8
SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT SESSION DE 2010-2011 ZITTING 2010-2011 23 FÉVRIER 2011 23 FEBRUARI 2011 Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive et le Code d'instruction criminelle, afin de conférer des droits à toute personne auditionnée et à toute personne privée de liberté dont le droit de consulter et d'être assistée par un avocat Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis en van het Wetboek van strafvordering, om aan elkeen die wordt verhoord en aan elkeen die van zijn vrijheid wordt beroofd rechten te verlenen, waaronder het recht om een advocaat te raadplegen en door hem te worden bijgestaan TEXTE AMENDÉ PAR LA COMMISSION DE LA JUSTICE TEKST GEAMENDEERD DOOR DE COMMISSIE VOOR DE JUSTITIE Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet 1990 relative à la détention préventive et le Code d'instruction criminelle, afin de conférer des droits à toute personne auditionnée et à toute personne privée de liberté, et en particulier le droit de consulter un avocat et d'être assistée par lui Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis en van het Wetboek van strafvordering, om aan elkeen die wordt verhoord en aan elkeen die van zijn vrijheid wordt beroofd rechten te verlenen, waaronder het recht om een advocaat te raadplegen en door hem te worden bijgestaan Nouvel intitulé Nieuw opschrift (F) Voir : Zie : Documents du Sénat : Stukken van de Senaat : 5-663 - 2010/2011 : 5-663 - 2010/2011 : N o 1 : Proposition de loi de Mme Defraigne, M. Delpérée, Mmes Faes et Taelman, M. Torfs et Mme Turan. Nr. 1 : Wetsvoorstel van mevrouw Defraigne, de heer Delpérée, de dames Faes en Taelman, de heer Torfs en mevrouw Turan. N os 2 et 3 : Amendements. Nrs. 2 en 3 : Amendementen. N o 4 : Rapport. Nr. 4 : Verslag. 5 - 663/5 5 - 663/5 110687 Guyot XML workflow 25/2/2011 11:56 1/8

Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Texte de la proposition de loi adoptée par la Commussion de la Justice du Sénat le 23 février 2011

Citation preview

Page 1: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT

SESSION DE 2010-2011 ZITTING 2010-2011

23 FÉVRIER 2011 23 FEBRUARI 2011

Proposition de loi modifiant la loi du20 juillet 1990 relative à la détentionpréventive et le Code d'instructioncriminelle, afin de conférer des droitsà toute personne auditionnée et àtoute personne privée de liberté dontle droit de consulter et d'être assistéepar un avocat

Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van20 juli 1990 betreffende de voorlopigehechtenis en van het Wetboek vanstrafvordering, om aan elkeen diewordt verhoord en aan elkeen dievan zijn vrijheid wordt beroofd rechtente verlenen, waaronder het recht omeen advocaat te raadplegen en doorhem te worden bijgestaan

TEXTE AMENDÉPAR LA COMMISSION

DE LA JUSTICE

TEKST GEAMENDEERDDOOR DE COMMISSIE VOOR DE

JUSTITIE

Proposition de loi modifiant la loi du 20 juillet1990 relative à la détention préventive etle Code d'instruction criminelle, afin deconférer des droits à toute personneauditionnée et à toute personne privéede liberté, et en particulier le droit deconsulter un avocat et d'être assistée parlui

Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van20 juli 1990 betreffende de voorlopigehechtenis en van het Wetboek vanstrafvordering, om aan elkeen die wordtverhoord en aan elkeen die van zijnvrijheid wordt beroofd rechten teverlenen, waaronder het recht om eenadvocaat te raadplegen en door hem teworden bijgestaan

Nouvel intitulé Nieuw opschrift (F)

Voir : Zie :

Documents du Sénat : Stukken van de Senaat :

5-663 - 2010/2011 : 5-663 - 2010/2011 :

No 1 : Proposition de loi de Mme Defraigne, M. Delpérée, Mmes Faes etTaelman, M. Torfs et Mme Turan.

Nr. 1 : Wetsvoorstel van mevrouw Defraigne, de heer Delpérée, de damesFaes en Taelman, de heer Torfs en mevrouw Turan.

Nos 2 et 3 : Amendements. Nrs. 2 en 3 : Amendementen.No 4 : Rapport. Nr. 4 : Verslag.

