1

Rat

ta T

orak

s A

nato

mis

iCe

nk K

ılıç

Toraks duvarını oluşturan tabakalar dıştan içe doğru şöyledir;-Deri -Fascia superficialis -Dış kaslar -Kaburgalar-Kaburgalar arası kaslar -Fascia endothoracica -Parietal pleura

Toraks Duvarının Kaburgalar Arası KaslarıM.intercostalis externus: 11 çifttir (Şekil 11,12,13,14,30). Bu kas yukardan aşağıya, dıştan içe ve arkadan öne doğru uzanır. Spatium intercostale’ler arasında bulunur. Bir üst kaburganın alt kenarından, sulcus costarium’un dışından başlar. Bir alt kabur-ganın üst kenarına tutunur. Fonksiyonu, inspirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir. Bu kas kıkırdak kaburgalar hizasında memb-ranlaşır ve sternuma kadar devam eder. Buna membrana inter-costalis externus (Şekil 13,14) adı verilir.

Şekil 11. Toraks duvarının sol lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: M.intercostalis externus, 2: M.obliquus externus abdominis.

Toraks Duvarı Kasları

11

Rat

ta T

orak

s A

nato

mis

iCe

nk K

ılıç

122

Şekil 12. Toraks duvarının sol lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: Sol ön ayak, 2: M.cutaneous maximus, 3: M.intercostalis externus, 4: M.obliquus externus abdominis, 5: Sol arka ayak.

M.intercostalis internus: 11 çifttir (Şekil 13,14). Bu kasın sey-ri m.intercostalis externus ile ters yöndedir. Yukarıdan aşağıya, içten dışa ve önden arkaya doğrudur. Spatium intercostale’ler arasında bulunur. Bir alt kaburganın üst kenarından başlayıp bir üst kaburganın alt kenarına tutunur. Fonksiyonu, expirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir. Bu kas angulus costa hizasında memb-ranlaşır ve vertebralara kadar mebrana intercostalis internus olarak devam eder.

133

Şekil 13. Toraks duvarının sağ lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). Bazı kaburgalar arasındaki m.intercostalis externus’lar kesilerek m.intercostalis internus’lar görünür hale getirilmiştir. 1: M.intercostalis externus, 2: Membrana intercostalis externus, 3: M.intercostalis internus.

144

Şekil 14. Toraks duvarının sağ taraftan görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). Toraks duvarı dışarı doğru çekilmiştir ve bazı kaburgalar arasında-ki m.intercostalis externus’lar kesilerek m.intercostalis internus’lar görünür hale getirilmiştir. 1: M.intercostalis externus, 2: Membrana intercostalis externus, 3: M.intercostalis internus.

M.intercostalis intimi: Bu kas m.intercostalis internus gibi sey-redip onun daha derinindedir. Kaburgalar arası aralığın 2/4 orta kısmında yani yan taraflarda izlenir. Ön ve arka kısımlarda gö-

155

rülmez. Bir üst kostanın alt kenarından, sulcus costarium’un iç tarafından başlar. Bir alt kostanın üst kenarına tutunur. Fonk-siyonu, expirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir. Bu kas ile m.intercostalis internus arasında sulcus costarium’da (yukardan aşağıya doğru) v.a.n.intercostalis’ler seyreder.M.transversus thoracis (M.sternocostalis): Toraks ön duva-rı iç yüzünde bulunur. Sternum’un 3. ve 4. parçasından baş-lar. Clavicula’ya tutunur. Fonksiyonu, expirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir. M.subcostalis: Sadece toraks’ın arka iç yüzünde ve özellikle alt kısımlarda vardır. M.intercostalis internus gibi seyreder. Yanlız sonlanırken 1-2 kosta atlayabilir. Bir üst kaburganın iç yüzün-den (angulus civarı) başlar. Bir veya iki alt kaburganın içyüzü-ne tutunur. Fonksiyonu, expirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir. M.levator costa brevis ve longus: 12 çifttir. Toraks’ın arka dış yüzünde bulunurlar. Bu kas eğer bir kaburga atlarsa m.levator costa longus olarak adlandırılır. Eğer atlamazsa m.levator cos-ta brevis olarak adlandırılır. C7-Th11 vertebra’ların processus transversus’larından başlar. Bir alt kaburganın angulus’una tu-tunur. Fonksiyonu, inspirasyondur. Siniri, n.intercostalis’tir.

Baş ve Boyun Hareketlerine Yardımcı Olan ve Toraks Giri-şini Sınırlayan KaslarM.platysma: Yüzeyel fasya (fascia superficialis) içine yerleşmiş geniş yassı bir kastır (Şekil 15,16). Toraksın üst kısmından ve clavicula’nın altından başlar. Boyuna doğru uzanıp mandibula’ya tutunur. Daha iç tarafta olan lifleri ise mandibula’yla birlikte ağız çevresindeki liflere de tutunur. Boyun derisini gerer, ağız köşesini, alt dudağı aşağı çeker. Alt ucu sabitse ağzın açılması-na yardım eder, üst ucu sabitse yardımcı solunum kası gibi çalı-şır. Siniri, n.facialis’tir.

