64

Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia
Page 2: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

eess~~rreellxxeennHH ³³ eGo em:gRTI/ epg BgSr:asuI/ qay NaerOn/ Ekv dasuIl/ ng ]tþtara/ )‘ag BIv½n/ sU hVarINa/ s‘UhSan GuI Xuk/ em:g rsµI/

tug v:a GGññkknniiBBnn§§nniiggRRssaavvRRCCaavv ³³ lI supl/ Ny suparI/ DI xaMbUlI GGññkkbbkkEERRbb ³³ )an; cMerIn/ ):an; suIm:aLa nniiBBnn§§nnaayykkTTUUeeTTAA ³³ qaMg yu

RRkkaahhVViikkkkuuMMBBüüÚÚTT½½rr ³³ Kwm suvNÑdanI RRKKbb;;RRKKggkkaarrEEcckkppSSaayy ³³ r½tñ taraBiedar Email: [email protected], Homepage: www.dccam.org

rrkkSSaassiiTT§§ii

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

GnuBaØat[e)aHBum<pSayeday

RksYgB½t’manénRBHraCaNacRkkm<úCa

RbkaseTsrdæm®nþInigrdæm®nþIRksYgB½t’man

elx 0291Bm/99

cuHéf¶TI2 ExsIha qñaM1999

rUbftÉksar ³ mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

nigsarmnIÞr]Rkidækm~Rbl½yBUCsasn_TYlEsøg

TsSnavdþIénmCÄmNÐlÉksarkm<úCamatika

sMbuRt ³ esovePAsikSaRbvtþisa®sþkm<úCaRbCaFibetyü >>>>>>>>>>>>>1

EpñkÉksar

RsI Ej:mbUr:ak;suI ³ GtItnisSitsßabtükmµ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>2

bBa¢IeQ~aHCnrgeRKaHEdlkemÞcenAmnÞIr s-21 >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>4

EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

KukExµrRkhm >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>6

cMNg]RkidæækmµmnÞIrsnþisuxPUmiPaKnirtI >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>16

CIvitsl;BIesckþIsøab; >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>19

RbePTénGMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>21

RkúmRKÜsarrbs; emOg pan>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>26

karsgswkminEmnCadMeNaHRsay >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>28

EbkbIþeRBaHPaBGt;Xøan >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>29

shKmn_camenAPUmiERBkRbFatu>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>31

karcUlrYmrbs;CnrgeRKaH >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>34

Epñkc,ab;

eKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMsþIBIsiT§iTTYl)annUv >>>>>>>>>39

evTikaBiPakSasaFarN³

esckþIseRmcGnum½tedaymhasnñi)atGgÁkarshRbCaCati >>>>>>>>48

TMB½rRsavRCavrkRKÜsar

´ nig fñaMCk;>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>57

etI BU bgRbús´ nigCnrgeRKaH nwgTTYl)anyutþiFm’ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>58

elx82 Extula qñaM2006

EsVgrkkarBit

GñkRsukkMBugBinitüemIleQµaHnigrUbftsac;jatienAKukTYlEsøg

rrkkeeXXIIjjrrUUbbffttssaacc;;jjaattiieennAAKKuukkTTYYllEEssøøgg

Page 3: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

GñkdMeNIrcinmñak;eQµaH CI takVan; )anerobrab;[BiPB

elak)andwgGMBIerOgr:avrbs;Kat;enAR)asaTGgÁrvtþkalBI

800qñaMmun. taMgBIeBlenaHmkGñkRsavRCavCaeRcIn

eTot )ankMBugEtsresrRbvtþisa®sþkm<úCasRmab;[eyIg

sikSa. manGñkRsavRCavCan;x<s;CaeRcInsikSaRsavRCav

BIsm,tþivb,Fm’d¾mantémørbs;eyIgnigRbvtþisa®sþfµI²

dUcCaGMeBIRbl½yBUCsasn_km<úCaenAcenøaHqñaM1975nig

qñaM1979CaedIm. k¾b:uEnþCamYynwgesovePAsikSa Rbvtþi

sa®sþkm<úCaRbCaFibetyü

EdlCasñaédrbs;GñkRsav

RCavRbvtþisa®sþkm<úCaRbCa

FibetyüeQµaH DI xaMbUlI

enATIbMput RbCaCnkm<úCa

kMBugEtcab;epþImkargarRsav

RCav nigkt;RtaerOgr:avGtIt

kalénRbeTsCatirbs;xøÜn.

esovePAsikSafµIenHnwgbgðaj

GMBIkarRsavRCavEdlman

ry³eBlBIrqñaM nigbgðajGMBIGtßbTRbvtþisa®sþEbbenHCa

elIkTImYyEdlsresredayRbCaCnkm<úCav½yekµg.

karkt;RtaGMBIsm½ykald¾exµAggwténRbvtþisa®sþ

km<úCasRmab;ekµgCMnan;eRkayGacCakarRbfuyRbfannwg

kareFVI[sñamrbYscas;esIerIeLIgvijsRmab;CnrgeRKaHén

rbbkm<úCaRbCaFibetyü. RbCaCnkm<úCaCaeRcInBüayam

bMePøcrbbexµAggwtenH nigBüayampøas;bþÚrCIvitfµIrbs;xøÜn.

k¾b:uEnþ ´eCOCak;faeyIgnwgminGacpøas;bþÚrCIvitfµIrbs;eyIg

edaykarpSHpSaxøÜnÉgnigkarpSHpSaGñkdéT)aneT drabNa

eyIgminTan;)anedaHRsayerOgr:avGtItkal EsVgyl;

GMBIerOgr:avTaMgLaynigmUlehtuEdl)anekIteLIgénrbb

enH. karEsVgyl;CamYyRbvtiþsa®sþenH eyIgBitCaGac

cab;epþImdMeNIrkarpSHpSa)an. eRkABIeKalbMNgénkar

beRmI[sisSanusisSfñak;viTüal½y esovePAmYyenHk¾man

témøesµI²KñasRmab;mnusSeBjv½yEdr. eyIgTaMgGs;Kña

GacsikSaemeronTaMgLayBIRbvtþisa®sþrbs;eyIg. tam

karRbQmmuxnwgsm½ykald¾exµAggwténGtItkalrbs;

eyIg eyIgGaceFVIkarsikSaGMBIsm½ykald¾exµAggwtenHnig

bnþdMeNIreq<aHeTAmux edIm,IERbkøayRbCaCnénRbCaCati

mYy[xitxMRbwgERbgkñúgkar

Tb;sáat;karkekIténGMeBIRb-

l½yBUCsasn_enAéf¶GnaKt

TaMgenAkñúgTwkdIrbs;xøÜnnigenA

kñúgbNþaRbeTsCaeRcIneTot

EdlsBVéf¶kMBugEtRbQm

muxnwgkarrMelaPbMBany:ag

F¶n;F¶relIsiT§imnusS. mü:ag

eTot tamry³karTTYlxus

RtÚvkñúgkarbeRgónkulbuRt

kulFItaExµrtamry³GtßbTsikSa dUcCaesovePAenHCaedIm

RbeTskm<úCanwgbnþdMeNIreq<aHeTAmux nigbMBak;bMb:nkul

buRtkulFItaCMnan;eRkayEdlmanPar³kñúgkarFanamin[

GMeBIRbl½yBUCsasn_ekIteLIgCafµImþgeTotenAkñúgRbeTs

km<úCa. qaMg yu

esovePAsikSaRbvtþisa®sþkm<úCaRbCaFibetyü

EsVgrkkarBit-sMbuRt

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 1

elx82 Extula qñaM2006

sMbuRt ³

kMNt;cMNaM

raCrdæaPi)alkm<úCa)annigkMBugvaytémøesovePA

sikSafµIenHehIyrMBwgfanwgGacbBa©ÚledayEpñkb¤TaMgRsug

énesovePAeTAkñúgkmµviFICatinaeBlxagmuxenH.

Page 4: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

RsI Ej:mbUr:ak;suI ekItenAsgáat;elx2 RkúgPñMeBj.

RbBn§rbs; bUr:ak;suI eQµaH GgÁa bUrI. GñkTaMgBIrmankUnRsI

mñak;. bUr:ak;suI man«BukeQµaH RsI sineDom CacaghVag

tulakarsaladMbUg nigmþayeQµaH Kwm KuN. bUr:ak;suI man

bgb¥ÚgbegáIt14nak; RsI11 nak;. bUr:ak;suI CakUnTI8.

GMLúgqñaM1969-1972 bUr:ak;suI eronfñak;TIbInig

eronfñak;eRtómmhaviTüal½ysßabtükmµ. bUr:ak;suI RtÚv)an

eRCIstaMg[eFVICaKN³kmµkarsalanigCaRbFankumµ:g;dUsisS

RbcaMsala. eqøót»kasenH bUr:ak;suI )aneXasnaGb;rM

sisSnisSit[KaMRTrbbesrInigRbqaMgrbbkumµ úynisþ.

kñúgGMLúgeBlsikSa bUr:ak;suI )ancUlrYmvaysisSBIrnak;[

snøb;edaysarEtsisSenaHbeBa©jCMhrRbqaMgnwgrbb

esrI.

enAqñaM1973 bUr:ak;suI cUleronfñak;qñaMTI1enAmha-

viTüal½ysßabtükmµ. eRkABIsikSa bUr:ak;suI )ancUleFVICa

TahanBak;s½kþi1. bUra:k;suI )anTak;Tg éx m:at;TUrI CaRbFan

sala nig kul Nuk CaTahans½kþi3 Cajwkjab; edIm,I

BieRKaHsßanPaBneya)ayenAkñúgRsuk. eRkaymk éx

m:at;TUrI nig kul Nuk )anGb;rM bUr:ak;suI [cUlbeRmI

es>GuI>Ga.

enAEx4qñaM1973 bUr:ak;suI )ancUleronneya)ay

es>GuI>Ga¬sikSaeRbóbeFoblT§ikumµúynisþnigelakesrI¦

ry³eBl2ExenAkariyal½yrbs; lun Nun eRkamkar

beRgón rbs; GYg saEr:l Bak;s½kþi5/ RBIg kI Bak;s½kþi3/

nig kul Nuk Bak;s½kþi3.

BIrExeRkaymk bUr:ak;suI )ancUlCasmaCikes>GuI>Ga

eBjlkçN³ eRkamkarENnaMBI kul Nuk enApÞHrbs;eQ~aH

enHEtmþg nigedaymankarTTYlsÁal;BI Ev:n sMbuk.

bUr:ak;suI manzan³CaPñak;garnigTTYl)anR)ak;Ex60/000

erolkñúgmYyEx. kñúgeBlbBa©ÚlCasmaCikes>GuI>Ga

sMbuk nig kul Nuk )anerobcMBiFIedaymankarsuIpwk

bnþicbnþÜc nigmankarENnaMxøHedIm,IbBa¢ak;BIParkic©enAkñúg

GgÁkarenH. bnÞab;mk smaCikmñak;²)aneLIgcab;GarmµN_

BImUlehtunigeKalbMNgkñúgkarcUlCasmaCikes>GuI>Ga

nigebþCJaesµaHRtg;nigh‘anbþÚrCIvitRKb;eBlevlaedIm,IbeRmI

GgÁkarenH. enAExsIha bU:r:ak;suI )anraykarN_[ kul

Nuk famannisSitmñak;eQµaH XYn sahu‘n manskmµPaB

RbqaMgrdæaPi)al ln; nl; rYck¾cab;xøÜnnisSitenaHykeTA

[bU:lis.

enAqñaM1974 bUr:ak;suI )aneXasnanigGb;rMnisSit[

eRkakQreLIgRbqaMgrbbkumµúynisþenAtammhaviTüal½y

eBTü mhaviTüal½yGkSrsa®sþmhaviTüal½yviTüasa®sþ

viTüal½y 18mIna nigviTüal½ykm<úCbuRt. bUr:ak;suI ksag

kmøaMges>GuI>Ga)ancMnYn4nak;kñúgGMLúgeBleXasnaenaH.

bUr:ak;suI TTYlbnÞúkesuIbkarN_BIskmµPaBrbs;kmøaMgExµr

RkhmenAtamsala ehIyraykarN_[ kul Nuk nig sMbuk

Caerogral;Ex.

enAqñaM1975 bUr:ak;suI cUlCasmaCiksmaKmbBaØvnþ

RbqaMgnwgbkSkumµúynisþ\NÐÚcin Edlman sn fat Ca

RbFan.

eRkayéf¶C½yCmñH17ExemsaqñaM1975 bUr:ak;suI

RtÚv)anCemøóseTAenAPUmibwgRBav XuMERsGMbil Rsuk

ERsGMbil extþkMBt. enAExsIha bUr:ak;suI )anTak;Tg

RBM bu‘n GKÁnaykFnaKarBaNiC¢kmµenARkúgkMBg;esam.

RBM bu‘n )anGb;rMnigENnaM bUr:ak;suI [cUlrYmkñúgclna

ecaréRB RbqaMgnwgGgÁkarbdivtþn_. mYyExeRkaymk

RsI Ej:mbUr:ak;suI ³ GtItnisSitsßabtükmµ

2 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkÉksar

¬GtßbTsegçbecjBIcemøIysarPaB¦

Page 5: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

bUr:ak;suI )ancUlCasmaCikecaréRBenAPUmibwgRBav eRkam

karENnaM nigTTYlsÁal;BI RBM bu‘n. enAExtula bUr:ak;suI

)aneXasnanigENnaMyuvCnenAkñúgPUmibwgRBav[RbqaMg

nwgGgÁkarbdivtþn_. enAcugqñaM bUr:ak;suI )anTak;Tg Gun

Gñkbec©keTsm:asuInkMBg;EpenARkúgkMBg;esamedIm,IGnuvtþ

EpnkarecaréRB.

enAedImqñaM1976 bU:r:ak;suI )aneTACYb Gun nig maX

enApÞHrbs; Gun ehIy)anTTYlParkic©cMnYn5 ³ 1¦RbmUl

kmøaMgyuvCnnigTak;TgExSbNþajedIm,IRbqaMgnwgbdivtþn_

2¦ bøn;GavuFBIyuT§CnnigGñkyamehIyrt;cUléRB 3¦

bøn;niglYcGgárenAXøaMgshkrN_PUmibwgRBav 4¦Gnuvtþ

skmµPaBecaréRBedayykTg;sasnaCabEg¥kTak;Taj

kmøaMgRbCaCnnigrkes,óg 5¦RbmUlkmøaMgrt;cUléRB

enAéf¶TI29 Exemsa qñaM1976. Gun nig maX min)an

R)ab;BITisedA nigExSbNþajenAkñúgéRBdl; bUr:ak;suI eT

bu:EnÒsnüafanwgR)ab;enAeBlCYbKñaenAkñúgéRB.

enAExmIna bUr:ak;suI nig muI TIm )anBRgIkkmøaMgecaréRB

cMnYn6nak;enAPUmibwgRBav. bUr:ak;suI )anTak;TgCamYy

maX edIm,IP¢ab;ExSBRgIkkmøaMgGnuvtþEpnkarecaréRB TTYl

Epnkarcat;taMgBRgIkkmøaMgEpñkyuvCn eRtómes,óg nig

smÖarTukrt;cUléRB. bUr:ak;suI nig maX )anerobcMEpnkar

smøab;GñkyamGgárenAPUmibwgRBavedIm,Ibøn;ykGgár nig

kaMePøIg ehIyrt;cUléRBedIm,IvayGgÁkarbdivtþn_vij.

bUr:ak;suI )anlYcGgárshkrN_5etAnigfñaMeBTüRbEhlCit

200RKab;eRtómTukedIm,Irt;cUléRB.

enAExemsa bUr:ak;suuI )anTTYlEpnkarBI maX nig Gun

[RbmUlkmøaMgrt;cUléRBenAeRtIyxagekItRsukERsGMbil

nigcab;GnuvtþskmµPaBtamEpnkarEdl)aneRKagTuk.

enAéf¶TI14 Exemsa bUr:ak;suI RtÚvGgÁkarcab;xøÜnehIybBa¢Ún

mkmnÞIrs-21 ¬KukTYlEsøg¦.

cemøIysarPaBrbs; bUr:ak;suI CaÉksarsresreday

édman11TMB½r EdlmanbBa¢ak;BIRbvtÒipÞal;xøÜnnigkarTak;Tg

CamYyes>GuI>Ga. enAkñúgcemøIysarPaBmin)anbBa¢ak;fa

bU:rak;suI RtÚv)ankemÞcenAéf¶NaeT.

GGMMBBIIbbggbb¥¥ÚÚnnbbeeggááIItt

TI1¦eQµaH Ej:m v:an;vI ePTRsI bÒIeQµaH lwm rs;

CardæelxaFikarRksYghirBaØvtßú. TI2¦ Ej:m eTBbUrI

ePTRsI bÒIeQµaH sU esOn CasuPacarburstulakar

enAPñMeBj. TI3¦ Ej:m suxun ePTRsI CaRKÚbeRgón bÒI

eQµaH esam eKOn CaTahanm:arIns½kÒi5enARkúgRBH-

sIhnu. TI4¦ Ej:m sn;fat ePTRsI bÒIeQµaH eGam

saxn CaGnurdæelxaFikarKy. TI5¦ RsIEj:m suIEdl

ePTRbús CaTahan s½kÒi3. TI6¦ Ej:m can;FI ePTRsI

bÒIeQµaH Ekm NavI CardæelxaFikarXøaMgR)ak;. TI7¦

Ej:m suIsar³ ePTRsI bÒIeQµaH Guwg bUrI CaGnurdæelxa

FikarFnaKarCatikm<úCa. TI8¦ RsIEj:m bUr:ak;suI. TI9¦

RsIEj:m bUr:ak;siT§ ePTRbús CanisSitmhaviTüal½y

c,ab;. TI10¦ Ej:m RbesIr ePTRsI bÒIeQµaH cab

sMGul Casa®sÒacarüviTüal½yk,alfñl;. TI11¦ Ej:m

EkvmunIr:a ePTRsI bÒIeQµaH sU v:an;DI CaTahans½kÒi2.

TI12¦ Ej:m pan;eNt ePTRsI CasisSfñak;bBa©b;.

TI13¦ Ej:m pan;Nat ePTRsI CasisSfñak;TI1.

TI14¦ Ej:m suv:an;r½tñ ePTRsI CasiSsfñak;TI3.

eeQQµµaaHHGGññkkBBaakk;;BB½½nn§§kkññúúggcceemmøøIIyyssaarrPPaaBB

GYg saEr:l CaTahans½kþi5nigCardæm®nþIRksYg

saFarNkarsaFarNrdæExµr ln; Nun b¥ÚnRbúsrbs; ln;

nl; kul Nuk Tahans½kþi3enACamYy ln; nl; RBIg kI

Bak;s½kþi3 Ev:n sMbuk naykariyal½yEG‘>ed>eG‘H Guwm

yUéh tMNagra®sþ éx m:at;TUrI RbFannisSitenAmha

viTüal½ysßabtükmµ sux Nm GtItnisSitmhaviTüal½y

sßabtükmµ RBM bu‘n GKÁnaykFnaKarBaNiC¢kmµkMBg;esam

muI TIm maX Gun Gñkbec©keTsm:asuIn kMBg;Ep

kMBg;esam.

Ny suparI

EsVgrkkarBit-EpñkÉksar

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 3

elx82 Extula qñaM2006

Page 6: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

4 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkÉksar

ll>>rr nnaamm--eeKKaattþþnnaamm mmuuxxggaarr kkEEnnøøggyykk ééff¶¶ccUUll ééff¶¶kkeemmÞÞcc

2949 DMu Qag ehA run yuT§Cn dwkCBa¢ÚneCIgTwk 10-3-77 20-6-77

2950 Kuy Kav ¬RsI¦ yuT§narI dwkCBa¢ÚneCIgTwk 14-4-77 20-6-77

2951 sav da ¬RsI¦ yuT§narI dwkCBa¢ÚneCIgTwk 4-4-77 20-6-77

2952 mas saerOn ehA esg CagsMNg; BaNiC¢kmµ 1-3-77 20-6-77

2953 Gu‘g eDOn ehA dI GnuRbFanb>k>K BaNiC¢kmµ 21-3-7 20-6-77

2954 Lag h‘ RbFankgtUc BaNiC¢kmµ 15-5-77 20-6-77

2955 tan; guaM ehA fn smaCik BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2956 nU suknI ehA ruI GnuRkúm BaNiC¢kmµ 17-10-76 20-6-77

2957 em:A Kwms‘ag ehA man RbFanmnÞIr BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2958 sYs vuFI ehA RTI yuT§Cn BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2959 Bag RsuIm ehA h‘an emRkúm BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2960 Ék vu:n ehA ebn elxakgFM BaNiC¢kmµ 7-2-77 20-6-77

2961 Gu‘k saemOn ehA PIn RbFan sMrit pl BaNiC¢kmµ 27-11-76 20-6-77

2962 Nub suT§ ehA nI emRkúm BaNiC¢kmµ 27-3-77 20-6-77

2963 éx ehg ehA NU RbFanbBa¢I BaNiC¢kmµ 25-4-77 20-6-77

2964 Exk eXOn ehA xay GnukgtUc BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2965 éN yu:n ehA enOn GnuRbFanmnÞIr BaNiC¢kmµ 25-2-77 20-6-77

2966 sU eqg CageQI BaNiC¢kmµ 10-3-77 20-6-77

2967 em:A Ca CageQI BaNiC¢kmµ 10-3-77 20-6-77

2968 eGg ehA KIm ¬RsI¦ eBTü BaNiC¢kmµ 4-6-77 20-6-77

2969 jÚg eGn ehA vin ¬RsI¦ smaCikeBTü BaNiC¢kmµ 7-5-77 20-6-77

2970 mu:k kuMhiu ehA huW RbFankgry BaNiC¢kmµ 2-6-77 20-6-77

2971 huwm eyOg ehA tay emRkúm BaNiC¢kmµ 8-6-77 20-6-77

2972 Twm san ehA Rs‘ag yuT§Cn BaNiC¢kmµ 8-6-77 20-6-77

2973 v:a saemOn ehA vuF yuT§Cn BaNiC¢kmµ 21-3-77 20-6-77

2974 can; eCOn ehA elOn GnuRkúm BaNiC¢kmµ 14-4-77 20-6-77

2975 Ca eQok ehA sURt RbFanmnÞIr BaNiC¢kmµ 26-5-77 20-6-77

bBa¢IeQ~aHCnrgeRKaHEdl)ankemÞcenAmnÞIrs-21 ¬KukTYlEsøg¦erobcMnigcgRkgeday ³ yin nan

¬¬ttBBIIeellxxmmuunn¦¦

Page 7: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

EsVgrkkarBit-EpñkÉksar

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 5

elx82 Extula qñaM2006

2976 bu‘n Lay ehA v½n emRkúm BaNiC¢kmµ 26-5-77 20-6-77

2977 Dit sun yuT§Cn XøaMgrdæ 4-6-77 20-6-77

2978 Lúg san Cagm:asIun XøaMgrdæ 4-6-77 20-6-77

2979 can; Nak; ehA P½s ¬RsI¦ emIlkumar XøaMgrdæ 5-6-77 20-6-77

2980 eTB suPan ehA Pan ¬RsI¦ Gnuneya)ay XøaMgrdæ 5-6-77 20-6-77

2981 LaMg ecg ehA s‘an ¬RsI¦ RbBn§ Xn XøaMgrdæ ?-5-77 20-6-77

2982 Guwm eyOn ehA eqIt yuT§Cn esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2983 yU v:an ehA Exg yuT§Cn esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2984 Eb:n san; yuT§Cn esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2985 sU saMg ehA nin GnuRkúm esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2986 Cwm vYn ehA vun yuT§Cn esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2987 eCt eG yuT§Cn esnaFikar 18-6-77 20-6-77

2988 Ek Qun eyaFakgFM kgBl310 18-6-77 20-6-77

2989 eGg Cun yuT§Cn kgBl450 18-6-77 20-6-77

2990 can; ln yuT§Cn kgBl450 18-6-77 20-6-77

2991 Bin eBOn yuT§Cn kgBl450 18-6-77 20-6-77

2992 CY hug ehA ehg yuT§Cn kgBl450 18-6-77 20-6-77

2993 s saM ehA ru:g eyaFakgtUc kgBl310 18-6-77 20-6-77

2994 ebn eRKÓn ehA r:n yuT§Cn kgBl310 18-6-77 20-6-77

2995 nut sak; yuT§Cn kgBl310 18-6-77 20-6-77

2996 Cwg v½r ehA Nat Gnuneya)ay kgBl310 18-6-77 20-6-77

2997 bu‘t ENv yuT§Cn vresnaFM377 18-6-77 20-6-77

2998 Nm sux RbFankgtUc kgBl310 19-6-77 20-6-77

2999 suk s‘ag P½sþúPar kgBl450 19-6-77 20-6-77

3000 Gu‘m RKI ehA PI yuT§Cn kgBl450 19-6-77 20-6-77

3001 RsI DIm eyaFakgFM kgBl450 19-6-77 20-6-77

3002 hg; qUy ehA Rs‘y yuT§Cn dwkCBa¢ÚneCIgTwk 13-5-77 20-6-77

3003 eGom gYn yuT§Cn dwkCBa¢ÚneCIgTwk 13-5-77 20-6-77

3004 v:aj enog yuT§Cn EpkMBg;esam 29-3-77 20-6-77

3005 esam huwm ehA hYt GnuRkúm dwkCBa¢ÚneCIgTwk 4-4-77 20-6-77

3006 eRtak eRKÓn ehA pl smaCikRkúm EpkMBg;esam 27-3-77 20-6-77

¬¬eennAAmmaanntt¦¦

Page 8: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

extþkMBg;s<W

Rsuk]tþúgÁ

66¦¦ mmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxxbbwwggvvaa::

enAkñúgqñaM1975 mnÞIrsnþisuxRbcaMXMuRtacTg mYy

kEnøgEdlmaneQµaHfa mnÞIrsnþisuxbwgva: RtÚv)anbegáIt

eLIgsRmab;XMuXaMgGñkeTasRbePTRsal. ExµrRkhm

sagsg;eragcMnYn4 sRmab;dak;GñkeTas b:uEnþrhUtmkdl;

bc©úb,nñeragTaMgenHRtÚvRbCaCnruHerIKµansl;.

C½y sIum Gayu46qñaM CaRbCaCnrs;enAPUmibwgva: XuM

RtacTg Rsuk]tþúgÁ extþkMBg;s<W )ansg;lMenAzanenAelIdI

EdlCaGtItmnÞIrsnþisuxenH. sIum )anniyayerOgra:vTak;Tg

nwgmnÞIrsnþisuxbwgv:afa bnÞab;BIExµrRkhmTTYlC½yCmñHenA

éf¶17 Exemsa qñaM1975 RbCaCnTaMgGs;enAkñúgPUmiRtÚv

ExµrRkhmCemøóseTAenAXuMfµImYyeTot edIm,IykPUmienHeFVI

CamnÞIrsnþisuxRbcaMXuMRtacTg.

C½y sIum )anerobrab;BIeTaskMhusrbs;GñkeTasfa

«GñkxøHRKan;EtlYcdMLÚgsIu manTMnas;CamYyGgÁkar TaMgsmþI

TaMgkargar TaMgstiGarmµN_k¾ykKñamklt;dMenAmnÞIrsnþisux

bwgva:Edr ehIy[eFVIkargarepSg²dUcCakab;dIdMbUkdak;ERs

nigdaMdMLÚgenAq¶ay²BImnÞIrXMuXaMgEfmeTot. ebIGñkeTas

NaGacEkERbGtþcrit)ankñúgry³eBlBIrb¤bIEx nwgRtÚv

edaHElg[eTArs;enAshkrN_vij b:uEnþebIksagxøÜnmin)an

c,as;CaRtÚvQøbnaMykeTAsmøab;enAkñúgéRBxagekItPUmimin

xan». C½y sIum snñidæanfa GñkeTasRbEhl500nak;

Cab;XMuXaMgenAkñúgmnÞIrsnþisuxbwgva:. bc©úb,nñmnÞIrsnþisux

enHBMumanbnSl;TuknUvvtßútagGVIbnþiceLIy.

TTiinnññnn½½yysseeggççbb

TTIIttaaMMgg ³³ mnÞIrsnþisuxbwgva:sßitenAPUmibwgva: XMuRtacTg

Rsuk]tþúgÁ extþkMBg;s<W.

ssßßiittii ³³ bwgva: CamnÞIrsnþisuxmYyEdlXMuXaMgEt Cn

rgeRKaHRbePTRsalb:ueNÑaH. CnrgeRKaHmYycMnYnRtÚv

)ansmøab; nigmYycMnYneTot RtÚv)anedaHElgbnÞab;BI)an

lt;dMGs;ry³eBlBI BIr-bIEx.

RsukPñMRsYc

77¦¦ mmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxxkkbb;;EEqqáá

mnÞIrsnþisuxkb;EqábegáIteLIgenAqñaM1968 eday

RkúmExµrrMedaH. sat; CaRbFanRKb;RKgenATIenaH. enAeBl

ExµrRkhmTTYl)anC½yCmñHTaMgRsug mnÞIrsnþisuxenHRtÚv

BYkExµrRkhmeRbIR)as;CakEnøgGb;rM«RkúmRbCaCnRbvas;

éd».say GIum Gayu65qñaM rs;enAPUmiERsRtBaMg XMuéRBekµg

RsukPñMRsYc extþkMBg;s<W)anerobrab;fa Kat;Føab;)anedIrqøg

kat;tammnÞIrsnþisuxenH ehIyeXIjGñkeTasEdlmñak;²

suT§EtmaneCIgCab;exñaHeQIEvg²RbEhl20nak;enAkñúg

eragEvgmYy EdlmanbeNþayRbEhl10Em:Rt nigTTwg

RbEhl5Em:Rt. cMENkeragepSg²eTotk¾manGñkeTas

dUcKñaEdr. CnrgeRKaHEdlCab;enAmnÞIrsnþisuxkb;Eqá Ca

RbCaCnrs;enAkñúgPUmiéRBekµgnigGñkEdlFøab;eFVIemXMukal

BICMnan;mun. GñkeTasTaMgGs;minRtÚv)anedaHElgeT drabNa

karRsavRCavminTan;RtÚv)anrkeXIjfa maneTasEdrb¤

Gt;. GIum niyayfa GñkeTasRbePTRsalmYycMnYnRtÚv

)anedaHElg ehIyGñkeTasRbePTF¶n;RtÚvnaMykeTAsmøab;

ecalenAbrievNeCIgPñMPJarKg; Edlmancm¶ayRbEhlCa

500Em:RtBImnÞIrkb;EqáEb:kxagt,Úg.

TTiinnññnn½½yysseeggççbb

TTIIttaaMMgg ³³ TYlkb;EqásßitenAPUmiERsRtBaMg XMuéRBekµg

RsukPñMRsYc extþkMBg;s<W.

ssßßiittii ³³ kb;Eqá CamnÞIrsnþisuxrbs;ExµrrMedaHtaMgBIqñaM

1968 nigmanskmµPaBrhUtdl;eRkayéf¶C½yCmñHTI17

6 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

KukExµrRkhm

Page 9: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

Exemsa qñaM1975. GñkeTasRbmaNCag20nak; Cab;

enAkñúgeragnImYy²énmnÞIrsnþisuxkb;Eqá. GñkeTasRbePT

RsalRtÚv)anedaHElg ehIyGñkeTasRbePTF¶n;RtÚvsmøab;

ecalenAeCIgPñMPJarKg;Edlmancm¶ayRbEhl500Em:Rt

BImnÞIrsnþisux.

Rsukf<g

88¦¦ mmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxx mm--1133

ExµrRkhmbegáItmnÞIrenHeLIgenAqñaM1971 ehIy[

eQµaHfamnÞIrsnþisuxPUmiPaKBiess. kalBIdMbUgmnÞIrenH

manTItaMgenAfµeyag EdleBlenaHmaneQµaHfa «mnÞIr

sm¶at;fµeyag» EdlsßitenAkñúgéRBeRCAénTwkdIRsukf<g extþ

kMBg;s<W. eRkaymkmnÞIrenH)anpøas;mkenAPUmiRtBaMgRcab

kñúgRsukf<gvij bnÞab;BIGñkeTasbHe)arRbqaMgnwgkgkarBar.

enAqñaM1972 mnÞIrPUmiPaKBiess b¤mnÞIrsm¶at;fµeyag

)anbþÚreQµaHeTACa «mnÞIrsnþisux m-13» b¤ «mnÞIr m-13»

vij. Duc CaGñkRKb;RKgmnÞIrenHtaMgBIdMbUgmkemø:H rYmCa

mYykmµaPi)alnigkgkarBarmYycMnYneTot. karRKb;RKgmnÞIr

enAeBlenaHmankarRbytñ½RbEygbMput. enACMuvijmnÞIr

ExµrRkhm)ansg;rbgGMBIeQIRkak;y:agx<s; ¬km<s;BI5eTA

6Em:Rt¦. enAkñúgbrievNenaHmanpÞHR)aMxñgsRmab;eFVICa

TIsñak;GaRs½yrbs;kmµaPi)aldwknaMmnÞIr CakEnøgsYrcemøIy

nigCakEnøgsñak;enArbs;kgkarBarpg. ExµrRkhmCIk

reNþACaeRcInsRmab;dak;GñkeTas nigmanreNþAmYyeTot

manTMhMFMCageKkñúgcMeNamreNþATaMgenaH EdleRbIR)as;

sRmab;XMuxøÜnGñkeTasEdleTIbbBa¢ÚnmkfµI. can; xn Gayu

47qñaM rs;enAPUmieTBPirmü ehAPUmik,alcin XMuvalBn;

Rsukf<g extþkMBg;s<W nigCaGtItkgkarBarenAmnÞIrm-13

)an[dwgfaenAcugqñaM1972nigedImqñaM1973 GñkeTas

RtÚvkgsnþisuxXMuxøÜndUcFmµta b:uEnþbnÞab;BImanynþehaHeb-

52rbs;kgTB½GakasGaemrikaMgTmøak;RKab;EbkmkelI

brievNmnÞIrsnþisuxenaHmk eTIb Duc bBa¢a[CIkreNþAFM²

sRmab;XM uXMagGñkeTasCMnYsvij.

karbBa¢a[CIkreNþATaMgenH KWkñúgbMNg

biT)aMgkarXøaMemIlrbs;kgT½BGakas

GaemrikaMgEdlEtgEtehaHQøbyk

karN_CaRbcaM. reNþAnImYy²suT§Et

mandMbUlRbk;søwkTmøak;sMyabesÞIrb:H

dI. enACMuvijbrievNmnÞIrsnþisuxm-13

EdlmanTMhMFM nigsßitenAkNþaléRBPñM

cm¶ayCitBIrKILÚEm:RtBIPUmiRbCaCn

rs;enA KWmanmYykEnøgeTotsRmab;

XMuXaMgGñkeTaseTIbbBa©ÛÚlmkfµI Edl

kEnøgenaHmaneFVIrbgBT§½CM uvij cMENkreNþAÉeTotKµan

eFVIrbgBT§½eLIy. kgkarBarekµg²RtÚvyamkarBarenAmat;

reNþAGñkeTasEdlmanrbgCuMvij edIm,IkarBarkuM[GñkeTas

lYcrt;.

ssaaxxaaéénnmmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxx mm--1133

saxasMxan;²cMnYnbIkEnøgrbs;mnÞIrsnþisuxPUmiPaK

Biess m-13 KW ³

1¦mnÞIrsnþisuxnKr)al manTItaMgenAkñúgPUmisþúks¥at

XMumanC½y Rsuk]tþúg extþkMBg;s<W. mnÞIrenHRKb;RKgeday

kmµaPi)alExµrRkhmeQµaH s‘um.

2¦mnÞIrsnþisuxPñMRbsiT§× ×Rt½yRtigSmanTItaMgsßitenA

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 7

elx82 Extula qñaM2006

mmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxxbbwwggvv::aa

Page 10: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

kñúgXMuQVaMg RsukBjaB¤ extþkNþal. vuF CakmµaPi)al

RKb;RKgmnÞIrTaMgmUl. mnÞIrsnþisuxenHEbgEckCakEnøg

XMuXaMgGñkeTascMnYn4eTotKW 1¦enAeRkamedÍmém:sak;

Cab;nwgeCÍgPñMRt½yRtigSEb:kxaglic. 2¦enAcmáarsVay.

3¦enAsalavtþPñMRbsiT§×eRkam nig4¦enAsalavtþPñMRbsiT§×

elI. GñkeTasEdlCab;enAkñúgmnÞIrsnþisuxxagelIenHRtÚv

kgQøbnaMykeTAsmøab;enAeCÍgPñ MnigelIPñ MRbsiT§ ×elI.

cMENkkareFVITaruNkmµKWenAnwgRsHTwkmYyelIkMBUlPñMEdl

manTMhM8Em:RtnigCeRmACag1Em:Rt. enAkEnøgsYrcemøIy

manbegÁalmYy kgQøb)anykExScg

eCÍgGñkeTas rYcTajBüÜreLIgelITmøak;

k,alcUlkñúgRsHTwk. kareFVITaruNkmµ

epSgeTot KWExµrRkhmbBa¢a[GñkeTas

vayfµ nigCIkRsHTwk. karRbCuM)aneFIV

eLIgerogral;BIr-bIs)aþh_mþg ehIybnÞab;

BIRbCMumþg²manGñkeTasya:gehacNas;

BI50eTA100nak;RtÚv)anykeTAsmøab;.

3¦mnÞIrsnþisux m-99 manTItaMg

sßitenAkñúgéRBeRCARtg;RBMRbTl;XMutasal

nigXMursµIsamKÁI Rsuk»ra:l; extþkMBg;s<W.

karRKb;RKgenAmnÞIrsnþisuxenHmaneRcIn

dMNak;kal nigmankarpøas;bÚþrRbFanmnÞIr

CaeRcInnak;. dMbUgmnÞIrenHRKb;RKgeday

smmitþ éq bnÞab;mkRKb;RKgedaysmmitþ Kul nigsmmitþ

Nm. mnÞIrm-99 CakEnøgXMuXaMgnigsmøab;GñkeTasGs;

CaeRcIn. enAqñaM1977 mnÞIrm-99 RtÚvExµrRkhmruHerInig

rMlayecal edaysarmanCemøaHKñarvagemdwknaMmnÞIrKW

smmitþ Nm nigsmmitþ Kl;.

GGññkkeeTTaasseennAAmmnnÞÞIIrr mm--1133

GñkeTasCaeRcInRtÚv)anXMuXaMgenAkñúgmnÞIrsnþisux

m-13enH. kalBIdMbUg GñkeTasenATIenaHKWCayuT§Cnnig

RbCaCnmUldæanEdlminRBmedIrtammaKa’d¾PøWsVagrbs;bkS.

eRkaymkmnÞIrsnþisux m-13 )anBRgIkxøÜnnigTTYlGñkeTas

rab;sibnak;eTot EdlsuT§swgCaRbCaCnfµInigGñkmkBITI

q¶ay². enAkñúgqñaM1973 kmµaPi)alEdleTIbEtRtLb;

mkBIRkúghaNUy ¬RbeTsevotNam¦ RbEhlCag10nak;

)anmkRtÜtRtaGñkeTasCamYyRkúmrbs; Duc. b:uEnþminyUr

b:unµanGñkTaMgenH )ankøayeTACaGñkeTasvij nigRtÚvkg

karBarnaMykeTAsmøab;edayykelsfa «eTAeronsURt

bEnßm».

hm GIun CaGtItGñkeTasenAkñúgmnÞIrm-13 taMgBIEx

mifuna qñaM1973 )anniyayR)ab;fa Kat;)aneXIjkmµa-

Pi)alEdlmkBITIRkúghaNUytaMgBIeTIbmkdl;mnÞIrdMbUg

nigéf¶cugeRkaymunnwgRtÚvnaMeTAeronsURtbEnßm. cMENk

GñkeTasmYyRbePTeTot KWyuT§CnExµrRkhmEdledIresrI

nigkmµaPi)alEdlmanzan³FM² dUcCaRbFankgBl KN³

RsuknigRbFanvresnatUcCaedIm. KµanGñkeTasNamñak;

)an dwgBIeTaskMhusrbs;xøÜneLIy KWmanEtGgÁkarmYyKt;

EdlGacemIleXIjeTaskMhusrbs;mnusSmñak;². GIun

R)ab;fa Kat;min)andwgBIeTaskMhusrbs;Kat;eLIy. Kat;

8 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

és sIm bgðajR)ab;BITItaMgrbs;mnÞIrsnþisuxkb;Eqá

Page 11: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

RKan;EtCaGñkkUtvIyULúgmñak;enAkñúgRkúmsil,³RbcaMtMbn;

b:ueNÑaH. GñkeTasTaMgGs;RtÚvCab;XMuenAkñúgreNþAEdlFM

CageKCeRmARbEhlBI4eTA5Em:Rt. EdlreNþAenHRKan;Et

CakEnøgXuMxø ÜnGñkeTasbeNþaHGasnñb:ueNÑaH TRmaMman

bTbBa¢a[eFVIkarEbgEcgRbePTGñkeTaseLIgvij. GñkeTas

Edl Duc yl;faCaRbePTF¶n;RtÚvdak;exñaHeCIg ehIybBa¢Ún

eTAdak;kñúgreNþAmYycMnYn EdlkñúgreNþAnImYy²Gacdak;Gñk

eTas)an20nak;. reNþATaMgenaHsßitenAEk,rmat;sÞwg

nigEk,rreNþAEdlFMCageK. elIsBIenH Duc )anbBa¢a[

CIkreNþACaeRcIneTotsRmab;dak;TNÐ-

kmµ. GIun )anerobrab;fa reNþAmYy

RbePTEdlCareNþAsRmab;eFVITaruNkmµ

GñkeTasmanTMhMTTwgknøHEm:Rt beNþay

RbEvgdgxøÜnmnusS nigCeRmA2Em:Rt.

reNþAmYyGacdak;mnusS)anEtmñak;

b:ueNÑaH ehIyreNþAmYy²tRmÚv[CIk

dEgðnigCit²Kña. enA)atreNþAmanecaH

RbehagTmøúHdIBIreNþAmYyeTAreNþAmYy

eTotsRmab;s‘krnukEdkP¢ab;nwgexñaH

Edldak;Cab;keCIgGñkeTas. reNþA

mYyRbePTeTot TMhMknøHEm:RtbYnRCúg

CeRmAmYyEm:RtknøH ehIyKµandMbUl

Rbk;BIelI KWreNþAXMuXaMgGñkeTasRbePT

F¶n;EdlRtÚvQrrhUtminGackeRmIkxøÜn)aneLIy.

kkaarrssYYrrcceemmøøIIyy kkaarreeFFVVIITTaarruuNNkkmmµµ nniiggmmnnÞÞIIrrrrbbss;;kkmmµµaaPPii))aall

CCaann;;xx<<ss;;eennAAmmnnÞÞIIrr mm--1133

ral;eBlsYrcemøIy RbsinebIGñkeTasNamñak;pþl;

cemøIyminRtwmRtÚvtamGVIEdlGñksYrcg;)anc,as;CaRtÚvrg

TNÐkmµya:gF¶n;F¶rrhUtdl;smøab;ecaleTotpg. hm GIun

)anR)ab;fa enAeBlKat;RtÚvcab;xøÜnbBa¢ÚneTAkan;mnÞIrm-13

dMbUgGñkeTasEdlCab;munKat;)anxSwbR)ab;fa «RtÚvEt

eqøIyfaFøab;eFVIenHeFVIenaH ebImindUecñHeTnwgRtÚvsøab;xøÜnmin

xan». minyUrb:unµan GIun k¾RtÚvnaMykeTAsYrcemøIy eday

Duc ehIy GIun )aneFVItamBaküsmþIEdlGñkeTasdUcKña

niyayR)ab;Emn. GIun )aneqøIysarPaBenAcMeBaHmux Duc

TaMgkuhkxøÜnÉgfa «Føab;eFVICab:UlisBak;edaybICan;».

cMENkbgRbúsrbs; GIun mñak;EdlBMu)andwgerOgenHCamun

)ansarPaBtamGVIEdlxøÜnFøab;eqøIyR)ab; Duc BImun b:uEnþ

EbrCaRtÚvTTYlTNÐkmµya:gF¶n;F¶reTAvij ehIyeRkay

mkRtÚvkgkarBarnaMykeTAsmøab;ecal. GIun )anrYcxøÜnBI

kareFVITaruNkmµnigRtÚvedaHElgCaGñkeTaskRmitRsal

nig[eFVICaCMnYykarerag)ayRbcaMmnÞIrEfmeTot. GIun

)anniyaytamsmþIrbs; Duc fa «GñkEdlcab;mkdak;

enAkñúgmnÞIrenHsuT§EtCaGñkmaneTas dUecñHRtÚvEteqøIy

sarPaBBIeTaskMhusrbs;xøÜn». karsYrcemøIy)anRbRBwtþ

eTACaerogral;éf¶edaymankarcUlrYmsYrBIsMNak;kmµaPi)al

FM²RbcaMmnÞIrdUcCa Duc/ can;/ b:un/ pl nig mas CaedIm.

