ASSOCIATIONDESPROFESSEUR.E.SDEFRANÇAIS
DESUNIVERSITÉSETCOLLÈGESCANADIENS(APFUCC)
Programmeprovisoire
Rencontresdel’APFUCC
dusamedi1juinaumardi4juin,2013
Congrès2013delaFédérationcanadiennedesscienceshumainesVICTORIA
1,2,3,4juin2013
Veuilleznoterlesheuresexactesdechaquesession,
ellesnesontpastoutesconformes!
samedi1juin
8:30‐10h30 8:30‐10h30 8:30‐10h30Atelier3.LapédagogiedufrançaisnonstandardElianeLousadaNormesetvariationsdanslaperspectivedesgenrestextuelsS.BeaulieuLacontributiondelasociolinguistiqueàlapédagogiedufrançaisnonstandard:Perspectivesd’apprenantsCatherineCawsCorpusoralnumérique:exemplesdefrançaisnonstandardàdesfinspédagogiquesAlainThomasCenousquisesingularise
Atelier11.CommunicationslibresQuestionsd’identitéHasheemHakeemDéfinirlecentreparlemarge:uneanalysepostcolonialedel’influenceculturellesurlaredéfinitiondel’identitéfrançaiseKyleStepaLefolkloredutraumatismedansPayssanschapeaudeD.LaferrièreMartialAtégomoYméléParadoxedel’oralitéoulamiseenreliefdelamémoireidentitairedansTexacoetSolibomagnifiquedeP.ChamoiseauOurdiaDjedidL’écriturecommepalingénésie,entreexigencedemémoireetmiseeninterrogationdel’histoirechezA.Djebar
Atelier11.CommunicationslibresLalittératureetlesautresartsAntonioViselliUnemétempsycosepoétique:musiqueetidentitéchezTristanCorbièreKirstyBellL’artisteetlecirquechezSergioKokisMisesenscènedelaviolenceSouaadMasmoudiLeslimitesduréeletdufictionneldanslesrécitsdescènesdeviolencesdansleromanfrançaisduXIXesiècleSylvainRhéaultRôlesdesobjetsdanslesscènesdecombat
10h30‐11PauseSanté
11h‐12
SéanceplénièreconjointeAPFUCC‐ACQLSophieMarcotte
12h‐13h30
Déjeunerlibre
13h30‐15h30 13h30‐15h 13h30‐15h30Atelier9.«Lalittératurefrancoontarienne:Nouveauxenjeuxesthétiques»APFUCC–
ACQLIsabelleDakin,Lesfemmesdansl’œuvredeJeanMarcDalpé:pertederepèresetdériveidentitaireLouisBélanger,UneesthétiquedudécalageenpoésiefrancoontariennecontemporaineLucieHotte,Histoiresdevie:lesmanipulationsgénériquesdansl’œuvredeDanielPoliquinKathleenKellett‐Betsos,L’espacesacré,l’espaceprofaneetl’écrituredudésirchezGabriellePoulin
Atelier11.CommunicationslibresQuestionsd’identité
RobertFournier,Citoyennetécanadienne,languesetcultures:cequ’ilfaudraitsavoirStéphaneGoyette,FrançaismétisetcrismétisJamesMacLean,AlainBadiouetlaquestiondel’identitéfrançaise
Atelier10.Regardscroiséssurleludiquedanslalittératurecontemporaine
NicoleDunham,LeMangeurdeYingChen:lejeudelacréationChiaraFalangola,Lescontraintesetle“jeudusens”ElzbietaGrodek,McMasterUniversity.L’immersionetlamétalepsecommedispositifsludiquesdansCinémadeTanguyVielRobInch,Visionscontraintesdelabanlieue–Hoplà…undeuxtroisdeGérardGavarry
15h30‐16hpausesanté
15h45‐17h45 16h‐17h 16h‐17h30h
Atelier9.«Lalittératurefrancoontarienne:Nouveauxenjeuxesthétiques»APFUCC–
ACQLJohanneMelançon,Altéritéetécrituredanspendantquel’AutreenmoiécoutedeMichelDallaireFrançoisOuellet,Explorationsdel’écritured’AndréeChristensenJuliaHainsetMelissaSimard,LaperformativitéchezAndréeChristensen:Cigaled’avant
Atelier6.ÉcrituresmodernesetcontemporainesdelapeuretdelarésistanceValérieDusaillant‐Fernandes,Difficultédevivreavec«lepassédevantsoi»:nepastomberdansleréalismeordinairechezGilbertGatore
MarjorieBertin,ParisIIISorbonnenouvelle,FranceEcrituresdelaclaustration:ledialogueimaginaire
Atelier10.Regardscroiséssurleludiquedanslalittératurecontemporaine
CarolineLebrec,Petittraitéd’unpuzzleoulipien:lacuisinedesoeufs/e/eux/oedipeoul’artoulipiendelavariationIsabelleBernardRabadi,Ticsettechniquesd’ÉricChevillard.Approchesynoptiqued’uneécritureludique(19992012)BarbaraServant,LaréécrituredesfiguresmythologiqueschezR.QueneauetI.Calvino:
poèmeArianeBrundelRe,DeretouràOttawa:L’historienderiendeDanielPoliquin
jeuetpoétiquedel’apesanteur
dimanche2juin
9h‐10h30 9h‐10h30 9h30‐10h30Atelier6.Écrituresmoderneset
contemporainesdelapeuretdelarésistance
CatherineKhordoc,L’angoissedevivredansl’œuvredeMoniqueBoscoMarianaIonescu,KimThúyetLilianaLazar:résilienceourésistance?ColeenEven,Fonctiondel'écrituredu"je"àtraversdifférentsmédiumschezHervéGuibert:peur,résistance,acceptation
Atelier10.Regardscroiséssurleludiquedanslalittératurecontemporaine
AimieShaw,Improviserleromanesque:delanarrationludiqueàl’échecdunarrateurdansl’œuvredeChrstianGaillyLarrySteele,L’échiquiercommemodèledelapenséedansdeuxromansd’éducationDanielaTomescu,Ludiquelittéraireetparolemilitante:désamorcerles«identitésmeurtrières»chezMaalouf
Atelier2.Écrivain.e.sasiatiquesd'expressionfrançaise
AlexandraKurmann,LaMèrephalliquedulieud’arrivéedanslalittératuredel’exildeLindaLêBéatriceBouvierLaffitte,Languesetidentitésentensiondansleromanchinoisfrancophone
10h30à11h00Pausesanté
11h‐12h30 11h‐12h30 11h‐12h30
Atelier6.Écrituresmodernesetcontemporainesdelapeuretdelarésistance
NathalieDolbec,Chantderésistance:unregarddescripteurhorsnormesurl’HolocaustedansÉvaetRudad’ÉvaetRudolphRodenPatriciaReynaud,Résistancedu/audésespoirdansL’attentatetIncendiesEugéniadosSantos,LenonditdelapeurdansL'aînédesorphelins
Atelier11.CommunicationslibresRegardshistoriques
JacquesFux,LetémoignageenGeorgesPerec:mémoireetcontraintes SantéViselli,Lesromansdel’abbéOlivieretlesavatarsduhéroscosmopoliteJaniceBest,Représentationsiconographiquesdel’annéeterrible:paradoxesdelacensure
Atelier2Écrivain.e.sasiatiquesd'expressionfrançaise
PamelaV.Sing,Sensorialitéetréférentialité:YingChenetKimThúyZiyanYang,Lafigurederéincarnation,lasinitépulvériséeetl’identitéhybridedanslesderniersromansdeYingChenJuliaPröll,Portersapatriecommeonporteraitunfœtusmort…femmesmélancoliquesdansl'œuvreromanesquedeLindaLêcommeporteparoled'une"exilittérature"?
12h30‐14hdéjeunerlibre
14h‐15h30 14h‐15h30 14h‐15h30
Atelier6.Écrituresmodernesetcontemporainesdelapeuretdelarésistance
AdinaBalint‐Babos,IrèneNémirovsky:lafictionenrésistanceEugèneNshimiyimana,Audelàdel'angoisse:TaharBenJellounetleprincipedelasurvieIulianToma,BernardVargaftig:poétiquedelacrainte
Atelier11.Communicationslibres:Pédagogies
FrédériqueArroyas,Improviseruntextepoétique:uneapprochepédagogiqueLouiseChaputetThérèseSabaryn,Résultatsd’unsondagededeuxcoursdefrançaislanguesecondeAnnabelleCaronetGodelièveDebeurme,L’enseignementetl’apprentissagedel’écritureenligne:l’exempled’uncoursdefrançaisàdistanceenguisederemédiationàl’UniversitédeSherbrooke
Atelier2.Écrivain.e.sasiatiquesd'expressionfrançaise
DianaKing,LaRévolutionculturelleetl'imaginairelittéraire:LecasdeLeDitdeTianyiMireilleMaiTruong,Lesfantômesd’AnnaMoï(Saïgon1955)Marie‐ChristineLambert‐Perreault,Delaparoleàl’aliment:lemotifdel’oralitéchezYingChen
15h30‐16hpausesanté
16h00à17h30
RencontrelittéraireavecYingChen(séanceconjointeavecACQL)
lundi3juin
8h30h–10h30 9h‐10h30 9h‐10h30Atelier2.Écrivain.e.sasiatiquesd'expression
française
TessDo,Lepalaisdumandarin:voyagegourmanddanslemondedugoûtdeThanhVanTranNhutThanh‐VânTon‐That,DeVercorsàKimLefèvre:LeseauxmortesduMékongoulesilencedupèreKyeongmiKim‐Bernard,OokChung,latrilogieidentitaireGabrielleParker,Déplacement,distanciationetperspectives:approchescontrastéeschezYingChenetAkiShimazaki
