ama budget insiemtheina a nei ding thu le chu budget chu Mizoram state sorkarin a ‘pawmpui’ ding thu inchuon a nih. Chu bakah chun a biel sunga dinga state sorkar pro-posal pangngai hai a ennawnin a siem that thei ding thu a la um nawk a. Chuong hai po neka poimaw lem chu, tam sien tlawm sien, SHC in a biel sunga sie (fees/taxes) a dawl/khawn thei ding thu hi a nih. Hi hin thuneina insang a nei zie a suklang a nih. ‘Autonomous’ ti thumal a umnaw hrim hrima mei a nih. Titak ema chu 6th Schedule hnuoia umhai khawm a lungawi hmak an um chuong nawh. Chu lei tak chu ni mei a tih, Lai, Mara le Chakma haiin ‘Direct Funding’ an sopui an sopui. 6th Schedule provision-a lungawilo leiin Dima-sa le Karbi hai khawm ralthuom chelekin an la bei a, 6th Schedule laia a ngirhmun insangtak, Bodo hai khoma ‘full statehood’ an la ngen tho tho a nih. Riruong meka um Sin-lung Hills Council a hin Council Member 12 (sawmpahni) ei neihai kha a hmasatakin Hmar vawng an ni phawt ding a na; Hmar tawngin ro rel an ta, Hmar tawngin an rorel khawm an zieklut ding a nih. Anni hai hin an thuneina le ngirhmun anthawk ei culture, literature le pipu nun hai sukhring, sukvul le sukhmasawnn ding theitawpa hma an lak theina kawt lientak hawngpek ei ni ka beisei. Tulai hnai el khan Sinlung Hills Accord Implementa-tion Demand Committee in Gauhati High Court-a PIL an thelut le inzawmin High Court Order pakhat a chun, 1994 MoS, para 5.1-a inchuon chu kum khat sunga sukpuitling dingin Mizoram sorkar anhriettir thu ei hmu. HPC(D) hi 1994 Accord-a lungawilo leia um/indin a ni a; Hi thu hi a bengkhawn der naw khawmin thil mak danglam ni naw nih. MoS hi ‘legal document’ a tling zo le zo naw thu chu thudang nisien, hi order hi Mizoram sorkar hin lo thafanta-kin a sukpuitling chu beisei naw phawt inla a hadam thlak ta hmel. Oder a khan Hmar medium school kha khawlai khuo khuo am hawng ding, Zirtirtu ding le an hlaw ding le, an qualification dinghai mumal takin a hril nawh. Hmar medium hmang hi Manipur le Assam a hai Class VIII chen sorkarin a mi phal peka chu English Medium ei dit seng leiin a um naw ang thuk a ni ta a. Mizoram a khawm ‘Mizo/

Lusei medium’ thlang lem school thingtlang a khawm an um ta nawh. Chuong ang laia, Sinlung Hills area laia Hmar medium ei zuk tan thar ding chu hmasawnna am hnung-tawlna hril a harsa hmel khawp el. Ei piengpui einu tawng ngei ngei, eini le eini thahnemngainaa ei inchuk khawm nilo, court order leia ei hang inchuk el ding khawm chu ngaituo a suksei bawk. ‘Court order’ ang vela inthawluina nekin ei nuom le tum tak taka, thil awm le pawimaw nia ei ngai chun, eini le eini’n a lampui zawng thalem ngei ngei a tih. Chun, kha order kha sorkarin lo sukpuitling ta naw sien, CM, Education Minister or Chief Secy hai court-in lungin (Jail) ah a khum el ring a um nawa; chu nek chun, chuonga hmingsietna le tuorhla khawp thil a tlung thei dinga a hriet chun, sorkar chun aikawtawp thang a ‘appeal’ nawk ring a um bawk. Mizorama hin, ‘Hmar-Hmar’ ei ti dea chu a biel sunga tak khawm a tawng hmang le hrie le thiem tum ei tam nawh. Khaw thenkhata ICI/EFCI kohran a um leia Hmar tawng hi la dam tawk tawk chau a nih, ti inla inkhel taluo naw nih. Primary school a a nekin mimal thahnemn-gai zuol le sorkar thangruolin College changtlung tawktak dam indin nisien, chu taka chun systematic deuin Hmar tawng sukhmasawn dan ding rel lem inla umzie ei nei lem el thei. 1994 Accord hrilmawitu thenkhatin, Mizoram sorkar-in HPC Demand area chu 6th Schedule hnuoia humhal a ni theina dingin hma a lak ding ti kha inngup mutin an la changchawi zing bawk. Kum 23 sung iengkhom hi thu le inzawma hmalakna hmu le hriet um lo a na; kum 23 dang hnungah khawm a um naw el thei. Chun, hi thu hi, a ‘main’ para khom nilo, ‘others matter’ sunga sie a ni anthawk hin inremna thuthlung ziektuhai ngaiah a poimawtak naw zie a suklang chieng hle niin ka ngai. Chun, a thuziek hi chik taka en chun, ‘HPC demand area chauh’ ti lovin “and other non-Schedule” a ti kher leiin Lai, Mara le Chakma biel ti lo chu Mizoram state pumpui a huomsa a nih. Mizoram pumpui hi 6th Schedule hnuoia sie lem dinga rawtna a um thu hi mitin hriet a nih. A ieng po khawm nisien, ei renga ei dam tlang lem theina ding a ni phawt chun, tuta ‘draft Bill’ a hin 1994 Accord-a para/point thenkhat hi la thunlut sa nisien pawi dingin a lan lang nawh. Hi thu le inzawm hin Hmar Inpui pawimawna ziek meuin insangtaka sie a ni thoa. A tawpna tienga thu ka la zuk belsa nuom zawk chu ei Tlangval, ei hnam sipaihai ngirhmun hi a nih. A iengti le iengti lei mani ding tuta ei hril mek pawlhai hi Hmar hnam sipai bika pawm le Hmar Inpui in a hrietpuihai an nia, In-bieknaa dinga palaihai fe suok ding tawma HCLF hminga ordained Pastorhaiin uniform hak ngeia an lu chunga kut innghata tawngtaina an hang nei pek ngat dam hin kei le mi tamtak lungril a tawk a nih. Inbiekna report hai Hmar mipui popo hrieta pe naw hai sienkhawm hnam thuoitu le pawimaw chinhai kuomah chu an pek thu le thurawn lakna dinga inkhawmhai khawm hmun tum tumah an nei thu ei lo hrietsawng ve bawk. Chuong lai zing chun, an nitin khawsakna le fak le dawn an inzawngna hi mitinin ei hmu khumkhel ni deuin ka hmu thar bawk. Boruok le tui chauh ringa an cadre hai le nuhmei le nauhai chawm thei an ni naw zie ei hriet senga. Pawl thenkhat angin mipui lai a thla bia percent an dawl hriet a ni nawa; Election laia sum le pai tlawmte te an hmu thu le contract an lak hai lem chu a khawvel fed a ni lem tah. Sum le pai tieng an hnienghnar rak nawa chu Mizoram, Manipur le Assam-ah hnam hminga political demand ei nei ahai chu anni hming hmang a ni ang lawi si a nih. Mizora-ma an mawphurna le phurrik hi a thatakpa le duthusam ni naw sienkhawm hang thinthla met hai sien chu Manipur le Assam tieng ei in concentrate thei lem met ring a um. Manipur a ngat lem chu eini neka lien le chunghnung lem-hai chepdena kara um mei mei ei la nih. Pherzawl District puitlingna ding hlak kum sawt thil a la ni nawk a. Tuta ei hril mek hai hi a hnam pum huopa civil society le kohranhai khawma an hrietpui le pawmpui an ni a; an thu fepui le thuthlukna mimal zawnga lo soisel le pawm-naw ringawt chu hnam kalchawina dodaltu ni thei dan a um ding a nih. Ralkanga inthawka an thiemnawna hmu a, a hmun le hmaisana hril ngam si lo chu hrillo le umhmun kunga Facebook, WhatsApp, etc hai lo inhawk pum pum in umzie um naw nih. Mizorama Hmar political movement le inzawm hin tha le zung, sum le pai le hun iengzat chie am ei seng ta tihai khawm mani le mani inen thar inla a pawina nei der naw nih. HPC(D) a hin HMAR a um leia ei lo inti chongpu hlur a ni chun a tha tho. Nakie hin ei inrimpui lo sik tal tum mei mei dam lo ni pal ei tih ti chu inlau a um tho. Ei hnam thuoitu le palaihai hin ei aiaw dingin ringzo um tawk niin kei chun ka hriet. Hmar Inpui inrawinaa ‘Draft MoS le Draft SHC Bill, 2017’ la entlang a, la siem that met met theina ding kawt Mizoram sorkar le an la hung hawng dam hin a varthlak hle niin ka hmu a; Pa-thienin hrietna le varna tha a pek pei ka nuom a, ka tawng-taipui bawk.

