45
POLYBE HISTOIRE GÉNÉRALE LIVRE IΙ.  T raduction français ! TH"ILLIER. #HAPITRE I R$ca%itu&ation du &i'r %r$c$dnt. ( )ort d*Ha+i&car , Hasdru-a& &ui succd dans & co++and+nt ds ar+s. ( Si/ d )$dion %ar &s Eto&ins. ( #o+-at ntr &s Eto&ins t &s I&&0rins. ( Puissanc d &a fortun. )ort d* A/ron1 r oi ds I& &0ri ns. ( T uta1 sa f ++ &ui succd. ( P2$nic &i'r$ %ar &s Gau&ois au3 I&&0rins1 t r+is n &i-rt$ %ar &s Eto&ins t &s Ac2$ns. ( I+%rudnc ds É%irot s. On a 'u1 dans & &i'r %r$c$dnt n 4u& t+%s &s Ro+ains1 a%rs s*5tr $ta-&is dans &*Ita&i 1 %nsrnt 6 $ta-&ir & urs con4u5ts au d2ors , co++nt i&s %assrnt n Sici&1 t %our4uoi i&s urnt1 au su7 t d ctt 8& 1 &a /urr a'c & s #art2a/inois , t co++nt i&s co++ncrnt 6 s fair ds ar+$s na'a&s1 t c 4ui s %assa dans cs du3 $tats %ndant tout & cours d ctt /urr1 4ui c2assa &s #art2a/inois d &a Sici& t &a sou+it tout au3 Ro+ains1 6 &*3c%tion du %a0s 4ui o-$issait 6 Hi$ron. On a 'u ncor co++nt s*st a&&u+$ &a /urr ntr &s trou%s $tran/rs t &a R$%u-&i4u d #art2a/ ,  7us4u*o9 &s %r+irs ont %ort$ &urs 3cs1 t c 4u*ont %roduit &s di:$rnts $'$n+nts d ctt 2orri-& r$'o&t 7us4u*6 &a 'ictoir1 4ui 3tr+ina &a %&u%art ds s$ditiu3 t ;t rntrr &s autrs dans &ur d'oir. Passons +aintnant 6 c 4ui s* st fait nsuit %ass$1 sans nous $cartr d &a -ri't$ 4u nous nous so++s d*a-ord %ro%os$. La /urr d*Afri4u tr+in$1 &s #art2a/inois n'o0rnt n Es%a/n un ar+$ sous &a conduit d*Ha+i&car. #&ui(ci %artit a'c Hanni-a& son ;&s1 </$ %our &ors d nuf ans1 tra'rsa & d$troit for+$ %ar &s co&onns d*Hrcu& 1 t r$ta-&it dans &*Es %a/n & s a:air s d sa R$%u-&i4u. Pndant nuf ans 4u*i& rsta dans c %a0s1 i& sou+it 6 #art2a/ un /rand no+-r d %u%& s1 & s uns %ar & s ar+s1 & s autrs %ar & s n$/ociations , n;n i& ;nit ss 7ours d*un +ani r di/n d ss %r+irs 3%&oits1 &s ar+s 6 &a +ain t sur un c2a+% d -atai&& 1 o91 a0ant n t5t un ar+$ tr s no+-r us t tr s a/urri1 i& ;t ds %rodi/s d coura/ t d 'a&ur. Ls #art2a/inois donnrnt nsuit & co++and+nt 6 Hasdru-a&1 %arnt d*Ha+i&car1 t co++andant ds /a&rs. # fut 'rs c t+%s(&6 4u &s Ro+ains %assrnt %our &a %r+ir fois dans &*I&&0ri. #tt 3%$dition doit 5tr consid$r$ a'c soin1 si &*on 'ut ntrr dans notr %ro7 t t conna8tr -i n & s %ro/rs t &*$ta-&iss+nt d &a do+ination ds Ro+ains. Voici donc %our4uoi i&s %rirnt ctt r$so&ution ! A/ron1 roi d*I&&0ri1 t ;&s d P&urat1 a'ait sur trr t sur +r d %&us /rands ar+$s 4u*ussnt 7a+ais us ss %r $d$cssurs. A for c d*ar/ nt1 =+trius1 %r d P2i &i% %1

Polybe Histoire Générale Livre II

Embed Size (px)

Citation preview

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 1/45

POLYBEHISTOIRE GÉNÉRALELIVRE IΙ. Traduction français ! TH"ILLIER.

#HAPITRE I

R$ca%itu&ation du &i'r %r$c$dnt. ( )ort d*Ha+i&car , Hasdru-a& &uisuccd dans & co++and+nt ds ar+s. ( Si/ d )$dion %ar&s Eto&ins. ( #o+-at ntr &s Eto&ins t &s I&&0rins. ( Puissanc d&a fortun. )ort d*A/ron1 roi ds I&&0rins. ( Tuta1 sa f++ &uisuccd. ( P2$nic &i'r$ %ar &s Gau&ois au3 I&&0rins1 t r+is n&i-rt$ %ar &s Eto&ins t &s Ac2$ns. ( I+%rudnc ds É%irots.

On a 'u1 dans & &i'r %r$c$dnt n 4u& t+%s &s Ro+ains1 a%rss*5tr $ta-&is dans &*Ita&i1 %nsrnt 6 $ta-&ir &urs con4u5ts aud2ors , co++nt i&s %assrnt n Sici&1 t %our4uoi i&s urnt1 ausu7t d ctt 8&1 &a /urr a'c &s #art2a/inois , t co++nt i&sco++ncrnt 6 s fair ds ar+$s na'a&s1 t c 4ui s %assa danscs du3 $tats %ndant tout & cours d ctt /urr1 4ui c2assa &s#art2a/inois d &a Sici& t &a sou+it tout au3 Ro+ains1 6 &*3c%tiondu %a0s 4ui o-$issait 6 Hi$ron. On a 'u ncor co++nt s*st a&&u+$&a /urr ntr &s trou%s $tran/rs t &a R$%u-&i4u d #art2a/ , 7us4u*o9 &s %r+irs ont %ort$ &urs 3cs1 t c 4u*ont %roduit &s

di:$rnts $'$n+nts d ctt 2orri-& r$'o&t 7us4u*6 &a 'ictoir1 4ui3tr+ina &a %&u%art ds s$ditiu3 t ;t rntrr &s autrs dans &urd'oir. Passons +aintnant 6 c 4ui s*st fait nsuit %ass$1 sansnous $cartr d &a -ri't$ 4u nous nous so++s d*a-ord %ro%os$.La /urr d*Afri4u tr+in$1 &s #art2a/inois n'o0rnt n Es%a/nun ar+$ sous &a conduit d*Ha+i&car. #&ui(ci %artit a'c Hanni-a&son ;&s1 </$ %our &ors d nuf ans1 tra'rsa & d$troit for+$ %ar &sco&onns d*Hrcu&1 t r$ta-&it dans &*Es%a/n &s a:airs d saR$%u-&i4u. Pndant nuf ans 4u*i& rsta dans c %a0s1 i& sou+it 6#art2a/ un /rand no+-r d %u%&s1 &s uns %ar &s ar+s1 &sautrs %ar &s n$/ociations , n;n i& ;nit ss 7ours d*un +anir

di/n d ss %r+irs 3%&oits1 &s ar+s 6 &a +ain t sur un c2a+%d -atai&&1 o91 a0ant n t5t un ar+$ trs no+-rus t trsa/urri1 i& ;t ds %rodi/s d coura/ t d 'a&ur. Ls #art2a/inoisdonnrnt nsuit & co++and+nt 6 Hasdru-a&1 %arnt d*Ha+i&car1t co++andant ds /a&rs.

# fut 'rs c t+%s(&6 4u &s Ro+ains %assrnt %our &a %r+irfois dans &*I&&0ri. #tt 3%$dition doit 5tr consid$r$ a'c soin1 si&*on 'ut ntrr dans notr %ro7t t conna8tr -in &s %ro/rs t&*$ta-&iss+nt d &a do+ination ds Ro+ains. Voici donc %our4uoi i&s%rirnt ctt r$so&ution ! A/ron1 roi d*I&&0ri1 t ;&s d P&urat1 a'aitsur trr t sur +r d %&us /rands ar+$s 4u*ussnt 7a+ais usss %r$d$cssurs. A forc d*ar/nt1 =+trius1 %r d P2i&i%%1

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 2/45

a'ait /a/n$ sur c roi 4u*i& %ortrait du scours au3 )$dionins1 4u&s Eto&ins assi$/aint %our s 'n/r d c 4u*i&s a'aint rfus$ d&s associr 6 &ur R$%u-&i4u. Pour c&a1 i&s a'aint &'$ un%uissant ar+$1 t1 s*$tant a&&$s ca+%r tout autour d &a 'i&&1 i&s+%&o0rnt %our &a r$duir touts sorts d +ac2ins. =$76 )$dion

$tait au3 drnirs 3tr$+it$s1 t &s assi$/$s s+-&aint c2a4u 7ourd'oir s rndr1 &ors4u & %r$tur ds Eto&ins1 'o0ant son t+%s%r5t 6 3%irr1 dit 6 ss trou%s1 4u*a0ant ssu0$ touts &s fati/ust tous &s %$ri&s du si/1 i& $tait n droit d d+andr 4u*a%rs 4u&a 'i&& srait +%ort$1 on &ui con;<t & soin du -utin1 t 4u*on &uiaccord<t &*inscri%tion ds ar+s. >u&4us(uns1 +ais surtout cu3 4uias%iraint 6 &a +5+ distinction1 s r$crirnt sur ctt d+and1 td$tournrnt &s so&dats d rin d$cidr &6(dssus a'ant 4u &afortun f8t conna8tr 6 4ui ctt fa'ur srait du. I& fut c%ndantr$/&$ 4u & nou'au %r$tur1 4ui %rndrait &a 'i&&1 %arta/rait a'cson %r$d$cssur & soin du -utin t &*inscri%tion ds ar+s

L &nd+ain d ctt d$cision1 7our au4u& & nou'au %r$tur d'ait5tr $&u t ntrr n c2ar/1 s&on &a coutu+ ds Eto&ins1 arri'nt1%ndant &a nuit1 %roc2 d )$dion1 cnt -<ti+nts %ortant cin4 +i&&I&&0rins1 4ui1 d$-ar4uant sans -ruit au %oint du 7our1 t s*$tant ran/$sn -atai&& 6 &ur +anir1 s*n 'ont1 %arta/$s n %tits co&onns1droit au ca+% ds Eto&ins. #u3(ci furnt d*a-ord fra%%$s d*undscnt si su-it t si 2ardi, +ais i&s n ra-attirnt %our c&a rind &ur ancinn ;rt$ ! i&s co+%taint sur & no+-r t &a 'a&ur d&urs trou%s1 t ;rnt -onn contnanc. # 4u*i&s a'aint

d*infantri %sa++nt ar+$ t d ca'a&ri ?t i&s a'aint-aucou% d &*un t d &*autr@1 i&s & +irnt n -atai&& dans &a%&ain 6 &a t5t du ca+%. I& 0 a'ait &6 4u&4us %osts $&'$s ta'anta/u3 , i&s &s ;rnt occu%r %ar un %arti d &a ca'a&ri tds so&dats ar+$s 6 &a &$/r. )ais cu3(ci n %urnt tnir contr &sI&&0rins1 4ui1 au %r+ir c2oc1 &s acca-&rnt d &ur no+-r t d&ur %santur1 t +nrnt -attant &a ca'a&ri 7us4u*au3 so&dats%sa++nt ar+$s ds Eto&ins. ondant nsuit ds 2auturs sur &strou%s ran/$s dans &a %&ain1 i&s &s rn'rsrnt a'c d*autant %&usd faci&it$1 4u &s )$dionins ;rnt n +5+ t+%s sur &&s un'i/ourus sorti. I& n rsta un /rand %arti sur & c2a+% d

-atai&& , +ais on ;t un %&us /rand no+-r d %risonnirs1 t on srndit +a8tr ds ar+s t d tout & -a/a/. Ls I&&0rins1 a%rs a'oir3$cut$ &*ordr d &ur roi1 c2ar/rnt & -utin sur &urs -<ti+nts1 tr%rirnt &a rout d &ur %a0s. Ainsi fut sau'$ )$dion1 &ors4u*&& s*0attndait & +oins.

On con'o4ua nsuit un ass+-&$ ds cito0ns1 o9 &*on discuta1ntr autrs c2oss1 &*a:air d &*inscri%tion ds ar+s1 t on 0 r$/&a4u &*on sui'rait &a &oi 4u &s Eto&ins 'naint d*$ta-&ir1 n sort 4u&*inscri%tion ds ar+s srait co++un t au %r$tur 4ui $taitactu&&+nt n c2ar/1 t 6 cu3 4ui & sraint dans &a suit. Lafortun +ontr -in ici 4u& st son %ou'oir sur &s c2oss 2u+ains1n fa'orisant t&&+nt &s )$dionins1 4u*i&s cou'rnt &urs nn+is

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 3/45

d &a +5+ infa+i dont i&s s*attndaint 6 5tr u3(+5+scou'rts , t &a d$fait ino%in$ ds Eto&ins nous a%%rnd 4u &*on ndoit %as d$&i-$rr sur &*a'nir1 co++ s*i& $tait d$76 %r$snt , 4u*i& nfaut %oint co+%tr %ar a'anc sur ds c2oss 4ui %u'nt ncorc2an/r1 t 4u*$tant 2o++s1 nous d'ons1 n tout occasion1 +ais

surtout dans &a /urr1 nous attndr 6 4u&4u $'$n+nt 4u nousn*aurons %u %r$'oir.

Au rtour d &a ott1 A/ron1 s*$tant fait fair1 %ar &s c2fs1 & r$cit duco+-at1 fut dans un 7oi 3tr5+ d*a'oir ra-aiss$ &a ;rt$ dsEto&ins ! +ais s*$tant adonn$ au 'in t 6 d*autrs %&aisirs s+-&a-&s1i& 0 /a/na un %&ur$si 4ui & +it n %u d 7ours au to+-au.

L ro0au+ %assa ntr &s +ains d Tuta sa f++1 4ui con;a 6ss a+is &*ad+inistration ds a:airs. #tt rin1 sui'ant &s2a-ituds d &$/rt$ d son s31 n %nsait 4u*6 &a 'ictoir 4u sssu7ts 'naint d r+%ortr. Sans $/ard %our &s $tats 'oisins1 &&%r+it d*a-ord 6 ss su7ts d s &i'rr 6 &a %iratri. Ensuit1 a0ant$4ui%$ un ott1 t &'$ un ar+$ aussi no+-rus 4u &a%r+ir1 && 3rça d cCt$ t d*autr1 %ar ss /$n$rau31 toutssorts d*2osti&it$s.

Ls É&$ns t &s )ss$nins furnt &s %r+irs 6 s*n rssntir. Da+ais cs du3 %a0s n*$taint n r%os ni n srt$ contr &sI&&0rins1 %arc 4u1 &a cCt $tant fort $tndu1 t &s 'i&&s dont i&sd$%ndnt1 -in a'ant dans &s trrs1 &s scours 4u*i&s n %ou'aint

tirr $taint tro% fai-&s t tro% &nts %our +%5c2r &a dscnt dsI&&0rins1 4ui %ar ctt raison fondaint sur u3 sans craint1 t+ttaint tout au %i&&a/. I&s a'aint %ouss$ un 7our 7us4u*6 P2$nic1'i&& d*É%ir1 %our 0 c2rc2r ds 'i'rs. L61 s*a-ouc2ant a'c dsGau&ois 4ui 0 $taint n /arnison1 6 &a so&d ds É%irots1 au no+-rd*n'iron 2uit cnts1 i&s %rirnt a'c u3 ds +surs %our s rndr+a8trs d &a 'i&&. Ls Gau&ois donnnt &s +ains au co+%&ot , &sI&&0rins font un dscnt1 +%ortnt &a 'i&& d*assaut1 t s*+%arntd tout c 4u*i&s 0 trou'nt. F ctt nou'&& &s É%irots s +ttntsous &s ar+s. Arri'$s 6 P2$nic1 i&s ca+%nt d'ant &a 'i&&1 a0antd'ant u3 &a ri'ir1 t %our 5tr %&us n srt$ i&s n&'nt &s

%&anc2s du %ont 4ui $tait dssus. Sur &*a'is 4u*i&s rçoi'nt nsuit4u Srdi&ad arri'ait %ar trr 6 &a t5t d cin4 +i&& I&&0rins1 4u*i&faisait ;&r %ar &s d$troits 4ui sont %roc2 d*Anti/on$1 i&s n'ointun d$tac2+nt 6 &a /ard d ctt 'i&&1 t du rst s tran4ui&&isnt1font -onn c2r au3 d$%ns du %a0s1 t n s*+-arrassnt %as dusr'ic du ca+%. Ls I&&0rins1 a'rtis 4u &s É%irots a'aint di'is$&urs forcs t 4u & sr'ic s faisait a'c nonc2a&anc1 %artnt dnuit1 7ttnt ds %&anc2s sur & %ont1 %assnt dssus1 %uis1s*+%arant d*un %ost a'anta/u31 i&s d+urnt &6 7us4u*au 7our.A&ors on s +t d %art t d*autr n -atai&& d'ant &a 'i&&. LsÉ%irots sont d$faits. On n tua un /rand no+-r, -aucou% %&usfurnt faits %risonnirs, & rst s sau'a c2 &s Atintans.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 4/45

A%rs ctt d$fait1 n 'o0ant %&us c2 u3(+5+s d 4uoi ssoutnir1 i&s d$%utrnt au3 Eto&ins t au3 Ac2$ns %our &s su%%&ird 'nir 6 &urs scours. #s %u%&s touc2$s d co+%assion s+ttnt n +arc21 t 'ont 6 H$&icranon , &6 s rndnt aussi &sI&&0rins 4u*a'ait a+n$s Srdi&ad1 t 4ui s*$taint +%ar$s d

P2$nic. I&s s %ostnt au%rs ds Eto&ins t ds Ac2$ns1 dans &dssin d &ur donnr -atai&&. )ais outr 4u & trrain $taitd$sa'anta/u31 i&s rçurnt d Tuta ds &ttrs 4ui &s o-&i/aint dr'nir incssa++nt dans &*I&&0ri1 %arc 4u*un %arti d cro0au+ s*$tait tourn$ du cCt$ ds =ardanins. Ainsi1 a%rs a'oirra'a/$ &*É%ir1 i&s ;rnt un tr5' a'c &s É%irots1 &ur rndirnt1a'c &a 'i&& d P2$nic1 c 4u*i&s a'aint %ris sur u3 d*2o++s&i-rs1 %our un so++ d*ar/nt1 t a0ant c2ar/$ sur ds -ar4us &ssc&a's t & rst d &ur -a/a/1 &s uns s +irnt n +r1 &sautrs1 4u Srdi&ad a'ait a+n$s1 s*n rtournrnt 6 %id %ar &sd$;&$s d*Anti/on$. #tt 3%$dition r$%andit un 3tr5+ fra0ur%ar+i &s Grcs 4ui 2a-itaint & &on/ d &a cCt. Au%ara'ant i&scrai/naint %our &urs ca+%a/ns1 +ais d%uis 4u P2$nic1 &a 'i&&d tout &*É%ir &a %&us fort t &a %&us %uissant1 a'ait %ass$ sousd*autrs &ois d*un façon si 3traordinair1 i&s crurnt 4u*i& n*0 a'ait%&us d srt$ ni %our u3(+5+s ni %our &urs 'i&&s.

Ls É%irots r+is n &i-rt$1 &oin d s 'n/r ds I&&0rins1 ou d+ar4ur &ur rconnaissanc au3 $tats 4ui &s a'aint scourus1n'o0rnt ds a+-assadurs 6 Tuta1 t d concrt a'c &sAcarnanins1 ;rnt a&&ianc a'c ctt rin1 a&&ianc n 'rtu d

&a4u&& i&s %rirnt dans &a suit &s int$r5ts ds I&&0rins contr &sdu3 %u%&s 4ui &s n a'aint d$&i'r$s , aussi /rossir+nt in/rats6 &*$/ard d &urs -infaiturs 4u*i&s a'aint au%ara'ant $t$ %u2a-i&s 6 s consr'r P2$nic J >u nous to+-ions 4u&4ufois dansds +a&2urs 4u nous n*a'ons %u ni %r$'oir ni $'itr1 c*st un suitd &*2u+anit$ , nous n*n so++s %as rs%onsa-&s , on n r7tt &afaut ou sur &a fortun1 ou sur 4u&4u tra2ison , +ais 4uand & %$ri&st $'idnt t 4u &*on n*0 to+- 4u faut d 7u/+nt t d%rudnc1 a&ors on n doit s*n %rndr 4u*6 soi(+5+. "n r'rs dfortun attndrit1 st 3cus$1 attir du scours , un sottis1 un/rossir i+%rudnc1 n +$ritnt d &a %art ds /ns sa/s 4u d

&*indi/nation t ds r%roc2s. #*st aussi &a 7ustic 4u &s Grcsrndirnt au3 É%irots. Sac2ant 4u &s Gau&ois %assaintco++un$+nt %our sus%cts1 %ou'aint(i&s sans t$+$rit$ &ur con;rn /ard un 'i&& ric21 %uissant t 4ui %ar +i&& ndroits 3citait&ur cu%idit$ K Pour4uoi n s %as d$;r d*un cor%s d trou%s c2ass$d son %a0s %ar sa %ro%r nation1 %our &s %r;dis 4u*i&s a'aintfaits 6 &urs a+is t &urs %arnts1 dont %&us d trois +i&& 2o++s1rçus nsuit %ar &s #art2a/inois 4ui $taint a&ors n /urr1 a'aint%ris occasion d*un sou&'+nt ds so&dats contr &s c2fs au su7td &a so&d1 %our %i&&r A/ri/nt1 o9 i&s a'aint $t$ +is %our &a /ardr, 4ui 7t$s nsuit dans Ér0c %our &a d$fndr contr &s Ro+ains 4ui&*assi$/aint1 a%rs a'oir inuti&+nt tnt$ d &a &ur &i'rr %artra2ison1 s*$taint 'nus rndr dans &ur ca+%, 4ui1 7t$s nsuit

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 5/45

dans Ér0c sur &ur -onn foi %ar &s Ro+ains1 a'aint %i&&$ & t+%&d V$nus Ér0cin , 4ui n;n aussitCt a%rs &a /urr d Sici&1 connus%ar &s Ro+ains %our ds tra8trs t ds %r;ds1 a'aint $t$d$%oui&&$s d &urs ar+s1 +is sur ds 'aissau3 t c2ass$s d tout&*Ita&i K A%rs c&a $tait(i& d &a %rudnc1 d con;r 6 ds /ns d

ctt tr+% &a /ard d*un r$%u-&i4u t d*un 'i&& trs %uissant KEt &s É%irots n furnt(i&s %as -in &s artisans d &urs +a&2urs Kctt i+%rudnc 'a&ait &a %in d*5tr r+ar4u$ ! && a%%rndra4u*n -onn %o&iti4u1 i& n faut 7a+ais introduir un tro% fort/arnison1 surtout &ors4u*&& st co+%os$ d*$tran/rs t d Bar-ars.

#HAPITRE II

P&aints %ort$s au s$nat ro+ain contr &s I&&0rins. Succs d&*a+-assad n'o0$ d sa %art 6 Tuta1 &ur rin ( Ls I&&0rinsntrnt %ar sur%ris dans É%ida+n1 t n sont c2ass$s. ( #o+-atna'a& au%rs d Pa3s1 t %ris d #orc0r %as &s I&&0rins. (=scntds Ro+ains dans &*I&&0ri. ( E3%&oits d u&'ius1 t d Post2u+ius1consu&s ro+ains.( Trait$ d %ai3 ntr u3 t &a rin.

Lon/t+%s a'ant &a %ris d P2$nic1 &s I&&0rins a'aint asssou'nt in4ui$t$ cu3 4ui %ar +r 'naint d*Ita&i. )ais %ndant1&ur s$7our dans ctt 'i&&1 i& s*n d$tac2a d &a ott %&usiurs1 4uicourant sus au3 +arc2ands1 %i&&aint1 tuaint t ++naint ds%risonnirs =*a-ord & s$nat n ;t %as /rand co+%t ds %&aints4u*on &ui %ortait contr cs %irats , +ais a&ors1 cs %&aints d'nant

%&us fr$4unts1 i& n'o0a n I&&0ri #aus t Lucius #oruncanius %ours*assurr ds faits. >uand Tuta 'it1 au rtour d ss 'aissau31 &no+-r t &a -aut$ ds :ts 4u*i&s a'aint a%%ort$s d P2$nic1'i&& a&ors &a %&us ric2 t &a %&us orissant d &*É%ir1 c&a n ;t 4urdou-&r &a %assion 4u*&& a'ait d s*nric2ir ds d$%oui&&s dsGrcs. Ls trou-&s intstins dont son %ro%r ro0au+ $tait a/it$1 &artinrnt un %u d t+%s , +ais ds. 4u*&& ut ra+n$ 6 &ur d'oirdu3 d ss su7ts 4ui s*$taint r$'o&t$s1 && +it & si/ d'ant Issa1&a su& 'i&& 4ui rfus<t d &a rconna8tr.

# fut a&ors 4u*arri'rnt &s a+-assadurs ro+ains. =ans &*audinc

4u*on &ur donna1 i&s s %&ai/nirnt ds torts 4u &urs +arc2andsa'aint sou:rts d &a %art ds corsairs i&&0rins. La rin &s &aissa%ar&r sans &s intrro+%r1 a:ctant ds airs d 2autur t d ;rt$.>uand i&s urnt ;ni1 sa r$%ons fut 4u*&& t<c2rait d*+%5c2r 4u&ur R$%u-&i4u n*t dans &a suit su7t d s %&aindr d sonro0au+ n /$n$ra& , +ais 4u c n*$tait %as &a coutu+ ds roisd*I&&0ri d d$fndr 6 &urs su7ts d*a&&r n cours %our &ur uti&it$%articu&ir. A c +ot & fu +ont 6 &a t5t au %&us 7un dsa+-assadurs1 t a'c un &i-rt$ 6 4ui i& n +an4uait 4u d*a'oir$t$ %ris 6 %ro%os ! #2 nous1 +ada+1 dit(i&1 un d nos %&us-&&s coutu+s1 c*st d 'n/r n co++un &s torts faits au3%articu&irs , t nous frons1 s*i& %&a8t au3 diu3 n sort 4u 'ous'ous %orti -intCt d 'ous(+5+ 6 r$for+r &s coutu+s ds rois

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 6/45

i&&0rins. M La rin %rit ctt r$%ons n f++1 c*st(6(dir n trs+au'ais %art.

