68
1 RAPPORT ANNUEL 2016-2017

Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

1

RAPPORTANNUEL2016-2017

Page 2: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

2

Rapportannuel2016-2017Exerciceterminéle31mars2017LeCentrederecherchesurl’aluminium–REGALestunregroupementstratégiquesubventionnéparleFondsderechercheNatureetlestechnologiesQuébec(FRQNT).

Page 3: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

3

TabledesmatièresListesdesacronymes...............................................................................................................................................4Motdudirecteur........................................................................................................................................................5ÀproposduREGAL...................................................................................................................................................6StructureduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL............................................................6Missionetobjectifs...............................................................................................................................................7LeBureaudeDirectionduREGAL.................................................................................................................8Lesmembresréguliers.......................................................................................................................................9Lesmembrescollaborateurs........................................................................................................................16Soutienauxinfrastructures...........................................................................................................................17Axesderecherche..............................................................................................................................................26

Lebudget....................................................................................................................................................................28LesréalisationsduREGAL..................................................................................................................................30RéunionduBDR.................................................................................................................................................30RéunionsduCSR................................................................................................................................................30Formationcontinue..........................................................................................................................................30AssembléedesmembresduREGAL..........................................................................................................31JournéedesétudiantsduREGAL2016.....................................................................................................32FondsétudiantduREGAL..............................................................................................................................35StagesinternationauxFRQNT......................................................................................................................37Actionsinternationales...................................................................................................................................38

Conférenciersinvités............................................................................................................................................39Prixobtenuspardesmembres.........................................................................................................................40Subventionsobtenues...........................................................................................................................................41Contratsobtenus.....................................................................................................................................................44Étudiantsdiplômés................................................................................................................................................45Étudiantsactuels.....................................................................................................................................................50Partenaires................................................................................................................................................................66Publications...............................................................................................................................................................67Remerciements........................................................................................................................................................68

Page 4: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

4

ListesdesacronymesAM:assembléedesmembresBDR:BureaudedirectionduREGALCCR:ComitédeconcertationduREGALCER:ComitéétudiantduREGALCMQ:CentredemétallurgieduQuébecCSR:ComitéscientifiqueduREGALCTR:CégepdeTrois-RivièresEPM:ÉcolePolytechniquedeMontréalETS:ÉcoledetechnologiesupérieureMGU:UniversitéMcGillRS:responsablescientifique,membreduCSRSQDA:Stratégiequébécoisededéveloppementdel’aluminiumUdeS:UniversitédeSherbrookeUL:UniversitéLavalUQAC:UniversitéduQuébecàChicoutimi

Page 5: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

5

Motdudirecteur

Fierdenosréalisations,jevousprésentelerapportannuel2016-2017duCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL.Plusieursprojetsliésàl’aluminiumontétéamorcésdurantlapériodeencours.UneimportanteconcertationentrenosmembresapermisledémarragedetroisprojetsdanslecadreduProgrammederechercheenpartenariatsurlaproductionetlatransformationdel’aluminiumFRQNT,enplusdeceuxsupportésvialesfondsduCentre.Celanouspermet,entreautres,derépondreàl’unedes27mesuresproposéesparlaSQDA,lesquellesfavorisentlacroissanceetlacompétitivitédetouslesmaillonsdelachaînedevaleurquébécoisedel’aluminium.

Parailleurs,AluQuébec–Grappedel’aluminiumestmandatairede6decesmesuresvialacoordinationdechantiersd’affairesauseindesquelssecréentdessynergiesentrelesacteursdel’aluminiumauQuébec.Nosmembress’impliquentactivementdanslesactivitésd’AluQuébec:MathieuBrochusiègeauConseild’administration;AlainDesrochersetFrancoChiesasurlechantierMatérieldetransport;SofieneAmira,Charles-DarwinAnnanetmoi-mêmesurlechantierInfrastructuresetouvragesd’artainsiqueGheorgheMarinetMohammadJahazisurlechantierInnovationR-D.Enterminant,jesouhaiteremercierl’ensembledesmembresqui,parleurcollaborationetleurmotivation,contribuentfortementausuccèsduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL.

MarioFafardDirecteurduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL

Page 6: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

6

ÀproposduREGAL

StructureduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL

Figure1.OrganigrammeduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL.Defaçongénérale,lastructureduCentreestlasuivante:

• LeCCRestforméduDirecteur,duDirecteuradjointainsiquedes7autoritésinstitutionnellesdechacundesnœudsduCentre.

• LeBDRestforméduDirecteur,duDirecteuradjoint,de7coordonnateursdenœudsassumelagestiondesaspectsadministratifs.

• LeCSR,souslaresponsabilitéduDirecteuradjoint,estforméde3ResponsablesScientifiques(RS)etduDirecteur.

• LeCERviseuneparticipationactiveetconcertéedesétudiantsdansl’organisationdesactivitéslestouchantdirectement.Unreprésentantestnomméparuniversitépourêtreleporte-parole,aubesoin,lorsdesrencontresduBDR.

• L’AMpermetauxmembresduCentre,lorsd’unerencontreannuelle,d’avoiruncontrôledémocratiquefaceauxpropositionsfaitesparleBDR.

Page 7: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

7

MissionetobjectifsLeREGALviseàcanaliserlesconnaissancesetlesactivitéspourcréerunesynergieentreleschercheursœuvrantdansledomainedel’aluminiumauQuébec.Ilpermetainsi,parlamiseencommundesressources,d’augmenterlavaleurajoutéedelarecherchereliéeàlaproduction,àlatransformationainsiqu’àl’utilisationdel’aluminiumetdesesdérivés.LamissionduREGALest:

• Deformerdupersonnelhautementqualifiéetdefavoriserletransfertdeconnaissancesversl’industrie;

• Decréerunesynergieentrelesuniversités,lesinstitutionspubliquesetl’industrie;• D’arrimerlaR-Davecl’industrieenprivilégiantlesactionsspécifiquesaveclesPME

toutentravaillantsurdesaspectsfondamentaux;• Defavoriserlemaillageaveclesgrandscentresderecherchesurl’aluminiumdansle

monde.Plusspécifiquement,leREGALviseà:

• Favoriserledéveloppementdurable,laréductiondesgazàeffetdeserre,lavalorisationdesrésidusetlerecyclage;

• Augmenterl’efficacitéénergétiquedesprocédésliésàlaproductiondel’aluminium;• Améliorerlaqualitéetlaperformancedesalliagesen2èmeet3èmetransformation;• Développerdenouveauxmatériauxetprocédéspourlatransformationet

augmenterl’utilisationdel’aluminium;• Concevoirdespiècesetdesproduitsfinisenutilisantl’aluminiumdansun

environnementmultimatériaux.Depuissacréation,leREGALestdevenuunpôled’excellenced’envergureinternationaleenrechercheetdéveloppementsurl’aluminium.Desliensontététissésavecdeschercheursdel’Australie,delaChine,desÉtats-Unis,delaFrance,del’Islande,delaNorvège,delaNouvelle-ZélandeetdelaSuisse.

Page 8: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

8

LeBureaudeDirectionduREGALDIRECTEUR

DIRECTEURADJOINT

MarioFafard,Ph.D.Professeurtitulaire

DanielMarceau,Ph.D.Professeurtitulaire

COORDONNATEURSINSTITUTIONNELS

GheorgheMarin,ing.DirecteurgénéralduCMQ

FlorenceParay,Ph.D.Chargéedefaculté

X-GrantChen,Ph.D.Professeurrégulier

HoushangAlamdari,Ph.D.Professeurtitulaire

AhmedMaslouhi,Ph.D.Professeurtitulaire

VictorSongmene,Ph.D.Professeurtitulaire

MyriamBrochu,Ph.D.Professeureagrégée

Page 9: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

9

LesmembresréguliersExtraitdesRèglesduProgrammeRegroupementStratégiqueFRQNT:Unmembrerégulierestunchercheur[…]contribuantdefaçonsignificativeàlaréalisationdelaprogrammationscientifiqueouàl’infrastructurematérielled’unregroupementstratégique.Durantlapériodeencours,36membresréguliersontparticipéauxactivitésduCentrederecherchesurl’aluminium-REGALetunmembreachoisideseretireràlafindel’année.LeBDRaparailleursdébutéuneréflexionconcernantlerenouvellementdel’effectifauseinduCentre.

MathieuBrochu,Ph.D.Additivemanufacturingofmaterialssufferingfromsolidificationissues,Fieldassistedsinteringofpowders,Nanomaterials,PreparationandTransformation,MetalsandAlloys

RaynaldGauvin,Ph.D.Microscopieélectronique,Nanomatériaux,Métauxetalliages

RichardR.Chromik,Ph.D.Materialsscience,Nanomechanics,Surfaceengineering,Tribology,Coatings

In-HoJung,Ph.D.Thermodynamicmodellingandexperimentsforoxideandmetallicsystems,MetalsandAlloys,CeramicsandGlass,ConcreteandCement,StonesandSilicates

Page 10: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

10

AlainDesrochers,Ph.D.Processusdedéveloppementdeproduits,Conceptionpourl'aluminium,Allègementdestructures,ConceptionAssistéeparOrdinateur,Produitsrécréatifsmotorisés,Applicationdel'aluminiumaudomainedutransport,Tolérancesmécaniques

AhmedMaslouhi,Ph.D.CoordonnateurinstitutionnelUdeSÉvaluationnondestructivedesmatériaux,Monitoragedel'étatdesantédesstructuresparémissionacoustiqueetDIC,Évaluationdelaperformancemécaniquedesmatériauxcompositesetmétalliques,Matériauxcomposites,Matériauxmétalliquesetmétallurgie

Charles-PhilippeLamarche,Ph.D.Structuresenacier,Génieparasismique,Dynamiquedesstructures,Essaisdynamiquesavecsous-structures

MartinDésilets,Ph.D.Économied'énergie,Procédéschimiques,Thermodynamique,Transfertdechaleur,Transfertdemasse

Page 11: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

11

VictorSongmene,Ph.D.Usinagehauteperformance,usinagepropreetoptimisationdesstratégiesdecoupe,Modesdeformationdespoussièresd'usinagenocivesàlasantédesopérateursdemachines-outils,Usinabilitédesnouveauxmatériauxadaptésàl'usinagehautevitesse.

PhilippeBocher,Ph.D.Dégradationdesmatériaux,Métauxetalliages,Miseenforme,Plasticitéetfluage,Préparationettransformation

MohammadJahazi,Ph.D.Responsablescientifique–Axe2Formingandsolidstatejoiningofhighstrengthmaterials,MechanicalMetallurgy,Forging,extrusionofmetallicalloys,FrictionStirWeldingandLinearFrictionWelding,Microstructuremodeling,Microstructure-propertyrelationships.

TanPham,Ph.D.Comportementdesmatériaux,Méthodedesélémentsfinis,Méthodesmeshless,Modélisationenthermomécanique,Procédésdemiseenformedesmatériaux,Soudage,Sourcesdechaleurmobiles,Traitementthermique,Transfertdechaleur.