5 - 663/5 5 - 663/5

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 1/8

Page 2: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

Chapitre 1er — Disposition générale Hoofdstuk 1 — Algemene bepaling

Article 1er Artikel 1

La présente loi règle une matière visée à l'article 78de la Constitution.

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld inartikel 78 van de Grondwet.

Chapitre 2 — Modification duCode d'instruction criminelle

Hoofdstuk 2 — Wijziging van hetWetboek van strafvordering

Art. 2 Art. 2

À l'article 47bis du Code d'instruction criminelle,inséré par la loi du 12 mars 1998, les modificationssuivantes sont apportées :

In artikel 47bis van het Wetboek van strafvordering,ingevoegd door de wet van 12 maart 1998, worden devolgende wijzigingen aangebracht :

1o La phrase liminaire et le point 1. sont remplacéspar ce qui suit :

1o De inleidende zin en punt 1. worden vervangenals volgt :

« § 1er. Lors de l'audition de personnes, entenduesen quelque qualité que ce soit, il y a lieu de respecterau moins les règles suivantes :

« § 1. Bij het verhoren van personen, ongeacht inwelke hoedanigheid zij worden verhoord, wordentenminste de volgende regels in acht genomen :

1. Au début de toute audition, la personne inter-rogée est informée succinctement des faits sur lesquelselle sera entendue et il lui est communiqué :

1. Ieder verhoor begint met de beknopte medede-ling van de feiten waarover de ondervraagde persoonzal worden verhoord en de mededeling aan deondervraagde persoon dat :

a) qu'elle peut demander que toutes les questionsqui lui sont posées et les réponses qu'elle donne soientactées dans les termes utilisés;

a) hij kan vragen dat alle vragen die hem wordengesteld en alle antwoorden die hij geeft, wordengenoteerd in de gebruikte bewoordingen;

b) qu'elle peut demander qu'il soit procédé à unacte d'information ou une audition déterminés;

b) hij kan vragen dat een bepaalde opsporings-handeling wordt verricht of een bepaald verhoor wordtafgenomen;

c) que ses déclarations peuvent êtres utiliséescomme preuve en justice;

c) zijn verklaringen als bewijs in rechte kunnenworden gebruikt;

d) qu'elle ne peut être contrainte de s'accuser elle-même.

d) hij niet verplicht kan worden zichzelf te be-schuldigen.

Tous ces éléments sont consignés avec précisiondans le procès-verbal d'audition. ».

Al deze elementen worden nauwkeurig in hetproces-verbaal van verhoor opgenomen. ».

2o L'article est complété par les paragraphes 2 à 6rédigés comme suit :

2o Het artikel wordt aangevuld met de paragrafen 2tot 6, luidende :

« § 2. Sans préjudice du paragraphe 1er, avant qu'ilne soit procédé à l'audition d'une personne sur desinfractions qui peuvent lui être imputées, la personne àinterroger est informée succinctement des faits surlesquels elle sera entendue et il lui est communiqué :

« § 2. Onverminderd paragraaf 1, wordt, vooraleerwordt overgegaan tot het verhoor van een persoonaangaande misdrijven die hem ten laste kunnenworden gelegd, aan de te ondervragen persoon opbeknopte wijze kennis gegeven van de feiten waaroverhij zal worden verhoord en wordt hem meegedeelddat :

1o qu'elle ne peut être contrainte de s'accuser elle-même;

1o hij niet verplicht kan worden zichzelf te be-schuldigen;

2o qu'elle a le choix, après avoir décliné sonidentité, de faire une déclaration, de répondre auxquestions qui lui sont posées ou de se taire;

2o hij de keuze heeft na bekendmaking van zijnidentiteit om een verklaring af te leggen, te antwoor-den op de hem gestelde vragen of te zwijgen;

5-663/5 - 2010/2011 ( 2 )

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 2/8

Page 3: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

3o qu'elle a le droit, avant la première audition, dese concerter confidentiellement avec un avocat de sonchoix ou avec un avocat qui lui est désigné, pourautant que les faits qui peuvent lui être imputésconcernent une infraction dont la sanction peut donnerlieu à la délivrance d'un mandat d'arrêt, à l'exceptiondes délits visés à l'article 138, 6o, 6obis et 6oter.