E&& n fut t&&+nt irrit$1 4u1 sans $/ard %our & droit ds /ns1&& ;t %oursui'r &s a+-assadurs t tur c&ui 4ui &*a'ait o:ns$.

L6(dssus &s Ro+ains font ds %r$%aratifs d /urr1 &'nt dstrou%s t $4ui%nt un ott.

Au co++nc+nt du %rint+%s1 Tuta1 a0ant fait construir un %&us/rand no+-r d -<ti+nts 4u*au%ara'ant1 n'o0a ncor %ortr &adstruction dans &a Grc. "n %arti %assa 6 #orc0r1 &s autrsa&&rnt +oui&&r 6 É%ida+n1 sous %r$t3t d*0 %rndr d &*au tds 'i'rs1 +ais n fait1 dans & dssin d sur%rndr &a 'i&&. LsÉ%ida+nins &s &aissrnt ntrr i+%rud++nt t sans %r$caution ,i&s a-ordnt &s 2a-its r&'$s1 un %ot dans &a +ain co++ %our%rndr d &*au1 t un %oi/nard dans & %ot. I&s $/or/nt &a /ard d&a %ort1 t s rndnt -intCt +a8trs d &*ntr$. A&ors ds rnfortsaccoururnt %ro+%t+nt d &urs 'aissau31 s&on & %ro7t 4ui a'ait$t$ %ris1 t a'c cs nou'&&s forcs i& &ur fut ais$ d s*+%arr d&a %&us /rand %arti ds +urai&&s. )ais &s 2a-itants1 4uoi4u %ris 6&*i+%ro'ist1 s d$fndirnt a'c tant d 'i/uur1 4u &s I&&0rins1a%rs a'oir &on/t+%s dis%ut$ & trrain1 furnt o-&i/$s d s rtirr.La n$/&i/nc ds É%ida+nins1 dans ctt occasion1 %nsa &urcotr &ur %ro%r %atri , &ur coura/1 n &s tirant du dan/r1 &ura%%rit 6 5tr %&us 'i/i&ants t %&us attntifs 6 &*a'nir.

Ls I&&0rins r%ouss$s +irnt aussitCt 6 &a 'oi&1 t a0ant 7oint cu34ui &s d'ançaint1 i&s cin/&rnt droit 6 #orc0r1 0 ;rnt undscnt1 t ntr%rirnt d*assi$/r ctt 'i&&. L*$%ou'ant fut/rand %ar+i &s cito0ns1 4ui1 n s cro0ant %as n $tat d r$sistrt d s soutnir %ar u3(+5+s1 n'o0rnt i+%&orr &*assistancds Ac2$ns t ds Eto&ins. I& s*0 trou'a n +5+ t+%s dsa+-assadurs d &a %art ds A%o&&oniats t ds É%ida+nins1 4ui%riaint insta++nt 4u*on &s scourt1 t 4u*on n sou:r8t %oint4u*i&s fussnt c2ass$s d &ur %a0s %ar &s I&&0rins. #s d+andsfurnt fa'ora-&+nt $cout$s ! &s Ac2$ns a'aint s%t 'aissau3d /urr , on &s $4ui%a d tout %oint1 t &*on s +it n +r. On

co+%tait -in fair &'r & si/ d #orc0r , +ais &s I&&0rins a0antrçu ds Acarnins s%t 'aissau31 n 'rtu d &*a&&ianc 4u*i&s a'aintfait a'c u31 'inrnt au(d'ant ds Ac2$ns t &ur &i'rrnt -atai&&au%rs d Pa3os. Ls Acarnanins a'aint n t5t &s Ac2$ns1 t dc cCt$(&6 & co+-at fut $/a& , on s rtira d %art t d*autr sanss*5tr fait d*autr +a& 4u 4u&4us -&ssurs. Pour &s I&&0rins1 a0ant&i$ &urs 'aissau3 4uatr 6 4uatr1 i&s a%%roc2rnt ds nn+is.=*a-ord i& n s+-&ait %as 4u*i&s s souciassnt fort d s d$fndr. I&s%r5taint +5+ & anc1 co++ %our aidr au3 nn+is 6 &s -attr.)ais 4uand on s fut 7oint1 &*+-arras ds nn+is n fut %as+$diocr1 accroc2$s 4u*i&s $taint %ar cs 'aissau3 &i$s ns+-& tsus%ndus au3 $%rons ds &urs. A&ors &s I&&0rins sautnt dssus &s%onts ds Ac2$ns1 t &s acca-&nt d &ur /rand no+-r. I&s %rirnt

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 7/45

4uatr /a&rs 6 4uatr ran/s1 t n cou&rnt 6 fond un d cin4ran/s a'c tout &*$4ui%a/. Sur c&&(ci $tait un #$r0nin no++$)ucus1 4ui1 7us4u*6 ctt fata& 7ourn$1 s*$tait ac4uitt$ n'rs &aR$%u-&i4u d tous &s d'oirs d*un 3c&&nt cito0n. #u3 4uia'aint u a:air au3 Acarnanins1 'o0ant 4u &s I&&0rins a'aint &

dssus1 c2rc2rnt &ur sa&ut dans &a &$/rt$ d &urs 'aissau31 t%ouss$s %ar un 'nt frais1 arri'rnt c2 u3 sans courir d ris4u.#tt 'ictoir na -aucou% & coura/ ds I&&0rins1 +ais autant &&&ur donna d faci&it$ 6 continur & si/ d #orc0r1 autant && Ctaau3 assi$/$s tout s%$ranc d & soutnir a'c succs. I&s tinrntfr+ 4u&4us 7ours1 +ais n;n i&s s*acco++odrnt t rçurnt/arnison1 t a'c ctt /arnison =+trius d P2ars. A%rs 4uoi &sI&&0rins rtournrnt 6 É%ida+n1 t n1 r%rirnt & si/.

#*$tait a&ors 6 Ro+ & t+%s d*$&ir &s consu&s. Gaius u&'ius1 a0ant$t$ c2oisi1 ut & co++and+nt d &*ar+$ na'a&1 4ui $tait d du3cnts 'aissau31 t Au&us Post2u+ius1 son co&&/u1 c&ui d &*ar+ dtrr. #aus 'ou&ait d*a-ord cin/&r droit 6 #orc0r1 cro0ant 0 arri'r 6t+%s %our donnr du scours , +ais 4uoi4u &a 'i&& s ft rndu1 i&n &aissa %as d sui'r son %r+ir dssin1 tant %our conna8tr au 7ust c 4ui s*0 $tait %ass$1 4u %our s*assurr d c 4ui a'ait $t$+and$ 6 Ro+ %ar =+trius1 4ui1 a0ant $t$ dssr'i au%rs d Tuta1 t crai/nant son rssnti+nt1 a'ait fait dir au3 Ro+ains 4u*i&&ur &i'rrait #orc0r t tout c 4ui $tait n sa dis%osition.

Ls Ro+ains d$-ar4unt dans &*8&1 t 0 sont -in rçus. = &*a'is d

=+trius1 on &ur a-andonn &a /arnison i&&0rinn1 t on s rnd 6u3 6 discr$tion1 dans &a %ns$ 4u c*$tait &*uni4u +o0n d s+ttr 6 cou'rt %our tou7ours ds insu&ts ds I&&0rins. = #orc0r1#aus fait 'oi& 'rs A%o&&oni1 ++nant a'c &ui =+trius1 %our3$cutr d*a%rs ss a'is tout c 4ui &ui rstait 6 fair. En +5+t+%s Post2u+ius %art d Brinds1 t tra'rs &a +r a'c son ar+$d trr1 co+%os$ d 'in/t +i&& 2o++s d %id t d du3 +i&&c2'au3. A %in &s du3 consu&s %araissnt ns+-& d'antA%o&&oni1 4u &s 2a-itants &s rçoi'nt 6 -ras ou'rts1 t sran/nt sous &urs &ois. = &61 sur &a nou'&& 4u &s I&&0rinsassi$/aint É%ida+n1 i&s %rnnnt &a rout d ctt 'i&&1 t1 au -ruit

4u*i&s a%%roc2nt1 &s I&&0rins &'nt tu+u&tuus+nt & si/1 t%rnnnt &a fuit. Ls É%ida+nins1 un fois %ris sous &ur %rotction1i&s %$ntrnt dans &*I&&0ri1 t ran/nt 6 &a raison &s Ard0$ns. L6 strou'nt ds d$%ut$s d %&usiurs %u%&s1 ntr autrs dsPart2$nins t ds Atintans 4ui &s rconnaissnt %our &urs +a8trs.Ensuit i&s +arc2nt 6 Issa1 4ui $tait aussi assi$/$ %ar &s I&&0rins1font &'r & si/1 t rçoi'nt &s Iss$ns dans &ur a&&ianc. L &on/d &a cCt i&s +%ortrnt d*assaut 4u&4us 'i&&s d*I&&0ri, ntrautrs N0tri1 o9 i&s %rdirnt -aucou% d so&dats1 4u&4us tri-unst & 4ustur. I&s 0 %rirnt 'in/t -ri/antins 4ui +%ortaint du %a0sun /ros -utin. =s assi$/ants d*Issa1 &s uns1 n consid$ration d=+trius1 furnt +$na/$s1 t d+urrnt dans &*8& d P2aros , tous&s autrs furnt dis%rs$s1 t s rtirrnt 6 Ar-on. Pour Tuta1 && s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 8/45

sau'a a'c un trs %tit no+-r ds sins 6 Rion 1 %tit %&ac%ro%r 6 &a +ttr n srt$1 $&oi/n$ d &a +r1 sur &a ri'ir 4ui%ort & +5+ no+ 4u &a 'i&&.

Ls Ro+ains a0ant ainsi au/+nt$ dans &*I&&0ri & no+-r ds su7ts

d =+trius1 t $tndu %&us &oin sa do+ination1 s rtirrnt 6É%ida+n a'c &ur ott t &ur ar+$ d trr.#aus ra+na 6 Ro+ &a %&us /rand %arti ds du3 ar+$s1 tPost2u+ius1 a0ant ra+ass$ 4uarant 'aissau31 t &'$ un ar+$sur %&usiurs 'i&&s ds n'irons1 %rit &6 ss 4uartirs d*2i'r %our%ou'oir %rot$/r &s Ard0$ns t &s autrs %u%&s 4ui s*$taint +issous &a sau'/ard ds Ro+ains.

L %rint+%s 'nu1 i& 'int 6 Ro+ ds a+-assadurs d &a %art d Tuta1 &s4u&s1 au no+ d &ur +a8trss1 %ro%osrnt cs conditionsd %ai3 ! 4u&& %airait & tri-ut 4ui &ui a'ait $t$ i+%os$ , 4u*61&*3c%tion d %u d %&acs1 && c$drait tout &*I&&0ri1 t c 4ui$tait d %&us d*i+%ortanc1 surtout %ar ra%%ort au3 Grcs1 4u*au(d&6du Liss1 && n %ourrait +ttr sur +r 4u du3 -ri/antins sansar+s. #s conditions acc%t$s1 Post2u+ius n'o0a ds d$%ut$sc2 &s Eto&ins t &s Ac2$ns 4ui &ur ;rnt conna8tr %our4uoi &sRo+ains a'aint ntr%ris ctt /urr t %ass$ dans &*I&&0ri. I&sracontrnt c 4ui s*0 $tait fait1 i&s &urnt & trait$ d %ai3 conc&u a'c&s I&&0rins1 t rtournrnt nsuit 6 #orc0r1 trs contnts du -onaccui& 4u*on &ur a'ait fait c2 cs du3 nations. En :t1 c trait$dont i&s a'aint a%%ort$ &a nou'&&1 d$&i'rait &s Grcs d*un /rand

craint , car c n*$tait %as su&+nt contr 4u&4us %artis d &aGrc 4u &s I&&0rins s d$c&araint , i&s $taint nn+is d tout &aGrc. T& fut & %r+ir %assa/ ds ar+$s ro+ains dans I*I&&0ri1t &a %r+ir a&&ianc 4ui s ;t %ar a+-assads ntr &s Grcs t &%u%& ro+ain. =%uis c t+%s(&61 i& 0 ut ncor ds a+-assadursn'o0$s d Ro+ 6 #orint2 t 6 At2ns1 t c fut a&ors %our &a%r+ir fois 4u &s #orint2ins rçurnt &s Ro+ains dans &sco+-ats ist2+i4us. R'nons +aintnant au3 a:airs d*Es%a/n4u nous a'ons &aiss$s.

#HAPITRE III

#onstruction d #art2a/(&a(Nu' %ar Hasdru-a&. Trait$ ds Ro+ainsa'c c /rand ca%itain. ( A-r$/$ d &*2istoir ds Gau&ois. (=scri%tion d &a %arti d &*Ita&i 4u*i&s occu%aint.

Hasdru-a&1 r'5tu du co++and+nt ds ar+$s1 s ;t -aucou%d*2onnur dans ctt di/nit$ %ar son int&&i/nc t %ar sa conduit.Entr &s sr'ics 4u*i& rndit 6 &*$tat1 un ds %&us i+%ortants1 t 4uicontri-ua & %&us 6 $tndr &a %uissanc d sa r$%u-&i4u1 fut &aconstruction d*un 'i&&1 4u 4u&4us(uns a%%&&nt #art2a/1 t &sautrs Vi&& Nu'1 'i&& dans &a situation &a %&us 2urus1 soit %our&s a:airs d*Es%a/n1 soit %our c&&s d &*Afri4u. Nous auronsai&&urs un occasion %&us fa'ora-& d d$crir ctt situation t &s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 9/45

a'anta/s 4u cs du3 %a0s n %u'nt tirr. Ls /randscon4u5ts 4u*Hasdru-a& a'ait d$76 faits1 t & d/r$ d %uissanc o9i& $tait %ar'nu1 ;rnt %rndr au3 Ro+ains &a r$so&ution d %nsrs$rius+nt 6 c 4ui s %assait n Es%a/n. I&s s trou'rntcou%a-&s d s*5tr ndor+is sur &*accroiss+nt d &a do+ination

ds #art2a/inois1 t son/rnt tout d -on 6 r$%arr ctt faut.

I&s n*osrnt %ourtant a&ors ni &ur %rscrir ds &ois tro% durs1 ni%rndr &s ar+s contr u3, i&s a'aint ass 6 fair d s tnir n/ard contr &s Gau&ois1 dont i&s $taint +nac$s1 t 4u &*onattndait %rs4u d 7our n 7our. I& &ur %arut 4u*i& $tait %&us 6 %ro%osd*usr d doucur a'c Hasdru-a&1 7us4u*6 c 4u %ar un -atai&& i&ss fussnt d$-arrass$s ds Gau&ois1 nn+is 4ui n*$%iaint 4u&*occasion d &ur nuir1 t dont i& fa&&ait n$cssair+nt 4u*i&s sd$;ssnt1 non su&+nt %our s rndr +a8trs d &*Ita&i1 +aisncor %our d+urr %aisi-&s dans &ur %ro%r %atri. I&sn'o0rnt donc ds a+-assadurs 6 Hasdru-a& 1 t dans & trait$4u*i&s ;rnt a'c &ui1 sans fair +ntion du rst d &*Es%a/n1 i&s3i/aint su&+nt 4u*i& n %ort<t %as &a /urr au(d&6 d &*-r !cs conditions acc%t$s1 i&s tournrnt touts &urs forcs contr &sGau&ois.A %ro%os d c %u%&1 nous n frons %as +a& d*n donnr ici&*2istoir n raccourci1 t d &a r%rndr au t+%s o9 i& s*$tait +%ar$d*un %arti d &*Ita&i ! & dssin 4u 7 + suis %ro%os$ dans +sdu3 %r+irs &i'rs1 r$c&a+ ctt s4uiss. =*ai&&urs1 outr 4uctt 2istoir st di/n d*5tr connu t trans+is 6 &a %ost$rit$1 &&

st ncor n$cssair %our conna8tr 4u& %a0s Hanni-a& ut &a2ardiss d tra'rsr1 t 6 4u&s %u%&s i& osa s ;r1 &ors4u*i& for+a& %ro7t d rn'rsr &*+%ir ro+ain. )ais +ontrons d*a-ord 4u&st1 t co++nt st situ$1 %ar ra%%ort au rst d &*Ita&i1 & trrain4u &s Gau&ois occu%aint , ctt dscri%tion aidra -aucou% 6 fairconc'oir c 4u*i& 0 aura d r+ar4ua-& dans &s actions 4ui s*0 sont%ass$s.

 Tout &*Ita&i for+ un trian/&1 dont &*un ds cCt$s1 4ui st 6 &orint1st tr+in$ %ar &a +r d*Ioni t & /o&f Adriati4u 4ui &ui stad7acnt1 t &*autr1 4ui st au +idi t 6 &*occidnt1 %ar &a +r d Sici&

t c&& d T0rr2$ni. #s du3 cCt$s1 s 7oi/nant ns+-&1 font &a%oint du trian/&1 t ctt %oint1 c*st c %ro+ontoir d*Ita&i 4u*ona%%&& #ocint21 t 4ui s$%ar &a +r d*Ioni d c&& d Sici&. Autroisi+ cCt$1 4ui r/ard & s%tntrion t & +i&iu ds trrs1 sont&s A&%s1 c2a8n d +onta/n 4ui1 d%uis )arsi&& t &s &iu3 4uisont au(dssus d &a +r d Sardai/n1 s*$tnd sans intrru%tion 7us4u*6 &*3tr$+it$ d &a +r Adriati4u1 6 &*3c%tion d*un %tittrrain o9 &&s ;nissnt1 a'ant 4u d s 7oindr 6 ctt +r. #*st du%id d cs +onta/ns1 4ui doi'nt 5tr r/ard$s co++ &a 2as dutrian/&1 t du cCt$ du +idi1 4u co++ncnt cs %&ains dont nousa'ons 6 %ar&r1 %&ains situ$s dans &a %arti s%tntriona& d &*Ita&i1t 4ui %ar &ur frti&it$ t &ur $tndu sur%assnt tout c 4u&*2istoir nous a 7a+ais a%%ris d*aucun %a0s d &*Euro%. E&&s sont

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 10/45

aussi n for+ d trian/&. La 7onction ds A%nnins t ds A&%sau%rs d &a +r d Sardai/n1 au dssus d )arsi&&1 fait &a %ointdu trian/&. Ls A&%s -ornnt & cCt$ du s%tntrion 6 &a &on/uur d1QQ stads1 t au +idi sont &s A%nnins 4ui s*$tndnt 6 1QQ. La-as d c trian/& st &a cCt du /o&f Adriati4u1 t ctt cCt1 4ui

s*$tnd d%uis S$na 7us4u*6 &*3tr$+it$ du /o&f1 st &on/u d %&usd 1QQ stads1 n sort 4u cs %&ains n rnfr+nt /ur +oinsd Q1QQQ stads dans &ur circonf$rnc.

Pour &a frti&it$ du %a0s1 i& n*st %as faci& d &*3%ri+r. On 0 rcui&&uni si /rand a-ondanc d /rains1 4u nous a'ons 'u & +$di+n dfro+nt1 +sur d Sici&1 6 4uatr o-o&s 1 t & +$di+n d*or/ 6du3. L +$trt d 'in s*0 donn %our un $/a& +sur d*or/. L+i& t & %anis 0 croissnt 6 foison , &s c25ns r$%andus ç6 t &6fournissnt un si /rand 4uantit$ d /&ands1 4u1 4uoi4u*n Ita&i ontu -aucou% d %orcs1 tant %our &a 'i ordinair 4u %our &s%ro'isions d /urr1 c%ndant &a %&us /rand %arti s tir d cs%&ains. En;n &s -soins d &a 'i 0 sont 6 si -on +arc2$1 4u &s'o0a/urs1 dans &s 2Ct&&ris1 n d+andnt %as c 4u &urcotra c2a4u c2os n %articu&ir1 +ais co+-in i& n cot %art5t , t i&s n sont sou'nt 4uitts %our un d+i(as1 4ui n fait 4u &a4uatri+ %arti d*un o-o&1 rar+nt i& n cot da'anta/14uoi4u*on 0 donn suUsa++nt tout c 4ui 0 st n$cssair. D ndis rin du no+-r d*2o++s dont c %a0s st %u%&$1 ni d &a/randur t d &a -aut$ d &ur cor%s1 ni d &ur coura/ dans &sactions d &a /urr , on n doit 7u/r %ar c 4u*i&s ont fait. Ls du3

cCt$s ds A&%s1 dont &*un r/ard & R2Cn t & s%tntrion1 t&*autr &s ca+%a/ns dont nous 'nons d %ar&r1 cs du3 cCt$s1dis(71 sont 2a-it$s1 & %r+ir %ar &s Gau&ois transa&%ins1 t &scond %ar &s Tauris4us1 &s A/ons t %&usiurs autrs sorts dBar-ars. #s Transa&%ins n sont %oint un nation di:$rnt dsGau&ois , i&s n sont ainsi a%%&$s1 4u %arc 4u*i&s d+urnt au(d&6ds A&%s. Au rst1 4uand 7 dis 4u cs du3 cCt$s sont 2a-it$s , 7n %ar& 4u ds &iu3 -as t ds doucs co&&ins , car %our &sso++ts d cs +onta/ns1 %rsonn1 7us4u*6 %r$snt1 n*0 a ;3$ son2a-itation , &a diUcu&t$ d*0 +ontr1 t &s ni/s dont i&s sont tou7ourscou'rts &s rndnt in2a-ita-&s. Tout & %a0s1 d%uis &

co++nc+nt d &*A%nnin1 au dssus d )arsi&&1 t sa 7onctiona'c &s A&%s1 tant du cCt$ d &a +r d T0rr2$ni 7us4u*6 Pis1 4uist &a %r+ir 'i&& d &*Étruri au couc2ant 4u du cCt$ ds %&ains 7us4uau3 Arrtins1 tout c %a0s1 dis(71 st 2a-it$ %ar &s Li/urins,au(d&6 sont &s T0rr2$nins , t a%rs u3 &s O+-rins1 4ui occu%nt&s du3 'rsants d &*A%nnin1 a%rs &s4u&s ctt c2a8n d+onta/ns1 4ui st $&oi/n$ d &a +r Adriati4u d*n'iron QQstads1 s cour-ant 'rs &a droit1 4uitt &s %&ains1 t1 tra'rsant %ar& +i&iu tout & rst d &*Ita&i1 'a /a/nr &a +r d Sici&. #s%&ains1 dont &*A%nnin s*$cart1 s*$tndnt 7us4u*6 &a +r t 6 &a 'i&&d S$na.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 11/45

L PC1 4u &s %ots ont tant c$&$-r$ sous & no+ d*Éridan1 %rnd sasourc dans &s A&%s1 6 &a %oint du drnir trian/& dont nous a'ons%ar&$ , i& %rnd d*a-ord son cours 'rs & +idi1 t s r$%and dans &s%&ains , +ais 6 %in 0 st(i& ntr$1 4u*i& s d$tourn du cCt$ du&'ant1 t 'a1 %ar du3 +-ouc2urs1 s 7tr dans &a +r Adriati4u.

I& s %arta/ dans &a %&ain1 +ais d t&& sort1 4u & -ras & %&us/ros st c&ui 4ui cou& 'rs &s A&%s t &a +r Adriati4u. I& rou&autant d*au 4u*aucun autr ri'ir d*Ita&i1 %arc 4u tout c 4uisort d*au ds A&%s t ds A%nnins1 du cCt$ ds %&ains1 to+-dans son &it1 4ui st fort &ar/ t fort -au1 surtout &ors4u*au rtour d&a -&& saison1 i& st r+%&i %ar &s ni/s fondus 4ui s*$cou&nt ds+onta/ns dont nous %ar&ions tout 6 &*2ur. On r+ont c u'sur ds 'aissau31 %ar &*+-ouc2ur no++$ O&ana1 d%uis &a +r 7us4u*6 &*s%ac d*n'iron 1QQQ stads. Au sortir d sa sourc1 i& n*a4u*un &it1 t & consr' 7us4u c2 &s Tri/a-o&s1 o9 i& s di'is ndu3. L*+-ouc2ur d &*un s*a%%&& Padoa1 t c&& d &*autr O&ana1o9 st un %ort 4ui1 %our &a srt$ d cu3 4ui 0 a-ordnt1 n & cd 6aucun autr d &a +r Adriati4u. # u' st a%%&$1 %ar &s /nsdu %a0s1 Bodncus.

On + dis%nsra -in d discutr ici tout c 4u &s Grcs racontntd c u'1 &*a:air d P2a$ton t sa c2ut1 &s &ar+s ds%u%&irs1 &a nation noir 4ui 2a-it & &on/ du u'1 t 4ui %ortncor & dui& d P2a$ton1 t n un +ot tout c 4ui r/ard ctt2istoir tra/i4u1 t %ut(5tr d*autrs s+-&a-&s. "n 3act

rc2rc2 d cs sorts d c2oss n con'int %as 6 un %r$a+-u&.#%ndant nous n dirons c 4u*i& faudra dans un autr occasion1 nft(c 4u %our fair conna8tr &*i/noranc d Ti+$ sur &s &iu3 4unous 'nons d d$crir.