Page 12: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

12

HoushangAlamdari,Ph.D.DevelopmentofWetablecathodesforaluminiumelectrolysiscells,Nanostructuredgassensors,Atmosphere(IncludingChemicalAspects),CeramicsandGlass,MetalsandAlloys,Nanomaterials,Nanoparticles

CarlDuchesne,Ph.D.Applicationdeméthodesstatistiquesmultivariées,Analysed'imagesmultispectralespourl'optimisation,Commandeautomatiquedesprocédéschimiques,biochimiquesetmétallurgiques

CarlBlais,Ph.D.Compressibility,Machinability,Phasetransformation,Powderatomization,Powdermetallurgy,Sinter-hardening,MetalsandAlloys.

AugustinGakwaya,Ph.D.Élémentsfinisenconception,Analyseetoptimisationdestructuresaérospatiales,Modélisationnumériqueetexpérimentaleducomportementthermo-électromécaniquedesmatériaux,Modélisationdesproblèmescouplésdecontactetdedurabilitédesmatériauxenservice

LouisGosselin,Ph.D.Modélisationetoptimisationdedifférentssystèmesliésautransfertthermiqueetàl'efficacitéénergétique,Applicationstouchantl'industrie(productionprimaired'aluminium),lesbâtimentsetlagéothermie.

Charles-DarwinAnnan,Ph.D.Bridges,Buildings,MetalsandAlloys,SeismicResistance,StructureResistance

Page 13: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

13

MarioFafard,Ph.D.ModélisationdephénomènescouplésdanslesmatériauxetlescuvesHH,Durabilitédesmatériauxréfractaires,Caractérisationthermomécaniquedesmatériauxréfractaires,RésolutionnumériqueparélémentsfinisXFEM,Utilisationdel'Aldanslesponts

MichelGuillot,Ph.D.Aluminium,Développementdeproduits,Procédésd'assemblage,Procédésdefabrication,Moulage,Procédésphysiquesetmécaniques,Propriétésetessaisdesproduits

DanielLarouche,Ph.D.Métallurgiephysique,Transformationsdephasecompositesàmatricemétallique,Alliagesd'aluminium,Métauxetalliages,Nanomatériaux

MyriamBrochu,Ph.D.Microstructuralandmechanicalcharacterizationofmetallicmaterials,Damagemechanismsundercyclicloadsindifferentenvironment,Developmentofmicrostructurallybasedfatiguelifepredictionmodels,Developmentoffatigueresistancematerialsandtheirprocessing.

MartinLévesque,Ph.D.Creep,Fatigue,FiniteElement,Homogenization,Mechanicaltesting,Modelling,Shotpeening,Viscoelasticity,Composites,MetalsandAlloys,Nanomaterials,Polymers.

ChristianMascle,Ph.D.Conceptionendéveloppementdurable,Conceptionpourlafindeviedesproduits,Assemblage/désassemblage,Emballageetrecyclage,Équipements,Mécaniquedesmilieuxcontinus,Technologiespropres,Usinageetassemblage.

Page 14: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

14

MohamedBouazara,Ph.D.Modélisationdesystèmesmécaniques,Comportementdynamiquedesvéhicules(stabilité,confort,sécuritéettraction),Vibrations,Analysedescontraintes,Aluminium.

X-GrantChen,Ph.D.DevelopmentofnewAlalloysandproducts,Hotworkingprocessing,Advancedmetalmatrixcomposites,Materialscharacterization,FundamentalunderstandingofmaterialandmetallurgicalaspectsofinnovativeAlproductsandtransformationtechnologies

DuyguEvirgen(Kocaefe),Ph.D.Carbon,Aluminium,Woodheattreatment,Reactionkinetics,Heattransfer,Masstransfer,Processmodelling,Thermogravimetry,Materialcharacterization.

KissLaszlo,Ph.D.BehaviourofthegasbubbleladenlayerintheAlelectrolysiscell,KineticsofaluminadissolutionintheAlreductioncells,Dynamicsandstabilityofthesolidifiedside-ledgeintheAlelectrolysiscell,CharacterizationofmaterialsandinterfacesintheAlelectrolysiscells,FSWofAlanditsalloys

DanielMarceau,Ph.D.Développementd’outilsnumériquespourl’étudeducomportementmulti-physiquesd’élémentsdeprocédésdansledomainedelaproductiondel'aluminiumprimaire,Caractérisationdesmatériauxetinterfacesàhautetempérature.

DilipKumarSarkar,Ph.D.Nanotechnologyinthetransformationandprotectionofaluminiumsurfaces,Preparationofnanostructuredultra-hydrophobecoatingsforthereductionofdragwiththesurfacesfortheapplicationintheautomobile,aerospaceandshipindustries.LyneSt-Georges,Ph.D.Comportementdynamiquedesstructures,Comportementthermomécanique,Modélisationmathématique,Soudageparfrictionmalaxage

Page 15: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

15

FrancoChiesa,Ph.D.Moulage,Alliagesàtrèshautescaractéristiques,Alliagesnenécessitantpasdetraitementthermique,nouveauxconceptsmettantenjeudesensemblesbi-matériaux,extrusiondel'aluminium,soudaged'ensemblespardesprocédésinnovants

NicolasGiguère,Ph.D.Métallurgiedespoudres,Radiographie,Couléesousvide,Titane,Zirconium,Nickel,Corrosion,Alliagesavancés,Aluminium,Traitementthermique,Moulage,Fonderie.

DavidLevasseur,Ph.D.Traitementsdesurfacedesmatériauxparprojectionthermique,Traitementsthermiques,Traitementsmécaniquesetcouchesminces,Procédésdetransformationdel'aluminium,Céramiquesetverres,Composites,Métauxetalliages,Revêtements

BernardTougas,Ph.D.Alliagesavancés,AlliagesLégers,Fonderie,Optimisationdeprocédés,Simulation,Alliageàmémoiredeforme,Métauxetalliages

SofieneAmira,Ph.D.Caractérisationdelacorrosionparélectrochimieetimmersion,Caractérisationmicrostructuraleparmicroscopieoptiqueetélectronique,Optimisationdesprocédésd'assemblageetdemiseenforme,Métallurgiedel'aluminium,magnésium,acier,etc.

Page 16: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

16

LesmembrescollaborateursExtraitdesRèglesduProgrammeRegroupementStratégiqueFRQNT:Unmembrecollaborateurestunchercheur[…]contribuantdefaçonponctuelleouoccasionnelleàlaréalisationdelaprogrammationscientifiqueouàl’infrastructurematérielled’unregroupementstratégique.Durantlapériodeencours,leCentrederecherchesurl’aluminium–REGALaaccueilli5nouveauxmembrescollaborateurs:Pr.EricFeulvarch,Pr.VincentDemers,Pr.JohanMaljaars,Pr.Medraj,MamounetDr.SandorPoncsak.Ilss’ajoutentaux38autres,pouruntotalde43membrescollaborateurs.Tableau1.MembrescollaborateursduCentrederecherchesurl’aluminium–REGAL.Nom,Prénom Établissementd’affiliation TypedecollaborateurAjersch,Frank EPM ChercheuruniversitaireretraitéBalazinski,Marek EPM ChercheuruniversitaireBalloy,David AcadémiedeLille ChercheurhorsQuébecBaokuan,Li NortheasternUniversity ChercheurhorsQuébecBhattachayay,Dipankar UQAC ChercheuruniversitairesBishop,Paul DalhousieUniversity ChercheurhorsQuébecBois-Brochu,Alexandre CTR/CMQ ChercheurdecollègeBoselli,Julien Alcoa ChercheurindustrielBuffière,Jean-Yves INSA ChercheurhorsQuébecCaley,William DalhousieUniversity ChercheurhorsQuébecCao,Xinjin IRA-CNRC ChercheurgouvernementalDemers,Vincent ÉTS ChercheuruniversitaireDescartes,Sylvie INSA ChercheurhorsQuébecDubourg,Laurent InstitutMaupertuis ChercheurhorsQuébec

Feulvarch,Éric ÉcoleNationaled’IngénieursdeSt-Étienne ChercheurhorsQuébec

Fouvry,Siegfried ÉcoleCentraledeLyon ChercheurhorsQuébecGhali,Edward UL ChercheuruniversitaireJodoin,Bertand Universitéd’Ottawa ChercheurhorsQuébecKocaefe,Yasar UQAC ChercheuruniversitaireL’Espérance,Gilles EPM ChercheuruniversitaireLagacé,Charles-Luc AluminerieAlouette Chercheurindustriel

Page 17: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

17

Laroche,Denis RioTintoAlcan ChercheurindustrielLiu,Wei GuizhouNormalUniversity ChercheurhorsQuébecLong,Russell Alcoa ChercheurhorsQuébecMaljaars,Johan UniversiteitEindhoven ChercheurhorsQuébec

Mao,Weimin UniversityofScienceandTechnologyBeijing ChercheurhorsQuébec

Marin,Gheorghe CTR/CMQ ChercheurdecollègeMedraj,Mamoun ConcordiaUniversity ChercheuruniversitaireParay,Florence McGillUniversity ChercheuruniversitairePearson,Nick RioTintoAlcan ChercheurindustrielPekguleryuz,Mihriban McGillUniversity ChercheuruniversitairePoncsak,Sandor UQAC ChercheuruniversitaireRachik,Mohamed UniversitédetechnologiedeCompiègne ChercheurhorsQuébecRavindran,Comondore RyersonUniversity ChercheurhorsQuébecRobert,Jean-Loup UL ChercheuruniversitaireRoyer,Sébastien UniversitédePoitiers ChercheurhorsQuébecSchulz,Robert Institutderecherched’Hydro-Québec ChercheurindustrielSorelli,Luca UL ChercheuruniversitaireTaghavi,SeyedMohammad UL ChercheuruniversitaireTessier,Jayson Alcoa ChercheurindustrielVerreman,Yves EPM ChercheuruniversitaireWalbridge,Scott UniversityofWaterloo ChercheurhorsQuébecZiegler,Donald Alcoa ChercheurhorsQuébec

SoutienauxinfrastructuresLemembreemployétravaillepourleREGALetestunexpertdanssondomaine.Ilestsuperviséparunmembrerégulieretunepartiedesonsalaireprovientdubudgetduchercheuret/ouduREGAL.

NicolasBroduschTechnicienexpertenmicroscopieélectroniqueExpertise:

• Imageriedesmicrostructuresparmicroscopieélectroniqueàbalayage• Préparationd’échantillonsparméthodesconventionnellesetpardécapageionique• Diffractiondesélectrons(ECCI,EBSD,t-EFSD)• Microanalyseparrayons-x

Page 18: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

18

HendrixDemersProfessionnelderechercheExpertise:

• Electronmicroscopycharacterization• MonteCarlosimulationofelectron-matterinteraction• Imageanddataanalysis

ClaudeDugalTechnicienExpertise:

• Enseignel’utilisationdemachines-outilsdanslecadreduProgrammedeGénie• Supervisel’atelierdudépartementpourl’utilisationpardesétudiantsau

BACC(santéetsécurité)• Assisteetconseillelesétudiantsdanslaconceptiondeprojetsmécaniques• Effectuedestravauxdefabricationetsouduresurdifférentsmontages

MarcLeBreuxProfessionnelderechercheExpertise:

• Méthodesinversesetidentification• Transfertdechaleur• Changementdephase• Modélisationnumérique• Procédésmétallurgiques

SébastienHarveyTechnicienExpertise:

• Personne-ressourcepourlesupportetlaformationenfabricationmécaniqueauxétudiants.

