ՀԱՄԱՊԱՐՓԱԿ և ԸՆԴԼԱՅՆՎԱԾԳՈՐԾԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ.

ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ

Ստելլա Միքայելյան, Արսեն Կարապետյան, ազգային փորձագետներ,

Երևան, 19 փետրվարի 2019թ.

ՋՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿԱՅԻՆ ԴԻՐԵԿՏԻՎ (2000/60/ԵՀ ՀՐԱՀԱՆԳ՝ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՎ)

Կիրառվում են սույն Հրահանգի հետևյալ դրույթները.

• Ներպետական օրենսդրության ընդունում և իրավասու մարմնի(իրավասու մարմինների) սահմանում

• Գետերի ավազանների տարածքների որոշում և համապատասխանհամակարգում՝ ուղղված աշխարհի գետերի, լճերի և առափնյա ջրերիպահպանությանը (3(1)-3(7) հոդված)

• Գետերի ավազանների տարածքների բնութագրերի վերլուծություն (5-րդհոդված)

• Ջրի որակի մոնիտորինգի ծրագրերի ստեղծում (8-րդ հոդված)• Գետերի ավազանների կառավարման պլանների կազմում,

խորհրդակցություններ հանրության հետ և այդ պլանների հրապարակում(13-րդ եւ 14-րդ հոդվածներ)

Ժամանակացույց. 2000/60/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվաընթացքում։

2

ԳԵՏԵՐԻ ԱՎԱԶԱՆՆԵՐԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄ և ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ՝ ՈՒՂՂՎԱԾ ԱՇԽԱՐՀԻ ԳԵՏԵՐԻ, ԼՃԵՐԻ և ԱՌԱՓՆՅԱ ՋՐԵՐԻՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆԸ (3(1)-3(7) ՀՈԴՎԱԾ)

1. Հատկորոշել առանձին գետային ավազանները, որոնք գտնվում

են երկրի տարածքում, և դրանք վերագրել անհատական

գետավազանային տարածքների: Ապահովել, որ ավելի քան մեկ

երկրի տարածքը ընդգրկող գետավազանը վերագրվի

միջազգային գետավազանային տարածքի.

2. Ապահովել համապատասխան վարչական միջոցառումներր,

ներառյալ համապատասխան իրավասու մարմնի

հատկորոշումը/սահմանումը յուրաքանչյուր գետավազանային

տարածքում Հրահանգով սահմանված կանոնների

իրականացման համար (ներառյալ ցանկացած միջազգային

գետավազանային տարածքի մասի համար.

3

ԳԵՏԵՐԻ ԱՎԱԶԱՆՆԵՐԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄ ևՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ՝ ՈՒՂՂՎԱԾ ԱՇԽԱՐՀԻԳԵՏԵՐԻ, ԼՃԵՐԻ և ԱՌԱՓՆՅԱ ՋՐԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆԸ (3(1)-

3(7) ՀՈԴՎԱԾ)

3. Ապահովել, որ Հրահանգի 4-րդ հոդվածով սահմանված շրջակամիջավայրի նպատակներին հասնելու համար սահմանվածպահանջները և, մասնավորապես, բոլոր միջոցառումների ծրագրերըհամակարգված են գետավազանի ամբողջ տարածքի համար: Պետք էձգտել համապատասխան համակարգման հաստատմանմիջազգային գետավազանային տարածքների համար:

4. Անդամ երկրները կարող են գոյություն ունեցող ազգային կամ մի-

• ջազգային մարմնին հաստատել որպես լիազորված մարմինՀրահանգի նպատակների համար:

5. Անդամ երկրները պարտավոր են որոշել իրավասու մարմիններին:

4

3(1)-3(7) ՀՈԴՎԱԾԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

• Մշակել միջազգային համագործակցության մասին

համապատասխան փաստաթուղթ ՝ մեկից ավելի երկրի տարածք

ընդգրկող ջրավազանները միջազգային գետավազանային

տարածքում ընդգրկումը ապահովելու համար (1-ին-5-րդ տարի)