#s %&ains1 au rst1 $taint autrfois occu%$s %ar &s T0rr2$nins1&ors4u1 +a8trs du %a0s o9 st #a%ou t No&1 t 4u*on a%%&& &sc2a+%s P2&$/r$ns1 i&s s rndirnt c$&-rs %ar &a /$n$rusr$sistanc 4u*i&s ;rnt 6 &*a+-ition d %&usiurs 'oisins. Ainsi1 c 4uis &it dans &s 2istorins ds d0nastis d c %u%&1 i& n faut %oint&*ntndr du %a0s 4u*i&s occu%nt 6 %r$snt1 +ais ds %&ains dont

 7*ai %ar&$1 t 4ui &ur fournissaint touts &s faci&it$s %ossi-&s %ours*a/randir. =%uis1 &s Gau&ois 4ui &ur $taint 'oisins1 t 4ui n'o0aint 4u*a'c un oi& 7a&ou3 &a -aut$ du %a0s1 s*$tant +5&$s a'cu3 %ar & co++rc1 tout d*un cou%1 sur un &$/r %r$t3t1 fondirnta'c un /ross ar+$ sur &s T0rr2$nins1 &s c2assrnt dsn'irons du PC1 t s*0 +irnt n &ur %&ac. Vrs &a sourc d c u'$taint &s Lans t &s L$-ici$ns , nsuit &s Insu-rins1 nation%uissant t fort $tndu , t a%rs u3 &s #$no+ans , au%rs d &a+r Adriati4u1 &s V$nts1 %u%& ancin 4ui a'ait 6 %u %rs &s+5+s coutu+s t & +5+ 2a-i&&+nt 4u &s autrs Gau&ois1+ais 4ui %ar&ait un autr &an/u. #s V$nts sont c$&-rs c2 &s%ots tra/i4us1 4ui ont d$-it$ sur u3 forc %rodi/s. Au(d&6 duPC1 autour d &*A%nnin1 &s %r+irs 4ui s %r$sntaint $taint &s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 12/45

Anians1 nsuit &s Bons , a%rs u31 'rs &a +r Adriati4u1 &sLin/onais1 t n;n1 sur &a cCt1 &s S$nonais. Voi&6 &s nations &s %&usconsid$ra-&s 4ui ont 2a-it$ &s &iu3 dont nous a'ons %ar&$.

#HAPITRE IV

Pris d Ro+ %ar &s Gau&ois. ( =i:$rnts ntr%riss d c %u%&contr &s Ro+ains.

 Tous cs %u%&s $taint r$%andus %ar 'i&&a/s 4u*i&s n fr+aint%oint d +urai&&s , i&s n sa'aint c 4u c*$tait 4u ds +u-&s.Lur +anir d 'i $tait si+%& ! %oint d*autr &it 4u d &*2r-1 nid*autr nourritur 4u d &a 'iand. La /urr t &*a/ricu&tur faisainttout &ur $tud , tout autr scinc ou art &ur $tait inconnu. Lursric2sss consistaint n or t n trou%au3 , &s su&s c2oss 4u*on%ut faci&+nt trans%ortr d*un &iu n un autr 6 son c2oi31 ous&on &s di:$rnts con7oncturs. I&s s*a%%&i4uaint surtout 6s*attac2r un /rand no+-r d %rsonns %arc 4u*on n*$tait %uissantt for+ida-& c2 u3 4u*n %ro%ortion du no+-r ds c&ints donton dis%osait 6 son /r$. =*a-ord i&s n furnt %as su&+nt +a8trs du%a0s1 +ais ncor d %&usiurs 'oisins 4ui s sou+irnt %ar &a trrurd &urs ar+s. Pu d t+%s a%rs1 a0ant 'aincu &s Ro+ains t&urs a&&i$s n -atai&& ran/$1 t &s a0ant +is n fuit1 i&s &s+nrnt -attant %ndant trois 7ours 7us4u*6 Ro+1 dont i&ss*+%arrnt1 6 &*3c%tion du #a%ito& , +ais &s V$nts s*$tant 7t$s sur &ur %a0s1 i&s s*acco++odrnt a'c &s Ro+ains1 &ur

rndirnt &ur 'i&&1 t coururnt au scours d &ur %atri. I&s s ;rntnsuit &a /urr &s uns au3 autrs. Lur /rand %uissanc 3citaaussi &a 7a&ousi d 4u&4us(uns ds %u%&s 4ui 2a-itaint &s A&%s.Pi4u$s d s 'oir si fort au dssous d*u31 i&s s*ass+-&rnt1 %rirnt&s ar+s1 t ;rnt sou'nt ds 3cursions sur &ur %a0s.

Pndant c t+%s(&6 &s Ro+ains s*$taint r&'$s d &urs %rts1 ta'aint %our &a scond fois co+%os$ a'c &s Latins. Trnt ansa%rs &a %ris d Ro+1 &s Gau&ois s*a'ancrnt 7us4u*6 A&- a'cun /rand ar+$. Ls Ro+ains sur%ris1 t n*a0ant %as u & t+%sd fair 'nir &s trou%s d &urs a&&i$s1 n*osrnt a&&r au d'ant

d*u3. )ais dou ans a%rs1 &s Gau&ois $tant r'nus a'c unar+$ no+-rus1 &s Ro+ains1 4ui s*0 attndaint1 ass+-&nt &ursa&&i$s1 s*a'ancnt a'c ardur1 t -r&nt d*n 'nir au3 +ains. #ttfr+t$ $%ou'anta &s Gau&ois1 i& 0 ut di:$rnts snti+nts %ar+iu3 sur c 4u*i& 0 a'ait 6 fair , +ais1 &a nuit 'nu1 i&s ;rnt unrtrait 4ui a%%roc2ait fort d*un fuit. =%uis c t+%s(&6 i&srstrnt c2 u31 sans r+ur1 %ndant tri ans , nsuit 'o0ant&s Ro+ains cro8tr n %uissanc t n forc1 i&s conc&urnt a'c u3un trait$ d %ai3. I&s s tinrnt ainsi n %ai3 %ndant n'iron trntann$s. )ais1 +nac$s d*un /urr d &a %art ds %u%&s d d&6&s A&%s1 t crai/nant d*n 5tr acca-&$s1 i&s &ur n'o0rnt tant d%r$snts1 t surnt si -in fair 'a&oir &a &iaison 4u*i& 0 a'ait ntr u3t &s Gau&ois d*n dç6 &s A&%s1 4u*i& &ur ;rnt to+-r &s ar+s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 13/45

ds +ains. I&s &ur %rsuadrnt nsuit d r%rndr &s ar+scontr &s Ro+ains1 t s*n/a/rnt 6 courir a'c u3 tous &s ris4usd ctt /urr. R$unis ns+-&1 i&s %assnt %ar &a T0rr2$ni1/a/nnt &s %u%&s d c %a0s 6 &ur %arti1 font un ric2 -utin sur &strrs ds Ro+ains , t n sortnt sans 4u %rsonn fass +in d

&s in4ui$tr. = rtour c2 u31 un s$dition s*$&' sur & %arta/du -utin, c*st 6 4ui aura &a +i&&ur %art1 t &ur a'idit$ &ur fait%rdr &a %&us /rand %arti t du -utin t d &ur ar+$. #&a stass ordinair au3 Gau&ois &ors4u*i&s ont fait 4u&4u ca%tur1 surtout4uand & 'in t &a d$-auc2 &ur $c2au:nt &a t5t.

>uatr ans a%rs ctt 3%$dition1 &s Sa+nits t &s Gau&ois1 a0ant 7oint ns+-& &urs forcs1 &i'rrnt -atai&& au3 Ro+ains dans &%a0s ds #a+rtins1 t n d$;rnt un /rand no+-r. Ls Ro+ains1irrit$s %ar ct $c2c1 r'inrnt %u d 7ours a%rs a'c touts &urstrou%s dans & %a0s ds Sntinats. =ans ctt -atai&&1 &s Gau&ois%rdirnt &a %&us /rand %arti d &urs trou%s1 t & rst fut o-&i/$d s*nfuir n d$rout dans son %a0s. I&s r'inrnt ncor di3 ansa%rs a'c un /rand ar+$ %our assi$/r Arrtiu+. Ls Ro+ainsaccoururnt %our scourir &s assi$/$s1 t &i'rrnt -atai&& d'ant &a'i&& , +ais i&s furnt 'aincus1 t Lucius1 4ui &s co++andait1 0 %rdit&a 'i. )anius #urius1 son succssur1 &ur n'o0a d+andr &s%risonnirs , +ais1 contr & droit ds /ns1 i&s +irnt 6 +ort cu3 4ui$taint 'nus d sa %art. Ls Ro+ains1 outr$s1 s +ttnt sur(&(c2a+% n ca+%a/n , &s S$nonais s %r$sntnt , &a -atai&& s&i'r , &s Ro+ains 'ictoriu3 n tunt &a %&us /rand %arti1 c2assnt

& rst1 t s rndnt +a8trs d tout & %a0s. #*st dans ct ndroitd &a Gau& 4u*i&s n'o0rnt %our &a %r+ir fois un co&oni t4u*i&s -<tirnt un 'i&& no++$ S$na du no+ ds S$nonais1 4ui&*a'aint &s %r+irs 2a-it$. Nous a'ons dit o9 && st situ$1sa'oir1 %rs d &a +r Adriati4u1 6 &*3tr$+it$ ds %&ains 4u*arros& PC.

La d$fait ds S$nonais ;t craindr au3 Bons 4u*u3(+5+s t &ur%a0s n*ussnt & +5+ sort. I&s &'rnt un ar+$ for+ida-& t32ortrnt &s T0rr2$nins 6 s 7oindr 6 u3. L rnd('ous $tait%rs du &ac Vad$+on1 t i&s s*0 +irnt n -atai&&. Prs4u tous &s

 T0rr2$nins 0 %$rirnt t i& n*0 ut 4u 4u&4us Bons 4ui$c2a%%rnt %ar &a fuit. )ais1 &*ann$ sui'ant1 i&s s &i/urnt unscond fois1 t1 a0ant nrC&$ tout &a 7unss1 i&s donnrnt -atai&&au3 Ro+ains. I& 0 furnt ntir+nt d$faits1 t contraints1 +a&/r$tout &ur ;rt$1 6 d+andr &a %ai3 au3 Ro+ains1 t 6 fair un trait$a'c u3. Tout cci s %assa trois ans a'ant 4u P0rr2us ntr<t dans&*Ita&i1 t cin4 ans a'ant &a d$rout ds Gau&ois 6 =&%2s. = cttfurur d /urr1 4u &a fortun s+-&ait a'oir souW$ au3 Gau&ois1&s Ro+ains tirrnt du3 /rands a'anta/s. L %r+ir fut14u*accoutu+$s 6 5tr -attus %ar &s Gau&ois1 i&s n %ou'aint ni rin'oir ni rin craindr d %&us trri-& 4u c 4ui &ur $tait arri'$ , tc*st %our c&a 4u P0rr2us &s trou'a si 3rc$s t si a/urris. L*autra'anta/ fut 4u1 &s Gau&ois r$duits t do+%t$s1 i&s furnt n $tat d

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 14/45

r$unir touts &urs forcs1 contr P0rr2us d*a-ord1 %our d$fndr&*Ita&i1 t nsuit contr &s #art2a/inois1 %our &ur n&'r &a Sici&.

Pndant &s 4uarant(cin4 ans 4ui sui'irnt cs d$faits1 &s Gau&oisrstrnt tran4ui&&s1 t '$curnt n -onn int&&i/nc a'c &s

Ro+ains. )ais a%rs 4u & t+%s ut fait sortir d c +ond cu3 4uia'aint $t$ t$+oins ocu&airs d &urs +a&2urs1 &s 7uns /ns 4ui&ur succ$drnt1 /ns -rutau3 t f$rocs1 t 4ui 7a+ais n*a'aint niconnu ni $%rou'$ & +a&1 co++ncrnt 6 r+ur1 co++ i& arri'ordinair+nt. I&s c2rc2rnt 4ur&& au3 Ro+ains %our ds-a/at&&s1 t ntra8nrnt dans &ur %arti &s Gau&ois ds A&%s.=*a-ord & %u%& n*ut %oint d %art 6 cs +ou'+nts s$ditiu3 ,tout s tra+ait scrt+nt ntr &s c2fs. = &6 'int 4u &s Transa&%ins s*$tant a'anc$s a'c un ar+$ 7us4u*6 Ari+inu+1 &%u%&1 c2 &s Bons n 'ou&ut %as +arc2r a'c u3. I& s r$'o&tacontr ss c2fs1 s*$&'a contr cu3 4ui 'naint d*arri'r1 t tua ss%ro%rs rois Atis t Ga&atus. I& 0 ut +5+ un -atai&& ran/$1 o9 i&ss +assacrrnt &s uns &s autrs. Ls Ro+ains1 $%ou'ant$s d&*irru%tion ds Gau&ois1 s +irnt n ca+%a/n , +ais1 a%%rnant4u*i&s s*$taint d$faits u3(+5+s1 i&s r%rirnt &a rout d &ur %a0s.

#in4 ans a%rs1 sous & consu&at d )arcus L$%idus1 &s Ro+ains%arta/rnt ntr u3 &s trrs du Picnu+1 d*o9 i&s a'aint c2ass$&s S$nonais. # fut #. &a+inius1 4ui1 %our ca%ti'r &a fa'ur du%u%&1 introduisit ctt nou'&& &oi1 4u*on %ut dir a'oir $t$ &a%rinci%a& caus d &a corru%tion ds +Xurs ds Ro+ains1 t nsuit

d &a /urr 4u*i&s urnt a'c &s S$nonais. P&usiurs %u%&s d &anation /au&ois ntrrnt dans &a 4ur&&1 surtout &s Bons1 4ui$taint &i+itro%2s ds Ro+ains. I&s s %rsuadrnt 4u c n*$tait%&us %our co++andr t %our fair &a &oi1 4u &s Ro+ains &satta4uaint1 +ais %our &s %rdr t &s d$truir ntir+nt. =ansctt %ns$1 &s Insu-rins t &s Bons1 &s du3 %&us /randstri-us d &a nation1 s &i/unt ns+-& t n'oint c2 &s Gau&ois14ui 2a-itaint & &on/ ds A&%s t du R2Cn1 t 4u*on a%%&aitG$sats1 %arc 4u*i&s sr'aint %our un crtain so&d1 car c*st c4u si/ni; %ro%r+nt c +ot. Pour /a/nr &urs du3 rois#onco&itan t Anrost1 t &s n/a/r 6 ar+r contr &s Ro+ains1

i&s &ur font %r$snt d*un so++ consid$ra-& , i&s &ur +ttntd'ant &s 0u3 &a /randur t &a %uissanc d c %u%& ! i&s &sattnt %ar &a 'u ds ric2sss i++nss 4u*un 'ictoir /a/n$ sur&ui n +an4ura %as d &ur %rocurr1 i&s &ur %ro+ttntso&nn&&+nt d %arta/r a'c u3 tous &s %$ri&s d ctt /urr ,i&s &ur ra%%&&nt &s 3%&oits d &urs anc5trs1 4ui1 a0ant %ris &sar+s contr &s Ro+ains1 &s a'aint co+%&t+nt -attus1 ta'aint %ris d*+-&$ &a 'i&& d Ro+ , 4ui n $taint rst$s &s+a8trs1 ainsi 4u d tout c 4ui $tait ddans1 %ndant s%t +ois , t4ui1 a%rs a'oir c$d$ t rndu &a 'i&&1 non su&+nt sans 0 5trforc$s1 +ais +5+ a'c rconnaissanc d &a %art ds Ro+ains1$taint rtourn$s sains t saufs1 t c2ar/$s d -utin dans &ur %atri.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 15/45

#tt 2aran/u $c2au:a t&&+nt &s s%rits1 4u 7a+ais on n 'itsortir d cs %ro'incs un ar+$ %&us no+-rus1 t co+%os$ dso&dats %&us -ra's t %&us -&&i4uu3. Au -ruit d c sou&'+nt1 ontr+-& 6 Ro+ %our &*a'nir ! tout 0 st dans & trou-& t dans &afra0ur. On &' ds trou%s , on fait ds +a/asins d 'i'rs t d

+unitions1 on +n &*ann$ 7us(4u sur &s frontirs1 co++ si &sGau&ois $taint d$76 dans & %a0s1 4uoi4u*i&s n fussnt %as ncorsortis du &ur.

#HAPITRE V

 Trait$ ds Ro+ains a'c Hasdru-a&. ( Irru%tion ds Gau&ois dans&*Ita&i. ( Pr$%aratifs ds Ro+ains.

En Es%a/n &a %uissanc ds #art2a/inois s*$tndait t s*a:r+issaitd %&us n %&us %ndant tous cs +ou'+nts1 sans 4u &s Ro+ains%ussnt 0 +ttr o-stac&. Ls Gau&ois &s %rssaint &*$%$ dans &srins , co++nt 'i&&r sur c 4ui s %assait dans un ro0au+ $&oi/n$K # 4ui &ur i+%ortait & %&us1 $tait d s +ttr n srt$ contr &sGau&ois , i&s 0 donnrnt tous &urs soins. A%rs a'oir +is ds -ornsau3 con4u5ts ds #art2a/inois %ar un trait$ fait a'c Hasdru-a&1 tdont nous a'ons %ar&$ %&us 2aut1 i&s n %nsrnt %&us 4u*6 ;nir un-onn fois a'c &*nn+i & %&us %roc2.

Huit ans a%rs & %arta/ ds trrs du Picnu+1 &s G$sats t &sautrs Gau&ois franc2irnt &s A&%s t 'inrnt ca+%r sur & PC. Lur

ar+$ $tait no+-rus t su%r-+nt $4ui%$. Ls Insu-rins t &sBons soutinrnt aussi consta++nt & %arti 4u*i&s a'aint %ris , +ais&s V$nts t &s #$no+ans s ran/rnt du cCt$ ds Ro+ains1/a/n$s %ar &s a+-assadurs 4u*on &ur a'ait n'o0$s1 c 4ui o-&i/a&s rois /au&ois d &aissr dans & %a0s un %arti d &ur ar+$ %our& /ardr contr cs %u%&s. I&s %artnt nsuit1 t %rnnnt &urrout %ar &a T0rr2$ni1 a0ant a'c u3 cin4uant +i&& 2o++s d%id1 'in/t +i&& c2'au31 t autant d c2ariots. Sur &a nou'&& 4u&s Gau&ois a'aint %ass$ &s A&%s1 &s Ro+ains ;rnt +arc2r LuciusÉ+i&ius1 &*un ds consu&s1 6 Ari+inu+1 %our arr5tr &s nn+is %arct ndroit. "n ds %r$turs fut n'o0$ dans &a T0rr2$ni. #aus

Ati&ius1 &*autr consu&1 $tait a&&$ d'ant dans &a Sardai/n. Tout c 4uirsta d cito0ns dans Ro+ $tait constrn$1 t cro0ait touc2r au+o+nt d sa %rt. #tt fra0ur n*a rin 4ui doi' sur%rndr ,&*3tr$+it$ o9 &s Gau&ois &s a'aint autrfois r$duits $tait ncor%r$snt 6 &urs s%rits. Pour $'itr un s+-&a-& +a&2ur1 i&sass+-&nt c 4u*i&s a'aint d trou%s , font d nou'&&s &'$s , i&s+andnt 6 &urs a&&i$s d s tnir %r5ts , i&s font 'nir ds %ro'incsd &ur do+ination &s r/istrs o9 $taint +ar4u$s &s 7uns /nsn </ d %ortr &s ar+s1 a;n d conna8tr touts &urs forcs. Ondonna au3 consu&s &a %&us /rand %arti ds trou%s1 t c 4u*i& 0a'ait d +i&&ur %ar+i &&s. =s 'i'rs t ds +unitions1 on n a'aitfait un si /rand a+as1 4u &*on n*a %oint d*id$ 4u*i& s*n soit 7a+aisfait un %ari&. I& &ur 'nait ds scours1 t d touts sorts1 t d tous

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 16/45

&s cCt$s , car t&& $tait &a trrur 4u &*irru%tion ds Gau&ois a'aitr$%andu dans &*Ita&i1 4u c n*$tait %&us %our &s Ro+ains 4u &s%u%&s cro0aint %ortr &s ar+s , i&s n %nsaint %&us 4u c*$tait 6&a %uissanc d ctt r$%u-&i4u 4u &*on n 'ou&ait , c*$tait %our u3(+5+s1 %our &ur %atri1 %our &urs 'i&&s1 4u*i&s crai/naint , t c*st

%our c&a 4u*i&s $taint si %ro+%ts 6 3$cutr tous &s ordrs 4u*on&ur donnait.

aisons & d$tai& ds %r$%aratifs d ctt /urr t ds trou%s 4u &sRo+ains a'aint a&ors ! d &6 on 7u/ra n 4u& $tat $taint &sa:airs d c %u%&1 &ors4u Hanni-a& osa &*atta4ur , t co+-in ssforcs $taint for+ida-&s1 &ors4u c /$n$ra& ds #art2a/inois ut&*audac d &ui tnir t5t1 4uoi4u*i& &*ait fait ass 2urus+nt %our& 7tr dans d trs /rands +-arras. >uatr &$/ions ro+ains1c2acun d cin4 +i&& du3 cnts 2o++s d %id t d trois cntsc2'au31 %artirnt a'c &s consu&s , i& 0 a'ait ncor a'c u31 ducCt$ ds a&&i$s1 trnt +i&& 2o++s d*infantri t 4uatr +i&&c2'au31 tant ds Sa-ins 4u ds T0rr2$nins1 4u &*a&ar+ /$n$ra&a'ait fait accourir au scours d Ro+1 t 4u &*on n'o0a sur &sfrontirs d &a T0rr2$ni a'c un %r$tur %our &s co++andr. LsO+-rins t &s Sarsinats 'inrnt aussi d &*A%nnin au no+-r d'in/t +i&&1 t a'c u3 autant d V$nts t d #$no+ans1 4u &*on+it sur &s frontirs d &a Gau&1 a;n 4u1 s 7tant sur &s trrs dsBons1 i&s ra%%&assnt c2 u3 cu3 4ui n $taint sortis1 t &sd$tac2assnt ainsi ds autrs. # furnt &6 &s trou%s dstin$s 6 &a/ard du %a0s. F Ro+ on tnait %r5t1 d %ur d*5tr sur%ris1 un cor%s

d*ar+$ 4ui1 dans &*occasion1 tnait &iu d trou%s au3i&iairs1 t 4ui$tait co+%os$ d 'in/t +i&& %i$tons ro+ains t d 4uin cntsc2'au31 d trnt +i&& %i$tons ds a&&i$s t d du3 +i&& 2o++sd ca'a&ris. Ls r/istrs n'o0$s au s$nat %ortaint 4uatr('in/t+i&& 2o++s d %id t cin4 +i&& c2'au3 %ar+i &s Latins1 t c2&s Sa+nits soi3ant(di3 +i&& %i$tons t s%t +i&& c2'au3. LsIa%0/s t &s )$sa%0/s fournissaint outr c&a cin4uant +i&&fantassins t si +i&& ca'a&irs , &s Lucanins1 trnt +i&&2o++s d %id t trois +i&& c2'au3 , &s )arss1 &s )arucinins1&s $rntinins t &s Vstinins1 'in/t +i&& 2o++s d %id t4uatr +i&& c2'au3. =ans &a Sici& t 6 Tarnt i& 0 a'ait ncor du3

&$/ions1 co+%os$s c2acun d 4uatr +i&& 2o++s d %id t ddu3 cnts c2'au3. Ls Ro+ains t &s #a+%anins faisaintns+-& du3 cnt cin4uant +i&& 2o++s d*infantri1 t 'in/t(trois +i&& d ca'a&ri. = sort 4u &*ar+$ ca+%$ d'ant Ro+$tait d %&us d cnt cin4uant +i&& 2o++s d %id t d di3 +i&&c2'au31 t cu3 4ui $taint n $tat d %ortr &s ar+s1 tant %ar+i&s Ro+ains 4u %ar+i &s a&&i$s1 s*$&'aint 6 s%t cnt +i&& 2o++sd %id t soi3ant(di3 +i&& c2'au3. # sont %ourtant &6 cu34u*Hanni-a& 'int atta4ur 7us4u dans &*Ita&i1 4uoi4u*i&s n*t %as'in/t +i&& 2o++s1 co++ nous & 'rrons %&us au &on/ dans &asuit.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 17/45

A %in &s Gau&ois furnt(i&s arri'$s dans &a T0rr2$ni1 4u*i&s 0%ortrnt & ra'a/ sans craint1 t sans 4u %rsonn &s arr5t<t. I&ss*a'ancrnt n;n 'rs Ro+. =$76 i&s $taint au3 n'irons d#&usiu+1 'i&& 6 trois 7ourn$s d ctt ca%ita&1 &ors4u*i&s a%%rnnnt4u &*ar+$ ro+ain1 4ui $tait dans &a T0rr2$ni1 &s sui'ait d %rs t

a&&ait &s attindr. I&s rtournrnt aussitCt sur &urs %as1 %our n'nir au3 +ains a'c &&. Ls du3 ar+$s n furnt n %r$snc4u 'rs & couc2r du so&i&1 ca+%rnt 6 fort %u d distanc &*und &*autr1 La nuit 'nu1 &s Gau&ois a&&u+nt ds fu31 t a0antdonn$ ordr 6 &ur ca'a&ri1 ds 4u &*nn+i &*aurait a%rçu &+atin1 d sui'r &a rout 4u*i&s a&&aint %rndr1 i&s s rtirnt sans-ruit 'rs $su&1 t %rnnnt &6 &urs 4uartirs1 dans & dssin d*0attndr &ur ca'a&ri , t 4uand && aurait r7oint & /ros d &*ar+$1d fondr 6 &*i+%ro'ist sur &s Ro+ains. #u3(ci1 6 &a %oint du 7our'o0ant ctt ca'a&ri1 croint 4u &s Gau&ois ont %ris &a fuit1 t s+ttnt 6 &a %oursui'r. I&s a%%roc2nt1 &s Gau&ois s +ontrnt tto+-nt sur u3 ! &*action s*n/a/ a'c 'i/uur1 +ais &s Gau&ois1%&us -ra's t n %&us /rand no+-r1 urnt & dssus. Ls Ro+ains%rdirnt &6 au +oins si3 +i&& 2o++s , & rst %rit &a fuit1 &a%&u%art 'rs un crtain %ost a'anta/u31 o9 i&s s cantonnrnt.=*a-ord &s Gau&ois %nsrnt 6 &s forcr , c*$tait & -on %arti1 +aisi&s c2an/rnt d snti+nt. ati/u$s t 2arass$s %ar &a +arc2 4u*i&sa'aint fait &a nuit %r$c$dnt1 i&s ai+rnt +iu3 %rndr 4u&4ur%os1 &aissant su&+nt un /ard d ca'a&ri autour d &a 2auturo9 &s fu0ards s*$taint rtir$s1 t r+ttant au &nd+ain 6 &sassi$/r1 n cas 4u*i&s n s rndissnt %as d*u3(+5+s.

