1

BRUCELLOSE 2012

Sabine LaruelleFederaal minister van Landbouw

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

22

INHOUD

• Ziekte• Historiek• Eerste haard 2012• Contactkuddes• Toezicht• Vrij statuut• Financieel aspect• Conclusies en prioriteiten

3

I. Ziekte• Zoönosen van de wereldwijde distributie

veroorzaakt door Brucella abortus• Sporadische infecties in West-Europa (vooral in

de zuidelijk gelegen landen) • Besmettelijke ziekte bij vee• Belangrijkste bronnen van infectie: de foetus,

water fœtale, genitale afscheidingen tijdens abortus, nieuwgeborenen

4

4

5

In België

• Gereglementeerde ziekte, meldingsplicht• Onderwerp van een officiële bestrijding• Moet ook worden gemeld:

– Aan Europa– Aan de Wereldorganisatie voor

dierengezondheid

6

Besmetting bij de mens

• Brucellose is een zoönose die wordt overgedragen op mensen (undulant koorts of Maltakoorts)

• Mensen worden meestal besmet via de huid of het mondslijmvlies, ademhalings-, oog-en spijsvertering, of door de consumptie van verse zuivelproducten, ofwel het manipuleren van de besmette dieren of hun organen

7

II. HISTORIEK

7

• Tot 1987: Verschillende haarden (enkele 100den)• Maart 2000: Laatste haard• 2003: Officieel vrij verklaard dankzij een intensief uitroeiingsprogramma

► Toegang tot internationale markten► Verhoging van het toezicht

• 2009: Monitoringprogramma op basis van risico: - Systematische test bij abortus,- Willekeurige test bij aankoop,

- Willekeurige test in de veehouderijen zonder melding van abortus- Herhaalde testen bij runderen uit niet-besmette regio’s

8

• November 2010 : Een geïsoleerde haard - Gemengde landbouw in de provincie Luik - Haccourt

(104 runderen)- Detectie door analyse ten gevolge van abortus- Alle runderen geslacht- Reiniging en desinfectie- Epidemiologisch onderzoek: 137 contactbedrijven,

allemaal negatief bevonden- Opvolgen van de boerderijen volgende winter + andere

willekeurig gekozen bedrijven (810 bedrijven) - Geen secundiare haard- Test tankmelk op nationaal niveau: alles negatief

9

III. EERSTE HAARD 2012• Werking BBB op hoog genetisch niveau• Franc–Warêt, provincie Namen• 266 runderen geslacht

• 23/02/2012: kalven via keizersnede 10 dagen te vroeg (kalf dood)• 06/03/2012 : Serologische analyse van de moeder. Positief resultaat

en de bacteriële kweek op het kalf ook. Tweede kalving eveneens positief na analyse

• 07/03/2012 : Verklaring van de haard, organisatie van de bilan en slachting + stalen in het slachthuis. Begin van het epidemiologisch onderzoek

► Hetzelfde profiel als de oorspronkelijke haard van Haccourt in 2010 en in de jaren 90

10

Epidemiologisch onderzoek

• Vanaf januari 2008 (gegevens ARSIA) : 13 analyses ten gevolge van abortus en negatief getest vee

• Laatste serologisch onderzoek in 2009 : negatief

• Goed onderhouden boerderij: Hygiëne+ +

11

Keerpunten

- 10/02/2011 : Laatste normale kalving van het rund waarvan de kalving op 23/02/2012 positief was

- 25/11/2011 : Laatste abortus waarvan het resultaat negatief was

- 23/02/2012 : kalving met een positief resultaat

12

IV. Contactkuddes

• 3 secundaire haarden ontdekt

- 1 door rechtstreeks contact via een dier dat de boerderij verliet op 13/01/2012 . Haard gemeld in Oost-Vlaanderen op 21/03/2012- 135 runderen en 189 kalveren geslacht

- 1 door onrechtstreeks contact: bezoeken. Haard gemeld in Namen op 02/04/2012- 137 runderen geslacht

13

- 1 door onrechtstreeks contact: bezoeken en prijskampen. Haard gemeld in Namen op 02/04/2012- 227 runderen geslacht

+ 1 haard gemeld in Frankrijk: rechtstreeks contact via een vleeskoe die de boerderij verliet op 01/03/2012

14

• Uit onderzoek is gebleken +/- 502 contactkuddes door 4 haarden :– Nabijheid van weiland– Nabijheid van kuddes– Dieren binnengelaten in de besmette kudde– Dieren die de besmette kudde verlieten (zoals

export)– Contact via : dierenartsen, prijskampen en

andere (bezoeken, materiaal,…)

15

Genomen maatregelen binnen de contactkuddes?