• Փոփոխել Ջրային օրենսգիրքը և այլ իրավական ակտեր՝

հստակեցնելով ջրավազանային կառավարման մարմինների

իրավասությունը, ինչպես նաև ջրավազանային կառավարման

խորհուրդների դերը (օրենքներ 1-ին և 2-րդ տարի,

ենթաօրենսդրական ակտեր՝ 3-րդ տարի):

• Ջրավազանային կառավարման մարմինների կարողությունների

հզորացում (3-րդ տարի-5-րդ տարի)

5

ԳԵՏԵՐԻ ԱՎԱԶԱՆՆԵՐԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ ԲՆՈՒԹԱԳՐԵՐԻՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ (5-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ)

1. Յուրաքանչյուր անդամ երկիր պետք է ապահովի, որպեսզի իրտարածքում գտնվող յուրաքանչյուր գետավազանային տարածքիկամ միջազգային գետավազանային տարածքի հատվածի համարիրականացվի՝

• բնութագրիչների վերլուծություն,

• մակերևութային և ստորերկրյա ջրերի վիճակի վրա մարդածինգործունեության ազդեցության ուսումնասիրություն,

• ջրօգտագործման տնտեսական վերլուծություն

• համաձայն Հրահանգի հավելվածներ II և III-ում սահմանվածտեխնիկական մանրամասնությունների:

2. Նշված վերլուծություններն ու ուսումնասիրությունները պետք էվերանայվեն և, անհրաժեշտության դեպքում, թարմացվեն Հրահանգըուժի մեջ մտնելուց ամենաուշը 13 տարի անց, իսկ այնուհետև`յուրաքանչյուր վեց տարին մեկ անգամ:

6

ՀՐԱՀԱՆԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆՄԱՆՐԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Անդամ երկրները1. պետք է որոշեն մակերևութային ջրային մարմինների տեղադիրքը ևսահմանները,

2. պետք է իրականացնեն այդ մարմինների նախնական բնութագրում՝համաձայն Հրահանգում նշված մեթոդոլոգիայի՝• Մակերևութային ջրային մարմինները գետավազանային տարածքի

սահմաններում պետք է որոշվեն կամ ըստ հետևյալ մակերևութայինջրերի դասերի` գետեր, լճեր, անցումային ջրեր, առափնյա ջրեր, կամէլ սահմանվեն որպես արհեստական ջրային մարմին կամ խիստփոփոխված մակերևութային ջրային մարմին:

• Մակերևութային ջրերի յուրաքանչյուր դասի համար անհրաժեշտ էգետավազանային տարածքի ներսում առանձնացնելհամապատասխան մակերևութային ջրային մարմիններ` ըստ տիպի՝“Համակարգ Ա” կամ “Համակարգ Բ”-ում:

• Անդամ երկրները պետք է Հանձնաժողովին ներկայացնեն համակարգԱ-ի համաձայն առանձնացված տիպերի աշխարհագրական դիրքըբնութագրող քարտեզ կամ քարտեզներ:

7

ՀՐԱՀԱՆԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆՄԱՆՐԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ3. Մակերևութային ջրային մարմինների յուրաքանչյուր տիպի համարհղումային պայմանների մշակում• տիպային հիդրոմորֆոլոգիական և ֆիզիկա-քիմիական որակի

պայմաններ, որոնք մակերևութային ջրային մարմնի տվյալ տիպիհամար կներկայացնեն գերազանց էկոլոգիական վիճակ համարվողհիդրոմորֆոլոգիական և ֆիզիկա-քիմիական որակի տարրերիարժեքները՝ համաձայն հրահանգի աղյուսակների:

• տիպային կենսաբանական հղումային պայմաններ, որոնքկներկայացնեն գերազանց էկոլոգիական վիճակ համարվողկենսաբանական որակի տարրերի արժեքները՝ համաձայն Հրահանգիաղյուսակների:

