11

didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT
Page 2: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

msoflioSi uaRresad popularulia sxva­

dasxva tipis nusxebi: „yvela drois asi saukeTe­

so wigni“, „ormocdaaTi wigni, romelic unda

waikiTxo, sanam cocxali xar“, „Cveni drois

udidesi mwerlebi“ da a.S. am mimarTulebiT

gansakuTrebiT gaaqtiurda msoflio meoce

saukunis bolos da Sedga axali siebi: `msofli­

os orasi saukeTeso wigni mkiTxvelTa azriT~,

`saukeTeso mwerlebi gamomcemelTa azriT~,

`aTaswleulis wignebi~ da a.S. mkiTxvelebis, kritikosebisa Tu ga­

momcemelTa azri imdenad gansxvavebuli aRmoCnda, rom bevri daibna.

magaliTad, kritikosebis erTi nawili mwerlad saerTod ar aRiarebs

joan roulings, xolo mkiTxvelebi da gamomcemlebi mas, rogorc

„hari poteris“ avtors, saukeTesoTa xuTeulSi asaxeleben da xSirad

Seqspirze did avtorad miiCneven.

gaCnda SegrZneba, rom saukeTeso mwerlebisa da saukeTeso nawar­

moebebis SerCevis procesi uaRresad subieqturia da „namdvili“

pasuxis, romelic yvelas daakmayofilebda, povna SeuZlebeli aR­

moCnda. swored imisTvis, rom msoflio mwerlobis Taobaze met­nak­

lebad obieqturi suraTi mieRoT, 2002 wels norvegiis wignis klubma

msoflios 66 qveynidan yvelaze ufro saxelovani da aRiarebuli 100

mwerali moiwvia. ra Tqma unda, mwerlebis azri mwerlobaze SeiZle­

didi mweralilevan berZeniSvili

literatura

68

Page 3: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

ba bevrad ufro obieqturi iyos, vidre kritikosebis, gamomcemlebi­

sa da mkiTxvelebisa. im mwerlebs Soris, romlebsac unda SeedginaT

msoflios yvela drois 100 saukeTeso wigni, iyvnen yirgizi Cingiz

aitmatovi, amerikelebi pol osteri da norman meileri, meqsikeli

karlos fuentesi, Cexi milan kundera, ingliselebi jon le kare da

doris lesingi, germaneli zigfrid lenci, Svedi astrid lindgreni,

Turqi orhan famuqi, frangi alen rob­grie, indoeli salman raSdi,

nigerieli vole soiinka – Tanamedrove msoflios marTlac rCeuli

mwerlebi.

norvegiis wignis klubis TaosnobiT Sekrebilma mwerlebma

marTlac Seqmnes msoflios yvela drois asi saukeTeso wignis nusxa,

ro melSic yvelaze meti, oTxi wigniT, warmodga fiodor dostoevski,

sam­samiT – uiliam Seqspiri, lev tolstoi da franc kafka, or­oriT

– homerosi, gustav floberi, uiliam folkneri, Tomas mani, gabriel

garsia markesi da a.S. amave dros, am mwerlebis azriT, yvelaze didi

wigni, rac ki odesme dawerila, aris servantesis „don kixoti“, Tumca

servantesis verc erTi sxva wigni asi wignis am CamonaTvalSi ver mox­

vda.

mwerlebi mxolod nusxas adgendnen; maT ar gviTxres, ratom aris

„don kixoti“ aseTi kargi wigni; ar gviTxres, ratom iyo Sedevrebis

weraSi dostoevski balzakze ufro nayofieri, Tu balzakma masze

bevrad meti wigni dawera da gacilebiT ufro „uxvmosavliani“ iyo,

rogorc mwerali. „norvegiul“ siaSi dostoevskis „danaSauli da sas­

jeli“, „idioti“, „eSmakni“ da „Zmebi karamazovebi“ Sevida, xolo balz­

akisa — mxolod „mama gorio“. mwerlebma ar gviTxres, Tu ratom moxv­

da msoflio Sedevrebis am nusxaSi Seqspiris „hamleti“, „mefe liri“

da „otelo“ da ar moxvda ara mxolod genialuri tragediebi „makbe­

ti“, „riCard mesame“ an „romeo da julieta“, aramed misi aranaklebi

sidiadis komediebi, magaliTad, „zafxulis Ramis sizmari“, „venecie­

li vaWari“ da „Wirveulis morjuleba“ an, Tundac, saqveynod cnobili

sonetebi.