Pndant c t+%s(&6 Lucius É+i&ius1 4ui a'ait son ca+% 'rs &a +rAdriati4u1 a0ant a%%ris 4u &s Gau&ois s*$taint 7t$s dans &a T0rr2$ni1 t 4u*i&s a%%roc2aint d Ro+1 'int n di&i/nc auscours d sa %atri1 t arri'a fort 6 %ro%os. S*$tant ca+%$ %roc2ds nn+is1 &s fu0ards 'irnt &s fu3 d dssus &ur 2autur1 t sdoutant -in d c 4u c*$tait1 i&s r%rirnt coura/. I&s n'oint au%&us 'it 4u&4us(uns ds &urs sans ar+s %ndant &a nuit t 6tra'rs un for5t1 %our annoncr au consu& c 4ui &ur $tait arri'$.É+i&ius1 sans %rdr d t+%s 6 d$&i-$rr1 co++and au3 tri-uns1ds 4u & 7our co++ncrait 6 %ara8tr1 d s +ttr n +arc2

a'c &*infantri , &ui(+5+ s +t 6 &a t5t d &a ca'a&ri1 t +arc2droit 'rs &a 2autur. Ls c2fs ds Gau&ois a'aint aussi 'u &s fu3%ndant &a nuit1 t1 con7cturant 4u &s nn+is $taint %roc2s1 i&stinrnt consi&. An$rost1 &ur roi1 dit 4u*a%rs a'oir fait un si ric2-utin ?car c -utin $tait i++ns n %risonnirs1 n -stiau3 t n-a/a/s@1 i& n*$tait %as 6 %ro%os d s*3%osr 6 un nou'au co+-at1ni d courir & ris4u d %rdr tout , 4u*i& 'a&ait +iu3 %our u3rtournr dans &ur %atri , 4u*a%rs s*0 5tr d$c2ar/$s d &ur -utin1i&s sraint %&us n $tat1 si on & trou'ait -on1 d r%rndr &s ar+scontr &s Ro+ains. Tous s ran/ant 6 ct a'is1 a'ant & 7our i&s&'nt & ca+%1 t %rnnnt &ur rout & &on/ d &a +r1 %ar &a T0rr2$ni. >uoi4u Lucius t r$uni 6 ss trou%s c&&s 4ui s*$taintr$fu/i$s sur &a 2autur1 i& n crut %as %our c&a 4u*i& ft d &a

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 18/45

%rudnc d 2asardr un -atai&& ran/$ , i& %rit & %arti d sui'r &snn+is1 t d*o-sr'r &s t+%s t &s &iu3 o9 i& %ourrait &sinco++odr t r/a/nr & -utin.

#HAPITRE VI

Batai&& t 'ictoir ds Ro+ains contr &s Gau&ois %roc2 d T$&a+on.

L 2asard 'ou&ut 4u dans c t+%s(&6 +5+1 #aius Ati&ius1 'nant dSardai/n1 d$-ar4u<t ss &$/ions 6 Pis1 t &s conduis8t 6 Ro+ %arun rout contrair 6 c&& ds Gau&ois. A T$&a+on1 'i&& ds T0rr2$nins1 4u&4us fourra/urs /au&ois $tant to+-$s sur&*a'ant(/ard du consu&1 &s Ro+ains s*n saisirnt. Intrro/$s %arAti&ius1 i&s racontrnt tout c 4ui s*$tait %ass$1 4u*i& 0 a'ait dans &'oisina/ du3 ar+$s t 4u c&& ds Gau&ois $tait fort %roc21a0ant n 4uu c&& d*É+i&ius. L consu& fut touc2$ d &*$c2c 4uson co&&/u a'ait sou:rt , +ais i& fut c2ar+$ d*a'oir sur%ris &sGau&ois dans &ur +arc21 t d &s 'oir ntr du3 ar+$s.Sur(&(c2a+% i& co++and au3 tri-uns d ran/r &s &$/ions n-atai&&1 d donnr 6 &ur front &*$tndu 4u &s &iu3 %r+ttraint1t d*a&&r +i&itair+nt au(d'ant d &*nn+i. Sur & c2+in i& 0 a'aitun 2autur au %id d &a4u&& i& fa&&ait 4u &s Gau&ois %assassnt !Ati&ius 0 courut a'c &a ca'a&ri1 t s &o/a sur & so++t1 dans &dssin d co++ncr & %r+ir & co+-at1 %rsuad$ 4u %ar &6 i&aurait &a +i&&ur %art 6 &a /&oir d &*$'$n+nt. Ls Gau&ois1 4uicro0aint Ati&ius -in &oin1 'o0ant ctt 2autur occu%$ %ar &s

Ro+ains n sou%çonnrnt rin autr c2os1 sinon 4u %ndant &anuit E+i&ius a'ait -attu &a ca+%a/n a'c sa ca'a&ri %our s*+%arr& %r+ir ds %osts a'anta/u3. Sur c&a i&s d$tac2rnt aussi &a&ur t 4u&4us so&dats ar+$s 6 &a &$/r1 %our c2assr &s Ro+ainsd &a 2autur. )ais a0ant su d*un %risonnir 4u c*$tait Ati&ius 4ui&*occu%ait1 i&s +ttnt au /&us 'it &*infantri n -atai&&1 t &adis%osnt d +anir 4u1 ran/$ dos 6 dos1 && faisait front %ard'ant t %ar drrir , ordr d -atai&& 4u*i&s %rirnt sur & ra%%ortdu %risonnir t sur c 4ui s %assait actu&&+nt1 %our s d$fndrt contr cu3 4u*i&s sa'aint 5tr 6 &ur %oursuit1 t contr cu34u*i&s auraint n t5t.

+i&ius a'ait -in ou %ar&r du d$-ar4u+nt ds &$/ions 6 Pis1 +aisi& n s*attndait %as 4u*&&s sraint si %roc2 , i& n*a%%rit sr+nt &scours 4ui &ui $tait tnu 4u %ar & co+-at 4ui s donna sur &a2autur. I& 0 n'o0a aussi d &a ca'a&ri1 t n +5+ t+%s i&conduisit au3 nn+is1 &*infantri1 ran/$ 6 &a +anir ordinair.

=ans &*ar+$ ds Gau&ois1 &s G$rats1 t a%rs u3 &s Insu-rins1faisaint front du cCt$ d &a 4uu1 4u*E+i&ius d'ait atta4ur , i&sa'aint 6 dos &s Tauris4u t &s Bons1 4ui faisaint fac du cCt$1%ar o9 Ati&ius d'ait 'nir. Ls c2ariots -ordaint &s ai&s1 t & -utinfut +is sur un ds +onta/ns 'oisins1 a'c un d$tac2+nt %our &/ardr. #tt ar+$ 6 du3 fronts n*$tait %as su&+nt trri-& a

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 19/45

'oir1 && $tait ncor tr$s %ro%r %ont &*action. Ls Insu-rins 0%araissaint a'c &urs -rais1 t n*a0ant autour d*u3 4u ds sais&$/rs. Ls G$sats1 au3 %r+irs ran/s1 soit %ar 'anit$1 soit %ar-ra'our1 a'aint +5+ 7t$ -as tout '5t+nt1 t1 ntir+nt nus1n /ardrnt 4u &urs ar+s1 d %ur 4u &s -uissons 4ui s

rncontraint &6 n crtains ndroits n &s arr5tassnt t n &s+%5c2assnt d*a/ir. L %r+ir c2oc s ;t sur &a 2autur t fut 'uds ca'a&irs /au&ois t ro+ains. Au cours d &a &utt1 & consu&Atti&ius1 4ui %a0ait d sa %rsonn a'c un 'ai&&anc 3traordinair1trou'a &a +ort t on a%%orta sa t5t au roi ds Gau&ois.

)a&/r$ c&a1 &a ca'a&ri ro+ain ;t si -in son d'oir1 4u*&&+%orta & %ost1 t /a/na un %&in 'ictoir sur c&& ds nn+is.

L*infantri s*a'ança nsuit &*un contr &*autr. # fut un s%ctac&fort sin/u&ir t aussi sur%rnant %our cu3 4ui1 sur & r$cit d*un fait1%u'nt %ar i+a/ination s & +ttr co++ sous &s 0u31 4u %ourcu3 4ui n $taint t$+oins , car un -atai&& ntr trois ar+$s 6 &afois st assur$+nt un action d*un s%c t d*un +anou'r -in%articu&irs. =*ai&&urs au7ourd*2ui1 co++ a&ors1 i& n*st %as ais$ dd$+5&r si &s Gau&ois1 atta4u$s d du3 cCt$s1 s*$taint for+$s1 d &a+anir &a +oins a'anta/us ou &a %&us con'na-&. I& st 'rai 4u*i&sa'aint 6 co+-attr d du3 cCt$s , +ais ainsi ran/$s dos 6 dos1 i&ss +ttaint +utu&&+nt 6 cou'rt d tout c 4ui %ou'ait &s%rndr n 4uu1 t1 c 4ui d'ait & %&us contri-ur 6 &a 'ictoir1tout +o0n d fuir &ur $tait intrdit1 t un fois d$faits1 i& n*0 a'ait

%&us %our u3 d sa&ut 6 s%$rr , car t& st &*a'anta/ d&*ordonnanc 6 du3 fronts. >uant au3 Ro+ains1 'o0ant &s Gau&oissrr$s ntr du3 ar+$s t n'&o%%$s d touts %arts1 i&s n%ou'aint 4u -in s%$rr du co+-at , +ais1 d*un autr cCt$1 &adis%osition d cs trou%s t & -ruit 4ui s*0 faisait1 &s 7taint dans&*$%ou'ant. La +u&titud ds cors t ds tro+%tts 0 $taitinno+-ra-&1 t1 tout &*ar+$ a7outant 6 cs instru+nts ss cris d/urr1 & 'acar+ $tait t& 4u &s &iu3 'oisins1 4ui &rn'o0aint1s+-&aint d*u3(+5+s 7oindr ds cris 6 c concrt.Non +oins :ra0ants %ar &ur su& a%%arnc t %ar &urs cris$taint &s /urrirs nus a&i/n$s n a'ant1 2o++s d*un statur

3c%tionn&& t dans &a %&in for+ d &ur </ , outr 4u*i& n*0 na'ait %oint dans &s %r+irs co+%a/nis1 4ui n*t & cor%s t &s-ras orn$s d co&&irs t d -rac&ts d*or. A &*as%ct d ctt ar+$&s Ro+ains n %urnt 6 &a '$rit$ s d$fndr d 4u&4u fra0ur1+ais &*s%$ranc d*un ric2 -utin na++a &ur coura/.Ls arc2rss*a'ancrnt sur & front d &a %r+ir &i/n1 s&on &a coutu+ dsRo+ains1 t co++ncnt &*action %ar un /r5& $%ou'anta-& dtraits. Ls Gau&ois ds drnirs ran/s n*n sou:rirnt %as3tr5++nt1 &urs -rais t &urs sais &s n d$fndirnt , +aiscu3 ds %r+irs1 4ui n s*attndaint %as 6 c %r$&ud1 t 4uin*a'aint rin sui &ur cor%s 4ui &s +it 6 cou'rt1 n furnt trsinco++od$s. I&s n sa'aint 4u fair %our %arr &s cou%s ! &ur-ouc&ir n*$tait %as ass &ar/ %our &s cou'rir , i&s $taint nus1 t

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 20/45

%&us &urs cor%s $taint /rands1 %&us i& to+-ait d traits sur u3. S'n/r sur &s arc2rs +5+s ds -&ssurs 4u*i&s rc'aint1 c&a$tait i+%ossi-&1 i&s n $taint tro% $&oi/n$s , t d*ai&&urs1 co++nta'ancr au tra'rs d*un si /rand no+-r d traits K =ans ct+-arras1 &s uns1 trans%ort$s d co&r t d d$ss%oir1 s 7ttnt

inconsid$r$+nt %ar+i &s nn+is1 t s &i'rnt in'o&ontair+nt 6&a +ort , &s autrs1 %<&s1 d$faits1 tr+-&ants1 rcu&nt t ro+%nt &sran/s 4ui $taint drnir u3. #*st ainsi 4u1 ds &a %r+iratta4u1 furnt ra-aiss$s &*or/ui& t &a ;rt$ ds G$sats.>uand &sarc2rs s furnt rtir$s1 &s Insu-rins1 &s Bons t &s Tauris4usn 'inrnt au3 +ains. I&s s -attirnt a'c tant d*ac2arn+nt1 4u1+a&/r$ &s %&ais dont i&s $taint cou'rts1 on n %ou'ait &s arrac2rd &ur %ost. Si &urs ar+s ussnt $t$ &s +5+s 4u c&&s dsRo+ains1 i&s r+%ortaint &a 'ictoir. I&s a'aint 6 &a '$rit$ co++u3 ds -ouc&irs %our %arr1 +ais &urs $%$s n &ur rndaint %as&s +5+s sr'ics ! c&&s ds Ro+ains tai&&aint t %rçaint1 au &iu4u &s &urs n fra%%aint 4u d tai&&. #s trou%s n soutinrnt &c2oc 4u 7us4u*6 c 4u &a ca'a&ri ro+ain ft dscndu d &a2autur1 t &s t %riss n anc. A&ors &*infantri fut tai&&$ n%ics1 t &a ca'a&ri s*nfuit n d$rout. >uarant +i&& Gau&oisrstrnt sur &a %&ac 1 t on ;t au +oins di3 +i&&1 %risonnirs1 ntr&s4u&s $tait #onco&itan1 un d &urs rois. An$rost s sau'a a'c4u&4us(uns ds sins1 n 7 n sais 4u& ndroit1 o9 i& s tua &ui tss a+is d sa %ro%r +ain. E+i&ius1 a0ant ra+ass$ &s d$%oui&&s1 &sn'o0a 6 Ro+1 t rndit & -utin 6 cu3 6 4ui i& a%%artnait , %uis1+arc2ant 6 &a t5t ds &$/ions %ar &a Li/uri1 i& s 7ta sur & %a0s ds

Bons1 0 &aissa ss so&dats s /or/r d -utin1 t r'int 6 Ro+ %ud 7ours a%rs a'c &*ar+$. Tout c 4u*i& a'ait %ris d dra%au31 dco&&irs t d -rac&ts1 i& &*+%&o0a 6 &a d$coration du #a%ito& , &rst ds d$%oui&&s t &s %risonnirs sr'irnt 6 ornr son trio+%2.#*st ainsi 4u*$c2oua ctt for+ida-& irru%tion ds Gau&ois1 4ui+naçait d*un ruin ntir non su&+nt tout &*Ita&i1 +ais Ro++5+.

A%rs c succs1 &s Ro+ains n doutant %oint 4u*i&s n fussnt n$tat d c2assr &s Gau&ois d tous &s ni'rons du PC1 i&s ;rnt d/rands %r$%aratifs d /urr1 &'rnt ds trou%s1 t &s n'o0rnt

contr u3 sous &a conduit d >. u&'ius t d Titus )an&ius1 4ui'naint d*5tr cr$$s consu&s. #tt irru%tion $%ou'anta &s Bons1 ti&s s rndirnt 6 discr$tion. =u rst &s %&uis furnt si /rosss1 t &a%st ra'a/a t&&+nt &*ar+$ ds Ro+ains1 4u*i&s n ;rnt rin d%&us %ndant ctt ca+%a/n.

L*ann$ sui'ant1 Pu-&ius urius t #aius &a+inius s 7trnt ncordans &a Gau&1 %ar & %a0s ds Ana+ars1 %u%& ass %u $&oi/n$ d)arsi&&. A%rs &ur a'oir %rsuad$ d s d$c&arr n &ur fa'ur1 i&sntrnt dans & %a0s ds Insu-rins1 %ar &*ndroit o9 &*Adda s 7ttdans & PC. A0ant $t$ fort +a&trait$s au %assa/ t dans &ursca+%+nts1 t +is 2ors d*$tat d*a/ir1 i&s ;rnt un trait$ a'c c%u%& t sortirnt du %a0s. A%rs un +arc2 d %&usiurs 7ours1 i&s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 21/45

%assrnt & #&uson1 ntrrnt dans & %a0s ds #$no+ans1 &ursa&&i$s1 a'c &s4u&s i&s r'inrnt fondr1 %ar & -as ds A&%s1 sur &s%&ains ds Insu-rins1 o9 i&s +irnt & fu t sacca/rnt tous &s'i&&a/s. Ls c2fs d c %u%& 'o0ant &s Ro+ains dans unr$so&ution ;3 d &s 3tr+inr1 %rirnt n;n & %arti d tntr &a

fortun t d ris4ur & tout %our & tout ! %our c&a 1 i&s rass+-&ntn un +5+ ndroit tous &s dra%au31 +5+ cu3 4ui $taintr&'$s d*or1 4u*i&s a%%&aint &s dra%au3 i++o-i&s1 t 4ui a'aint$t$ tir$s du t+%& d )inr'. I&s font %ro'ision d touts &s+unitions n$cssairs1 t1 au no+-r d cin4uant +i&& 2o++s1 i&s'ont 2ardi+nt t a'c un a%%ari& trri-& s ca+%r d'ant &snn+is.

Ls Ro+ains1 d -aucou% inf$riurs n no+-r1 a'aint d*a-orddssin d fair usa/1 dans ctt -atai&&1 ds trou%s /au&oiss 4ui$taint d &ur ar+$ , +ais1 sur &a r$3ion 4u*i&s ;rnt 4u &sGau&ois n s font %as scru%u& d*nfrindr &s trait$s1 t 4u c*$taitcontr &s Gau&ois 4u & co+-at d'ait s donnr1 i&s crai/nirntd*+%&o0r cu3 4u*i&s a'aint dans un a:air si d$&icat t sii+%ortant1 t1 %our s %r$cautionnr contr tout tra2ison1 i&s &s;rnt %assr au(d&6 d &a ri'ir1 t %&irnt nsuit &s %onts. Pouru31 i&s rstrnt n(dç61 t s +irnt n -atai&& sur & -ord1 a;n4u*a0ant drrir u3 un ri'ir 4ui n*$tait %as /u$a-&1 i&sn*s%$rassnt d sa&ut 4u d &a 'ictoir.

#tt -atai&& st c$&-r %ar &*int&&i/nc a'c &a4u&& &s Ro+ains

s*0 conduisirnt. Tout &*2onnur n st d au3 tri-uns1 4ui instruisirnt&*ar+$ n /$n$ra&1 t c2a4u so&dat n %articu&ir1 d &a +anirdont on d'ait co+-attr. #u3(ci1 dans &s co+-ats %r$c$dnts1a'aint o-sr'$ 4u & fu t &*i+%$tuosit$ ds Gau&ois1 tant 4u*i&sn*$taint %as nta+$s1 &s rndaint1 6 &a '$rit$1 for+ida-&s dans &%r+ir c2oc +ais 4u &urs $%$s n*a'aint %as d %oint1 4u*&&sn fra%%aint 4u d tai&& t 4u*un su& cou% , 4u & ;& s*n$+oussait1 t 4u*&&s s %&iaint d*un -out 6 &*autr , 4u si &sso&dats1 a%rs & %r+ir cou%1 n*a'aint %as & t+%s d &s a%%u0rcontr trr t d &s rdrssr a'c & %id1 & scond n*$tait d*aucun:t. Sur cs r+ar4us1 &s tri-uns distri-unt ntr &s +ani%u&s

d &a %r+ir &i/n &s %i4us ds triairs 4ui a'aint &ur %ost narrir1 co++andant 6 cs drnirs d s sr'ir d &urs $%$s. Onatta4u d front &s Gau&ois1 4ui n*urnt %as %&us tCt %ort$ &s%r+irs cou%s1 4u &urs sa-rs &ur d'inrnt inuti&s. A&ors &sRo+ains fondnt sur u3 &*$%$ 6 &a +ain1 sans 4u cu3(ci %uissntfair aucun usa/ ds &urs1 au &iu 4u &s Ro+ains1 a0ant ds $%$s%ointus t -in aU&$s1 fra%%nt d*stoc t non %as d tai&&. Portantdonc a&ors ds cou%s t sur &a %oitrin t au 'isa/ ds Gau&ois1 tfaisant %&ai sur %&ai1 i&s n 7trnt &a %&us /rand %arti sur &carrau. La %r$'o0anc ds tri-uns &ur fut d*un /rand scours dansctt occasion , car & consu& &a+inius n %ara8t %as1 dans cttoccasion1 s*5tr conduit a'c coura/. Ran/ant son ar+$ n-atai&& sur & -ord d &a +5+ ri'ir1 t n &aissant %ar &6 au3

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 22/45

co2orts aucun s%ac %our rcu&r1 i& Ctait 6 &a +anir dco+-attr ds Ro+ains c 4ui &ui st %articu&ir. Si1 %ndant &co+-at1 &s nn+is a'aint %rss$ t /a/n$ tant soit %u d trrainsur son ar+$1 && t $t$ rn'rs$ t cu&-ut$ dans &a ri'ir.Hurus+nt & coura/ ds Ro+ains &s +it 6 cou'rt d c

dan/r. I&s ;rnt un -utin i++ns1 t1 nric2is d d$%oui&&sconsid$ra-&s1 i&s r%rirnt & c2+in d Ro+. L*ann$ sui'ant &sGau&ois n'o0rnt d+andr &a %ai3 , +ais &s du3 consu&s1 )arcus#&audius t #n. #orn&ius n 7u/rnt %as 6 %ro%os 4u*on &a &uraccord<t. Ls Gau&ois r-ut$s s dis%osrnt 6 fair un drnir :ort.I&s a&&rnt &'r 6 &ur so&d c2 &s G$sats1 & &on/ du R2Cn1n'iron trnt +i&& 2o++s 4u*i&s tinrnt n 2a&in1 n attndant4u &s nn+is 'inssnt. Au %rint+%s &s consu&s ntrrnt dans &%a0s ds Insu-rins1 t1 s*$tant ca+%$s %roc2 d*Acrrs1 'i&& situ$ntr & PC t &s A&%s1 i&s 0 +ttnt & si/. #o++ i&s s*$taint &s%r+irs +%ar$s ds %osts a'anta/u31 &s Insu-rins n %urnta&&r au scours , c%ndant1 %our n fair &'r & si/1 i&s ;rnt%assr & PC 6 un %arti d &ur ar+$1 ntrrnt dans &s trrs dsAdr$ns1 t assi$/rnt #&astidiu+. F ctt nou'&&1 )arcus #&audius16 &a t5t d &a ca'a&ri t d*un %arti d &*infantri1 court auscours ds assi$/$s. Sur & -ruit 4u &s Ro+ains a%%roc2nt1 &sGau&ois &aissnt &6 #&astidiu+1 'innnt au d'ant ds nn+is t sran/nt n -atai&&. La ca'a&ri fond sur u3 a'c i+%$tuosit$1 i&ssoutinnnt a'c fr+t$ & %r+ir c2oc , +ais ctt ca'a&ri &sa0ant nsuit n'&o%%$s t atta4u$s n 4uu t n anc1 i&s%&irnt d touts %arts. "n %arti fut cu&-ut$ dans &a ri'ir1 & %&us

/rand no+-r fut %ass$ au ;& d &*$%$. Ls Gau&ois 4ui $taint dansAcrrs a-andonnrnt &a 'i&& au3 Ro+ains1 t s rtirrnt 6 )i&an14ui st &a ca%ita& ds Insu-rins.

#orn&ius s +t sur(&(c2a+% au3 trousss ds fu0ards1 t %ara8t toutd*un cou% d'ant )i&an. Sa %r$snc tint d*a-ord &s Gau&ois nrs%ct , +ais i& n*ut %as sitCt r%ris &a rout d*Acrrs1 4u*i&s fondntsur &ui1 c2ar/nt 'i'+nt son arrir(/ard1 n tunt un -onn%arti1 t +ttnt &*autr %arti n fuit. L consu& fait a'ancr&*a'ant(/ard1 t &*ncoura/ 6 fair t5t au3 nn+is , &*actions*n/a/ ! &s Gau&ois1 ;rs d &*a'anta/ 4u*i&s 'naint d

r+%ortr1 tinnnt fr+ 4u&4u t+%s , +ais1 -intCt nfonc$s1 i&s%rirnt &a fuit 'rs &s +onta/ns. #orn&ius &s 0 %oursui'it1 ra'a/a& %a0s t +%orta d forc &a 'i&& d )i&an. A%rs ctt d$rout1 &sc2fs ds Insu-rins1 n %r$'o0ant %&us d*occasion d s r&'r1 srndirnt au3 Ro+ains 6 discr$tion.Ainsi s tr+ina &a /urr contr &s Gau&ois. I& n s*n st %as 'u d%&us for+ida-&1 si &*on n 'ut 7u/r %ar &*audac d$ss%$r$ dsco+-attants1 %ar &s co+-ats 4ui s*0 sont &i'r$s1 t %ar & no+-r dcu3 4ui 0 ont %rdu &a 'i n -atai&& ran/$ , +ais1 6 &a r/ardr ducCt$ ds 'us 4ui ont %ort$ &s Gau&ois 6 %rndr &s ar+s t&*i+%rudnc a'c &a4u&& c2a4u c2os s*0 st fait1 i& n*0 ut 7a+aisd /urr %&us +$%risa-&1 %ar &a raison 4u cs %u%&s1 7 n dis %asdans &a %&u%art d &urs actions1 +ais /$n$ra&+nt dans tout c

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 23/45

4u*i&s ntr%rnnnt1 %rou'nt %&utCt &ur i+%$tuosit$ 4u*i&s nconsu&tnt &s r/&s d &a raison t d &a %rudnc. Aussi furnt(i&sc2ass$s d tous &s n'irons du PC1 6 4u&4us ndroits %rs 4ui sontau %id ds A&%s , t ct $'$n+nt +*a fait croir 4u*i& n fa&&ait %as&aissr dans &*ou-&i &ur %r+ir irru%tion1 &s faits 4ui s sont %ass$s

d%uis1 t &ur drnir d$fait.

