Projet de plan d’action en patrimoine 2017 2022 · PDF fileProjet de plan d’action en patrimoine 2017‐2022 S’ancrer dans l’identité urbaine montréalaise 15 février 2017

Embed Size (px)

Citation preview

  • Projetdeplandactionenpatrimoine20172022Sancrerdanslidentiturbainemontralaise

    15fvrier2017

  • MotdeMonsieurDenisCoderreMairedeMontral

    Montralveutsedonnerlesmoyensdereleverlesdfispressantsquiseposentaujourdhuienmatiredemiseenvaleuretdeprotectiondupatrimoine.DansleprojetdePlandaction,nousciblonsdesenjeuxprioritaires.Nousproposonsdesobjectifsmobilisateursetnousconjuguonsunensembledemoyensenvuedobtenirdesrsultatsquibnficierontlensembledelasocitmontralaise.LaVilleveutagircommeleaderenpatrimoine.cetitre,elletravailleraapprofondirlesliensquisesonttisssaveclesacteursquimettentenvaleurlesdiversesfacettesdelidentiturbaine.Ellevoudraconcevoiretdployeraveceuxlesmeilleurespratiquesenpatrimoine.LeprojetdePlandactionenpatrimoineparticipelamiseenuvredelaPolitiqueculturelle20172022.Danscecontexte,ilacommeobjectifdestimulerlacrativitdetousendveloppantdespontsentrelespratiquesenpatrimoineetcellesdelamnagementurbain,dudesign,delacultureetdudveloppementconomique.LePlandactionrenouvellelapprocheenpatrimoineenintgrantdenouvellespratiquesmergentesquitirentpartidestransformationsquimarquentlasocitmontralaise.Ladiffusionlargiedesinformations,lamobilisationdesressourcesetdesacteurs,ledveloppementdescapacitsdactionainsiquelesnouveauxenjeuxurbainssontautantdaspectsquabordeleprojetdePlandaction.Ilestdenotreresponsabilittousdeprendresoindelidentiturbainequinousdfinit.SilaVillesedonneunrledeleadercetgard,ellenepourrareleverseulelesdfisdelaconservationetdelamiseenvaleurdupatrimoine.Ellefaitappellimplicationdetouslesacteursquisontconcernsparcesgrandsenjeux.Montralalambitiondagirdefaonexemplaireetmobilisatriceenmatiredepatrimoine.Entantquemtropole,elledploieralesmeilleursoutilspouratteindrecegrandobjectif.Mercidevotreimplication.

  • MotdeMadameManonGauthierMembreducomitexcutifdelaVilledeMontralResponsabledelaculture,dupatrimoine,dudesign,dEspacepourlavieainsiquedustatutdelafemme

    LaVilleavouluquelePland'actionenpatrimoinequellemetdelavantsoitlefruitd'unerflexioncollective.EntenantlesEntretiensdavril2016,nousavonsadoptunedmarcheouverteetvolutivequimisesurl'apportd'unecommunautd'acteursprovenantdhorizonsdivers,tantinternesqu'externeslaVille.CetexercicedeconcertationnousaamenslaborerunprojetdePlandactionqui,toutensinscrivantencontinuitdelaPolitiquedupatrimoineadopteen2005,tmoignedenotrevolontdecibler,parmilesenjeuxquiinterpellentaujourd'huilesMontralais,ceuxquidemandentuneactionimmdiatedenotrepart.Pourrelevercesdfis,lePlanactualiselespratiquesdinterventionetlesmoyensdactionenpatrimoine.Entramedefond,leplanmetainsidelavantlancessitdemisersurlamiseenplacedunobservatoiremontralaissurlepatrimoine,toutenpoursuivantleseffortsvisantmieuxfdrerlensembledespartiesprenantesetentablissantdenouveauxmcanismesdecommunicationetdinterventionentrelaville,lesarrondissements,lesprofessionnelsetlescitoyens.Lacrationduneintelligencecollectiveetlepartagedelinformationsontaujourdhuidesdimensionsessentiellesduneactionpertinentedetous.Ledveloppementdefaonsdefaireetdoutilsmontralaissimposepourreflterlesparticularitsdenotrecontexte.Danslemmesens,nousvoudronsdvelopperdesstratgiesdefinancementnovatricesquimiserontsurlimplicationdenosdiffrentspartenaires.Noussouhaitonsainsimettreenplacelesconditionsquifavoriserontlacomprhensiondesmultiplesfacettesdenotrepatrimoine.Lapoursuiteduneconversationetdunecollaborationfructueusesaveclacommunautdesacteursinterpellsparlamiseenvaleurdesdiverslmentsquicomposentlidentiturbainemontralaiseestplusquesouhaitable.Ilsagitduneconditionessentielleausuccsdelactionrenouveleenpatrimoinequenousproposons.Nousespronsuneimportanteparticipationdesforcesvivesdelamtropoleetdesespartenaires,demmequedetouslesMontralaisetMontralaises.Ceplandactionseralevtre!

