Fertilisation Du Sol

Embed Size (px)

Citation preview

  • Raisonnementdelafertilisation

    Parlonsfertilisation 1/5 UNIFAEdition2005

    Loisgnralesdelafertilisation

    Lafertilisationapourbutessentield'entretenirlafertilitdusolpoursatisfairelesbesoinsdescultures.

    Lesprincipesactuelsdelafertilisationdcoulentdetroisloisfondamentales:laloidesrestitutionsausollaloidesaccroissementsmoinsqueproportionnelslaloidinteraction

    Laloidesrestitutionsausol

    Lesexportationsdeslmentsminrauxdoiventtrecompensespardesrestitutionspourviterlpuisementdessols.Cettergleestinsuffisantepourtroisraisons:

    denombreuxsolssouffrentdunepauvretnaturelleenunouplusieurslmentsnutritifsetexigentdtreenrichispourrpondreladfinitiondesolcultiv.

    lesolestexposdespertesdlmentsfertilisantsparlessivageverslanappesouterraineouparruissellementetrosionversleseauxdesurface.

    lesplantesontdesbesoinsintensesenlmentsnutritifsappelsbesoinsinstantans(traitsauchapitre1)aucoursdecertainespriodesdeleurcyclevgtatifdurantlesquelleslesrservesmobilisablesdusolpeuventtreinsuffisantes.

    Laloidesaccroissementsmoinsqueproportionnels

    Quandonapporteausoldesdosescroissantesdunlmentfertilisant,lesrendementsnecroissentpasproportionnellement.

    Cetteloisetraduitparunecourbedontlesommet reprsentelerendementmaximumpossible.Lerendementoptimumestatteintquandlegainderendementcouvreladpensesupplmentaireenengrais.

    Dautresfacteursinterviennentdanslanotionderendementoptimum:

    ladateetlaqualitdelarcoltequiinfluentsurlemontantdurevenubrut.

    lemodedapportdeslmentsfertilisantsparexemple,lapportdazotefractionnendeuxoutroisfoissurbldonnedemeilleursrsultatsquelapportenuneseulefois.

    Danslarecherchedemeilleureefficacitdelafumure,ilfautdoncajouterlanotiondequantitdlmentsapports,celledeconduitedefertilisation.

  • Raisonnementdelafertilisation

    Parlonsfertilisation 2/5 UNIFAEdition2005

    Laloid'interaction

    Limportancedurendementdunercolteestdtermineparllmentquisetrouveenplusfaiblequantitparrapportauxbesoinsdelaculture.Lanalysedeterrepermetgnralementdedcouvrirlefacteurlimitant.Cetteloidinteractionmetenvidencelinterdpendanceentrelesdiffrentslmentsfertilisantsetlancessitdatteindreunerichessesuffisantedusolentouslmentspourquelerendementoptimumsoitatteint.

    Linteractionestditepositivelorsqueleffetexercparunensemblededeuxfacteursestsuprieurlasommedeseffetsdecesfacteursagissantsparment.Ainsi,lasatisfactiondesbesoinsenpotassiumassureuneplusgrandeefficacitdesapportsdazote.Linteractionentrelephosphoreetlazoteestgalementpositive.

    Encequiconcerneleslmentsfertilisants,unesynergieestgalementsusceptibledapparatre.Danslesol,certainesformesdlmentsfacilitentlamobilisationdunautrelment.Ainsi,lesulfateetlenitratedammoniumfavorisentlasolubilisationduP2O5ensolsalcalins.

    Lafertilisationraisonne

    Undoubleobjectifdefficacitetderespectdelenvironnement

    Lafertilisationraisonne estunedesnombreusescomposantesdel'agricultureraisonne.

    Apartirdobjectifsdeproduction,quantitatifsetqualitatifs,lagriculteurcalculelapportdefertilisantsncessairepourcomplterloffredusolenlmentsminrauxetsatisfairelesbesoinsnutritionnelsdesplantes.

    Lebutestdapporterchaqueculture,pourchaqueparcelle,unefertilisationsuffisanteetefficaceetderduirelespertesdlmentsdanslenvironnement.