• Opschorting van het gezondheidsstatuut en verbod van weidegang

• Bij aankoop van een rund van een besmet bedrijf:– Voor 25.11.11: weinig risico: 2 analyses met een interval

van 6 à 8 weken op alle aangekochte dieren– Na 25.11.11: verhoogd risico: aangekochte dieren worden

geslacht en genomen stalen worden getest.

16

• In ander geval van contact:– 2 bilans met een interval van 6 à 8 weken op

de volledige kudde• Indien eerste resultaat OK: kudde blijft geïsoleerd

maar mag wel terug op de wei behalve de zwangere dieren

• Kalveren kunnen de kudde verlaten om naar een centrum voor vetmesting te gaan

17

V. Toezicht• Algemeen toezicht enz: - Test van alle melkbedrijven (melktank +/-8000) ►

wordt vervolgd- Tijdelijke test van alle vrijwillige stalen via het

aankoopprotocol van runderen binnen onderzoek van andere ziektes

- Aanmoediging van kennisgeving van abortussen (Rappel van de wetgever + belang van het abortusprotocol)

18

VI. Vrije status• 2003: België is officieel brucellosevrij verklaard • Voorwaarden om het vrije statuut te behouden:- Het vermogen van de lidstaat om de situatie te

beheersen: snelle detectie van versmetting, de implementatie van adequate maatregelen, beperken van het aantal secundaire uitbraken, identificatie van het verband tussen de verschillende haarden ;

- Beoordeling van de situatie door andere lidstaten tijdens de maandelijkse vergaderingen van PCVD (Permanent Comite van de Commissie voor de voedselveiligheid en dierengezondheid)

► 03.04.2012: evaluatie na 4 haarden: behoud van het vrije statuut

19

• Gevolgen bij verlies van het vrije statuut?

- Aanzienlijke verhoging van het toezicht op brucellose ► grote financiële impact

– Impact op onze export (melk, sperma, vlees en levende dieren)

– Achteruitgang algemeen imago ‘sanitaire kwaliteit’ 

20

VII. Financiële aspecten• Tegemoetkomingen voor geslachte runderen door

het Sanitair Fonds• Het plafond van deze vergoeding voor volwassen

runderen: €3000 = Verhoging van 20% van het plafond op 01.01.2011 op voorstel van de federale regering

• Analysevergoedingen:- Analyses betaald door het FAVV- 1,8 miljoen euro extra voor het FAVV voorzien

door de federale regering op 20.04.2012

21

VIII. CONCLUSIES & PRIORITEITEN

CIJFERS• Aantal serologische stalen ARSIA + DGZ: 38.930• Aantal haarden: 4• Aantal geslachte dieren: 954 (4 haarden) en +/-

45 bedrijven onder toezicht geplaatst (positieve bloedstalen)

• Aantal kuddes met opgeschort statuut: 502

22

DATA• 23/04/2012:

– Meerderheid van de kuddes met een verhoogd risico uitgevoerd tijdens eerste reeks bloedproeven

– Begin van de tweede bilans (bloed nemen)– Begin van meerdere eerste bilans (laatste resultaten

onderzoek)

• Midden juni:– Einde van de laatste tweede bilans: einde van een

periode?

23

• Bevindingen

– Efficiëntie van het programma van risico-analyse: identificatie van de eerste haard in een vroeg stadium (aangifteplicht + abortusprotocol)

– Efficiëntie van de maatregelen: identificatie contactbedrijven, bewegingsbeperking

24

• Efficiëntie en voortdurende samenwerking: getroffen landbouwers, dierenartsen, FAVV, Labo’s (CERVA- CODA et DGZ/ARSIA), landbouw-organisatie en het kabinet

- Debriefing op het kabinet op 18/04/2012

25

Prioriteiten• Epidemiologische onderzoeken en analyses

• Vinden van de oorzaak van de haard en het versterken van het toezicht afhankelijk van de herkomst van de initiële haard

• Einde van het incident ► actieplan

« Wij gaan niet in slaap vallen alsof er niks gebeurd is! »

26

Bedankt voor uw aandacht

Vragen / Antwoorden