TaruNkmµnigkarsYrcemøIy)aneFVIeLIgenAkñúgreNþAEdlman

TMhM4Em:Rtkaer: CeRmABI5eTA6Em:Rt nigmanbegÁalRkak;

mYyenAcMkNþalreNþApg. reNþAenHRtÚvkgQøbCIkdEgð

KñaenAtambeNþaymat;sÞwgeRtIyxaglic. kmµaPi)al

sYrcemøIyGñkeTas)aneRbI]bkrN_caM)ac;mYycMnYndUcCa

m¢úl Rcvak; jjÜr bnÞat; nigdgáab;. GñkeTasEdlRtÚvyk

mkeFVITaruNkmµ mundMbUg RtÚvkgQøbcgédTaMgBIreTAeRkay

P¢ab;nwgbegÁalRkak; ehIyTajr:teLIgelI[eCIgehIbputBI

dIrYceTIbcab;epþImeFVITaruNkmµ. GñkeTasxøHRtÚvqµaMKukyk

bnÞat;vaybBa©Úlm¢úleTAkñúgRkckédbnþicmþg². bnÞab;BI

GñkeTaspþl;cemøIyRtwmRtÚvehIym¢úlRtÚvdkecjmkvij

edaydgáab;. kmµaPi)alTaMgGs;KW Duc/ can;/ pl/ b:un nig

mas suT§EtmankEnøgsYrcemøIymñak;mYyenAnwgmnÞIrsñak;

enArbs;xøÜn. Duc CaGñksYrcemøIyedaypÞal;mat;cMeBaH

GñkeTasNaEdlRtÚvecaTRbkan;famanzan³x<g;x<s;. mnÞIr

rbs; Duc sßitenAcm¶ayRbEhl 50Em:RtBIRtBaMgRcab.

]bkrN_sRmab; Duc sYrcemøIyman kaMbit nigcnøúH. GIun

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 9

elx82 Extula qñaM2006

Page 12: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

)anR)ab;fa Duc CamnusSkacCageKkñúgkarsYrcemøIynigeFVI

TaruNkmµGñkeTas. cMENk can; k¾dUecñaHEdrelIkElgEt

b:un nig pl b:ueNÑaH EdlBMusUvmat;kFM²nigvaydMGñkeTas.

GIun )anR)ab;BIviFIEdl Duc eFVITaruNkmµmkelIbgRbús

rbs;Kat;KW Duc )ancgédTaMgBIrBüÜreLIgelIP¢ab;nwgbegÁal

Rkak; rYcykkaMbitcak;elIragkaysBVkEnøgtaMgBIedIméd

rhUtdl;cugeCIg. enAeRkameCIgGñkeTas Duc )andak;can

EdkmYyedIm,IRtgQamEdlhUrecjBIsñamcak;eday

kaMbit. TaruNkmµmYyRbePTeTotEdl Duc RbRBwtþmkelI

GñkeTas ehIyEdlxøÜnyl;faGñkeTaspþl;cemøIyminRtwm

RtÚv KWykjjÜreQIvayedImRTÚgnigxñgrhUtdl;GñkeTas

snøb;)at;sµartI ehIyCYnkalsøab;pgk¾man. viFIsMxan;

mYyeTotKW Duc )anb®Ba©kTwksab‘UGñkeTas edayeRbITueya

s‘kbBa©ÚlcUlbMBg;-k. viFITaMgb:unµanenHCaviFIsahavbMput

nigCabTBiesaFn_mYysRmab;CIvitrbs; Duc EdlFøab;

qøgkat;nigCYbRbTHedaypÞal;kalBIGMLúgkñúgqñaM1967

dl;qñaM1970 KWenAeBlEdl Duc Cab;KukedaysarCab;

Bak;Bn§½nwgerOgra:ve)aHxitþb½NÑeXasnabeRmI[clnaExµr

Rkhm.

cemøIyEdlRtwmRtÚvnigEdlGgÁkarcg;)anbMputenA

kñúgmnÞIr m-13 KWRtÚvEteqøIyfa «Føab;eFVITahan b:Ulis nig

m®nþIfñak;FM²enAsm½ysaFarNrdæExµr». tamRbsasn_

rbs; GIun fa Duc CamnusSmanGtþcritcEmøkCagmnusS

epSgeTotbnþic fVId,itEt Duc cUlcitþniyayelgeRcIn nig

esIcB¤²CamYyGñkeTask¾eday b:uEnþ Duc minEdlmanemtþa

Fm’CamYyGñkeTasNamñak;eLIy. GIun )anniyayfa «CYn

kaleBlkMBugEtCECkelgesIcCamYyGñkeTas Rsab;Et

Duc nwkeXIjfacg;ykGñkeTasNamñak;eTAsmøab;ecal

Kat;k¾bBa¢akgkarBar[eTAedaHGñkeTasecjBIexñaH ehIy

beNþIrykeTAsmøab;Pøam ». GIun Føab;)anB¤karERskbBa¢a

enHedaypÞal; ehIyeFVI[Kat;P½yeLIgj½rxøÜn. Duc ]sSah_

ehA GIun mkCECkelgCamYyNas;GMBIerOgra:vEdlKat;

Føab;Cab;KukkalBIsm½ysgÁmra®sþniymnigerOgCaeRcIn

eTot. GIun k¾Føab;RtÚv Duc sþIbenÞasxøaMgNas;Edr. GIun

)anniyaydUecñHfa éf¶mYyKat;)anedIreTAkan;erag)ay

edaymindwgfamankarRbCMuenATIenaH Rsab;Et Duc ecjmk

ehIyERsksmøútnigecaTfa manbMNgcg;ykkarN_[

xµaMg. b:uEnþ GIun )anR)ab;BImUlehtunigeKalbMNgénkar

cUlmkkan;erag)ayenHfa Kat;mkCYbRbBn§rbs; can;

CaRbFanerag)ayedIm,IsYrnaMBIerOgrkmðÚbGahar. eRkABI

bBa¢a[kgkarBarrbs;xøÜnsmøab;GñkeTas Duc k¾eFIVedayxøÜn

ÉgEdr dUckñúgkrNI)aj;smøab;GñkeTasCaeRcInnak;Edl

can; xn niyay[dwgfa Kat;mincaMcMnYnCnrgeRKaHEdl Duc

)ansmøab;eLIy. can; xn niyayeTotfa RkúmkgkarBar

rbs;Kat;Føab;)anTTYlbBa¢aBI Duc [)aj;RbharGñkeTas

NaEdllYcrt;ecj. GIun )anniyayfa RkúmkgkarBark¾

TTYlbBa¢a[eFVITaruNkmµGñkeTasEdr. tamkarniyay

rbs; GIun fa can; xn EdlCakgkarBarGñkeTasenATIenaH

Føab;)aneFVITaruNkmµmkelItarbs;xøÜneQµaH sux EdlCa

GñkeTasenA mnÞIrm-13. GIun niyayeTotfa tarbs; xn

)anehA xn fa «bg» cMENk xn vijniyaytbPøamfa

«eGI¡ eKekµgEmn EteKbgxagbdivtþn_». enAqñaM1979 xn

)anelIkédsMBHsMueTastarbs;Kat;cMeBaHGMeBIEdlxøÜn)an

eFVIkalBIenAkñúgmnÞIrm-13edayelIkehtuplfa «mkBI

enAekµgmindwgGI».

kkaarrggaarrrrbbss;;GGññkkeeTTaass

GñkeTasEdlenAesssl;BIkarsmøab;nigGñkeTas

EdlcUlfµI RtÚveFVIkargarCaerogral;éf¶ TaMgCab;Rcvak;nig

cMNg edaymankgkarBarCaGñkemIlkarxusRtÚveTotpg.

karXøaMemIlrbs;kgkarBarmansPaBmWugm:at;bMput. kg

karBarGñkeTasmansiT§i)aj;smøab;GñkeTasenAeBlGñkeTas

BüayamlYcrt;ecjBImnÞIrsnþisuxkñúgeBlbMeBjkargar.

GñkeTasmYyPaKsøab;eBlbMeBjkargar edaysarkar

)ak;kmøaMg nighUbGaharminRKb;RKan;. kargarrbs;GñkeTas

10 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 13: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

KWelIkTMnb; daMdMLÚg kab;qáaréRB nigrandIeFVIERs. rbb

GaharRtÚvBwgEp¥kTaMgRsugelIkarcat;Ecgrbs;kmµaPi)al

EdlCaGñkkan;kab;erag)ayRbcaMmnÞIr. GñkeTasmñak;Gac

TTYl)anrbbGaharkñúgmYyeBlEtbbrravkkøÚkmYybMBg;

b£sSItUcb:ueNÑaH. cMENkrbbGaharkñúgmYyeBlrbs;kg

karBarGñkeTasvij KW)aymYycanlayCamYydMLÚgmI

nigeBatEdl)anmkBIkmøaMgBlkm~rbs;GñkeTas. b:uEnþ

CYnkalkgkarBark¾TTYlrbbbbrmYykUncandUcGñkeTasEdr

elIkElgEtkmµaPi)alFM²b:unµannak;b:ueNÑaH EdlTTYl

)anrbb)ayRKb;eBlnigmðÚbRKb;RKan;. GIun )anerobrab;

BIbbrrbs;GñkeTasfa kñúgmYyxÞHdak;GgárEtBIrkMb:ugb:ueNÑaH

ehIylayCamYyeBatRkhmxøH niglayCamYysøwkdMLÚgmI

b¤søwkdMLÚgCVaxøH.

eessddæækkiicc©©

esdækic©enAmnÞIrm-13 BwgEp¥kTaMgRsugeTAelIkar

bgábegáInpl kardaMbEnøEpøeQI nigkarensaTRtI rbs;

GñkeTaskRmitRsal. GIun CaGñkensaTRtIenAkñúgsÞwg

EdlhUrkat;mnÞIrnigRtBaMgRcabEdlsßitenAEk,rKña. Duc

)anRbKl;tYnaTI[ GIun eFVICaGñkensaTRbcaMerag)ayenA

mnÞIr m-13. GIun CamnusSmñak;manCMnajc,as;las;kñúg

karcab;RtInwgéd.

RRbbCCMMuunneeyyaa))aayy

kñúgmYys)þah_ Duc )anekaHehAsmaCikrbs;xøÜnenA

tamsaxamYycMnYnmkcUlrYmRbCMuenAnwgmnÞ Irrbs;xø Ün.

erogral;bIs)þah_ b¤mYyExmþg Duc EtgEtesøókBak;s¥at

ecjeTARbCMuenAeRkAmnÞIrm-13. yanCMniHrbs; Duc KWm:UtU

m:Ub‘ÍELt. GIun niyayfa Kat;mindwgfa Duc eTARbCMuenA

TINaeT b:uEnþral;eBlRtLb;mkBIRbCMuvij Duc EtgEtbEnßm

Parkic©fµI²eTotdl;kgkarBarkmµaPi)alfñak;eRkamnigGñk

eTas. GIun niyayeTotfa³ enAeBl Duc mkdl;PøamKat;

)andak;bBa¢a[kgkarBarekµg²ykGñkeTasmYycMnYneTA

smøab;ecal.

KKNN³³RRKKbb;;RRKKggmmnnÞÞIIrr mm--1133

1¦ Duc CaRbFanmnÞIr m-13 nigmanParkic©emIlkar

xusRtÚvkgkarBarnigsYrcemøIyGñkeTasEdlmanzan³x<s;

CageK.

2¦ can; CaGnuRbFanmnÞIrm-13 manParkic©emIlkar

xusRtÚvkñúgmnÞIrenAeBlEdl Duc Gvtþman nigsYrcemøIy

GñkeTasEdlmanzan³x<s;bnÞab;.

3¦ b:un CasmaCikmnÞIr m-13 manParkic©sYrcemøIy

GñkeTasnigeFVITaruNkmµ.

4¦ pl CasmaCikmnÞIr m-13 manParkic©sYrcemøIy

GñkeTasnigeFVITaruNkmµ.

5¦ mas CasmaCikmnÞIr m-13 manParkic©sYrcemøIy

GñkeTas eFVITaruNkmµ nigsmøab;. tamsmþIrbs; can; xn

CakgkarBarenAmnÞIr m-13niyayfa mas KWCakmµa

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 11

elx82 Extula qñaM2006

hm GuIn GtItGñkeTasenAmnÞIrsnþisux m-13

Page 14: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

Pi)alEdlsmøab;GñkeTasGs;eRcInCageK. GIun )an

R)ab;fa Duc k¾smøab;GñkeTasGs;eRcInnak;Edr RBmTaMg

Føab;vaydMeFVITaruNkmµF¶n;²elIGñkeTasCaeRcInnak;eTot.

fVId,itEtkareFVITaruNkmµrbs; Duc minTan;eFVI[GñkeTas

søab;Pøam²k¾eday b:uEnþ GIun niyayfa ry³eBlb:unµan

éf¶eRkaymkGñkeTasTaMgenaHBitCaRtÚvsøab;minxan.

kmµaPi)alTaMg5nak;xagelIenHKWCa«CnceRmIn» rbs;

bdivtþn_. can; evOn )anbegðIberOgenHR)ab;fa «CnceRmIn»

CaGñkEdlGgÁkarbkSTukcitþbMputmindUckgkarBareLIy.

kkggkkaarrBBaarr

kgkarBarenAmnÞIrm-13 RtÚvExµrRkhmeRCIserIs

ykEtekµg²EdlmanGayueRkam15qñaM. Duc CaGñk

eRCIserIskgkarBarTaMgenHedaypÞal;. Gwum vn ehA Din

EdlCaGtItkgkarBar RtÚv)an Duc bMEbkecjBI«Bukmþay

enAPUmiRkaMg XMuR)aMbImMu Rsukf<g. Din CaeQµaHbdivtþenA

eBlmkeFVICakgkarBarmnÞIr m-13. cMENk vn Ca

eQµaHEdlKat;dak;eRkayeBlKat;sµRK½citþcUlbeRmIkgTB½

rdæaPi)alkm<úCakñúgGMLúgTsvtSr_qñaM1980. Duc )aneTA

eRCIserIs can; evOn nigmitþPkþimñak;eTotBITIlanhVwkhat;

mYykEnøgkñúgTwkdIRsukf<g extþkMBg;s<W. cMENk can; xn

RtÚv Duc eRCIserIsykmktamry³karsRmitsRmaMgBIfñak;

PUminigXMu. cMENkkgkarBarepSgeTotk¾RtÚv Duc eRCIserIs

dUc vn xn nig evOn Edr. tamsmþIrbs;RbCaCnrs;enAkñúg

Rsukf<g )an[dwgfaeQµaH Exl Kun ¬kUnG‘¿RsI júaMg yI¦

eb ¬kUnG‘¿RsI Ehm¦ Kwm Gun ¬kUnG‘¿RsI dYg nUc¦ e):A kak;

¬kµÜyBU sI Ca¦ Ehm ebOn ¬kUnyay swm¦ nig eGOn

¬kUnyay yk;¦ RtÚvExµrRkhmbMEbkecjBIRKÜsarmkeFVI

CakgkarBarenAmnÞIrm-13 ehIymkdl;eBlbc©úb,nñenH

GñkTaMgGs;enHmineXIjRtLb;mkpÞHvijeLIy. kgkarBar

TaMgb:unµanEdl Duc eRCIserIsykeTAbeRmIkargarenAkñúgmnÞIr

m-13 manmYycMnYnmin)anhat;eronk,ÜnyuT§sa®sþGVITaMg

Gs; nigminEdlsÁal;kargarenaHBImunmkya:gem:cpg.

GIun niyaydUecñHfa «kgkarBarsuT§EtCamnusSfµInigekµg²

bMput». karRbEmRbmUlkgkarBarv½yekµg²enHbBa©b;Rtwm

edImqñaM1973. kgkarBarcMnYnCag10nak;suT§EteRCIserIs

ykmkBIXMuR)aMbImMu Rsukf<g. kgkarBarTaMgenHRtÚv)an

EbgEckCaBIrRkúmFM²KW 1¦kgkarBarGñkeTasenAkñúgmnÞIr

XMuXaMg nig2¦kgkarBarGñkeTaseBlkMBugbMeBjkargar.

eRkABIParkic©karBarGñkeTas enAmankargarCaeRcIneTot

EdlRkúmkgkarBarRtÚvEtGnuvtþtam bBa¢aEdldak;cuHBIfñak;

elImk. GIun )anniyay

fa GñkeTasmYycMnYn

Edlcab ;mkB Ik En ø g

epSg²KWkgkarBarmnÞIr

m-13 CaGñkeTAcab;.

cMeBaHkareFV ITar uNkmµ

GñkeTasnigkarna MG ñk

eTasykeTAsmøab; k¾Ca

tYnaTImYyEpñkrbs;kg

karBarEdr.

karEbgEckeBlevla

yamGñkeTasRtÚv)an

12 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mmnnÞÞIIrrssnnþþiissuuxxbbnnÞÞaayyeerraaggeeKKaa

Page 15: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

kMNt;ya:gc,as;las;. kgkarBarBIrnak;RtÚvyamGñkeTas

ry³eBlBIrema:g bnÞab;mkRtÚvpøas;bþÚrevnKñabnþbnÞab;

eTAeTot. kñúgGMLúgeBlyam kgkarBarBMumansiT§isRmak

b¤GgÁúymYykEnøgeLIy. RbsinebImanGñkeTasNamñak;lYc

rt;cMevnkgkarBarNa kgkarBarenaHnwgRtÚvTTYlTNÐkmµBI

Duc. evOn CakgkarBarEtmñak;Kt;EdleFVsRbEhskñúg

eBlyamGñkeTas edaybeNþay[GñkeTasbInak;rt;rYc.

evOn RtÚvTTYlTNÐkmµBI Duc CamYynwgGñkeTasdéTeTot.

kñúgcMeNamkgkarBarTaMgGs;BMumankarcat;taMg[nrNamñak;

eFVICaRbFaneLIy. xn )anniyayfa Duc CaGñkRKb;RKg

kgkarBarTaMg10nak;enaH.

bc©úb,nñ kgkarBarmnÞIrm-13 EdlenAmanCIvitKW

can; evOn rs;enAPUmikumarmas XMuGmlaMg Rsukf<g. Cn

¬minsÁal;RtkUl¦ rs;enAfñl;bMEbkGmlaMg XMuGmlaMg

Rsukf<g. Nin ¬minsÁal;RtkUl¦ rs;enAPUmiTMnab XMuGmlaMg

Rsukf<g. can; xn rs;enAPUmieTBPirmü ehA PUmik,alcin

XMuvalBn; Rsuk]tþúgÁ. Gwum vn ehA Din rs;enAPUmisþúks¥at

XMumanC½y Rsuk]tþúgÁ.

kkaarrmmiinnTTuukkcciittþþKKññaa

enAcugqñaM1973 TwkCMnn;)anCn;licTItaMgmnÞIrsnþisux

TaMgmUl bNþal[GñkeTassøab;Gs;CaeRcIn. b:uEnþenAeBl

RbCMumþg² Duc BMuEdlraykarN_R)ab;GgÁRbCMuGMBIbBaðaenH

eLIy. Duc RtÚvsßitenAkñúgkarsgS½yrbs;kmµaPi)alepSg

eTot EdlRtÚvEbgEck[eTAenAmnIÞrsnþisuxRbsiT§×Rt½yRtigS

nigmnÞIrm-99. GIun )anerobrab;BIkarsgS½yenHfa kmµa-

Pi)alFM²mYycMnYn)anCCIksYr Duc BIbBaðaGñkeTassøab;enA

mnÞIrm-13 nigTTYlkarsþIbenÞasxøH²edaysarminRBm

raykarN_eTAfñak;elIBIehtukarN_Edl)anekIteLIgenH.

GIun )anniyayfa s‘um )ansMu[Kat;CYyraykarN_erOg

enHeTAR)ab;fñak;elIpgcMeBaHkrNIEdl Duc minRBmray-

karN_GMBImUlehtuGñkeTassøab;Gs;CaeRcInnak;.

enAedImqñaM1975 TMnas;épÞkñúgrvagkmµaPi)alFM²enA

kñúgmnÞIr)anekItmaneLIgCasm¶at;. pl EdlCakmµaPi)al

mñak;bnÞab;BI Duc/ b:un nig can; RtÚvkgkarBarnaMykeTAsmøab;.

erOgehtuenHmanEt GIun mñak;Kt;Edldwgc,as;CageK eRBaH

Kat;)aneTABinitüemIledaypÞal;tambBa¢arbs; Duc bnÞab;BI

mankarPñal;KñaCamYyBYkkgkarBarnigGñkeTaskRmitRsal

mYycMnYn. GIun rMB£kfa Duc )anRbkas[kg;mYyeRKÓg

RbsinebInrNamñak;TayRtÚvBIGñkeTasEdlKat;)ancab;cg

enaH. b:uEnþKµannrNanwksµandl;fa GñkEdlRtÚvcab;xøÜn

enaHCa pl eT. pl RtÚv)ancab;xøÜntambBa¢arbs; Duc.

can; xn GtItkgkarBarenAmnÞIrm-13 niyayfa pl

)aneFVIxusnwgvin½yGgÁkar BIbBaðaxussIlFm’nigGagxøÜnCa

GñkFMenAkñúgmnÞIrbnÞab;BI Duc. cMENk can; evOn niyayfa

pl CamnusSsøÚtbUtCageKmñak;kñ úgcMeNamkmµaPi)al

TaMgGs;EdlenATIenaH.

kkaarrssmmøøaabb;;

viFIsmøab;GñkeTasenAmnÞIr m-13 maneRcInRbePT.

GñkeTasxøHRtÚvsmøab;enAeBlsYrcemøIy GñkeTasxøHRtÚv

smøab;eday)aj;nwgkaMePøIg xøHeTotRtÚvsmøab;eday

kmµaPi)aldwknaMkñ úgmnÞIrenAeBleFVITaruNkmµ nigGñkxøH

eTotRtÚvnaMykeTAsmøab;enATItaMgBiXatEtmþg. GIun )an

erobrab;BIviFIsmøab;mYyRbePTeTotfa kgkarBar)annaM

GñkeTaseTAkan;reNþARtgQammYy rYcykRkmarMukBIrCMu

ehIyTajCayRkmamçagmñak; ehIykgkarBarmñak;eTot

ykkaMbitcMBuHTugEG‘rEkgsMelog[esþIgdUcsøabman;

cak;cUlbMBg;-k exVH[hUrQamcUlkñúgreNþARtgQam.

cMENkkgkarBarepSgeTot CaGñkCBa¢ÚnsaksBykeTA

teRmóbdak;kñúgreNþAkb;saksBrYmcMnYnbIEdlmansNæan

CamMuc®gáan». GIun niyayeTotfa enARtg;Nak¾eXIjk,al

exµacEdr. edaysarEtmanexµacgab;eRcInEbbenH eTIbeFVI

[Kat;ElgxøacexµactaMgBIeBlenaHrhUtmk. GIun )an

raykarN_BIcMnYnmnusSEdlRtÚvsmøab; søab;edaysarCMgW

nigedaysarTwkCMnn; srubTaMgGs;mancMnYnRbEhl3mWun

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 13

elx82 Extula qñaM2006

Page 16: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

nak;. GIun )anR)ab;BIkaryl;eXIjrbs;Kat;cMeBaHGñkeTas

Edlsøab;enAkñúgmnÞIrm-13fa KWCakarTTYlxusRtÚvrbs;

Duc Etmñak;Kt; eRBaHbBa¢arbs; Duc TaMgb:unµanRtÚvEtGnuvtþ

edayminGacelµIs)aneLIy. can; xn R)ab;fa «ebI mineFVI

tambBa¢aeT kMhusnwgRtÚvFøak;mkelIxøÜn´vij». GIun )an

sþab;B¤GMBIkardak;bBa¢arbs; Duc [kgkarBarmnÞIrsmøab;

xµaMgkñúgmYyéf¶BIrnak;CakMhit. GIun enAcaMsmIþrbs; Duc

niyayR)ab;ekµg²CakgkarBarfa «kñúgmYyéf¶eKdaMdMLÚg

mI)an100Kum< ÉgRKan;Etsmøab;x~aMgEdlcab;)ancMnYnBIr

nak;k¾Bi)akEdr».

kkaarrppøøaass;;bbþþ ÚÚrrTTIIttaaMMggnniiggkkaarrvviillRRttLLbb;;eeRRkkaayyééff¶¶CC½½yyCCmmññHH77

EExxmmkkrraa qqññaaMM11997799

enAExemsa qñaM1975 mnÞIrsnþisux m-13 )an

pøas;bþÚrTItaMgmkRkúgPñMeBj. tamsmþIrbs;kgkarBar

eQµaH can; xn faTIkEnøgEdlRtÚvbþÚrmkRkúgPñMeBjenaH KW

TYlEsøg. Duc enAEtmantYnaTICaRbFanmnÞIrsnþisuxdEdl.

É can; nig b:un k¾enAEtCakmµaPi)alfñak;elIrbs;mnÞIrenH

Edr. Duc )anRbkasR)ab;bNþakmµaPi)al kgkarBarnig

GñkeTasfaRtÚvEtpøas;bþÚrkEnøgeFVIkar. Duc )anniyay

eTotfa Kat;nwgRbmUlkmµaPi)alnigkgkarBarNaEdl

manRbvtþirUbl¥ykeTAeFVIkarCamYyKat;enAPñMeBj. xn

niyayR)ab;fa Duc )anRbkaslixitEdlkñúgédxøÜn edaHElg

GñkeTasEdlenAesssl;BIkarsmøab;. GIun CaGñkniyay

tamkarR)ab;rbs; Duc fa «\LÚvbkSeyIgTTYl)anC½y

CmñHTaMgRsugehIy dUecñHeyIgRtÚvEtbþÚrmnIÞrrbs;eyIgeTA

taMgenAPñMeBjvij». BaküsmþImYyXøaenH)aneFVI[kmµa-

Pi)alTaMgGs;nigkgkarBarsb,ayrIkraynigGbGrcMeBaH

mhaC½yCmñHenHRKb;²Kña. can; xn )anerobrab;BIPaB

sb,ayrIkraynigkarxkcitþrbs;Kat;cMeBaHGgÁkarfa Kat;

sgÇwmxøaMgNas;fanwg)aneTAeFVIkarenAPñMeBjCamYy Duc

eRBaHKat;xitxMeFVIkarRKb;Ebby:agtambBa¢arbs; Duc.

b:uEnþKat;EbCaRtÚvbBa¢Ún[eTAenAkgcl½tCamYyRbCaCnÉ

eTotenAkñúgRsukPUmirbs;Kat;eTAvij bnÞab;BI Duc esIubdwgfa

Kat;manRKÜsarCab;Bak;Bn§½nwgm®nþIénrbbsaFarNrdæExµr.

xn niyaydUecñHfa «xitxMeFVIkaredIm,IC½yCmñH nigedIm,Iman

muxmat;nwgeK. luHdl;éf¶C½yCmñH ehIyEbrCaGs;sgÇwm

eTAvij». xn esaksþayGMeBIEdlxøÜn)aneFVIeTAelIGñkeTas

eday)aj;smøab;GñkeTasCaeRcInnak;tambBa¢arbs; Duc .

xn R)ab;fa Kat;Føab;)aj;smøab;GñkeTastambBa¢arbs; Duc

enAeBlGñkeTaslYcrt;ecjBImnÞIrXMuXaMg.

can; b:un nigkgkarBarxøHeTotEdlmanRbvtþirUbl¥ RtÚv

)an Duc ehA[eTAeFVIkarCamYyenAÉTYlEsøg¬s-21¦.

cMENkGñkeTasmYycMnYnEdlenAesssl;BIkarsmøab;

RtÚv)anedaHElg[vilRtLb;eTAtamkardæan nigpÞHsEm,g

erog²xøÜn ehIymYycMnYnRtÚvEbgEck[eTAenAtammnÞIr

snþisuxEdlCasaxarbs;mnÞIr m-13. GIun nigbkçBYkKat;

bInak; RtÚv)anbBa¢ÚneTAkan;mnÞIrm-99 ehIyGñkxøHeTot

RtÚvbBa¢ÚneTAkan;extþeBaF×sat;. cMENkmnÞIrm-13 RtÚv

)ane)aHbg;ecal.

tMENgCaRbFansnþisuxs-21rbs; Duc )anbBa©b;

enAéf¶TI6 Exmkra qñaM1979. kmµaPi)alfñak;dwknaMmnÞIr

mYycMnYnRtÚv)ansmøab; ehIymYycMnYneTot)anrt;R)as

GayueTAkan;tMbn;dac;Rsyal. Duc RbFanmnÞIrs-21 )an

rt;eTAkan;TwkdIXMuGmlaMg Rsukf<gmþgeTot EdlenATIenaH

ExµrRkhm)anRbmUlRbCaCnRbEhl4>600nak; ¬eday

rab;bBa©ÚlTaMgyuT§CnExµrRkhm Edlcab;mkBIxagPUmiPaK

bUBa’pg¦ykeTAsmøab;ecalenAEb:kxageCIgvtþkEnSgsm

edayqøgsÞwgRkaMgBénø. tamRbsasn_rbs;GFikarb:Ulis

Rsukf<g)an[dwgfa karekorCnrgeRKaHBIkEnøgepSgmk

smøab;KW Duc CaGñkGnuvtþEpnkarenHedaypÞal; bnÞab;BIKat;

RtLb;BIPñMeBjeTAvij.

enAkñúgÉksar«sMNMuerOgtulakarkat;eTasbnRbl½y

BUCsasn_ b:ul Bt-eGog sarI» manerobrab;BIkardwkCBa¢Ún

mnusScMnYn1>200nak;epSgeTotykeTAsmøab;ecalenA

14 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 17: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

nwgTItaMgxageCIgvtþkEnSgsmEdr KWenAkñúgGMLúgExkumÖ³ qñaM

1979.

TTIIttaaMMggRRttBBaaMMggRRccaabbBBIIqqññaaMM11997755rrhhUUttmmkkddll;;bbcc©©úúbb,,nnññ

cab;taMgBIqñaM1975-1979 GtItmnÞIrm-13 b¤

RtBaMgRcab BMumanRbCaCn b¤ExµrRkhmNamñak;edIrqøgkat;

TIenaHeLIy eRBaHCavalrehazannigsm,ÚrstVéRB. b:uEnþ

bc©úb,nñ EpñkxøHénTItaMgRtBaMgRcabRtÚvRbCaCnEdlrs;

enAkñúgPUmifµKub XMuGmlaMg randIykeFVICaERsrbs;xøÜn

ehIy mYyEpñkFMeTotTukTMenrecal. reNþAeRCA²BImun

sBVéf¶enH ERbCarak;²Gs;. begÁalRkak;EdlBImunman

km<s;5eTA6Em:Rt \LÚvenAsl;EtRbEhlmYyEm:Rt

b:ueNÑaH. sÞwgEdlhUrkat;TItaMgmnÞIrsnþisuxm-13 nig

manRbPBmkBIPñM»r:al; enAEthUrkat;TItaMgenHdEdl.

RtBaMgRcabEdlCaCRmkRtInigCakEnøgEdlpþl;esdækic©

sMxan;sRmab;mnÞIrsnþisux m-13 k¾sßitenAdUcmun RBmTaMg

beRmIesckþIRtÚvkarrbs;RbCaCnkñúgkareFVIERscmáarnig

ciBa©wmstVBahn³pg. mnusSeRcInnak; enAkñúgTwkdIRsukf<g

extþkMBg;s<W suT§EtdwgBIkarsmøab; mnusSenAkñúgmnÞIrsnþisux

m-13 eRkamkarRKb;RKgrbs; Duc.

TTiinnññnn½½yysseeggççbb

TTIIttaaMMgg ³³ mnÞIrsnþisux m-13 sßitenAPUmifµKub

XMuGmlaMg Rsukf<g extþkMBg;s<W.

ssßßiittii ³³ Duc )anbegáItmnÞIrsnþisux m-13 enHtaMgBI

qñaM1971. dMbUgmnÞIrenHmanTItaMgenAkñúgbrievNfµeyag

nigeRkaymk)anpøas;mkkan;TItaMgRtBaMgRcabvij. Duc

CaRbFanmnÞIrTaMgmUl rYmCamYynwgkmµaPi)al5nak;epSg

eTot. eRkABIenHenAmankgsnþisuxek~g²15nak;eTot.

mnÞIrenHEckecjCa3saxaKW mnÞIrsnþisuxnKr)almnÞIr

snþisuxPñMRbsiT§×Rt½yRtigSnigmnÞIrm-99. enAExemsa

qñaM1975 mnÞIrm-13 RtÚv)anpøas;TItaMgmkenA«TYl

Esøg»vij b¤ehAfa «mnÞIrs-21».

epg BgSr:asuI

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 15

elx82 Extula qñaM2006

TItaMgsmøab;enAPUmiRkaMgRkÚc XuMRkaMgdI)ay RsukPñMRsYc extþkMBg;s<W

Page 18: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

¬¬ttBBIIeellxxmmuunn¦¦

kkaarrssYYrrcceemmøøIIyy nniiggTTaarruuNNkkmmµµ

dMeNIrkarsYrcemøIyGñkeTaskñúgmnÞIrsnþisuxtMbn;man

lkçN³bnþbnÞab;dUcdMeNIrkarsYrcemøIyenAkñúgmnÞIrs-21

Edr. lkçN³dUcKñabnþbnÞab; rYmmankarbgçaMgGñkeTasTukBI

2eTA6éf¶ edIm,IbM)ak;sµartImuneBlnaMecjeTAsYrcemøIy

nigeRbIRKb;viFIsa®sþsYrcemøIy Edlrab;TaMgviFIsa®sþ

RtCak;nigekþApg.

karsYrcemøIytamviFIRtCak;edIm,IykcemøIysarPaB

CaTisedAeTAéf¶muxrbs;mnÞIrs-21 b:uEnþviFIsYrcemøIy

edayekþAdac;xatnigTaMgRsug enAEtRtÚvrkSaTuk «cMeBaHxµaMg

yYnniges>GuI>Ga». viFIsYrcemøIyedayRtCak; KWGñkeTas

RtÚvkmµaPi)alsYrcemøIylYgelam mineRbIkarvaydMeLIy.

viFIsYrcemøIyedayekþA GñkeTasRtÚvkmµaPi)alsYrcemøIy

vaydM eFVITaruNkmµedIm,IykcemøIysarPaB. esovePA

kargarsnþi)almnÞIrs-21 sresrkñúgvKÁsikSaEpñksYr

cemøIyGMBIviFIsYrcemøIyedayRtCak;nigekþAfa «karlYg

elam KWCaviFIsMxan;TImYy cMENkkareFVITaruNkmµCaviFI

TIBIr». viFIsYrcemøIyekþAmansresrbBa¢ak;enAelICBa¢aMg

kñúgbnÞb;sYrcemøIymnÞIrs-21 «sYrGIeqøIyhñwgkuMbEgVr

sMNYrGj. sYrPøameqøIyPøam min[dMGk;mYynaTIeLIy.