• Fabricationassistéeparordinateur.• Soudure• Découpeuseaujetd’eau.

Page 19: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

19

MarioCorbinTechniciendel’applicationtechnologiqueetinformatiqueExpertise:

• EssaisensoudagerobotiséGMAWaluminiumJulesKouamProfessionnelderechercheExpertise:

• Étudeduperçagedesalliagesd’aluminiumdefonderieetdecorroyage• Étudedesémissionsdesmicroparticulesetdesnanoparticuleslorsdelamiseen

formedesalliagesd’aluminium• Étudedeseffetsdelalubrification(àsec,lubrifiéetMQL)surdesalliages

d’aluminiumaucoursdel’usinage.• Étudedel’usinabilitédesalliagesAl-Mg-SiextrudésencollaborationavecRTA• Étudeducomportementmagnétiqueetdephotoluminescencedesnanomatériauxà

based’aluminium• Lesdifférentestechniquesd’assemblagespécifiquesetlamiseenformeàl’état

solideetsemi-solidedesalliagesd’aluminium.• UtilisationdestechniquesdecaractérisationtellesquelaDRX(Diffractionaux

rayonsX),MO(MicroscopieOptique),HRMEB(MicroscopieElectroniqueàBalayageHauteRésolution),MET(MicroscopieElectroniqueàTransmission)

DavoodShahriariProfessionnelderechercheExpertise:

• MachineGleebleetMTSpourdéveloppementdecomportementdesmatériaux(Superalliages,Ti,Aciers,Al,…)àhautetempératureetsimulationsparFEM.

Page 20: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

20

HichamChaouki,Ph.D.ProfessionnelderechercheExpertise:

• Mécaniquedesmilieuxcontinus• Modélisationparélémentsfinis(problèmesthermo-électro-mécaniques,

écoulementsfluides,etc.)• Développementdeloisconstitutives(viscoplasticité,matériauxcomposites,etc.)• Méthodedesélémentsfinisétendus(XFEM)• Identificationinverse

FrançoisChevarin,Ph.D.ProfessionnelderechercheExpertise:

• Planification,conceptionetmiseenplaced’essaisanalytiquesetmétallurgiquespourlecontrôledelaqualitédesmatériaux

• Implantationdeprocéduresanalytiquespourlacaractérisationdesmatériauxcarbonés(surface,porosité,densité,etc.)utilisablesdansl’industrie

• Contrôledelabonnegestiondescoûtsdesanalyses,deséquipementsetdesmatièrespremièresaulaboratoire

• Rédactionetprésentationderésultatsscientifiquessousdiversesformes:réunionsauseindel’entrepriseAlcoa,articlesscientifiquesavecdescomitésdelecture(Fuel,etc.),conférencesinternationales(COM,TMS,etc.),etc.

• Encadrementetformationd'étudiants-stagiaires• Rédactionderevuesdelittératuredansdesarticlesdejournauxetdanslemémoire

defind'études• +desixannéesd'expérienceenrésolutiondeproblèmesindustrielsenpartenariat

avecl’entrepriseAlcoasurlaréactivitédesanodesencarbonedanslaproductiondel'aluminium

HuguesFerlandTechnicienexpertExpertise:

• Testsmécaniquesàhautetempérature• Testdeflexion/cisaillement5MNtambiant• Testsensalleclimatiquedegrandedimension(xxm^3)+40à-40avecdescharges

jusqu’à500kN

Page 21: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

21

GuillaumeGauvinProfessionnelderechercheExpertise:

• Fluagedesmétaux• Comportementsélectriquesdesmatériauxcarbonésetdesmétaux• Caractérisationthermo-électro-mécaniquedesmatériauxcarbonés

ValérieGoulet-BeaulieuProfessionnellederecherche–CoordonnatriceduREGALExpertise:

• Organiseretmainteniràjourl’informationrelativeauREGAL;• Organiserlestransfertsdefondsauxinstitutions;• Organiserlesrencontresrégulièresetenrédigerlesprocès-verbauxetcomptes

rendus;• Organiserdesévènementsdediversesnatures(assembléesannuelles,journéesdes

étudiants);• Maintenirlecontactaveclesentitésimpliquéesdansl’aideaudéveloppement;• Développeretmaintenirdescontactsauprèsd’entreprisesœuvrantdansledomaine

del’aluminium.• MettreàjourlesitewebduREGAL.

YousefImaniProfessionnelderechercheExpertise:

• Soudageparflexionetmalaxage• Analyseparélémentsfinisdesstructures,d’équipementetd’accessoiresmécaniques

enutilisantdeslogicielsNastranNX,Ansys,Abaqus• Procédésdefabrication,ycomprisl'usinage,leprototypage,latôlerie,leforgeage,le

formage,l'hydroformage,lethermoformage,lemoulage,lamétallurgiedespoudres,lemoulageparinjection,extrusiond’aluminiumetdeplastique,soudage,brasage

• Développementetvalidationdesextrusionsd'aluminium• Étudeexpérimentaledelarésistancestatiqueetàlafatiguedesméthodes

d'assemblage• Conception,analyseetdéveloppementdeproduitenaluminiumaveclesdifférents

logicielsCAD/CAM3DincluentSolidWorks,AutoCad&Inventor,UnigraphicsNX,CatiaV5,ProEngetCreo

Page 22: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

22

JulieLévesqueProfessionnellederechercheExpertise:

• Procédésdemiseenforme:modélisationetexpérimentations• Traitementsthermomécaniques• Caractérisationdematériauxcompositesetmétalliques• Modèlesdeplasticitécristallinedesmétaux(étudedelaformabilité)

DonaldPicardProfessionnelderechercheExpertise:

• Mécaniquesdessolides• Rhéologiedesmatériaux• Loidecomportementthermomécanique• Caractérisationthermomécaniquedematériauxcarbonés• TechniqueNDT(AcoustiqueetTomographierayonX)

FranckArmelTchitemboGomaProfessionnelderechercheExpertise:

• Caractérisationetanalysedesmicrostructures• Caractérisationetanalysedespropriétésmécaniques• Analysefractographiqueetdesdommagesenfatigue• Essaismécaniques(Traction,Fatigue,Fluage)

GuillaumeBonneauProfessionnelderechercheExpertise:

• Conceptionetfabricationd’unmontageexpérimental• Expérimentationsurlerefroidissementdel’aluminium(Couléesemi-continue)• Opérationd’appareilsdesoudureparfriction-malaxage(FSW)ainsiqueles

appareilsdemesuresthermophysiques(MéthodeFlash,chauffagemonotoneetdilatomètre)

• Responsabledulaboratoiredecaractérisationdesmatériaux• Utilisationdedifférentescaméras:hautevitesseetinfrarougeetappareildemesure

dedéformationsanscontactAramis.

Page 23: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

23

DaveGirardTechnicienExpertise:

Opération• Fabricationd’anodesvibro-compactées• Évaluationdedensitédesanodesdansunmodèleen3-D• Usinage/Soudage-montage• Opéreretadapterdesfoursdecuissonspourlecarbone• Collected’échantillonsdecarboneparcarottageetdécoupageàlascie

Fabricationetadaptationdemontagesexpérimentaux• Dilatomètrepourpâteanodique• Appareilspourmesuredeladensité-résistivitéd’anodes• PycnomètreàHélium• Instrumentationdemontagesexpérimentauxavecdesenregistreursdedonnées

(datalogger)• Convertirunfourdethermogravimétrieendilatomètre• Modificationd’unsystèmedechromatographie• AdapterunFTIRavecunfourinduction• Modifierunlaboratoiredemouillabilitépouranalyserdiversmatériaux

KunLiuProfessionnelderechercheExpertise:

• Applicationsofaluminumalloyatelevatedtemperature• Phasetransformationofaluminumalloy• Intermetallicsinaluminumalloy

AlexandreMorinTechnicienderechercheExpertise:

• conception/fabricationmécanique

Page 24: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

24

NouraOumarouProfessionnelderechercheExpertise:

• Modélisationdesprocédésdecuissondesanodesdansunfourindustrieldetypehorizontale

• Modélisationdecalcinationdecokevertdansunfourverticaleshaftfurnace• Modèlethermoélectriquepourlecomportementélectriqued'uneanode

SandorPoncsakProfessionnelderechercheExpertise:

• Procédéschimiques• Électrochimie• Productiond'aluminium,plusparticulièrementlaformationdesbullesdegaz

anodique,émissiondegazdescuves,l'ajoutd'aluminedanslebainetlaformationdegelée.

• Transfertdechaleuretdemasse• Analyseschimiques

DanyRacineTechnicienExpertise:

• Traitementthermiqueetcaractérisation(Fourdivers,CalorimétrieDSC8000,DuretéetmicroduretéVickers,testMouton-Charpy)

• Testsmécaniqueetthermo-mécanique(Instron8801,MTS810,Gleeble3800etappareildefluage)

• Mesurededéformationsanscontact(Aramis3D5M)• Préparationéchantillonsmétallographique(Coupe/enrobage/polissage/attaque)• Analysemicroscopique(Microscopieoptique,Stéréomacroscopie,microscopie

électroniqueàbalayage,Utilisationdulogicield’analyseClemex,ProfilométrieMicroxam100)

• PréparationetmesureXRD(brukerdiscovery8)• Conceptiondemontageexpérimentaux(Dilatomètrepourpâteanodique,Presses

defluageentraction/compression,Appareilspourmesuredeladensité-résistivitéd’anodes)

• Adaptationdemontageexistant(FluageàTempératureambianteetàhautetempératureavecmesurederésistivitésurpâteanodique(presseCRIMS),teststhermomécaniquesurpâteanodique(GLEEBLE))

Page 25: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

25

ZhanZhangProfessionnelderechercheExpertise:

• GéniedelamétallurgieCaractérisationdelamicrostructureavecmicroscopeélectroniqueàbalayageetmicroscopeélectroniqueentransmission

IsabelleNowlanProfessionnellederecherche

• Testmécaniquede0,1Nà600kNsurdifférentsmatériaux(aluminium,acier,Inconel,composite,polymère,tissu,bois,assemblagemécanique,ressort,fibredecarbone)

• Testdeflexionde50Njusqu'à250kN

JeremyCarignanTechnologueenmétallurgieExpertise:

• Radiographienumérique(CRetDR)• UltrasonsMulti-éléments• Fonderiecireperduedesalliagesdetitane• AnalysechimiqueOESetEDXRF• Essaismécaniques(traction,impact,dureté)

HuguesLévesqueTechnicienenmétallurgieExpertise:

• Essaismécaniques(traction,charpy,pliage)• Étudesmétallographiques(Structure,grosseurdegrains,mesured’espace

interdendritique,épaisseurderevêtement)• AnalysechimiqueparspectrométrieOES• Dureté(Brinell,rockwell,Vickers)• Essaidecorrosionaubrouillardsalin

Page 26: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

26

Axesderecherche

Tableau2.CompositiondesaxesetdesthèmesderechercheduREGAL.

