1

josquin desprezStabat Mater . Motets

La Chapelle RoyalePhilippe herreweghe

HMA 1951243

JOSQUIN DESPREZ (c.1440-1521)

MotetsLa Chapelle RoyalePhilippe herreweghe

Josquin : le nom qui vient en premier à l’esprit lorsqu’on

évoque les maîtres de la Renaissance. Dans ce disque

devenu un classique du répertoire, Philippe Herreweghe

dresse un portrait d’une grande richesse musicale, à

mi-chemin entre le liturgique (Stabat Mater) et le profane

(certains motets). Canons, échos, effets de répétition,

contrepoints divers et variés : tous les effets de cette

musique concourent à une valorisation du mot qui

culminera bientôt dans le madrigal de la fin du xvie siècle.

1 | AveMaria

Ave Maria, gratia plena,Dominus tecum, virgo serena.Ave cujus conceptio,Solemni plena gaudio,Coelestia, terrestria,Nova replet laetitia.Ave cujus nativitasNostra fuit solemnitas,Ut lucifer lux oriens,Verum solem praeveniens.Ave pia humilitas,Sine viro foecunditas,Cujus annuntiatio,Nostra fuit salvatio.Ave vera virginitas,Immaculata castitas,Cujus purificatioNostra fuit purgatio.Ave praeclara omnibusAngelicis virtutibus,Cujus fuit assumptioNostra glorificatio.O Mater Dei,Memento mei.Amen.

2 | StabatMater

Stabat Mater dolorosaJuxta crucem lacrimosa,Dum pendebat filius.

Cujus animam gementem,Contristatam ac dolentem,Pertransivit gladius.

O quam tristis et afflictaFuit illa benedictaMater unigeniti

Quae moerebat et dolebat,Et tremebat, cum videbatNati poenas incliti.

Quis est homo, qui non fleretChristi Matrem si videretIn tanto supplicio?

Quis non posset contristari,Piam Matrem contemplariDolentem cum filio?

Pro peccatis suae gentisVidit Jesum in tormentisEt flagellis subditum.

Vidit suum dulcem natumMorientem desolatum,Dum emisit spiritum.

Eja, Mater, fons amoris,Me sentire vim dolorisFac, ut tecum lugeam.

Fac, ut ardeat cor meumIn amando Christum Deum,Ut sibi complaceam

Sancta Mater, istud agas,Crucifixi fige plagas,Cordi meo valide.

Tui nati vulnerati,Tam dignati pro me pati,Poenas mecum divide.

Fac me vere tecum flere,Crucifixo condolere,Donec ego vixero.

Iuxta crucem tecum stare,Te libenter sociareIn planctu desidero.

2

josquin desprezStabat Mater . Motets

La Chapelle RoyalePhilippe herreweghe

Virgo virginum praeclara,Mihi iam non sis amara,Fac me tecum plangere.

Fac, ut portem Christi mortem,Passionis fac consortemEt plagas recolere.

Fac me plagis vulnerari,Cruce hac inebriariOb amorem filii.

Inflammatus et accensus,Per te, virgo, sim defensusIn die judicii.

Fac me cruce custodiri,Morte Christi praemuniri,Confoveri gratia.

Quando corpus morietur,Fac, ut animae doneturParadisi gloria. Amen. Alleluia.

3 | SalveRegina

Salve Regina, mater misericordiae:Vita dulcedo, et spes nostra, salve.Ad te clamamus, exsules, filii Hevae.Ad te suspiramus, gementes et flentesIn hac lacrimarum valle.Eia ergo, advocata nostra,Illos tuos misericordes oculosAd nos converte.Et Jesum benedictum fructum ventris tui,Nobis post hoc exsilium ostende.O clemens, O pia, O dulcis Virgo Maria.

4 | Avenobilissimacreatura

Ave nobilissima creatura, humillima Virgo Maria,est tibi quasi osculum hunc audire versum angelicum:Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum.

Ergo ad imaginem tuam accedo, genua flecto,osculum imprimo, Ave Maria dico.