RbqaMgvin½yGjmYycMNucRtÚvrgrMBat;10rMBat; b¤qk;ExS

ePøIg5qac;>>>».

dMeNIrkarbgçaMgTukbg¥t;)ayedIm,IbM)ak;sµartI viFIsYr

RtCak;nigviFIsYrekþARtÚv)anKN³esuIbGegátmnÞIrsnþisux

tMbn;eRbIR)as;kñúgkarsYrcemøIyGñkeTaskñúgmnÞIrsnþisuxtMbn;

enAPUmiPaKnirtI. bnÞab;BI)anbBa¢ÚnxøÜndak;XuMXaMg bg¥t;

GaharenAkñúgmnÞIrsnþisuxtMbn;25Gs;ry³eBl3-4éf¶

sug RtÚvKN³esuIbGegátnaMecjeTAsYrcemøIy. sug erob

rab;fa «eBleTAdl;bnÞb;sYrcemøIy KN³esIubGegátdk)arI

[xJúMmYyedIm. bnÞab;mkniyaylYgelamxJúMfa «mitþeyIg

\LÚvRtÚveqøIyR)ab;GgÁkar[Rtg; GgÁkarGt;eFVIGIeT GgÁkar

RsLaj;EtGñkRtg;niyay[Rtg;eTAkuMlak;GgÁkar». eLaH

GñkeTasmnÞIrsnþisuxtMbn;35 enAcaMéf¶EdlKat;RtÚv)annaM

eTAsYrcemøIyedaysareBlenaHKat;TTYl)an)arImYyedIm

BIKN³esuIbGegát. eLaH R)ab;fa )arI mYyedImeFIV[Kat;

«mankmøaMg sVag RsLHxøÜn» bnÞab;BIKat;edkCab;exñaHGt;

)ayGt;TwkGs;ry³eBl2éf¶kñúgKukggwt.

rin R)ab;[dwgfa eBlsYrcemøIydMbUg GñkeTasRtÚv

GgÁúyelIekAGIFmµta sYrnaMniyayeqøIyqøg minTan;smøút

eFVITaruNkmµeLIy b:uEnþkarsYrelIkeRkaybnþbnÞab;mkeTot

enaH KWsmøútKMramkMEhgnigeFIVTaruNkmµEtmþg. rin bBa¢ak;

BaküKMramkMEhgrbs;KN³esuIbGegátfa «eBlsYrs¥IRtÚv

eqøIyhwñg. ebIRbqaMgKWc,as;CaRtÚvdMbgnigExSePøIgmin

xan». eLaH rMB£kBIkarsYrcemøIyKat;elIkTIBIr «eBlnaMeTA

dl;bnÞb;sYrcemøIy dMbUgKN³esuIbGegátR)ab;[xJúMGgÁúy

elIekAGI ehIycab;epþImsYr. sMNYrTImYyEdlsYrxJúMRKb;

eBlenaHKW «etIÉgdwgxøÜneTehtuGI)anCaGgÁkarcab;xøÜnÉg

mkTIenH?» xJúMeqøIyfa «Gt;dwg» eBlenaH vavayxJúM rYcva

niyayfa «ÉgKitsineTAbnþiceToteyIgmkvij» eBlmk

vijcab;epþImsYrbnþeTot «em:cnwkeXIjb¤enA?» xJúMeqøIy

«Gt;dwgeT». 3éf¶eRkaymk eLaH RtÚv)annaMecjeTAsYr

16 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

cMNg]RkidækmµmnÞIrsnþisuxPUmiPaKnirtI

karkekIt Rbtibtþikar nig TMnak;TMng

Page 19: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

cemøIymþgeTot b:uEnþdMeNIrkarsYrelIkTIBIrenHmindUcmun

eLIy. eLaH erobrab;fa «vasYrsMNYrdEdl xJúMeqøIyfa

Gt;dwgdEdl. vasmøútxJúM[sarPaB. xJúMfaGt;dwg. bnÞab;

mk vaykdMbgkþeKanigykfg;pøasÞicmkruMk,alxJúMrhUtsnøb;

)at;sµartI. eBldwgxøÜneLIg ´edkenAkñúgKukggwtvijeTA

ehIy».

edaysarGñkeTasmanlkçN³sMxan; TaMgeTaskMhus

nigzan³tYnaTI karsYrcemøIyenAkñúgmnÞIrsnþisuxtMbn;man

sPaBxøaMgkøanigRsYcRsal;bMputEdr. karsYrcemøIynig

TaruNkmµeFVIeLIgcMeBaHGñkeTasya:gticBIrdg. mþg²eRbI

eBlevlaCaeRcInem:ag. karsYrcemøIyekIteLIgcMeBaHGñk

eTaseRcIndg edaysarkmµaPi)almnÞIrsnþisuxyl;fa

kareqøIysarPaBrbs;GñkeTaselIkTI1 nigTI2 «BuMTan;eqøIy

c,as;las;lm¥itGs;erOgeLIy ehIykarsYrenAeBlbnþ

bnÞab;eTotenaH Caclnavivtþbnþicmþg²eTAmuxCanic©».

eLaH RtÚvKN³esuIbGegátmnÞIrsnþisuxtMbn;35sYrcemøIy

cMnYnbIdg. eBll¶acmþg²eRbIeBlGs;;Cag4em:ag. tam

ÉksarcemøIysarPaBrbs; CU kan bBa¢ak;fa Kat;RtÚv)an

KN³esuIbGegátmnÞIrsnþisuxtMbn;25sYrcemøIycMnYn4

elIk. elIkTI1enAéf¶TI20 Exvicäika qñaM1975 BIem:ag8

RBwkdl;em:ag12éf¶Rtg;. elIkTI2sYrenAéf¶TI4 ExFñÚ qñaM

1975 BIem:ag12³20naTIdl;em:ag4resol. elIkTI3

enAéf¶TI14 ExFñÚ qñaM1975 BIem:ag 5³30naTI l¶acdl;

em:ag6l¶ac nigelIkTI4KWenAéf¶TI19 ExFñÚ qñaM1975 BI

em:ag9RBwkdl;em:ag11éf¶Rtg;.

eKalbMNgénkarsYrcemøIyd¾sRsak;sRsaMnigGmnusS

Fm’enAkñúgmnÞIrsnþisuxtMbn; k¾minxusBIeKalbMNgénkar

sYrcemøIyGñkeTaskñúgmnÞIrs-21Edr. eKalbMNgkñúgkar

sYrcemøIyGñkeTasman3KW TI1¦edIm,IbgçM[GñkeTasRBm

eqøIysarPaBfaxøÜnmankMhus. TI2¦[GñkeTassarPaB

GMBImUlehtuénkark,t;. nigTI3¦[GñkeTassarPaBGMBI

ExSsgVak;cat;taMgEdlk,t;CamYyxøÜn. fn RtÚv)annaMecj

eTAsYrcemøIycMnYn6dgkñúgrvag5eTA6éf¶. fn GHGagfa

«dMeNIrkarsYrcemøIyd¾twgrwugnigxøaMgkøa KWkñúgbMNgrujTmøak;

GñkeTasEdlRtÚvsYrcemøIy[køayCaxµaMgBitR)akdrbs;

GgÁkar GMBIEpnkark,t;nigExSsgVak;EdlBak;B½n§kñúgEpnkar

enaH». rin bBa¢ak;GMBIviFITmøak;kMhusedaykarCCIksYr

rbs;KN³esuIbGegátmnÞIrsnþisuxtMbn;25 rYmmansMNYr

dUcCa «eBlenAPñMeBjeFVIs¥IxøH? eBlcuHmkmanbkSBYk

b:unµannak;? )aneFVIskmµPaBGVIxøH?».

eRkamkarsYrcemøIyrbs;KN³esIubGegátmnÞÍrsnþisux

tMbn; GñkeTasPaKeRcIneqøIysarPaB. enAeBlsYrcemøIy

kan eqøIysarPaBkMhusénkarcab;xøÜnrbs;Kat;R)ab;KN³

esuIbGegátmnÞIrsnþisuxtMbn;25eQµaH m:ug/ hak; nigeRsg

fa «xJúMBitCamanbMNgrt;eTARbeTsesomBitR)akdEmn».

dUc kan Edr hYr RtÚv)ansYrcemøIyedayKN³esuIbGegát

mnÞIrsnþisuxtMbn;25cMnYn2nak; KWsmmitþ Cam nigsmmitþ

hak; Gs;ry³eBl2em:ag. hYr )aneqøIysarPaBGMBI

Epnkark,t;nigExSk,t;rbs;Kat;cMnYn40nak;.

GñkeTaseqøIysarPaBTaMgkarBitnigTaMgkarRbDit kñúg

eKalbMNg)ankarsenþasRbNInigkarrs;ranmanCIvit.

R)ahuIm RtÚv)anbBa¢ÚnBImnÞIrsnþisuxtMbn;25mkdl;mnÞIr

s-21 enAéf¶TI24 Exmkra qñaM1976. 5ExeRkaymk

Kat;RtÚv)anbkScarseRmc[naMykeTARbharCIvit. tam

cemøIysarPaBrbs; R)ahuIm mUlehtuEdlnaMdl;karcab;

xøÜnKat; KWedaysarKat;maneQµaHCab;ExSk,t;kñúgcemøIy

sarPaBrbs; yUsuH. «xJúMKµankUncitþNamYylak;elomGIV

CamYyGgÁkarbdivtþn_eLIy eRBaHxJúM)aTyl;c,as;ehIyfa

GgÁkar bdivtþn_ TamTarEtesckþIesµaHRtg;eT eTaskMhus

TaMgb:unµanEdlmanBImunmk GgÁkarbdivtþn_nwgelIkElg

eTas[TaMgGs; ehtuenHxJú M)aTecHEtrg;caMnUvkarvinicä½y

rbs;GgÁkarbdivtþn_edaysgÇwmCanic© ». kþIsgÇwmrbs;

R)ahuIm cMeBaH karsenþasRbNIrbs;bkS)anekIteLIg

Emn KWekIteLIg 5ExbnÞab;BIsYrcemøIycugeRkaybMput.

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 17

elx82 Extula qñaM2006

Page 20: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

R)ahuIm RtÚv)anbkSseRmcnaMykeTARbharCIvitenAéf¶TI

14 Ex]sPa qñaM 1976. eQµaH R)ahuIm sßitkñúglMdab;

elxerogTI87 kñúgcMeNamGñkeTascMnYn337nak;Edl

bkSseRmcRbharCIvit. tamkarsikSarbs;elak GuIsa

]sµan GñkniBn§esovePA «G‘UKUbH» bgðajfa GñkeTasCab;kñúg

cemøIysarPaBrbs; R)ahuIm mancMnYnsrub11nak;.

GñkeTascMnYn10nak; )ansøab;)at;bg;CIvit. GñkeTasmñak;

kñúgcMeNam10nak; mancemøIysarPaBenAmnÞIrs-21.

GñkeTasmñak;enaH eQµaH y:asy:a. tambBa¢IGñkeTasmnÞIr

s-21 y:asy:a søab;edayRKaMs<wkenAéf¶TI2 Ex]sPa

qñaM1976.

krNIGñkeTasmnÞIrsnþisuxtMbn; kñúgPUmiPaKnirtI )an

ekIteLIgdUckrNIGñkeTaskñúgmnÞIrs-21Edr. kareqøIy

sarPaBrbs;GñkeTaseRkamkarlYgelamnigeFVITaruNkmµ

eFVI[GñkeTasrYcputBIPaBsegVKnigTaruNkmµ. b:uEnþcemøIy

sarPaBrbs;GñkeTaseFVI[GñkeTasxøÜnÉgnigGñkCab;kñúg

cemøIyPaBrbs;xøÜnkøayCaxµaMgrbs;GgÁkar. bnÞab;BIqøgkat;

karsYrcemøIy Nub RTI sarPaBGMBIExSsgVak;k,t;rbs;Kat;

cMnYn27nak;. cMENkExSk,t;rbs; hYr manrhUtdl;40

nak;. PaBCaxµaMgnigCaExSsgVak;rbs;xµaMgRtÚv)ancab;xøÜn

nigRbharCIvit. dUcsmmitþ etg RbFanmnÞIrsnþisuxtMbn;

25bBa¢ak;fa «eBlsYrcemøIyehIy eXIjc,as;faCa

Pñak;garcarkic©rbs;xµaMgBYkGa ln; nl;» tambBa¢arbs;

elxatMbn; KWRtÚvEt«kemÞc ».

rin dwgc,as;BIbMNgrbs;KN³esuIbGegátkñúgkarsYr

CCIkrkExSry³cat;taMg dUecñH rin eqøIyR)ab;eQµaHmnusS

EdlRtÚv)ancab;xøÜnCamYyKat; b:uEnþKat;minRBmeqøIydak;

GñkepSg CaGtItTahan ln; nl; EdlKat;)ansÁal;tam

sMNYrrbs;KN³esuIbGegáttMbn;25eLIy. rin R)ab;ehtu

plfa «GaNitRbBn§kUnKña enApÞHGt;dwgGIesaH. suxcitþ

søab;Etmñak;ÉgeTAval¥Cag ».

viFIeFVITaruNkmµelIGñkeTasbgçMykcemøIyrbs;KN³

esuIbGegátmnÞIrsnþisuxtMbn;kñúgPUmiPaKnIrtIrYmman ³ qk;

ExSePøIg dkRkck vaynwgdMbg vaynwgExStI ExSePøIg

vaybM)ak;édeCIg vaybM)ak;q¥wgCMnIr Rc)ac;k ruM

es,agpøasÞic[fb;degðIm.

sug )an[dwgfa «GñkeTasxøHRtÚvqk;ExSePøIgrhUtqáÜt

ElgesøókexaGav xøHRtÚvvayrhUt)ak;q¥wgCMnIr». em:A nig

rin bBa¢ak;fa kareFVITaruNkmµedayqk;ExSePøIg nigruMes,ag

pøasÞikeFVIeLIgEtcMeBaHGñkeTasEdlKN³esuIbGegátmnÞIr

snþisuxyl;fa CaxµaMgmantYnaTIsMxan;CaTahan CayuT§Cn

ExµrRkhm EdlRtÚv)anecaTfak,t; nigGtItTahanrbb

ln; nl; m®nþIepSg².

karsYrcemøIyrbs;KN³esuIbGegát edaykareFVI

TaruNkmµ edaykarbgçMelIGñkeTaskñúgsPaBTn;exSay

Rsab;enaH eBlxøHbNþal[GñkeTassøab;)at;bg;CIvit

kñúgeBlenaH nigéf¶bnþbnÞab;mkeTot. muwg etg ehA sMNag

RbFanmnÞIrsnþisuxtMbn;25 )anvaysYrcemøIyGñkeTas

cMnYnBIrnak;eQµaH Exøg nigeQµaH cnßa. etg vayrhUtdl;

GñkTaMgBIrsøab;. etg bBa¢ak;fa «xJúMGnuvtþtamkarENnaM

rbs; taC½y ¬elxatMbn;25¦ eday)ancab;eQµaH Exøg

ykeTAmnÞIrsnþisuxsYrcemøIyrYcXuMXaMgenATIenaH rhUtCn

enHsøab;kñúgmnÞIrXuMXaMg. eRkaymkeTot xJúM)aneTAcab;

eQµaH cnßa ykmksnþisux rYcvaysYrcemøIyGMBIerOgKij

bgáb;. edayminGacTTYlcemøIytamkarecaT)an taC½y

k¾)anCMruj[xJúMvaysYrxøaMgEfmeTot rhUt cnßa enaHsøab;

mñak;eTot ».

GñkeTasEdleqøIysarPaBedIm,IecosputBIkareFVITaruN-

kmµnigkñúgkþIsgÄwmfaRtÚv)anedaHElg TIbMputRtÚv)anedaHElg

Emn. GñkeTasRtÚv)anedaHElgBIbnÞb;XuMXaMg ehIy

bBa¢ÚneTAmat;reNþAedIm,IRbharCIvitedayt,Úgcb Kl;

b£sSI nigEdkePøAreTH.

¬¬eennAAmmaanntt¦¦

eGo em:gRTI

18 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 21: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

edaysarEtRsukekIts®gÁamenAqñaM1973 ent RtÚv

bgçMcitþQb;eronRtwmfñak;TI10. eBlenaHclnaExµrRkhm

)anrIkduHdaleBjRsukrmasEhk extþsVayerog. RbCaCn

CaeRcIn)annaMKñacUleFVIbdivtþn_. yayEhm mþayrbs;

ent mankarRBÜy)armÖya:gxøaMg eRBaHb¥ÚnRbúsrbs; ent

)ancUleFVITahanExµrRkhmmñak;eTAehIy. edayxøac)at;bg;

ent mñak;eTot yayEhm )anseRmccitþ[ ent eTAbYs

enAvtþtasYsGs;bIvsSa.

eBlExµrRkhmTTYlC½yCmñHenAéf¶TI17 Exemsa

qñaM1975 ent nigRBHsgÇRbEhldb;GgÁkñúgvtþtasYs

RtÚvExµrRkhmcab;pSwkTaMgGs;. ent )anRtLb;mkeFVI

ERscmáarenAkñúgPUmidUcRbCaCndéTeTotEdr. minyUrb:unµan

ExµrRkhm)anRbkaseRCIserIsmnusSmYycMnYnkñúgPUmi[eTA

eFVIkmµkrenAPñMeBj. ent minmanRbtikmµGVITaMgGs;cMeBaH

esckþIRbkasenH. eRkaymk ent )ancakecjBIPUmikMeNIt

eTAeFVIkarenAPñMeBj tamkarcat;taMgrbs;KN³PUmi.

muneBlecjdMeNIreTAPñMeBj ent RtÚvcUleronvKÁ

sikSary³eBlmYyExenAsala s-200 EdlCasala

bgðat;beRgónneya)aynigeyaFarbs;PUmiPaKbUBa’.

eRkaymkGgÁkarbBa¢Ún ent [eTAeronenAvtþrUgdMrIkñúgextþ

éRBEvgry³eBlbIéf¶eTot. cugeRkay ent RtÚvGgÁkar

bBa¢ÚntamkaNUtmkeFVIkmµkrenAPñMeBj.

mkdl;TIRkúgPñMeBj GgÁkarcat;taMg[ ent eFVIkarenA

salabeRgónneya)ayenAmþúMburIkILa. kic©karrbs; ent

KWe)assm¥atnigPøk;mðÚbEdlRtÚverobcM[kmµaPi)alrbs;

bkSEdlmkeronsURtneya)ayenAsalaenHbriePaK. vKÁ

sikSanImYy²manry³eBlmYyEx eRkamkarbgðat;beRgón

pÞal;BI b:ul Bt/ exov sMpn nig nYn Ca. GgÁkarRby½tñ

RbEygNas; xøacERkgmankarlYcdak;fñaMbMBulenAkñúgmðÚb

eRBaHGñkcUlrYmvKÁeronsURtmYycMnYnCakmµaPi)alCan;x<s;

rbs;bkSEdlmkBItamPUmiPaKnigtMbn;nanaTUTaMgRbeTs.

GñkPøk;mðÚbmancMnYnR)aMnak; rYmTaMg ent pg. eBlerobcM

mðÚbGaharmþg²RkúmenHRtÚvPøk;mðÚbRKb;muxTaMgGs;. bnÞab;BI

Pøk;mðÚb)anRbEhlR)aMnaTI ent RbkasR)ab;kmµaPi)al

TaMgGs;tammIRkÚfa mansuvtßiPaBGacbriePaK)anehIy

eTIbkmµaPi)alTaMgenaHcab;epþImbriePaK. ent )anbBa¢ak;

fa eTaHbICamðÚbRtÚv)anPøk;rYcral;nigmansuvtßiPaBy:ag

Nak¾eday k¾ bu:l Bt/ exov sMpn nig nYn Ca minEdlcUl

rYmbriePaKGaharCamYykmµaPi)alTaMgenaHEdr.

eRkABIkargare)assm¥atnigPøk;mðÚb ent eFVIkarbnÞab;

bnSMxøHeTotdUcCaravmInnigskGMeBA. ent eFVIkarenATIenaH

Gs;ry³eBlbIqñaM eRkamkardwknaMrbs;smmitþ b:g; nig

smmitþ Pum. enAcugqñaM1978eRkayBI esa Pwm elxa

PUmiPaKbUBa’RtÚvGgÁkarecaTfak,t;nigcUlédCamYyevotNam

ent EdlCayuT§CnmkBIPUmiPaKbUBa’EdrenaH RtÚvGgÁkardk

BIGgÁPaBburIkILa[eTAeFVIkarenAshkrN_sÞwg. kmµaPi)al

RKb;RKgenATIenaHR)ab; ent fa «smmitþkMuGn;citþGI Parkic©

bkSeTAkEnøgNak¾rbs;bkSEdr. eyIgminEmn enAkEnøg

hñwgrhUteT EtgEtERbRbÜlCanic©». ent Kitfa CMnan;enaH

KµancayluyeT dUecñHeTANak¾man)ayhUbEdr. tamBit

GgÁkarbBa¢Ún ent eTAshkrN_sÞwgedIm,Ilt;dM.

eTAdl;shkrN_sÞwg)anRbEhldb;éf¶ GgÁkarcat;taMg

[ ent XValRkbImYynwm. ent niyayfa ebIsinCaman

GñkNamYyeFVI[)ak;CnøÜjngÁ½l GgÁkarnwgecaTfaxµaMg ehIy

GñkenaHnwgRtÚvGgÁkarykeTAvayecalminxan. ent snñidæan

fa enAshkrN_sÞwg GgÁkarykmnusSeTAsmøab;erogral;

éf¶. ent niyayfa «[EteXIjm:UtUesGilkBa©as;mYyeRKÓg

mkl¶aceBl)ayc,as;CamkdwkmnusSeTAév:ecalehIy ».

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 19

elx82 Extula qñaM2006

CIvitsl;BIesckþIsøab;

Page 22: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

enAeBlyb;mYyeTobPøW GgÁkar)anpøMúkEBa©das;mnusS

TaMgGs;[eRkakeLIgtRmg;CYr ehIybBa¢a[GñkEdlman

eQµaHTaMgb:unµanecjmkeRkACYr. GgÁkar)anR)ab;fa GñkEdl

maneQµaHTaMgGs;nwgRtÚvbBa¢Ún[eTAév:evotNam eRBaH

evotNamcUlmkkan;EtxøaMgehIy. ent k¾maneQµaHEdr.

minyUrb:unµan rfynþmYyeRKÓg)anmkdwk ent nigmitþrYm

kargarmYycMnYneTotRbEhl50nak;ecjeTA. tamBit

GgÁkarmin)anbBa¢Ún[eTAeFVITahaneT GgÁkarykGñkTaMg

enaHeTAelIkTMnb;pøÚvrfePøIgfµIkñúgextþkMBg;s<W. eFVIkarenATIenaH

)anry³eBlRbEhlknøHEx ent nigmitþPkþimYycMnYnRtÚv

GgákarbBa¢ÚneTAeFVIlUenAmþMúsÞwghaveRkamkarRKb;RKgrbs;

smmitþ ehOn. kargarenATIenaHmankarlM)akxøaMgedaysar

hUbminRKb;RKan; ehIyTTYlkarecaTRbkan;nigkareFVITukç

bukemñj\tQb;QrBI ehOn. ent nigmitþPkiþ)anbHe)ar

nigcab; ehOn ykeTA[emFMenAbnÞaykgT½BEk,renaH.

mYyéf¶eRkaymk kgT½Bmñak;)anmkehA ent nigmitþPkiþrbs;

Kat;eTARbCMu. eBleTAdl;TIenaH RkúmTahan)anedaHElg

ehOn ehIyEbrmkcab; ent nigmitþPkþiTaMgGs;cg ehIy

ecaTRbkan;BIbTbHe)arRbqaMgnwgGgÁkareTAvij.

ent RtÚvExµrRkhmXMuxøÜnenAeCIgPñMmþMúsÞwghav eFVITaruN

kmµ nigqk;ExSePøIgGs;ry³eBlRbEhldb;éf¶. ExµrRkhm

)anykExSePøIgcg ent ep¥abeTAnwgedImRtEbkéRB rYcvay

sMbukG®gágbIsMbukdak;[xaM. bnÞab;BIsYrcemøIyrYc ent nig

mitþPkþi RtÚvGgÁkarbBa¢ÚneTAsmøab;enAéRBEk,renaH. Exµr

RkhmcgGñkTaMgGs;CaExS kñúgmYyExSmanKñadb;nak; ehIy

beNþIreq<aHeTATYlenAEk,renaH. yuT§CnExµrRkhmbInak;

kMBugrg;caMenATIenaH Edlmanmñak;CaGñkbBa¢a mñak;CaGñkvay

nigmñak;eTotCaGñkcak;nwgcMBuHTug. GñkeTasmñak;²RtÚvvay

mYydMbgnigcak;bIcMBuHTugbEnßmeTot. ExµrRkhmykmnusS

ecjBIRkúmrbs; ent mþgmñak;²eTAsmøab; ehIy ent Ca

mnusSTIR)aMkñúgcMeNamGñkeTasRbEhl 50nak;. ExµrRkhm

bBa¢a[GñkeTasGgÁúy rYcvaynwgdMbgeQIbYnRCúg. eBl

GñkeTasdYldl;dIyuT§CnExµrRkhmmñak;eTotcak;EfmbIcMBuH

TugeToteRBaHxøacminTan;søab;.

edaysarCIvitminTan;Gs; qøgkat;ry³eBlmYyyb;

ent k¾)andwgxøÜnvij. kñúgcMeNam GñkeTasTaMgGs;manEt

ent nig takan b:ueNÑaH Edl)anrYcBIesckþIsøab;enH. ent

nig takan )anCYyRsaycMNg[KñaeTAvijeTAmk. Gñk

TaMgBIrGs;kmøaMgy:agxøaMg edaysarEtGt;GaharyUréf¶nig

rbYseBjxøÜn. ent nig takan )anCYyKñaykPk;mkbiTmux

rbYs rYcnaMKñaedIreTArkGahar. edayeRskTwkxøaMgeBk

ent )anbgçMcitþpwkTwkenamxøÜnÉg. GñkTaMgBIreFIVdMeNIr

TaMgyb;ggwt ehIyk¾)anRbTHnwgcmáardMLÚgnigcmáarGMeBA.

dMLÚgnigGMeBA)anCYy[GñkTaMgBIrmankmøaMgbniþceLIgvij.

eRkayqñaM1979 bnÞab;BI)anqøgkat;eRKaHkacenH

ehIy ent )anvilRtLb;eTAGgÁPaBenAmþMúsÞwghavvij edIm,I

rkGgár. b:uEnþ kgT½BExµrRkhm)anrt;ecjBITIenaHGs;eTA

ehIy eRBaHxøackgT½BevotNamcUlmkdl;. edayman

karP½yxøaccMeBaHkgT½BevotNam ent nig takan )anrt;

eLIgPñMCamYyExµrRkhm. k¾b:uEnþ edaysarnwkrB£k«Bukmþay

nigbgb¥ÚnenARsukkMeNIteBk ent )anbbYl takan cuHmk

PUmiXMueCIgeKavij. mYyExknøHeRkaymk emXMueCIgeKa)an

cat;taMg[ ent eFVICaQøbPUmi. kargarenH)aneFVI[ ent

eBIbRbyuT§CamYykgT½BExµrRkhmCajwkjab; EdleBlxøH

esÞIrEteFVI[Kat;)at;bg;CIvit. edaysarehtukarN_enH

ent )anseRmccitþlaQb;BIkargar ehIyvilRtLb;mk

RsukkMeNItvij.

ent rs;enACYbCuMsac;jatiy:agsb,ayrIkray.

ent )ankt;RtaBIerOgr:avCIvitrbs;xøÜnTukkñúgkUnesovePA

tUcmYyEdlmancMNgeCIgfa «13yb;13éf¶». esovePA

enH erobrab;CaBiessGMBIerOgr:avCIvitrbs;Kat;eBlecj

BIGgÁPaBburIkILa nigeBlExµrRkhmykKat;eTAsmøab; nig

karEdlKat;)ants‘Uy:agsVitsVajedIm,IvaydeNþImyk

CIvitrbs;Kat;mkvij. qay NaerOn

20 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 23: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

GMeBIRbl½yBUCsasn_KWCaRbePT]RkidækmµGnþrCati

EdlTaMgshKmn_GnþrCatinigsamIRbeTsmankatBVkic©TTYl

xusRtÚvrYmkñúgkarnaMykCnsgS½ymkkat;eTasnigedaH

Rsayral;bBaðaEdlekIteLIgEdlCalT§plénGMeBIRbl½y

BUCsasn_. CaTUeTA GMeBIRbl½yBUCsasn_KWCalT§plén

s®gÁam. enAkñúgstvtSr_TI20enH PaKeRcInGMeBIRbl½y

BUCsasn_eRcInekIteLIgkñúgGMLúgs®gÁamelakelIkTI1

¬1914-1918¦ s®gÁamelakelIkTI2 ¬1939-

1945¦ nigs®gÁamsuIvilEdlekItmaneLIgkñúgRbeTs

CaeRcInenAelIBiPBelak. CalT§pl CIvitmnusSrab;sib

lannak;RtÚv)ansmøab; b¤RtÚv)aneFVITukçbukemñjrhUtdl;

søab;. RbCaCnrab;lannak;epSgeTot)anTTYlrgpl

b:HBal;BIGMeBIRbl½yBUCsasn_ edayGñkxøH)at;bg;smaCik

RKÜsar Føak;xøÜnBikar nig)at;bg;»kaseronsURtEdlCa

ktþarYmpSMnaMeTAdl;PaBRkIRknigGsißrPaBkñúgsgÁm.

Bakü «Rbl½yBUCsasn_»eTIbEtRtÚv)anbegáIteLIg

enAqñaM1944 edayGñkc,ab;Catib:ULÚjmYyrUbKWelak

r:ahVl lwmKin. eRkayBIkarBiPakSanigkarcrcaKñay:ag

yUrkñúgcMeNamGñkc,ab; GñkCMnajkarxagkarsikSaBIGMeBI

Rbl½yBUCsasn_ nigtMNagrdæCasmaCikTaMgGs;rbs;

GgÁkarshRbCaCatienAqñaM1948 mhasnñi)atGgÁkar

shRbCaCati)anGnum½t «GnusBaØaGnþrCatisþIBIkarbgáar

nigpþnÞaeTascMeBaHbT]RkidæRbl½yBUCsasn_». GnusBaØa

enHcUlCaFrmanenAqñaM1951 bnÞab;BIRbeTsCag50én

smaCikGgÁkarshRbCaCati)anpþl;sc©ab½nTTYlsÁal;.

eTaHCavaküsBÞnigniymn½yénGMeBIRbl½yBUCsasn_

eTIbEtRtÚv)anbegáItnigRbkas[eRbICapøÚvkarenABak;kNþal

stvtSr_TI20kþI GñkCMnajkarnigRbvtþiviTUCaeRcIn)anGHGag

fa GMeBIRbl½yBUCsasn_)anekItmaneLIgenARKb;sm½y

kalénRbvtþisa®sþmnusSCatinigkñúgeKalbMNgepSg²Kña.

enAkñúgesovePA«RbvtþiviTüanigsgÁmviTüaénGMeBIRbl½yBUC

sasn_ » elak sa®sþacarü ERhVg qk nig XWt cnsun

)anEbgEckGMeBIRbl½yBUCsasn_CabYnRbePT edayEp¥k

karsikSaRsavRCavrbs;elakeTAelIeKalbMNgrbs;Cn

éddl;. RbePTénGMeBIRbl½yBUCsasn_TaMgenHrYmman

1¦kemÞcecalnUvPaKIEdlKMramkMEhgdl;suvtßiPaB nig

sißrPaBGMNacrbs;xøÜn 2¦kemÞcsRtÚvskþanuBl

3¦deNþImykplRbeyaCn_Epñkesdækic© nig4¦

GnuvtþCMenORTwsþIb¤menaKmviC¢a.

GMeBIRbl½yBUCsasn_mYycMnYnRtÚv)anRbRBwtþ

eLIgkñúgeKalbMNgeRcIn b:uEnþdMeNIrkarénkarGnuvtþ

EpnkarRbl½yBUCsasn_KWmanlkçN³EtmYy.

CaTUeTA kñúgkarGnuvtþEpnkard¾eXareXAkñúgRTg;RTay

FMEbbenH CnRbl½yBUCsasn_EtgEt)anerobcM

nigdak;ecjnUvKeRmagkarkñúgkarkMNt;RkúmnusS

EdlxøÜnyl;fa CaeRKÓgeRKaHfñak;naeBlGnaKt

Ca]bsKÁkñúgkarBRgwgnigBRgIkGMNac b¤CarnaMgraMg

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 21

elx82 Extula qñaM2006

RbePTénGMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa

bb::uull BBtt

Page 24: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

xÞb;dl;karpSBVpSaymenaKmviC¢a. CnRbl½yBUCsasn_

PaKeRcInCaCnmanGMNacb¤Cafñak;dwknaMRbeTs Edlman

lT§PaBbegáIt Gnum½t nigGnuvtþneya)ayRbl½yBUCsasn_

)an. etIemdwknaMénrbbkm<úCaRbCaFibetyü EdlRbCaCn

ExµrsÁal;CaTUeTAfa«emdwknaMExµrRkhm»enaH )anRbRBwtþ

GMeBIRbl½yBUCsasn_Edrb¤eT? etIGñkTaMgenHRbRBwtþGMeBI

Rbl½yBUCsasn_kñúgeKalbMNgGVI?

emdwknaMExµrRkhmEdl)anRKb;RKgRbeTskm<úCaBIqñaM

1975dl;qñaM1979 )andak;ecjnUveKalneya)ay

CaeRcInEdlRbmafCIvitmnusSnig)anbNþal[RbCaCnExµr

RbmaNBIrlannak;søab;)at;bg;CIvit. Gs;ry³eBlCitbI

TsvtSr_mkehIy minmanemdwknaMNamñak;RtÚv)annaMykmk

kat;eTasBIbTRbl½yBUCsasn_enAcMeBaHmuxtulakarmYy

EdlmankRmitsþg;daGnþrCatienAeLIyeT. tampøÚvc,ab;

eyIgminGacniyayfa CnTaMgenH)anRbRBwtþ]Rkidækmµ

Rbl½yBUCsasn_b¤]RkidækmµepSg²eTot)aneLIy. enA

kñúgpñt;KMnitRbCaCnExµrPaKeRcIn nigtamry³karRsavRCav

rbs;RbvtþiviTUmYycMnYnvaBi)aknwgeCONas;Edlfa emdwknaM

km<úCaRbCaFibetyümin)anRbRBwtþGMeBIRbl½yBUCsasn_.

ehIyerOgenHsßitenACaRbFanbTEdlGñkRsavRCavPaK

eRcInminTan;GacrkcMNucRbsBVeXIjenAeLIy.

elak GuIsa ]sµan GñkRsavRCavCan;x<s;GMBICnCati

camkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü )anGHGagfa ExµrRkhm

)ansmøab;rgÁalCnCaticamGs;rab;Esnnak;nig)aneFVITukç

bukemñjCIvitrs;enARbcaMéf¶ edaybgçM[CnCaticamRbRBwtþ

pÞúyeTAnwgeKalkarN_sasnarbs;xøÜn. enAkñúgesovePA

«GU‘KUbH» GñkRsavRCav GuIsa ]sµan )anGHGagfaExµrRkhm

BüayameFVI[CnCaticamtamdannigraykarN_BIKñaeTAvij

eTAmk. CagenHeTAeTot ExµrRkhm)ankemÞcKm<IKUr:an

lubbM)at;ecalTMenomTmøab;fVaybgÁMrbs;GuIsøam bgçM[®sþI

kat;sk;xøI nigbgçM[CnCaticamhUbsac;RCÚk. GuIsa ]sµan

)anehAeKalkarN_TaMgenHfaCakarb:unb:gkemÞcecalTMenom

Tmøab;RbéBNIrbs;CnCatimYyEdlCaCMhaneq<aHeTArkkar

lubbM)at;BUCsasn_mYy b¤RkúmsasnamYyEdlRbkan;

ykRbéBNITMenomTmøab;nigCMenOsasnaGs;rab;stvtSr_

mkehIy.

ExµrRkhmk¾manEpnkarlubbM)at;CnCatievotNamnig

cinEdr edayGHGagfa xøÜnnwgeFVI[km<úCamanCnCatiEtmYy

eBalKWCnCatiExµr. eTaHbICaevotNamKWCacMENkFMmYy

kñúgkarnaM[bdivtþn_ExµrRkhmTTYleCaKC½ykñúgqñaM1975kþI

emdwknaMExµrRkhmCaBiess b:ul Bt )ancat;TukevotNam

CaGñkQøanBanEdlmanbMNgelbykTwkdIExµrCayUrmk

ehIy. enAExkBaØa qñaM1978 naykdæanB½t’manénRksYg

karbreTsrbs;km<úCaRbCaFibetyü)ane)aHBum<pSay

«esovePAexµA ³ karBitnigP½sþútagGMBIskmµPaBQøanBan

rbs;evotNamRbqaMgnwgkm<úCa ». esovePAenHEckecj

Ca7CMBUknigRtÚv)ansresreLIgeday b:ul Bt Edl)an

erobrab;y:aglm¥itGMBIEpnkarrbs;evotNamkñúgkarelb

TwkdIExµr. emdwknaMExµrRkhmmineBjcitþTal;EtesaH cMeBaH

KMnitbegáItshB½n§\NÐÚcinrbs;evotNam ehIy)ancat;Tuk

evotNamCasRtÚvsYBUCrbs;xøÜn. kñúgry³kalkm<úCa

RbCaFibetyüCnCatievotNamRtÚv)ansmøab;rgÁal.

GñkTaMgLayNaEdlCab;ExSRsLay b¤manTMnak;TMngCamYy

evotNamRtÚv)ansmøab;. Cnbdivtþn_km<úCamYycMnYnEdl

ePosxøÜneTAevotNamkñúgGMLúgTsvtSr_qñaM1950 ehIy

Edl)anvilRtLb;mkvijedIm,ICYybdivtþn_ minTTYl)an

karTukcitþBIbkSeLIy ehIyEfmTaMgRtÚv)anbkSemIleXIj

faCaPñak;garesuIbkarN_sm¶at;rbs;evotNam nigRtÚv)an

eFVIvisuT§kmµesÞIrKµansl;. CaBiess RbCaCnenAPUmiPaKbUBa’

EdlRtÚv)anecaTRbkan;fa «k,alyYnxøÜnExµr» TTYlrgkar

kab;smøab;y:agrgÁalkñúgvisuT§kmµqñaM1977. enAcugqñaM

1978 nYn Ca ¬GnuelxabkSkumµúynisþkm<úCa nigCaRbFan

sPatMNagRbCaCnkm<úCarbs;km<úCaRbCaFibetyü¦ )an

epJIsarTUrelxmYyc,ab;[ Duc ¬RbFanmnÞIrs-21¦ eday

22 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 25: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

bBa¢a[ Duc smøab;GñkeTasCatievotNamRbmaNCag

300nak;EdlCab;XuMkñúgmnÞIrs-21. eRkABIkarkab;smøab;

CnCaticamnigCnCatievotNam ExµrRkhmk¾)aneFVIkar

vayRbhary:agxøaMgkøaeTAelIRkúmRBHsgÇ kan;RBHBuT§

sasna edaybgçM[RBHsgÇlacaksikçabTnigbBa¢Ún[eTA

eFVIERscmáardUcRbCaCnFmµta. CagenHeTAeTot ExµrRkhm

)andutbMpøajnigERbkøayvtþGarameTACaKuk mnÞIrsmøab;

mnusS nigkEnøgciBa©wmstV.

eTaHbICay:agNa RbvtþiviTUnigGñkCMnajxagkarsikSa

BIGMeBIRbl½yBUCsasn_mYycMnYneTotyl;eXIjpÞúyBIenH.

GñkTaMgenH)anGHGagfa karsmøab;rgÁalkñúgrbbkm<úCa

RbCaFibetyüminEmnCaGMeBIRbl½yBUCsasn_eT. Exµr

RkhmminmanEpnkarlubbM)at;BUCsasn_NamYyeLIy

eRBaHfaPaKeRcInénCnrgeRKaHKWCaCnCatiExµr ehIyExµr

RkhmxøÜnÉgk¾CaCnCatiExµrEdr. CagenHeTAeTot karkab;

smøab;nigkareFVITukçbukemñjTaMgLayRtÚv)ancat;Tukfa Cakar

b®gáabEpñkneya)ay EdlrdæaPi)almYyenAkñúgsßanPaB

s®gÁamnigclaclEbbenHcaM)ac;RtÚvEteFVIedIm,IrkSasißrPaB

neya)aynigsnþuisuxenAkñúgRbeTs.

RbvtþiviTU émeXIl vikXWrI )anGHGagfa mkTl;qñaM

1975 manCnCatievotNammYycMnYntUcb:ueNÑaHEdl

)anbnþrs;enAkñúgRbeTskm<úCa. elakGHGagbnþfa kar

smøab;CnCatievotNamTaMgenHminGacvinicä½y)anfa Exµr

RkhmmanbMNglubbM)at;BUCsasn_evotNamenaHeT.

elak)ansnñidæanfa karsmøab;rgÁalkñúgrbbkm<úCaRbCa-

FibetyüKWbNþalmkBIbraC½yénRbB½n§rdæaPi)alkñúgkar

RKb;RKgRbeTsnigGñkenAeRkambgÁab;. vikXWrI )anriHKn;

karkMNt;cMnYntYelxmnusSsøab;rbs;RbvtþiviTUnigGñkRsav

RCavmYycMnYnfa mancMnYneRcInelIslb;. elak)ankMNt;

ykcMnYntYelxRbCaCnkm<úCasøab;kñúgrbbkm<úCaRbCaFib-

etyüEtCag7Esnnak;b:ueNÑaH. rdæaPi)alsaFarNrdæ

RbCamanitkm<úCa Edl)anRsg;sßitiRbCaCnTUTaMgRbeTs

)anGHGagfa RbCaCnkm<úCaCag3lan3Esnnak;)ansøab;

)at;bg;CIvit. RbvtþiviTU Eb‘n eXornin tamry³bTsmÖasn_

CamYyRbCaCn500nak; )ansnñidæanfamnusSRbmaN

1lan7Esnnak;)ansøab;. cMENkelak eRkk eGceqsan;

tamry³karRsavRCavreNþAsaksBenATUTaMgRbeTs )an

kMNt;yktYelx2lan2Esnnak;. eTaHCay:agenHkþI

minmanGñkRsavRCavNamYyGackMNt;[)anc,as;las;

eTAelIcMnYnRbCaCnkm<úCa Edl)ansøab;kñ úgrbbkm<úCa

RbCaFibetyüenAeLIyeT.

pÞúyBIkarGHGagTaMgBIrxagelI GacarüsasnaRKisþCati

)araMg RhVg;s½r b:ugsðÚ Edl)anrs;enARbeTskm<úCarhUt

dl;éf¶EdlExµrRkhmkan;kab;TIRkúgPñMeBj )anehAkar

smøab;rgÁalenAkm<úCacenøaHqñaM1975-1979fa «Cakar

Rbl½yBUCsasn_Ég». y:agNamij vaküsBÞenHminsßit

kñúgniymn½yénGMeBIRbl½yBUCsasn_ EdlkMNt;eday

edayGnusBaØaGnþrCatieT.

GMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCaRtÚv)anRbRBwtþeLIgkñúg

eKalbMNgGnuvtþeKalneya)ayCatitamlT§im:akSelnIn

niglT§iem:Aniym EdlemdwknaMCan;x<s;bkSkumµúynisþkm<úCa

CaeRcInrUbdUcCa b:ul Bt/ exov sMpn/ eGog sarI sun esn

TTYl)ankñúgry³eBlénkarsñak;GaRs½yeronsURtenARbeTs

)araMg. GñkTaMgGs;)ancUlCasmaCikbkSkumµúynisþ)araMg

ehIy)ansikSaeronsURtnigpSarP¢ab;CIvitneya)ayrbs;

xøÜneTAnwglT§ikumµúynisþ.

eRkABIkardwknaMRbeTstamEbbkumµúynisþ emdwknaMExµr

Rkhm)antaMgcitþeFVIkarpøas;bþÚrsgÁmkm<úCaBIsgÁmGPiCn

nayTun sgÁmrbs;vNѳKhbtI nigsgÁmmUlFnniymeTA

CasgÁmksikrnigkmµkrEdlCasgÁmmYys¥ats¥MRbkbeday

sc©Fm’ yutþiFm’ nigsmPaB. CagenHeTAeTot emdwknaM

ExµrRkhmdwknaMRbeTsedayykcMNucGskmµmYycMnYnkñúg

Rbvtþisa®sþExµrmkeFVICamUldæankñúgkarbegáItCMenORTwsþInig

maK’aneya)ay ehIydak;[RbCaCnTUTaMgRbeTsGnuvtþ

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 23

elx82 Extula qñaM2006

Page 26: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

tam. b:ul Bt yl;eXIjfataMgBIkarkekItTwkdImk km<úCa

minEdlmanÉkraCübribUN’ ehIyRbCaCnExµrPaKeRcIn

EdlCaksikrRkIRknigkmµkrEtgEtRtÚv)anCiHCan;sgát;

sgáin nigekgRbv½Ba©BIsMNak;GñkmanGMNacnigBYkGPiCn

nayTun. RbvtþiviTU eGLic hiuntun )anGHGagfa kñúgTsvtSr_

qñaM1950 dIERsRbmaN90PaKryenARsukfµeKal extþ

)at;dMbg RtÚv)ankan;kab;edaym©as;dInignayTunFM².

ksikrRkIRk nigGñkKµandIeFVIERscmáarkan;EtmancMnYneRcIn

eLIg. b:ul Bt )ansnñidæanfa bBaðaEbbenHekItmaneLIg

enARKb;TIkEnøgTaMgGs;kñúgépÞRbeTs. rhUtmkdl;qñaM

1967 RbCaCn

enARs uks ML Út

)aneFVIkarbHe)ar

Rbq a M g Tl ; n w g

eKalneya)ay

rbs;rd æaP i)al

kñúgkarRbmUlTij

RsUvB I RbCaCn

kñúgtémøefakCag

t é m ø T I p S a r .

ehtukarN_enH

)anbNþal[mankarb®gáaby:agF¶n;F¶reTAelIRbCaksikr

RkIRk. tamkarGHGagrbs;RbvtþiviTU hIuntun RBwtþikarN_enH

)aneFVI[emdwknaMExµrRkhm CaBiess b:ul Bt yl;eXIj

fa karts‘URbdab;GavuFRtÚvEtcab;epþImedIm,IrMedaHRbeTs

nigRbCaCn[cakputBIGMeBIBukrlYynigkarekgRbv½Ba©.

b:ul Bt manKMnitRsemIRsémcg;ksagkm<úCamYy

EdlRbCaCnrs;enA hUbcuk esøókBak; nigbMeBjkargar

esµI²Kña eBalKWKµanGñkmanKµanGñkRk. emdwknaMExµrRkhm

)ancat;TukkarGnuvtþtamRTwsþIrbs;xøÜnfamansarsMxan;xøaMg

Nas;kñúgkarrMedaHRbCaCnkm<úCaTUTaMgRbeTsecjBIPaB´eK

ehIyfakareKarBtammaK’aniglkçnþik³rbs;bkS[)anx¢ab;x¢Ün

KWCameFüa)ayEtmYyKt;Edlkm<úCaGacrMedaHxøÜnecjBInwm

GaNaniKmnigcakputBI\T§iBlrbs;cRkBtþiniym. eGLic

huintun )anGHGagfa emdwknaMExµrRkhm)ancat;TukRTwsþIfµI

rbs;xøÜnfamanlkçN³R)akdniymCagkarRtas;dwgrbs;RBH

smNeKatmeTAeTot. emdwknaMTaMgenH)ancat;TukRTwsþIBuT§

sasnak¾dUcCalT§isasnadéTeTotfaCaeRKÓgRsvwgnigCa

eRKÓgbMBulxYrk,almnusS. edIm,IseRmc[)annUvEpnkar

enH nigedIm,IBRgwgmenaKmviC¢akumµúynisþ k¾dUcCaCMenOEbb

Gtþenam½tiniym emdwknaMExµrRkhm)anGnuvtþneya)ay

ceg¥ótcg¥l;niymRCúlhYsehtumYyEdlxøÜnyl;faRtwmRtÚv

nigPøWsVagGs©arüCageBlNa²TaMgGs;kñúgRbvtþisa®sþkm<úCa

CitBIrBan;qñaMknøgmkenH. dUecñH RbCaCnNaEdlRbqaMg

CMTas; b¤bgðajkarmineBjcitþcMeBaHeKalneya)ayTaMg

enHRtÚv)ancat;TukfaCaxµaMg CaCnk,t;Cati b¤CaCnk,t;

bdivtþn_. CnRbePTenHRtÚvEtkemÞcecalCadac;xatedIm,I

[karGnuvtþRTwsþInigeKalkarN_TaMgLayrbs;bkSdMeNIrkar

eTAmuxedayeCaKC½y.

neya)aykemÞcxµaMgbgáb;suIrUgépÞkñúg kare)assm¥at

smasPaBminl¥ shkrN_PavUbnIykmµ nigkarts‘UvNѳ

)ankøayeTACaeKalkarN_d¾sMxan;sRmab;emdwknaMkm<úCa

RbCaFibetyükñúgkarksagkm<úCamYys¥ats¥M ÉkraCü

24 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

BBIIeeqqVVggeeTTAAssþþaaMM ³³ vvnn eevv::tt// eeGGoogg ssaarrII// nnYYnn CCaa// eexxoovv ssMMppnn// TTYYnn RR))aassiiTT§§

kkññúúggkkaarrTTTTYYllssVVaaKKmmnn__KKNN³³RRbbttiiPPUUrrCCnnCCaattiicciinneennAAÉÉRRBBllaannyynnþþeehhaaHHGGnnþþrrCCaattiieeBBaacciinnttuugg rraaCCFFaannIIPPññMMeeBBjj qqññaaMM11997777

Page 27: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

m©as;karxøÜnTIBwgxøÜn. emdwknaMExµrRkhm)anniyayGYtGag

fa xøÜnnwgeFVI[RbeTskm<úCarugerOgCagsm½yGgÁreTAeTot.

GñkTaMgenHyl;eXIjfa viFIEtmYyKt;edIm,IseRmc[)an

nUvEpnkarenHKWRtÚvTajkg;Rbvtþisa®sþkm<úCafyeRkay

edaycab;epþImksagCatiBIcMNucsUnüeLIgeTA. kñúgn½yenH

GVIEdlmanlkçN³breTs nigGVIEdlxøÜnyl;faCaKMrUminl¥BI

rbbmun²RtÚv)ankemÞcecalTaMgGs;. nisSit bBaØvnþ Gñk

bec©keTs RKÚbeRgón evC¢bNÐit Gñkrdækar RtÚv)anemdwknaM

ExµrRkhmcat;TukfaCamnusSEdlFøab;TTYl\T§iBlGaRkk;BI

breTs. GñkTaMgenHRtÚv)anemIleXIjfaCaCMBUkCnBuk

rlYynigCaGñkEdlbgá[manGMeBIGyutþ iFm’kñ úgsgÁm.

eRkayC½yCmñH 17 emsa 1975mk GñkTaMgGs;enH

mYycMnYnRtÚv)anRbharCIvitPøam². mYycMnYneTotRtÚv

)anbBa¢Ún[eTAeFVIERscmáarenATICnbT dUcBaküesøakmYy

elIkeLIgfa «BYkbec©keTsRtÚvCemøóscUléRB ksag

CIvPaBBI)atédTeT ». ExµrRkhm)anykksikrRkIRkEdl

xøÜnGHGagfa CaRbPBFnFannigCaRbPBcMeNHviC¢aRKb;

Ebby:agTaMgGs;rbs;km<úCaRbCaFibetyü[mkkan;tMENg

fñak;dwknaMenARKb;tMbn;TaMgGs;kñúgRbeTs. manEtemdwknaM

Can;x<s;rbs;bkSb:unµannak;b:ueNÑaHEdlTTYl)ansBaØab½Rt

x<s;²BIbreTs.

tamkarRsavRCavrbs;sa®sþacarü E®hVg qk neya

)aybdivtþn_rbs;ExµrRkhmmanlkçN³sahaveXareXA

Cagneya)aybdivtþn_rbs;cinnigevotNam. cin nigevot

NamCajwkjyBüayamGb;rMbBa©úHbBa©ÚlcMNab;xµaMgnig

RbCaCn[cUlrYmkñúgdMeNIrkarbdivtþn_rbs;xøÜn. pÞúyeTAvij

karelIkElgeTascMeBaHxµaMgsRtÚvnigsUm,IEtcMeBaHRbCaCn

samBaØEdl)anRbRBwtþkMhusbnþicbnþÜc KWCaerOgmYyEdl

emdwknaMExµrRkhmminGacTTYlyk)anCadac;xat. karriHKn;

cMeBaHeKalneya)ayrbs;bkSkart¥ÚjEt¥rcMeBaHkic©kar

EdlbkS[eFVI b¤kareFVsRbEhsbnþicbnþÜcRtÚv)ancat;Tuk

faCaTegVIRbqaMgnwgGgÁkar EdlCaeTaskMhusminGacelIk

Elg[)an. ExµrRkhm)anelIkBaküesøakmYycMnYn

niyayfa «ebICMTas;nwgEpnkarbkS xusédykéd xuseCIg

ykeCIg. smøab;RcLMGñkEdlKµaneTaskMhusmñak;CaCag

Tuk[sl;xµaMgsRtÚvmñak; ».

karsmøab;rgÁalkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü RtÚv)an

GñkRsavRCavPaKeRcInemIleXIjfaKWCaGMeBIéRBépS nigCa

karrMlaPsiT§imnusSF¶n;F¶rbMputmYykñúgstvtSr_TI20enH.

edIm,IseRmc[)annUvKMnitRCúlniymnigneya)aypSgeRBg

rbs;xøÜn emdwknaMExµrRkhmmin)anxVl;xVayBIkarrs;enAnig

suxumalPaBrbs;RbCaCneT. emdwknaMExµrRkhm)anbegáIt

rbbmYyEdl)anERbkøayRbeTskm<úCaeTACaCMrMBlkmµ

CMrMeFVITaruNkmµ nigCMrMsmøab;mnusS. niyaymü:ageTot

emdwknaMExµrRkhm)anERbkøaykm<úCa[eTACavalERsd¾FMmYy

nig)anERbkøayRbCaCnkm<úCaTaMgGs;[eTACaTaskrrbs;

sgÁm. RbCaCnRKb;rUbRtÚvEtlHbg;ecalGVI²RKb;Ebb

y:ag sUm,IEtCIvitrbs;xøÜnedIm,IbeRmI nigedIrtammenaKm

viC¢anigRTwsþIrbs;emdwknaMExµrRkhm.

CalT§plénkarGnuvtþmenaKmviC¢anigRTwsþIRCúlniym

TaMgenH RbeTsTaMgmUlRtÚvexÞcxÞaMesÞIKµansl;. RbCaCn

ExµrTaMgGs;TTYlrgplb:HBal;y:agxøaMgTaMgpøÚvkaynigpøÚvcitþ.

RKÜsarnImYy²y:agehacNas;k¾mansmaCikmñak;søab;b¤

)at;xøÜnEdr. ehdæarcnasm<½n§CatiRtÚv)anbMpøicbMpøajesÞIr

Kµansl;. ®sþIrab;muWnnak;)ankøayCa®sþIemm:ay. kumar

rab;Esnnak;køayCakumarkMRBa. RbCaCnkm<úCarab;Esn

nak;epSgeTot)anrt;ecjBImatuPUmieTARCkekanenAbreTs

ehIy)ankøayxøÜneTACaCnePosxøÜn. RbCaCnkm<úCarab;

sibBan;nak;manCMgWpøÚvcitþedaysarEtbTBiesaFn_EdlxøÜn

CYbRbTHkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü. TaMgGs;enHsuT§Et

CamrtkEdlbnSl;TukBIkarGnuvtþneya)aytamEbbm:akS-

elnInnigem:Aniym nigRTwsþId¾mhaPøWsVagrbs;emdwknaMkm<úCa

RbCaFibetyü.

DI xaMbUlI

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 25

elx82 Extula qñaM2006

Page 28: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

emOg pan enACaekµgCMTg;enAeLIykñúgrbbkm<úCa

RbCaFibetyü. b:uEnþ pan GaccaM)annUvRBwtþikarN_Edl

ExµrRkhmRbRBwtþmkelIbgRbúsBIrnak;rbs;Kat;EdlRtÚv

ExµrRkhmsmøab;y:agéRBépS. xageRkamenHKWCakarerob

rab;rbs; pan GMBIbTBiesaFn_EdlKat;)anCYbRbTHkñúg

rbbkm<úCaRbCaFibetyü ³

«´erobkarCamYy vwug kñúgqñaM1992 enAkñúgPUmix<b

RsukQUk extþkMBt. bþIrbs;´

BikareCIgmçagedaysarRKab;mIn

kalBIsm½yts‘UenAkñ úgéRB.

sBVéf¶´nigRKÜsarRbkbrbreFIV

ERscmáar. ´mankUn5nak; Et

kUnTIBIrrbs;´søab;edaysarCMgW

RKúnQam. «Buk´eQµaH yin

søab;taMgBI´enAekµg. mþay´

eQµaH PI søab;edaysarCMgW

eRkayeBlrbbExµrRkhmdYl

rlM KWkñ úgxN³eBlEdlRkúm

RKÜsar ´naMKñaePosxøÜneTArs;

enAkñ úgéRBkñúgextþeBaFisat;.

kñúgcMeNambgb¥Ún5nak; ¬RsIbI

nak; RbúsBIrnak;¦ ´KWCakUnTIbYn. manEt´nigbgRsI´

b:ueNÑaHEdlenArs;ranmanCIvitdl;eBlbc©úb,nñ. bgRsI

mñak;eTotsøab;enAeBlqøgTenø ehIybgRbúsBIrnak;eTot

RtÚvExµrRkhmsmøab;.

kñúgry³kalkm<úCaRbCaFibetyü ´CaekµgCMTg;enA

eLIy. b:uEnþ´GaccaM)anBIRBwtiþkarN_nigehtukarN_CaeRcIn

EdleFIV[´minGacbMePøc)aneLIy. RkbITaMg8k,alrbs;

RkúmRKÜsar´RtÚvRbmUldak;CakmµsiT§rYm. ´enAcaM)anfa

b:uEnþExµrRkhm)ancab;epþImbegáItshkrN_nigkgCaeRcIn.

enAeBlenaH´minTan;RtÚvbBa©Úl[eFIVkarenAkñúgkgkumarenA

eLIyeT. erOgEdlnwksµanmindl;enaHKW enAkñúgqñaM1974

ExµrRkhm)ancab;«Bukmþay bgb¥Ún´ nig´dak;enAkñúgKuk

PñMmøÚry³eBl6Ex edayecaTfa CaRkúmecaréRB. eyIg

mindwgxøÜnfa)anRbRBwtþGIVxuseLIy. eRkABIedkenAkñúgKuk

dUcCastVBahn³ ´RtÚveFIVkarepSg²eTotdUcCadaMdMLÚg nig

sENþkdICaedIm. yb;eLIgeTIb

ExµrRkhmbBa¢Ún´[mkedkenAkñúg

KukEdlmanrbgB½T§Cu MvijeRbób

dUcCa eRkaleKa. edaysarEt

´enAtUc ExµrRkhmmin)andak;

exñaH´eLIy. cMENkGñkepSg²

eTot RtÚvCab;exñaHRcvak;TaMgGs;.

RbsinebIEx µrRkhmniyayfa

«GaceTApÞH)an ehIyGgÁkarnwg

daM)aysmø[hUb b¤)ayRsÜy»

mann½yfa ExµrRkhmnwgykGñk

TaMgenaH eTAvayecalenAmnÞIr

talan; b¤enAPñMmøÚminxan.

enAeBl´RtÚv)anedaHElgBI

KukPñMmøÚ ´edIrsMedAmkkñúgPUmivij. ´edIrsesorEk,rmnÞIr

Qøb Rsab;Et´B¤BYkQøbniyayfa «yIevIuy 4-10nak;

k,alrwgCageK elIkElgEt Gasam mñak; ». ExµrRkhm

niyayfa BYkvavay bgsam BIréf¶ ehIyEtminsøab;.

kgT½BTaMgenHsgS½yfa Kat;manRKÚkan; eRBaHKat;mansk;

kNþaj;. dUecñHExµrRkhmsmøab;Kat; edayk®nþak;ligÁrbs;

Kat;[søab;Etmþg. karBitbgrbs;´ mansk;kNþaj;nig

manRKÚkan;Emn. enAeBl´mkdl;pÞH ´)anniyayR)ab;mþay

26 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

RkúmRKÜsarrbs; emOg pan

emOg pan nigkUn

Page 29: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

rbs; BIkarsøab;rbs; bgsam. mþay´yMGaNitbgRbús´

exøaccitþEtKat;minh‘anyM[eKB¤eLIy. Kat;cg;eFIVbuNü

]TiÞsCUnbgrbs;´Nas; b:uEnþeyIgK~ansiT§ieFIVbuNüsBtam

RbéBNIExµr)aneLIy. cMENkÉbgRbúsrbs; mñak;eTotk¾

RtÚvExµrRkhmsmøab;Rs)aleBlnwg bgsam Edr. GñkPUmi

)anniyayfa bgRbús´RtÚvyuT§CnExµrRkhmcab;cgenA

xagt,ÚgedImcMbk;xaglicPUmiRtBaMgrun. bgRbúsrbs;´

TaMgBIrnak;minEdleFVITahanGIVeLIy. ExµrRkhm)anecaT

Kat;faCaRkúm «ecaréRB ».

eRkayBIkar)at;bg;CIvitrbs;bgRbús´TaMgBIr GgÁkar

cab;epþImeRCIserIsekµgCMTg;²kñúgmYyPUmi²4-5nak;Edl

manGayucab;BI15qñaMeLIgeTAedIm,IeTAelIkTMnb;ekaHsøa.

´minTan;RtÚv)aneRCIserIseT edaysar´minTan;RKb;Gayu

b:uEnþBIrqñaMbnÞab;mk GgÁkark¾bBa¢Ún´[eTAelIkTMnb;CamYyeK

Edr. ´RtÚvecjeTAeFIVkarBIema:g5knøHRBwkrhUtdl;ema:g

11RBwk BIema:g1resoldl;ema:g5resol nigBIema:g7

dl;ema:g8yb;. eBlxøHTMnb;ekaHsøa)ak;dI dUecñHRbCaCn

TaMgGs;RtÚveFIVkarrhUtdl;ema:g1rMlgGRFaRtk¾man.

manéf¶mYy´Føak;xøÜnQW. ´eTAsRmakenAÉmnÞIreBTü.

éf¶mYy´)aneXIjehtukarN_mYyKYr[rn§t;. tamsMyab

bg¥ÜcmnÞIreBTü ´eXIjExµrRkhmyYreføImmnusSRss;².

ecAhVayRsukeQµaH taQuM EdlCaRbFanTMnb;ekaHsøa

KMram´min[emIleLIy. taMgBI´cab;epþImeFIVkarelIkTMnb;

ekaHsøanigeFVIkarenAkñúgkgcl½t ´minEdlRbqaMgnwgbBa¢a

rbs;GgÁkareLIy. ´EtgEtxitxMeFIVkarCanic© ehIymin

EdleFIVGVIxusmYyTal;EtesaH.

eRkayBIelIkTMnb;ekaHsøa ´RtÚvGgÁkarcat;taMg[eTA

sÞÚgenAÉkgcl½tvij. kargarenAkgcl½tmanlkçN³

RbesIrCagmun edaysarEtRbFanXuMekaHtUcCamnusScitþ

Fm’. RbCaCnRtÚv)anEbgEck[eTAeFVIkartamkEnøgepSg²

BIKña.

enAkñúgry³eBlbIqñaMKt;énrbbkm<úCaRbCaFibetyü ´

minEdleXIjmuxmþay´eLIy ehIy´sb,aycitþNas;

enAeBlEdlrbbenH)anknøgputeTA.

eTaHbICa´min)anniyayR)ab;kUnecA´GMBIehtukarN_

enAsm½yenaH[)anek,aHk,ayk¾eday b:uEnþ´EtgrMB£k

kUn²rbs;´[xitxMeFIVkargarERscmáarnigkargarpÞHedIm,ICa

RbeyaCn_dl;xøÜnpÞal;nigRkúmRKÜsarTaMgmUl. vaxusBIsm½y

ExµrRkhmEdl´xMeFIVkaresÞIrsøab;esÞIrrs; b:uEnþlT§plEpøpáa

)anEteTAelIGgÁkarmYyb:ueNÑaH.

ng ]tþtara

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 27

elx82 Extula qñaM2006

sþab;erOgr:avRbvtþisa®sþtamviTüú

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa)anbegáIt[mankm~viFIGan

GtßbTTsSnavdþIEsVgrkkarBitnigesovePAepSgeTotEdl

e)aHBum<edaymCÄmNÐlÉksarkm< úCapSaytamviTüú

mYycMnYndUcteTA ÷

viTüú FM102MHz rbs;mNÐlB½t’man®sþIkm<úCa

erogral;éf¶BuFnigRBhs,t× evlaem:ag 7³30-

7³45l¶ac.

viTüú FM93>25MHz extþkMBt erogral;éf¶enA

em:ag7-7³30RBwk nigem:ag7³00-7³30l¶ac.

viTüú FM99MHz extþRBHvihar erogral;éf¶enAem:ag

7³00-7³30RBwk nigem:ag6³30-7³00l¶ac.

viTüú FM103>25MHz extþ)at;dMbg erogral;éf¶enA

em:ag9³00-9³30RBwk nigem:ag3³00-3³30

resol.

enAkñúgeBld¾xøIxagmuxenHmCÄmNÐleyIgnwgBRgIk

karpSBVpSayenAviTüúextþesomrabeTot.

eyIg´sg,wmfa kmµviFIenHnwgcUlrYmcMENkkñúgkar

pþl;»kas[RbCaCnkm<úCaEsVgyl;GMBIRbvtiþsa®sþén

rbbExµrRkhm)ankan;EtRbesIreLIg nigTb;sáat;karekIt

maneLIgvijénrbbenH.

Lat; esaP½N nig eLg rtn³

Page 30: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

):an; CakUnTIBIrkñúgcMeNambgb¥Ún6nak; Edlman

RsukkMeNItenAPUmikMBg;RseLA XuMrmNIy_ Rsukrevog

extþRBHvihar. «Bukrbs;):an; eQµaH esA nut søab;kñúg

rbbExµrRkhm nigmþayeQµaH sux Ekv rs;enAkñúgextþ

RBHvihar. sBVéf¶ ):an; manGayu44qñaM rs;enARsuk

sÞwgERtg extþsÞwgERtg. eTaHbIrbbkm<úCaRbCaFibetyü

)andYlrlMGs;ry³eBlCit30qñaMehIyk¾eday k¾ nut

):an; enAcaMCanic©BIRBwtþikarN_EdlQøbExµrRkhmyk«Buk

rbs;Kat;eTAsmøab; nigkarEdlExµrRkhmeFVITukçbukemñj

mkelIrUbKat;nigRkúmRKÜsar. erOgenH

hak;dUcCaenAfµI²enAeLIysRmab; ):an;.

eBlkgT½BExµrRkhmcUlkan;kab;

PUmikMeNItenAqñaM1975 ):an; eTIbEt

Gayu13qñaMb:ueNÑaH. ):an; enACYy«Buk

mÒayeFVIERscmáaredIm,IpÁt;pÁg;CIvPaBRKÜsar

enAeLIy.

kñúgqñaM1977 ExµrRkhmcab;epþIm

begáItkgQøbPUmi nigCemøósRbCaCn

ecjBIkñúgPUmi. RkúmRKÜsarrbs; ):an;

k¾RtÚvCemøóseTAPUmiCIeGak XuMrmNIy_ Rsukrevog. enAqñaM

1978 QøbXuM)anesñI ):an; [cUleFVIyuvCncl½tenAXuM

kMBg;RseLA. cab;taMgBIeBlenaHmk ):an; RtÚveTArs;enA

q¶ayBI«Bukmþay nigRtÚvedIreTAeFVIkartamkgcl½tkñúgRsuk

Eqb extþRBHvihar Edlkgcl½tenaHmansmaCiksrub

TaMgGs;50nak;. Rkúmkgcl½trbs; ):an; edIrCIkRbLay

elIkTMnb;enArdUvR)aMg nigeFVIERsenArdUvvsSa.

eFVIkarkñúgkgcl½t)an3Ex ):an; QWehImsµanigeføaH

cegáH edaysarEsgdIhYskmøaMg. ):an; )ansuMc,ab;

RbFankgeTAsRmakenAmnÞIreBTüXuM. enATIenaH ):an;

)anCYbCItarbs;Kat;EdlkMBugsRmakBüa)alCMgWEdr.

BIr-bIéf¶eRkaymk eBTüExµrRkhm)anR)ab; ):an; faCIta

rbs;Kat;)anCasHes,IyBICMgWnigecjBImnÞIreBTüehIy.

):an; min)ancab;GarmµN_faBaküEdlExµrRkhmniyay

RKan;EtCakarbEgVgdanenaHeT. minyUrbu:nµanRkúmRKÜsar

):an; )anmktamrkCItaenAÉmnÞIreBTü. ):an; mankar

PJak;ep¥ IlCaxøaMgenAeBlB¤faCItarbs;Kat;min)anRtLb;

eTArkRKÜsarvij. CItarbs; ):an; k¾)at;xøÜnrhUtcab;taMg

BIéf¶enaHmk.

éf¶mYykñúgqñaM1978 bgRbús

rbs; ):an; )anmktam ):an; enAkgcl½t

ehIyR)ab;fa «Bukrbs;xøÜnRtÚvQøbExµr

RkhmEdlRtÚvCabgb¥Únsac;q¶ayeQµaH

can; nwg ykeTAsmøab;. eBlB¤dMNwgenH

Pøam ):an; )ansuMkarGnuBaØatBIemkgeTA

emIl«Buk. emkgenaHbdiesFfa «Kµan

GñkNasmøab;mnusSeT». bu:Enþ ):an; )an

GgVremkgrhUtTTYl)ankaryl;RBm.

):an; )anCiHesHmkCYbmþayenAPUmiCIeGak

edIm,IsYrnaMGMBIerOgehtuénkarsøab;rbs;«Buk. mþayrbs;

):an; )anR)ab;fa ««Bukrbs;ÉgRtÚvkµÜyCIdUnmYyrbs;Kat;

ykeTAsmøab;ehIy. can; nwg nigQøb2nak;eTot)anmk

ehA«BukÉgeTApwkTwketñatCUrCamYyKña. «BukÉgk¾RBm

eTACamYy». eRkaysmøab;ehIy can; nwg )anmkR)ab;

bgRbúsrbs; ):an; fa «caMR)ab;kUv ¬mþayrbs; ):an;¦ pg ´

smøab;Kat;)at;ehIy». «Bukrbs; ):an; nigmnusS5nak;

RtÚv)ansmøab;enABak;kNþalGRFaRtenAkñúgéRBCitvtþéRB

TTwg kñúgPUmiCIeGak XuMrmNIy_ Rsukrevog. mþayrbs;

):an; lYcedIreTAkñúgéRBedIm,IrkemIlsaksB ehIyKat;

28 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

karsgswkminEmnCadMeNaHRsay

nut ):an;

Page 31: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

RbTHeXIjkMNat;eCIgbþIrbs;Kat;mçagEdlsl;BIstVéRBsuI

¬edayKat;cMNaMEs,keCIg¦. mþay ):an; k¾)anerIseCIg

enaHmkdutykFatumkTuk. can; nwg eXIjmþayrbs; ):an;

eFVIdUecñaH k¾KMramykmþayrbs; ):an; eTAsmøab;eTot. bu:Enþ

sMNagl¥ ):an; mkCYymþayTan;eBl.

):an; )an[dwgfa kEnøgEdlExµrRkhmsmøab;«Buk

rbs;Kat;nigGñkPUmiepSgeTotenaH KWCareNþAsaksBrYm

mYyEdlmanbeNþayRbEvg20Em:RtnigTTwg5Em:Rt

ehIymnusSRbEhl35nak;RtÚv)ansmøab;nigkb;enAkñúg

reNþAenaH.

enAedImExmkra qñaM1979 kgT½BevotNamvay

rMedaH)anTIRkúgPñMeBj. ExµrRkhm)anekorRbCaCneTA

PaKxaglictamRBMEdnRbeTséf. ):an; k¾)aneFVIdMeNIreTA

tamExµrRkhmEdr ehIy ):an; EtgesuIbsYrdMNwgBIRkúm

RKÜsartampøÚvrhUt. eFVIdMeNIr)anBak;kNþalpøÚv ):an;

TTYldMNwgBIGñkPUmiEdleFVIdMeNIrtamExµrRkhmfa Rkúm

RKÜsarrbs;Kat;kMBugrg;caMenAPUmiGUreBaF×kñúgXuMrmNIy_.

):an; k¾bnøMxøÜnkñúghVÚgmnusSehIyeFVIdMeNIrRtLb;mkrkRkúm

RKÜsarvij. ):an; )anmkdl;PUmikMeNItenAkñúgExkBaØa.

enAqñaM1987 ):an; )anpøas;ecjBIPUmikMeNItmk

eFVIkarenAextþsÞwgERtg nig)anerobkarCamYy yI ruN nig

mankUnBIrnak;. RkúmRKÜsarrbs; ):an; enAEtrab;Gan can;

nwg Cabgb¥ÚndEdl eRBaHfa can; nwg )ansMueTasnig

sarPaBGMBIeTaskMhusrbs;xøÜnenAcMeBaHmuxRkúmRKÜsarrbs;

):an; fa «´xusehIy ´smøab;Kat;Emn. eKeRbI´Edr ´min

dwgeFVIem:c ebIenHCabBa¢aBIfñak;elI». mü:ageTot erOgenH

knøghYsyUrqñaMehIy ):an; yl;fakarKas;kkay b¤rkxus

rkRtÚvk¾KµanRbeyaCn_Edr BIeRBaH«BukKat;)ansøab;eTA

ehIy. RbsinebI ):an; sgswkedaykarsmøab;vijenaH

kUnrbs; can; nwg nwgkøayCakUnkMRBanigrs;enAedayxVHPaB

kk;ekþAkñúgRKÜsarminxan.

Ny suparI

«´Ebk)ak;;BIbþIrbs;´ eRBaHRKÜsar´RkeBkeBlEbkBI

rbbExµrRkhmmkvij. Kat;minRBmrs;enACamYy´enA

ÉRsukkMeNItenHeT. Kat;suxcitþeTArs;enATIRkúgPñMeBj

eRBaHenATIenaHmanCIvPaBFUrFarCagenARsukkMeNIt».

enHCasmþI rbs; kwm eyOg.

kwm eyOg KWCa®sþIemm:ay rs;enAXuMekaHdac; extþ

kNþal. eRkayEbkBIrbbExµrRkhm eyOg mankUnBIrnak;

enAkñúgbnÞúk. sBVéf¶ eyOg Rbkbrbrt,ajpamYgnigeFVI

cmáarbnþicbnþÜcsRmab;pÁt;pÁg;CIvPaBkñúgRKÜsar. Kat;ecH

t,ajhYlpamYgtaMgBImunrbbExµrRkhm emø:H b:uEnþ Kat;min

GaceRbIcMeNHdwgenHkñúgry³kalénrbbExµrRkhm)aneT.

enAkñúgrbb ln; nl; RkúmRKÜsarrbs; eyOg Rbkb

rbrt,ajpamYgnigeFVIcmáar. PUmirbs; eyOg CYbRbTHnUv

s®gÁamminGacrs;enA)an. RkúmRKÜsarrbs; eyOg nig

GñkPUmiepSgeToteFVIdMeNIrcakecjBIPUmikMeNIt eTAtam

TIkEnøgEdlmansuvtßiPaBerog²xøÜn. RkúmRKÜsarrbs;

eyOg )aneTArs;enAmþúMeRCaycgVaCamYymitþPkþiFøab;sÁal;

Kña. enATIenaH eyOg bnþRbkbrbrt,ajpamYg eRBaH

eBlecjBIRsukkMeNIt Kat;)anyk]bkrN_t,ajenHeTA

CamYyEdr. RkúmRKÜsarrbs; eyOg )anTTYlkar]btßmÖ

KaMRTBIGgÁkarkak)aTRkhmxagEpñkeRKÓg]bePaK dUcCa

Ggár TwkRtI éqb:Uv TwksuIGuIv.l. eyOg TTYl)anrbb

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 29

elx82 Extula qñaM2006

EbkbþIeRBaHPaBGt;Xøan

Page 32: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

GaharenHCaerogral;Ex. cMENkpamYgEdlt,aj)an

Kat;ykeTAlk;enApSarEdlmanm:UycaMTTYlTijenATIenaH

Rsab;.

enAmunéf¶CemøósqñaM1975 RKab;epøagFøak;enAEk,r

pÞHrbs;Kat;. eyOg eXIjkgT½BExµrRkhmkan;kaMePøIg

ehIyERskRbkasfa RbeTs)ansnþiPaBehIy. eyOg

eCOCak;fa RbeTsnwgmansnþiPaBEmnenAeBlenaH. eyOg

sb,aycitþNas; ehIyKitfaxøÜnnwgGacvilRtLb;mkRsuk

kMeNItvij. pÞúyeTAvij kgT½BExµrRkhm)anbgçM[ eyOg

cakecjBIeRCaycgVaeFV IdMeNIreTAtampøÚvCatielx6.

eyOg yl;fa ExµrRkhm[RbCaCncakecjedIm,IerobcM

Rkúgnige)assm¥atxµaMg. eyOg yk)ancanqñaMg Ggár nig

semøókbMBak;EtmYybegVcb:ueNÑaH. tampøÚv eyOg RtÚv

Qb;sRmakCaeRcInyb; eTIbeTAdl;ERBkeBñA. éf¶bnÞab;

kgT½BExµrRkhm)andwkRkúmRKÜsarrbs; eyOg nigRKÜsar

mYycMnYneTottamrfynþeq<aHeTAextþkMBg;cam. GgÁkar

)ancat;taMg[RKÜsarrbs; eyOg rs;enAsÞwgFMkñúgRsuk

RkÚcqµar extþkMBg;cam. eyOg eFVIkarenAkñúgkgmnusSv½y

cMNas;EdlmanParkic©eFVIERscmáar. cMENkkUn²rbs;

eyOg RtÚvGgÁkarEbgEck[eFVIkarenAkñúgkgcl½tepSg²

Kña. ry³eBlmYyExeTIb eyOg )anCYbmuxkUnmþg. eyOg

t¥ÚjEt¥rfa karrs;enACYbkarlM)aky:agxøaMg edaysar

KµanGaharhUbRKb;RKan; nigKµankmøaMgeFVIkar nigkarRbCuM

Tietond¾KY[FujRTan;nigRBWRBÜcCajwkjab;.

eyOg niyayfaRbCaCnmUldæanenATIenaHkacNas;.

GñkTaMgenaHEtgEtemIlgay eyOg faCaRbCaCnfµIminecH

eFVIkarGVI ehIyhUbeRcIneTIbbgá[manCMgW. mþayrbs;

eyOg søab;edaysarCMgWRKúncaj;. GgÁkarFøab;)anbBa¢Ún

Kat;eTABüa)alenAmnÞIreBTü eday[Kat;elbfñaMGacm_TnSay

nigBüÜresr:UmTwkdUg b:uEnþCMgWrbs;Kat;min)anRsakRsanþ

esaH. bgb¥ÚnTaMgGs;minGacmksYrsuxTukçKat;)aneT

edayCab;rvl;enAtamkgcl½terog²xøÜn. eBlmþayQW

F¶n; eTIbGgÁkarGnuBaØat[ eyOg nigbgb¥ÚnmkemIlmþay.

CaGkusl eyOg mkTan;degðImmþay. b:uEnþ eyOg minRtÚv

)anGnuBaØatyksBmþayeTAkb;edayxøÜnÉgeT Caehtu

eFVI[ eyOg mindwgBIkEnøgkb;saksBmþayrhUtmkTl;

sBVéf¶.

eBlkgT½BevotNampþÜlrMlMExµrRkhm)an eyOg nig

RkúmRKÜsar)anvilRtLb;mkRsukkMeNItvij edayeFVI

dMeNIrefµIreCIgGs;ry³eBlmYyEx. eyOg )anEbkBIbþI

rbs;Kat;enAeBlenaH edaysarbþIrbs;Kat;cg;eTArkkEnøg

EdlmanCIvPaBFUrFarCagenARsukkMeNIt. dUecñH eyOg

rs;enACa®sþIemm:ay ehIyTTYlbnÞúkciBa©wmkUnTaMgBIrEt

mñak;Ég. eyOg Rbkbrbrt,ajpamYgnigeFVIcmáardEdl.

rhUtmkdl;bc©úb,nñenH eyOg enAEtminGacbMePøc)an

nUverOgr:avexøacpSakñúgrbbExµrRkhm. eyOg eRtkGry:ag

xøaMgenAeBlB¤fatulakarmYyRtÚv)anbegáIteLIgedIm,Irk

yutþiFm’ CUnCnrgeRKaHénrbbExµrRkhm CaBiessmþay

rbs;Kat;EdlQWsøab;edayKµanfñaMBüa)al.

)‘ag BIv½n

30 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

erOgr:avBitedIm,IRbvtþisa®sþ

mCÄmNÐlÉksarkm<úCasgÇwmfa RbCaCnkm<úCa

RKb;rUbEdlFøab;qøgkat;rbbEx~rRkhm)annigkMBugsresr

GtßbTb¤esovePAGMBIerOgr:avBitpÞal;xøÜn ehIynwgepJImk

mCÄmNÐlÉksarkm<úCatamGasydæanxageRkam ³

RbGb;sMbuRtelx 1110 PñMeBj

RBHraCaNacRkkm<úCa

TUrs½BÞelx³ ¬855¦ ¬23¦ 211 875

TUrsarelx³ ¬855¦ ¬23¦ 210 358

Email: [email protected]

Home page: www.dccam.org

Page 33: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

enAcm¶ayRbEhlCa60KILÚEm:RtBITIRkúgPñMeBjman

shKmn_camtUcmYyEdlmanRbCaCnRbEhl35RKÜsar.

shKmn_enHkekIteLIgenAqñaM1983 bnÞab;BImankarRsuH

RsYlmtiKñarkkEnøgd¾smrmümYyedIm,Ie)aHTItaMgensaTRtI.

PaKeRcInGñkEdlrs;enAkñúgshKmn_enHmanedImkMeNItenA

PUmiekaHTav¬eRtIyekaH¦enACitRBMRbTl;km<úCa-evotNam.

shKmn_enHmin)anqøgkat;rbbExµrRkhmeT eRBaHRbCaCn

PaKeRcIndwgsPaBkarN_mun ehIy)anePosxøÜneTARbeTs

evotNamenAqñaM1973. dMNak;kaldMbUgCnCaticam

EdlePosxøÜnBI

PUmiekaHTav)an

eTARCkekanenA

kñúgPUmiéRBs,Úv

EdlCaPUmicam

e n A R b e T s

e v otNam.

b:uEnþedaysar

mankar)aj ;

ep ø agenAtam

RBMEdnkm<úCa-

evotNam GñkPUmicamTaMgGs;RtÚvbgçMcitþePosxøÜneTAextþ

RkmYns nigpøas;TIkEnøgbnþbnÞab;edIm,IrkkEnøgsuvtßiPaB.

GñkePosxøÜnTaMgGs;enH)anTTYlkar]btßmÖCaes,ógGahar

semøókbMBak;nigsmÖarmYycMnYnBIkak)aTRkhmenAkñúgRbeTs

evotNam. RbCaCncamman»kasfVaybgÁM sasnaGIusøam

b:uEnþGarmµN_P½yxøacenAEtmanenAkñúgcitþ ¬cMeBaHkarrt;eKc

BIkarvayRbharrbs;kgT½BExµrRkhm¦. enAkñúgGMLúgeBl

rs;enAkñúgRbeTsevotNam GñkTaMgGs;enH)anCYbRbTH

nUvkarlM)aky:agxøaMg. GñkPUmiEtgsMuBIRBHGal;eLaHCam©as;

edIm,I[rbbExµrRkhmputrlt;eTA[)anqab;.

eRkayqñaM1979 RbCaCncam)anvilRtLb;mk

rs;enAPUmienAekaHTavvijEdlCaPUmikMeNItrbs;xøÜn ehIy

RbkbrbrensaTtamTUk. eRkaymkGñkEdlrs;enAekaHTav

)anpøas;mkrs;enAPUmiERBkRbFatu. GñkPUmiTaMgGs;rs;enA

elIdICYlmYybøg;EdlEtglicTwkCanic©enArdUvvsSa.

rbrensaTKWCarbrcm,grbs;GñkPUmi eRkABIenHk¾man

karlk;dUrrbs;rbreRbIR)as;enAtamPUmiedIm,IpÁt;pÁgCIvPaB.

eRkamkardwknaMrbs;hakim y:am:at; EdlCacas;TMuenAkúñg

PUmi)anpþÜcepþIm

beg á I t[man

sUr:av ¬vihar¦

sRmab;d wkna M

karfVaybgÁMnig

R)arB§BIFIbuNü

t a ms asn a

GIusøam.

hakim y:a

m:at; )anerob

rab;GMBICIvitts‘U

rbs;Kat;nig shKmn_camenAPUmiERBkRbFatuenH.

PUmienHBIedImmantacas;²eQµaH tahIum/ taeLH/

tasuH/ tam:at; Edlrt;mkBIRbeTscm,:a)anmkbgábegáIt

CaPUmimYymansmaCiktictYc. eRkaymkk¾mansmaCik

RKÜsarekIneLIgtamry³karerobkarnigbegáItkUnBUnCaecA

enAkñúgPUmi. ensaTCamuxrbrEdlCnCaticam Rbkan;yk

taMgBIyUrNas;mkehIy.

CamYymuxrbrensaT ´)anpøas;TIlMenACaeRcInkEnøg.

´enAPUmiedImemon XMuedImemon RsuktaexµA extþkNþal

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 31

elx82 Extula qñaM2006

shKmn_camenAPUmiERBkRbFatu

ssUUvv::aavv ¬¬vviihhaarr¦¦ PPUUmmiiEERRBBkkRRbbFFaattuu XXuuMMEERRBBkkssþþII RRssuukkeekkaaHHFFMM eexxttþþkkNNþþaall

Page 34: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

eRkaymkk¾eTArs;enAPUmieRtIyekaH edIm,IensaTRtIenA

TIenaH. ´eTAensaTCamYy«BukmþayenAextþkMBg;qñaMg Tenø

mux4 nigTenøemKgÁ. kaleNaH enARbeTskm<úCasm,ÚrRtI

Nas;. ´ensaT)anRtIR)a RtIEks RtIeqáak RtIqøaMg RtI

sNþay RtIq<in.l. bnÞab;BIensaT)an eyIgykeTAlk;

enAk¥msMNeRkamRbeTsevotNam.

eBl´Gayu20qñaM ´)ansµR½KcitþcUleFVITahanedIm,I

karBarRbeTsCamYyembBa¢akarT½Bs½kþi5eQµaH ksim.