#s 7u3 d &a fortun sont du rssort d &*2istoir1 t i& st -on d &strans+ttr 6 nos dscndants1 %our &ur a%%rndr 6 n %as craindr&s incursions su-its t irr$/u&irs ds Bar-ars. I&s 'rront %ar &64u*&&s durnt %u1 t 4u*i& st ais$ d s d$fair d cs sortsd*nn+is1 %our'u 4u*on &ur tinn t5t1 t 4u &*on +tt %&utCt toutn ou'r1 4u d &ur rin c$dr d c 4ui nous a%%artint. D suis%rsuad$ 4u cu3 4ui nous ont &aiss$ &*2istoir d &*irru%tion dsPrss dans &a Grc t ds Gau&ois 6 =&%2s1 ont -aucou%contri-u$ au succs ds co+-ats 4u &s Grcs ont soutnus %our+aintnir &ur &i-rt$ , car &ors4u*on s r%r$snt &s c2oss3traordinairs 4ui s ;rnt a&ors1 t &a +u&titud inno+-ra-&d*2o++s 4ui1 +a&/r$ &ur 'a&ur t &ur for+ida-& a%%ari& d/urr1 furnt 'aincus %ar ds trou%s 4ui surnt dans &s co+-ats&ur o%%osr &a r$so&ution1 &*adrss t &*int&&i/nc ! i& n*0 a %&us d+a/asins1 %&us d*arsnau31 %&us d*ann$ 4ui $%ou'ant ou 4ui fass%rdr &*s%$ranc d %ou'oir d$fndr son %a0s t sa %atri. Or1co++ &s Gau&ois n*ont %as su&+nt autrfois 7t$ &a trrur dans&a Grc1 +ais 4u c&a st ncor arri'$ %&usiurs fois d nos 7ours1d &6 un nou'&& raison %our +oi d r%rndr d %&us 2aut1 t d

ra%%ortr n a-r$/$ &s %rinci%au3 %oints d &ur 2istoir. R'nons+aintnant 6 c&& ds #art2a/inois.

#HAPITRE VII

Hanni-a& succd 6 Hasdru-a&. ( A-r$/$ d &*2istoir ds Ac2$ns. (Pour4uoi &s %u%&s du P$&o%onns %rirnt & no+ ds Ac2$ns. ( Lafor+ d &ur /ou'rn+nt r$ta-&i dans &a Grand Grc.( I&sr$conci&int &s Lac$d$+onins a'c &s T2$-ains.

Hasdru-a& a'ait /ou'rn$ &*Es%a/n %ndant 2uit ans1 t1 %ar &a

doucur t &a %o&itss dont i& usa n'rs &s %uissancs du %a0s1 %&us4u %ar &s ar+s1 i& a'ait fort $tndu &a %uissanc d sa r$%u-&i4u1&ors4u*un nuit i& fut $/or/$ dans sa tnt %ar un Gau&ois 4ui 'ou&aits 'n/r d 4u&4us in7ustics 4u c /$n$ra& &ui a'ait faits.Hanni-a&1 4uoi4u 7un1 a'ait donn$ tant d %ru's d son s%rit td son coura/1 4u &s #art2a/inois & 7u/rnt di/n d succ$dr 6Asdru2a& ! i& n*ut %as $t$ %&us tCt $&'$ 6 ctt di/nit$1 4u*6 ssd$+arc2s i& fut ais$ d 'oir 4u*i& n +an4urait %as d fait &a /urrau3 Ro+ains ! i& &a &ur ;t n :t %u d t+%s a%rs. =s &ors &s#art2a/inois t &s Ro+ains co++ncrnt 6 s sus%ctr &s uns &sautrs1 t 6 s c2rc2r 4ur&& ! cu3(&6 n*$%iant 4u &s occasionsd s 'n/r ds %rts 4u*i&s a'aint faits n Sici&1 cu3(ci stnant n /ard contr &s +surs 4u*i&s 'o0aint %rndr au3 autrs

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 24/45

, dis%ositions1 ds du3 cCt$s1 4ui +ar4uaint c&air+nt 4u &a/urr n tardrait %as 6 s*a&&u+r ntr cs du3 $tats.

 Dus4us ici nous a'ons ra%%ort$ d suit &s a:airs 4ui s sont%ass$s n Sici& t n Afri4u1 t &s $'$n+nts 4u*&&s ont

%roduits. Nous 'oici n;n arri'$s au t+%s o9 &s Ac2$ns1 & roiP2i&i%% t d*autrs a&&i$s ntr%rirnt contr &s Eto&ins &a /urr 4u&*on a%%&& socia& , o9 co++nça &a scond /urr ntr &sRo+ains t &s #art2a/inois1 a%%&$ %ar &a %&u%art ds 2istorins &s/urrs d*Hanni-a& , t o9 %ar cons$4unt nous a'ons %ro+is dco++ncr notr %ro%r 2istoir. )ais a'ant d*n 'nir &61 disons4u&4u c2os ds a:airs d &a Grc1 t a+nons(&s 7us4u*aut+%s o9 nous so++s1 a;n 4u c %r$a+-u& sr' $/a&+nt %ourtous &s %a0s. #ar c n*st %as su&+nt c 4ui st arri'$ c2 &sGrcs ou c2 &s Prss1 4u 7 + suis %ro%os$ d*$crir1 co++d*autrs ont fait a'ant +oi1 +ais tout c 4ui s*st %ass$ dans touts&s %artis du +ond connu ! dssin %our &*3$cution du4u& & sic&o9 nous 'i'ons +*a fourni ds scours %articu&irs1 dont 7 %ar&raidans un autr ndroit. Touc2ons donc au +oins &$/r+nt1 a'ant4u d*ntrr n +atir1 c 4ui r/ard &s %u%&s t &s &iu3 &s%&us c$&-rs d &*uni'rs.

F &*$/ard ds Asiati4us t ds É/0%tins1 i& suUra d %ar&r d c 4uis*st %ass$ c2 u3 d%uis & t+%s dont nous 'nons d %ar&r. #ar1outr 4u %&usiurs auturs ont $crit &*2istoir ds faits ant$riurs 6 ct+%s1 t 4u cs faits n sont i/nor$s d %rsonn1 d nos 7ours

+5+ i& n*st arri'$ aucun c2an/+nt dans cs du3 $tats1 t &afortun n*0 a rin introduit 4ui soit 3traordinair1 ou 4ui 'ai&& &a%in 4u*on fass +ntion d c 4ui a %r$c$d$. I& n*n st %as d+5+ ds Ac2$ns t d &a fa+i&& ro0a& ds )ac$donins ! nous n%ou'ons nous dis%nsr d*n r%rndr &*2istoir d %&us 2aut1 c&&(ci$tant ntir+nt $tint1 t &a r$%u-&i4u ds Ac2$ns1 au contrair1a0ant fait dans notr sic& ds %ro/rs %rodi/iu31 /r<c 6 &*union 4uir/n ntr touts ss %artis. =s & t+%s %ass$1 -in ds /nsa'aint t<c2$ d %rsuadr ctt union au3 %u%&s du P$&o%onns ,+ais co++ c*$tait %&utCt &ur int$r5t %articu&ir 4u c&ui d &a&i-rt$ co++un1 4ui &s faisait a/ir1 &a di'ision rstait tou7ours &a

+5+ ! au &iu 4u*au7ourd*2ui &a concord s*0 st si 2urus+nt$ta-&i1 4u*ntr u3 i& 0 a non su&+nt a&&ianc t a+iti$1 +ais+5+s &ois1 +5+s %oids1 +5+s +surs1 +5+ +onnai1 +5+s+a/istrats1 +5+s s$naturs1 +5+s 7u/s. En un +ot1 6 c&a %rs4u tous &s %u%&s du P$&o%onns n sont %as rnfr+$s dans &s+5+s +urai&&s1 tout & rst1 soit n /$n$ra&1 soit dans c2a4u 'i&&n %articu&ir1 st $/a& t %arfait+nt unifor+.

#o++nçons %ar 3a+inr d 4u&& +anir & no+ ds Ac2$nsst d'nu do+inant dans tout & P$&o%onns. # n*st crtain+nt%as %ar &*$tndu du %a0s1 ni %ar & no+-r ds 'i&&s1 ni %ar &sric2sss1 ni %ar & coura/ ds %u%&s , car cu3 4ui ds &*ori/in%ortnt c no+1 n sont distin/u$s %ar aucun d cs 4ua&it$s.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 25/45

L*Arcadi t &a Laconi occu%nt -aucou% %&us d trrain t sont-aucou% %&us %u%&$s 4u &*Ac2a , on n*0 c$drait non %&us 6aucun autr %arti d &a Grc %our &a 'a&ur. =*o9 'int donc4u*au7ourd*2ui c*st un 2onnur %our &s Arcadins1 &sLac$d$+onins t tous &s %u%&s du P$&o%onns1 d*a'oir %ris &s

&ois ds Ac2$ns1 t d*n %ortr & no+ K Attri-ur c&a 6 &a fortun1srait c2os ridicu& t fo&& , i& 'aut +iu3 n c2rc2r &a caus1%uis4u sans caus i& n s fait rin d -on ni d +au'ais. Or1 cttcaus1 c*st1 6 +on sns1 4u*i& n*st %oint d r$%u-&i4u o9 &*$/a&it$1 &a&i-rt$1 n un +ot un %arfait d$+ocrati1 s trou'nt a'c +oins d+$&an/ 4u dans c&& ds Ac2$ns.

Entr &s %u%&s du P$&o%onns dont && st co+%os$1 i& 0 n a 4uid*a-ord s %r$sntrnt d*u3(+5+s , d*autrs n %&us /randno+-r urnt -soin 4u*on &ur f8t 'oir &*int$r5t 4u*i&s a'aint d*0ntrr , i& fa&&ut usr d 'io&nc %our 0 attirr ncor 4u&4us autrs14ui1 aussitCt a%rs1 furnt -in aiss d*0 a'oir $t$ contraints , car &sancins cito0ns n*a'aint aucun %ri'i&/ sur cu3 4ui $taintassoci$s d nou'au Tout $tait $/a& %our &s uns co++ %our &sautrs. = ctt +anir1 &a r$%u-&i4u %ar'int -intCt o9 &&as%irait. Rin n*$tait %&us %uissant 4u &s du3 +o0ns dont && ssr'ait %our c&a1 7 'u3 dir &*$/a&it$ t &a doucur ! c*st 6 cs du3c2oss 4u &s P$&o%onn$sins doi'nt ctt %arfait union1 4ui fait &-on2ur dont nous 'o0ons 4u*i&s 7ouissnt %r$snt+nt.

Or1 ctt for+ d /ou'rn+nt s*o-sr'ait &on/t+%s au%ara'ant

c2 &s %u%&s d &*Ac2a. Voici un ou du3 %ru's d c fait1ntr +i&& 4u 7 %ourrais n ra%%ortr. A%rs 4u dans ctt %artid*Ita&i 4u*on a%%&& &a Grand Grc1 & co&&/ ds P0t2a/oricinsut $t$ +is n cndrs1 ctt 'io&nc causa d /rands +ou'+nts%ar+i &s %u%&s ! c&a n %ou'ait +an4ur d*arri'r1 a%rs unincndi o9 a'aint %$ri +is$ra-&+nt &s %rinci%au3 d c2a4u'i&&. On n 'it nsuit dans &s 'i&&s /rc4us d cs contr$s 4u+urtrs1 4u s$ditions1 4u trou-&s d tout s%c. A&ors1 4uoi4u&*on n'o0<t ds d$%ut$s d %rs4u touts &s %artis d &a Grc%our r$ta-&ir &a %ai31 i& n*0 ut 4u &s Ac2$ns 6 &a foi ds4u&s on'ou&ut -in s r+ttr t s*a-andonnr. Et c n fut %as su&+nt

n ctt occasion 4u & /ou'rn+nt ds Ac2$ns fut /ot$ c&ans&a Grand(Grc , 4u&4u t+%s a%rs on &*0 ado%ta d*unconsnt+nt unani+. Ls #rotoniats1 &s S0-arits1 &s#au&oniats co++ncrnt d concrt %ar $&'r un t+%& 6 Du%itrHo+orius1 t -<tirnt un $di;c %u-&ic1 %our 0 tnir &s ass+-&$s t&s d$&i-$rations , i&s %rirnt nsuit &s &ois t &s coutu+s dsAc2$ns1 t con'inrnt ntr u3 d s confor+r n tout 6 &ur/ou'rn+nt. Si dans &a suit i&s & 4uittrnt1 c n fut 4u %arc4u &a t0ranni d =nis d S0racus t &a %uissanc ds Bar-ars'oisins &s 0 contrai/nirnt.

A%rs &a fa+us d$fait ds Lac$d$+onins 6 Luctrs1 &s T2$-ains1 contr &*attnt d tout & +ond1 'ou&ant s*$ri/r n

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 26/45

+a8trs d &a Grc1 i& s*$&'a 4u&4us trou-&s dans tout & %a0s1+ais %articu&ir+nt ntr cs du3 %u%&s1 &s %r+irs n'ou&ant %as s confssr 'aincus1 t &s autrs n 'ou&ant %oint &srconna8tr 'ictoriu3. Pour tr+inr ctt contstation1 &s uns t &sautrs n %rirnt %as d*autrs ar-itrs 4u &s Ac2$ns1 %ort$s 4u*i&s

$taint 6 c c2oi31 non %ar &a %uissanc d cu3(ci1 car c*$tait %rs4u& %&us %tit $tat d &a Grc1 +ais %ar &a -onn foi t &a %ro-it$ 4ui$c&ataint dans touts &s actions1 d &*a'u d tous &s %u%&s o9 i&s$taint connus. A&ors tout &ur %uissanc n consistait 4u dans &a-onn 'o&ont$ d*n ac4u$rir. I&s n*a'aint ncor rin fait ni rinntr%ris d +$+ora-& %our &*accro8tr1 faut d*un c2f 4ui ftca%a-& d*3$cutr &urs %ro7ts. =s 4u*i&s n a'aint $&u un 4ui%ro+ttait 4u&4u c2os1 &s Lac$d$+onins aussitCt1 t %&us ncor&s )ac$donins1 s*:orçaint d*$tou:r ss dssins1 t d*n+%5c2r &*3$cution. )ais 4uand1 dans &a suit1 i&s urnt n;ntrou'$ ds c2fs t&s 4u*i&s d$siraint1 i&s n furnt %as &on/t+%s 6rndr &ur r$%u-&i4u i&&ustr %ar ctt action di/n d*un $trn&&+$+oir1 7 'u3 dir %ar &*union 4u*i&s surnt si -in +$na/r ntrtous &s %u%&s du P$&o%onns. L %r+ir autur d c %ro7t futAratus1 & Sic0onin. P2i&o%o+n & %oussa t & conduisit 6 sa ;n1 tc*st 6 L0cortas t 6 cu3 4ui sont ntr$s dans ss 'us1 4u &*on strd'a-& du t+%s %ndant &4u& ctt union s*st consr'$. Dt<c2rai1 dans & cours d ct ou'ra/1 d +*arr5tr o9 i& con'indra1sur c 4u c2acun du3 a fait1 t sur &s +o0ns dont i&s s sontsr'is1 n +ar4uant & t+%s o9 c2a4u c2os st arri'$. A %r$snt 7 + -orn 6 un r$cit succinct d*Aratus1 %arc 4u*i& a &aiss$ d ;d&s

+$+oirs sur c 4ui & r/ardait ! nous traitrons d c 4ui touc2 &sautrs1 a'c %&us d soin t d*3actitud. Or1 7 crois 4u %our faci&itrau3 &cturs &*int&&i/nc d c 4u 7 dois ra%%ortr1 7 n %uis+iu3 co++ncr 4u*au3 t+%s o9 &s Ac2$ns distri-u$s dans &s'i&&s %ar & roi d )ac$doin1 for+rnt un nou'au /ou'rn+nt%ar &*union 4u cs 'i&&s contractrnt ntr &&s1 /ou'rn+nt %ar&4u& ctt nation a fait +ontr sa %uissanc au %oint o9 nous &a'o0ons d nos 7ours1 t dont 7 %ar&ais i& n*0 a %as &on/t+%s.

#HAPITRE VIII

Pr+irs co++nc+nts d &a r$%u-&i4u ds Ac2$ns. ( )a3i+fonda+nta& d son /ou'rn+nt. ( E3%&oits d*Aratus. ( A&&ianc dsEto&ins a'c Anti/onus Gonatas.

# fut n &a cnt 'in/t(4uatri+ o&0+%iad 4u &s Patricins t &s=u+$ns co++ncrnt 6 s*unir d*int$r5ts1 c*st(6(dir au t+%s o9+oururnt Pto&$+$1 ;&s d La/os1 L0si+ac2us1 S&ucus t Pto&$+$#raunus.

A'ant c t+%s(&61 t& $tait &*$tat ds Ac2$ns. I&s a'aint u d*a-ord%our roi & ;&s d*Orst1 no++$ Tisa+n1 4ui1 c2ass$ d S%art aurtour ds H$rac&ids1 s rndit +a8tr d &*Ac2a1 Ss dscndants 0r$/nrnt succssi'+nt 7us4u*6 O/0/s1 sous &s nfants du4u& i&s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 27/45

c2an/rnt & /ou'rn+nt n r$%u-&i4u1 +$contnts d c 4ucs nfants n &s /ou'rnaint %as s&on &s &ois1 +ais n +a8trs. I&ss +aintinrnt dans ct $tat 7us4u*au3 t+%s d*A&3andr t dP2i&i%%1 4uoi4u &urs a:airs ussnt 'ari$ s&on &s di:$rntscon7oncturs. #tt r$%u-&i4u $tait co+%os$ d dou 'i&&s1 4ui

su-sistnt ncor1 6 &*3c%tion d*O&n1 t d*É&0c1 4ui1 a'ant &a-atai&& d Luctrs1 fut n/&outi %ar &a +r. #s 'i&&s sont Patrs1=0+1 P2ars1 Trit$1 L$ontiu+1 É/in1 P&&n1 É/iu+1 Bour1#$rauni1 O&n t É&0c. =%uis A&3andr t a'ant &*o&0+%iad cit$ci(dssus1 &s Ac2$ns furnt si +a&trait$s1 surtout %ar &s rois d)ac$doin1 4u &s 'i&&s furnt di'is$s &s uns ds autrs t urntds int$r5ts di:$rnts1 d*o9 i& arri'a 4u =+trius1 #assandr1 td%uis u3 Anti/onus Gonatas1 +irnt /arnison dans 4u&4us(uns1t 4u d*autrs furnt occu%$s t sou+iss %ar ds t0rans , car c*std ct Anti/onos 4u sont 'nus &a %&u%art ds t0rans d &a Grc.)ais 'rs &a cnt 'in/t(4uatri+ o&0+%iad1 &s 'i&&s d*Ac2aco++ncrnt 6 r'nir 6 &ur %r+ir union1 n'iron dans & t+%sd &*irru%tion d P0rr2us n Ita&i. Ls %r+irs 'i&&s 4ui s 7oi/nirntfurnt =0+1 Patrs1 Trit$ t P2ars1 t c*st %our c&a 4u*i& n rst%&us 6 %r$snt d +onu+nt d ctt 7onction. En'iron cin4 ansa%rs1 &s É/$ns1 a0ant c2ass$ &ur /arnison1 ntrrnt dans &ar$%u-&i4u. A%rs u3 &s Bourins ;rnt +ourir &ur t0ran. Ls#ar0nins s 7oi/nirnt aussi n +5+ t+%s. Iscas1 &ur t0ran1'o0ant &a /arnison c2ass$ d*É/iu+1 & roi ds Bourins +assacr$ %ar)arcus t &s Ac2$ns1 t 4u*on a&&ait fondr -intCt sur &ui d touscCt$s1 s d$+it du /ou'rn+nt1 a%rs a'oir rçu ds Ac2$ns ds

assurancs %our sa 'i1 t &aissa ctt 'i&& s 7oindr au3 autrs.

On + d+andra %ut(5tr %our4uoi 7 r+ont si 2aut ! c*st %ourfair conna8tr co++nt n 4u& t+%s s*st $ta-&i1 %our &a scondfois1 & /ou'rn+nt dont usnt au7ourd*2ui &s Ac2$ns1 t 4u&ssont &s 2o++s 4ui1 &s %r+irs1 ont tra'ai&&$ 6 c r$ta-&iss+nt ,c*st1 n scond &iu1 a;n d 7usti;r %ar &*2istoir +5+ d cttnation c 4u nous a'ons a'anc$ d &*s%rit d son /ou'rn+nt1sa'oir1 4u*i& consist uni4u+nt 6 s*attirr &s %u%&s %ar &*$/a&it$dont on 7ouit dans ctt r$%u-&i4u1 t 6 n 7a+ais 4uittr &s ar+scontr cu3 4ui1 %ar u3(+5+s ou %ar ds rois1 'u&nt &s r$duir

n sr'itud. #*st %ar ctt +a3i+ 4u*i&s sont %ar'nus au %oint o9nous &s 'o0ons1 a/issant tantCt %ar u3(+5+s t tantCt %ar &ursa&&i$s. # 4u*i&s ont fait %ar cu3(ci dans &a suit1 %our &*$ta-&iss+ntd &ur r$%u-&i4u1 doit ncor s ra%%ortr 6 &*s%rit du/ou'rn+nt , car1 4uoi4u*i&s aint sou'nt %arta/$ a'c &sRo+ains &s %&us -&&s ntr%riss1 i&s n*ont c%ndant 7a+aissou2ait$ 4u*i& &ur n r'8nt 4u&4u a'anta/ n %articu&ir. L*uni4ur$co+%ns 4u*i&s s soint 7a+ais %ro%os$ n aidant &urs a&&i$s1 atou7ours $t$ &a &i-rt$ co++un t &*union du P$&o%onns. #*st c4u &*on 'rra %&us c&air+nt %ar &s faits.

 Touts &s 'i&&s 4u nous a'ons no++$s %&us 2aut $taint rst$ssous un +5+ for+ d /ou'rn+nt %ndant 'in/t ans1 cr$ant

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 28/45

c2a4u ann$ un scr$tair co++un t du3 %r$turs. On 7u/ansuit 6 %ro%os d n*n cr$r 4u*un1 t d &ui con;r & soin dsa:airs. L %r+ir 6 4ui ctt c2ar/ $c2ut1 fut un #arinin no++$)arcus. Pndant &a 4uatri+ ann$ d c /ou'rn+nt1 Aratus &Sic0onin1 4uoi4u*i& n*t ncor 4u 'in/t ans1 d$&i'ra %ar sa 'a&ur

t %ar son coura/ sa %atri du t0ran 4ui &*o%%ri+ait1 t1 c2ar+$ ds& co++nc+nt d &a for+ d r$%u-&i4u ds Ac2$ns1 i& 0 $ta-&it&s +5+s &ois. É&u %r$tur %our &a scond fois1 2uit ans a%rs1 i&sur%rit %ar adrss &*Acrocorint21 o9 co++andait Anti/onus1 t s*nrndit +a8tr.Par &6 i& d$&i'ra d*un /rand craint tous &s %u%&s duP$&o%onns1 t +it n &i-rt$ tous &s #orint2ins1 4u*i& 7oi/nit 6 &ar$%u-&i4u ds Ac2$ns. I& ;t &a +5+ c2os %our &s )$/arins1 dans&a 'i&& ds4u&s i& $tait ncor ntr$ %ar sur%ris1 un an a'ant cttd$fait ds #art2a/inois 4ui &ur ;t %rdr ntir+nt &a Sici&1 t o9i&s furnt contraints d %a0r tri-ut au3 Ro+ains. A0ant fait n %u dt+%s d /rands %ro/rs1 tout & rst du t+%s 4u*Aratus fut 6 &at5t d &a r$%u-&i4u1 i& n s %ro%osa d*autr -ut dans tous ssdssins t dans touts ss ntr%riss1 4u d c2assr &s)ac$donins du P$&o%onns1 d*0 a-o&ir &s +onarc2is1 t d*assurr6 ss co+%atriots &a &i-rt$ o9 i& &s a'ait $ta-&is1 t dont &urs %rsa'aint 7oui. Tant 4u*Anti/onus Gonatas '$cut1 Aratus n cssa ds*o%%osr 6 ss intri/us. I& n s*o%%osa %as a'c +oins d fr+t$ td constanc 6 &*a'idit$ t 6 &*a+-ition ds Eto&ins. I& a'ait -soin dtout sa 'i/i&anc contr &a 2ardiss t &*in7ustic d cs du3nn+is1 car un co+%&ot $tait d$76 for+$ ntr u3 %our %rdr &sAc2$ns.