166

Şekil 15. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.platysma, 2: Clavicula, 3: Sağ ön ayak.

177

Şekil 16. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.platysma.

M.sternothyroideus: Manubrium sterni’nin caudal yüzünden ve birinci, ikinci kıkırdak kaburgalardan başlar (Şekil 17,18). Carti-lago thyroidea’da sonlanır. M.sternohyoideus: Manubrium sterni’den başlar (Şekil 17,18,19,21). Os hyoideum’da sonlanır.

188

Şekil 17. Boyun kökünün ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.sternothyroideus, 2: M.sternohyoideus, 3: M.sternomastoideus.

199

Şekil 18. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.sternothyroideus, 2: M.sternohyoideus, 3: Clavicula.

M.omohyoideus: Scapula’nın margo cranialis’inden başlar (Şekil 19,20). Os hyoideum’da sonlanır.

2010

Şekil 19. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). M.sternomastoideus ve m.cleidomastoideus sternum ve clavicula’daki tutunma yerlerinden kesilerek ve dışarı doğru çekilerek m.omohyoideus görünür hale ge-tirilmiştir. 1: M.sternomastoideus, 2: M.cleidomastoideus, 3: M.sternohyoideus, 4: M.omohyoideus.

2111

Şekil 20. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.omohyoideus, 2: Clavicula, 3: Scapula.

M.sternomastoideus: Manubrium sterni’den başlar (Şekil 17,19,21). Processus mastoideus’ta sonlanır. M.cleidomastoideus: Clavicula’nın orta 1/3’ünden başlar (Şekil 19,21). Processus mastoideus’ta sonlanır.

2212

Şekil 21. Boyun kökünün sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.sternohyoideus, 2: M.sternomastoideus, 3: M.cleidomastoideus.

M.longus colli: Birinci torakal ve son servikal vertebraların pro-cessus transversus’larından başlar. 1.-6. servikal vertebra’larda sonlanır.M.scalenus medius: Plexus brachialis’in arkasında yer alır (Şekil 22). 2.-7. servikal vertebraların processus transversus’larından

2313

başlar. İlk altı kaburgada sonlanır.M.scalenus ventralis: Plexus brachialis’in önünde yer alır (Şekil 22). 2.-7. servikal vertebraların processus transversus’larından başlar. 4. ve 5. kaburgalarda sonlanır.

Şekil 22. Boyun kökünün ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: Trachea, 2: Karotid kılıf, 3: M.scalenus ventralis, 4: Plexus brachialis, 5: M.scalenus medi-us, 6: Clavicula.

2414

M.trapezius: Servikal, torakal ve 1-3. lumbal vertebra’ların processus spinosus’larından ve protuberantia occipitalis externa’dan başlar. Clavicula’nın lateral 1/3’ünde, acromion ve spina scapulae’da sonlanır.

Toraks Duvarını Arkadan ve Yanlardan Saran KaslarM.cutaneous maximus: Omuz bölgesinin ve sırt bölgesinin ar-kasının derisinden başlar (Şekil 12,23,24,25). Kuyruk bölgesinin ve kuyruğa yakın bölgelerin arkasının derisinde sonlanır. Toraks ve abdomen’in arka bölgelerini sarar. Fonksiyonu tutunduğu deri bölgelerini hareket ettirmektir.

Şekil 23. Toraks duvarının sol lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: M.cutaneous maximus.

2515

Şekil 24. Toraks duvarının sol lateralden görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). M.cutaneous maximus dışarı doğru çekilmiştir. 1: M.cutaneous maximus.

2616

Şekil 25. Toraks duvarının sol taraftan görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). M.cutaneous maximus dışarı doğru çekilmiştir. 1: M.cutaneous ma-ximus.

M.rhomboideus capitis: Os occipitale’den başlar. Scapula’da sonlanır. M.rhomboideus cervicis: İlk 3 servikal vertebra’ların processus spinosus’larından başlar. Scapula’da sonlanır.

2717

M.rhomboideus thoracis: 4.-7. servikal vertebra’ların processus spinosus’larından başlar. Scapula’da sonlanır. M.latissimus dorsi: 8.-12. torakal vertebra’ların proces-sus spinosus’larından ve fascia thoracolumbalis’ten başlar. Humerus’ta sonlanır. M.serratus dorsalis cranialis: Ligamentum nuchae’den ve fascia thoracolumbalis’ten başlar. Birinci ve ikinci torakal vertebra’ların processus spinosus’larında, 4.-9. kaburgalarda sonlanır (Şekil 26,27).

Şekil 26. Toraks duvarının sol taraftan görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: M.serratus dorsalis cranialis.

2818

M.serratus dorsalis caudalis: Torakal ve lumbal vertebra’ların processus spinosus’larından başlar. 9.-13. kaburgalarda sonla-nır. M.longissimus dorsi pars thoracicae: Lumbal vertebra’ların pro-cessus spinosus’larından ve processus mamillaris’lerinden başlar. Kaburgalar, torakal vertebra’ların processus transversus’larında sonlanır. M.iliocostalis pars thoracicae: Lumbal vertebra’ların processus transversus’larından ve kaburgalardan başlar. Kranyaldeki ka-burgalarda sonlanır (Şekil 27).

