108
Mouloud Mammeri __ Tajenumt N TmazilSt (Tantala Taqbaylit) Grammaire berbère (kabyle)

(Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

  • Upload
    dohanh

  • View
    241

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

Mouloud Mammeri __

Tajenumt N TmazilSt

(Tantala Taqbaylit)

Grammaire berbère (kabyle)

Page 2: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

DU Mt:ME AUTEUR chez le même êditeur

Les Ise{ru, poêmcs df Si JJoh(wd ou Mhand, 19G9.

.. . ';'" " " .. ..

'. :;. . ; r < •

..

Page 3: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

76033 Mouloud Mammeri

TAJE~~UMT N TMAZIY T

(TANTALA TAQBAYLIT)

FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé,

PARIS ve 1976

Page 4: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

10 Librll.irieFrançoi~ Maspero, Pari!, 1070

hUlS 2-7071-0SlS-X

Page 5: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

1

Alyu

Tazrawt-a lisserbaa i-d-Hfycn di tmeyri n tmaziyt : tamezwa­rut (1967) t-t lajerruml n teqbaylil s-lerransist., tissnat d « [serra n Si l\1l1l)end Il Mbend ~ yer umaHag Maspero di Pari (1969), tisscUnta d • amawaf n fmaziyl lafrarl, (1974) .

Tagi t- tajeffumt n tmaziyt s-tmaziyt. Naareç! aH-nesshel ayen nwaa, acku, imi wergio lScllfali tmaziyt tussniwin icban tigi, iban beddu-s a-d-yezg di tazzwara i~aab ewit. i\laca tameslayt n tussna daycm Ujnab cwit ula di tmeslayin ilIan qedmeot (ney qeddmellt) di tycrma. 0 amedya, m'ara iycr bnadem ad lis n tesnilsit s-tefransist ney s-teglizit. ad yar degs awalen t-tenfalyin wergin d asen isli yakw di ddunit. Maca mi-guy lannumi yidsen a ten yar sehlen, u ad yuyal netta s-yiman-is a ten issemras.

Akken ula t-tajcffumt agi n tmaziyt s tmaziyt. Labud abrid amczwaru man t iyer umdan. a-t-yaf t~aab, maca m i-gcl~a degs accemma ad as tishil. NteHer deg meyriycn ad ay surfcn anda ur nuf'ara wv,'cbrid i ycss aad ascn nesshel taluf t ugar. Win itru~un asalu ixeddem akkcn yufa maëë akcn ib ya.

Le~~ayer, Tu ber 1974.

1

Page 6: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

ntg •.• nI' ligl'll «'t(· ... ) ùm. uùûm gd. yugtlll. (·id·) G.}!, grot t.arnnwt (N.B.) ,t. ru.gwet ,r al,HlMi l,. talya Il. ilelH m. IUIllllay md. Ilmedya ml. imal ,,' utt,UI!

"l.. Imtl

" i1c.'n

n'· 'IcrJ\('L pm . nl'mlr ''w. arll.WlloI\II

n. amanL\I ... U$!lit! .r. M"r w2, .3 wiMin. wieeetlnta ... tall"llÏt • r. isf ,. "", o.. izrl ,,, ame7iIVIlMI

Q.i\f . - • S • immal talqa~ w",.wal. i tcbyu tili. _ Talq&fin nni<;len lIUIe!kall1ent akkA : S, n, Q. K, M.

81. S2 ... t-talq&ft tam.w&l'Ut. tlBsnat atg ... __ 8 t-t&lq&ft. tagwezzlant, as t-tayenfant.

1

7

Page 7: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

AMAWAL N TJEI~B.UMT

acku parce que amattar i nlerroga tif addad (adda- état amatu général

den) am3?lay particulier, afeggag radical(un) propre aferdis unité am(.lan nombre agejdi principal amedya exemple agemmay alphabet (imedyat.en) aggay occlusif ameggay sujet (gram-aggay groupe maire)

(aggayen) amenzay principe al.lerfi simple amernu adverbe akud temps ameskan démonstratif aley se former ameskil variable mwilcy) être formé amezruy histoire (siley) former amqim pronom ales se répéter amyag verbe allai (allalen) instrument amyay réciproque alugen règle anat;l impératif

(ilugan) analkam conséquence amagnu ordinaire anamek sens

(imugna) (inumak) amagrnd voyelle anyi vélaire

initiale anmeyru correspondant amayun participe antécédent

\, arnalay masculin arawsan neutre amaris emploi arbadu indéfini

(imuras) arbib adjectif amaruz annexion armeskil invariable

\ (imuraz) arusrid indirect amassay relatif (irusrad)

9

j

Page 8: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

A)[AWAL '" TJE{t~m[T

asekkil lettre izri passé (le) (d'écriture) lkem suivre

3.semmad complément lIelli être • l'Hal asentel su bordi nation libre. aserwes comparoison maca mais asgwet pluriel mres s'employer asmil classe (ttemres) litre employé assay relation, (ssemres) employer

rapport nemgar au contraire assway forme rwes Ver ressembler à ...

factitive sQulli être nécessaire asuddim dérivé slid excepté asuf singulier srid directement asumer proposition sselkem introduire.

(isumar) régir. aUway passif sserti assimiler aw~il arfixe (mserti) s'assimiler azeggwnr antécédent avec azegzul abréviation suddem dériver

(izegzal) tafekka corps azellum forme dérh'ée tafelwit tableau

(izelman) laggara terminaison azenzay spira nt tayara qualité azgena-yri scmi*voyelle (tiyerwin) [0 entièrement tahrayt désinence (ur ... ro) pas du tout (tihray) fti se conj uguer tal1'a forme (ssefti) conjuguer (talyiwin) ggwet être talqaft radicale (une)

nombreux tamaceyt touareg ibaw négatif tamedyazt poésie ifeç. l'infini tarnentilt cause ilaw affirmatif tamlellit alternance Helli (ilclliyen) (état) libre (timlellay) ilem voyelle zéro tamra",t dizaine

tamsertit assimilation ( - c) (timsertay) imal fulur

t::lnil::l directioll imesli (imesla) son tanzeyL préposition imsenned apparenté (tinzay) irnsentel subordonné tara g" iswi but (yertran) ad libitum ixf chapitre targalt consonne

10

Page 9: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

.AlfA W AL N T.JE:r;t:r;tUMT

taseftit conjugaison limmarewt parenté (tiseflay) timsislit phonétique

tas"(unt conjonction luntiqt syllabe tasmekta quantité luqqna coordination tasureft exception tuUm interrogation

(tisuraf) uddis composé tawinesl phrase udem personne

(tiwinas) (grammaire) lawtilt condition udmawan personnel tazelya particule ufay emphatique tazzwara début ugar plus. davan-tibawt négation tage tigawt action \Inti fémini n ligwti majorité, la urmir aoriste

plupart usrid direct (di tegwti) le plus sou- ussid intensif,

"en l redoublé ti"(ri (tiyra) voyelle uttun numéro tilawt (di) (en) réalité war sans timeHi aspect zri passer

(timeHa) zzenzey lItre spiranl

Il

Page 10: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

a - TIMSISLlT

Page 11: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 1. Agemmay

lsckkilen n lmnziyL d wi :

asekkil

a h

c è d

~ e f g

gw

i j k

iscm-is

a (ner ; nrra) ba

ca yeè da

<;far ilem la ga

gwem

Y'1i yar ha I>im i (ner : irri) ja ka

tifinay

CD

" E

y

x

:.

amek intcq amedya

a h v ch teh d dit

e 1 g g azenzay g anyi gw azcnzay dj gh h

i j k

aman bib bm amcic eU dadda

; adar ........ a(lar

el, ireT argaz gma agwad agwem egg

t ir i .. hud 1: 1)ud

iml ajenjar rki

15

Page 12: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

16

kw

1 m n q â r r 5

~ t

t t u w x y z , z

lX1<' J. AgcmnuLy

kwcm

la ma na qil âil ra l'ar sa ~ar ta

far yel u (ney : uyru) wa xa ya za :.p'lr yer,

Il c 1

o

o +

.. . .

k azcnZ3y k anyi kw azenzay 1 m n

r r ufay 5 s urny t th t uray ts ou w kh ii z z ufay dz

akal akw akwer iIi imi ini arqaq âiwed iri ruJ.t Jasa

<f' tatj§a nlu

.!.. lalut J. i!ij

11n ul alVal

t axxam ayla izi i?i Lejiayer

Page 13: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF \. Agommay

1. Di teqbaylit ggwten imesla : dagi 44. Tutlayin nniQen Il tmaziyt ur ssawQcnt ar' annecta. Amedya

di tfinay. 26 isekkilen kan ay gellan. Maca lIan imesla in~liyen. lIan wiyad d ijentaQ.

I LUGAN N TillA

2. ~ Yiwen imesli yiwen usekkil (slid : anyiyen). - lsekkilen akw d wid n tlatini t. slid 1 : y. ~ Tincqq it ddu usekkil tesskan tufayt (slid : l,1). - Akafu nnig usekkH (slid : è, g), ucy ticccwt ddaw-as

(l, ~) sskanen t izgenaggayin. - :Maa teyli terri zdat tayeQ. Harran ticcert ggwemkan is :

w'ara yeswe/l (= wi ara yeswen). - imcsli ussid (ncy : ayczzfan) Harran-t s sin isekkilen :

(izzi = ibrell. izi = d abâuc) . - Ttama n t: y • d t: q • imesli dayem d ufay ; degmi ur as

trcnnu yara lneqqit ddaw-as : (irya. irqem).

H.UGAN N 'J'EMSISLI'I'

3. (l0) Aggay = azenzay: Di teqbaylit ger waggay d-uzenzay illa lxilaf di lmenteq,

ulacit deg-wnamek. Degmi ur mxallfcn ara di tira: (t: k . inteq d aggay di : akken, d azenzay di : akaf) (maca

ur izmir ara wawal «akal . ney « akkell 0 ad isâu sin inumak, yiwen s «k . aggay, wayed s «k . azenzay). i\ladwa kra n tutIayin di tmaziyt ma lent yer tiggeyt (icban : tamaceyt, tacell,1it, tam­?-abit), t iyuQ malent yer tizzenzcyt (icban : taqbaylit, tacawit, tamaziyt n Watlas Alcmmas).

4. (20) Tef/wzel f-leyzi : - Azenzay daycm gwezzil. - Maa yiyzif iUuyal : a) d aggay

d - dd ixdem ixeddem t - tt irlel irellel b - Lb iqbel iqebbel g - gg imger imegger <:1 - tt ir1el jrellel y - qq irya ireqq

G.l\1. Sin agi incggwura bcddlen ula di Imenteq.

17

,

Page 14: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

l'x}' J. Agemmay

h) d azgenaggay: s - n : ifsi ifeJJi z - :.p; : igum igenem c - éé : ikcem ikeééem

G.M. 10)« w ~ ussid iUuyal d : gg (irweI, ireggwel) tikwal : bb (lawwlIrl, tabbllrl)

20 ) ~ y . ussid tikwal iUuyal d gg: lisura yyexxamen = fisura ggexxamen

5. (30) item : - liant 3 teyra di tmaziyt : a, i, u - yiwet, t-tisserbaa, ur teUunei:lsab ara t-tiyri di ljenumt,

telha kan iwakken atlesshel lmenteq, maa yilî mlalent ta ttama n ta ugar n 2 tergalin ; degmi s qqaren tiyri ggiJem (e) :

krez. Amkan-is itbeddil deg gwawal ilmend imesla Î-s-d Îzzin :

izmer (ideg .. e t itbaa ~ m ~) zemren (ideg« e & izwar « m .).

6. (4 0 ) tamsertil : LIan imesla maa mlilen tbeddilen Imenteq, Uu'(alcn d yiwen

imesli d ussid. d + t=lt:

altaUe} (adfali{l) l-lameddil (d-lameddit).

<J + t = U: I.essnet-/en (lessTle(l-fcn).

cl + Il = nn : aTlnawi (ad nawi).

d + k~kk, ak-k-awiy (ad-k-awiy).

Deg rnedyaten agi yakw d imesli wissin i-gessertan amC:l\varu. Lian imukan ideg d imesli amezwaru i-gcssertayell wissin :

am-mergU2 (am wergaz).

I ~

Page 15: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

b - lSEM

Page 16: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 2. Amata

7. Awalen b~an f 3 Laggayin : - isem d urnq im is - amyag

'!ô _ tuzelya Isem immal tayawsa, rulla l-tin iwim'ara iJ:tulfu bnadcm

aljar, asi{, [awwurl 3ma t-tin d-îtxetPren kan di Iba1 :

laguni, lamusni. Amyag immal tigawt :

ll)u, lIZzlen. Amatar wwcmyag t-taftit; amyag itteftay, mel.lsub itbeddil

talyiwin almend wwin itmeslayen : ddiy (nek) I,ddtd (keèè) idda (netta) atg ...

Tazelya d awal ur nelli la d isem la d amyag neJ/a, :ik, mi ...

21

Page 17: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

r

IXF 3. lsem

8. Isem amaziy izmer ad isfiu : 2 tewsalin amalay: amyar

unti : tamyart; 2 yem1anen: asuf (1 tyawsa) : umrar

asg",ct (ugar n 1) : imyaren; 2 waddaden : ilelli : am'YaT (i;ra)

amaruz : (iira) wemyar

9. Amalay dayem ibcddu s-teyri : a) ama deg-wsuf :

argaz imi uzzal ;

b) ama deg-gwesgwet : accaren imyaren ulawen.

10. Unii irennn t: t. zdat terri: a) ama deg-wsuf :

lameJlul tif luzzall ;

b) ama deg-~"esgwet : tamarin tixxamin Jullas.

11. Liant kra n tsuraf, qlilit, yyismawen ur n beddu yara s-teyri :

22

Page 18: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXF 3. hem

{ad, la;, mcddcn. scksu, éilmum. D imalayen akw, d isufen (sUd: mcdcltn).

12. Ismawen d-ikkan si taârabt: a) ma ttumazyen, ltabaan Icqwancn yyismawen nni~en :

« lib$tlL . d asuf unli am « liskerl •. h) ma qqimcn s talya nnsen tan~Jil, s-tcqbaylît dayem inte<,l

yerscn umagrad n taarabt. Amagrnd nni d t 1 •. Ihimi d .1. zdat:

à, h, f, g. y, h. 1), m, q. W, x, y (iwimi qqaren isekkilen wwaggur) :

19ir,lwtql. Issertay it imcsli d irnan rers, alamma yal imesli-nni d ussid, maa yili d :

c, d, ~I, rt s, t, z (iwimi qqarcn isekk ilcn yyilij) :

ddu(l, urnon.

13. rsmawen n timmarcwl yursen talya wcl)l)cdsen, mn makken ara n.,.:er yer zdal :

baba, mmi.

23

Page 19: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 4. Tawsit

14. Imesli aoeggaru umalay izmcr ad yili : a) t-tnrgalt (menwaln degsent) :

arus a(iar ;

b) ney t-tiyri (menwala degsent) : ameka a?rU Îsli.

15. Imesli aneggnru wwunti d : a) f: t t (di tegwti) : tamart ; b) ney. a • : tameyra ; c} oey . i t : lizi j

d) ncy f: t • irnan f teyri : tabraJ lizi! tulmu! ;

oey f tergalt : taxuxeJ lawize! tirerre! labnaamme/.

