Upload
duongquynh
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Le vélo
Ar marc’hoù-
houarn
Ofis ar BrezhonegOffice de la Langue Bretonne
TermBret
A
44
10 vitesses 10 tizh5 vitesses 5 tizhà fond de train d’an daoulamm-ruz,
d’ar pimperlamm,d’an druilh
à la corde dre an tu diabarzh,diouzh tu ar gordenn
à l’extérieur dre an tu diavaezà plat (pneu) dic’hwezabandon dilezaccélérer buanaataccident gwallzarvoudadversaire eneber,
kevezeraller à toute allure mont d’an daoulamm-ruz,
mont d’ar pimperlamm,mont d’an druilh
aller à vélo mont war varc’h-houarn,mont war velo
amateur amatouramateurisme amatouriezh*angle kornantivol hual,
chadenn*appuyer sur les pédales pouezañ war an
troadikelloù,lakaat bec’h war an troadikelloù
arrivée pal,diwezh
arrivée du vainqueur degouezh an trec’hourFran
çais
/Bre
zhon
eg
Benel eo an termenoù merket gant an arouez *.Les termes marqués du signe * sont féminins.
B
Français/Brezhoneg
5
arrivée en peloton degouezh a-strob,degouezh (ar rederien) en un druilhad
arrivée groupée degouezh a-stroll,degouezh (ar rederien) a-gevret
arriver à la hauteur erruout keñver-ha-keñverde quelqu’un gant ub.,
erruout gant ub.,degouezhout gant ub.
attaquant argaderattaque [individuelle] argadenn*
[collective] argadeg*attaque de l’avant argadeg* eus ar
penn-araok,argadeg* eus an diaraog
attaque partant argadeg* eus ar de l’arrière penn-adreñv,
argadeg* eus an adreñvattaquer argadiñ,
mont dezhiatteindre l’arrivée tizhout ar palavoir cinq minutes kaout pemp munutennd’avance sur les autres a lañs war ar re allaxe de la roue ahel ar rodaxe de pédalier ahel an troadikeller,
ahel ar c’hamblier
balise balizenn*baliser balizennañbanderole gitonbas (vêtements, plur.) loeroùbas-côté ribl an hent,
lez* an hentbattre (gagner) gounit war,
trec’hiñb/g. : benel pe gourel.Féminin ou masculin.
C
6
Fran
çais
/Bre
zhon
egbattre un record skeiñ ur rekord,
pilat ur rekordbec de selle beg an dibrbicyclette marc’h-houarnbidon bidonblessure gloazblocage gwaskañboîte de pédalier boest* an troadikeller,
boest* ar c’hamblierbord de la piste bord ar roudennboyau bouzellenn*boyau de piste bouzellenn* roudennboyau de route bouzellenn* hentbraquet brakedbutte de départ torgenn* deroù
câble orjalenn*,fun*
câble de freins orjalenn* ar starderezioù,fun* ar starderezioù
cadre framm,stern
cadre sloping framm beskell,stern beskell
cale de pédale stleugcale-pied stleugcarénage karennadurcasque tokarncasque de protection tokarn-gwarezcasquette kasketenn*casse-patte torr-divhar,
torr-pavchaîne chadenn*
Français/Brezhoneg
7
chambre à air bouzellenn-rod*,bouzellenn*
champion kampionchampionnat du monde kampionad ar bed de cyclisme sur route marc’h-houarn war hentchangement de vitesse kemm tizh,
cheñchamant tizhchangement de vitesse kemm tizh enlakaetincorporéchanger de cadence cheñch luskchanger de vitesse kemm tizh,
cheñch tizhchariot de selle karr an dibrchaussettes berrloeroù,
loeroùchaussures botoùchemin hentchronométrer padventañchronométre padventerchute lamm,
divarc’hadenn*chute collective lamm a-stroll,
divarc’hadeg*,lammadeg*
cintre barrenn* ar sturcircuit troiad*classement renkadurclassement général renkadur hollekclassement individuel renkadur a hiniennoù,
