U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

1 | ห น า

ค าน า

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3 เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและด าเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนา องคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3 จะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

2 | ห น า

สารบญ

ค าน า 1 หลกสตร “สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชน ประถมศกษาปท 1- 3”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 หลกสตรนาร 8 ตอนท 2 แนวการจดการเรยนร 25 ตอนท 3 แผนการจดการเรยนร 31 ตอนท 4 แนวการจดการเรยนร 33 ตอนท 5 การวดผลและประเมนผล 34 ใบงานท 1 47 ใบงานท 2 49 ใบงานท 3 50 ใบงานท 4 51 ใบงานท 5 51 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 52

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

3 | ห น า

หลกสตร สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

รหส UTQ-00205 ชอหลกสตรรายวชา สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3 ปรบปรงเนอหาโดย คณาจารย ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา 1. ดร.พเชฎษ จบจตต

2. ดร.สทธดา จ ารส 3. ดร.ลอชา ลดาชต 4. รศ.ดร.พมพพนธ เดชะคปต

5. รศ.พเยาว ยนดสข

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร

ค าอธบายรายวชา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร แนวการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร และ การวดผลและประเมนผล

วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. ออกแบบสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร และตวชวดไดอยางถกตอง 2. เขยนค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนรไดอยางถกตอง

3. เขยนแนวการจดการเรยนรวทยาศาสตรไดอยางถกตอง 4. อธบายวธการสบเสาะหาความรวทยาศาสตรได 5. อธบายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได 6. เขยนแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษา

ปท 1-3 ได 7. เขยนแผนการจดการเรยนรในระดบชนทสอนไดอยางม

ประสทธภาพ 8. อธบายเกยวกบสอและแหลงการเรยนรได 9. ออกแบบสอและแหลงการเรยนรมาจดกจกรรมการเรยนรได

อยางมประสทธภา 10. อธบายวธการวดผลและประเมนผลได 11. ออกแบบ การวดผลและประเมนผลไปใชในการจดกจกรรมการ

เรยนรได สาระการอบรม

ตอนท 1 หลกสตรนาร ตอนท 2 แนวการจดการเรยนร ตอนท 3 แผนการจดการเรยนร ตอนท 4 แนวการจดการเรยนร ตอนท 5 การวดผลและประเมนผล

กจกรรมการอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

5 | ห น า

3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม 1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการ

ทดสอบหลงเรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวมกจกรรมบนกระดานสนทนา

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

6 | ห น า

ชอหลกสตร สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3 เคาโครงเนอหา

ตอนท 1 หลกสตรนาร เรองท 1.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เรองท 1.2 ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร เรองท 1.3 หนวยการเรยนร แนวคด

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3

2. ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร วตถประสงค

เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. ออกแบบสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร และตวชวดไดอยางถกตอง 2. เขยนค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนรไดอยางถกตอง

ตอนท 2 แนวการจดการเรยนร

เรองท 2.1 การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร เรองท 2.2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แนวคด

1. แนวการจดการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3 2. การสบเสาะหาความรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3 3. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. เขยนแนวการจดการเรยนรวทยาศาสตรไดอยางถกตอง 2. อธบายวธการสบเสาะหาความรวทยาศาสตรได 3. อธบายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได

ตอนท 3 แผนการจดการเรยนร

เรองท 3.1 แผนการจดการเรยนรและตวอยางแผนการจดการเรยนร แนวคด

1. ความส าคญของแผนการจดการเรยนร 2. หลกการจดท าแผนการจดการเรยนร 3. ขนตอนการจดท าแผนการจดการเรยนร

U T Q - สาระการเรยนรวทยาศาสตร: วทยาศาสตร ส าหรบชนประถมศกษาปท 1- 3

7 | ห น า

วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. เขยนแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3 ได 2. เขยนแผนการจดการเรยนรในระดบชนทสอนไดอยางมประสทธภาพ

ตอนท 4 แนวการจดการเรยนร

เรองท 4.1 สอและแหลงเรยนร แนวคด

1. สอการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3 2. แหลงการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1-3

วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. อธบายเกยวกบสอและแหลงการเรยนรได 2. ออกแบบสอและแหลงการเรยนรมาจดกจกรรมการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผล

เรองท 5.1 การวดผลและประเมนผลการเรยนร แนวคด

1. จดมงหมายของการวดผลและประเมนผล 2. ประเภทของการประเมนการเรยนร 3. แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนร

วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. อธบายวธการวดผลและประเมนผลได 2. ออกแบบ การวดผลและประเมนผลไปใชในการจดกจกรรมการเรยนรได

| ห น า 8

ตอนท 1 หลกสตรนาร เรองท 1.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทส าคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของ กบทกคนทงในชวตประจ าวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตางๆ ทมนษยไดใชเพออ านวยความสะดวกในชวตและการท างาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมล ทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถน าความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค และมคณธรรม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการมทกษะส าคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการท ากจกรรม ดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยไดก าหนดสาระส าคญ ไวดงน

สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวต และกระบวนการด ารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดทางพนธกรรม การท างานของระบบตางๆ ของสงมชวต ววฒนาการและความหลากหลายของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ

ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ ความส าคญของทรพยากรธรรมชาต การใชและจดการทรพยากรธรรมชาต ในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสภาพแวดลอมตาง ๆ

สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร

แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การออกแรงกระท าตอวตถ การเคลอนทของวตถ แรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจ าวน

พลงงาน พลงงานกบการด ารงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณของแสง เสยง และวงจรไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงานการอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม

กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทางธรณ สมบตทางกายภาพของดน หน น า อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความส าคญของเทคโนโลยอวกาศ

ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตร

| ห น า 9

คณภาพผเรยน จบชนประถมศกษาปท ๓

1. เขาใจลกษณะทวไปของสงมชวต และการด ารงชวตของสงมชวตทหลากหลา ในสงแวดลอมทองถน

2. เขาใจลกษณะทปรากฏและการเปลยนแปลงของวสดรอบตว แรงในธรรมชาต รปของพลงงาน 3. เขาใจสมบตทางกายภาพของดน หน น า อากาศ ดวงอาทตย และดวงดาว 4. ตงค าถามเกยวกบสงมชวต วสดและสงของ และปรากฏการณตางๆ รอบตว สงเกต ส ารวจ

ตรวจสอบโดยใชเครองมออยางงาย และสอสารสงทเรยนรดวยการเลาเรอง เขยน หรอ วาดภาพ 5. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการด ารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ท า

โครงงานหรอชนงานตามทก าหนดให หรอตามความสนใจ 6. แสดงความกระตอรอรน สนใจทจะเรยนร และแสดงความซาบซงตอสงแวดลอมรอบตว แสดง

ถงความมเมตตา ความระมดระวงตอสงมชวตอน 7.ท างานทไดรบมอบหมายดวยความมงมน รอบคอบ ประหยด ซอสตย จนเปนผลส าเรจ และ

ท างานรวมกบผอนอยางมความสข จบชนประถมศกษาปท ๖ 1. เขาใจโครงสรางและการท างานของระบบตางๆ ของสงมชวต และความสมพนธของสงมชวต ทหลากหลายในสงแวดลอมทแตกตางกน 2. เขาใจสมบตและการจ าแนกกลมของวสด สถานะของสาร สมบตของสารและการท าใหสารเกดการเปลยนแปลง สารในชวตประจ าวน การแยกสารอยางงาย 3. เขาใจผลทเกดจากการออกแรงกระท ากบวตถ ความดน หลกการเบองตนของแรงลอยตว สมบตและปรากฏการณเบองตนของแสง เสยง และวงจรไฟฟา 4. เขาใจลกษณะ องคประกอบ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ ความสมพนธของดวงอาทตย โลก และดวงจนทรทมผลตอการเกดปรากฎการณธรรมชาต 5. ตงค าถามเกยวกบสงทจะเรยนร คาดคะเนค าตอบหลายแนวทาง วางแผนและส ารวจตรวจสอบโดยใชเครองมอ อปกรณ วเคราะหขอมล และสอสารความรจากผลการส ารวจตรวจสอบ 6. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการด ารงชวต และการศกษาความรเพมเตม ท าโครงงานหรอชนงานตามทก าหนดใหหรอตามความสนใจ 7. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบและซอสตยในการสบเสาะหาความร ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลย แสดงความชนชม ยกยอง และเคารพสทธในผลงานของผคดคน 8. แสดงถงความซาบซง หวงใย แสดงพฤตกรรมเกยวกบการใชการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา 9. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนของตนเองและยอมรบฟงความคดเหนของผอน

1

0

สาระท ๑ สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน ม

กระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. เปรยบ เทยบความแตกตางระหวางสงมชวตกบสงไมมชวต ๒. สงเกตและอธบายลกษณะและหนาทของ โครงสรางภายนอกของพชและสตว ๓. สงเกตและอธบายลกษณะหนาทและความ ส าคญของอวยวะภายนอกของมนษย ตลอดจนการดแลรกษาสขภาพ

๑. ทดลองและอธบาย น า แสง เปนปจจยทจ าเปนตอการด ารงชวตของพช ๒. อธบายอาหาร น า อากาศ เปนปจจยทจ าเปนตอการด ารงชวตและการเจรญ เตบโตของพชและสตวและน าความรไปใชประโยชน ๓. ส ารวจและอธบาย พชและสตวสามารถ ตอบสนองตอแสง อณหภม และการสมผส ๔. ทดลองและอธบาย รางกายของมนษยสามารถตอบสนอง ตอแสง อณหภม และการสมผส ๕. อธบายปจจยทจ าเปน ตอการด ารงชวตและการเจรญ เตบโตของมนษย

- ๑. ทดลองและอธบายหนาทของทอล าเลยงและปากใบของพช ๒. อธบาย น า แกสคารบอน -ไดออกไซด แสง และ คลอโรฟลล เปนปจจยทจ าเปนบางประการตอ การเจรญเตบโตและการสงเคราะหดวยแสงของพช ๓. ทดลองและอธบาย การตอบสนองของพชตอแสง เสยง และการสมผส ๔. อธบายพฤตกรรมของสตว ทตอบสนองตอแสง อณหภม การสมผส และน าความรไปใชประโยชน

๑. สงเกตและระบสวน ประกอบของดอกและ โครงสรางทเกยวของกบการสบพนธของพชดอก ๒. อธบายการสบพนธของพชดอก การขยาย พนธพช และน าความรไปใชประโยชน ๓. อธบายวฏจกรชวตของพชดอกบางชนด ๔. อธบายการสบพนธและการขยายพนธของสตว ๕. อภปราย วฏจกรชวตของสตว บางชนด และน าความรไปใชประโยชน

๑. อธบายการเจรญเตบโตของมนษยจากวยแรกเกดจนถงวยผใหญ ๒. อธบายการท างานทสมพนธกนของระบบยอยอาหาร ระบบหายใจ และระบบหมนเวยนเลอดของมนษย ๓. วเคราะหสารอาหารและอภปรายความจ าเปนทรางกาย ตองไดรบสารอาหารในสดสวน ทเหมาะสมกบเพศและวย

1

1

มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ

การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

๑. ระบลกษณะของ สงมชวตในทองถน และน ามาจดจ าแนก โดยใชลกษณะ ภายนอกเปนเกณฑ

๑. อธบายประโยชน ของพชและสตว ในทองถน

๑. อภปรายลกษณะตางๆ ของสงมชวตใกลตว ๒. เปรยบเทยบและระบลกษณะทคลายคลงกนของพอแม กบลก ๓. อธบายลกษณะทคลายคลงกนของพอแมกบลกวาเปนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม และน าความรไปใชประโยชน ๔. สบคนขอมลและอภปรายเกยวกบสงมชวต บางชนดทสญพนธไปแลว และทด ารงพนธมาจนถงปจจบน

- ๑. ส ารวจ เปรยบเทยบและระบลกษณะของตนเองกบคนในครอบครว ๒. อธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ของสงมชวตในแตละรน

-

สาระท ๒ ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

- - ๑. ส ารวจสงแวดลอม ในทองถนของตนและอธบายความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม

- - ๑. ส ารวจและอภปรายความสมพนธ ของกลมสงมชวตในแหลงทอยตางๆ ๒. อธบายความสมพนธของสงมชวตกบสงมชวตในรปของโซอาหารและสายใยอาหาร ๓. สบคนขอมลและอธบายความสมพนธระหวางการด ารงชวตของสงมชวตกบสภาพแวดลอมในทองถน

1

2

สาระท ๒ ชวตกบสงแวดลอม มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจความส าคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลกน าความรไปใชในการจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. ส ารวจทรพยากรธรรมชาต และอภปราย

การใช ทรพยากรธรรมชาตในทองถน ๒. ระบการใชทรพยากรธรรมชาต ทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมในทองถน

๑. สบคนขอมลและอภปรายแหลงทรพยากร ธรรมชาตในแตละทองถนทเปนประโยชนตอการด ารงชวต ๒. วเคราะหผลของการเพมขนของประชากรมนษยตอการใชทรพยากรธรรมชาต ๓. อภปรายผลตอสงมชวตจากการเปลยนแปลงสงแวดลอม ทงโดยธรรมชาต และโดยมนษย ๔. อภปราย แนวทางในแนวทางในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๕. มสวนรวมในการดแลรกษาสงแวดลอมในทองถน