rogori unda iyos didi mwerali, saerTod ras niSnavs sidide mwer­

lobaSi? cnobilia, rom didi mwerlebis sias, rogor wesi, qronolo­

giurad saTaveSi udgas didi berZeni poeti, „iliadisa“ da „odiseis“

namdvili da misi saxeliT cnobili himnebis an sxva poemebis savaraudo

avtori – homerosi. jerjerobiT iseTi mecnieri, kritikosi, mwera li

an kvalificiuri mkiTxvelic ki ar gamovlenila, romelic homero­

sis sidideSi eWvs Seitanda. esaa, Tu SeiZleba ase iTqvas, utyuari

avtoriteti mwerlobis sferoSi. modi, vnaxoT, ras warmoadgens misi

sidide da rogor izomeba igi.

upirveles yovlisa, mwerali didia, Tu misi nawarmoebi didi iyo ma­

Sinac, roca daiwera da didi rCeba an kidev ufro gazrdilia dRes. Tu

didi mwerali

Cingiz aitmatovi(1928-2008)

pil osteri(dab. 1947)

norman meileri(1923-2007)

karlos fuentesi(1928-2012)

69

Page 4: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

igi upasuxebda Tavis drosac da upasuxebs dRevandelobasac. ra Tqma

un da, ufro mniSvnelovania, dRes rogor fasdeba esa Tu is mwerali.

iS viaTi ar aris SemTxveva, rom sicocxleSi uaRresad popularuli

mwerali Semdgom epoqebSi am simaRles veRar inarCunebs. samagali­

Tod gamogvadgeba SesaniSnavi berZeni poeti hesiode, romelsac Zveli

berZ nebi homerosis gverdiT ayenebdnen da xandaxan upi ratesobasac

ki aniWebdnen, dRes ki mxolod klasikuri filologiis specialis te­

bisa da calkeuli dainteresebuli mkiTxvelisTvisaa cnobili. amave

dros dasamali ar aris, rom, homerosisa da hesiodesgan gansxvavebiT,

arseboben mwerlebi, romelTa sidide bevrisTvis SeumCneveli darCa

maT cxovrebaSi da mxolod sikvdilis Semdeg daikaves Tavisi Rirseu­

li adgili. XX saukune icnobs ramdenime aseT SemTxvevas. klasikuri

magaliTia didi mwerali franc kafka, romlis sidide mis sicocxle­

Si mxolod erTeulebma icodnen, dRes ki sayovelTaod aRi arebulia,

rogorc meoce saukunis mwerlobis erT­erTi udidesi geniosi.

garda zemoTqmulisa, mwerlis sidide ganisazRvreba im gavleniT,

romelic mas mouxdenia Tavis TanamoZmeebze, sxva mwerlebze. mag­zigfrid lenci

(1926-2014)

doris lesingi(1919-2013)

jon le kare(dab. 1931)

milan kundera(dab. 1929)

literatura

homerosi

70

Page 5: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

aliTad, cnobilia, rom homerosma gavlena iqonia did romael po­

etze, romauli nacionaluri eposis Semoqmedze – publius vergili­

us maronze da, Sesabamisad, Semdgom mTel evropul literaturaze.

rogor moaxdina homerosma gavlena vergiliusze? homerosis „ilia­

da“ aRwers trois oms da „odisea“ am omidan odisevsis Sin dabrunebis

faTerakebs. vergiliusis poema „eneida“ aRwers eneasis faTerakebiT

savse mogzaurobas axali samSoblos saZebnelad („odiseis“ aSkara

gavleniT) da brZolas italiaSi adgilis dasamkvidreblad („ili­

adis“ aSkara gavleniT). „iliada“ da „odisea“ berZnuli anbanis 24 asos

mixedviT Zvelma mecnierebma 24­24 simRerad dahyves, xolo vergili­

usma sruliad gaazrebulad Tavisi poema ocdaoTxis naxevar, Tormet

simRerad dahyo da pirveli eqvsi mTavari gmiris mogzaurobas dauT­

mo da bolo eqvsi – italiur oms.