´eLIgsmrPUmirhUtdl;extþrtnKIrI. enAqñaM1963 eday-

sarkarenOyht;eBk´k¾Qb;eFVITahan ehIymkrs;enA

CamYy«BukmþayenAeRtIyekaHvijEdleRkaymkPUmienHman

RbTajRbTg;KñarvagTahanFIvKICamYyln;nl; BYk´naMKña

rt;eKceTArkkEnøgepSgedIm,Isñak;enAnigRbkbrbrensaT.

bgRsI´eQµaH sµak; )aneTArs;enACamYybþIKat;enAPUmi

XøaMgEs,k XMukMBg;cmøgextþkNþal. RKÜsar´naMKñaePosxøÜn

tamTUkeTARbeTsevotNam. eyIg)aneTAdl;PUmiéRBs,Úv

EdlCaPUmicamnigmanCnCaticamCaeRcInnak;rs;enA. enA

TIenaHmanviharGIusøammYyeQµaH m:Uekar:m:as; eyIgEtgnaM

KñaeTAfVaybgÁMenAkñúgviharenH. eyIgsg;pÞHs,ÚvtUc² edIm,I

sñak;enAbeNþaHGasnñCamYynwgkgVHxatsmÖarRKb;Ebby:ag.

GgÁkarkak)aTRkhm)anEckeRKÓg]bePaKbriePaK nig

semøókbMBak;dl;GñkePosxøÜnEdleTArs;enAPUmiéRBs,Úv.

dMbUgeyIgCYbRbTHkarlM)akCaeRcIn dUcCakareRbIR)as;

PasaevotNam sRmab;karTMnak;TMngKña.

qñaM1974 ´)anerobkarRbBn§eQµaH m:as; EdlCa

GñkPUmiéRBs,Úv. ´RbkbrbrensaTRtI CYjdUrGgárnig

eqøótlk;fñaMburaNExµr edaysar´sÁal;fñaMnigecHpSMfñaM

buraNtam«Buukmþay´. ´RbwgERbgRbkbrbrrksIueRcIn

muxEdr b:uEnþminsUvkak;kbesaH BIeRBaHGarmµN_rbs;´min

s¶b;enAEtmémKitGMBIsuvtßiPaBCacm,g xøacERkgkgT½BExµr

RkhmvaylukcUlPUmieTot. GVIEdl´)armÖ)anmkdl;.

éf¶mYykgT½BExµrRkhmnigkgT½BevotNam)anvay

RbyuT§KñaenAtamRBMEdn. kgT½BExµrRkhm)ancUlPUmidutpÞH

sEm,gnigviharGIusøameqHeLIgsen§asen§A. RbCaCn

cam)annaMKñart;ecjBIPUmiedayykv:an;bnþicrYcePosxøÜn

eTArkkEnøgsuvtßiPaB. ´)anykKm<IrKUr:aneTACamYyEdr.

eyIg)aneTArs;enAPUmicammYyeTot. eRkayBImanRBwtþi-

karN_enaHekIteLIg RbFanPUmi)ancat;GñkPUmi[CYyyam

32 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

hhaakkiimm yy::aamm::aatt;; nniiggGGññkkPPUUmmiikkMMBBuuggGGggÁÁúúyyeennAAkkññúúggssUUvv::aavv ¬¬vviihhaarr¦¦ PPUUmmiiEERRBBkkRRbbFFaattuu XXuuMMEERRBBkkssþþII RRssuukkeekkaaHHFFMM eexxttþþkkNNþþaall

Page 35: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

eBlyb; edaypøas;evnKñayamerogral;3yb;mþg ´man

GarmµN_P½yxøacnigGam:as;cMeBaHTegVIEdlkgT½BExµrRkhm

RbRBwtþmkelIRbCaCnkm<úCadUcKña. ´rkfaminRtÚvenAeBl

Edl´CaGñkekItenARbeTskm<úCa ehIyEbrmkkarBarTwkdI

evotNamtTl;nigExµrRkhmeTAvij.

´TTYldMNwgtambgb¥ÚncamEdlbENþtxøÜntamedIm

eckeTARbeTsevotNamfa GñkEdlePosxøÜneTARbeTs

evotNamenAmunqñaM1975cMnYn13nak; )anvilRtLb;

mkRbeTskm<úCavijeRBaHEtnwkRsukkMeNIt ehIyRtÚvExµr

RkhmykeTAsmøab;enAKukeBaF×Tenø. enAeBlB¤dMNwgenH

´RBÜy)armÖdl;suvtißPaBRkúmRKÜsarbgRsI´Nas;.

karRbyuT§KñaenAtamRBMEdnrvagkgT½BevotNamnig

kgT½BExµrRkhmcab;epþImy:agxøaMgkøa bnÞab;BIevotNam

Rbkas[ExµrRkhmdkT½BecjBIRBMEdncm¶ay120Em:Rt.

kgT½BeRcInNas; )an)at;bg;CIvitkñúgeBlRbyuT§Kña. kgT½B

ExµrRkhmCIkelNdæanehIyvaysRmukcUlmkxagevot-

Nam. T½BevotNamcaj;T½BExµrRkhm. BYk´RtÚv)an

eRCIserIs[eFVIQøbkarBarPUmiBIkarratt,atrbs;kgT½BExµr

Rkhm. kgT½BExµrRkhmcUlkan;kab;PUmiCitxagenaH )anEt

ry³eBlmYyEx k¾RtÚvkgT½BevotNambeNþjecjGs;.

ry³kalEdl´rs;enAevotNam ´B¤dMNwgfaExµrRkhm

kab;smøab;RbCaCnkm<úCasøÚtRtg;nigbgçM[CnCaticamhUb

sac;RCÚk. eBlenaH´nwkeTAdl;suxTukçbgRsIrbs;´Edl

EbkKña ehIyeTArs;enARsukBjaB¤.

bnÞab;BIC½yCmñHqñaM1979 ´rs;enAkñúgRbeTsevot-

NamenAeLIy. RbFanPUmiEckdIRbEvg12Em:Rt[sg;pÞH

enA. ´enAEtyamPUmiERkgExµrRkhmcUlmkGukLúkeTot.

edaysarnwkRsukkMeNIteBk´)aneFIVdMeNIrtamTUkRtLb;

mkrs;enAPUmieRtIyekaHvij. ´esaksþayPUmizanEdl

Føab;EtmanpÞH manGñkPUmirs;enAeRcIn b:uEnþenAeBl´RtLb;

mkvij pÞHsEm,gTaMgGs;exÞcxÞIKµansl;. ´segáteXIj

fa karrs;enArbs;bgb¥ÚnCnCaticammankarlM)akxøaMg

Nas;. GñkxøHKµanTUk xøHmanTUktUc² naMKñaeTAbg;RtI. ´

sg;eragelIeKak[kUnsñak;enA cMENkRbús²edkelITUk.

karrs;enArbs;eyIgenAeRtIyekaHenHyUr²eTARtIkan;Et

xSt; ehIyTwknacPUmierogral;qñaM. enAqñaM1983 BYk´)an

EsVgrkkEnøgsMctfµI ehIy)anmkdl;PUmiERBkRbFatu.

edayyl;eXIjfaTItaMgenHGMeNaypldl;karensaTRtI

eyIgTaMgGs;Kña)anctTUktaMgTIsñak;GaRs½y. eyIgrs;enA

elITUkGs;ry³eBl6Ex eRkaymkedaysarxül;e)akbk;

xøaMgeBk eyIgnaMKñaeLIgeKaksg;xÞmvij. eyIg)anCYldI

GñkPUmikúñ úgtémø15mWunerolkñúgmYyEx. eRkaymkeTot

manmnusSCaeRcIn)anmkrs;enAkñ úgPUmienHCabnþbnÞab;

ehIybgábegáIt)anCashKmn_cammYyeLIy.

enAqñaM1985 muhVtI ¬caghVagKN³dwknaMCan;x<s;én

sasnaGIusøamkm<úCa¦)anEtgtaMg´CahakimPUmiERBkRbFatu

enH. ´)anGb;rMGñkPUminigekµg²GMBIsasnaGIusøam edIm,I[

mnusSedIreTArkpøÚvl¥. enAqñaM1992 eyIgTaMgGs;Kña )an

mUlmtiKñaksagsUr:avtUcmYysRmab;fVaybgÁMrYmKña. b:uEnþ

eyIgCYbRbTHkarlM)akCaeRcIn CaBiessenArdUvTwkeLIg.

PUmirbs;´licTwk pÞHnigsUr:avTwklicRtwmssr. edaysar

EtbBaðaCIvPaB eyIgesÞIrEtminGacrkR)ak;bg;éføQñÜldI[

eKkñúgmYyEx². \LÚvenHPUmirbs;´manRbCaCncMnYn35

RKÜsarEdlkalBImunmanRtwm28RKÜsarb:ueNÑaH.

fVId,itEt´min)anqøgkat;rbbExµrRkhmedaypÞal;

k¾´GaNitGasUrdl;GñkEdl)ansøab;)at;bg;CIvitenAkñúg

rbbenaH. ´yl;faExµrRkhmCaTmiL\tsasnaeTIbh‘an

smøab;mnusS\tRtaRbNIEbbenH.

´sUm[mankarcgRkgRbvtþierOgr:avrbs;CnCaticamenA

eRkamrbbExµrRkhm[)anBisþar edIm,ITukCaÉksarsRmab;

ekµgCMnan;eRkaynigGñkEdlmin)anqøgkat;rbbenaHedaypÞal;

dwgB¤erOgTaMgGs;. ´yl;RsbcMeBaHsalakþIkat;eTas

emdwknaMExµrRkhm b:uEnþ´Rbkan;Fm’ Gehasikmµ dl;Gñk

TaMgenaHedIm,I[GñkTaMgenaHedIreTArkpøÚvl¥. sU hVarINa

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 33

elx82 Extula qñaM2006

Page 36: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

enAéf¶TI25nig26 ExkBaØa GñkPUmicMnYn510nak;

¬PaKeRcInCaGñkEdlRtÚv)ansmÖasedayRkúmCMruj[

mankarTTYlxusRtÚvrbs;mCÄmNÐlÉksarkm<úCa¦ )an

GeBa¢IjcUlrYmkñúgdMeNIrTsSnkic©elIkTI8eTAkan;GKarGgÁ

CMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa EdlerobcMeLIg nig

]btßmÖedaymCÄmNÐlÉksarkm<úCa. GñkcUlrYm)aneTA

TsSnaTItaMgbUCnIydæanRbl½yBUCsasn_mYycMnYn nigCYb

sMeNHsMNalCamYym®nþICan;x<s;énGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ

kñúgtulakarkm<úCa. CarYmdMeNIrTsSnkic©elIkenHTTYl)an

eCaKC½yy:agRtcHRtcg;. RbCaCnEdlGeBa¢IIjcUlrYm

mankarcab;GarmµN_y:agxøaMg enAeBl)aneXIjsarmnÞIr

]RkidækmµRbl½yBUCsasn_TYlEsøg nigreNþAsaksBenA

valBiXatbwgeCIgÉk. RbCaCnCaeRcIn)ansYr sMNYreTA

elak raC sm,tþi m®nþIB½t’manénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ

kñúgtulakarkm<úCa elak s‘an visuT§ ¬RbFanrdæ)al¦

nigGñkRsI mIEsl lI ¬GnuRbFanrdæ)al¦. RbCaCnk¾)an

sYrsMNYrCaeRcInpgEdr enAkñúgeBlCYbsMeNHsMNal

CamYyÉk]tþm em:aj sapan GnuRbFanKN³kmµkarnitikmµ

énrdæsPaCati. dMeNIrTsSnkic©elIkenHmankarGeBa¢Ij

cUlrYmBIRbCaCnmkBIextþcMnYn9 EdlrYmmanextþ)at;dMbg

43nak; kMBg;cam71nak; kMBg;s<W34nak; kMBg;FM129nak;

kMBt32nak; éRBEvg31nak; rtnKirI3nak; sVayerog

16nak; nigtaEkv151nak;. dMeNIrTsSnkic©enH)anpþl;

»kas[RbCaCnEckrMElkbTBiesaFn_nigerOgr:avTaMgLay

nigTsSnaTItaMgRbl½yBUCsasn_sMxan;²mYycMnYn. kñúg

cMeNamGñkcUlrYmTaMgGs; manRbús354nak; RsI156

nak;. PaKeRcInénGñkcUlrYmKWCaCnrgeRKaH ehIymYy

cMnYntUc KWCaGtItkmµaPi)alExµrRkhm. munedIrTsSna

buKÁlikmCÄmNÐlÉksarkm<úCa)anEckÉksarbYnRbePT

EdlrYmman ³ esovePAENnaMGMBIsalakþIExµrRkhmnigtYnaTI

rbs;mCÄmNÐlÉksarkm<úCa esovePAENnaMsþIGMBIc,ab;

sþIBIkarbegáIt[manGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa

nigkic©RBmeRBógrvagraCrdæaPi)alkm<úCanigGgÁkarsh

RbCaCati TsSnavdþIelxBiessrbs;mCÄmNÐlÉksar

km<úCa nigesovePAENnaMGMBIsalakþIExµrRkhmrbs;GgÁ

CMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa. dMeNIrTsSnkic©elIk

enHmansarsMxan;xøaMgNas; BIeRBaHminRtwmEtbgðaj[

RbCaCneXIjpÞal;EPñkfaGMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa

RtÚv)anykcitþTukdak;BIRbeTsepSg²b:ueNÑaHeT EfmTaMg

)anbgðajBItYnaTId¾sMxan;rbs;CnrgeRKaHenAkñúgkardMeNIr

karrbs;salakþIeTotpg. enHKWCaeKaledAcm,grbs;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa. r)aykarN_segçbsþIGMBIdMeNIr

TsSnkic©elIkenHmandUcxageRkam.

bnÞab;BITTYlTanGahareBlRBwkehIy enARBwkéf¶c½nÞ

TI25 ExkBaØa evlaem:ag7nig30naTI RbCaCn)an

GeBa¢Ijmkdl;sarmnÞIr]RkidækmµRbl½yBUCsasn_TYlEsøg

EdlCaGtItkEnøgeFVITaruNkmµnigCamNÐlXuMXaMgkñúgGMLúg

eBlénrbbkm<úCaRbCaFibetyü. GñkcUlrYmTaMgGs;

TTYl)anxitb½NÑerobrab;BIsarmnÞIrTYlEsøg. sRmab;

RbCaCnPaKeRcInenHKWCaelIkTImYyehIyEdlKat;)an

eXIjGtItviTüal½yd¾l¥s¥at nigCakEnøgEdlkmµaPi)al

ExµrRkhmftrUbbgçM[GñkeTassresrcemøIysarPaB eFVI

TaruNkmµ ehIyTIbMputdwkykeTAsmøab;ecalenAbwgeCIg

Ék. RKan;EtexøagTVarrbs;sarmnÞIrenH)aneFVI[RbCaCn

cUlrYmTaMgGs;mankarcab;GarmµN_y:agxøaMg. mnusS

CaeRcIn)anpþú MKñaCu MvijpÞaMgkþarEdlmanbiTrUbftemdwknaM

34 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

karcUlrYmrbs;CnrgeRKaH ³ dMeNIrTsSnkic©elIkTI8eTAkan;GKarGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa

Page 37: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

Can;x<s;ExµrRkhm. sRmab;mnusSmYycMnYn enHCaelIk

TImYyehIyEdlKat;)aneXIjmuxmat;rbs; b:ul Bt/ nYn

Ca/ exov sMpn/ tam:uk/ eGog sarI nigemdwknaMCan;x<s;déT

eTot. bursmñak;enAkñúgcMeNamenaH)ansYrfa «etImYyNa

Catam:uk?» bursmñak;eTot)aneqøIyy:agelOnfa «mYy

enH». sarmnÞIr]RkidækmµRbl½yBUCsasn_TYlEsøgEck

ecjCaeRcInGKar ehIyGKarnImYy²manbnÞb;CaeRcIn

Edlmandak;taMgrUbft ERK smÖareFVITaruNkmµ nigsmÖar

sMxan;déTeTotsRmab;eRbIenAkñúgKukkñúgry³kalénrbbenaH.

GñkcUlrYmTaMgGs;)anedIrTsSnaBIbnÞb;mYyeTAbnÞb;mYy

eTot. RbCaCnCaeRcInbeBa©jTwkmuxesakesA hYscitþ

nigQWcab;. GñkepSgeTotkMBugCUtTwkEPñknwgRkma.

buKÁlikrbs;mCÄmNÐlÉksarkm< úCa)ansmÖas

RbCaCnmYycMnYn. ®sþImñak;eQµaH Egt sux Gayu58qñaM

)anrkeXIjrUbftsac;jatirbs;Kat;CaelIkTImYy. enaH

KWCarUbftbgRbúsrbs;Kat;EdlRtÚv)andak;taMgenAkñúgpÞaMg

kBa©k;mYyenACYrxagelI elxerogTIbI ¬rab;BIxageqVg¦.

CayUrmkehIy bgb¥Únrbs;Kat;enATIRkúgPñMeBj)anR)ab;fa

manrUbftbgRbúsrbs;Kat;enAsarmnÞIrTYlEsøg. b:uEnþ

éf¶c½nÞenHKWCaéf¶TImYyEdl sux man»kaseFVIdMeNIrmkPñMeBj

nigeXIjrUbftbgRbusrbs;Kat;Edl)an)at;xøÜntaMgBIqñaM

1976. eBleyIgsYrKat;GMBITsSnpÞal;xøÜncMeBaHsalakþI

ExµrRkhm ehIyfaetIsalakþIenHnwgnaMmknUvyutþiFm’eT

Kat;)aneqøIyfa Kat;mankarcab;GarmµN_kñúgkarcUlrYm

karkat;esckþI ehIyfa erOgyuutþiFm’b¤Gt;enaHvaGaRs½y

eTAelIGñkecHdwg nigGñkEdleFVIkarelIerOgenH. sux )an

bEnßmfa Kat;mindwgniyayy:agNaGMBIerOgenHeT. sux

sgÇwmfasalakþIenHnwgkøayeTACaemeronmYysRmab;kUn

ecAExµrCMnan;eRkayeTot.

elak hYt fn Gayu62qñaM k¾mansac;jatimñak;

EdlRtÚv)annaMykmkTYlEsøgkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü

Edr. rUbftbgRbusrbs;Kat;RtÚvdak;taMgenAkñúgpÞaMgkBa©k;

mYy enACYrTIbYn elxerogTIBIrBIxagsþaM. fn dwgfa bgRbus

rbs;Kat;RtÚv)ancab;bBa¢ ÚnmkTYlEsøg¬mnÞ Irs-21¦

enAcugqñaM1978 edayRtÚv)anecaTRbkan;BIbT)acTwk

GasuIt. enAkñúgry³kalenaHRbCaCnkñúgextþ)at;dMbgRtÚv

)ansgS½yfaCaCnk,t;. fn Føab;)aneXIjrUbftenHmþg

enAqñaM1982 b:uEnþenAeBlenaHminTan;mankardak;taMg[

)anl¥enAeLIyeT. CagémÖqñaMeRkaymkeTot eTIb fn

)aneXIjrUbftCaelIkTIBIr. Kat;enAEtmanGarmµN_esak

esAdEdl. karedIrTsSnasarmnÞIr]RkidækmµRbl½yBUC

sasn_TYlEsøg eFVI[GñkcUlrYmTaMgGs;nwkeXIjeLIgvij

nUvTukçevTnakñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü. edayRbQm

muxeTAnwgGtItkalQWcab;TaMgenH RbCaCnmYycMnYnman

GarmµN_FUes,IyBIerOgr:avEdlxøÜn)ankb;TukCayUrmkehIy.

Egt sux niyayfa eTaHCakarQWcab;nigTukçevTnarbs;Kat;

minGacRtÚv)anlubbM)at;TaMgRsugk¾eday k¾Kat;manGarmµN_

FUrRsalxøHEdrenAeBleXIjrUbftbgRbúsrbs;Kat;.

bnÞab;BIbBa©b;dMeNIrTsSnkic©enATYlEsøg RbCaCn

TaMgGs;)anGeBa¢IjcUlrYmsþab;karerobrab;BITidæPaBc,ab;nig

sYrsMNYreTAkan; Ék]tþm em:aj sapan ¬GnuRbFanKN³

kmµkarnItikmµ énrdæsPaCati¦ nigelak v:an;fan; eBAdar:a

¬naykrgmCÄmNÐlÉksarkm<úCa¦ enAkñúgbrievNsakl

viTüal½yPUminÞPñMeBj2. Ék]tþm em:aj sapan CaGñk

EdlFøab;cUlrYmCECkBiPakSaeFVIkarEkERbnigGnum½tc,ab;sþIBI

karbegáIt[manGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa.

bnÞab;BI Ék]tþm em:aj sapan nigelak v:an;fan;

eBAdar:a )anerobrab;xøwmsarc,ab;rcnasm<½n§nignItiviFIrbs;

GgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCarYcmkGñkcUlrYmTaMgGs;

)ansYrsMNYrCaeRcIneTAkan;vaKµinTaMgBIr. sMNYrTaMgenaH

rYmman etIshKmn_GnþrCati)andwgfa etIGMeBIRbl½yBUC

sasn_kMBugEtekItmanenAkm<úCaEdrb¤eTenAeBlenaH?

ebI)andwgehtuGVI)anCaGgÁkarshRbCaCatiminmanviFankar

GVITaMgGs;? etIGñkNaxøHCaemdwknaMCan;x<s;ExµrRkhm?

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 35

elx82 Extula qñaM2006

Page 38: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

ehtuGVI)anCaExµrRkhmsmøab;RbCaCneRcInemø:H? etIem

dwknaMExµrRkhmb:unµannak;EdlenArs;mkdl;sBVéf¶ ehIy

EdlnwgRtÚvnaMykmkkat;eTas? etIbreTsNaxøHEdlenA

BIeRkayGMeBIRbl½yBUCsasn_enAkm<úCa? kñúgry³eBl

EtmYyem:agb:ueNÑaH sMNYrcemøIycMnYn10RtÚv)anecaTsYr

nigeqøIy. CakarBitNas;sMNYrmYycMnYnBi)akkñúgkar

eqøIy. edaysareBlevlamankMNt;GñkcUlrYmTaMgGs;

RtÚv)anesñI[TuksMNYrEdlxøÜncg;sYrsRmab;éf¶bnÞab; Edl

BYkKat;nwgGeBa¢IjeTATsSnaGKarGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúg

tulakarkm<úCa EdlenATIenaHBYkKat;nwgCYbCamYym®nþI

Can;x<s;CaeRcInrUbeTot.

enAem:ag12éf¶Rtg; bnÞab;BITTYlGaharéf¶Rtg;rYc k¾

mankarbBa©aMgExSPaBynþerOg«mnÞIrs-21 ³ m:asuInsmøab;

mnusSrbs;ExµrRkhm». PaBynþÉksarenHKWCaB½t’man

bEnßmelIkarTsSnasarmnÞIrRbl½yBUCsasn_TYlEsøg.

tamry³ExSPaBynþenH RbCaCnman»kaseXIjnigsþab;

GñkEdlenArs;ranmanCIvitBIKukTYlEsøg nigGtItkgsnþisux

k¾dUcCaGtItCagKMnUrrbs; b:ul Bt. PaBynþÉksarenH

EckecjCaeRcInQut ehIymanlkçN³rn§t;y:agxøaMg eday

)anbgðajBIehtukarN_EdlCnrgeRKaH RbQmmuxpÞal;eTA

nwgkgsnþisux b¤QutEdlGñkEdlenArs;ranmanCIvitGan

cemøIysarPaBrbs;xøÜn EdlKat;)ansresrkñúgry³kal

énrbbkm<úCaRbCaFibetyü. GñkcUlrYmTaMgGs;cab;GarmµN_

y:agxøaMgcMeBaHExSPaBynþÉksarenH.

enAem:ag3resol RbCaCnTaMgGs;)anGeBa¢IjeTA

TsSnaTItaMgvalBiXatbwgeCIgÉk EdlCakEnøgGñkeTas

enAmnÞIrs-21TaMgGs;RtÚv)andwkykmksmøab;bnÞab;BI

bBa©b;cemøIysarPaB. enAcMBImux manbUCnIydæanmYyx<s;

tmál;q¥wgnigllad_k,alCnrgeRKaHEdlRtÚv)ansmøab;enA

eCIgÉk. enABIeRkaybUCnIydæanenH manvalesµAnigpøak

36 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

RbCaCnkMBugGanvin½ysnþi)alenAKukTYlEsøg RbCaCncUlrYmsþab;karbkRsayrbs;Ék]tþm em:aj sapan

RbCaCneFVIdMeNIrTsSkic©KukTYlEsøg RbCaCncUlrYmsþab;karbkRsayrbs;Ék]tþm em:aj sapan

Page 39: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

sBaØa CaeRcInEdlcg¥úlbgðajBIreNþAsaksBepSg²Kña.

]TahrN_ sBaØaxøHbgðajBIreNþAsaksB ehIyxøHeTot

bgðajBIedImeQIEdlekµg²RtÚv)ane)aksmøab;. buKÁlik

rbs;mCÄmNÐlÉksarkm<úCak¾)anCYbsmÖasn_RbCaCn

mYycMnYnenATIenaHEdr. yun y:ag Gayu47qñaM emPUmimkBI

extþéRBEvg eCOCak;fa GgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakar

km<úCanwgnaMmknUvyutþiFm’CUnCnrgeRKaHRbmaNBIrlannak;

Edl)ansøab;kñúgry³kalenaH. kñúgrbbkm<úCaRbCaFib

etyü y:ag )at;bg;bgRbusmñak; «BukmþaynigBUmIgesÞIrEt

TaMgGs;. mundMeNIrTsSnkic© y:ag minR)akdkñúgcitþfa

nwgmankarkat;eTaseT BIeRBaHKat;RKan;EtB¤BIenHBIenaH

GMBIvtþmanénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa. b:uEnþ

bnÞab;BI)anedIrTsSnasarmnÞIr]RkidækmµRbl½yBUCsasn_

TYlEsøg nig)ansþab;karbkRsayc,ab;BIsMNak;Ék]tþm

em:aj sapan rYcmk y:ag eCOCak;famantulakarmYy

BitCaRtÚv)anbegáIteLIgEmn ehIyKat;cg;cUlrYmkñúgdMeNIr

karkat;esckþIEdr.

CagenHeTAeTot y:ag )anniyayfa enAeBlKat;

RtLb;eTAPUmiXuMvij Kat;nwgEckrMElkB½t’manEdlKat;TTYl

)aneTAGñkPUmiEdlmin)anmkcUlrYm. dMeNIreTAkan;val

BiXateCIgÉkKWCaskmµPaBcugeRkayéndMeNIrTsSnkic©

enAExkBaØaenH. bnÞab;mk GñkPUmiTaMgGs;)anGeBa¢IjeTA

BisaGahareBll¶acenAePaCnIydæan.

éf¶TIBIrKWCadMeNIrTsSnkic©eTAkan;GKarGgÁCMnuMCRmH

visamBaØkñúgtulakarkm<úCa. GñkcUlrYmTaMgGs;)anCYb

sMeNHsMNalCamYym®nþICan;x<s;enATIenaH nigRtÚv)an

pþl;»kas[sYrsMNYr. kmµviFIenHcab;epþImenAeBlRBwk

enAkñúgGKartulakarEdlGacpÞúkmnusS)anRbEhl600

nak;. elak raC sm,tþi m®nþIB½t’manénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ

)anEføgsunÞrkfasVaKmn_nigBnül;GMBIc,ab;nigrcnasm<½n§

EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 37

elx82 Extula qñaM2006

RbCaCnedIrTsSnakEnøgsmøab;enAvalBiXatbwgeCIgÉk RbCaCnsYrsMNYreTAkan;m®nþItulakar

RbCaCnedIrTsSnakEnøgsmøab;enAvalBiXatbwgeCIgÉk RbCaCnkñúgGKarsvnakarénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa

Page 40: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

tulakar. eRkaymk RbFanrdæ)alénGgÁCMnuMCRmHvisa

mBaØ KW elak s‘an visuT§ nigGunRbFanrdæ)al elakRsI

mIEsl lI k¾)ancUlrYmEføgsunÞrkfasVaKmn_Edr. elak

raC sm,tþi )aneqøIycMeBaHsMNYrTaMgLayEdlRbCaCn

ecaTsYr. RbCaCn)ansYrsMNYrCaeRcIndUcCa ³ etIc,ab;

kat;eTasemdwknaMExµrRkhmmanRbPBmkBINa? ehtuGVI

)anCaGgÁkarshRbCaCtiGnuBaØat[RkúmExµrRkhmkan;kab;

Gasn³rbs;km<úCaenAmhasnñi)atGgÁkarshRbCaCati?

GñkNaCaGñkTTYlxusRtÚvenAkñúgrbbkm<úCaRbCaFibetyü?

GñkPUmimYycMnYn ¬EdlkñúgenaHmandUnCImñak;pg¦ )anerobrab;

BIerOgr:avpÞal;xøÜn EdlKat;)anCYbRbTHkñúgry³kalRbl½y

BUCsasn_.

skmµPaBéndMeNIrTsSnkic©elIkenHRtÚv)anpSBVpSay

edaybNþasarB½t’manCatinigGnþrCatiCaeRcInrYmman

sarB½t’manGa-eGhV-eb: kaEstrsµIkm<úCa nigkaEst

kaMbUds½rCaedIm.

skmµPaBdMeNIrTsSnkic©elIkTI8)andMeNIrkareTAdUc

RbRktI. kñúgcMeNamGñkEdlRtÚv)anGeBa¢IjcMnYn558nak;

b¤91PaKry man510nak;)anmkcUlrYmdMeNIrTsSnkic©

enH. eTaHbICay:agNak¾edaynwgmankarEklm¥RbesIr

CagenHsRmab;dMeNIrTsSnkic©GKarGgÁCMnMuCRmHvisamBaØ

elIkeRkayeTot. Tak;TinnwgTMnak;TMngCamYyGñkRsukGñk

PUmi mankaryl;RcLMbnþicbnþÜcBIGñkRsukmñak; EdlKat;)an

KitfamCÄmNÐlÉksarkm<úCanwgpþl;meFüa)ayeFVIdMeNIr

BIlMenAdæanrbs;Kat;mkkan;TIRkúgPñMeBj. lixitGeBa¢Ij

RtÚv)anepJICUneTA[salaRsuk ehIyemPUmiCaGñkTTYl

sMbuRtGeBa¢IjTaMgenaH. B½t’manTak;TinnwgeBlevla TIkEnøg

PsþúPar nigskmµPaBepSg²éndMeNIrTsSnkic©enH KWman

enAkñúglixitGeBa¢IjCaeRsc dUcenHemXMumannaTIbBa¢Ún

lixiteTA[GñkRsukGñkPUmiEdlRtÚv)anGeBa¢Ij. edIm,Ikat;

bnßykarTak;TgminRtwmRtÚveTAéf¶eRkay mCÄmNÐlÉksar

km<úCasgát;eTAelIsarsMxan;rbs;emXMukñúgkarBnül;bBaða

TaMgenHdl;RbCaCnEdlRtÚv)anGeB¢aIj. bBaðatUcmYy

eTot KWkarkMNt;eBlevladMeNIrTsSnkic©. enAéf¶TI1én

dMeNIrTsSnkic© GñkcUlrYmTaMgGs;TsSnaPaBynþÉksar

PøambnÞab;BIbriePaKGaharéf¶Rtg;rYc. kñúgenaHEdr GñkcUlrYm

xøHeKg CaBiessGñkcUlrYmEdlmanv½ycMNas; EdlCa

Tmøab;Fmµtarbs;RbCaBlrdæExµrEdlRtÚvsRmakbnÞab;BIkar

briePaKGaharéf¶Rtg;rYc. edIm,IedaHRsaybBaðaenH skmµ-

PaBbBa©aMgExSPaBynþnigkarTsSnavalBiXatbwgeCIgÉk

RtÚv)aneFVIkarEkERb.

bnÞab;BIkarbriePaKGaharéf¶Rtg; GñkRsukGñkPUmieFVI

dMeNIreTAkan;valBiXatbwgeCIgÉk EdlenATIenaHBYkKat;Gac

edIrlMEh)an nigbnÞab;mkvilRtLb;eTAsklviTüal½yPUminÞ

PñMeBj2 edIm,ITsSnaExSPaBynþÉksar. bBaðacugeRkay

EdlRtÚv)anEksRmÜll¥RbesIrenaH KWdMeNIrTsSnkic©eTA

CYbm®nþIGgÁCMnMuCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCaenAéf¶TIBIrén

dMeNIrTsSnkic©enH. CakitþiyssRmab;GñkRsukGñkPUmiEdl

)anCYbsMeNHsMNalCamYyRbFan nigGnuRbFankariya-

l½yrdæ)al k¾b:uEnþRbFannigGnuRbFankariyal½yman

eBlevlaxøIeBk ehIyBYkKat;)ancakecjmunkarsYrsMNYr

bnþeTAeTot. kñúgéf¶GnaKtRbsinebIGaceFVIeTA)aneyIg

sgÇwmy:agmutmaMfam®nþIGgÁCMnMuCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa

nwgenACYbsMeNHsMNalyUrCagenH y:agehacNas;Gac

eqøIy)annUvsMNYrBIrbIEdr. RbkarenHnwgminRtwmEtCYy

Eklm¥nUvKuNPaBéncemøIyeT EfmTaMgeFVI[GñkRsukGñkPUmi

yl;fa vamansarsMxan;Nas;kñúgkarEdl)anemIleXIj

edaypÞal;nUvTItaMgGKarGgÁCMnMuCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCa

nigBRgwgkareCOTukcitþrbs;BYkKat;eTAelItulakarenH.

mCÄmNÐlÉksarkm<úCamanKeRmagtamdan edIm,IeFVIkar

vaytémøy:ageBjeljnUvPaBxøaMgnigexSayrbs;mCÄ-

mNÐl RBmTaMgeFVIkarvaytémøeTAelIplb:HBal;epSg²

eTAelIGñkcUlrYmdMeNIrTsSnkic©enH.

Ekv dasIul

38 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-EpñkRbvtþisa®sþnigkarRsavRCav

Page 41: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

mmhhaassnnññii))aattGGggÁÁkkaarrsshhRRbbCCaaCCaattii

edayeyagelIFmµnuBaØGgÁkarshRbCaCati esckþI

RbkasCasklsþIBIsiT§imnusS GnusBaØaGnþrCatisþIBIsiT§i

mnusS lixitUbkrN_siT§imnusSEdlBak;B½n§epSg² nigesckþI

RbkasTIRkúgvIEy:nnigkmµviFIskmµPaBeFVIedaypÞal;.

edayGHGagbBa¢ak;GMBIsarsMxan;énkaredaHRsaynUv

bBaðadMeNaHRsaynigsMNgelIkarxUcxatsRmab;Cnrg

eRKaHedaykarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusS

GnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCatikñúglkçN³CaRbB½n§nig

hµt;ct;enAkñúgkRmitCatinigGnþrCati.

edayTTYlsÁal;fa edayeKarBsiT§iCnrgeRKaHkñúgkar

TTYl)anGtßRbeyaCn_BIdMeNaHRsaynigkarCYsCulsMNg

elIkarxUcxat shKmn_GnþrCatiRtÚvQrelIeKalkarN_min

lem¥ógcMeBaHsßanPaBGaRkk;rbs;CnrgeRKaH Gñkrs;ran

manCIvitnigCnCMnan;eRkay nigRtÚvFanaeLIgvijnUvc,ab;

GnþrCatiEdlTak;TinnwgerOgenaH.

edayrMB£keLIgvijnUvkarGnum½teKalkarN_mUldæan

nigeKalkarN_ENnaMsþIBIsiT§iTTYl)annUvdMeNaHRsaynig

karCYsCulsMNgelIkarxUcxatsRmab;CnrgeRKaHeday

karrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinig

c,ab;mnusSFm’GnþrCati edayKN³kmµkarTTYlbnÞúksiT§i

mnusSkñúgesckþIseRmcrbs;xøÜnelx2005¼35 cuHéf¶TI

19 Exemsa qñaM2005 nigedayRkúmRbwkSaesdækic© nig

sgÁmkñúgesckþIseRmcrbs;xøÜnelx2005¼30 cuHéf¶TI25

Exkkáda qñaM2005 EdlRkúmRbwkSaesdækic©nigsgÁmdak;

CUnmhasnñi)atGgÁkarshRbCaCati Gnum½teKalkarN_

mUldæannigeKalkarN_ENnaMenH.

Gnum½teKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMsþIBI

siT§iTTYl)annUvdMeNaHRsaynigkarCYsCulsMNgelIkar

xUcxatsRmab;CnrgeRKaHedaykarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶r

elIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCatiEdl

RtÚv)anbEnßmeTAkñúgesckþIseRmcbc©úb,nñenH.

pþl;Gnusasn_eTA[rdæTaMgLayRtÚvBinitüBicarNaGMBI

eKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMenH RtÚvCMruj[

mankareKarB nigRtÚvpSBVpSay[smaCikGgÁnItiRbtibtþi

)andwg CaBiess m®nþIGnuvtþc,ab; kgkmøaMgsnþisux kgkmøaMg

eyaFa GgÁnItib,BaØtþitulakar CnrgeRKaH nigtMNagCn

rgeRKaH Rkúmc,ab;karBarsiT§imnusSnigemFavI bNþajpSBV

pSayB½t’mannigsaFarNCn.

esñIsMuelakGKÁelxaFikarcat;viFankarkñúgkarFana[

mankarpSBVpSayy:agTUlMTUlaysþIBIeKalkarN_mUldæan

nigeKalkarN_ENnaMRKb;PasaTaMgGs;énsmaCikGgÁkar

shRbCaCati edayrab;bBa©ÚlTaMgkarcmøgeKalkarN_

mUldæannigeKalkarN_ENnaMenHCUneTAraCrdæaPi)al GgÁkar

GnþrrdæaPi)al nigGgÁkareRkArdæaPi)al nigkarbBa©Úl eKal

karN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMenHeTAkñúgkare)aHBum<

pSayrbs;GgÁkarshRbCaCatiEdlmaneQµaHfa siT§ i

mnusS ³ kRmglixitUbkrN_c,ab;GnþrCati

sm½yRbCMueBjGgÁelIkTI64

éf¶TI16 ExFñÚ qñaM2005

EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 39

elx82 Extula qñaM2006

esckþIseRmcGnum½tedaymhasnñi)atGgÁkarshRbCaCatisþIBIeKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMsþIBIsiT§iTTYl)annUvdMeNaHRsay

nigsMNgelIkarxUcxatsRmab;CnrgeRKaHedaykarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relI

c,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati

Page 42: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

bbuuBBVVkkffaa ³³ mhasnñi)atGgÁkarshRbCaCati

edayrMB£keLIgvijnUvbTb,BaØtþisþIGMBIsiT§iTTYl)annUv

dMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxatsRmab;CnrgeRKaHeday

karrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatiEdl

manEcgkñúglixitUbkrN_c,ab;GnþrCatiCaeRcIn CaBiess

maRta8énesckþIRbkasCasklsIþBIsiT§imnusS maRta2

énGnusBaØaGnþrCatisþIBIsiTi§BlrdænigsiTi§neya)ay maRta6

énGnusBaØaGnþrCatisþIBIkarlubbM)at;ral;TRmg;énkarerIs

eGIgBUCsasn_ maRta14énGnusBaØaRbqaMgGMeBITaruNkmµ

nigkarpþnÞaeTasb¤karRbRBwtþTaMgLayNaEdleXareXA

GmnusSFm’ b¤EdlnaM[)at;bg;témøCamnusS maRta39

énGnusBaØasþIBIsiT§irbs;kumar nigc,ab;mnusSFm’GnþrCati

EdlmanEcgkñúgmaRta3énGnusBaØaTIRkúgLaeGTak;Tinnwg

c,ab;s®gÁamnigTMenomTmøab;s®gÁamEdneKak cuHéf¶TI18

Extula qñaM1907 ¬GnusBaØaTI4¦ maRta91énBiFIsar

bEnßmeTAelIGnusBaØaTIRkúghSWENv cuHéf¶TI12 ExsIha

qñaM1949 nigTak;TinnwgkarkarBarCnrgeRKaHedayCemøaH

Rbdab;GavuFGnþrCati ¬BiFIsarbEnßmTI1¦ cuHéf¶TI8 Exmifuna

qñaM1977 nigmaRta68nig75énlkçnþik³ TIRkúgrU:mén

tulakarRBhµTNÐGnþrCati.

edayrMB£keLIgvijnUvbTbBaØtþ isþIBIsiT§ iTTYl)annUv

dMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxatsRmab;CnrgeRKaHeday

karrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIsiT§imnusSGnþrCatiEdlman

EcgenAkñúgGnusBaØatMbn; CaBiesskñúgmaRta7énFmµnuBaØ

Ga®hViksþIBIsiT§imnusSnigsiTi§RbCaCn maRta25énGnusBaØa

GaemriksþIBIsiTi§mnusS nigmaRta13énGnusBaØasþIBIkar

karBarsiT§imnusSnigsiTi§esrIPaBCasarvnþ.

edayrMB£keLIgvijnUvesckþIRbkaséneKalkarN_

yutþiFm’CamUldæansRmab;CnrgeRKaHedayGMeBI]Rkidækmµ

nigkarrMelaPbMBanelIsiT§iGMNacEdlmanRbPBecjBIkar

BiPakSay:aghµt;ct;rbs;sPaelIkTI7rbs;GgÁkarsh

RbCaCatisþIBIkarTb;sáat;GMeBI]RkidækmµnigkarRbRBwtþrbs;

]RkidæCn nigesckþIseRmcrbs;GgÁkarshRbCaCatielx

40¼34 cuHéf¶TI29 Exvic©ika qñaM1985Edlmhasnñi)at

GgÁkarshRbCaCati)anGnum½tRtg;EdlesñIedaysm½y

RbCMuBiess.

edayGHGagbBa¢ak;eLIgvijfaeKalkarN_enHman

EcgenAkñúgesckþIRbkaséneKalkarN_yutþiFm’CamUldæan

sRmab;CnrgeRKaHedayGMeBI]RkidækmµnigedaykarrMelaP

bMBanelIsiT§iGMNac edayrab;bBa©ÚlEdlfa CnrgeRKaH

TTYl)annUvesckþIGaNitGasUrnigkareKarBdl;esckþIéføfñÚr

rbs;xøÜn mansiTi§TTYl)annUvyutþiFm’ nigTTYl)annUvynþkar

EdlRtÚv)aneKarBy:ag

eBjelj nigTaMgkar

begáItkarBRgwg nigkar

bEnßmfvikaCatisRmab;

CasMNgCUndl;Cnrg

eRKaHRtÚvpþl;karelIk

Twkcitþr YmKñaCamYynwg

karbegáIt[)anqab;nUv

siT § in igd MeNaHRsay

smRsbsRmab;Cnrg

eRKaH.

edaykt;smÁal;eXIjfalkçnþik³TIRkúmrU:msþIBItulakar

RBhµTNÐGnþrCatitRmÚv[mankarbegáIt «eKalkarN_TaMg

LayEdlTak;TinnwgkarCYsCulsMNgelIkarxUcxatdl;b¤

cMeBaHCnrgeRKaH rYmmanbdiTan karsgCMgWcitþ nigkarsþar

kaynItism,Ta» tRmÚv[sPaénPaKIrdæbegáItmUlniFisµ½RK

citþedIm,ICaRbeyaCn_dl;CnrgeRKaHedayGMeBI]RkidækmµenA

kñúgEdnyutþaFikarrbs;tulakarnigpþl;GaNtþi[tulakar

«kñúgkarkarBarsuvtßiPaB suxumalPaBEpñkrUbragkaynigpøÚv

citþ esckþIéføfñÚr nigPaBCaÉkCnrbs;CnrgeRKaH» nigedIm,I

Tuk»kas[CnrgeRKaHcUlrYmkñúg«RKb;dMNak;kaléndMeNIr

karkat;esckþIEdltulakar)ankMNt;famanPaBRtwmRtÚv.