- - - -

๓. อภปรายและน าเสนอการใชทรพยากร ธรรมชาต อยางประหยด คมคา และมสวนรวม ในการปฏบต

สาระท ๓ สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ

หาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร น าความรไปใชประโยชน ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

1

3

๑. สงเกตและระบลกษณะทปรากฏหรอสมบตของวสด ทใชท าของเลน ของใชในชวตประจ าวน ๒. จ าแนกวสดทใชท าของเลน ของใชในชวต ประจ าวนรวมทงระบเกณฑทใชจ าแนก

๑. ระบชนดและเปรยบเทยบสมบตของวสดทน ามาท าของเลน ของใชในชวต ประจ าวน ๒. เลอกใชวสดและสงของตางๆ ไดอยางเหมาะสมและปลอดภย

๑. จ าแนกชนดและสมบตของวสดทเปนสวนประกอบของของเลน ของใช ๒. อธบายการใชประโยชนของวสด แตละชนด

- ๑. ทดลองและอธบายสมบตของวสดชนดตาง ๆ เกยวกบความยดหยน ความแขง ความเหนยวการน าความรอน การน าไฟฟา และ ความหนาแนน ๒. สบคนขอมลและอภปรายการน าวสดไปใชในชวต ประจ าวน

๑. ทดลองและอธบาย สมบตของของแขง ของเหลว และแกส ๒. จ าแนกสารเปนกลมโดยใชสถานะหรอเกณฑอนทก าหนดเอง ๓. ทดลองและอธบายวธการแยกสารบางชนดทผสมกน โดยการรอน การตกตะกอน การกรอง การระเหด การระเหยแหง ๔. ส ารวจและจ าแนกประเภทของสารตางๆทใชในชวต ประจ าวน โดยใชสมบตและการใชประโยชนของสารเปนเกณฑ ๕. อภปรายการเลอกใชสารแตละประเภทไดอยางถกตองและปลอดภย

มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ - - ๑. ทดลองและอธบายผลของการเปลยนแปลง

ทเกดขนกบวสด เมอถกแรงกระท า หรอท าใหรอนขนหรอท าใหเยนลง ๒. อภปรายประโยชนและอนตรายทอาจเกดขนเนองจากการเปลยนแปลงของวสด

- - ๑. ทดลองและอธบายสมบตของสารเมอสารเกด การละลายและเปลยนสถานะ ๒. วเคราะหและอธบายการเปลยนแปลงทท าใหเกดสารใหมและมสมบตเปลยนแปลงไป ๓. อภปรายการเปลยนแปลงของสารทกอใหเกดผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

สาระท ๔ แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

ตวชวดชนป

1

4

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. ทดลองและอธบายการดงหรอการผลกวตถ

๑. ทดลองและอธบายแรงทเกดจากแมเหลก ๒. อธบาย การน าแมเหลกมาใช ประโยชน ๓. ทดลองและอธบายแรงไฟฟาทเกดจากการถวตถ บางชนด

๑. ทดลองและอธบายผลของการออกแรง ทกระท าตอวตถ ๒. ทดลองการตกของวตถสพนโลก และอธบายแรงทโลกดงดดวตถ

- ๑. ทดลองและอธบายการหาแรงลพธของแรง สองแรง ซงอยในแนวเดยวกนทกระท าตอวตถ ๒. ทดลองและอธบายความดนอากาศ ๓. ทดลองและอธบายความดนของของเหลว ๔. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลว การลอยตว และการจมของวตถ

-

มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร

และน าความรไปใชประโยชน

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

- - - - ๑. ทดลองและอธบาย แรงเสยดทานและน าความรไปใชประโยชน -

สาระท ๕ พลงงาน มาตรฐาน ว ๕.๑ เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใช

พลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวน การสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ - ๑. ทดลองและ

อธบายไดวาไฟฟาเปนพลงงาน ๒. ส ารวจและ

๑. บอกแหลงพลงงานธรรมชาตทใชผลตไฟฟา ๒. อธบาย

๑. ทดลองและอธบายการเคลอนทของแสงจากแหลงก าเนด ๒. ทดลองและอธบายการสะทอนของแสงทตกกระทบวตถ

๑. ทดลองและอธบายการเกดเสยงและการเคลอนท ของเสยง ๒. ทดลองและอธบายการ

๑. ทดลองและอธบายการตอวงจรไฟฟาอยางงาย ๒. ทดลองและอธบายตวน าไฟฟาและฉนวน ไฟฟา

1

5

ยกตวอยางเครองใช ไฟฟาในบานทเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานอน

ความส าคญของพลงงานไฟฟาและ เสนอวธการใชไฟฟาอยางประหยดและปลอดภย

๓. ทดลองและจ าแนกวตถตามลกษณะการมองเหนจากแหลงก าเนดแสง ๔. ทดลอง และอธบาย การหกเห ของแสงเมอผานตวกลางโปรงใสสองชนด ๕. ทดลองและอธบาย การเปลยนแสงเปนพลงงานไฟฟาและน าความร ไปใชประโยชน ๖. ทดลองและอธบายแสงขาวประกอบดวยแสงสตางๆ และน าความรไปใชประโยชน

เกดเสยงสง เสยงต า ๓. ทดลองและอธบายเสยงดง เสยงคอย ๔. ส ารวจและอภปรายอนตรายทเกดขนเมอฟงเสยงดงมาก ๆ

๓. ทดลองและอธบายการตอเซลลไฟฟาแบบอนกรม และน าความรไปใชประโยชน ๔. ทดลองและอธบายการตอหลอดไฟฟาทงแบบอนกรม แบบขนาน และน าความรไปใชประโยชน ๕. ทดลองและอธบายการเกดสนาม แมเหลกรอบสายไฟทมกระแสไฟฟาผาน และน าความรไปใชประโยชน

สาระท ๖ กระบวนการเปลยนแปลงของโลก มาตรฐาน ว ๖.๑ เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลง

ภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน ตวชวดชนป

ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖ ๑. ส ารวจทดลอง และอธบายองค ประกอบและสมบตทางกายภาพของดน ในทองถน

๑. ส ารวจและจ าแนกประเภทของดนโดยใชสมบตทางกายภาพเปนเกณฑ และน าความร ไปใชประโยชน

๑. ส ารวจและอธบายสมบตทางกายภาพของน าจากแหลงน าในทองถน และน าความร ไปใชประโยชน ๒. สบคนขอมลและอภปรายสวน ประกอบของอากาศและความส าคญของอากาศ ๓. ทดลองอธบายการเคลอนทของอากาศทมผลจากความแตกตางของอณหภม

๑. ส ารวจและอธบายการเกดดน ๒.ระบชนดและสมบตของดนทใชปลกพชในทองถน

๑. ส ารวจ ทดลองและอธบายการเกดเมฆ หมอก น าคาง ฝน และลกเหบ ๒. ทดลองและอธบายการเกดวฏจกรน า ๓. ออกแบบและสรางเครองมอ อยางงายในการวดอณหภม ความชน และความกดอากาศ ๔. ทดลองและอธบายการเกดลมและน าความรไปใชประโยชนในชวต ประจ าวน

๑. อธบาย จ าแนกประเภทของหน โดยใชลกษณะของหน สมบตของหนเปนเกณฑและน าความรไปใชประโยชน ๒. ส ารวจและอธบาย การเปลยนแปลงของหน ๓.สบคนและอธบายธรณพบตภย ทมผลตอมนษยและสภาพแวดลอม ในทองถน

1

6

สาระท ๗ ดาราศาสตรและอวกาศ

มาตรฐาน ว๗.๑ เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ และเอกภพ การปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร การสอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

๑. ระบวา ในทองฟามดวงอาทตย ดวงจนทรและดวงดาว

๑. สบคนและอภปรายความส าคญของดวงอาทตย

๑. สงเกต และอธบายการขนตกของดวงอาทตย ดวงจนทร การเกดกลางวนกลางคน และการก าหนดทศ

๑. สรางแบบจ าลองเพออธบายลกษณะของระบบสรยะ

๑. สงเกตและอธบายการเกดทศ และปรากฏการณการขนตกของดวงดาวโดยใชแผนทดาว

๑. สรางแบบจ าลองและอธบาย การเกดฤด ขางขนขางแรม สรยปราคา จนทรปราคา และน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว ๗.๒ เขาใจความส าคญของเทคโนโลยอวกาศทน ามาใชในการส ารวจอวกาศ และทรพยากรธรรมชาตดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

- - - - - ๑. สบคนอภปรายความกาวหนาและประโยชน ของเทคโนโลยอวกาศ

สาระท ๘ ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว ๘.๑ ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคมและสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

1

7

ตวชวดชนป ป. ๑ ป. ๒ ป. ๓ ป. ๔ ป. ๕ ป. ๖

๑.ตงค าถามเกยวกบ เรองทจะศกษา ตามท ก าหนดใหหรอตาม ความสนใจ ๒. วางแผน การสงเกต ส ารวจตรวจสอบ ศกษาคนควาโดยใชความคดของตนเองและของคร๓. ใชวสดอปกรณ ในการส ารวจตรวจสอบ และบนทกผลดวยวธงายๆ ๔.จดกลมขอมลทไดจากการส ารวจตรวจสอบและน าเสนอ ๕.แสดงความคดเหน ในการส ารวจตรวจสอบ ๖. บนทกและอธบายผลการสงเกต ส ารวจตรวจสอบ โดย

๑.ตงค าถามเกยวกบเรอง ทจะศกษา ตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ๒.วางแผน การสงเกต ส ารวจตรวจสอบ ศกษาคนควา โดยใชความคด ของตนเองของกลม และคร ๓.ใชวสดอปกรณ เครองมอทเหมาะสมในการส ารวจตรวจสอบ และบนทก ๔.จดกลมขอมล เปรยบเทยบและน าเสนอผล ๕.ตงค าถามใหมจากผล การส ารวจตรวจสอบ ๖.แสดงความคดเหนเปนกลมและรวบรวมเปนความร ๗. บนทกและอธบายผลการสงเกต ส ารวจ ตรวจสอบ อยางตรงไปตรงมา โดยเขยนภาพ แผนภาพ

๑.ตงค าถามเกยวกบเรอง ทจะศกษา ตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ๒.วางแผน การสงเกต เสนอวธส ารวจตรวจสอบ ศกษาคนควา โดยใชความคดของตนเอง ของกลมและคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจ ตรวจสอบ ๓.เลอกใชวสดอปกรณ เครองมอทเหมาะสมในการส ารวจตรวจสอบ และบนทกขอมล ๔.จดกลมขอมล เปรยบเทยบกบสงทคาดการณไวและน าเสนอผล ๕.ตงค าถามใหมจากผล การส ารวจตรวจสอบ ๖.แสดงความคดเหนและรวบรวมขอมลจากกลมน าไปสการสรางความร ๗. บนทกและอธบายผลการสงเกต ส ารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มแผนภาพประกอบค าอธบาย

๑. ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณ ทจะศกษา ตามทก าหนดให และตามความสนใจ ๒.วางแผน การสงเกต เสนอวธส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา และคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ๓. เลอกอปกรณ ทถกตองเหมาะสมในการส ารวจตรวจสอบ ๔.บนทกขอมลในเชงปรมาณ น าเสนอ ผลสรปผล ๕.สรางค าถามใหมเพอการส ารวจตรวจสอบ ตอไป ๖.แสดงความคดเหนและสรปสงทไดเรยนร ๗. บนทกและอธบาย ผลการส ารวจ ตรวจสอบอยาง ตรงไปตรงมา ๘. น าเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยน

๑. ตงค าถามเกยวกบประเดนหรอเรองสถานการณ ทจะศกษา ตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ๒.วางแผน การสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา และคาดการณสงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ๓.เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสม ในการส ารวจ ตรวจสอบใหไดขอมลทเชอถอได ๔.บนทกขอมลในเชงปรมาณและ คณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ๕.สรางค าถามใหมเพอการส ารวจ ตรวจสอบตอไป ๖.แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทได เรยนร ๗. บนทกและอธบายผลการส ารวจ ตรวจสอบตามความเปนจรงมการอางอง ๘. น าเสนอ จดแสดง ผลงาน โดยอธบายดวย

๑.ตงค าถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณ ทจะศกษา ตามทก าหนดใหและตามความสนใจ ๒.วางแผน การสงเกต เสนอการส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา คาดการณ สงทจะพบจากการส ารวจตรวจสอบ ๓. เลอกอปกรณ และวธการส ารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมใหไดผลทครอบคลมและเชอถอได ๔. บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะห และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว น าเสนอผลและขอสรป ๕. สรางค าถามใหมเพอการส ารวจ ตรวจสอบตอไป ๖.แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบายลงความเหนและสรปสงทไดเรยนร ๗. บนทกและอธบายผลการส ารวจ ตรวจสอบตามความเปนจรง มเหตผล และมประจกษพยานอางอง ๘. น าเสนอ จดแสดง ผลงา โดยอธบายดวยวาจา และเขยนรายงานแสดงกระบวนการและผลของงาน ใหผอนเขาใจ

1

8

สรป ทงนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทกกลมสาระการเรยนร ตองมการพจารณาสาระการเรยนรใหมความสมพนธกบมาตรฐานการ

เรยนรและตวชวดเพอน ามาออกแบบค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร รวมถงการจดการเรยนรตอไป

19

เรองท 1.2 ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร วธการจดท าค าอธบายรายวชาเพอจดการเรยนร มขนตอนดงน

1. ศกษารายวชาทก าหนดในโครงสราง น าทกรายวชามาวเคราะหตวชวดแกนกลาง วเคราะหสาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถนในรายวชานนๆ แยกองคประกอบออกมาเปนดานความร ดานทกษะ/กระบวนการ ดานคณลกษณะทพงปอระสงคและสาระส าคญ 2. บนทกผลการวเคราะหรายวชาไวในแบบวเคราะห 3. น าผลการวเคราะหมาเขยนค าอธบายรายวชา ตามรปแบบทก าหนด

4. จดเรยงค าอธบายรายวชาไวในหลกสตรสถานศกษาตามระดบชนทกสาระการเรยนร * น ารายวชาพนฐานในโครงสรางหลกสตรสถานศกษา มาวเคราะหตามรปแบบตอไปน

กลมสาระการเรยนร.........................................................ระดบชน...................................