(maca : tarruxt) (maca : laazizl)

G.M. 10 ) Ulne unti igwrao s f: u •. 20 ) unti s .. t. ikkn-d si ~ + t : taseqqa! (si: laseqqarjf)

16. Itwaley wunti s-tmerna 0 «t. zdat. wala deffir umalay amyar. t-amyar-t.

17. Ismawen igwerrin s teyri deg-wmalay, deg-gunti renoun

24

Page 20: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IX}' 4. Taw8i~

a) ama« t. (ma gwran s« i ») : arumi tarI/mil

h) ama t t . : isnÎ lisnÎJ a?rU ta?Tul

c) ama t w • ner t y • ger terri d • t • aneggaru : ameksa lameksawt inebgi linebgiwl ayerda layerdayl aqerru taqerruyl

18. Kra n wuntiyen yurscn talya ixulfen f talya umalay azger larunasl izem lasedda

19. Unti izmcr ad isftu 3 inumak. Ycmmal : 10) tawtcmt :

aserdull laserdunt 2°) a?em?-i n tyawsa :

axxam laxxaml 3°) yiwet tyawsa si taggayt :

tazemmurl d yiwen useklu uzemmur fi{irest d yiwcn lIseklu ifires (ner : yiwet taaqqayt ifires)

20. Afem;:i : - Unti d 3?-c1l1;::i n tyawsa :

tasenduql d asenduq ame?-?-yan. (degmi unti s·yimnn·is ur yures ara talya u?-em?-i, slid Usuraf qlilit).

- Deg·w?-em?-i ttikwai irennu « c . zdat t l . n ",unti. a) ama teqqim tergalt taneggaruL :

wlad tmjadect aqerru faqerrllct

h) 3m3 teyli : amdl/n lamducl labaqil labaqect

(deg-wmedya yag'aneggam, labaqecl d a?-cm .. d wwtlnU). G.:\l. Amalay yy isem ilIan d unU di lasel is iééemmit :

inzer t-tinzert tazurant.

21. Ajemmal Lian yismawen immalen ajcmmal n tyawsiwin. Talya nnsen

l-lamaLayt. Talya tuntit d yiwel t yawsa seg-wjemmal. aslen (maca : yiwelleslent) aberqllq (maca : yiwel tberquqf) lXllx (maca : yiwellxuxeJ).

25

Page 21: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 5. Am9an

22. Ger usuf cl wcsgwel snat tyawsiwin i-getbeddilcll : amagrad (ney: liyri Il zdaL) t -tfckka yyisem (ner : afeggag).

1. AMAGRAD

23 .• li . i~yimi cl c u . : ul ulawen fuymesl IU'Imas

24. «i . : n) ityimi (di tegwti) :

hi izan tizi liua

b) ney iUuya l cl . a . (di tdcrsi): iccer accaren limerl lonzarin

25. « a • :

26

a) ityimi (di tdersi) : Gyam ayawen layawl layawill

b) iHuyal c1« li . (ttikwal) : as ussan lauerl tuzzaT

c) ittuyal d «i, (di tcgwti) : amyaT imyaren tamyaTt IimraTin.

J

l

Page 22: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 5. AmQan

Il. TAF'EKKA

26. Tafekka 'V'lvesg\\'et s-yiman-is tezmcr atbeddel s 3 ibcrdan : a) TÎmerna n textimt t: n • :

ame?;;uy ime;;;;uyen b) Tamlellit (ney asgwet s c a .) :

a;;ru i;;ra e) Taxtimt t-temlellit:

a{us i{assen

A. Asgwet 1 textimt « n B

27. Di tegwli asgwet irennu i-wsuf t cn ~ deg-wmalay, ~ in ~ deg-gunli :

a{ella~1 i{ella~lef! ta{ellafJ,t li{ellalJin

G.:\I, Deg-gunti t: t» n taggara dayem iyelli zdat textimt t: in •.

28. Lian isagwten s • an • (nt. : « atin .) : aslem iselman

G.i\1. Tiyri isufcn d iUaken asgwet s t: an » dayem t-tilemt : i1e{ il{an lile{l ti/fatin

29. Asgwet s t: awen • (nt. : « awin .) : udem udmawen

30. isegwten s « iwen • (nt. : t: iwin .) : t'x( axfiwen fiyirdemf liyirdmiwin

B. Asgwet s-temlellit (ney: asgwet s « a .) :

31. Lian yismawen itbeddilen deg-gwesgwet tiyri usuf. Asgwet daycm tella degs tcyri «a t i tebyu tili teyri usuf. Ulae n textimt deg segwten a. Ger usuf d wesgwet tetbeddil yiwet teyri ney soat.

32. Tamlellit yyiwet. Di kra yyismawen tiyri taneggarut usuf tettuyal d «a. a) ama ct « a • aneggaru fO :

a?rU i;;ra

27

Page 23: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF G, ArnrJI\n

b) ama t-liyri yef lerna tergalt : liyri u affux iffax taff/lxt liffax liyri i: amtie imcae tamtict limeae liyri a : laddarl luddar tiyri e : asegres isegras afiresf ti{iras

G.M. S teqbaylit ttikwal irennu « y . zdat « a . wwesgwet aserdun isredyan

33. Snat temlellay (talya i-u-a) : Ttikwal 2 teyra usuf tbeddilent i snat deg-gwesgwet.

wwesgwet dayem lamezwarut d « u J , tissnat d « a 1.

usuf mxallafent. Ismawen d imekraden akw. a lu : asaru isura tasarut' tfsura a li : aycui iyuza

fi /a ale i lu i le e la

ayazi{l iyuza(l tayazi! liyuzO(I asalas isulas laqabacl fiqubac ayaref iyurar taxa(eml fixutam azirjurj cuurjarj i{liqel j~lUqal fizikerl acrjo(l icurja(l facrja!

fizukar licU/jar!

34. Kra isegwten untiycn xulfen talyiwin a, icban lamurl timura

ney asgwet s-telya « li-i-a • : lamar! limira tammirl limizar

Tiyra Tiyra

G.M. Di . lizi l tizza . asgwet yures snal temleUay, yiwet Il teyri (<< i . yuyal d • a . ), taye<,' n tergalt (<< z . yuyal d «zz . ).

35. Asgwet unti s « wa • : Asul igwerri si • a J ney « i • ; Deg-gwesgwet : tyelli teyri taneggarut

irennu « wa • ney « iwa J .

a) « wa 1 :

larga liregwa Ulenni tilennwa.

h) « iwa . : lala tiliwa.

C. Asgwet I-te:dimt t-temlellit

36. Kra isegwten zduklen t imerna n textimt akw t-temlellit ama n-teyri ama n tergalt.

28

Page 24: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IX),' 5. AmQlI.o

37. Asuf s« e, zdallneggarul. Asgwet s • a, + en (in) : mgtr izgaren linztrt tamarin

38. Asuf s «i. aneggaru. Asgwel s yîlem + (an) deg-wmalay, • utin, deg-gunti :

isli islan lislit tislatin izi izan tizit tizatin

39. Asuf s teyrî zdat tneggarut. Asgwet s yilem + an (nt. : atin) :

Tiyri «a, a{ray i{ugau

'Jïyri « i , aZIlÎq iungan

Tiyri .. u • amzur imezrQn.

40. Asuf s teyri « a , zdat tneggarut. Asgwet s lcyri« i , + an (nt: aUIl) :

a~ad Î(ludan a;ar i~uraTi

41. Asuf igwerri s-teyrî. Deg-gwesgwet : - tiyri taneggarut tyelli - irennu : • awen ' . « wÎn ' . « iwin , : a) • awen , : imi imawen b) • win , c) « iwin , :

lamdu limedwin igerriwen lager{a liger{iwin.

42. Asgwel s te.xtiml + 2 temlellay. yiweln tcyri. tayee.' Il tergalt.

1°) Targalt t-lal)erfit deg-wsuf t-tussit deg-gwesgwel (asgwet s-telya: iSaIUlen).

Ismawen a yakw d imalayen isnÎnen igwcrrin s-teyri. iHuyulen d « a • dcg-gwesgwet :

tiyri • Il • : urus iraslien liyri « i . : usi{ isaf{w liyri «a ~ : a(la{" idarren.

2°) Targalt t-tussit deg-wsuf, t-tal)erfit deg-gwesgwet :

aâkkwaz iûkwzen taâklwJazt tiâkwzin . uqeddu~! iqed~en laqeddubl liqed~!in

(Ideg tiyri usuf teUuyal d Hem dcg-gwesgwet)

2\.1

Page 25: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

JX..F G. AmoJan

aze!la izetjwan laztfJqa lizeywin igenni igenwan

(tiyri usuf tyelli j irennu. wan l , « win 1).

43. Kra isegwten xulfen fO afeggag usuf : aqcic arrac fa{unasl lisfan (ney : tisila) fixsi ulli

G.M. 1°) Kra wwuntiycn (qlilit) yursen taxtimt umalay : aUen, liye!!en, liliten. fistan.

2°) « armar, inurar 1 s-teqbaylît iban·d amzun t·tasurcft. Di t ilawt ur isuref ara, acku di la~el·is asuf d .anran (z. 33: talya : ac(la(i).

30

Page 26: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 6. Amaruz

44. Di 3 twinus a : ~/'[j?Z iqqilll di tejmaayl, 'qq/m /Vergaz (ney: urgaz) di lejmaayl, l'Yimi IVwergaz di fejmaayl ;

isem « argaz » yures 3 tu lyiwin : « arga.z , di taira d i1elli. « wergaz » di taira d amaruz al).erfi, « wwergaz » di talya d amaruz llssid.

ncy 2 waddadcn : addad ileUi (argal), addad amaruz (/Verga:).

Ay gctbeddilen scg-gwaddad yer waye<) d amagrad (ney : liyri Il zdat).

a) ama dcg-wmalay : axxum (axxam ibna) wex:cum (iblla wex:tam).

b) ama dcg-gunti : la.-cxaml (l(lXX/II)lt lcbna) lex.rwIII (lcôna kr:xamf).

c) ama deg-wsuf : Hel da surella. d) 3ma deg-gwcsgwct :

lixxamÎlI bilant bilant lexxamin irgazen qqimell lJIIimen yergazen.

45. Di tcgwti amagrad iHili deg lelli, iyelli deg-waruz : la.rxaml luli fuli lexxaml.

JI

Page 27: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXl," (1. Amaru",

maca liant tsuraf : lara l/lli tuli tara.

Nnig waya deg-wmaruz amalay irennu uzgenayri zdat yisem (t w . i-yismawen ibcddun s t a t ney t U t, t Y • i-yismawen ibeddun s t i .)

a) ama ycyli umagrad : iqqim IVergaz (II. : argaz)

h) ama ycqqim : ilpneL wasi{ (Il. : asif).

G.l\I. Amagrad tu. ur iyelli yara rô: semmetj wuzzaL !!uqtent luddar.

46. A maruz IVlVunti Dcg-guntiyen amagrad : a) iyelli (maa yili asgwet yyisem ibeddu s t i *)

lura tebrat (imi asgwet d : libratin) lIinl Icbbura (imi asgwet d : libbura).

b) ityimi (maa yîli asgwet ibeddu s • a .. uey t u.) leqreb laddarl (asgwet : fuddar) feyma limmi (asgwet: tammiwifl),

47, Amaruz Ilmalay Di legwti irennu azgenayri zdat yisem.

Tlikwal ur irennu yara (deg-gismawen Il 3 tuntiqin uey ugar ibetldun s .. i .) :

igguggeg ili/i. G,:'.!. l\walen ur n bcddu yara s-teyri ur yursen ar' umafllZ :

iflya-l fmi.

48, Ay-gsaan talya utlHlI'LlZ cl : 1°) ismawen ibcddun s umagrad ;20) km wwawalen nlli~lcn ibeddun s-teyri, kban : wa j win j wih in j aya j ayen ; ayahi ; igad j albaa~ ; aceemma ;

azckka; içlclli j îlîndi ; imiren ; akka ; akken ; akkahi j amek ; acl)al ; anda j ansi j anneel :

li! IVlVa ref-fa ( = ycf wa).

49, Ttarran mcdden lalya umaruz i-waw:l l maa yili 10) d amcggay îtbaa mnyag :

lIt1ejmaan yergazetl (maca : irgazefl nllejmaafl, aeku ameggay izwar amyag). 20) cl asemmad yyisem :

32

Page 28: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXl<' 6. AIllQI'\lZ

1(llI.'lIIurl IIseqljir. 30) d ascmmad s tCllzeyt :

iqqim deg·g/Vexxam (si: deg we.xxam). G.l\I. Tinzay isselkamen amaruz t- ti :

i; Il; S (w\Vallal); d; deg; seg; yer ; yef; zdat; deffir; ddaw ; nnig ; am ; ger.

4 0 ) cl asemmad yyismawen imçancn a : si 1 ar 10 akwed d 100 : meyya tmelfalin.

ASEM;\IAD YYI SEM

50. Talya IIsemmad yyisem di tcgwt i d am aruz.

51. Asemmad cl unU ; Maa yili ascmmad cl unti tzzcggwir zdal cs tenze"(t «JU

arus n tge/ziml.

52. Ascmmad cl amalay ibcddull s « a ~ n e"( t li • ;

ulae . Il t . Asemmad 1°) d amaruz alwrfi, maa-yili asemmad d isem ibeddUIl 5

tergaIt tclkem leyri : tùlikell urus

2°) cl amaruz ussid, maa-y ili a) asemmad ibedclu s 2 tcrgalin lamart w/Vergaz b) asemmad ibeddu s leyri ur nyclli yara dcg-wmaruz : bed(/u /Vlvalan

53. Ascmmad cl amalay ibeddull s • i t ;

ulae . n • Asemmad 10

) d ilclli, ma d isem n lexxer 3 tUIl~iqin, irna yebda s-tcrgalt lclkcm tcyri :

tikli i{liqel 2°) d amaruz lIssid

a) ma cl isem n Icxxcr 2 tllll~iilin ibdan s 2 tcrgalin IWIlllslli yyergazen b) Iley ma cl iscm Il 3 tuntiqin m'a~as : tar/lll yyiger

54. Asemmad yyiscm inili : 1°) deffir yisem :

(lrws Il tsebball 2u) deffi r wemçlan si 11 ar ife~ (slid 1(0) :

xemsu Il /latin fi tufa/Vin

33

,

Page 29: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lU (1. Am&fUr;

30 ) deffir tenzay d-ikkan seg-gisem (ichan : ttama, ilmend, sufella .. . ) :

tlama n ltxxaml 40 ) deffir wawal n tesmekta (khan km. cwit. drus, af.a,s.

kter. qel, xir ... ) a/as n lmucuha

G.M. Tikwal iWli usemmad yyisem wel).des kan wwaylan, wwagarasen.

34

Page 30: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

c - AMQIM

Page 31: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 7. Amqim udmawan

55. Llan di tmazÎyt 3 wudmawen : - udem amezwaru ct win itmcslayen, - udem wissjn d will iwimi tmeslayen, - wissetlata d win ire! tmeslayen.

Ama deg-gcmqimen : nek, keé. netta .. . Ama deg-gcmyagen : Fiy. le!rÎ(I, i?ru .. .

56. Amqim izmcr ad yili weJ:tdes (d ilelli) : nek, IIi/IIi;

ney ad itwaqqen (d aw~il)

- "(cr yisem auam ines ; - "(cr tenzcyt zdal es ;

- "(er wemyag i?ra-l.

81

Page 32: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 7. Amqlm udmawan

57. Udmawanen

A~il

Udem Ilelli n UlnMyt yyiaem wwemyag wwemyag

• ..."d ...nd

---

) 1

nek (kini) -1 --(il w; inu -yi (1) yi 2. m. keê (tini) -. --(1) k; inek -.k --(I)k

M~ nL kem (mini) -m --(il ru; inem -.m --(1) kem ,. m · neUa. -, --(il 8: ines -M --(il t

nt · ne~tat -, --(il 8 : inca -M --(1) t.

l.m • ne1r.wni -- ney -l'Iuey -ay;aney -ay;&ney · uellwenti .. -uey -nuer -ay;aney -ay;aner

2. m · kwcnwl - wen -ll.ll.weu -awen --(il kwen A"~ nt · kwennemti - kwent -nnkwent -akwent --(1) kwent

3. m · nitni -~ -_n -alleu --(1) teu nt · nitcnti -~t --.1 -/UJent --(il tellt

1Wl?ILEN N TENZE)'T

58. - Agwezzlan akw deg-gemqimen d aw~i1 n tenzeyt. Amzun ssegs ay-d-suddmen yew~ilen yyisem d ye\V~ilen irusrad.