A%rs &a +ort d*Anti/onus1 &s Ac2$ns a0ant fait a&&ianc a'c &sEto&ins1 t s*$tant 7oints a'c u3 dans &a /urr contr =+trius1&s ancinns ini+iti$s s dissi%rnt1 t ;rnt %&ac 6 &*a&&ianc t 6&*a+iti$. La +ort d =+trius1 4ui arri'a &a di3i+ ann$ d sonr/n1 t 'rs & t+%s d &a %r+ir irru%tion ds Ro+ains dans&*I&&0ri1 a'ança ncor & %ro7t ds Ac2$ns1 car tous &s %tits roisdu P$&o%onns s 'irnt %ar ctt +ort dans un f<c2us 3tr$+it$.I&s a'aint %rdu &ur c2f1 %our ainsi dir1 t c&ui dont i&s attndainttout &ur r$co+%ns. =*un autr cCt$ Aratus &s %rssait1 r$so&u d&ur fair ntir+nt a-andonnr &*autorit$ t &a do+ination. I&co+-&ait d %r$snts t d*2onnurs cu3 4ui ntraint dans ss

snti+nts ! cu3 4ui r$sistaint1 i& &s +naçait ds %&us /rands+a&2urs. I& ;t tant1 4u*n;n cs %tits rois s d$tr+inrnt 6 sd$+ttr d &ur ro0aut$1 6 rndr &a &i-rt$ 6 &urs %u%&s1 t 6 s 7oindr 6 &a R$%u-&i4u ds Ac2$ns. L0siadas d )$/a&o%o&is1 2o++%rudnt t sa/1 %r$'o0ant -in c 4ui d'ait arri'r1 s d$%oui&&a d-on /r$ d &a %uissanc ro0a&1 du 'i'ant +5+ d =+trius1 tntra dans & /ou'rn+nt ds Ac2$ns. I& fut sui'i d*Aristo+ac2us1t0ran ds Ar/ins1 d $non1 t0ran ds Hr+ionins1 t d #&$on0+1t0ran ds P2&iasins.

#s 7onctions a0ant au/+nt$ consid$ra-&+nt &a %uissanc dsAc2$ns1 &s Eto&ins1 natur&&+nt +$c2ants t a'ids d*ac4u$rir1n conçurnt d &a 7a&ousi. #o++ i&s a'aint autrfois %arta/$ &s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 29/45

'i&&s ds Acarnanins a'c A&3andr1 t 4u*i&s s*$taint %ro%os$ d%arta/r ncor c&&s ds Ac2$ns a'c Anti/onus Gonatas1 i&ss%$rrnt ncor %ou'oir fair &a +5+ c2os. =ans ctt 'u1 i&surnt &a t$+$rit$ d fair a&&ianc a'c Anti/onus1 4ui co++andaita&ors dans &a )ac$doin1 t 4ui $tait tutur du 7un P2i&i%%1 t a'c

#&$o+n1 roi ds Lac$d$+onins. I&s 'o0aint 4u*Anti/onus1 4ui $tait%aisi-& +a8tr d &a )ac$doin1 a'ait un 2ain +ort&& contr &sAc2$ns1 t s d$c&arait ou'rt+nt &ur nn+i1 %arc 4u*i&s &uia'aint +%ort$ &*Acrocorint2 %ar sur%ris ! i&s cro0aint 4u1 s*i&s%ou'aint ins%irr ctt 2ain au3 Lac$d$+onins1 t 7oindr &sforcs d c %u%& au3 &urs1 &s Ac2$ns ainsi n'&o%%$s tatta4u$s 6 %ro%os sraint faci&+nt acca-&$s. La c2os n*aurait %as+an4u$ d r$ussir s&on &ur %ro7t , +ais i&s n %nsaint %as 6 c4ui +$ritait %ourtant touts &urs r$3ions1 c*st 4u*i&s a'aint a:air6 Aratus1 &*2o++ du +ond 4ui s*ntndait & +iu3 6 s tirr dscon7oncturs &s %&us +-arrassants. I&s urnt -au 'ou&oir+-roui&&r &s a:airs t fair un /urr in7ust au3 Ac2$ns1 rind c 4u*i&s a'aint %ro7t$ n &ur r$ussit. Tous &urs :orts nsr'irnt 4u*6 au/+ntr &a %uissanc d*Aratus1 4ui $tait a&ors 6 &at5t ds a:airs1 t c&& d &a nation1 Aratus s*o%%osant 6 tous &ursdssins t rn'rsant tous &urs %ro7ts. Nous a&&ons 'oir co++nt&s c2oss s %assrnt.

#HAPITRE I

Gurr d #&$o+n. ( Raisons 4u*a'ait Aratus %our &*ntr%rndr. ( I&

%ns 6 s &i/ur a'c Anti/onus. ( =$%utation d &a %art ds)$/a&o%o&itains %our c su7t.

Aratus1 'o0ant 4u1 si &s Eto&ins a'aint 2ont d d$c&arrou'rt+nt &a /urr au3 Ac2$ns1 c n*$tait 4u*6 caus dssr'ics 4u*i&s 'naint tout r$c++nt d*n rc'oir dans &a /urrcontr =+trius1 +ais1 4u c&a n &s +%5c2ait %as d*a'oir dsint&&i/ncs scrts a'c &s Lac$d$+onins , 4u*i&s %ortaintt&&+nt n'i au3 Ac2$ns 4u*a%rs 4u #&$o+n &ur a'aitn&'$ %ar sur%ris trois 'i&&s a&&i$s t associ$s 6 &ur/ou'rn+nt1 sa'oir1 T$/$1 )antin$ t Orc2o+n1 non su&+nt

i&s n*n a'aint %oint $t$ f<c2$s1 +ais ncor i&s &ui a'aint assur$ctt con4u5t, 4u1 4uoi4u autrfois &a %assion d s*a/randir &ur f8tsaisir & %&us &$/r %r$t3t %our fair %rndr &s ar+s coutr ds/ns 4ui n &ur a'aint fait aucun tort1 i&s n faisaint c%ndanta&ors nu&& diUcu&t$ d 'io&r &s trait$s1 t %rdaint 'o&ontair+ntds 'i&&s fort i+%ortants1 uni4u+nt %our +ttr #&$o+n %&us n$tat d fair du tort au3 Ac2$ns ! sur cs consid$rations1 &ui t &sautrs +a/istrats 'ou&urnt -in n*ntr%rndr d /urr contr%rsonn1 +ais i&s r$so&urnt n +5+ t+%s d s*o%%osr d touts&urs forcs au3 %ro7ts ds Lac$d$+onins. #*st %our4uoi1 ds 4u#&$o+n1 n -<tissant At2$n$ dans & %a0s ds )$/a&o%o&itains1 sfut d$c&ar$ ou'rt+nt nn+i d &a r$%u-&i4u1 a&ors &s Ac2$nsass+-&rnt & consi&1 t i& 0 fut r$so&u 4u &*on s d$c&arrait aussi

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 30/45

ou'rt+nt contr &s Lac$d$+onins. T&& fut &*ori/in d &a /urra%%&$ d #&$o+n1 t c*st 6 ctt $%o4u 4u*&& co++nça.

# fut a&ors 4u &s Ac2$ns %rirnt %our &a %r+ir fois &s ar+scontr &s Lac$d$+onins. I& &ur %arut -au d n d'oir &a d$fns

d &ur 'i&& t d &urs %a0s 4u*6 u3(+5+s1 t d n*i+%&orr &scours d %rsonn. Par &6 aussi i&s s consr'aint dans &*a+iti$4u*i&s d'aint 6 Pto&$+$ %our &s -infaits 4u*i&s n a'aint rçus.La /urr faisait d$76 ds %ro/rs. =$76 #&$o+n a'ait a-o&i&*ancinn for+ du /ou'rn+nt , c n*$tait %&us un roi &$/iti+1+ais un t0ran1 4ui %oussait ctt /urr a'c tout &*2a-i&t$ t &a'i/uur %ossi-&s. Aratus a'ait %r$'u cs r$'o&utions1 t1 crai/nant &s+au3 4u &a +$c2anct$ t &*audac ds Eto&ins %ourraint attirrsur sa r$%u-&i4u1 i& crut 4u*i& d'ait co++ncr %ar ro+%r &urs%ro7ts. I& connaissait Anti/onus %our un roi a%%&i4u$ au3 a:airs1%rudnt t d*un ;d$&it$ 6 tont $%ru'1 %ort$ 6 fair ds a&&iancs t;d& 6 &s o-sr'r , au &iu 4u &s autrs rois1 n cro0ant %as 4u&a 2ain t &*a+iti$ 'innnt d &a natur1 n*ai+nt ou n 2assnt4u*autant 4u*i&s trou'nt &ur int$r5t dans &*un ou &*autr d csdis%ositions. I& %rit donc & %arti d s*a-ouc2r a'c Anti/onus1 d &%ortr 6 7oindr ns+-& &urs forcs1 t d &ui fair 'oir 4u&& srait&a suit t & succs d ctt 7onction. I& n crut %ourtant %as 4u*i& ft6 %ro%os d s*ou'rir &6(dssus 6 tout & +ond. =u3 raisons&*o-&i/aint 6 s tnir sur &a r$sr' , car i& d'ait s*attndr 4u#&$o+n t &s Eto&ins s*o%%osraint 6 son dssin, t d %&us i&n*aurait %u d+andr ou'rt+nt du scours au3 nn+is1 sans

a-attr & coura/ ds Ac2$ns1 4ui %ar &6 n*auraint %as +an4u$ dsntir 4u*Aratus n co+%tait %as -aucou% sur &urs forcs t sur &ur'a&ur. #s raisons ;rnt 4u*i& %nsa 6 3$cutr son %ro7t & %&usscrt+nt 4u*i& &ui1 srait %ossi-& , c 4ui fut caus 4u*i& dit t ;t-in ds c2oss au(d2ors 4ui %araissaint contrairs 6 son dssin1t 4ui c%ndant n tndaint 4u*6 & cou'rir, c*st aussi %our c&a4u*on n trou' %as crtains faits dans ss +$+oirs.

>uand i& 'it1 d*un cCt$1 4u &s )$/a&o%o&itains soutnaint &a /urr6 r/rt1 %arc 4u*i&s n rc'aint aucun scours d &a %art dsAc2$ns1 4ui $taint aussi fort %rss$s1 t d &*autr1 4u1 d%uis &s

-infaits 4u*i&s a'aint rçus d P2i&i%%1 ;&s d*A+0ntas1 i&s $taintfort %r$'nus n fa'ur d &a +aison ro0a& d )ac$doin1 i& n douta%oint 4u1 s sntant acca-&$s1 i&s n*ussnt au %&us tCt rcours 6Anti/onus1 t n*i+%&orassnt &s forcs ds )ac$donins. I&co++uni4ua son scrt 6 Nico%2ans t 6 #rcidas1 du3)$/a&o%o&itains1 4ui a'aint c2 son %r droit d*2os%ita&it$1 tousdu3 fort %ro%rs 6 son dssin. Par &ur ntr+is1 i& &ui fut ais$ d%rsuadr au3 )$/a&o%o&itains d*n'o0r ds d$%ut$s au3 Ac2$ns1t d &s %rssr d*n'o0r d+andr du scours 6 Anti/onus. Ls)$/a&o%o&itains c2oisirnt %our d$%ut$s Nico%2ans t #rcidas1 t&ur ordonnrnt d*a&&r d*a-ord c2 &s Ac2$ns1 t d &6 aussitCtc2 Anti/onus1 n cas 4u &s Ac2$ns 0 consntissnt.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 31/45

Ls Ac2$ns &*a0ant -in 'ou&u1 Nico%2ans ntra n conf$rnc a'cAnti/onus. Sur sa %atri i& n dit 4u %u d c2os1 t 4u c 4u*i& n%ou'ait s dis%nsr d dir , +ais i& s*$tndit -aucou% sur &sa:airs %r$snts1 s&on &s a'is t &s instructions 4u*i& a'ait rçusd*Aratus. I& ;t 'oir 6 c %rinc c 4u &*on d'ait attndr d &a &i/n

4u*a'aint fait ns+-& &s Eto&ins t #&$o+n1 t o9 &&tndait , 4u &s Ac2$ns sraint &s %r+irs 6 n sou:rir , +ais4u*i& a'ait aussi ds +surs 6 %rndr %our s*n +ttr &ui(+5+ 6cou'rt , 4u*i& $tait $'idnt 4u &s Ac2$ns1 atta4u$s d du3 cCt$s1n %ou'aint +an4ur d succo+-r, 4u*i& $tait ncor %&us 'isi-&4u &s Eto&ins t #&$o+n1 a%rs s*5tr rndus +a8trs dsAc2$ns1 n s*n tindraint %as 6 ctt con4u5t , 4u &a Grcntir suUrait 6 %in %our rassasir &a %assion 4u*i&s a'aint ds*a/randir1 &oin 4u*i&s 'ou&ussnt &a contnir dans &s -orns duP$&o%onns, 4u #&$o+n %our & %r$snt s+-&ait s contntr dco++andr dans ctt %ro'inc , +ais 4u*i& n s*0 srait %as %&us tCt$ta-&i1 4u*i& a+-itionnrait d do+inr sur tout &a Grc1 6 4uoi i& n%ou'ait %ar'nir 4u %ar &a ruin ds )ac$donins, 4u*i& n*a'ait donc4u*6 s tnir sur ss /ards1 t 6 3a+inr &4u& ds du3 con'nait+iu3 6 ss int$r5ts1 ou d s 7oindr a'c &s Ac2$ns t &sB$otins %our dis%utr 6 #&$o+n dans & P$&o%onns &*+%ir d.&a Grc, ou1 n n$/&i/ant d s &ir a'c un nation trs %uissant1d d$fndr dans &a T2ssa&i son ro0au+ contr tous &s %u%&s d&*Éto&i t d &a B$oti 7oints au3 Ac2$ns t au3 Lac$d$+onins , 4usi &s Eto&ins1 %ar rconnaissanc %our &s sr'ics 4u*i&s a'aintrçus ds Ac2$ns du t+%s d =+trius1 s tnaint n r%os

co++ 6 %r$snt1 u3 &s Ac2$ns %rndraint &s ar+s contr#&$o+n , 4u si &a fortun &ur $tait fa'ora-&1 i&s n*auraint %as-soin d*5tr scourus , +ais 4u1 si && &ur $tait contrair1 t4u*outr c&a &s Eto&ins 'inssnt to+-r sur u31 i& %r8t /ard d n%oint &aissr $c2a%%r &*occasion1 t d scourir & P$&o%onns%ndant 4u*on1 %ou'ait & sau'r, 4u*au rst i& %ou'ait 5tr sr d &a;d$&it$ t d &a rconnaissanc ds )$/a&o%o&itains, 4u*Aratustrou'rait ds assurancs 4ui %&airaint au3 du3 %artis1 t 4u*i& auraitaussi & soin d &ui donnr a'is du t+%s o9 i& faudrait 'nir 6 sonscours. Anti/onus trou'a &s a'is d*Aratus fort sa/s t fort sns$s1t sui'it dans &a suit &s a:airs a'c -aucou% d*attntion. I& +anda

au3 )$/a&o%o&itains 4u*i& n +an4urait %as d &s scourir1 si &sAc2$ns & trou'aint -on.

Ls a+-assadurs1 6 &ur rtour1 r+irnt &a &ttr du roi1 t s&ournt fort d &*accui& fa'ora-& 4u*i& &ur a'ait fait t ds -onnsdis%ositions o9 i& s+-&ait 5tr. Ls )$/a&o%o&itains1 rassur$s %ar cr$cit1 coururnt au consi& ds Ac2$ns %our &s %rssr d fair 'nirAnti/onus1 t d & +ttr 6 &a t5t ds a:airs. Aratus1 d son cCt$1s*$tant fait instruir n %articu&ir %ar Nico%2ans ds snti+nts o9$tait & roi 6 &*$/ard ds Ac2$ns t d &ui(+5+1 n s %oss$dait %asd 7oi. I& 'o0ait %ar &6 co+-in i& a'ait u raison d for+r c %ro7t1t 4u d*ai&&urs Anti/onus n*$tait %as tant au no+-r d ss nn+is4u &s Eto&ins &*a'aint s%$r$. I& fui s+-&ait ncor trs

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 32/45

a'anta/u3 4u &s )$/a&o%o&itains 'ou&ussnt c2ar/r Anti/onus dusoin ds a:airs %ar &*ntr+is ds Ac2$ns. A &a '$rit$1 i& sou2aitaitfort n*a'oir %as -soin d scours , +ais1 n cas 4u*i& ft contraintd*n d+andr1 i& ai+ait ncor +iu3 & fair %ar &s Ac2$ns ncor%s 4u %ar &ui(+5+, car i& crai/nait 4u*Anti/onus1 a%rs a'oir

d$fait #&$o+n t &s )ac$donins1 n conçt d +au'ais dssinscontr &a r$%u-&i4u ds Ac2$ns1 t 4u cu3(ci n & rndissntrs%onsa-& d tout & +a& 4ui n arri'rait , c 4u*i&s croiraint faira'c d*autant %&us d 7ustic1 4u*i& $tait &*autur d &*in7ur fait 6 &a+aison ro0a& ds )ac$donins %ar &a %ris d &*Acrocorint2. #*st%our4uoi1 a%rs 4u &s )$/a&o%o&itains urnt +ontr$ dans & consi&ds Ac2$ns &a &ttr du roi t 4u*i&s urnt %ri$ d &*a%%&r au %&ustCt1 tout & %u%& co++nçant 6 /otr c snti+nt1 Aratus ntradans & consi&1 %ar&a a'c $&o/ d &a %rotction 4u & roi 'ou&ait-in &ui accordr1 t a%%rou'a fort &a r$so&ution 4u 'ou&ait %rndr &%u%&. )ais i& s*arr5ta -aucou% 6 fair 'oir 4u*i& fa&&ait ssa0r dd$fndr %ar u3(+5+s &a 'i&& t & %a0s , 4u rin n srait %&us/&oriu31 rin d %&us confor+ 6 &urs int$r5ts , 4u si &a fortunrfusait d &s fa'orisr1 i& n fa&&ait a'oir rcours 6 &urs a+is4u*a%rs a'oir d &ur cCt$ +is tout n usa/1 t n &s a%%&r 4u*6&a drnir 3tr$+it$.

I& n*0 ut %rsonn 4ui n*a%%rou'<t ct a'is1 t &*on conc&ut 4u*ond'ait s*0 arr5tr t soutnir ctt /urr %ar soi(+5+. )ais1 a%rs4u Pto&$+$1 d$ss%$rant d consr'r &s Ac2$ns dans son %arti1t s%$rant -aucou% %&us ds Lac$d$+onins %our & dssin 4u*i&

a'ait d tra'rsr &s 'us ds rois d &a )ac$doin1 s fut +is nt5t d fournir ds scours 6 #&$o+n %our &*ani+r contrAnti/onus , a%rs 4u &s Ac2$ns1 dans un +arc21 n furnt 'nusau3 +ains a'c #&$o+n t urnt $t$ 'aincus %ar &ui %rs d L0c$,4u*i&s urnt $t$ d$faits un scond fois dans &s %&ains d)$/a&o%o&is1 a%%&$s Laodic$nns , 4u Lusiadas ut $t$ -attu ,4u touts &urs trou%s urnt $t$ +iss n d$rout %our untroisi+ fois au3 n'irons d =0+1 %rs d &*ndroit 4u*on a%%&&H$cato+-$ ! a&ors1 &s a:airs n sou:rant %&us d d$&ai1 i&s furnto-&i/$s d rcourir unani++nt 6 Annti/onus. Aratus n'o0a son%ro%r ;&s co++ a+-assadur1 t con;r+a c 4ui a'ait $t$ r$/&$

%our & scours. "n c2os +-arrassait ! Anti/onus n s+-&ait %asd'oir 'nir au scours d*Aratus1 4u*on n &ui t au%ara'ant rndu&*Acrocorint21 t 4u &a 'i&& +5+ d #orint2 n &ui t $t$ donn$%our n fair sa %&ac d /urr1 t c%ndant &s Ac2$ns n*osaint&i'rr #orint2 au3 )ac$donins contr & /r$ ds 2a-itants. Ondi:$ra donc d d$&i-$rr sur c %oint 7us4u*6 c 4u*on t 3a+in$4u&&s srt$s on %ourrait donnr.

#HAPITRE

Aratus rnd &*Acrocorint2 6 Anti/onus. ( Ls Ac2$ns %rnnnt Ar/os.( Pris d %&usiurs 'i&&s %ar Anti/onus. ( #&$o+n sur%rnd)ss$na.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 33/45

#&$o+n1 a0ant r$%andu &a trrur d ss ar+s %ar &s succs dontnous a'ons %ar&$1 %assait nsuit d*un 'i&& 6 &*autr sans craint1/a/nant &s uns %ar doucur1 &s autrs %ar +nacs. A%rs s*5trainsi +%ar$ d #a%2i1 d P&&n1 d P2n$1 d*Ar/os1 d P2&i1 d

#&$on1 d*É%idaur1 d*Hr+ion1 d Tr$n1 t n;n d #orint21 i&a&&a ca+%r d'ant Sic0on. #s 3%$ditions tirrnt &s Ac2$ns d*untrs /rand +-arras , car1 &s #orint2ins a0ant fait dir 6 Aratus tau3 Ac2$ns d sortir d &a 'i&&1 t a0ant d$%ut$ 'rs #&$o+n %our&a &ui &i'rr1 c fut %our &s Ac2$ns un occasion fa'ora-& dontAratus s sr'it 2urus+nt %our c$dr &*Acrocorint2 6 Anti/onus.En &ui donnant ctt %&ac1 &a +aison ro0a& n*a'ait %&us rin 6 &uir%roc2r, i& donnait un srt$ suUsant d &a ;d$&it$ a'c &a4u&&i& a/irait n'rs Anti/onus %ar &a suit1 t outr c&a i& fournissait 6 croi un %&ac d /urr contr &s Lac$d$+onins. =s 4u #&$o+nut a'is du trait$ fait ntr Anti/onus t &s Ac2$ns1 i& &'a son ca+%d d'ant Sic0on1 a&&a & +ttr 6 &*ist2+1 t ;t ntourr d*un foss$t d*un rtranc2+nt tout &*s%ac 4ui st ntr &*Acrocorint2 t &s+onts Onins1 s tnant d$76 co++ assur$ d &*+%ir duP$&o%onns.

Anti/onus s tnait %r5t d%uis &on/t+%s t n*attndait 4u&*occasion d*a/ir1 7u/ant -in1 sur &s con7oncturs %r$snts1 4u#&$o+n t son ar+$ n*$taint %as &oin. I& $tait ncor dans &a T2ssa&i1 &ors4ui& n'o0a dir 6 Aratus t au3 Ac2$ns d s*ac4uittrd c 4u*i&s &ui a'aint %ro+is. I& 'int nsuit %ar &*Eu-$ 6 &*ist2+.

#ar &s Eto&ins1 non contnts d c 4u*i&s a'aint fait1 'ou&urntncor +%5c2r Anti/onus d %ortr du scours. I&s &ui d$fndirntd %assr a'c son ar+$ dans P0&1 t &ui dirnt 4u1 s*i& & faisait1 i&ss*0 o%%osraint 6 +ain ar+$. #s du3 ca%itains +arc2aint donc&*un contr &*autr1 Anti/onus s*:orçant d*ntrr dans &P$&o%onns 1 t #&$o+n t<c2ant d &ui n fr+r &*ntr$. )a&/r$&s %rts 4u*a'aint faits &s Ac2$ns1 i&s n*a-andonnrnt %as %ourc&a &ur %r+ir %ro7t1 t n cssrnt %as d*s%$rr un +i&&urfortun. )ais1 ds 4u*un crtain Ar/in1 no++$ Aristot1 s futd$c&ar$ contr & %arti d #&$o+n1 i&s coururnt 6 son scours1 t1sous &a conduit d Ti3o+n1 %rirnt %ar adrss &a 'i&& d*Ar/os.

#*st 6 c succs 4u*on doit %rinci%a&+nt attri-ur &*2uru3c2an/+nt 4ui s ;t dans &s a:airs ds Ac2$ns. # fut &6 c 4uiarr5ta &*i+%$tuosit$ d #&$o+n1 t ra&ntit & coura/ d ssso&dats1 co++ i& st ais$ d 'oir %ar &a suit , car1 4uoi4u*i& s ft+%ar$ & %r+ir ds %osts &s %&us a'anta/u31 4u*i& t ds'i'rs t ds +unitions n %&us /rand 4uantit$ 4u*Anti/onus1 4u*i& ft%&us 2ardi t %&us a'id d /&oir1 c%ndant i& n*ut %as %&us tCta%%ris 4u &a 'i&& ds Ar/ins a'ait $t$ +%ort$ %ar &s Ac2$ns14u*i& ou-&ia ss %r+irs succs t s +it n +arc21 t ;t unrtrait fort s+-&a-& 6 un fuit1 dans &a craint 4u &s nn+is n&*n'&o%%assnt d tous cCt$s. I& ntra dans Ar/os %ar sur%ris , +aisi& n fut nsuit c2ass$ coura/us+nt %ar &s Ac2$ns t %ar &sAr/ins +5+s1 4ui a'aint du d$%it d &ui n a'oir au%ara'ant

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 34/45

ou'rt &s %orts. # %ro7t rn'rs$1 i& %rit sa rout %ar )antin$1 ts*n rtourna ainsi 6 S%art.

Sa rtrait ou'rit &*ntr$ du P$&o%onns 6 Anti/onus1 4ui %ritaussitCt %ossssion d &*Acrocorint2. = &61 sans s*arr5tr1 i& +arc2a

sur Ar/os1 d*o91 a%rs a'oir &ou$ &a 'a&ur ds 2a-itants t r$/&$ &sa:airs d &a 'i&&1 i& %artit %ro+%t+nt1 t +na son ar+$ nArcadi. I& c2assa &s /arnisons d tous &s forts 4ui a'aint $t$ $&'$s%ar ordr d #&$o+n dans & %a0s ds É/$ns t ds B&+inats1t1 0 a0ant +is un /arnison +$/a&o%o&itain1 i& 'int 6 &*ass+-&$ dsAc2$ns 6 É/$. I& 0 rndit co+%t d sa conduit, i& %ro%osa ss 'ussur &*a'nir1 t on &ui donna & co++and+nt sur tous &s a&&i$s.Ensuit1 a%rs 5tr rst$ 4u&4u t+%s n 4uartir d*2i'r autour dSic0on t d #orint21 & %rint+%s 'nu1 i& ;t +arc2r son ar+$ tarri'a n trois 7ours 6 T$/$1 o9 &s trou%s ds Ac2$ns & 'inrnt 7oindr. I& 0 %&aça son ca+%1 t co++nça 6 n fair & si/1 4ui fut%ouss$ %ar &s )ac$donins a'c tant d 'i/uur1 4u &s T$/$ats1n %ou'ant ni & soutnir ni s d$fndr contr &s +ins dsassi$/ants1 n 'inrnt n %u d t+%s 6 un co+%osition.Anti/onus1 s*$tant assur$ d &a 'i&&1 %ass 6 d nou'au3 3%&oits1 ts 2<t d*arri'r dans &a Laconi. I& s*a%%roc2 d #&$o+n1 4ui n/ardait &s frontirs1 t t<c2 d &*n/a/r 6 un co+-at %ar 4u&4usscar+ouc2s. #%ndant i& a%%rnd %ar ss coururs 4u*i& 'nait 6#&$o+n du scours d*Orc2o+n. I& &' aussitCt & ca+%1 ts*a'anc 'rs ctt 'i&&. I& &*+%ort d*assaut1 t 'a +ttr & si/d'ant )antin$1 4ui %rit d*a-ord &*$%ou'ant t ou'rit ss %orts. I&

+arc2a aussitCt 'rs Ér$ t T&%20ss1 dont &s 2a-itants ssou+irnt 'o&ontair+nt. En;n1 &*2i'r a%%roc2ant1 i& r'int 6 É/$%our s trou'r 6 &*ass+-&$ ds Ac2$ns. I& rn'o0a &s)ac$donins %rndr &urs 4uartirs d*2i'r dans &ur %a0s. Pour &ui1 i&rsta 6 É/$ %our d$&i-$rr a'c &s Ac2$ns sur &s a:airs%r$snts.