ตวชวด(รายวชาพนฐาน) สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน

สาระส าคญ ความร ทกษะ/กระบวนการ คณลกษณะฯ

* น าผลการวเคราะหมาเขยนค าอธบายรายวชาตามแบบบนทกตอไปน

แบบบนทกการจดท าค าอธบายรายวชา รายวชา................................... รหส............................................ชอวชา......................................................

กลมสาระการเรยนร..........................................................................เวลา..................ชวโมง จ านวน...........................หนวยกต ชน........................ภาคเรยนท.................

ค าอธบายรายวชา .......................................................................................................................... ................................... ............................................................................................................................. ............................... รหสตวชวด ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................

สรป การเขยนค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร ตองมการพจารณา

ความร ทกษะ และคณลกษณะ โดยตองสอดคลองกบสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกลาวไวในเรองท 1.1

20

เรองท 1.3 หนวยการเรยนร หนวยการเรยนรเปนผลผลตขนสดทายของการออกแบบโครงสรางรายวชา และเปนผลผลตจาก การก าหนดจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน โดยมวธการดงน ขนท 1 ก าหนดเปาหมายหนวยการเรยนร โดยค านงวาเปาหมายของหนวยการเรยนรคออะไร เปาหมายของหนวยการเรยนรคอ มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด ซงแตละหนวยการเรยนร ระบมากกวาหนงมาตรฐาน/ตวชวด แตไมควรมากเกนไป และควรมมาตรฐาน/ตวชวดทหลากหลายลกษณะ เชน มาตรฐานทเปนเนอหา มาตรฐานทเปนกระบวนการ เพอชวยใหการจดกจกรรมการเรยนรมความหมายตอผเรยน สามารถสรางเปนแกนความรไดชดเจนขน และน าไปปรบใชกบสถานการณจรงได ทงนขนอยกบความเหมาะสมของธรรมชาตกลมสาระการเรยนร และเนองจากหนวยการเรยนรหนงอาจม 1 หรอมากกวา 1 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จงควรหลอมรวมแลวเขยนเปนสาระส าคญทจะพฒนาใหเกดคณภาพเปนองครวมแกผเรยน และเพอใหการวางแผนจดกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบแตละมาตรฐาน / ตวชวด จงควรวเคราะหและแยกแยะเปน 3 สวน คอ ความร ทกษะ / กระบวนการ และคณลกษณะ ทงนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด บางตวอาจมไมครบทง 3 สวน ผสอนสามารถน าเนอหาจากแหลงอน เชน สาระทองถน และคณลกษณะอนพงประสงคทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานมาเสรมได ขนท 2 ก าหนดชนงานหรอภาระงานทผเรยนปฏบต 1. ชนงานหรอภาระงานคออะไร โดยชนงานหรอภาระงาน หมายถง (1) งานเขยน เชน เรยงความ จดหมาย โคลงกลอน การบรรยาย การเขยนตอบ ฯลฯ (2) ภาพ / แผนภม เชน แผนผง แผนภม ภาพวาด กราฟ ตาราง ฯลฯ (3) สงประดษฐ เชน งานประดษฐ งานแสดงนทรรศการ หนจ าลอง ฯลฯ ภาระงาน ไดแก (1) การพด / รายงานปากเปลา เชน การอาน กลาวรายงาน โตวาท รองเพลง สมภาษณ บทบาทสมมต เลนดนตร การเคลอนไหวรางกาย ฯลฯ (2) งานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน / ภาระงาน ไดแก การทดลอง การสาธต ละคร วดทศน ฯลฯ 2. ชนงานหรอภาระงานของหนวยการเรยนรก าหนดขนเพออะไร และก าหนดไดอยางไร ชนงานหรอภาระงานเปนหลกฐาน / รองรอย วานกเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนร / ตวชวดในหนวยการเรยนรนนๆ อาจเกดจากผสอนก าหนดให หรออาจใหผเรยนรวมกนก าหนดขนจากการวเคราะหตวชวดในหนวยการเรยนร หลกการก าหนดชนหรอภาระงาน มดงน

1. ดจากมาตรฐานการเรยนร / ตวชวดในหนวยการเรยนร ระบไวชดเจนหรอไม 2. ภาระงานหรอชนงานครอบคลมตวชวดทระบไวหรอไม อาจระดมความคดจาก

เพอนครหรอผเรยนหรออาจปรบเพมกจกรรมใหเกดชนงานหรอภาระงานทครอบคลม 3. ชนงานชนหนง หรอภาระงาน 1 อยาง อาจเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนร

เดยวกน และ / หรอตวชวดตางมาตรฐานการเรยนรกนได 4. ควรเลอกตวชวดทจะใหเกดงานทจะสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาสตปญญาหลายๆ

ดานไปพรอมกน เชน การแสดงละคร บทบาทสมมต เคลอนไหวรางกาย ดนตร เปนตน 5. เลอกงานทผเรยนมโอกาสเรยนรและท างานทชอบใชวธท าทหลากหลาย 6. เปนงานทใหทางเลอกในการประเมนผลทหลากหลาย โดยบคคลตางๆ เชน

21

ผปกครอง ผสอน ตนเอง เปนตน ชนงานหรอภาระงานทแสดงใหเหนถงพฒนาการของผเรยนทไดรบการพฒนาการเรยนรของแตละเรอง หรอแตละขนตอนของการจดกจกรรมการเรยนรน าสการประเมนเพอปรบปรงเพมพนคณภาพผเรยน / วธสอนสงขนอยางตอเนอง 3. การประเมนผลโดย (rubric) คออะไร การประเมนโดยใชรบรค (rubric) เปนการประเมนทเนนคณภาพของชนงานหรอภาระงานทชใหเหนระดบความร ความสามารถของผเรยน 4. ท าไมจงประเมนชนงานหรอภาระงานดวย rubric และจะประเมนดวยวธอนไดหรอไม การประเมนโดยใชรบรค (rubric) ชวยในการสอสารอกทางหนง ใหผเรยนมองเหนเปาหมายของการท าชนงานหรอภาระงานของตนเอง และไดรบความยตธรรมในการใหคะแนนของผสอนตามคณภาพของงาน อยางไรกตามการประเมนชนงานหรอภาระงานอาจใชวธการอนไดตามความเหมาะสมกบธรรมชาตของชนงานหรอภาระงาน เชน การท าแบบ check list การทดสอบ เปนตน ขนท 3 ออกแบบกจกรรมการเรยนร การเรยนรเปนหวใจส าคญทจะชวยใหนกเรยนเกดการพฒนา ท าใหนกเรยนมความรและทกษะตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทก าหนดไวในแตละหนวยการเรยนร รวมทงชวยในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคใหเกดแกผเรยน ดงนนผสอนจงควรทราบหลกการและขนตอนในการจดกจกรรม ดงน หลกในการจดกจกรรมการเรยนร 1. เปนกจกรรมทพฒนานกเรยนไปสมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปทก าหนดไวในหนวยการเรยนร 2. น าไปสการเกดหลกฐานการเรยนร ชนงานหรอภาระงานทแสดงถงการบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปของนกเรยน 3. นกเรยนมสวนรวมในการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนร 4. เปนกจกรรมทเนนนกเรยนเปนส าคญ 5. มความหลากหลายและเหมาะสมกบนกเรยนและเนอหาสาระ 6. สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค 7. ชวยใหนกเรยนเขาสแหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนรทหลากหลาย 8. เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนานกเรยนใหมศกยภาพ ตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทก าหนดเปาหมายการเรยนรทพงประสงคไวแลวนน ครผสอนตองคดทบทวนยอนกลบวา มกระบวนการ หรอขนตอนกจกรรม ตงแตตนจนจบอยางไร จงจะท าใหผเรยนมขนตอนการพฒนาความรความเขาใจ ทกษะ ความสามารถตาง ๆ รวมถงคณลกษณะทพงประสงค จนบรรลเปาหมายการเรยนร และเกดหลกฐานของการเรยนรทก าหนด

22

แบบบนทกหนวยการเรยนร หนวยการเรยนรเรอง……………………………รหส-ชอรายวชา............................กลมสาระการเรยนร ……………… ชน……..……...........ภาคเรยนท......................เวลา……….….ชวโมง ผสอน………………………โรงเรยน………………………………

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐานการเรยนร............................................................................................................................................................. ตวชวด

1.…………………...……………………………………………………………………… 2……………………………………………………………………………………………

สาระส าคญ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................ สาระการเรยนร

ความร ............................................................................................................................. ................................ .......................................................................... ................................................................................... ทกษะ / กระบวนการ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................

คณลกษณะ ................................................................................... .......................................................................... ............................................................................................................................. ................................ ชนงานหรอภาระงาน ................................................................................................................................. ............................ ...................................................................................................... ....................................................... การประเมนผล

ประเดน การประเมน

ระดบคณภาพ

การประเมนโดยรปแบบอนๆ.............................................................................................................. .............................................................................................................................................................

23

กจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................ สอการเรยนร .............................................................................................................................................................

ตวอยาง ค าอธบายรายวชา

รหสวชา ว11101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เวลา 80 ชวโมง จ านวน 2 หนวยกต ภาคเรยนท 1 - 2

...................................................... ศกษา เปรยบเทยบความแตกตางระหวางสงมชวตกบสงไมมชวต ลกษณะหนาทของโครงสรางภายนอกของพช ปจจยในการเจรญเตบโตของและการขยายพนธพช ประเภทของสตว แหลงทอย และการขยายพนธสตว ลกษณะหนาทและความส าคญของอวยวะภายนอกของมนษยและการดแลรกษาสขภาพ ลกษณะของสงมชวตในทองถนและการจ าแนกโดยใชลกษณะภายนอกเปนเกณฑ ลกษณะสมบต และการจ าแนกวสดทใชท าของเลน ของใชในชวตประจ าวน การดง และการผลกวตถ องคประกอบและสมบตทางกายภาพของดนในทองถน ระบวาในทองฟามดวงอาทตย ดวงจนทรและดวงดาว การขน - ตก ของดวงอาทตย โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร ส ารวจ ตรวจสอบ การสบคนขอมลและอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ น าความรไปใชในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรมและคานยมทเหมาะสม รหสตวชวด ว 1.1 ป. 1/1 ป. 1/2 ป. 1/3 ว 1.2 ป. 1/1 ว 3.1 ป. 1/1 ป. 1/2 ว 4.1 ป. 1/1 ว 6.1 ป. 1/1 ว 7.1 ป. 1/1 ว 8.1 ป. 1/1 ป. 1/2 ป. 1/3 ป. 1/4 ป. 1/5 ป. 1/6 ป. 1/7 รวม 16 ตวชวด

ตวอยางโครงสรางรายวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว 11101 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เวลา 80 ชวโมง จ านวน 2 หนวยกต ภาคเรยนท 1-2

ล า ดบท

หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร

/ตวชวด สาระการเรยนร

เวลา ( ชวโมง)

น าหนก (คะแนน)

24

1 สงมชวตและ สงไมมชวต

มฐ.ว 1.1 ป.1/1 มฐ 8.1 ป.1/1-7

- ลกษณะของสงมชวต และสงไมมชวต - ความแตกตางของสงมชวตกบสงไมมชวต - การด ารงชวตของสงมชวต

10 10

ล า ดบท

หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร

/ตวชวด สาระการเรยนร

เวลา ( ชวโมง)

น าหนก (คะแนน)

2 สงมชวตในทองถน

มฐ.ว 1.1 ป.1/2 มฐ.ว 1.2 ป.1/1 มฐ ว 8.1 ป.1/1-7

- ลกษณะของสงมชวตในทองถน - จ าแนกสงมชวตในทองถนโดยใชเกณฑ - โครงสรางภายนอกของพช ปจจยส าคญตอการ