4. Ճնշումների բացահայտում• Անդամ երկրները պետք է հավաքագրեն և պահպանենտեղեկատվություն այն էական մարդածին ճնշումների տիպի և չափիվերաբերյալ, որոնց ենթարկվում են գետավազանի բոլոր ջրայինմարմինները, մասնավորապես գնահատել և բացահայտել

8

ՀՐԱՀԱՆԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆՄԱՆՐԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

• աղտոտման էական կետային և ցրված աղբյուրները,

• էական ջրառները քաղաքային, արդյունաբերական,

գյուղատնտեսական և ջրօգտագործման այլ նպատակներիհամար, ներառյալ տարեկան ընդհանուր ջրապահանջը ևսեզոնային տատանումները, ինչպես նաև բաշխմանհամակարգերում ջրակորուստները և այլն

• էական մորֆոլոգիական փոփոխությունները` կապված ջրայինմարմինների հետ և այլն

5.Ազդեցությունների գնահատում

• Անդամ երկրները պետք է գնահատեն վերոնշյալ ճնշումների նկատմամբմակերևութային ջրային մարմինների խոցելիությունը:

9

ՀՐԱՀԱՆԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆՄԱՆՐԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸՍտորերկրյա ջրերի համար պետք է իրականացվի՝• Ստորերկրյա ջրերի նախնական բնութագրում՝ յուրաքանչյուր

ստորերկրյա ջրային մարմնի համար գնահատելու դրանցօգտագործումը և Հրահանգով սահմանված նպատակներին չհասնելուռիսկի աստիճանը:

• մանրամասն բնութագրում այն ստորերկրյա ջրային մարմինների կամջրային մարմինների խմբերի համար, որոնք բացահայտվել են որպեսռիսկային:

• մարդկային գործունեության ազդեցության վերլուծությունը, այն է՝ջրառի կետերի տեղադիրքը, միջին տարեկան քանակը,արտանետումների ծավալները, արտանետվող ջրի քիմիականբաղադրությունը:

• Ստորերկրյա ջրերի մակարդակների փոփոխություններիազդեցության վերլուծություն:

• Ստորերկրյա ջրերի որակի վրա աղտոտման ազդեցությանվերլուծություն:

10

ՀՐԱՀԱՆԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆՄԱՆՐԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

Տնտեսական վերլուծությունը պետք է անհրաժեշտ մանրամասնությանբավարար տեղեկատվություն պարունակի

• ջրային ոլորտի ծառայությունների ծախսածածկման սկզբունքներինհամապատասխան անհրաժեշտ հաշվարկներ` հաշվի առնելովգետավազանային տարածքում ջրառաջարկի և ջրապահանջիերկարաժամկետ կանխատեսումները

• գնահատի ջրային ոլորտի ծառայությունների ծավալը, գինը ևհարակից ծախսերը և

• գնահատի անհրաժեշտ ներդրումները, ներառյալ նման ներդրումներիկանխատեսումները

• հիմնվելով միջոցառումների համար անհրաժեշտ պոտենցիալծախսերի վրա` տա եզրակացություններ ջրօգտագործմանն առնչվող`ծախսային առումով ամենաօպտիմալ միջոցառումների վերաբերյալ:

11

5-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ• Փոփոխել Ջրային օրենսգիրքը՝ սահմանելով Դիրեկտիվով

նախատեսված <ջրային մարմին> հասկացությունը և բնութագրմանչափանիշները

• Փոփոխել <Ջրի ազգային ծրագրի մասին> ՀՀ օրենքը՝ հիմնվելովԴիրեկտիվով նախատեսված <ջրային մարմին> հասկացության ևբնութագրման չափանիշների վրա /հոդված 10/

• Փոփոխել <Ջրի ազգային քաղաքականության հիմնադրույթներիմասին> ՀՀ օրենքը՝ Դիրեկտիվով նախատեսված գնահատմանչափանիշները արտացոլելու համար /հոդված 10/