- Deg \Vsuf tezga trennu teyri ggilem zdat u\V~il zdales, ywek

59. Tinzay isselkamen iw!;i1en-a t-ti : deg ; seg; yur; yess ; yid ; zdat ; deffir; nnig.

60. Tinzay : f fell. ddaw, gar. sselkament iw~i1en irusrad (ellasen, garawen

61. Tinza)' : f i . d f am. sselkament imqimen ileUiyen : am nekwni, i kem

62. f ttama • d f daw • rennun « at • zdat yew~ilen deg-gwesgwet: ltamalsen, dawatoey

63. Tanzeyt ~ n . trennu « i . zdates deg-wsuf, tet\Îywzif deg-gwesgwet :

iou, nney. G.M. Talyiwin-a tineggura uyalent dya d iw~i1en yyisem (z. nO 64).

38

Page 33: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 7. Amqim udmawan

"V~II.EN YYISEM

64. - Di telya d iw~ilen n tenzeyt iwimi yczwar. n ~ (z. nO 63). - Deg-wsuf yursen 2 talyiwin : yiwet t-tagwezzlant, yiwet t-tayezzfan (s • in .).

65. Talya tagwezzlant usuf irennu zdates • i » maa yili tew~eI i yisem Îxetmen s tergalt :

axxam is (maca : alemmll s).

66. Aw~il asu f dayem d ayezzfan ma yekka wew~i1 ameskan garas d yisem :

axxam ag'inu yeqdem ( = axxam iw tetwalim da).

67. Aw~il yyisem izmer ad yili d ilelli, ur i~waqqen ara srid yer yisem :

axxam agi inu ( = axxam agi d ayla-w, maèèi l-lyir).

68. lsmawen n timmarewt yursen iw~ilen war • n. ula deg­gwesgwet (sUd g gudem amezwaru), irna rennun • t. ger yisem d uw~il asgwet :

babutwen, yel/ilsen (maca : mmitney).

G.M. Asuf Il wudem amezwaru ulacit deg-gismawen a : yemma (= yemma inu).

IW~ILEN IRUSnAD

69. Di talya d iw~i1en n tenzeyt iwimi yezwart BI (sUd di 1 sf.).

70, Maa-yili amyag ikCa s teyri itekk • y • garas d uw~il arusrid : iJJili yawetl wu yay-d

71. • a » yyew~ilen iyelli deffir wawalen ikfan s teyri : mi sen nniy (ney : mi yasen nniy). aeu s lerki~ (ney : aeu yus lefkitf.).

G.M. 10 ) Amyag. ini • ixulel : in'asen (ney : ifli yasen). 2°) ttikwai ger teyri d uw!)il arusrid ittek • d • :

39

Page 34: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 7. Amqim udma.wlIoll

melml-d-ay lenfli(1 lmi d-as luri1

IW~ILEN USnlOEN

72. aw~il usrid ixulef wiya<.!.

73. slid 1 gt. yures 2 talyiwin : yiwet s « i " taye<.J war t i •.

Aw~il s « i . irenllu deflir telya wwemyag, ur IlSloii ara n tchray (mel.tsub deffir una~1 2 sf., d wurmir 3 sr., 1 gt.)

Anda nniçl.en akw l-lalya war « i •.

74. Maa yemlil« t. wwemyag d « t . wwemq im, ~ l .. ww(>mqim ittuya l d«t~:

?ranl-eJJen (deg-gwemkan Il ;ranl-len).

75. Slid di 1 sr. « d • 1\ « ad .. yyimal iyelli zdat wew~i1 usricl a-ten-i?er (maca : ad iy'i?er).

G.l\1. Ttikwal iyelli « cl .. ula zdal urusrid a sen iniy (ney : ad asen iniy).

76. Awsil usrid irennu day "fer - « dir .. akwed « d laali • :

d faaU len, dir-iJ - tuHriwin : « aeu », « ansi t , « iwimi » :

ansi-k ay ameddakwef ? - « annecta .. d « akka • : annec/a-l, akka-ten - imeskanen : « aql " « haat .. : !lUal-il - « mazal .. (s « i • ney \Var « i .) : mazal-len (ney : mazal-Uen) - « ulaJ:!.ed • akwed « ulac • : ulac-ikwen - « befka . akwed « kifkH .. ki{kif-Uen, berka-len.

Alugen

77 . Maa yernlil wusrid cl llf llsri d, d arusri d i gzeggwiren i{ka-yas-ten.

78. Ma terna -yufsen tzelya n tnila, tanila t-taneggarut (z. nO 250) :

ifka-yas-ten-id.

10

Page 35: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IX),' 7 . • \mqim udmawall

G.:\L Akken tebyu lili legwnit daycm akka îtmîzzwaren Llata wawalen a :

a-k-Ien-ill awi y (ideg « k • : d aw~i1 arusrid

« ten , : d aw~i1 usrid « in • : t-tazclya n tnila).

41

Page 36: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXF 8. Amesk.n

79. Ssknnen medden kra s imeskancn.

80. Arncskan izmcr ad-iqqcn s awal nnigcn (d aw*il is) ney ad yili d itelli (d amqim).

81. Am-memyag amcskan yurcs 3 wudmawen (z. nO 54)

Aw~il Amqirn

Udem Amalay Unti Arawsan

sr. gt. sr. gt.

1 -. wa wi ta ti ay.

2 - nni win wideo tin tiden ayen

3 - Îrma wahin wihin tahin tihin ayahin

82. Talyiwin-a t-tigwezzlanin. Kra deg-gwawalcn-a zernrcn day ad sâun ta1'liwin tiyczzfanin: - a = agi = agini = agikana (akw ismawen wwudem 1 u

akka)

42

Page 37: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 8. Ame.k .....

- win = winna = winnakin (akwed • tin .. ) - widen = widenni (tiden = tidenni) - ayen = ayenni - wahin = wahinna = wahinnakin (akwed t tahin, wihin.

Lihin .. )

83. Liant talyiwin nniçlen : Aw~il wwudem w3 : ihin (ney: • ahin, ihinna ~): aggur ihin. Amqim wwudem w3 : wahi (wihi) tahi (Lihi) ayahi,

ney s talya tayezzfant : wahikana, tahikana atg ... Amqim wwudem w2: Asgwet: widak, tidak (ney: widakenni, tidakenni).

84. Maayili ameskall itwaqqen s-amyag ama d ameggay-is (win izran) ama d asemmad-is (win ~riy) d udem wissin ay­gettcmrasen :

ayen tebyi4 byiy 1.

85. Dagi asgwet izmer ad yili d t wid .. : wid iruben.

86. Deg-goovesgwet iIIa yiwen umeskan nnigen, dayem isselkam awal llnigen deffires :

m. wigad (ney : igad) nt. tigad.

87. Awal ilekmen izmer ad yili : 1°) d amyag amayun (maayili ameskan d ameggay) ney

udmawan (maayili ameskan d asemmad) alenti ligad d wwi4 alenti ligad d iwwin

20) d isem asemmad : wigad n lemdint

30) d aw~i1 ameskan t a , ney. nni , . lmir ttuyalen d imqimen ilelliyen :

wigadcnni ur d-uyalen ara 40) d aw~il yyisem. Imir ttuyalen d imqimen i1elliyen :

wigad ines ulac-iJen da.

88. Ameskan wwudem w2 izmer ad irnu (ellas uw~i1 yyisem: winniw, widenniw winnik, widennik atg ...

89. imeskanen yursen amaruz : aya aJ:terfi : waya (yif : uya),

43

Page 38: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

r IXP 8. Alllœ kRII

lIssid (daren

w{\ ussid (daycn

igad hf. ,do

wwaya ( = bbwaya) aycn, ayahi) ; wwa ( = bbwa) wi, win, widen, wahin, wihin. wigad) ; yigad, yyigad ( = ggigad).

90. Mara yernu wewfjil « a t ney « inna . '(ef teyri n taggara itekk « y • ger yisem d wew~il :

ameksa ya atemmu yifll!(l

91. ~nig unamck wwemkan, udem wissin yures anamek nni~en: ismektay-ed la yawsa yellan tcttebdcr ya :

lfla wtryaz I-fme!!ut. Tame!!ul nni ...

92. Di tegwti aWfjil irnu rel mernu,

amernu ukud

ameskan irennu yer yiscm, :\Iacn izmer ad

azekka-nni itJelli-nni

d iillcrn3 nnidcn :

Udcm

, d. M,. an,neda nkkn.

-- -- ---2 dill .yln annecten akken

---- ---3 dlhln ll8yihln nnuectihin akkllhin

imira "~ {b.y ziy

-- ----imiren _ n dayen ".jyen

93. Am deg-gwernqin imerna-ya yurscn akw tal-yiwin tiyezzfa­nin:

dagi. dagini, dagikana imirenni, dayenni ...

94. G.M. Kra yyew~ilen imeskanen d iqdimen, lIan di tmaziyt tanC!)lit, negrcn si tcqbaylit. Maca gwran-d di kra imuras kan, ichan:

44

t: in • di : gwemmatj-in (gwemmart-a) akin (i-wasif)

Page 39: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

tad t di ,iii . di

okkod (i~wasir) Î{fe.llÎ, ::ye.lli

JXli' 8. Alll~J.lln

IMESKA:-iEN UD.\IAWANEN

95. hneskanen udmawanen sskanen yiwen di 3 wudmawen, yel sin iberdan : ama anida yella wudem~nni , ama sani la iteddu.

Anida , Tal"fa

d. "fer da "fer din

• .r . aqli aqli-yin .,. Mlla)' aqla..,-cn

2 $C. m . o.qlak aqlak-id ut. aqlakcm IUJlakem-id

gt. m. aqlalr.wcn aqlakwcn-Id uL aqlakwcnt aqlakwenl,..id

:l sf. m. .,. ,,,ta-y .. ata-y..,n ut. a~t<l lil\.&-y .. ajj:.A-ycu

• L m. ...... atlUl.-ya atlla -yen ut. a1.enu.. at.enlaya atenla-ycn

96. Alenti kra n talyiwin IlniQcll :

aq liyi (deg-wcmkan Il :) aqli aqlaIlC"( aq la"( atall :.1 la H~!ah .. na alnah alila nlentah alenta alni (nc"( alnih) atna alenti (uey : atenlih) atentn atniy i alnaya atentiyi atenlaya haat~il haat

din \libin

""llak (I,ak) aqlakem (ilaakem) aqlakwen (hA.8kwcn) aqlakwcnt ( ha.a.kwen~J

a\..lln haat atlltll l'''a~ atWl.n h_ten atentan haat.ent

·15

Page 40: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

JXF 8. Amœkll.n

haat;-it haat-iten haat-itent

haat; haaten hantent

97. 1 tal yiwin ibcddun s terri izmer da y bnadem ad izzwcr t h t :

haqli, hata. hattan ...

98. Ihi deg-wmenzay imerna d imeskanen udmawallen ddukwlen akka:

ola da alan din hal dihin

Di tilawt zemren ad dduklen akken nniçlen.

99. Udmawen 3 imeskanen-a sselkamen amaruz : o1Ja tyuga. ata yiger. alayen Ill)eddad.

·16

Page 41: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 9. Imsenned umeskan

100. Talya Il sin wawalen tsenned s ameskan : winnat. wayeç. Anamek nnsen d arbadu

A) WINNAT

101. m. nt. rw.

winnat tinnat ayennat

G.M. Amqim-a d war asgwet.

n) WAYEI? (akwcd nniçcn)

102. ,r. st.

m. wayeq wiyaQ

nt. taycQ tiyaç

Page 42: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXI-' \1. l"u;crulClI uluœkall

103. Tclla da)' Luira layezzfant i-wcmqim-a :

sc. gt.

Ill. wayegn in wiyaçnin

--nL taye<)llin tiya~lnin

104. Nni~lcn

- « \\'aycg t di la~cl-is d amqim (ujamma lIan igad iqqarcn : argaz wayc~I). Arbib n « waycçl t d : nnigen

(TaIra layezzfant: nlli~lllin)

- nniçlcn d aWljil armcskil, ur itbeddil ara la almend wwem­çlan la ahnend Il tewsit :

axxam IIl1i(len lixxmnill Tllli{len

105. Juner ad irnu yef y isem, ner f-femqim Ilcy f-Illcruu anllla I1l1i{len, wimlU nni(len ansi Ilni(lell. akkell IInitjen ...

106. lIan kra wwawalen Ilniçlen, anamck nnsen d arbadu am t winnal . d • waye<,l •• taira nnsen t-tarmeskill, icban o.kw, ku l, ha, l)ed, albaa~l, meddcn, Iyir, yal, yiwen.

-

Page 43: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 10. Amallar

107. AmaUar d awal iyes lettl'cn mcddcn tnyawsa ailla lamurl ?

108. Di talya icubn ameskau.

109. Llan <1 imuttnren:

A) WI

110. t: \\ï . clayem yurez : 10 ) samyug:

a) ama cl umeggay wwemyag nma)'un : wi geddan? (si: wi yeddan) w ara yeddull ? (si : wi ara ... ) b) ama d asemmad wwemyag udmawan wi lq!i~ ? w ara le?re(l ? (si : wi ara ... )

20) yer tenzeyt; daycm tente~l )'crs wuyur, wideg, wiye[, wiyes, wid.

G.i\L: 10) • wid . daycm i1ekkem·iL wemqim udmawan

witl keéé teddukle(i ? 20) anda nni~ell qqarcn wukud :

wukud leddukle(i ?

111. Tella ta1)'a mm snat tenza)' : yiwet zdat, tayeçl demI' umanar : deg gwaydeg, seggwaydeg, yeffaydeg, s--wayes atg ...

49

Page 44: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lU 10. Amatt.u

B} IWDII

112. « Iwimi , d asemmad arusrid Il « \Vj . : /wimi luri{l labraJ ?

c) AN\\' A

113.

,r. gt.

m. anwa anwi

n'. a nta anLî

114. TcUn Lalya Layezzfant imaHaren a

,r.

m. anwawa

nt. anLala

115. AIIWQ, d amqim 11Cy d arbib. d amqim di : trutl i{lelli. - ailla?

gl.

anwiwi

antiti

d arbib yyisem di : anla laqcicl irll~!en irJclli ? G.i\!. ) 0) Di leqbaylit n Jerjcr imqimen imalayen Huyalcl1 d ambwa, ambwi, ambwawa, ambwiwi.

2°) Dcg mattarcn akw ala ~ anwa ~ ay d armeskil.

116. Arnqim amanar izmer ad y ili : - d ameggay wwemyag ama yun :

50

Page 45: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lU 10. AmllOtt-r

anl'i-grll{lclI ( = i-iru}:len) _ ne)' d asenunad wwemyag udmawan (qr. 110)

anl'i tt.?ram ( = anla i ... )

D) ACU

117. rz. hl. : waeu, rz. sd. : wwacu.

118. « wi 8 itwamras i-yemclanen ; i-Imal l-t yawsiwin, i~wamras : ~ aeu 8.

119. Am « wi l cl ~ allwa e, t aeu ~ izmer ad yili:

10) d i1elli : Tc;ri(l nc)' ala. - ACIl ? 20) cl ameggay wwcmyag amayun : aw yegrall ? 30) cl asemmad wwemyag udmawan : acu febyig ? 40) d asemmad s-Lcnzeyt: deggwaw, scgywaclI, yef-factI, swacu.

G.l\l. l\laayili Lanzeyl tentc~1 s «aeu l , awal-nni ye~tuyal d amcrnu (maèèi d amqim) :

aCllyef, aCllyer, acimi 50) d amaHar yyisem i yas itluyalen ct asemmad (z. nO 50)

aeu wwebrid ara 11(1)' ? aeu fi lmcyrusl d-;;ifj ?

51

Page 46: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF Il. Am .... y

120. Tmassayen teggclt assay ger yiscm d wcmyag : d axxam ay neblla.

121. Di talya uia d nitni rwasen s imeskanen, maca d inn rskilen, ur tbeddilcil la almend wwem~lan la almend Il tewsit.

A) C AV ' (NE)' « 1 t , NEy « A . )

122. c ay . (IIey C i f , IIey « a .) iuner ad y iU : 10

) d ameggay wwemyag amayun : tomcllut i-sen innan alla da.