เจรญเตบโตของพช การขยายพนธพช - โครงสรางภายนอกของสตว ทอยอาศยของสตว - การขยายพนธสตว

20 30

3 ตวเรา มฐ.ว 1.1 ป.1/3 มฐ ว 8.1 ป.1/1-7

- ลกษณะหนาท การดแลรกษาอวยวะตางๆ - การเจรญเตบโต - การถายทอดพนธกรรม

10 10

4

ของเลนของใช ใกลตว

มฐ.ว 3.1 ป.1/1-2 มฐ ว 8.1 ป.1/1-4

- ลกษณะทปรากฏหรอสมบตดานรปราง ส น าหนก ขนาด พนผวของวสดทใชท าของเลนของใช

- ลกษณะหรอสมบตของวสดทใชท า ของเลนของใชในชวตประจ าวน

- เปรยบเทยบ จ าแนกวสดเปนกลม ระบเกณฑทใชจ าแนก

10 15

5 การออกแรง

มฐ.ว 4.1 ป.1/1 มฐ. ว 8.1 ป.1/1-3,5,7

- แรงดง แรงผลก - การเปลยนรปรางของวตถเมอถกแรงกระท า

10 10

6 ดนบานเรา มฐ.ว 6.1 ป1/1 มฐ.ว 8.1 ป.1/1-7

- องคประกอบของดน - สมบตทางกายภาพของดนในทองถน - ทดลองเกยวกบสมบตของดน

10 15

7 ทองฟาของเรา มฐ.ว 7.1 ป1/1 มฐ.ว 8.1 ป.1/1-2,5-7

- สงทพบในทองฟา - ดวงอาทตย ดวงจนทร ดวงดาว - เวลากลางวนและกลางคน - การขน-ตกของดวงอาทตย - ประโยชนของดวงอาทตย

10 10

รวม 80 100

สรป

การจดท าหนวยการเรยนรตองค านงถงมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระส าคญของเนอหา สาระการเรยนรทงในดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะ ชนงานหรอภาระงานและการประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกน

25

ตอนท 2 แนวการจดการเรยนร ผลการวจยท าใหไดรปแบบการจดกระบวนการเรยนรแบบวฎจกรการสบเสาะหาความร 5 ขนตอน เพอพฒนากระบวนการคดระดบสง ซงเปนการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ใหโอกาสแกผเรยนไดฝกคด ฝกสงเกต ฝกถาม-ตอบ ฝกการสอสาร ฝกเชอมโยงบรณาการฝกน าเสนอ ฝกวเคราะหวจารณ ฝกสรางองคความร โดยมครเปนผก ากบ ควบคม ด าเนนการใหค าปรกษา ชแนะ ชวยเหลอ ใหก าลงใจ เปนผกระตนสงเสรมใหผเรยนคด อยากรอยากเหน และสบเสาะหาความรจากการถามค าถาม และพยายามคนหาค าตอบหรอสรางองคความรใหมดวยตนเองผานกระบวนการคดและปฏบต ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเครองมอ รวมทงครรวมแลกเปลยนเรยนรกบผเรยน และสรางบรรยากาศการสบเสาะหาความรทเออใหผเรยนคดอยางอสระ เรองท 2.1 การสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร ประกอบไปดวย 5 ขนตอน ดงน

ขนตอน ลกษณะของกจกรรมหรอ

สถานการณ บทบาทของคร

บทบาทของนกเรยน

1. สรางความสนใจ (Engage) ครจดกจกรรมหรอสรางสถานการณกระตน ยวย หรอทาทาย ท าใหนกเรยนสนใจ สงสย ใครร อยากรอยากเหน ขดแยง หรอเกดปญหา และท าใหนกเรยนตองการศกษา คนควา ทดลอง หรอแกปญหา (ส ารวจตรวจสอบ) ดวยตวของนกเรยนเอง

1. เชอมโยงกบความรหรอประสบการณเดม 2. แปลกใหมนกเรยนไมเคยพบมากอน 3. ยวย ทาทาย นาสนใจ ใครร 4. เปดโอกาสใหมแนวทางการตรวจสอบอยางหลากหลาย 5. น าไปสกระบวนการตรวจสอบดวยตนเองนกเรยนเอง

1. สรางความสนใจ 2. สรางความอยากร 3.ตงค าถาม กระตนใหนกเรยนคด 4. ใหเวลานกเรยนคดกอนตอบค าถาม หรอไมเรงเราในการตอบค าถาม 5. ดงเอาค าตอบหรอความ คดทยงไมชดเจนไมสมบรณ 6. เปดโอกาสใหนกเรยนท าความกระจางในปญหาทจะส ารวจตรวจสอบ 7. เปดโอกาสใหนกเรยนเลอกหรอก าหนดปญหาทจะส ารวจตรวจสอบ

1. ตงค าถาม 2. ตอบค าถาม 3.แสดงความคดเหน 4.ก าหนดปญหาหรอเรองทจะส ารวจตรวจสอบใหชดเจน 5. แสดงความสนใจ

26

ขนตอน ลกษณะของกจกรรมหรอ

สถานการณ บทบาทของคร

บทบาทของนกเรยน

2. ส ารวจและคนหา (Explore) ครจดกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนส ารวจตรวจสอบปญหา หรอประเดนทนกเรยนสนใจ ใครร

1. นกเรยนไดเรยนรวธแสวงหาความรดวยตนเอง 2. นกเรยนท างานตามความ คดอยางอสระ 3. นกเรยนตงสมมตฐานไดหลากหลาย 4. พจารณาขอมลและขอเทจ จรงทปรากฏแลวก าหนดสมมตฐานทเปนไปได 5. นกเรยนวางแผนแนวทางการส ารวจตรวจสอบ 6. นกเรยนวเคราะหอภปรายเกยวกบกระบวน การส ารวจตรวจสอบ 7. นกเรยนไดลงมอปฏบตในการส ารวจตรวจสอบ

1.เปดโอกาสใหนกเรยนไดวเคราะหกระบวนการส ารวจตรวจสอบ 2. ซกถามเพอน าไปสการส ารวจตรวจสอบ 3. สงเสรมใหนกเรยนไดท างานรวมกนในการส ารวจตรวจสอบ 4. ใหเวลานกเรยนในการคดไตรตรองปญหา 5. สงเกตการณท างานของนกเรยน 6. ฟงการโตตอบกนของนกเรยน 7. ท าหนาทในการใหค าปรกษา 8. อ านวยความสะดวก

1. คดอยางอสระ แตอยในขอบเขตของกจกรรม 2. ตงสมมตฐาน 3. พจารณาสมมตฐานทเปนไปไดโดยการอภปราย 4. ระดมความคดเหนในการแกปญหาในการส ารวจตรวจสอบ 5. ตรวจสอบสมมตฐานอยางเปนระบบ ขนตอนถกตอง 6. บนทกการสงเกตหรอผลการส ารวจตรวจสอบ อยางเปนระบบ ละเอยดรอบคอบ 7. กระตอรอรนมงมนในการส ารวจตรวจสอบ

27

ขนตอน ลกษณะของกจกรรมหรอ

สถานการณ บทบาทของคร

บทบาทของนกเรยน

3. อธบายและลงขอสรป (Explain) ครจดกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนวเคราะหอธบายความร หรออภปรายซกถามแลกเปลยนความคดเหน ซงกนและกนเกยวกบสงทไดเรยนรหรอสงทไดคนพบ เพอใหนกเรยนไดพฒนาความรความเขาใจในองคความรทไดอยางชดเจน

1. นกเรยนน าขอมลทไดจากการส ารวจตรวจสอบมาน าเสนอในลกษณะ 1.1 วเคราะห แปลผล 1.2 สรปผล 1.3 อภปราย 2. นกเรยนน าเสนอผล งานในรปแบบตางๆ เชน รปวาด ตาราง แผนผง 3. มการอภปรายซกถามแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบผลงานของนกเรยน 4. มการพสจนตรวจสอบใหแนใจ (ท าซ าหรอมเอก สารอางอง หรอหลกฐานชดเจน)

1. สงเสรมใหนกเรยนไดอธบายผลการส ารวจตรวจสอบ และแนวคดดวยค าพดของนกเรยนเอง 2. ใหนกเรยนอธบายโดยเชอมโยงประสบการณความรเดม และสงทไดเรยนร หรอสงทไดคนพบเขาดวยกน 3. ใหนกเรยนอธบายโดยมเหตผล หลกการ หรอหลกฐานประกอบ 4.ใหความสนใจกบค า อธบายของนกเรยน 5. สงเสรมใหนกเรยนสรปองคความรทไดอยางถกตอง ชดเจน สมเหตสมผล

1. อธบายการแกปญหาหรอผลการส ารวจตรวจ สอบทได 2. อธบายผลการส ารวจตรวจสอบสอดคลองกบขอมล 3. อธบายแบบเชอมโยงสมพนธและมเหตผลหลก การ หรอหลกฐานประกอบ 4. ฟงการอธบายของผอน แลวคด วเคราะห 5.อภปรายซกถามเกยวกบสงทเพอนอธบาย

28

ขนตอน ลกษณะของกจกรรมหรอสถานการณ บทบาทของคร บทบาทของ

นกเรยน 4. ขยายความร (Elaborate) ครจดกจกรรมหรอสถานการณทใหนกเรยนไดขยายเพม เตม หรอเตมเตมองคความรใหมใหกวางขวางสมบรณ กระจางและลก ซงยงขน

1. ใหนกเรยนเชอมโยงความรเดมไปสความรใหม 2. ใหนกเรยนไดอธบายและรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมหรอเตมเตมเพอใหไดองคความรทสมบรณกรจาง หรอลกซงขนหรอขยายกรอบความรความคดใหกวางขน 3. ใหนกเรยนศกษาคนควา หรอทดลองเพมขน 4. ใหนกเรยนน าความรทไดไปประยกตใชในเรองอนๆ หรอสถานการณใหม

1. สงเสรมใหนกเรยนอธบายอยางละเอยดชดเจน สมบรณ และอภปรายแสดงความคด เหนเพมเตม หรอเตมเตมหรอขยายแนวความ คด และทกษะจากการส ารวจตรวจสอบ 2. สงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงความรจากการส ารวจตรวจสอบกบความรอน ๆ 3. รวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมหรอเตมเตม หรอขยายกรอบความรความคด

1. ใชขอมลจากการส ารวจตรวจสอบไปอธบายหรอทกษะ จากการส ารวจตรวจสอบไปใชในสถาน การณใหมทคลายกบสถานการณเดม 2. น าขอมลจากการส ารวจตรวจสอบไปสรางความรใหม 3. น าความรใหมเชอมโยงกบความรเดมเพออธบาย หรอน าไปใชในชวต ประจ าวน

5. ประเมนผล (Evaluate) ครจดกจกรรมหรอสถานการณทเปดโอกาสใหนกเรยนวเคราะห วจารณ

มการตรวจสอบความถก ตอง ความชดเจน ความสมบรณของกระบวนการและองคความรทไดโดย 1. วเคราะหแลกเปลยนเรยน รซงกนและกน 2. วจารณ หรออภปรายเพอเปรยบเทยบ ประเมน ปรบ ปรง หรอเพมเตมทงกระบวนการและองคความร 3. เปรยบเทยบผลการส ารวจตรวจสอบกบสมมตฐานทก าหนด

1. ถามค าถามเพอน าไป สการประเมน 2. สงเสรมใหนกเรยนประเมนกระบวนการและ

1. วเคราะหกระบวนการสรางองคความรของตนเอง 2. ถามค าถามทเกยวของจากการ

29

หรอ อภปรายซกถามแลก เปลยนองคความรซงกนและกนในเชงเปรยบ เทยบ ประเมน ปรบปรง เพมเตม หรอทบทวนใหม ทงกระบวนการและองคความร

ไว ผลงานดวยตนเอง 3. ใหนกเรยนวเคราะหสงทควรปรบปรงแกไขในการส ารวจตรวจสอบ ทงกระบวนการและองคความรทได

สงเกต หลกฐานและค าอธบายเพอความเขาใจทถกตอง ชดเจน สมบรณ และอาจน าไปสการส ารวจตรวจสอบใหม 3. ประเมนกระบวนการและองคความรของตน เอง

เรองท 2.2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ ไดแก 1. ทกษะการสงเกต คอ ความสามารถในการใชประสาทสมผส อยางใดอยางหนงหรอหลาย อยาง เพอหาขอมลหรอ รายละเอยดของสงตางๆโดยไมเพมความคดเหนสวนตวลงไป 2. ทกษะการวด คอ การเลอกและการใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตางๆ ออกมา เปนตวเลขทแนนอนไดอยาง เหมาะสม และถกตอง โดยมหนวยก ากบเสมอ 3. ทกษะการจ าแนกประเภท คอ การแบงพวก หรอเรยงล าดบวตถ หรอสงทอยใน ปรากฏการณ โดยใชเกณฑ ความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนง 4. ทกษะการค านวณ คอ การนบจ านวนของวตถและการน าตวเลขแสดงจ านวนทนบได มาคดค านวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางมตกบมตและมตกบเวลา วตถตางๆ ในโลกน จะทรงตว อยได ลวนแตครองททวาง การครอง ทของวตถในทวางนน โดยทวไปแลวจะม 2 มต ไดแก มตยาว มตกวาง และมตสงหรอ หนา 6. ทกษะการจดท าและสอความหมายขอมล เปนการน าผลการสงเกต การวด การทดลองจากแหลงตางๆ โดยการหาความถ เรยงล าดบ จดแยกประเภท หรอค านวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมาย ของขอมลดยงขน โดยอาจเสนอในรปแบบของตาราง แผนภม แผนภาพ วงจร กราฟ สมการ และการเขยนบรรยาย