Police han Ganja Kg. 1000 leh mi 2 an manKohima: October 6, 2017 zingkar 6AM khan Kohima Police chun Phesama Check Gate-ah Ganja kg. 1000, Rs. 50 lakh manhu ding leh mi 2 an man niin Sub-Divisional Police Officer (South) Atu Zumvu chun a hril. Dan pangngai anga motor inlawn vel hai an dapnaa Ganja hi an dapdawk a nih. Mana um hai chu motor driv-er le midang pakhat an ni a, Senapati district, Manipur-a Tadubi a cheng ve ve an nih. Ganja hi Mao-a an load kai le Dimapur chena pawisa hlaw dinga an hung phur nia hril a ni a, Police han thu indawnna an nei mek.

India economy tlakhnuoi temporary:WBwashington: Hun iemanichena inthawka India Economy tlakhnuoina chu Goods and Services Tax (GST) insingsatna lei a ni a, sienkhawm temporary a ni a, thla tlawmte hnunga hung indik nawk el a tih tiin World Bank President Jim Yong Kim chun a hril.

Nausukthlâk Thuah US Dân Siemtu Tim Murphy An Bânwashington: US-a Republican lawmaker (dân siemtu) Tim Murphy chu, Nausukthlâk dodâlna (anti-abortion law) siemtu a nih a. Nausukthlakna khapna dan siemtuin a ngaizawngnu (mistress) kuomah nau sukthla dinga a hril leiin US Congress membership a inthawkin an ban. An Facebook inbiekna inthawka hriet/phawrlang a nih. Hung tlung ding kum thar 2018 November thlaa Senate election um nawk dingah a ngîr tanaw ding thu a puong zo chau ni khat hnunga tlung a nih. Nausukthlâk khapna ding dân siem zing sia a hmingsiet inlaua a ngaizawngnu insukthlaktir a tum chu thil inkal a ni lei a nih. US chun 1973 a inthawk khan nausukthlâk hi dân ang takin a lo phal tah a. Tulai hin President Donald Trump (le Kristien kulmut deu deuh han) nausukthlâkna a rênga khap thei naw khawma iemani chen bek khap tuma hma laa dânhai an siem\hat lai mek a nih. House Speaker Paul Ryan chun, “Vawi zântieng khan Congressman Tim Murphy a inthawkin Letter of Resignation, effective October 21, ka lo hmu a. Mr Murphy hringnun a dawta fe pei a tumnaa a hmalâkna nia ka hriet

leiin ka thlawpa, ka lo pawmpek el a nih” tiin a hril. Murphy hi Pennsylvania a inthawka Congress man vawi riet zet thlangtling tah a nih a. Mi \hatak, pro-life movement \huoitu, nausukthlâk dotu a nih. Tulai hnaia thla 5 hnung (kar 20 neka tam) naupai sukthlak khapna dan khawm nasataka thlawptu a nih. Sin \ha a thaw (tum) zing laiin amaa suol lo hung lut do dan a hriet nawh a, muolphona tuoka Pathien thu \an nêkin khawvel mihriemna dân a hmingsiet ding veng tumna luot luot ah suol inchalrempuiin a siet pha ta lem a nih. Thawlenni khan US House of Congress chun Bill hi a lo passed tah a, Ningani khan Senate ah introduce a nih a. Senate khawmin a pass ring a nih, Democrats a inthawka sawisêlna

um sienkhawm. Murphy (65) hin Pittsburgh Post Gazette-in ama le a ngaizawngnu chanchin a hung zieklang china inthawkin, inthup a tum ta chuong nawh a. Thla hmasak khan Mental Health Legislation thua a sinthawpui, psychologist pakhat Pi Shannon Edwards chu a uiretpui (extra marital affairs a neipui) niin a puong tah a nih. Ms Edwards-in Facebook account fethlenga Murphy thu a thawnaa inthawkin an chanchin hi hriet suok a nih. January thla khan Ms Edwards chun, “Ei naute, ka pai lai sukthla dinga i mi hril khan chu hringna sanhim tuma i hmalakna (pro-life movement) po po umzie bovin a siem ti ka hriet suok tah” tiin a naupai sukthlak dinga a hrilna chu a hrietthiem naw thu a hril a, an chanchin hriet suok a nih. Hieng ang deu hin Republican Congressman bawk pakhat Scott DesJarlais chun 2012 khan abortion scandal ah thubuoi a nei ve a. Amiruokchu, ama chu an ban ve nawh. Republican hai hi majority an nih leiin nausukthlâk khapna dan \ha tia hmalatu an nih a. Amiruokchu, dan um tasa a rênga thleng danglam thei a la ninaw leiin thei dan danin hma an la lak phawt a nih.

Hmasawnna Thar3 changer (october) 07, 2017inrinni (saturday) national/international & advertisement

laKtawi

(4-9)

LAwMTHu HRiLnAAsthma natnain hun sawt takel ka damnaw a, inthuok harsa ka ti a, ka taksa a hung zawi a, ka in thei naw a, kan khul zing bawk a, ka kut le ke hai a hung ngawi hlak a. Beidawngin M.V. Azad Phusam ka pan a, tuhin chu ka dam tah. Hi lei hin M.V. Azad Phusam chungah lawmthu ka hril. Hieng a hnuoia hmun le phone number haiah hin pan le biek thei a nih.1. Tiddim Road, Opp. J.P. Selection, ICI Church Road, Churachandpur.2. Hatta, Opp. Oil Pump, Near Public Hospital, Hatta, Imphal.Phone numbers : 8014025567 / 7628890261

sd/- lulunSugnu

VOCAtIOnAl trAInInG InstItUte (VtI)muolhlum, rengkai, churachandpur

inhrietirnaVTI, Churachandpur Training Centre-ah DRIVING in-chuk nuomhai ta dingin Batch thar hawng nawk a ni ta a, Rs. 10/- pein Application Form laka, 11th October, 2017 chen submit thei ning a tih. Chun, Office kai le Nuhmeihai ta dingin zingkar le zantieng class hawng ni bawk a tih. Thu chieng lem VTI Office, Rengkai hmunah ngaiven thei a nih.

sd/- Program coordinatorVTI Rengkai, Churachandpur.