2°) d asemmad wwemyag udmaw3n : imes/ayell i-sen tennùj.

30) d anmeyru wwawal izwaren iwakken a-t-id ismckti,

(anamek-is : din, maèèi anda nniQen) : a) ama ycnmeyra netta d «d . zdat yisem : d izem ay le~ram b) ama ulae Il « d • (zdat imerna lIey iscmmaden) Î(lefl' ay lmegrem lameddil i ffru{1

40) d anmeyru umaHar iIIan zùates : ailla lamurl i 1 {élan 'l

123. Maayili amassay d asemmad s-tenzeyt, tnette~ yers tenze)'t IIni :

ideg, isseg, iyer. iyer. iyess (ney : iss). G.M. Dagi. amassay dayem d • î i .

52

Page 47: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 11. Amll.8.'!Il.'Y

124. Maayi}i amyag i1ckmen amassay ibeddu s ~ i ~, 1/ i ~ nni ittuyal d ~ g ~ :

d kelé i-gebyan (si : i-yebyan)

125. Maayili anmeyru n «ay _ d ameskan dayem d udem w2: win ikertell.

126. Maayili anmcyru n «ay _ d ascmmad, ur iUiIi yara «d ~ zdales :

di lejmauyl i-d-yaudda.

127. Maayili anrncyru d ~ cl ~ ocy ~ anwa lt amassay is<,lulli d kelé ay sSlIey allw' uy k innall ?

128. Aoida nni<)en akw, yertera n hnadem (a-t-ikkes, oey a-t-yegg) faqcicl d yugmen (oey: i-d-yugmen) lumyurl '?riy (oey: i Hiy) aC11 lennam 1 (yif aeu ay tennam 1) unda yelfa ? (yif : and'i-gella 1)

129. Ma yekka yisem ger ~ anwa» cl umyag izmel' boadem ad ikkcs amassa y (ney a-t-yerr) :

anla lamdinl ([-?!'(lnl (ney : i-il-Ham) (maea : anf-i-d-?ram).

130. :'Ilaa tili tcnzeyt yif ma ikkes bnadem amassay uxxam deg lu/ey (yif : ideg luIey).

n) «"'1 »

131. Il \Vi t ur izmir ar'ad yili d itelli, dayem idda cl wawal nni<,lcn. ama :

10) D amyag amayun oey udmawan (aoamek-is: w'ibyu yili): w'i~aren izwir wi lebyirj byiy-l.

20) Ama t-tanzeyt tente9 yers : wuyur, wideg, wisscg. wiyef, wid, iwimi (z. 00 112), wiyess, wid:

win wuyur rll{ley yura-yi-ll

132. Asemmad arusrid n «wi» cl ~ iwimi »: wi fi Îwimi fki y awa/.

133. Tella talya tayezzfant s-soat tenzay (z. nO 111) yiwet zdat, taye~ deffir umassay :

53

Page 48: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

.~~----------------."

IXF 11. Ama.ny

deg·gwayde,q, swoyes ...

134 .• \Vi • damassa)' yyemdanen, i-Imal t-tyasiwin iJaq bnadem ad yerr • i • :

orgaz wllyur rul)ey (maca : Q.rxam i'fer !1l~ley).

135. Izmer bnadcm ad ikkes amassay ad-d-qqim tenzcyt wcJ:tdcs (2. nO 130) :

win 1tr !lllJey .. . (z. day : will mi {Ikiy ... )

136. Alugcn:

5·1

Dcg-gimal ulac umassny (bexlaf ma yedda t-tcnzeyt). Dayem izeggwir. ara ~ (ney : aa)

iii ara imuqlcn yerl;, maca : WÎIl IVI/yur ara muqley (ner : win yer ara mllqley (,. n' 135)).

Page 49: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 12. lmdanen

137. S leqbtlylit, slid ~i n imezwura, im~lanen akw kkan-d si taafabt.

1 yiwen yiwet (rz , yyiwen yyiwd) 2 sin snnt (uddis: tnayen, 22 = tnayen-u-:'Iacrin) 3 tl nta (uddis : tell) 4 reMs j xemsa (uddis : xems) 6 seHa (uddis : setH 7 sebàa 8 tmanya (uddis : tmen)

" llùa 10 fI:lcra (midis: :hccr) Il J:ldac 12 toae 13 lIettac 14 1.'baà~ac 15 xemse~tac

16 settac 17 sba1l.tac 18 tmell~ac

19 naâ!:lc 20 âacrin 30 tintin 40 rbllin 50 xcmsin 60 seWn 70 sebâin 80 tmullyin

55

Page 50: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 12. Im<Janon

90 ttâin 100 meyya (uddis : meyyat) 200 mitin

1000 alef (gt. : ulaf) million amelyun (gt. : imelyunen, ney irnclyan) milliard amclyar (gt. : imelyarcn)

138. Taira luddist leitili zdat yismawcn agi Il laarabt : yynm, chur, sni n, merrat, ala!.

xtms alaf, sell yyam.

139. Im<.lanen ttemselkamen seg-wmcfJqran s-amcHyan, slid sin ineggura ideg aferdis izcggwir tamrnwt. Garasen ittili « u • (5 taarabt : akwed) :

amelyun Il sbâa meyyat aIer Il flafa Il llafifl = 1 700 033.

140. Isem ilekmcn amçan ikeffun s-umçan ilJan ger 1 d 9 d amaruz aJ:terfi :

meyya Il xemsa yergazen.

141. Anda nniçen cl asemmad yyisem : meyya Il xemsin fJgcr.qaufI.

142. Im~lanen umizzwcr zzwnren « wi~u (nt. : lis) zdat wemçlan sli d am<.lan 1

amezwaru (1 u) 2 wissin, lissnat (w2) 3 wisstlata, lissetlala alg ...

56

Page 51: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

143. Im~anen ine~liyen Il tmaziyl qqimen· d di : tmaceyt tceli)it lemr,abit teydamsil.

57

Page 52: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

p

d - AMYAG

Page 53: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

...

IXF 13. Arnyag

144. Amyag d awal ifcllin ahncnd w\Vuùcm : zemrey, lzemrefj. , izmer ...

145. Imyagen n lmaziyl b~an [ 2 waggaycll : - amyag amagnu : ztncr - amyag n t 'Yara : mefi:i

146. Almcnd Ullamek kul amyag yurcs 1) lmcHu : _ anaeJ : m'ara 5 liniQ i Ibau{.1 ad ixdcm kra : ureg. - umlir : t-tigawt ta}:lerfi t : urger· - izri : l-tigawl izrin : urger· _ ussid : t-ligawt "fcf issed win itmcslaycn, aIna tezga

lIu(9'1 ; ama inekr-it : ur JJa{gey ara.

_ amayun : d amcskilll wwemyag : yu{gen; (argaz iSSflffl = argaz alllilssnaw)

_ isem amyag d isem wwemyag : arfug. 147. Almend n taira kul muyag yures

4 talyiwin ifettin :

- urmir : ya{eg - izri ilaw : yu{eg - izri ibnw : (ur) YI/ fig - ussid : illa{eg,

3 talyiwin ur n fetti :

- amayull ilaw : yu{gcn

61

Page 54: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF IS. Amy"!!:

- amayun ibaw : (ur) III/fig - isem amyag : afru(J. \\'igi yakw di talya ta1).erfit.

148. Almend unamek liant Il Il-lalyiwin : tal ya ta1).crfit, d 10 suddmenl-ed ssegs.

62

Page 55: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

• '.

lXF H. Taseftit

149. Di tmnzÎyl liant 2 tscftay :

Lascftit unac.! (i-wns(l)

- lasdtit wwunnir (i talyiwin nnicJen akw)

150. Tascftit wwurmir degs 3 wudmawen :

- Udem amczwnru, d udem "'win i~meslaycn : zemrey, nezmer.

- Udem wissin d udem wwin iwimi ~mcslayel1 lztmre~l. lzemrem.

- Udem wisscLlala cl udem wwin j'fd imeslayen : izmer, ztlllrell.

151. Sseftaycil medden s lmerna yyew~ilell : - zdat ufcggag

deggudem \V3 asuf i-zmer 1 u asgv.'cL ll-ezrTler

dcffir ufcggag dcggudem lu asuf zemT-ey

w3 asgwel umr-cll

- zdal \Vala deUir ufeggag dcggudcm w2 asul l-zemr-et}.

wal' asgwct l-zemr-em

152. Taira unac.l asuf ur )'ures ara wwew!}il, d afeggag aJ:terfi kan. Dcgmi ~tenlJn i ll medden im yagen s taira unac.! asuf: zmer­afeg-nadi-atg ...

63

Page 56: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 14. Ta5efti~

URMIR

153.

Udmawcn iw~ilen amcdya

sf. 1. -- Y zemrey 2. t -- ,1 lumre(l 3. JIl. i -- izmer

nt. t - - lezmer

gt. 1. n -- nezmer 2. m. t - -m lzemrem

nt. t -- mt lzemreml 3. m. -- n zemren

nt. -- nt zemrenl

154. l'lara tezwir tzelya «d» JI luila zdat talya wwemyag ibdan s t t ~, ~ t» nni iyelli :

ad-d-awù.l (yif: a-d-tawil)) a-d-rllQ (yif : ad-d-tfuJ:!.) mi d-usam (yif : mi d-tusam).

155. Tiyri ggilem ur tet1uneJ:isab ara. Tctbcddit amkan almcnd imeslan i-s-d izzin, dcgmi :

afeggag ttikwal d f zmer * : izmer, ttikwal d ~ zemr * : zemrey.

156. Trennu teyri ggilem zdat uw~il maa mlilenl 2 targalin alamma uyalen d : ey, el), em, en :

zemrell.

Imal

157. Talya yyimal l-lill wwnrmir iwimi yczwar «ad ». l\Iaca maa yili aw~il d irnan f f ad ) d t f » oey fil) ittcmserti yidsen am-makka:

64

ad + t = aU ad + n_ann

Page 57: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

...

IXF 14. TMCinit

158. Degmi Laseflit yyimal Ha :

SI. 1 ad argey 2 (Illafgerj (d ikkoll si ad ta fgeçl) 3 Ill. ad ya{eg

nl. ulla{eg ( si ad tafcg)

Ge. 1 (I/llIo.(e[] ( si ad na reg) 2 Ill. atta{gem ( si ad tafgem)

nt. atta{geml ( si ad tafgemt) 3 m. ad a{ge/!

nt. ad argent

G.l\1. Di tira anda Lelin lClIlserlit iUcm lili • ad. d umyag. andu ulac b~all :

atlafeg (maca : ad yareg).

159. !\la kkan wawalCIi Illliçlen gcr f ad , d wcmyag. , ad , nni ycttuyal-ed ur la~el-i s :

ad '(ers lafger! (maca : alla{ge(l).

160. Izmer ad imscrLi , ad l DeHa d wuwulllniçlen, ma yckka-d wawal Ilui garas d umyag :

ak-k-î;er (d ikkan si : ad-k-i ~er).

161. lInal ur isài ya ra l'yiba\\'. Ay sscm rasen mcddclI deg­gwcmka n is d ussid : ama dcg-gwurmir : ur iIJufefj ara. uma deg-wmayun : (z. nO 1(8) ur tlcJJa(eg 0./'0..

IZRl ILAW

162. l'n lya yyczri lezmcr alti li làadel t-lin wwu rmir : zemrey, (ad) zemrey

lIey txulcf : urgey, (ad) argey

163. Maca taseflit t.àadel (madwa iw~i1en rennun yer ufcggag yyczri) :

urgey

115

Page 58: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

1 XF 14. Tll$enit

lufflC(1 yufeg lufcy atg ...

IZRI IIl,\W

164. lui ibaw izmer ad yùadcl d yczd ilaw ; iqqim, (ur) iqqim

uer ad ixalcl ; ümcr, (ur) umir

165. Maa yili ixulef trcnnu teyri • i . dcffir tergalt tissnat wwemyag, ama targalt agi t-taneggarut :

i,?!a, (ur) i'?!i ; ama tcma d fcHus tissetlata :

yufcfJ, (ur) yufig.

A~IAyUN

166. Ma ye~wa<lqen umyag s iscm amzun cl arbib is, talya-s d amayun :

argaz issnefl = argaz amussnaw.

167. Amayun iJaw. Dcg-wmayun ilaw irennu : t i . zdat ufeggag, C il . dcffircs

izemrcn = i + zmr + Il ama deg-gezri :

inudan ama deg-gimal ;

(ara) inadin G.l\I. Mara y<'Jnlil . i . d • i • nni~en, • i . wissin iUuyal cl • g . :

i-ge;..ran = i-iHan

168. Amayun ibnw. Dcg-wmayun ibaw zzwaren • il • zdat ufeggag ibaw ;

ama deg-gezri ; ur nezmÎr

ama deg-gimal : Ilr nzemmcr

66

Page 59: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXI:' 14. Ta.sefliL

ISE'I A~IYAG

169. Di talya-s d Iscm. iZlIll!r ad isàu aJll~lan, imxallar seg­gwcsmi l ur wayeçl :

akraz (ney : takerza) alan (JrrllZ

bc!fu lim(!~riwl tadukli lirc;:;a{ atg ..

170. Dayem izmcr bnadem ad ibnu isem amyag s wcsgwct. llllli s • in • :

I-Lalin i L-yula {-U{in i l-yi{.

TASEFTIT UNA!?

171. Anad d maa d as tini~1 i Jbaa~1 ad ixdem kra : ay abrid-a

Degmi anag iIIa kan dcg-gudcm wissill.

172. Dcg-wna~ afeggag wwcmyag d a!:terri dcg-wslIL Dcg­gwesgwet. rennun iw~ilcn dcffircs :

iw~ilen amedya

sr. -- qim gt. m. --t qimel

nt. --ml qimeml

173. Yiwet telya nniQen g-gwesgwet wwudcm amczwaru iqdcr maèèi t-tanc.~\il, terna· d t-timerna :

anneqqimet alllleqqimemt

(d ikkan seg-gimal : anneqqim, IWlmj rnan iw~ilen una~l) 174. lzclmall akw yursen anaQ am-ma:

67

Page 60: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

68

5

IXF 14. T34eftit

Ir II: trimi lrÎInit tyimimt.

Iy III syim syimet syimemt.

Page 61: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXF 15. Izclman

175. T afelwit izclmflll

UUUI! hem 'faly"," ame<.!ya.

---1 al,lel'fi Tal y,. uf<'gll'Ilg n/tg 2 ussid (1Illlllun.i)

1 1 ~ ll'yzl Il lelqllft 2 ney 1 kn-rt;, g(}<lr

2. 1 + Ilfeggng lIa/tfl

" IISSIVIl )' • + nfi'ggllg 1Ii!~(I

• aUWIl)' t (ner : H, i t,WII) + nfeggag I/'Ciwlinll r. nn.y:!.)' III (ne)' : mm, my) + afeggag 1IIm""" 6 amyllg ww~wlly m + lIi1l1WlIl mn't.gall 7 l'IUway wW('$8Wlly " + I\8!IWIly IIIIzmz

8 a88Wlly ww{)myay • + nmyay .,NfflY

" /l •. ellum /1 • ms' m. + af'1;'gag 1>'l'if'.!(/ \6 azeUl1 m /1 • tm • .m + afeggag 8tm~tll'

11 azellum 6 • HUll • Hun + Ilfeggng Il,,~lk

176. K ul yiwen dcg zclman isuddimen yures akw t.alyiwin lI zcllum amezwaru :

.~ired. issarerl, «(/(1) issired, issirid, issarden, asiret/.

177. !\laca maèèi kul amyag isna fllcw izclman. !fe{ yures izelmun 2 (HaHaf), 4 Utwattef) , 5 (myuttar),

8 (semyutta f). Ur yures ara izclman 3. 6, 7.

178. Ujamma imyagen akw saan azell um w2, G.l\L annecta nlmend wwakken s.uzcllum w2 j·tfelti tibawt yyimal d unag

(1er) IIr qq(" ara (ad yrey) IIr qqarey aw.