Atelier6.ÉcrituresmodernesetcontemporainesdelapeuretdelarésistanceMariaPetrescu,EmprisonnementetrésistancedanslalittératureduXXesiècleChristianMbarga,Entrepeuretrésistance:pouruneréappropriationidentitairechezMarieNdiayeJeriEnglish,Entresixcentmille,unequipleure»:DésarroipersonneletresponsabilitécollectivedansLadouleur
Atelier7.Lerougeetlenoir
Session1–Violencesd’hieretd’aujourd’huiISébastienCôté,MourirauNouveauMonded’aprèsLesage:delatortureàl’effacementRebeccaJosephy,Quandlesangparleencode:l’énigmeenrougedanslesromansdedétectivesd’ArthurConanDoyleetdeMauriceLeblanc
MarjorieBertin,LeRougeetleNoircommemétaphoresdel’éternitédansL’œuvreaunoirdeMargueriteYourcenar
10h30‐11hpausesanté
11h‐12h30 11h‐13h 11h‐12h30
Atelier5.Discoursetactionsdes/surlesjeunesdanslafrancophoniecanadienne
MatthieuLeBlanc,LesjeunesetlavaleurdesressourceslangagièressurlemarchédutravailLaurenceArrighietIsabelleViolette,Laqualitédelalanguedelajeunesse:quandlesexpertss’enmêlentSandrineHallion,"Jetrouvequec’estdifficileàparlerlefrançaisàl’écolecarunegrandemajoritédumondeparlentenanglais":débatautourd’unepratiquelinguistiqueordinaireàl’écoledelaminoritéfrancophone
Atelier11.CommunicationslibresParetsurlesfemmes
MarineGheno,Écritureaufémininetféminismecontemporain:(re)générations,renouveau,etmutationsMauriceArpin,LepersonnagefémininchezlesDardenne:entrereprésentationetsignificationIrèneChassaing,NostalgieetUtopiedansl’œuvredeLiseTremblay,delaPêcheblancheàLaHéronnièreCéciliaW.Francis,Entrehonneuretécriture
Atelier7.LerougeetlenoirSession2–Violencesd’hieretd’aujourd’huiIIFranceGrenaudier‐Klijn,Àenperdrelatête!–MortetviolencesocialedansIlssontvotreépouvanteetvousêtesleurcraintedeThierryJonquetPatriciaReynaud,Race,sangetmortdansL’artfrançaisdelaguerreIrèneOore,Laviolencedansquelquesromansquébécoisrécents
manitobaine d’excès:N.Bouraoui,L.MarouaneetM.Mokeddem
12h30‐14hdéjeunerlibre
14h‐15h30 Atelier5.Discoursetactionsdes/surlesjeunesdanslafrancophoniecanadienne
MélanieLeBlanc,L’écolehomogènedelanguefrançaiseenNouvelleÉcosse:discoursentourantlesenjeuxpourlesjeunesMarie‐OdileMagnan,AnniePilote,etKarineVieux‐Fort,LesfrancophonesscolarisésenanglaisauQuébec:effetd’établissementetimpactdelacultured’orientationvéhiculéeparlespairsCatherineLevasseur,Desfrancophonesplus«vraisquenature»?Discoursd’élèvesdefrancisationàVancouver
Atelier8.Lesfrançaisminoritaires:caractéristiques,identités,enjeux
AlainThomas,L’anglicisationduvocabulairedanslenordontarienfrancophoneElizabethSaint,Anglicismes,affichagepublicetinformatique:unaccommodementquébécoisBasileRoussel,Affichagecommercialbilingue:Rêveouréalité?LecasdesmarchésdeMonctonetdeDieppeauNouveauBrunswick
Atelier7.Lerougeetlenoir:sangetmortdansleromanfrancophoneàtraversles
siècles
Session3–LesexeetlesangPatrickBergeron,LadamesanglantedeCsejthe:ErzsébetBáthoryvueparValentinePenroseetIsabelleZribiChristianMilat,ÉrosetThanatos,oulerougeetlenoirrobbegrillétiensHelenaDuffy,Dusexeetdusang:l’amouretlamortdansLecrimed’OlgaArbélinad’AndreïMakine
15h30‐16hpausesanté
16h‐18h
Assembléegénéraledel’APFUCC
19h
Banquetetremisedesprixdel’APFUCC
LeHeronRockBistrohttp://www.heronrockbistro.ca
mardi4juin
9h30–10h30 9h‐10h30 9h‐10h30Atelier5.Discoursetactionsdes/surlesjeunesdanslafrancophoniecanadienne
JonathanLandry,Représentationsetvariationlinguistiqueenmilieuscolaire:convergencesetdivergencesdiscursivesauseindudistrictscolairefrancophonesudPhyllisDalley,Suisjefrancophone?