renkadur dre hiniennclassement par équipe renkadur a skipailh,
renkadur dre skipailhclef (outil) alc’hwez,
klavcloche kloc’hclub klubclub cyclotourisme klub touristerezh war velo,
klub touristerezh warvarc’h-houarn
col ode*
8
Fran
çais
/Bre
zhon
egcolle à rustine peg rustinennoù,
speg rustinennoùcoller à la roue pegañ ouzh rod e enebour,de son adversaire bezañ rod-ouzh-rod gant e
enebercommissaire komisercommissaire de course komiser ar redadegcommissaire de piste komiser ar roudenncommissaire de virages komiser ar plegoù-hent,
komiser ar c’hildroennoù,komiser ar c’hornblegennoù
compagnon d’échappée keneil achapadeg,kenseurt achapadeg,keneil tec’hadeg,kenseurt tec’hadeg,
compétition kevezadeg*,keveziñ
compétition sur piste kevezadeg* war roudenncompétition sur route kevezadeg* war hentcompte-tours/compteur konter-troioùcondition physique stad*,
yec’hed ar c’horfcontre la montre a-benn d’an eur,
a-enep d’an eurier,diouzh an eurier
contre la montre a-benn d’an eur hiniennel,individuel a-enep d’an eurier
hiniennel,diouzh an eurier hiniennel
contre la montre a-benn d’an eur drepar équipe skipailh,
a-enep d’an eurier dre skipailh,diouzh an eurier dre skipailh
contre-attaque [collective] enebargadeg*[individuelle] enebargadenn*
contrôle kontroll,amprouenn*
contrôle antidopage kontroll enepdopiñ,amprouenn* dramm
Français/Brezhoneg
9
contrôle médical kontroll mezegel,amprouenn* yec’hed
côte krec’henn*,grav*,sav
coupe-vent dizavelercoureur redercoureur amateur reder amatourcoureur cycliste reder war varc’h-houarncoureur professionnel reder a-vichercouronne kurunenn*courroie louan*,
lêrenn*course [collective] redadeg*,
[individuelle] redadenn*course en ligne redadeg* a-renk,
redadeg war-renkcourse individuelle redadeg* war hent a sur route hiniennoù,
redadeg* war hent drehinienn
course par élimination redadeg* skarzhañcourse par étapes redadeg* a-dennadoùcourse sur piste redadeg* war ar roudenncourse sur route redadeg* war an hentcourse sur route redadeg* war an hent aindividuelle hiniennoù,
redadeg* war an hent drehinienn
course sur route redadeg* war an hent apar équipes skipailh,
redadeg* war an hent dreskipailh
crever toullañ e rodcritérium kriteriomcyclisme bed ar velo,
marc’hhouarnerezhcycliste marc’hhouarnercyclotourisme touristerezh war velo,
touristerezh war varc’h-houarn
D
10
Fran
çais
/Bre
zhon
egdans la roue rod-ouzh-roddéjanter tennañ ar gammed,
digammediñdémarrer loc’hañdemi-course hanter-redadeg*démonte roue libre tenner rod-dizalc’hdémonte-pneu tenner bandennoù-rod,
divandennerdent dantdépart (ligne de) aplud,
deroùdépasser tremen ub.,
tremen dirak ub.départ arrêté deroù a-savdérailler diroudennañdérailleur dirouderez*dérailleur arrière dirouderez* a-dreñvdérailleur avant dirouderez* a-raokdéraper riklañ,
rampañ,ruzañ diwar (an hent),flojañ
dernier kilomètre kilometr(ad) diwezhañdernière ligne droite eeunenn* ziwezhañ,descendre diskenn diwar varc’h-
houarn,diskenn diwar velo
descendre la selle izelaat an dibrdescente (pente) dinaou,
diribin,diskenn
développement dedro an troadikeller,du pédalier dedro ar c’hamblierdirecteur de course rener ar redadegdirecteur sportif rener sporteldisqualifier divarrekaatdominer mestroniañ,