69

Page 62: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXP 15. Izelman

179 . Azellum lu t ·t~ l y~ t~bcrfit wwcmyag.

180. Azellum w2 : unid (ney : tannumi).

Lian 3 iberdan iwakken ~d yaley wussid 1°) S-temiellit ufeggag IHiyzif imesli wissin ney t ikwnl im('sli amczwarn c1eg-gussid.

a) azeyzef imesli wissin : mger imegger zer izerr (ru i(erru b) azeyzcf Îmcsli amezwarn t-Imernn Il ., a , gcr sin imcsla

imezwura : ger iggar

2°) S.\lw~al Il t t ~ (gwezzil ney ywezzif) zdnt umyag « t »agwezzian (fer ileffe/'

- « t ~ agwczzlan Ilmli iJ/ladj - « t . ayezzfan am il1flru 3°) S-uw~al n .. t . t-tcmlcllit ufeggag :

ggal iJgfllla qim îJyimi t'lib ilrll~u lIef ilJu!!af eflt ilnlltu

181. Ussid inili w\;J:!<!es ney il('kkcm yiwet di Izelyiwin ft

ad ad izeyqer a$i( Imlla.~ la la iIJaru labraf al' al' il1l1bbu y('JJalî

182. Izelman akw saan Ilssid : sufey Î$$Uf/lY Iwa!!e( iIJwalla( mm?et' ilme;ra semyigwer üemy.'.Igwar

183. Azellum w3 (assway) :

Di t31ya wwessway irennu «s $ zdat umyag : - • S • agwezzlan : kcem, sekcem - «s . ayezzfan : ah, ssali

184. :\Ia yella «c. ney ., z . di tnlya tnJ:!erfit, .. S . wwcswny ittuyal d « c . ney« z •.

70

Page 63: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

db ccib (si: scib) enz zenz (si: szenz)

IXF 16. Izehnan

185. 1\'la ibeddu umyag s « a , yeUcmlellin (afe.q, yufeg), «a , nni yet1uyal d « i . di talya \\'wcssway :

<I{len sÎ(len <ly ssiy <I,fJw<ld sigwed

186. Imyagcn isaan talya yu : SScH (md. : ffey) 3.sswuy IlIlSCIl

ibcddu s : « su ~ : !!e(i sll.l!e{l 11er sufer ccef C/lcef

187. Ger yezri d wunnir wwcssway tetbeddil talya ma tclbeddil ya di talya lal:lCrfil:

i.~safeg, ad Îssifeg (imi : yufeg, ml yafeg) üsedcla, orl iselldll (imi : iddo, ad iddll).

188. :\Ia snat tcmlellay i-gellan di talya laJ:!crfil zcmrcnt ad ilint snat tcmlcllay ula dcg gwcssway :

.~.mr(j(ly, ad ssarylly (imi : ywya, ad ya!,Qu). G.:\1. Lian t km n lsuraf i walugen-a :

isfad, ad isfarl (ulamma: iffud, arl iffad) ;z;:ellZ. ad izzenz (uJamma: ill:a, (/(1 yem).

189. Ussid wwcssway iHaley ala s- lcm lcllit n tcyra (d i tcqbaylit ala da i-gc(.h:a uya). Daycm zùat imcsli ancggaru leUîli teyri :

afcg, sifeg, issafag qim, syim, isyimiy IIddum, suddem, ismldum.

Assway izmer ad ittwalcy s<'g-gist.'m, macèi seg-gwemyag siwel (si : a/val).

190. Azellum \\'4 (aHway) :

Di talya w,,"cHway irellll\l zdat umyag : - tt : wwel, illwel - ncy ttu : rebbi, illurebba - ney ~twa (ney : 1wa) : ~Iqer, ilwa~qer

191. Izri di tegwli yaadel d wurmir. Liant kra n tsuraf qlilit : rebbi, illurebba. (ad) illurebbi

192. {;ssid attway dayem yures ta _ zdat imcsli aneggaru : il1ufares, illufaras

Page 64: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

1.~1" 1(,. hehnan

193. Azellum w5 (amyay)

Deg·gwemyay irennu «Dl . zdal u01yag, - «m • agwezzlan :

de{J{Jer, mde{J{Jar - • mm » ayezzfan :

;er mmier - « my • (m~ayili amyflg ibeddu s teyri) :

am myam - « mmy , (maayiH amyag yures 3 imesla war tiyri)

{Iemmel mmibmal zmer mmizmar xdem mmixdam

G.:\1. Dagi dayem irennu « fi . zdal imf.'sli :lJ\{'ggaru. - myu, deg-gemY!lgen n talY:l : SSel1 :

myullaf TIlyllzzam

G.l\!. 1°) Ula da dayem irennu «a . zdat imcsli aneggaru. 2°) ~J;'et day : TIlyUS.WIIl (si: issin).

194. Deg·gwemyay izri d wurmir andlen taIra mme;ren, all mme;rf'lI.

195. LIant snat lsuraf (ideg iui ixuld lIrmir) 1°) Dcg·gemyagen n talYfl sm :

mbaben, ad mbibbell (si: bih) 2°) Deg·gemyagen igwran s-teyri tmnlellayt

a) ama yiwet temlcllit i-gcll:H1 : m'fl/nfall, ad m'fl/n{un (si: YI/l/fll, i'll/nfa) b) ailla snat : mYllfyan, ad myarylln (si : W{jll , yllrya)

196. Ussid ",wemya)' izeggwir « t . (gwezzil ne)' )'ezzif) zdfll wurmir:

fi) urmir s « a , deHir S2 <I eg·g wemyagen war li)'ri : jmixdamen (si : Tlkm) jme;ran (si: ttr)

b) urm ir s « Il , ma yclla « u • deg·g wemyag a1:terfi JJemrll{mn (si : rllb)

c) urmir s « i » ma yella « i • deg·g wemyag a1:terfi : JJemyilin (si : ili)

197. Isem amyag ibcddu s « am . zdal : a) umyag aJ:ierfi :

amsudtn, amllenni (si : slI/len, henni)

72

Page 65: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

po

IX I,' ]1" fzelmllll

h) umyag i'fe! irna • i , ncy ~ u & ma liant ya teyra ya deg. gwemyag aJ:ierfi :

ambuddu (si : bud) c) umyag i'te! irna t i . cleg-g wcmyagen yyiwct luntiqt \Var

liyri : amen'fÎ (si : cn)').

198. Anamek amagnu wwemyay cl asenfel (maa lxedmc(,' walbaa<.l ayen k ixdem ne Ua) :

nemyusslIl! ( = tessen~-iyi, ssney-k). G.1L LIant km Il lalyiwin timyayin anamek IInsent d attway :

imm;er idelli di ssuq (d anway) (maea : mnJtwey akw ides di ssuq (d asenfe!»

199. Llant day talyiwin wwcmyag yulyen s • Il. (g-gwemkan Il f; III . ), anamck Illlsent d attway :

1I1lc/:lsab (si ~Iseb) Ilneqlab (si: flleb) nnersu.~i (si : (si) .

200 . Aullurn \V6 (amyay wwessway) :

Azellum wG irenllu «Ill ' (daycm gwczzil) zdal wessway, uma tcqqim terri:

maéé (si : ecU, si : rU) amn lemlclli :

mza::::a/ (si : û::zel, si : aZ:l'l).

201 . Aullurn w7 (aUway wwessway) :

Azellum w7 irennu t Hu .. zdat wcssway. 2 imyagen kan si gellan da :

l1uceéé (si : celé) JJllZenz (si : zem).

202 . Azellum wS (assway wwernyay) :

Azellum w8 irennu f s .. zdnt wcmyay srneny (si: rnrneny, si : eny) semqabal (si : rnqabal, si : qabe/).

G.~L IzclnHlIl 6, 7 d 8 d uddisen.

203. Aullurn w9 (1 1 mu) :

Anmnek is imxallaf : msebrjll, mseJ.:ru, mselban, mmesxaq d insenfalen kan;

73

Page 66: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 15. Ilwlman

msebdnd = bded wa zdat wa; mzi;ed _ i;::id cwit.

204. A:tellum w10 (s« sm ») :

A narnek is imxallaf : mwaqel = aafe<.J attaaq l e~1 smenya( = J:tseb belli yir~iL ma lxedme~ akkn ne)' akka.

205. Aullurn wH (s u Hun . ) :

Anarnek is d attwa)' : 1Il1ne(k (d attwa)' Il • cfk . )

G.i\1. 10) Uamma di tal)'a azcllum \\'9 irwus "fcr uzclJum wCi, azellum wl0 )'er uzellum w8, di tilawl li izelman ilclliycn, acku wO d w10 d izelman il.lerfiycn, wG d w8 d izehn<-Hl uddisen.

20) ras azellum wll d uddis, anamck is yiwcn.

74

Page 67: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

"'

IXF 16. Jsmilen wwemyag

206. T nlya yyczrî t-lln \\'wllfmir zcmrcnl ~ ad aadlcnt :

mtgrey, (ad) megre.." - ney ad mxillfcnt :

IIlIiy, (ad) inÎy. Imyngcn imczwura t-Lnggayt tamezwnrut. Incggurtl t-Iaggayl

UssnaL Kul taggayl dcgs ismilcll a!as.

A. TAGGAYT TA)!E7.WAIlUT

207. 10) Imyagen s-teyri yyilem

Asmill : 3 Ismcslu igwezzlancn (Ir: SRcQ) : krez, ikrez, ur ikriz , i/œrre'l.

G.'!' J) wa uy d asmil iggwtcn akw grf ycmyagcll Il lmaziyL Asm il 2 : 2 imcsla igwczzlanen;

Iy. 5eR : ger , Iger, liT igif, iggar. Iy. eSR : ers, !lers, Ilr iris. ilmsll.

Asmil 3 : 2 imcsla, l u d ayczzran (1'( : SScH) : {fer, if{er, IIr iffir, ile{{er.

Asmi l 4 : 3 imcsla, l u d ayczzfun (1'( : SScRQ) qqers, iqqer.~, ur iqqris, ilJeyras .

AsmiJ 5 : 3 imesla. \\'2 cl ayezzfan <11 : SeRl1.cQ) bedde/, ibeddel, liT ilieddel, ilbelld il.

Asmil6 : 4 imesla, lu d ayezzfan (Iy : SSenQc~) qqerdec, iqqerdec, ur iqqerdec. ilqerdic.

G.J\I. Ibaw yycmyagen-a s • i • maay ili mnyag yu res 3 imcsla 11er {Ic\.

75

Page 68: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXI! W. 1'J,nUeu \\"wemyag

208. 20) Imyagen s-te"'(ri ineHqen.

Asmil 7 : 2 im esla garasen « a . (1"'(. : San) :

sol, isal, ur isal, iJsal; nc"'( t i • (l'Y: SiR) :

qim, iqqim, ur iqqjm, iJyimi; ney « u . (Iy : SuR)

s//(l, iSI/(/, I1r iSI/(I, iJsll(//I. Asmil 8 : Imyagcn igwerrin s «tl . , y iwcn imesli

cl agwezzlan ru, ney cl ayezzfan : /Ill.

Asmil 9 : Imyagcn igwerrin s «î ~ yiwen im eslî : {fi, ni, bbi: sin: {si, mmyi, Idi, Imi. ndj, rmi, : /11; ; Iley ugnr : {ri/ri, s{ezwi.

Asmil 10 : 2 (un!.iqin, Il1t dayem s «LI », lÏssnal s «c!) muqel; {unur, (ldllqes, srl/hmd, qlllqel, ('mllme~L

G.i\1. JO) J)eg-wmur agi wissin n laggny t-n , llan clny sin iwl.\idcn: urar, ;f.

2°) Ibn\\' yycmyngclI-fl yak\\" Yfladel d y ilaw.

fi. T Ar.GA "1" 1'155'1A1'

209. Di taggnyt 2 nfeggng y)'czri d win wwurmÎr mxn llafcn Utcmlellayen), ama s teyr::l, ama 5 (ergalin (yezzi fit ney gwczzili t), nma yessent i-snnt. Trn a yezmrr ad-Îmklli lalll yiwen im eslî ney ad mlellin sin.

1. Yiwet temlellit.

210. Asmil 11 : tnmlellit a lu di tazzwa ra (Iy : aSeR), « a , yettemlilin cl 2 imesla gwezzilit, icban :

ader, Wlcn, a{eg, agwem, akwer, agew, alem, ales, amen, ames, ane{, arez, asem, ayes, agwi, akwi, aii.

G.l\I. • ay , d , a:zef , ttekkin deg-gwesmil-a, m:\ca d iwl.lidcn : amczwaru y iwen imesli kan ny degs, deg-wissin imesli mnezwaru cl ussid.

76

Page 69: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 16. Jsmilen wwemYAg

211. Asmil 12: lamlellît a /u di tlemmast : a) sin îmesla, amezwaru yessed, garascn _ a • yeUemlellaycn

(Iy , SaRl , ffad, i{fud, ur i{fud, ilfad.

îcban : gyal, llat, nnal, qqar, Uai. b) tlata imesla gwezzilil, , a _ ger SI d $2 (1"( : SaHeQ)

rafeq, ir/lfeq, ur iru{eq, ilrafall icban : kacef. fares, janeb, yafer, naseb alg ...

212. Asmîl 13 : tamlellit i la di tlemmasl a) sin imesla, garascn , i • (1"( : SiH) :

~Iir, iQar, ur iQar, il~!iri icban : cir, (lif, mil, yit, qis, sil... S I di tegwli gwezzil; yezzif di : mmir. $2 izga gwezzil, yezzif di :

bib (babbey), (fil «(lalley), qis (qas!>e y). h) 3 imcsla. «i. ger S2 cl 53 (1"( : SHiQ) :

mlil, imlal, ur imlal, illemlili icban : sUl.

c) 3 imesla gwezzilit • ., i • gcr SI d S2 (Iy : 5iHeQ) niwef, inawe.l, ur ùlwve.l. iJnawol

icban : "(iwei. ~!iwel. siwel. sidcll. d) 4 imesla gwezzilit • • i • ger $2 d 53 (1"(: SHiQeN) :

grireb. igrareb, ur igrareb, ilJegririb icban : qlileQ, Qriret, slilew. friwes. G.1\1. Di tegwti yyemyagen-a imesli wissetlala yaadel d wissin (meJ:!.sub : imesli wissin yules. u yekka , i • ger sin imesla yaadlen).

213. Asmil 14 : Tamlellit u la di taggara : yunfu, i"(uufa, ur i"(unfa, iJyunfu

icban : usu, ulwu, bbuQfIl, mmuQlu ... G.i\[. Imyagen-a yursen akw lexxer 2 tuntiqin. d slIat terra i-snat d « u •.

214. Asmil 15 : Tamlellit i la di taggara : rebbi, irebba, ur irebba, ilrebbi

k han: berri, yerri, lIenni, qerri, semmi... G.i\[. 5lid « wali • imyagen agi akw yurscn sin imcsla, alleggaru yessed (ly : ScRRi).

215. Asmil 16 : Tamlellil 0 /(i la) di taggara : Di tseflay icban ta, izri "(ures 2 talyiwin : yiwet s te"(ri • i •

(deg-gudem lu d w2 usuf), taye<;{ s teyri _a . (deg-gudmawen IIni<.len akw) :

77

Page 70: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXI" 16. hmilen wwcmyag

yriy, lcyriq., iyra, neyra alg ... a) 1 imcsli g'lvezzil : cg (wel)dcs)

cg, giy, iga, ur igi, iUgg. h) 1 irncslî yczzif :

céé, ééiy, iééa, ur fééi, ileJl 6 imyagen : e(j(j, eggw, cbbw, ekk, err.

c) 2 imcsla, item zdalsell lIey garascil (ly : eSH, lIey : Sen) ;er, ;riy, i;ra, ur if Ti, iurr

icball : ClIy, enz, cry, er;, ez(j, ug, dei, yer, ye;;, sew. G.:\!. ;ed (?dey, ifed, ur i;id) di tsirt, s-tseflil i-gxulef

e;tJ (Wiy, if{la, ur iftJi, a;clfa).