3o hij het recht heeft om voor het eerste verhooreen vertrouwelijk overleg te hebben met een advocaatnaar keuze of een hem toegewezen advocaat, inzoverre de feiten die hem te laste kunnen wordengelegd een misdrijf betreffen waarvan de straf aanlei-ding kan geven tot het verlenen van een bevel totaanhouding, met uitzondering van de wanbedrijvenbedoeld in artikel 138, 6o, 6obis en 6oter.

Si la personne à interroger dispose de ressourcesinsuffisantes, les articles 508/13 à 508/18 du Codejudiciaire relatifs au bénéfice de la gratuité complèteou partielle de l'aide juridique de deuxième ligne sontintégralement applicables.

Indien de te ondervragen persoon over onvoldoendeinkomsten beschikt, zijn de artikelen 508/13 tot 508/18 van het Gerechtelijk Wetboek betreffende detoekenning van de gedeeltelijke of volledige koste-loosheid van de juridische tweedelijnsbijstand onver-minderd van toepassing.

La personne à interroger peut toutefois renoncervolontairement et de manière réfléchie au droit visé àl'alinéa 1er, 3o. Elle doit procéder à la renonciation parécrit, dans un document daté et signé par elle.

De te ondervragen persoon kan evenwel van hetrecht bedoeld in het eerste lid, 3o, vrijwillig enweloverwogen afstand doen. Hij moet de afstandschriftelijk doen, in een door hem gedateerd enondertekend document.

Si la première audition a lieu sur convocation écrite,les droits énoncés à l'alinéa 1er, 1o, 2o et 3o, ainsi quela communication succincte des faits sur lesquels lapersonne à interroger sera entendue, peuvent déjà êtrenotifiés dans cette convocation, laquelle est jointe encopie au procès-verbal d'audition. En pareil cas, lapersonne concernée est censée avoir consulté unavocat avant de se présenter à l'audition.

Indien dit eerste verhoor op schriftelijke uitnodiginggeschiedt, kunnen de rechten vermeld in het eerste lid,1o, 2o en 3o, evenals de beknopte mededeling van defeiten waarover hij zal worden verhoord, reeds terkennis gebracht worden in deze uitnodiging waarvaneen kopie gevoegd wordt bij het proces-verbaal vanverhoor. In dat geval wordt de betrokkene geacht eenadvocaat te hebben geraadpleegd alvorens zich aan tebieden voor het verhoor.

Si l'audition n'a pas lieu sur convocation ou si laconvocation ne mentionne pas les éléments repris àl'alinéa 4, l'audition peut être reportée une seule fois àla demande de la personne à interroger afin de luidonner la possibilité de consulter un avocat

Indien het verhoor niet op uitnodiging geschiedt ofindien bij de uitnodiging de elementen bepaald in hetvierde lid niet zijn vermeld, kan het verhoor opverzoek van de te ondervragen persoon éénmaligworden uitgesteld, teneinde hem de gelegenheid tegeven een advocaat te raadplegen.

Tous ces éléments sont consignés avec précisiondans un procès-verbal.

Al deze elementen worden nauwkeurig opgenomenin een proces-verbaal.

§ 3. Sans préjudice des paragraphes 1er et 2, 1o et2o, toute personne privée de sa liberté conformémentaux articles 1er, 2, 3, 15bis et 16 de la loi du 20 juillet1990 relative à la détention préventive est informéequ'elle jouit des droits énoncés aux articles 2bis, 15biset 16 de la même loi.

§ 3. Onverminderd de paragrafen 1 en 2, 1o en 2o,wordt aan eenieder die van zijn vrijheid beroofd isovereenkomstig de artikelen 1, 2, 3, 15bis en 16 vande wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopigehechtenis meegedeeld dat hij beschikt over de rechtenopgesomd in de artikelen 2bis, 15bis en 16 vandezelfde wet.

§ 4. Une déclaration écrite des droits prévus auxparagraphes 2 et 3 est remise à la personne visée auxparagraphes 2 et 3 avant la première audition.

§ 4. Aan de in paragrafen 2 en 3 bedoelde personenwordt voor het eerste verhoor een schriftelijke verkla-ring van de rechten bedoeld in de paragrafen 2 en 3overhandigd.

La forme et le contenu de cette déclaration desdroits sont fixés par le Roi.