(6,7)

Tejashwi CBi hmaah an lang

new delhi: Zani hma-saa a pa Lalu Prasad Yadav CBI hmaa an lang hnungin Bihar Dy. CM hlui Tejash-wai Yadav chu zanikhan Central Bureau of Inves-tigation ( CBI) hmaah an lang ve. Mr Tejashwi hi Rail-way hotel tender case-a indiklo taka thil thawa in-tumna le inzawma CBI in an hmaa inlang dinga a ko a nih.

Darkar 24 sungin naute 8 an thi

guwahati: Assam-a Barpeta hmuna Fakhruddin Ali Ahmed Medical Col-lege and Hospital a chun darkar 24 sungin naute 8 in thina an tuok. Naute thi hai laia 5 hai chu October 4, 2017 zan dar 7 le dar 11:35 inkar sunga thi an ni a, a dang pahni hai chu October 5, 2017 a thi an nih tiin offi-cial thusuok chun a hril. Tuolsungmi hai chun doctor han an enkawl \hat tawknaw lei le medical fa-cilities \hat naw leia thi an nih tiin an intum.

Darjeeling-ah wB BJP chief Dilip Ghosh vuok

KolKata: West Bengal BJP chief Dilip Ghosh, vice President Jay Prakash Mazumdar le state BJP delegation team mi 5 hai chu October 5, 2017 khan Chowk Bazar, Darjeel-ing hmuna mipui lungsen pungkhawm han an vuok. Hi thil hi Conference hall-a BJP meeting neina hmuna protestors han an va hlukhum huna tlung

a ni a, meeting hall-a in-thawk an hnawtsuok bakah Darjeeling-a Sadar Police station chenin an hnawtzui bawk a nih. BJP chun Trinamool Congress le GJM hotu hel Binay Tamang hai leia hi thil hi tlung a nih tiin an intum. Protestors hai chun ‘Binay Tamang Zindabad!’ ti le ‘BJP go back’ tiin an khek nia hril a nih. (ENS)

RSS chief Bhag-wat himin a suok

new delhi: RSS chief Mohan Bhagwat chuongna motor chu zanikhan Delhi-a inthawk Vridavan a pan-na lampuiah changsuolin a eksiden a, sienkhawm Mr Bhagwat chu himin a suok-dawk.

MP IPS Officer a medal hlip pekbhoPal: Madhya Pradesh-a IPS Offi-cer Dharmendra Choud-hary chu National Hu-man Rights Commission (NHRC) in inkaptuona tehlem (fake encounter) a mi kaphlumnaa mawphur-tua intumna an siem leiin India President-a inthawk Police Medal for Gallantry award a lak chu lakkir/hlip pek a nih. A medal hlip pekna notification hi Septem-

ber 21, 2017 khan Presi-dent’s Secretariat-a officer on special duty P. Praveen Siddharth in an suo a ni a, sienkhawm MP state Police chun hi thua notice/order an la dawng nawh. NHRC chun Mr Choud-hary hi kum 2002-a Jhabua district-a ama inrawinaa Police team han inkaptu-ona tehlem in suomhmang pakhat Lobhan chu an kaphlum a nih tiin an intum a nih. (ENS)

Doklam bul hnai lai China sipai 1,000 ruol an la um zing:Govt.

new delhi: Sikkim le ramri-a Doklam hmuna India le China sipai hai nasa taka an lo ineptuona hmuna inthawka metres 800 vela hlana hmun lai China sipai 1,000 ruol an lan kul zing nin sawrkar thusuok chun a hril. Hi lei hin India sipai hai chu inralring zingin an um a, sienkhawm tuta hma anga ineptuona chu a tlung nawk beisei a ni tanaw thu ei thu dawngna chun a hril. Tuta hma met khan Doklam hmuna China sipai han lampui an hung siem In-

dia sipai han an lo dang leiin ineptuona nasa tak a tlung a, ralthuom hmangin indo naw hai sienkhawm an inhnam hnai hle a, ram pahni hai karah boruok khawm a so-sang hman hle a nih.

Sienkhawm ram pahni \huoitu han inbie-a inhri-etthiemna an nei hnungin an sipai hai ve ve intawl-hnung dinga an remti leia ineptuona kha hung tawp thei a nih.

Arunachal Pradesh-ah iAF Mi-17 Heli-copter a tla thla, mi 7 an thi

itanagar: Arunachal Pradesh-a Tawang district-a chun zani zingkar khan Indian Air Force (IAF) Helicopter Mi-17 V5 chu tuoksiet tuokin a tla thla a, mi 7 in thina an tuok. Helicopter hi Air Main-tenance Mission-a vuong-suok niin Tezpur-based de-fence PRO Lt. Col. Sombit Ghosh chun a hril a, zani

zingkar 6:30AM vela kha Tawang bul lai ramhnuoia tla thla a nih. Helicopter tla thla a hin midang 5 in hliemna an tuok a, pakhat chu ahliem inrik hle a hril a nih. Indian Air Forces chun ralthuom phurlawnna, con-voy escort le search –and-rescue (SAR) mission haia dingin Mi-8 le Mi-17 a mi

helicopters 300 chuong a hmang mek a, tuhin Mi 17 Helicopters 48 dang laklut nawk dinga indawrtuo mek a ni a, Russian company Rosoboronexport le con-tract lo ziek tasa tawpna tak dingin Russia chun nikum lai el khan Mi-17V-5 military transport helicop-ter pathum a hung pek zo chau a nih. Kum 2008 khan Ro-soboronexport chun Mi-17V-5 helicopters 80 India kuoma a hung pek dingin contract ziek a ni a, kum 2011-2013 khan a hung pek vawng ta a, kum 2012-13 khan Indian Air Forces mamaw tawk hrukbitna dingin contract pathum a ziek thar nawk a nih.