• Վերանայել ՀՀ կառավարության՝ N23-Ն, 2010թ. ըստ դասակարգման`ջրային ռեսուրսների օգտագործման և պահպանության պահանջներըսահմանելու մասին որոշումը

• Վերանայել ՀՀ կառավարության՝ N174, 2006թ. ՀՀ կառավարությանկամ ջրօգտագործողի պահանջով ջրային ռեսուրսների ամբողջականկամ մասնակի գնահատման և դրա մեխանիզմների սահմանմանկարգի մասին որոշումը

12

ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳԻ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՍՏԵՂԾՈՒՄ (8-ՐԴՀՈԴՎԱԾ)

• Ապահովել ջրի վիճակի մոնիտորինգի ծրագրերիհաստատումը/ներդրումը` յուրաքանչյուր գետավազանայինտարածքում ջրի վիճակի մասին համահունչ և համապարփակպատկերացման համար:

• մակերևութային ջրերի համար մոնիտորինգի ծրագրերը պետք էընդգրկեն.

ա/ հոսքի ծավալը ու մակարդակը կամ արագությունը` այնմանրամասնությամբ, որ հնարավոր լինի որոշել էկոլոգիական ևքիմիական վիճակներն ու էկոլոգիական պոտենցիալը,

բ/ էկոլոգիական վիճակը, քիմիական վիճակը ու էկոլոգիականպոտենցիալը,

գ/ ստորերկրյա ջրերի համար ծրագրերը պետք է ներառեն քիմիական ևքանակական վիճակի մոնիտորինգ:

• Մոնիտորինգի պահանջները, տեխնիկական կանոնակարգերը և ջրիկարգավիճակի մոնիտորինգի և վերլուծության ստանդարտացվածմեթոդները պետք է իրականացվեն Դիրեկտիվին համապատասխան:

13

8-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

• Փոփոխել Ջրային օրենսգիրքը՝ ներառելով Դիրեկտիվովսահմանված մոնիտորինգին ներկայացվող պահանջները (Հոդված19.1)

• Փոփոխել <Ջրի ազգային ծրագրի մասին> ՀՀ օրենքը՝Դիրեկտիվով սահմանված մոնիտորինգի պլանին ներկայացվողպահանջները ներառելու համար (Հոդված 21)

• Վերանայել ՀՀ կառավարության՝ N639, 2003թ. ջրայինռեսուրսների մոնիտորինգի իրականացման ևհաշվետվությունների գրանցման կարգը հաստատելու մասինորոշումը

• Մշակել մոնիտորինգի ծրագրեր Դիրեկտիվի պահանջներինհամապատասխան (տարի 4-5)

• Մոնիտորինգի մարմինների կարողությունների հզորացում,ներառյալ համակարգի տեխնիկական վերազինում (Տարի 3-5)

14

ԳԵՏԵՐԻ ԱՎԱԶԱՆՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆՆԵՐԻԿԱԶՄՈՒՄ, ԽՈՐՀՐԴԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԱՆՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏև ԱՅԴ ՊԼԱՆՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄ (13-ՐԴ և 14-ՐԴՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)

• Ապահովել, որ գետավազանային կառավարման պլանն մշակվում էյուրաքանչյուր գետավազանային տարածքի համար՝ պարունակելովԴիրեկտիվով սահմանված տեղեկությունները:

• Միջազգային գետավազանային տարածքի դեպքում, պետությունըպետք է ապահովի համակարգումը՝ նպատակ ունենալով մեկհամընդհանուր գետավազանային կառավարման պլանի մշակումկամ իր տարածքում գտնվող միջազգային գետավազանայինտարածքի մասի վերաբերյալ գետավազանային կառավարման պլանիմշակում:

• Գետավազանային կառավարման պլանները պետք է վերանայվեն ևթարմացվեն սույն դիրեկտիվի ուժի մեջ մտնելուց ամենաուշը 15տարի անց, և դրանից հետո յուրաքանչյուր վեց տարին մեկ անգամ:

15

ԳԵՏԵՐԻ ԱՎԱԶԱՆՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆՆԵՐԻԿԱԶՄՈՒՄ, ԽՈՐՀՐԴԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԱՆՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏև ԱՅԴ ՊԼԱՆՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄ (13-ՐԴ և 14-ՐԴՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)

Ապահովել, որ կառավարման պլանները հրատարակվեն ևհասարակության (ներառյալ ջրօգտագործողների) մեկնաբանություններիու առաջարկությունների համար մատչելի դարձվեն՝• պլանի մշակման ժամանակացույցն ու պատրաստման ծրագիրը,

ներառյալ նախատեսվող խորհրդատվական միջոցառումներիիրականացումը` պլանով ծածկվող ժամկետից առնվազն 3 տարիառաջ,

• գետավազանում ի հայտ եկած ջրի կառավարման կարևորհիմնախնդիրների վերաբերյալ միջանկյալ զեկույցը` պլանովնախատեսված ժամկետի սկզբից առնվազն 2 տարի առաջ,

• գետավազանային կառավարման պլանների նախնականտարբերակները` պլանով ծածկվող ժամկետի սկզբից առնվազն մեկտարի առաջ:

• պետք է առնվազն վեց ամիս նախատեսվի վերը նշվածփաստաթղթերն գրավոր մեկնաբանելու համար:

• Կանոնները կիրառվում են նաև նորացված գետավազանայինկառավարման պլանների համար: 16

13-ՐԴ ԵՒ 14-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆՆՈՒՂՂՎԱԾ ԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ• Փոփոխել Ջրային օրենսգիրքը (Հոդված 17 և 20), <Ջրի ազգային

ծրագրի մասին> ՀՀ օրենքը (Հոդված 15)՝ ներառելով Դիրեկտիվովսահմանված ջրավազանային կառավարման պլանների մշակմանը ևհանրային քննարկումներին ներկայացվող պահանջները /Տարի 1/

• Վերանայել ՀՀ կառավարության՝ N-1224, 2009թ. ՀՀ ստորերկրյաքաղցրահամ ջրերի հիդրոերկրաբանական հետազոտություններիիրականացման և ջրավազանային կառավարման պլանների մշակմանկարգը հաստատելու մասին որոշումը /Եռամսյակ 1-2, Տարի 2/

• Մշակել և հրապարակել Սևան, Հրազդան, Հյուսիսայինջրավազանային տարածքների Կառավարման պլանի մշակմանաշխատանքային ծրագրի և ժամանակացույցի, ներառյալձեռնարկվելիք խորհրդատվական միջոցառումների մասինփաստաթղթի նախագիծ՝ 6 ամսվա ընթացքում առաջարկներներկայացնելու համար /Տարի 1-2/

• Մշակել և հրապարակել Սևան, Հրազդան, Հյուսիսայինջրավազանային տարածքներում հատկորոշված ջրի կառավարմանհիմնական խնդիրների մասին միջանկյալ զեկույց՝ 6 ամսվաընթացքում առաջարկներ ներկայացնելու համար /Տարի 1-3/

17

13-ՐԴ ԵՒ 14-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆՆՈՒՂՂՎԱԾ ԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ• Մշակել և հրապարակել Սևան, Հրազդան, Հյուսիսային

ջրավազանային տարածքի կառավարման պլանի նախնականտարբերակը Դիրեկտիվի պահանջներին համապատասխան՝ 6ամսվա ընթացքում առաջարկներ ներկայացնելու համար /Տարի 1-4/

• Մշակել և հրապարակել Ախուրյան ջրավազանային տարածքի 2017-2022թթ., Արարատյան և Հարավային ջրավազանային տարածքների2016-2021թթ. Կառավարման պլանի վերանայման աշխատանքայինծրագրի և ժամանակացույցի, ներառյալ ձեռնարկվելիքխորհրդատվական միջոցառումների մասին փաստաթղթի նախագիծ