Şekil 27. Toraks duvarının sol taraftan görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat diseksiyonu). 1: M.serratus dorsalis cranialis, 2: M.iliocostalis pars thoracicae.

2919

Toraks Duvarını Önden ve Yanlardan Saran KaslarM.acromiodeltoideus: Clavicula’nın lateral ½’si ve acromion’dan başlar. Humerus’ta sonlanır (Şekil 28).Pektoral kaslar: Toraksın ön tarafı üzerinde bulunan önem-li bir grup kastır. M.pectoralis major m.pectoralis minor’un yü-zeyelinde yer alır ve m.pectoralis minor’un üzerini kapatır. M.pectoralis major, yüzeyel ve derin olmak üzere iki bölüm-den oluşur. M.pectoralis superficialis; manubrium sterni’nin ön yüzünden ve 1., 2. sternebra’lardan başlar. Humerus’un tu-berositas deltoidea’sında sonlanır (Şekil 28). M.pectoralis profundus sternum’un 2.-5. parçalarından ve processus xiphoideus’dan başlar. Scapula’da ve humerus’ta sonlanır (Şe-kil 28). M.pectoralis minor’e ulaşmak için m.pectoralis major çı-karılır. M.pectoralis minor üç bölümden oluşur. Birinci veya en öndeki bölüm; sternum’un ikinci parçasından beşinci parçasına kadar olan her bir parçaya tutunarak başlar. Scapula’nın pro-cessus coracoideus’una ve humerus’un tuberculum minor’una tutunarak sonlanır. İkinci veya ortadaki bölüm; sternum’un be-şinci parçasına tutunarak başlar. humerus’un tuberositas deltoidea’sında sonlanır. Üçüncü bölüm; sternum’un yedinci par-çasından (processus xiphoideus) başlar. Scapula’nın processus coracoideus’una tutunarak sonlanır.

3020

Şekil 28. Omuzun ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: M.acromiodeltoideus, 2: M.pectoralis profundus, 3: M.pectoralis superficialis.

M.serratus ventralis cervicis: Servikal vertebra’nın processus transversus’larından başlar. Scapula’da sonlanır.M.serratus ventralis thoracis: 1.-7. kaburgalardan başlar. Scapula’da sonlanır (Şekil 29).

3121

Şekil 29. Sol fossa axillaris’in derini, ön taraftan görünüm (formaldehitle fikse edil-miş rat diseksiyonu). 1: M.subscapularis, 2: M.serratus ventralis thoracis.

M.omotransversarius: Atlas’tan başlar. Scapula’da sonlanır.M.transversus thoracis: Sternum’dan başlar. Clavicula’da sonla-nır.M.obliquus externus abdominis: Toraks ve abdomen’in ön ve yanlarında yerleşmiş çok yaygın ince bir kastır (Şe-

3222

kil 11,12,30). Önde dördüncü kaburgadan on ikinci kaburga-ya kadar olan her bir kaburgaya tutunarak başlar. Arkada fas-cia thoracolumbalis’ten (lumbodorsal fasya) başlar. Toraks ve abdomen’in ön yüzü üzerindeki fasyaya tutunarak ve ligamen-tum inguinale’nin tüm uzunluğu boyunca tutunarak sonlanır. Ay-rıca crista iliaca’da, os pubis’te, linea alba’da sonlanır.

Şekil 30. Gövdenin sol taraftan görünümü (formaldehitle fikse edilmiş rat disek-siyonu). 1: M.intercostalis externus, 2: M.obliquus externus abdominis, 3: Sol arka ayak.

M.obliquus internus abdominis: Fascia thoracolumbalis’ten, crista iliaca’dan başlar. Kıkırdak kaburgalardan ve linea alba’da sonlanır.M.transversus abdominis: Kaburgalardan başlar. Linea alba’da, crista iliaca’da sonlanır.M.rectus abdominis: Toraks’ın ön ve yanlarında, abdomen’in önünde yerleşmiş ince bir çift kastır. Symphysis pubis’in arka kısmından, pecten ossis pubis’ten ve os coxa’dan başlar. Manub-

3323

rium sterni’ye, birinci kaburgaya ve clavicula’ya tutunarak son-lanır (Şekil 31,32,33).

Şekil 31. Gövdenin sağ ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). 1: Clavicula, 2: Manubrium sterni, 3: Sağ m.rectus abdominis.

3424

Şekil 32. Gövdenin ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). Sağ m.rectus ab-dominis manubrium sterni’ye, birinci kaburgaya ve clavicula’ya tutunma yerlerin-den kesilmiştir. 1: Sağ m.rectus abdominis, 2: Sol m.rectus abdominis.

3525

Şekil 33. Gövdenin üst ön taraftan görünümü (taze rat diseksiyonu). Sağ m.rectus abdominis manubrium sterni’ye, birinci kaburgaya ve clavicula’ya tutunma yerle-rinden kesilmiştir. 1: Sağ m.rectus abdominis.