Axe1–Productiondel’aluminium Axe2–Transformationsetapplications

Qualitédes

matières

premières

Procédé

Hall-

Héroult

Métalde

première

fusion

Gestion

des

matières

résiduelle

s

Infrastru

ctures

Aéronau

tique

Transport

terrestre

et

maritime

Nouveaux

créneaux

Alamdari,Houshang x x R x x

Amira,Sofiene x x x x

Annan,Charles-Darwin x

Blais,CarlResponsablescientifique–axe2

x x x

Bocher,Philippe x x

Bouazara,Mohamed x x

Brochu,Mathieu R x

Brochu,Myriam x x x

Chen,X-Grant x x x x x

Chiesa,Franco x x x x

Chromik,Richard x x x x

Désilets,Martin x

Desrochers,Alain x x R x

Duchesne,Carl R x

Fafard,Mario x x R

Gakwaya,Augustin x x

Gauvin,Raynald x x

Giguère,Nicolas x x x

Gosselin,Louis X x R x

Guillot,Michel x x x

Page 27: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

27

Légende:R=responsableduthème

Jahazi,MohammadResponsablescientifique–axe2

x x x x

Jung,In-Ho x x

Kiss,Laszlo R x x x x x

Kocaefe,DuyguResponsablescientifique-axe1

x x

Lamarche,Charles-Philippe x

Larouche,Daniel x

Levasseur,David x x x

Marceau,Daniel x

Mascle,Christian x

Pham,Tan x x x

Sarkar,Dilip x x x R

Songmene,Victor x x x

St-Georges,Lyne x x x x

Tougas,Bernard x x x

Page 28: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

28

Lebudget

En2016-2017,leFRQNTaaccordéunesubventionde450400$auCentrederecherchesur

l’aluminium–REGAL.

Tableau3.Ventilationbudgétaire2016-2017

CréditsaccordésMontantdebase 398000$

Chercheursdecollège

Supplémentstatuaire 28000$

Dégagementdelatâched’enseignement 14400$

Sous-totalChercheursdecollège 42400$

Regroupementinterinstitutionnel 10000$

Totaldescrédits 450400$

CréditsaccordésTotaldescrédits 450400$

Dépensesprévuesrévisées

Rémunération

Dégagementdelatâched’enseignement(chercheurs

universitaires)

0$

Dégagementdelatâched’enseignement(chercheursde

collège)

14400$

Étudiantsde1ercycle 0$

Étudiantsde2èmecycle 0$

Étudiantsde3èmecycle 0$

Stagiairederecherchepostdoctorale 12100$

Professionnelsderecherche 108717$

Techniciensderecherche 68733$

Personneladministratif 0$

Sous-totalrémunération 203950$

Page 29: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

29

Boursesetcomplémentsdebourse

Étudiantsde1ercycle 5000$

Étudiantsde2èmecycle 86500$

Étudiantsde3èmecycle 35000$

Stagiairesderecherchepostdoctorale 0$

Sous-totalBoursesetcomplémentsdebourse 126500$

Honorairesprofessionnels

Chercheursinvités 5000$

Conférenciersinvités 12000$

Consultants 0$

Soustotalhonorairesprofessionnels 17000$

Autresdépenses

Fraisdedéplacementetdeséjour 64350$

Matérieletfournituresderecherche 8100$

Matérieldelocationdelocauxoud’équipements 0$

Fraisdetransportdematérieletd’équipements 2000$

Fraisdetélécommunication 1500$

Fournituresinformatiquesetachatdebanquesdedonnées 3500$

Fraisdeproduction,d’éditionoudereprographie 8500$

Fraisdetraduction 0$

Achatd’équipement 15000$

SoustotalAutredépenses 102950$

Totaldesdépenses 450400$

Page 30: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

30

LesréalisationsduREGAL

RéunionduBDRLorsdelapériode2016-2017,leBDRs’estréunià6reprises(BDR-46àBDR-51).Les

procès-verbauxontétéapprouvéslorsdelaséancesuivanteetdéposésdansl’intranetdu

REGAL,accessiblesàtouslesmembresréguliers.

Figure2.RéunionduBDR.

RéunionsduCSRLorsdel’année2016-2017,leCSRs’estréunià3reprises.

FormationcontinueLemembreMichelGuillotoffreuncoursdeformationcontinuedanslecadredu

ProgrammeFormationContinueduRéseaudesIngénieursduQuébec.Lecoursportele

titre«Constructionstructuraleenaluminiumincluantl’applicationdelanormeCSAS157».

Page 31: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

31

AssembléedesmembresduREGALLaonzièmeassembléedesmembresduREGAL

s’esttenuele2octobre2016àl’HôtelPalaceRoyal

(Québec)souslaprésidenceduProfesseur

HoushangAlamdari.

Autotal,22personnesétaientprésentes:

• 20membresréguliersayantundroitde

vote

• 1membrecollaborateur

• 1membreemployé

Deplus,2membresréguliersontdonnéune

procurationdevoteàunmembreprésent.

Figure3.Assembléedesmembres2016

(1) NicolasGigèreprésentelebilanduComitédeséquipements.(2)Degaucheàdroite:CarlDuchesne,MohammadJahazietDanielLarouche.(3)Degaucheàdroite:premièrerangée:MohammadJahazi,NicolasGiguère,David

Levasseur,DilipSarkar,SofieneAmira,ValérieGoulet-Beaulieu,X-GrantChen,MohamedBouazara,Carl

Duchesne.Deuxièmerangée:DanielLarouche,AlainDesrochers,MarioFafard,MyriamBrochu,FlorenceParay,

AhmedMaslouhi,AugustinGakwaya,LouisGosselin,DonaldZiegler,TanPhametDanielMarceau.Troisième

rangée:HoushangAlamdari.

1

2

3

Page 32: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

32

JournéedesétudiantsduREGAL2016

LatreizièmeéditiondelaJournéedes

étudiantsduREGAL(JER)aeulieule3octobre

2016àl’HôtelPalaceRoyal,situédanslaville

deQuébecetsouslaprésidencedu

Pr.HoushangAlamdari[UniversitéLaval].

L’évènementaétéorganisédanslecadredela

34thICSOBAconference&exhibition.Lorsdecettejournée,154personnesdesmilieux

académique,industrieletdelarechercheont

ététémoinsdelaqualitédelarecherche

effectuéeauseinduCentrederecherchesur

l’aluminium–REGAL,enplusdes220déléguésICSOBA.

Soixante-douze(72)étudiantsduREGALontpris

partautraditionnelconcoursd’affiches

scientifiques.LeREGALtientàremercierses

commanditairesqui,chaqueannée,permettentla

tenuedecetévènementfortementappréciépar

nosétudiantsquiontl’opportunitédepartagerle

fruitdeleurrechercheetd’endiscuteravecde

réelspassionnésdudomaine.

Tableau4.ConférencesétudiantesdelaJER2016.

Institution Étudiant DirecteurCo-directeur

Titredelaconférence

UL MadhiAmiriyan Alamdari,H.

Blais,C.

Wearandcorrosionresistantcoatingsbasedon

IronAluminidecomposites

UQAC SenaOzturk Kocaefe,D.

Kocaefe,Y.

ImprovementoftheWettabilityofCokeby

PitchUsingAdditives

Polytechnique ClaudiaHodonou Mascle,C.

Brochu,M.

Analyseenvironnementaledesprocédésde

fabricationdespiècesstructurellesd’aéronefs

enaluminium

McGill Samantha

Rudinsky

Gauvin,R. Characterizationofcrystallographicproperties

ofAlalloysbydiffractionmodellingusing

quantumtrajectories

ÉTS FrédéricBédard

OussamaChaeib

Jahazi,M.

Songmene,V.

Caractérisationdenouveauxalliages

d’aluminiumpourapplicationsspatiales

Page 33: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

33

Tableau5.GagnantsdelaJER2016.

Prix Gagnant Institution Titreduposterouconférence Montant($)

RioTinto Pierre-Luc

Girard

UQAC DevelopmentandImplementationofa

Thermo-ReactiveViscoelastoplastic

ConstitutiveModelfortheSimulationofthe

AnodeBakingProcess

1000

Alcoa KirkFraser UQAC MeshfreepredictionofdefectsinanFSW

joint

1000

Alouette Behzad

Majidi

UL Vibro-compactionandCrackinginCarbon

Anodes

1000

Hatch XuWei UQAC Al-basednanostructuredsuperhydrophobic

thinfilmsforthecorrosionprotectionof

metals

1000

AAC Xian-Ai

Huang

UQAC Anoveletchingprocesstoinvestigatethe

structureofcarbonizedpitchandits

interfacewithcokeincarbonanodes

1000

AluQuébec Nidhal

Bouslama

UdeS Analysisofmechanicalbehaviorand

developmentofaninspectionapproachfor

hybridAluminium-CFRP-Titaniumlapjoint

1000

Dynamic

Concept

Xiaoming

Qian

UQAC DevelopmentandOptimizationof

corrugatedsandwichpanel

1000

CURAL MirzaFoisal

Ahmed

UQAC Effectofweldingenergyonmicrostructure

andstrengthofultrasonicspotwelded

dissimilarjointsofaluminumtosteelsheets

1000

Chaire

CIMTAL

JiaweiXiong UQAC UVdurablesuperhydrophobic

nanocompositethinfilmsonaluminium

1000

CMQ-

Relève

Olivier

Lacroix

UL Technico-economicanalysisofanew

collectorbargeometry

500

Chaire

MACE3

Simon-

Olivier

Tremblay

UQAC Conceptualstudyanddevelopmentofanew

anodicassembly

1000

REGAL-

Axe1

CsillaKaszas UQAC Effectofcarbononthebehaviorofalumina

fedintotheelectrolyticbath

500

REGAL-

Axe2

Pierre

Faucheux

EPM Simulatingpeenformingofthinaluminium

plateswitheigenstrains

500

Conférence SenaOzturk UQAC ImprovementoftheWettabilityofCokeby

PitchUsingAdditives

1500

Page 34: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

34

Deplus,lorsdecettejournée,RioTintoeffectuesatraditionnelleremisedeboursesaux

étudiantsrécipiendairesayantsoumisleurcandidatureàceconcours.Cetteannée,cinq(5)

étudiantsduREGAL(suruntotaldesept(7))ontreçuunprix.Surlesphotosàlapage

suivante,ilssonttousaccompagnésdeM.FrédéricLaroche,DirecteurduCentrede

rechercheetdéveloppementArvidachezRioTinto.