Bihar nupa in Geeta an naunu niin an hril

new delhi: Naset le \awng theilo, October, 2015 a Pakistan-a inthawk India rama hung \huoikir Ms Geeta chu Bihar-a Nalanda district-a cheng nupa tuokkhat hai chun hun sawt taka inthawka inhmang tah an naunu a ni thu an hril. External Affairs Min-ister Ms Sushma Swaraj in Geeta sung le kuo hai

zawngnaa news television campaign a thaw nikhat hnunga hieng nupa hai hin an naunu nia an hril a nih. An naunu nia hriltu hai chu Ramswaroop Choud-hary le a nuhmei Chinta Devi hai an ni a, Karnal, Haryana-a |eklei rawnaa an sinthawnaa inthawk In pana an fe huna Rel station-a an naunu hi an sukhmang niin an hril. (AIR)

Tn Governor dinga intiemkamna a neichennai: Tamil Nadu Governor thar dinga ruot thar Assam Governor hlui Mr Banwarilal Purohit chun zani zingkar 9:30AM khan Raj Bhawan-ah Tamil Nadu High Court Chief Justice Indira Banerjee hmaah Tamil Nadu Governor 20-na dingin intiemkamna a nei. Maharashtra Governor Ch. Vidyasagar Rao hin August, 2016 a K. Rosaiah term a tawp hnunga inthaw-ka Tamil Nadu Governor sin hi a lo chelsa a nih. Mr Purohit hi kum 1977 a inthawk active politics a

lut le a hmasa takna dingin kum 1978 a kha Maharash-tra Assembly-a MLA dinga thlangtling lo nitah a nih. Constitution provisions ang taka ro a rel ding thu le \an bik nei loa thutlukna a siem hlak ding thu, state hmasawnna dinga sawrkar hmalakna hai a thlawp tlat

ding thu le sawrkar roinrel-na kawnga langtlang lema thaw a ni theina dinga hma a lak ding thu Governor din-ga intiemkamna a nei zoin chanchinbumihai kuoma a hril. Purohit in Governor dinga intiemkamna a neina hunsera hin Chief Minsiter Edappadi K. Palaniswamy, Dy. CM O. Panneerselvam, principal opposion DMK working president MK Stalin, State BJP leader Dr Tamilisai Soundararajan, MLAs le senior officials hai an \hang tawl.

GOVERnMEnT OF MAniPuROFFiCE OF THE ELECTORAL REGiSTRATiOn OFFiCER

55-TiPAiMuKH (ST) & 56-THAnLOn (ST) AC

nOTiCE OF PuBLiCATiOn OF PHOTO ELECTORAL ROLL in DRAFT

Churachandpur, the 4th October 2017

To,

The Electors of 55-Tipaimukh and 56-Thanlon (ST) Assembly Constituencies

No.1/ADC(CCP)/ERO/SSR-2018/799: Notice is hereby given that the draft Electoral Roll of 55-Tipaimukh (ST) and 56-Thanlon (ST) ACs have been prepared in accordance with the Registration of Electors Rules, 1960 and a copy thereof is available for inspection at the office of the undersigned/AERO of Tipaimukh, Vangai & Mualnuam during office hours w.e.f 4th October 2017 (Wednesday).

2. The qualifying date for preparation of the Electoral Roll is 01.01.2018

3. If, with, reference to the above qualifying date, there be any claims for inclusion for name in the Electoral Roll or any objection to the inclusion of name or any objection to the particulars in the entry, complain should be lodged on or before the 01.11.2017 in form 6, 7, 8 & 8A as may be appropriate.Every such claim or objection should either be presented at the offices mentioned above during office hours or may be sent by Post to the address given below so as to reach the undersigned not later than 3rd November 2017 (Friday).

Special Campaign dates: 08.10.2017 (Sunday) & 22.10.2017 (Sunday)

Sd/-LALRAMSAnG inFiMATE Electoral Registration Officer

55-Tipaimukh (ST) & 56-Tanlon (ST) ACs

Suicide Bomber Han Shiite Muslim Biekin Bei, 20 An Thi

Q u e t t a : L i e m t a h Ningani khan Pakistan simthlang tienga Shiite Muslim hai tamna khuo Jhal Masgi ah Mosque pakhat thichil bomb-in an bei a, mi 20 an thi a, 25 vel an hliem bawk. ISIS helpâwl hai chun anni thaw niin an news agency Aamag fethlengin an puong.Hi khuo hi Baluchistan p r o v i n c e - a Q u e t t a a inthawka Km 400 vela hla, Jhal Masgi a nih a. Minority Sh i i t e Mus l im tamna khuo a nih. ISIS helpâwl khawm kha hma khan an lut le suokna nia hriet a nih. Provincial government thupuongtu Anwarul haq Kakar chun mithi zat hi hliem inrik an tam leiin an la pung el thei tiin a hril. Jha l Masg i b iek in Mosque ah lut tumin pasal pakhat chu a jacket sa tak leh police han an lo dang a. Hienga check hi mi tukhawm Mosque lut ding taphawt chu ni tina an dap zing zingna routine check a nih. Tlangval pa hin a pum an check lai tak a bomb pai hi a sukpuok niin an hril. M o h a m m a d I q b a l , District Police Chief chun, mi 20 thihai lai hin naupang 5, nuhmei pakhat le police office pakhat an thang sa niin a hril. “Mithihai hi an ruong an dar neng nung tâwl a, taksa bung a ruta rut khawm dam a ni leiin tu ham an na ti le number zat char khawm hriet an tak” tiin a hril. Province Home Minister S a r f r a z B u g t i c h u n , “Helpawlhai hin mihriem khawm an ni nawzie an

târlang a nih. San bo dera mi Pathien biek lai hienga tuolthattuhai hi an ta dingin hremna na taluo a um tah nawh” tiin a hril. Mosque enkawltu Atif Ali Shah chun, “Bomb paitu khan biekin sung lut hman sienla lem chu mithi tam hleng an tih” tiin a hril. “Police officer lo dangtuhai le a pum lo check tuhai khan mi tamtak hringna an sanhim a nih” tiin a hril. Local TV news tarlang dan chun, sung le kuo zawnga khêk, mithi ruong \aa \ap, mithi taksa bung hran hran indar neng nung, puon hlek le zakuo hlek inleng dawr dawra thliin a mut lêng, \ap ri le khêk riin a sip el a nih. Hi bomb puok hma met hin Pakistan army thupuongtu Major General Asif Ghafoor chun helpâwl haia inthawkin in\hina (warning), beina an tuok ding thu an dawng niin a hril. Amiruokchu, khawlai hmun tak am an bei ding ti hi an hril naw leiin invêng dan an hriet nawh a. Sipai hmunpuihai an veng \ha ringawt el niin a hril. Rawalpindi sipai hmunpui a n b e i a n r i n g l e i i n

Rawalpindi ah sipai tamlem tirlut an nih a. Amiruokchu, sipai hmunpui nih lovin mipui Pathien biekna hmun an bei lem daih hi a hriet thiem naw thu a hril. ISIS hai chun an news agency Aamag ah anni thaw a ni thu an puong a. Sunni Muslim tamna ISIS chun Shiite Muslim hai hi mi hnawksak le Sakhuo phatsantu ah an ngai a nih. Shiite Muslim minority hai hi hmun dang danga khawm ISIS helpawlhai bitum tak an nih, an Sakhuo thila chu. Pakistan Prime Minister Mr Shahid Khaqan Abbasi bomb puok hi a dem hle a, “Helpawl han Sakhuo an nei nawh” tiin a lung a sen hle bawk a. A sawrkâr chun thei tâwpin helpawlhai tukdawl a tih tiin a hril bawk. B a l u c h i s t a n h i Pakistan-a helpâwl hluorna tak a nih a. June thla khawm khan Shiite Muslim hai bazar Parachinar ah mi 75 thichil bomb-in an that a, Sunni Muslim helpâwl Lashkar-e-Jhangvi hai an nih. February thla khan IS han Sufi biekin Sindh province an bei a, mi 88 pathien bieka ‘dhamal’ lam an thaw lai an thi bawk.