216. Asmil 17 tamlellit u /(i ja) di taggara a) 1 imesli yezzif zdal « li • (ly : SSu) :

Mu, ddiy, idda, ur iddi, Oct/du ichan : ssu, ZZU, ffU.

b) 2 imesla gwezzilit zdat « li » (ly : SHu) : mu, mi y, irna, ur imi, irellllU

icban : b/lu, bru, cru, CTm, Jiu, dmu, (JIu, (ru, {Sil ... G.l\L Asmil a irwas yer win illan da nniges (nO 215)

(riy, le{ri{/, i{ra, alg ...

II. Snat temlellay.

217. Lian yemyagen ideg 1mal terra tl>eddilent i-snat ger wurmir d yezri. Deg-gcmyagen-a dayem izri degs snat tuntiqin, tamczwa­rlll teyra s ~ li », tissnal s « a f). Targalt illan ger sllal teyra dayem gwezzilct, slid deg gemyagen Il laI '(a : iSSil~.

Deg mi talya yyezri yiwen-is, t-la : II-a talya wwurmir temxallaf

218. Asmil 18 : tamlellit (a-O) I(u-i l a) : « a • di tazzwara d 1 imesli gwezzil (Iy : aS) :

a(, u{iy, guru, ur yu{i, iJla( icban : as, a;. 219. Asmil 19 : lamlellil (a-u) j(u-i la) : « a t di tazzwara d imesli gwezzil d Il U t (Iy aSu)

aru, uriy, yura, ur yuri, iJtam icl>an : azu.

220. Asmil 20 : tamlellit (a-u) I(u-a) 2 imesla. « a , zdat, • u t zdeffirsen (Iy : aSRu)

argu, yurga, ur yurga, iJJargll akwcd : argll.

78

...

Page 71: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXl" HI. I smilen ""w,,m)'''g

221. Asmil 21 : tamlcllit (a-O) /(u-a) 2 imesla, « a . garasen (Iy : San) :

~!Uz, i~!Uza, ur î~l/Iza. iHwz alnved : (job.

222. Asmil 22 : lamlcllit (a-i) /(ll-a) 2 imesla, garascll « a t , deHirscn « i . <Iy : SaHi) :

nadi, inuda, ur illlU/(I, ijnucU icban : swni, gyammi. Law!, ~allli ...

223. Asmil 23 : izri = yuSaH. sna l terra aàdlenl yiwel di tazzwara, tayeçl ldat lergall

tancggarut. Ti yra yyezri daycm CI «Il ' (di luntiqt lut) akwed « a . (di tuntiql W2)

a) urmir s-sin « i • : (i-i) I(u-a) : inig, yurwg, ur yunag. i/linig

icban : iccig, ifif. ifrir. iywis, ijjiq, iftif. h) urmir s-sin « a • : (a-a) I(u-a) :

2 imyagen : agwall, agwar. agwat[, yugad, ur yt/yad, il1agwatl.

c) urmir s-sÎn « Il t : (LI-Il) I(u-a) : 'qum, yu?om, ur yu;am, iJJu;um.

224. Asmil 2.1 : 4 yemxulaf :

_ Sin imyagen semlellayen livra wala targalt: . ili • d. inî . ; Uyra : (i-i) I(O-i la) ; targalt : gwczzil /yezzif ;

ili, Iliy, Wa, ur ilU, il1ili ini. nniy, inllG, ur inni, (iqqar)·

_ Yiwen isemlcllay targalt d yîwct lcyrî : idir, idder, Ilr iddir, iJJidir.

_ Yiwen isemlcllay snaL teyra (i-i) 1(0-0) : issin, issen, ur i.~sin, iJJissin.

79

Page 72: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 16. bmUen wwemyag

c. TAFELWIT YYES~IILEN

225. A. Taggayt lamezwaruL (zr. = nu.). 1°) S-te'(ri yy ilem.

Alugen : tibawt = tilawt di 5 d 6, s « j • anda lllliçlen ; lIssid s lc'(zi Il S di 1 d 2, s « l • anda IlIli~lcll.

uHun talya amedya

1 SReQ krez 2 SeR nc'( eSH (el, ers 3 SScR ddem

" SSeRQ qqers 0 SeRReQ degger 6 SSeRQeN fler1eJl

2u) $..Lc1ri incHqcn. Alugen : tibawt = lilawt;

ussid s « U • (slid : bri).

uttun Lal1a allledya

7 SaH sai SiR '(il SuR suy

8 Su ", SSu lIu

9 --i zzi, qlelli 10 - u-----e- nduder • /lrar, i{

80

Page 73: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

»

lXI<' lU. lemil,," wwcmyuo;

225. B. Tnggayt tissnal (zr. ~ fm.). 10) Yiwet lemlcllit.

uHun talf'a lamlcllit

12 aSeR li 1 a-13 SSaR ,

/ u -SaReQ , - u

14 SiR

(-SHiQ i / a-SiReQ SRiQeN

15 SuRQu - u / . 16 SeRRi - i / . li eSS ! -0 .SR / (i /.)

S.R 18 SSu , ,

/ (i /.) SRII - u ,

• SSeH 0 / u

20 ) Snal temlellay.

UHUll talya lamlellit

18 aS (a - 0) / (u-i/a) ID aSu (a - u) , (u- ija) 20 aSHu (a - u) / (u - .) 21 SoR (. - 0) / (u -.) 22 SaRi (a -i) / (u - a) 2J iSiH (i - i) / (u - a)

aSaH (a - a) / (u - a) uSuH (u -u) / (u - a)

24 4 ycmxulaf (i -· i) / (0 - i/a), akwed S/5S ,

(i - il / (0 - 0) (i - il / (0 - 0)

1 akwed S/S5

amcdya

akwel ggal wageb ri{1 ZIVlr

yiwel ywiwes l)ul(u seqqi ekk ''Y ra ddu zlu mmei

amedya

a, arll urgll {wz nudi iair; agwar uddum

ili, ini

issÎI1

idir

81

,

Page 74: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 17. Amyag n txara

226. Amyag n tyara deg-wnumck-is am-merbiiJ, immal umek tga tyawsa.

227, Di taira ixulef umyag amcgnu s-tlala lyawsiwin : a) Izri.

l O) ur isâi yar'aw!;Iil n zdaL 20) deg-gwesgwet yiwet taira kan ay yures i 3 wudillawcn

d 2 tewsatin. b) Amayun uri ur isài yar'aw!iil Il zdat. c) Isem amyag s-talya-s wci).des.

228. Taseftit Il tyam.

udem tahrayl juj imal UIHH,l

sC. 1 -y melluley ad imlule.., 2 -~ mellule{i attimlulcd iflllui 3 m. - mellul (/(1 yimlul

nt. - L melluleL attimlul

gc. 1 - it mellulil {/llllimlu/ 2 m. - it mellulif altimlu/em imiulel

nt. - it mellu/il aflimlulemL imluleml 3 m. - il mellufif ad imlulen

nt. - il mellulil ad imlulent

Page 75: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IX}>' li . . \tllyag n t"(ara

ussid : JJlm/1l1 nma)'utl izri mel/Illen, urnmellul urmir : (ara-y-) illl/ii/I'II

iSClll nmyng : lemM. G.:\!. I)eg-gimal lascfUt n tyarn ln:Hlcl l-lin 11lllcgnu.

229. LIan 7 ycsmilcn yyemyagcn n t rnra.

230. Asmil 1 ; (i - i) , (0 - a). 3 imcsla igwezz lanen : 2 terra t i " yiwct di tazzwara, taycQ zdal lergalt taneggarul ; deg-gczri, S2 gwczzil ney yezzif ;

gwezzil ir;ig (r?ag). ihriw (hraw), ibliw (1:11am). izrir (Iror). '(ezzif ilqiq (leqqaq), ilwiy (leggway),

izmi'Y (zeggway), iwriy (werray).

231. Asmil 2 : (i - i) 1 (0 - i). Taira yiwct neHat t-lÎn wwesmil 1 : dcg-gczri, S2 gwezzil ney yczzif;

gwezzil irqiq «(qiq), ibn in (bnin), ibnin (bll;n), i?Î(1 (?id). yezzif ibrik (herrO.-), iulig (udrtig). iyzif (yez::îD, im;i

(mepi).

232. Asmil 3 : (i - i) 1 (0 - fi). TalY8 yiwel neU,al li yesmilen 1 cl 2 ; (lcg-gczri. S2 daycm yczzif :

i.wni(l (semmc{/), i;yi! (;C(JrJf/). ill),~ir (wfs,~er), iqsi~l (qf.~.~e~I), iqri~l (ql'rre~!), imriy (merrey).

G.1\1. Talya 11 3 yesmilcn-a yiwct-is : iSRiQ.

233. Asmil " : (i - u) , (0 - Il). 3 irncsla; « i. di tazzwara, « li . zdal tergalt tancggarul; deg-gczri, S2 dayern yczzif :

if SilS (fessus), imlul (melllll), imslls (mess/u), ismllll! (semmllm) G:M. Deg-gcmyagen agi yakw, S3 dallas n S2.

234. Asmil 5 : (i - u) , (0 - 0). 1 umyag kan:

imyur (meqqwer). G.M. Talya yycsmilcn <\ d 5 yiwd-is : iSRuQ.

Txulef talya yyesmilcn 1, 2 d 3 s-leyri tissnat: . li • g-gwemknn n «i , .

235. Asmil 6 , (a - a) 1 (0 - a). Cl1ay (Hay), alqay (lqay).

83

Page 76: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

Ix}' 17. AlUyllg n tyllJ"ll.

236. Asmil 7 : (u - 11) 1 (0 - Il). 1 umyag kan:

mur (z/lr).

237. Isem amyag dayem d unli. Jzga iheddll s f t 1 mebl'amagrad, tiyra t-tilmawin akw (Ir: tcRSeQ) ;

le1qeq, Lezwey, lelwey, tewrey, Le!"leg, febrek, lezdeg, Legzel, tend, fewser, lemlel, ler~·es, le.~mem, femyIVer, tesme1. ferqeq.

238. LIant kra n tsuraf tizzegzewL, fizzerqeqt, fiMercewl , lile!!. la;eyf, fehri, feyzi. tem#, fuzer!.

239. Amayull izri mcbla f i l . maca ma Îzwar 7.datcs « i 1.

izzwar ula d netta « g . am-mumayun amagnu : d l1eJJa/ i-gmellulen

240. Dcg-gezri kan xelqcn-d day yemyagell n tyara a Ikkan si t alya umayun Il taufabt. mcbsub d imyagcll izwarell S « m 1

u yursen «u. zdat tneggarul (mec/m!", me11ub) : mechurey, mechu!"e1. mechw, mechurel, mechufil.

241. Amyag n tyam ula d nctta yures izclrnan . ladra ussid li ussway :

iJlilqiq, sUqeq iJliwriy, siwrey atg ...

fcttin am-mizelman îmugna t;emliy fe?;em;i(i i;;em;Î atg ...

Page 77: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

e - TAZELYA

Page 78: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

-

IXF 18. Tizelxin n·tnila (d, n)

242. «D • l-tazelyu wwudcm amczwaru. Tazclya .. ct . le1tal'ra tigawt yer win i~llleslaycn

yusa-d yllmey.

243. Tazelyu • Il • l-tazelya wwudcm wissin 'l'cttarra tigawt yer win iwimi ~mes layen

yusa-n '(/lrwen .

244. Tazelya • Il. tctt.arra day rel' l)'uwsa cl innebdarcn ya deg-wmeslay :

lfi"( di ssuq ; yllsa-II umeddakwe/-iw.

245. :'Ilaa !"nunt yd-fudmawnn usrid tizclyiwin-a ~tllyalcnt

ct f. id ~. ~ in ~ : i{ka lell id iwwi yas 1 ill.

246. Tizelyiwin Il tuila lekkmcnt am)'ag ncy zeggwÎrcnt-cl.

247. Zcggwircnt-et maayili amyag ilkem a) t izcJyiwin wwurm ir (ad, ara, la , al')

la-d-isawal baba; b) lizelyiwin Il libawt (ur, aWCI', uNl)

ur-d yllsi ur-d iceyyaà (lwer d-yas ;

c) amassa y ibanen : oyen Î-d iqqimen,

ney idergen : ayen d-iqqimetl ;

ct) amatlar :

Page 79: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXJ" 18. 'J'i:t;el'fin u-t.nila (d, Il)

ansi (1-J/agwlllcll ? (I/Ilck i-Il-1rul}em ?

l') lisyunin: akkcll, ar, sseg, lemmer, lukan, mi (ù wuùdiscn-Îs), ~ klH.1 :

qim ar-d-ywve(1 ; f) qrib :

qrib n-igrareb. G.I\!. Dayem tanila tckka ger wemyag t-tzelya.

248. Anida nniç1en akw (Iadya dcg-gezri d una~) tanila lIekkem amyag :

- ama lerlla yers srid : awi-d aman

- ama yekka garasen wew~i1 udmawan : awi vas daman.

249. i< D • n lnila dayem in~cq d oggay (nemgar n .. d • 11 tilawt. t..-tcnzeyt • d. iznezyen i sin)

250. Alugen.

Ama zdat ama deffir wemyag, tazclya u tuila daycm lIekkcm iw~ i l cn udmawanen. Dcg-gudmawanen s-yiman-nnsen dayem urusrid izwar usrid.

lhi 3 wawalen-a dayem msclkamen akka :

arusrid-usrid-tanila

l'men ak len ill (Id ak leI! in awiy.

Page 80: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

p

IXF 19. Amernu

251. .'\mernu d awal armcskil. Irennu 'fcr wemyag ner yer yisem uer '(cr umernu nni ~lcl1 iwakken ad ibeddcl kra deg~ wnamck lInsen :

I~tiy a!as a/lis wwarrac kkr-ed clViJ zik

252. Anamek umernu ycmxallaf. Lian imerna _ Il libawt (z. ixf 21) - n Luttra (z. ixf 22) _ wwcmkan

ukud - Il tyilrU _ n lesmekla aLg ...

253. Imerna wwemkan (anida 1) :

am-makken nena ya (n O 81) imcrna wwcmkall yursclI llata wudmawcn (am-meskan, irer rwasen di taira) :

Udcm anda ansi

1 da ssya 2 clin ssyin 3 dihin ssyihin

Page 81: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

L

IX1-' 18. 'rit.clyin n-Lnila (d, Il)

ami d-JJagwmen ? amek i-fl-1rll/.ltJfl ?

c) lisyunin: akken, ar, sseg-, Icmtllcr, lukan, mi (cl wuddiscn-is), !'-kud :

qim ar-d-yawe{l; f) qrib :

qrib n-igrareb. G.:'>1. Dayem tanila tckka ger wemyag t-tzelya.

248. Anida nnigen akw (Iadya deg-gezri d una<.l) tanila Llekkem amyag :

- ama terna yers srid : awi-d aman

- ama yekka garasen wew~il udmawan : awi yas cl aman.

249. ~ D • Il tllila dayem inteq d aggay (nemgar n t d • n Lilawt, l-tenzeyL « d . iznezyen i sin)

250. Alugen.

Ama zdat ailla delfir wemyng. lazelya n tnila dayem Uekkem iw~ilen udmawanen. Deg-gudmawanen s-yiman-nnsen dayem arusrid izwar usrid.

Ihi 3 wawalen-a dayem msclkamen akka :

arusrid-usrid-tanila

YUZCII ak leI! ill ad ak lCI! in WVly.

Page 82: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

JXF 19. AlIIernu

251. Amernu d awal armeskil. Irennu yer wcmyag ney yer yisem lIey yer umernu nni<.len iwnkken ad ibeddel kra deg­wnamck nnsen :

llJ.iy a!as a!as wwarrac kkr-ed cIVi! zik

252. Anamek umcrnu ycmxallaf. LIan imcrna n tibawt (z. ixf 21) Il tullra (z. ixf 22) w\\'cmkan ukud Il tyam n tcsmckta atg ...

