VICTORY PRODUCTIONS PRESENTEERT i.s.m. DE FILMFREAK DISTRIBUTIE / REMAIN IN LIGHT
MARIE HEURTIN
een film van Jean-Pierre Améris
met Isabelle Carré, Ariana Rivoire en Brigitte Catillon
winnaar Var iety Piazza Grande Pr ize, Locarno Internat ional F i lm Fest ival 2014
releasedatum: 4 december 2014
premièretheaters: TBA
2
PRAKTISCH
RELEASEDATUM 4 december 2014
PERSVOORSTELLING
woensdag 26 november, 10.30, Het Ketelhuis
DISTRIBUTIE De Filmfreak Distributie / Remain in Light
Van Hallstraat 54 1051 HH Amsterdam
020 4864940
BOEKINGEN Joop Verdenius en Katrien Lamers
[email protected] | [email protected] 020 4864940 | 06 41378138
PERS The Publicity Company i.s.m. Remain in Light
Natasja Wielandt [email protected]
020 6127000
www.filmfreaks.nl www.remaininlight.nl www.remaininlight.be
3
SYNOPSIS
Frankrijk, eind 19e eeuw. Wanneer Marie door haar ouders bij het Larnay Instituut wordt ondergebracht, weten de zusters geen raad met haar. Marie is namelijk zowel doof als blind. Zuster Marguerite is echter vastbesloten om de onaangepaste Marie te leren communiceren. Terwijl Marie’s belevingswereld langzaamaan groter wordt, gevuld met menselijk contact, vreugde en taal, ontstaat er een tedere band tussen haar en de jonge zuster. Regisseur Jean-Pierre Améris (Les émotifs anonymes) verbeeldt het waargebeurde verhaal van Marie op ontroerende wijze, met Isabelle Carré als de vastberaden Marguerite. Op het filmfestival van Locarno won Marie Heurtin de Variety Piazza Grande Award.
4
SPECIFICATIES
LAND: Frankrijk
JAAR: 2014
DUUR:
95 minuten
BIOSCOOPFORMAAT: 2.35 : 1
GELUID:
Dolby Digital
TAAL: Frans gesproken
ONDERTITELING:
Nederlands
5
CAST
ZUSTER MARGUERITE MARIE
MOEDER OVERSTE ZUSTER VERONIQUE ZUSTER ELISABETH
ZUSTER JOSEPH
Isabelle Carré Ariana Rivoire Brigitte Catillon Martine Gautier Sonia Laroze Patricia Legrand
6
CREW
REGIE SCENARIO
Jean-Pierre Améris Jean-Pierre Améris Philippe Blasband
PRODUCERS Denis Carot Sophie Revil
CINEMATOGRAFIE Virginie Saint-Martin PRODUCTION DESIGN Franck Schwarz
GELUID Laurent Lafran KOSTUUMS
MONTAGE CASTING
ASSISTENT REGIE MAKE-UP
Daniele Colin-Linard Anne Souriau Tatiana Vialle Nils Hamelin Emmanuelle Brechet
7
DIRECTOR’S NOTE
This project began with my fascination for the story of Helen Keller. In my research, I came across the lesser known story of Marie Heurtin and I immediately decided to visit the Larnay Institute in Poitiers, where she lived in the 19th century. The Institute is no longer a religious establishment, yet remains a center for deaf-mute children. In light of the scientific progress of the last hundred years, I was surprised to find that the institute was still in operation. It is difficult for me to describe how I felt when I met these children who could only communicate by touch and who were eager to feel my hands and face as soon as I arrived. I felt quite powerless trying to communicate with them. I also met these children’s parents who explained the challenges they faced. Exactly like Marie Heurtin’s father over a century ago, some were told by doctors that their child was mentally challenged and would never be able to communicate. The parents despair ended when they were introduced to the instructors of the Larnay Institute who taught their children how to make contact with the world. Marie Heurtin’s case, which depended on hard work and tenacity, far more than mysticism, is considered a miracle and the techniques Sister Marguerite invented are used today. Ever since my visit, I have felt compelled to tell Marie’s story. People who are considered different, and consequently marginalized, is a central theme in my films, such as Les émotifs anonymes. What I find thrilling in Marie Heurtin’s story is the
8
exceptional character of Sister Marguerite and her unshakeable conviction that she will succeed in releasing young Marie from her inner prison. The bond created between Marie and Sister Marguerite is nothing less than a nun experiencing something which, by definition, she is not intended to experience: maternal love. This bond includes an inevitable separation which represents the final stage in young Marie’s learning process. The film I have in mind is a luminous one, I want to film Marie’s hand touching animals, trees and faces, moving moments which turn out to be the invention of a language and the story of a liberation, a rebirth.