uS Sipai Han Khawvêl Helpawlhai An inthielfai: Trumpwashington: US President Donald J. Trump chun, US military chu khawvela helpawlhai ‘inthielfaitu’ an nih tiin, America thiltum tak chu North Korea nuclear bomb suksiet le Iran-in nuclear bomb a nei nâwna dinga dang a nih tiin a hril. Hi thu hi US military-a top leader hai le meeting an nei huna a hril a nih. Meeting hi President Adviser hai, National Security Adviser HR McMaster, Chief of Staff John Kelly le Defence Secretary Jim Mattis hai le an nei a nih. “Ei mission le thiltumhai hlawtlingtak le hrattaka sukpuitling vawng dingin ka beisei cheu a nih. Beisei angin in la fepui pei bawk a. Ei theina chen chen ah khawvel chu helpawlhai ei inthielfai pei ding a nih” tiin Trump chun a hril. A National Security Adviser hai leh military thil iemanih hril nuom neiin meeting hi a ko a. A thiltum pawimaw hmasa (Priority) hai a hrilllang. Chuonghai chu; “North Korea ah ei thiltum chu ‘denuclearisation’ a nih. Hi dictator pa hi ei mipuihai le ei ruolhai tiem senglo thi theina dinga in\hi zing zing dinga um hi ei phal ding an nawh. Chu chu a tlung nâwna dingin thei tâwpin ei dang ding a nih, ei intlungtir ding an nawh. Ei thaw ding a nih, mi ring ro” tiin a staff hai chu a hril a. “Iran chu nuclear bomb a nei ding ei phal

ding an nawh. Iran sawrkâr hin helpâwl a siema khawvêlah a semdar a nih. Thina, thisen insuona, tharum insuonahai, Middle East chau ni lovin khawvel pumpui a chawkbuoi a nih. Tuhin nuclear bomb nei tumin hma a lak zing a. Chu chu ei phal ding an nawh. Ei intiemna angin an um nawh” tiin a hril bawk. Afghanistan thua chun, restrictions hai hlîp tain field-a commander umhai thuneina pek belsa an ni thu le helpawlhai hnebana an um pei thu a hril a. “In hriet seng a. Hi pindana um po po chun in hriet, a tâwp a tawpah hnêna ei chang tah ti hi. ISIS hai ei beina khawm hma ei sawn pei a, kum tamtaka mi nêkin tuta thla riet sûnga ei hlâwtlingna a ropui lem a nih” tiin a staff hai an pak bawk.

Kha hma met khan President Trump chun American taphawt vênghimna ding a ni phawt chun security thil hrim hrim, classified information le thu pawimawhai khawm in share tuo peina dingin national security memorandum a siem a. America sukderthawng theitu mimal, pawl hming le nina, chanchin iengkim agency hran hran hai inpeksawng theina ding a nih. Dan naranin national security interest a ni naw chun, a ni khawma, case tamlema chu agency hran hran CIA, CBI, State Department, Justice Department hai information an inpektuo mei mei ngai nawh a. Abîkin mimal ringhla hming le nina, chanchin hai lem chu veng an hau leiin an inpek sawng mei mei nawh. President Trump chun America le a mipuihai himna ding chun misuol le helpâwl hriet thei le thei naw po po an chanchin agency tinin an hriet hi pawimawin a hriet a nih. Iran nuclear treaty thuah chu Iran-in an thutiem an hlen naw niin a hril a. October 16 dateline-a sunzawm ding le ding naw Congress a hril dinga khawm khin sunzawm ta lo dinga hril a tum deu niin a lo hril lang ta bawk. “Iran-in an thutiem an hlen nawh. Nuclear râlthuom siem a tum ran tho leiin hi inremna (Deal) hin umzie a um ta nawh” tiin sunzawm ta lova Iran chu rekbet \ha lema a hriet thu a hril.

A nu thattu mannongPoh: October 4, 2017 nia a nu le an insel huna a ringa rekhlumtu kum 35 mi Dengo Momin chu zani hmasa khan Police han an man. Mr Dengo hin a nu le an inselbuoi lungsena an chengnaina a rekhlum el nia hril a ni a, hi thua hin Mr Momin chun a nu hi ama rekhlum ngei a ni thu an puong.

Sasikala ni 5 sung parole phal pek

chennai: Corrup-tion case leia Bengaluru-a Parappana Agrahara jail-a intang mek AIADMK leader Ms V.K. Sasikala chu a pasal damnaw kan dingin ni 5 sung parole-a a suok phal pek a nih tiin State Prison Department a senior officer chun a hril a, Tamil Nadu sawrkar in a recommend dungzuia pa-role-a a suok thei hun ding hi pek niin a hril bawk. Ms Sasikala hin a pasal damnaw kan dingin ni 2 vel liemta khan ni 15 sung pa-role-a suok phalna a ngen a, sienkhawm ni 5 sung chau pek a nih.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSchanger (october) 07, 2017inrinni (saturday)

SUNzawmNa

Kaia Gerber Pheikhawk Rs. 73, 970 Man Lehlos angeles: Cindy Crawford naunu Kaia Gerber kum 16 chau chun khawvel hri-etin châwlkâr thum sûngin a hming a suklar hman a nih. Eini lai mi chêr/zen hmangna ding rak ei hriet nawa ei dema chu, fashion le modelling khawvela chun mithau nekin mizen an hlu lem ti an lang chieng hle. Kaia Gerber chu New York, London le Milan Fashion Week haiah a catwalk zo hnungin Paris Fashion Week ah khawm a chan a tlak nawk tah a. Tuhin chu engthawl takin pheikhawk Rs. 73, 970 man leh ama thuomhnaw hak inhawi a ti tak leh a lêng veng veng thei tah. Thawlenni zan khan a sin a zo ta bawk a. Paris hotel a tlungnaa inthawkin zanbu fa din-gin a vengtuhai vengna hnuoiah a hung suok a. Cropped black top zakuo, awmvel, dum chungah Blazer (Jacket) dum hâkin kekawr bul, ang deuva skirt insing deu (skirt) a malpui le kerai nalzie suklang theina ding a bun a. Sunglass dal met leh. Chu nêka an cheina mit latak chu a pheikhawk bun, military style boot sing sari chuong man chu a nih. Mawza bova pasal pheikhawk Boot dum inlawk bur bunin a ke chêr leh a khaikang hne dim ti ding khawpin an langa chu a khaikang hne hle. Style pakhat an chang nawk der a. Hi pheikhawk a bun suok lei hin online store haia chu $1138 man a nia chu a bo zung zung nghâl. Kaia Gerber (16) hi a nu supermodel Cindy Crawford le a pa Rande Gerber han an zui ve pei a. Tuta \um chu a pa a buoi leiin a nu Cindy Crawford le a u Presley Gerber hai leh Paris ah an fe. Kaia nu Cindy Crawford khawm 2000 a inthawka modelling châwl-san a ni taa chu tuta \um chu ama batch pui model hai leh vawikhat an lang kawppui. A nu le naunu Paris Fashion Week ah sin zoa an lêng thawveng laiin a pa Rande le a naupa Presley khawm Malibu ah châwl hmangin an lo um hâdam ve a. Sungkuo ngaituo um naw tak chu an nih. Cindy Craw-ford hi a naunu leh vawikhat an catwalk hnung khan chu a nuom nawk ta naw tlat.