De vorm en inhoud van deze verklaring van rechtenworden door de Koning bepaald.

§ 5. Si, au cours de l'audition d'une personne quin'était pas considérée initialement comme un suspect,il s'avère que certains éléments laissent présumer quedes faits peuvent lui être imputés, cette dernière doitêtre informée des droits dont elle jouit en vertu du § 2

§ 5. Indien tijdens het verhoor van een persoon, dieaanvankelijk niet als verdachte werd beschouwd, blijktdat er elementen zijn die laten vermoeden dat hemfeiten ten laste kunnen worden gelegd, dan moet hijingelicht worden van de rechten die hij heeft inge-

( 3 ) 5-663/5 - 2010/2011

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 3/8

Page 4: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

et, le cas échéant du § 3, et la déclaration écrite viséeau § 4 lui est remise.

volge § 2 en in voorkomend geval § 3 en wordt hem deschriftelijke verklaring overhandigd, bedoeld in § 4.

§ 6. Les auditions effectuées en violation desdispositions des paragraphes 2 à 5 ne peuvent êtreutilisées de manière exclusive, ni dans une mesuredéterminante aux fins d'une condamnation de lapersonne interrogée. »

§ 6. Verhoren die afgenomen zijn in strijd met debepalingen van de paragrafen 2 tot 5, kunnen nietuitsluitend of in overheersende mate dienen voor eenveroordeling van de ondervraagde persoon. »

Chapitre 3 — Modifications de la loidu 20 juillet 1990 relative à

la détention préventive

Hoofdstuk 3 — Wijzigingen van de wetvan 20 juli 1990 betreffende

de voorlopige hechtenis

Art. 3 Art. 3

Dans la loi du 20 juillet 1990 relative à la détentionpréventive, il est inséré un article 2bis rédigé commesuit :

In de wet van 20 juli 1990 betreffende devoorlopige hechtenis wordt een artikel 2bis inge-voegd, luidende als volgt :

«Art. 2bis. § 1er. Quiconque est privé de sa libertéconformément aux articles 1er ou 2, ou en exécutiond'un mandat d'amener visé à l'article 3, a le droit, dèsce moment et préalablement au premier interrogatoiresuivant par les services de police ou, à défaut, par leprocureur du Roi ou le juge d'instruction, de seconcerter confidentiellement avec un avocat de sonchoix. S'il n'a pas choisi d'avocat ou si celui-ci estempêché, contact est pris avec la permanence organi-sée par l'Ordre des barreaux francophones et germa-nophone, et l'Orde van Vlaamse balies ou, à défaut,par le bâtonnier de l'Ordre ou son délégué.

«Art. 2bis. § 1. Eenieder die overeenkomstigartikel 1 of 2, of ter uitvoering van een bevel totmedebrenging bepaald in artikel 3 van zijn vrijheid isbenomen, heeft vanaf dat ogenblik en voorafgaande-lijk aan het eerstvolgend verhoor door de politiedien-sten, of bij gebreke hieraan door de procureur desKonings of de onderzoeksrechter, het recht om eenvertrouwelijk overleg te hebben met een advocaat naarkeuze. Indien hij geen advocaat gekozen heeft of dezeverhinderd is, wordt contact genomen met de perma-nentiedienst georganiseerd door de Orde van Vlaamsebalies en de Ordre des barreaux francophones etgermanophone, of bij gebreke hieraan door de staf-houder van de Orde of zijn gemachtigde.

Si la personne à interroger ne dispose pas deressources suffisantes, les articles 508/13 à 508/18 duCode judiciaire relatifs au bénéfice de la gratuitécomplète ou partielle de l'aide juridique de deuxièmeligne sont intégralement applicables.

Indien de te ondervragen persoon over onvoldoendeinkomsten beschikt, zijn de artikelen 508/13 tot 508/18 van het Gerechtelijk Wetboek betreffende detoekenning van de gedeeltelijke of volledige koste-loosheid van de juridische tweedelijnsbijstand onver-minderd van toepassing.

Dès l'instant où contact est pris avec l'avocat choisiou la permanence, la concertation confidentielle avecl'avocat doit avoir lieu dans les deux heures. À l'issuede la concertation confidentielle, d'une durée maxi-male de trente minutes, l'audition peut commencer.