• Կառավարման պլանի վերանայման նպատակով մշակել ևհրապարակել Ախուրյան Արարատյան և Հարավային ջրավազանայինտարածքներում հատկորոշված ջրի կառավարման հիմնականխնդիրների մասին միջանկյալ զեկույց

• Մշակել և հրապարակել Ախուրյան, Արարատյան և Հարավայինջրավազանային տարածքների վերանայված կառավարման պլանինախնական տարբերակը

18

2007/60/ԵՀ ՀՐԱՀԱՆԳ ՀԵՂԵՂՈՒՄՆԵՐԻ ՌԻՍԿԵՐԻԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

- Ներպետական օրենսդրության ընդունում և իրավասու մարմնի(իրավասու մարմինների) սահմանում

- Հեղեղման ռիսկի նախնական գնահատման իրականացում (4-րդ և5-րդ հոդվածներ)

- Հեղեղումների վտանգի և ռիսկի քարտեզների կազմում (6-րդհոդված)

- Հեղեղումների ռիսկի կառավարման պլանների կազմում (7-րդհոդված)

Ժամանակացույց. 2007/60/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվաընթացքում։

19

ՀԵՂԵՂՄԱՆ ՌԻՍԿԻ ՆԱԽՆԱԿԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄ (4-ՐԴ ԵՒ 5-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)

1. Պետությունը իր տարածքում գտնվող յուրաքանչյուր ջրավազանի,կառավարման միավորի կամ միջազգային ջրավազանի մասի համարպետք է նախաձեռնի հեղեղումների ռիսկի նախնական գնահատում՝հաշվի առնելով Հրահանգով սահմանված բովանդակությունը ունպատակը և հատկորոշի այն տարածքները, որոնց համարեզրակացվում է, որ պոտենցիալ հեղեղումների զգալի ռիսկեր կանկամ կարող են դիտարկվել, որ տեղի կունենան:

2. Միջազգային ջրավազանի կամ մեկ այլ պետության հետ ընդհանուրկառավարման միավորի հատկորոշումը պետք է համակարգվիառնչվող անդամ պետությունների միջև:

3. Հրահանգում նկարագրված տարածքների համար հեղեղումներիվտանգի քարտեզների պատրաստումը՝ համաձայն Հրահանգովսահմանված բովանդակության:

20

ՀԵՂԵՂՈՒՄՆԵՐԻ ՎՏԱՆԳԻ և ՌԻՍԿԻ ՔԱՐՏԵԶՆԵՐԻԿԱԶՄՈՒՄ (6-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ), ՀԵՂԵՂՈՒՄՆԵՐԻ ՌԻՍԿԻԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆՆԵՐԻ ԿԱԶՄՈՒՄ (7-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ)

1. Հեղեղումների ռիսկի քարտեզների պատրաստում՝ համաձայն

Հրահանգով սահմանված բովանդակության:

2. Հեղեղումների վտանգի քարտեզների և հեղեղումների ռիսկի

քարտեզների պատրաստումը այլ պետությունների հետ

համատեղ տարածքների համար ենթակա է շահագրգիռ

պետությունների միջև տեղեկատվության նախնական

փոխանակմանը:

3. Մշակել հեղեղումների ռիսկի կառավարման պլաններ, որոնք

համակարգվում են ջրավազանային տարածքի մակարդակով

կամ համաձայն Հրահանգի պահանջների` ռիսկային

տարածքների միավորի կառավարման համար:

21

91/271/ԵՏՀ ՀՐԱՀԱՆԳ ՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ԿԵՂՏԱՋՐԵՐԻՄԱՔՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

- Ներպետական օրենսդրության ընդունում և իրավասու մարմնի(իրավասու մարմինների) սահմանում

- Քաղաքային կեղտաջրերի հավաքման և մաքրման իրավիճակիգնահատում

- Զգայուն ոլորտների և ագլոմերացիաների որոշում (5(1) հոդված ևՀավելված II)

- Ժամանակացույց. 91/271/ԵՏՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 5 տարվաընթացքում։