- Jean-Pierre Améris
9
HISTORISCHE FEITEN
In the second half of the 19th century, The Larnay Institute, a convent near Poitiers directed by the “Sisters of Wisdom”, brought together a group of deaf-blind children to give them an education and teach them to communicate through sign language. Larnay gained worldwide renown after the publication of Louis Arnould’s A Soul in Prison in which he graphically described the method pursued by Sister Marguerite for the education of Marie Heurtin, deaf-mute and blind by birth. Marie Heurtin, often seen as the French Helen Keller, arrived at Larnay in March 1895 at the age of 10. She was in an even worse state than the American girl: struggling and howling like a wild child, carried by her arms and feet, it was impossible to predict if she could learn anything and how, since she had neither sight, hearing nor power of speech. After months of struggle and hard work, Sister Marguerite finally made a first step in teaching her sign language by establishing a link between an object and a sign for Marie to designate it: a pocket knife which the girl showed a great affection for. The nun would take it away from her and designate it passing her fingers through her hands. Through these fingers flowed canals of patience and faith, a sort of supernatural stream which worked and kneaded young Marie until she learned all the signs of the deaf-mute alphabet. Marie Heurtin would later learn Braille, use a typewriter, play dominoes and other games, sew, knit, learn history, geography, know time, and become a delicate young woman. Her story is considered a miracle. The Larnay Institute still operates today.
10
OVER MARIE HEURTIN
Net als haar tijdsgenoot, de Amerikaanse Helen Keller, vormt de Franse Marie Heurtin een voorbeeld van iemand die dankzij een enorme vechtlust erin geslaagd is zichzelf te overwinnen. Hoewel Keller als peuter blind en doofstom wordt ten gevolge van een ernstige ziekte, wordt Heurtin met deze lichamelijke handicap geboren. Als ambachtsgezin kan de familie Heurtin de eindjes maar moeilijk aan elkaar te knopen, en bovendien wordt er na Marie (die de oudste van een gezin van negen kinderen is) nog een blind zusje Eugénie, een doof broertje Stanislas en een doof en blind zusje Marthe geboren.
In de hoop zijn dochter iets meer te kunnen bieden dan een vegetatief bestaan, besluit vader Heurtin op 1 maart 1897 zijn toen 12-jarige dochter naar het voor die tijd progressieve Larnay Instituut, in de buurt van de stad Poitiers, te brengen. Hoewel hij de raad krijgt de onhandelbare Marie in het krankzinnigengesticht van Nantes te plaatsen, hoopt de man dat de zusters van het gesticht, Les Filles de la Sagesse, toch nog enige hulp kunnen bieden bij de verzorging en opvoeding van Marie. Aanvankelijk gedraagt Marie zich, verbijsterd door de vreemde omgeving, als een agressief en destructief kind dat zich frequent vol frustraties aan woedeaanvallen overgeeft. Twee maanden lang is er geen land met haar te bezeilen, gedraagt ze zich enkel als een schreeuwend, krijsend, krabbend kind dat voor geen enkele rede vatbaar is. Tot zuster Marguerite besluit om zich over de ongedisciplineerde Marie te ontfermen en daarmee de verantwoordelijkheid voor haar geestelijke ontwikkeling op zich neemt. Marguerite slaagt er met eindeloos geduld in het
11
vertrouwen van Marie te winnen en de eerste stap is gezet om gezag over haar weerbarstige leerling te krijgen. Dankzij de unieke band met zuster Marguerite, die de lettertekens van het alfabet voelbaar maakt op haar hand, leert Marie horen en spreken met de hand. Wanneer ze in staat is de relatie tussen tekens en voorwerpen te begrijpen – het leren van het handalfabet duurt al ongeveer een jaar – kan er overgegaan worden op het lezen van brailleboeken. Marie is niet alleen in staat de buitenwereld te begrijpen, ze kan ook met die buitenwereld communiceren. Door de manier waarop Marguerite met haar beschermeling omgaat, wordt Marie makkelijker in de omgang en gaat het geloof een steeds belangrijker plaats in haar leven innemen. Zonder de volharding en discipline van deze non zou Marie waarschijnlijk nooit uit haar isolement geraakt zijn. In 1910, 13 jaar na de aankomst in Larnay, wordt ook haar jongere zus, Marthe, in het Instituut opgenomen. Marie zelf sterft in 1921, op 36-jarige leeftijd.