สรป กระบวนการสบเสาะหาความรเปนกระบวนการจดการเรยนรเพอใหผเรยนเกดความคด

ระดบสงโดยเรมจากการสรางความสนใจ ส ารวจและคนหา อธบายและลงขอสรป ขยายความรและประเมนผล

30

7. ทกษะการพยากรณ คอ การสรปค าตอบลวงหนา กอนการทดลองโดยอาศยประสบการณ ทเกดขนซ าๆ หลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยแลวในเรองนน มาชวยในการสรป การพยากรณมสองทาง คอ การพยากรณ ภายในขอบเขตของขอมลทมอยและ การพยากรณนอกขอบเขตขอมลทมอย 8. ทกษะการตงสมมตฐาน คอ การคดหาค าตอบลวงหนา กอนจะท าการทดสองโดยอาศย การสงเกต ความรประสบการณ เดม เปนพนฐานค าตอบทคดลวงหนาซงยงไมทราบ หรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอ ทฤษฎมากอน สมมตฐาน หรอค าตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวไวเปนขอความ ทบอกความสมพนธ ระหวางตวแปรตน กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไว อาจถกหรอผดกได ซงจะทราบภายหลงการทดลอง หา ค าตอบ เพอสนบสนน หรอคดคานสมมตฐานทตงไว 9. ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร การก าหนดตวแปร เปนการชบงตวแปรตน ตว แปรตาม และตวแปรทตองการควบคม ในสมมตฐานหนงๆ การควบคมตวแปร เปนการควบคมสงอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตนถาหากไมควบคม ใหเหมอนๆ กน กจะท าใหผลการทดลองคลาดเคลอน ตวแปรตน คอ สงทเราตองจดใหแตกตางกน ซงเปนตนเหต ท าใหเกดผล ซงเราคาดหวงวาจะแตกตางกน ตว แปรตาม คอ สงทเราตองตดตามด ซงเปนผลจากการจดสถานการณบางอยาง ใหแตกตางกน ตวแปรควบคม คอ สงทเรา ตองควบคมจดใหเหมอนกนเพอใหแนใจวา ผลการทดลอง เกดจากตวแปรตนเทา 10. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ คอ การก าหนดความหมายและขอบเขตของสง ตางๆ (ทอยในสมมตฐานทตองทดลอง) ใหเขาใจตรงกน และสามารถสงเกตหรอวดไว 11. ทกษะการลงความเหนจากขอมล คอ การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากากรสงเกตอยางมเหตผลโดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย 12. ทกษะการทดลอง ม 3 ประเภท คอ การทดลองแบบแบงกลม เปรยบเทยบ ไมมกลม เปรยบเทยบและลองผดลองถกการทดลองเปนกระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบ หรอการทดสอบ สมมตฐานทตงไว ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การออกแบบการทดลอง การปฏบตการทดลองและบนทกผล 13. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป การตความหมายขอมล คอ การแปร ความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การลงขอสรป คอการสรปความสมพนธของ

ขอมลทงหมด

สรป ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมความส าคญและความจ าเปนตอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเพอใหผเรยนน าทกษะตางๆ ไปประยกตใชในการเรยนรในรายวชาตางๆ ตอไป

31

ตอนท 3 แผนการจดการเรยนร เรองท 3.1 แผนการจดการเรยนรและตวอยางแผนการจดการเรยนร สงทตองศกษากอนลงมอเขยนแผนการจดการเรยนร ไดแก ศกษาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศกษามาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนชวงชน 3 วเคราะหหลกสตร ศกษาธรรมชาตของกลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย ศกษาการวดผลและการประเมนผล ศกษาแหลงเรยนรและสอ ศกษาองคประกอบของแผนการจดการเรยนร ศกษาเทคนควธการสอนทหลากหลาย ออกแบบแผนการจดการเรยนร จดท าแผนการจดการเรยนร องคประกอบของแผนการจดการเรยนร ไดแก (1) สาระส าคญ (2) จดประสงคการเรยนร (3) เนอหา/สาระการเรยนร (4) กจกรรมการเรยนร (5) การวดและประเมนผล (มเกณฑการวดผลทชดเจน) (6) สอและแหลงเรยนร (7) ความคดเหนของผบรหาร/ผนเทศ (8) บนทกผลหลงสอน แนวทางการเขยนแผนการจดการเรยนร 3.1.1 สาระส าคญ สาระส าคญ หมายถง ขอความทเปนแกนของเนอหาสาระ หลกการ ขอเทจจรงและแนวคดตางๆของเนอหาสาระของแผนการสอนนน โดยมวธเขยนคอ (1) เขยนอยางสรป กระชบ ใชค าทมความหมายเจาะจง แนนอนเชน “เปน” “ประกอบ” “หมายถง” “คอ” (2) เปนการขยายชอเรองเขยนเปนความเรยงหรอเปนขอกได สวนใหญนยมเปนความเรยง (3) เรมดวยสงทจ าเปนและส าคญทสดของเนอหากอนแลวตามดวยรายละเอยดทส าคญ เชน เขยนชอเรอง ตามดวย เปน /หมายถง/คอ แลวตามดวยขอความขยายชอเรอง 3.1.2 จดประสงคการเรยนร การเขยนจดประสงคการเรยนร เปนการบอกใหทราบวาเมอสนสดการสอนแลวผเรยนจะท าอะไรไดบาง โดยมวธเขยนคอ (1) เขยนใหสอดคลองกบผลการเรยนทคาดหวงและมาตรฐานการเรยนรชวงชน (2) เขยนใหสงเกตได วดได การเขยนมองคประกอบ 3 สวน ไดแก สวนท 1 เปนพฤตกรรม (ใชค ากรยา) สวนท 2 เงอนไขหรอสถานการณ สวนท 3 เกณฑ (ความสามารถขนต าในการบรรลจดประสงค ) 3.1.3 เนอหาสาระ/สาระการเรยนร มวธการเขยนคอ (1) เขยนใหมความถกตองสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรขอตอขอ (2) เขยนเนอหาใหญ เนอหายอยและมรายละเอยดของเนอหา 3.1.4 กจกรรมการเรยนร โดยกจกรรมทจดควรเปนกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ เชน (1) กจกรรม การซกถาม คอการตงค าถามใหชวยกนตอบ อาจซกถามเปนกลมหรอในชนเรยน เกยวกบเรองทเรยนหรอกจกรรมทปฏบต (2) กจกรรมการอภปราย หวขอการอภปรายอาจเปนขอความหรอเปนค าถามกได (สวนใหญนยมหวขอทเปนค าถาม) ผอภปรายแตละคนจะแสดงเหตผลหรออธบายเพอสนบสนน หรอโตแยงหวขอทก าหนดโดยไมมการแบงฝายและไมมการลงมต (3) กจกรรมการแสดงความคดเหนคอการตงขอสงเกตหรอใหขอสรปตามความตดเหนหรอตามเหตผลของแตละบคคลโดยไมจ าเปนตองสนบสนนหรอคดคานอาจแสดงความเหนโดยพด หรอเขยน (4) กจกรรมการคนหา คอการศกษาคนควาหาขอเทจจรง ขอมลสารสนเทศหรอทกษะกระบวนการ อาจท าโดยการรวบรวมหรอสบคนขอมลหลกฐานทางประวตศาสตร และสงคมวฒนธรรม การบนทก วเคราะห สงเคราะห การทดลอง การตรวจสอบกฎหรอหลกการทางเศรษฐศาสตร การหาค าตอบในวชาคณตศาสตร การแกปญหาในชวตประจ าวน โดยมเทคนคการเขยนกจกรรมการเรยนรคอเขยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและสาระส าคญ, จดกจกรรมทหลากหลายเนนใหผเรยนไดปฏบตจรง เพอน าไปสการบรรลจดประสงคการเรยนร, ใชกระบวนการเรยนทเหมาะสม

32

3.1.5 การวดผลและประเมนผล การวดผลและประเมนผลจะตองเขยนไดสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรขอตอขอ และตองมองคประกอบยอยครบถวน เชน วธวด เครองมอวด และเกณฑการวดทชดเจน 3.1.6 สอและแหลงเรยนร สอการเรยนรทเหมาะสม จะตองมความสอดคลองกบเนอหา/สาระ/กจกรรมการเรยนการสอนและผเรยน และเมอเขยนตองเรยงล าดบใหสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร และระบสอ/ แหลงเรยนรทชดเจน 3.1.8 บนทกผลหลงสอน บนทกหลงการสอนเปนการเขยนจดบนทกผลการจจดการเรยนรทไดจดใหกบผเรยนและเปนการประเมนผลโดยองครวมวาการจดการเรยนรไดคณภาพอยางไร

สรป การเขยนแผนการจดการเรยนรตองอาศยความรทงดานหลกสตรการจดการเรยนร และแนวการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรมาประยกตเปนแผนการจดการเรยนร ทมองคประกอบยอยดานสาระส าคญ จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนร การวดประเมนผล แหลงเรยนร เปนตน

33

ตอนท 4 แนวการจดการเรยนร เรองท 4.1 สอและแหลงเรยนร สอและแหลงการเรยนรเปนสงทท าให ผเรยนสามารถแสวงหาความรเพมเตมไดจากสอการเรยนรและแหลงการเรยนรตางๆ ซงจะชวยใหผเรยนสามารถน าความรทไดรบไปประยกตใชและพฒนาใหเกดประโยชนตอการพฒนาคณภาพชวตทงในปจจบนและอนาคต

สอการเรยนร มหลากหลายในแหลงเรยนรตางๆ ไมวาจะเปนรายการวทย โทรทศน หนงสอพมพและสอสงพมพตางๆ ตลอดจนภมปญญาทองถน รวมทงการศกษาคนควาทางอนเทอรเนต เปนตน

แหลงการเรยนร ในปจจบนมอยอยางหลากหลายเชนกน อาทเชน หองสมด ศนยการเรยนรชมชน ทอานหนงสอประจ าหมบาน พพธภณฑวทยาศาสตร หรอพพธภณฑตางๆ อทยานแหงชาต ทะเล ปาไม สวนพฤกษศาสตร สวนสตว เปนตน

สรป สอและแหลงการเรยนรส าหรบกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มอยอยางหลากหลาย ทงสอและแหลงกาเรยนรทมนษยสรางขนและมอยตามธรรมชาต สามารถน ามาประยกตใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตรไดอยางหลากหลาย

34

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผล เรองท 5.1 การวดผลและประเมนผลการเรยนร

การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เพอทจะทราบวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนท าใหผเรยนเกดการเรยนรหรอไมเพยงใด

จ าเปนตองมการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยน ในอดตทผานมา การวดและประเมนผลสวนใหญใหความส าคญกบการใชขอสอบซงไมสามารถสนองเจตนารมณการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนคด ลงมอปฏบตดวยกระบวนการหลากหลาย เพอสรางองคความร ดงนน ผสอนตองตระหนกวาการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผลเปนกระบวนการเดยวกน และจะตองวางแผนไปพรอมๆ กน แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนร การวดผลและประเมนผลการเรยนรจะบรรลผลตามเปาหมายของการเรยนการสอนทวางไวได ควร มแนวทางดงตอไปน

1. ตองวดและประเมนผลทงความรความคด ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน

2. วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว 3. ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตองประเมนผลภายใต

ขอมลทมอย 4. ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองน าไปสการแปลผลและลงขอสรปท

สมเหตสมผล 5. การวดและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธการวด โอกาสของการ

ประเมน จดมงหมายของการวดผลและประเมนผล 1. เพอวนจฉยความรความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรมและคานยม ของผเรยน และเพอซอมเสรมผเรยนใหพฒนาความรความสามารถและทกษะไดเตมตามศกยภาพ 2. เพอใชเปนขอมลปอนกลบใหแกตวผเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนรเพยงใด 3. เพอใชขอมลในการสรปผลการเรยนรและเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนร การวดและประเมนผลจงมความส าคญเปนอยางยงตอกระบวนการเรยนการสอน วธการวดและประเมนผลทสามารถสะทอนผลการเรยนรอยางแทจรงของผเรยนและครอบคลมกระบวนการเรยนรและผลการเรยนรทง 3 ดานตามทกลาวมาแลว จงตองวดและประเมนผลจากสภาพจรง (authentic assessment) การวดและประเมนผลจากสภาพจรง กจกรรมการเรยนรของผเรยนมหลากหลาย เชน กจกรรมส ารวจภาคสนาม กจกรรมการส ารวจตรวจสอบ การทดลอง กจกรรมศกษาคนควา กจกรรมศกษาปญหาพเศษหรอโครงงานวทยาศาสตร ฯลฯ อยางไรกตาม ในการท ากจกรรมเหลานตองค านงวาผเรยนแตละคนมศกยภาพแตกตางกน ผเรยนแตละคนจงอาจท างานชนเดยวกนไดเสรจในเวลาทแตกตางกน และผลงานทไดกอาจแตกตางกนดวย เมอผเรยนท ากจกรรมเหลานแลวกจะตองเกบรวบรวมผลงาน เชน รายงาน ชนงาน บนทก และรวมถงทกษะปฏบตตาง เๆจตคตทางวทยาศาสตร เจตคตตอวทยาศาสตร ความรก ความซาบซง กจกรรมทผเรยนไดท าและผลงานเหลานตองใชวธประเมนทมความเหมาะสม