- Քաղաքային կեղտաջրերի մաքրման պահանջների իրականացմանհամար տեխնիկական և ներդրումային ծրագրի կազմում (17(1) հոդված)

- Ժամանակացույց. 91/271/ԵՏՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 6 տարվաընթացքում։

22

91/676/ԵՀ ՀՐԱՀԱՆԳ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐԻՑԱՐՏԱՆԵՏՎՈՂ ՆԻՏՐԱՏՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ԱՌԱՋԱՑՈՂԱՂՏՈՏՄԱՆ ԴԵՄ ՋՐԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

- Ներպետական օրենսդրության ընդունում և իրավասու մարմնի(իրավասու մարմինների) սահմանում

- Մոնիտորինգի ծրագրերի սահմանում (6-րդ հոդված)

- Աղտոտված կամ վտանգված ջրերի հայտնաբերում և նիտրատներինկատմամբ զգայուն գոտիների սահմանում (3-րդ հոդված)

- Ժամանակացույց. 91/676/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4 տարվաընթացքում։

- Պատշաճ գյուղատնտեսական գործելակերպի գործողություններիծրագրերի և կանոնների սահմանում նիտրատների նկատմամբ զգայունգոտիների համար (4-րդ եւ 5-րդ հոդվածներ)

- Ժամանակացույց. 91/676/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 8 տարվաընթացքում։

23

ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳԻ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ(6-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ)

• Խոցելի գոտիների հատկորոշման և վերանայման նպատակիհամար պետությունը պետք է նիտրատի կոնցենտրացիայիմոնիտորինգ իրականացնի քաղցրահամ ջրերի նշանակվածչափման կետերում Հրահանգի պահանջներին համապատասխանև կրկնի մոնիտորինգի ծրագիրը Հրահանգով սահմանվածժամկետների և պայմանների շրջանակներում:

24

ԱՂՏՈՏՎԱԾ ԿԱՄ ՎՏԱՆԳՎԱԾ ՋՐԵՐԻ ՀԱՅՏՆԱԲԵՐՈՒՄ ևՆԻՏՐԱՏՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԶԳԱՅՈՒՆ ԳՈՏԻՆԵՐԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ(3-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ)

• Աղտոտումից տուժած ջրերը և ջրերը, որոնք կարող են ազդվելշրջակա միջավայրի աղտոտումից պետք է հատկորոշվեն:

• Հողի բոլոր հայտնի տարածքները, որոնք հայտնվում են ջրերի ևաղտոտվածության մեջ, նշանակվում են որպես խոցելի գոտի:

• Երբ պետության կողմից հայտնաբերված ջրերը ազդվում են այլպետության ջրերի աղտոտումից, շահագրգիռ պետություններըկազմակերպում են այն հարցերը, որոնք անհրաժեշտ են այդաղբյուրների հայտնաբերման և անհրաժեշտ միջոցների ձեռնարկմանհամար:

• Պետությունը պետք է անհրաժեշտության դեպքում վերանայի կամավելացնի խոցելի գոտիների նշանակումը, ինչպես նաեւ նվազագույնըչորս տարին մեկ հաշվի առնի նախորդ նշման պահին չնախատեսվածփոփոխությունները և գործոնները: Նրանք վեց ամսվա ընթացքումպետք է Հանձնաժողովին ծանուցեն ցանկացած վերանայում կամլրացում:

25

ՊԱՏՇԱՃ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԵՐՊԻԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ԵՒ ԿԱՆՈՆՆԵՐԻՍԱՀՄԱՆՈՒՄ ՆԻՏՐԱՏՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԶԳԱՅՈՒՆ ԳՈՏԻՆԵՐԻՀԱՄԱՐ (4-ՐԴ ԵՒ 5-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)• Հաստատել լավ գյուղատնտեսական գործելակերպերի կանոնագիրք կամ

կանոնագրքեր, որոնք կամավոր հիմունքներով իրականացվում ենֆերմերների կողմից:

• Անհրաժեշտության դեպքում ստեղծել ծրագիր, ներառյալ ֆերմերներիվերապատրաստումը և նրանց տեղեկատվության տրամադրումը` նպաստելովլավ գյուղատնտեսական գործելակերպերի կոդ(եր)ի կիրառմանը:

• Հաստատել խոցելի գոտիների նկատմամբ գործողությունների ծրագրեր:

• Գործողությունների ծրագրերը պետք է իրականացվեն հիմնադրման պահիցչորս տարվա ընթացքում:

• Մշակել համապատասխան ծրագրեր և գնահատել գործողություններիծրագրերի արդյունավետությունը:

• Վերանայել և անհրաժեշտության դեպքում վերանայել գործողություններիծրագրերը, ներառյալ առնվազն յուրաքանչյուր չորս տարում ձեռնարկվածլրացուցիչ միջոցները:

26

98/83/ԵՀ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ (ԵՀ) ՄԱՐԴՈՒ ԿՈՂՄԻՑ ՍՊԱՌՄԱՆՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ՄԱՍԻՆ

- Ներպետական օրենսդրության ընդունում և իրավասու մարմնի(իրավասու մարմինների) սահմանում

- Խմելու ջրի ստանդարտների սահմանում (4-րդ և 5-րդ հոդվածներ)

- Մոնիտորինգի համակարգի ստեղծում (6-րդ և 7-րդ հոդվածներ)

- Սպառողներին տեղեկատվության տրամադրման համարմեխանիզմի ստեղծում (13-րդ հոդված)

Ժամանակացույց. 98/83/ԵՀ հրահանգի սույն դրույթները ենթակա ենկիրարկման սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց հետո 4

տարվա ընթացքում։

27

ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ (4-ՐԴ ԵՒ 5-ՐԴՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)

• Ձեռնարկել անհրաժեշտ միջոցառումներ, որպեսզի մարդկանցօգտագործման համար նախատեսված ջուրը լինի մաքուր ևօգտակար՝ Հրահանգում սահմանված նվազագույն պահանջներինհամապատասխան: Հրահանգի իրականացման համար ընդունվածմիջոցառումները ոչ մի հանգամանքներում չպետք է թույլ տան,

ուղղակի կամ անուղղակի, ջրի որակի ցանկացած վատթարացում,

նախատեսված մարդկանց օգտագործման համար, եթե դա ունինշանակություն մարդկանց առողջության պահպանման համարկամ խմելու ջրի արտադրման համար օգտագործվող ջրերիաղտոտվածության ցանկացած աճ կամ ավելացում:

• Հրահանգի համաձայն` սահմանել մարդկային սպառման համարնախատեսված ջրի կիրառելի արժեքներ:

28

ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՍՏԵՂԾՈՒՄ (6-ՐԴ և 7-ՐԴՀՈԴՎԱԾՆԵՐ)

• Ապահովել, որ մարդու կողմից սպառման համարնախատեսված ջրի որակի պարբերական մոնիտորինգիրականացվի` ստուգելու համար սպառողներինմատչելի ջուրը համապատասխանում է արդյոք սույնՀրահանգի պահանջներին: Իրավասու մարմիններիկողմից համապատասխան մոնիտորինգի ծրագրերըսահմանվում են մարդու սպառման համարնախատեսված բոլոր տիպի ջրերի համար և պետք էհամապատասխանեն Հրահանգով սահմանվածնվազագույն պահանջներին:

29

ՍՊԱՌՈՂՆԵՐԻՆ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐՄԵԽԱՆԻԶՄԻ ՍՏԵՂԾՈՒՄ (13-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾ)

- Փոփոխել Ջրամատակարարման և օգտագործման կանոնները՝արտացոլելու սպառողներին տեղեկատվության տրամադրումըՀրահանգով սահմանված պահանջներին համապատասխան:

- Մշակել նոր իրավական ակտ՝ արտացոլելու սպասարկմանտարածքից դուրս գտնվող սպառողներին տեղեկատվությանտրամադրումը Հրահանգով սահմանված պահանջներինհամապատասխան:

30

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