12
OVER JEAN-PIERRE AMÉRIS
Jean-Pierre Améris – REGISSEUR Jean-Pierre Améris (°26 juli 1961 – Lyon, Frankrijk) is een Franse regisseur en scenarist. Sinds 1988 heeft de filmmaker maar liefst veertien speelfilms en korte films afgeleverd. Ook wordt de regisseur gedurende zijn carrière meermaals voor zijn werk bekroond. Zo mag hij voor zijn eerste korte film Interim (1988) al de Grand Prix van de Nationale Competitie op het Clermont-Ferrand International Short Film Festival in ontvangst nemen. Enkele jaren later wint Améris voor zijn tweede speelfilm Les aveux de l’innocent (1996) zowel de Award of the Youth als de Mercedes-Benz Award op het filmfestival van Cannes. Ook voor het drama C’est la vie (2001) valt hij meermaals in de prijzen, waaronder de Solidarity Award en de Silver Seashell voor Beste Regisseur op het San Sebastián International Film Festival. Voor biopic Marie Heurtin (2014) werkt Améris opnieuw samen met de Belgische filmmaker Philippe Blasband. Het duo verzorgde eerder al het scenario van de romantische komedie Les émotifs anonymes (2010), waarvoor ze de Magritte Award voor Beste Scenario mochten verzilveren. Ter voorbereiding van de film eist Améris, zelf een zeer gevoelig en verlegen individu, dat zijn leading lady Isabelle Carré een aantal EA-bijeenkomsten bijwoont. De samenwerking wordt nogmaals hervat voor Marie Heurtin, waarin Carré de rol van de vastberaden zuster Marguerite voor haar rekening neemt. Voor de film mag Améris vervolgens de Variety Piazza Grande Award op het Locarno International Film Festival in ontvangst nemen. FILMOGRAFIE:
o Marie Heurtin (2014) o L’homme qui rit (2012) o Les émotifs anonymes (2010) o Je m’appelle Elisabeth (2006) o Poids léger (2004) o C’est la vie (2001) o Mauvaises fréquentations (1999) o Les aveux de l’innocent (1996) o Le bateau de mariage (1994)
13
OVER ISABELLE CARRÉ
Isabel le Carré – ZUSTER MARGUERITE Isabelle Carré (°28 mei 1971 – Parijs, Frankrijk) groeit op als enige dochter van een stylist en een directiesecretaresse. Na de scheiding van haar ouders verlaat Carré op vijftienjarige leeftijd het ouderlijk huis om een carrière als danseres achterna te gaan. Hoewel zij deze droom al snel laat varen, geven haar danservaringen haar wel een voorproefje van het podium en ze verschuift haar focus naar het toneel. Daarop besluit Carré acteerlessen te volgen aan het American Center in Florent, bij Studio Pygmalion en aan het Lycée Victor Duruy. Na haar afstuderen in 1989 geniet ze daarnaast een opleiding aan de l’Ecole Nationale Supérieure des Arts et Techniques du Théâtre (ENSATT). Al in 1989 weet Carré haar eerste filmrol te strikken, als de dochter van Daniel Auteuil in de romantische komedie Romuald et Juliette van Coline Serreau. Twee jaar later mag ze het scherm delen met Catherine Deneuve in het drama La reine blanche van Jean-Loup Hubert. Het is echter pas met haar eerste grote rol als de studente Valerie in Christian Vincents Beau fixe (1992) dat haar acteertalent echt wordt opgemerkt. De rol levert haar zelfs een nominatie op voor een César voor Meest Veelbelovende Actrice. Al snel volgen meer kleine filmrollen, die Carré afwisselt met theaterproducties.