  • Tabledesmatires Introduction

    Lecontexteetlesgrandsenjeux

    Lapprocheetladmarchedemiseenaction

    Lesactions

    1 Agirtitredepropritaireetdegestionnaireexemplaires

    1.1 Uncadredetravailmunicipalenpatrimoine

    1.2 Lesbiensmunicipaux

    1.3 Lesressourcesarchologiques

    2 Assurerlamiseenvaleurdupatrimoinemodeste

    2.1 Lamiseenvaleurdesbtimentsprivspatrimoniaux

    2.2 Lentretienetlinoccupation

    2.3 Lefinancementetlesmesuresfiscales

    2.4 Lerpertoiredevulnrabilit

    3 Soutenirlarequalificationdensemblesidentitaires

    3.1 Lesgrandsensemblesinstitutionnels

    3.2 Lepatrimoinereligieux

    3.3 LesitedesReligieusesHospitaliresdeSaintJoseph

    4 Diffuserlaconnaissanceetencouragerlareconnaissance

    4.1 Lesoutilsnumriques

    4.2 Uncadremunicipaldinterventionencommmoration

    4.3 Lavisibilitdesfemmesdanslatoponymiemontralaise

    4.4 Laclbrationdupatrimoineetlareconnaissancedesactions exemplaires

    Crditsphotographiques

    910

    13

    16

    16

    18

    20

    22

    22

    24

    26

    28

    30

    30

    32

    34

    36

    36

    38

    40

    42

    44

  • Plandactionenpatrimoine 9

    Introduction LePlandaction :unedmarcheouverteetvolutive Enmai2005,leconseilmunicipaladoptelaPolitiquedupatrimoine(Politique).LaVillerpondainsiuneattenteexprimeparlesMontralaisdepuisplusieursdcennies.LaPolitiqueapourbutd'organiseretd'orienterl'actiondelaVilleetdesespartenaires,afindedvelopperunevisioncollectiveetuneresponsabilitpartagelgarddupatrimoinemontralaisdontlamiseenvaleurconstitueunlevierdedveloppementculturel,socialetconomique.LePlandactionenpatrimoinesinscritencontinuitaveclaPolitiquedontlesgrandesorientationsdemeurenttoujourspertinentes.Ilvisecependantmettrejoursamiseenuvrededeuxfaons:enciblantlesenjeuxquiinterpellentaujourdhuilesMontralais,puisenactualisantlespratiquesdinterventionetlesmoyensdactionconcretsenpatrimoinepourreleverlesdfisquiseposentdanslecontextedunesocitquiaconsidrablementvoludepuisladoptiondelaPolitique.LePlandactionfaitgalementpartiedelamiseenuvredelaPolitiqueculturelle20172022.Danscecontexte,ilacommeobjectifdappuyerlactiondelaVilleenfavorisantlarrimagedespratiquesenpatrimoineaveccellesdelamnagementurbain,dudesign,delacultureetdudveloppementconomique.LesEntretiensdavril2016ontmarqulelancementduPlandaction.IlsontpermisdidentifierdegrandsenjeuxetdengageruneconversationstructurequiestlunedesdimensionsessentiellesdelactualisationdelactiondelaVilleenpatrimoine.Ainsi,tantllaborationduPlandactionquesamiseenuvresinscriventdansunedmarchetransversalequiveutmobiliserlacommunautdesacteursenpatrimoineautourdactionsconcrtes.LePlandactionenpatrimoinetantouvertetvolutif,denouvellesactionspourrontsajouterauxactionsinitiales,refltantlamobilisationdesacteursquicontribuerontleffortcollectifessentiellagestiondurabledelidentiturbainemontralaise.LatteinteetlamesuredesobjectifsciblsparlePlandactionrelventainsidelensembledesacteursimpliqusdanscettedmarchecollective.