    Lesindustriesdelafertilisationparticipentdepuissacrationdanslesannes80,auxtravauxduComifer(Comitfranaisdtudeetdedveloppementdelafertilisationraisonne)ainsiquceuxduCORPEN(ComitdOrientationpourlesPratiquesagricolesrespectueusesdelEnvironnement).Aucoursdeladerniredcennie,lapplicationdecesmthodesderaisonnementapermislapoursuitedesprogrsderendementenFranceetsaccompagnedunediminutiondelutilisationdesfertilisantslhectare.

    Lecalculdelafertilisationazote

    Leraisonnementdelafumureazoteparlamthodedubilanconsistequilibrerlesbesoinstotauxenazotedupeuplementvgtalparunstockdazotedisponibleconstitupardesfournituresdusol,desdjectionsanimalesetdesfertilisants.

    Leprincipedubilanpeuttreprsentparunebalanceavec,dansleplateaudegauchelesbesoinsenazotedelaculture,etdansceluidedroitelesdiffrentesfournitures:sol,djectionsanimales,engrais.

    Sicesfournituressontfaiblesouinfrieuresauxbesoinsdelaculture,lerendement,donclamargebrutedelacultureestfaible :laiguillesesituegauche.

  • Raisonnementdelafertilisation

    Parlonsfertilisation 3/5 UNIFAEdition2005

    Aufuretmesurequelesfournituresdazoteaugmentent,lerendementetlamargebruteaugmentent,jusquatteindrelquilibre,correspondantloptimumconomique,c'estdirelquilibreentrelesbesoinsenazotencessitsparlerendementetlesfournitures.

    Silesfournituressontsuprieurescesbesoins,laiguillepencheversladroiteetlamargebrutediminue.

    Ladosecalculeparlamthodedubilanpeuttremoduledanslecasolonnappliquepastoutlengraisavantsemis.

    Ilestpossibledajusterlobjectifderendementdescralessurlabasedobservationenfindhiver:densitdesplantes matirescheounombredetigesaustadepi1cmtatstructuralduprofildusol.

    Selonlersultat,ondcidedaugmenteroudediminuerladoseinitialementprvuelorsdeladernireapplicationdelengraissurlaculture.

    Lefractionnementdelapportdengraisazotpermetdaugmenterlecoefficientreldutilisationdelazote.Surbldhiver3apportssontconseillspourcollerauxbesoinsdubl.Lamliorationdutauxdeprotinedublpasseparundernierapportcourantmontaison,dbutpiaison.

    Denouveauxoutilsoumthodesd'aideladcisionpermettentd'valuerl'tatdenutritionazotedelaplanteencoursdeculture.Certainesmthodesfontappeldel'observationsurdesbandessemesendoubledensitoudesdosagesdelateneurennitratesdujusdelabasedestiges(mthodeJUBIL).Lesoutilsfontappeldestechniquesd'apprciationdelateneurenchlorophylledesfeuilles(HydroNTester )ouencoredelarflectanceducouvertvgtal(mthodeGPN ).Cestechniquespermettentd'ajusterlesdatesetlesquantitsdesdiffrentsapports.Leurusagencessitel'tablissementderfrencesrgionalesvalidespourdestypesdesol,desvaritsetdesconditionsclimatiquesparticulires.Cesrfrencessontdisponiblesauprsdesprescripteursetdesspcialistesconcerns.

  • Raisonnementdelafertilisation

    Parlonsfertilisation 4/5 UNIFAEdition2005

    Lecalculdelafertilisationphosphateetpotassique

    Lanutritionphosphateetpotassiquedesplantesdpend:dudegrdexigencedesculturesquitraduitleursensibilitunealimentationdficiente.deladisponibilitdesrservesenphosphoreoupotassiumdanslesolapprcieparlersultatdelanalysedeterreenPassimilableetKchangeable.dupassrcentdefertilisationenphosphoreoupotassiumdelaparcelle(apportsrcents,rguliersouimpassesrptes)delarestitutionounondesrsidusdelacultureprcdente.