homerosi iqca Tavisi xalxis namdvil maswavleblad. berZnuli ga­

naTlebis sistema gulisxmobda swored homerosis Seswavlas. cxov­

rebis TiTqmis yvela aspeqts berZnebi homerosis gaTvaliswinebiT

awyobdnen da cdilobdnen, politikuri mowyobac ki misi poeziisTvis

miesadagebinaT. cxovrebis yovel sferoSi homerosi gaxda etalo­

ni, misabaZi magaliTi an aTvlis wertili, saidanac unda momxdariyo

ganviTareba. homerosma waruSleli gavlena moaxdina mTel berZnul

kulturaze, ar arsebobs arc erTi berZeni dramaturgi, tragikosi

iqneba es Tu komikosi, arc erTi prozaikosi, mxatvruli prozis os­

tati Tu istorikosi, arc erTi filosofosi, romelsac homerosi

Tavis maswavleblad ar hyavda aRiarebuli. Tamamad SeiZleba iTqvas,

rom „iliada“ da „odisea“ berZeni xalxisTvis gaxda nacionaluri epo­

si, rogorc „eneida“ – romaelebisTvis an rogorc „vefxistyaosani“

– qarTvelebisTvis.

ragind didi ar unda iyos ama Tu im mwerlis nacionaluri avtorite­

ti, saerTaSoriso aRiarebis gareSe misi sidide lokalur terito­

rias an enas ver gascdeba. kolumbias uamravi „didi“ mwerali hyavs,

magram msofliom maTgan mxolod gabriel garsia markesi, „martoo­

bis asi wlisa“ da „qoleris droindeli siyvarulis“ avtori aRiara.

arabul samyaros aTasobiT uniWieresi mwerali hyavs, magram msofli­

om „miramaris“ avtori najib mahfuzi gamohyo; argentineli geniose­

bidan ki imave msofliom mxolod kortasarisa da, gansakuTrebiT,

borxesis saxelebi gamoarCia.

zogierTs hgonia, rom didi mwerali didi qveynidan unda iyos. didi

qveyana niSnavs did enas, mraval mkiTxvels, did auditorias, did ti­

raJebs da a.S. saukeTeso avtorebisa da wignebis siebi adasturebs am

Teziss: bevri didi mweralia didi britaneTidan, amerikis SeerTebu­

li Statebidan, germaniidan, safrangeTidan, ruseTidan. bunebrivia,

didi qveyana „exmareba“ Tavis did mwerals, magram am wess aqvs Tavisi

astrid lindgreni(1907-2002)

orhan famuqi(dab. 1952)

alen rob-grie(1922-2008)

salman raSdi(dab. 1947)

didi mwerali

71

Page 6: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

gamonaklisebi: norvegiis mosaxleoba xuT milions odnav aRemateba

da, bunebrivia, norvegias did qveynad ver CavTvliT, magram swored am

qveyanam, romelic teritoriiTa da mosaxleobiT sul odnav uswrebs

saqarTvelos, msoflios misca iseTi aRiarebuli didi mwerlebi,

rogorebic iyvnen „SimSilis“, „misteriebisa“ da „viqtoriis“ saxel­

ganTqmuli avtori, didi mwerali knut hamsuni da „gareuli ixvisa“

da „Tojinebis saxlis“ avtori, msoflios yvela drois erT­erTi

udidesi dramaturgi – henrik ibseni. arc aTmilioniani portugaliaa

aRiarebuli did qveynad, magram erovnuli eposis – „luiziadebis“

avtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no­

belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli

didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT „Cempionia“ patara irlandia,

romelic mosaxleobiTac da teritoriiTac saqarTvelos utoldeba;

igi ar gaxlavT daCagruli msoflio talantebiT da didi mwerlebiT:

„guliveris mogzaurobis“ avtoriT, jonaTan sviftiT, dawyebu­

li, „tristram Sendis“ SemoqmediT, lorens sterniT, „dorian greis

port retisa“ da SesaniSnavi zRaprebis avtoriT – oskar uaildiTa da

„pigmalionis“ avtoris, SesaniSnavi dramaturgiT – bernard SouTi

gagrZelebuli da msoflios yvela drois erT­erTi udidesi poetiT,

uiliam batler ieitsiTa da meoce saukunis erT­erTi udidesi mwer­

liT, „ulises“ avtoriT – jeims joisiT damTavrebuli. marTalia, ir­

landielebs is exmareba, rom isini inglisurad weren.