Vanaf het contact met de gekozen advocaat of depermanentiedienst, dient het vertrouwelijk overleg metde advocaat binnen de twee uren plaats te vinden. Nahet vertrouwelijk overleg, dat maximaal dertig minu-ten duurt, kan het verhoor aanvangen.

Si la concertation confidentielle prévue n'a pas eulieu dans les deux heures, une concertation confiden-tielle par téléphone a néanmoins encore lieu avec lapermanence, après quoi l'audition peut débuter.

Indien het geplande vertrouwelijke overleg nietbinnen de twee uren heeft plaats gevonden, vindtalsnog een telefonisch vertrouwelijk overleg met depermanentiedienst plaats, waarna het verhoor kanaanvangen.

Ce n'est qu'après avoir eu un contact confidentielpar téléphone avec la permanence que la personnemajeure concernée peut, après une privation de liberté,renoncer volontairement et de manière réfléchie audroit à une concertation confidentielle avec un avocat.La personne à interroger doit procéder à la renoncia-

Enkel na een vertrouwelijk telefonisch contact metde permanentiedienst, kan de betrokken meerderjarigena vrijheidsberoving vrijwillig en weloverwogen af-stand doen van het recht op een vertrouwelijk overlegmet een advocaat. De te ondervragen persoon moet deafstand schriftelijk doen in een door hem gedateerd en

5-663/5 - 2010/2011 ( 4 )

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 4/8

Page 5: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

tion par écrit dans un document daté et signé par elle.Les mineurs ne peuvent pas renoncer à ce droit.

ondertekend document. Minderjarigen kunnen geenafstand doen van dit recht.

Tous ces éléments sont consignés avec précisiondans un procès-verbal.

Al deze elementen worden nauwkeurig opgenomenin een proces-verbaal.

§ 2. La personne concernée a le droit à être assistéede son avocat lors des auditions qui ont lieu dans ledélai visé à l'article 1er, 1o, ou à l'article 2.

§ 2. De betrokken persoon heeft recht op bijstanddoor zijn advocaat tijdens de verhoren binnen de bijartikel 1, 1o, of artikel 2 bepaalde termijn.

L'avocat peut assister à l'audition, laquelle peutcependant déjà avoir débuté conformément auparagraphe 1er, alinéas 3 et 4.

De advocaat kan aanwezig zijn tijdens het verhoor,dat evenwel reeds een aanvang genomen kan hebbenovereenkomstig de bepalingen van paragraaf 1, derdeen vierde lid.

L'assistance de l'avocat a exclusivement pour objetde permettre un contrôle :

De bijstand van de advocaat heeft uitsluitend totdoel een toezicht mogelijk te maken op :

1o du respect du droit de la personne interrogée dene pas s'accuser elle-même ainsi que de sa liberté dechoisir de faire une déclaration, de répondre auxquestions qui lui sont posées ou de se taire;

1o de eerbiediging van het recht zichzelf niet tebeschuldigen en de keuzevrijheid om een verklaring afte leggen, te antwoorden op de gestelde vragen of tezwijgen;

2o du traitement réservé à la personne interrogéedurant l'audition, en particulier de l'exercice manifestede pressions ou contraintes illicites;

2o de wijze waarop de ondervraagde persoontijdens het verhoor wordt behandeld, inzonderheid ofer kennelijk geen ongeoorloofde druk of dwang wordtuitgeoefend;

3o de la notification des droits de la défense visés àl'article 47bis du Code d'Instruction criminelle et de larégularité de l'audition.

3o de kennisgeving van de rechten van verdedigingbedoeld in artikel 47bis van het Wetboek van straf-vordering en de regelmatigheid van het verhoor.

L'avocat peut sans délai faire mentionner dans leprocès-verbal d'audition les violations des droitsindiqués aux 1o, 2o et 3o qu'il estime avoir observées.

De advocaat kan onmiddellijk melding laten makenin het proces-verbaal van verhoor van de schendingenvan de in 1o, 2o en 3o vermelde rechten die hij meentte hebben vastgesteld.