    Tableaudesexigencesdescultures(Comifer)

    P205 K2O

    Exigenceleve Betterave,Colza,Luzerne,Pommedeterre Betterave,Pommedeterre

    Exigence moyenne Bldur,Masensilage,Orge,Pois,Raygrass,Sorgho,BlsurblColza,Luzerne,Masensilage,Masgrain,Pois,

    Raygrass,Soja,Tournesol

    Exigencefaible Avoine,Bltendre,Masgrain,Soja,Tournesol Avoine,Bldur,Sorgho,Bltendre,Orge

    Lacombinaisondes4critresdtermineunestratgiedefertilisationPetKpourlacultureconcerne.

    Desvaleursseuils,modulesselonlabiodisponibilitdesrservesdusoletlexigencedelaplantepermettentdinterprterlersultatdelanalysedeterre,selonlamthodeComifer.

    LecalculdeladoseapporterestbasesurlesexportationsdelacultureenP2O5etenK2O.

    TableaudesexportationsPetKdesculturesd'aprsCORPEN

    Culture Unitderendement P2O5enkgK2Oenkg

    Betteravesucrire t 1,0 2,5

    Pommedeterre t 1,7 6,5

    Soja q 1,6 2,5

    Poisd'hiver q 1,1 1,6

    Colza q 1,4 1,0

    Tournesol q 1,5 2,3

    Masgrain q 0,7 0,5

    Bltendre,grain q 0,9 0,7

    Bltendre,grain+paille q 1,1 1,7

    Orge,grain q 0,8 0,7

    Orge,grain+paille q 1,0 1,9

    Danslasituationdunsolsuffisammentpourvu,rgulirementfertilisetpouruneculturemoyennementoufaiblementexigeanteenphosphoreoupotassium,ilestpossibledediminuerladoseoudereporteruneanneultrieurelapportraliser.

    Danslasituationdunsolfaiblementpourvu,aprsplusieursannesdimpasseetpourunecultureexigeanteenphosphoreoupotassium,ilestncessaireaucontrairedemajorerladoseenmultipliantlecalculdexportationparuncoefficientde12.5pourleP2O5etde12.0pourleK2O.

  • Raisonnementdelafertilisation

    Parlonsfertilisation 5/5 UNIFAEdition2005

    Surunerotationcomplte,ilfauts'assurerquelesexportationsenP2O5etK2Odesrcoltessontcompensespardesapportsdansunsolcorrectementpourvuafind'entretenirlafertilitetlesrservesdusol.

    Plandefertilisation

    Leplandefertilisationouplandefumureconsisteprvoirlensembledesapportsdengraisetdamendementssurlesdiffrentesculturesetparcellesdelexploitationainsiquelesmodalitsetlesdatesdapport.

    1lesparcellespeuventtreregroupesparzonedemmepotentialit.Unobjectifderendementralistedoittredfinipourchaquezoneafindecalculerlesbesoinsendiffrentslmentsfertilisantsparculture.Ilappartientensuitelagriculteurdedfinirleplandefertilisationentenantgalementcomptedesescontraintesconomiquesetdautresfacteursconcernantlenvironnementsilestenzonesensible.Ceplanluipermetalorsde:commanderlavanceauxmeilleuresconditionsorganiserlestockageetsassurerdeladisponibilitdesproduitspourlpandage.

    2ilestimportantdecomparerlesrsultatsobtenusaveclesobjectifsinitiauxprvusparleplan.L'agriculteurpeutainsitablirunbilanEntresSortiespourleslmentsP2O5,K2O,MgO,CaOquidterminerasilesparcellessontenrgimed'entretien,d'enrichissementoud'appauvrissement.Uncontrlergulierpardesanalysesdesolpermetdeconfirmerlesensdubilanetdedciderdesmesurescorrectives.

    3dansleszonesvulnrablesdfiniesparladirectivenitrates(qualitdeseauxdeconsommation),lesleveurssonttenusd'tablirunpland'pandageprcisantlessurfacesquipeuventrecevoirdeseffluentsd'levage.Ilsdoiventaussi,dansleslevagessoumisautorisation,teniruncahierd'enregistrementdespandagesdetouslesfertilisantsazots.LeCodedebonnespratiquesetleRfrentieldel'AgricultureRaisonneprvoientgalementlatenued'unplanprvisionneldefertilisationpourtouteslesculturessurl'exploitation.