rogor wers didi mwerali? magaliTisTvis aviRoT igive homero­

si da misi „iliada“ – evropuli literaturis pirveli Zegli. raze

mogviTxrobs es wigni? am kiTxvaze pasuxi TiTqmis yvelam icis: „ilia­

da“ trois omze mogviTxrobs. rogor aRwerda vinme sxva, ara homero­

si, am oms? modi, warmovidginoT, rom es davaleba Cven mogveca, Cven

unda aRvweroT trois omi. SevasruloT es amocana da Semdeg Cveni

mokrZalebuli Sedegi homerosis ocdarvasaukunian Sedevrs Seva­

daroT.

trois omis dawyeba xdeba ab ovo, anu „kvercxidan“. laTinuri ga­

moTqma ab ovo iTargmneba, rogorc „Tavidan“ an „sul Tavidan“ da

gulisxmobs, rom raRac daiwyo kvercxidan gamoCekili sicocxliT.

trois omi ki daiwyo kvercxidan gamoCekili adamianiT, saxelganTqmu­

li mSvenieri heleneTi. upirveles yovlisa, saidan gaCnda kvercxi?

ase mivadgebiT ara mxolod trois omis, aramed, Zveli berZnebis az­

riT, „yvelafris“ kidev erT dasawyiss, adamianTa da RmerTTa mamas,

zevss. berZnuli miTebis moyvarulebma ician, rom samyaro zevsamde

Seiqmna, magram wminda religiuri TvalsazrisiT, zevsi manamdec iyo,

sanam daibadeboda. axla ar gamovedevnoT manamde momxdar ambebs (qa­

osi­uranosi­kronosi) da daviwyoT zevsiT.

vole soiinka(dab. 1934)

lev tolstoi(1828-1910)

franc kafka(1983-1924)

gustav floberi(1821-1880)

literatura

72

Page 7: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

rom vTqvaT, zevss qalebi uyvarda da Tavisi meuRlis, heras, eWvia­

nobas gamudmebiT aZlevda sababso, es niSnavs, araferi vTqvaT – zevss

ara mxolod uyvarda qalebi, is Tavad siyvaruli iyo. da es siyvaru­

li misi axireba ki ara, misi arsi iyo: WeSmaritad, RmerTi siyvarulia.

sayvarel arsebasTan SerTva da misgan STamomavlobis miReba zevsis

erT­erTi upirvelesi funqciaa. sxvadasxva qals is sxvadasxva sa xiT

moevlineboda, radgan namdvili saxiT misi danaxva mokvdavisTvis

SeuZlebeli iyo. mSvenier qals, etoliis mefe Testiosis asulsa da

spartis mefe tindarevsis meuRles, ledas, igi arwivisgan Zlivs Tav­

daRweuli sabralo gedis saxiT moevlina, acduna qali da SeeuRla.

imave RamiT leda dauwva Tavis meuRlesac. am fantastikuri movle­

nis Sedegad ledam dado ori kvercxi, romlidanac gamoiCeknen debi

– helene da klitemnestra da Zmebi – kastori da polidevkesi. ledas

Svilebidan erT­erTs, helenes, anu „mSvenier helenes“ Cven kargad

vicnobT, rogorc trois omis gamomwvev mizezs. mivatovoT helene

mokvdavi da gamzrdeli mamis (Tumca Cven ukve viciT saidumlo, sinam­

dvileSi is zevsis asulia), tindarevsis sasaxleSi, spartaSi, da Tavad

gadavinacvloT TesaliaSi, CrdiloeT saberZneTSi, qalaq fTiaSi.

aqac yvelaferi zevsiT iwyeba. zevss moewona zRvis mefis, nerevsis,

qaliSvili – vercxlisfexeba Tetisi, magram moulodnelad metoqe

gauCnda promeTevsis saxiT. promeTevsma (misi saxeli SeiZleba „wi­

naswar momfiqrebels“, „winaswarmetyvelsac“ niSnavdes) gaafrTxila

adamianTa da RmerTTa mama, rom TetisTan SeuRlebis SemTxvevaSi mas

SeeZineboda vaJi, aqilevsi, romelic sidiadiT mamas gadaaWarbebda.

zevss tyuilad ar uwodebdnen „brZens“, daujera promeTevss da arc

mas dauTmo Tetisi, rom axali mZlavri RmerTis dabadebisTvis xeli

SeeSala. ori metrfis saboloo gadawyvetilebiT, ukvdavi Tetisi

mokvdav pelevss – mirmidonelTa mefes miaTxoves.

uiliam folkneri(1897-1962)