Figure4.RécipiendairesdesboursesRioTinto.Premièrerangée:JulieBureau(UQAC),SaraIreneImbriglio(McGill),FrédéricBédard(ÉTS),AsemHussein(UL).

Deuxièmerangée:FrédéricLaroche(DirecteurCentrederechercheetdéveloppementArvidaRioTinto),PierreFaucheux

(EPM),MojtabaMansouriArani(U.ofBritishColumbia),Jean-FrançoisBilodeau(ReductionPotlineOperationsExpert

RioTinto)etSergioCroquerPerez(UdeS)

Page 35: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

35

FondsétudiantduREGAL

VialeFondsdesétudiantsduREGAL,leCentrederecherchesurl’aluminium–REGALmet

unbudgetàladisponibilitédesétudiantspourlesactivitéssuivantes:

- Participationàuneconférence.

- Formationoucoursliéaudomainedel’aluminium.

- Stageàl’étranger,sicestageestliéàlarecherchedel’étudiant.

- Utilisationd’équipementd’uneautreuniversitémembreduREGAL:fraisde

déplacementoud’utilisationdeséquipements.

Lesrèglesliéesàceconcoursontétégrandementmodifiéespendantlapériodeencours

afinderespecteràlafoislescritèresdeperformanceduFRQNTetdepermettreà

l’éligibilitéd’unnombreplusimportantd’étudiants.

Pendantl’exerciceencours,unbudgetde25000$aétéréservéàceFonds.Vingt-et-un(21)

projetsontétésoumis,quinze(15)répondaientauxcritèresdesélectionetont

conséquemmentétéfinancés.

Tableau6.ProjetsfinancésparleFondsétudiantsduREGALen2016-2017.

Nomdel’étudiantSommeaccordée($)

Activité

UQAC

JiawaiXiong 700

Electrochemicalimpedancespectroscopy(EIS)studies

ofself-assemblemonolayers(SAM)onaluminum

substrates

KirkFraser 1500 11thInternationalFrictionStirWeldingSymposium

WalidKallel 200 ICSOBA2016

CsillaKaszas 1000 TMS2017

UniversitéLaval

CatherineSt-Gelais 750Formationsurlecalculdespontsetpasserellesen

aluminiumselonlanormeCSAS6-14

Jean-BaptisteBurgelin 750Formationsurlecalculdespontsetpasserellesen

aluminiumselonlanormeCSAS6-14

JulienLeclerc 750Formationsurlecalculdespontsetpasserellesen

aluminiumselonlanormeCSAS6-14

MahdiAmiriyan 1000 ICMCTF2016

MoezBenBoubaker 1500 Theinternationalcongressforappliedmechanics

Page 36: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

36

VictorDesjardins 750Formationsurlecalculdespontsetpasserellesen

aluminiumselonlanormeCSAS6-14

KadiataBa 1000ConferenceoftheInternationalJournalofArtsans

Sciences

MoezBenBoubaker 1000 TMS2017

BehzadMajidi 196 CAPELectureMcGillUniversity

ÉcoledeTechnologieSupérieure

MadhiMasoumi 1000InternationalConferenceonWeldingandNon

DestructiveTesting(ICWNDT2016)

ÉcolePolytechniquedeMontréal

ClaudiaHodonou 700

Internship:Fromintroductorymaterialteachingto

advancedmaterialselectioncasestudieswithCES

EduPack

McGillUniversitySamanthaRudinsky 675 TheAmericanPhysicalSocietyMAR17Metting

TOTAL 13471$

Page 37: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

37

StagesinternationauxFRQNT

LeProgrammedestagesinternationauxFQRNTapourobjectifdefavoriserlamobilité

internationaled’étudiantsdontlesactivitésderecherches’inscriventdansla

programmationscientifiquedesregroupementsstratégiques.Lestageestunoutil

supplémentairemisàladispositiondesregroupementsstratégiquespourrenforcerleur

actionsurlascèneinternationaledanslecadredeprojetsoudepartenariatsderecherche

établisouenvoiededéveloppement.

Pourleconcours2016-2017,deux(2)étudiantsREGALontétérécipiendairesd’unebourse

provenantduProgrammedestagesinternationauxFRQNT.

Tableau7.Récipiendairesd’unebourseduProgrammedeStageinternationalFRQNT.

Étudiantsrécipiendaires MadhiMasoumi NdiayeNdiasseUniversité

d’appartenance

ÉTS UniversitédeBretagneSud

Directeur PhilippeBocher PhilippeMandin

Co-directeur MohammadJahazi X

Lieudustage ÉcoleNationaled’Ingénieurs

deTarbes

LaboratoireGRIPS,UQAC

Superviseurdestage AmeviTongne LaszloKiss

Duréedustage(mois) 2 5

Montantobtenu($) 5000 12500

Page 38: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

38

Actionsinternationales

LeREGALentreprenddesactionsafindedéveloppersavisibilitéauniveauinternational:

Comitédesrelationsinternationales-Aidefinancièrepourcollaborationinternationale|Pendantlapériodeencours,unprojetaétéfinancéviaceFonds:DéplacementdeLyneSt-GeorgesetLaszloKissàTWI(17-19mai2016àCambridge)

Impact(s)pour leREGAL:Venuede la12thInternationalfrictionstirweldingsymposiumdevraitseteniràl’UQACpourl’édition2018.

TenuedelaJournéedesétudiantsduREGALdanslecadredeICSOBA2016Organisateurs:MarioFafardetHoushangAlamdariImpact(s) pour le REGAL: cela a permis de consolider le positionnement du Québeccomme un secteur d’importance stratégique dans le domaine de l’aluminium. Cette

organisation conjointe a aussi contribué au rayonnement du REGAL sur la scène

internationale.

Page 39: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

39

Conférenciersinvités

MohammedRachikAvril2016–REGAL-Laval

UniversitédetechnologiedeCompiègneenFrance

AsymptoticHomogenizationofPlasticityforMulti-phasematerial

BrianHelenbrookSeptembre2016–REGAL-Laval

ClarksonUniversity,New-York,Etats-Unis

SiliconWaferProductionbyHorizontalRibbonGrowth

JohanMaljaarsOctobre2016–REGAL-Laval

EindhovenUniversityofTechnology,Pays-Bas

AluminiuminInfrastructures

Page 40: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

40

Prixobtenuspardesmembres

MarioFafardRécipiendaireduPrixHommageauxambassadeursRemisparLeCercledes

Ambassadeurscongrèset

réunionsQuébec

Prixremisauxpersonnalitésqui

ontcontribuéaurayonnement

delarégiondeQuébecpar

l’organisationd’uncongrès

international.

Figure5.RemisduPrixHommageauxambassadeursàMarioFafard.

Page 41: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

41

Subventionsobtenues

Ci-dessouslalistedessubventionsobtenuesconjointementparaumoinsdeux(2)membresrégulierspourlapériode2016-2017,soitentrele1avril2016etle31mars2017.

FCI-LeadingEdgeFundSurfaceEngineeringSolutionsforAerospace:TerrestrialandSpaceapplications

2016-08–2020-12

RichardChromik(McGill),MathieuBrochu(McGill),RaynaldGauvin(McGill)etautres

chercheursnonmembresduREGAL.

9270881$

CRSNG–RDC2016/08–2018/09

Qualitycontrolandfatiguedesignoffrictionstirweldedjointsinaluminiumbridgedecks

ScottWalbridge(UofWaterloo),LyneSt-Georges(UQAC),MarioFafard(UL)etautres

chercheursnonmembresREGAL

85156$

FCI-InstitutionalOperatingfundSurfaceEngineeringSolutionsforAerospace:TerrestrialandSpaceapplications

2016-08–2020-12

RichardChromik(McGill),MathieuBrochu(McGill),RaynaldGauvin(McGill)etautres

chercheursnonmembresduREGAL.

1161000$

MITACS–Accélération2016/09–2019/08

Modélisationavancéedescuvesd'électrolyseetl'efficacitéénergétique

MarioFafard(UL)etHoushangAlamdari(UL)

188667$

CRSNG–RDC2017/1-2020/12

ATLAS:Programmed'allégementdestructuresappliquéauxvéhiculesrécréatifs

3070000$

AlainDesrochers(UdeS),AhmedMasoulhi(UdeS)etautreschercheursnonmembresdu

REGAL.

Page 42: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

42

CRSNG–Rechercheetdéveloppementappliqué2017-01–2017-12

Développementd’unnouveauconceptd’amorçagedesfiltrespourlafiltrationde

l’aluminium

74950$

BernardTougas(CTR)etNicolasGiguère(CTR)

CRSNG–RechercheetdéveloppementappliquéDéveloppementderéparationdemouledefonderie

2017-02–2018-02

75000$

DavidLevasseur(CTR)etAlexandreBois-Brochu(CTR)

Associationdel’AluminiumduCanadaContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

8000$

AlcoaContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

1000$

AluminerieAlouetteContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

2000$

AluQuébecContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

1000$

CQRDAContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

Page 43: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

43

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

1000$

DynamicConceptContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

1000$

HatchContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

1000$

Ministèredel’Économie,delaScienceetdel’InnovationContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

5000$

RioTintoContributionàlaJournéedesétudiantsduREGALetfraisinhérents

2016/04–2017/03

Les36membresréguliersduREGAL

2000$

Page 44: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

44

Contratsobtenus

Ci-dessouslalistedescontratsobtenusconjointementparaumoinsdeux(2)membresrégulierspourlapériode2016-2017,soitentrele1avril2016etle31mars2017.

MinistèredesTransportsduQuébecDéveloppementd’unesolutiondeplatelageenaluminiumpourpontroutieràpoutres

d’acier,avecactioncomposite

2017/03–2019/03

MarioFafard(UL),Charles-DarwinAnnan(UL)etMichelGuillot(UL)

2321312$

Page 45: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

45

Étudiantsdiplômés

Ci-dessouslalistedesétudiantsmembresduREGALayantobtenusleurdiplômependantla

périodeencours,soitentrele1avril2016etle31mars2017.