253. Imerna wwemkan (anida ?) :

am-makkcn llc;p:a ya (nO 81) im erna wwcmkall yurscn tlala wudmnwen (am-meskan, iycr l'wasen di talya) :

Udem anda ansi

1 da ssya 2 din ssyin 3 dihin ssyihin

,

Page 83: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

ID' lIi. Amernu

'l'agi t-lalya lagwezzlant.

254. Tella day talya tayezzfanl imerna-ya da (dagi, dagini, dagikana) ssya (ssyagi, ssyagini, ssyagikallu) din (dinna) ssyin (ssyinna) dihin (dihinna)

(ney : dahin. dahinna) ssy ihi n (ssyihinna)

(ney : ssyahin, ssyah in na) (ney : ssyahi, ssyahikana)

255. lmcrna. da. dill. dihi ll " zcmrent ad zwirenl zdalscn tenza'( : yct", Ht", alamlllu li, "nni d, um ;

!lya "fer (la alam/lla d-din am din am da

256. lmerna : zdat, deffir (Iley : zdeffir), Uerra, daxel (ncy : zclaxel), zemrenl ad zwirenL zdatsen tenzay : ycr, ney, si;

qeddem yer zdal ikka-d si berra

G.M. iIIa day : di berra.

257. Lian imerna nni(.Ien wwemkan : !>ufella, swadda, IIkwcssur (uey : d akwsar), iW!>:lWCIl (IICY

cl asawen), yefflls, zelme~, ak ill.

258. Imerna ukud (melmi ?) :

ggwlen assa. azekka, scllazckka, içlclli, sclli<)elli, ilindi, scllilindi, q'lbel, wabcl, lllt"a, Ilin(a), zgelli(na), inliren(ni), akka­mira, akkaçlani, zik, cruw, ya, akkwas, kullas, t-likwal, laumer·

259. Imerna n tesmekta (annect 1): « A ~as, drus, cwit, ddeqs t ,

s!>clkamcn ascmmad yyiscm alas !lycrgazeII cwit Tl lmellalin ;

- • ddcqs ~ izmcr clay ad issclkcm aw~il udmawall ddeqs /lTISeT!

- • anncct. izmer ad issclkcm amqim ameskan : annecl-ugi yakw

Lian imerna lIniçlen Il lèsmekta : nezzeh, acccmma, cl ara ni

Page 84: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

G.i\!. Qqaren medden : deg-gwa!as yidsen .

260. Imerna n tyara (amek ?) :

IX:'" lU. Amcruu

_ • akka, akkcn, akkahi », yurSClI 3 wudmawen am-mimcrna wwcmkan (z. nO 253) d umcskan (z. nO 8t);

yursen day lalya tayezzfnnt : akka (akkagi, akkagini, akkugikana) akkcll (akkcnni) akkahi (akkahinna, akkahikana)

- s tair a SeRQe~ : Illczlcg, jelwe~, m~ggcl1l.

- S lalya ycgwran s . i • : hati. aaynan i, gefgagi, qcjl1ll1ri, wallulIli

_ lIall illlcrna nnidcn JI lyara : aaryan .. .

VI

Page 85: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 20. Tanze~

261. 'l'inzay.

Teqqnenl asemmad s-amyag. Talya usernmad ama cl amaruz, ailla cl Helli, ama cl nscmmad yyisem.

A. Tin zay umaruz

262. Tigwti di tcnzay sselkumcnl amaruz. Ichan - Il :

lawwurl 1l-II!XX(l11l1 G.il1. f Il ~ yettuyal cl ~ 1. zdal_ 1. :

imi [-lbir (si: n-Ibir) ; iHuyal d 4 m ~ zdat ~ m ~ ner . b . :

axxam ln baba. - Î. - s : 10) allai:

ibna s u;rll 20) isem izdin

rlckwni s warrae, - d (ncy: akw dl. _. )'er. - 1er (ney f);

G,"-L 1 0) ~ f • ney ~ rer. isserll:ly amagrad : yef-fama" (si : ye{-wamun) ;

2°) t f-f t ittuyel cl • f . agwezzlan, ma yella iscm ibcddu s tergait tclkcm teyri :

ye{ {lar (si : rer-{{I.ar). - ger.

-

Page 86: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

- zdat. - dcffir (ney - ddaw (ney - nnig (ncy - deg (Iley - seg (ncy - am.

zdeffir). ddu, seddaw, scddu), sennig). di, g). si).

G.M. 10 ) c am . isscrtay amagrad f a . : am-maman (si am woman) j

lXI" 20. Tllnl:eyL

2°) « rn-m . iWgwzil ycr c m . maayili isem ibeddu s tergalt tclkem terri (yili amagrad iUcmlellay) :

am zai am yirJ..

B. Tinzay ilelli

263. Kra n lenzay ssclkamcnt ilclli - s (n tnila : Boirer ?) :

ikctm s-axxam. G.l\!. 10) c s . n lnila itt-ili zdal teyri kan. Zdat tergalt tt·nrran lllcddcn « 1er . :

s-axxam yer (exxaml.

20) « S • Il lnila ixulef« s • wwallal (z. nO 262) deg-gwakken isselkam ilelli (yili «s . wwallal issclkam mnaruz)

immey !;-a{us WWl'm yar immey S-lI{us-is ycr Iycnjawl.

- ar ( = ulamma d .. . , armi d ... ). e.M. Lian igad iqqaren t ar. g-gwemkan n • "(er • . Ixulef ar = armi d dcg-gwakken «a r = yer . isscJkam amaruz (yili ar = armi d ... Îsselkam ilellî) :

awefj or axxam awefj or wexxom

- qbe!. - baad. - bla (ney : mebla). - mebyir. - <Hnlun d ...

C. Tinzay usemmad yyisem.

264. kra n tenzay, amzun d ismawen, sselkament asemmad yyisem :

93

Page 87: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 20. 'l'a'ucyt

- sufella. ttama. bcn-a. daxel (ney zdaxcl). ktcf· qel. xir.

D. Tinzay izzuyren amqim udmawan

265. Udmawanen ilekmen tillzay yursen talya tama;çlayt (z. nO 56).

266. Kra Il tenzay s-yiman nnsent tbeddilenl talya zdat wudmawan.

267. Tinzay isselkamen talya tama~layt wwudmawan t-ti n. d. s (",wallal), yer, ger. dcg. seg, zdat, deffir, nnig. G.1\I . • yef. îsselkam talya tama?-Iayt di tmedyazl kan :

i!ij yers ay ineqqer.

268. Tinzay itbeddilen lalya zdat wudmawan t-tÎ : d - yettuyal d • yid • yidsen j

s « yess . yessek j

yer - « yur , yllrney j

n 11 in ~ (dcg-g-,vesgwet : !ln) : inll, llney ger - «gar. {Jarasen.

269. Kra n tenzay sselkament udmawan delli, icban i, am, mebla; t-lid ideg ilIa «d . d awal wissin, icban : amzun d, anni d. alamma d ... :

am nekwni, am kwenwi.

270. Kra n tenzay sselkamenl udmawan yyisem qbel, baad, sufella, Uama, zdaxel, ktef, qel. xif.

271. Tlata tenzay sselkamcnt udmawan arusrid: fcll, ddaw, ger. G.M. 1°) « Cell. ulac-it d ilelli.

20) « ddaw ~ akwed • ttama t fennun «at . zdat yew~ilen isegwten :

ddawalney Itamafkwe/ll

Page 88: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 20. l'anzeyt

E. Tinzay i.z.zuj'ren amauay ney ama!~ar .

272. Nc?-ra ya (z. nO 110 d 131) belli ma lcdda d umassay ncy d umattar tnet.te~1 tenzeyt ycrsen :

wuyur. wiyer. ideg ...

273. Kra deg-M"'nwalen-a zcmren ad Hin t-tinzay (ma slcklllcn asemmad) ney d interna (ma Ilellin) :

- « surella • t· tanzeyt di : surella Il (eb/al. cl amernu di : sers-il surella .

- « qbel • t-tanzeyt di : ameyyez qbel n.neggez. d amcrn u di : meyye: qlJel .

- atg ...

95

Page 89: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 21. Ta.yunt

274. Tasyunt tteqqen : - awal $vawal (t-tasyunt Il lucJqnn) :

as.~a d Ilzekka ; -ncy asumer s-asumer (t-tasyunt n tuqqna ney t-ta syunt

usentel) : ad iddu ney ad iqqim ml iddu il/Jokkefl ad i;rf.

A. TISyUN IN N TUQQ"'A

275. Tisyullin n luqqna teqqncnt awal s-awal ne)' aSUfficr s-asumcr, maca i-sin wawalcn ney isumar d ilelliyen. Icban

d (oey: akwed), lIey, am ... am, lamaana, walakin, ihi, la ... la (11er: la ... wala), wamma, wanag, ziy (ney: ziyenni, ziyemma), degmi, a1g ...

R. TIS'fUN I N USEKTEL

• 276. Tasyunt usentel tteqqen asumcr s-asumer alamma asumer wissin ur jZmir ar'ad yili mbl'amczwaru .

217. Anamek n tesyunl usentcl irnxallaL LIant : ukud, n tmentilt, yyeswi, lIserwes, Il tewtilt, lIscmmed aJ:terfi, wweqbal.

278. Taira wwemyag tezzllyer tesyunt temxallaf. Tezmer altili d :

D6

Page 90: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 21. Tuyunt

- izri - urmi r s « ad t

- urmir s «ara ~ .

279. Ta!lyunt usemmed alJerfi : belli.

Asumer cl asemmacl usrid , izzllyur-il « belli~, + izrî : sUy belli yusa-<l ; + imal : sii)' bell'a-d-gas.

G.M. Asumer usrid izga îlekkem amyag mebla tas)'ulll: sUy a-d-yas.

280. Ti!lyunin ukud :

10) « l\Ti. (d wuddisen-Îs: « degmi segmi, asmi, seggwasmi), -1- izri : Sf':Y(JlOosmi gel/a Il amf':?maTl : -1- urmir s ~ ara» asm'ufa !Juyal Il arf/a!.

G.). !. ilia day : baad mi ... 20) « Armi . d « alamma t , + izri :

iqqim armi yaaga. 30) Ar + urmir :

anf' as ar d-yerr s labar. G.;\1. :\1a ulac n lzelya ger « ar . ci wemyag « ar . iBuyal d « ard • :

M-il arll yaayu. 40) Skud (ney : meskuci),

+ izri rub skud Icl/a lafal ; + Îzri ibaw rU~1 skmI ur d-iyh yi(i.

50) Akken, + izri + urnlÎr s « ara .

60) Sseg,

akkcn akken

l-iwa/a Îsawl-as; ara I-wa/ifj ln-as.

+ izri : sseg if{ey mmekliy-d. 70) Qbel,

+ urmiT S « ad . : iwe$$u qbei ad gemmel ; + ur + iZTi : ad iwe$$i qbf':I UT immul.

281. Ti!lyunin n tmentilt :

10) IlIlÏ, + izri : imi ge/ha ay-il ;

imal : îm'alle<ldm} kker. 20) Sseg. segmi, segg\vakkcn.

+ izri sseg le;ri~ ilaq ad-d ini1 ; + urmir s «ara. : sseg ara iddu ilaq ad iheggi.

97

Page 91: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

----------------------.

I XF 21 . Tasyunt

3°) Aalaxa~cf, + iZfl Isse!! aala:w!cr l'tra ; + imal : irll~l ad l!tes aalaxaler ad ikker ::i/.:.

282. Tisyunin yyeswi :

10 ) Akken (ne y : iwakkcn), + imal : sseyr-il iwakf;:en (Ill yissin.

2°) Bac, + imal : sseyr-il hoc ad yissin. 3°) Ammar.

+ imal : sseyr-il ammar ad-d-iffey d ungif.

283. Tisyunin wweqbal :

1°) ras, + izri : '(as i;ra U/' d iqqor ara; + imal : yas ad i;crr Ilr li iqqar ara .

2°) UJamma, + lzri uJamma yww,q ur-d-issas ara; + imal : tûamm'ad yiniy wis.~ell m'ad-d-issis.

284. Tasyunt userwes :

10) Akken, + izri : idder akken ib1a.

20) Amzutl, + izri : iqqim amzun islu{a ; + imal ikker amzull ad irll~l.

285. Tasyunt Il tuHra : Ma,

+ lzn ur i;Ti ~!Cd ma vedda ; + imai : IIr 11ri ~led m'ad iddl1.

286. Tisyunin n-tewtilt :

la) )'Ia, + izri : ma ycbya-yi byiy-l; + imaJ : m'alru~!erj ad dduy.

G.l\f. yer ~ ma» zemren ad !'nun imerna - day (ney : maday gella) + izri

maday lebyam nebya

98

maday gella lruJ:/Cm anneddll. - dara + urmir :

madara d-asem annargu.

Page 92: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

20 ) Lcmffier, _1 izri : lemmer IIr l1/1iy ad ÎnÎy ; + imal : lemmer ad rU~tey ak-k-awÎy.

G.l\1. lzmcr day ad irnu ycr . 1Clnrner» : clay + izri : lemmer day rldÎy. clara + urrnil' lemmer (lara ddl/y. 30) lukan (am : lem mer).

IXF 21. TlUlylml

G.?\1. Asumer agejdi usumer s • Icmmcr * ney • lukan * izmcr ad ibdu s : yalli (tili, tili) :

lemmer bniy yaUt ddiy.

287. Tasyunt unalkam : akken + urmir s • ara ,

in/l'Ill akkel! ara y('r/l(,~1

99

Page 93: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

f . TILAWT, TIBAWT, TUTTRA

Page 94: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

lXE' 22. Tibawl

288. Aillernu 1\ Libawl Li ~ ur ~ (1Iey wer)

A. TIBAWT S « Ult .

289. 1er« Uf . ZCll1rent ad rnunt tzclyiwin nniçcn, ailla nc~~lellt ycl's am<l iferq-itcn wcmyag :

- ur ... ara: ur sliy ara

- ur ... ur: ur ?ri y ur wllimcy

urgin. uraad . llluzai ur .. ur ... yiwc ll, 1.1Cd, accemm;.L (lier: yiWCll, J:tcd, UCCCl!ltfla

ur ... ).

290. « ara . d « acccmma . yurscli :ulluruz rz. hL : \Vara, wuccemma; rz. sd. : wwarn , wwaccemma.

uarran meddcn imuraz-a, anida laqcl1, am dcg-wlugen <lmulu (7., nO 49), meJ:!sub maa yili ~ ara . d 'accemma » :

1 0) cl imeggaycn wwcmyag ur li iqqim wara ur d iqqim waccemllla.

2°) d isemmadcn s-tenzeyl ur iclaa sey-gwara.

lU3

Page 95: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

[Xlr 22. 'l'ibawt

3°) rI iscmmadcn yyiscm : ur d bail tideJ /VWOTa.

G.i'\l. «ara ~ di tmaziyl Il zik ct ÎSem, unalllck-is ara mcl,lsub t-layawsa (di tmaceyt iqqim-ed cl isem <lI' a55a, s taira: haret). Degmi yettemlellay di teqbaylit am yisem .

291. Imerna Il tibawt ttilin 1°) akwed yeni

[Ir ikrÎz ara. 2°) akwed wussid - ama d ussid lItla~1

Ill' kerrez ara - ama d llssid wwurmir :

ur ikerrez ara. G.:\L Di teqbaylil ur Izmir ar'ad yili " ur» akwed cl yimal ner akwed lIna~1 al,lerfi.

292. Awer. Zdat wunnir iZlllcr ad yili «awer », maa Idaa bnadcrn s

ligawt ur leWli yara : Qluer !}er; ll{ud ik.

B. TIUAWT S ~ ULA \)

293. Arncrnu Il tibawl (\ ula» il~ili dayem d wawal nlli~lell .

294. 1°) Ulai).ed, ulac, + addad ilelli

+ asemmad yyisem + udmawan usrid

295. 20) Ula + amassay ul'ay (i-lyawsiwin), ula wi (i-ycmdanen),

U/GC asemmù.l ; illue usemmÎ(J ; ulac-il.