Tomas mani(1875-1955)

gabriel garsia markesi

(1927-2014)

xulio kortasari(1914-1984)

didi mwerali

zevsi

73

Page 8: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

adamianisa da qalRmerTis qorwilSi bevri adamiani da uamravi

RmerTi dapatiJes. mowveul RmerTebs Soris ar aRmoCnda erisi – qao­

sis, uTanxmoebisa da areulobis qalRmerTi. qalRmerTs ewyi na, daaw­

era oqros vaSls „yvelaze mSvenier qals“ (τή καλλίστη – „te kalliste“)

da Seagora qorwilSi. samma qalRmerTma miiCnia, rom vaSli mas

ekuTvnoda: zevsis meuRlem, Zalauflebis, ojaxisa da mSobiarobis

mfarvelma qalRmerTma, didebulma heram; zevsis asulma, sibrZnisa

da samarTliani omis qalRmerTma, qalwulma aTenam da sila mazisa

da siyvarulis qalRmerTma afroditem (homerosis mixedviT, zev­

sisa da diones asulma, Tumca arsebobs kronosis mier uranosisT­

vis mokveTili asoTi gaCenili zRvis qafidan afrodites dabadebis

ufro dramatuli da poeturi versia). gaCnda kiTxva: ra aris mSve­

xorxe luis borxesi(1899-1986)

luiS de kamoesi(1524(?)-1580)

henrik ibseni(1828-1906)

knut hamsuni(1859-1952)

literatura

leda da gedi, mxatvari leonardo da vinCi, 1510­1515, galerea borgeze, romi

74

Page 9: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

niereba – Zalauf lebis sidiade, sibrZne da vaJkacoba Tu fizikuri

silamaze? zevsi Tavisianebis kamaTSi ar Caeria da sami qalRmerTi

trois ufliswulTan, mefe priamosis ZesTan, parisTan, gagzavna. pa­

risisTvis Zneli gadasawyveti aRmoCnda am ulamazes qalRmerTTa­

gan idealuri silamazis qali SeerCia da daiwyo „winasaarCevno“ Se­

moTavazebebi: hera mas mTel evropasa da azias dahpirda; aTena – omSi

sworupovar vaJkacobas, sibrZnes da didi meomris Tvisebebs; xolo

afrodite – dedamiwis yvelaze lamazi qalis, spartis dedoflis, he­

lenes siyvaruls. parisma swored helene airCia da gamarjvebulad

afrodite daasaxela. trois momaval omSi ganawyenebuli hera da aTe­

na misi da misi samSoblos dauZinebeli mtrebi iqnebian.

helene ukve gaTxovili iyo spartis mefe menelaosze (es ar uTq­

vams afrodites), ase rom, pariss isRa darCenoda, stumrad Casuli­

yo menelaosTan da moetaca helene (zogi versiiT, helenes Seuyvarda

parisi da sakuTari nebiT gahyva mas). Tavis droze helenes, rogorc

dedamiwis ulamazes qals, uamravi mTxovneli hyavda. odisevsis rCe­

viT tindarevsma yvela sasiZos fici daadebina, rom pativs scemdnen

helenes arCevans da daicavdnen mis qorwinebas. rodesac parisma he­

lene moitaca, menelaosma yvelas Seaxsena swored es fici. berZneb­

ma gadawyvites, helene daebrunebinaT; Tavi mouyares mTeli saberZ­

neTis mefeebsa da winamZRolebs, did gmirebs – aqilevss, odisevss,

aiass, diomedess, nestors da sxvebs; Seqmnes uzarmazari laSqari,

romelsac saTaveSi menelaosis Zma, mikenis mefe agamemnoni Cauyenes

uiliam batler ieitsi

(1865-1939)

bernard Sou(1856-1950)

Joze saramago(1922-2010)

fernando pesoa(1888-1935)

didi mwerali

mSvenieri helene da parisi, mxatvari Jak lui davidi, 1788, luvris muzeu­mi, parizi

75

Page 10: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

da uamravi xomaldisgan Semdgari uzarmazari flotiT miadgnen pa­

risis samSoblos, troadis napirs. ase daiwyo trois omi. omi aT wels

grZeldeboda da sabolood uamravi gmiris, maT Soris saukeTeso ber­

Zeni da troeli gmirebis – aqilevsisa da heqtoris sikvdiliT, trois

saboloo daqceviTa da helenes saberZneTSi dabrunebiT dasrulda.