=ans & t+%s 4u*i& 0 $tait1 #&$o+n1 'o0ant 4u &s trou%s $taint&icnci$s1 4u*Anti/onus n*a'ait a'c &ui 6 É/$1 4u ds so&dats$tran/rs1 4u*i& $tait $&oi/n$ d )$/a&o%o&is d trois 7ourn$s dc2+in1 4u ctt 'i&& $tait diUci& 6 /ardr1 6 caus d sa /randur

t du %u d +ond 4u*i& 0 a'ait , 4u*actu&&+nt && $tait +a&/ard$1 %arc 4u*Anti/onus $tait %roc21 t1 c 4ui & attaitda'anta/1 4u &s du3 -atai&&s d L0c$ t d Laodic$1 a'aintfait %$rir &a %&u%art ds 2a-itants n </ d %ortr &s ar+s1 i& /a/na4u&4us fu0ards +ss$nins 4ui s trou'aint a&ors dans &a 'i&&1 t1%ar &ur +o0n1 0 ntra %ndant un nuit1 sans 5tr a%rçu d%rsonn. )ais 6 %in & 7our %arut1 4u &s )$/a&o%o&itains sd$fndirnt a'c tant d coura/1 4u #&$o+n non su&+nt futc2ass$1 +ais courut ncor ris4u d*un d$fait ntir. )5+ a:air&ui $tait ncor arri'$ trois +ois au%ara'ant1 &ors4u*i& ntra %ar rusdans &a 'i&&1 %ar &*ndroit 4u*on a%%&& #o&$. )ais a&ors1 co++ sonar+$ $tait %&us no+-rus1 t 4u*i& s*$tait +%ar$ & %r+ir ds%osts &s %&us a'anta/u31 i& 'int 6 -out d son dssin. I& c2assa &s

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 35/45

)$/a&o%o&itains t s rndit +a8tr d &a 'i&&1 4u*i& sacca/a t 4u*i&d$truisit a'c tant d cruaut$1 4u &*on a'ait %rdu tout s%$ranc4u*&& %t 7a+ais 5tr 2a-it$. D crois 4u*i& n*n usa a'c tant dri/uur1 4u %arc 4u*n c t+%s(&6 i& n %ou'ait ni c2 &s)$/a&o%o&itains ni c2 &s St0+%2a&ins trou'r %rsonn 4ui ft

d*2u+ur 6 $%ousr ss int$r5ts au %r$7udic d &a %atri. I& n*0 ut4u c2 &s #&itorins1 %u%& coura/u3 t %assionn$ %our &a &i-rt$14u*i& s rncontra un sc$&$rat1 no++$ T2$arcs1 4ui s cou'rit dctt infa+i. Aussi &s #&itorins1 soutinnnt(i&s1 t a'c raison1 4uc tra8tr n*st %as sorti d c2 u31 t 4u c*$tait un nfant 4ui &ur$tait rst$ ds so&dats 4u*on &ur a'ait n'o0$s d*Orc2o+n.

#o++1 dans c 4ui r/ard &a /urr d #&$o+n1 7*ai cru d'oir%r$f$rr Aratus 6 tout autr 2istorin1 t 4u 4u&4us(uns donnnt &a%r$f$rnc 6 P20&ar4u1 4ui sou'nt racont ds c2oss touto%%os$s1 7 n %uis + dis%nsr d 7usti;r +on c2oi3 ! i& sti+%ortant 4u & fau3 n*ait %as1 dans ds $crits %u-&ics1 & +5+%oids t & +5+ d/r$ d*autorit$ 4u & 'rai. En /$n$ra&1 ct2istorin a $crit -aucou% d c2oss sans discrn+nt t sur &s%r+irs +$+oirs 4ui &ui sont to+-$s ntr &s +ains , +ais1 sansntrr ici n discussion1 t sans & d$+ntir sur un /rand %arti dc 4u*i& dit1 contntons(nous d consid$rr c 4u*i& ra%%ort sur &t+%s dont nous %ar&ons. #&a suUra d rst %our fair conna8tr4u& s%rit i& a a%%ort$ 6 &a co+%osition d son 2istoir1 t co+-in i&$tait %u %ro%r 6 c /nr d*ou'ra/. Pour +ontrr 4u&& a $t$ &acruaut$ d*Anti/onus1 ds )ac$donins1 d*Aratus t ds Ac2$ns1 i& dit

4u &s )antin$ns n*urnt %as $t$ %&us tCt su-7u/u$s1 4u*i&sto+-rnt dans ds +au3 3tr5+s , 4u ctt 'i&&1 &a %&us ancinnt &a %&us /rand d tout &*Arcadi1 fut aWi/$ d si 2orri-&sca&a+it$s1 4u tous &s Grcs n $taint 2ors d*u3(+5+s1 tfondaint n &ar+s. I& n*o+t rin %our touc2r ss &cturs dco+%assion , i& nous %ar& d f++s 4ui s*+-rassnt1 d c2'u3arrac2$s1 d +a+&&s d$cou'rts , i& nous r%r$snt &s %&urs t&s san/&ots ds 2o++s t ds f++s1 ds nfants1 t d &urs'iu3 %arnts 4ui $taint n&'$s %5&(+5&. Or1 tout c 4u*i& fait &6%our +ttr &s $'$n+nts f<c2u3 co++ sous &s 0u3 d ss&cturs1 i& & fait dans tout & cours d son 2istoir. )anir d*$crir

-ass t :$+in$ 4u &*on doit +$%risr1 %our n s*attac2r 4u*6 c4ui st %ro%r 6 &*2istoir t n fait tout &*uti&it$.

I& n faut %as 4u*un 2istorin c2rc2 6 touc2r ss &cturs %ar du+r'i&&u31 ni 4u*i& i+a/in &s discours 4ui ont %u s tnir1 ni 4u*i&s*$tnd sur &s suits d crtains $'$n+nts ! i& doit &aissr c&aau3 %ots tra/i4us1 t s rnfr+r dans c 4ui s*st dit t fait'$rita-&+nt1 4u&4u %u i+%ortant 4u*i& %araiss. #ar &a tra/$dit &*2istoir ont c2acun &ur -ut1 +ais fort di:$rnt &*un d &*autr !c&&(&6 s %ro%os d*3citr &*ad+iration dans &*s%rit ds auditurs1t d touc2r a/r$a-&+nt %ar ds discours 4ui a%%roc2nt & %&us4u*i& st %ossi-& d &a 'rais+-&anc , +ais i& faut 4u c&&(ci1 %ards discours t ds actions 'rais1 instruis t %rsuad. =ans &a

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 36/45

tra/$di1 co++ i& n*st 4ustion 4u d di'rtir &s s%ctaturs1 on+%&oi & fau3 sans +$na/+nt1 %our'u 4u*i& soit 'rais+-&a-& !+ais dans &*2istoir1 o9 i& s*a/it d*5tr uti&1 i& n faut 4u du 'rai.Outr c&a1 P20&ar4u n nous dit sou'nt ni &a caus ds $'$n+nts4u*i& ra%%ort1 ni &a +anir dont i&s sont arri'$s. Sans c&a n$an+oins

on n %ut raisonna-&+nt ni 5tr touc2$ d co+%assion1 ni s%assionnr sur rin. #*st un s%ctac& fort trist 4u d 'oir fra%%rd 'r/s un 2o++ &i-r , c%ndant1 si c n*st 4u &a %unitiond*un cri+ 4u*i& a co++is1 c&a %ass a'c raison %our 7ustic , t sic&a s fait %our corri/r t instruir1 non su&+nt on &ou1 +ais onr+rci ncor cu3 4ui ont ordonn$ ctt %unition. )ttr 6 +ortds cito0ns1 c*st un cri+ a-o+ina-& t di/n ds drnirssu%%&ics , c%ndant on fait +ourir %u-&i4u+nt un 'o&ur ou unadu&tr1 sans craint d*n 5tr %uni1 t i& n*0 a %oint d r$co+%nstro% /rand %our un 2o++ 4ui d$&i'r sa %atri d*un tra8tr ou d*unt0ran.

 Tant i& st 'rai 4u1 %our 7u/r d*un $'$n+nt1 on n doit %as tants*arr5tr au3 c2oss 4ui s sont faits 4u*au3 raisons t au3 'us4u*on a us n &s faisant1 t au3 di:$rncs 4ui sont ntr &&s.Voici donc &a '$rit$ du fait.

#HAPITRE I

Ls )antin$ns 4uittnt &a &i/u ds Ac2$ns t sont rcon4uis %arAratus. ( I&s 7oi/nnt &a %r;di 6 un scond d$srtion t i&s n sont

%unis. ( )ort d*Aristo+a4u1 t0ran d*Ar/os.

Ls )antin$ns s s$%arrnt d*a-ord 'o&ontair+nt ds Ac2$ns1%our s &i'rr u3 t &ur %atri au3 Eto&ins1 t nsuit 6 #&$o+n.I&s a'aint %ris c %arti1 t s /ou'rnaint s&on &s &ois dsLac$d$+onins1 &ors4u1 4uatr ans a'ant 4u*Anti/onus &ssu-7u/u<t1 i&s furnt con4uis %ar &s Ac2$ns1 t &ur 'i&& +%ort$%ar &*adrss t &s russ d*Aratus. Or1 dans c t+%s(&6 +5+1 i& stsi %u 'rai 4u &ur s$%aration ait u %our u3 ds suits f<c2uss14u c drnir $'$n+nt d'int c$&-r %ar & c2an/+nt su-it 4uis*$tait fait dans & /$ni d cs du3 %u%&s.

En :t1 Aratus n*ut %as sitCt $t$ +a8tr d &a 'i&&1 4u*i& d$fndit 6ss trou%s d touc2r 6 rin d c 4ui n &ur a%%artnait %as1 tnsuit1 a0ant ass+-&$ &s )antin$ns1 i& &ur dit d n rin craindrt d d+urr co++ i&s $taint , 4u tant 4u*i&s rstraint unis 6&a r$%u-&i4u ds Ac2$ns1 i& n &ur srait fait aucun +a&. "n -infaitsi %u s%$r$ t si 3traordinair c2an/a ntir+nt &a dis%ositionds s%rits , on ou-&ia &s co+-ats 4ui 'naint d s donnr t &s%rts 4u*on 0 a'ait faits , on s fr$4unta &s uns &s autrs1 on sdonna r$ci%ro4u+nt ds r%as ! c*$tait 6 4ui s t$+oi/nrait & %&usd -in'i&&anc t d*a+iti$. Et crts &s )antin$ns d'aint c&aau3 Ac2$ns t 6 &ur c2f1 %ar 4ui i&s a'aint $t$ trait$s a'c tant ddoucur t d*2u+anit$ , 4u 7 n sais si 7a+ais %rsonn st to+-$

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 37/45

au %ou'oir d*nn+is %&us dou3 t %&us indu&/nts ni si &*on %ut stirr d %&us /rands +a&2urs a'c +oins d %rt.

=ans &a suit1 'o0ant &s s$ditions 4ui s*$&'aint %ar+i u31 t c 4u+ac2inaint contr u3 &s Eto&ins t &s Lac$d$+onins1 i&s

d$%5c2rnt ds d$%ut$s au3 Ac2$ns %our &ur d+andr duscours. On &ur tira au sort trois cnts 2o++s1 4ui1 &aissant &ur%atri t &urs -ins 1 %artirnt aussitCt %our )antin$1 t 0 rstrnt%our d$fndr &a %atri t &a &i-rt$ d c %u%&. Ls Ac2$nsa7outrnt ncor 6 ctt /ard du3 cnts so&dats +rcnairs1 4uid'aint fair 6 )antin$ & +5+ fonction. Pu d t+%s a%rs unnou'&& s$dition s*$tant $&'$ %ar+i u31 i&s a%%&rnt &sLac$d$+onins1 &s +irnt n %ossssion d &ur 'i&&1 t $/or/rnt&s Ac2$ns 4ui s*0 trou'rnt. On n %ou'ait co++ttr unin;d$&it$ %&us /rand t %&us cri+in&& , car a%rs a'oir :ac$ d &ursou'nir &s -infaits 4u*i&s a'aint rçus ds Ac2$ns t &*a&&ianc4u*i&s a'aint contract$ a'c u31 i& fa&&ait du +oins n &ur fairaucun tort1 t donnr un sauf(conduit 6 cu3 d ctt nation 4u*i&sa'aint dans &ur 'i&& ! c*st c 4u & droit ds /ns n %r+t %asd rfusr +5+ 6 ss nn+is. Ls )antin$ns osnt n$an+oins'io&r c droit1 t s rndnt cou%a-&s du %&us /rand ds cri+s1 tc&a %our %rsuadr #&$o+n t &s Lac$d$+onins d &a -onn'o&ont$ 4u*i&s a'aint 6 &ur $/ard. Osr +assacrr d &urs %ro%rs+ains ds /ns 4ui1 &s a0ant au%ara'ant con4uis u3(+5+s1 &ura'aint %ardonn$ &ur d$srtion1 t 4ui a&ors n*$taint c2 u3 4u%our &s +ttr1 u3 t &ur &i-rt$1 6 cou'rt d tout insu&t J s

%ut(i& rin d %&us odiu3 t d %&us %r;d K >u&& 'n/anc%ut(on tirr d ct attntat1 4ui %araiss n a%%roc2r K On dira%ut(5tr 4u*a%rs n a'oir fait &a con4u5t1 on d'ait &s 'ndr 6&*ncan a'c &urs nfants t &urs f++s. )ais1 s&on &s &ois d &a/urr1 on %unit d ctt %in cu3 +5+s 4ui n*ont rin fait dcri+in&. I& aurait donc fa&&u fair sou:rir au3 )antin$ns un su%%&ic%&us ri/ouru3 , d sort 4u1 4uand +5+ i& &ur srait arri'$ c 4udit P20&ar4u1 &s Grcs n*auraint %as d n 5tr touc2$s dco+%assion , au contrair1 i&s auraint d a%%&audir 6 &a %unition4u*on aurait fait d c cri+. #%ndant on n &ur ;t rin autrc2os 4u +ttr &urs -ins au %i&&a/1 t 'ndr &s %rsonns

&i-rs 6 &*ncan. )a&/r$ c&a1 P20&ar4u1 %our dir 4u&4u c2os d+r'i&&u31 in'nt un fa-&1 t un fa-& 4ui n*a aucuna%%arnc. I& %ns si %u 6 c 4u*i& $crit1 4u*i& n fait su&+nt %asattntion 6 c 4ui s %assa %rs4u n +5+ t+%s 6 &*$/ard ds T$/$ats , car a%rs 4u &s Ac2$ns &s urnt con4uis1 i&s n &ur;rnt rin d s+-&a-& 6 c 4u*i& ra%%ort ds )antin$ns.#%ndant1 si c*st %ar cruaut$ 4u*i&s traitrnt cu3(ci a'c tant dri/uur1 a%%ar++nt 4u*a0ant fait &a con4u5t ds autrs dans &+5+ t+%s1 i&s n &s auraint %as %&us $%ar/n$s. Puis4u*i&s n*ontdonc trait$ %&us ri/ourus+nt 4u &s su&s )antin$ns1 i& faut 4ucu3(ci aint $t$ %&us cou%a-&s.

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 38/45

I& cont ncor 4u*Aristo+a4u1 Ar/in1 %rsonna/ d*un naissanci&&ustr1 dscndu d t0rans1 t &ui(+5+ t0ran d*Ar/os1 $tant to+-$ntr &s +ains d*Anti/onus t ds Ac2$ns1 fut r&$/u$ 6 #nc2r$1t 4u*on &*0 ;t +ourir dans &s su%%&ics &s %&us in7usts t &s %&uscru&s 4u*on ait 7a+ais fait sou:rir 6 %rsonn. Tou7ours s+-&a-& 6

&ui(+5+1 t /ardant tou7ours & +5+ st0&1 i& fint 4u*Aristo+a4u1%ndant &s su%%&ics1 7tait ds cris dont tous &s n'ironsrtntissaint , 4u &s uns urnt 2orrur d c cri+1 4u d*autrsn %ou'aint & croir , 4u*i& 0 n ut 4ui1 indi/n$s1 coururnt 6 &a+aison o9 cs cruaut$s s*3rçaint. )ais c*n st ass sur &sd$c&a+ations tra/i4us d ct 2istorin. Pour +oi1 7 crois 4u1 4uandAristo+a4u n*aurait fait aucun in7ustic au3 Ac2$ns1 ss +ourssu&s1 t &s cri+s dont i& a d$s2onor$ sa %atri1 & rndaint di/nds drnirs su%%&ics. P20&ar4u a -au dir1 %our n donnr un/rand id$1 t %our ins%irr 6 ss &cturs &s snti+ntsd*indi/nation o9 Aristo+a4u sou:rant $tait &ui(+5+1 4u*i& n*$tait%as su&+nt t0ran1 +ais 4u*i& $tait ncor n$ d t0rans , c*st c4u*i& %ou'ait a'ancr d %&us fort t d %&us atroc contr son 2$ros.# no+ su& rnfr+ tout c 4u &*on %ut i+a/inr d %&us3$cra-&. F &*ntndr su&+nt %rononcr1 on conçoit tous &scri+s t touts &s in7ustics 4ui s %u'nt co++ttr. D 'u34u*on ait fait sou:rir 6 c %rsonna/ ds tour+nts trs cru&s1co++ &*assur notr 2istorin , +ais un su& 7our d sa 'i d'ait &uin attirr ncor d %&us cru&s. D %ar& d c&ui o9 Aratus ntra %arsur%ris dans Ar/os1 acco+%a/n$ d*un cor%s d*Ac2$ns. A%rs 0 a'oirsoutnu d ruds co+-ats %our r+ttr &s Ar/ins n &i-rt$1 t n

a'oir $t$ c2ass$1 %arc 4u &s con7ur$s 4ui $taint dans &a 'i&&1rtnus %ar &a craint du t0ran1 n*a'aint os$ s d$c&arr1Aristo+a4u1 sous %r$t3t 4u*i& 0 a'ait ds 2a-itants 4ui $taintntr$s dans &a cons%iration1 t a'aint fa'oris$ &*irru%tion dsAc2$ns1 s saisit d 4uatr('in/ts ds %r+irs cito0ns1 tousinnocnts d &a tra2ison dont i& &s sou%çonnait1 t &s ;t $/or/r sous&s 0u3 d &urs a+is t d &urs %arnts.

 D &aiss &6 &s cri+s du rst d sa 'i1 t cu3 d ss anc5trs. Onn tarirait %as sur un si -&& +atir. #onc&uons 4u c n*st %ointun c2os indi/n 4u c t0ran ait sou:rt 4u&4u c2os d c 4u*i&

a'ait fait sou:rir au3 autrs , +ais 4u*i& srait indi/n 4u*i& n*n trin sou:rt1 t 4u*i& ft +ort dans &*i+%unit$. On n doit %as non %&uss r$crir contr Anti/onus t Aratus1 d c 4u*a%rs &*a'oir %ris d-onn /urr1 i&s &*ont fait +ourir dans &s su%%&ics. I&s &*aurainttrait$ d ctt +anir %ndant &a %ai31 4u &s /ns sns$s &ur nauraint su -on /r$. >u n +$ritait(i& donc %as a%rs a'oir a7out$ 6tant d*autrs 2orrurs &a %r;di 4u*i& a'ait fait au3 Ac2$ns KR$duit1 %u d t+%s au%ara'ant1 au3 drnirs 3tr$+it$s %ar &a+ort d =+u&as1 t s*$tant d$%oui&&$ du titr d t0ran1 i& a'ait1contr tout s%$ranc1 trou'$ un asi& dans &a doucur t &a/$n$rosit$ ds Ac2$ns1 4ui non su&+nt &*a'aint +is 6 cou'rtds %ins 4ui $taint dus 6 sa t0ranni1 +ais &*a'aint ncor ad+isdans &ur r$%u-&i4u1 t &ui a'aint fait &*2onnur d &ui donnr un

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 39/45

co++and+nt dans &urs ar+$s. L sou'nir d cs -infaitss*$'anouit %rs4u aussitCt 4u*i& &s ut rçus. =s 4u*i& 'it 4u&4u%ossi-i&it$ d s r$ta-&ir %ar & +o0n d #&$o+n1 i& n tarda /ur6 soustrair sa %atri au3 Ac2$ns1 6 4uittr &ur %arti dans un t+%so9 cu3(ci a'aint & %&us -soin d scours1 t 6 s ran/r du cCt$

ds nn+is. A%rs un %ari&& infa+i1 c n*$tait %as 6 #nc2r$4u*i& & fa&&ait a%%&i4ur au3 tour+nts t & fair +ourir %ndant &anuit1 on d'ait & tra8nr %artout1 t donnr son su%%&ic t sa +ort ns%ctac& 6 tout & P$&o%onns. #%ndant on s contnta d & 7trdans &a +r1 %our 7 n sais 4u& cri+ 4u*i& a'ait co++is 6 #nc2r$.

#HAPITRE II

id$&it$ ds )$/a&o%o&itains %our &s Ac2$ns1 &urs a&&i$s. ( Autrs+$%riss d P20&ar4u.

L +5+ 2istorin1 %rsuad$ 4u*i& st d son d'oir d ra%%ortr &s+au'aiss actions1 3a/r t racont a'c c2a&ur &s +au3 4u*ontndur$s &s )antin$ns1 t n dit %as un +ot d &a /$n$rosit$ a'c&a4u&& i&s furnt sou&a/$s %ar &s )$/a&o%o&itains , co++ si & r$citds +au'aiss actions a%%artnait %&us 6 &*2istoir 4u c&ui dsactions 'rtuuss , co++ si & &ctur tirait +oins d*instructionsds faits &oua-&s 4u d cu3 4u &*on doit a'oir n 2orrur. Pourfair 'a&oir &a /$n$rosit$ t &a +od$ration dont #&$o+n usa n'rs&s )$/a&o%o&itains1 P20&ar4u d$crit &a +anir dont i& %rit &ur 'i&&1&*ordr 4u*i& 0 +it %our 4u*i& n &ui ft fait aucun tort , i& %ar& ds

courrirs 4u c roi &ur d$%5c2a aussitCt 6 )ss$na1 %our &urd+andr 4u*n rconnaissanc ds +$na/+nts 4u*i& a'ait us%our &ur %atri1 i&s 'ou&ussnt -in s*unir d*int$r5ts t a/ir d concrta'c &ui. I& n*ou-&i %as non %&us 4u &s )$/a&o%o&itains n %urnt %assou:rir 4u*on ac2'<t &a &ctur d &a &ttr du roi1 t 4u*i&sasso++rnt &s +ssa/rs 6 cou%s d %irr. )ais1 c 4ui stins$%ara-& d &*2istoir1 c 4ui &ui st %ro%r1 sa'oir1 &s faits o9 &*on'oit -ri&&r &a constanc t &a /$n$rosit$1 i& n dai/n %as su&+ntn fair &a +oindr +ntion. I& n a'ait c%ndant ici un -&&occasion. #u3(&6 %assnt %our 2onn5ts /ns1 %our /ns d*2onnur14ui %nsnt -in d &urs a+is t d &urs a&&i$s1 t 4ui ont & coura/

d fair conna8tr c 4u*i&s n %nsnt ! on &ou1 on r+rci1 onr$co+%ns cu3 4ui1 %our &a d$fns d &urs a+is t d &urs a&&i$s1r/ardnt d*un oi& sc &ur 'i&& assi$/$ t &ur %atri ra'a/$. >ud'ons(nous donc %nsr ds )$/a&o%o&itainsK n +$ritnt(i&s %as4u nous n a0ons &*id$ du +ond &a %&us /rand t &a %&us+a/ni;4u K =*a-ord i&s 'irnt &ur %a0s d$so&$ %ar #&$o+n , &ur;d$&it$ %our &s Ac2$ns &ur ;t nsuit %rdr ntir+nt &ur%atri1 t n;n1 +a&/r$ un occasion %rs4u +iracu&us 4ui s%r$snta d &a rcou'rr1 i&s ai+rnt +iu3 rstr %ri'$s d &ur%a0s1 d &urs to+-au31 d &urs sacri;cs1 d &ur %atri1 d &urs-ins1 n un +ot d tout c 4u &s 2o++s ont d %&us c2r1 4u d+an4ur 6 c 4u*i&s d'aint 6 &urs a&&i$s. S*st(i& 7a+ais rin fait1 ous %ut(i& rin fair d %&us 2$ro4u K st(i& 4u&4u action sur

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 40/45

&a4u&& un 2istorin %uiss 6 %&us 7ust titr arr5tr un &ctur K Pour%ortr &s 2o++s 6 /ardr &a foi ds trait$s t 6 for+r dsr$%u-&i4us 7usts t so&ids1 0 a(t(i& un fait %&us %ro%r 4u c&ui(&6 K#%ndant P20&ar4u n*n dit %as un +ot , c*st 4u1 +an4uant ddiscrn+nt1 i& n sa'ait %as c2oisir t distin/ur &s faits 4ui a'aint

& %&us d*$c&at1 t 4u*i& con'int & %&us 6 un 2istorin d ra%%ortr.