O Domina gloriae, O Regina laetitiae,angelorum domina, sanctorum justitia,peccatorum consolatrix, infirmorum curatrix,errantium revocatrix, desolatorum auxiliatrix,mea promptissima adjutrix, virgo Sancta Maria.

Tibi, Domina gloriosa, commendo hodie et quotidieanimam meam et corpus meum,ut me in tua custodia custodias,et ab omnibus malis et fraudibus diaboli me educas,et in ultima hora mortis meae constanter mihi assistas,et animam meam ad aeterna gaudia perducas,ubi tu, benedicta Maria, cum Domino nostro Jesu Christo,per infinita saecula saeculorum. Amen.

Tenor: Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui.

5 | OboneetdulcissimeJesu

O bone et dulcissime Jesu, per tuam misericordiamesto mihi Jesus!Quis est Jesus nisi plasmator, nisi redemptor,nisi salvator?Ergo bone et dulcissime Jesu, qui me plasmasti tua benignitate,rogo te, ne pereat opus tuum iniquitate.Ergo quaeso, anhelo, suspiro, ne perdas quod tua fecitomnipotens divinitas.Recognosce quod tuum est, et ne respicias quod meum est.Noli cogitare malum meum ut obliviscaris bonum tuum.

Si ego commisi per quod damnare me debes,tu non amisisti unde me salvare potes,et si secundum justitiam tuam damnare me vis,ad tuam piissimam et ineffabilem misericordiam appello.Ergo quaeso: miserere mei, secundum magnam misericordiamet pietatem tuam. Amen.

6 | Usquequo,Domine,obliviscerisme(Psaume 12)

Usquequo, Domine, oblivisceris me in finem?Usquequo avertis faciem tuam a me?Quamdiu ponam consilia in anima mea,dolorem in corde meo per diem?Usquequo exaltabitur inimicus meus super me?Respice et exaudi me, Domine, Deus veritatis.

Illumina oculos meos ne umquam obdormiam in morte,Nequando dicat inimicus meus:Praevalui adversus eum.Qui tribuant me exsultabunt si motus fuero:Ego autem in misericordia tua speravi.Exsultabit cor meum in salutari tuo:Cantabo Domino qui bona tribuit mihi,Et psallam nomini Domini altissimi.Usquequo, Domine, oblivisceris me in finem?

7 | Misereremei,Deus(Psaume 50)

Miserere mei, Deus,Secundum magnam misericordiam tuam.

Et secundum multitudinem miserationum tuarum,Dele iniquitatem meam.

Amplius lava me ab iniquitate mea:Et a peccato meo munda me.

Quoniam iniquitatem meam ego cognosco:Et peccatum meum contra me est semper.

Tibi soli peccavi, et malum coram te feci:Ut justificeris in sermonibus tuis, et vincas cum judicaris.

3

josquin desprezStabat Mater . Motets

La Chapelle RoyalePhilippe herreweghe

Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum:Et in peccatis concepit me mater mea.

Ecce enim veritatem dilexisti:Incerta et occulta sapientiae tuae manifestasti mihi.

Asperges me hyssopo, et mundabor:Lavabis me, et super nivem dealbabor.

Auditui meo dabis gaudium et laetitiam:Et exsultabunt ossa humiliata.

Averte faciem tuam a peccatis meis:Et omnes iniquitates meas dele.

Cor mundum crea in me Deus:Et spiritum rectum innova in visceribus meis.

Ne projicias me a facie tua:Et Spiritum Sanctum tuum ne auferas a me.

Redde mihi laetitiam salutaris tui:Et spiritu principali confirma me.

Docebo iniquos vias tuas:Et impii ad te convertentur.

Libera me de sanguinibus Deus, Deus salutis meae:Et exsultabit lingua mea justitiam tuam.

Domine labia mea aperies:Et os meum annuntiabit laudem tuam.

Quoniam si voluisses sacrificium, dedissem utique:Holocaustis non delectaberis.

Sacrificium Deo spiritus contribulatus:Cor contritum et humiliatum Deus non despicies.

Benigne fac Domine in bona voluntate tua Sion:Ut aedificentur muri Jerusalem.

Tunc acceptabis sacrificium justitiae, oblationes et holocausta:Tunc imponent super altare tuum vitulos.