De psycho-sociale kant van prostaatkanker

Berlinda Mooi Marita van den Berg

Diagnose Kanker

Keuze van behandeling

Gevolgen• Plassen

- Katheter- Bloed bij urine- Verhoogde plasdrang- Ongewenst urineverlies (incontinentie)

• Ontlasting- slijm- bloed- diarree- veranderd ontlastingspatroon

Hormoonbehandeling

• Opvliegers• Stemmingswisselingen• Borstvorming• Gevoelige tepels• Verminderde lichaamsbeharing• Gevolgen voor de seksualiteit

ogen sluiten voor…..

Hoe gaat het met de seks…….????

Praat erover!‘Ga er niet vanuit dat klachten logisch zijn en daarom niet besproken hoeven

te worden.’

Drempelvrees

Maar bij wie komt het ter sprake?

• Behandelend arts (uroloog/ radiotherapeut)

• Oncologieverpleegkundige

• Continentie/instructieverpleegkundige

• Seksuoloog

Welke klachten zijn er op seksueel gebied

• Libido verlies

• Faalangst: “Lukt het nog?”

• Erectie stoornis

• Droog orgasme=inwendige zaadlozing

• Vermoeidheid

Tips

• Vragen intieme leven?- Begin erover bij hulpverlener

• Niet te lang mee lopen• Bespreek met uw partner• Welke vragen voor hulpverlener?• Wat voor hulp zoekt u?

Communicatie: waar op letten

• Niet in bed- kleren aan, - keukentafel of - op de bank (TV uit)

• Geen avondvullend programma• Duidelijk mogelijk naar elkaar zijn• Spreek om beurten• Geef aan als u het moeilijk vindt

Communicatie: waar op letten

• Vraag hulp waar nodig (evt extern) • Zoek juiste en volledige informatie• Ruimte verdriet en verwerking• Samen achter te komen wat u met dit

probleem wilt doen• Niet “wat niet” • Maar: “wat willen/kunnen we wel met de seks”

Behandeling

• Medische benadering: instrumenteel technische en medicamenteuze oplossingen

• Het is er allemaal wel .. Maar is het ook wenselijk op dit moment?

• Psycho / seksuele benadering

Erectiestoornis, 4 P’s• Pillen

• Prikken

• Pompen

• Penisprothese

Erectiestoornis - Pillen

•Pillen: - Viagra® - Levitra ® - Cialis®

8-9 euro / tablet

Erectiestoornis - Prikken

•Prikken:- Androskat® - Alprostadil®

Erectiestoornis - Pompen

•Pompen:- vacuum

Erectie - Penisprothese

Van Doelgericht naar Pleziergericht

• Verbreding basis seksueel functioneren

Boeken• Boeken van Prof dr. J van Lankveld (seksuoloog

NVVS“Omgaan met een seksueel probleem”“Naar de zevende hemel”

• “Vrijen is een werkwoord” van der Steenwegen• “Liever vrijen” Maureen Luyens• “Lief en Leed” Dr. W. Weijmar Schulz en Prof dr. H.

van der Wiel• Folder: Kanker en seksualiteit (KWF)

Internet• www.rng.nl

• www.sense.info

• www.zoenenenzo.nl

• www.erectie.info.nl

• www.nvvs.info

• www.nvvs.nl

• www.dvn.nl

Hulpverlende instanties

• Uroloog• Radiotherapeut• Oncologieverpleegkundige• Continentieverpleegkundige• Bekkenbodem-fysiotherapeut• Seksuoloog• Psycholoog• Maatschappelijk werk• Taborhuis• Herstel & balans (revalidatieprogramma)• Weer in evenwicht (revalidatieprogramma)