40 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

GGññkkRRssuukkkkMMBBuuggeemmIIllrrUUbbffttGGññkkeeTTaassEEddllddaakk;;ttaaMM

Page 43: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

edaybBa¢ak;faeKalkarN_mUldæannigeKalkarN_

ENnaMEdlmanEcgenATIenH Tak;TinpÞal;eTAnwgkarrMelaP

bMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCati EdlRbmafemIlgayy:agF¶n;F¶rdl;esckþI

éføfñÚrbs;mnusS.

edaysgát;F¶n;faeKalkarN_mUldæannigeKalkarN_

ENnaMEdlmanEcgenATIenHmin)anEcgy:aglm¥itGMBIkatBV

kic©c,ab;Catib¤GnþrCatifµIeT k¾b:uEnþbgðajBIynþkarEbbbT

nItiviFI nigviFITaMgLaysRmab;karGnuvtþkatBVkic©c,ab;Edl

manRsab;tamc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’

Gn þ rCat i Edlb MeBj

bEnßmeTAelIbTdæanén

eKalkarN_TaMgenH ebI

eTaHb ICamanPaBx us

EbøkKñaeTAnwgbTdæanenH

k¾eday.

edayrMB£keLIgvijfa

c,ab;GnþrCatimankatBV

kic©vinicä½yeTas]RkidæCn

elI]Rkid ækmµGnþrCati

edayGnuelamtamkatBV

kic©GnþrCatiénPaKIrdænigkartRmÚv[mankñúgc,ab;Cati b¤dUc

EdlmanEcgkñúglkçnþik³énGgÁkaryutþiFm’GnþrCati nig

edayrMB£keLIgvijfakrNIykic©kñúgkarvinicä½yeTas CYy

BRgwgbEnßmnUvkarGnuvtþkatBVkic©c,ab;GnþrCatiedayGnuelam

tamtRmÚvkarnignItiviFIénc,ab;Cati nigKaMRTKMnitbMeBj

bEnßm.

edaykt;smÁal;eXIjfa TRmg;énkarnaM[manCn

rgeRKaHbc©úb,nñ ebIeTaHbICaTRmg;enH RbqaMgnwgCaBiess

buKÁlmYycMnYn k¾GacRbqaMgnwgRkúménbuKÁlEdlCamux

sBaØarYmEdr.

edayTTYlsÁal;fa edayeKarBsiT§irbs;CnrgeRKaH

kñúgkarTTYl)annUvdMeNaHRsaynigsMNgelIkarxUcxat

shKmn_GnþrCatiQrelIeKalkarN_yutþiFm’ cMeBaHsßan-

PaBGaRkk;rbs;CnrgeRKaH GñkEdlenArs;ranmanCIvit

nigGñkCMnan;eRkay²eTot nigRtÚvGHGagbBa¢ak;eLIgvijnUv

eKalkarN_c,ab;GnþrCatiénkarTTYlxusRtÚv yutþiFm’ nig

nItirdæ.

edayeCOTukcitþfa edayGnum½tyl;RBmTsSnvis½y

rbs;CnrgeRKaH shKmn_GnþrCatiRtÚvbBa¢ak;BIPaBrwgbuwg

rbs;xøÜncMeBaHCnrgeRKaHedaykarrMelaPbMBanelIc,ab;

GnþrCati edayrab;bBa©ÚlTaMgkarrMelaPbMBanelIc,ab;siT§i

mnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati RBmTaMgcMeBaH

mnusSCatiy:agTUlMTUlayedayGnuelameTAtameKalkarN_

mUldæannigeKalkarN_ENnaMdUcxageRkam.

Gnum½teKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMdUc

xageRkam ÷

11¦¦ kkaattBBVVkkiicc©©kkññúúggkkaarreeKKaarrBB FFaannaa[[mmaannkkaarreeKKaarrBB nniiggGGnnuuvvttþþ

cc,,aabb;;ssiiTT§§iimmnnuussSSGGnnþþrrCCaattiinniiggcc,,aabb;;mmnnuussSSFFmm’’GGnnþþrrCCaattii

katBVkic©kñúgkareKarB Fana[mankareKarB nigGnuvtþ

c,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati dUc

EdlmanEcgkñúgGgÁkarénc,ab;erog²xøÜnEdlmanRbPBmk

BI ³ k¦sn§isBaØaEdlmanrdæCaPaKICasmaCik x¦c,ab;

TMenomTmøab;GnþrCati nig K¦c,ab;CatiénPaKIrdænImYy².

RbsinebIPaKIrdæBM umanc,ab;EcgGMBIkatBVkic©kñ úgkar

eKarB Fana[mankareKarB nigGnuvtþc,ab;siT§imnusSGnþr-

Catinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati dUcEdlmanEcgenAkñúg

c,ab;GnþrCati PaKIrdæRtÚvFanafac,ab;Catirbs;xøÜnman

lkçN³smRsbeTAtamkatBVkic©c,ab;GnþrCatitamry³ ÷

k¦karbBa©ÚlbTdæanénc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCatieTAkñúgc,ab;Catirbs;xøÜn b¤GnuvtþbTdæanTaMgenH

enAkñúgRbB½n§c,ab;Catirbs;xøÜn x¦karGnum½tnItiviFIrdæ)al

nigbBaØtþiEdlsmRsbnigmanRbsiT§PaB nigviFankarsm

RsbepSg²eTotEdlpþl;nUvsiT§iTTYl)annUvyutþiFm’y:ag

EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 41

elx82 Extula qñaM2006

MMggeennAAkkññúúggbbnnÞÞbb;;eennAAmmnnÞÞIIrr ss--2211

Page 44: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

RtwmRtÚvy:agmanRbsiT§PaB nigy:ageTotTat; K¦dMeNaH

Rsayy:agRtwmRtÚvy:agmanRbsiT§PaBy:ageTogTat;

nigy:agsmRsb edayrab;bBa©ÚlTaMgsMNgelIkarxUcxat

dUcEdlkMNt;y:agc,as;xageRkamenH nig X¦karFana

Edlfac,ab;CatiRtÚvkarBarCnrgeRKaHy:agehacNas;dUc

nwgkRmitkarkarBarEdltRmÚv[manenAkñúgkatBVkic©Gnþr-

CatiEdr.

22¦¦ EEddnnkkaattBBVVkkiicc©©

katBVkic©kñúgkareKarB Fana[mankareKarB nigGnuvtþ

c,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati dUc

EdlmanEcgenAkñúgGgÁkarénc,ab;erog²xøÜn rYmmankrNIy-

kic©kñúgkar ÷ k¦cat;viFankarc,ab;nigrdæ)alEdlsmRsb

nigviFankarEdlsmRsbepSg²eTotkñúgkarTb;sáat;kar

rMelaPbMBan x¦esuIbGegátkarrMelaPbMBanTaMgLayy:ag

manRbsiT§PaBeTogTat; hµt;ct; nig minlem¥óg nigenAeBl

EdlmanlkçN³smRsb cat;viFankarRbqaMgnwgCnEdl

RbRBwtþxusc,ab;edayGnuelameTAtamc,ab;CatinigGnþrCati

K¦pþl;CnEdlbNþwgtv:afaxøÜnCaCnrgeRKaHedaykarrMelaP

bMBanelIc,ab;siT§imnusSb¤c,ab;mnusSFm’nUvsiT§iesµIKña nig

manRbsiT§PaBkñúgkarTTYl)annUvyutþiFm’ dUcEdl)anerob

rab;xageRkamenH edayminKitfacugeRkayCnenaHCaGñk

TTYlxusRtÚvcMeBaHkarrMelaPbMBanenHeT nig X¦pþl;

dMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxatEdlmanRbsiT§PaBdl;

CnrgeRKaH edayrab;bBa©ÚlTaMgsMNgelIkarxUcxat dUc

Edlmanerobrab;xageRkamenH.

33¦¦ kkaarrrrMMeellaaPPbbMMBBaannyy::aaggFF¶¶nn;;FF¶¶rreellIIcc,,aabb;;ssiiTT§§iimmnnuussSSGGnnþþrrCCaattii

nniiggcc,,aabb;;mmnnuussSSFFmm’’GGnnþþrrCCaattiiEEddllkkøøaayyCCaaGGMMeeBBII]]RRkkiiddæækkmmµµeeRRkkaamm

cc,,aabb;;GGnnþþrrCCaattii

enAkñúgerOgkþIénkarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;

siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’ GnþrCatiEdlkøay

CaGMeBI]RkidækmµeRkamc,ab;GnþrCati PaKIrdæmankrNIykic©

esuIbGegáterOgkþIenH nigRbsinebImanP½sþútagRtwmRtÚvnig

RKb;RKan; PaKIrdæmankrNIykic©bBa¢ÚnP½sþútagTaMgenHeTA

RBHraCGaCJaCMnMuCRmHeTasCnEdlTTYlxusRtÚvkarrrMelaP

bMBanelIc,ab;enH nigRbsinebIrkeXIjfamaneTas PaKIrdæ

mankrNIykic©dak;eTas]RkidæCnenH. CagenHeTot kñúg

krNIenH edayGnuelameTAtamc,ab;GnþrCati PaKIrdæRtÚv

shRbtibtþikarKñaeTAvijeTAmk nigCYyGgÁkaryutþiFm’

GnþrCatiEdlmansmtßkic©kñúgkaresuIbGegát nigkarCMnMu

CRmHeTascMeBaHkarrMelaPc,ab;TaMgenH.

edayehtuenH dUcmanEcgenAkñúgsn§isBaØaEdlkMBug

EtGnuvtþsBVéf¶ b¤tamkatBVkic©c,ab; GnþrCatiepSg²eTot

PaKIrdæRtÚvbBa©Úl b¤bEnßmeTAkñúgc,ab;Catirbs;xøÜnEdl

smRsbtambTbBaØtþisþIBIEdnyutþaFikarskl. mü:ag

vijeTot edaymanEcgenAkñúgsn§isBaØaEdlkMBugEtGnuvtþ

sBVéf¶ b¤kñúgkatBVkic©c,ab;GnþrCatiepSg²eTot PaKIrdæRtÚv

CYysRmÜldl;karpþl;btüab½n b¤RtÚvRbKl;]RkidæCneTA[

PaKIrdæepSg²eTot nigeTA[GgÁkaryutþiFm’ GnþrCatiEdl

smRsb nigpþl;CMnYyyutþiFm’nigTRmg;epSg²eTotén

kic©shRbtibtþikar EdlTak;TinnwgyutþiFm’GnþrCati eday

rab;bBa©ÚlTaMgkarCYynigkarkarBardl;CnrgeRKaH nig

sakSI RsbtambTdæanc,ab;siT§imnusSGnþrCati nigRsb

eTAnwgesckþIseRmcénc,ab;GnþrCati dUcCac,ab;sþIBIkar

hamR)ammin[manGMeBITaruNkmµ nigkarRbRBwtþb¤TNÐkmµ

y:ageXareXA GmnusSFm’ b¤EdleFVI[)at;bg;témøCa

mnusS.

44¦¦ kkaarrkkMMNNtt;;llkkççnnþþiikk³³

dUcmanEcgenAkñúgsn§isBaØaEdlkMBugEtGnuvtþsBVéf¶

b¤kñúgkatBVkic©c,ab;GnþrCatiepSg²eTot karkMNt;lkçnþik³

minRtÚv)anykmkGnuvtþcMeBaHkarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶r

elIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCatiEdl

CaGMeBI]RkidækmµeRkamc,ab;GnþrCatienaHeLIy.

karkMNt;lkçni þk³CatisRmab;RbePTepSg²énkar

rMelaPbMBanEdlminEmnCaGMeBI]Rkidækmµ eRkamc,ab;Gnþr

42 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

Page 45: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

Cati edayrab;bBa©ÚlTaMgkarkMNt;eBlevlaEdlGnuvtþ

cMeBaHbNþwgtv:a Epñkrdæb,evNInignItiviFIepSg²eTotmin

RtÚv)anrwtt,itRCúleBkeT.

55¦¦ CCnnrrggeeRRKKaaHHeeddaayykkaarrrrMMeellaaPPbbMMBBaannyy::aaggFF¶¶nn;;FF¶¶rreellIIcc,,aabb;;

ssiiTT§§iimmnnuussSSGGnnþþrrCCaattiinniiggcc,,aabb;;mmnnuussSSFFmm’’GGnnþþrrCCaattii

sRmab;eKalbMNgéneKalkarN_enH CnrgeRKaH

KWCabuKÁlTaMgLayEdlTTYlrgplb:HBal;mkelIrUbxøÜnÉgpÞal;

b¤edaysmUhPaBnUvkarxUcxatxagragkayb¤pøÚvcitþ kar

QWcab;kñúgGarmµN_ karxUcRbeyaCn_xagesdækic© b¤xUcxat

nUvsiT§iCasarvnþtamry³GMeBI b¤karlubbM)at;ecal Edl

køayCakarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶reTAelIc,ab;siT§imnusS

GnþrCatinigeTAelIc,ab;mnusSFm’GnþrCati. enAeBlEdl

manlkçN³smRsbnigedayGnuelameTAtamc,ab;Cati

Baküfa «CnrgeRKaH» k¾rab;bBa©ÚlTaMgRkúmRKÜsarpÞal;b¤Gñk

enAeRkambgÁab;rbs;CnrgeRKaHpÞal; nigbuKÁlEdlTTYl

rgnUvplb:HBal;edaykareFVIGnþraKmn_CYydl;CnrgeRKaH

EdlsßitkñúgsPaBeRKaHfñak;b¤CYyTb;sáat;kareFVI[rgeRKaH.

buKÁlmñak;RtÚv)ancat;TukfaCaCnrgeRKaH edaymin

KitfaCnéddl;énkarrMelaPbMBanenH RtÚv)anrkeXIj

cab;xøÜn kat;eTas b¤Cab;ecaT nigedayminKitGMBITMnak;

TMngRKÜsarrvagCnéddl;nigCnrgeRKaH.

66¦¦ kkaarrEEffrrkkSSaaCCnnrrggeeRRKKaaHH

RtÚvEfrkSaCnrgeRKaHedaymnusSFm’nigedayman

kareKarBcMeBaHsiT§inigesckþIéføfñÚrrbs;CnrgeRKaH nigRtÚv

cat;viFankarEdlsmRsbkñúgkarFanasuvtßiPaB suxumal

PaBEpñkragkaynigpøÚvcitþ nigsiT§irbs;CnrgeRKaH RBm

TaMgsuvtßiPaB suxumalPaBEpñkragkaynigpøÚvcitþ nigsiT§i

rbs;RkúmRKÜsarénCnrgeRKaH. PaKIrdæRtÚvFana[)anfa

c,ab;Catirbs;xøÜnmanEcgfa CnrgeRKaHEdlTTYlrgnUvGMeBI

higSab¤karb:HTgÁicpøÚvcitþRtÚvEtTTYl)annUvplRbeyaCn_BI

karKitBicarNaBiessnigkarEfTaMBiessedIm,IbeBa©óskar

vilRtLb;mkvijnUvkarb:HTgÁicpøÚvcitþeTAtamnItiviFIrdæ)al

nigc,ab;EdlRtÚv)anbegáItedIm,Ipþl;yutþiFm’nigsMNgelI

karxUcxat.

77¦¦ ssiiTT§§iirrbbss;;CCnnrrggeeRRKKaaHHkkññúúggkkaarrTTTTYYll))aannnnUUvvddMMeeNNaaHHRRssaayy

ssMMNNggeellIIkkaarrxxUUccxxaatt

dMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxatcMeBaHkarrMelaP

bMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCati rYmmansiTi§rbs;CnrgeRKaHeRkamc,ab;GnþrCati

kñúgkarTTYl)annUv ÷ k¦siT§ iesµIPaBKñanigRbkbeday

RbsiT§PaBkñúgkarTTYl)annUvyutþiFm’ x¦karCYsCulsMNg

RKb;RKan; manRbsiT§PaBnigeTogTat; eTAelIkarTTYl

rgnUvplb:HBal; nig K¦siT§iTTYl)annUvB½t’mansþIGMBIkar

rMelaPbMBannigynþkarCYsCulsMNg.

88¦¦ ssiiTT§§iiTTTTYYll))aannnnUUvvyyuuttþþiiFFmm’’

CnrgeRKaHedaykarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;

siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCatiRtÚvmansiT§i

esµIKñakñúgkarTTYl)annUvdMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxat

edayyutþiFm’nigmanRbsiT§PaBEdlmanEcgenAkñúgc,ab;

GnþrCati. dMeNaHRsayepSg²eTotEdlsmRsbcMeBaH

CnrgeRKaH rYmmansiT§iTTYl)anBIsßab½nrdæ)alnigsßab½n

epSg²eTot RBmTaMgynþkar EbbbT nigdMeNIrkarCMnMuCRmH

kþIedayGnuelamtamc,ab;Cati. katBVkic©EdlelIkeLIg

tamc,ab;GnþrCatikñúgFana[)annUvsiT§iTTYl)annUvkarCMnMu

CRmHedayyutþiFm’RtwmRtÚv nigminlem¥óg RtÚvEtmanEcg

enAkñúgc,ab;Cati. dUcenH PaKIrdæRtÚv ÷ k¦pSBVpSay

tamry³ynþkarCasaFarN³nigCaÉkCnnUvB½t’mansþIGMBI

RKb;dMeNaHRsayEdlGaceFVI)anTaMgGs;sRmab;karrMelaP

bMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCati x¦cat;viFankarkñúgkarbnßykarlM)akrbs;

CnrgeRKaHnigtMNagCnrgeRKaH[enARtwmkRmitGb,brma

karBarkareRCótERCkedayxusc,ab;eTAelIsiT§irbs;Cnrg

eRKaH nigFanasuvtßiPaBCnrgeRKaHBIkarbMPitbMP½ynig

karsgswk k¾dUcCasuvtßiPaBrbs;RkúmRKÜsarCnrgeRKaH

EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 43

elx82 Extula qñaM2006

Page 46: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

nigsakSI enAmuneBl kñúgGMLúgeBl nigeRkayeBldMeNIrkar

tulakar rdæ)al nigdMeNIrkarepSg²eTotEdlb:HBal;dl;

plRbeyaCn_rbs;CnrgeRKaH K¦pþl;CMnYyEdlsmRsb

dl;CnrgeRKaHkñúgkarEsVgrksiT§iTTYl)annUvyutþiFm’ nig

X¦begáItRKb;meFüa)ayEdlsmRsbtamc,ab;karTUt nig

karpþl;RbwkSakñúgkarFana[CnrgeRKaHGaceRbIR)as;siTi§

rbs;xøÜnkñúgkarTTYl)annUvdMeNaHRsaysRmab;karrMelaP

bMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCati.

eRkABIsiT§irbs;buKÁlkñúgkarTTYl)annUvyutþiFm’ PaKIrdæ

RtÚvxitxMbegáItnUvviFanepSg²EdlCYyCnrgeRKaHkñúgkar

TamTarsMNgelIkarxUcxatnigTTYl)annUvsMNg eday

smrmü.

dMeNaHRsaysMNgelIkarxUcxatEdlRKb;RKan; man

RbsiT§PaB nigeTogTat;sRmab;karrMelaPbMBany:agF¶n;F¶r

elIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati RtÚv

rab;bBa©ÚlRKb;dMeNIrkarCaGnþrCatiEdlsmRsbnigEdl

GacTTYlyk)an EdlCnrgeRKaHGacmantémøtampøÚv

c,ab; nigminRtÚvmankarerIseGIgcMeBaHdMeNaHRsayrbs;

CatiepSg²eToteLIy.

99¦¦ ssMMNNggeellIIkkaarrTTTTYYllrrggnnUUvvppllbb::HHBBaall;;

sMNgelIkarxUcxatEdlRtwmRtÚv manRbsiT§PaB nig

eTotTat; manbMNgCMruj[manyutþiFm’ edaykaredaHRsay

karrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinig

c,ab;mnusSFm’GnþrCati. karCYsCulsMNgRtÚvsmamaRt

eTAnwgPaBF¶n;F¶rénkarrMelaPbMBan nigkarTTYlrgnUvpl

b:HBal;. edayGnuelamtamc,ab;CatinigkatBVkic©c,ab;

GnþrCati PaKIrdæRtÚvpþl;CasMNgelIkarxUcxateTAdl;Cn

rgeRKaHcMeBaHTegVIb¤karxkxanEdlbgáeLIgedayPaKIrdænig

EdlkøayCakarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusS

GnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati. kñúgkrNIEdlbuKÁl

Gñkc,ab; b¤GgÁPaBepSg²eTotRtÚv)anrkeXIjfa TTYlxus

RtÚvcMeBaHsMNgelIkarxUcxateTAdl;CnrgeRKaH PaKIEbb

enH RtÚvEtpþl;sMNgelIkarxUcxatdl;CnrgeRKaH b¤sg

CMgWcitþPaKIrdæ RbsinebIPaKIrdæ)anpþl;sMNgelIkarxUcxat

dl;CnrgeRKaHrYcehIyenaH.

PaKIrdæRtÚvxitxMerobcMbegáIt[mankmµviFICatisRmab;

sMNgelIkarxUcxatnigCMnYyepSg²eToteTA[CnrgeRKaH

44 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

RbCaCnQrenAmuxGKarsvnkarénGgÁCMnuMCRmHvsamBaØkñúgtulakarkm<úCa

Page 47: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

kñúgkrNIEdlCnTTYlxusRtÚvelIkarTTYlrgnUvplb:HBal;

minmanlT§PaB b¤suqnÞ³kñúgkareqøIytbeTAnwgkatBVkic©rbs;

xøÜn.

edayEp¥kelIbNþwgtv:arbs;CnrgeRKaH PaKIrdæRtÚv

BRgwgkarvinicä½yCatieTAelIsMNgEdlRbqaMgnwgbuKÁlb¤

GgÁPaBTaMgLayEdlTTYlxusRtÚvkarTTYlrgnUvplb:HBal;

nigxitxMCMruj[manesckþIseRmcc,ab;breTs EdlmansuBl

PaBsRmab;karCYsCulsMNgedayGnuelamtamc,ab;Cati

nigkatBVkic©c,ab;GnþrCati. dUcenH tamc,ab;Catirbs;xøÜn

PaKIrdæRtÚvmanRbB½n§c,ab;EdlmanRbsiT§PaBsRmab;kar

GnuvtþnUvesckþIseRmccMeBaHsMNgelIkarxUcxat.

edayGnuelamtamc,ab;CatinigGnþrCati nigeday

BinitüBicaNaeTAelIkal³eTs³rbs; CnrgeRKaHedaykar

rMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;

mnusSFm’GnþrCatiedaysmRsbnigsmamaRteTAnwgPaB

F¶n;F¶rénkarrMelaPbMBannigkal³eTs³énkrNInImYy² Cn

rgeRKaHRtÚvTTYl)annUvsMNgelIkarxUcxaty:ageBjelj

nigmanRbsiT§PaB dUcEdlmanEcgenAkñúgeKalkarN_TI19

eTAdl;TI23 EdlrYmmanTRmg;xageRkamenH ÷ bdiTan kar

sgCMgWcitþ karsþarnItism,Ta esckþIeBjcitþ nigkarFana

min[ekItCafµImþgeTot.

bdiTan ebIGaceFIVeTA)anRtÚvsþareLIgvijnUvsßanPaB

edImrbs;CnrgeRKaHmuneBlmankarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶r

elIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati.

bdiTan rYmmankarsþarsiT§iesrIPaBeLIgvij karTTYl)an

siT§imnusS GtþsBaØaN CIvPaBRKÜsar nigsiTi§CaBlrdæ kar

vilRtLb;eTAkan;lMenAdæanrbs;xøÜnvij nigkarTTYl)ankargar

eLIgvij nigkarRbKl;RTBüsm,tþimkvij.

karsgCMgWcitþ RtÚv)anpþl;[elIkarxUcxatEdlGac

vaytémøelIplRbeyaCn_esdækic© edaysmRsbnig

smamaRtnwgPaBF¶n;F¶rénkarrMelaPbMBannigkal³eTs³én

krNInImYy² EdlbgáeLIgedaykarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶r

elIc,ab;siTi §mnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati

dUcCa ³ k¦plb:HBal;elIrUbragkayb¤stibBaØa x¦kar

)at;bg;»kas dUcCakargar karGb;rM nigplRbeyaCn_kñúg

sgÁm K¦karxUcxatEpñksmÖar nigkarxatbg;cMNUl dUcCa

kar)at;bg;skþanuBlkñúgkarrkcMNUl X¦karxUcxatEpñk

sIlFm’ nig g¦karcMNayeTAelICMnYyEpñkc,ab;b¤Gñk

CMnajkar»sf nigesvakmµsuxaPi)al nigesvakmµsgÁm

nigcitþsa®sþ.

karsþarnItism,Ta RtÚvrab;bBa©ÚlTaMgesvakmµEfTaM

suxPaB edayfñaMeBTünigcitþsa®sþ RBmTaMgesvakmµEpñk

c,ab;nigsgÁm.

esckþIeBjcitþ ebIsinCaGacRtÚvrab;bBa©ÚlcMNucNa

mYyb¤TaMgGs;dUcxageRkamenH ÷ k¦viFankarEdlman

RbsiT§PaBkñúgTisedAbBaÄb;karbnþkarrMelaPbMBan x¦kar

bBa¢ak;[)anc,as;las;GMBIGgÁehtunigkarbgðajRKb;RKan;

nigCasaFarN³nUvkarBitEdlkarbgðajkarBitEbbenHmin

RtÚvbgá[manplb:HBal;bEnßmeTotb¤KMramkMEhgdl;suvtßiPaB

nigplRbeyaCn_rbs;CnrgeRKaH sac;Catirbs;CnrgeRKaH

b¤buKÁlEdlGnþraKmn_CYyCnrgeRKaHb¤Tb;sáat;karekIteLIg

karrMelaPbMBanbEnßmeTot K¦karEsVgrkTIEdlCn)at;xøÜn

GtþsBaØaNkmµénkumarEdlRtÚv)ancab;BRgat; nigsaksB

GñkEdlRtÚv)ansmøab; nigkarCYyEsVgrk[eXIjGñkEdl

)an)at;xøÜn karkMNt;GtþsBaØaN nigkarbBa©úHsBeLIgvij

GñkEdl)ansøab; edayeyageTAtamkarbMNgR)afñarbs;

CnrgeRKaHEdlRtÚv)ansEmþg[eXIjb¤snµtCamun b¤eTA

tamvb,Fm’ énRkúmRKÜsarrbs;CnrgeRKaHnigshKmn_

X¦esckþIRbkasCapøÚvkarb¤esckþIseRmcrbs;tulakar

kñúgkarsþareLIgvijnUvesckþIéføfñÚr ekrþ×eQµaH nigsiT§irbs;

CnrgeRKaHnigbuKÁlTaMgLayEdlmanTMnak;TMngy:agCitsñiT§

CamYynwgCnrgeRKaH g¦karsMueTasCasaFarN³ dUcCa kar

TTYlsÁal;ehtukarN_nigkMhus c¦kardak;TNÐkmµBItulakar

nigrdæ)aleTAelIbuKÁlEdlTTYlxusRtÚvcMeBaHkarrMelaP

EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 45

elx82 Extula qñaM2006

Page 48: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

bMBanenH q¦kareFVIbuNüxYbrMB£k nigkarrYmviPaKTandl;Cn

rgeRKaH nig C¦karrab;bBa©ÚlerOgr:avEdlRtwmRtÚvénkar

rMelaPbMBanEdlmanenAkñúgvKÁhVwkhVWnc,ab;siTi§mnusSGnþr-

Catinigc,ab;mnusSFm’GnþrCati nigenAkñúgÉksarGb;rMRKb;

kRmit.

karFanamin[ekIteLIgvijrYmmanviFankarNamYy b¤

TaMgGs;kñúgcMeNamviFankarxageRkamenH Edlk¾nwgcUlrYm

cMENkkñúgkarTb;sáat;karrMelaPbMBanenH ÷ k¦Fana[)an

nUvkarRKb;RKgCnsIuvilBIkgkmøaMgeyaFa nigsnþisuxy:ag

manRbsiT§PaB x¦Fana[)anRKb;karCMnMuCRmHCnsIuvilnig

eyaFaEdlRtÚvGnuvtþeTAtamsþg;daGnþrCatiénnItiviFIRtwm

RtÚvyutþiFm’ nigminlem¥óg K¦BRgwgÉkraCüPaBrbs;tulakar

X¦karkarBarbuKÁlEdlCaemFavI RKÚeBTü nigGñkEfTaMsuxPaB

GñksarB½t’mannigmuxgarsarB½t’man nigRkúmGñkc,ab;karBar

siT§imnusS g¦edayEpñkelImUldæanCaGaTiPaBEdlkMBugEt

bnþpþl;karGb;rMEsVgyl;GMBIc,ab;siT§imnusSnigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCatieTAdl;sgÁmRKb;EpñkTaMgGs; nigbNþúHbNþal

m®nþIGnuvtþc,ab; RBmTaMgkgkmøaMgeyaFanigsnþisux c¦

CMruj[mankarGegáteTAelIRkmsIlFm’nigbTdæansIlFm’

kñúgkRmitsþg;daBiess CaGnþrCatiedaym®nþImuxgarsaFa-

rN³ edayrab;bBa©ÚlTaMgkarGnuvtþc,ab; esvakmµEktRmÚv

pSBVpSay suxaPi)al citþsa®sþ sgÁm nigm®nþIeyaFa

RBmTaMgshRKasesdækic©nana q¦CMruj[manynþkarTb;

sáat;nigRtÜtBinitübBaðaCemøaHkñúgsgÁmnigdMeNaHRsayén

CemøaHenH C¦BinitünigEkTRmg;eLIgvijnUvc,ab;EdlnaM[

mankarrMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siT§imnusSGnþrCatinig

c,ab;mnusSFm’GnþrCati.

1100¦¦ ssiiTTii§§TTTTYYll))aannnnUUvvBB½½tt’’mmaannEEddllssmmRRssbbssþþIIBBIIkkaarrrrMMeellaaPP

bbMMBBaannnniiggyynnþþkkaarrssMMNNggeellIIkkaarrxxUUccxxaatt

PaKIrdæRtÚvmanmeFüa)aykñúgkarpþl;B½t’man[sa-

FarNCnTUeTA nigCaBiessCnrgeRKaHedaykarrMelaP

bMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siTi§mnusSGnþrCatinigc,ab;mnusS

Fm’GnþrCati yl;dwgGMBIsiT§inigdMeNaHRsayEdlmanEcgkñúg

eKalkarN_mUldæannigeKalkarN_ENnaMTaMgenH nigsþIGMBI

esvakmµc,ab; suxaPi)al rdæ)al citþsa®sþ sgÁm nig

esvakmµepSg²eTotEdlCnrgeRKaHGacmansiT§iTTYl)an.

CagenHeTot CnrgeRKaHnigtMNagCnrgeRKaHRtÚv)anpþl;

siTi§kñúgkarEsVgrknigTTYl)annUvB½t’mansþIBIbuBVehtuEdlnaM

[rgeRKaHnigbuBVehtunigl½kçx½NÐTaMgLayEdlTak;Tinnwgkar

rMelaPbMBany:agF¶n;F¶relIc,ab;siTi§mnusSGnþrCatinigc,ab;

mnusSFm’GnþrCati nigmansiT§ikñúgkarsikSanUvkarBitsþIGMBI

karrMelaPbMBanenH.

1111¦¦ KKµµaannkkaarreerrIIsseeGGIIgg

karGnuvtþnigkarbkRsayeKalkarN_mUldæan nig

eKalkarN_ENnaMenHRtÚv[Rsbtamc,ab;siTi§mnusSGnþrCati

nigc,ab;mnusSFm’GnþrCati nigminRtÚvmankarerIseGIg

edayEbb b¤ehtuplNamYyenaHeT.

1122¦¦ KKµµaannkkaarreeFFVVIIbbddiibb,,BBaaØØttþþii

BM umanbTbBaØtþiNamYyEdlmanEcgkñúgeKalkarN_

mUldæannigeKalkarN_ENnaMenHRtÚv)anbkRsayfaCakar

ritt,it b¤kareFVIbdib,BaØtþisiT§i b¤katBVkic©EdlenAeRkam

c,ab;GnþrCatinigCatienaHeT. CaBiess eKalkarN_mUldæan

nigeKalkarN_ENnaMenH RtÚv)anyl;fa minRtÚvpÞúyeTAnwg

siT§iTTYl)annUvdMeNaHRsaynigsMNgelIkarxUcxatsRmab;

CnrgeRKaHedayc,ab;siTi§mnusSGnþrCatinigc,ab;mnusSFm’

GnþrCati. müa:geTot eKalkarN_enHminRtÚvpÞúyeTAnwg

c,ab;Biessénc,ab;GnþrCatieT.

1133¦¦ ssiiTT§§iirrbbss;;CCnneeppSSgg²²eeTToott

BM umanbTbBaØtþ iNamYyenAkñ úgeKalkarN_enH)an

bkRsaynUvkareFVIbdib,BaØtþisiT§irbs;CnepSg²eTotEdl

RtÚv)ankarBarCalkçN³CatinigGnþrCati CaBiesssiT§i

rbs;cugecaTkñúgkarTTYlplRbeyaCn_BIbTdæanénnItiviFI

RtwmRtÚv.

ERbsRmÜlBI UN A/RES/60/147 eday )an; cMerIn

46 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

Page 49: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

EsVgrkkarBit-Epñkc,ab;

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 47

elx82 Extula qñaM2006

kariyal½yB½t’mansaFarN³«kariyal½yB½t’mansaFarN³» énmCÄmNÐlÉksarkm<úCa\LÚvenH)ancab;epþImebIkbeRmICUnnisSit GñkRsavRCav

buKÁlikrdæaPi)alnigGgÁkareRkArdæaPi)al nigbuKÁlTaMgLayEdlmancMNab;GarmµN_cg;yl;dwgGMBIRbvtþisa®sþrbs;rbb

km<úCaRbCaFibetyünigRBwtþikarN_vivtþn_énGgÁCMnMuCRmHvisamBaØEdlnwgRtÚvbegáIteLIgenAeBlxagmuxqab;²enH.

mCÄmNÐlÉksarkm<úCaCakEnøgRbmUlpþMúnigcgRkgÉksarGMBIrbbkm<úCaRbCaFibetyü)aneRcInbMput. tamry³

kariyal½yB½t’mansaFarN³ saFarNCnGacGannigRsavRCavÉksarTaMgenH)an. ÉksarTaMgenHrYmman ³ RbvtþirUb

kmµaPi)alExµrRkhm cemøIysarPaB kMNt;ehturbs;bkS TUrelxeqøIyqøg B½t’manEdl)anmkBIkarsmÖasn_CamYy

GtItkmµaPi)alExµrRkhm nigTinñn½yKnßnieTÞsbgðajBIreNþAsaksB TItaMgKuk nigbUCnIydæanRbl½yBUCsasn_.

«kariyal½yB½t’mansaFarN³» manpþl;CUnnUvesva3y:ag ³

11¦¦ bbNNÑÑaall½½yy ³³ enAkñúgbNÑal½yrbs;eyIg saFarNCnGacGanÉksar esovePA nigTsSnavdþI sþab;kaEsSt

sMeLg TsSnaExSPaBynþÉksar nigemIlrUbftEdl)anmkBImCÄmNÐlÉksarkm<úCa sarmnÞIrRbl½yBUCsasn_

TYlEsøg bNÑsardæanCatikm<úCa nigBIRbPBepSg²eTot.

22¦¦ mmCCÄÄmmNNÐÐllGGbb;;rrMM ³³ mCÄmNÐlmanbBa©aMgCUnnUvExSPaBynþÉksar nigbeRgónGMBIRbvtþisa®sþkm<úCaRbCa-

Fibetyü RbFanbTTak;TgnwgGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ nigRbFanbTdéT²eTot. PaBynþÉksarGMBIExµrRkhmmanbBa©aMg

CUnTsSnaenAerogral;éf¶GgÁarnigéf¶RBhs,t× enAevlaem:ag9RBwknig3resol.

33¦¦ RRkkúúmmkkaarrggaarrEEppññkkttuullaakkaarr ³³ TIRbwkSaEpñkÉksarnigEpñkc,ab;rbs;eyIgnwgpþl;CMnYyEpñkRsavRCavdl;GñkCMnaj

Epñkc,ab;km<úCanigGgÁkarshRbCaCatiEdleFIVkargarEpñktulakar k¾dUcCadl;saFarNCnTUeTAEdr.

kariyal½yB½t’mansaFarN³manTItaMgenAGKarelx66 mhavifIRBHsIhnu xagekItvimanÉkraCü. kariyal½y

rbs;eyIgebIkCUnsaFarNCnBIéf¶c½nÞdl;éf¶suRk eBlRBwkBIem:ag8dl;em:ag12 nigeBlresolBIem:ag2dl;em:ag5.

RbsinebIGs;elakGñkmancm¶l; b¤cg;erobcMRBwtþikarN_CaRkúmNamYy sUmTak;TgbuKÁlikrbs;eyIg EGm suxXIm

tamry³ TUrs½BÞelx 023 211 875. sUmGrKuN.