bezañ mestr war…dopage doperezh,
drammerezh
E
Français/Brezhoneg
11
doper dopañ,drammañ
doping s.o. dopagedossard [numéro] niverenn*,
[objet] keinenn*double plateau platell doubldoubler tremen ub.,
tremen dirak ub.doubler à l’extérieur tremen dre an diavaezdoubler à la corde tremen dre an tu diabarzh,
tremen diouzh tu ar gordenn
drapeau banniel( jaune/rouge/vert) (melen/ruz/gwer)
échappée [individuelle] achapadenn*,[collective] achapadeg*,[individuelle] tec’hadenn*,[collective] tec’hadeg*
écrou kraouenn*,bouster
écrou de fixation kraouenn-stagañ*,bouster-stagañ
écrou de serrage kraouenn-stardañ*,bouster-stardañ
éliminatoire tro* skarzhañ,tro* c’hwennat
éliminer skarzhañ,c’hwennat
entraîner gourdonañépingle à cheveux pleg-hent serzh,(virage) kildroenn* serzh,
kornblegenn* serzhépreuve [individuelle] kevezadenn*,
[collective] kevezadeg*,[individuelle] redadenn*,[collective] redadeg*
épreuve de demi-fond redadeg* krenn,redadeg* damhir
épreuve de fond redadeg* hirépreuve de poursuite kevezadeg* poursuiñ,
redadeg* poursuiñ
F12
Fran
çais
/Bre
zhon
egépreuve de vitesse kevezadeg* tizh,
redadeg* tizhépreuve sur piste kevezadeg* war roudenn,
redadeg* war roudennépreuve sur route kevezadeg* war hent,
redadeg war hentéquipe skipailhéquipement dilhadvestimentaireéquipier skipailher,
kenrederespoir danvez kampion,
had kampionétape tennadêtre attaqué bezañ argadet,
en em gavout bec’h warub.
être battu bezañ koll,bezañ trec’het
être en condition bezañ en e greñvañphysique
faire la course en tête redek er penn a-raokfaire la sélection dibab,
ober un taol skubfaire mal reiñ bec’h,
reiñ poan,ober droug
faire roue libre lezel ar rod dizalc’h,mont digambli
faire une échappée achap,tec’hel
faire une poursuite poursuiñ,redek war-lerc’h ub.
fair-play c’hoari-reizh,fair-play
fédération française kevread de cyclisme marc’hhouarnerezh Frañs,
kevread belo Frañsfeu gouloùfeu arrière gouloù a-dreñvfeu avant gouloù a-raok
G
Français/Brezhoneg
13
foncer karzhañ,mont d’an druilh,mont dezhi,mont a-herr
fossé foz*fourche forc’h*frein starderez*frein arrière starderez* a-dreñvfrein avant starderez* a-raokfrein cantilever starderez* cantileverfuselage korf
gagnant gounezer,trec’hour,trec’her
gagner gounit,bezañ trec’h
gagner d’une roue gounit war-bouez ur rod,bezañ trec’h war-bouez ur rod
gaine gouhin,feur*
gant maneg*garde-boue difankell*garder l’allure delc’her ingal,
delc’her d’an tizhgrimper en danseuse krapañ hej-dihej,
krimpañ hej-dihej,pignat hej-dihej,gaolgammañ
grimper une côte sevel ur c’hrav,pignat ur grec’henn
gros du peloton ar braz eus an druilhadgroupe de tête druilhad ambilh,
druilhad pennguidon barrenn-stur*
H
JLK
I
14
Fran
çais
/Bre
zhon
eghauban fun-skor,
skourr,brank
homologuer un record gwiriekaat ur rekord,degemer ur rekord da vat
intérieur du circuit diabarzh ar roudenn
jambes qui manquent (les) divhar amannjante kammed (g./b.)jeu de direction laoskijenn* er sturjeu de pédalier laoskijenn* en troadikeller,
laoskijenn* er c’hamblierjuge d’arrivée barner an degouezhjuge de départ, starter barner an deroùjury strollad-barn,
juri
kilomètre kilometr(ad)kilomètre heure kilometr(ad) an eurK-Way K-Way
lâcher un coureur leuskel unan all war e lerc’h