+ urmir amayun (mayclla amassay ct ameggay) ul' ay-gemeééen, ilIa /Vi ru~wl1 ;

+ urmir udmawan (ma yella amassa y ct ascmmad) ul'au lini(l. ilIa loi I!cslcqsi.

296. Amqim ~ wi ~ iZlllcr aù yili s-lenzeyl : uJ'iwimi, ula wuyur, ula wÎdcg. atg ...

...

Page 96: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 22. Ttbawt

ul'iwimi yif/iy.

297. Amqim « ay , izmer ad irnu yers umernu uey lanzeyt : ulayyer, ulayycf, ul 'allda, ul'ansi, ula suni, ula melmi, ulamek, ulayes, (ney : \lIa swaycs), ulaydcg (ula ggwaydeg), aLg ...

Amyag d urmir udmawan u{ullleJ.: bauy s-u;ru.

C. TIBAWT S « ~I"èèI •

298. Tibawt yyisem uey umernu d « maèèi , : maééi assa, i(JelLi.

299. Zdat yisem (ney : amqim-is) daycm ircnnu « d • : maW d amyar maéli d nek.

G.1\1. 10) lsem izmcr ad yili d uticlIlmad s-tenzcyt maééi di lemdinl ;

2°) Ney war tanzeyL (dagi ulac « d .) : molli lameddil ;

3°) Ttikwul « maèèi , ittumras d umyag maééi byi raya.

105

Page 97: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 23. Tunra

300. TuWa tezmer attilî : 10) t-tal.lcrfit (ma ulae zdates amyag t-id izzuyrcn)

aani ad iddu ? 2°) t-tÎmscnte\t (ma iger-il id umyag îllan zdates) :

sleqsi-l m'ad iddu (si: ma ad ... ).

301. TuUra tai)erfit tcttili : 10) 5-tayecl kan (at+issali bnadem)

atlcddU{1 ? 20) S-tmerna Il « uer ala ~ (ney «ney » ",cbdes) i-wemyag :

alleddu(l ney ula ? (uey : alledduq. ne"( ?) 3°) S-yemqimen il tuttra : anwa, wi, aeu. 40) S-imerna

302. Imerna il luttra taJ:!crfil cl wi 10) day + izri, d'ara + imal :

day-gedda ? d'ara idrIu ?

20) aani (maayili Iwagab i-tuttra ur iban ara ma d «ih» 11ey« nIa »):

aalli yedda ? G.J\I. Izmer ad irnu «day» (ney : ~ d'ara ») "(cf «aani ~

aalli day gedda ? 30) Zun (zunik, zunakin), (maa yili Iwageb i-tuttra cl ,( ala ») :

zun ad iddu ?

303. Lian imerna irnan i-tuttra anamek nniçlen khan: 10 ) tu1tra wwemkan :

anida (anda, anga)

106

Page 98: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXJ-' 23. Tu(ira

sani (aniyer, aniwer, sanga, sanda) allsi (anisi) arani.

2°) TuUra ukud melmi (si mclmi, ar melmi) allemman.

3°) TuUra n l yara : amek.

4°) Tut.tm n lmcnlill ayen acuyer acuyef acimi.

5°) Tuttra n lesmclün annecl acl;tal.

G.l\'I. Deg-gwa~as imerna-ya ibon cd belli afeggag n luHra s-tmaziyl d f an • yellon

d ilell i (wel;tdcs) di : an gabik ? - Deg-gwemqirn : anwa ( = an + wa). - Deg mcrnn :

anda (= an + da) ansi (= an + si) arani ( = ar + an + i) aniwer ( = an + i + yer) sani ( = • S • n lnila + an + i) annect ( = an + ikeL1).

304. Imerna imaUaren (am-rnurnqirn arnattar z. nO 110) sselkamen :

1°) Izr'amuyun (mayella amattar d ameggay) acf.!al i li iqqimefl ?

2°) Izr'udmawan (ma yclla amattar d asclIunad) ac~w.l leddmem 1

30) imal s c ara . me/m'ara d-ya~ ?

4°) lIual S «ad . (ala : ~ aani ~ cl «wn.) ZUfl a-d-yas ;?

305. Deg-gezri izrner ad Îrnll umassay ~ i» yef-fulltcrnu n lutira :

amek i Ixedmem ? (ney : wllek lxedmem 1)

1. Yiwen wawal aqdl'II n t'ullo><iyt.. ill.ge,· lIi le«baytit, iqqim-ed di ltnaCllyl, anamCI-;' : t..-lMUlckta.

107

Page 99: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 24. "D" n tilawt

306. ~ d » Il li l,n"t illlmai belli Lelin lyawsa (zdat yiscm) Ilek amck tga (zdat werbib).

A. « D • ILELLI

307 .• d • izmer ad y ili wcl)dcs zdal yisem ; humaI belli Lella lyawsa nni :

d asemmÎ(1 _ illu uSelllflli(/.

li. « 0 ~ N T )'ARA

308. immal amek iga y isem : 10) mebl'amyag :

[ame!!al agi l-lamyarl. 2°) s umyag :

Wu d arellai), iqqim d ufellu{1 zrîy-k d argaz.

309. Dcg-wsumcr war amyag iscill d Belli zdat « d t , d amaruz deffircs :

arguz agi d awus.WlulV li amussnaw urgaz agi,

310. IWli day « d • n tyara akwed 10) hat, ata, aqli. (aqlik) :

liai d amueJili

108

Page 100: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

IXF 2~ .• , D " n Ulllwt

20 ) mazel + udmawan mazal-il d aqcic.

r.. « [} ~ AZECC,'VAH UMASSAy ~ i &

311. Zdat lIslImcr amnssay «d. ycsbanny-ed isem d ne/; i s-Înnan.

312. Asumer amassay s-yiman-is izmer ad yili d asumer s «d. war amyag :

d nekwni ay d Îmawlall Il Imurl. G.!\{. Zemren sin isumar-a ad mhiddalen imukan

ay .Qelhan d l.'"cir .

313 .• il • iddu klll clay li ].:ra Il Izelyiwin ichan : ulamma d ... , armi d ... , ilia d ... , amzun cl ... , akw (1 ...

314. LIant tIata tzelyiwin « d • : 1 0) « d • Il tnila : dayem d aggay. 20 ) « d . tanzeyt Il tdukl i, tessclkam amaruz

axxam ri lltemmll 30 ) « d • n tiluwl issclkam Helli :

axxam d alemmu.

109

Page 101: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

AMATAR

Page 102: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

aeu 76, tl7, SOI addacl8, 44 , 2fil aggay 3, 4, 24fi a\lerfi "2, H, 175,205 .jemmal 21 akka 76, fi2, 260 akkeu 241, 280, 282, 284 a1.;u'\ 252, 258, 277, 280, 303

IImagfad 12, 23, 237, 2132 nmll)'uu 87, 110, 1113, 131, H6, 1(;6,

228, 239, 295, 304 Ilmalar 8, 9, 14 , 20, 44 amaMUt 8, 4", 46, 47, 50, 89, HO. 262,

296 amllWl,y 120. 2 17, 272, 2!15. 305, 311 amat.tar 16i , ]10, H9. 122. 247, 272.

30< nom,!.n 8. 22, 4!J, ro I. 137, !GO Rlneggay·lll, 116, 2!16, 2fl,:; RInCMIU 02. lHl, 2;;1 , zn. 21113, 2!li,

2fJ7, 302 IIIlH)/Iknn 76, ill.lI,j . 100. 253, 2~1l atllq!1I1 M •. 66, 81, 83, 110. 11 5,2;,(1,

26G, 296 nmyng 7, 14", 220 nmyay l7G. 193

_ w"'('Mway 175.200

1l1UI<J 14 6. 1411, 152. Iii , 228 aualkam 287 anyl 2 an!!la 2;;3, 30:1 aurneyf ll 122, 12;; al1.l1 76, 253 a n wa. ll fl, 115,119,127 a'll 76, 05, :110 ara. 136, 2~7, 278, 287, 290, 30 1

U~tllnen Uawin H amaela4,

arawsnn 81, lOI arbadu 100, 106 arbib 16~, 115, 166, 226 armœkil l 64, lI5, 251 aMlarid 69, 77,132,250,271

8$Cmmn<l 49, lin. 8i, 110, 1113. 123. 132, Hl, 259. 2nl, 26 1, 27i, 270, 290, 2f1·j

MClltd 274, 276, 300 IU!crWe8 277, 284 a&gWet 8, 22,20, 27,31. :'111, H. lOI.

'" Mmil 206, 22(; , 229 nll8way 175, 183, 2H

_ wwemy ... y 176, 262 1l8l1f 8, 22. H, 68 naumer 214, 2i6, 309. 31 t

nt.!l. !h; n1\wny 17;;, 100

- wll'e<llIlIy 17,; . 20 1 n\\~il M!, U-I, 69, 72, 7;, RI. 83. Si,

Hi3, 172,248,21;0,259 nfeggwar 3U Ilzellllm 114, 1,0,24 1 n;cm;i 20 nzenzay 3, 4 nzgcnaggay 2. 4 azgellllyl"i 45

ri 71, 122, 127, lM, 242, 262, 267, 26U, 276, 20!1, 306, 31 4

da. U2, 254 dlr 76

hwllcn :reggwiren i tmelllay l:I:utren.

11 3

Page 103: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

Amata ..

i (ll, ] Z2, 131, Hl7, 23f1, 2(\2. 26f1. 2\)7, 305, 311

Belli il . 41, .~3, 205, 263. 307 ilem li. 28, 155, 207, 215, 218, 221,

22·\, :!2fi . 230, 237. 271 imal 136, lli7 , 168. 228, 27(1. 304 illlœli l isem amyag 146, J 69, U)i, 228 i8"i 277, 282 iwimi 76, H2. 132. 2f1!; i~.l'i Hf). 16:!. 1(;4. 1\18, 187 . In!.

InL 206, 217, 228. 2:l!l, 27il, 2!J I , 30·)

ma 2ilfi . 286 ms (a>.cHum s) 17fi, 203

1\ 01, 63, 243. 262, 267 nek ,;7 nui(leu 10l

sm (Il,,(>lhml s) 17,;, 20·1

taggayt7, 1.lfi, 20 7. ZOfl. 22.~ ta)'a .. '" \43, 2Z(;. 252, 260, 303. :'108 tahrayt 228 tamentilt 277, 281, 303 tamleHit 26, <11, 36, 180, 188, lOI),

200, 20H, 217 tamsertit 6, 124, 157, 158. HlO, 262 tanila 78 , 154, 2e, 250, 20:\ tnnnumi -;. :o. uBsid tlln~.e)'t 4ll, 51, 58, 111, 11 fi, 12:1, 1 :11,

133, 2·!û . 255, 261, 273, 2\)0, 2(lO tnrgllit 5. 20, 31, 12, 32, 130. 16.;.

209,217,221. 230. 202 . 263 taseftit 14!), 158, 17\, 215

114

tn'l)'UllL 2n, 274 t.~.,n1f'kt" 51 , 232, 2511 , 303 ["wait 8 . 14 tawtilt 277, 286 t.~zel'(" 7, 78. 153. 181. 242, 250,

2"U, 3\4

tibaw! 147, 161, 164. lG8, 207, 225, 232, ZS8. 2113, 2f18

tilawt 147, 1(12, 1()7, 2011, 22ii, :!O6 ti'(l'i 2, 5, 31. :111, !lO, Iii,; . ISO, Hl:;.

200, 207. 208, 20!l, 22~ . 2112 limer.l'i 14(\ timmnrewt 1:'1, 61' tim.islit :1. 71, 15l. 160, 184, 262

1(un (IlZf'lJum al 175, 205 tuqqnll. 214, ~7;. tll~ll'a 70. 252, 285. 300

nù,\is 138, 202, 20.; m\rnnwall ;;;;. 8 •. :l.;, 110. 1 HI, 2-\5.

2iiO, 2::;:l. 20,;. 20!1, 2f1-!, 301 nfay 2 nl~ 2!13 nnU 8,10, l,;, Hl . 41, 170, 231 "" [(11, 178,288,202. 208 m 'mi,. un, 150. 1('.:1. 187, lnl, l!ll ,

IU(), 20n, 217. 223, 228, 247, 278, 28ï , 2Uii , 2U7

usrid 72, 7i, 2-15, 250. 2fH llssid (isem) 2, 4. 6.12,42, H . fi2, 8U ussid (amyag) !4n. 175, !.'lO, 182,

H12, 100, 228, 211, 21)]

WIl 81 w",y~\l 102 wi 110, 118, l:1t. 205, 200, 301 winnat 101 wia HZ

Page 104: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

AGBUR

Page 105: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

Air" . .......... . Izeg>:111 ••.•.•....•.•.•. Aml\.W1I1 Il tjcrl"ulUt ........•. . .. •• ...•.•..

A - TJ.MSJSLI'.r

, , U

br. 1 - Agemma.y .....••••........ • ..... • ..•..•.• Iluglln .........................•...... • ..

13

l' H

11 - JSEl[ lU h ;f. 2 - Amata. ............................ .. ...... 21

3 - bem ............................. • ........ 22 4 - Taw&t ....................• • .... . • ..... . .. 24 5 - Amçlllu .......•............ • .....•......... 20 tI - Amaru>: ................... .. .... . ..... . ... 31

AsewlliIlu yyi&eu. ... .....•...... • .... . • ... 38

o - AlfQlM lxr. 7 - Amqim udmawa.n •••.••••.•.•.•.. • ••.•. • .•• 37

I~ilen ............................... •.. 38 8 - Awœkan .•.•.•.•.•.••••••.•.•.••••.•••••.. 42

Imeekauen udma' .... nen ........ . •.....•... 46 o _ Ilr\8eIllled umeeun ..............•......•... 47

10 - Amattar .••••.•.•. ......................... 40 Il - AIU.a8llay •.••••••.....•.•.....•.•.. G2 12 - ImrJanen ................ • ......•.....•.... (;5

U - A.'!lYAG ••.••••.•.•..•.•.•.•.•..•.•.•...•. . ••.•.••.•.

_w-_..... ... U 14 - TaseftJ.t .......... • ...... • .. . .. . •..... • .... 63

Urmir ....... .........•......•........... 64 Izri ......................... . ........... 66 A.mayun .............. .•..... • ...... 66 leem aWya(f ........... • .....••..... • .... 67 Tf.lleftit unt.4 .. .. .. . . •. . . . . . .. . . . .. • . . .. • . 67

117

Page 106: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

Agbur

1J -

15 - Izclman

'" - hmilen wwemyag ... . A. Taggayl lamezll'arut B. 'J'Ilggllyt tissnat .. .. C. 'J'afclwit yyesntilcu .

17 - Amyag n trara ....... . . . . .. . .

TA:tJo;LrA

hf. l8

" 20 2>

'l';zclain n·inila (d, Il) Amernn ....... . . . 1'auzcrt ........ . .. . . . l'aarunt ....... . .... . . .

- n tuqqua ..... . . . - U5cntel • . ..••.•. . • .

F - '1'11.,\\\''1', TIllA""T, 'l'VITRA

Ixf. 22 - 'l'ibawt .... 23 Tultra 2 ~ - .d. n tilawt .. . .... .

Amatar

118

60 75 75 75 80

85

" 80 !l~

06 06

" 101

103 IOU 108

III

Page 107: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

OET OUV!lAGE A ÉTÉ AC II "VÉ D'IMPRU!RR

1$ 29 AVili!, 1076 SUR LES PRESSE S

0' L'!MP!llMER1E L' INOÉ P ENOA'ST

A CHATEAU-OONTIER

o~pO'r Ll1oAL: 2- TRIMESTRE 11176

Pltl~){IJl:R TIRAOE : 2 200 Jl:XY.lfPLA,lRES

ISIl~ 2_7071_0813_X

Page 108: (Tantala Taqbaylit) - FreeMorocco.com · 76033 Mouloud Mammeri TAJE~~UMT N TMAZIY T (TANTALA TAQBAYLIT) FlIANÇOlS ~IASPERO 1, place Paul-Painlevé, PARIS ve 1976

-

'" • c __ d"' __ '"