  • 10 Divisiondupatrimoine

    LecontexteetlesgrandsenjeuxMisersurlensembledesacteursenpatrimoinepourreleverlesdfisactuelspardesactionspertinentesetancresdanslaralitmontralaise

    UneactionmunicipalerenouvelequirponduncontextemontralaisentransformationLasocitmontralaiseconnatdestransformationsprofondes.linstardautresgrandesvilles,ellevoluedansunmondedontlerythmeestenacclrationconstanteetquidpenddeplusenplusdunumrique.Lavieensocitestenpleinemutation.Ladiffusiondesinformations,lamobilisationdesressourcesetdesacteurs,ledveloppementdescapacitsdactiontantdesindividusquedescommunautsdintrts,ainsiquelesnouveauxenjeuxurbainsetlespratiquesmergentessontautantdaspectsquiexprimentceschangementsprofondsetlapparitiondenouvellesopportunits.Lanotiondepatrimoineavolu.Ellenestplusseulementassociedesobjetsconserver,maisellestendauxmilieuxdevie.LePlandactionenpatrimoinesancredanscettenouvelleralitsocitaleolepatrimoineestlaffairedetous.LaVillemiseainsisurlesystmedesacteurstantinternesquexterneslappareilmunicipal,quisontenmesuredagirpourlasauvegardeetlamiseenvaleurdelidentiturbainemontralaise.ElleprivilgielacollaborationetlamobilisationdesressourcesmultiplesdesacteursquipeuventagirsurlesproblmesdeplusenpluscomplexesdeprotectionetdemiseenvaleurdupatrimoinemontralaisLaVilleentendjouerunrlelargiquidpasselesactionstraditionnellesquiluiincombentenvertudesdiversesloisquilargissent.Ainsi,elleveutagircommecatalyseurdelactiondesespartenairespublicsetprivsautourdesenjeuxactuelsquitouchentlaconservationdupatrimoineafinquelessolutionsproposessoienttoujourspertinentesetefficaces.AveccePlandactionenpatrimoine,laVillemisesur: desapprochescollaborativesquimettentprofitunlargeventail

    dexpertisesetdintrantsdivers;

    unecomprhensionrenouveledesenjeuxgrcedenouvellestechniquesdanalyseetdesoutilsnumriquesquiassurentlapertinencedesactionspubliques;

    lexprimentationetlamliorationcontinuepardesactionsquirpondentauxbesoinsconcretsdessituationsetassurentunemiseenuvrerussiedontrendentcomptelesindicateursdersultats.

    LaVillefaitappellengagementetlacrativitdesacteursenpatrimoine;cenestqutraversceteffortcollectifquelasauvegardeetlamiseenvaleurdelidentiturbainemontralaisepourratreassure.

  • Plandactionenpatrimoine 11

    Les Entretiensdavril2016 :interpellerlacommunautdesacteursenpatrimoinepourciblerlesgrandsenjeuxactuelsLesgrandesthmatiquespatrimoniales

    LesEntretiensdavril2016ontruniquelque120intervenantsprovenantdhorizonsdivers,maistousconcernsparltatdupatrimoineMontral,autourdethmatiquespatrimonialesquiontmobilislesMontralaisaucoursdesderniresannes: lesbtimentsmunicipauxpatrimoniaux

    lesparcs,placespubliques,voiespitonnesetterrainspublicspatrimoniaux

    lesensembleshospitaliersetlespropritsgouvernementalespatrimonialesexcdentaires

    leslieuxdeculte

    lesbtimentsinstitutionnels,conventuelsetscolaires

    lesbtimentsprivsvacantsouvulnrables

    Cechoixdethmatiques,quidemandaientdesactionsimmdiates,arduitlclairageportsurdautresquestionsquisontparailleurscouvertesparlactiondelaVille.DanslecadreduPlandactionenpatrimoine,lepaysage,bienquenefaisantpaslobjetdactionsspcifiques,esttoutefoisind