lanterne rouge an hini diwezhañ diwezhañ
leader levier,sturier
ligne d’arrivée pal,linenn bal,linenn degouezhout
ligne de départ apludligne droite linenn* eeunlit de rivière naoz*,
gwelelunettes lunedoù
M
O
Français/Brezhoneg
15
maillon (chaînon) ailhedenn*,lagadenn*,mell
maillot krez,roched*,sae*
maillot du meilleur krez ar gwellañ krapergrimpeurmaillot jaune krez melenmanette de dérailleur dornell* an dirouderezmanivelle kambli*manivelle de pédalier kambli* an troadikellermédaille medalenn*médaille d’argent medalenn* arc’hantmédaille d’or medalenn* aourmédaille de bronze medalenn* aremmédecin mezeg,
medisinmédecine sportive mezegiezh* ar sportoù,
medisinerezh ar sportoùmener bezañ e penn,
redek e pennmener une offensive kas an traoù en-dromontée grav*,
krec’henn*,sav
monter une côte graviañmoyeu bendellmusette de sac’h boued,ravitaillement sac’h pourvezioù,
sac’h bitailh
offensive [collective] argadeg*[individuelle] argadenn*
ordre d’arrivée urzh degouezhordre de départ urzh deroùoutils binvioù
P
16
Fran
çais
/Bre
zhon
egpapillon labousigpasser à l’offensive luskañ un argadennpatin botez*pédale troadikell*pédale automatique troadikell* emgefrepédaler troadikellañ,` troadikellatpédalier troadikeller,
kamblierpeine (difficulté) bec’hpeloton druilhad,
strobadpeloton de tête druilhad ambilhpeloton groupé druilhad stankpente dinaou,
diskenn,diribin
perdre son avance koll lañs (war ar re all),koll tachenn (war ar re all)
petite reine kazeg-treut*,marc’h-treut
pignon rod-dantek*piste roudenn*piste couverte roudenn* toetpiste de ciment roudenn* simantpistolet de starter pistolenn* deroùplace plas,
renk*,lec’h
plateau platellplateau multiple platell liespneu bandenn* ar rod,
bandenn*pneu cranté bandenn* dantekpodium podiom,
leurenn*poignée dornell*poignée cocotte dornell* grommpoignée de frein dornell* ar starderez
RQ Français/B
rezhoneg
17
poignée du guidon dornell* ar sturpoint d’ancrage poent stagañpointure (compétence) den barrek,
mailhpompe à air c’hwezerez*pompe à vélo c’hwezerez* velo,
c’hwezerez* varc’h-houarnporte-bagages doug-sammporte-bidon doug-bidonporte-patin doug-botezposte de ravitaillement post-pourvezañ,
post-bitailhañpotence potañspoursuite individuelle poursu hiniennelpoursuite par équipes poursu a skipailh,
poursu dre skipailhpoursuivant poursuer,
reder war-lerc’hprendre un virage kemer ur pleg-hent,
kemer ur gildroenn,kemer ur gornblegenn,kemer un dro-gorn
prix prizprologue rakredadeg*protection de coude ilinwisk,
gwarez ilinpublic (subs.) arvesterien
queue de peloton lost an druilhad
raidillon krapenn* vihan,tamm grav* verr
ravitaillement pourvezadur,pourvezañ,bitailhadur,bitailhañ
rayon emprenn*,skin
record rekord
S18
Fran
çais
/Bre
zhon
egrèglement reoliadur,
reolennoùrehausser la selle uhelaat an dibrrelais redadeg* a-eiladoùréparations dresañ,
ratreañ,renkañ
ressort de frein gwinterell* ar starderezrester à l’abri du vent chom en dizavel,
chom er gwaskedretour à la compétition adkregiñ da redek,
dont en-dro er gevezadegroue rod*roue de 650 rod* 650roue de 700 rod* 700roue de rechange rod-eskemm*,
rod-erlec’hiañ*roue libre (en) (lezel ar) rod* dizalc’h,
(mont) digambliroue voilée rod* war roulement à bille kib-bouloù,