I& dit ncor 4u1 sur & -utin fait 6 )$/a&o%o&is1 &s Lac$d$+onins%rirnt si3 +i&& ta&nts1 dont1 s&on &a coutu+1 i& d'ait n r'nirdu3 +i&& 6 #&$o+n. >ui n sra %as sur%ris ici d 'oir ct auturi/norr c 4u tout & +ond sait ds ric2sss t ds forcs dsGrcs1 c2os c%ndant dont un 2istorin doit 5tr %arfait+ntinstruit K Pour +oi1 7*os assurr 4u1 4uand on 'ndrait tous &s -inst &s +o-i&irs ds %u%&s du P$&o%onns1 n 3c%tant n$an+oins&s 2o++s1 on n ra+assrait %as un %ari&& so++. Et 7 n %ar&%as su&+nt d cs t+%s +a&2uru31 o9 ctt %ro'inc futntir+nt ruin$ %ar &s rois d )ac$doin1 t ncor %&us %ar &s/urrs ci'i&s , +ais +5+ d nos 7ours1 o9 c%ndant &sP$&o%onn$sins 'i'nt dans un %arfait union1 t sont dans&*a-ondanc d touts c2oss. # 4u 7*a'anc ici1 c n*st %as sansraison. En 'oici &a %ru'. I& n*0 a %rsonn 4ui n sac2 4u1 4uand&s At2$nins1 %our fair a'c &s T2$-ains &a /urr au3Lac$d$+onins1 n'o0rnt di3 +i&& 2o++s t $4ui%rnt cnt/a&rs1 on ordonna 4u*i& s frait un sti+ation ds trrs1 ds+aisons1 t d tout & rst ds -ins d &*Atti4u1 %our &'r nsuit&*ar/nt n$cssair au3 frais d &a /urr. La c2os fut 3$cut$1 t

&*sti+ation n +onta n tout 4u*6 cin4 +i&& s%t cnt cin4uantta&nts. A%rs c&a %ut(on doutr d c 4u 7 'ins d*a'ancr duP$&o%onns K

>u &*on ait tir$ a&ors d )$/a&o%o&is %&us d trois cnts ta&nts1 c*stc 4u &*on n*aurait os$ assurr1 4u&4u n'i 4u &*on td*3a/$rr &s c2oss , car i& st constant 4u &a %&u%art ds 2o++s&i-rs t ds sc&a's s*$taint rtir$s 6 )ss$na. Et un autr %ru'6 &a4u&& i& n*0 a %oint d r$%&i4u ! s&on P20&ar4u &ui(+5+1 &s)antin$ns n & cdnt au3 %u%&s d*Arcadi ni n forcs ni nric2sss. #%ndant1 a%rs 4u &ur 'i&& ut $t$ %ris1 4uoi4u

%rsonn n*n ft sorti1 t 4u*i& n ft %as ais$ au3 2a-itants d rincac2r1 tout & -utin1 n co+%tant +5+ &s 2o++s1 n d$%assa%as trois cnts ta&nts.

# 4u*i& assur au +5+ ndroit st ncor %&us sur%rnant1 disant4u1 di3 7ours a'ant &a -atai&&1 i& 'int un a+-assadur1 d &a %art dPto&$+$1 dir 6 #&$o+n 4u c %rinc n 7u/ait %&us 6 %ro%os d&ui fournir d &*ar/nt1 t 4u*i& &*32ortait 6 fair &a %ai3 a'c Anti/onus, 4u c&ui(ci1 a%rs a'oir ntndu &*a+-assadur1 7u/a 4u*i& fa&&ait au%&us tCt &i'rr &a -atai&& a'ant 4u ctt nou'&& %ar'int 6 &aconnaissanc d &*ar+$1 %arc 4u*i& n cro0ait %as %ou'oir %ar&ui(+5+ %a0r ss trou%s. Or1 si dans c t+%s(&6 i& a'ait u si3+i&& ta&nts1 i& aurait sur%ass$ Pto&$+$ +5+ n ric2sss , 4uand

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 41/45

+5+ i& n*n aurait u 4u trois cnts1 ç*aurait $t$ autant 4u*i& nfa&&ait %our soutnir tran4ui&&+nt &a /urr contr Anti/onus. Notr2istorin n*0 %ns donc %as1 &ors4u*a%rs a'oir fait #&$o+n si%uissa++nt ric21 i& & +t n +5+ t+%s dans &a n$cssit$ dtout attndr du scours d Pto&$+$. I& a co++is /rand no+-r d

fauts %ari&&s %ar ra%%ort au t+%s dont nous %ar&ons1 t dans tout& cours d son ou'ra/. )ais c 4u sous 'nons d dir suUt %ourn fair 7u/r1 t d*ai&&urs & dssin 4u 7 + suis d*a-ord %ro%os$n + %r+t %as d*n r&'r d*a'anta/.

#HAPITRE III

Irru%tion d #&$o+n dans & %a0s ds Ar/ins. ( =$tai& ds forcs d#&$o+n t 4u*Anti/onus. ( Pr$&ud d &a -atai&&. =is%osition dsdu3 ar+$s.

A%rs &a %ris d )$/a&o%o&is1 %ndant 4u*Anti/onus %rnait ss4uartirs d*2i'r 6 Ar/os1 #&$o+n au co++nc+nt du %rint+%sass+-&a ss trou%s1 t &ur a0ant dit1 %our &s ani+r 6 -in fair1tout c 4u &s con7oncturs d+andaint1 i& s 7ta sur & %a0s dsAr/ins. I& 0 ut -in ds /ns 4ui r/ardrnt ct act co++t$+$rair1 %arc 4u &s a'nus d &a %ro'inc $taint -inforti;$s. )ais1 6 %nsr 7ust1 i& n*a'ait rin 6 craindr1 t i& ;t n2o++ sa/. Ls trou%s d*Anti/onus con/$di$s1 i& $tait ais$ d 7u/r %r+ir+nt 4u*i& %ou'ait sans ris4u fondr sur & %a0s , t4u 4uand i& aurait %ort$ & %i&&a/ 7us4u*au %id ds +urai&&s1 &s

Ar/ins1 sous &s 0u3 ds4u&s c&a s %assrait1 n +an4uraint%as d*n sa'oir +au'ais /r$ 6 Anti/onus1 t d*n fair ds %&aintsa+rs ! 4u si Anti/onus1 %our ca&+r & +ur+ur du %u%&1 sortaitd &a 'i&& t 2asardait un -atai&& a'c c 4u*i& a'ait actu&&+nt dtrou%s1 #&$o+n a'ait tout &iu d croir 4u*i& r+%ortraitais$+nt &a 'ictoir , t 4u*au contrair1 si Anti/onus d+urait dansson %r+ir dssin t rstait tran4ui&&1 son irru%tion a'ait donn$&*$%ou'ant au3 nn+is1 t ins%ir$ d &a con;anc 6 ss trou%s , i&%ourrait sans dan/r s rtirr dans son %a0s. Tout c&a n +an4ua%as d*arri'r co++ i& &*a'ait %r$'u. Ls Ar/ins n %urnt 'oir sansi+%atinc &ur %a0s sacca/$ , ass+-&$s %ar trou%s1 i&s -&<+aint

2aut+nt &a conduit d*Anti/onus. # %rinc1 n /rand ca%itain1 n'ou&ant rin ntr%rndr 4u*a'c -onn raison1 s tint n r%os.#&$o+n1 sui'ant son %ro7t1 ra'a/ & %a0s1 t %ar &6 7tt&*$%ou'ant %ar+i &s nn+is1 ncoura/ ss trou%s contr & %$ri&1t rtourn dans son %a0s sans a'oir rin u 6 sou:rir.

L*$t$ 'nu1 &s )ac$donins t &s Ac2$ns $tant sortis d &urs4uartirs1 Anti/onus s +it 6 &a t5t d son ar+$1 t s*a'ança 'rs &aLaconi. I& a'ait a'c &ui un %2a&an/ d )ac$donins co+%os$ ddi3 +i&& 2o++s1 trois +i&& rondac2rs1 trois cnts c2'au31 +i&&A/rianins t autant d Gau&ois , ds $tran/rs au no+-r d trois+i&& fantassins t trois cnts c2'au31 autant d fantassins t dca'a&irs du cCt$ ds Ac2$ns1 tous 2o++s c2oisis1 t +i&&

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 42/45

)$/a&o%o&itains1 ar+$s 6 &a façon ds )ac$donins1 t co++and$s%ar #rcidas1 un d &urs cito0ns. Ls a&&i$s $taint &s B$otins1 auno+-r d du3 +i&& 2o++s d %id t du3 cnts c2'au3 , +i&&fantassins t cin4uant c2'au3 ds É%irots , autant d*Acarnanins1t si cnts I&&0rins 4u co++andait =+trius d P2aros , n

sort 4u tout ctt ar+$ +ontait 6 'in/t(2uit +i&& 2o++s d%id t dou cnts c2'au3. #&$o+n1 s*attndant 6 ctt irru%tion1a'ait forti;$ tous &s %assa/s %ar ds /ards1 ds foss$s t dsa-attis d*ar-r1 t a'ait +is son ca+% 6 S$&asi1 a0ant n'iron 'in/t+i&& 2o++s. I& con7cturait sur d -onns raisons 4u c srait %ar&6 4u &s nn+is s*:orcraint d*ntrr dans & %a0s , n 4uoi i& nfut %as tro+%$. L d$troit st for+$ %ar du3 +onta/ns1 dont &*uns*a%%&& &*É'a t &*autr &*O&0+%. L u' Onus cou& ntr &sdu31 t sur & -ord st & c2+in 4ui conduit 6 S%art. #&$o+n1a0ant tir$ un &i/n d'ant cs +onta/ns a'c un rtranc2+nt1%osta sur & +ont É'a son frr Euc&id 6 &a t5t ds a&&i$s1 t s +it1&ui1 sur & +ont O&0+% a'c &s Lac$d$+onins t &s $tran/rs. Au-as1 & &on/ du u'1 ds du3 cCt$s i& &o/a d &a ca'a&ri a'cun %arti ds $tran/rs.

Anti/onus1 n arri'ant1 'oit 4u tous &s %assa/s $taint forti;$s1 t4u #&$o+n a'ait assi/n$ a'c tant d*2a-i&t$ &s -ons %osts au3%artis d son ar+$ &s %&us %ro%rs 6 &s d$fndr1 4u son ca+%rss+-&ait 6 un /ros d so&dats sous &s ar+s t %r5ts 6 co+-attr ,4u*i& n*a'ait rin ou-&i$ %our s +ttr $/a&+nt n $tat d*atta4urt & d$fndr, 4u*n;n &a dis%osition. d son ca+% $tait aussi

a'anta/us 4u &s a%%roc2s n $taint diUci&s. Tout c&a &ui ;t%rdr &*n'i d*atta4ur &*nn+i t d*n 'nir sitCt au3 +ains. I& a&&aca+%r 6 %u d distanc1 t s cou'rit du Gor/0&. I& rsta &6%ndant 4u&4us 7ours 6 rconna8tr &a situation &s di:$rnts %osts1t & caractr ds nations 4ui co+%osaint &*ar+$ nn+i.>u&4ufois i& faisait +in d*a'oir crtains dssins1 t tnait nsus%ns &s nn+is sur c 4u*i& d'ait 3$cutr. )ais co++ i&s$taint %artout sur &urs /ards1 t 4u tous &s cCt$s $taint$/a&+nt 2ors d*insu&t1 &*on con'int n;n d %art t d*autr 4u*i& nfa&&ait tnir 6 un -atai&& d$cisi'. I& %&ut 6 &a fortun d +ttr au3+ains cs du3 /rands ar+$s1 4ui n c$daint n rin un 6

&*autr.

#ontr cu3 4ui $taint au +ont É'a1 Anti/onus ;t +arc2r &s)ac$donins ar+$s d -ouc&irs d*airain1 t &s I&&0rins %ar di'isionsa&trnati'+nt. #tt %r+ir &i/n $tait conduit %ar A&3andr ;&sd* Ac+t1 t =+trius d P2aros. La scond &i/n $taitd*Acarnanins t d #r$tois. =rrir u3 $taint du3 +i&& Ac2$nstnant &iu d cor%s d r$sr'. Sa ca'a&ri i& &a ran/a sur &a ri'ir1%our &*o%%osr 6 &a ca'a&ri nn+i1 t &a ;t soutnir d +i&&%i$tons Ac2$ns t d*autant d )$/a&o%o&itains. Pour &ui1 %rnant &s$tran/rs t &s )ac$donins1 i& +arc2a 'rs & +ont O&0+% %ouratta4ur #&$o+n. Ls $tran/rs $taint 6 &a %r+ir &i/n. La%2a&an/ +ac$doninn sui'ait %arta/$ n du31 un %arti drrir

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 43/45

&*autr1 %arc 4u & trrain n &ui %r+ttait %as d s*$tndr sur un%&us /rand front. L si/na& donn$ au3 I&&0rins %our co++ncr&*atta4u au +ont É'a1 $tait un &in/ 4u*on d'ait $&'r %roc2 du+ont O&0+%1 %arc 4u*i&s a'aint %ass$ & Gor/0& %ndant &a nuit1t s*$taint attac2$s au %id d &a +onta/n. Pour &s )$/a&o%o&itains

t &a ca'a&ri1 c*$tait un cott d*ar+s d cou&ur d %our%r 4u*on$&'rait n &*air d*au%rs du roi.

#HAPITRE IV

Batai&& d S$&asi ntr #&$o+n t Anti/onus.

Lors4u & t+%s d &*atta4u fut 'nu1 4u & si/na& ut $t$ donn$au3 I&&0rins1 4u c2acun ut $t$ a'rti d c 4u*i& d'ait fair1 tous s+ontrrnt t co++ncrnt & c2oc au +ont É'a. A&ors &s 2o++sar+$s 6 &a &$/r 4ui a'aint d*a-ord $t$ 7oints 6 &a ca'a&ri du cCt$d #&$o+n1 'o0ant 4u &s drrirs ds Ac2$ns n*$taint %ascou'rts1 'inrnt &s c2ar/r n 4uu. #u3 4ui s*:orçaint d/a/nr & 2aut d &a +onta/n s 'irnt a&ors fort %rss$s t dans un/rand %$ri&1 +nac$s n +5+ t+%s d front %ar Euc&idas 4ui $taitn 2aut1 t c2ar/$s n 4uu %ar &s $tran/rs1 4ui donnaint a'cfurur. P2i&o%o+n co+%rit & dan/r1 t1 %r$'o0ant c 4ui a&&aitarri'r1 i& 'ou&ut d*a-ord n a'rtir &s c2fs1 4ui n dai/nrntsu&+nt %as &*$coutr1 %ar &a raison 4u*i& n*a'ait 7a+ais co++and$1t 4u*i& $tait fort 7un. A&ors1 a0ant %rss$ a'c instanc ssconcito0ns1 i& fond a'c i+%$tuosit$ sur &s nn+is. Ls $tran/rs

4ui c2ar/aint n 4uu1 ntndant &s cris t 'o0ant &a ca'a&riau3 +ains1 4uittrnt &s I&&0rins %our courir 6 &urs %r+irs %ostst scourir &a ca'a&ri d &ur %arti. Pndant c t+%s(&6 &s I&&0rins1&s )ac$donins t cu3 4ui a'c u3 $taint 6 &a %r+ir &i/n1d$-arrass$s d c 4ui &s arr5tait1 +ontrnt 2ardi+nt t a'ccon;anc contr &s nn+is. #&a ;t conna8tr dans &a suit1 4u si&*atta4u r$ussit d c cCt$(&61 on n ut &*o-&i/ation 6 P2i&o%o+n.On dit 4u*a%rs &*action Anti/onus a0ant d+and$ 6 A&3andr1 4uico++andait &a ca'a&ri1 %our4uoi i& a'ait co++nc$ & c2oc a'ant4u & si/na& ft donn$1 c&ui(ci a0ant r$%ondu 4u c n*$tait %as &ui1+ais un 7un so&dat d )$/a&o%o&is 4ui a'ait co++nc$ contr ss

ordrs1 i& dit ! # 7un 2o++ 1 n saisissant &*occasion1 s*stconduit n /rand ca%itain1 t 'ous1 ca%itain1 'ous 'ous 5ts conduitn 7un 2o++.M

Euc&idas1 'o0ant &s nn+is 'nir 6 &ui1 n %nsa %&us 6 s sr'ir d&*a'anta/ du %ost 4u*i& occu%ait1 tandis 4u*i& d'ait fondr sur u31ro+%r &s ran/s1 rcu&r %tit 6 %tit1 t /a/nr ainsi sans dan/r &a2autur. Par ctt +anou'r i& t 7t$ &a confusion dans &s ran/sds nn+is1 i& &s t +%5c2$s d fair usa/ d &urs ar+s t d&ur ordr d -atai&&1 t fa'oris$ co++ i& &*$tait %ar &a situation ds&iu31 i& &s t ntir+nt +is n fuit. )ais1 s attant 4u &a'ictoir n %ou'ait &ui +an4ur1 i& ;t tout & contrair d c 4u 7'ins d dir. I& rsta sur & so++t o9 i& a'ait $t$ d*a-ord %ost$1

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 44/45

cro0ant a%%ar++nt 4u*on n %ou'ait &aissr +ontr tro% 2aut &snn+is1 a;n d &s fair fuir nsuit %ar un dscnt raid tscar%$. #%ndant i& n*n fut rin. Au contrair1 co++ i& n s*$tait%as /ard$ d trrain %our rcu&r1 t 4u ss ad'rsairsa%%roc2aint n -on ordr1 i& s 'it n;n si srr$1 4u*i& fut o-&i/$ d

co+-attr sur &a crou% +5+ d &a +onta/n. Ss trou%s nsoutinrnt %as &on/t+%s &a %santur d &*ar+ur t d &*ordr d-atai&&. Ls I&&0rins aussitCt s +irnt n $tat d co+-attr1 +aisEuc&idas1 4ui n*a'ait d trrain ni %our rcu&r ni %our c2an/r d%&ac1 fut -intCt rn'rs$ t o-&i/$ d %rndr &a fuit %ar &sdscnts raids t scar%$s 4ui ac2'rnt d +ttr son ar+$n d$rout.

Pndant c t+%s(&61 &a ca'a&ri $tait au3 +ains. #&& ds Ac2$nss -attait 'i'+nt1 t surtout P2i&o%o+n1 %arc 4u ctt -atai&&d'ait d$cidr d &ur &i-rt$. #&ui(ci ut dans ctt action un c2'a&tu$ sous &ui1 t1 co+-attant %id 6 %id1 i& rçut un cou% 4ui &uitra'rsa &s du3 cuisss.

Au +ont O&0+%1 &s du3 rois ;rnt co++ncr & co+-at %ar &sso&dats ar+$s 6 &a &$/r t &s $tran/rs1 dont i&s a'aint n'ironc2acun cin4 +i&&. #o++ &*action s %assait sous &s 0u3 ds du3rois t ds du3 ar+$s1 cs trou%s s*0 si/na&rnt1 soit 4u*&&sco+-attissnt %ar %artis1 soit 4u &a +5&$ ft /$n$ra&. Ho++contr 2o++1 ran/ contr ran/ s -attaint a'c &a %&us /rando%ini<trt$. #&$o+n1 'o0ant 4u son frr a'ait $t$ +is n fuit1 t

4u &a ca'a&ri 4ui $tait dans &a %&ain co++nçait 6 %&ir1 crai/nit4u &*ar+$ nn+i n 'int fondr sur &ui d tous &s cCt$s1 t scrut o-&i/$ d rn'rsr tous &s rtranc2+nts d son ca+%1 t d*nfair sortir %ar un cCt$ tout son ar+$ d front. Ls tro+%tts a0antdonn$ au3 2o++s ar+$s 6 &a &$/r & si/na& d s rtirr d&*s%ac 4ui $tait ntr &s du3 ca+%s1 &s %2a&an/s s*a%%roc2nta'c d /rand cris d %art t d*autr1 tournnt &urs sarisss tco++ncnt 6 c2ar/r. L*action fut 'i' ! tantCt &s )ac$doninsrcu&aint1 %rss$s %ar &a 'a&ur ds Lac$d$+onins , tantCt cu3(ci$taint r%ouss$s %ar &a %santur d &a %2a&an/ +ac$doninn.En;n1 &s trou%s d*Anti/onus1 s*a'ançant %i4us -aiss$s1 t

to+-ant sur &s Lac$d$+onins a'c ctt 'io&nc 4ui fait &a forcd &a %2a&an/ dou-&$1 &s c2assrnt d &urs rtranc2+nts. #fut un d$rout /$n$ra&! un /rand %arti ds Lac$d$+oninsfurnt tu$s1 & rst %rit &a fuit n d$sordr. I& n rsta autour d#&$o+n 4u 4u&4us ca'a&irs1 a'c &s4u&s i& s rtira 6 S%art ,d &61 ds 4u &a nuit fut 'nu1 i& dscndit 6 G0tiu+1 o9 i&s*+-ar4ua sur &s 'aissau3 4u*i& faisait tnir %r5ts d%uis&on/t+%s1 t ;t 'oi& a'c ss a+is %our A&3andri.

Anti/onus ntra d*+-&$ dans S%art. On n %ut rin a7outr 6 &adoucur t 6 &a /$n$rosit$ dont i& usa n'rs &s Lac$d$+onins. I&r+it &ur r$%u-&i4u dans &*$tat o9 &urs %rs &a &ur a'aint &aiss$1t %u d 7ours a%rs1 sur &a nou'&& 4u*i& rçut 4u &s I&&0rins

7/26/2019 Polybe Histoire Générale Livre II

http://slidepdf.com/reader/full/polybe-histoire-generale-livre-ii 45/45

s*$taint 7t$s sur &a )ac$doin t &a ra'a/aint1 i& n %artit a'ctout son ar+$. Ainsi s tr+ina ctt /rand a:air1 &ors4u*on s*0attndait & +oins. # sont &6 &s 7u3 ordinairs d &a fortun. Si#&$o+n t rcu&$ &a -atai&& d 4u&4us 7ours1 ou si1 rtir$ 6S%art1 i& 0 t un %u attndu un occasion fa'ora-& d r$ta-&ir ss

%rts1 i& s srait +aintnu dans &a ro0aut$.

F T$/$1 Anti/onus r+it ncor &a r$%u-&i4u dans son %r+ir $tat1t %artit du3 7ours a%rs %our Ar/os1 o9 i& arri'a au t+%s 4u &*onc$&$-rait &s 7u3 N$+$ns. = &61 a%rs a'oir rçu d &a r$%u-&i4uds Ac2$ns n /$n$ra& t d c2a4u 'i&& n %articu&ir tout c 4ui%ou'ait i++orta&isr sa /&oir t son no+1 i& s*a'ança 6 /rands 7ourn$s 'rs &a )ac$doin. I& 0 sur%rit &s I&&0rins1 t &s d$;t n-atai&& ran/$. )ais &s :orts 4u*i& ;t n ani+ant ss so&dats t ncriant %ndant &*action1 &ui causrnt un %rt d san/1 &a4u&& futsui'i d 7 n sais 4u&& +a&adi dont i& n r&'a %oint. #*$tait un%rinc sur &*2a-i&t$ t &a %ro-it$ du4u& tous &s Grcs a'aint fond$d /rands s%$rancs. I& &aissa n +ourant & ro0au+ 6 P2i&i%%1 ;&sd =+trius. D + suis un %u $tndu sur ctt /urr1 %arc 4u1c t+%s(&6 touc2ant 6 cu3 dont nous d'ons fair &*2istoir1 7*ai cru4u*i& srait uti& t +5+ n$cssair1 sui'ant +on %r+ir dssin1 dfair 'oir c&air+nt 4u& $tait a&ors &*$tat ds Lac$d$+onins t dsGrcs.

Vrs & +5+ t+%s1 Pto&$+$ $tant +ort1 Pto&$+$ P2i&o%ator &uisucc$da. A%rs &a +ort d S&ucus1 ;&s d S&ucus #a&&inicus1 4u*on

a%%&ait aussi Po/on1 Antioc2us son frr r$/na dans &a S0ri. I& arri'a6 cs rois 6 %u %rs &a +5+ c2os 4u*6 cu3 4ui1 a%rs &a +ortd*A&3andr1 a'aint %oss$d$ cs ro0au+s1 c*st(6(dir 4u1 co++S&ucus1 Pto&$+$ t L0si+ac2us +oururnt 'rs &a cnt'in/t(4uatri+ o&0+%iad ! cu3(ci +oururnt 'rs &a cnttrnt(nu'i+.A%rs a'oir 7t$ &s fond+nts d tout notr 2istoir1 t a'oir+ontr$ dans c %r$&ud n 4u& t+%s1 d 4u&& +anir t %our4u&&s raisons &s Ro+ains1 n*a0ant %&us rin 6 con4u$rir dans &*Ita&i1co++ncrnt 6 $tndr au d2ors &ur do+ination1 t osrntdis%utr au3 #art2a/inois &*+%ir d &a +r , a%rs a'oir fait

conna8tr 4u& $tait a&ors &*$tat o9 $taint &s Grcs1 &s )ac$doninst &s #art2a/inois, %uis4u nous so++s n;n arri'$s au t+%s o9nous nous $tions %ro%os$ d*a-ord d 'nir1 7 'u3 dir 6 cs t+%so9 &s Grcs d'aint ntr%rndr &a /urr socia&1 &s Ro+ainsc&& d*Hanni-a&1 t &s rois d*Asi c&& d &a #o&(S0ri1 nous nfrons %as +a& d ;nir c &i'r o9 ;nissnt &s $'$n+nts%r$c$dnts1 t o9 sont +orts &s %rincs 4ui n ont $t$ &s auturs.