L'audition sera interrompue pendant quinze minutesmaximum en vue d'une concertation confidentiellesupplémentaire, soit une seule fois à la demande de lapersonne interrogée elle-même, soit en cas de révéla-tion de nouvelles infractions qui ne sont pas enrelation avec les faits qui ont été portés à saconnaissance conformément à l'article 47bis, § 2,alinéa 1er, du Code d'Instruction criminelle.

Het verhoor wordt onderbroken voor maximaalvijftien minuten met het oog op een bijkomendvertrouwelijk overleg, hetzij eenmalig op verzoekvan de ondervraagde persoon zelf, hetzij bij het aanhet licht komen van nieuwe strafbare feiten die niet inverband staan met de feiten die hem overeenkomstigartikel 47bis, § 2, eerste lid van het Wetboek vanstrafvordering ter kennis werden gebracht.

Seule la personne majeure interrogée peut volontai-rement et de manière réfléchie renoncer à l'assistanced'un avocat pendant l'audition. Il en est fait mentiondans le document visé au paragraphe 1er, alinéa 5, oudans le procès-verbal d'audition.

Alleen de meerderjarige ondervraagde persoon kanvrijwillig en weloverwogen afstand doen van debijstand van een advocaat tijdens het verhoor. Hiervanwordt melding gemaakt in het document bedoeld inparagraaf 1, vijfde lid of in het proces-verbaal vanverhoor.

§ 3. Quiconque est privé de sa liberté conformé-ment aux articles 1er, 2 ou 3 a droit à ce qu'unepersonne de confiance soit informée de son arresta-tion, par la personne qui interroge ou une personnedésignée par elle, par le moyen de communication leplus approprié.

§ 3. Eenieder die overeenkomstig de artikelen 1, 2of 3 van zijn vrijheid is beroofd, heeft recht opinlichting van een vertrouwenspersoon over zijnaanhouding door de ondervrager of een door hemaangewezen persoon via het meest geschikte commu-nicatiemiddel.

S'il existe, en raison de la communication de cetteinformation, de sérieuses raisons de craindre que l'ontente de faire disparaître des preuves, qu'il y ait unecollusion entre l'intéressé et des tiers ou que celui-ci se

Als er ernstige redenen bestaan om te vrezen datmen door deze inlichting zou pogen bewijzen te latenverdwijnen, zich zou verstaan met derden of zich aanhet optreden van het gerecht zou onttrekken, kan de

( 5 ) 5-663/5 - 2010/2011

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 5/8

Page 6: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

soustraie à l'action de la justice, le procureur du Roi oule juge d'instruction en charge du dossier peut, pardécision motivée, différer celle-ci pour la duréenécessaire dans le but de protéger les intérêts del'enquête.

procureur des Konings of de gelaste onderzoeks-rechter bij gemotiveerde beslissing deze inlichtinguitstellen voor de duur noodzakelijk om de belangenvan het onderzoek te beschermen.

§ 4. Quiconque est privé de sa liberté conformé-ment aux articles 1er, 2 ou 3 a droit à une assistancemédicale.

§ 4. Eenieder die overeenkomstig de artikelen 1, 2of 3 van zijn vrijheid is beroofd, heeft recht opmedische bijstand.

Sans préjudice du droit prévu à l'alinéa 1er, cettepersonne a subsidiairement le droit de demander à êtreexaminée par un médecin de son choix. Les fraisrelatifs à cet examen sont à sa charge.

Onverminderd het recht bepaald in het eerste lid,heeft deze persoon subsidiair het recht een onderzoekdoor een arts naar keuze te vragen. De kosten voor ditlaatste onderzoek vallen te zijnen laste.

§ 5. À la lumière des circonstances particulières del'espèce, et pour autant qu'il existe des raisonsimpérieuses, le procureur du Roi ou le juge d'instruc-tion en charge peut exceptionnellement, par unedécision motivée, déroger aux droits prévus auxparagraphes 1er, et 2. »

§ 5. In het licht van de bijzondere omstandighedenvan de zaak en voor zover er dwingende redenen zijn,kan de procureur des Konings of de gelaste onder-zoeksrechter uitzonderlijk, bij gemotiveerde beslis-sing, afwijken van de rechten vastgesteld in deparagrafen 1 en 2. »

Art. 4 Art. 4

Dans la même loi, il est inséré un chapitre II/1,comportant l'article 15bis, rédigé comme suit :

In dezelfde wet wordt een hoofdstuk II/1 ingevoegddat het artikel 15bis omvat, luidende :

«Chapitre II/1. De l'ordonnance de prolongation «Hoofdstuk II/1. Het bevel tot verlenging

Art. 15bis. Agissant sur réquisition du procureur duRoi ou intervenant d'office, le juge d'instruction peutprendre une ordonnance visant à prolonger le délaivisé à l'article 1er, 1o, ou à l'article 2.