Maîtrise|2RyanChouDirecteur:MathieuBrochu(McGill)

Co-directeur:PaulBishop

2010-09–2016-12

AutomotiveAluminuminSelectiveLaserSintering

JessaAndreaCanaveralDirecteur:RichardChromik(McGill)

Co-directeur:MohammadJahazi(ÉTS)

2014-01–2016-12

CharacterizationofMaterialsConstitutiveLawforIN718and300MRepresentativeof

TurningConditions

Doctorat|1JoseAlbertoMunizDirecteur:MathieuBrochu(McGill)

Co-directeur:In-HoJung(McGill)

2012-09–2016-07

Aluminiumrecycling

StagiairePost-doctoral|1

ArminRajabzadehDirecteur:RichardChromik(McGill)

Co-directeur:MartinLévesque(EPM)

2014-09–2016-02

Fatiguelifeimprovementintheaerospaceindustrywiththeshotpeeningprocess

Page 46: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

46

Maîtrise|0Doctorat|0

Post-doctorat|0

Maîtrise|6Saliha-MeltemKilicDirecteur:DuyguKocaefe(UQAC)

Co-directeur:YaserKocaefe(UQAC)

2013-08–2016-04

ThermogravimetricStudyoftheCombinedHydrodesulfurizationandCalcinationofHigh-

SulfurGreenPetroleumCoke

HoussemeddineFerianiDirecteur:YasarKocaefe(UQAC)

Co-directeur:DuyguKocaefe(UQAC)

2013-08–2016-04

Étudesurl’écoulementdanslefourdecuissond’anodehorizontal

JiaweiXiongDirecteur:DilipSarkar(UQAC)

Co-directeur:X-GrantChen(UQAC)

2014-09–2016-10

Durablenanostructuredsuperhydrophobiccoatingsonaluminumbysol-gelprocessYasmineChamamDirecteur:DuyguKocaefe(UQAC)

Co-directeur:YaserKocaefe(UQAC)

2013-08–2016-12

Effetdesparamètresdecuissonsurlaqualitéfinaledesanodesencarbone

Page 47: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

47

YingLuDirecteur:DuyguKocaefe(UQAC)

Co-directeur:YasarKocaefe(UQAC)

2013-08–2016-04

TheeffectofpitchpropertiesonanodepropertiesQinfuZhaoDirecteur:X-GrantChen(UQAC)

2013-08–2016-06

TheRheoformabilityof7075SEEDProcessedAluminumAlloy

Doctorat|5

AmineBouaichaDirecteur:MohamedBouazara(UQAC)

2010-05–2016-05

Étudedelafatigued’unbrasdesuspensionenaluminiumA357YingHuangDirecteur:DilipSarkar(UQAC)Co-directeur:X-GrantChen(UQAC)

2011-09–2016-04

Corrosionresistantsuperhydrophobicnanoparticles-incorporated-anodizedaluminum

alloyssurfacesJianQinDirecteur:X-GrantChen(UQAC)

2010-09–2016-07

AStudyonHotDeformationBehaviorsandMechanicalPropertiesofAl-B4CComposites

ContainingScandZrJean-DenisBrassardDirecteur:DilipSarkar(UQAC)

2012-01–2016-05

Revêtementsnanostructuréspourlaprotectiondessurfacesdanslesenvironnements

marins

Page 48: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

48

LeiPanDirecteur:X-GrantChen(UQAC)

2011-09–2016-12

Effectofalloyingelementsonthemicrostructureandphysicalandmechanicalpropertiesof

8xxxserieselectricconductoralloys

Post-doctorat|1

XianaiHuangDirecteur:DuyguKocaefe(UQAC)

2013-01–2017-03

Studyonthecharacterizationofbio-cokeswithdifferentmanufacturingprocesses

Maîtrise|2AmélieDufourDirecteur:CarlDuchesne(UL)

2014-01-01–2016-05-31

Applicationdeméthodesstatistiquesmultivariéesàl’analysedesdonnéesd’opérationde

foursdecuissondesanodesaucarbone(productiond’aluminium)

MaximeAmplemanDirecteur:Charles-DarwinAnnan(UL)Co-directeur:MarioFafard(UL)

2014-05-01–2016-04-30

Performanceenfluaged’assemblagesantiglissementayantdessurfacesdecontact

métalliséesdanslespontsenacier

Doctorat|2DaveMartinDirecteur:MarioFafard(UL)Co-directeur:Jean-LoupRobert(UL)

2011-09–2016-11

Modélisationmultiphaseavecsolidificationdelacryolite

Page 49: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

49

StéphaneThibodeauDirecteur:MarioFafard(UL)Directeur:HoushangAlamdari(UL)

2009-01-01–2016-05-01

Modélisationduprocédéduvibro-compationdesanodes

Doctorat|2HamidrezaZahediDirecteur:ChristianMascle(EPM)

2013-05–2016-08

AdvancedaircraftEnd-of-Lifetreatment

MahdiSabaghiDirecteur:ChristianMascle(EPM)

2013-01–2016-08

Designfordisassemblyusingmodularitytechniqueaimingtosupportproductatend-of-life

Maîtrise|0Doctorat|0

Post-doctorat|0

Page 50: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

50

Étudiantsactuels

Maîtrise(10)FlavioPeterWeinsteinSilva(nouveau)Directeur:MathieuBrochu

Co-directeur:MyriamBrochu

FiniteElementAnalysisofpartproducedby

3Dprinting

Chen,Mingyang(nouveau)Directeur:MathieuBrochu

RepairofAMparts

FannyChainiau(nouveau)Directeur:MathieuBrochu

LaserWireDepositionofTi-6Al-4V

YuYuanDirecteur:RaynaldGauvin

Quantitativex-raymicroanalysisof

heterogeneousmaterialsMelissaTraskDirecteur:MathieuBrochu

OptimizationofAdditiveManufacturingof

AluminumAlloy356forAerospace

Applications

SaraIreneImbriglioDirecteur:RichardChromik

Co-directeur:RaynaldGauvin

Investigationofmetal/ceramicinterfaces

createdbycoldsprayprocessJosephShihChengChouDirecteur:MathieuBrochu

SelectiveLaserMeltig(SLM)ofA356

Aluminumalloy

JasonGaoDirecteur:RichardChromik

Co-directeur:MartinLévesque

Highstrainrateimpactofalloysby

Hopkinsoncompression

AndrewWalkerDirecteur:MathieuBrochu

Combattingsolidificationcrackingof

AL6061inPWSLMviapulseparameter

optimization

SuminJinDirecteur:MathieuBrochu

Nano-impacttestingonthinfilmsonAl

substrates

Page 51: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

51

Doctorat|11OscarSanchezMata(nouveau)Directeur:MathieuBrochu

Co-directeur:RichardChromik

Laser-Alpowderinteractionsduring3D

priting

FrédéricVoisard(nouveau)Directeur:RaynaldGauvin

TEManalysisoflithiuminaerospace

aluminiumalloys

XianglongWangDirecteur:MathieuBrochu

SelectivelasermeltingofAlSi10Mgalloy

JoseMunizDirecteur:MathieuBrochu

Co-directeur:In-HoJung

Aluminumrecycling

ChaoyiTengDirecteur:RaynaldGauvin

CharacterizationwithQuantitativeX-ray

MicroanalysisandEBSD

AbhiGhoshDirecteur:MathieuBrochu

Evaluatingpulsedlasersandlasershaping

forsurfaceandsub-surfaceengineeringof

additivelymanufacturedmaterials

BamideleAkinrinlolaDirecteur:MathieuBrochu

Co-directeur:RaynaldGauvin

GraingrowthinnanostructuredAl-Mg

alloys

MehmetTuncayDirecteur:MathieuBrochu

GearProductionbySparkPlasmaSintering

SamanthaRudinskyDirecteur:RaynaldGauvin

Characterisationofcrystallographic

propertiesofaluminiumalloysby

diffractionmodelling

SenlinCuiDirecteur:In-HoJung

Thermodynamicmodelingandexperimental

investigationofAl-Cu-Fe-Mg-Mn-Si-Cr

system

PriyadarshiBeheraDirecteur:RichardChromik

ElectrodepositedandIonVaporDeposited

(IVD)AlcoatingsasreplacementsforCdin

AerospaceApplications

Page 52: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

52

StagiairePost-doctoral|4RuboZheng(nouveau)Directeur:RichardChromik

Studyonaerospacealloys

JoonphilChoi(nouveau)Directeur:MathieuBrochu

Fabrication/métallurgie/performancede

piècesfabriquéesparFAenAlSi10Mg

YaoyaoDingDirecteur:MathieuBrochu

Fabrication/métallurgie/performancede

piècesfabriquéesparFAenAlSi10Mg

AmirFarkoosh(nouveau)Directeur:MihribanPekguleruyz

Structureandpropertiesofhigh

temperature

Maîtrise|7

MartialChantre(nouveau)Directeur:AlainDesrochers

Co-directeur:Charles-PhilippeLamarche

Conceptiond’unabrivélomodulaireéco

responsable

MaëlNocture(nouveau)Directeur:AlainDesrochers

Conceptionetoptimisationdesparoisd’une

roulotteiGouttepourspider

GeoffreyKieferDirecteur:AhmedMaslouhi

Co-directeur:AlainDesrochers

Comportementdesassemblageshybrides

composite-aluminium-titaneetconception

demontagesexpérimentauxpourdesessais

defatiguesurdesstructuresaéronautiques

FrancisCorriveau(nouveau)Directeur:AlainDesrochers

Co-directeur:AhmedMashloui

Conceptionetoptimisationdecomposants

structurauxetesthétiquesenAluminium

ClémentLaverneDirecteur:AlainDesrochers

Méthodologiedeconceptiond'unsolen

aluminiumcomposédelattesassemblables

defaçonintuitive

MehdiHedhiliDirecteur:AlainDesrochers

Développementetévaluationdeméthodes

defabricationetdetestspourdespanneaux

structurauxenaluminium

Page 53: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

53

MarièmeMbodjDirecteur:AlainDesrochers

Optimisationmulti-critèresdestructuresou

demécanismesenaluminium

Doctorat|1

NidhalBouslamaDirecteur:AhmedMaslouhi

Développementd'approchesexpérimentales

etnumériquespourlagénération

d'endommagementdanslesstructures

aéronautiquesàgéométriescomplexes

Maîtrise|12QuentinLaurent(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Rhéologied’unalliagecouléd’aluminium

pourl’optimisationduprocédédeforge

d’unesuspensionautomobile

BenoitThériault(nouveau)Directeur:TanPham

Simulationparélémentsfinisdelamiseen

formedecomposantesstructuralespar

estampageàchauddefeuillesd'aluminiumDunaevskiiPavel(nouveau)Directeur:VictorSongmene

Améliorationduprocessusdedécoupedes

extrusionsenaluminium

MahdiMasoumiKhalilabadDirecteur:PhilippeBocher

Co-directeur:MohammadJahazi

FrictionStirWeldingof2024AlalloytoAl-Li

Alloy

MaximeLeRoyerDirecteur:MohammadJahazi

Étudedesfrottementsdansunprocédéde

miseenformedematériauxsuperplastiques

OsamaElfasiDirecteur:VictorSongmene

HighSpeedMachining/machinability:forces,

partqualityandchipformation

Page 54: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

54

MariemZoghlamiDirecteur:MohammadJahazi

Co-directeur:VictorSongmene

Étudedel'influencedelacompositionde

l'alliageetdesparamètresduFSWsurles

caractéristiquesdeszonesalternées(onion

rings)danslesalliagesd'aluminium.