35

และแตกตางกนเพอชวยใหสามารถประเมนความรความสามารถและความรสกนกคดทแทจรงของผเรยนได การวดและประเมนผลจากสภาพจรงจะมประสทธภาพกตอเมอมการประเมนหลาย ๆ ดาน หลากหลายวธ ในสถานการณตาง ๆ ทสอดคลองกบชวตจรง และตองประเมนอยางตอเนอง เพอจะไดขอมลทมากพอทจะสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยนได ลกษณะส าคญของการวดและประเมนผลจากสภาพจรง

1. การวดและประเมนผลจากสภาพจรงมลกษณะทส าคญคอใชวธการประเมนกระบวนการคดทซบซอน ความสามารถในการปฏบตงาน ศกยภาพของผเรยนในดานของผผลตและกระบวนการ ทไดผลผลต มากกวาทจะประเมนวาผเรยนสามารถจดจ าความรอะไรไดบาง

2. เปนการประเมนความสามารถของผเรยน เพอวนจฉยผเรยนในสวนทควรสงเสรมและสวนทควรจะแกไข ปรบปรง เพอใหผเรยนไดพฒนาอยางเตมศกยภาพตามความสามารถ ความสนใจและความตองการของแตละบคคล 3. เปนการประเมนทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมประเมนผลงานของทงตนเองและของเพอนรวมหอง เพอสงเสรมใหผเรยนรจกตวเอง เชอมนในตนเอง สามารถพฒนาตนเองได 4. ขอมลทไดจากการประเมนจะสะทอนใหเหนถงกระบวนการเรยนการสอนและการวางแผนการสอนของผสอนวาสามารถตอบสนองความสามารถ ความสนใจ และความตองการของผเรยนแตละบคคลไดหรอไม 5. ประเมนความสามารถของผเรยนในการถายโอนการเรยนรไปสชวตจรงไดประเมนดานตาง ๆ ดวยวธทหลากหลายในสถานการณตาง ๆ อยางตอเนอง

วธการและแหลงขอมลทใช เพอใหการวดและประเมนผลไดสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน ผลการประเมนอาจจะไดมาจากแหลงขอมลและวธการตาง ๆ ดงตอไปน 1. สงเกตการแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม 2. ชนงาน ผลงาน รายงาน 3. การสมภาษณ 4. บนทกของผเรยน 5. การประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางผเรยนและคร 6. การวดและประเมนผลภาคปฏบต (practical assessment) 7. การวดและประเมนผลดานความสามารถ (performance assessment) 8. การวดและประเมนผลการเรยนรโดยใชแฟมผลงาน (portfolio assessment) การวดและประเมนผลดานความสามารถ (performance assessment) ความสามารถของผเรยนประเมนไดจากการแสดงออกโดยตรงจากการท างานตางๆ เปนสถานการณ ทก าหนดให ซงเปนของจรงหรอใกลเคยงกบสภาพจรง และเปดโอกาสใหผเรยนไดแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรง โดยประเมนจากกระบวนการท างาน กระบวนการคด โดยเฉพาะความคดขนสง และผลงานทได ลกษณะส าคญของการประเมนความสามารถคอ ก าหนดวตถประสงคของงาน วธการท างานผลส าเรจของงาน มค าสงควบคมสถานการณในการปฏบตงาน และมเกณฑการใหคะแนนทชดเจน การประเมนความ สามารถทแสดงออกของผเรยนท าไดหลายแนวทางตางๆ กน ขนอยกบสภาพแวดลอมสภาวการณ และความสนใจของผเรยน ดงตวอยางตอไปน

36

1. มอบหมายงานใหท า งานทมอบใหท าตองมความหมาย มความส าคญ มความสมพนธกบหลกสตร เนอหาวชา และชวตจรงของผเรยน ผเรยนตองใชความรหลายดานในการปฏบตงานทสามารถสะทอนใหเหนถงกระบวนการท างาน และการใชความคดอยางลกซง ตวอยางงานทมอบหมายใหท า เชน - บทความในเรองทก าลงเปนประเดนทนาสนใจและมความส าคญอยในขณะนน เชน พาย ฝนดาวตก น าจะทวมประเทศไทยจรงหรอ การโคลนนงสงมชวต

- รายงานสงทผเรยนสนใจโดยเฉพาะ เชน การศกษาวงชวตของแมลงวนทอง การส ารวจความหลากหลายของพชในบรเวณโรงเรยน - สงประดษฐทไดจากการท ากจกรรมทสนใจ เชน การสรางระบบนเวศจ าลองในระบบปดอปกรณไฟฟาใชควบคมการปดเปดน า ชดอปกรณตรวจสภาพดน เครองรอนทสามารถรอนไดไกลและอยในอากาศไดนาน 2. การก าหนดชนงาน หรออปกรณ หรอสงประดษฐใหผเรยนวเคราะหองคประกอบและกระบวนการท างาน และเสนอแนวทางเพอพฒนาใหมประสทธภาพดขน เชน กจกรรมศกษาการเกดกระแสอากาศของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใหนกเรยนทดลองใชอปกรณแสดงการเกดกระแสอากาศ บนทกผลการทดลอง พรอมกบอภปราย เพอตอบปญหาตอไปน

1) ถานกเรยนจดเทยนไขจะเกดอะไรขน 2) ถานกเรยนดบเทยนไขจะเกดอะไรขน 3) อปกรณนท างานไดอยางไร เพราะเหตใด 4) ถานกเรยนจะปรบปรงอปกรณชดนใหท างานมประสทธภาพมากขน จะปรบปรง

อะไรบาง อยางไร เพราะเหตใด 5) ถาตองปรบปรงอปกรณใหดขน จะมวธการท าและตรวจสอบไดอยางไร 6) ถาจะน าอปกรณทปรบปรงแลวไปใชประโยชน จะใชท าประโยชนอะไรไดบาง จงอธบาย

3. ก าหนดตวอยางชนงานให แลวใหผเรยนศกษางานนน และสรางชนงานทมลกษณะของการท างานไดเหมอนหรอดกวาเดม เชน การประดษฐเครองรอน การท าสไลดถาวรศกษาเนอเยอพช การท ากระดาษจากพชในทองถน ฯลฯ 4. สรางสถานการณจ าลองทสมพนธกบชวตจรงของผเรยน โดยก าหนดสถานการณแลวใหผเรยนลงมอปฏบตเพอแกปญหา

37

ตวอยางสถานการณท 1 "มล าไยทเกบมาจากสวน 4 แหง ตองการตรวจสอบวาล าไยจากสวนใดมความหวานมากทสด" 1) ใชหลกการออสโมซส 2) ใชวธการอน ใหนกเรยน 1. บอกขนตอนของวธการตรวจสอบของแตละวธ 2. ระบวธการเกบขอมลของแตละวธ 3. เลอกวธการทดสอบจากทก าหนดไวใน 1) หรอ 2) พรอมใหเหตผลทเลอก 4. ด าเนนการตรวจสอบโดยใชวธการออสโมซสและวธทเลอกในขอ 3 5. เปรยบเทยบผลการทดลองและลงขอสรปวาวธใดไดผลดกวากน ตวอยางสถานการณท 2 ถานกเรยนมเครองใชไฟฟา ประกอบดวยหลอดไฟ 3 หลอด พดลมตดเพดาน ใหนกเรยนออกแบบผงวงจรทตดกบอปกรณ พรอมกบใหเหตผลประกอบ ตวอยางสถานการณท 3 โรงงานท ากระทะแหงหนงตองการทดสอบวสดทมผน ามาเสนอขาย 3 ชนดวาชนดใดเหมาะทสด จงใหพนกงานทดสอบ แลวมารายงานใหทราบ

1) นกเรยนคดวาปญหาคออะไร 2) ถานกเรยนตองทดสอบ จะตองวางแผนการตรวจสอบและลงมอปฏบตอยางไร 3) การรายงานผลการทดสอบจะมเนอหาสาระอะไรบาง

ตวอยางสถานการณท 4 "มค ากลาววาไมสามารถชบเหลกใหเปนทองไดโดยตรง"

1) นกเรยนจะมวธการทดสอบค ากลาวนไดอยางไรบาง 2) นกเรยนคดวาวธการทดสอบใดจะไดผลดทสด 3) จงวจารณวาวธการทดสอบทเลอกนนเปนไปไดเพยงใด 4) จะท าการทดสอบเพอยนยนไดอยางไรวาวธทเลอกนนถกตอง

ตวอยางสถานการณท 5 "นกเรยนเชอหรอไมวาน าทะเลจะไมเปนฟองกบสบ"

1) นกเรยนจะมวธใดบางทจะตรวจสอบวาขอความนเปนจรงหรอเปนเทจ 2) จงเลอกวธทคดวาสามารถทดสอบไดผลดทสด พรอมทงใหเหตผลประกอบ

38

3) จงลงมอทดสอบดวยวธการทเลอก 4) จงวจารณวาวธทเลอกมาทดสอบแตกตางกนอยางไร

ตวอยางสถานการณท 6 "น าบาดาลทน ามาใชบรโภคไมสะอาดเพยงพอ"

1) มวธทดสอบไดอยางไรวาขอความดงกลาวเปนจรง 2) วธการใดจะชวยใหการตรวจสอบไดผลดทสด 3) ถาตรวจสอบแลวพบวาน าบาดาลนนไมสะอาด ทานจะมวธแกไขอยางไร 4) วธใดนาจะใชท าใหน าบาดาลสะอาดทสด เพราะเหตใดจงเลอกวธน 5) จงแสดงวธการตรวจสอบและท าใหน าบาดาลสะอาดจนใชบรโภคได

ตวอยางสถานการณท 7 เมอหยอนสงของตางๆ ลงในสระน า

1) จงวเคราะหและอธบายวา เพราะเหตใดสงของบางชนดจงจม บางชนดจงลอย 2) จงวางแผนและเลอกวธทจะทดสอบสมมตฐาน อธบายดวยวาเหตใดจงเลอกวธนน 3) จะน าความรจากการศกษาเรองนไปใชประโยชนในชวตประจ าวนไดอยางไร

ตวอยางสถานการณท 8 จงวเคราะหแรงเสยดทานทเกดขนในการขจกรยาน

1) หาวธลดแรงเสยดทานใหเหลอนอยทสดเทาทจะท าได 2) ออกแบบจกรยานทมแรงเสยดทานนอยทสดเทาทจะเปนไปได

การประเมนผลการเรยนรโดยใชแฟมผลงาน (portfolio assessment) แฟมผลงานคอแฟมทมผลงานทไดจากการท ากจกรรมตางๆ ปรากฏอย ซงสามารถจ าแนกผลงานออก ตามกจกรรมตาง ๆ ดงน 1. การฟงบรรยาย เมอผเรยนฟงการบรรยายกจะมสมดจดค าบรรยาย ซงอาจอยในรปของบนทกอยางละเอยดหรอบนทกแบบยอ ทงน ขนอยกบลกษณะของความชอบและความเคยชนของผเรยนในการบนทกค าบรรยาย 2. การท าการทดลอง ผลงานของผเรยนทเกยวของกบการทดลอง อาจประกอบดวยการวางแผนการ ทดลองทงในรปของบนทกอยางเปนระบบหรอบนทกแบบยอ การบนทกวธการทดลอง ผลการทดลองและปญหาทพบขณะท าการทดลอง การแปลผล สรปผลและการอภปรายผลการทดลอง และผลงานสดทายทเกยวของกบการทดลอง คอการรายงานผลการทดลองทผเรยนอาจท าเปนกลมหรอเดยวกได 3. การอภปราย ผลงานของผเรยนทเกยวของกบการอภปราย คอ วางหวขอและขอมลทจะน ามาใชในการอภปราย ผลทไดจากการอภปรายรวมทงขอสรปตางๆ 4. การศกษาคนควาเพมเตม จดเปนผลงานทส าคญประการหนงของผเรยนทเกดจากการไดรบมอบหมายจากครผสอนใหไปคนควาหาความรในเรองตางๆ ทเกยวของกบหวขอหรอประเดนทก าลงศกษา ผลงานทไดจากการคนควาเพมเตมอาจอยในรปของรายงาน การท าวจยเชงเอกสารหรอบนทกประเดนส าคญซงอาจน ามาใชประกอบการอภปรายในชวโมงเรยนกได