homerosi rom ara didi, aramed Cveulebrivi mwerali yofiliyo,

Tavis poemas zevsiT Tu ara, ledas kvercxiT Tu ara, ganxeTqilebis

vaSliT Tu ara, helenes motacebiT Tu ara, trois omis gaCaRebiT

mainc daiwyebda; magram homerosi Cveulebrivi mwerali ar aris – „il­

iadaSi“ trois omis arc dasawyisia aRwerili da arc dasasruli, am

poemaSi aRwerilia trois omis mxolod meaTe wlis ormocdaTormeti

dRe (es dReebi iyofa samoqmedo da umoqmedo dReebad da ganawile­

bulia wriuli simetriiT, ix. qvemoT sqema); „iliada“ iwyeba aqilevsis

ganrisxebiT da mTavrdeba mamisTvis – priamosisTvis mokluli va­

Jis – heqtoris cxedris gadacemiT da misi dakrZalviT. miuxedavad

amisa, Zneli warmosadgenia, rom vinmes ise srulad gadmoeca trois

omis ambavi, rogorc es homerosma moaxerxa. kacma rom Tqvas, amgvari,

TiTqmis jadosnuri ostatoba aris kidec pasuxi kiTxvaze, Tu ra aris

didi mwerali. homerosi drois im mcire monakveTidan, romelsac

aRwers, drois isrebs isvris warsulsa da momavalSi da misi gmire­

bis, RmerTebisa da adamianebis mogonebebSi cocxldeba warsuli da

maTsave winaswarmetyvelebaSi realuri xdeba momavali. ase, magali­

Tad, zevsis winaswarmetyveleba gvimJRavnebs trois omis ganviTare­

bisa da misi dasrulebis detalebs:

najib mahfuzi(1911-2006)

viliam Sekspiri(1564-1616)

oskar uaildi(1854-1900)

jeims joisi(1882-1941)

literatura

pelevsi da Tetisi

76

Page 11: didi mwerali - gfsis.orgavtori luiS de kamoesi, didi poeti fernando pesoa da 1988 wlis no belis premiis laureati Joze samaragu mTel msoflioSi aRiarebuli didi mwerlebi arian. am TvalsazrisiT

„gaqceulebi mivardnen aqilevs pelevsis Zis lamazgembanian

xomaldebs da man brZolaSi CarTos Tavisi megobari patroklosi;

igi SubiT gangmiros saxelovanma heqtorma ilionis win mas Sem­

deg, rac es gmiri mraval sxva troel Wabuks gamoasalmebs sicocx­

les, maT Soris Cems sakuTar vaJsac, RvTaebriv sarpedons. da maSin

moklas heqtori ganrisxebulma aqilevsma. amis Semdeg brZolas

samudamod gadmovanacvleb xomaldebidan da manam gavagrZeleb,

sanam aqavelebi ar aiReben maRal ilions aTenas rCevebis mixed­

viT~.

es didi mwerlobis mxolod erTi magaliTia. danarCenebis moZieba

TqvenTvis mimindvia.

Sesabamisad, mwerali didia, Tu

• didia misi nawarmoebi;

• gavlena moaxdina sxva mwerlebze;

• aqvs nacionaluri aRiareba;

• aqvs saerTaSoriso aRiareba;

• did mwerals „exmareba“ didi qveyana, Tumca cnobili arian pa­

tara qveynebis didi mwerlebic;

• mwerlis sidides yvelaze ukeT gansazRvravs misi ostatoba

dReebis simetriuli ganawileba „iliadaSi“

1 9 1 12 1 1 1 1 Rame 1 1 1 1 12 1 9 1

1 qriseisis moTxovna

9 Savi Wiri, aTenelebi wvaven gvamebs

1 aqilevsis risxva, qriseisis dabruneba

12 RmerTebi eTiopiaSi da maTi dabruneba

1 Tetisi sTxovs daxmarebas zevss

1 pirveli orTabrZola, diomedesi, meore orTabrZola

1 aqavelTa galavnis ageba

1 troelTa Seteva

Rame elCoba aqilevsTan, dolonia

1 heqtori klavs patrokloss

1 aqilevsi klavs heqtors

1 patroklosis dakrZalva

1 dakrZalvis Semdgomi TamaSebi

12 heqtoris gvamis Seuracxyofa da dabruneba

1 priamosis dabruneba, heqtoris datireba

9 heqtoris koconis momzadeba

1 heqtoris dakrZalva

migel de servantesi(1547(?)-1616)

ernest hemingue(1899-1961)

onore de balzaki(1799-1850)

fiodor dostaevski(1821-1881)

didi mwerali

77