FrédéricBédardDirecteur:MohammadJahazi

Co-directeur:VictorSongmene

Étudedel'usinabilitédesalliages

d'aluminiumàfaiblecoefficientdedilatation

thermiquepourapplicationspatiale

AbdellatifBouzidDirecteur:VictorSongmene

Bavureetébavurage:sélectiondestratégie

d'ébavurage

OussamaChaiebDirecteur:VictorSongmene

Co-directeur:MohammadJahazi

Étudedel'usinabilitéettransformationdes

alliagesd’aluminiumàfaiblecoefficientde

dilatationthermiquepourapplications

spatiales

ZeliAtiaSalemArhumahDirecteur:TanPham

HeatAnalysisinWeldingProcess

TouhamiBelhadjDirecteur:MohammadJahazi

Co-directeur:VictorSongmene

Influencedeparamètresdeprocédésurla

distorsiondegrandesplaquesd’aluminium

forméesparthermoformage

Doctorat|16ElangovanYedeash-Kumar(nouveau)Directeur:MohammadJahazi

Developmentofinspectionmethodologyfor

frictionSTIRweldsusingultrasonicguided

waves

PierreMaurel(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Étudedugrenaillageultrasoniqueà

températureambianteetcryogéniquesur

desalliagesd’aluminiumàfortesrésistances

mécaniques

PiroozDibayan(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Developmentaprocessforimprovingtheforge-

ability&mechanicalpropertycharacteristicsof

cast-forged6082Aluminumalloypartsusedin

automotiveindustryapplications

AugiasLaurensLouisonTAnagonou(nouveau)

Directeur:VictorSongmene

Étudedessystèmesdefiltration/captation

desnanoparticulesémisesparles

gazéificateursindustriels

Page 55: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

55

DinhSonTran(nouveau)Directeur:VictorSongmene

MachiningofCompositeMaterials

FranciscoGonzalez-PantojaDirecteur:VictorSongmene

JointOptimizationofmanufacturing

processesandmaintenancestrategieswith

ApplicationstoMachining

RémyBretinDirecteur:PhilippeBocher

Co-Développementd'unmodèleanalytique

pourl'analyseenélastoplaticitédechamps

dedéformationetcontrainteauseind'un

polycristaldirecteur:MartinLévesque

DorianDelbergueDirecteur:PhilippeBocher

Co-directeur:MartinLévesque

Improvementofx-raydiffractiontechnique

forresidualmeasurementofshotpeened

parts

AlirezaAleyariDirecteur:MohammadJahazi

Co-directeur:TanPham

Influenceoftemperaturedistributionon

distortionofaluminumalloysheet5083

duringHighSpeedBlowForming(HSBF)

process

MohamedNejibSaidiDirecteur:VictorSongmene

Miseenformeparpolissage:Contributionà

lacompréhensiondeladispersiondes

particulesdepoussièresetdéveloppement

desmoyensderéductionàlasource

MohammadAlkhabbatDirecteur:TanPham

StudyofWeldedAluminiumAlloyBehavior

underHighTempratureCondition

RémiBertrandDirecteur:PhilippeBocher

Simulationnumériqueetvalidation

expérimentaledusoudageparfriction-

malaxageMohsenMarani-BarzaniDirecteur:VictorSongmene

MachinabilityAl-20Mg2SiMetalMatrix

CompositeModifiedwithBismuthor

Barium

Jean-BriceMandatsyDirecteur:VictorSongmene

Usinabilitédesalliagesd'aluminiumrecyclés

Hung-CuongNguyenDirecteur:TanPham

Co-directeur:MohammadJahazi

MultiscaleFractureModelforAluminum

WeldedJoint

KanwalChadhaDirecteur:MohammadJahazi

TheEffectofStrainReversalduringHigh

PressureTorsionontheEvolutionof

Microstructure,TextureandHardness

PropertiesofAluminumAlloys,Evolutionof

microstructureduringingotbreakdownprocess

inmediumcarbonlowalloysteels

Page 56: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

56

Post-doctorat|10BenjaminTressou(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Modélisationdesétatsde

contraintes/déformationspardesméthodes

enchampsmoyenspourlesalliages

métalliques

YasserZedanDirecteur:PhilippeBocher

Frictionstirweldingofdissimmilar

AerospaceAluminumalloys

FouadAtmani(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Développementdetechnologies

d’assemblageavancéesenaluminiumpour

lafabricationferroviaire

JianqiangChen(nouveau)Directeur:PhilippeBocher

Développementdetechnologies

d’assemblageavancéesenaluminiumpourla

fabricationferroviaire

AntonioCastroMorenoDirecteur:PhilippeBocher

Co-directeur:MartinLévesque

Simulationduprocédédegrenaillageet

caractérisationdescontraintesrésiduelles

ainsicréeesavecuneapprocheenplasticité

cristallinesurunealliageAA7050

AmethFallDirecteur:MohammadJahazi

Miseenformedesalliagesd’aluminiumpar

leprocédéFSW

OmidMajidiDirecteur:MohammadJahazi

HighSpeedThermo-Formingof5083

Aluminumalloyforuseinautomotive

industry

DamienTexierDirecteur:PhilippeBocher

Hétérogénéitésmécaniqueslocalesdansdes

jointsdissimilairesd'alliagesd'aluminium

obtenusparsoudagefriction-malaxageSeyed-AliNiknamDirecteur:VictorSongmene

Étudeetsimulationdelaformationdes

bavuresenusinage

AnnieFrancieKouedeuDirecteur:VictorSongmene

Étudeetoptimisationdesstratégiesde

fabricationetdeprotectiondelasécuritédu

travail

Page 57: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

57

Maîtrise|19

MathieuAllyson-Cyr(nouveau)Directeur:LouisGosselin

Développementd’uneenveloppe

intelligenteauxcuvesd’électrolysepourla

récupérationdechaleur

AlexParent(nouveau)Directeur:MichelGuillot

Développementd'unsystèmeservantàla

fabricationadditivedecomposantes

métalliques

SaraOuahouah(nouveau)Directeur:MarioFafard

Co-directeur:LucaSorelli

Faisabilité,principesdeconceptionet

avantages/désavantagesd’unpont

bois/aluminium

MartinCormier(nouveau)Directeur:Charles-DarwinAnnan

Co-directeur:MarioFafard

Développementd’assemblagesdedispositif

deretenuepourlespontsàtablieren

aluminium

JeanNicolasRousseau(nouveau)Directeur:CarlBlais

Fabricationadditivedecomposantes

d'aluminiumdehauteperformancepar

soudageultrasons

OlivierLacroix(nouveau)Directeur:MarioFafard

Analysetechnico-économiqued'un

connecteurcathodiqueinnovateur

SoufianeZaglafi(nouveau)Directeur:MarioFafard

Co-directeur:HoushangAlamdari

Charactérisationthermo-chimio-mécanique

d’anodedecarboneetidentificationde

paramètresdeloidecomportement

CassandraBayan(nouveau)Directeur:LucaSorelli

Co-directeur:MarioFafard

Analysetechnico-économiquedesdifférents

typesdepontsayantlamêmeportéeafinde

comparerlecoûttotaldepossessionentre

euxsurlabaseducycledevie

Jean-BaptisteBurgelinDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:MichelGuillot

Nouveauconceptdepontcaissonàportée

simpleassemblableenchantier

LouisSimoneau(nouveau)Directeur:CarlBlais

Fabricationetréparationdepièces

d'aluminium356parfabricationadditivevia

dépositiondematièreparénergiedirigée

Page 58: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

58

NajmehAhledelDirecteur:HoushangAlamdari

Co-directeur:MarioFafard

LesProblèmesdeCorrosiondesfuturs

pontsenaluminium

HanaeMaaliDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:HoushangAlamdari

Caractérisationdespropriétésthermo-

électro-mécaniquesdelapâteàbrasquer

DanielCharron-DroletDirecteur:Charles-DarwinAnnan

Co-directeur:MarioFafard

Développementdeconnecteursen

cisaillementdansunestructuremixtede

pontacier/aluminium

VictorDesjardinsDirecteur:Charles-DarwinAnnan

Co-directeur:MarioFafard

Connecteurencisaillementpouruntablier

enaluminiumdanslesponts,uneétudepar

élémentsfinis

JulienLeclercDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:Charles-DarwinAnnan

Utilisationinnovatricedetablieren

aluminiumdanslesponts:miseaupoint

d’unconnecteurencisaillement

CatherineSt-GelaisDirecteur:Charles-DarwinAnnan

Co-directeur:MarioFafard

Réhabilitationdespontsavecpoutresen

acierettablierenbétonparl'introduction

d'untablierenaluminium

SamanehPoursaman(nouveau)Directeur:MarioFafard

Co-directeur:LouisGosselin

Hightemperaturefluidflow

characterization

ValérieVeilleuxDirecteur:LouisGosselin

Simulationofplanningandcontrolof

operationsinasmelterfacingamperage

creep

Marc-AntoineBarilDirecteur:LucaSorelli

Co-directeur:MarioFafard

Mécaniquederuptureparcorrélation

d'images

Doctorat|25

MahboubehMomeni(nouveau)Directeur:MichelGuillot

StudyandOptimizationofMIGandFSW

JointsinDifferentAluminumStructures

TohidNaseri(nouveau)Directeur:DanielLarouche

Simulationofprecipitationinafoundry

aluminiumalloydedicatedtostudytheimpactof

quenchrateonthethermomechanicalbehaviour

ofcylinderheads

Page 59: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

59

HastiHadiannasab(nouveau)Directeur:MichelGuillot

StructuralbondingofAl

TuofuLiDirecteur:MarioFafard

NumericalSimulationofAnodeinAluminum

Cells

PetreManolescu(nouveau)Directeur:CarlDuchesne

Co-directeur:JaysonTessier

Establishingmultivariatespecification

regionsforbakedanodespropertiesto

maximizetheperformanceofaluminum

reductioncells

ZahraaKansounDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:HoushangAlamdari