Ék]tþm em:aj sapan/ sY b‘uns‘U nigbuKÁliksµ½RKcitþEpñkc,ab;

enAkñúgvKÁhVwkhWVnEpñkc,ab;enAmCÄmNÐlÉksarkm<úCa

RkúmnisSitEdl)ancUlrYmvKÁhVwkhVWn

Epñkc,ab;enAmCÄmNÐlÉksarkm<úCa

Page 50: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

¬¬ttccbb;;¦¦

TTIIttaaMMggRRbbll½½yyBBUUCCssaassnn__eennAArr::VVaann;;ddaa ³³ ssaallaabbeecc©©kkeeTTssmmUUrr::aammbb‘‘ÍÍ

RBwkéf¶TI8 ExsIha qñaM2000 ´)anecjdMeNIrBI

kariyal½yTIPñak;garshrdæGaemrikedIm,IGPivDÆn_GnþrCati

RbcaMenATIRkúgXIháalIedayCiHenAkñúgrfynþtUyUtaeLnRKIs½r

CamYyGñkrYmdMeNIrcMnYn5nak;eToteTATsSnaTItaMgRbl½y

BUCsasn_d¾l,Il,ajmYyenAkñúgextþhÁIkugeháar:U. enAeBl

enaHGakasFatuekþAlµm ehIyépÞemXRsLH eyIg)aneFVI

dMeNIreq<aHeTAPaKxagt,ÚgtambeNþaypøÚvCatielx1d¾tUc

ceg¥ót nigmanRkalekAsU‘BITIRkúgXIháalIeTAkan;TIRkúgb‘Uta

EdlCaTIRkúgFMTIBIrénRbeTsr:Van;da. bþIrbs; CaCnCatiTutsIu

GgÁúyenAxagmuxCamYyGñkebIkrfynþ ¬buKÁlikTIPñak;gar

shrdæGaemrikedIm,IGPivDÆn_GnþrCatiCatir:Van;da¦ BiPakSaKña

BIkarbHe)arEdlkMBugekIteLIgenAkñúgsaFarNrdæRbCaFib

etyükugeháa. ´GgÁúyenAxageRkayCamYykUnRbúsGayu

2qñaMrbs;´ EdlkMBugEtsmøwgemIly:agCk;citþnUvstVeKa

Gan;ehÁalEdlmanEsñgEvg²kMBugEtsuIesµAenAtampøÚvnig

mU:tUeFVIBIeQIsRmab;eRbIR)as;tampÞHRtÚv)aneRbIR)as;sRmab;

dwkmnusSnigTMnijqøgkat;PñM. tMNagTIPñak;garshrdæGaemrik

edIm,IGPivDÆn_GnþrCatirbs;eyIgCa®sþIv½yekµgCnCati

GaemrikaMgmñak;EdleFVIkargarelIKeRmagGPi)alkic©nig

RbCaFibetyü GgÁúyenAxageRkayCamYynisSitCnCati

Eb‘lhSikmñak;EdlkMBugEtsikSaRsavRCavGMeBIRbl½yBUC

sasn_. kñúgcMeNameyIgTaMgGs;BMumannrNamñak;Føab;mk

TsSnaTItaMgRbl½yBUCsasn_ mUr:amb‘ÍBI EdlCaTIsmøab;

rgÁald¾FMmYyenAkñúgextþhÁIkugehÁar:UBImunmkeT. ebIeTaHbICa

eyIgminykcitþTukdak;nwgGVIEdleyIgniyayKñay:agNak¾

eday eyIgmñak;²egOgq¶l;fa etIeyIgmanRbtikmµtb

edayrUbkay edayGarmµN_ nigedaymanPaBvagéveTAnwg

TidæPaBGdiæFaturbs;CnrgeRKaHrab;Ban;nak;EdlRtÚv)an

smøab;enAÉbrievNsalabec©keTsmUr:amb‘ÍkalBI6qñaMmun

edayrebobNa.

eyIg)anQb;sRmakedIm,ITTYlTanGaharéf¶Rtg;enA

kñúgTIRkúgb‘Uta nigbnÞab;mkeyIg)anbnþdMeNIreTAPaKxag

liceq<aHeTAkan;extþhÁIkugeháarU:. karEsVgrkTItaMgRbl½y

BUCsasn_mUr:amb‘Í KWmingayRsYldUcEdleyIgKitsµanTuk

enaHeT. RbCaCnr:Van;daEdleyIg)anQb;saksYrenAtam

pøÚvminyl;c,as;GMBIGIVEdleyIgkMBugEtniyayeT nigR)ab;

fa[eyIgbnþdMeNIreTAmuxeTotnwgeXIjRBHviharmYyb¤pøÚv

tUcmYyEdlhak;dUcCamincMkEnøgEdleyIgcg;eTAenaH

eLIy. cugeRkay eyIg)anQb;sYrbursmYycMnYnEdl

esøókBak;eGomBN’páaQUkx©IEdlkMBugeFVIkarenAkñúgsala

bec©keTsmUr:amb‘Í. BYkKat;)ancg¥úleTApøÚvdIEdlmansñam

kg;eRCA nigniyayPasaXiny:av:an;daEdlERbfa «Gñkmk

RtÚvcMkEnøgehIy». enAeBlEdleyIgrévkBa©k;bg¥Ücrfynþ

eLIg nigbnþdMeNIreTAmuxeTot ´Rsab;EtnwkeXIjnUvBakü

ENnaMrbs;RkúmCnéddl;EdlR)ab;BITisedAeq<aHeTAkan;TItaMg

Rbl½yBUCsasn_.

enAeBlEdleyIg)anmkdl;TItaMgRbl½yBUCsasn_

eyIgeXIjBlrdærV:an;damYyRkúmtUckMBugEtrg;caMeyIg kñúg

enaHrYmmanTahanRbdab;edayGavuFmñak;kMBugkarBarGdæiFatu

CnrgeRKaHBICnbMpøajRTBüsm,tþisaFarN³ GñkEfrkSa

TItaMgRbl½yBUCsasn_BIrbInak; nigbursCaCnrgeRKaH

bursenHmanrUbragx<s;nigmuxmaMEdl)anrYcputBIGMeBIRbl½y

BUCsasn_eQµaH EGmEmn jÚEGl EdlmansñamRbehag

enAelIf¶akTMhMb:unkUnXøIFMmYy. sñamrbYsenHRtÚv)an

Büa)alCasHes,IyrYcehIy k¾b:uEnþvaCasñamrbYsEdl

eFVI[nwkeXIjCanic©nUvGMeBIhigSaEdl)anekIteLIgenATItaMg

48 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

neya)ayGPirkSbUCnIydæanRbl½yBUCsasn_enAr:Van;da

Page 51: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

Rbl½yBUCsasn_enH. TItaMgRbl½yBUCsasn_enH sßit

kñúgbrievNviTüal½ybec©keTsmYy EdlCitnwgsagsg;rYc

b:uEnþminRtÚv)aneRbIR)as;enAeLIy. viTüal½yenHsßitenA

elIPñ MKµanCICatiEdlGacsmøwgemIleXIjPñMepSg²eTot

)anRKb;RCúgeRCay. dMeNIrTsSnkic©enHBMumanePøgTTYl

y:agGFikGFmenaHeLIy. EGmEmnjÚEGl )anedIreq<aH

eTAkan;GKarbnÞb;eronmYykñúgcMeNamGKarbnÞb;eronCaeRcIn

eTot ehIyeyIg)anedIrtamBIeRkayKat;.

salaeronenHmanbnÞb;eronCaeRcIn EdlbnÞb;nImYy²

Rbk;edaydMbUlEdk. enAeBlEdleyIgedIrCitdl;GKar

TImYy EGmEmnjÚEGl )anR)ab;eyIgfa manbnÞb;eron

CaeRcInEdleyIgGaccUlTsSna)an dUcenHeyIgBMucaM)ac;

cMNayeBlevlaedIremIlbnÞb;mYy²yUreBkeT. sBCn

rgeRKaHEdledkenAelIRkNat;ekAsU‘elIkRmal\dækñ úg

bnÞb;eronnigcgBüÜrelIdMbUleQI RtÚv)anEfrkSaedayemSA

RkÚcqµar. sBCnrgeRKaHPaKeRcInenAmansk; nigsemøók

bMBak;xøHenACab;nwgxøÜn nigmankøins¥úyeBjkñúgbnÞb;eron.

edayBMumanExSBYrnigr)aMgraMgsáat; eyIg)anedIrcUleTAkñúg

bnÞb;EdleBjeTAedaysaksBCnrgeRKaH.

sBCnrgeRKaHTaMgenHRtÚv)anerobCaRkúmeTAtamGayu

nigePT. enAcMehogmYyEpñkénfñak;erondMbUg eyIgeXIj

sBCnrgeRKaHCaburskMBugkarBarxøÜnBIkarvaynwgkaMbitpÁak;

nigmYycMehogeToténbnÞb;dEdlenH sBCnrgeRKaHCa®sþI

kMBugEt)aMgmuxnigxøHkMBugEt»bkUny:agENnenAkñúgéd.

bnÞb;xøHeToteBjeTAedaysaksBkumar. ´min)anham

Xat;kUnRbúsrbs;´EdlmanGayuBIrqñaMmin[emIlsBCn

rgeRKaHTaMgenHeT BIeRBaH´KitfavaminGaccMNaMGIVEdlva

kMBugEtemIleXIjenaHeT. ´)ancab;epþImKitmþgeTotenA

eBlEdlvasYr´fa «Em:¡ etIehtuGIV)anCamnusSTaMgenH

edkdUecñH?»

kñúgzan³CaePJóvbreTsnigCasakSIEdlmkTsSna

TItaMgRbl½yBUCsasn_enH eyIgRtÚvtaMgGarmµN_[s¶b;

s¶at; nigsmøwgemIlsaksBCnrgeRKaHmþgmYy²tambnÞb;

nImYy²CaeRcInnaTI. eTaHbICay:agNak¾eday EGmEmn

jÚEGl )annaMeyIgedIry:agRbjab;Rbjal; BIeRBaHKat;

RBÜy)armÖxøacfaeyIgemIlmin)anRKb;RCúgeRCay. EGmEmn

jÚEGl hak;dUcCaBnül;R)ab;BYkeyIgBIlkçN³ dUcKñaén

bnÞb;eronBImYyeTAmYyEdlpÞúkeTAedaysaksBCnrgeRKaH

EdlKµanmuxnigKµanGtþsBaØaN nigCnsøÚtRtg;CaeRcInnak;

eTot.

eyagtamsmIþrbs; EGmEmnjÚEGl GHGagfa sB

CnrgeRKaHEdldak;taMgbgðajenH KWCasaksBEdlmin

RtÚv)anjatisnþanrbs;eKEdlenArs;TamTarykeTAbUCa

bnÞab;BIsaksBTaMgenHRtÚv)aneKKas;ecjBIlUTwkd¾FMmYy

enAxageRkaysalaeron EdlBYkeBCÄXatykmkcak;

ecalenATIenH. eyIgmankaregOgq¶l;faetIehtuGVI)anCa

sBCnrgeRKaHTaMgenHminRtÚv)anjatisnþanrbs;xøÜnyk

eTAbUCadUecñH. EGmEmnjÚEGl yl;fa enHRbEhlmkBI

jatisnþanminsÁal;GtþsBaØaNsBEdls¥úyrlYyrYceTA

ehIy b¤RbEhlCakñúgRKÜsarénsBBMumansmaCikNamñak;

enArs;k¾mindwg. EGmEmnjÚEGl )anniyayeTotfa

RbCaCnr:Van;daPaKeRcInmanCIvPaBRkxSt;BMumanlT§PaBbBa©úH

sBjatisnþanrbs;xøÜn)an ¬dUcCakarcMNayeTAelIkardwk

sBRtLb;mkPUmidæanEdlRKÜsarsBrs;enA karTijkþar

mQUs nigkarcMNayeTAelIkarerobcMBiFIbUCasBCaedIm¦

dUcenH Blrdær:Van;dabgçMcitþTuksaksBecal. EGmEmn

jÚEGl min)andwgcMnYnBitR)akdfaetImansBCnrgeRKaH

cMnYnb:unµannak;eTEdlRtÚv)anTuktaMgbgðajenAsalaeron

enH k¾b:uEnþKat;RKan;Et)andwgfamanmnusSRbEhlCa5eTA

6mWunnak;RtÚv)anyksmøab;enATIkEnøgenHenAExsIha qñaM

1994.

ebIeTaHbICaPaKeRcInsBCnrgeRKaHenAsl;EteRKag

q¥wgk¾eday k¾manbnÞb;xøHeBjeTAedayKMnrq¥wgllad_nig

q¥wgepSg²eTot. EGmEmnjÚEGl )anniyayR)ab;eyIg

EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 49

elx82 Extula qñaM2006

Page 52: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

fa Rtg;cMNucTak;TinnwgkarRbwgERbgEfrkSaGdæiFatunig

saksBCnrgeRKaH BYkKat;BMumanfñaMKImInigfvikasRmab;kar

EfrkSasBTaMgenHeT dUcenHehIy)anGdæiFatuCnrgeRKaH

RtÚvTukKrecalenAkñúgbnÞb;eronmYykñúgcMeNambnÞb;eron

CaeRcIneTot.

EGmEmnjÚEGl min)anR)ab;eyIg[dwgfaetI sBCn

rgeRKaHRtÚv)anykdak;enAsalaeronedayrebobNa b¤

faetICnrgeRKaHTaMgenaHRtÚv)ansmøab;edayEbbNa b¤fa

etIKat;)anrYcrs;ranmanCIvitedayrebobNaenaHeT dUcenH

)anCaeyIgsYrKat;nUvsMNYrTaMgenHeTAkan;Kat;kñ úgxN³

EdlBYkeyIgkMBugQrenAcugmçaglUTwkEdlsBCnrgeRKaH

PaKeRcInRtÚv)aneKykmkkb;enAkñúgreNþAd¾FMmYyenH.

EGmEmnjÚEGl )anBnül;fa CnrgeRKaHTaMgenaHmin)an

mkRbmUlpþú MKñaenATIenHedayxøÜnÉgenaHeT CnrgeRKaH

TaMgenaHRtÚv)anekaHehA[mkRbCMuenARBHviharmYyEk,r

salaeronmUr:amb‘ÍenH nigbnÞab;mkeTAkan;saleronmUr:amb‘Í

«sRmab;karBar». karBnül;enHKWmanlkçN³RsedogKña

nwgsac;erOgEdlcuHpSaykñúgTsSnavdþImYyEdlmancMNg

eCIgfa minRtÚvTuknrNamñak;[erobrab;erOgr:avenHenaH

eLIy (Leave None to Tell the Story) Edlerobrab;GMBIRkúm

TutsuImYyRkúm nigEdlRtÚv)aneKcab;ykmkBIXMu mUesb‘Íy:a

nigdwkykmkkan;RBHviharRKisÁenAkñúgTIRkúghÁIkugehÁarU:mun

eKbg¥s; nigcugeRkayenAsalaeronmUr:amb‘Í EdlenATIenaH

RkúmenH«RtÚv)ansmøab;dMNalKñaCamYyRbCaCnTutsIurab;

Ban;nak;epSgeTot». EGmEmnjÚEGl )anniyayfa Kat;

CamnusSmñak;kñúgcMeNammnusSbYnnak;Edl)anrYcrs;CIvit

BIkarsmøab;rgÁalenH. Kat;Føab;RtÚveK)aj;cMk,al b:uEnþ

Kat;GacvarlUneKcBIkarsøab;niglak;xøÜnenAkñúgéRBEk,reCIg

PñM. Rtg;cMNucenH Kat;enAcgcaMfa Kat;)aneXIjCnéddl;

kMBugEtykdIlubreNþA BIeRBaHTahan)araMgcuHeFVI«Rbtibtþikar

ébtg» EdlCakarpþac;TMnak;TMng«mnusSFm’» Edl)an

karBary:agmanRbsiT§PaBnUvkgkmøaMgRbl½yBUCsasn_

BIeRBaHTahan)araMgTaMgenaHRtÚvdkecjBITwkdIr:Van;damunkar

mkdl;munénkgkmøaMgrNsirSesñhaCatir:Van;da. EGmEmn

jÚEGl )anniyayfa Tahan)araMgBitCa)anCYy]RkidæCn

lubreNþAsaksB nigbnÞab;mksg;begÁalsMNaj;)al;TH

BIelIreNþAenaHedIm,ITukelgkMsanþsb,ayCamYynwgRkúm

eyaFaGIunFWr:ahavI ¬RkúmeyaFad¾l,Il,ajEdlBak;B½n§nwg

karsmøab;¦. kñúgcMeNamsmaCikRKÜsarrbs;Kat;Edlman

smaCik49nak; EGmEmnjÚEGl CamnusSEtmñak;Kt;Edl

enArs;ranmanCIvitBIGMeBIRbl½yBUCsasn_qñaM1994.

enAeBlEdlRkúmrbs;eyIgbRmúgnwgcakecjBIsal

eronbec©keTsmUr:amb‘Í EGmEmnjÚEGl )ansMueyIgTij

«ePsC¢³xøH». Kat;niyaysMuePsC¢³edayxSwb²CaPasa

Xiny:av:an;da edayKat;sg,wmfabþIrbs;´nwgbkERbBakü

enH[eyIgyl; ehIyeyIg)an[R)ak;kasxøHeTA[Kat;

y:agRbúgRby½tñ. Pøam²enaH va)anbgðaj[eXIjy:ag

c,as;fa EGmEmnjÚEGl kMBugEteFVIkargareRkABIeKal

karN_CaGñkEfrkSaTItaMgRbl½yBUCsasn_EdlkMBugEt

QrenAkñúgmøb;Ek,rrfynþrbs;eyIgedIm,IRtÜtBinitü[dwg

c,as;faetIeyIg)ancuHhtßelxakñúgesovePAkt;RtaePJóvcUl

TsSnanigbric©aKR)ak;viPaKTanxøHEdrb¤eT. GñkEfrkSa

TItaMgRbl½yBUCsasn_TaMgenaH)anBnül;fakarGPirkS

b¤karrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHenAsalabec©keTsmUr:amb‘Í

RtÚv)aneFIVeLIgCaelIkdMbUgedayGaNikCnrV:an;damYyRkúm

¬GaNikCnenaHdUcnwgbþIrbs; Edl)anrt;ePosxøÜneKcBIPaB

tantwgrvagCatiBn§enArV:an;daqñaM1951¦EdlmanTMnak;TMng

CamYynwgTIRkúghÁIkugeháar:U. vaminc,as;faetIRkúmenHrk

R)ak;cMNUl)ancMnYnBitR)akdb:unµanenaHeT kñúgkarcMNay

eTAelIkarCIkKas;reNþAsaksB karEfrkSasaksB nig

karcMNayepSg²eTot. karbric©aKrbs;BYkeKeFVIeLIgEt

mYydgKt;. dUcenH ePJóveTscrEdlmkTsSnaTIenH RtÚv

)anelIkTwkcitþ[bric©aKfvikaedaykt;RtaTukkñúgesovePA

kMNt;ehtuePJóveTscr. fvika EdlRtÚv)anbric©aKenHRtÚv

50 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

Page 53: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

)anEckrMElkeTA[mKÁúeTÞsk_eTscrnigRbCaCnrs;enAkñúg

tMbn;enaH EdlCaGñkCYyEfrkSaTItaMgRbl½yBUCsasn_.

TItaMgRbl½yBUCsasn_mUr:amb‘Í dUcKñanwgTItaMgRbl½y

BUCsasn_epSg²eTotenAr:Van;da bgðajBIkarRbwgERbgkñúg

karrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHRBmTaMgEfrkSanUvGIVEdl)an

ekIteLIgenATIenaH. tamsßanPaBbc©úb,nñénTItaMgRbl½y

BUCsasn_mUr:amb‘Í TItaMgenHminTan;)anerobcMeLIgvijnUvTIkEnøg

smøab; ehIysBCnrgeRKaHminRtÚv)aneKTukecalenARtg;

TIkEnøgEdlCnrgeRKaHRtÚv)ansmøab;enaHeLIy nigsB

xøHeTotEdldak;taMgbgðajRbEhlCaRtÚv)ansmøab;enA

TIkEnøgepSg²eTot. reNþAsaksBRtÚv)aneKCIkKas;nig

Tukecal. dUecñH reNþAsaksBRbl½yBUCsasn_mUr:amb‘Í

minTan;RtÚv)aneKerobcMeLIgvijedIm,IbgðajBIeBlevla

Cak;lak;NamYykñúgGMeBIRbl½yBUCsasn_enAeLIy. pÞúy

eTAvij vabgðajBIry³eBléndMeNIrkarkñúgGMeBIRbl½y

BUCsasn_nigeRkayGMeBIRbl½yBUCsasn_. GKarsala

eronsßitkñúgsPaBCitsagsg;rYcdUcEdlGKarenHsßitenAkñúg

ry³eBlénkarsmøab;. reNþAsaksBsßitenAkñúgsPaBdUc

EdlreNþAsaksBRtÚv)anCIkKas;enAExsIhaqñaM1996.

saksBbgðajy:agc,as;GMBITMhMnigsarCatiénGMeBIhigSaenH

k¾b:uEnþ minRtÚv)aneKEfrkSaedIm,IbgðajBIrebob TIkEnøg

b¤eBlevlaEdlCnrgeRKaHRtÚv)ansmøab;enaHeLIy.

niyayrYmTItaMgRbl½yBUCsasn_enHeRbIR)as;CabUCnIydæan

R)akdmYyCUncMeBaHRbCaCnsøÚtRtg;EdlRtÚv)ansmøab;enA

TIenaH k¾b:uEnþB½t’manlm¥itsþIBIGMeBIhigSaRtÚvEtRbmUlykBI

erOgr:avpÞal;mat;rbs;CnrgeRKaHnigmKÁúeTÞsk_eTscr b¤

RtÚvEteFVIkarRsavRCavtamry³RbPBÉksarTIBIr. GdæiFatu

CnrgeRKaHCak;EsþgpÞal;minGac«erobrab;erOgr:avenH)an

eLIy».

PaKeRcInénkarxMRbwgERbgnabc©úb,nñenHkñúgkarEfrkSa

nigerobcMBiFIrMB£kTItaMgRbl½yBUCsasn_enAr: Van;daenaH

KWCakargarkñúgtMbn;EdleRbIR)as;nUvfvikaEdl)anmkBI

RbPBÉkCnmYyEpñkFM. m®nþIénRksYgyuvCn vb,Fm’nig

kILa )anGHGagfaTItaMgRbl½yBUCsasn_ EdlRtÚv)an

cat;TukCa«TItaMgRbl½yBUCsasn_rbs;Cati» rYmmanTItaMg

Rbl½yBUCsasn_nIy:am:ata nig XIb‘ÍhU CabnÞúkrbs;rdæa

Pi)alkñúgkaremIlEfrkSa edayELkTItaMgRbl½yBUC-

sasn_mYyPaKFMepSg²eTotRtÚv)anshKmn_b¤buKÁlenA

kñúgtMbn;CaGñkemIlEfrkSa.

EpnTI «rV:an;da ³ TItaMgFM²énGMeBIRbl½yBUCsasn_nig

karsmøab;rgÁalBIExemsadl;Exkkáda qñaM1994» cuHkñúg

bBaI¢eQµaHTItaMgcMnYn118kEnøgTUTaMgRbeTsrV:an;da. EpnTI

enHEckecjCa«TIkEnøgxagsasna»¬33kEnøg¦ «TIkEnøg

CasaFarN³»¬79kEnøg¦ nig«TIkEnøgénkarts‘URbqaMg»¬6

kEnøg¦. karEbgEckTIkEnøgTaMgenHenAkñúgEpnTIpþl;PaBgay

RsYlkñúgkareFVIkMNt;smÁal;. esÞIrEtRKb;tMbn;ts‘URbqaMg

TaMgGs;sßitenARtg;RBMRbTl;PaKxaglicénRbeTsrV:an;da

¬Cab;nwgRbeTsEhS‘r¦ nigBMumanTItaMgRbl½yBUCsasn_

enAPaKxageCIgRbeTsenHeT.

\\rriiyyaabbff nniiggKKMMnniittyyll;;eeXXIIjjccMMeeBBaaHHkkaarrEEffrrkkSSaaTTIIttaaMMggRRbbll½½yy

BBUUCCssaassnn__eennAArrVV::aann;;ddaa

dMeNIrTsSnkic©rbs;´eTAkan;TItaMgRbl½yBUCsasn_

mUr:amb‘I bgðaj[eXIjfavtþmanénTItaMgRbl½yBUCsasn_

mansarsMxan;xusKña²sRmab;RkúmmnusSepSg²Kña. Rkúm

ePJóvbreTsEdlrYmdMeNIrCamYy´¬edayrab;bBa©ÚlTaMgbþI

rbs;´EdlmanedImkMeNItCaCnCatir:Van;da¦ )anrMBwgTukfa

karmkTsSnaTItaMgRbl½yBUCsasn_mUr:amb‘IenHnigbgðaj

BIrebobvar³rbs;shKmn_GnþrCatisþIGMBITItaMgRbl½yBUC-

sasn_. eyIgcg;cMNayeBlevlarbs;eyIg edIm,IqøúH

bBa©aMgGMBIesaknadkmµEdlekIteLIgenAmUr:amb‘Ítamry³kar

eFVIdMeNIrrbs;eyIgpÞal;. eyIgmankarPJak;ep¥Il nigxkcitþ

EdlmKÁúeTÞsk_rbs;eyIg)andwknaMeyIgTsSnaTItaMgRbl½y

BUCsasn_y:agRbjab;Rbjal;dUecñH. eyIgenAminTan;

c,as;GMBIlMdab;lMedayénRBwtþikarN_Rbvtþisa®sþ Edl

EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 51

elx82 Extula qñaM2006

Page 54: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

)anekIteLIgenATIenHenAeLIy. eyIgRtÚveFVIkargary:ag

lM)akCagkarrMBwgTukrbs;eyIgEdlfanwgrk)anerOgr:avBit

tamkarcgcaMrbs;eyIg. vaEbrCamanPaBqÁaMqÁgnigmin

Tak;TgKñaTal;esaHenAeBlEdlmKÁúeTsk_eTscr nigGñk

EfrkSaTItaMgRbl½yBUCsasn_ érGgÁassMufvikaBIeyIg

tamry³kartéføKñaeTAvijeTAmk. mü:ageTot kgVHnUvsac;

erOgEdlTak;TgKñanwgRBwtþikarN_Edl)anekIteLIgenAmUr:amb‘Í

EdlmanenAkñúgkUnesovePAb¤bnÞHelah³ b¤tamry³dMeNIr

TsSnkic© KWCaerOgEdlKYr[PJak;ep¥Il. ´)anKity:agc,as;

las;fakarrMBwgTukrbs;´eTAelIdMeNIrTsSnkic©enHnwg

beRgón´GMBIRbvtþisa®sþxøH² eFVI[´manGarmµN_tk;søút

nigeFVI[karEsVgyl;rbs;´GMBIbTBiesaFn_énGMeBIRbl½y

BUCsasn_kan;EtsuICeRmA. ´cg;)anGVI²EdlRtwmRtÚvBit

R)akd nigEdlGacgayEsVgrk)an.

edIm,IEsVgyl;kan;Etc,as;GMBIKMnitpÞal;rbs;Blrdæ

r:Van;daTak;TinnwgTItaMgRbl½yBUCsasn_enH ´)anCYbsmÖas

mnusSmYycMnYnEdlepþImecjBITsSnvis½yneya)aynigsßab½n

dUcCatMNagxagrdæaPi)al emFavIrbs;CnrgeRKaH GñkRsav

RCavCan;x<s; nigRbCaBlrdær:Van;dasamBaØ. \riyabfnig

KMnityl;dwgrbs;BYkeKqøúHbBa©aMgGMBIkarEbgEckd¾sMxan;

rvagrebobvar³rbs;rdæaPi)alnigGgÁkareRkArdæaPi)al.

tamTsSnvis½yrbs;rdæaPi)al karEfrkSaTItaMgRbl½y

BUCsasn_nigkarrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHCaEpñkmYyén

EpnkarCatisþIBIkarpSHpSaCati nigkarCMruj[manvb,Fm’

snþiPaBenAr:Van;da. m®nþIrdæaPi)almin)anTTYlykkarExVg

KMnitKñaNamYyrvageKalbMNgTaMgenaHeLIy. edayELk

tMNagGgÁkareRkArdæaPi)alnigGñkRsavRCavyl;fa kar

EfrkSanigkarrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHCaEpñkmYyéntRmÚv

karCacaM)ac;[mankarcgRkgCaÉksary:agRtwmRtÚvnUv

RBwtþikarN_qñaM1994 ehIyGñkTaMgenHRtÚvTTYlsÁal;fa

man]bsKÁy:agBitR)akdkñúgsgÁmnigneya)ayEdlraraMg

dl;karEfrkSanigkarrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaH. RKb;Gñk

Edl´)ansmÖasCamYymanTsSnvis½yyl;eXIjCarYm

mYyenaH KWkarrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHnigkarRbmUl

ÉksarGMeBIRbl½yBUCsasn_enAr:Van;damansarsMxan;Cag

karGPirkSTItaMgRbl½yBUCsasn_EdlbeRmI[eKalkarN_

énkareFVIekaslüvic½yb¤KruviC¢a.

RbsinebImannrNamñak;sgát;F¶n;elIsarsMxan;énkar

GPirkSTItaMgRbl½yBUCsasn_sRmab;karesuIbGegátEpñk

ekaslüvic½y ´KitfaCnenaHKWCam®nþIEdlbMeBjkargar

enAkñúgEpñkyutþiFm’Etb:ueNÑaH. ehtudUecñH karsnÞnarbs;´

CamYyelakGal;bWttU )asUmInCWr:a énRksYgyutþiFm’rV:an;da

)anepþatCasMxan;eTAelITidæPaBc,ab;sþIBIkarGPirkSTItaMg

Rbl½yBUCsasn_. ´)ansYr )asUmInCIr:a fa etIRksYg

yutþiFm’yl;favamansarsMxan;Edrb¤eT kñúgkarGPirkSTItaMg

Rbl½yBUCsasn_ EdlkarGPirkSenHmin)anb:HBal;eTAelI

P½sþútagCak;Esþg b¤eFVI[Gnþraydl;dMeNIrkarRbmUlP½sþútag

epSg²eTot. elak )asUmInCIr:a )anmanRbsasn_fa

RksYgyutþiFm’rV:an;dakMBugEtGnuvtþnUvRbB½n§tulakarRbCaCn

¬kaqaqa¦ EdlPaKeRcInénP½sþútagTaMgenHKWEp¥keTAelI

cemøIysarPaBrbs;ksiNsakSI. ehtudUcenH )anCaBYk

eKmincab;GarmµN_nwgkarGPirkSP½sþútagekaslüvic½y

Edl)anmkBITItaMgRbl½yBUCsasn_enaHeLIy. elak

)asUmICWr:a )anbEnßmfavaRbEhlCamanEtkñúgerOgkþIfñak;

x<s;EdlRtÚv)ankat;eTasedaytulakarRBhµTNÐGnþrCati

sRmab;RbeTsr:Van;daenATIRkúgGarUhSaEdlTak;TinnwgP½sþútag

ekaslüvic½yb:ueNÑaH. elakyl;faRtwmfñak;tMbn;man

RbCaCnCaeRcIndwgerOgr:avEdl)anekIteLIgnigdwgfanrNa

CaGñkRbRBwtþ RBmTaMgdwgfacemøIysarPaBrbs;ksiN

sakSIKW RKb;RKan;elIsBIkarkat;esckþIerOgkþICak;lak;eTA

eTot. dUcenH P½sþútagekaslüvic½yCavtßútagd¾mantémø

EdlRbCaCnrV:an;daminGacrk)an nigEdlRbCaCnr:Van;daBMu

caM)ac;rkenaHpg.

m®nþIBIrrUbEdlmkBIKNbkSrNsirSesñhaCatir:Van;da

52 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

Page 55: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

KWelak rutþa)aCIrU nig sSam:akUsWr:a cat;TukkarTb;sáat;GMeBI

higSakñúgéf¶GnaKtfaCaeKalbMNgsMxan;kñúgkarGPirkS

TItaMgRbl½yBUCsasn_. BYkKat;)ankt;smÁal;eXIjfa

GñkRbRBwtþGMeBIRbl½yBUCsasn_Gacnwgyl;fakarGPirkS

b¤karrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHeFIV[saFarNCndwgnigcg

caMCanic©nUvTegVIGaRkk;rbs;xøÜn k¾b:uEnþenHminEmnCaehtupl

EdlfamineFVIenaHeT. PaBtantwgnwgenAEtbnþmanrvagGñk

Edlcg;[mankarrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_nigGñkEdlcg;

bMePøcGMeBIRbl½yBUCsasn_ k¾b:uEnþKNbkSrNsirSesñha

Catir: Van;daeCOfakarrMB£kerOgr:avEdl)anekIteLIg KWCa

CMhand¾sMxan;mYykñúgkareq<aHrk[mankarFana[)annUvsnþisux

sRmab;RbCaCnr:Van;da y:agehacNas;enAkñúgeBlGnaKt

qab;²enH. BYkKat;sMedAykRbeTsGa®hVikxagt,ÚgEdl

mansßanPaBRsedogKñanwgrbbpþac;karGa):aeft EdlCa

EpñkmYyéndMeNIrkarpSHpSaxagneya)aynigsgÁm.

enAkñúgCYrrdæaPi)alrV:an;da RksYgyuvCn vb,Fm’ nig

kILarV:an;daCaGñkTTYlxusRtÚvCacm,gkñúgkarerobcMBiFIrMB£k

GPirkS nigRbmUlÉksarGMeBIRbl½yBUCsasn_. Epnkar

rbs;RksYgyuvCnvb,Fm’nigkILasRmab;skmµPaBTaMgbIenH

RtÚv)anbkRsayy:agc,as;enAkñúgÉksarmYyEdlman

cMNgeCIgfa «kariyal½yCatibUCnIydæanGMeBIRbl½yBUC

sasn_nigkarsmøab;rgÁalenArV:an;da» EdlbegáIteLIgeday

RksYgGb;rMCan;x<s; karRsavRCavtamEbbviTüasa®sþ nig

vb,Fm’enAqñaM1996. GtßbTenH)anBnül;GMBIvtßúbMNg

yuT§sa®sþ viFIsa®sþ nigfvikasRmab;EpnkarCatiénkarerobcM

bUCnIydæanGMeBIRbl½yBUCsasn_. eKalbMNgsMxan;én

skmµPaBTaMgenHEdlmanenAkñúgEpnkarCati KW«karGb;rM

Blrdær:Van;daGMBIvb,Fm’ mnusSFm’ nigkarQanmuneKénkar

bBa©b;GMeBIRbl½yBUCsasn_enAGa®hViknigenAelIBiPBelak».

cMNucsMxan;énEpnkarKWkarsßabnanUvbUCnIydæanCatiGMeBI

Rbl½yBUCsasn_enArIbWrU: LrIhSún kñúgTIRkúgXIháalI Edl

mansarmnÞIr TIkb;exµac mCÄmNÐlÉksar nigkarCYy

sRmÜlerobcMkarRbCMu. sarmnÞIrRbhak;RbEhlKñaRtÚv)an

eKeRKagnwgsagsg;enAkñúgextþcMnYn12énRbeTsrV:an;da.

EpnkarrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_qña M1994man

lkçN³RsedogKñaeTAnwgbTGtßaFib,ayedaym®nþIRksYg

yuvCn vb,Fm’ nigkILa. EpnkarenaH)anelIkeLIgfa kar

sMxan;énEpnkarmCÄkarqñaM1996enHpÞúyBIKMnitEdlelIk

eLIgedayGKÁelxaFikar eCn muKImb‘ÍrI EdlRksYgBMuman

eKalbMNgcg;[dMeNIrkarenHkøayeTAEpnkarmCÄkarenaH

eT BIeRBaHm®nþITaMgenHmincg;cgcaMnUvkmøaMgneya)ay

EdlbegáIt[manGMeBIRbl½yBUCsasn_enATIenHenaHeLIy.

eCn muKImb‘ÍrI )ansgát;F¶n;eTAelITisedAGnaKtyUrGEgVg

dUcCakarGb;rMdl;BlrdæTUeTA karTb;sáat;CemøaHepSg²

nigkarpSHpSasgÁmnigneya)ay. tamTsSn³rbs;elak

eCn muKImb‘ÍrI fa vtßúbMNgTaMgBIr KWkarcgcaMnigsnþiPaB min

EmnCavtßúbMNgBIrEdlpÞúyKñab¤dac;edayELkBIKñaenaHeT.

eRkABIbUCnIydæan RksYgnwg]btßmÖKaMRT[manKeRmag[

mankarerobcMCasnñisIT CakmµviFIBiPakSa bBa©aMgExSPaBynþ

Éksar karRsavRCavEdlnwgBinitüeTAelIRBwtþikarN_qñaM

1994 nigkarCMruj[mankarpSHpSanigsnþiPaB.

edaycgcaMvtßúbMNgTaMgenH elakGKÁelxaFikar eCn

muKImb‘ÍrI )ansmÁal;eXIjfa manbBaðabnÞan;mYycMnYnEdl

caM)ac;[mankarykcitþTukdak;mYyry³eBlxIø. manBlrdæ

rV:an;daCaeRcInminTan;)anbBa©úHsaksBRKÜsar b¤jatisnþan

rbs;xøÜn ehIyesckþIRtÚvkarbnÞan;mYyeTot KWtRmÚvkar

GñkCMnajbec©keTsEdlmanCMnajkñúgkarEfrkSasaksB

reNþAsaksB GKar.l. elakGKÁelxaFikar )anbEnßm

eTotfa sRmab;eBlbc©úb,nñenH shKmn_enAkñúgtMbn;RtÚv

bnþTTYlxusRtÚv¬EpñkhirBaØvtßúnigP½sþúPar¦elIkarerobcMBiFI

rMB£kRBwtþikarN_Edl)anekIteLIg. ehIyRbeTsepSg²

CaeRcIneTotEdlCab;CMBak;CMBinedayRbeyalenAkñ úg

RBwtþikarN_GMeBIRbl½yBUCsasn_enH ¬edayrab;bBa©ÚlTaMg

shrdæGaemrik¦ minKYr«eFIVBhikar»mincUlrYmCamYyRbeTs

EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 53

elx82 Extula qñaM2006

Page 56: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

rV:an;da b¤sikSanigcgcaMGMeBIRbl½yBUCsasn_ edayP½yxøac

favaGacbgðajkarcUlédkñúgGMeBIRbl½yBUCsasn_enaHeT.

rdæaPi)alrV:an;dakMBugEtsVHEsVgy:agskmµkñúgkarEsVgrk

édKUGnþrCatiCYy]btßmÖKaMRTeKalbMNgTaMgenH. dUcKñaenH

Edr elakGKÁelxaFikar)anmanRbsasn_fa edaysarEt

CnCatihU‘TUTaMgGs;minEmnsuT§EtCaCnéddl;Blrdær:Van;da

esÞIrEtTaMgGs;)anrYmcMENky:agskmµkñúgkarkat;esckþInUv

erOgr:avEdl)anekIteLIgenAqñaM1994 dUcenHbuKÁlmñak;²

RtÚvTTYlxusRtÚvcMeBaHehtukarN_enH KWminEmnCaRkúmenaH

eT. eCn muKImb‘ÍrI bnþfa enAcugstvtSr_TI20 BlrdærV:an;da

xitxMRbwgERbgkan;EtxøaMg²eLIgedIm,IEbgEcgCaRkúmh‘UTUnig

TutsIuCaCagbRgÜbbRgÜmRkúmTaMgBIr ehIyrdæaPi)alykbBaða

enHelIkdak;xøÜnÉgedIm,IbEgVgninñakarenH.

\riyabfnigKMnityl;dwgEdl´)anRbEmRbmUlBI

tMNagrdæaPi)aldUcmansegçbxageRkamenH ³

karGPirkSb¤karrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHRtÚv[sIuKña

nwgeKalbMNgneya)ayEdlrYmmankarpSHpSanigkar

Tb;sáat;CemøaH.

BMuRtÚvman]bsKÁkñúgsgÁmnigneya)ayEdleFVI[raMgsÞH

dl;karrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_tamry³karGPirkSTItaMg

karsagsg;bUCnIydæan nigkarRbmUlÉksarRbvtþisa®sþ

enaHeT.

EpnkarvimCÄkarkñúgkarseRmc)andMeNIrkarenH RtÚv

manlkçN³smRsbtamEpnkarEdlrdæGMNacmCÄkarGac

RKb;RKgsßanPaBCemøaHenAkñúgRbeTsr:Van;da ehIykñúgeBl

enaHrdæaPi)alxøÜnÉgpÞal;minRtÚvzitkñúgeKalCMhrmYykñúg

karpþl;fvikaeTA[skmµPaBTaMgenHeLIy.

CamYynwgtMNagEdlmkBIGgÁkareRkArdæaPi)al ´)an

smÖasCamYyelak ®hVg;s½r-rWhÁIs raKundaXUvuháa Edl

enAeBlenaHKat;CaelxaRbtibtþiénGgÁkarGayb‘Uka (IBUKA)

CaGgákarCYyse®gÁaHCnrgeRKaHFMbMputmYyenAkñúgRbeTs

r:Van;da. ebIeTaHbICa«karrMB£k»enHCavis½ysMxan;mYykñúg

cMeNamvis½ysMxan;bIénkmµviFIrbs;GgÁkarGayb‘Uka ¬eRkA

BI«yutþiFm’»nig«karCYydl;CnrgeRKaH»¦ EpñkenHbegáItCa

skmµPaBtUc²énGgÁkarGayb‘Uka CaBiessedaysarEt

kgVHxatnUvfvikaEtmþg. GIVEdlGgÁkarGaybU‘ka)aneFIVkñúg

karrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHBMusUveFVICamYynwgGdæiFatuCak;

Esþgrbs;CnrgeRKaHedayGMeBIhigSaenAnwgTItaMgRbl½y

BUCsasn_enaHeT KWeRcInEtRbmUlÉksarRbl½yBUCsasn_

tamry³kareRbIR)as;erOgr:avrbs;CnrgeRKaHEdlCaRbPB

ÉksarTImYy. ´)ansYrelak r:aKundaXUvUháa faetIKat;

cg;eXIjGVIenAkñúgEpñkénkarrMB£kenH. r:akXundaXUvuháa

)aneqøIyedayminsÞak;esÞIrkñúgcitþfa kic©karCaGaTiPaB

dMbUgbMputrbs;elak KWKeRmagÉksaredayRbEmRbmUl

nigdak;bBa©ÚlKñanUvB½t’manTaMgGs;sþIBIGMeBIRbl½yBUCsasn_

qñaM1994. r:aKundaXUvuháa eRKagnwgRbEmRbmUlnUv

cemøIyksiNsakSICabuKÁlBICnrgeRKaHnigCnéddl;sþIBI

bTBiesaFn_rbs;BYkeKenAkñúgqñaM1994 RBmTaMgerOgr:av

CIvitrbs;CnrgeRKaHeRkayGMeBIRbl½yBUCsasn_. r:aKunda

XUvuháa sgÇwmfa GgÁkarGayb‘UkanwgKaMRTdl;karRsav

RCaveTAelIbuBVehtuEdlnaM[manGMeBIRbl½yBUCsasn_

nigkalb,vtþilm¥iténerOgr:avEdl)anekIteLIgBIExemsa

dl;kkáda qñaM1994. ckçúvis½yrbs;GgÁkarGayb‘Uka

KWkarRbEmRbmUlB½t’manTaMgGs;enH nigpSBVpSaytamry³

kare)aHBum< CaÉksar kaEst b¤TsSnavdþI nigtamry³

bec©keTseGLicRtÚnic ehIybnÞab;mkeFVI[B½t’manenHGacnwg

pSBVpSayTUTaMgRbeTsr:Van;datamry³kartaMgBiB½rN_cl½t.

Tak;TinnwgsMNYrfaetIkic©karerobcMrMB£kGMeBIRbl½y

BUCsasn_GacraraMgdl;kic©xitxMRbwgERbgbRgÜbbRgÜmnigpSH

pSaenArV:an;daEdrb¤eT? r:aKundaXUvuháa )anmanRbsasn_fa

BitR)akdNas; kargarenHGacraraMgdl;kic©xitxMRbwgERbg

bRgÜbbRgÜmnigkarpSHpSaenAkñúgRbeTsr:Van;da. tamTsSn³

pÞal;rbs;elakkñúgnamCaemFavICnrgeRKaH r:aKundaXUvuháa

TTYlsÁal;farebobvar³rbs;GgÁkarGaybU‘kaCaerOy²

54 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

Page 57: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

b:HTgÁicpÞal; minRtwmEtCamYynwgbBaðarbs;Cnéddl;b:ueNÑaH

eT b:uEnþEfmTaMgCabBaðarbs;RkúmTutsIudéTeTotnigrdæaPi)al

pÞal; ¬RBmTaMgRkúmCnrgeRKaH RbsinebIkarGtßaFib,ay

rbs; EGmEmnjÚEGl pþl;nUvsBaØaN[eXIjNamYy

enaH¦. elakyl;fa RtÚvEtEvkEjkBiPakSaGMBIpl

RbeyaCn_CnrgeRKaHedaysMGagelIplRbeyaCn_rbs;

rdæaPi)alnigRbeTsCatiTaMgmUl. eTaHbICay:agNak¾eday

GgÁkarGayb‘UkaebþCJaseRmc[)annUveKaledAkñúgkar«Tb;

sáat;karsøab;rbs;Blrdær:Van;da» nig]btßmÖKaMRTplRbeyaCn_

smaCikrbs;xøÜnedayminKitBI]bsKÁenAkñúgsgÁmb¤neya)ay

EdlGñkTaMgenaH)anCYbRbTHeLIy.

cugeRkayenH ´)anCYbsmÖasdac;edayELkCamYy

GñkRsavRCavCan;x<s;BIrrUbénsklviTüal½yCatirV:an;da.