Art. 15bis. Handelend op vordering van de procu-reur des Konings of ambtshalve optredend, kan deonderzoeksrechter een bevel verlenen tot verlengingvan de termijn bedoeld in artikel 1, 1o of artikel 2.

La privation de liberté qui résulte de cette ordon-nance ne peut, en aucun cas, excéder vingt-quatreheures, à compter de la signification de l'ordonnance.

De vrijheidsbeneming die het gevolg is van datbevel mag in geen geval langer duren dan vieren-twintig uur te rekenen vanaf de betekening van hetbevel.

L'ordonnance est motivée et ne peut être prisequ'une seule fois. Elle mentionne les éléments quijustifient l'ouverture d'un nouveau délai, à savoir :

Het bevel is met redenen omkleed en kan slechtseenmaal verleend worden. Het vermeldt de gegevensdie het ingaan van een nieuwe termijn verantwoorden,te weten :

1o les indices sérieux de culpabilité relatifs à uncrime ou à un délit;

1o de ernstige aanwijzingen van schuld aan eenmisdaad of een wanbedrijf;

2o les circonstances particulières de l'espèce. 2o de bijzondere omstandigheden van het voorlig-gend geval.

Elle est signifiée à la personne concernée dans undélai de vingt-quatre heures. Celui-ci commence àcourir au moment déterminé par l'article 1er, 2o, parl'article 1er, 3o, ou par l'article 2, 5o. À défaut designification régulière dans le délai prescrit par la loi,la personne est libérée.

Het wordt aan de betrokkene betekend binnen eentermijn van vierentwintig uren. Die termijn gaat in ophet tijdstip bepaald door artikel 1, 2o, artikel 1, 3o ofartikel 2, 5o. Bij ontstentenis van regelmatige beteke-ning binnen de termijn die de wet bepaalt, wordt depersoon vrijgelaten.

L'ordonnance de prolongation est communiquéeimmédiatement au procureur du Roi. Elle n'estsusceptible d'aucun recours.

Het bevel tot verlenging wordt onmiddellijk mee-gedeeld aan de procureur des Konings. Er kan geenrechtsmiddel tegen worden ingesteld.

5-663/5 - 2010/2011 ( 6 )

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 6/8

Page 7: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

Durant la nouvelle période de vingt-quatre heures,la personne a le droit de se concerter confidentielle-ment, pendant trente minutes, avec son avocat. »

Tijdens de nieuwe periode van vierentwintig uurheeft de persoon het recht gedurende dertig minutenvertrouwelijk overleg te plegen met zijn advocaat. »

Art. 5 Art. 5

À l'article 16 de la même loi, les modificationssuivantes sont apportées :

In artikel 16 van dezelfde wet worden de volgendewijzigingen aangebracht :

1o Dans le § 2, trois alinéas rédigés comme suitsont insérés entre les alinéas 1er et 2 :

1o In § 2, worden tussen het eerste en het tweedelid, drie leden ingevoegd, luidende :

« L'inculpé a le droit à être assisté de son avocat lorsde l'interrogatoire. Il peut renoncer volontairement etde manière réfléchie à ce droit. Le juge d'instruction enfait alors mention dans le procès-verbal d'audition.

«De verdachte heeft recht op bijstand van zijnadvocaat tijdens de ondervraging. Hij kan hiervanvrijwillig en weloverwogen afstand doen, waarvandoor de onderzoeksrechter melding wordt gemaakt inhet proces-verbaal van verhoor.

L'avocat peut formuler des observations conformé-ment à l'article 2bis, § 2, alinéa 4.

De advocaat mag opmerkingen formuleren over-eenkomstig artikel 2bis, § 2, vierde lid.