Miseenformedesanodes-Quantificationde

l’effetdelavibro-compaction

SimonDoussetDirecteur:AugustinGakwaya

Modélisationd'impactsdegrêlehautes

vitesses

AsemHusseinDirecteur:HoushangAlamdari

Bio-charforanodeproduction

PierreHeugueDirecteur:DanielLarouche

Effetdelavitessedetrempesurle

comportementmécaniquedesalliagesde

fonderiealuminium

MoezBen-BoubakerDirecteur:CarlDuchesne

Co-directeur:HoushangAlamdari

Développementd'unsystèmed'analysenon

destructivedesanodesaucarboneutilisées

enproductiondel'aluminium

MohammadKavandDirecteur:HoushangAlamdari

Gasificationreactionofcarbonanod:multi

scalereactionmodel

RedhouaneLombarkiaDirecteur:AugustinGakwaya

Étudedesmécanismesd'endommagement

descompositesahautesperformances

SooranNorooziDirecteur:SeyedMohammadTaghavi

Co-directeur:HoushangAlamdari

Numericalandexperimentalmodelingof

nanofiberproductionthroughCentrifugal

SpinningMethod

MamadouAlphaSowDirecteur:LouisGosselin

Co-directeur:MarioFafard

Optimisationduchangementd'anodesdans

unecuveHall-Héroult

FrançoisGrégoireDirecteur:LouisGosselin

Co-directeur:HoushangAlamdari

NousysteMbassyDirecteur:Jean-LoupRobert

Co-directeur:MarioFafard

Page 60: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

60

Modélisationetoptimisationd'unfourde

cuissond'anodes

Calculhauteperformance:Calculparallèle

etproblèmesmulti-physiques

MahdiAmiriyanDirecteur:HoushangAlamdari

Co-directeur:CarlBlais

DevelopmentofIronAluminideCoatings

ReinforcedwithHardCeramicParticlesfor

WearResistantApplications

QiweiHeDirecteur:AugustinGakwaya

Co-directeur:MichelGuillot

ProcessOptimizationinIntegratedSystem

DesignandManufacturingoflightweight

HelicopterSkiedLanding

ChenBowenDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:HoushangAlamdari

Energybalanceanalysisofelectrolysiscell

duringanodechange

FakhreddineHabibDirecteur:MarioFafard

Modelingandsimulationofthecrack

propagationofcathodinamultiphysical

context

HadiGhazanfariDirecteur:CarlBlais

Co-directeur:HoushangAlamdari

Synthesisofironaluminidepowders

reinforcedwithTiB2/TiCnanoparticles

usingpolymeratomization

BehzadMajidiDirecteur:HoushangAlamdari

Co-directeur:MarioFafard

Simulationofbehaviorofanodepastein

vibro-compactionprocessbyDEM

RamziIshakDirecteur:HoushangAlamdari

Protectiondesanodesprécuitescontre

l’oxydationàl’air

MinLiDirecteur:MarioFafard

Mécaniquederuptureparcorrélation

d'images

GeoffroyRougetDirecteur:HoushangAlamdari

Co-directeur:MarioFafard

Comportementdesanodescarbonependant

lacuisson

Post-doctorat|3

MounirBaitecheDirecteur:MarioFafard

Co-directeur:SeyedMohammadTaghavi

WalidJomaaDirecteur:AugustinGakwaya

Integratedmaterialsandprocessesmodeling

Page 61: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

61

Développementd’unmodèledeturbulence

magnétohydrodynamiquepourlebain

d’électrolyteetl’aluminiumenfusiondans

lacuved’électrolyse

fordesignandprocessoptimisationof

aircraftlandinggearcomponents

MohamedJebahiDirecteur:AugustinGakwaya

Co-directeur:MichelGuillot

Modélisationdel'usinageetdugrenaillage

deproduitsaéronautiques

Maîtrise|21XingliChen(nouveau)Directeur:X-GrantChen

Co-directeur:DilipSarkar

Fabricationofelectrodositednano-

compositethinfilmsonaluminium

CédricDuchesne(nouveau)Directeur:LyneSt-Georges

Co-directeur:LaszloKiss

Optimisationd'évaporateursenaluminium

XuWeiDirecteur:DilipSarkar

SynthesisandCharacterizationofAl-based

NanostructuredThinFilms

LiChen(nouveau)Directeur:X-GrantChen

StudyonprecipitationhardeninginAl-Si-

Mgfoundryalloys

ZhixingChen(nouveau)Directeur:X-GrantChen

AdvancedAluminumandTransformation

Process

SinanChen(nouveau)Directeur:X-GrantChen

Dispersoidstrengtheningofhigh

temperatureA356castalloy

AnilArici(nouveau)Directeur:X-GrantChen

DevelopmentofAl-SiAlloysforHigh

PressureDieCasting

MostephaSaihiDirecteur:MohamedBouazara

Effetdessollicitationsdelaroutesurles

piècesdesuspensionenaluminium

Page 62: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

62

XavierBarilBoudreaultDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:DipankarBhattacharyay

Étudeexpérimentaledusodiumdansles

anodesdecarbone

SimonGirardDirecteur:LaszloKiss

Étudedelacinétiquededissolutionde

l'alumine

FrancisTremblayDirecteur:LyneSt-Georges

Co-directeur:LaszloKiss

Établissementd'unmodèleprédictifde

l'usuredesoutilsdesoudureparfriction-

malaxage

YadianXieDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:WeiLiu

CorrelationbetweenAnodeManufacturing

ProcessandtheAnodeReactivityfor

ChinalcoPlantinGuizhou,China

WalidKallelDirecteur:DanielMarceau

Co-directeur:DuyguKocaefe

Étudeexpérimentaleducomportement

thermo-chimio-mécaniquedelapâte

d'anodeenphasedecuisson

KaanBerkiKarabayDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:YasarKocaefe

CurrentDistributionofAnode

LiuMengyunDirecteur:X-GrantChen

Quenchsensitivityandmicrostructure

characterizationofAl-Si-Mgcastingalloys

SenaOzturkDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:YasarKocaefe

ImprovementoftheWettabilityofCokeby

PitchUsingSurfactants

ThomasRogerDirecteur:LaszloKiss

Modélisationdeladilutiond'alumine

JulieBureauDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:YasarKocaefe

Étudesurl’améliorationdelaqualitédu

braipourlaproductiondesanodesutilisées

dansl’industriedel’aluminium

Akre-Simone-AnneAdjaDirecteur:YasarKocaefe

Co-directeur:DuyguKocaefe

Analysedelaperformancedesfoursde

cuissondesanodes

HangSunDirecteur:DuyguKocaefe

Adetectionmethodofmetallicimpurities

(V,Ni,Fe)incokeandcarbonanodesand

theireffectofanodereactivity

Page 63: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

63

AlexandreBrodeurDirecteur:DanielMarceau

Co-directeur:MartinDésilets

Développementd'indicateursde

performancepourledémarragedescuves

Hall-Héroult

Doctorat|14

AnuMohan(nouveau)Directeur:DilipSarkar

Developmentofnanocompositeelectrodes

basedonnanocarbonandmetaloxidefor

supercapacitors

BelkacemAmaraDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:YasarKocaefe

Effetdusoufresurlaréactivitédesanodes

encarbone

JayantBarode(nouveau)Directeur:DilipSarkar

Corrosionstudiesofsuperhydrophobic

coatingsonAlalloys

OmarNouiDirecteur:MohamedBouazara

Étudeetmodélisationdesciternesen

aluminiumpourlesvéhiculesroutiers

Simon-OlivierTremblayDirecteur:DanielMarceau

Co-directeur:DuyguKocaefe

Étudeconceptuelleetdéveloppementd'un

nouvelassemblageanodique

XiaomingQianDirecteur:X-GrantChen

HotdeformationbehaviorofAl-Mg-SiAlloys

BrigitteMoraisDirecteur:DuyguKocaefe

Co-directeur:YasarKocaefe

Larhéologiedelapâted'anodepourla

productiond'aluminiumprimaire

ZhenLiDirecteur:X-GrantChen

Thedevelopmentof3xxxalloysforelevated

temperatureapplications

SébastienBolducDirecteur:LaszloKiss

Mesuredelacapacitéderefroidissementde

l'eauappliquéeàlacouléesemi-continuede

l'aluminium

LukasDionDirecteur:LaszloKiss

Modèleprédictifdesémissionsde

perfluorocarboneenlienavecladensitéde

courantetlaconcentrationd’alumined’une

cuved’électrolyse

Page 64: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

64

KirkFraserDirecteur:LaszloKiss

Co-directeur:LyneSt-Georges

NumericalSimulationofFrictionStir

Welding

Pierre-LucGirardDirecteur:DanielMarceau

Co-directeur:DuyguKocaefe

Caractérisationetmodélisationdu

comportementthermo-chimio-mécanique

desanodesdecarboneenphasedecuisson

LanfengJinDirecteur:X-GrantChen

Al-Sialloysforhightemperatureapplication

CsillaKaszasDirecteur:LaszloKiss

Aluminadissolution

StagiairePost-doctoral|5

MirzaFoisalAhmedDirecteur:X-GrantChen

HightemperatureapplicationsofAluminum

alloys

FatmaRebaïneDirecteur:MohamedBouazara

Dynamicmodelingofaluminiummechanical

structure

AbderrahmaneBenzaouiDirecteur:DuyguKocaefe

Contrôledelaqualitédesanodesparla

mesuredelarésistivitéélectrique

KhaledRagabDirecteur:MohamedBouazara

Characteristicsoflowarm-suspension

systempartsmadeofAluminumalloys

Maîtrise|2

NicolasWawrzyniak(nouveau)Directeur:MyriamBrochu

Étudeentractiondepiècesenalliage

d'aluminiumréparéesparfabrication

additive,aveclaméthodedecorrélation

d'images

ManonMonchâtreDirecteur:MyriamBrochu

Caractérisationduseuildefissurationde

l’alliageAl10Siélaboréparvoieadditive

Page 65: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

65

Doctorat|3

CharlesBianchettiDirecteur:MyriamBrochu

Co-directeur:MartinLévesque

Analyticalfatiguelifepredictionforshot

peenedAA7050

JulienFerniotDirecteur:MyriamBrochu

Cinétiquedefissuresousdeschargements

deFretting/Fretting-Fatigue

ClaudiaHodonouDirecteur:ChristianMascle

Co-directeur:MyriamBrochu

Développementd’uneméthode

systématiquedesélectiondesétapesde

fabricationdescomposantsstructurauxen

aluminiumdanslesaéronefs,baséesur

l’économiedelamatièreetdel’énergie

Post-doct|1

MarinaPushkareva(nouveau)Directeur:MyriamBrochu

Développementdetechniquedecorrélationd’imagesdigitales(DIC)pourl’étudedes

propriétésmécaniqueslocalesdesalliagesmécaniquesetdeleursassemblages,dontles

aluminiums

AucunétudiantgraduéauCégepdeTrois-Rivières.

Page 66: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

66

Partenaires

LesmembresduCentrederecherche–REGALentretiennentplusieurscollaborationsavec

différentsacteursdusecteurdel’aluminium.

Figure6.InteractionsduREGALavecsespartenaires.

Page 67: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

67

Publications

Réunis,nosmembresontpublié462publicationsen2016-2017,dont108publicationsconjointesoùau-moins2membresréguliersontco-publiés.

Unfichierrésuméestdisponiblepouruntéléchargementvial’hyperliensuivant:

www.regal-aluminium.ca/fr/activites-r-d/publications/

Page 68: Rapport annuel 2016-2017 final - REGAL

68

Remerciements

LeCentrederecherchesurl’aluminium–REGALremercieleFQRNTpourlesoutien

financierainsiquetoussesmembres,étudiantsetemployéspourleurcollaboration.

Noustenonsaussiàremercierl’Associationdel’aluminiumduCanadapoursonimportant

soutienfinanciercontinuconcernantlesactivitésduREGAL,dontlaJERetl’Assembléedes

membresduREGAL.

NousremercionsaussileMinistèredel’Économie,delaScienceetlel’Innovationpour

l’aidefinancièreoctroyéedanslecadredelaJournéedesétudiantsduREGAL2016.

Misàpartlesprixaffichesd’Alcoa,d’AluQuébecetdeRioTinto,nousremercionscestrois

organismespourleursoutienfinancierdansl’organisationdelaJER2016.

Finalement,nousremercionslesorganismessuivantsquiontattribuésdesprixaffichesaux

étudiantsduREGAL:

• Associationdel’aluminiumduCanada

• Alcoa

• AluminerieAlouette

• CQRDA

• DynamicConcept

• AluQuébec

• Hatch

• RioTinto