Paris Fashion Week-a Versace Spring/Summer 2018 collection ah khan Kaia’n a nu chu catwalk pui dingin a fiel a. Cindy ruok chun ama kum ruolpuihai le thaw lem dingin a hril a. Chubaka ama (Cindy) ruolpui, supermodel \hal, kum 40 chuong vawng Naomi Campbell, Claudia Schiffer, Helena Shristensen le Carla Bruni hai leh an catwalk tir lem a nih. A naunu leh miin an compare an lau deu a ni awm. Designer Gianni tribute dinga Catwalk dinga Kaia a booked fel vawng hnungin, Kaia chun a nu kuomah, “Ei pahnia ei thang ding a ni?” tia an dawn chun, “Awoi. Nang le ngîr dun ka nuom nawh. Ka kum ruolpui-hai kâwla ngîr ka nuom lem” tiin tlang takin a naunu a hril. An pahnia a an catwalk nawa chu Show ah hin an pahniin an inlang ve ve a, a hran hranin, Cindy chun an lang tâwpna tak a ni tah el thei thu a hril bawk. “A cool hle. A um nawk ka ring tah nawh, Show pakhata nufa inlang kawp chu” tiin a hril.

Chrissy Teigen-in nau Pahnina Ding Pai A nuomlos angeles: Tulai khawvel boruok hi a \ha naw lei reng reng am, celeb-rity hai le mihausahai hi an fak le dawn khawsak dan-haiin a zir tanaw leiin nau nei theina fertility khawm a tla hnuoi ta leiin nau le te an nei thei ta naw? ti hi zawna âwmtak a nih. Chu-onglai zing hin sum le pai nei \eu ringawt hin hlimna lawmna kim a mi pek nawh ti a chieng bawk. Reality TV star Kim Kardashian, nau pahni nei tah chun nau pathumna ding mi inpaitira nei a tum thu a puong a. Ronaldo in mi nuhai phîng hmangin nau inphir a nei tah bawk a. Celebrity hai hi nau pakhat-pahni bak an nei thei tah nawh, kum 2-3 bak an innei thei tah naw ang bawkin. Chuong ang peiin Thai-land nunghâk model Chris-sy Teigen khawm hlasak-thiem John Legend leh nau pakhat Luna an nei hnungin

an nautein a sukhlim leiin, naute dang khawm an la dit nawk a. Amiruokchu, nupa inpawlna narân chun nau a pai thei ta si nawh a. Science thiemna hmanga nau pai theina IVF (In Vitro Fertilization) hmanga nau pahnina ding pai a tum thu a hril. Chrissy le John in an nau Luna an nei dan khawm hi mak deu chu an tah, naute chi (Embryos) pathum an lak a, pakhatna chu nuh-meite niin a pieng thei nawh a. Pahnina, nuhmeite bawk tuta Luna hi a pieng tah a nih. Tuhin pathumna ding ‘embryo’ an nei sa chu IVR hmanga pai nawk a tum niin InStyle magazine a hril. A hril dan chun ‘em-bryo’ pathumna hi a phîng sûngah transfer vat a ni ta ding niin a hril. An naute Luna khawm hi ‘chi’ a phîng sûngah paia a nei a nih. A pasal chi kha In Vitro (injection) hmangin

a phîng/naubawm sûngah an kap lut tina a nih. Nau a pai le nei zo lai vel khan nau neizo natna ‘post-partum depression’ a nei ve thu a hril tah bawk. A hril dan chun, “Lungril chauh an nawh a. Taksa khawm a na a nih. Pang a kham \hem \hum a, ka chang thei naw chang dam a um hlak. Ni \hanaw le ni \ha a tam a. Ni \hanawhai chanchin hril ka nuom nawh. Chun, khangang hun harsa kha um lo anga mipui ngai ding

chu ka phal nawh” tiin ‘post partum depression’ a um tak takzie a hril. Chrissy hi US President Donald Trump ditnawtu ve a nih a. Ama khawm Thai-land mi US a inpem (mi-grants) a nih. Hi hi a fans tamtak a suklâwm niin a hril a. Chrissy anga America mia pieng ni lo, inpemlu-thai chun America First titu President Trump hi a pawng a puiin an hnam el a nih. Chrissy Teigen ruok chun, President a ni lei nih

lovin, celebrity pakhat anga The Apprentice Show a host laia inthawka khan a lo hnam tah reng reng nin a hril. Nuhmeiin mi an hnam tah chun hnam tak an nih. Twitter-a a account President Trump-in a dang pek a, President tweet hai a hmu/tiem thei tah naw phîng khan a pasal John Legend account a inthawkin President Trump a thu tweet (post) hai chu a tiem el tah niin a hril a. Trump a hnam hlea chu a thuhrilhai a ngai nuom tho bawk si, nuhmei hi chun mak deu an nih. “John-in a mi ‘screen-shot’ (tag ang deuh) a tul hlak” tiin President Trump a zingkar inhmataka tweet hai a tiem hlak niin a hril. President Trump hi ama ngei, mimal Tweet regu-lar pawl tak, a rorêl dan chanchin vântlâng hrieta Twitter-a puong zung zung a ni leiin tiemtu le zuitu an tam a nih.

FIFA Under 17 World cup le inzawma hriet ding awmhai - 1The FIFA Under-17 World Cup 2017 hi tulaia ding chun ei rama chanchin-buhai hluosiptu pakhat a nih a. A hma khan ngaiven a hlaw bek bek nawa chu ei rama innghat a ni lei hin Foot-ball inhnik kher nawhai khawma ei ngaiven hle ti thei a nih. Chuleiin hi world cup le inzawma hriet ding awm tlawmte tarlang ei tih.• Kum 1985-a inthawk 2005 chen khan hi world cup-a hin rambung 16 an \hang hlak a, group pali-a \he an ni hlak. Kum 2007-a inthawk khan team 24-a suksang a nih.• USA le Brazil hai hi hi world cup-a inlang rawn tak an ni mek a, tuta \um hi an inlang vawi 16 na ding a nih.• Asia khawmuolpuiah hi world cup hi an nghat rawn tak ta a, tuta \um hi a vawingana ding a nih. China, Japan, Korea Republic le United Arabs Emir-ates hai khawmin an lo mikhuol tah.• Nigeria haiin hi cup hi vawinga an lak tah a, a la rawn tak an nih. Anachu tukuma ding hin an qualify ve nawh.• Brazil chun vawithum an lak tah a, Ghana vawihni, Mexico vawihni bawk. Soviet Union, Saudi Arabia, France le Switzerland haiin vawikhat

seng an lak ta bawk.• Ghana hai hi a zawnin final vawili an kai a, chulaia vawihni chu an lak.• India tukum a \hang le inzawmin Asia khawmuolpuia inthawka inlang rambung a 18 an nih.• Tukum hin rambung pathum a vawikhatna dingin an hung \hang. Chuonghai chu Niger, Celedonia le India an nih.• Brazil mihr^ng Ronaldinho char hi Under 17 world cup le FIFA World Cup la thei um sun a la nih. Under 17 hi 1997 khan an lak a, 2002 khan FIFA World cup an lak nawk a, chu-haia chun Ronaldinho a \hang ve ve.• Under 17 world cup-a goal thun rawnna tak chu 2013 khan UAE-ah a nih.• Rambung pahni charin Under 17 World cupa hin goal 100 chuong an la thun. Chuonghai chu Brazil (166) le Nigeria(149) hai an nih. Spain(97), Mexico(97), Germany(92) le Ghana (86) hai khawm tukum hin goal 100 an thun tling ring an nih.• Brazil le Nigeria hai charin hi cup title hi an la humhim (a zawna lak). Brazil 1997 le 1999, Nigeria 2013 le