Atelier8.Lesfrançaisminoritaires:caractéristiques,identités,enjeux
LouiseLadouceur,Unepoétiquebilinguesurlesscènescanadiennesfrançaisesdel’OuestAudreyRoyCôté,Del’idéologiedelalangueuniqueàl’acceptationdelavariationcommevaleurculturelleetidentitaire:lecasdel’AcadieduNouveauBrunswickLaurenceArrighi,Dufrançaisetdubilinguismecommevaleurpersonnelle:ducollectifàl’individueldanslerapportauxlanguesenAcadie
Atelier7.Lerougeetlenoir
Session4–Lesang,lamortetlelecteurKarenFerreira‐Meyers,Lamort,ledeuiletlesangdansquelquesautofictionsfrancophonesValérieAlfvén,LaviolencegratuiteetlesromanscontemporainspouradolescentsdeGuillaumeGuéraud–Miseenplace,problèmesetéventuelimpactsurlejeunelecteur
ValérieNarayana,LeRougeetleNoirdanslesromansdeLouiseMichel
10h30‐11hpausesanté
11h–13h 11h‐12h30 11‐13h
Atelier1.AutourdudarwinismelittéraireAlexandreGefen,LesenjeuxidéologiquesdesthéoriesévolutionnistesDavidBurty,L’appréhensionécologiquedel’objetverbal,iconiqueetdiagrammatiqueaprèsDarwinMarcLapprand,Commentappliquerlapsychologieévolutionnisteàl’étudedestexteslittéraires?StéphaniePosthumus,Homoliteratus,oulesenjeuxdes(animaux)humainschezMichelHouellebecq
Atelier8.Lesfrançaisminoritaires:caractéristiques,identités,enjeux
MélanieLeBlanc,Laradiocommunautairecommeoutildeconstructiond’uneacadianitélocale:l’exempled’unecommunauténéoécossaiseEvaLemaire,SamiraElAtiaetMaryRichards,L’accèsàlaformationcontinueenfrançaispourlesconjointsdemilitairesvivantenmilieuminoritaire:lecasdel’AlbertaJulietteValcke,Lessensdel’imagination:manifestationssensoriellesdansl’œuvred’AntonineMaillet
Atelier7.LerougeetlenoirAPFUCCACÉFXIX
Session5–Lesangrétif
Présidente:GenevièvedeViveirosAlexGagnon,Archéologiedela‘bandeàChambers’.Naissanceduroman,récitsdemeurtreetespacepublicauQuébec(18371844)NicolasGauthier,Combattrelamonotonieducrime:lerefusdelaviolencestéréotypéedansLesnuitsduPalaisRoyal
FrancisSzabo,Rouge,noir,Misérables,impairetfilmsElisabethGerwin,Yeuxrougesetromannoir:Balzacetlaviolencelittéraire
12h30‐14hdéjeunerlibre
14h‐15h30 14h‐15h 14h‐16h
Atelier1.AutourdudarwinismelittéraireEmilieEtemad‐Kasaeyan,L’intertextualitésousleprismedel’évolutionnismeMartinWinckler,«Lesdémons»–unromanpsychologiqueévolutionnisteNataliLeduc,Ainsifontfontfont.2013.Drameludicopoétique
Atelier8.Lesfrançaisminoritaires:caractéristiques,identités,enjeux
SamiraFarhoud,LittératurefrancophonecosmopoliteSandrineHaillon,Unoutildidactiquepourunepriseencomptede“l’orald’ici”encontextescolairefrancomanitobain
Atelier7.LerougeetlenoirAPFUCCACÉFXIX
Session6–Lesangmythique
DominicMarion,Lemeurtredanslesang:lesadismeauXIXesiècleentremytheetfigurationGuriEllenBarstad,Violenceet‘sacré’chezRachilde
Session7–SangetmortchezZolaDanielLong,LamortetsesmotifsdanslesromansdejeunessedeZolaHaliaKoo,‘L’encreetlesang’:L’imagedusangdansleprogrammelittéraireetpolitiquedeZola
15h30‐16hpausesanté
16h‐17h30Séanceplénièreconjointeavecl’ACÉF‐XIX
CatherineNesci
Finducolloque–bonretour!