Le juge d'instruction informe l'avocat à temps deslieu et heure de l'interrogatoire, auquel il peut assister.L'interrogatoire peut commencer à l'heure prévue,même si l'avocat n'est pas encore présent. À sonarrivée, l'avocat se joint à l'audition. »

De onderzoeksrechter verwittigt de advocaat tijdigvan de plaats en het uur van de ondervraging die hijkan bijwonen. De ondervraging kan op het voorzieneuur aanvangen, zelfs indien de advocaat nog niet terplaatse is. Als de advocaat ter plaatse komt, voegt hijzich bij het verhoor. »

2o Dans le § 2, dans l'alinéa 2 ancien devenantl'alinéa 5, la première phrase est remplacée par laphrase suivante : « Le juge d'instruction doit égalementinformer l'inculpé de la possibilité qu'un mandatd'arrêt soit décerné à son encontre, et l'entendre enses observations à ce sujet et, le cas échéant, en cellesde son avocat ».

2o In § 2, wordt in het vroegere tweede lid, dat hetvijfde lid wordt, de eerste zin vervangen door devolgende zin : «De onderzoeksrechter moet de ver-dachte eveneens meedelen dat tegen hem een aanhou-dingsbevel kan worden uitgevaardigd en hij moet hemin zijn opmerkingen en in deze van zijn advocaat invoorkomend geval ter zake horen ».

3o Le § 4 est remplacé par ce qui suit : 3o § 4 wordt vervangen als volgt :

« § 4. Si l'inculpé n'a pas encore d'avocat, le juged'instruction lui rappelle qu'il a le droit de choisir unavocat et il en informe le bâtonnier de l'Ordre ou sondélégué. Il est fait mention de cette formalité dans leprocès-verbal d'audition. »

« § 4. Indien de verdachte nog geen advocaat heeft,herinnert de onderzoeksrechter hem er aan dat hij hetrecht heeft een advocaat te kiezen en verwittigt hij destafhouder van de Orde of diens gemachtigde. Van dieformaliteit wordt melding gemaakt in het proces-verbaal van verhoor. »

Art. 6 Art. 6

Dans l'article 18 de la même loi, le paragraphe 1er,alinéa 1er, est remplacé par ce qui suit :

In artikel 18 van dezelfde wet wordt paragraaf 1,eerste lid, vervangen door wat volgt :

« § 1er. Le mandat d'arrêt est signifié à l'inculpé dansun délai de vingt-quatre heures. Celui-ci commence àcourir soit au moment déterminé par l'article 1er, 2o,par l'article 1er, 3o, ou par l'article 2, 5o, soit lorsque lemandat d'arrêt est décerné à charge d'un inculpédétenu sur le fondement d'un mandat d'amener ou surle fondement d'une ordonnance de prolongation, aumoment de la signification de ce mandat ou de cetteordonnance. ».

« § 1. Het aanhoudingsbevel wordt aan de ver-dachte betekend binnen een termijn van vierentwintiguur. Deze termijn begint te lopen hetzij op hetogenblik bepaald door artikel 1, 2o, door artikel 1,3o, of door artikel 2, 5o, hetzij, wanneer het aanhou-dingsbevel is uitgevaardigd tegen een verdachte dievan zijn vrijheid is beroofd op grond van een bevel totmedebrenging of op grond van een bevel tot verlen-ging, op het ogenblik van de betekening van ditbevel. ».

( 7 ) 5-663/5 - 2010/2011

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 7/8

Page 8: Projet de loi sur la présence de l'avocat dès le premier interrogatoire

Art. 7 Art. 7

Dans l'article 20 de la même loi, le paragraphe 1,modifié par la loi du 12 janvier 2005, est remplacé parce qui suit :

In artikel 20 van dezelfde wet wordt paragraaf 1,gewijzigd door de wet van 12 januari 2005, vervangenals volgt :

« § 1er. Sans préjudice des dispositions visées auxarticles 2bis, 15bis et 16, l'inculpé peut communiquerlibrement avec son avocat immédiatement après lapremière audition par le juge d'instruction. »

« § 1. Onverminderd de bepalingen in deartikelen 2bis, 15bis en 16, kan de verdachte on-middellijk na het eerste verhoor door de onderzoeks-rechter vrij verkeer hebben met zijn advocaat. »

110687 - I.P.M.

5-663/5 - 2010/2011 ( 8 )

110687 Guyot XML workflow — 25/2/2011 11:56 8/8