39

5. การศกษานอกสถานท การศกษานอกสถานทจดเปนวธการทเปดโอกาสใหผเรยนไดมประสบการณตรงกบเรองทก าลงศกษา ผลงานทไดอาจประกอบดวยการบนทกการสงเกต การตอบค าถามหรอปญหาจากใบงาน การเขยนรายงานสงทคนพบ 6. การบนทกรายวน เปนผลงานประการหนงของผเรยนทอยนอกเหนอจากผลงานทแสดงถงการเรยนรโดยตรง แตจะชวยใหผเรยนหรอผประเมนไดเขาใจในประเดนหรอสงทผเรยนนกคดเกยวกบการเรยนการสอนวทยาศาสตรดวย นอกจากกจกรรมทไดกลาวมาแลว ยงอาจมกจกรรมอนๆ ทเกยวของกบการเรยนการสอน ซงผเรยนสามารถแสดงออกถงความสามารถอน ๆ อกดวย เชน การสอสาร ผลงานเหลานถาไดรบการเกบรวบรวมอยางมระบบดวยตวผเรยนเองตามชวงเวลา ทงกอนและหลงการท ากจกรรมเหลาน โดยไดรบค าแนะน าจากผสอน และผเรยนฝกท าจนเคยชนแลวจะถอเปนผลงานทส าคญยงทใชในการประเมนผลการเรยนรในวชาวทยาศาสตรของผเรยนตอไป ในการวดและประเมนผลดานการปฏบต ครอบคลมถงการทนกเรยนไดแสดงใหครเหนถงความรความสามารถทครไดคาดหวงวานกเรยนจะมความรเกดขนจากการเรยนรนน การวดและประเมนผลในดานน จะชวยสะทอนใหครและนกเรยนไดทราบวานกเรยนมความกาวหนาในการเรยนรมากนอยเพยงใด มอะไรทครควรใหความชวยเหลอเปนพเศษ และเรยนรไปมากนอยเพยงใดตามจดประสงคทครตงไว อาจใชวธการสอบวดผลสมฤทธทงการสอบยอยและการสอบใหญ การใหนกเรยนสอบปฏบตการตางๆ เปนตน แนวทางการใหคะแนนเพอการประเมน จากทกลาวมาแลววา การประเมนจากสภาพจรงใหความส าคญตอการประเมนโดยใชขอสอบแบบเขยนตอบนอยมา แตจะใหความส าคญตอการแสดงออกทแทจรงของนกเรยนขณะท ากจกรรม งานหรอกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนท าจะมแนวทางไปสความส าเรจของงานและมวธการหาค าตอบหลายแนวทาง ค าตอบทไดอาจมใชในแนวทางทก าหนดไวเสมอไป จงท าใหการตรวจใหคะแนนไมสามารถใหอยางชดเจนแนนอน เหมอนการตรวจใหคะแนนแบบขอสอบเลอกตอบ ดงนนการประเมนจากสภาพจรง จงตองมการก าหนดแนวทางการใหคะแนนอยางชดเจน การก าหนดแนวทางอาจจดท าโดยคร คณะครหรอครและนกเรยนก าหนดรวมกน แนวทางการประเมนนนจะตองมมาตรวดวานกเรยนท าอะไรไดส าเรจ และระดบความส าเรจอยในระดบใด แนวทางการประเมนทมมาตรวดน เรยกวา Rubric การประเมนโดยอง Rubric น โดยทวไปม 2 แบบคอ

1. การใหคะแนนภาพรวม (Holistic score) 2. การใหคะแนนแยกองคประกอบ (Analytic score)

การใหคะแนนภาพรวม (Holistic score) เปนการใหคะแนนภาพรวมของงาน จะไมเกบเปนคะแนน แมวาจะใชการใหคะแนนในการประเมนกตองใหความหมายของคณภาพรวมใหได ตวอยางการใหคะแนนภาพรวมในการประเมนโครงงานมาตราสวนประมาณคาในการประเมนโครงงาน ระดบคะแนน

40

ระดบ 1 ไมเขาใจปญหา การออกแบบและการทดลองใชเทคนคไมถกวธ ท าโครงงานได แตไมสมบรณ การเขยนรายงานตองชวยเหลออยางมาก

ระดบ 2 เขาใจปญหาแตใชเวลานานมาก ตองอาศยการแนะน าในการออกแบบการ ทดลอง มความ ยากล าบากในการปฏบต ตองไดรบค าแนะน าในการเขยนรายงาน ระดบ 3 แสดงถงความเขาใจปญหา การออกแบบและเทคนควธยงไมถกตอง งานประสบ ความส าเรจบางสวน การน าเสนอรายงานเปนล าดบ ระดบ 4 แสดงถงความเขาใจปญหา สามารถออกแบบการทดลองและเทคนควธตาง ๆ จน โครงงานประสบความส าเรจ การน าเสนอรายงานเปนล าดบด

ระดบ 5 แสดงถงความเขาใจปญหา มความคดรเรมในการออกแบบการทดลองและเทคนค วธตางๆ จนโครงงานประสบความส าเรจ การน าเสนอรายงานเปนล าดบด การก าหนดระดบคะแนนทกลาวขางตนเปนการก าหนดระดบการยอมรบประกอบค าอธบายวานกเรยนท าอะไรไดบาง อยางไรการก าหนดระดบคะแนน อาจก าหนดตาม ระดบความผดพลาด ตวอยาง เชน ถาการประเมนโครงงาน จะประเมน 6 ประเดนดวยกนคอ 1. การก าหนดปญหาและสมมตฐานถกตอง 2. การออกแบบการทดลองถกตอง 3. การด าเนนการทดลองถกตอง 4. การจดกระท าขอมลและการน าเสนอขอมลถกตอง 5. การสรปผลการทดลองถกตอง 6. การน าเสนอโครงงานถกตอง การก าหนดระดบคะแนนอาจเปนดงน ไมมประเดนใดปฏบตถกตอง 0 ปฏบตถกตองเพยงประเดนเดยว 1 ปฏบตถกตอง 2 - 3 ประเดน 2 ปฏบตถกตอง 4 - 5 ประเดน 3 ปฏบตถกตองทกประเดน 4 การใหคะแนนแยกองคประกอบ (Analytic score) การใหคะแนนแบบแยกองคประกอบจะมการวเคราะหวาผลงานของนกเรยนสามารถประเมนอะไรไดบาง แตละประเดนนกเรยนมความสามารถอยในระดบใดตวอยางการประเมนโครงงานแบบแยกองคประกอบ

41

ตารางการประเมนโครงงาน

เมอไดประเดนทประเมนแลว จะน าประเดนแตละประเดนมาวเคราะหวานกเรยนมความสามารถระดบใด ดงตวอยาง

ตวอยางมาตราสวนประเมนคาการประเมนโครงงาน ประเดนทประเมน ระดบคะแนน 1. ความคดรเรมสรางสรรค • โครงงานคลายคลงกบสงทเคยท ามาแลว 1 • บางสวนของโครงงานแปลกใหมจากโครงงานทมผท าอยแลว 2 • โครงงานแสดงใหเหนถงความคดรเรมสรางสรรค 3 2. การก าหนดปญหาและการตงสมมตฐาน • สมมตฐานไมสอดคลองกบปญหา 1 • สมมตฐานสอดคลองกบปญหา 2 • สมมตฐานสอดคลองกบปญหาและแสดงความสมพนธ ระหวางเหตและผลอยางชดเจน 3 3. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการท าโครงงาน • ไมมการศกษาหาขอมลหรอขอเทจจรงตาง ๆ 1 • มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงแตไมครอบคลมประเดนทจะศกษา 2

ประเดนทประเมน การใหคะแนน หมายเหต 1 2 3

1. ความคดรเรมสรางสรรค 2. การก าหนดปญหาและการตงสมมตฐาน 3. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการท าโครงงาน 4. การออกแบบการทดลอง 5. อปกรณและเครองมอทใชในการทดลอง 6. การด าเนนการทดลอง 7. การบนทกขอมล 8. การจดกระท าขอมล 9. การแปลความหมายของขอมลและการสรปผลของขอมล 10. การเขยนรายงาน

รวม

42

• มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงครอบคลมทกประเดนทศกษาอยางเพยงพอ 3 4. การออกแบบการทดลอง • สอดคลองกบสมมตฐานแตการควบคมตวแปรไมถกตอง 1 • สอดคลองกบสมมตฐานแตการควบคมตวแปรยงไมครบถวน 2 • สอดคลองกบสมมตฐานและควบคมตวแปรถกตองครบถวน 3 5. อปกรณและเครองมอทใชในการทดลอง • เลอกใชอปกรณไมถกตอง 1 • เลอกใชอปกรณบางสวนถกตอง 2 • เลอกใชอปกรณถกตองเหมาะสม 3 6. การด าเนนการทดลอง • ด าเนนการทดลองไมถกตองเปนสวนใหญ 1

• ด าเนนการทดลองไดถกตองเปนสวนใหญ 2 • ด าเนนการทดลองไดถกตองสมบรณ 3

7. การบนทกขอมล • บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษา 1 • บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาและถกตอง 2 • บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาถกตองและละเอยด 3

8. การจดกระท าขอมล • มการจดกระท าขอมลถกตองบางสวน 1 • มการจดกระท าขอมลถกตอง 2 • มการจดกระท าขอมลถกตองชดเจน 3

9. การแปลความหมายขอมลและการสรปผลของขอมล • การแปลความหมายถกตองบางสวน 1 • การแปลความหมายถกตองแตสรปผลไมสอดคลองกบขอมล 2 • การแปลความหมายถกตองและการสรปผลสอดคลองกบขอมล 3

10. การเขยนรายงาน • มการน าเสนอเปนขนตอนบาง 1 • มการน าเสนอเปนขนตอนดแตยงไมชดเจน 2 • มการน าเสนอเปนขนตอนสมบรณและชดเจน 3

* เมอเกบคะแนนแบบแยกองคประกอบแลว จะตองท าคะแนนนนใหมความหมายของคณภาพงานใน ภาพรวมอกครงหนง การใหคะแนนจากแฟมผลงาน เมอนกเรยนไดจดท าแฟมผลงานเสรจเรยบรอยแลว การประเมนผลแฟมผลงานอาจท าในเชงคณภาพ เชน ดมาก ด พอใช ตองแกไขปรบปรง หรอยงใชไมได หรออาจประเมนในรปของคะแนนเนองจากผลงานท

43

นกเรยนไดสะสมไวในแฟมผลงานอาจมความหลากหลาย ทงในดานปรมาณของผลงานชนดของผลงาน การใหคะแนนจงอาจตองท าเกณฑใหครอบคลมผลงานเหลานทเรยกวา เกณฑการใหคะแนน (Scoring Rubric) ทงน ครอาจรวมตกลงกบนกเรยนและแจงใหนกเรยนทราบตงแตเรมเปดภาคเรยนวาจะประเมนดานใดในแฟมผลงานและใหคะแนนอยางไร ตวอยางการใหคะแนนและใหเกรดตอการท าบนทกในการท ากจกรรมหนงของนกเรยนในภาพรวมโดยก าหนดใหคะแนนเปน 0, 1, 2 และ 3 อาจเปนดงน 0 = ไมมรายละเอยด • ไมมขอมลหรอรายละเอยดใด ๆ แสดงไวในบนทก 1 = มรายละเอยดเลกนอย • มรายละเอยดแสดงไวในบนทก แตบางสวนผดพลาด หรอไมชดเจนหรอแสดงถงความไมเขาใจในเรองนน 2 = มรายละเอยดเพยงพอ • มรายละเอยดอยางเพยงพอและไมมขอผดพลาดหรอ แสดงวาไมเขาใจ แตขอมลเหลานนเปนลกษณะของ การเสนอทไมไดแสดงถงบรณาการระหวางขอมลหรอ แนวคดหลกในเรองน 3 = มรายละเอยดมาก • มรายละเอยดอยางเพยงพอ ไมมขอผดพลาดหรอแสดง ถงความไมเขาใจ แสดงถงความเขาใจและบรณาการ แนวคดตางๆ เขาดวยกน เมอนกเรยนท ากจกรรมตาง ๆ และบนทกไวในแฟมผลงานและไดรบการประเมนผลทกกจกรรมผลรวมของคะแนนทไดจะใชในการตดเกรดของนกเรยน โดยอาจมเกณฑดงน A: ไดคะแนนรวม 80% ของคะแนนเตม B: ไดคะแนนรวม 65% ของคะแนนเตม C: ไดคะแนนรวม 50% ของคะแนนเตม D: ไดคะแนนรวม 30% ของคะแนนเตม จากทกลาวมาแลวการประเมนจากสภาพจรงตองมการประเมนหลาย ๆ ดาน หลากหลายวธ และในสถานการณตาง ๆ และตองประเมนอยางตอเนอง จงจะสะทอนใหเหนถงความสามารถทแทจรงของนกเรยน การประเมนจงมวธการตางๆ ขนอยกบวธการประเมน เกณฑการวดและประเมนผลการเรยนร 1. ระดบประถมศกษา 1.1 การตดสนผลการเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดโครงสราง เวลาเรยน มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด การอาน คด วเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงคและกจกรรมพฒนาผเรยนทสถานศกษาตองจดใหผเรยนเกดการเรยนร มคณภาพเตมตามศกยภาพและใหโรงเรยนก าหนดหลกเกณฑการวดและประเมนผลการเรยนร เพอตดสนผลการเรยนของผเรยน ดงน 1) ผเรยนตองมเวลาไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด 2) ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวดและผานตามเกณฑทโรงเรยนก าหนด 3) ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