GñkRsavRCavTaMgBIrrUbenHmanKMnitdUcKñaeRcIneTAnwgkar

bkRsayrbs; r:aKundaXUvuháa sþIBIbBaðaGPirkS karrMB£k

viBaØaNkçn§CnrgeRKaH nigkarRbmUlÉksar. GñkRsavRCav

mñak;yl;fa dMeNIrkarénkarrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_qñaM

1994 Cakardak;bnÞúkeTAelIneya)ay KWBMudwgfaetIRtÚv

cab;epþImdMeNIrkarenHedaymeFüa)ayEbbNa Edlnwg

bMeBjtRmÚvcitþrbs;tMNag[RbCaCnenAkñúgRbeTsrV:an;da

enaHeT. dUcenH skmµPaBGPirkSnigrMB£kviBaØaNkçn§Cnrg

eRKaHKYrEtRbKl;eTA[shKmn_kñúgtMbn;eFVIRbesIrCagkar

seRmccitþrbs;shKmn_GaceFVIeLIgedayEp¥keTAelITsSn³

yl;eXIj kñúgtMbn;nigrUbPaBBitR)akdénGMeBIRbl½yBUC

sasn_Edlb:HBal;dl;tMbn;enaHEtmþg.

tYnaTIrbs;sklviTüal½yCatir:Van;daenAkñúgdMeNIrkar

rMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHGacbegáItCamNÐlÉksarCati

tmál;ÉksarRbvtþisa®sþEdlTak;TgnwgGMeBIRbl½yBUC

sasn_ edayrab;bBa©ÚlbNÑsardæansþIBIrbbmun PaBynþ

b¤rUbft cemøIyksiNsakSI.l. mNÐlÉksarCatimin

RtwmEtrMB£knUverOgr:avEdl)anekIteLIgb:ueNÑaHeT EtEfm

TaMgGacCaRbPBÉksard¾sMxan;sRmab;GñkEdlmanbMNg

sikSaEsVgyl;GMBIRBwtþikarN__qñaM1994pg. tamTsSn-

vis½yrbs;GñkRsavRCavCan;x<s;BIrrUbenH yl;fa kar

RbmUlÉksarRtwmRtÚvnighµt;ct;CaCMhandMbUgenAkñúgdMeNIr

karGPirkSnigrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaH. GñkTaMgBIr)an[

ehtuplfa RbsinebIKµankarkat;esckþIEdlGaceCOTukcitþ

nigykCakar)aneTAelIGgÁehtuEdl)anekIteLIgeTenaH

karxitxMRbwgERbgkñúgkarrMB£knigcgcaMGMeBIRbl½yBUCsasn_

nwgerobrab;erOgr:avedaymanPaBlem¥óg edayGtþenam½ti

nigedaykarGUsTajxagneya)ay.

\riyabfnigkaryl;dwgEdl´)anRbEmRbmUlBItMNag

GgÁkareRkArdæaPi)alnigEpñksikSaRsavRCavmansegçbdUc

xageRkamenH ÷

karRbmUlÉksarCaCMhansMxan;kñúgkarrMB£knigcgcaM

GMeBIRbl½yBUCsasn_ nigmanGaTiPaBCagkarGPirkSTItaMg

Rbl½yBUCsasn_.

]bsKÁsMxan;²kñúgsgÁmnigneya)ayEdlraraMgdl;

karrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_ k¾b:uEnþBMuEmnmann½yfamin

GacBuHBarCmñHmin)anenaHeT.

ssnnññiiddææaann

ebIeTaHbICardæaPi)alrV:an;damanEpnkarc,as;las;kñúg

karerobcMrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_tamry³karsagsg;nUv

sarmnÞIr ehIysklviTüal½yCatir:Van;danigGgÁkarGayb‘Uka

manKMnitrYmKñamYykñúgmeFüa)ayEdlBYkeKnwgcab;epþImRbEm

RbmUlÉksarGMeBIRbl½yBUCsasn_y:agNak¾eday k¾BMu

mannrNamñak;Edl´)anCYbsmÖasmanEpnkar b¤KeRmag

c,as;las; ehIydMeNIrkarGMBIkarEfrkSaTItaMgRbl½yBUC

sasn_EdlminRtÚv)aneKkMNt;y:agTUlMTUlayEdr. eday

EpñkyutþiFm’enArV:an;damintv:aTamTar[mankarkarBarnUvP½sþútag

ekaslüvic½yhak;dUcCaBMumanehtuplc,as;las; Edl

eBjcitþnwgdMeNIrkarGPirkSTItaMgRbl½yBUCsasn_ Cagkar

rMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHnigkarRbmUlÉksareT. CakarBit

Nas; karxitxMRbwgERbgmYycMnYnkñúgkarrMB£kviBaØaNkçn§Cn

EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 55

elx82 Extula qñaM2006

Page 58: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

rgeRKaHmanTMnak;TMngnwgkarrkSaTukvtßútagmin[b:HBal;

edIm,I«EfrkSa[)anyUr»nUvrUbPaBénGMeBIRbl½yBUCsasn_

b¤lT§pleRkayGMeBIRbl½yBUCsasn_ ¬krNI enAmUr:amb‘Í

k¾b:uEnþRbEhlCaeRcInCagenHenAnIyam:ata¦. mü:ageTot

ÉksarRbvtþisa®sþEtgTamTar[mankarEfrkSaÉksar

bNÑsardæandUcCa Éksar rUbft nigvtßútagepSg²eTot.

k¾b: uEnþkarerobcMeLIgvijnigkarGPirkSTItaMgRbl½yBUC

sasn_tamcitþcg;hak;dUcCaminmansarsMxan;enAeLIyenA

kñúgRbeTsr:Van;danaeBlbc©úb,nñenH.

edaykarksagbUCnIydæanrMB£kGMeBIRbl½yBUCsasn_

beRmI[eKalneya)ayCak;lak;manehtuplyUrGEgVgEdl

GaceCOTukcitþ)ansRmab;karcab;epþImdMeNIrkarKeRmagenH.

karGb;rMBlrdærV:an;dabc©úb,nñnigCMnan;eRkayGMBIGMeBIRbl½y

BUCsasn_kñúgTisedATb;sáat;GMeBIRbl½yBUCsasn_eRkay²

eTotnigkarbeRgónGMBIvb,Fm’eKarBsiT§imnusS KWCaeKal

bMNgEdlEsþgecjy:agc,as;rbs;rdæaPi)alrV:an;da. ebI

eTaHbICaBlrdær:Van;dabdiesFnwgKMnitEdlfaTItaMgRbl½y

BUCsasn_Ca»kassRmab;rkcMNUlBIePJóveTscrbreTs

y:agNak¾eday bMNgR)afñacg;[BiPBelak)andwgGMBIkar

BitEdlKYr[ex<ImreGImEdl)anekIteLIgenARbeTsrV:an;daqñaM

1994 enHk¾CaP½sþútagpgEdr. sMNYrEdlminTan;man

cemøIyenaHKW faetIeKalbMNgénkarGb;rMKYrEteRbIR)as;

tamry³bUCnIydæanb¤sarmnÞIr b¤tamry³karEfrkSa y:ag

ykcitþTukdak;nUvTItaMgRbl½yBUCsasn_ ¬b¤TaMgBIr¦Edrb¤

y:agNa. k¾b:uEnþ KMnitEdl´CYbRbTHenAr:Van;dahak;dUcCa

eBjcitþnwgbMNg[mankarGb;rMtamry³karsagsg;bUC-

nIydæan b¤sarmnÞIrCagkarGPirkSy:agykcitþTukdak;nUv

TItaMgRbl½yBUCsasn_.

tamTsSn³rbs;buKÁlpÞal;nigsasna ¬EdlpÞúyKña

eTAnwgTsSn³rbs;Gñkneya)ay Gñkc,ab; b¤bBaØvnþ¦ va

c,as;Nas;fa shKmn_TaMgLayEdlTTYlrgnUvkarQWcab;

edaysarkar)at;bg;GayuCIvitenAkñúgGMLúgénGMeBIRbl½y

BUCsasn_RtÚv)anCMruj[mankarrMB£kdl;RBwtþ ikarN_qñaM

1994. tamry³karbBa©úHsBCnrgeRKaHrYmKñaenATItaMg

smøab;EtmYy ¬EdlpÞúyBITMenomTmøab;RbéBNIénkarbBa©úH

sBCnrgeRKaHenAÉeKhdæanjatisnþanrbs;CnrgeRKaH¦

b¤tamry³karsagsg;bUCnIydæan b¤tamry³karrkSaTuk

reNþAsaksB salaeron RBHvihar.l. karmin[b:HBal;

edIm,ICakarrMB£kdl;karsmøab;enH k¾mtixøHcg;[manrMB£knig

eKarBdl;sBCnrgeRKaHy:agTUlMTUlaynigtamFmµCati.

CafµImþgeTot BMumankarbgðajNamYyEdlfakarGPirkS

eqøIytbeTAnwgesckþIRtÚvkarEbbenHCaCagkarrMB£kviBaØaNkçn§

CnrgeRKaHenaHeLIy.

skmµPaBTaMgbIEdlerobrab;xagelIenHsuT§Etman

RbeyaCn_dUcKña ebIeTaHbICa´)anrkeXIjnUvKMnitEdlcg;[

manKeRmagrMB£kviBaØaNkçn§CnrgeRKaHBIBlrdærV:an;daPaKeRcIn

y:agNak¾eday. GMeBIRbl½yBUCsasn_EdleTIbEtekIteLIg

fµI²qøúHbBa©aMgBIGarmµN_tk;søút karb:HTgÁicpøÚvcitþ kMhwg nig

karmineCOTukcitþEdlCnrgeRKaHnigshKmn_rbs;xøÜn)anCYb

RbTH. karRbmUlÉksarEdlRtÚvcMNayeBlevlayUr

nig[manlkçN³RtwmRtÚvsþIGMBIkarRbl½yBUCsasn_qñaM

1994enH mansarsMxan;kñúgkareFVI[GñkEkERbRbvtþisa®sþ

mankarxøacjejIt nigGacCYydl;karRsavRCaveTAelI

GMeBIRbl½yBUCsasn_tamkRmitGnþrCati)anl¥RbesIrCag

mun. kúñgxN³eBlEdlBlrdær:Van;dabnþkargarGPirkS rMB£k

nigRbmUlÉksarGMeBIRbl½yBUCsasn_qñaM1994 TMnak;

TMngéndMeNIrkarTaMgbIenHenAkñúgsgÁmnigneya)ay Gac

nwgekIteLIgedayeCosmin)an. dUcenHerOgr:avénTItaMg

Rbl½yBUCsasn_rV:an;da k¾CaerOgr:avénGMeBIRbl½yBUCsasn_

rbs;RbeTsrV:an;daEdr RBmTaMgCaerOgr:avEdlGñkRsuk

sresrerobrab;GMBIGtItkald¾EsnexøacpSa ehIyerOgr:av

enHnwgminTan;bBaÄb;enaHeT RbsinebIeKenAEtminTan;dwg

GMBIrUbragénneya)ayBitR)akd.

sU‘hSan; GIu Xuk

56 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-evTikaBiPakSasaFarN³

Page 59: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

eCaKC½yénkarpþac;karejón)arIKWCaerOgGs©arüxøaMg

Nas;sRmab;´. k¾b:uEnþGVIEdlsMxan;CagenHeTAeTotenaHKW

GnusSavrIy_Edl´minGacbMePøc)anBImUlehtuEdlnaM[´

køayxøÜnCaGñkCk;)arI ehIykøinnigEpSg)arI)anditCab;xøÜn

rbs; Gs;ry³eBlCit30qñaMknøgmkehIy. ´sUmerobrab;

edaysegçbnUvRbvtþierOgr:avEdlnaM[´køayxøÜnCaGñkejón

)arI.

nardUvvsSaqñaM1977 «Buk´RtÚvGgÁkarcab;ykeTA

eronsURtenAmnÞIrsnþisuxekaHfµI ¬mnÞIr15¦ kñúgRsuk20

tMbn;25. ´RtÚvRbFankgkumarenAkardæans¥agPñMRkaMgy:Uv

bBa¢ÚnxøÜneTAkñúgkgcl½tyuvCnRbcaMRsuk20¬Rsuks¥ag

extþkNþal¦ edIm,Ilt;dMeKalCMhrbdivtþn_[mutRsYc.

BiFIRbkascUlkgcl½tyuvCnRtÚv)anRbRBwtþeTAenAevlayb;

kñúgbrievNvtþb£sSIeRCay XuMsVayRbTal Rsuks¥ag.

ExµrRkhm)anEbgEckyuvCnCabYnkgFM²KW kg14 kg15

kg16 nigkg17. kg14CaGñkeBjsiT§i ehIykg15

nigkg16 CaRbCaCnmUldæan. cMENkkgrbs; KWkg17

CaRbCaCn17emsa. kgTaMgbYnenHmanParkic©elIkTMnb;

nigCIkRbLaysRmab;XuMcMnYnbYnkñúgRsuk20KWXuMsVay

RbTal XuMeRtIysøa XuMtaln; nigXuMx<b.

kg14mansiT§ieRcInCageK nigTTYl)ankarykcitþ

Tukdak;y:agBiessBIGgÁkar. pÞúyeTAvij kg17TTYlr:ab;

rgeFVIkary:agF¶n;F¶r TTYlTanGahareRkayeK ehIy

TTYlrgkarRbmafemIlgaynigelgesIcdUcstVFatuEfm

eTot. RbCaCnmUldæanxøacreGImminh‘anenACiteT. CamYy

vin½yd¾twgrwgnigkargarBlkmµF¶n;F¶r ´segáteXIjviFImYy

Edlkg17GacdkXøanigQb;sRmakBIkargar)anmYyEPøt²

enaHKWkarsRmakCk;)arI. TaMgemkgnigemRkúmhak;dUcCa

mankareyaKyl;eRcIndl;GñkecHCk;)arI.

kñúgcMeNamyuvCn17emsa KµannrNaecHCk;)arIeT.

dUecñH ´RtÚvEtsakl,geronbWtpøúMEpSg)arIedIm,Iman»kas

Qb;sRmakdUcRkúmepSg²Edr. edaysarEtkarecHCk;)arI

enHehIy eTIb´GaccgmitþPaBCamYyRbCaCnmUldæan)an.

sakl,gKiteTAemIlfa RbsinebIcg;Ck;)arImþg² ´RtÚv

cMNayeBlb:unµan? dMbUg´RtÚvmUrfñaMCk;CamYysøwksEgá

b¤søwkeck ¬edayminsUvsÞat;¦ ehIy´RtÚvedIrsMedAeTAPñk;

ePøIg edIm,IkayykregIkePøIgmkGuCcug)arI. bnÞab;mk

´RtÚvedIr RtLb;mkrkbgÁI-dgErkrbs; vij rYcehIy´Qr

Ck;enAelIxñgTMnb; edIm,ITukeBl[édKUkab;dIrbs;´GacQr

sRmak)an. Kit²eTA´sRmak)anyUrKYrsmEdr.

cMNucsMxan;mYyeTotenaHKWfa manfñaMCk;KWmanGVI²

TaMgGs;. emdwknaMExµrRkhmmin)andwgfa enAtamshkrN_

nImYy²TaMg RbCaCncas;nigRbCaCnfµIkMBugnaMKñaeFVIBaNiC¢kmµ

tamEbbsm½ybuBVkaleTemIleTA. RbCaCnTaMgenH)an

edaHdUrTMnijKñaeTAvijeTAmkedaylYclak;. fñaMCk;KWCamux

TMnijeBjniymCageK EdlGacedaHdUrCamYysáretñat

emman; RtIegot GMbil eBat nigdMLÚgCaedIm.

enARsuk´sm,ÚrfñaMCk;KYrsmEdr Etkñúgkgcl½t´ emkg

)anEckrbbfñaMCk;[EtGñkecHCk;b:ueNÑaH. dUecñHenAeBl

TTYlrbbfñaMCk;mþg² ´GaceFVIkaredaHdUrykeRKÓgbriePaK

sRmab;xøÜnÉgnigsac;jatibgb¥ÚnEdlGacrs;)anmYyRKa²

Edr. CYnkal ´)anEckrMElkrbbfñaMCk;rbs;´[emRkúm

b¤emkg edIm,ICafñÚrnwgkarrYcrs;CIvit. enAkñúgkg17rbs;´

EdlmancMnYnmnusSRbEhl400nak; ¬Kitcab;BIeBl

begáItkgrhUtmkdl;edImExmkra qñaM1979¦ GñkEdl

rs;ranmanCIvitenAmindl;60nak;pg.

sBVéf¶enH eTaHbICa´Qb;Ck;)arIk¾eday ´enAEtdwg

KuNfñaMCk;Canic©. enAeBl´eTApSar ´EtgRkeLkemIltUb

EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 57

elx82 Extula qñaM2006

´ nig fñaMCk;

Page 60: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

lk;)arIfñaMExµr sáretñat GMbil KMnrdMLÚg b¤eBat ehIyQr

PøwknwkeTAdl;PaBGt;Xøan nigCnrgeRKaHEdlsøab;edaydac;

eBaHGt;GaharkñúgrbbExµrRkhm. CnrgeRKaHxøHk¾RtÚv

Qøbcab;ykeTAsmøab;edaysarlYcrbs;TaMgenaHedIm,I

bMeBjnUvesckþIeRskXøanrbs;xøÜn.

ehtuGVI)anCaGarmµN_rbs; enAEtditCab;PaBesakesA

énrbbExµrRkhmnigminGacbMePøc)andUecñH? KWmanEtkar

kat;eTasemdwknaMExµrRkhmtampøÚvc,ab;GnþrCatieT Edl

GacBüa)alrbYspøÚvcitþrbs; )an. ebImindUecñHeT GarmµN_

´enAEtvilvl;Cab;CMBak;nwgPaBesakesAkñúgrbbExµrRkhm

nigminGacbMePøc)anCaerogrhUt.

em:g rsµI

58 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar

enAeBl´GanÉksarEsVgrkkarBit eFVI[´nwkeTA

dl;GtItkal ´nwkeTAdl;BUnigbg´Edlsøab;kalBICMnan;

b:ul Bt. minEtb:ueNÑaH CaerOy²«Buk´ b¤GñkPUmiEtgEt

niyay BIGtItkalénCMnan; b:ul Bt. rMB£kdl;erOgenH

«Buk´R)ab;´fa BU´eQµaH ):an; v:at ¬Cab¥Únrbs;):a Edl

sBVéf¶enArs;RbBn§nigkUnBIrnak;¦ Kat;eronBUEkNas; Kat;

eron)anCab;cMNat;fñak;sisSBUEktaMgBIeronbzmsikSarhUt

mFümsikSadIRkhmQUk¦. eRkayBIRbLgCab;sBaØabR½t

DIbøÚm BU´RbLgCab;CaRKÚ nigeronenAsalaKruekaslükMBg;

knÞÜt. eBlbBa©b;karsikSaKat;eTAbeRgónenAsalabzm

sikSavtþéRBnb;RkúgRBHsIhnu. ÉbgCIdUnmYy´eQµaH tug

pun sBVéf¶manRbBn§nigkUnRsI4nak;¦k¾CasisSBUEkEdr.

GñkTaMgBIrecjeFIVRKÚdMNalKñaenAkñúgGMLúgqñaM1968-

1969 nigbeRgónenAsalabzmsikSavtþck EdlCa

TwkdIPUmikMeNIt. eRkayéf¶17 emsa 1975 BU´)anvil

mkrs;enARsukkMeNItvij enAPUmiRtBaMgRbIy_ XuMERssMerag

RsukCuMKIrI extþkMBt. tamBit´)aneXIjmuxBU´CaelIkcug

eRkay enAeBlEdlKat;brreTHqøgkat;PUmi nigmuxpÞH´edIm,I

eTAdwk]s. BUv:at )ancUlCYb«Buk´mYyEPøt rYck¾brreTH

eq<aHeTAPñMxaglicPUmi. eBlKat;ecjputBIpÞH)anbniþc

«Buk´)anR)ab;´fa Kat;CaBUrbs;´ b:uEnþ ´BuM)ancaMmuxKat;

c,as;eTmunKat;RtÚv)anykeTAsmøab;. cMENkkUnrbs;

Kat;TaMgBIrk¾minsÁal;muxKat;Edr eXIjEtrUbftBüÜrenA

CBa¢aMgpÞHb:ueNÑaH.

bgCIdUnmYy´epSgeTotEdlsÁal;BUrbs;´c,as;

Kat;)anniyayR)ab;´fa BU´RsLaj;nigcUlrYmclnaExµr

RkhmnigCYyeXasna[ExµrRkhmeTot b:uEnþTIbMputExµr

RkhmenAEtykKat;eTAsmøab;dEdl. B¤bgCIdUnmYy´

niyayerOgenHrwtEteFVI[´q¶l;kan;EtxøaMgeLIg Kitmin

yl;esaH faetIehtuGVIGñkts‘UCamYyExµrRkhm emþck¾RtÚv

ExµrRkhmykeTAsmøab;ecal? etIExµrRkhmmanb:unµan

RbePT? ExµrRkhmqáÜt b¤ExµrRkhmmanRkúmepSgcUlmk

bnøMxø ÜnkñúgenaH? enHCacm¶l;EdlenAEtdk;kñúgGarmµN_

rbs;´Canic©.

GñkPUmiEdlrs;enACamYyBUnigbg´)anniyayfa

resoléf¶mYynardUvR)aMg eBlBYkKat;kMBugRcÚtRsUv Kat;

etI BU bgRbús´ nigCnrgeRKaHnwgTTYl)anyutiþFm’RtwmkRmitNa?

Page 61: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

)aneXIjQøbExµrRkhmbeNþIrGñkeTas edaycgsøab

eskTaMgExSman BU bg´ nigGñkepSgRbmaN10nak;eTot

eq<aHeTAkEnøgsmøab;enAvtþERskñúgTwkdIPUmi XuMERssMerag.

GñkPUminiyayfa GñkeTasEdlbeNþIrykeTAsmøab;enaH

RtÚvQøbCiHkg;BIeRkayERskbBa¢a[GñkeTasedIrBIeRkay

Tat;GñkedIrxagmuxt²Kña cMeBaHGñkeTasNaedIryWt. BYk

Kat;nwksegVKy:agxøaMg.

enAkñúgGMLúgqñaM1980 eBlEdl´eronenAsala

bzmsikSaPUmiRtBaMgRbIy_ elakRKÚ GñkRKÚ)annaM´nig

mitþrYmfñak;eTAelIkdIlubreNþAsBCnrgeRKaHenAvtþERskñúg

[)ans¥ateLIgvij edaysarreNþAenaHlubmin)anl¥

manFuMkøinGesac édeCIgniglalad_k,alenAray):ayBas

valBaskal. enAkñúgreNþAenaHk¾mansaksBBUnigbg´

Edr. cMENkbgCIdUnmYy´mñak;eToteQµaH tug eGg ecjBI

sisSeTAeFVITahan ln; nl; enATUkmas RsukkMBg;Rtac

extþkMBt RtÚvkgT½BExµrRkhmcab;)annigbeNþIreTAsmøab;

enAKukPñMmøÚ XuMERsEcg ¬GtItRsukQUk¦ nigbgmñak;eTot

mindwgykeTAsmøab;enAkEnøgNa. GñkPUmi)anbBa¢ak;fa

shkrN_enAPUmiRtBaMgRbIy_CakEnøglt;dMRbCaCnxøaMgbMput

bgçM[eFVIkarF¶n;² hUbbbrravral;éf¶ nigCaBiesssmøab;

RbCaCnGs;CaeRcIn. emPUmiRtBaM RbIy_eQµaH Gun sahav

xøaMgNas; Kat;)anbbYlRbCaCnkac;édCamYyKat;edIm,I

sakl,gkmøaMgKña eBlKat;RbkYtcaj;eK Kat;ykGñkenaH

eTAsmøab;ecal.

cMeBaHPUmita\nÞ ¬sBVéf¶CaPUmiRtBaMgEvgxaglic¦

EdlCaPUmiRkúmRKÜsar´rs;enA tam´dwgnigcgcaMenaH

karRKb;RKgshkrN_minmanPaBtwgru wgxøaMgkøadUcenAPUmi

RtBaMgRbIy_eT eBalKWRbCaCneFVIkargarFmµtaBuMmankar

bgçitbgçM[eFVIkarhYsehtueBkenaHeT. KN³PUmiGnuBaØat

[RbCaCnsRmakBIkargardUcCaeBlQWfáat; b¤manFur³

caM)ac; minfaRbCaCncas;fµIeLIy. em:ageFVIkarshkrN_

mankMNt;eTogTat;nigeKarBeTAtamsMeLgCYgCasBaØa.

eBlRBwk CaeBlmmajwkminfardUvR)aMgnigvsSaeT CYg

vaybnøWeLIgdas;RbCaCnegIbeTAeFIVkartaMgBIem:agbYn b¤

em:agR)aMPøW nigecjBIeFVIkarRbEhlem:ag11³00 eBl

l¶acecjBIeFVIkarenAem:ag5³00b¤GacelIsem:agbnþicbnþÜc.

enArdUvmmajwk GgÁkardak;Epnkar[RbCaCneBjkmøaMg

mñak;²eFVIkartamkMNt; ebIGñkNaeFVI)antamEpnkarGñk

enaHnwgmanrgVan;)anhUb)ayBiess mðÚbq¶aj;nigbEg¥m

CaedIm. kñúgmYyb¤BIrs)þah_ b¤mYyExmþg EtgEtmankab;

RCÚkykeFIVmðÚbGaharminEdlxan. cMeBaHGaharRbcaMéf¶

mansmøRtI sac;man; Ta nigbEnøCaedIm. cMeBaH)ayvij

shkrN_´minEdl[RbCaCnhUbbbreT hUb)ayTaMg

rdUvR)aMgnigvsSa b:uEnþenArdUvvsSaeBlxøHk¾manhUb)ay

laydMLÚgmImþgmáalEdr. minfaRbCaCncas;b¤fµIeT ´Kit

faGñkral;Kña)anhUb)ayEq¥tsmrmü sUm,IEtGñkEdlmk

hUb)ayeRkayeKk¾enAEtman)ay[hUbEdr. cMeBaH´

vij´hUb)ayEq¥tRKb;eBl. enAerag)aymankarEbg

EckkarhUbcukrvagRbCaCncas;nigfµI b:uEnþmindac;xateT

RbCaCnfµIk¾GachUbCamYyRbCaCncas;)anEdr manEt

RbCaCncas;mYycMnYntUcRbkan;GtþcritemIlgayRbCaCn

fµI. enAeBl)ay´EtgeXIjRbCaCnfµIesøókBak;s¥at

)atCarebobGñkTIRkúgedIrmkhUb)ay. ´KitfaRbCaCnfµI

mkrs;enAPUmi´mansMNagCagGñkrs;enAPUmidéTeTot

edaysarkarrs;enAkñúgPUmi BuMsUvmankarerIseGIgnigsmøab;

eRcIn b¤Gt;)aydUcPUmi-XuMdéTeT. karrs;enAPUmi´naeBl

enaH ´EtgEtRsémeXIjCanic©fa ebIBUnigbg²´)anmk

rs;enAkñúgPUmi´ RbEhlCaKat;GacmanCIvitrs;enArhUt

dl;sBVéf¶enHCaminxan. RbsinNaebIRKÜsar´eTArs;enA

PUmiepSgvij emø:HRbEhlCa«Buk´nwgRtÚvQøbsmøab;ecal

EdrehIy eRBaHRbCaCnEdlrs;enApSarvtþckCamYy

RKÜsar´kalBICMnan;mun ehIyEdlCemøóseTArs;enAPUmi

epSg² dUcCaPUmiRtBaMgEvg PUmidMrIkUn nigPUmidéTeTot

enaHRtÚv)ansmøab;Gs;CaeRcInnak;. ´enAEtq¶l;fa ehtu

EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa 59

elx82 Extula qñaM2006

Page 62: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

dUcemþc)anCabBaØvnþEdl)aneronsURtecHdwgeRCARCHEbr

Cacaj;e)aknigbeRmIBYkbdivtþn_ ¬EdlmanKN³PUmi kg-

Qøb CamnusSl¶g;exøA¦ nigbeNþayxøÜn[GñkTaMgGs;enaH

cab;xøÜnykeTAsmøab;ecalTaMgExS²)any:aggayemø:H.

CaBiesseTAeTot ehtuGVI)anCashkrN_nImYy²mankar

RKb;RKgxus²KñaebIemdwknaMEtmYyesaH? enHCaerOgénkar

caj;e)akBYkbdivtþn_EdlCaRkúmkumµúynisþ)aneRbIR)as;

y:agbiunRbsb; e)akR)as;d¾BUEk nigeRbIl,icRKb;rUbPaB

EdlBYkvaGaceFVI)anmkelICnsøÚtRtg;. enHRsbtam

sMeNrrbs;elak v:an; DIkaGun/GtItsa®sþacarüenAextþ

kMBtnigCaGñkniBn§esovePA bc©úb,nñCaGñkeFVIkarenAviTüú

)araMgGnþrCati>>>>¦ sresrfa «BaküBitva\tsmösS»

Emnb¤?. ÉBaküPUtkuhkrbs; b:ul Bt eFIV[eKnaMKñaeCO

y:ageRcInkuHkr. ehtudUecñH )anCa b:ul Bt eFVIbdivtþn_

)anTTYlC½yCmñHTaMgRsug enAéf¶TI17 Exemsa qñaM

1975?

RBwtþikarN_TaMgLayenH)anCMrujTwkcitþ´nigminGac

bMePøc)ankñúgmYyCIvitrbs;´ ehIyenAEtKitfaetItulakar

cRmúHCatisasn_EdlmansmasPaBExµreRcInCagbreTs

enaH GacrkyutþiFm’CUnBUnigbg´ RBmTaMgCnrgeRKaHkm<úCa

CaeRcInnak;eTot)anRtwmkRmitNa? tamTsSn³rbs;´²

yl;fa yutþiFm’manRtwmEtBak;kNþalb:ueNÑaH eRBaH

tulakarnwgCMnuMCRmHeTaskMhusEtemdwknaMsMxan;²énrbb

ExµrRkhmb:ueNÑaH. cMENkGñkBak;B½n§nigGñkdéTepSg²

eTotenAmUldæanpÞal;minRtÚv)anykkat;eTaseLIy.

eTaHbIy:agNa ´enAEtmanCMenOfa yutþiFm’RtÚvEtQñH

GyutþiFm’Canic©.

tamGñkRsukEdldwgerOgExµrRkhm)anniyayfa

PUmiRtBaMgRbIy_ERskñúg )anCamankarsmøab;RbCaCnGs;

eRcInnigbg¥t;)ayRbCaCnxøaMgenaHKWedaysartacabKN³

RsukQUkEdlkan;kab;enAkEnøgenaHpÞal; k,t;nwgGgÁkar

ehIyeRkaymk GgákarelIdwgerOgcab;Kat;ykeTAsmøab;

ecalEtmþg.

´esaksþayEdl´Kµan»kas)ansÁal;muxBUnigbg´

CaerogrhUt BiessbBaØvnþExµrEdlmanKuNsm,tiþpþl;

]tþmRbeyaCn_CUnCatimatuPUmi)ansøab;)at;bg;Gs;CaeRcIn

nak;. qøgtamRBwtþikarN_Edl´)andwgB¤ eXIjfaRBwtþi-

karN_Edl)anekIteLIgenAkñúgRbeTskm<úCaCahUrEhmkenH

eXIjfaExµrsmøab;KñaesIÞrRKb;CMnan;. Cak;Esþgbgb¥Ún´

)ansøab;CabnþbnÞab;KW ÷

enAkñúgsm½yGaNaniKm)araMg Exµr\sSr³)ansmøab;

CIta´edayecaTfaKijrbs;)araMg.

sm½y ln; nl; bgb¥Ún)ansøab;edaysarynþehaH

Tmøak;RKab;Ebk.

sm½y b:ul Bt bgb¥Ún´RtÚvsøab;Gs;CaeRcInnak;

nigmkdl;sm½ysaFarNrdæRbCamanitkm<úCa bgb¥Ún´RtÚv

søab;edayeFVITahannigQøbenAk5.

dUecñH kñúgkarsøab;TaMgGs;enH ´sUm[GnþrCati RBm

TaMgemdwknaMExµrTaMgGs; eFVIy:agNakuM[Exµrsøab;teTAeTot

edIm,IbeBa©ósRbvtþisa®sþcas;EdlekItmanBIGtItkal

nigCYyrkyutþiFm’[GñkrgeRKaHedayGMeBI]RkidækmµTaMgLay

[)an ehIysamKÁIBYtédKñaksagRbeTsCati[mankar

GPivDÆn_ lTi§RbCaFibetyü nigkareKarBsiT§imnusS.

enATIbBa©b; ´sUmbYgsYgdl;elaknayk RBmTaMg

shkarIénmCÄmNÐl k¾dUcCaRbCaBlrdæExµrTaMgGs;)an

CYbRbTHnUvBuT§BrR)aMRbkarKW Gayu vNѳ sux³ Bl³

bdiPaN³ kuMbIeXøógXøateLIy.

tug r:a

60 mCÄmNÐlÉksarkm<úCa

elx82 Extula qñaM2006 EsVgrkkarBit-TMB½rRsavRCavrkRKÜsar

BaküesøakEx~rRkhm

søab;CakarFmµtarbs;GñktsU‘.

RtÚvmansµartIrkSakarsm¶at;x<s;.

¬esovePAkMNt;ehtuelx077¦

Page 63: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

dMNwgsYrrk«Buk nigb¥ÚnRsI

nag´eQµaH kan; bUrInIn sBVéf¶rs;enAshrdæGaemrikCamYymþayeQµaH Qun bUrIn nigbgb¥ÚnRsI 3nak;eTotKW ³

1¦ kan; bUrIy:an/ 2¦ kan; RsInUt/ 3¦ kan; RsIeBA.

sUmsYrrk«BukeQµaH kan; bU nigb¥ÚnRsIeQµaH kan; bu)öaKn§a ehA RsIGUn EdleTIb Gayu6-7qñaM )anEbkKñataMgBI

qñaM1979enAextþ)at;dMbg. BIrExmuneBlevotNamcUlTIRkúgPñMeBj GñkTaMgBIrRtÚvExµrRkhmCemøóseTAPñMFibed

extþ)at;dMbg. eRkaymkB¤dMNwgfa elak«BukmanCMgWb£sdUg)at edaymanFøak;QamCaTm¶n;mindwgrs;b¤søab;. cMENk

b¥ÚnRsIEdlrs;enACamYy«BukenaHmankarRBÜy)armÖCaxøaMg ehIyKitEtGgÁúyyM nigrt;rk[GñkCitxagCYy.

ebIb¥ÚnRsIb¤bgb¥ÚnNa)anB¤dMNwgGMBIeQµaHTaMgBIrenH sUmCYypþl;dMNwg[nag´ sUmemtþaCYypþl;dMNwgtamry³

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa RbGb;sMbuRtelx 1110 b¤TUrs½BÞelx 023 211 875. sUmGrKuN.

esckIþRbkasrkb¥ÚnRbúseQµaH esk vI

nag´eQµaH esk plIø ehA lI RsukkMeNItenAPUmivalel¶It XMukMBg;cmøg RsuksVayRCMú extþ

sVayerog sBVéf¶mkrs;enAPUmitanU XMucMbk;. «BukeQµaH esk TI ¬søab;¦ mþayeQµaH can; EGm

¬søab;¦. nag´manbgb¥ÚnbegáItTaMgGs;8nak; Rbús4nak; RsI4nak; dUcmanraynamxageRkam ³

1¦ esk plIø ¬RsI¦ 2¦ esk FI ¬søab;¦ 3¦ esk rI ¬Rbús¦ 4¦ esk vI ¬Rbús)at;xøÜn¦ 5¦ esk

GUn ¬RsI¦ 6¦ esk eBA ¬RsI¦ 7¦ esk nag ¬RsI¦ nig 8¦ esk lag ¬Rbús¦. nag´sUmRbkas

sYrrkb¥ÚnRbúsTI4. kñúgqñaM1977 RkúmRKÜsarnag´RtÚv)anCemøóseTAextþ)at;dMbg. mkdl;qñaM

1978 b¥ÚnRbús)anbMEbkecjBIRKÜsareTAenAshkrN_RtBaMgRkLwgextþ)at;dMbg.

RbsinebIb¥ÚnenArs;ehIyeXIjesckIþRbkasenHsUmmkrkbgtamGasydæanxagelI b¤TMnak;TMngmkmCÄmNÐl

Éksarkm<úCa GasydæanpÞHelx66 pøÚvRBHsIhnu PñMeBj TUrs½BÞelx 023 211 875 kMuxan. sUmGrKuN.

esckIþRbkasrkb¥ÚnRbúseQµaH Fuc saerOn

´)aTeQµaH Fuc fun CabgRbús Gayu55qñaM RsukkMeNItenAPUmivaltUc XMuGNþÚgeBaF× Rsuk)arayN_ extþkMBg;FM

sBVéf¶pøas;mkrs;enAPUmiCIvPaB. «BukeQµaH Fuc Fwm ¬søab;¦nigmþayeQµaH FU sYg. ´)aTmanbgb¥ÚnbInak;eQµaH

1¦Fuc m:at; ¬Rbús¦ 2¦ Fuc exOn ¬RsI¦ nigb¥ÚnRbúseBAeQµaH Fuc saerOn ehA sar:n. ´)aTsUmsYrrkb¥ÚnRbúseQµaH

Fuc saerOn Edl)ancUleFIVeyaFacl½ttaMgBIqñaM1970. enAqñaM1972 saerOn )anmkelgpÞHmþg ehIyk¾)at;dMNwg

enAkñúgqñaM1973rhUtmk.

RbsinebIb¥Únb¤jatimitþNa)ansÁal;dUcenAkñúgesckIþRbkasenHsUmTMnak;TMngmkTUrs½BÞelx 012 788 512

sYrrkeQµaHbg b¤k¾eTArkbgtamGasydæanxagelI b¤tamry³mCÄmNÐlÉksarkm<úCaTUrs½BÞelx 023 211 875.

sUmGrKuN.

esk pløI

Page 64: Issue 82 Oct - Documentation Center of Cambodia

]btßmÖkare)aHBum<pSayedayrdæaPi)al ednm:ak n½rev: sVItedn nigshrdæGaemrik

GnuBaØat[e)aHBum<pSayedayRksYgB½t’manénRBHraCaNacRkkm<úCa RbkaseTsrdæm®nþInigrdæm®nþIRksYgB½t’manelx 0291Bm/99cuHéf¶TI2 ExsIha qñaM1999

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa ³ kariyal½yB½t’mansaFarN³pÞHelx 66/ mhavifIRBHsIhnu PñMeBj RBHraCaNacRkkm<úCa TUrs½BÞ ³ ¬855¦ 23 211 875 TUrsar ³ ¬855¦ 23 210 358

DC-Cam/PIR : #66 Preah Sihanouk Blvd Phnom Penh Cambodia Tel: (855) 23 211 875 Fax: (855) 23 210 358 [email protected] www.dccam.org.A magazine of the Documentation Center of Cambodia: Searching for the truth. Number 82, October 2006 Funded by Denmark, Norway, Sweden, and USA.

Licensed by the Ministry of Information of the Kingdom of Cambodia, Prakas No.0291 P.M/99, 2 August 1999.

cUlrYmXøaMemIldMeNIrkarkat;eTas

emdwknaMExµrRkhm

dMeNIrTsSnkic©GKarGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<uúCa

kariyal½yrdæ)alénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ cab;dMeNIrkarenAéf¶TI6 ExkumÖ³ qñaM2006.

dMeNIrkarTsSnkic©GKarGgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakarkm<úCaerobcMeLIgedaymCÄmNÐlÉksar

km<úCa Caerogral;éf¶GgÁar_kñúgs)þáah_TI4énExnImYy² enAkñúgqñaM2006. mkTl;nwgExtulaenH

manRbCCn5000nak;rYcmkehIyEdl)ancUlrYm.

GgÁCMnuMCRmHvisamBaØkñúgtulakrkm<úCamanTItaMgenAtampøÚvCatielx4 sgáat;ecamecA x½NÐdegáa

raCFanIPñMeBj TMnak;TMngCamYym®nþIEpñkkic©karsaFarN³ TUrs½BÞelx 023 219 814

B½t’manbEnßmsUmemIleKhTMB½r www.cambodia.gov.kh/krt b¤ www.eccc.gov.kh.

mCÄmNÐlÉksarkm<úCa pÞHelx66 vifIRBHsIhnu ¬xagekItvimanÉkraCü¦ RbGb;sMbuRt1110

TMnak;TMngCamYyelak v:an;fan; eBAdar:a TUrs½BÞelx 012 846 526 B½t’manbEnßm

sUmemIleKhTMB½r www.dccam.org.

CnrgeRKaHeRkamrbbkm<úCaRbCaFibetyümkeFVITsSnkic©enAvalBiXatbwgeCIgÉk

GKardæ)alénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ

salsvnakarénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ

CnrgeRKaHCYbsMeNHsMNalCamYyelak raC sm,tþi

GñknaMBaküsalakþIExµrRkhm

CnrgeRKaHkñúgbnÞb;svnkarénGgÁCMnuMCRmHvisamBaØ