2015.• Kum 1987. 1989, 1999 le 2007 haia khan Finalah Penalty pet a nih a. A danghai po chu hun pangaiah an inzo a nih.• Tukuma mi hi TV tiengah SONY Ten 2 le Sony Ten 3 haiah en thei ning a tih.• Nigeria hai hin Best Player lawm-man vawili an lak tah a, a rambung zawnga la rawn tak an la nih.• France mi Florent Sinama char hi FIFA Under 17 World Cup vawikhat sunga Golden Boot le Golden Ball dawng thei a nih. Hi lawmmanhai hi 2001 khan a dawng.• Freddy Adu chun Under 17 world cup-ah 2013 khan hattrick a siem a, 2007 khan Under 20 world cup-ah hattrick a siem nawk a. Ama char hi hieng tournament pahnihaia hattrick siem thei a la nih.• Souleymane Coulibaly(Ivory Coast), Florent Pongolle(France) le Marcel Witeczek(Germany) hai pathum hin FIFA Under 17 world cup vawikhatah hattrick vawihni an siem seng tah. Anni pathum char hi hieng ang siem thei an la nih.

Syria chun world cup 2018 qualify dingin beiseina la neiSyria le Australia hai world cup 2018 qualifyingah Ningani zan khan play-off leg 1 an inkhel a. Goal khat ve ve thunin an inhne tawk. An inhnetawk lei hin an pahni hni’n beiseina an la nei ve ve tina a nih. Hi play off leg 2 hi kar nawk Thawleni pha Sydney-ah inkhel an tih. Hi taka hrat lem lem chu CONCACAF Region tienga mi leh leg vawihni inkhel nawk a, ta

chu taka an hrat chun an qualify thei chau ding a nih. Australia tieng hi an vangduoi met leiin an hrat zo naw a nih. Goal ban vawihni tawp an indengtir a, khanghai kha goal sienla chu an ta ding chun lung-muong um hleng a tih. Anachu away goal pakhat an nei leiin anni khelmuola chu an hrat lem ring a um.

England World cup 2018 qualify

london : Ningani zan England le Slovenia hai World Cup qualifying inkhelah England chun goal khat ngawiin an hne a. Anachu chu goal chu an qualify-na ding chun a huntawk hle a nih. Inkhel pakhat chau an nei tah a, Englandin point 23 neiin an hnuoi charah Scotland haiin 17 an nei a, Scotland hin England an hnawt phak

thei ta naw a nih. Hi taka hratna goal hi hi zana captain Harry Kane-in a thun a nih. Kane-in hi goal a thun le inzawm hin England ta dinga vawi 22 an lang naah goal 11 a thun tah tina a nih. Scotland hai khawm hi zan hin an hrat ve a, play-of an la chang thei leiin vang-nei chun qualify thei an la ni zing tho a nih.

Shah Rukh Khan-in Salman le Akshay El A Tum nawhmumbai: Bollywood khawvel khawm screen lien (Cinema hall) nêkin TV screen chiterek sûngah an inhnâw lut deu deu a, hun an hmang tamlem tah bawk, a awlsam lem bawka. Shah Rukh Khan (King Khan) khawm TV tieng nasatakin \hang a lak a. Film sawt tak tak chang nêkin TV Show host a hlawk lem ti a hmu tah ning ngei a tih. Tulai hin “TED Talks India Nayi Soch” ti a host mek a. A hmaa TV show lo host tah Salman Khan “Big Boss 11” le Akshay Kumar “The Great Indian Laughter Challenge” comedy hai angin a hung hlâwtling dim. Anni anga hlâwtling amanih anni nêka inlâr inbeiseina a nei am ti zawna chu, anni le inkhing or inel a tum naw thu a hril. “Diktak chun, Salman Khan le Akshay, an thilthawna tieng tieng, anni level ah nina le hming nei an nih

tah a. Anni khing ruol ding kan nawh. An thiem lei le zei leiin an hlâwtling a, khing or inelpui ka tum naw reng reng” tin Star Plus a hril. “Chu ka \i lei chun, kan Show chu chi dang daih an nih. Amiruokchu, a platform ah chu competition um nawng a tih ka tih thei nawh. Hi ka Talk Show ruok hi chu platform dang daih a nih

a. A chi a dang a nih. Anni thaw chu a \hing tah ka tina nih lovin, anni Show laka chu a danglam a nih” tiin a hril. “TED Talks India Nayi Soch” hi chu mi cho phurna a nih a, tukhawm khing le inelpui chuong lovin ama khatin a fe el ka ring. Insukhlimna le insukphurna a nih a, beiseina tamtak um a nih. Thlirtuhai a inthawka ratings vel ngaisak a nih nawh a. Idea in share tuona a nih deu tak a. Keini le keini kan in compete ding a nih” tiin a show chungchâng thu a hril. TED Talks India: Nayi Soch hi non-profit organization pakhat le \hangruola thaw, idea le ngaidân inpektuona Hindi Talk Show a nih. Hmun dang danga line hran hrana thuhriltu le mithiemhai inpawlpuina nei nîng a ta, TV network lien deu pakhatin a produce ding a nih.

ding ringawt nih lovin midang khawm an kepsa theina ding le business a lien pei theina dinga entrepreneurship opportunity khawm an enkai sa hlak tiin a hril. “Entrepreneur ni ding chun hmatienga ding thlira in adjust pei theina dinga inno-vative a \ul a. Thilthar, sin thar, business thar \anna ding le thawna (start-up) a ding chun sawrkâr a inthawkin \hangpuina ding fund a um zing a nih” tiin a hril bawk. Director, Science & Technology, Mr E. Ibocha Singh chun, sawrkârin \halai le-khathiem le thiemna nei po po sin a pek zo naw lai khawmin technology changkâng

pei dungzuia in adjust thiem chun sin tam-tak a um a nih tiin a hril a. Mani le mani sin insiem (self-employment) hi tulaia ding chun thil \hatak a nih tiin a hril. Executive Director NIELIT Mr Th. Prameshwor Singh chun, LED Assembly Unit hi Churachandpur le Senapati NIELIT Centre haiah khawm Public Private Partnership (PPP) hnuoia hawng pei a ni dingin a hril. Tuta 2nd Batch Training-a hin mi 90 an \hang a. Solar PV installer - Suryami-tra, Das Set–Top Box Installer le Services Technician le LED Light Repair Techni-cian hai thla 2 sung train nîng an tih.