14
Ook voor haar volgende film, Le hussard sur le toit (1995) wordt Carré genomineerd voor een César voor Meest Veelbelovende Actrice. Dankzij haar engelachtige gezicht wordt ze vervolgens gecast in het Franse drama La femme défendue (1997), waarin regisseur Philippe Harel aan de hand van een overwegend subjectieve camera het verhaal uit de doeken doet. Haar opmerkelijke prestatie in die film levert haar in 1998 niet alleen een Romy Schneider-prijs op, maar wordt Carré ook voor een derde maal voor een César genomineerd. Hetzelfde jaar mag de actrice eveneens de prestigieuze Gérard Philipe Prijs verzilveren. Het succes van Carré groeit. Zo schittert ze de jaren daarop als een aan drugs verslaafde moeder in Mercredi folle journée! (2001), een met Alzheimer gediagnosticeerde jonge vrouw in Se souvenir des belles choses (2001) en een getrouwde vrouw die verliefd wordt op een moordverdachte in Anne Fontaine’s Entre ses mains (2005). Voor die tweede rol mag Carré eindelijk de César voor Beste Actrice verzilveren. Tussen haar filmrollen door neemt Carré een aantal theaterrollen voor haar rekening. Zo speelt ze twee jaar lang in het toneelstuk l’Hiver sous la table van Roland Topor, geregisseerd door Zabou Breitman. De samenwerking wordt het daaropvolgende jaar hervat voor de theaterproductie Blanc van Emmanuelle Marie, waarin Carré het podium met Léa Drucker deelt. In 2007 keert de actrice terug naar het witte doek met de thriller Anna M., over een introverte vrouw die geobsedeerd geraakt door de orthopedische chirurg die haar na een auto-ongeluk op de been helpt. Tijdens de zwangerschap van haar eerste kind neemt Carré de hoofdrol in François Ozon’s Le refuge (2010) voor haar rekening. Datzelfde jaar verschijnt ze in de romantische komedie Les émotifs anonymes (2010) van Jean-Pierre Améris, waarmee ze enkele jaren later opnieuw zal samenwerken voor biopic Marie Heurtin (2014). De daaropvolgende jaren betekenen een uiterst productieve periode voor de actrice, waarin ze deel uitmaakt van maar liefst acht filmproducties. Ze helpt Benoît Magimel om de dood van zijn vrouw te verwerken in Des vents contraires (2011), ze verzorgt de stem van Manon in de animatiefilm Le jour des corneilles (2012) en ze vertolkt de rol van de moeder van een van de twee hoofdpersonages in de tweede film van de Franse actrice Mélanie Laurent, Respire (2014). Naast actrice is Carré sinds 1999 een ambassadrice voor de organisaties Un enfant par la main en Vaincre la mucoviscidose (VLM). FILMOGRAFIE: o 2014 MARIE HEURTIN van Jean Pierre Améris
DU GOUDRON ET DES PLUMES van Pascal Rabaté RESPIRE van Mélanie Laurent
o 2013 CHEBA LOUISA van Françoise Charpiat o 2012 CHERCHEZ HORTENSE van Pascal Bonitzer
DU VENT DANS MES MOLLETS van Carine Tardieu LA CERISE SUR LE GATEAU van Laura Morante
o 2011 DES VENTS CONTRAIRES van Jalil Lespert LES EMOTIFS ANONYMES van Jean Pierre Améris
o 2010 RENDEZ-VOUS AVEC UN ANGE van Sophie de Daruvar, Yves Thomas o 2009 LE REFUGE van François Ozon
TELLEMENT PROCHES van Olivier Nakache, Eric Toledano o 2008 MUSEE HAUT, MUSEE BAS van Jean-Michel Ribes
CLIENTE van Josiane Balasko LES BUREAUX DE DIEU van Claire Simon
o 2007 LE RENARD ET L’ENFANT van Luc Jacquet ANNA M. van Michel Spinosa
o 2006 COEURS van Alain Resnais
15
QUATRE ETOILES van Christian Vincent o 2005 ENTRE SES MAINS van Anne Fontaine
L’AVION van Cédric Kahn o 2004 HOLY LOLA van Bertrand Tavernier
JE SUIS VOTRE HOMME van Danièle Dubroux
o 2003 LES SENTIMENTS van Noémie Lvovsky o 2002 A LA FOLIE…PAS DU TOUT van Laetitia Colombani o 2001 SE SOUVENIR DES BELLES CHOSES van Zabou Breitman
BELLA CIAO van Stéphane Giusti MERCREDI, FOLLE JOURNEE van Pascal Thomas
o 2000 CA IRA MIEUX DEMAIN van Jeanne Labrune L’ENVOL van Steve Suissa
o 1999 LA BUCHE van Danièle Thompson LES ENFANTS DU SIECLE van Diane Kurys SUPERLOVE van Jean-Claude Janer LES ENFANTS DU MARAIS van Jean Becker
o 1998 SENTIMENTAL EDUCATION van C.S. Leigh LA MORT DU CHINOIS van Jean-Louis Benoît
o 1997 LA FEMME DEFENDUE van Philippe Harel LES SOEURS SOLEIL van Jeannot Szwarc
o 1996 BEAUMARCHAIS L’INSOLENT van Edouard Molinaro o 1995 LE HUSSARD SUR LE TOIT van Jean-Paul Rappeneau o 1992 BEAU FIXE van Christian Vincent o 1991 LA REINE BLANCHE van Jean-Loup Hubert o 1989 ROMUALD ET JULIETTE van Coline Serreau
Recommended