klud-ruilhrouler ruilhañ,
[avancer] mont war-raokrouler de front mont (war-raok)
skoaz-ouzh-skoaz,mont (war-raok) a-skoaz,ruilhañ (war-raok) a-skoaz
route hentrustine rustinenn*,
dabon
s’échapper achap,tec’hel
s’entraîner gourdonañsacoche sakochenn*sanctionner kastizañsangle senklenn*sans chambre à air hep bouzellenn-rodse relayer en em eilañ
T Français/Brezhoneg
19
section pentue tennad war zinaou,tennad war ziribin
sélection dibab,ober un taol skub
sélectionner dibab,ober un taol skub
selle dibrsentier gwenodenn*série rumm,
rummadsertissage sterniañsimple plateau platell simplsocquettes soketennoùsonnette sonetez*,
sonerez*,kloc’hig
sponsor sponsorsponsoriser sponsorañsport sportsportif (adj.) sportelsportif (subs.) sportoursprint sprintsuiveur heuliersupport de bras matezh* vrec’h,
skor brec’hsupporteur harper,
suporter
tactique de course doare da redektempérament un den gwad dindan d’attaquant e ivinoùtendeur de chaîne stenner ar chadenntenir la corde bezañ en tu diabarzh,
redek en tu diabarzh,delc’her diouzh tu ar gordenn
tentative d’échappée taol-achap,taol-tec’hel
VU
20
Fran
çais
/Bre
zhon
egtige garenn*,
gwalenn*,lazh*
tige de selle garenn* an dibr,gwalenn* an dibr,lazh* an dibr
tirage au sort tennañ d’ar sort,teuler d’ar sort
tour troiad*,tro*
tour de France tro* Frañstour de piste tro* roudenntriple plateau platell tripltube korzenn*
union cycliste unaniezh* internationale (U.C.I.) varc’hhouarnerezh
etrebroadel (U.M.E.)
vaincre trec’hiñ,bezañ trec’h war u.b.
vainqueur trec’hour,trec’her,gounezer
valve begel ar rodvélo belo*,
marc’h-houarnvélo de course marc’h-houarn redekvélo de randonnée marc’h-houarn troioù-balevélo de triathlon marc’h-houarn triatlonvélodrome velodrom,
redva-beloioùvent arrière avel a-dreñv,
avel a-gein,avel a-du
vent de côté, vent latéral avel dreuz,avel gostez,avel a-dreuz,avel a-gorn
vent de face avel a-benn,avel penn
Français/Brezhoneg
21
veste polaire chupenn* bolelvététiste reder war MTBvictoire trec’hvirage pleg-hent,
kildroenn*,kornblegenn*,tro-gorn*
visière erienvitesse (dispositif) tizhvitesse tizh,
buandervoiture balai karr-skubellenn,
[hum.] karr bale-dalevoiture dépannage disac’herez*voiture des commissaires karr ar gomiserienvoiture directeur karr rener ar redadegde coursevoiture neutre karr-ambroug,
karr-skoazellvoiture ouvreuse karr-digeriñVTT MTB(vélo tout terrain) (marc’h-houarn treuz bro)
22
Fran
çais
/Bre
zhon
eg
Divankañ neveziñCorrections mises à jour
Deuet mat e vo ho kinnigoù hag hoc’h evezhiadennoù. Na chomit ket da c’hortoz.Kit e darempred gant sekretouriezh TermBret :Nous vous invitons à nous faire part de vos propositions et remarques. N’hésitez pas àprendre contact avec le secrétariat de TermBret :
TermBretOfis ar Brezhoneg/
Office de la Langue Bretonne10 straed Naonediz/
10 rue Nantaise35000 Roazhon/Rennes
Pgz/Tél. : 02 23 44 04 37Plr/Fax : 02 23 44 04 39
Postel/Courriel : [email protected]
Embannadur kentañ Gwengolo 2003Première édition septembre 2003
Sevenet gant/Réalisation : Ikkon
DiwezhDiwezhDiwezhDiwezh
Ikkon
– Ro
azho
n – 0
9-20
03
Geriaoueg ar marc’hoù-houarn
Vocabulairedu vélo
ISBN : 2-914841-12-42 3
DiwezhDiwezhDiwezhDiwezh
TermBret
Le véloLe vélo
Ar marc’hoù-
houarn