Trainee Hai Beiseina le Tumna A Pawimaw Tak: Th Radheshyam

district First division league 2017Venue:PeaceGround,Tuibong,Churachandpur.

results :6th Oct, 20171.ZealSC1-7BungmualYC.

2.GuolkilungtuokFC3-2SCLeatherite.7th Oct, 2017: fixtures :

1.LenlaiClubvsMolnomYC@12:30pm.2.ZoheisaFCvsM.SonggelYC@2:30pm.

the 12th Manipur state league 2017Venue:PoloGround,Imphal.6th October, 2017: results :

1. nerOCA FC 2-0 Muvanlai Athletics. 2. KlAsA 1-0 dM rAO.

Oct. 7: No match due to Panchayat Election

seikam Memorial FootballVenue:Kholmunplayground,CCPur

6th Oct, 2017(Friday): results :1.NewBoljangYC4-2TuibongCivilizedClub.

New Boljang YC through to the knock-out round2.JoupiYC1-0HillTownFC.

3.M.SonggelYC3-0HalleluiyahFC.4.NgaiumUnitedFC1-0S.MolchamYC.

7th Oct, 2017 (saturday): Fixtures :1.KholmunYCvsForego@10:00am.

2.K.SalbungYC(A)vsBijangYC@11:20am.3.S.NabilKLvsUKBJuniors@12:40pm.

4.YCPearsonmunvsC.MunkotFC@2:00pm.5.AigejangYCvsYoungPlayers’SC@3:30pm.

FIFA U-17 World Cup October 6, 2017 result

NewZealand1-Turkey1;India0-USA3October 8, 2017 Fixture

Germanyv/sCostaRica:5:00PMNorthKoreav/sNigeria:8:00PM

KSO in tuilien le mimkeina hmun an enfelccPur: Sangaikot Sub-Division a tuilienle mimkei tlung leia harsatna tuortu hai zanikhan KSO, Sangai-kot Block \huoitu han kanin thil tlungna hmun hai an enfel. Run vadung (Imphal river) tuilien leiin Makhao area-ah leilet le thlai tam tak a suksiet bakah pil in-tawl leiin Khaukual area-a chengna In iemanizat

a suksiet a, Baite Road khawm hmun iemanizatah a hruk bakah Zalenkot th-lanmuol khawm mimkei in a suksiet bawk a nih. Mimkei le tuilien in a sukbuoi hai \hangpuina din-gin KSO Sangaikot Block chun Sept. 22, 2017 khan bufai bag 7 an pek bakah Sept. 23, 2017 khan Sangai-kot SDO in bufai bag 6 le Dal bag khat a pek a, Sept.

27, 2017 khan Khongsai Inpi in bufai bag 6 an lo pek ta bawk. Bieltu MLA le MDC hai khawm inhriettir an nitaa, sienkhawm a hmu-na an la sir naw niin an hril. L. Phainom khuoa In 18 um hai laia In 3 khawm tu-ilienin a suksiet bawk a hril a nih.

centre in NLcPR Scheme suktawp a tumnew delhi: Sawrkar thlungpui chun India hmar-sak state han an sawr \an-gkai le inlar em em Non-Lapsable Pool of Central Resources (NLCPR) scheme suktawp a tum niin Ministy of DoNER official chun a hril. Hi thu hi Bodo Ac-cord sukpuitlingna ding le inzawma review meeting

nei huna DoNER Ministry official in a hrillang niin Rajya Sabha MP Biswa-jeet Daimary chun a hril a. DoNER ministry fund-ing chungthu hriltlang a ni huna hi chu hi ministry official in a hrillang niin Daimary chun a hril. NL-CPR fund hi kum 1998-1999 inthawka lo \an ta a nih.

Jennifer Lawrence Kutsebi Bunin ngaiven A Hlaw Hle

los angeles: A film thar tak “Mother” chu vangduoi thlak takin Box Office tieng a hlâwsam tlat a. Film le screen life tieng Nu a nina angin hlâwsam sienkhawm, hringnun tak rama chu nunghâk Jennifer Lawrence chu NU a ni ta am a niaw tiin mi tamtakin a kutsebi bun dânah an lo buoipui nasa hle. Jennifer Lawrence hi tulai hin director Darren Aronpfsky le inzui an nih a. Zirtawpni khan Calabasas, California ah tuol a hung suok lai camera men hai thlalaknaa inthawka a hmêl hlie a tumnaah a kutsebi bun, kutte u haia kutsebi lungmantamhai chu fie kawkin an lang lem hlauh a. Inthup a tumna lamah thil iemani tak a phawrlang lem niin an lang. Nuhmei pasal inhuolna le Inneina kutte-u taka kutsebi hi ni dang a bun ngai nawh a. Darren leh an inzui hnunga a bun hmu chauh a nih leiin ngaituona a suktam a nih. A rukin kutinsuina an lo nei el am an tah? ti hi tamtak ngaidân a nih. Jennifer Lawrence

chun Jean kekawr tight bunin, Blouse loose met hâkin, leather dum kawng hren a hren bawk a. Pheikhawk inlawk deu dum a bunin Bag lien deuh a pai bawk a. A kut te u vawitieng lunghlu kutsebi a bun a,

changtieng khawm a bun bawk. A hmêl thupna dingin sunglass a buna chu dittawk lovin a kutin thup a tuma, a kutsebi a suklang pha tah a nih. Jennifer Lawrence le director Darren han an siem “Mother” chu châwlkâr thumna ah international market ah $4 million a hmu phâk \âwk, US ah lem chu 1.5 million chau a hmuh. US ah chawlkar thum sûnga a hmu tah po chu $16 million a ni a chuh, Jennifer Lawrence film hai lai chu sum hui lut tlawmtak a la nih. Jennifer le Darren (ama nêka kum 10 vela upa) hi Mother film an siema inthawkin an inhmu tah a. Thla liemtah kha kum khat an inzuina an tah. Innei ding an la hril nawa chu, ruol \ha \henkhat chun, “An inngai em em a, kut inchel pum deu ngawtin an khawsaa, nupa inhmangai tak an hawih” tiin nupa anga an um tah thu an hril.

stocKholm: Geneva \hangsana um Non-govern-mental Orgnization International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) chu Nobel Peace Prize, 2017 dawngtu dinga thlang a nih. ICAN hi nuclear ralthuom \iumna nasa taka tlangins-amtu a ni a, hi lawmman dawngtu dinga thlang an ninaah ICAN chu an lawm hle. Nobel Peace Prize nomination hi mimal 215 le Pawl (Organization) 103, a rengin 318 zet a lut chuong a lut a, chu hai lai chun ICAN hi a dawngtu dinga thlang a nih. Tuta hma khan Medicine, Physics, Chemistry le Liter-ature-a Nobel Prize dawngtu ding hai puong an lo nitah. Nobel Peace Prize Swedish crowns 9 million (dollar 1.10 million) chu December 10, 2017 khin Oslo khawpuiah ICAN kuomah inhlan ning a tih.

Nobel Peace Prize dawngtu dingin IcAN