44

4) ผเรยนตองไดรบการประเมนและมผลการประเมนผานตามเกณฑทโรงเรยนก าหนด ในการอาน คด วเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน 1.2 การใหระดบผลการเรยน โรงเรยนก าหนดเกณฑการตดสนผลการเรยนซงสามารถอธบายผลการตดสนวาผเรยนตองมความร ทกษะและคณลกษณะโดยรวมอยในระดบใด จงจะยอมรบวาผานการประเมน การตดสนผลการเรยนรายวชาของกลมสาระการเรยนร โรงเรยนก าหนดผลการเรยนเปน 8 ระดบ เปนตวเลขและโรงเรยนก าหนดการเทยบผลการเรยน ดงน

คะแนนรอยละ ระบบตวเลข ระบบอกษร ระบบคณภาพ

แบบ 1 แบบ 2 แบบ 3 80-100 4 A ดเยยม ดเยยม

ผาน

75-79 3.5 B+ ด

ด 70-74 3 B 65-69 2.5 C+

พอใช 60-64 2 C

ผาน 55-59 1.5 D+ ผาน

50-54 1 D 0-49 0 F ไมผาน ไมผาน ไมผาน

สดสวนคะแนนการวดประเมนผลดงน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรสดสวนคะแนนวดผลระหวางเรยน 60 และคะแนนวดผลปลายภาคเรยน 40 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรมและกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ สดสวนคะแนนวดผล ระหวางเรยน 70 และคะแนนวดผลปลายภาคเรยน 30 กลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย และกลมสาระการเรยนรศลปะ สดสวนคะแนนวดผลระหวางเรยน 80 และวดผลปลายภาคเรยน 20 การประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน และคณลกษณะอนพงประสงคนน ใหระดบผลการประเมนเปนผานและไมผาน กรณทผานใหระดบผลการเรยนเปนดเยยม ดและผาน โรงเรยนก าหนดความหมายของผลการประเมนคณภาพดเยยม ดและผานดงน 1. การประเมนอาน คดวเคราะหและเขยน

ดเยยม หมายถง สามารถจบใจความส าคญไดครบถวน เขยนวพากษวจารณ เขยนสรางสรรค แสดงความคดเหนประกอบอยางมเหตผลไดถกตองและสมบรณ ใชภาษาสภาพและเรยบเรยงไดสละสลวย ด หมายถง สามารถจบใจความส าคญได เขยน วพากษวจารณและเขยนสรางสรรคไดโดยใชภาษา สภาพ ผาน หมายถง สามารถจบใจความส าคญและเขยนวพากษวจารณไดบาง 2. การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

45

ดเยยม หมายถง ผเรยนมคณลกษณะในการปฏบตจนเปนนสยและน าไปใชในชวตประจ าวนเพอประโยชนสขของตนเองและสงคม ด หมายถง ผเรยนมคณลกษณะในการปฏบตตามกฎเกณฑเพอใหเปนทยอมรบของสงคม ผาน หมายถง ผเรยนรบรและปฏบตตามกฎเกณฑและเงอนไขทสถานศกษาก าหนด การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน จะตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรมและผลงานของผเรยนตามเกณฑทโรงเรยน ก าหนดและใหผลการประเมนเปนผานและไมผาน

คร เปนผทมบทบาทส าคญในการก าหนดวตถประสงคของการเรยนการสอนใหสอดคลองและครอบคลมหลกสตรทก าหนดไว มวตถประสงคมงพฒนาผเรยนใหมความเจรญงอกงามใน 3 ดาน คอ

1) ดานพทธพสย เนนถงการพฒนาทางดานความร ความเขาใจความคดและสตปญญา 2) ดานจตพสย เนนถงการพฒนาทางดานความรสกทางจตใจทแสดงออกทาง อารมณ คณลกษณะ

และบคลกภาพ 3) ดานทกษะพสย เนนถงพฒนาการทางดานรางกายเพอใชในการปฏบตงานไดอยางคลองแคลว วตถประสงคทก าหนด และบทบาทของครตรวจสอบวาผเรยนมพฤตกรรมเปนไปตามเกณฑของ

วตถประสงคของการเรยนการสอนทก าหนดไวหรอไม ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรในระดบใด ผเรยนมขอบกพรองอะไรทควรตองแกไข หรอชวยเสรมใหดขนกระบวนการตรวจสอบความสามารถและคณลกษณะของผเรยน ดงกลาวกคอ กระบวนการวดและประเมนผลนนเอง

การวดผลการ (Measurement) หมายถง กระบวนการหาปรมาณ หรอจ านวนของสงตาง ๆ โดยใชเครองมออยางใดอยางหนง ผลจากการวดจะออกมาเปนตวเลข หรอสญลกษณ เชน นายแดงสง 180 ซม. (เครองมอ คอ ทวดสวนสง) วตถชนนหนก 2 ก.ก (เครองมอ คอ เครองชง) การประเมนผล (Evaluation) หมายถง การตดสน หรอวนจฉยสงตางๆ ทไดจากการวดผล เชน ผลจากการวดความสงของนายแดงได 180 ซม. กอาจประเมนวาเปนคนทสงมากผลจากการชงน าหนกของวตถชนหนงได 2 กโลกรม กอาจจะประเมนวาหนก - เบา หรอ เอา- ไมเอา ลกษณะการประเมนผลการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดงน

1. เปนการประเมนตามสภาพจรงทมง รวบรวมสารสนเทศของพฒนาการและการเรยน 2. เปนการประเมนตามสภาพจรงทมงเนนพฒนาการทเกดขนอยางเดนชด 3. เปนการประเมนสภาพจรงใหความส าคญกบจดเดนของผเรยน 4. เปนการประเมนสภาพจรงทเปนผลมาจากการจดการหลกสตรการเรยนการสอนทเนน

ผเรยนเปนส าคญ 5. เปนการประเมนสภาพจรงทสถานการณสอดคลองกบชวตจรง 6. เปนการประเมนสภาพจรงทอาศย การปฏบต 7. เปนการประเมนสภาพจรงทสอดคลอง กลมกลนกบการเรยนการสอน 8. เปนการประเมนสภาพจรงทเนนการเรยนรอยางมจดมงหมาย 9. เปนการประเมนสภาพจรงทตองด าเนนการควบคไปกบทกสภาพแวดลอม

46

10. เปนการประเมนสภาพจรงทสามารถใหภาพเรองราวการเรยนรและความสามารถของผเรยนทวๆ ไปและกวางขวาง

11. เปนการประเมนสภาพจรงตองอาศยความรวมมอกนระหวางผปกครอง ผสอน และผเรยน รวมทงบคคลในวชาชพอนๆ ตาม ความจ าเปน แนวทางของการวดและประเมนผลการเรยนร

การประเมนตามสภาพจรง (Authentic assessment) การวดและการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง คอ การวดและการ

ประเมนผลทสอดคลองกบความสามารถ หรอคณลกษณะตามสภาพทแทจรงของผเรยน ประเมนผลการเรยนรจากการปฏบตทผสอนมอบหมายงานหรอกจกรรม ใหผเรยนท าตามทก าหนด หรอเลอกท าตามความถนด ความสนใจ

การประเมนการปฏบต (Performance Assessment) จดมงหมายของการเรยนการสอนมใชตองการใหผเรยนมความรในเรองทไดรบประสบการณ

ไปแลวเทานน การเปนผมความสามารถในการปฏบตโดยการน าความรทไดรบไปใชและการมคณลกษณะตางๆ ทจะชวยใหการปฏบตประสบผลส าเรจ กเปนจดมงหมายส าคญของการจดการเรยนการสอนดวย

ดงนนการตรวจสอบหรอประเมนผลการเรยนจากการสอบวดความรผเรยนเพยง อยางเดยว ยอมไมสามารถแสดงผลสมฤทธของผเรยนไดครอบคลมจดมงหมายของการเรยนการสอนไดทงหมด จงมความจ าเปนทตองใชวธการประเมนทหลากหลาย วธการประเมนการปฏบต (Performance Assessment) การประเมนการปฏบตแตกตางจากการประเมนดวยแบบสอบแบบกระดาษดนสอ ทเขยนลงในกระดาษค าตอบ แตการประเมนการปฏบตตองการใหผไดรบการประเมนแสดงออกไมวาจะเปนดวยการพด การแสดงทาทาง การสาธต การทดลอง การแสดงบทบาทสมมต และอนๆ ซงท าใหผประเมนสามารถใชการสงเกตเพอ ตรวจสอบสงทผเรยนแสดงออกมาวามความสามารถ ทกษะและคณลกษณะตามทก าหนดไวในเปาหมายของการเรยนการสอนหรอไม

การประเมนดวยแฟมผลงาน (Portfolio) Portfolio คอ แฟมรวบรวมและแสดงผลงานหรอตวอยางผลงานของผเรยนแสดงถงบนทก

ของกระบวนการเรยนรของผเรยน ในสงทเขาไดเรยนร วธการทเขาคด ตงค าถาม วเคราะห สงเคราะห ผลตและสรางผลงาน และการแสดงความรสกตอผลงานของเขาโดยแสดงออกทงทางความสามารถดานความร ความคด อารมณและสงคม และรวบรวมสะสมเพอแสดงใหเหนถงความมานะ พยายามและความสมฤทธจากสงทผเรยนแสดงออกมาตามเปาหมายของหลกสตร เชน รายงาน โครงการ หรอผลงานทประดษฐขน บนทกประจ าวน ตลอดจนผลการสอบในแตละภาคเรยน ทง 8 กลมสาระการเรยนร เปนตน

สรป การวดและประเมนผลการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรด าเนนการไดหลายวธ เชน วดและประเมนผลจากสภาพจรง วดประเมนผลดานความสามารถ ประเมนผลการเรยนรโดยใชแฟมผลงาน โดยมวธการและเครองมอวดทตางกนไป ทงนจะใชวธการวดและประเมนผลการเรยนรลกษณะใดผสอนจะตองค านงถงบรบทแวดลอมตางๆ ดงทเนอหากลาวไว

47

ใบงาน ใบงานท 1

ค าสง: จงออกแบบการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรตามประสบการณการเรยนรของตวทานโดยเขยนหวขอดานลางตอไปนใหมความสมพนธกนตามหลกการออกแบบแผนการจดการเรยนร ตอนท 1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาระการเรยนร ท............... เรอง............................................................................... .......................................... ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................... ........... ......... มาตรฐาน ว................................................................................................................ ........................................ ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................... ............. ....... ตวชวด ................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................................... ........................... .................... .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ................................................. .................... ตอนท 2 ค าอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร โดยเตมขอมลตอไปน (ใหสมพนธกบตอนท 1) รหสวชา ว.................... วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท ..... เวลา ..... ชวโมง จ านวน ..... หนวยกต ภาคเรยนท ......

...................................................... ค าอธบายรายวชา ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. รหสตวชวด .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................................

48

รวม ...... ตวชวด โครงสรางรายวชาวทยาศาสตร

รหสวชา ว 11101 วชาวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เวลา 80 ชวโมง จ านวน 2 หนวยกต ภาคเรยนท 1-2

ล า ดบท

หนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร

/ตวชวด สาระการเรยนร

เวลา ( ชวโมง)

น าหนก (คะแนน)

รวม 80 100

49

ใบงานท 2

1. จงเขยนวธการจดการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร ในเรองททานออกแบบไวในใบงานท 1 .......................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ......................................... .................... ............................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ........ .................... ..................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ........................... .................... 2. จงอธบายวธการสบสอบหาความรทางวทยาศาสตรโดยบรณาการกบวธการจดการเรยนร อยางเปนขนตอน ............................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ........................... .................... ......................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................. ........................... .................... ............................................................................................................................. ................................................................................................................ ......................................................................................... .................... 3. จงน าทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมาประยกตใชกบวธการจดการเรยนรโดยอธบายมาพอสงเขป ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................... .................... ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................... ............... ..... ............................................................................................................................. .................................................

50

ใบงานท 3 ค าชแจง: ใหผเขารบการอบรมออกแบบแผนการจดการเรยนร เรอง “ในดนมอะไร” ของชนประถมศกษาปท1 ลงในใบงานตามหวขอตอไปน

1. จดประสงค ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................

2. สาระส าคญ ............................................................................................................................. ................................ .............................................................. ...............................................................................................

3. เวลาประมาณ ............................................................................................................................. ................................ ............................................................................................................................. ................................

4. วสดอปกรณ ............................................................................ ................................................................................. ............................................................................................................................. ................................

5. การเตรยมลวงหนา ............................................................................................................................. ................................ ................................................................................................ .............................................................

6. แนวการจดกจกรรม ............................................................................................................................. ................................ ................................................................................................................................................ .............

7. นกเรยนไดเรยนรอะไร ............................................................................................. ................................................................ ............................................................................................................................. ................................

51

ใบงานท 4

ค าสง: หากทานจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรในใบงานท 3 จงบอกสอและแหลงการเรยนร ททานใชในแผนการเรยนรดงกลาว โดยอธบายมาพอสงเขป .................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................... .................... ..................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... .............................................. .................... ............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................ ............. .................... ................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................... ........................... .................... ................................................................................................................................. ................................................................................................................................... .................................................................. .................... ............................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ........................... ....................

ใบงานท 5 ค าสง: จงอธบายวธการวดและประเมนผลการเรยนรททานใชในใบงานท 3 ............................................................................................................................. ........................................................................................................................... .............................................................................. .................... ............................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ........................... .................... ................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................... ........................... .................... ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................... ....................